EPIGRAFIKA W WARSZTACIE BADACZA USTROJU RZYMSKIEGO – ‘CASE STUDY’

This article discusses a Late Roman Greek Christian epitaph discovered in ancient Tomis (now the Romanian city of Constanţa: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). This epitaph commemorates a certain Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς Markellos. I summarise the discussion concerning Markellos and his ofce. According to the Romanian scholar Ion Barnea and some modern scholars, Markellos might have been the vicarius of Odessos (modern Varna) who governed the provinces of Moesia Secunda and Scythia Minor in the period between the abolition of the office of vicarius for Trace in the late 5th century and the establishment of the quaestura Iustiniana exercitus in 536 AD. The Bulgarian scholars Velizar Velkov and Veselin Beševliev claim that Markellos was a clergyman born in Odessos who died in Tomis – and this opinion is widely held, while according to the Prosopography of the Later Roman Empire Markellos might have been the deputy of a military officer from Odessos. In my opinion Markellos most probably came from Odessos, but it is impossible to ascertain what kind of vicarius he could have been. I conclude my article with an observation that this inscription is a good example of the importance and limitations of juridical epigraphy, showing the need for modern epigraphical methods in Roman law studies.

Tekst analizuje późnorzymskie chrześcijańskie epitafium w języku greckim, znalezione w rumuńskim mieście Constanţa (starożytne Tomis: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). Upamiętnia ono Markellosa, który był Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς. Autor streszcza dyskusję poświęconą Markellosowi i urzędowi, który pełnił. Według rumuńskiego badacza Ion Barnea i niektórych innych uczonych Markellos mógł być wikariuszem Odessos (współczesna Warna), który zarządzał dolnodunajskimi prowincjami Mezja Sekunda i Scytia Mniejsza w okresie pomiędzy likwidacją wiakriatu Tracji w końcu V wieku a utworzeniem quaestura Iustiniana exercitus w 536 r. Bułgarscy badacze Velizar Velkov i Veselin Beševliev sformułowali najpopularniejszy dzisiaj pogląd, że Markellos był wikariuszem w strukturach kościelnych, urodzonym w Odessos, który zmarł w Tomis. Odosobnioną hipotezę zaprezentowano w Prosopography of the Later Roman Empire; według niej Markellos mógł być vicarius, zastępcą trybuna wojsk rzymskich z Odessos. Autor dowodzi, że najprawdopodobniej Markellos urodził się w Odessos ale nie można przekonywująco ustalić jakim był rodzajem wikariusza. W konkluzjach podkreśla, że inskrypcja jest przykładem znaczenia i ograniczeń epigrafiki prawniczej, wskazując na potrzebę wykorzystywania metod współczesnej epigrafki w badaniach nad prawem rzymskim.