Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Nauki przyrodnicze"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 57
Tytuł:
Nauki przyrodnicze a filozofia przyrody
Sciences and Philosophy of Nature
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917508.pdf
Data publikacji:
2020-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Three stages of scientific knowledge of the world are discussed. The first stage is provided by philosophy of science the aim of which is to understand the sciences rather than the world itself. The second step consists in pursuing traditional philosophical themes which are involved in scientific theories. This stage is called “philosophy in science”. Every science presupposes certain assumptions which cannot be analyzed with the help of philosophies which are a priori with respect to science. It seems that a new philosophy should be created especially to satisfy such needs of science. Scientific theories themselves should serve as a starting point of such a philosophy. This third stage could be named “science as philosophy”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1998, 46, 3; 7-14
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dylematy współczesnej medycyny
Autorzy:
Pawlikowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2187967.pdf
Data publikacji:
2021-11-03
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
medycyna
dehumanizacja
sztuka lekarska
nauki przyrodnicze
postęp medycyny
efekt uboczny
Opis:
Esej ten składa się z trzech części, z których pierwsza, zatytułowana „Medycyna - tylko nauka czy także sztuka?” przedstawia cztery główne rodzaje badań naukowych w medycynie: badania podstawowe, badania przedkliniczne (medycynę translacyjną), badania kliniczne i praktykę medyczna - medycynę opartą na dowodach, evidence based medicine, EBM). Następnie omówiono pojęcie „sztuki lekarskiej”. Autor definiuje sztukę lekarską” jako interpersonalną relacje lekarza i jego pacjenta, wymagającą nie tylko profesjonalizmu lekarza, lecz także głębokiego przekonania pacjenta o pełnym zaangażowania lekarza w jego problemy zdrowotne. W drugiej części, zatytułowanej „Dehumanizacja medycyny współczesnej - przyczyny i środki zaradcze” omówiono przyczyny dehumanizacji współczesnej medycyny i możliwe przeciwdziałania temu zjawisku. Przyczyny można podzielić na zewnętrzne, związane z oddziaływaniem otoczenia cywilizacyjnego oraz wewnętrzne, które stanowią rodzaj „niepożądanych skutków ubocznych” jej szybkiego postępu. Do tych ostatnich należą: charakterystyczne dla nauk przyrodniczych myślenie redukcjonistyczne i neutralność aksjologiczna, wzrost znaczenia techniki, nadmierna specjalizacja w połączeniu ze słabą koordynacją procesu diagnostyki i leczenia lub jej brakiem. Jako możliwe przeciwdziałania należy wymienić zmianie modelu studiów medycznych, polegającą m.in. na większym uwzględnieniu treści humanistycznych i bardziej holistycznego spojrzenia na pacjenta, jak również zmiany modelu opieki zdrowotnej, w którym głównym koordynatorem procesu diagnostycznego i terapeutycznego byłby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Trzecia część tego artykułu omawia niekorzystne strony szybkiego postępu medycyny. Aczkolwiek szybki postęp medycyny jest zjawiskiem w sposób oczywisty korzystnym, szereg niekorzystnych „efektów ubocznych” nie udaje się uniknąć. Są nimi wzrost kosztów leczenia, stosowanie procedur medycznych u zdrowych ludzi bez rzeczywistych wskazań medycznych oraz niedostatek refleksji etycznej w odniesieniu do procedur medycznych.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2021, XII(3 (36)); 9-21
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody nie tylko dla przyrodoznawców
Autorzy:
Szczuciński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013457.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
philosophy of nature
science
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 334-337
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyjaśnianie w geologii historycznej i paleontologii
Autorzy:
Gęgotek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2102449.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wyjaśnianie
model Hempla-Oppenheima
narracja historyczna
historyczne nauki przyrodnicze
Opis:
Geologia historyczna i paleontologia należą do grupy historycznych nauk przyrodniczych, a więc dyscyplin, których zadaniem jest badanie określonych dziedzin przyrody z uwzględnieniem ich dziejów. Swoistość przedmiotowa tych dziedzin skłania do postawienia pytania o ich odrębność metodologiczną, w tym – o właściwy dla nich sposób wyjaśniania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wybranych przykładów stanowisk w kwestii modelu wyjaśniania obowiązującego w wymienionych dyscyplinach. Przegląd ten ma za zadanie, po pierwsze, ukazać rozbieżności w prezentowanych w literaturze filozoficznonaukowej opiniach w tej sprawie, po drugie zaś, wskazać podstawowe trudności związane z poszczególnymi stanowiskami.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 157-172
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia i nauki przyrodnicze (Uwagi na marginesie)
Bemerkungen zum Thema: „Die Theologie und die Naturwissenschaft”
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106719.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Die Relation der Theologie zu den Naturwissenschaften ist ein besonderer Fall der Relation der Theologie zur Wissenschaft und ist durch die dynamischen Begriffe der Theologie, der Wissenschaft und der Naturwissenschaften bedingt und kann daher nicht ein für allemal bestimmt werden. Ich beschäftige mich hier mit der Situation der Begegnung der Theologie mit den Naturwissenschaften vom Standpunkt ihrer gegenseitigen Wahrheitsansprüche. Das große Fragenkomplex wird in mehreren Schritten analysiert. Nach einführenden und geschichtlichen Bemerkungen und Begriffsbestimmungen wird systematisch die Relation der Theologie zu den Naturwissenschaften und die diesbezügliche heutige Situation untersucht, wie auch die offizielle Stellung der Kirche (eine radikale Trennung von Theologie [Religion] und Wissenschaft hat immer Protest der katholischen Kirche hervorgerufen), die Motive für den Dialog und die Integration und ihre Bedingungen dargestellt. Das Problem des Verhältnisses zwischen der Theologie (Religion) und den Wissenschaften ist typisch für das Christentum und anderen Religionen eigentlich unbekannt. Die Kirchengeschichte liefert viele Beispiele direkten Konfliktes, in dem beide Seiten viele schwerwiegende Fehler begangen haben. So wie das Christentum auf bestimmten geschichtlichen Ereignissen (der Geburt, dem Tod und der Auferstehung Christi) aufbaut, so ist auch die Theologie an der Wahrheit ihrer Thesen interessiert. Schon im christlichen Altertum sind die klassischen und grundsätzlichen Positionen unter den Theologen entstanden: 1) einer radikalen Opposition und Verwerfung der Wissenschaft, 2) des Dialogs, der Versöhnung und gegenseitigen Ergänzung oder 3) der Gleichgültigkeit. Seitdem nimmt der Konflikt oft eine doppelte Gestalt an: eine institutionelle und eine doktrinäre (oder weltanschauliche). In Hinsicht auf den Charakter der doktrinären Konflikte und der Methode ihrer Lösung muß man deutlich zwei Arten unterscheiden: den Konflikt zwischen den Glaubensartikeln (Dogmen) und naturwissenschaftlichen Theorien und den zwischen den theologischen und naturwissenschaftlichen Theorien. Im ersten Fall ist ein authentischer Widerspruch wegen der Differenz der Gegenstände und Methoden ausgeschlossen. Im zweiten Fall ist die Situation komplexer, weil von sich aus weder die theologische noch die wissenschaftliche Theorie unfehlbar ist. Einen eventuellen Konflikt zwischen ihnen kann man mit der Strategie der (radikalen) Separation oder des Dialogs aufzuheben versuchen. In den Diskussionen kann man zwar theoretisch den Glauben, die Religion und die Theologie auseinanderhalten, aber praktisch kommen hier viele andere Probleme in Frage: der Relation zwischen Glauben (göttlicher Weisheit) und Vernunft (menschlicher Erkenntnis), Glauben und Wissenschaft, Religion und Wissenschaft, Religion und Theologie..., die nicht immer klar abgegrenzt werden können. Die gegenwärtigen Veränderungen in der Theologie und den Naturwissenschaften erlauben ihre gegenseitige Relation anders als in der Vergangenheit zu sehen. Zwei Faktoren sind dabei ausschlaggebend geworden: die Verschiebung der Ursachen der Konflikte (von der theoretischen auf die praktische Ebene, von der Dogmatik in die Moraltheologie und von der Physik in die Biologie und die Sozialwissenschaften) und ihre sichtbare Abschwächung (infolge der Veränderungen in Kirche und Theologie nach dem II. Vatikanischen Konzil in Richtung auf die Praxis und Kerygma und durch das neues methodologische Verstehen der Wissenschaft in der postanalytischen Wissenschaftstheorie), was zu einer klaren Anerkennung der epistemologischen und methodologischen Autonomie der beiden Disziplinen beigetragen hat. Nach den stürmischen Diskussionen der Theologen, Philosophen und Naturwissenschaftler zu Beginn des 20. Jh. hat sich die Situation heute in gewissem Grade beruhigt. Infolge der Änderungen in der allgemeinen Atmosphäre braucht die Relation zwischen der Religion und den Wissenschaften nicht von vorneherein antagonistisch abgestempelt zu werden. An und für sich sind die Naturwissenschaften weder theistisch noch atheistisch, sondern sie werden es erst durch die Interpretation ihrer Ergebnisse. Direkt wird die Religion durch die wissenschaftlichen Thesen und Theorien weder befürwortet noch gefährdet, da die übernatürliche Wirklichkeit und das Problem der Gottesexistenz außerhalb des Interesses und der Methoden der Wissenschaften liegen. Die wissenschaftlichen Resultate können aber sekundär (eben ideologisch) zur Affirmation oder Negation der Gottesexistenz gebraucht werden. Heute hat der Konflikt zwischen der Theologie und den Naturwissenschaften meistens die globale Gestalt der Mentalitätskonflikte angenommen: er wechselte von der Erkenntnisebene auf die Plattform der Haltungen der (respective: religiösen oder wissenschaftlichen) Wirklichkeit (Welt) gegenüber. Es wird hier die Position vertreten, daß die Theologie aus mehreren Gründen (doktrinären, kerygmatischen und weltanschaulichen) sich für die Naturwissenschaften interessieren muß. Die Wissenschaft berührt Probleme, die für den Menschen, die Religion und Theologie viel zu wichtig sind, als daß sie der Wissenschaft allein überlassen werden könnten. Praktisch aber findet das Interesse an den Naturwissenschaften zu wenig Ausdruck in den theologischen Zeitschriften, bei der Priesterausbildung und in der Seelsorge. Es ist ein Paradox, daß in Zeiten, wo die Naturwissenschaften einen so entscheidenden Einfluß auf das Denken der heutigen Menschen ausüben, sich so wenig Theologen, die diese Welt evangelisieren sollen, mit der Wissenschaft als einer Form ihres Apostolats beschäftigen wollen.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1992, 39-40, 2; 5-38
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychopedagogiczne aspekty aktywnego nauczania przyrody
Psychopedagogical aspects of active teaching of nature
Autorzy:
Hłobił, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819330.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
edukacja szkolna
nauki przyrodnicze
metody nauczania
Opis:
Environmental education is a long process, involving all areas of activity of the child (cognitive, emotional, practical), and its effect should be comprehensive knowledge of the nearest environment and skills in proper behavior and evaluate the consequences of their actions. Taking into account the cognitive development of curiosity and natural interest of students is a good way to provide them with direct contact with various objects of the environment. Nature works very strongly in the realm of sensual and emotional, unforgettable experiences, diverse and deep experience, enjoy, admire, give respite, start the process of evaluating various natural objects and nature as a whole. In the natural environment, students can compare, search, investigate, collect, organize, evaluate, measure, count, touch, smell, and admire the experiment. Under the influence of material incentives (things and phenomena), acting directly on the senses, arise in the brain, psychological processes, such as impressions, insights and ideas. Cognitive curiosity and natural interest of students can not be left to the natural course of things. They develop only through ingenious and well-implemented teaching and educational work, as a result of conscious choice of methods and forms of education based on student activity. The implementation of environmental education they provide educational paths among which the most popular activities in the field.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 960-970
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w kontekście encyklopedyzmu XVI–XVII wieku
Autorzy:
Fijałkowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195009.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Pansofia
encyklopedyzm
różokrzyżowcy
Andreae
nauki przyrodnicze
Ramus
ruch dydaktyczny
Opis:
Pansophia, czyli „najwyższa wiedza” lub encyklopedia całej wiedzy, w tym wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, zajmowała Komeńskiego od początku lat trzydziestych XVII wieku aż do śmierci w 1670 roku. Na pomysł i kształt pansophii złożyły się pomysły Piotra Ramusa na podręczniki, w tym zwłaszcza jego dychotomiczne schematy poprzedzające poszczególne części Consultatio catholica…, idea zebrania całej dostępnej wiedzy w encyklopedii, którą zapożyczyć mógł także bezpośrednio od Jana Henryka Alsteda, pisma Jana Walentego Andreae i jego apologetów (różokrzyżowców), którzy pragnęli „powszechnego odrodzenia” i naprawy ludzkości przez „najwyższą wiedzę”, czyli właśnie pansophię, i powrót do stanu sprzed grzechu pierworodnego; idee pansophii jako „encyklopedii” zawierającej całość wiedzy odżyły i najwyraźniej inspirowały od lat trzydziestych XVII wieku przyjaciół Komeńskiego w Anglii – zwłaszcza Samuela Hartliba i ludzi z jego kręgu; pisma autorów „ruchu dydaktycznego”, którzy usprawnić chcieli nauczanie, poszerzyć adres społeczny szkoły, w tym szkoły humanistycznej, między innymi przez nauczanie elementów wiedzy matematyczno-przyrodniczej. Jego pomysł na pansophię zalicza się do „utopijnego encyklopedyzmu”.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2020, 7; 65-73
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze w perspektywie współczesnej protestanckiej teologii stworzenia
The Postulate of Hermeneutic Needs of the Relationship Theology – Science in the Perspective of Modern Protestant Theology of Creation
Autorzy:
Anderwald, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595151.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Wolfhart Pannenberg
Jürgen Moltmann
theology of creation
relationship theology – science
teologia stworzenia
relacja teologia – nauki przyrodnicze
Opis:
The most remarkable example of the theological retreat from a discussion of the scientific description of nature can be found in the theological doctrine of creation of the German protestant theologian Karl Barth (1886–1968). In the present many the Anglo-Saxon and the German protestants theologians show a big interest in the subject of relations between science and Christian theology (especially with theology of creation). Therefor their idea of theology of creation is completely in contrast to the Barth’s position rejecting the necessity of referring to the results of the natural sciences in the theology of creation. This is a relevant issue to the Christian faith. Its justification is made today in a climate of scientific thinking, in which scientific tools of recognizing of the world, as well as the scientific picture of the world, play an important role. This article will demonstrate the postulate of hermeneutic needs of the relationship theology – science based on the concept of theology of creation of two remarkable protestants theologians of twentieth century the Lutheran Wolfhart Pannenberg (1928–2014) and the representative of Reformed theology Jürgen Moltmann (*1926). Particular attention is paid to their indications that a credible doctrine of God as the Creator must take into account scientific understandings of the world.
Koncepcja teologii stworzenia niemieckiego teologa protestanckiego Karla Bartha (1886–1968) dostarcza najbardziej klasycznego przykładu odwrotu w teologii protestanckiej od odnoszenia się do wiedzy przyrodniczej. Współcześnie wielu protestanckich teologów anglosaskich i niemieckich, w przeciwieństwie do tej koncepcji, odrzucającej konieczność odnoszenia się w teologii stworzenia do wyników nauk przyrodniczych, wykazuje duże zainteresowanie tematyką relacji doktryny chrześcijańskiej do nauk przyrodniczych. Jest to dziś ważna kwestia dla wiary chrześcijańskiej. Uzasadnienie wiary dokonuje się współcześnie w klimacie myślenia naukowego, w którym ważną rolę odgrywają naukowe narzędzia poznawcze, jak również przyrodniczy obraz świata. Artykuł prezentuje postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze na przykładzie koncepcji teologii stworzenia dwóch ważnych w teologii protestanckiej XX w. teologów: luteranina Wolfharta Pannenberga (1928–2014) i reprezentanta teologii reformowanej Jürgena Moltmanna (ur. 1926). Szczególna uwaga jest zwrócona na problem wiarygodnej doktryny Boga Stwórcy z konieczności uwzględniającej aktualny przyrodniczy obraz świata.
Źródło:
Studia Oecumenica; 2017, 17; 79-94
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie gier planszowych w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych
Board games for natural science education
Autorzy:
Francikowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367785.pdf
Data publikacji:
2019-02-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gry planszowe
edukacja
nauki przyrodnicze
metoda naukowa
Opis:
Gry planszowe poza funkcjami rozrywkowymi mogą pełnić istotne funkcje edukacyjne. Istnieje wiele gier zdolnych nie tylko do kształtowania kompetencji społecznych czy logicznego myślenia, wnioskowania i planowania, ale też do przekazywania wiedzy oraz formowania umiejętności z zakresu nauk przyrodniczych (fizyka, chemia, biologia, geografia). W nauczaniu tych przedmiotów pojawia się wiele kłopotów łączących się ze zrozumieniem treści, często nowych lub abstrakcyjnych, oraz z ich powiązaniem z posiadaną już wiedzą. Istotne jest również przekazywanie informacji na temat działania nauki i zasad nią kierujących. Bogactwo tytułów o różnorodnej mechanice i poziomach trudności pozwala stosować gry jako narzędzia dydaktyczne w klasie oraz, co kluczowe, poza nią.
Beyond entertainment functions, board games can perform the essential functions of education. There are many games which, in addition to shaping social competences or logical thinking, reasoning and planning, can provide knowledge and expertise to help with natural sciences (physics, chemistry, biology, earth science). In the learning of these subjects there are many problems associated with understanding the content, often new or abstract, and how it is related to students’ existing knowledge. It is also important to transfer the knowledge about the operation and the principles governing science. A rich pool of titles with various mechanical and difficulty levels allows using the games as a teaching tool in the classroom, and crucially, outside it.
Źródło:
Homo Ludens; 2018, 1, 11; 30-40
2080-4555
Pojawia się w:
Homo Ludens
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bp Andrzej Siemieniewski, Ścieżką nauki do Boga. Nauki przyrodnicze i duchowość w starożytności i w średniowieczu, Fronda, Warszawa 2009, ss. 405.
Autorzy:
Kiwka, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/695268.pdf
Data publikacji:
2018-12-11
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2018, 18, 1
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazania filozofa
Autorzy:
Wolak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669407.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
faith
morality
freedom
justice
theology
philosophy
science
time and eternity
wiara
moralność
wolność
sprawiedliwość
teologia
filozofia
nauki przyrodnicze
czas i wieczność
Opis:
Sermons by Father Michael Heller are perfect example of combining competence in theological and natural sciences with a passion for teaching the faith and to bearing witness to it. In this article I present selected topics that reveal the novelty of his preaching and allow us to get to know his expertise in both these areas: the knowledge which is a necessary condition to speak in the church, and sciences which know only a few preachers. The article also contains some of my own ideas on theology, language, philosophy, empirical science. My reflections referring to these sermons, are the result of my own thoughts, to which the author himself urged readers. The aim of this article is to show that Michael Heller is a scientist who in the pastoral field has many important and interesting things to say.
Kazania ks. prof. Michała Hellera są doskonałym przykładem łączenia kompetencji w naukach teologicznych i przyrodniczych z pasją nauczania wiary i dawania jej świadectwa. W swoim artykule przedstawiłem wybrane zagadnienia, które ujawniają nowatorstwo jego kaznodziejstwa i pozwalają poznać jego kompetencje zarówno w tych dziedzinach, których znajomość jest koniecznym warunkiem przemawiania w kościele, jak i w tych, które znają nieliczni kaznodzieje. W artykule zamieściłem także kilka własnych refleksji dotyczących teologii, języka, filozofii, nauk empirycznych. Refleksje te, nawiązujące do omawianych kazań, są wynikiem moich własnych przemyśleń, do których sam autor zachęcał czytelników. Natomiast celem artykułu jest wykazanie, że Michał Heller jest uczonym, który również na polu duszpasterskim ma wiele ważnych i ciekawych rzeczy do powiedzenia.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek i prawda w aspekcie nauk przyrodniczych
Human and truth in view of natural sciences
Autorzy:
Abdank-Kozubski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817863.pdf
Data publikacji:
2003-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
człowiek
nauki przyrodnicze
prawda
humans
environmental sciences
truth
Opis:
Human plays a crucial role in the creation of science and the process of its development. The accepted idea of science determines, in turn, the position of humans in nature. Both modernity and contemporaneity suggest certain general concepts of science, as well as substantially and specifically influence the vision of mutual relations between humans and nature. The simple relationship between science and truth, which stemmed from positivism and which justified any form of the exploitation of nature, has been seriously questioned in the new idea of science. Consequently, the scheme, in which nature was treated as an object of unlimited use disappeared. Approaching the truth became a process showing various relationships and connections between humans and nature. Being still a subject in relation to nature, humans appeared one of its definitely determined components.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2003, 1, 1; 491-503
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy w biologii modele matematyczne odegrają podobną rolę, jak w rozwoju astronomii?
Autorzy:
Tadusiewicz, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/849492.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
nauki przyrodnicze
biologia
medycyna
zjawiska przyrody
modele empiryczne
modele koncepcyjne
modele matematyczne
Źródło:
Wszechświat; 2013, 114, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty relacji nauk przyrodniczych do teologii
Selected Aspects of the Relation Between Theology and Science
Autorzy:
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036351.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teologia
nauki przyrodnicze
metodologia
kosmologia
theology
science
methodology
cosmology
Opis:
Artykuł jest pewną krytyką współczesnej metodologicznej refleksji nad stanem dyskusji między teologią (w szczególności teologią fundamentalną) a naukami przyrodniczymi. Autor ukazuje w pracy, że w świecie nauk w sensie science dokonuje się wciąż specyficzny rozwój metodologii, która wraca do posługiwania się takimi pojęciami, jak wyjaśnianie, natura zjawisk, prawda teorii naukowych i in. Wskazuje na te zjawiska we współczesnej nauce, które są istotne dla refleksji teologicznej zarówno na poziomie metodologicznym, jak i przedmiotowym. Nakreśla wreszcie pewien zarys problemów, z którymi boryka się zwłaszcza współczesna kosmologia, a które mogą się okazać szczególnie istotne dla teologii fundamentalnej.
The article is an elaboration and a critic of certain aspects of the discussion between theology and science with a special respect to its methodological level. I show in the paper that in the domain of natural sciences there is a crucial and substantial evolution of methodology in the terms of scientific explanation, theories of truth, methods of justification of scientific hypotheses, etc. I point on the specific loci where theology can effectively meet science, conserving, however its autonomy and specificity. Modern cosmology is presented as a special case study field for that discussion.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9; 149-166
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konsyliencja nauk przyrodniczych i teologii moralnej życia biologicznego według papieża Franciszka
Autorzy:
Kowalcze, Mateusz
Filipowicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368677.pdf
Data publikacji:
2021-06-24
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Kościół
Franciszek
teologia moralna
nauki przyrodnicze
konsyliencja
Francis
moral theology
natural sciences
consilienc
Opis:
W artykule zaprezentowano trzy możliwe modele wzajemnych relacji między teologią moralną życia biologicznego a naukami przyrodniczymi. Omówiono dwa modele niedialogiczne, zakładające przejęcie kontroli nad pierwszą z dyscyplin przez drugą z nich (konkordyzm) lub ich wzajemną definitywną autonomię (dyskordyzm) oraz model dialogiczny w postaci konsyliencji oparty na twórczej współpracy wskazanych nauk przy wzajemnym poszanowaniu ich własnej metodologii i obszaru badawczego. Konsyliencja znajduje swoje uzasadnienie w wielu orzeczeniach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, począwszy od czasów papieża Piusa XII aż do pontyfikatu papieża Franciszka, który konsyliencji poświecił najwięcej uwagi w porównaniu z poprzednikami. Ze względu na dominujący w niektórych środowiskach naukowych, społecznych czy politycznych paradygmat techniczno-ekonomiczny przedstawiony dyskurs staje się o tyle istotny, że od jego wyników zależą losy wielu ludzi, kultur, a nawet społeczeństw. Urząd Nauczycielski Kościoła może wiele wnieść do tego dyskursu, o ile tylko znajdzie skuteczny sposób zabrania w nim głosu.
The study presents three possible models of mutual relations between the moral theology of biological life and the natural sciences: concordism, discordism, and consilience. The first part outlines the methodology of the natural sciences and moral theology. Then, two nondialogical models were discussed that assume the taking over of the first discipline by the second one (concordism) or their mutual definitive autonomy (discordism) and the dialogical model in the form of consilience, assuming creative cooperation of the indicated sciences with mutual respect for their own methodology and the research area. There are also numerous examples of the use of consilience in the teaching of Pope Francis. Consilience is justified in many decisions of the Magisterium of the Church, from the time of Pope Pius IX up to the pontificate of Pope Francis who, comparing to his predecessors, paid the most attention to consilience. Due to the technical and economic paradigm that dominates in some scientific, social and political environments, the discourse presented in the study becomes so important that the fate of many people, cultures and even societies depends on its results. The Magisterium of the Church can contribute much to this discourse, as longas it finds an effective way to discuss it.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2021, 32, 1; 103-134
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego odnowa teorii społecznej i politycznej to ciągle aktualna kwestia
Autorzy:
Bernstein, Richard J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138894.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
Richard J. Bernstein
restrukturyzacja teorii społecznej i politycznej
filozofia nauk społecznych
nauki przyrodnicze i humanistyczne
Opis:
Artykuł jest zapisem wykładu Richarda J. Bernsteina, który odbył się 17 lipca 2016 r. w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu. Wykład dotyczył współczesnego kontekstu znaczeniowego  jego książki pt. „Restrukturyzacja teorii społecznej i politycznej”, opublikowanej po raz pierwszy w 1979 r,  a ostatnio, w 2015 roku,  w Polsce  nakładem Wydawnictwa Naukowego Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. Autor stawia trzy cele. Po pierwsze, chce zbadać kontekst książki z perspektywy historycznej sięgając do francuskiego Oświecenia i rozważając wcześniej formułowane nadzieje w perspektywie tego, co dziś mogą osiągać  nauki społeczne. Po drugie, pragnie skupić się na bezpośrednim kontekście pisania książki, aby wyjaśnić co zamierzał w niej wyjaśnić, by wreszcie po trzecie,  ukazać  współczesną relewantność głównych tez.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2017, 29, 2(58); 23-34
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
To co każdy student wiedzieć powinien - czyli podstawowe zasady przygotowania przyrodniczych wystąpień publicznych
Autorzy:
Pabis, K.
Jakiel, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/850536.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
nauki przyrodnicze
prezentacja wiedzy
wystapienia publiczne
prezentacja multimedialna
plakaty
streszczenia
porady praktyczne
Źródło:
Wszechświat; 2013, 114, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Debate Concerning Creation in Relation to Ecology
Debata o stworzeniu w relacji do ekologii
Autorzy:
Śledziewski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964099.pdf
Data publikacji:
2006-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
creation
ecological crisis
ecology
sciences
dialogue
stworzenie
kryzys ekologiczny
ekologia
nauki przyrodnicze
dialog
Opis:
The subject of creation was neglected in theological debate for a long time. Only about 35 years ago, when the so-called ecological crisis manifested itself, creation began to appear in the center of theological interest. Some authors tried to accuse Christianity that the theology of creation is responsible for the crisis of the natural environment. Because of this accusation, the science of creation had to take a stand on the issue of ecology. The future of the Earth and its inhabitants depends not on the beginnings of the Universe, but on our present-day actions and attitudes. So, the dialog between natural sciences and theology entered the so-called „third phase” of their relation: the phase of necessary collaboration in the ecological crisis, the dialog between theology and natural sciences must have an ecological character, for at stake is the common future of this world, in which natural sciences and technology are part of God’s creation.
Przed dłuższy czas temat stworzenia był zaniedbywany w debacie teologicznej. Dopiero około 35 lat temu, w czasie pojawienia się tzw. kryzysu ekologicznego stworzenie zaczyna pojawiać się w centrum zainteresowań teologicznych. Niektórzy autorzy próbowali zarzucić chrześcijaństwu, że to teologia stworzenia odpowiedzialna jest za kryzys środowiska naturalnego. Ze względu na ten zarzut nauka o stworzeniu musiała zajęć stanowisko w sprawie ekologii.Na ile Ziemia i jej mieszkańcy mają jakąś przyszłość, zależy przecież nie od początków Kosmosu, ale od naszego obecnego postępowania i nastawienia. Dlatego dialog między naukami przyrodniczymi a teologię wszedł w tzw. „trzecią fazę” ich relacji: fazę koniecznej wspólnoty w kryzysie ekologicznym. Dialog teologii i nauk przyrodniczych musi mieć charakter ekologiczny, gdyż w końcu chodzi o wspólną przyszłość tego świata, w którym nauki przyrodnicze i technika należę do Bożego stworzenia.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2006, 4, 1; 135-139
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna logika formalna a nauki przyrodnicze
Contemporary formal logic and the natural sciences
Autorzy:
Kiczuk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016141.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
logika
filozofia logiki
metodologia
filozofia nauki
fizyka
logic
philosophy of logic
methodology
philosophy of science
physics
Opis:
In the first part of the article the questions are discussed that are connected with applying the rules of classical sentence logic and many valued logic in theories of natural sciences, mainly in N. Bohr' s theories of complementarity. This part of the article explicates Z. Zawirski's proposition, that the rules of logic, through applying them to the world, not only stop being tautologies that do not say anything about the reality, but they become natural hypotheses that say a lot, perhaps "the first things”, about that reality. In the article the possibility is shown of using the rules of building axiomatic deductive systems of classical logical calculus in construction of corresponding axiomatic systems in physics, as an axiomatic system may well represent an empirical theory. In the second part of the article the relations of contemporary non-classical kinds of logic with natural sciences are discussed. A lot of attention is devoted to showing that in natural sciences, in physics, application of formal logic may also consist in suitable use of its language. Not only is the language of classical logical calculus involved here but the language of systems of non-classical logics as well, and especially of the ones which give the rules for correct use of functors connected with the following - crucial for natural sciences - terms: time, change, causal relationship.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 127-150
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauki przyrodnicze w historyczno–epistemologicznym ujęciu Hansa-Jörga Rheinbergera
Natural sciences in Hans-Jörg Rheinberger’s historico-epistemological approach
Autorzy:
KOKOWSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520386.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Hans-Jörg Rheinberger
epistemologia historyczna
przekładoznawstwo
historical epistemology
translation studies
Opis:
Artykuł omawia krytycznie formę i treść polskiego przekładu książki Hansa-Jörga Rheinbergera pt. Epistemologia historyczna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 2015. Przełożył [z języka niemieckiego] Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, ss. 336). Wskazano zarówno merytoryczne zalety tej książki, jak i jej pewne (głównie lingwistyczne) wady.
The article presents a critical review of the form and content of the Polish translation of Hans-Jörg Rheinberger’s book entitled Epistemologia historyczna (Historical epistemology) (Warsaw: Oficyna Naukowa, 2015. Translated [from German] by Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, pp. 336), indicating both the substantive advantages of this book and its some (mainly linguistic) shortcomings.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 309-323
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiarygodny obraz Boga a relacje między wiarą i nauką
Autorzy:
Królikowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927605.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
obraz Boga
obraz świata
dialog
konflikt
nauki przyrodnicze
teologia
teologia fundamentalna
image of God
imgae of world
dialogue
conflict
sciences
theology
fundamental theology
Opis:
The article takes the issue of the image of God in the perspective of the relationships between faith and science. The structure of the article determines the three kinds of relationships between them. The first two are relations of conflict resulting on the one hand from the supremacy of faith over science, on the other - the reduction of faith by science. The third group of relations is the positions of dialogue and integration. Each relationship casts on the image of God. The consequence of the supremacy of faith over the science is the understanding of God as a distant, unknownable, inaccessible to man, and on the other as a tyrant who does not respect the autonomy, freedom and dignity of his creation. In the reduction of faith by science the image of God is twofold. On the one hand, God is reduced to the role of physics premise and assumption of the mechanics of the universe or to the Newtonian Watchmaker, and on the other is by science rejected as an unnecessary assumption. These claims of science are, however, included in the materialistic and atheistical position and going beyond their competences. The positions of dialogue and integration show that not only is no conflict between faith and science, but also that the results of science are the basis for a credible understanding of God’s image, which is consistent with his biblical image.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 203-223
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój nauk przyrodniczych a problematyka animacji embrionu ludzkiego
The development of natural sciences and issues of human embryo animation
Autorzy:
Chodorowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398116.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
embrion
dusza
animacja
nauki przyrodnicze
nowożytność
embryo
soul
animation
natural sciences
early modern period
Opis:
The analysis undertaken in the article was aimed at tracing the development of natural sciences within the frames of the issues of the moment of animation at which the human body was granted a spiritual element. It was considered that this caesura was of utmost meaning as it was evinced that “animated” being in the womb of a mother was to be regarded as a person. The given analysis points to the fundamental meaning of natural sciences in the context of showing the confutation of reasoning of Thomas Aquinas and Aristotle concerning embryogenesis. Since then, the discourse on the border of humanity has been conducted in a slightly different manner being granted a strong empirical basis. A special meaning in the reflection had the development of microscopy which made the mystery of human creation no longer a matter of suppositions. The secondary aim of the thesis was an attempt to answer the question whether the approach towards embryogenesis elaborated by the empirical sciences influenced the Christian vision of the human being.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 2; 117-133
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 57

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies