Wszystkie pola: "Nauki przyrodnicze" - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Nauki przyrodnicze a filozofia przyrody
Sciences and Philosophy of Nature
Autorzy:: Heller, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1917508.pdf
Data publikacji:: 2020-11-16
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:: Three stages of scientific knowledge of the world are discussed. The first stage is provided by philosophy of science the aim of which is to understand the sciences rather than the world itself. The second step consists in pursuing traditional philosophical themes which are involved in scientific theories. This stage is called “philosophy in science”. Every science presupposes certain assumptions which cannot be analyzed with the help of philosophies which are a priori with respect to science. It seems that a new philosophy should be created especially to satisfy such needs of science. Scientific theories themselves should serve as a starting point of such a philosophy. This third stage could be named “science as philosophy”.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 1998, 46, 3; 7-14
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Rocznik Świętokrzyski. Seria B, Nauki Przyrodnicze
Data publikacji:: 2009.0
Wydawca:: Uniwersytet Jana Kochanowskiego (Kielce)
Dostawca treści:: Arianta

Czasopismo

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Dylematy współczesnej medycyny
Autorzy:: Pawlikowski, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2187967.pdf
Data publikacji:: 2021-11-03
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:: medycyna
dehumanizacja
sztuka lekarska
nauki przyrodnicze
postęp medycyny
efekt uboczny
Opis:: Esej ten składa się z trzech części, z których pierwsza, zatytułowana „Medycyna - tylko nauka czy także sztuka?” przedstawia cztery główne rodzaje badań naukowych w medycynie: badania podstawowe, badania przedkliniczne (medycynę translacyjną), badania kliniczne i praktykę medyczna - medycynę opartą na dowodach, evidence based medicine, EBM). Następnie omówiono pojęcie „sztuki lekarskiej”. Autor definiuje sztukę lekarską” jako interpersonalną relacje lekarza i jego pacjenta, wymagającą nie tylko profesjonalizmu lekarza, lecz także głębokiego przekonania pacjenta o pełnym zaangażowania lekarza w jego problemy zdrowotne. W drugiej części, zatytułowanej „Dehumanizacja medycyny współczesnej - przyczyny i środki zaradcze” omówiono przyczyny dehumanizacji współczesnej medycyny i możliwe przeciwdziałania temu zjawisku. Przyczyny można podzielić na zewnętrzne, związane z oddziaływaniem otoczenia cywilizacyjnego oraz wewnętrzne, które stanowią rodzaj „niepożądanych skutków ubocznych” jej szybkiego postępu. Do tych ostatnich należą: charakterystyczne dla nauk przyrodniczych myślenie redukcjonistyczne i neutralność aksjologiczna, wzrost znaczenia techniki, nadmierna specjalizacja w połączeniu ze słabą koordynacją procesu diagnostyki i leczenia lub jej brakiem. Jako możliwe przeciwdziałania należy wymienić zmianie modelu studiów medycznych, polegającą m.in. na większym uwzględnieniu treści humanistycznych i bardziej holistycznego spojrzenia na pacjenta, jak również zmiany modelu opieki zdrowotnej, w którym głównym koordynatorem procesu diagnostycznego i terapeutycznego byłby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Trzecia część tego artykułu omawia niekorzystne strony szybkiego postępu medycyny. Aczkolwiek szybki postęp medycyny jest zjawiskiem w sposób oczywisty korzystnym, szereg niekorzystnych „efektów ubocznych” nie udaje się uniknąć. Są nimi wzrost kosztów leczenia, stosowanie procedur medycznych u zdrowych ludzi bez rzeczywistych wskazań medycznych oraz niedostatek refleksji etycznej w odniesieniu do procedur medycznych.
Źródło:: Studia z Teorii Wychowania; 2021, XII(3 (36)); 9-21
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:: Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Filozofia przyrody nie tylko dla przyrodoznawców
Autorzy:: Szczuciński, Antoni
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013457.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
philosophy of nature
science
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 334-337
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Wyjaśnianie w geologii historycznej i paleontologii
Autorzy:: Gęgotek, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2102449.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: wyjaśnianie
model Hempla-Oppenheima
narracja historyczna
historyczne nauki przyrodnicze
Opis:: Geologia historyczna i paleontologia należą do grupy historycznych nauk przyrodniczych, a więc dyscyplin, których zadaniem jest badanie określonych dziedzin przyrody z uwzględnieniem ich dziejów. Swoistość przedmiotowa tych dziedzin skłania do postawienia pytania o ich odrębność metodologiczną, w tym – o właściwy dla nich sposób wyjaśniania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wybranych przykładów stanowisk w kwestii modelu wyjaśniania obowiązującego w wymienionych dyscyplinach. Przegląd ten ma za zadanie, po pierwsze, ukazać rozbieżności w prezentowanych w literaturze filozoficznonaukowej opiniach w tej sprawie, po drugie zaś, wskazać podstawowe trudności związane z poszczególnymi stanowiskami.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 157-172
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Teologia i nauki przyrodnicze (Uwagi na marginesie)
Bemerkungen zum Thema: „Die Theologie und die Naturwissenschaft”
Autorzy:: Bronk, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2106719.pdf
Data publikacji:: 1992
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:: Die Relation der Theologie zu den Naturwissenschaften ist ein besonderer Fall der Relation der Theologie zur Wissenschaft und ist durch die dynamischen Begriffe der Theologie, der Wissenschaft und der Naturwissenschaften bedingt und kann daher nicht ein für allemal bestimmt werden. Ich beschäftige mich hier mit der Situation der Begegnung der Theologie mit den Naturwissenschaften vom Standpunkt ihrer gegenseitigen Wahrheitsansprüche. Das große Fragenkomplex wird in mehreren Schritten analysiert. Nach einführenden und geschichtlichen Bemerkungen und Begriffsbestimmungen wird systematisch die Relation der Theologie zu den Naturwissenschaften und die diesbezügliche heutige Situation untersucht, wie auch die offizielle Stellung der Kirche (eine radikale Trennung von Theologie [Religion] und Wissenschaft hat immer Protest der katholischen Kirche hervorgerufen), die Motive für den Dialog und die Integration und ihre Bedingungen dargestellt. Das Problem des Verhältnisses zwischen der Theologie (Religion) und den Wissenschaften ist typisch für das Christentum und anderen Religionen eigentlich unbekannt. Die Kirchengeschichte liefert viele Beispiele direkten Konfliktes, in dem beide Seiten viele schwerwiegende Fehler begangen haben. So wie das Christentum auf bestimmten geschichtlichen Ereignissen (der Geburt, dem Tod und der Auferstehung Christi) aufbaut, so ist auch die Theologie an der Wahrheit ihrer Thesen interessiert. Schon im christlichen Altertum sind die klassischen und grundsätzlichen Positionen unter den Theologen entstanden: 1) einer radikalen Opposition und Verwerfung der Wissenschaft, 2) des Dialogs, der Versöhnung und gegenseitigen Ergänzung oder 3) der Gleichgültigkeit. Seitdem nimmt der Konflikt oft eine doppelte Gestalt an: eine institutionelle und eine doktrinäre (oder weltanschauliche). In Hinsicht auf den Charakter der doktrinären Konflikte und der Methode ihrer Lösung muß man deutlich zwei Arten unterscheiden: den Konflikt zwischen den Glaubensartikeln (Dogmen) und naturwissenschaftlichen Theorien und den zwischen den theologischen und naturwissenschaftlichen Theorien. Im ersten Fall ist ein authentischer Widerspruch wegen der Differenz der Gegenstände und Methoden ausgeschlossen. Im zweiten Fall ist die Situation komplexer, weil von sich aus weder die theologische noch die wissenschaftliche Theorie unfehlbar ist. Einen eventuellen Konflikt zwischen ihnen kann man mit der Strategie der (radikalen) Separation oder des Dialogs aufzuheben versuchen. In den Diskussionen kann man zwar theoretisch den Glauben, die Religion und die Theologie auseinanderhalten, aber praktisch kommen hier viele andere Probleme in Frage: der Relation zwischen Glauben (göttlicher Weisheit) und Vernunft (menschlicher Erkenntnis), Glauben und Wissenschaft, Religion und Wissenschaft, Religion und Theologie..., die nicht immer klar abgegrenzt werden können. Die gegenwärtigen Veränderungen in der Theologie und den Naturwissenschaften erlauben ihre gegenseitige Relation anders als in der Vergangenheit zu sehen. Zwei Faktoren sind dabei ausschlaggebend geworden: die Verschiebung der Ursachen der Konflikte (von der theoretischen auf die praktische Ebene, von der Dogmatik in die Moraltheologie und von der Physik in die Biologie und die Sozialwissenschaften) und ihre sichtbare Abschwächung (infolge der Veränderungen in Kirche und Theologie nach dem II. Vatikanischen Konzil in Richtung auf die Praxis und Kerygma und durch das neues methodologische Verstehen der Wissenschaft in der postanalytischen Wissenschaftstheorie), was zu einer klaren Anerkennung der epistemologischen und methodologischen Autonomie der beiden Disziplinen beigetragen hat. Nach den stürmischen Diskussionen der Theologen, Philosophen und Naturwissenschaftler zu Beginn des 20. Jh. hat sich die Situation heute in gewissem Grade beruhigt. Infolge der Änderungen in der allgemeinen Atmosphäre braucht die Relation zwischen der Religion und den Wissenschaften nicht von vorneherein antagonistisch abgestempelt zu werden. An und für sich sind die Naturwissenschaften weder theistisch noch atheistisch, sondern sie werden es erst durch die Interpretation ihrer Ergebnisse. Direkt wird die Religion durch die wissenschaftlichen Thesen und Theorien weder befürwortet noch gefährdet, da die übernatürliche Wirklichkeit und das Problem der Gottesexistenz außerhalb des Interesses und der Methoden der Wissenschaften liegen. Die wissenschaftlichen Resultate können aber sekundär (eben ideologisch) zur Affirmation oder Negation der Gottesexistenz gebraucht werden. Heute hat der Konflikt zwischen der Theologie und den Naturwissenschaften meistens die globale Gestalt der Mentalitätskonflikte angenommen: er wechselte von der Erkenntnisebene auf die Plattform der Haltungen der (respective: religiösen oder wissenschaftlichen) Wirklichkeit (Welt) gegenüber. Es wird hier die Position vertreten, daß die Theologie aus mehreren Gründen (doktrinären, kerygmatischen und weltanschaulichen) sich für die Naturwissenschaften interessieren muß. Die Wissenschaft berührt Probleme, die für den Menschen, die Religion und Theologie viel zu wichtig sind, als daß sie der Wissenschaft allein überlassen werden könnten. Praktisch aber findet das Interesse an den Naturwissenschaften zu wenig Ausdruck in den theologischen Zeitschriften, bei der Priesterausbildung und in der Seelsorge. Es ist ein Paradox, daß in Zeiten, wo die Naturwissenschaften einen so entscheidenden Einfluß auf das Denken der heutigen Menschen ausüben, sich so wenig Theologen, die diese Welt evangelisieren sollen, mit der Wissenschaft als einer Form ihres Apostolats beschäftigen wollen.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 1992, 39-40, 2; 5-38
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: O przedmiotach i znaiomościach naukę leśnictwa składaiących
Autorzy:: R.K., -
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1178637.pdf
Data publikacji:: 1820
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:: lesnictwo
nauki lesne
nauki przyrodnicze
historia
wiek XIX
Źródło:: Sylwan; 1820, 001, 1
0039-7660
Pojawia się w:: Sylwan
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Nauki Przyrodnicze i Medyczne = Journal of Life and Medical Sciences
Data publikacji:: 2013.0
Wydawca:: Stowarzyszenie Studentów Nauk Przyrodniczych
Dostawca treści:: Arianta

Czasopismo

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Psychopedagogiczne aspekty aktywnego nauczania przyrody
Psychopedagogical aspects of active teaching of nature
Autorzy:: Hłobił, A
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819330.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: edukacja szkolna
nauki przyrodnicze
metody nauczania
Opis:: Environmental education is a long process, involving all areas of activity of the child (cognitive, emotional, practical), and its effect should be comprehensive knowledge of the nearest environment and skills in proper behavior and evaluate the consequences of their actions. Taking into account the cognitive development of curiosity and natural interest of students is a good way to provide them with direct contact with various objects of the environment. Nature works very strongly in the realm of sensual and emotional, unforgettable experiences, diverse and deep experience, enjoy, admire, give respite, start the process of evaluating various natural objects and nature as a whole. In the natural environment, students can compare, search, investigate, collect, organize, evaluate, measure, count, touch, smell, and admire the experiment. Under the influence of material incentives (things and phenomena), acting directly on the senses, arise in the brain, psychological processes, such as impressions, insights and ideas. Cognitive curiosity and natural interest of students can not be left to the natural course of things. They develop only through ingenious and well-implemented teaching and educational work, as a result of conscious choice of methods and forms of education based on student activity. The implementation of environmental education they provide educational paths among which the most popular activities in the field.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 960-970
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Wykorzystanie gier planszowych w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych
Board games for natural science education
Autorzy:: Francikowski, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1367785.pdf
Data publikacji:: 2019-02-12
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: gry planszowe
edukacja
nauki przyrodnicze
metoda naukowa
Opis:: Gry planszowe poza funkcjami rozrywkowymi mogą pełnić istotne funkcje edukacyjne. Istnieje wiele gier zdolnych nie tylko do kształtowania kompetencji społecznych czy logicznego myślenia, wnioskowania i planowania, ale też do przekazywania wiedzy oraz formowania umiejętności z zakresu nauk przyrodniczych (fizyka, chemia, biologia, geografia). W nauczaniu tych przedmiotów pojawia się wiele kłopotów łączących się ze zrozumieniem treści, często nowych lub abstrakcyjnych, oraz z ich powiązaniem z posiadaną już wiedzą. Istotne jest również przekazywanie informacji na temat działania nauki i zasad nią kierujących. Bogactwo tytułów o różnorodnej mechanice i poziomach trudności pozwala stosować gry jako narzędzia dydaktyczne w klasie oraz, co kluczowe, poza nią.
Beyond entertainment functions, board games can perform the essential functions of education. There are many games which, in addition to shaping social competences or logical thinking, reasoning and planning, can provide knowledge and expertise to help with natural sciences (physics, chemistry, biology, earth science). In the learning of these subjects there are many problems associated with understanding the content, often new or abstract, and how it is related to students’ existing knowledge. It is also important to transfer the knowledge about the operation and the principles governing science. A rich pool of titles with various mechanical and difficulty levels allows using the games as a teaching tool in the classroom, and crucially, outside it.
Źródło:: Homo Ludens; 2018, 1, 11; 30-40
2080-4555
Pojawia się w:: Homo Ludens
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w kontekście encyklopedyzmu XVI–XVII wieku
Autorzy:: Fijałkowski, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1195009.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: Pansofia
encyklopedyzm
różokrzyżowcy
Andreae
nauki przyrodnicze
Ramus
ruch dydaktyczny
Opis:: Pansophia, czyli „najwyższa wiedza” lub encyklopedia całej wiedzy, w tym wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, zajmowała Komeńskiego od początku lat trzydziestych XVII wieku aż do śmierci w 1670 roku. Na pomysł i kształt pansophii złożyły się pomysły Piotra Ramusa na podręczniki, w tym zwłaszcza jego dychotomiczne schematy poprzedzające poszczególne części Consultatio catholica…, idea zebrania całej dostępnej wiedzy w encyklopedii, którą zapożyczyć mógł także bezpośrednio od Jana Henryka Alsteda, pisma Jana Walentego Andreae i jego apologetów (różokrzyżowców), którzy pragnęli „powszechnego odrodzenia” i naprawy ludzkości przez „najwyższą wiedzę”, czyli właśnie pansophię, i powrót do stanu sprzed grzechu pierworodnego; idee pansophii jako „encyklopedii” zawierającej całość wiedzy odżyły i najwyraźniej inspirowały od lat trzydziestych XVII wieku przyjaciół Komeńskiego w Anglii – zwłaszcza Samuela Hartliba i ludzi z jego kręgu; pisma autorów „ruchu dydaktycznego”, którzy usprawnić chcieli nauczanie, poszerzyć adres społeczny szkoły, w tym szkoły humanistycznej, między innymi przez nauczanie elementów wiedzy matematyczno-przyrodniczej. Jego pomysł na pansophię zalicza się do „utopijnego encyklopedyzmu”.
Źródło:: Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2020, 7; 65-73
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:: Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze w perspektywie współczesnej protestanckiej teologii stworzenia
The Postulate of Hermeneutic Needs of the Relationship Theology – Science in the Perspective of Modern Protestant Theology of Creation
Autorzy:: Anderwald, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/595151.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:: Wolfhart Pannenberg
Jürgen Moltmann
theology of creation
relationship theology – science
teologia stworzenia
relacja teologia – nauki przyrodnicze
Opis:: The most remarkable example of the theological retreat from a discussion of the scientific description of nature can be found in the theological doctrine of creation of the German protestant theologian Karl Barth (1886–1968). In the present many the Anglo-Saxon and the German protestants theologians show a big interest in the subject of relations between science and Christian theology (especially with theology of creation). Therefor their idea of theology of creation is completely in contrast to the Barth’s position rejecting the necessity of referring to the results of the natural sciences in the theology of creation. This is a relevant issue to the Christian faith. Its justification is made today in a climate of scientific thinking, in which scientific tools of recognizing of the world, as well as the scientific picture of the world, play an important role. This article will demonstrate the postulate of hermeneutic needs of the relationship theology – science based on the concept of theology of creation of two remarkable protestants theologians of twentieth century the Lutheran Wolfhart Pannenberg (1928–2014) and the representative of Reformed theology Jürgen Moltmann (*1926). Particular attention is paid to their indications that a credible doctrine of God as the Creator must take into account scientific understandings of the world.
Koncepcja teologii stworzenia niemieckiego teologa protestanckiego Karla Bartha (1886–1968) dostarcza najbardziej klasycznego przykładu odwrotu w teologii protestanckiej od odnoszenia się do wiedzy przyrodniczej. Współcześnie wielu protestanckich teologów anglosaskich i niemieckich, w przeciwieństwie do tej koncepcji, odrzucającej konieczność odnoszenia się w teologii stworzenia do wyników nauk przyrodniczych, wykazuje duże zainteresowanie tematyką relacji doktryny chrześcijańskiej do nauk przyrodniczych. Jest to dziś ważna kwestia dla wiary chrześcijańskiej. Uzasadnienie wiary dokonuje się współcześnie w klimacie myślenia naukowego, w którym ważną rolę odgrywają naukowe narzędzia poznawcze, jak również przyrodniczy obraz świata. Artykuł prezentuje postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze na przykładzie koncepcji teologii stworzenia dwóch ważnych w teologii protestanckiej XX w. teologów: luteranina Wolfharta Pannenberga (1928–2014) i reprezentanta teologii reformowanej Jürgena Moltmanna (ur. 1926). Szczególna uwaga jest zwrócona na problem wiarygodnej doktryny Boga Stwórcy z konieczności uwzględniającej aktualny przyrodniczy obraz świata.
Źródło:: Studia Oecumenica; 2017, 17; 79-94
1643-2762
Pojawia się w:: Studia Oecumenica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Bp Andrzej Siemieniewski, Ścieżką nauki do Boga. Nauki przyrodnicze i duchowość w starożytności i w średniowieczu, Fronda, Warszawa 2009, ss. 405.
Autorzy:: Kiwka, Mirosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/695268.pdf
Data publikacji:: 2018-12-11
Wydawca:: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Źródło:: Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2018, 18, 1
2544-6460
Pojawia się w:: Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Człowiek i prawda w aspekcie nauk przyrodniczych
Human and truth in view of natural sciences
Autorzy:: Abdank-Kozubski, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1817863.pdf
Data publikacji:: 2003-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: człowiek
nauki przyrodnicze
prawda
humans
environmental sciences
truth
Opis:: Human plays a crucial role in the creation of science and the process of its development. The accepted idea of science determines, in turn, the position of humans in nature. Both modernity and contemporaneity suggest certain general concepts of science, as well as substantially and specifically influence the vision of mutual relations between humans and nature. The simple relationship between science and truth, which stemmed from positivism and which justified any form of the exploitation of nature, has been seriously questioned in the new idea of science. Consequently, the scheme, in which nature was treated as an object of unlimited use disappeared. Approaching the truth became a process showing various relationships and connections between humans and nature. Being still a subject in relation to nature, humans appeared one of its definitely determined components.
Źródło:: Studia Ecologiae et Bioethicae; 2003, 1, 1; 491-503
1733-1218
Pojawia się w:: Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Czy w biologii modele matematyczne odegrają podobną rolę, jak w rozwoju astronomii?
Autorzy:: Tadusiewicz, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/849492.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:: nauki przyrodnicze
biologia
medycyna
zjawiska przyrody
modele empiryczne
modele koncepcyjne
modele matematyczne
Źródło:: Wszechświat; 2013, 114, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:: Wszechświat
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Kazania filozofa
Autorzy:: Wolak, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669407.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: faith
morality
freedom
justice
theology
philosophy
science
time and eternity
wiara
moralność
wolność
sprawiedliwość
teologia
filozofia
nauki przyrodnicze
czas i wieczność
Opis:: Sermons by Father Michael Heller are perfect example of combining competence in theological and natural sciences with a passion for teaching the faith and to bearing witness to it. In this article I present selected topics that reveal the novelty of his preaching and allow us to get to know his expertise in both these areas: the knowledge which is a necessary condition to speak in the church, and sciences which know only a few preachers. The article also contains some of my own ideas on theology, language, philosophy, empirical science. My reflections referring to these sermons, are the result of my own thoughts, to which the author himself urged readers. The aim of this article is to show that Michael Heller is a scientist who in the pastoral field has many important and interesting things to say.
Kazania ks. prof. Michała Hellera są doskonałym przykładem łączenia kompetencji w naukach teologicznych i przyrodniczych z pasją nauczania wiary i dawania jej świadectwa. W swoim artykule przedstawiłem wybrane zagadnienia, które ujawniają nowatorstwo jego kaznodziejstwa i pozwalają poznać jego kompetencje zarówno w tych dziedzinach, których znajomość jest koniecznym warunkiem przemawiania w kościele, jak i w tych, które znają nieliczni kaznodzieje. W artykule zamieściłem także kilka własnych refleksji dotyczących teologii, języka, filozofii, nauk empirycznych. Refleksje te, nawiązujące do omawianych kazań, są wynikiem moich własnych przemyśleń, do których sam autor zachęcał czytelników. Natomiast celem artykułu jest wykazanie, że Michał Heller jest uczonym, który również na polu duszpasterskim ma wiele ważnych i ciekawych rzeczy do powiedzenia.
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Konsyliencja nauk przyrodniczych i teologii moralnej życia biologicznego według papieża Franciszka
Autorzy:: Kowalcze, Mateusz
Filipowicz, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1368677.pdf
Data publikacji:: 2021-06-24
Wydawca:: Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:: Kościół
Franciszek
teologia moralna
nauki przyrodnicze
konsyliencja
Francis
moral theology
natural sciences
consilienc
Opis:: W artykule zaprezentowano trzy możliwe modele wzajemnych relacji między teologią moralną życia biologicznego a naukami przyrodniczymi. Omówiono dwa modele niedialogiczne, zakładające przejęcie kontroli nad pierwszą z dyscyplin przez drugą z nich (konkordyzm) lub ich wzajemną definitywną autonomię (dyskordyzm) oraz model dialogiczny w postaci konsyliencji oparty na twórczej współpracy wskazanych nauk przy wzajemnym poszanowaniu ich własnej metodologii i obszaru badawczego. Konsyliencja znajduje swoje uzasadnienie w wielu orzeczeniach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, począwszy od czasów papieża Piusa XII aż do pontyfikatu papieża Franciszka, który konsyliencji poświecił najwięcej uwagi w porównaniu z poprzednikami. Ze względu na dominujący w niektórych środowiskach naukowych, społecznych czy politycznych paradygmat techniczno-ekonomiczny przedstawiony dyskurs staje się o tyle istotny, że od jego wyników zależą losy wielu ludzi, kultur, a nawet społeczeństw. Urząd Nauczycielski Kościoła może wiele wnieść do tego dyskursu, o ile tylko znajdzie skuteczny sposób zabrania w nim głosu.
The study presents three possible models of mutual relations between the moral theology of biological life and the natural sciences: concordism, discordism, and consilience. The first part outlines the methodology of the natural sciences and moral theology. Then, two nondialogical models were discussed that assume the taking over of the first discipline by the second one (concordism) or their mutual definitive autonomy (discordism) and the dialogical model in the form of consilience, assuming creative cooperation of the indicated sciences with mutual respect for their own methodology and the research area. There are also numerous examples of the use of consilience in the teaching of Pope Francis. Consilience is justified in many decisions of the Magisterium of the Church, from the time of Pope Pius IX up to the pontificate of Pope Francis who, comparing to his predecessors, paid the most attention to consilience. Due to the technical and economic paradigm that dominates in some scientific, social and political environments, the discourse presented in the study becomes so important that the fate of many people, cultures and even societies depends on its results. The Magisterium of the Church can contribute much to this discourse, as longas it finds an effective way to discuss it.
Źródło:: Studia Bobolanum; 2021, 32, 1; 103-134
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:: Studia Bobolanum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Wybrane aspekty relacji nauk przyrodniczych do teologii
Selected Aspects of the Relation Between Theology and Science
Autorzy:: Tambor, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2036351.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: teologia
nauki przyrodnicze
metodologia
kosmologia
theology
science
methodology
cosmology
Opis:: Artykuł jest pewną krytyką współczesnej metodologicznej refleksji nad stanem dyskusji między teologią (w szczególności teologią fundamentalną) a naukami przyrodniczymi. Autor ukazuje w pracy, że w świecie nauk w sensie science dokonuje się wciąż specyficzny rozwój metodologii, która wraca do posługiwania się takimi pojęciami, jak wyjaśnianie, natura zjawisk, prawda teorii naukowych i in. Wskazuje na te zjawiska we współczesnej nauce, które są istotne dla refleksji teologicznej zarówno na poziomie metodologicznym, jak i przedmiotowym. Nakreśla wreszcie pewien zarys problemów, z którymi boryka się zwłaszcza współczesna kosmologia, a które mogą się okazać szczególnie istotne dla teologii fundamentalnej.
The article is an elaboration and a critic of certain aspects of the discussion between theology and science with a special respect to its methodological level. I show in the paper that in the domain of natural sciences there is a crucial and substantial evolution of methodology in the terms of scientific explanation, theories of truth, methods of justification of scientific hypotheses, etc. I point on the specific loci where theology can effectively meet science, conserving, however its autonomy and specificity. Modern cosmology is presented as a special case study field for that discussion.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9; 149-166
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Dlaczego odnowa teorii społecznej i politycznej to ciągle aktualna kwestia
Autorzy:: Bernstein, Richard J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2138894.pdf
Data publikacji:: 2017-12-19
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:: Richard J. Bernstein
restrukturyzacja teorii społecznej i politycznej
filozofia nauk społecznych
nauki przyrodnicze i humanistyczne
Opis:: Artykuł jest zapisem wykładu Richarda J. Bernsteina, który odbył się 17 lipca 2016 r. w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu. Wykład dotyczył współczesnego kontekstu znaczeniowego jego książki pt. „Restrukturyzacja teorii społecznej i politycznej”, opublikowanej po raz pierwszy w 1979 r, a ostatnio, w 2015 roku, w Polsce nakładem Wydawnictwa Naukowego Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. Autor stawia trzy cele. Po pierwsze, chce zbadać kontekst książki z perspektywy historycznej sięgając do francuskiego Oświecenia i rozważając wcześniej formułowane nadzieje w perspektywie tego, co dziś mogą osiągać nauki społeczne. Po drugie, pragnie skupić się na bezpośrednim kontekście pisania książki, aby wyjaśnić co zamierzał w niej wyjaśnić, by wreszcie po trzecie, ukazać współczesną relewantność głównych tez.
Źródło:: Forum Oświatowe; 2017, 29, 2(58); 23-34
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:: Forum Oświatowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: To co każdy student wiedzieć powinien - czyli podstawowe zasady przygotowania przyrodniczych wystąpień publicznych
Autorzy:: Pabis, K.
Jakiel, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/850536.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:: nauki przyrodnicze
prezentacja wiedzy
wystapienia publiczne
prezentacja multimedialna
plakaty
streszczenia
porady praktyczne
Źródło:: Wszechświat; 2013, 114, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:: Wszechświat
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Współczesna logika formalna a nauki przyrodnicze
Contemporary formal logic and the natural sciences
Autorzy:: Kiczuk, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2016141.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: logika
filozofia logiki
metodologia
filozofia nauki
fizyka
logic
philosophy of logic
methodology
philosophy of science
physics
Opis:: In the first part of the article the questions are discussed that are connected with applying the rules of classical sentence logic and many valued logic in theories of natural sciences, mainly in N. Bohr' s theories of complementarity. This part of the article explicates Z. Zawirski's proposition, that the rules of logic, through applying them to the world, not only stop being tautologies that do not say anything about the reality, but they become natural hypotheses that say a lot, perhaps "the first things”, about that reality. In the article the possibility is shown of using the rules of building axiomatic deductive systems of classical logical calculus in construction of corresponding axiomatic systems in physics, as an axiomatic system may well represent an empirical theory. In the second part of the article the relations of contemporary non-classical kinds of logic with natural sciences are discussed. A lot of attention is devoted to showing that in natural sciences, in physics, application of formal logic may also consist in suitable use of its language. Not only is the language of classical logical calculus involved here but the language of systems of non-classical logics as well, and especially of the ones which give the rules for correct use of functors connected with the following - crucial for natural sciences - terms: time, change, causal relationship.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 127-150
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Nauki przyrodnicze w historyczno–epistemologicznym ujęciu Hansa-Jörga Rheinbergera
Natural sciences in Hans-Jörg Rheinberger’s historico-epistemological approach
Autorzy:: KOKOWSKI, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/520386.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: Hans-Jörg Rheinberger
epistemologia historyczna
przekładoznawstwo
historical epistemology
translation studies
Opis:: Artykuł omawia krytycznie formę i treść polskiego przekładu książki Hansa-Jörga Rheinbergera pt. Epistemologia historyczna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 2015. Przełożył [z języka niemieckiego] Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, ss. 336). Wskazano zarówno merytoryczne zalety tej książki, jak i jej pewne (głównie lingwistyczne) wady.
The article presents a critical review of the form and content of the Polish translation of Hans-Jörg Rheinberger’s book entitled Epistemologia historyczna (Historical epistemology) (Warsaw: Oficyna Naukowa, 2015. Translated [from German] by Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, pp. 336), indicating both the substantive advantages of this book and its some (mainly linguistic) shortcomings.
Źródło:: Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 309-323
1731-6715
Pojawia się w:: Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: The Debate Concerning Creation in Relation to Ecology
Debata o stworzeniu w relacji do ekologii
Autorzy:: Śledziewski, Sławomir
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1964099.pdf
Data publikacji:: 2006-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: creation
ecological crisis
ecology
sciences
dialogue
stworzenie
kryzys ekologiczny
ekologia
nauki przyrodnicze
dialog
Opis:: The subject of creation was neglected in theological debate for a long time. Only about 35 years ago, when the so-called ecological crisis manifested itself, creation began to appear in the center of theological interest. Some authors tried to accuse Christianity that the theology of creation is responsible for the crisis of the natural environment. Because of this accusation, the science of creation had to take a stand on the issue of ecology. The future of the Earth and its inhabitants depends not on the beginnings of the Universe, but on our present-day actions and attitudes. So, the dialog between natural sciences and theology entered the so-called „third phase” of their relation: the phase of necessary collaboration in the ecological crisis, the dialog between theology and natural sciences must have an ecological character, for at stake is the common future of this world, in which natural sciences and technology are part of God’s creation.
Przed dłuższy czas temat stworzenia był zaniedbywany w debacie teologicznej. Dopiero około 35 lat temu, w czasie pojawienia się tzw. kryzysu ekologicznego stworzenie zaczyna pojawiać się w centrum zainteresowań teologicznych. Niektórzy autorzy próbowali zarzucić chrześcijaństwu, że to teologia stworzenia odpowiedzialna jest za kryzys środowiska naturalnego. Ze względu na ten zarzut nauka o stworzeniu musiała zajęć stanowisko w sprawie ekologii.Na ile Ziemia i jej mieszkańcy mają jakąś przyszłość, zależy przecież nie od początków Kosmosu, ale od naszego obecnego postępowania i nastawienia. Dlatego dialog między naukami przyrodniczymi a teologię wszedł w tzw. „trzecią fazę” ich relacji: fazę koniecznej wspólnoty w kryzysie ekologicznym. Dialog teologii i nauk przyrodniczych musi mieć charakter ekologiczny, gdyż w końcu chodzi o wspólną przyszłość tego świata, w którym nauki przyrodnicze i technika należę do Bożego stworzenia.
Źródło:: Studia Ecologiae et Bioethicae; 2006, 4, 1; 135-139
1733-1218
Pojawia się w:: Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Wiarygodny obraz Boga a relacje między wiarą i nauką
Autorzy:: Królikowski, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1927605.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:: obraz Boga
obraz świata
dialog
konflikt
nauki przyrodnicze
teologia
teologia fundamentalna
image of God
imgae of world
dialogue
conflict
sciences
theology
fundamental theology
Opis:: The article takes the issue of the image of God in the perspective of the relationships between faith and science. The structure of the article determines the three kinds of relationships between them. The first two are relations of conflict resulting on the one hand from the supremacy of faith over science, on the other - the reduction of faith by science. The third group of relations is the positions of dialogue and integration. Each relationship casts on the image of God. The consequence of the supremacy of faith over the science is the understanding of God as a distant, unknownable, inaccessible to man, and on the other as a tyrant who does not respect the autonomy, freedom and dignity of his creation. In the reduction of faith by science the image of God is twofold. On the one hand, God is reduced to the role of physics premise and assumption of the mechanics of the universe or to the Newtonian Watchmaker, and on the other is by science rejected as an unnecessary assumption. These claims of science are, however, included in the materialistic and atheistical position and going beyond their competences. The positions of dialogue and integration show that not only is no conflict between faith and science, but also that the results of science are the basis for a credible understanding of God’s image, which is consistent with his biblical image.
Źródło:: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 203-223
1234-8880
Pojawia się w:: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Koncepcje przestrzeni w nauce i filozofii przyrody
The Concepts of Space in Science and in the Philosophy of Nature
Autorzy:: Roskal, Zenon E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013196.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: przestrzeń
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
nauki humanistyczne
space
philosophy of nature
natural sciences
humanities
Opis:: The concepts of space are great inventions of the mind to help it comprehend the world. These notes provide an overview of this saga. The article covers the development of the current scientific and philosophical concepts of space through history, emphasizing the newest developments and ideas. The various concepts will be introduced in a historical order, this provides a measure of understanding as to how the ideas on which the modern theory of space is based were developed.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 279-294
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:: Rozwój nauk przyrodniczych a problematyka animacji embrionu ludzkiego
The development of natural sciences and issues of human embryo animation
Autorzy:: Chodorowski, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1398116.pdf
Data publikacji:: 2019-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:: embrion
dusza
animacja
nauki przyrodnicze
nowożytność
embryo
soul
animation
natural sciences
early modern period
Opis:: The analysis undertaken in the article was aimed at tracing the development of natural sciences within the frames of the issues of the moment of animation at which the human body was granted a spiritual element. It was considered that this caesura was of utmost meaning as it was evinced that “animated” being in the womb of a mother was to be regarded as a person. The given analysis points to the fundamental meaning of natural sciences in the context of showing the confutation of reasoning of Thomas Aquinas and Aristotle concerning embryogenesis. Since then, the discourse on the border of humanity has been conducted in a slightly different manner being granted a strong empirical basis. A special meaning in the reflection had the development of microscopy which made the mystery of human creation no longer a matter of suppositions. The secondary aim of the thesis was an attempt to answer the question whether the approach towards embryogenesis elaborated by the empirical sciences influenced the Christian vision of the human being.
Źródło:: Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 2; 117-133
1509-0957
Pojawia się w:: Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:: Biblia i nauka. Siedem refleksji inspirowanych myślą ks. Michała Hellera
The Bible and Science. Seven reflections inspired by the thought of Prof. Michael Heller
Autorzy:: Majewski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034070.pdf
Data publikacji:: 2018-11-22
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Biblia
nauka
nauki przyrodnicze
dusza
mózg
Bible
science
soul
brain
mind
Opis:: The aim of the article is to show some areas where the results of exegesisand biblical theology should be confronted with the latest discoveries ofscience on the world, nature, evolution, the human being, the brain, free will,psychology and morality. The author compares, shows difficulties arisingfrom, and attempts to reconcile Christian anthropology with the image ofman that emerges from well-established scientific truths. This paper is anintroduction and an invitation to a discussion on this topic.
Źródło:: Collectanea Theologica; 2018, 88, 1; 91-139
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:: Collectanea Theologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:: Antyewolucyjny kreacjonizm we współczesnej Polsce i jego wpływ na edukację religijną
Anti-Evolutionary Creationism in Contemporary Poland and its Influence on Religious Education
Autorzy:: Słomka, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791025.pdf
Data publikacji:: 2021-01-04
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: kreacjonizm
ewolucjonizm
nauki przyrodnicze
religia
edukacja
creationism
evolutionism
natural sciences
religion
education
Opis:: W niniejszym tekście analizuję tezy stawiane przez polskich antyewolucyjnych kreacjonistów, które w ostatnich latach zostały wyrażone nie tylko w publikacjach naukowych, ale także w ramach różnych form przekazu treści wiary religijnej oraz w publicznie prowadzonych dyskusjach, stanowiących istotny aspekt omawianej dziedziny. Celem artykułu jest określenie głównych składowych antyewolucyjnego kreacjonizmu oraz uchwycenie mechanizmów myślenia, które prowadzą do wewnętrznej niespójności formułowanych koncepcji a także niezgodności z wiedzą przyrodniczą, filozoficzną i teologiczną. Pokazuję jak wiele aspektów antyewolucyjnego kreacjonizmu zostało włączonych do podręczników katechetycznych, opublikowanych w ostatniej dekadzie w Polsce. Stanowczo za dużo jest tam treści zawierających podstawowe błędy i zredagowanych w taki sposób, który nie służy budowaniu relacji między nauką a wiarą religijną. Ewolucjonizm kojarzony jest głównie ze skrajnym naturalizmem, zaś kreacjonizm z fundamentalistyczną interpretacją biblijnych opisów stworzenia i odrzucaniem teorii ewolucji. Zbyt mało uwagi zwraca się na naukowe postacie ewolucjonizmu oraz wartościowe nurty kreacjonizmu. Wynika to między innymi z braku konsultacji treści na stylu nauk przyrodniczych i teologii z tymi reprezentantami Kościoła katolickiego, którzy akademicko zajmują się problematyką interdyscyplinarną.
In this text, I analyze the theses put forward by Polish anti-evolutionary creationists, which in recent years have been expressed not only in scientific publications, but also in various forms of transmitting the content of religious faith and in public debates, which are an important aspect of the discussed field. The aim of the article is to define the main components of anti-evolutionary creationism and to capture the ways of thinking that lead to internal inconsistency of formulated concepts as well as their incoherence with philosophical, theological, and scientific knowledge. I show how many aspects of anti-evolutionary creationism have been included in catechetical books published in the last decade in Poland. There are too many fundamental errors in their content that is often edited in a manner that does not serve to build a positive relationship between science and religious faith. Evolutionism is mainly associated with extreme naturalism, and creationism with a fundamentalist interpretation of the biblical accounts of creation and the rejection of the theory of evolution. Too little attention is paid to the scientific forms of evolutionism and the worthwhile currents of creationism. It results, among other things, from the lack of consultation of the problems that lie on the frontier between natural sciences and theology with those representatives of the Catholic Church who deal with interdisciplinary issues in daily academic practice.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 133-168
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:: Filozofia w kontekście nauki. Stare problemy w nowym wydaniu
Philosophy in the context of science. Old problems in a new form
Autorzy:: Mączka, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1926938.pdf
Data publikacji:: 2020-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
filozofia w nauce
philosophy of nature
natural sciences
philosophy in science
Opis:: Analizy przeprowadzone w artykule pozwalają na wyciągnięcie wniosków, ważnych dla filozofa przyrody. Między filozofią a naukami przyrodniczymi istnieje interakcja, którą można określić jako współprzenikanie się obu tych dziedzin wiedzy. To współoddziaływanie filozofii z nauką podobne jest do niedomykającego się koła. Trudno jest owo współprzenikanie jednoznacznie scharakteryzować, ale można wskazać pewne idee towarzyszące mu. (1) Uświadomienie sobie filozoficznego uwikłania teorii naukowej powoduje często rozszerzenie jej rozumienia oraz ujawnia, jak wiele informacji zawartych jest w teorii naukowej na temat głębokiej struktury świata. Sformułowanie „filozofia w nauce” można by uznać za charakterystyczne dla współczesnego ujmowania związku filozofii z naukami przyrodniczymi. Należy pamiętać, że wspólna droga filozofii i nauk przyrodniczych pozwala osiągać interesujące poznawczo wyniki, ważne dla rozumienia świata zewnętrznego. (2) Współprzenikanie się filozofii z nauk jest procesem dynamicznym i twórczym. Tak filozofia, jak i nauka, ulegają ciągłym zmianom, które w istotny sposób wpływają na rozwijanie się procesu współprzenikania. Trudno jest przewidywać, w którą stronę ten proces będzie ewoluował. Ważne jest jednak, jak twierdzi M. Heller, aby w tym twórczym procesie dostrzec, że największym sukcesem nauk empirycznych, trwającym do dziś, jest coraz lepsze ugruntowanie się przekonania, że Wszechświat stopniowo, choć tylko w przybliżeniu, ujawnia nam tajemnice swojej struktury. -------------- Zgłoszono: 12/09/2020. Zrecenzowano: 10/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 29/10/2020
The analysis carried out in this article allows one to draw important conclusions from the point of view of the philosopher of nature. There is an interaction between philosophyand science that takes the form of a mutual permeation in a circle that does not close. Although it is hard to characterize such a circle, one can point to some of its accompanyingideas: (1) Understanding the philosophical implications of a scientific theory improves its explanatory power and reveals the information it contains on the fundamental structureof the Universe. The expression “philosophy in science” characterizes the contemporary approach to the relations between philosophy and science. It must be emphasized thatthe traditional approach of philosophy and science leads to interesting results, important for the understanding of the external world. (2) The mutual permeation of philosophy andscience is a dynamic and creative process. Both science and philosophy change constantly, which substantially influence the development of this permeation. It is hard to predict, however, in which direction the process will evolve. -------------- Received: 12/09/2020. Reviewed: 10/10/2020. Accepted: 29/10/2020
Źródło:: Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 133-152
0585-5470
Pojawia się w:: Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:: Poznawanie prawdy i zdolność przewidywania w naukach przyrodniczych
Getting to know the truth and ability to predict in natural sciences
Autorzy:: Grochowska, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1817401.pdf
Data publikacji:: 2008-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: nauki przyrodnicze
wiedza
realność
hipotezy naukowe
teorie naukowe
sciences
knowledge
reality
scientific hypothesis
scientific theories
Opis:: Representatives of natural sciences (biologists, physicists, chemists) are scientists who deal with the part of knowledge regarding aspects of natural reality. If we regard natural reality to cosmos we can say that the possibilities of direct research are possible only in a small area. In spite of the limitations of access researchers do not get lost in the chaos of already studied separate images, but the gained experience, together with evolution of human thought create more and more uniform image, despite of numerous missing pieces. Natural reality is complex, complicated and difficult to familiarize. One of the main problems of studying the natural reality is its complexity and variety of dynamic processes which create this reality. Another difficulty is the systematized and uniform terminology and concepts used. In the days of fast developing new disciplines and atomization of science it is almost impossible. Natural reality exists independent of our knowledge of it. However the awareness of the difficulties and limitations in studying it should help in being responsible for the process of acquiring knowledge. Acquiring knowledge should therefore mirror the mechanisms existing in nature, that is why it was necessary to discuss the dynamics of getting to know nature with indication to some definitions of truth and its kinds, as well as various research mistakes. Next to getting to know the things themselves it is important in science to detect and eliminate the mistakes. It is necessary to know the criteria of acknowledging or denying the genuine and false nature of research results, hypothesis or new theories in order to properly acquire knowledge about the natural world and properly communicate the results of studying.
Źródło:: Studia Ecologiae et Bioethicae; 2008, 6, 1; 471-484
1733-1218
Pojawia się w:: Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:: Filozofia przyrody jako sito
Autorzy:: Czerniawski, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013472.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
interpretacja
dialog interdyscyplinarny
filozofia w nauce
rewolucja kwantowo-relatywistyczna
kwantowa grawitacja
philosophy of nature
natural sciences
interpretation
interdisciplinary dialogue
philosophy in science
quantum-relativity revolution
quantum gravity
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 299-302
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:: Botanical Theology of Julius Bernhard von Rohr
Teologia botaniczna Juliusa Bernharda von Rohr
Autorzy:: Drozdek, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1992191.pdf
Data publikacji:: 2021-12-27
Wydawca:: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:: Julius Bernhard von Rohr
Phyto-Theologia
physico-theology
theodicy
science and theology
Fitoteologia
fizyko-teologia
teologia naturalna
teodycea
nauka i teologia
nauki przyrodnicze
Opis:: Julius Bernhard von Rohr (1688–1742) was alawyer by profession and an amateur but competent botanist. A religious man, he considered the study of nature to be a way of appreciating it as a work of God to find a way to God or to deepen one’s religious faith. This combination of natural science and theology found the best expression in his Phyto-Theologia in which he described in detail the botanical world to show it as an expression of divine power, wisdom, and goodness. He described in great detail various plants, their parts, the uses of plants for humans and animals, and the purposefulness manifesting itself in all aspects of the flora. Von Rohr addressed the problem of theodicy as related to the botanical world and the problem of an interplay between theology and science.
Julius Bernhard von Rohr (1688–1742), choć był z wykształcenia prawnikiem, zajmował się także – amatorsko, ale kompetentnie – botaniką. Jako człowiek religijny uważał, że badanie przyrody prowadzi do uznania jej jako dzieła Bożego i jest sposobem na odnalezienie drogi do Boga lub na pogłębienie wiary. To połączenie nauk przyrodniczych i teologii znalazło najlepszy wyraz w jego Fitoteologii, gdzie szczegółowo opisał świat botaniki i ukazał go jako wyraz Bożej mocy, mądrości i dobroci. W tym dziele przedstawił bardzo szczegółowo różne rodzaje roślin, ich elementy oraz zastosowanie na potrzeby ludzi i zwierząt. Podjął również zagadnienie celowości przejawiającej się we wszystkich aspektach flory. Von Rohr zajął się ponadto problemem teodycei w odniesieniu do świata botanicznego oraz kwestią wzajemnego oddziaływania teologii i nauki.
Źródło:: Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 77-92
2544-6460
Pojawia się w:: Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:: Integrated natural sciences approaches to the protection of medieval ruins
Zintegrowane podejście nauk przyrodniczych do ochrony średniowiecznych ruin
Autorzy:: Novotný, Jakub
Bláha, Jiří
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063935.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:: natural sciences
innovations
heritage conservation and preservation
ruin
nauki przyrodnicze
innowacje
ochrona i konserwacja dziedzictwa
ruina
Opis:: The aim of this paper is to present the Report of innovative restoration techniques, technologies and materials used in conservation in the context of natural sciences and heritage science of the RUINS Project. First, the specifics of preservation and maintenance of ruins are briefly described. Subsequently, the context of natural sciences and the new scientific discipline of heritage science, including the link to innovation, are indicated. The paper then presents the structure of the report and an example of one record representing one specific technique. Record structure is ready to be transferred to versatile data set so it could be converted into an updatable online database in the future.
Celem artykułu jest przedstawienie raportu o innowacyjnych technikach restauratorskich, technologiach i materiałach stosowanych w konserwacji w kontekście nauk przyrodniczych i dziedzictwa przyrodniczego Projektu RUINS. W pierwszej kolejności opisano specyfikę ochrony i konserwacji ruin. Następnie omówione zostały nauki przyrodnicze oraz związane z nimi innowacje w kontekście dziedzictwa. W artykule przedstawiono również strukturę raportu oraz przykładowe badanie. Przedstawione badania mogłaby w przyszłości stać się wirtualną, aktualizowaną na bieżąco bazą danych, która posłuży jako narzędzie wykorzystywane przy ochronie i konserwacji ruin.
Źródło:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2020, Nr 10; 73--84
2543-6422
Pojawia się w:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:: René-Antoine Ferchault de Réaumur (1683-1757) - dendrologiczne aspekty jego prac
René-Antoine Ferchault de Réaumur (1683-1757) - dendrological aspects of his work
Autorzy:: Daszkiewicz, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/888612.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
Tematy:: Ferchault de Reaumur Rene Antoine
nauki przyrodnicze
entomologia
dendrologia
prace naukowe
Francja
wiek XVIII
Źródło:: Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2016, 64
2080-4164
2300-8326
Pojawia się w:: Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:: Phillipa E. Johnsona krytyka naturalizmu w naukach przyrodniczych
Phillip E. Johnsons Criticism of Naturalism in Natural Science
Autorzy:: Bylica, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015774.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: naturalizm metafizyczny
naturalizm metodologiczny
ewolucja
ewolucjonizm
kreacjonizm
inteligentny projekt
teizm
nauki przyrodnicze
metaphysical naturalism
methodological naturalism
evolution
evolutionism
creationism
intelligent design
theism
natural science
Opis:: For hundreds of years the theory of creationism according to which people were created purposely by omnipotent and omniscient God caring for his creatures were the primary and fundamental idea of Western civilization. According to the contemporary scientific view all creatures appeared on earth as a result of purposeless process of random mutations and natural selection. Only Nature exists, and if we are going to say the same about God, we deny at the same time that He influences the way the world goes in any way. According to Johnson it is this metaphysical naturalism and not the empirical data, that is the main tenet of Darwinism. Johnson claims that that the incompatibility of the naturalistic and biblical stories is fundamental and there is no possibility of any compromise between them. Naturalistic methodology of science limits the kinds of explanation of the world that can be regarded as acceptable. But according to Johnson the lack of any serious alternative methodology is very disadvantageous for contemporary science, which should search for truth and not just for the best naturalistic explanations of the phenomena.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 197-214
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:: Jana Pawła II przesłanie o dialogu teologii z naukami przyrodniczymi
The message of John Paul II on a dialogue of theology with natural sciences
Autorzy:: Anderwald, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/558685.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:: dialog
dialog interdyscyplinarny
Kościół
nauka
nauki przyrodnicze
teologia
dialogue
interdisciplinary dialogue
church
science
natural science
theology
Opis:: Artykuł, odwołując się do nauczania papieża Jana Pawła II, przedstawia jego ujęcie dialogu teologii z naukami przyrodniczymi. Jest to zagadnienie istotne z punktu widzenia wiary chrześcijańskiej. Jej uzasadnianie dokonuje się dziś w klimacie myślenia, w którym nauki przyrodnicze, narzędzia poznania świata im właściwe, a także rozpowszechniony przez nie obraz świata odgrywają doniosłą rolę. W tekście ukazane zostały istotne wskazania soborowego otwarcia Kościoła na naukę, stanowiące inspirację dla papieskiego ujęcia dalszych i bliższych uwarunkowań dialogu teologii z naukami przyrodniczymi.
The article, referring to the teaching of Pope John Paul II, presents his attitude to the dialogue of theology with natural sciences. This is a significant issue from the point of view of Christian faith. Its justification is made in the atmosphere of thinking, where natural sciences, with their methods of learning the world as well as the image of the world widespread by them play a significant role. Therefore, natural sciences, cognition connected therewith, natural image of the world may be recognized as an important theological place (locus theologicus). Significant indications of Council Church opening for the science were contained, in the text constituting an inspiration for the Papal attitude towards further and closer conditions of the dialogue of theology with natural sciences.
Źródło:: Studia Gdańskie; 2012, 30; 117-130
0137-4338
Pojawia się w:: Studia Gdańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:: Natural philosophy in the system of ideological orientations of the individual
Filozofia przyrody metodą racjonalnego kształtowania jednostek
Autorzy:: Beregova, G.
Gawdzik, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/321481.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:: natural philosophy
natural science
education of students
human life
social philosophy
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
kształcenie studentów
życie człowieka
filozofia społeczna
Opis:: The paper drawn attention to natural philosophy as a branch of philosophical studies aimed at rational comprehension of the integrity of nature and its fundamental principle. It has been necessary to provide confidence in the knowledge of natural philosophy of modern university students, as this knowledge helps them to understand the nature of a general. That allows the students to understand all things in their unity and in a variety of forms, build a rational and scientific picture of the world, as a whole, from inorganic nature - to life and human life.
W pracy omówiono znaczenie i zasady filozofii przyrody, stanowiącej gałąź nauk filozoficznych, dla racjonalnego pojmowania integralności natury i zasad jej funkcjonowania. Koniecznym więc jest przekazywanie tego typu wiedzy studentom wyższych uczelni, gdyż pomoże im ona w lepszym zrozumieniu otaczającego nas świata w powiązaniu z kierunkiem stanowiącym przedmiot ich studiów.
Źródło:: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 98; 7-14
1641-3466
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:: Nanoekspansja : nanotechnologia zdecyduje o kształcie XXI wieku, tak jak para i elektryczność określiły wiek XIX, a energia atomowa i komputery XX stulecie : w 2003 r. uchwalono specjalną ustawę Nanotech Reserch and Development Act
Autorzy:: Lewandowski, Konrad T.
Powiązania:: Polska Zbrojna 2004, nr 50, s. 26-27
Data publikacji:: 2004
Tematy:: Nanotechnologia
Nauki przyrodnicze rozwój
Nauki o obronności rozwój
Mikroelektronika
Opis:: Fot.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:: Koncepcja fenomenologii życia Anny Teresy Tymienieckiej
Концепция феноменологии жизни Анны Тересы Тыменецкой
The Concept of Phenomenology of Life by Anna Teresa Tymieniecka
Autorzy:: Mruszczyk, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/497389.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:: fenomenologia życia
logos życia
życie
nauki przyrodnicze
феноменология жизни
логос жизни
жизнь
естественные науки
phenomenology of life
logos of life
life
natural sciences
Opis:: Анна Тереса Тыменецкая (1923–2014) – польская философ, чья научная деятельность развивалась на рубеже XX и XXI веков. Больше сорока лет она развивала и совершенствовала собственную концепцию феноменологии жизни. Её вдохновляли все дисциплины науки, с которыми она одновременно полемизировала. Особенно важна была для неё феноменология Эдмунда Гуссерля, а также естественные науки. Она считала феноменологию естественным способом отношения человека к действительности и к своей жизни. Естественные науки были для неё источником большой правды о естественном генезисе человеческой жизни. Поэтому феноменология жизни признает эту правду, одновременно предоставляя естественным наукам недостающее им критическое отношение.
Anna Teresa Tymieniecka (1923–2014) – a polish philosopher acting at the turn of the XX and XXI century. She has been developing and perfecting her own conception of phenomenology of life for more than forty years. She was inspired by all disciplines of science with which she also rolled the polemic. Particularly important for her was the Edmund Husserl’s phenomenology and the natural sciences. She recognized this phenomenology as a human’s natural way of relating to the reality and to the human’s life. The natural sciences were a great source of the truth for her about the natural origins of human’s life. The phenomenology of life accepts this truth and provides a missing critical attitude into the natural sciences.
Źródło:: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2016, 16; 245-260
1642-1248
Pojawia się w:: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:: Le scienze naturali nel processo delle trasformazioni culturali: verso un dialogo interdisciplinare
Natural sciences in the process of cultural transformations: towards interdisciplinary dialogue
Nauki przyrodnicze w procesie przemian kulturowych: perspektywa dialogu interdyscyplinarnego
Autorzy:: Życiński, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015695.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: kultura
dialog
etyka
wiara
rozum
nauka
culture
dialogue
ethics
faith
reason
science
Opis:: Przemiany kulturowe ostatniego okresu przyniosły głęboką zmianę wartościowań dotyczących społecznej roli nauk przyrodniczych. Podczas gdy w początkach XX wieku pozytywizm upatrywał w nauce jedyne źródło wartościowej poznawczo wiedzy, postmodernizm z początku obecnego stulecia traktuje teorie przyrodnicze przede wszystkim jako formę narracji literackiej. W antyintelektualnych nastrojach, wyrażających krytykę oświeceniowej afirmacji racjonalności, ceni się pragmatyczne zastosowania nauki, nie zaś jej funkcje poznawcze. Sytuacja taka stwarza pilną potrzebę interdyscyplinarnej współpracy między filozofami, teologami i przedstawicielami nauk przyrodniczych. W ostatnim okresie podjęto w wielu ośrodkach interdyscyplinarne programy badawcze, które dotyczą różnych aspektów teorii ewolucji, związków między przetwarzaniem informacji w komputerach a neurofizjologią, relacji między naturalizmem metodologicznym a różnorodnymi wersjami naturalizmu ontologicznego. Rozwijane badania stanowią nową jakość we wzajemnych relacjach nauk przyrodniczych z myślą chrześcijańską. Przezwyciężają one zarówno złudzenia scjentyzmu, jak i dominującą w pozytywizmie cząstkową koncepcję prawdy, w której brakuje odpowiedzi na pytania istotne dla całościowej wizji świata. Równocześnie stanowią one również odpowiedź na wizję interdyscyplinarnego dialogu, którą Jan Paweł II ukazał w encyklice Fides et ratio oraz w Liście do George’a Coyne’a SI, skierowanym z racji 300-lecia publikacji Principiów Newtona.
Cultural changes in recent times have brought about a profound change in valuations regarding the social role of natural sciences. While in the early twentieth century positivism saw science as the only source of valuable knowledge, postmodernism at the beginning of this century treats natural theories primarily as a form of literary narrative. In anti-intellectual moods that express criticism of the Enlightenment affirmation of rationality, the pragmatic applications of science are valued, not its cognitive functions. Such a situation creates an urgent need for interdisciplinary cooperation between philosophers, theologians and representatives of natural sciences. Recently, interdisciplinary research programs have been undertaken in many centers, concerning various aspects of the theory of evolution, the relationship between information processing in computers and neurophysiology, the relationship between methodological naturalism and various versions of ontological naturalism. The research in this area introduces a new quality in the mutual relations between natural sciences and Christian thought. This research overcomes both the illusions of scientism and the partial concept of truth that dominates positivism, which lacks answers to questions essential for a comprehensive vision of the world. At the same time, they also respond to the vision of an interdisciplinary dialogue that John Paul II presented in the encyclical Fides et Ratio and in the Letter to George Coyne SI, addressed on the 300th anniversary of the publication of Newton's Principia.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 17-26
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:: Natural Sciences and/in Moral Theology: The Case of Free Will
Nauki przyrodnicze wobec/w teologii moralnej: kwestia wolnej woli
Autorzy:: Jarmużewski, Mateusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2158270.pdf
Data publikacji:: 2022-11-28
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: wolna wola
naui przyrodnicze
neuronauki
kognitywistyka
teologia moralna
etyka cnoty
metodologia teologiczna
free will
natural sciences
cognitive neuroscience
moral theology
virtue ethics
theological methodology
Opis:: The issue of free will, supporting moral responsibility in various accounts of Catholic moral theology, is in a particular way situated at the crossroads of theological and non-theological disciplines. Because of its connection to philosophy, as well as to natural and empirical sciences, the topic enjoys growing interdisciplinary attention. Early studies in cognitive neuroscience of volition, inspired by the experiment of Libet (1983), suggest that free will is an illusion because our conscious intentions do not cause corresponding actions: these are initiated earlier by the unconscious brain processes. While this seems to conflict with fundamental anthropological and ethical assumptions, a closer look renders such a worry immature. The more traditional, pre-modern notion of what willing, intending and choosing actually means – and how does it relate to us having free will or not – proves largely intact by the Libet-style argumentation. At the same time, new developments within a multidisciplinary science of volition highlight several aspects of freedom and agency that could be central to the way humans produce actions and control their lives. Implications from these studies might provoke some reformulations on the side of theological ethics. They might also set forth some particular schools and traditions, such as Christian virtue ethics, as theologically preferable. All this on the condition that a kind of knowledge coming from natural sciences – which often already contains a measure of (theological) interpretation– can be seen as both relevant and integrable in theological methodology and insight. Anthropological and ethical realms strike as particularly suitable for such integration: the essential embodiment of personal agency definitely deserves more attention, also for clarifying its free and indeed moral predicate.
Pojęcie wolnej woli, wspierające odpowiedzialność moralną w różnych ujęciach ka- tolickiej teologii moralnej, w szczególny sposób sytuuje się na skrzyżowaniu dyscyplin teologicznych i pozateologicznych. Wczesne badania nad wolą w neuronauce poznawczej, zainspirowane eksperymentem Libeta (1983), sugerują, że wolna wola jest iluzją, ponie- waż nasze świadome intencje nie powodują odpowiadających im działań: działanie te są inicjowane wcześniej przez nieświadome procesy mózgowe. Choć wydaje się to sprzeczne z podstawowymi założeniami antropologicznymi i etycznymi, bliższe przyjrzenie się tej tezie ukazuje, że jest ona niedojrzała. Jednocześnie nowe osiągnięcia multidyscyplinarnej nauki o woli zwracają uwagę na kilka aspektów wolności i sprawczości, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla sposobu, w jaki ludzie podejmują działania i kontrolują swoje życie. Implikacje wynikające z tych badań mogą sprowokować pewne przeformułowania po stronie etyki teologicznej. Mogą też wskazać na niektóre szkoły i tradycje, takie jak chrześcijańska etyka cnót, jako teologicznie preferowane.
Źródło:: Studia Nauk Teologicznych PAN; 2022, 17; 93-111
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:: Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:: Student jako wytwórca: instytucja dobra wspólnego? Czyli o tym, jak odzyskać komunistyczną/rewolucyjną naukę
Student as producer: an institution of the common? (or how to recover communist/revolutionary science)
Autorzy:: Neary, Mike
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1015547.pdf
Data publikacji:: 2015-12-15
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: bureaucracy
the common
revolution
university
natural science
social science
biurokracja
dobro wspólne
nauki przyrodnicze i społeczne
rewolucja
uniwersytet
Opis:: Niniejszy artykuł stanowi próbę rozwinięcia pojęcia studenta jako wytwórcy, stanowiącą część projektu, którego celem jest radykalizacja idei uniwersytetu przez powiązanie badań i dydaktyki z wizją szkolnictwa wyższego i rewolucyjnej nauki opartych na powtórnym powiązaniu nauk przyrodniczych i społecznych. Argumentacja rozwijana jest za pomocą krytycznej dyskusji z klasycznymi pracami z zakresu teorii zarządzania, jak również z tekstami marksistowskimi, które pojawiły się dzięki niedawnej fali studenckich protestów przeciwko postępującej prywatyzacji i finansjeryzacji szkolnictwa wyższego. Artykuł przedstawia studium przypadku, w którym nauki przyrodnicze i społeczne zostały połączone w ramach programu studiów drugiego stopnia, „edukacji badawczej”, prowadzonego na Uniwersytecie w Lincoln, w Wielkiej Brytanii. Obejmuje on dyskusję na temat istoty rewolucyjnej nauki, prowadzoną poprzez omówienie prac dwóch głównych naukowców-rewolucjonistów, Roberta Grosse-teste’a (1175–1253) i Karola Marksa (1818–1883)
This paper presents the further development of the concept of student as producer from a project that seeks to radicalise the idea of the university by connecting research and teaching, to a vision of higher learning and revolutionary science based on the reconnection of the natural and the social sciences. The argument is sustained and developed by a critical engagement with classical texts in management studies as well as Marxist writing that has emerged out of the recent wave of student protests against the increasing privatisation and financialisation of higher education. The paper provides a case study where the natural and the social sciences are being brought together in a postgraduate research education programme at the University of Lincoln. The case study includes a debate about the essence of revolutionary science through an exposition of the work of two major revolutionary scientists, Robert Grosseteste (1170–1253) and Karl Marx (1811–1883).
Źródło:: Praktyka Teoretyczna; 2015, 18, 4; 123-144
2081-8130
Pojawia się w:: Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:: Koniec socjologii, jaką znamy, czyli o maszynach społecznych i inżynierii socjologicznej
The End of Sociology as We Know It, or on Social Machines and Sociological Engineering
Autorzy:: Afeltowicz, L.
Pietrowicz, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2138936.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: anthropology of science
social and natural sciences
synthetic methodology
antropologia nauki
nauki społeczne a nauki przyrodnicze
syntetyczna metodologia
Opis:: Sociology as we know it is facing a serious threat. Many natural scientific subdisciplines seek to usurp the rights to certain areas of sociological issues. This is not simply an attempt to reduce many sociological problems to the laws of physics and biology (vide sociobiology or memetics). For example, certain cognitive scientists and researchers on artificial intelligence are interested in purely sociological issues. For this reason, in the next few decades other disciplines may take the place of sociology. In the authors' opinion this leaves two options for sociology. The first is to continue in its current form. The second option is to adopt a model of science based on a synthetic methodology, the use of laboratories and tinkering.
Socjologia staje wobec poważnego zagrożenia: wiele nowopowstałych subdyscyplin przyrodoznawstwa i matematyki rości sobie prawa do niektórych obszarów problematyki społecznej. Nie są to jednak wyłącznie znane od dawna próby zredukowania problematyki socjologii do praw fizyki czy biologii (vide socjobiologia czy memetyka). Przykładowo, część problematyki socjologicznej cieszy się coraz większym zainteresowaniem kognitywistów oraz badaczy sztucznej inteligencji. Hipotetycznie można przyjąć scenariusz, w którym w ciągu kilku dziesięcioleci dyscypliny inne niż socjologia zaoferują powszechnie przyjmowane i uznane wyjaśnienia procesów społecznych. W takim przypadku socjologom – wydaje się – pozostaną do wyboru dwie opcje. Pierwsza, zgodnie z którą socjologia może trwać w swojej dotychczasowej postaci. Wtedy potencjalną konsekwencją jest marginalizacja lub częściowe zdominowanie przez dyscypliny wywodzące się z przyrodoznawstwa i matematyki. Alternatywą jest przynajmniej częściowe porzucenie przez socjologów dotychczasowych podejść do rzeczywistości społecznej i przyjęcie modelu funkcjonowania opartego na metodologii syntetycznej, wykorzystanie laboratoriów i majsterkowanie.
Źródło:: Studia Socjologiczne; 2008, 3(190); 43-73
0039-3371
Pojawia się w:: Studia Socjologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:: Sprawozdanie z konferencji naukowej „W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata”, Instytut Filozofii UKSW w Warszawie, 15.05.2021 r.
Report on the Conference “In Search of a Scientific, Philosophical and Theological Image of the Universe,” Institute of Philosophy CSWU in Warsaw, May 15, 2021
Autorzy:: Świeżyński, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2098340.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Grzegorz Bugajak
nauki przyrodnicze
filozofia
teologia
natural sciences
philosophy
theology
Opis:: 15 maja 2021 roku odbyła się konferencja naukowa W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata, zorganizowana przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Okazją do zorganizowania konferencji była przypadająca 17 maja 2021 roku pierwsza rocznica śmierci ks. dr. hab. Grzegorza Bugajaka (1966-2020), wieloletniego pracownika Instytutu Filozofii UKSW i jego dyrektora w latach 2016-2020 oraz sekretarza redakcji czasopisma filozoficznego Studia Philosophiae Christianae w latach 1997-2020, redagowanego w Instytucie Filozofii UKSW. W konferencji, oprócz zaproszonych prelegentów, wzięli udział pracownicy Instytutu Filozofii UKSW oraz przedstawiciele innych ośrodków naukowych, a także przyjaciele i znajomi ks. Grzegorza Bugajaka. --------------- Zgłoszono: 07/08/2021. Zrecenzowano: 29/08/2021. Zaakceptowano do publikacji: 11/09/2021.
On May 15, 2021, the conference In Search of a Scientific, Philosophical and Theological Image of the Universe was held, organized by the Institute of Philosophy of the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. The occasion to organize the conference was the first anniversary of the death of Fr. Prof. Grzegorz Bugajak (1966-2020), a long-time employee of the UKSW Institute of Philosophy and its director in 2016-2020 and the secretary of the editorial office of the philosophical journal Studia Philosophiae Christianae (1997-2020), edited at the Institute of Philosophy of the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. In addition to the invited speakers, the conference was attended by members of the UKSW Institute of Philosophy and representatives of other research centers and friends and acquaintances of Fr. Grzegorz Bugajak. --------------- Received: 07/08/2021. Reviewed: 29/08/2021. Accepted: 11/09/2021.
Źródło:: Studia Philosophiae Christianae; 2021, 57, 2; 185-192
0585-5470
Pojawia się w:: Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:: Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej nt. "Przyrodoznawstwo – Filozofia – Teologia. Obszary i perspektywy dialogu", Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, 15–16 października 2019 r.
Report from International Interdisciplinary Conference "Science - Philosophy - Theology. Dialogue areas and perspectives", Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, 15–16. October 2019
Autorzy:: Kobyliński, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1926870.pdf
Data publikacji:: 2020-03-31
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: konferencja międzynarodowa
nauki przyrodnicze
filozofia
teologia
international conference
science
philosophy
theology
Opis:: W dniach 15–16 października 2019 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie miało miejsce międzynarodowe sympozjum naukowe pt. "Przyrodoznawstwo – filozofia – teologia. Obszary i perspektywy dialogu". W konferencji wzięło udział ponad dwudziestu naukowców z dziesięciu krajów.
On October 15-16, 2019, an international interdisciplinary conference "Science - Philosophy - Theology. Dialogue areas and perspectives" was held at the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. Over twenty scientists from ten countries participated in the conference.
Źródło:: Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 1; 161-170
0585-5470
Pojawia się w:: Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:: Materializm dialektyczny po „diamacie”: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy
Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism
Autorzy:: Winczewski, Damian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/41204754.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:: dialectical materialism
Engels
ontology
scientific philosophy
Marxism
natural sciences
materializm dialektyczny
ontologia
dialektyka
filozofia naukowa
marksizm
nauki przyrodnicze
Opis:: Celem artykułu jest rekonstrukcja kardynalnych tez i założeń ontologii materialistyczno-dialektycznej w poststalinowskiej marksistowskiej filozofii naukowej, często określanej mianem „marksizmu wschodniego”. Bazując na literaturze źródłowej obejmującej dzieła najwybitniejszych polskich (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski i inni) oraz radzieckich (Piotr Fiedosiejew, Fiodor Konstantinow, Aleksander Szeptulin, Siergiej Rubinsztajn etc.) autorów prowadzących badania nad związkami materializmu dialektycznego z naukami szczegółowymi, twierdzę, iż powojenny scjentyzm marksistowski precyzuje lapidarne intuicje klasyków marksizmu dotyczące charakteru i założeń materializmu dialektycznego, a zwłaszcza dialektyki przyrody. Wbrew rozpowszechnionym obecnie interpretacjom upatrujących źródeł dogmatyzmu w marksizmie w dominującej roli założeń ontologicznych materializmu dialektycznego i przyrodniczego, wedle niniejszych ustaleń okazuje się, że po jej powojennej modernizacji dialektyczna ontologia została oczyszczona z licznych dogmatów i nieporozumień. Co więcej, okazuje się zgodna z ogólnymi założeniami antystalinowskiej marksistowskiej filozofii społecznej i politycznej.
The aim of the article is to reconstruct the cardinal theses and assumptions of the materialistic-dialectical ontology in the post-Stalinist Marxist scientific philosophy, often described as “Eastern Marxism”. Basing on the source literature covering the works of the most eminent Polish (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski and others) and Soviet (Fedosseyev, Konstantinov, Szeptulin, Rubinshtajn, etc.) philosophers which studied the links between dialectical materialism and natural sciences, I claim that postwar Marxist scientism clarifies the concise intuitions of the classics of Marxism regarding the nature and assumptions of dialectical materialism, especially the dialectic of nature. Contrary to the current interpretations of the sources of dogmatism in Marxism as the dominant ontological assumption of dialectical and natural materialism, according to these findings, it turns out that after its post-war modernization, the dialectical ontology was cleared of numerous dogmas and misunderstandings. Moreover, it turns out to be consistent with the general assumptions of the anti-Stalinist Marxist social and political philosophy.
Źródło:: Filozofia i Nauka; 2021, 9; 311-336
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:: Filozofia i Nauka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:: In the face of threat. The Attempt to appoint in 1950. interdisciplinary Institute of Human Research of the Polish Academy of Arts and Sciences
Autorzy:: Skrzyński, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/783334.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: Roman Ingarden, Institute of Human Sciences of the Polish Academy of Arts and Sciences, Polish Academy of Arts and Sciences, natural sciences, humanities
Roman Ingarden, Instytut Badań nad Człowiekiem Polskiej Akademii Umiejętności, Polska Akademia Umiejętności, nauki przyrodnicze, nauki humanistyczne
Opis:: Most of the proposals for reforms at the Polish Academy of Arts and Sciences, submitted in 1945–1950, concerned the adaptation of the Academy to further specialization in the world of science. Discussed in the article, the previously unknown, initiative of the eminent philosopher Roman Ingarden was of a different nature. The institute, he was designing, was to be the center of permanent scientific cooperation between scientists from natural and humanities sciences.Using the archive sources and publications, the circumstances of this idea creation were also discussed. The reasons why this initiative was not implemented were also described.Ingarden believed that research conducted as part of the Institute’s experimental labs should cover basic practical issues both for entire communities and individual people. They were to concern, i.a. the nature of man, his role in the world; separateness and kinship to other living beings. The philosopher also proposed testing new research methods at the Institute and training numerous scientists in their application.In practice, the idea of establishing the Institute of Human Sciences of the Polish Academy of Arts and Sciences was contrary to the policy of the state authorities at that time.
Większość ze zgłoszonych w latach 1945–1950 oddolnych propozycji reform Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) miała na celu dostosowanie Akademii do pogłębiającej się specjalizacji w świecie nauki. Omawiana w artykule, nieznana dotąd, inicjatywa filozofa Romana Ingardena miała charakter odmienny. Projektowany przez niego Instytut miał być ośrodkiem służącym stałej współpracy naukowej między uczonymi reprezentującymi nauki przyrodnicze i humanistyczne.Korzystając ze źródeł archiwalnych i publikacji, omówiono również okoliczności powstania tego pomysłu. Opisano także powody, dla których inicjatywa ta nie została wdrożona.Ingarden uważał, że badania prowadzone w ramach pracowni eksperymentalnych Instytutu powinny objąć podstawowe zagadnienia praktyczne, zarówno odnośnie do całych zbiorowości, jak i poszczególnych ludzi. Miały dotyczyć m.in. natury człowieka, jego roli na świecie, odrębności i pokrewieństwa w stosunku do innych istot żywych. Ingarden proponował także przetestowanie w ramach Instytutu nowych metod badań i wyszkolenie w ich stosowaniu licznych naukowców.W praktyce idea powołania Instytutu Nauk o Człowieku PAU była sprzeczna z ówczesną polityką władz państwowych.
Źródło:: Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:: Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:: Hans-Jörg Rheinberger o naturze i kulturze
Hans-Jörg Rheinberger on Nature and Culture
Autorzy:: Czerniak, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343138.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:: epistemologia historyczna
natura
kultura
nauki przyrodnicze
nauki humanistyczne
dyscypliny hybrydowe
systemy eksperymentalne
kultury eksperymentu
historical epistemology
nature
culture
natural sciences
humanities
hybrid disciplines
experimental systems
experimentation cultures
Opis:: W tekście omawiane są główne wątki wydanej w 2015 roku książki Hansa-Jörga Rheinbergera Natur und Kultur im Spiegel des Wissens. Autor eseju skupia się na poglądach niemieckiego filozofa nauki dotyczących statusu współczesnych nauk przyrodniczych i humanistycznych, zacierania się granic ich warsztatów badawczych, zwłaszcza zaś roli, jaką pojęcie kultury zaczyna odgrywać, jego zdaniem, we współczesnej biologii eksperymentalnej.
The author focuses on the leading themes of H-J. Rheinberger’s 2015 published book Natur und Kultur im Spiegel des Wissens (Nature and Culture in the Mirror of Knowledge). He mainly concentrates on the German science philosopher’s views regarding the status of contemporary natural sciences and the humanities, the fading of to-date boundaries between both fields, and especially the role the culture concept is beginning to play in today's experimental biology.
Źródło:: Filozofia i Nauka; 2016, 4; 361-368
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:: Filozofia i Nauka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:: Probabilistic Theism and the Classical Doctrine of Actus Purus
Teizm probabilistyczny a tradycyjna doktryna actus purus
Autorzy:: Mordarski, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791050.pdf
Data publikacji:: 2020-10-01
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Dariusz Łukasiewicz
Tomasz z Akwinu
teizm probabilistyczny
teizm otwarty
teizm klasyczny
atrybuty Boga
wszechmoc
prostota
Bóg jako actus purus
opatrzność vs. przypadek
teologia filozoficzna vs. nauki przyrodnicze
Aquinas
probabilistic theism
open theism
classical theism
attributes of God
omnipotence
simplicity
God as Actus Purus
providence vs. chance
philosophical theology vs. natural sciences
Opis:: Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza wyrasta z nieklasycznego rozumienia natury Boga, zwłaszcza atrybutów prostoty i wszechmocy. Redefinicja tych atrybutów w kategoriach współczesnej filozofii analitycznej powoduje, że teizm probabilistyczny jest bliższy teizmu otwartego niż klasycznego teizmu. Jednak niezwykle ważną zasługą tego podejścia jest opracowanie wszechstronnego komponentu naukowego dla teizmu otwartego (który jest ciągle budowany na podstawach biblijnych), co powoduje, że teizm probabilistyczny umożliwia poszerzenie teizmu otwartego o perspektywę współczesnej nauki (współczesnych nauk przyrodniczych). Fundamentalnym znaczeniem teizmu probabilistycznego jest nie tyle pogodzenie występowania zdarzeń przypadkowych z teorią opatrzności, co raczej danie możliwości teizmowi otwartemu do wypłynięcia na szerokie wody dzisiejszych debat teistycznych, toczonych wśród współczesnych naukowców, a nie tylko wśród filozofów i teologów. Bez tego teizm otwarty pozostaje w ramach wąskiej teologicznej perspektywy, interesującej tylko dla teologów chrześcijańskich lub naukowców wyznających światopogląd chrześcijański.
Dariusz Łukasiewicz’s probabilistic theism arises from a non-classical understanding of the nature of God, especially the attributes of simplicity and omnipotence. The redefinition of these attributes in terms of modern analytical philosophy means that probabilistic theism is closer to open theism than to classical theism. However, an extremely important merit of this approach is the development of a comprehensive scientific component for open theism (which is built on biblical foundations), which means that probabilistic theism enables the extension of open theism to the perspective of modern natural sciences. The fundamental meaning of probabilistic theism is not so much the reconciliation of the occurrence of accidental events with the theory of providence, but rather it gives the possibility of open theism to enter into theistic debates among contemporary scientists, not only philosophers and theologians. Without this, open theism remains within a narrow theological perspective, interesting only to Christian theologians or scientists professing the Christian worldview.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 187-203
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:: Mapa erupcji Wezuwiusza : niezwykły polonik w zbiorach Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu
Vesuvius eruption map : the Polish unusual historical document in the collections of the National Museum of Natural History in Paris
Autorzy:: Arabas, Iwona
Daszkiewicz, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074330.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Anna Jabłonowska
nauki przyrodnicze w XVIII wieku
historia wulkanologii
historia geologii
kartografia
erupcja Wezuwiusza
natural sciences in the 18th century
history of volcanology
history of geology
cartography
eruption of Vesuvius
Opis:: The authors present and analyse the Vesuvius eruption map ordered by Princess Anna Jabłonowska, found in the Krafft collection, in the National Museum of Natural History in Paris. The map was made after 1779, the date of the last eruption marked on it. It was commissioned by Anna Jabłonowska, a Polish aristocrat, an influential representative of the Enlightenment, the creator of one of the largest and most valuable natural science collections of 18th-century Europe. The author of the map is Filippo Morghen, a famous artist, engraver, collector and art dealer. It compares nine 18th-century eruptions from 1723, 1737, 1751, 1754, 1760, 1767, 1770, 1771, 1776 and August 8, 1779. It is one of the first cartographic documents showing changes in the morphology of Vesuvius as a result of successive eruptions. The authors analyse the map in the context of the development of volcanology, geology, technology, as well as artistic production related to the 18th-century Enlightenment fashion of scientific tourism in southern Italy.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 3; 231--234
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:: Myśl apologetyczna księdza Idziego Radziszewskiego – pierwszego rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
The Apologetic Thought of Father Idzi Radziszewski – The First Rector of the John Paul II Catholic University of Lublin
Autorzy:: Banasińska, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343178.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Idzi Radziszewski
geneza religii
ewolucjonizm
nauki przyrodnicze
teologia
genesis of religion
evolutionism
natural sciences
theology
Opis:: Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie myśli apologetycznej ks. Idziego Radziszewskiego, pierwszego rektora KUL. Ksiądz Radziszewski uważał, że jednym z jego najważniejszych obowiązków jest walka z błędnymi poglądami dotyczącymi religii. W swych pracach podjął się dyskusji z ewolucjonistyczną koncepcją religii oraz niewłaściwym ujmowaniem relacji między teologią a naukami przyrodniczymi. Dla ukazania wspomnianych wymiarów myśli apologetycznej ks. Radziszewskiego przeanalizowane zostały cztery główne jego dzieła, uznane za ważne w polskiej apologetyce. Analizę przeprowadzono podejmując się ukazania dwóch zasadniczych tematów, na których skupił się w swej obronie myśli katolickiej pierwszy rektor KUL. Były to kolejno: zagadnienie genezy religii oraz relacja istniejąca między teologią a naukami przyrodniczymi. Przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać, że w swoich poglądach ks. I. Radziszewski: 1) sprzeciwiał się rozpowszechnionemu w jego czasach przekonaniu, że jedynie tzw. metoda naukowa (negująca np. refleksję filozoficzną) pozwala osiągnąć prawdę; 2) wykazał nieusuwalne sprzeczności w ewolucyjnej koncepcji genezy religii, która dominowała w jego czasach; 3) wskazał na racjonalne podstawy nadprzyrodzonego pochodzenia religii; 4) wskazał na konieczność respektowania kompetencji poznawczych w przypadku konfliktów zachodzących między wiedzą opartą na poznaniu naukowym a wiedzą będącą owocem refleksji teologicznej; 5) twierdził, że żadne odkrycia w obszarze nauk ścisłych nigdy nie będą mogły – ze względu na różny przedmiot poznania – podważać słusznych twierdzeń teologicznych.
The aim of this paper is to present the apologetic thoughts of Fr. Idzi Radziszewski, the first Rector of the Catholic University of Lublin. Rev. I. Radziszewski believed that one of his most important duties was to fight against erroneous views concerning religion. In his works, he undertook a discussion with the evolutionary concept of religion and an incorrect understanding of the relationship between theology and natural sciences. In order to show the above mentioned dimensions of Fr. Radziszewski’s apologetic thought, we have analyzed four of his main works, considered to be the leading works in Polish apologetics. The analysis was conducted with an attempt to show two main topics, the focus points of the first Rector of the Catholic University of Lublin in his defense of Catholic thinking. These were: the question of the origin of religion and the relationship between theology and natural sciences. This analysis made it possible to show that, according to his views, Fr. I. Radziszewski: 1) opposed the conviction, widespread during his time, that only the so-called “scientific method” (negating e.g. philosophical reflection) allows one to reach the truth; 2) showed irremovable contradictions in the evolutionary concept of the origin of religion that prevailed in his time; 3) pointed to the rational basis for the supernatural origin of religion; 4) pointed to the necessity of respecting cognitive competence when conflicts arise between knowledge based on scientific cognition and knowledge that is the fruit of theological reflection; 5) he stated that no discoveries in the area of the sciences could ever, due to the different object of knowledge, undermine valid theological claims.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 9; 5-25
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:: Problematyka upadku i grzechu pierworodnego w świetle nauk przyrodniczych jako wyzwanie dla współczesnej teologii dogmatycznej i apologetyki
The Fall of Man and Natural Sciences. A Challenge for Modern Apologetics
Autorzy:: Witała, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1050835.pdf
Data publikacji:: 2020-03-16
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: upadek
grzech pierworodny
antropogeneza
antropologia kopalna
nauki przyrodnicze
apologetyka
aggiornamento
fall of man
original sin
hominization
paleoanthropology
nautral science
apologetics
Opis:: Artykuł porusza kwestię możliwości nowych badań nad zagadnieniem grzechu pierworodnego z uwzględnieniem wyników badań nauk przyrodniczych i historycznych dotyczących początków rodzaju ludzkiego. Byłaby to odpowiedź na potrzebę uwspółcześnienia sposobu wyrażania treści dogmatycznych powstałą na skutek upowszechnienia się w kulturze euroatlantyckiej paradygmatu empiryczno-przyrodoznawczego.
The author covers the possibility of new investigation of the issue of the fall of man and original sin, taking into account the results of natural and historical sciences research over the origin of humankind. The author describes the current need to modernize the way of expressing some dogmatic formulas, to make them more appropriate for a modern man, of the the empirical and scientific paradigm of the euro-atlantic culture. Examples of modern interpretations of the christian doctrine about the fall of man, by writers who tried to reconcile the christian faith with the results of natural sciences are also put in evidence.
Źródło:: Teologia w Polsce; 2019, 13, 1; 199-223
1732-4572
Pojawia się w:: Teologia w Polsce
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:: Nauka o zrównoważeniu – w poszukiwaniu transdyscyplinarnej metodologii
Sustainability science – in the search of a transdisciplinary methodology
Autorzy:: Bremer, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/577416.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: zrównoważenie
zrównoważony rozwój
nauka o zrównoważeniu
silne zrównoważenie
słabe zrównoważenie
filozofia nauki
nauka jako Wissenschaft
nauka jako nauki przyrodnicze
normatywność
mono-, multi-, inter-, transdyscyplinarność
zaangażowanie polityczne, ekonomiczne i społeczne
sustainability
sustainable development
sustainability science
strong sustainability
weak sustainability
philosophy of science
science as Wissenschaft
science as the natural sciences
normativity
mono-, multi-, inter-, transdisciplinarity
political, economical and social engagement
Opis:: Stosowane obecnie metodologie badań naukowych są często zbyt jednostronne i ograniczone, aby mogły zająć się kompleksowymi problemami zrównoważonego rozwoju. Przyjmując podaną przez Komisję Brundtland (1987) defi nicję zrównoważenia analizujemy najpierw pojęcia silnego (strong sustainability) i słabego zrównoważenia (weak sustainability), które oceniamy od strony fi lozofi i nauki w rozumieniu K. Poppera, T. Kuhna i M. Webera. Zakładając weberowskie rozumienie nauki – jako nauki uwzględniającej normatywność w sensie Wissenschaft – skupiamy się na przedstawieniu transdyscyplinarnej metody badań nad silnym zrównoważeniem. Metoda ta: (a) uzupełnia multi- i interdyscyplinarne metody badań, (b) łączy ze sobą doświadczenie naukowe i pozanaukowe, (c) jest więc tym samym widziana jako najwyższa forma scalania ze sobą różnych dyscyplin oraz kwestii praktycznych. Celem rozwiązania poszczególnych problemów zrównoważonego rozwoju konieczne jest bowiem nie tylko poszukiwanie złożonych modeli naukowych lecz przede wszystkim podejmowanie decyzji dotyczących realizacji przedsięwzięć wymagających politycznego zaangażowania rządów państw, samorządów, a także pojedynczych obywateli.
Current methodologies of scientifi c research are often too one-sided and limited to properly address the complex issues involved in sustainable development. Assuming the defi nition of sustainability put forward by the 1987 Brundtland Commission, we shall fi rst analyze the concepts of strong and weak sustainability, which we shall evaluate from the perspective of the philosophy of science, as construed by Popper, Kuhn and Weber. Assuming a Weberian understanding of science as a discipline seeking to take account of normativity in the sense implied by the term Wissenschaft, we shall focus on the presentation of a transdisciplinary approach to research into strong sustainability. Of this approach, it may be said that it (a) complements multi- and interdisciplinary research methods, (b) combines scientifi c and non-scientifi c forms of experience with one another, and (c) can, thanks to this, be regarded as furnishing the highest level at which different disciplines and practical issues can be merged. In order to successfully address specifi c problems of sustainable development, it is necessary not only to search for complex scientifi c models, but also, above all, to make decisions about the realization of initiatives that require political involvement on the part of national governments, local authorities and individual citizens.
Źródło:: Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 1(207); 15-32
0044-1619
Pojawia się w:: Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:: Towards informational safety: quality of information and uncertainties of fact machining
W kierunku bezpieczeństwa informacyjnego: jakość informacji i niepewność związana z obróbką faktu
Autorzy:: Grabińska, Teresa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29551876.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:: truth
facts
natural sciences
technical sciences
data processing
responsibility of researcher
prawda
fakty
nauki przyrodnicze
nauki techniczne
przetwarzanie danych
odpowiedzialność badacza
Opis:: The paper considers the problem of information credibility. Currently, such a problem is affecting scientists, as well as ordinary people who are dependent on information networks. Hence, the Author formulates three postulates that should be observed in dealing with the quality of information: P1 – identify the source of information, P2 – determine the level of credibility of the information source, P3 – recognize the purpose of information dissemination. The first two postulates are universal because they are applicable to all the users of information. The third becomes more and more important in the social and political choices of citizens. In scientific work, empirical facts are being transformed to empirical data (increasingly, to the form of big data) which are results of advanced registration and processing by means of technical and information science tools, such as: a) technical transforming the empirical signal into information; b) statistical selection of signals, and, next, statistical processing of the received data; c) assessment of results for suitability in applications. Other “epistemic” factors, however, are also involved, as: d) conceptual apparatus used for idealization (and then for interpretation), e) assessment of the results in terms of compliance with the epistemological (sometimes, also commercial or ideological) position. All these factors should be the subject of careful study of errology proposed by P. Homola.
Rozważany jest problem wiarygodności informacji. Problem ten dotyka zarówno naukowców, jak i zwykłych ludzi zależnych od sieci informacyjnych. Sformułowano zatem trzy postulaty, które są niezbędne do dbania o jakość informacji: P1 – zidentyfikowanie źródła informacji, P2 – określenie poziomu wiarygodności źródła informacji, P3 – ustalenie celu rozpowszechniania informacji. Pierwsze dwa postulaty są uniwersalne, ponieważ dotyczą wszystkich użytkowników informacji. Trzeci staje się coraz ważniejszy w wyborach społecznych i politycznych obywateli. W pracy naukowej fakty empiryczne przekształcane są w dane empiryczne (coraz częściej w postaci tzw. big data), które są wynikiem coraz bardziej zaawansowanego rejestrowania i przetwarzania za pomocą narzędzi technicznych i informatycznych, takich jak: a) techniczne przekształcenie sygnału empirycznego w informację, b) statystyczny dobór sygnałów i dalsze przetwarzanie statystyczne otrzymanych danych, c) ocena wyników pod kątem przydatności w zastosowaniach. W grę wchodzą jednak także inne czynniki „epistemiczne”, takie jak: d) aparat pojęciowy wykorzystywany do idealizacji (a następnie interpretacji), e) ocena wyników pod kątem zgodności z pozycją epistemologiczną (czasem także komercyjną i ideologiczną). Wszystkie te czynniki powinny być przedmiotem dokładnego studium tzw. errologii zaproponowanej przez P. Homola.
Źródło:: Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2021, 53, 2(200); 236-244
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:: Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
Stanisław Kamiński’s Methodological Options
Autorzy:: Bronk, Andrzej
Walczak, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:: definicja nauki
etyka nauki
filozofia
filozofia nauki
metoda naukowa
metodologia
nauka
nauki przyrodnicze i humanistyczne
racjonalność nauki
Stanisław Kamiński
teologia
teoria nauki
typologia nauk
definition of science
classification of sciences
ethics of science
humanities and natural sciences
methodology
philosophy
philosophy of science
rationality of science
science
scientific method
theology
theory of science
Opis:: Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
Źródło:: Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:: Filozofia i Nauka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:: Problems of expert evaluation in terms of the use of variative models of a computer-oriented learning environment of mathematical and natural science disciplines in schools
Problemy ewaluacji eksperckiej w zakresie wykorzystania w szkołach wariatywnych modeli komputerowego zorientowanego środowiska uczenia się matematyki oraz przedmiotów ścisłych i przyrodniczych
Autorzy:: Hrybiuk, Olena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/203101.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:: mathematics
modeling
variation models
computer-oriented learning environment
natural science
mathematics education
pedagogy of variations
engineering
evaluation
intellectual development
multifunctionality
matematyka
modelowanie
wariatywne modele
inżynieria
edukacja matematyczna
komputerowo zorientowany system kształcenia
nauki przyrodnicze
pedagogika
rozwój intelektualny
ewaluacja
wielofunkcyjność
Opis:: The article discusses the concept of mathematical education of pupils of a school and the results of pedagogical research. Being trained to solve the simplest tasks without a deep (thorough) understanding of the meaning of mathematical relationships is not conducive to the development of intellectual abilities and is quickly lost after completing the topic. It is experimentally confirmed that a student aspiring to attain a higher technical education, in addition to computational skills, needs to have an idea about mathematics and its methods, possess logical development, a graphic culture, develop a spatial imagination, independent work skills, the ability, if necessary, to use the appropriate directory to restore specific facts and obtain the necessary information. The research also looks into ways of solving problems with designing the learning environment and elaborating variable models of studying the natural and mathematical sciences with application of certain components of a computer-oriented learning system with the aim of upgrading pupils’ performance (a mass model, the main model and the creative model – an advanced level). The structuring of knowledge and the correct correlation of the selected types of knowledge develop the content of profile education, taking into account significant differentiation and the possibility of building an individual educational curriculum for schoolchildren, and also contributes to the filling of the three most important components of the content of profile training: basic invariant, profile variational and additional ones.
Omówiono koncepcję edukacji matematycznej uczniów szkoły oraz wyniki pedagogicznych badań naukowych. Wyćwiczenie w rozwiązywaniu najprostszych zadań bez głębszego (świadomego) rozumienia sensu zasad matematycznych nie sprzyja rozwojowi zdolności intelektualnych i jest szybko zapominane po zakończeniu przerobionego tematu. Uczeń zamierzający uzyskać wyższe wykształcenie techniczne oprócz nawyków obliczeniowych powinien zdobyć wiedzę o matematyce i jej metodach, osiągnąć rozwój logiczny, kulturę graficzną, rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną, nawyki samodzielnej pracy, umiejętność pozwalającą, w koniecznym przypadku, skorzystać z odpowiedniego źródła w celu ustalenia konkretnych faktów i otrzymać niezbędne informacje. Strategia realizacji nauczania profilowanego przewiduje oddzielenie poziomu ogólnokształcącego od poziomu profilowanego. W badaniu zostały również omówione sposoby rozwiązania zadań projektowania środowiska uczenia się i tworzenia modeli z zastosowaniem poszczególnych składników komputerowo-zorientowanego systemu kształcenia w celu poprawy wyników uczniów. Przeprowadzona strukturyzacja wiedzy i prawidłowe zestawienie wydzielonych typów wiadomości pozwalają na opracowanie treści nauczania profilowego, zakładającego znaczne zróżnicowanie i możliwość ułożenia dla uczniów indywidualnego programu nauczania (model masowy, model podstawowy i model twórczy – wyższy). W badaniu biorą udział metodycy w celu przeprowadzenia eksperymentów w szkolnej praktyce dla określenia zdolności intelektualnych, rezultaty są również analizowane na podstawie badań eksperymentalnych.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2019, 79; 101-118
0239-9415
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:: Księgozbiory Bibliotek Studium Zagadnień Społecznych i Gospodarczych Wsi przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim
The Libraries of the Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas at the Catholic University of Lublin
Autorzy:: Nowakowska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1019570.pdf
Data publikacji:: 2017-06-29
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Studium Zagadnień Społecznych i Gospodarczych Wsi przy KUL
Biblioteka Studium Zagadnień Społecznych i Gospodarczych Wsi
Biblioteka Koła Naukowego Słuchaczy Studium Zagadnień Społecznych i Gospodarczych Wsi
prof. Czesław Strzeszewski
księgozbiory biblioteczne
nauki społeczne
nauki rolnicze
nauki humanistyczne
nauki techniczne
nauki przyrodnicze
The Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas at the Catholic University of Lublin
the Library of the Scientific Circle for the students of The Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas
library collections
social sciences
agricultural sciences
humanities
technical sciences
natural sciences
donations
Opis:: The Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas at the Catholic University of Lublin, which existed between 1946 and 1949 at the Faculty of Law as well as Social and Economic Sciences at the Catholic University of Lublin, had two collections available to its students. The first one was the Library of the Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas, and the other one was the Library of the Scientific Circle for the students of the above-mentioned department. The main initiator of the Library attached to the Department of Social and Economic Issues of the Rural Areas was the director - prof. Czesław Strzeszewski. The selection of library collections was determined by the syllabuses for the courses which were organized in the department. The content of the courses covered mainly administrative, legal, economic and agricultural issues. The department was aimed at educating civil servants, local authorities and cooperative personnel so that they could improve the functioning of rural institutions. The libraries collected books primarily from the field of social sciences (economics, sociology, pedagogy, administration and law), agricultural sciences (agronomy, agricultural engineering, horticulture) and humanities (history, literature, ethnology). The libraries also contained a small percentage of publications in the field of technical and natural sciences. The collection was primarily financed by the Catholic University of Lublin and the Ministry of Education.
Źródło:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 235-257
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę ""Nauki przyrodnicze"" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język

Forma i typ