Dylematy współczesnej medycyny

Esej ten składa się z trzech części, z których pierwsza, zatytułowana „Medycyna - tylko nauka czy także sztuka?” przedstawia cztery główne rodzaje badań naukowych w medycynie: badania podstawowe, badania przedkliniczne (medycynę translacyjną), badania kliniczne i praktykę medyczna - medycynę opartą na dowodach, evidence based medicine, EBM). Następnie omówiono pojęcie „sztuki lekarskiej”. Autor definiuje sztukę lekarską” jako interpersonalną relacje lekarza i jego pacjenta, wymagającą nie tylko profesjonalizmu lekarza, lecz także głębokiego przekonania pacjenta o pełnym zaangażowania lekarza w jego problemy zdrowotne. W drugiej części, zatytułowanej „Dehumanizacja medycyny współczesnej - przyczyny i środki zaradcze” omówiono przyczyny dehumanizacji współczesnej medycyny i możliwe przeciwdziałania temu zjawisku. Przyczyny można podzielić na zewnętrzne, związane z oddziaływaniem otoczenia cywilizacyjnego oraz wewnętrzne, które stanowią rodzaj „niepożądanych skutków ubocznych” jej szybkiego postępu. Do tych ostatnich należą: charakterystyczne dla nauk przyrodniczych myślenie redukcjonistyczne i neutralność aksjologiczna, wzrost znaczenia techniki, nadmierna specjalizacja w połączeniu ze słabą koordynacją procesu diagnostyki i leczenia lub jej brakiem. Jako możliwe przeciwdziałania należy wymienić zmianie modelu studiów medycznych, polegającą m.in. na większym uwzględnieniu treści humanistycznych i bardziej holistycznego spojrzenia na pacjenta, jak również zmiany modelu opieki zdrowotnej, w którym głównym koordynatorem procesu diagnostycznego i terapeutycznego byłby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Trzecia część tego artykułu omawia niekorzystne strony szybkiego postępu medycyny. Aczkolwiek szybki postęp medycyny jest zjawiskiem w sposób oczywisty korzystnym, szereg niekorzystnych „efektów ubocznych” nie udaje się uniknąć. Są nimi wzrost kosztów leczenia, stosowanie procedur medycznych u zdrowych ludzi bez rzeczywistych wskazań medycznych oraz niedostatek refleksji etycznej w odniesieniu do procedur medycznych.