Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "zegar" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Gdy bogiem było Słońce - cz. IV - miary czasu
When the god was the Sun - part IV - the time measure
Autorzy:
Wollek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/152396.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
miesiąc
rok
kalendarz
zegar słoneczny
zegar wodny
month
year
calendar
solar clock
water clock
Opis:
Artykuł jest poświęcony dawnym miarom czasu. Zawiera opis powstania oraz przykłady wybranych kalendarzy starożytnych. Wśród nich: księżycowych, księżycowo-słonecznych i słonecznych. Podstawą pierwszych jest miesiąc synodyczny, zaś ostatnich rok zwrotnikowy. W drugiej części przedstawiono istniejące w starożytności podziały doby na godziny równe i nierówne, oraz opisano najstarsze zegary: słoneczne i wodne.
This paper is dedicated to the time measure. In the first part the birth of the calendar was described. There are 3 kinds of the basic and most important for a time measure astronomical phenomenon: a day, a month and a year. None of them isn't an integer multiple of the others. For these reason ever calendar has his own accuracy. This is a number of years after which a date of this calendar will be one day late to the relation of the solar year. The ancient calendars would be: lunar, lunisolar and solar. The synodical month is the base of the first one and the solar year is the base of the last. The oldest calendar was a lunar. It was very simple and was counting months only. The lunisolar calendar was used in ancient Mesopotamian and Greece. The first and the oldest solar calendar was an Egyptian. It had exactly 365 days. The early Roman calendar was very complicated, but Julius Caesar had reformed it. The partition of a day and night is also in the second part of this paper described. That means equal and unequal hours. The first ancient clocks, solar and water, were described in this part too. All of the ancient clocks had a very small accuracy. They didn't take into consideration changes between day and night during the year.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2011, R. 57, nr 6, 6; 683-686
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zegar słoneczny – fontanna na skwerze przy ulicy Piłsudskiego w Supraślu
Stackwall Buildings in Podlasie Region
Autorzy:
Łodziński, P.
Łoś, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398512.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
zegar słoneczny
fontanna
fountain
sundial
Opis:
Inwestorowi współczesnych projektów małej architektury zależy na rozwiązaniach oryginalnych, jedynych, niepowtarzalnych, identyfikowanych tylko z tym miejscem i miastem. Zegar słoneczny w centrum reprezentacyjnego skweru miejskiego, zaprojektowany tylko dla tego miejsca, posiada wszystkie atuty słonecznego chronometru - wzbogacony o taflę wodną, strugi wody wskazujące kolejne godziny dnia i efekty świetlne fontanny nocą.
Investor needs the original and unique solutions of the contemporary landscaping projects, which are identified only with the place and the city. The sundial in the center of the square is the sample of urban design only for this place and brings all the advantages of solar chronometer – with surface of water, streams of water indicating the next hour of the fountains and lighting effects at night.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2011, 3, 2; 26-30
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ratusz w Sandomierzu odzyskał zegar słoneczny
Autorzy:
J., J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535594.pdf
Data publikacji:
1959
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Ratusz w Sandomierzu
zegar słoneczny w Sandomierzu
odnowienie zegara w Sandomierzu
zabytkowy zegar słoneczny
dr Przypkowski
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1959, 2; 122-123
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzwony wieży ratusza w Nysie.
Bells from the town hall tower in Nysa
Autorzy:
Pawlik, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560209.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Śląsk w XIV wieku
Nysa
zegar ratuszowy
Opis:
The town hall tower in Nysa [German: Neisse] was built in the years 1488-1499. It was 89 m high. Four bells were hung in its helm. Three of them were clock bells. The town hall tower clock came into being ca. 1650. The oldest one, the second hour bell, was cast in 1498 by Bartel Lindenrath, a bell- founder from Nysa. Two other – the first hour bell and the quarter bell – were made by Peter Herel, a bellfounder from Nysa, in 1629. The last one, not being a clock bell, was cast in 1749. It bore the name of convicts’ bell, later also an alarm bell or a „Schließglocke” (English: ‘closing bell’), as it used to strike at 9 pm to get city gates closed. This bell was mentioned in the sources in the 16th and 17th centuries. It may be supposed that it was recast in the 18th century. All four bells survived World War I as they were not commandeered. During World War II, in 1942, the convicts’ bell was taken out from the tower and recast for war purposes, while the three clock bells were left in the tower. In March 1945 during Red Army’s attack on Nysa the town hall tower was seriously damaged and collapsed together with the bells, nevertheless they could still be used. After the war, ca. 1947-1948, the preserved bells found their place in catholic parishes. The second hour bell of 1498 was hung in the belfry of St. Jacob church in Nysa and after the war it was recast. The quarter bell of 1629 found its place in Our Mother of Sorrows church in Nysa, and the first hour bell of 1629 was placed in the chapel in Sucha Kamienica [German: Dürrkamitz] in the poviat of Nysa.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2009, 3(13); 60-73
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzień i noc w życiu roślin
Day and night in plant life
Autorzy:
Kowalewska, Łucja
Mostowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177468.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
fototropizm
kiełkowanie nasion
kwitnienie
proces fotomorfogenetyczny
zegar biologiczny
Opis:
Jednym z głównych czynników warunkujących życie organizmów na Ziemi jest cykliczne następowanie po sobie dnia i nocy. Długość dnia i nocy, różna w różnych porach roku, determinuje życie organizmów i jest głównym motorem zegara biologicznego. Rośliny modulują swój wzrost i rozwój w odpowiedzi na zmiany natężenia, jakości i kierunku padania światła słonecznego. Procesy fotomorfogenetyczne, takie jak kiełkowanie, kwitnienie czy fototropizm, zależą od systemu odpowiedzi na zmieniającą się długość dnia i nocy. Aby procesy te mogły zachodzić, światło musi być zaabsorbowane przez odpowiednie, wyspecjalizowane fotoreceptory: fitochromy, kryptochromy, fototropiny, a złożona sieć interakcji pomiędzy nimi pośredniczy w kontroli rozwoju rośliny przez światło. Nadal wiele istotnych pytań bezpośrednio związanych z reakcją roślin na zmieniającą się długość dnia i nocy oraz światło o różnym natężeniu i spektrum, wymaga wyjaśnień: czy więcej światła jest korzystne dla roślin, jak rośliny "radzą sobie" ze zbyt dużą ilością światła; czy spektrum i natężenie światła sztucznego i słonecznego są podobne.
Life of organisms, their physiological responses and developmental processes are determined by day and night length which varies with seasons and is a driving force of the biological clock. The photomorphogenic processes are influenced by light intensity, quality and direction. Different photomorphogenic processes, such as seed germination, flowering and phototropism induced by the relative day and night length require absorption of light by specialized photoreceptors such as phytochromes, cryptochromes, phototropins. Complex interaction network between them is involved in regulation of plant development by light. The role of the photoreceptors in the regulation of plant growth and development is still under investigation. Many questions related with plant response on light intensity and quality should still be clarified: whether more light is better for plant, how plant copes with excessive amount of light, and whether artificial light is comparable with the solar one.
Źródło:
Kosmos; 2015, 64, 3; 471-483
0023-4249
Pojawia się w:
Kosmos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monitorowanie warunków pracy zegarów atomowych
Monitoring of working conditions of atomic clocks
Autorzy:
Furmankiewicz, L.
Kaczmarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/152959.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
zegar atomowy
system pomiarowy
atomic clocks
measurement system
Opis:
W artykule przedstawiono charakterystykę rozwiązań sprzętowych i oprogramowania podsystemów pomiarowych przeznaczonych do monitorowania podstawowych parametrów głównego (230V AC) i rezerwowego (akumulatorowego) systemu zasilania atomowych wzorców czasu i częstotliwości oraz ich warunków środowiskowych takich jak temperatura, wilgotność i ciśnienie atmosferyczne. Podsystemy tworzą kompleksowy system monitorowania warunków pracy wzorców czasu i częstotliwości.
The paper presents the characteristics of measurement subsystems for monitoring environmental conditions and basic parameters of the main and backup power system of time and frequency atomic standards (atomic clocks). Both subsystems for monitoring power supply were implemented based on the universal USB DAQ cards with ADC converters and appropriates analog signal conditioners. Measuring current transformers (Fig.1) were used for conditioning signals (230 VAC) in the subsystem for monitoring main power supply. Resistance dividers and Hall effect sensors were applied in the subsystem (Fig.2) for monitoring DC voltage and current (in range up to 15 A) signals of backup power supply. The environmental monitoring subsystem (Fig.3) consists of instruments manufactured by LAB-EL company and allows for continuous multipoint monitoring of temperature, pressure and humidity. The software for the three subsystems (Figs. 4 and 5) was developed in an environment LabWindows/CVI, in the form of three separate modules with the possibility of communicating via network variables. Each software module carries out five basic tasks: subsystem configuration, control of measurement process, presentation of current data, presentation of historical data, detection and indication of alarm status. The subsystems or their components can be applied to other laboratories or institutions, in which there is a need for continuous monitoring of working conditions of electronic equipment.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2010, R. 56, nr 11, 11; 1327-1329
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronopsychologia w zarysie - przegląd badań i praktycznych zastosowań
Autorzy:
Gora, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/846565.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
chronopsychologia
badania chronopsychologiczne
zegar biologiczny
rytmy biologiczne
zastosowanie
Źródło:
Wszechświat; 2015, 116, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stability of GPS and GLONASS onboard clocks on a monthly basis
Autorzy:
Ziętala, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2173471.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
GPS
GLONASS
clock
stability analysis
MGEX
zegar
analiza stabilności
Opis:
This paper presents the stability of the GPS and GLONASS system clocks’ stability. It describes the construction of these two systems and calculated four different Allan variances (AVAR), based on the MGEX (the Multi-GNSS Experiment) clock products. Four used variances allowed making a better analysis of each GNSS system clock. The results are shown at different averaging times from 5 s as successive multiples to 655,360 s in a monthly period. The stability of GPS and GLONASS clocks is included in the range of 10-12~10-14 s. The results showed that GLONASS clocks are stable (10-12~10-14 s) and are affected with white frequency noise (WFM). The GPS clock stability models have more fluctuations for τ > 40,960 s and the mean stability is concluded between 10-12~10-13 s. Mean frequency accuracy for GPS clocks is related with WFM and Random Walk Frequency (RWF). The differences in clock stability are caused by several factors – block type, type of clock and the time of a satellite in orbit. These factors have an influence on stability results.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska; 2022, 114; 193--209
0209-3324
2450-1549
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Białoszewski często patrzył na zegarek?
Did Białoszewski often look at his watch?
Autorzy:
Poprawa, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987201.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Miron Białoszewski
clock
time
hour
record
zegar
czas
godzina
zapis
Opis:
Zachowało się niewiele zdjęć przedstawiających Mirona Białoszewskiego z zegarkiem. W tekstach pisarza przedmiot ten pojawia się zarówno jako dosłowny detal świata przedstawionego, jak i składnik konstrukcji metaforycznych. Z dużą częstotliwością autor informuje o godzinach dziejącej się akcji lub o czasie zapisu.
There are only a few pictures presenting Miron Białoszewski with a watch on his hand. This everyday item returns in writer’s texts as a detail of presented world or a component of metaphorical construction. Author informs us very frequently about a time of action and hours of writing.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 123-132
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ typu sieci neuronowej i sposobu przygotowania danych na wynik prognozowania poprawek UTC - UTC(PL)
Influence of type of neural network and selection of data preprocessing method on UTC-UTC(PL) prediction result
Autorzy:
Miczulski, W.
Cepowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/152987.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
sieci neuronowe
prognozowanie
zegar atomowy
neural networks
prediction
atomic clock
Opis:
W pracy omówiono wyniki badań wpływu typu sieci (MLP, RBF), sposobu przygotowania i rozmiaru wektora danych wejściowych na wynik prognozowania poprawek UTC-UTC(PL) dla atomowego wzorca czasu i częstotliwości. Najkorzystniejsze wyniki prognozowania poprawek osiągnięto dla sieci neuronowych typu RBF, w których dane wejściowe stanowiły wektory zawierające wartości odchyleń od trendu. Otrzymane błędy prognoz nie przekraczają wartości š4ns, co pozwoliło osiągnąć w porównaniu z dotychczasowym sposobem prognozowania opartym na metodzie regresji (prowadzonym w GUM) ponad dwukrotnie lepsze wyniki prognoz.
In the paper there are presented the results of investigations on the influence of type of a neural network (MLP, RBF), the way of preparation and size of the input vector on prediction of the UTC-UTC(PL) corrections for the atomic clock realising the national atomic time scale UTC(PL) at the Central Office of Measures (COM). UTC(PL) is the basis for reproducing the time and frequency units and determining the official time in Poland. At the first stage of research, the time series characterising the time instability of the atomic clock in relation to UTC was a basis for proper preparation of the groups of input data for the assumed types of neural networks (Fig. 1). For the process of learning the neural networks as well as further prediction, the input data was assumed to be formed into 30 or 60 element vectors (Fig. 2). At the second stage, the input data were formed into the vectors containing 30 consecutive values of the deviation of the time series from the trend and, additionally, the linear regression coefficients (Fig. 1). The best results of predicting the corrections were achieved for the RBF neural networks in which the input data were vectors of 30 consecutive values of the deviation from the trend and the directional coefficient of linear regression. The obtained errors of the prediction did not exceed the values of š4ns (Tab. 2), which enabled achieving more than two times better results of the prediction compared with the present way of prediction based on the regression method (used in COM).
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2010, R. 56, nr 11, 11; 1330-1332
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zegary słoneczne kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Gdańsku
Sundials of St Mary’s Church in Gdańsk
Autorzy:
Jażdżewski, T.
Piwek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294075.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
zegar słoneczny
kościół Mariacki
Gdańsk
sundial
St. Mary’s Church
Opis:
Artykuł przedstawia najnowsze ustalenia na temat formy, funkcji i historii zegarów słonecznych kościoła Mariackiego w Gdańsku. Omawiane zegary znajdują się na ścianie południowej transeptu kościoła. Po stronie zachodniej okna zachodniego, przy krawędzi ściany znajduje się zegar, którego autorstwo przypisywane jest Lorenzo Zachau. Miał on powstać w 1533 r. Tarcza zegara rozdzielona jest poziomą linią na dwie części. W górnej zawarto gwiazdy i słońce z metalową wskazówką (polos). Dolna część ma podziały oznaczające godziny i półgodziny oraz cyfry i liczby. Badania prowadzone w związku z trwającymi pracami konserwatorskimi wykazały, że dotychczasowe nieregularne tynki na wschód od tego zegara, po lewej stronie centralnego okna, są reliktami drugiego zegara słonecznego. Jego tarczę wyznaczają dodatkowo nasieki na cegłach, a w górnej partii znaleziono otwór, w którym był osadzony polos. Umieszczony był pod rynną i spadająca woda spowodowała jego zniszczenie, porzucenie miejsca i zmianę lokalizacji (przy krawędzi). Z tych okoliczności można wnioskować o czasie powstania tego reliktu zegara. Prawdopodobnie zegar ten został wykonany w 2. połowie XV w. Byłby to najstarszy zegar słoneczny w Gdańsku. Wartość dwóch zegarów słonecznych na kościele Mariackim wynika z czasu ich powstania i z wyjątkowej formy.
The paper presents contemporary research evidence of form, function and history of the sundials of St Mary’s Church in Gdańsk. The discussed sundials are located on the southern wall of the church transept. The sundial, which is believed to be made by Lorenzo Zachau in 1533, is placed on the west side of the western window, at the edge of the wall. The face of this sundial is separated by a horizontal line into two parts. The upper part is painted in stars and sun with metal bar (polos). The painting in the lower part has numbers and divisions denoting hours and half-hours. Researches, which have been conducted in connection to the conservational works allowed identifying irregular relics of plaster on the east side of this sundial and on the left side of the central window as relics of the second sundial. Outline of its face is marked by dents on the bricks. In the upper part a hole was found in which the polos was embedded. This sundial was located under the waterspout. Falling water caused its destruction, abandonment and foundation of the new sundial in a different place (near the edge of the wall). From these facts one can infer about the time of the foundation of this sundial. Probably it was made in the 2nd half of the 15th century as the first sundial in Gdańsk. Value of two sundials of St Mary church in Gdańsk arise from early origins and unique form.
Źródło:
Architectus; 2018, 4 (56); 3-12
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skażenie światłem: co dziś wiemy o jego wpływie na funkcjonowanie organizmu człowieka?
Light pollution - what do we know about its effect on human physiology?
Autorzy:
Skwarło-Sońta, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1191344.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
zegar biologiczny
skażenie światłem
światło w nocy
melatonina
choroby cywilizacyjne
Opis:
Funkcjonowanie organizmu człowieka i pozostałych mieszkańców Ziemi dostosowuje się do cyklicznych zmian środowiska, czyli naturalnych okresów światła i ciemności (dzień i noc) następujących po sobie z niezmienną regularnością i zawsze zamykających się w 24 godzinach doby. Rytmiczny przebieg procesów fizjologicznych generuje endogenny mechanizm molekularny, tzw. zegar biologiczny, wymagający stałej synchronizacji ze zmieniającymi się warunkami zewnętrznymi. Najważniejszym sygnałem środowiskowym, tzw. dawcą czasu, jest światło odbierane przez specjalne receptory melanopsynowe siatkówki, skąd informacja jest kierowana do głównego (centralnego) zegara mieszczącego się u ssaków w jądrach nadskrzyżowaniowych podwzgórza (SCN). Zegar SCN kontroluje procesy fizjologiczne i zachowanie, przekazuje też informację do szyszynki, produkującej i uwalniającej do krwi melatoninę, która jako hormon ciemności odpowiednio modyfikuje funkcjonowanie narządów docelowych. Zakłócenie naturalnych cykli światła i ciemności zarówno desynchronizuje pracę zegara, jak i zaburza naturalny rytm syntezy melatoniny, w istotny sposób wpływając na funkcje całego organizmu. Coraz powszechniejsze skażenie światłem, czyli jego obecność w niewłaściwym czasie i ilości, wydaje się wiązać z ogromnym wzrostem zachorowań na tzw. choroby cywilizacyjne oraz z postępującą opornością na tradycyjne środki terapeutyczne. W artykule są omówione niektóre aspekty tego wpływu na ludzi na podstawie dostępnych badań populacyjnych.
Diurnal rhythms and seasonal cycles operating in humans and other living organisms adjust their function to the sequence day/night, and allow to anticipate the next day sunrise. Generated by the endogenous molecular mechanism (i.e. biological clock), diurnal rhythms are synchronized with the actual external conditions by the environmental cues, with light being the most potent of them. Coordinating effect of light is exerted through the non-visual pathway starting in the melanopsin containing receptors of the retina and going to the master clock. Located in mammals in the suprachiasmaticus nucleus (SCN), master clock controls majority of downstream physiological processes and behavior. Information on the daily light cycle is sent also to the pineal gland, producing and releasing its main hormone melatonin as a biochemical substrate of darkness, perceived by the effector organs. Interruption of the natural circadian light-dark cycle desynchronizes functioning of the master clock and disrupts the normal melatonin rhythm, leading to the serious pathophysiological consequences. Increasing prevalence of the inappropriate presence of light, i.e. light pollution, adversely affects human physiology, and seems to be responsible for an important increase in several civilization-related illness and, even more dangerous, increased resistance to the conventional treatments. Present article discusses some aspects of the effect of light pollution based on the population studies.
Źródło:
Kosmos; 2015, 64, 4; 633-642
0023-4249
Pojawia się w:
Kosmos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dom lalek. Zegar i to, czego nie wiemy o czasie
Dolls’ house. What we do not know about time
Autorzy:
Sławek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987128.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
time
clock
machine
labour
life
czas
zegar
maszyna
praca
życie
Opis:
Jean Jacques Rousseau w komentarzach do życia społecznego i ustroju Genewy pisze, że „najbardziej kwitnie w Genewie wyrób zegarków, pracuje przy nim z górą pięć tysięcy osób, tj. przeszło piąta część obywateli”. Uwaga o tyle ciekawa, iż pozwala zobaczyć, że chodzi zarówno o wytwarzanie instrumentów chronometrycznych, jak i splecenie życia społecznego i ekonomicznego z mechanizmami rozwoju technologii oraz ustanowienie dla wydarzeń ludzkiej historii horyzontu jak najdosłowniej pozaziemskiego, choć świeckiego. Zegar odmierzał godziny, pozostawał również w ścisłej relacji z ustaleniami astronomii i jej instrumentów, takich jak choćby astrolabium. Wykorzystując wiersz Tadeusza Różewicza Dom lalek, autor w niniejszym eseju próbuje wykazać, że stawką naszego istnienia jest nie tylko to, aby „być żywym”, by „przeżyć”, „utrzymać się przy życiu”, lecz także odkryć w sobie głęboką żywotność, dyspozycję do bycia, której nic (również czas i instrumenty służące do jego pomiaru) nie zdoła osłabić i wyeliminować, chociaż dyspozycja ta jest niewątpliwie zagłuszona przez szum zegarowej maszynerii wyznaczającej codzienne zadania człowieka.
Jean Jacques Rousseau in his praise of Geneva notes that the most flourishing industry in this town is watch- and clock-making, the source of income of nearly one fifth of the inhabitants. As we read on, it turns out that what is at stake is not only manufacturing of mechanical chronometric devices but twisting together of social and economic life with technology and, interestingly enough, establishing an extraterrestrial, although lay, horizon for the human life. A clock did not only measure hours of our mortal existence but also remained related to the rhythms of cosmic movements of planets. Hence, starting from Tadeusz Różewicz’s poem “Dolls’ House” we are trying to demonstrate that what matters is not only the very fact of being able to survive, go on living according to the measurements of the clock, like Swift’s Gulliver who “seldom did any thing without consulting it”; what we focus on is, rather, the ability to live in a more profound way which implies a different relation with time and man’s temporality.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 39-65
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie zegara biologicznego człowieka w warunkach skażenia światłem
Light polution as a factor disturbing human biological clock
Autorzy:
Skwarlo-Sonta, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078754.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
zegar biologiczny
funkcjonowanie
czlowiek
skazenie
swiatlo
zagrozenia zdrowia
zagrozenia zycia
Opis:
Warunki życia na Ziemi są określone m.in. przez sekwencyjnie następujące okresy światła i ciemności (dzień i noc), których wzajemne proporcje zmieniają się w ciągu roku, ale zawsze zamykają w 24-godzinnej dobie. Tym samym warunki te cechuje całkowita przewidywalność. Zwierzęta zamieszkujące naszą planetę podejmują aktywność behawioralną i metaboliczną adekwatnie do aktualnej sytuacji, a nawet z odpowiednim wyprzedzeniem, co implikuje konieczność występowania u nich endogennego zegara biologicznego, odmierzającego upływ czasu i wydającego reszcie organizmu stosowne „polecenia”. Postępowanie zgodnie z owymi wskazówkami umożliwia odpowiednie korekty behawioru i tempa metabolizmu, przeprowadzane w celu możliwie jak największego dostosowania zwierzęcych reakcji i zachowań do warunków środowiskowych. Podstawowym narządem kręgowców uczestniczącym w przekazywaniu informacji o warunkach świetlnych otoczenia jest szyszynka - gruczoł neuroendokrynowy wytwarzający melatoninę, czyli hormon ciemności. Aktywność biosyntetyczną szyszynki hamuje światło. To długość nocy wyznacza okres syntezy melatoniny, dlatego działa ona jak „zegar i kalendarz”. Jedna ze zdobyczy cywilizacyjnych, czyli wszechobecne światło elektryczne, sprawia jednak, że człowiek traci związek z naturalnymi warunkami środowiskowymi. Łatwość pokonywania dużych odległości, nieustanna aktywność w ciągu doby, tygodnia, roku (24/7 /365) oraz używanie wielu urządzeń, emitujących światło o różnej długości fali, bardzo ułatwiają nam życie. Ale wszystkie te czynniki zakłócają pracę nie tylko szyszynki, lecz także całego mechanizmu zegarowego, stając się przyczyną wielu chorób cywilizacyjnych, mających coraz większy zasięg.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2014, 53; 129-144
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenie poprawki chodu zegara odbiornika w eksperymencie lotniczym z zastosowaniem sensora GPS
Determination receiver clock bias using GPS sensor in flight test
Autorzy:
Krasuski, K.
Jafernik, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/314532.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
zegar odbiornika
GPS
metoda PPP
GAPS
magic PPP
receiver clock
PPP method
Opis:
W artykule omówiono problem wyznaczenia poprawki chodu zegara odbiornika z użyciem obserwacji GPS w eksperymencie lotniczym. W pracy określono wartości poprawki chodu zegara odbiornika dla metody PPP w programach CSRS-PPP, GAPS oraz magicPPP. Obliczenia zostały zrealizowane dla dwuczęstotliwościowych obserwacji kodowo-fazowych GPS z odbiornika Topcon HiperPro. Eksperyment badawczy został zrealizowany z wykorzystaniem samolotu Cessna 172 w dniu 01.06.2010 r. w okolicach lotniska wojskowego w Dęblinie.
The article discusses the problem of finding the correction of receiver clock bias using GPS observations in the flight experiment. The study determined the correction of receiver clock bias for the method of PPP in the CSRS-PPP and magicPPP softwares. Calculations were carried out for the dual frequency GPS code and phase observations from Topcon HiperPro receiver. Research experiment was carried out using a Cessna 172 aircraft on 01.06.2010 around the military aerodrome in Deblin.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 834-837, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mesozoic mass extinctions and angiosperm radiation: does the molecular clock tell something new?
Autorzy:
Ruban, Dmitry A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94220.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
angiosperms
radiation
mass extinction
molecular clock
Mesozoic
promieniowanie
masowe wyginięcie
zegar molekularny
mezozoik
Opis:
Angiosperms evolved rapidly in the late Mesozoic. Data from the genetic-based approach called ’molecular clock’ permit an evaluation of the radiation of flowering plants through geological time and of the possible influences of Mesozoic mass extinctions. A total of 261 divergence ages of angiosperm families are considered. The radiation of flowering plants peaked in the Albian, early Campanian, and Maastrichtian. From the three late Mesozoic mass extinctions (Jurassic/Cretaceous, Cenomanian/Turonian, and Cretaceous/Palaeogene), only the Cretaceous/Palaeogene event coincided with a significant, abrupt, and long-term decline in angiosperm radiation. If their link will be further proven, this means that global-scale environmental perturbation precluded from many innovations in the development of plants. This decline was, however, not unprecedented in the history of the angiosperms. The implication of data from the molecular clock for evolutionary reconstructions is limited, primarily because this approach deals with only extant lineages.
Źródło:
Geologos; 2012, 18, 1; 37-42
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat nakręcony. Zegar jako figura natury i obrotu spraw ludzkich w poezji Wacława Potockiego
Wound up world. A clock as a figure of nature and turns of human things in writing by Wacław Potocki
Autorzy:
Czechowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987173.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Wacław Potocki
poetic figures
mechanical clock
fortune
Providence
figury poetyckie
zegar mechaniczny
fortuna
Opatrzność
Opis:
W artykule zostały ukazane obecność motywu zegara mechanicznego w poezji Wacława Potockiego i kierunki refleksji, jakie poeta podejmuje, czerpiąc inspirację ze złożoności mechanizmu zegarowego. Chronometry, podobnie jak inne osiągnięcia rzemiosła czy kultury, traktowane są przez poetę jako alegoryczne ilustracje prawd wiary i reguł moralnych, a także przemyślne wykładnie porządku przenikającego naturę i prawidłowości spraw ludzkich. Według autorki pracy zegarek w wierszach poety z Łużnej staje się medytacyjną zabawką, inspirującą refleksję kosmologiczną, antropologiczną i religijną. W poezji Potockiego mechanizm zegara pobudza rozważania nad prawami wielkiego mechanizmu kosmicznego uniwersum i uniwersum cywilizacji oraz konsekwencjami wpisanej w świat entropii.
The article shows the presence of the motif of a mechanical clock in Wacław Potocki’s poetry and it analyses as well his poetic reflection inspired by complexity of the clock mechanism. Chronometers, like other achievements of craftsmanship or culture, are treated by the poet as allegorical illustrations of the truths of the Christian faith and moral principles, as well as artful results of interpretations of the order that permeates both nature and the regularities of human affairs. The author of the paper shows that in the poems of the poet from Łużna, a watch becomes a “meditative piece” that inspires cosmological, anthropological and religious reflection. In Potocki’s writing, the clock mechanism stimulates reflection on the laws of the great mechanism of the universe and the civilization, and it reminds of the principle of entropy and its consequences as inevitable future of the world.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 93-108
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytmy biologiczne i mechanizm zegara okołodobowego w mózgu - nagroda Nobla 2017
Autorzy:
Bilska, B.
Doktor, B.
Pyza, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/845341.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
fizjologia
medycyna
Nagroda Nobla 2017
rytmy biologiczne
zegar okolodobowy
melatonina
muszka owocowa
Drosophila melanogaster
Źródło:
Wszechświat; 2018, 119, 01-03
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zegar, bohater legendy miejskiej
Astronomical clock as a protagonist of an urban legend
Autorzy:
Partyka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987141.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
astronomical clock
Jakub Kazimierz Haur
urban legend
old Polish literature
zegar astronomiczny
legenda miejska
literatura staropolska
Opis:
Jakub Kazimierz Haur w Składzie abo skarbcu (Kraków 1689) w rozdziale poświęconym chronometrom zapisał anegdotę o XV-wiecznym zegarze astronomicznym w kościele Mariackim w Gdańsku. Anegdota ta ma cechy motywu wędrownego, występującego w różnych miejscach i w różnym czasie, co charakterystyczne jest dla legendy miejskiej jako gatunku twórczości folklorystycznej, który dotychczas rozważany był jedynie w odniesieniu do czasów współczesnych. W artykule podjęto próbę interpretacji znanej w Europie opowieści jako legendy miejskiej. Zegar stał się jej bohaterem z uwagi na ważną rolę, jaką odgrywał w przestrzeni miejskiej.
Jakub Kazimierz Haur in his encyclopedia Skład abo Skarbiec znakomitych sekretów oekonomiej ziemiańskiej (Kraków 1689) in the chapter devoted to chronometers quoted an anecdote about the 15th-century astronomical clock in St Mary’s Church in Gdańsk. The anecdote bears the traits of a recurring motif, which appears in various places and times. It is a kind of urban legend, being a verbal folklore genre, which has so far been considered only in relation to modern times. The clock became its hero due to the important role it played in the city space.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 81-91
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jubileusz? Fraszka
Jubilee? Trifle
Autorzy:
Madejski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032410.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Artur Daniel Liskowacki
trifle
aphorism
time in literature
clock
fraszka
aforyzm
czas w literaturze
zegar
Opis:
Autor przybliża miniaturę liryczną Artura Daniela Liskowackiego Fraszka z tomu Atlas ptaków polskich. Na tym przykładzie pokazuje najważniejsze cechy poezji szczecińskiego pisarza. Przede wszystkim jednak w artykule ukazane jest zainteresowanie Liskowackiego czasem, którego mniej interesuje filozofia czasu. W problematykę temporalności Liskowacki wprowadza poprzez opis zegara.
The author presents a lyrical miniature of Artur Daniel Liskowacki titled „Fraszka” („Trifle”) from the volume „Atlas ptaków polskich” („Atlas of Polish Birds”). On this example he shows the most important features Szczecin writer’s poetry. Above all, the article shows Liskowacki’s interest in time. However, the writer is less interested in the philosophy of time. Liskowacki introduces the issue of temporality through the description of a clock.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 17; 9-18
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas kolejowy
Railway time
Autorzy:
Jerczyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089446.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
railway history
time
clock
train timetable
telegraph
historia kolei
czas
zegar
rozkład jazdy pociągów
telegraf
Opis:
The inventions of the electromagnetic telegraph and the railroads significantly accelerated communication in time and space. It greatly influenced the way time was expressed and forced a change of centuries-old patterns and habits. It became necessary to gradually move away from local times (the average solar times of individual places) to the uniform time in the scale of entire countries, and then to the zone time. This process began in the 1830s on the railway and a few years later in the telegraph service, developing in parallel and in conjunction with the railroads. Initially, individual railway authorities adopted the same railway time on their networks (usually the capital time of a given country or the directorate’s headquarters). From 1884 until the first decade of the 20th century, culminating in the early 1990s, they gradually switched to zone time. Its introduction improved the work of railways, increased traffic safety, and made it easier for passengers to find their way around train timetables. Almost in parallel, since the mid-1860s, the process of switching from a twelve-hour count to a 24-hour count of time on the railways took place. In the rich literature devoted to time in its various aspects, few studies focus on the issues of organizing the measurement and expression of time on railways, and there are virtually no studies relating to railways in the present-day Polish lands which at the time operated under three different state authorities. The work aims to collect and systematize the facts that contributed to the process of introducing the 24-hour zone time on Central European railways and to present this process in the context of the world railways.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 3; 61--84
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy konserwacji przyrządów naukowych używanych przez Mikołaja Kopernika oraz innych zabytków astronomicznych w Polsce
Autorzy:
Przypkowski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538049.pdf
Data publikacji:
1953
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Mikołaj Kopernik
przyrządy astronomiczne
astrolabium planisferyczne
torquetum
globus spiżowy
refleksyjny zegar słoneczny
konserwacja przyrządów astronomicznych
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1953, 1; 30-39
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zegar tyka
The clock is ticking
Autorzy:
Madejski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987124.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
autobiography
chronopoetics
Stanisław Jerzy Lec
Aleksander Wat
clock
watchmaker
tick tock
autobiografia
chronopoetyka
zegar
zegarmistrz
tik-tak
Opis:
Autor krótko uzasadnia koncepcję chronopoetyki. Odwołuje się do aforystyki Leca, do liryki i do prozy autobiograficznej Aleksandra Wata. Chronopoetyka eksponuje zegar jako przedmiot przedstawiony w literaturze oraz jako nośnik problematyki filozoficznej, nowoczesnego przeżywania czasu. Autor w swoich rozpoznaniach koncentruje się zwłaszcza na motywie bicia zegara (tik-tak).
The author briefly justifies the concept of chronopoetics. He refers to Lec’s aphorism, to Aleksander Wat’s poetry and his autobiographical prose. Chronopoetics exposes the clock as an object presented in literature and as a carrier of philosophical issues, of a modern experience of time. The author’s explorations focus especially on the motif of the clock striking (tick tock).
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 9-19
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wstęgowego zegara cyklu koniunkturalnego w ujęciu nieparametrycznym
Nonparametric Band Business Cycle Clock
Autorzy:
Lenart, Łukasz
Pipień, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1050572.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Główny Urząd Statystyczny
Tematy:
zegar cyklu koniunkturalnego
metody filtracyjne
procesy prawie okresowo skorelowane
business cycle clock
filtration
almost periodically correlated processes
Opis:
W artykule omówiono propozycję uwzględnienia niepewności na zegarze cyklu koniunkturalnego. Stosowane podejście bazuje na reprezentacji wartości oczekiwanej realnych wskaźników makroekonomicznych jako sumy trendu i funkcji prawie okresowej w ramach równania nieparametrycznego. Ujmujemy w ten sposób łącznie dynamikę wahań koniunkturalnych, sezonowych, trendu i możliwej interakcji pomiędzy tymi komponentami. Poprzez zastosowanie nieparametrycznych metod filtracji, w celu eliminacji wahań sezonowych oraz trendu, uzyskano wartość pierwszego momentu punktów zegara jako poszczególne wartości funkcji prawie okresowej. Częstotliwości utożsamiane z wahaniami aktywności gospodarczej, jak również te, które charakteryzują dynamikę zegara cyklu, są niezmiennicze ze względu na stosowane metody filtracji.
We discuss representation of uncertainty in the business cycle clock. We propose approach utilising description of the unconditional mean of the process, applied for modelling dynamics of macroeconomic time series, as a trend component and almost period function in a non-parametric setting. We capture the dynamics over the business cycle, trend component and seasonal fluctuations and possible interactions between these features. A particular values of the almost periodic function are key for representation of the business cycle in a clock, expressing the dynamics according to phase diagram. The set of frequencies interpreted as a properties of the business fluctuations are invariant with respect to filtration methods applied in the procedure.
Źródło:
Przegląd Statystyczny; 2016, 63, 4; 375-390
0033-2372
Pojawia się w:
Przegląd Statystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zegary słoneczne astronoma Jana Baranowskiego – w Zamościu, Lublinie i Kozłówce
Astronomer Jan Baranowski’s sundials – in Zamość, Lublin and Kozłówka
Autorzy:
Gałecka, Marzena
Sarzyńska-Janczak, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539104.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
horyzontalny zegar słoneczny
zegar wysokościowy
Jan Baranowski
pałac Zamoyskich w Kozłówce
katedra w Zamościu
pałac konsystorski (biskupi) w Lublinie
horizontal sundial
altitude-based sundial
Zamoyski Palace in Kozłówka
cathedral in Zamość
consistory (bishops) palace in Lublin
Opis:
Na obszarze województwa lubelskiego znajdują się trzy horyzontalne zegary słoneczne o podobnej formie i zbliżonych datach wykonania: z 1868 r. – obok katedry w Zamościu, oraz dwa z 1876 r. – jeden w zespole zabudowań Kurii Metropolitalnej w Lublinie, a drugi na dziedzińcu przed pałacem Zamoyskich w Kozłówce. Jest jeszcze jeden, niekompletny (tarcza w zbiorach Muzeum Lubelskiego w Lublinie), pierwotnie ustawiony przed gimnazjum żeńskim w Lublinie (byłym pałacem Tarłów). Zegary te nie były dotąd przedmiotem zainteresowania historyków oraz historyków sztuki, pomimo że współcześnie prowadzono przy nich prace konserwatorskie. Ich wartość historyczna została potwierdzona w trakcie kwerend archiwalnych i bibliotecznych. Ustalono wówczas, że w powstanie zegarów był zaangażowany znany polski astronom Jan Baranowski oraz jego brat, biskup Walenty Baranowski. Opisane w artykule zabytki stanowią grupę wyjątkową, przede wszystkim z uwagi na związek ze znanymi postaciami życia publicznego.
In Lublin Voivodeship, there are three horizontal sundials of similar form and close dates of construction: one from 1868 – next to the cathedral in Zamość, and two from 1876 – one in the complex of Metropolitan Curia in Lublin, and the second one in the courtyard in front of the Zamoyski Palace in Kozłówka. There is one more, incomplete (the dial is in the collection of Lublin Museum in Lublin), which was originally located next to the middle school for girls in Lublin (former Tarło Palace). Historians and art historians have not been interested in these sundials before, even though they were subjects of contemporary conservation works. Their historical value was confirmed through archive and library research. It was then determined that a renowned Polish astronomer Jan Baranowski and his brother, Bishop Walenty Baranowski were involved in creation of the sundials. The artefacts described in the article make up a special group, primarily due to their connection with renowned public figures.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 2; 161-189
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies