Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "transformacja ustrojowa." wg kryterium: Temat


Tytuł:
Główne czynniki determinujące proces kształtowania się podstaw polskiego parlamentaryzmu w pierwszym okresie transformacji ustrojowej (1989–1991)
The Main Factors Determining the Process of Shaping the Basis of the Polish Parliamentary System in the First Stage of the Political Transformation (1989–1991)
Autorzy:
Rogowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524825.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
polski parlament
parlamentaryzm,
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł poświęcony został funkcjonowaniu polskiego parlamentaryzmu w czasie transformacji ustrojowej, w latach 1989 – 1991. Badanie zjawisk dziejących się wówczas jest szczególnie istotne w związku z faktem, że to właśnie wówczas kształtowała się pozycja ustrojowa polskiego parlamentu. Szczególne znaczenie miały przy tym lata 1989 – 1991 obejmujące zarówno polityczne decyzje podjęte przy Okrągłym Stole, ich ustrojową konkretyzację w noweli konstytucyjnej z dnia 7 kwietnia 1989 oraz w wynikających z niej ordynacjach wyborczych do sejmu i senatu a wreszcie w dorobku konstytucyjnym Sejmu X i Senatu I kadencji oraz w praktyce funkcjonowania obu izb. Przemiany te opierały się jak wiadomo na dwóch zasadniczych podstawach; nowym kształcie parlamentu zwłaszcza w zakresie zasad jego kreacji i struktury oraz reaktywowaniu urzędu prezydenta. Obie te sfery były ze sobą powiązane tak na płaszczyźnie ustrojowej i – co stanowiło o specyfice rozwiązań – również politycznej.
The article is devoted to the functioning of the Polish parliamentary system during the period of the political transformation in the years 1989– –1991. A study of the phenomena that occurred in those times is particularly important in connection with the fact that it was then when the systemic position of the Polish parliament was taking shape. The years 1989–1991 were especially important as they included political decisions made by the Round Table, their systemic realization in the Constitutional Amendment of April 7, 1989 and the following elections statutes for the Seym and the Senate, as well as in the constitutional output of the Seym of the 10th term and the Senate of the 1st term and in the practice of both chambers of the parliament. Those transformations were obviously based on two rudimentary fundaments: a new shape of the parliament, especially in terms of its creation and structure, and in reactivation the office of the president. Both spheres were interconnected both on the systemic plain and – which determined the specific character of this system – also on the political plain.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 4 (12); 61-72
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish cluster internationalization policy during the political transformation
Polska polityka internacjonalizacji klastrów w warunkach transformacji
Autorzy:
Wiercioch, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182385.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
clusters
internationalization
political transformation
klastry
internacjonalizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
Okres transformacji w Polsce spowodował zwiększenie zainteresowania polityką klastrową. Początkowo skupiano się na rozwoju lokalnym, jednak w późniejszych latach coraz bardziej podkreślano konieczność umiędzynarodowienia polskich struktur klastrowych. Klastry, będące płaszczyzną równoczesnej współpracy i rywalizacji, stały się miejscem dynamicznego rozwoju przedsiębiorstw, państwo polskie zaś podjęło wiele inicjatyw mających na celu ich wsparcie w realizacji inicjatyw międzynarodowych. Celem opracowania jest próba oceny polskiej polityki klastrowej na przestrzeni 30 lat transformacji ustrojowej, ze szczególnym uwzględnieniem polityki internacjonalizacji klastrów. W tym celu przeanalizowano dokumenty Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości – Benchmarking Klastrów za lata 2010, 2012, 2014 i 2020. Starano się udzielić odpowiedzi na pytanie badawcze: czy w ciągu 30 lat transformacji ustrojowej udało się skutecznie umiędzynarodowić polskie struktury klastrowe?
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2020, 64, 10; 148-159
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół wobec wyzwań kryzysu demograficznego okresu transformacji ustrojowej w Polsce
Autorzy:
Balicki, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554070.pdf
Data publikacji:
1999-12-31
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
Kościół
demografia
kryzys demograficzny
transformacja ustrojowa w Polsce
Opis:
Już od kilku lat obserwuje się w Polsce negatywne tendencje demograficzne, które można już uznać za kryzys demograficzny. Kryzys ten może spowodować w przyszłości zachwianie równowagi międzypokoleniowej i związane z nim niekorzystne konsekwencje społeczno-ekonomiczne. Wspólne dobro wymaga zastanowienia się nad przyczynami tego kryzysu i szukania środków zaradczych. Kościół katolicki w Polsce zawsze czuł się odpowiedzialny za dobro wspólne dlatego słuszne wydaje się postawienie pytania, jakie wyzwania stawia przed Kościołem powyższy kryzys. Referat składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiona zostanie sytuacja demograficzna w Polsce, w części drugiej rozważymy przyczyny kryzysu demograficznego, a w części trzeciej zajmiemy się próbą określenia zadań Kościoła wobec powyższych problemów.
Źródło:
Sympozjum; 1999, 2(5); 103-125
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea sprawiedliwości – współczesne dylematy
The idea of justice – modern dilemmas
Autorzy:
Bobko, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547624.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
sprawiedliwość
transformacja ustrojowa
John Rawls
justice
political transformation
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie tego, jak wielkie znaczenie idea sprawiedliwości odgrywa w życiu społecznym i politycznym. W pierwszej jego części zostaje zarysowana historia sprawiedliwości począwszy od tradycji greckiej („Państwo” Platona), poprzez chrześcijaństwo (w ujęciu encykliki „Bóg jest miłością” Benedykta XVI) aż do współczesnej teorii sprawiedliwości J. Rawlsa, której zasady (m.in. wyrównywania szans, redystrybucji dochodów) stały się swoistym modelem dla wielu współcześnie funkcjonujących państw. W części drugiej spróbujemy spojrzeć na polską transformację ustrojową po 1989 roku przez pryzmat twierdzenia Rawlsa, że wszelkie instytucje i mechanizmy regulujące życie politycznej wspólnoty, niezależnie od tego jak były nowatorskie i doskonałe, muszą zostać w dłuższym dystansie zakwestionowane, jeżeli nie spełniają elementarnego wymogu sprawiedliwości. Postawimy tezę, że program „Prawa i Sprawiedliwości” w 2015 roku odpowiadał trafnie na niespełnioną potrzebę sprawiedliwości w polskim społeczeństwie, co było źródłem sukcesu wyborczego i poparcia społecznego dla rządu w kolejnych trzech latach. W zakończeniu wskażemy jednak także na niebezpieczeństwa, które związane są z nadmiernym rozrostem rządowych programów społecznych. Przypomnimy za F. von Hayekiem, że dążenie do równości ekonomicznej stanowi śmiertelne zagrożenie dla wolności.
The aim of the paper is to show a role of an idea of justice in social and political life. In the first part the Author describes the history of justice beginning with the Greek tradition (Platon’s State), through Christianity (as described in encyclical “God is love” by Benedykt XVI) till the modern theory of justice by J. Rawls, the rules of which (e.g. equality of chances, income redistribution) constitute a model for many modern states. In the second part an attempt to interpret the Polish political transformation after 1989 year is done, considering the Rawls’ claim that all institutions and mechanisms regulating a life of political community, independently of their modernity and excellence, must be put to the question in a long term if they do not fulfill the basic condition of justice. The Author proposes a thesis that the program of “Prawo i Sprawiedliwość” political party in 2015 year met the unfulfilled need for justice in Polish society and it was a source of the electoral success and social support for the government in the following three years. Nevertheless, some dangers connected with an excessive growth of the governmental social programs are indicated in the final part. It is reminded, on the basis of Hayek statement, that striving for economic equity creates a fatal threat for freedom.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2019, 57; 25-34
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PEWNE WYTYCZNE EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
Autorzy:
Mirosław, Zabierowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/890778.pdf
Data publikacji:
2018-08-20
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
społeczeństwo obywatelskie
transformacja ustrojowa 1989 r.
etyka
inwentyka
nowomowa
Opis:
Wprowadzenie w życie edukacji dla bezpieczeństwa wymaga rozpoznania determinantów bezpieczeństwa, nie tylko tych strukturalnych, lecz także tych, które wpływają na tzw. poczucie bezpieczeństwa, nie zawsze zgodne z obiektywną oceną zabezpieczeń społecznych i strukturalnych. Poczucie bezpieczeństwa to nie tylko stan mentalny, warunkowany psychologicznie, ale i kulturowo. Współczesna degradacja kultury, sprowadzanie jej do taniej zabawy, narusza konstytutywne atrybuty człowieczeństwa: podmiotowość, kreatywność i godność. Te elementy składające się na poczucie bezpieczeństwa personalnego występują we wszystkich kulturach, antropologiach (poza niektórymi mechanistycznymi lub materialistycznymi) i religiach. Naruszanie ich powoduje chaos społeczny i dezintegrację osobowości.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2015, 18; 259-273
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy migracyjne a spójność społeczna w III Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa pierwszej dekady po transformacji ustrojowej 1989 roku
Autorzy:
Kurcewicz, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098004.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
III Rzeczpospolita
spójność społeczna
kapitał społeczny
migracja
transformacja ustrojowa
Opis:
W rozdziale omówiono związek procesów migracyjnych z poziomem spójności społecznej w Polsce w pierwszej dekadzie po transformacji ustrojowej 1989 r. Autor opisuje procesy emigracyjne Polaków w latach 90. XX w. oraz wskazuje różnice pomiędzy tą falą migracji a późniejszymi wyjazdami z kraju po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Problemem badawczym tekstu jest wpływ nasilonych procesów migracyjnych na poziom kapitału społecznego i spójności społecznej w pierwszych latach III RP. Autorka dokonała analizy polityki migracyjnej prowadzonej wówczas przez rząd. W rozdziale poruszono także kwestię obecności obaw migracyjnych w dyskursie poszczególnych partii politycznych.
The chapter discusses the relationship between migration processes and the level of social cohesion in Poland during the first decade after the political transformation of 1989. The author describes the emigration processes of Polish people in the 1990s, and identifies differences between this wave of migration and later departures from the country after the accession of Poland to the European Union. The research question of the text is the impact of increased migration processes on the level of social capital and social cohesion in the early years of the Third Polish Republic. The author analyzed the migration policy pursued by the government at that time. The chapter also addresses the issue of the presence of migration concerns in the discourse of individual political parties.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2022, 29, 371; 57-68
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
100 lat państwowości czechosłowackiej i polskiej. Podobieństwa i różnice
100 Years of Statehood of Czechoslovakia and Poland. Similarities and Differences
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965953.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
konstytucjonalizm
aksamitna rewolucja
transformacja ustrojowa
constitutionalism
Velvet Revolution
transformations
Opis:
100-lecie konstytucjonalizmu dwu sąsiednich państw europejskich – Czechosłowacji a potem Republiki Czeskiej i Polski – skłania do rozważań o drodze rozwoju ich konstytucji, etapach historycznych i kolejnych zmianach ustrojowych, nie tylko w kontekście własnego konstytucjonalizmu każdego z nich, ale także podobieństw i różnic. Temu właśnie poświęcone jest niniejsze studium. Począwszy od wspólnego losu odrodzenia obu państw po I wojnie światowej, poprzez międzywojenne budowanie demokratycznego ustroju konstytucyjnego i przeszkody, jakie na tej drodze napotykały, poprzez okres po II wojnie światowej, kiedy pozostawały w warunkach realnego socjalizmu, a wreszcie po czas transformacji i stabilizacji demokratycznego państwa prawa. W tekście śledzi się zarówno wszystkie podobieństwa, zarówno co do kwestii generalnych, jak np. nawiązywania do europejskiej tradycji rządów parlamentarnych, jak i w niektórych szczegółowych rozwiązaniach, jak przykładowo różnice w koncepcji dwuizbowości parlamentów. Ale pokazuje się też specyficzne sytuacje, właściwe tylko jednemu z tych państw, np. federalizację Czechosłowacji czy powstanie oddzielnych państw Czechów i Słowaków albo różnice w przebiegu i chronologii transformacji demokratycznej w każdym z państw w latach 80. (stan wojenny w Polsce i aksamitna rewolucja w Czechosłowacji), aby ostatecznie wskazać, że – mimo wszelkich różnic – bliskość obu systemów konstytucyjnych była bardzo znaczna.
100 years of constitutionalism of two neighbouring European states – Czechoslovakia, later becoming the Czech Republic, and Poland – encourage a reflection on the paths of development of their respective constitutions, on the historical stages and successive political transformations, not just in the context of individual constitutionalisms of each of those states but with an emphasis on the similarities and differences in this domain. And this is what this study focuses on. Starting from the common fate of rebirth of both states after WWI through the inter-war efforts to establish democratic constitutional systems and the obstacles found on the way, followed by the post-WWII period of real socialism ending with the era of transformations and stabilisation as democratic states of law. The text explores all the similarities found in both general aspects – like the references to the European tradition of parliamentary governance – and in certain specific solutions – like the differences in the concept of the two-chamber parliament. But there are also situations occurring in only one of the states, e.g. the federalisation of Czechoslovakia, the emergence of two separate states of the Czechs and Slovaks, or the differences in the course and sequence of events of democratic transformations in each of the states in the 1980s (martial law in Poland and the Velvet Revolution in Czechoslovakia), which brings us to the conclusion that despite all the possible differences, the two constitutional systems have actually been very similar to each other.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2019, 11, 1; 191-214
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego – studium przypadku
Chosen issues concerning the restructuring of a state company: Case study
Autorzy:
Zawada, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414931.pdf
Data publikacji:
2009-09
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
transformacja ustrojowa
przemiany gospodarcze
restrukturyzacja przedsiębiorstwa
employees
enterprises
transformations
Opis:
Dla badaczy zjawisk socjologicznych interesujący wydaje się aspekt ewolucji postaw pracowniczych stanowiący przykład przemian świadomościowych społeczeństwa. Umożliwia on odkrywanie skomplikowanych struktur przemian na poziomie makro i porównywanie ich z postawami jednostek, w wyniku których przez lata transformacji ustrojowej ukształtowaniu uległa nowa jakość życia społecznego. W związku z nowymi postawami dającymi się zdefiniować i wskazać w naszym życiu szczególnie ciekawe wydaje się badanie przemian życia społecznego i porównanie ich z działaniami jednostek. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób działania związane z restrukturyzacją przedsiębiorstwa wpływały na postawy zatrudnionych.
The aspect of evolution of workers’ attitude being an example of society awareness transformation, seems to be interesting for the researchers of sociological phenomena. It makes it possible to discover complex structures of changes on the „macro” level and to compare them with attitude of individuals, which influenced formation of a new quality of social life, within years of system transformation. In connection with new attitudes which are definable it is especially interesting to research transformations of social life and to compare them with activities of individuals. The aim of the article is to present how the activities in connection with a company restructuration influence the attitudes of employees.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2009, 2(13) t. 2; 401-413
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deindustrializacja po 1989 roku i potrzeba reindustrializacji Polsce
Deindustrialisation after 1989 and the need for reindustrialisation in Poland
Autorzy:
Soroka, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539930.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Polska
transformacja ustrojowa
przemysł
deindustrializacja
Polska
systemic transformation
industry
deindustrialisation
Opis:
W artykule autor przedstawia skalę likwidacji przedsiębiorstw przemysłowych zbudowanych w okresie PRL, która doprowadziła do znacznej deindustrializacji Polski. Ukazuje rozmiary redukcji zaplecza badawczo-rozwojowego przemysłu, oraz następstwa przyjętych kierunków przekształceń własnościowych w obszarze przemysłu. W artykule przedstawiono ponadto przyczyny strat w potencjale przemysłowym Polski. W oparciu o przeprowadzoną analizę wskazano na potrzebę transformacji polskiego przemysłu i reindustrializacji kraju.
In the article, the author presents the scale of liquidation of industrial enterprises built in the period of the PRL, which led to a significant deindustrialisation of Poland. It shows the extent of the reduction of the industrial research and development base, as well as the consequences of the adopted directions of ownership transformations in the area of industry. The article also presents the causes of losses in Poland's industrial potential. Based on the analysis, the need to transform the Polish industry and reindustrialisation of the country was indicated
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2019, 29; 9-24
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Jak przyszli Koreańczycy, to wszystko runęło. Jak wieża". Przyczynek do oddolnej historii Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu”
“When the Koreans came, everything collapsed like a tower”. Contribution to the History from Below of the Passenger Automobile Factory in Żerań
Autorzy:
Michalik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009295.pdf
Data publikacji:
2019-10-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
workers
factory
conricerca
political transition
robotnicy
robotnice
fabryka
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł powstał w oparciu o badania (conricerca) przeprowadzone w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu. Odbyto łącznie siedemnaście rozmów dotyczących realiów życia fabrycznego oraz światopoglądu badanych robotników i robotnic. W niniejszym tekście przedstawiono fragmenty wywiadów dotyczące przemian politycznych w Polsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku. Zostały one opracowane i podzielone tematycznie. Głównym celem, jaki postawił sobie autor tekstu, jest przedstawienie robotniczej narracji na temat upadku tzw. realnego socjalizmu w Polsce i tego, jaki miał on wpływ na losy fabryki. Znaczna część pracy została poświęcona kwestii przejęcia zakładu przez koreański koncern Daewoo. Fakt ten w dużej mierze zaważył na losie fabryki. Nie był on obojętny dla pracowników fso, o czym świadczą liczne głosy robotników zebrane w tym artykule. Metoda, którą posłużył się autor conricerca – została wypracowana na gruncie myśli operaistycznej do badania włoskiej klasy robotniczej w drugiej połowie xx wieku. Zakłada ona, że warunkiem wspólnych badań prowadzonych z przedstawicielami klasy robotniczej jest podmiotowe uczestnictwo robotników i robotnic. W toku badań powinno się dążyć do przezwyciężenia sztywnej opozycji badający–badani na rzecz podejścia, zgodnie z którym badacze są jednocześnie badanymi, a badani – badaczami.
The article is based on co-research (conricerca) conducted in the Żerań Car Factory. I had seventeen conversations about the reality of factory life and the worldview of the workers. In this text, I present, elaborate and thematically divide conversational fragments on the political transition in Poland between 1980 and 200. The main goal is to present the workers’ own narrations about the end of so-called real socialism and its consequences on the history of the factory. A large section of the text is devoted to the factory takeover by the Korean concern Daewoo. This fact was crucial for the car plant and for workers, whose situation was fundamentally changed by it. This can be seen in the many conversational fragments presented. The methodology used – conricerca – was invented by operaist thinkers and used to conduct research on the Italian working class in the xx century. Its main goal is to conduct research together with the representatives of the working class, thus treating them as subjects and not objects. Its intent is that researchers try to overcome the binary opposition between themselves and those under examination.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 33, 3; 137-169
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ transformacji ustrojowej na model rodziny w Polsce
Influence of the political transformation to the breakdown of families in Poland
Autorzy:
Guja, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/591100.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Bezrobocie
Emigracja
Małżeństwa
Rodzina
Transformacja ustrojowa
Family
Marriage
Migration
Transformation
Unemployment
Opis:
Artykuł ma na celu przedstawienie wpływu procesu transformacji ustrojowej w Polsce na strukturę i funkcjonowanie rodzin, w tym przemian gospodarczych na postawy i decyzje obywateli związane z założeniem rodziny i posiadaniem potomstwa. Transformacja ustrojowa i społeczna przyniosła poważne zmiany w życiu rodziny, przeobrażeniu uległy nie tylko postawy młodych ludzi wobec decyzji o jej założeniu, ale również wielkość rodzin, wzrosła liczba związków niesformalizowanych i urodzeń pozamałżeńskich. Trudności ekonomiczne doprowadziły do konieczności podejmowania zatrudnienia na terenie innych państw.
The article is aimed at describing the influence of the transformation political in Poland to the structure and functioning of families. The political and social transformation caused major changes in the family life, not only attitudes of young people towards the decision for her to establish, but also a size of families, a number of extramarital births. Economic problems brought to the need to take employment abroad.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 290; 39-50
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obnażyć rzeczywistość. Nagość i erotyka w kinie polskim czasów przełomu
Reality Laid Bare. Nudity and Eroticism in the Polish Cinema of the Time of the Transformation
Autorzy:
Jachymek, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340609.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
nagość
erotyka
transformacja ustrojowa
nudity and eroticism
Polsih Cinema
political transformation
Opis:
Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście licznie pojawiających się w nim odniesień do tematyki erotycznej i scen nagości. Druga połowa lat 80. i początek lat 90. to bowiem w Polsce okres silnej pornografizacji rodzimej kultury popularnej. Z jednej strony zjawisko to może świadczyć o trwającej wówczas w naszym kraju transformacji ustrojowej i dynamicznie zmieniającej się wtedy sytuacji społecznej, obyczajowej czy politycznej. Z drugiej natomiast można je bez trudu powiązać także z wpływami zachodnich tekstów popkultury (np. kaset wideo czy pism zawierających treści pornograficzne), które coraz śmielej zaczęły przenikać w tamtym okresie do Polski. W rezultacie trwająca wtedy na Zachodzie tzw. druga fala porno-chicu w wyraźny sposób wywarła również wpływ na kształt rodzimego kina, stając się tym samym jednym z ważniejszych katalizatorów rozpoczynającej się wówczas w Polsce rewolucji wyobraźni. W niniejszym artykule analizie zostały więc poddane wybrane zjawiska, które mogłyby świadczyć o na pewno znaczącej, choć nie do końca jednorodnej roli, jaką nagość i erotyka odgrywały w kinie i kulturze polskiej tego okresu. Pokrótce zostały także omówione najważniejsze mechanizmy społeczne, polityczne i kulturowe, które decydowały o kształcie ówczesnej twórczości filmowej.
The main subject of the article is an attempt to look at the Polish cinema of the time of the transformation in the context of numerous references to erotic themes and nudity on screen. The second half of the 1980s and the beginning of the 1990s is in Poland a period of growing pornographic trend of native popular culture. On the one hand, this phenomenon may testify to the ongoing political transformation in our country and the dynamically changing social, moral or political situation. On the other hand, it can be easily associated with the influences of Western pop-culture texts (e.g. video cassettes or magazines containing pornographic content), which more and more boldly began to penetrate Poland at that time. As a result, the so-called second wave of porn-chic clearly influenced the shape of the native cinema, becoming one of the most important catalysts of the revolution of the imagination that started in Poland at that time. In this article, selected phenomena have been analyzed, which could certainly indicate a significant, though not entirely homogeneous role, which nudity and eroticism played in Polish cinema and culture of that period. The most important social, political and cultural mechanisms that determined the shape of the films being made at the time, are also briefly considered.  
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 56-68
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmian struktury władania użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce na przykładzie wybranych gmin Wielkopolski
Analysis of changes in the structure of land use and ownership after transformation of political and economic system in poland in 1989 based on selected communes in the Wielkopolska Region
Autorzy:
Zydroń, A.
Hausa, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819701.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
użytkowanie gruntów
transformacja ustrojowa
gminy Wielkopolski
land use
transformation
greater municipality
Opis:
Niniejsza praca jest poświęcona analizie zmian struktury użytkowania i władania gruntów w powiecie poznańskim. Dotyczy bardzo interesującego okresu w rozwoju Polski tj. lat 1989÷2006 (transformacja ustrojowa, wejście Polski do Unii Europejskiej). Analiza zmian pozwoli określić kierunki i nasilenie tego procesu w poszczególnych latach i gminach co zkolei umożliwi kontrolę tego zjawiska poprzez planowanie na szczeblu gminnym (studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego). Uwzględnić także należy, że relacje między własnością prywatną a własnością publiczną występujące w danej jednostce terytorialnej mają wpływ na kierunki jej zagospodarowania, a także stanowią podstawę do programowania prac w zakresie urządzeń rolnych [3].
The study concerns problems connected with the analysis of changes in the structure of land use and ownership in the Poznań County in the years 1989÷2006. Investigations were based on record data collected at the County Centre of Land Survey and Cartography Records in Poznań. For the purpose of the study 7 communes from the Poznań County were selected (Czerwonak, Murowana Goślina, Pobiedziska, Rokietnica, Suchy Las, Swarzędz, Tarnowo Podgórne). Changes in the structure of land use and ownership in a given commune in individual years were determined and compared with those in the other communes. For this purpose data were subjected to: statistical analysis, analyses on pie and bar graphs, spatial analysis based on thematic maps prepared with the use of the MapInfo version 7.5 software. These analyses made it possible to present the following conclusions:1. In the analyzed communes in the investigated period changes may be observed in the structure of land use (small changes) and ownership (big changes). 2. The structure of land ownership showed a downward trend in the state sector to the advantage of the private sector. The biggest changes in the analyzed period took place in the Czerwonak commune, where the state sector lost over 27% agriculturally used area to the advantage of the private sector. In turn, the smallest changes occurred in the Rokietnica commune, in which this index was below 3%. 3. In the analyzed communes the ownership structure underwent the following changes: ? the area of land administered by the State Treasury decreased; this change was biggest in the Rokietnica commune (by 25.6%), while it was smallest in the Suchy Las commune (by 0.8%), ? the area of land administered by cooperatives decreased, with this trend being biggest in the Rokietnica commune (almost all land properties of cooperatives were transferred to other entities), while it was smallest in the Murowana Goślina commune (by 17.0%),? the area of land held by communes increased, which change was biggest in the Czerwonak commune (by 40.8%), and smallest in the Pobiedziska commune (by 14.1%), ? the area of land owned by physical persons increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), the change being biggest in the Czerwonak commune (by 36.2%), and smallest in the Suchy Las commune (by 1.0%), ? the amount of land held by churches and religious associations increased (except for the Suchy Las commune); the change being biggest in the Czerwonak commune (by 121.1%), and smallest in the Tarnowo Podgórne commune (by 1.0%), ? the amount of land held by denominations associations and commercial companies also increased (except for the Murowana Goślina communes) - on the biggest scale in the commune (over 10-fold), and on the smallest scale in the Suchy Las commune (by 21.3%). 4. The following trends could be observed in the analyzed communes in terms of changes in the land use structure: the area of agriculturally utilized land decreased (except for the Pobiedziska and Suchy Las communes), the area of forests increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), in case of the other land properties no marked trends could be observed. 5. Spatial analysis concerning changes in the structure of land use and ownership did not show relationships with the neighbouring communes. Spatial changes were of random character.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 909-925
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egalitarne nostalgie: czy stosunek do nierówności dzieli Polaków?
Egalitarian Nostalgia: Do Attitudes Towards Inequalities Divide Polish Society?
Autorzy:
Sadowski, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138132.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
egalitarian orientations
inequality
legitimacy
transition
orientacje egalitarne
nierówności
legitymizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
A decade ago Wojciech Zaborowski has written: 'egalitarian attitudes should be recognised as the persistent element of consciousness of the Polish society'. Is that really so? To answer that question the author decided on a twofold approach to the issue: the overview of research on attitudes towards inequalities conducted in Poland since 1956 until first years of transition on the one hand and the analysis of survey data (PGSS) from 1992–2002 period on the other. In this way he tries to dissect egalitarian orientations which seem to be important component of the mentality of the Polish society in the process of system transition. He confronts the results of undertaken analysis with Walter G. Runciman's findings, whose research showed crucial role of relative deprivation in explaining egalitarian attitudes. In the light of the general conclusions the author tries to take a stand on broader issue of legitimization of socio-political system in contemporary Poland.
Wojciech Zaborowski dekadę temu pisał: "nastroje egalitarne należy uznać za uporczywie trwały element świadomości społeczeństwa polskiego". Czy tak jest w istocie? By odpowiedzieć na to pytanie postanowiłem podejść do zagadnienia dwojako: z jednej strony poprzez dokonanie przeglądu badań nad postawami względem nierówności, które były prowadzone w Polsce od roku 1956 do pierwszych lat transformacji ustrojowej, z drugiej zaś - analizując dane sondażowe (PGSS) z lat 1992-2002. W ten sposób staram się poddać dysekcji orientacje egalitarne, będące - jak się wydaje - istotnym komponentem mentalności społeczeństwa polskiego w procesie transformacji. Rezultaty przeprowadzonych analiz odnoszę m.in. do klasycznych już ustaleń Waltera G. Runcimana, którego badania dowodziły, iż bezpośrednim determinantem egalitaryzmu jest relatywna deprywacja. W świetle tego i innych wniosków spróbuję zająć stanowisko w sprawie szerszego zagadnienia, jakim jest legitymizacja systemu społeczno-politycznego.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2006, 2(181); 23-51
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rolnictwo III Rzeczpospolitej
Agriculture of the III Republic of Poland
Autorzy:
Zegar, Józef St.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461282.pdf
Data publikacji:
2014-07
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
transformacja ustrojowa
integracja europejska,
gospodarstwa rolne
political transformation
European integration
agricultural holdings
Opis:
W ostatnim ćwierćwieczu nastąpiły dwa ogromnej wagi wydarzenia, inicjujące i określające w znacznej mierze przebieg trajektorii rozwoju polskiego rolnictwa, a mianowicie transformacja ustrojowa oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wydarzenia te wywarły znaczący wpływ na rolnictwo. Terapia szokowa początku lat 90-ych XX w., jako sposób przyspieszonej transformacji, wytworzyła niekorzystne dla rolnictwa uwarunkowania wyznaczane przez niekorzystne nożyce cen rolnych, powrót do gospodarstw kilkusettysięcznej rzeszy pracowników zwolnionych z pracy w przedsiębiorstwach poza rolnictwem, spadek wsparcia budżetowego, likwidację PGR i inne czynniki, co spowodowało zapaść dochodową rolnictwa i regres w produkcji rolnej. Natomiast akcesja do UE dała silny impuls dla rozwoju rolnictwa poprzez objęcie rolnictwa mechanizmami WPR – osłabienie bariery niedostatku kapitału, stworzenie możliwości zdjęcia części nadwyżek rolniczych zasobów pracy poprzez emigrację, a także dostęp do ogromnego rynku zbytu. Celem artykułu jest przedstawienie ważniejszych przemian w rolnictwie pod wpływem wyróżnionych wydarzeń. Rzecz idzie o ubytek potencjału przyrodniczego rolnictwa, procesy koncentracji ziemi, specjalizacji i zwiększania skali produkcji rolniczej (upraw i chowu zwierząt gospodarskich), intensyfikacji nakładowej, syntetyczne efekty produkcyjne, przeobrażenia struktury społeczno-ekonomicznej oraz postęp w zrównoważeniu rolnictwa. W analizie wykorzystano dane GUS, zwłaszcza spisów rolnych i badań strukturalnych, co pozwoliło wykazać regres i zastój w rozwoju rolnictwa w ostatniej dekadzie XX w. i pierwszych latach I dekady XXI w. oraz wyraźne przełamanie zjawisk stagnacyjnych po akcesji Polski do UE.
In the last quarter there took place two events of a great importance that initiated and defined to a large extent the course of the trajectory of the development of Polish agriculture, namely the political transformation and the Poland’s accession to the European Union. These events had a significant impact on agriculture. Shock therapy in early 90-ies of 20th century, as a way of accelerated transformation, created unfavorable conditions for agriculture determined by adverse agricultural prices scissors, the return to farms of several hundred thousand number of employees made redundant in enterprises outside agriculture, the decline in budget support, the liquidation of state farms (PGR) and other factors which caused the collapse of agriculture and income decline in agricultural production. In contrast, the accession to the EU has given strong impetus to the development of agriculture by including to agriculture the CAP mechanisms - weakening the barriers of scarcity of capital, creation of possibilities to take off the part of the agricultural surplus labor resources through emigration, as well as access to a huge sales market. The purpose of this article is to present the major changes in agriculture under the influence of distinguished events. The thing goes for the loss of natural potential of agriculture, the processes of land concentration, specialization and scale-up agricultural production (crop and livestock farming) intensification of volume, synthetic production effects, the transformation of the socio-economic structure and progress in the agriculture sustainability. In the analysis the data from Central Statistical Office, especially censuses of agriculture and structural studies were used. This allowed to demonstrate regression and stagnation in the development of agriculture in the last decade of the 20th century and the first years of the first decade of the 21st century and a clear breaking in phenomena of stagnation after the Polish accession to the EU.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2014, 15; 29-47
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie rolnictwo w okresie dwóch przełomów – transformacji ustrojowej i integracji europejskiej
Polish Agriculture During the Two Breakthroughs – Political Transformation and European Integration
Autorzy:
Zegar, Józef St.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548511.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
transformacja ustrojowa
integracja europejska
gospodarstwa rolne
political transformation
European integration
agricultural holdings
Opis:
W ostatnim ćwierćwieczu nastąpiły dwa ogromnej wagi wydarzenia, inicjujące i określające w znacznej mierze przebieg trajektorii rozwoju polskiego rolnictwa, a mianowicie transformacja ustrojowa oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wydarzenia te wywarły znaczący wpływ na rolnictwo. Terapia szokowa początku lat 90. XX w., jako sposób przyspieszonej trans-formacji, wytworzyła niekorzystne dla rolnictwa uwarunkowania wyznaczane przez niekorzystne nożyce cen rolnych, powrót do gospodarstw kilkusettysięcznej rzeszy pracowników zwolnionych z pracy w przedsiębiorstwach poza rolnictwem, spadek wsparcia budżetowego, likwidację PGR i inne czynniki, co spowodowało zapaść dochodową rolnictwa i regres w produkcji rolnej. Nato-miast akcesja do UE dała silny impuls dla rozwoju rolnictwa poprzez objęcie rolnictwa mechani-zmami WPR – osłabienie bariery niedostatku kapitału, stworzenie możliwości zdjęcia części nad-wyżek rolniczych zasobów pracy poprzez emigrację, a także dostęp do ogromnego rynku zbytu. Celem artykułu jest przedstawienie ważniejszych przemian w rolnictwie pod wpływem wy-różnionych wydarzeń. Rzecz idzie o ubytek potencjału przyrodniczego rolnictwa, procesy koncen-tracji ziemi, specjalizacji i zwiększania skali produkcji rolniczej (upraw i chowu zwierząt gospo-darskich), intensyfikacji nakładowej, syntetyczne efekty produkcyjne, przeobrażenia struktury społeczno-ekonomicznej oraz postęp w zrównoważeniu rolnictwa. W analizie wykorzystano dane GUS, zwłaszcza spisów rolnych i badań strukturalnych, co pozwoliło wykazać regres i zastój w rozwoju rolnictwa w ostatniej dekadzie XX w. i pierwszych latach I dekady XXI w. oraz wy-raźne przełamanie zjawisk stagnacyjnych po akcesji Polski do UE.
In the last quarter there took place two events of a great importance that initiated and defined to a large extent the course of the trajectory of the development of Polish agriculture, namely the political transformation and the Poland’s accession to the European Union. These events had a significant impact on agriculture. Shock therapy in early 90-ies of 20th century, as a way of accelerated transformation, created unfavorable conditions for agriculture determined by adverse agricultural prices scissors, the return to farms of several hundred thousand number of employees made redundant in enterprises outside agriculture, the decline in budget support, the liquidation of state farms (PGR) and other factors which caused the collapse of agriculture and income decline in agricultural production. In contrast, the accession to the EU has given strong impetus to the devel-opment of agriculture by including to agriculture the CAP mechanisms – weakening the barriers of scarcity of capital, creation of possibilities to take off the part of the agricultural surplus labor resources through emigration, as well as access to a huge sales market. The purpose of this article is to present the major changes in agriculture under the influence of distinguished events. The thing goes for the loss of natural potential of agriculture, the processes of land concentration, specialization and scale-up agricultural production (crop and livestock farming) intensification of volume, synthetic production effects, the transformation of the socio-economic structure and progress in the agriculture sustainability. In the analysis the data from Central Statistical Office, especially censuses of agriculture and structural studies were used. This allowed to demonstrate regression and stagnation in the development of agriculture in the last decade of the 20th century and the first years of the first decade of the 21st century and a clear breaking in phenomena of stagnation after the Polish accession to the EU.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2015, 41; 148-160
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada rządów prawa i przemiany ustrojowe w Polsce
The Rule of Law and Political and Economic Transformation in Poland
Autorzy:
Godłów-Legiędź, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/575179.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
rządy prawa
transformacja ustrojowa
demokracja
liberalizm
rule of law
transition
democracy
liberalism
Opis:
The aim of this paper is to shed new light on what the rule of law really means in Poland’s post-socialist transition. In the first part of the article, we focus on the interpretations of the rule of law principle and its relationship to the democratic principle of majority rule. We highlight two different interpretations of the rule of law that stem from the negative and positive concepts of freedom. In the second part, we look for the causes behind the rule of law crisis in Poland. Referring to the course of Poland’s political and economic transition, we refer to the disputes around the Balcerowicz Plan as well as the tendency to interpret the rule of law in light of the positive concept of freedom. We also mention the confrontational style of the political discourse and the process of “legislative inflation.” The paper attempts to defend the thesis that undermining the role of the Constitutional Tribunal in such circumstances is not the way to rectify faults in the social system, but it may deepen the “legislative inflation” process, turning Poland away from the path of reform and reconciliation.
Artykuł ma dwa cele: pogłębienie rozumienia relacji między zasadą rządów prawa i demokracją oraz próbę wyjaśnienia przyczyn kryzysu rządów prawa w Polsce. Napisany został na podstawie badania literatury źródłowej i literatury przedmiotu. W artykule przyjęto interdyscyplinarną perspektywę ekonomii instytucjonalnej. Prezentacja koncepcji rządów prawa ujawnia, że nie ma jednej niebudzącej wątpliwości interpretacji tej zasady. Trudności wynikają z braku jednolitej interpretacji wolności i sprawiedliwości. W ślad za negatywną koncepcją wolności idzie koncepcja rządów prawa, w której akcentuje się konieczność ograniczenia władzy, wagę procedur prawnych i sprawiedliwości formalnej, czyli równego traktowania wszystkich obywateli. Przekonanie o konieczności urzeczywistniania przez państwo sprawiedliwości społecznej prowadzi do rozszerzenia interpretacji rule of law w duchu wolności pozytywnej. Skłonność do interpretacji rule of law w duchu pozytywnej koncepcji wolności jest ważnym źródłem kryzysu rządów prawa w Polsce. Syntetyczne spojrzenie na bieg wydarzeń i spory w Polsce pokazują, że wśród różnych przyczyn kryzysu rządów prawa w Polsce można wskazać także specyfikę sytuacji transformacji, konfrontacyjny styl dyskursu politycznego i proces pomieszania rządzenia ze stanowieniem prawa. W takiej sytuacji podważanie instytucji Trybunału Konstytucyjnego nie jest drogą do uzdrowienia sytuacji, lecz może pogłębiać proces inflacji prawa i oddalać społeczeństwo od drogi reformy opartej na stopniowym doskonaleniu prawa.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2017, 289, 3; 5-27
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki rozwoju polityki kulturalnej w Polsce po 1989 roku. Koncepcje ministerialne (II)
Autorzy:
Gierat-Bieroń, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639856.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polska polityka kulturalna, ministrowie kultury, Ministerstwo Kultury, polska transformacja ustrojowa w kulturze
Opis:
The Development of Cultural Policies in Poland after 1989. Ministerial Concepts (II) The article refers to the development of cultural policies in Poland after the collapse of Communism in 1989. The text offers a critical approach to the succeeding ministerial concepts of cultural changes planned for the transition period. The author explores various documents and the governmental papers published by the Polish Ministry of Culture as well as some national programmes, actions and declarations. The article presents a broad overview of the nature of changes in Polish culture since 1989 until 2014. It was a specially troublesome time. The Polish artists, activists and operators moved from a centrally organised political and cultural system to a decentralised liberal democratic country, in which the freedom of expression was guaranteed and a new management system was introduced and adopted. 
Źródło:
Zarządzanie w Kulturze; 2016, 17, 2
2084-3976
Pojawia się w:
Zarządzanie w Kulturze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki rozwoju polityki kulturalnej w Polsce po 1989 roku. Koncepcje ministerialne
Autorzy:
Gierat-Bieroń, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639944.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polska polityka kulturalna, ministrowie kultury, ministerstwo kultury, polska transformacja ustrojowa w kulturze
Opis:
The Development of Cultural Policies in Poland after 1989. Ministerial Concepts. The article refers to the development of cultural policies in Poland after the collapse of the Communist era in 1989. The main topic of the text is a critical approach to the succeeding ministerial concepts of cultural changes planned for the transition period. The author explores various documents and governmental papers published by the Polish Ministry of Culture as well as some national programmes, actions and declarations. The article presents a broad overview of the nature of changes in Polish culture since 1989 until 2014. This was an especially troublesome period. The Polish artists, activists and operators moved from the centrally-organised political and cultural system to the decentralised liberal democratic country, in which the freedom of expression was guaranteed and a new management system was introduced and adopted.
Źródło:
Zarządzanie w Kulturze; 2015, 16, 3
2084-3976
Pojawia się w:
Zarządzanie w Kulturze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja w zmieniającej się narracji liberalno-lewicowej. Przykład publicystyki Grzegorza Sroczyńskiego i Rafała Wosia
Transition in the Evolving Left-Liberal Narrative. The Case of Journalism of Grzegorz Sroczyński and Rafał Woś
Autorzy:
Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372923.pdf
Data publikacji:
2019-05-09
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
debata publiczna
liberalizm
narracja
transformacja ustrojowa
public debate
liberalism
narrative
systemic transformation
Opis:
Artykuł dotyczy przemian dyskursu liberalnego w Polsce w kontekście aktualnych podziałów politycznych. Przedmiot badania stanowi liberalno-lewicowa narracja (rozumiana jako struktura dyskursu mająca formę wartościującego, kauzalnego i usytuowanego historycznie opisu zdarzeń i ich uczestników) o transformacji ustrojowej, jej ideowych źródłach i skutkach społecznych. Analiza skoncentrowana jest na publicystyce dwóch wiodących autorów liberalno-lewicowych: Grzegorza Sroczyńskiego i Rafała Wosia. Na podstawie ich artykułów prasowych, internetowych, książek i audycji radiowych z lat 2013–2018 wyróżniono główne struktury nowej narracji liberalno-lewicowej dotyczące między innymi rozliczania (neo)liberałów, ujmowania się za ludem i różnicy pokoleniowej rzutującej na ocenę transformacji. Postawiono także pytanie o komunikacyjną skuteczność, oryginalność i tożsamość dyskursywną formułowanej przez tych publicystów narracji.
The paper discusses changes of the liberal discourse in the context of current political divisions in Poland. The left-liberal narrative (understood as a structure of discourse and taking form of an evaluative, causal and historically situated description of events and their participants) on systemic transformation, its ideological sources and social outcomes is here the main subject of research. The analysis is focused on the journalism of two leading left-liberal authors: Grzegorz Sroczyński and Rafał Woś. On the basis of their articles in the press and Internet, books and radio broadcasts from 2013–2018 the main structures of the new left-liberal narrative were distinguished which concern i.a. settling accounts with (neo)liberals, embracing the people and the generation gap impinging the evaluation of the transition. The communicative effectiveness, originality and discursive identity of the narrative formulated by Sroczyński and Woś is also discussed and questioned in this paper.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2018, 14, 4; 40-65
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół republikanizmu Ruchu Społecznego „Solidarność”: Próba podsumowania głosów w dyskusji
Around Republicanism of the Polish Solidarity Movement: Attempt at the Summary of the Discussion
Autorzy:
Ciżewska-Martyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232768.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
Solidarity
political transformation
anti-politics
communitarianism
republikanizm
„Solidarność”
transformacja ustrojowa
antypolityka
komunitaryzm
Opis:
Artykuł jest próbą podsumowania dyskusji wokół republikanizmu „Solidarności” i wschodnioeuropejskiego ruchu dysydenckiego lat 70. i 80. XX wieku, która towarzyszyła transformacji ustrojowej po upadku komunizmu w 1989 r. Autorka przedstawia źródła i najważniejsze wątki tej dyskusji, umieszczając je w kontekście współczesnej filozofii politycznej. Dotyczą one historycznych analogii ruchu dysydenckiego, ideowego pokrewieństwa ruchu i tradycji republikańskiej oraz dziedzictwa ruchu w dyskursie publicznym i rozwiązaniach ustrojowych. Pozwala to, z jednej strony, przybliżyć się do odpowiedzi na pytanie o typ republikanizmu najbliższego polskim doświadczeniom, a z drugiej — co ważniejsze — podjąć próbę ewaluacji intelektualnej dyskusji wokół republikanizmu w Polsce po 1989 r.
The article is an attempt at summary of the discussion on republicanism of the Polish Solidarity and the Eastern-European dissidence movement of 1970s and 1980s that took place after the fall of communism in 1989. The author comments on the debate’s sources and most important threads, placing them within the context of contemporary political philosophy. She presents three ways in which republicanism has been evoked in the debate: as a historical analogy, as a tradition that is intellectually coherent with the movement’s ideas, and as the movement’s legacy. In this way, the author comes closer to choosing a type of republicanism that corresponds with the Polish experience, and, what is more important, to evaluating the debate itself. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 159-182
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia polskiej transformacji? Szkic do bilansu
Historiography of the Polish transformation? A draft to a summary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089412.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
systemic transformation
economic transformation
year 1989
breakthrough
historiography
transformacja ustrojowa
transformacja ekonomiczna
1989 rok
przełom
historiografia
Opis:
There have been several canonical studies on the historiography of the political history of the systemic transformation in Poland still constitute a point of reference for researchers today. At the same time, however, the dynamic growth of the source base and the increasing popularity of post-structuralist scientific trends resulted in the fact that the research perspective characteristic of this canon is aging rapidly. The analysis and comments formulated in this text are an attempt at balancing the strengths and weaknesses of the historiography of the political history of the systemic transformation to date and an attempt to indicate how it potentially could develop further.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 89--103
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwe nierówności zarobków
The Fair Inequalities of Earnings
Autorzy:
Domański, Henryk
Sawiński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952672.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
inequalities
social justice
earnings
systemic transformation in Poland
nierówności
sprawiedliwość społeczna
zarobki
transformacja ustrojowa
Opis:
The results of the surveys on the perceptions of income inequalities in Poland, which were conducted in 1988-1994, when the old political regime collapsed and the systemic transformation started, have been compared with the most current survey conducted in 2010. It has been demonstrated that despite the collapse of communism and the transition to market economy, there were no major changes in either how people perceive actual earnings in different occupations or what earnings they regard as fair. Both in 1988 and 2010 the respondents believed that incomes of politicians and big businessmen were the highest, while the wages of white collar workers’ at the lower positions and manual workers’ were the lowest. Moreover, the earnings seen as fair did not depart significantly from the earnings perceived as actual. This finding confirms a belief that the sense of what is fair for people is conditioned by what is seen as actual. Another conclusion is that over the two decades the acceptance for large differences in earnings considerably increased. The degree of „acceptable” inequality, as measured by the Gini index increased from 0.217 to 0.316. The systemic transformation did not substantially modify the map of social categories that were for or against differences in earnings. As two decades before, a relatively strong support for income inequalities is present in all segments of social structure. It therefore does not seem likely that wage demands could turn into a social conflict.
Przedstawiamy wyniki badań nad postrzeganiem nierówności zarobków, realizowanych w Polsce w latach 1988–2010. Dowodzą one, że mimo upadku komunizmu i kształtowania się stosunków rynkowych, w okresie tym nie zmieniły się ani opinie o wysokości zarobków w różnych zawodach, ani też na temat zarobków uznawanych za sprawiedliwe. W 1988 i 2010 roku dominowało przekonanie, że najwięcej zarabiają przedstawiciele wielkiego biznesu i politycy, a najmniej robotnicy i pracownicy umysłowi na najniższych stanowiskach. Prawie identycznie kształtowała się hierarchia zawodów według zarobków uznawanych za sprawie- dliwe. Wynik ten jest potwierdzeniem tezy, że poczucie tego, co sprawiedliwe, warunkowane jest przez to, co postrzegane jest jako faktyczne. Równocześnie w latach 1988–2010 dokonał się wyraźny wzrost akceptacji dla rozpiętości zarobków. W zbiorowości mieszkańców Polski stopień „postulowanych” nierówności, mierzonych indeksem Giniego, zwiększył się z 0,217 do 0,316. Transformacja nie zmieniła zasadniczo mapy kategorii społecznych, które są bardziej za nierównościami lub przeciw. W sumie jednak, stosunkowo silne poparcie dla nierówności zarobków występuje we wszystkich segmentach struktury społecznej – wydaje się więc mało prawdopodobne, aby roszczenia płacowe prowadziły do napięć społecznych.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2012, 3(206); 7-27
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Walicki jako badacz i krytyk inteligencji
Andrzej Walicki as an expert on and a critic of the intelligentsia
Autorzy:
Przeciszewska, Maria M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15042983.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
intelligentsia
liberalism
modernisation
political transformation
social emancipation
emancypacja społeczna
inteligencja
liberalizm
modernizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Andrzeja Walickiego na temat dziedzictwa rosyjskiej i polskiej inteligencji. Zainteresowanie dziejami tej grupy społecznej wynikało dla polskiego badacza nie tylko z potrzeby empatycznego zrozumienia jej światopoglądu (czy raczej licznych światopoglądów), lecz przede wszystkim z dążenia do własnego samookreślenia i zarysowania programu życiowego. Za główną zasługę inteligencji rosyjskiej uznawał on etos poświęcenia dla warstw niższych i konieczność „odkupienia” historycznych win warstw uprzywilejowanych. Natomiast główną zasługą inteligencji polskiej był, jego zdaniem, wysiłek włączenia ludu do nowoczesnej wspólnoty politycznej, jaką stanowił obywatelsko rozumiany naród. Zdaniem Walickiego, przełom ustrojowy po 1989 roku, wraz z „terapią szokową”, popieraną niestety przez większość inteligencji w Polsce, oznaczał dla wielu ludzi wywodzących się z klasy robotniczej realną pauperyzację i utratę stabilności życiowej. Konieczność powrotu do tradycyjnych etosów inteligenckich była i jest zatem jedynym sposobem przywrócenia warstwie wykształconej poczucia odpowiedzialności za warstwy niższe i sprawczości w kształtowaniu stosunków społecznych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 63-78
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ANATOMIA POSTTOTALITARYZMU
THE ANATOMY OF POST-TOTALITARIANISM.
Autorzy:
Michał Kwiecień, Michał Kwiecień
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911898.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
post-totalitarianism
political transformation
Central Eastern Europe
posttotalitaryzm
transformacja ustrojowa
Europa Środkowa i Wschodnia
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest krytyczna analiza głównych tez książki Aviezera Tuckera The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework. Poglądy Tuckera na transformację ustrojową w Europie Środkowej i Wschodniej autor konfrontuje ze stanowiskami Janine J. Wedel, Andrzeja Zybertowicza i Krzysztofa Brzechczyna.
The purpose of this article is to critically analyze the main theses of Aviezer Tucker’s book The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework. Tucker’s views on the political transformation in Central and Eastern Europe are confronted with conclusions of Janine J. Wedel, Andrzej Zybertowicz and Krzysztof Brzechczyn.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 257-261
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Classless Left. On a Certain Tradition of Politically Engaged Criticism from the Turn of the Century
Lewica bez klasy. O pewnej linii zaangażowanej krytyki przełomu wieków
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312261.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
the left
Marxism
class
political transformation
krytyka literacka
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
The paper identifies (selected) reasons and strategies of removing the notion of class from Polish critical-literary discourse after 1989, especially a certain tradition of non-Marxist leftist criticism defined by Maria Janion, Kinga Dunin and Igor Stokfiszewski. The paper shows how a general vision of the world and politics implicitly outlined in the works of those critics excludes the possibility to meaningfully use the notion of class.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 152-169 (eng); 152-169 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekogłasnost i ekotransformacja. Bułgarski ruch ekologiczny w okresie transformacji ustrojowej
Ekoglasnost and Eco-transformation. Bulgarian Environmental Movement in the First Years of the Political Transformation
Autorzy:
Czekalski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910088.pdf
Data publikacji:
2020-01-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Balkan history
Bulgaria
ecology
political transformation
social movements
Bułgaria
Ekogłasnost
ekologia
historia Bałkanów
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł omawia powstanie i rozwój ruchu ekologicznego w Bułgarii w pierwszym okresie transformacji ustrojowej, na tle podobnych doświadczeń państw bałkańskich. W bałkańskich realiach społeczna aktywność ugrupowań ekologicznych jest postrzegana jako przykład przenikania zachodnioeuropejskich wzorców kulturowych, ale także jako efekt „presji ekologicznej” wynikającej z dążenia krajów Europy Południowo-Wschodniej do integracji ze strukturami europejskimi. W niewielkim stopniu współczesna wrażliwość ekologiczna mieszkańców Bałkanów odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń, choćby tych z pierwszej dekady transformacji ustrojowej. Na tym tle zjawiskiem za zjawisko wyjątkowe można uznać narodziny „autochtonicznego” ruchu ekologicznego w Bułgarii, a także jego znaczący udział w procesie upadku reżimu Todora Żiwkowa.
The article discusses the origin and development of the ecological movement in Bulgaria in the first period of political transformation, against the background of similar experiences of Balkan countries. In the Balkan reality, the social activity of ecological groups is perceived as an example of the penetration of Western European cultural patterns, but also as an effect of "ecological pressure" resulting from the aspirations of South-Eastern European countries to integrate with European structures. To a small extent, the contemporary ecological sensitivity of the inhabitants of the Balkans refers to earlier experiences, such as those from the first decade of the political transformation. Against this background, the birth of the "indigenous" ecological movement in Bulgaria and its significant participation in the downfall of Todor Zhivkov's regime can be considered an exceptional phenomenon.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 231-247
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Ombudsmana jako czynnik demokratyzacji systemów państwowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej
The institution of the ombudsman as a democratization factor in the state systems of Central-Eastern and Southern Europe
Autorzy:
Kowalska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615756.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ombudsman
protection of individual rights
political transformation
Ombudsman
rzecznik praw obywatelskich
ochrona praw jednostki
transformacja ustrojowa
Opis:
The functioning of many organs which aim to ensure the rule of law is standard in democratic countries. One of them is the institution of the ombudsman, which has become significant in both those countries with strong democratic systems and emerging democracies. The most important features of this institution are independence, easy access, reliability and flexibility. Nowadays, it functions in approximately 100 countries and it is estimated that this number will increase in the near future. There has been a European ombudsman in the European Union since 1995, and the Council of Europe appointed a Human Rights Commissioner in 1999. In West European countries, the process of creating the office of the ombudsman was particularly intensive after the Second World War, as a result of their experience of totalitarianism. This process could also be observed in Central-Eastern and Southern Europe during the political transformations of the 1990s. It was a symbol of the transformation and democratization of those countries. Poland can be safely assumed to have been a forerunner in the process in this region.
Standardem we współczesnych państwach demokratycznych stało się jednoczesne funkcjonowanie wielu organów mających na celu zapewnienie przestrzegania prawa. Jednym z nich pozostaje instytucja Ombudsmana, która zyskała na znaczeniu w wielu krajach świata zarówno o ustabilizowanej, jak i odradzającej się demokracji. Za główne cechy tej instytucji uznaje się niezależność Ombudsmana od innych organów, łatwość dostępu do niego, a także wiarygodność i elastyczność działania. Dzisiaj funkcjonuje ona w ponad 100 krajach i wciąż widać tendencję wzrostową. Nawet w ramach Unii Europejskiej od 1995 r. działa Ombudsman Europejski, a Rada Europy od 1999 r. powołuje Komisarza do spraw Praw Człowieka. W państwach Europy Zachodniej proces tworzenia urzędów ombudsmańskich szczególnie intensywnie przebiegał po II wojnie światowej, co spowodowane było m.in. wzrostem zainteresowania ówczesnych społeczeństw ochroną praw człowieka w związku z przebytymi doświadczeniami „brunatnego” i „czerwonego” totalitaryzmu. Natomiast w ramach transformacji ustrojowych zapoczątkowanych w latach dziewięćdziesiątych, proces ten zaczął dotyczyć również bloku państw Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej. W przypadku bloku tych państw wprowadzanie instytucji ombudsmańskich do porządku konstytucyjnego poczytuje się jako część procesu transformacji ustrojowej i ich demokratyzacji. Warto przy tym podkreślić, że wśród tych krajów Polska należała do prekursorów w tym względzie.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2014, 2; 167-182
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja prawnokonstytucyjna Republiki Chorwacji dokonana w trakcie procedury monitoringowej Rady Europy
Constitutional transformation of the Republic of Croatia during the monitoring procedure of the Council of Europe
Autorzy:
Osypowicz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942321.pdf
Data publikacji:
2016-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Rada Europy
Chorwacja
monitoring
transformacja ustrojowa
prawo
konstytucja
political transformation
law
constitution
Council of Europe
Croatia
Opis:
Autor analizuje konstytucyjną transformację, jaka dokonała się w Republice Chorwacji w okresie trwania procedury monitoringowej Rady Europy. Chorwacja, uzyskując członkostwo w Radzie Europy, zobowiązała się do szeregu zmian w swym systemie konstytucyjnym, zgodnie z wartościami i standardami reprezentowanymi przez Radę Europy. Dotyczyło to m.in. ochrony mniejszości narodowych, wolności mediów, zmian w systemie samorządu terytorialnego i w prawie wyborczym. Realizacja tych zobowiązań była kontrolowana przez Komisję Monitoringową Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Rada Europy, poprzez Komisję Wenecką, pomagała Chorwacji w realizacji tych zobowiązań.
The author analyses the constitutional transformation of the Republic of Croatia during the monitoring procedure of the Council of Europe. Croatia once achieving the membership in the Council of Europe took several obligations to change constitutional sys- tem according to values and democratic standards represented by the Council of Europe. They have included e.g. protection of national minorities, freedom of media, changing of the system of the local government and the election law. Realization of those obligations was controlled by the Monitoring Committee of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. Council of Europe, through the Venice Committee, has helped Croatia to fulfill those obligations.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 237-252
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contemporary book culture in Poland and its background
Współczesna kultura książki w Polsce i jej korzenie – rynek i czytelnicy
Autorzy:
Nieć, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039129.pdf
Data publikacji:
2018-07-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
book culture
book market
readership
culture
political transformation
kultura książki
rynek książki
czytelnictwo
kultura
transformacja ustrojowa
Opis:
Contemporary Polish book culture is the sum of the historical experience of the Polish state and nation, whose fate was varied and often dramatic over the last thousand years. The dynamics of development in times of war and enslavement were marked by slowdowns. The Poles suffered immense population and material losses. Readership, for a long time, was reserved for the upper layers of the society. The peasants were not generally included in the area of literacy until the mid-twentieth century, the consequences of which are visible to this day. The contemporary Polish book culture is firmly rooted in tradition, however, it is subject to far-reaching transformations and modifications related to the technological and social changes taking place in Poland and worldwide, that overlapped in the transition period. After 1989, the rebuilt free publishing and bookselling market, after the turbulent period of structural transformation, is now relatively orderly and functions efficiently.
Współczesna polska kultura książki jest sumą doświadczeń historycznych państwa i narodu, które w przeciągu minionego tysiąclecia przechodziły rozmaite, często dramatyczne koleje losu. Dynamika rozwoju w kolejnych okresach była zróżnicowana, w czasach wojen i niewoli następowało spowolnienie, ponosiliśmy dotkliwe straty ludzkie i materialne. Czytelnictwo przez długi czas ograniczone było do warstw wyższych, wszyscy chłopi znaleźli się w obszarze piśmienności dopiero w połowie XX wieku, czego konsekwencje są widoczne po dziś dzień. Współczesna kultura książki polskiej mocno osadzona w tradycji, ulega jednak ciągle daleko idącym przekształceniom i modyfikacjom, związanym z zachodzącymi w Polsce i na świecie zmianami społecznymi i technologicznymi, które nałożyły się na siebie w okresie transformacji ustrojowej. Odtworzony po 1989 roku wolny rynek wydawniczy i księgarski przeszedł okres dynamiczbnych przekształceń strukturalnych, obecnie jest już względnie uporządkowany i sprawnie funkcjonuje.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 22, 3; 43-66
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
The genesis of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
Autorzy:
Leszczyński, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098015.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Constitution
Polska
political transformation
konstytucja
Polska
projekty konstytucyjne
sporne zagadnienia ustrojowe
transformacja ustrojowa
oddziaływanie procesów politycznych
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie okoliczności towarzyszących procesowi ustrojotwórczemu w Polsce, przechodzącej transformację społeczno-ekonomiczną oraz ustrojową od 1989 roku. Szczególny akcent został położony na opis uwarunkowań politycznych oraz głównych zagadnień problemowych, związanych z postulowanym ustrojem Polski, w okresie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, złożonej z 46 posłów Sejmu II kadencji i 10 senatorów Senatu III kadencji lat 1993–1997. Badania, służące powstaniu tego artykułu, zostały przeprowadzone dzięki zastosowaniu metod historyczno-prawnej, formalnej oraz analizy literatury naukowej, przedmiotowo związanej z tematem artykułu. W wyniku zastosowanych metod badawczych ukazano złożoność procesu ustrojotwórczego w Polsce połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku, czyli w państwie, w którym uchwalenie nowej konstytucji było niezbędne nie tylko ze względów aksjologicznych, ale też z uwagi na dążenia do integracji z Unią Europejską oraz NATO. Istotny paradoks polegał jednak na tym, że Polska jako pierwsze państwo rozpoczęła proces odchodzenia od komunizmu, a jako – prawie – ostatnie z państw położonych dotąd za „żelazną kurtyną” przyjęła nową konstytucję. „Bieżąco-polityczne” przyczyny takiego stanu rzeczy zostały przedstawione w poniższym artykule.
The aim of this article was to present a synthetic presentation of the circumstances accompanying the system-forming process in Poland, undergoing the socioeconomic and political transformation since 1989. Particular emphasis was placed on the description of political conditions and the main problems related to the postulated Polish system during the work of the Constitutional Committe of the National Assembly, composed of 46 deputies of the Sejm of the second term of office and the Senate of the third term of office 1993–1997. The research for this article was carried out thanks to the use of the following methods: historical and legal, formal and the analysis of scientific literature related to the subject of the article. As a result of the research methods used, the complexity of the system-building process in Poland in the mid 1990s was shown, i.e. in a country where the adoption of a new constitution was necessary not only for axiological reason, but also due to the efforts to integrate with the European Union and NATO. The essential paradox, however, was that Poland was the first country to begin the process of abandoning communism, and as – almost – the last of the countries hitherto located behind the “iron curtain”, it adopted a new constitution. The “current – political” reasons for this state of affairs are presented in the article below.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 79-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymyślając wolnorynkowy leninizm. Dylematy ostatniego pokolenia komunistów na Węgrzech i w Polsce
Inventing Free-Market Leninism. Dilemmas of the Last Generation ofCommunists in Hungary and Poland
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2019230.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
reform
crisis
political system transformation
perestroika
Leszek Miller
Miklós Németh
1989
reforma
kryzys
transformacja ustrojowa
pieriestrojka
Opis:
Tekst stanowi próbę analizy politycznej aktywności i języka używanego przez dwóch reprezentantów ostatniego pokolenia komunistycznych polityków w Polsce i na Węgrzech. Jako przykładowi przedstawiciele tej generacji zostali potraktowani Miklós Németh oraz Leszek Miller. Celem wywodu jest rozpatrzenie podobieństw i różnic, potencjalnych wzajemnych przepływów idei i inspiracji, a w konsekwencji odsłonięcie nowych przestrzeni analitycznych, w ramach których można będzie sformułować nowe: pełniejsze i bardziej przekonujące hipotezy i tezy badawcze. Dotyczą one tak ostatnich lat funkcjonowania systemu komunistycznego, jak i punktu startu, z którego budowano nową, niekomunistyczną państwowość i nowy system społeczno-polityczno-ekonomiczny.
The article analyses the political activities and the language used by two representatives of the last generation of communist politicians in Poland and Hungary: Miklós Németh and Leszek Miller. The text aims to examine similarities and differences, potential mutual flows of ideas and inspirations, and in consequence – to uncover new analytical fields within which researchers could formulate new, more complete and convincing research hypotheses and theses. They concern both the last years of the functioning of the communist system and the starting point of the new, non-communist statehood and new socio-political-economic system.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2022, 19; 215-231
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości przekształceń wielkich osiedli mieszkaniowych w mieście postsocjalistycznym w Polsce
Possibilities of transformation of large housing estates in post-socialist city in Poland
Autorzy:
Szafrańska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857929.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
large housing estates
post-socialist city
Polska
transformation
wielkie osiedla mieszkaniowe
miasto postsocjalistyczne
przekształcenia
transformacja ustrojowa
Opis:
Wielkie osiedla mieszkaniowe wybudowane po II wojnie światowej są obecne niemal we wszystkich miastach europejskich, jednak systemowe i polityczne czynniki zdecydowały, że na największą skalę rozwinęły się w krajach socjalistycznych. Celem niniejszego artykułu jest diagnoza stanu wielkich osiedli mieszkaniowych w postsocjalistycznej Polsce, a także określenie możliwości ich przekształceń zmierzających do poprawy warunków zamieszkania w tych osiedlach.
Large housing estates, built after the Second World War are present nearly in all European cities, however, systemic and political factors decided that they developed on the largest scale in socialist countries. This paper focuses on large housing estates in post-socialist Poland. The aim of the article is the evaluation of large housing estates in post-socialist Poland, and the chances for their successful transformation, which aim at providing the inhabitants with housing conditions fully satisfying their needs.
Źródło:
Studia Miejskie; 2013, 11; 39-53
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO JAKO POZOSTAŁOŚć PO EPOCE SOCJALIZMU REALNEGO – UJęCIE SOCJOLOGICZNOPRAWNE
Autorzy:
Mańko, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664294.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
perpetual usufruct
legal survival
social function
systemic transformation.
użytkowanie wieczyste
relikt prawny
funkcja społeczna
transformacja ustrojowa.
Opis:
SummaryThe right of perpetual usufruct was introduced to the Polish legal order in 1961, i.e. during the period of so-called actually existing socialism. Amongst the reasons of its introduction were political and ideological factors, and in particular the conception, according to which a socialist state should not alienate the ownership of land to natural and legal persons. Apart from political and ideological functions, the institution in question also fulfilled a number of socio-economic functions, inter alia it enabled natural persons and housing cooperatives to gain access to land for housing construction. Following the transformation of 1989, the institution of perpetual usufruct was not eliminated from the Polish legal order and it also continues to function in practice. From a socio-legal perspective, this continuity is a result of the adaptation of the social functions of the institution in question to the changed conditions folloing the systemic transformation.
StreszczeniePrawo użytkowania wieczystego zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 1961 r., a zatem w okresie tzw. realnego socjalizmu. Do przyczyn wprowadzenia tej instytucji prawnej zaliczyć należy istotne czynniki polityczne i ideologiczne, a w szczególności realizację koncepcji, wedle której państwo socjalistyczne nie powinno zbywać gruntów na rzecz osób fizycznych i prawnych. Poza funkcjami polityczno-ideologicznymi, omawiana instytucja pełniła także określone funkcje społeczno-gospodarcze, do których należało m.in. udostępnianie osobom fizycznym oraz spółdzielniom mieszkaniowym gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Po transformacji ustrojowej w 1989 r. instytucja użytkowania wieczystego nie została wyeliminowana z polskiego porządku prawnego, występuje też w obrocie prawnym. W perspektywie socjologicznoprawnej wynika to przede wszystkim z dopasowania funkcji społecznych omawianej instytucji do zmienionych warunków po transformacji ustrojowej.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcenie nauczycieli na Kielecczyźnie w latach 1989–2005
Autorzy:
Pawelec, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614625.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
systemic transformation
teacher training
teacher studies
pedagogical qualification
transformacja ustrojowa
kształcenie nauczycieli
studia nauczycielskie
uprawnienia pedagogiczne
Opis:
The events of 1989 became a source of changes in all areas of political, social, economic and cultural-educational life. Radical changes that took place at the beginning of the 1990s became a source of new educational problems. It became necessary to redefine the ideas, tasks, and goals of education and to formulate a program for their implementation. The state of education, which was the effect of the previous political system, required concrete corrective actions. Lack of proper teacher education was also a problem for the Kielce region. As a result of political changes that took place after 1989, the education system began to be adapted to the requirements of civilization at the turn of the 20th and 21st centuries. Not only did changes in the structure of education of children and youth, but also teacher education prove necessary. The idea was to create conditions so that the teaching staff would be chosen by the youngest people who identify with the profession of the teacher. Educational authorities also recognized the need to educate teachers of these specialties that would meet the current needs of education. Kindergarten and primary school teachers were to gain professional qualifications in colleges in the form of higher vocational studies. It was also planned to introduce a two-subject teacher education and to adapt the system of their improvement to changes taking place in education. In the years 1996–2000, the education structure of newly admitted teachers improved. More and more of them had higher education, at the same time the number of teachers with secondary education and at the level of the teacher study and the college was systematically decreasing. The number of full-time teachers with master’s degree was systematically increasing. After 1989, the number of teachers with higher education who did not have pedagogical qualifications was constantly decreasing.
Wydarzenia roku 1989 stały się źródłem przemian we wszystkich dziedzinach życia politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturalno-oświatowego. Radykalne zmiany, jakie nastąpiły na początku lat 90., stały się źródłem nowych problemów edukacyjnych. Konieczne stało się określenie na nowo idei, zadań i celów edukacji oraz sformułowanie planu ich realizacji. Stan edukacji, będący efektem poprzedniego systemu politycznego, wymagał konkretnych działań naprawczych. Brak odpowiedniego wykształcenia nauczycieli był problemem Kielecczyzny. Wskutek przemian ustrojowych system edukacji zaczął być dostosowywany do wymogów cywilizacyjnych przełomu XX i XXI w. Konieczne okazały się nie tylko zmiany w strukturze kształcenia dzieci i młodzieży, lecz także kształcenia nauczycieli. Chodziło o stworzenie takich warunków, aby studia nauczycielskie były wybierane przez młodzież najzdolniejszą, która identyfikuje się z zawodem nauczyciela. Władze oświatowe dostrzegły również konieczność kształcenia nauczycieli tych specjalności, które by zaspokoiły aktualne potrzeby oświaty. Nauczyciele przedszkoli i szkół podstawowych mieli zdobywać kwalifikacje zawodowe w kolegiach w ramach wyższych studiów zawodowych. Planowano też wprowadzenie dwuprzedmiotowego kształcenia nauczycieli oraz dostosowanie systemu ich doskonalenia do zmian zachodzących w oświacie. W latach 1996–2000 struktura wykształcenia nowo przyjętych nauczycieli się poprawiła. Coraz więcej z nich miało wykształcenie wyższe, systematycznie malała liczba nauczycieli z wykształceniem średnim oraz na poziomie studium nauczycielskiego i kolegium. Zwiększała się liczba nauczycieli pełnozatrudnionych z wykształceniem wyższym magisterskim. Po 1989 r. stale zmniejszała się liczba nauczycieli z wyższym wykształceniem, którzy nie posiadali uprawnień pedagogicznych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 4
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deoligarchizacja na Ukrainie. Czy istnieje szansa na naprawę ukraińskiego systemu politycznego?
De-oligarchization in Ukraine. Is there a chance to repair the Ukrainian political system?
Autorzy:
Możgin, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231805.pdf
Data publikacji:
2021-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Ukraina
system polityczny
transformacja ustrojowa
demokracja oligarchiczna
deoligarchizacja
Ukraine
political system
systemic transformation
oligarchic democracy
de-oligarchization
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza zjawiska deoligarchizacji na Ukrainie uwzględniająca okres prezydentury Petra Poroszenki oraz Wołodymyra Zełenskiego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczym problemem badawczym jest wskazanie, czy po rewolucji godności jest możliwa transformacja systemowa zmierzająca do zminimalizowania wpływów oligarchów na życie polityczne i gospodarcze na Ukrainie? W tym celu autor wykorzystuje metodę porównawczą, uwzględniającą badanie konkretnych zdarzeń i zjawisk. Ponadto wykorzystano również metodę otwartych wywiadów z ukraińskimi ekspertami, aby zwiększyć w ten sposób obiektywizm prezentowanych wyników analizy. PROCES WYWODU: Proces wywodu polega na analizie warunków, w jakich kształtował się ukraiński model demokracji oligarchicznej po 1991 roku. Drugim stopniem analizy jest porównanie sposobów walki z systemem oligarchicznym na Ukrainie podejmowanych po rewolucji godności przez Petra Poroszenkę oraz Wołodymyra Zełenskiego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Konkluzją artykułu jest twierdzenie, iż społeczeństwo ukraińskie po rewolucji godności domagało się zminimalizowania oligarchicznych wpływów na życie polityczne i gospodarcze w państwie. Zdaniem autora Petro Poroszenko, będący „starym” graczem na ukraińskiej scenie politycznej, utrzymał istniejący układ wzajemnych korzyści na linii władza–oligarchowie. Z kolei przyjście do władzy Wołodymyra Zełenskiego, uważanego za „nowego”, antysystemowego kandydata, zapoczątkowało zmianę tego modelu i naprawę systemu demokratycznego w państwie. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Autor dochodzi do wniosku, że realizacja planu deoligarchizacji na Ukrainie w okresie prezydentury Petra Poroszenki była przede wszystkim przejawem ukrytej wojny tego polityka z konkretnymi oligarchami. Celem tego było zbudowanie silnej własnej pozycji w państwie. Z kolei Wołodymyr Zełenski, mimo wielu zarzutów kooperacji w oligarchami, rozpoczął realizację kompleksowej walki z destrukcyjnym oligarchicznym systemem, co stanowi precedens w tym zakresie na Ukrainie. Wskutek realizacji polityki deoligarchizacyjnej w państwie ukraińskim zaczyna kształtować się nowy model relacji na linii władza–oligarchowie. Stanowi to novum, które może być wykorzystane jako punkt odniesienia dla kolejnych badań nad kwestią systemowej transformacji Ukrainy, realizowanych zarówno w Polsce, jak i innych krajach.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to analyze the de-oligarchization phenomenon in Ukraine, taking into account the presidencies of Petro Poroshenko and Volodymyr Zelensky. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem is to indicate whether a systemic transformation aimed at minimizing the influence of the oligarchs on political and economic life in Ukraine is possible after the Revolution of Dignity? For this purpose, the author uses a comparative method that includes the study of specific events and phenomena.  THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The process of argumentation consists in analyzing the conditions in which the Ukrainian model of oligarchic democracy was shaped after 1991. The second stage of the analysis is to compare the methods of fighting against the oligarchic system in Ukraine undertaken by Petro Poroshenko and Volodymyr Zelensky after the revolution of dignity. RESEARCH RESULTS: The article concludes that after the Revolution of Dignity, Ukrainian society demanded that the oligarchic influence on political and economic life in the state be minimized. According to the author, Petro Poroshenko, who is an “old” player on the Ukrainian political scene, maintained the existing system of mutual benefits between the government and the oligarchs. In turn, the coming to power of Volodymyr Zelensky, who is considered a “new”, anti-system candidate, initiated a change in this model and the repair of the democratic system in the state. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The author concludes that the implementation of the de-oligarchization plan in Ukraine during the presidency of Petro Poroshenko was primarily a manifestation of this politician's hidden war with specific oligarchs. In turn, Volodymyr Zelensky, despite numerous accusations of cooperation with the oligarchs, has started a comprehensive fight against the destructive oligarchic system, which is a precedent in this respect in Ukraine. As a result of the implementation of the de-oligarchization policy in the Ukrainian state, a new model of relations between the government and the oligarchs is beginning to take shape. This is a novelty that can be used as a reference point for further research on the issue of systemic transformation in Ukraine.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 40; 203-221
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status prawny zawodnika w Polsce w dobie późnego socjalizmu i w pierwszych latach po transformacji ustrojowej (lata 1984-1996)
Legal status of sportsman’s in Poland in the era of late socialism and in the first years after the transformation of the political system (1984-1996)
Autorzy:
Niwiński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945317.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura fizyczna
sport
sportowiec
socjalizm
transformacja ustrojowa
prawo sportowe
physical culture
sportsman
socialism
political transformation
sports law
Opis:
Głównym zamierzeniem niniejszego artykułu jest przedstawienie analizy prawnej statusu prawnego zawodnika w Polsce w latach 1984-1996, czyli w okresie, w którym dokonywała się gruntowna transformacja systemu sportowego. W publikacji wykorzystano przede wszystkim metodę historyczną oraz formalno-dogmatyczną. Ponadto autor przeprowadził wywiad z wieloletnim kustoszem Muzeum Legii Warszawa i kibicem sportowym, doskonale zorientowanym w realiach ówczesnego sportu w Polsce, co wzbogaca rozważania teoretyczno-prawne o walor praktyczny. Dokonane badania uwzględniają znaczenie aspektów politycznych, w szczególności ustrojowych i gospodarczych, z okresu późnego socjalizmu oraz pierwszych lat po transformacji ustrojowej w Polsce, a także ich konsekwencje w kontekście ochrony prawnej sportowców. Autor zwraca w nich w szczególności uwagę na poważne implikacje interwencjonistycznego modelu regulacyjnego w sporcie przyjętego na mocy ustawy z dnia 3 czerwca 1984 r. o kulturze fizycznej dla całego sektora sportowego. W artykule przedstawiono główne zadania i znaczenie państwa w kreowaniu rzeczywistości sportowej, w tym w szczególności pozycji polskich sportowców. W publikacji zawarto ponadto teoretyczno-prawne i praktyczne rozważania nad amatorskim statusem sportu w dobie socjalizmu. W przedmiotowych badaniach dokonano również porównania ram instytucjonalno-prawnych zawartych w dwóch podstawowych ustawach regulujących stricte sferę sportu z tamtego okresu, tj. w ustawie z dnia 3 czerwca 1984 r. o kulturze fizycznej oraz w ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. Autor podejmuje się oceny konkretnych rozwiązań prawnych z punktu widzenia rywalizacji polskiego sportu na arenie światowej z dynamicznie rozwijającym się sportem profesjonalnym.
The main objective of this article is to present an overall insight into the legal status of sportsmen in Poland, from 1984 to 1996, i.e., in the period when the sports system was thoroughly transformed. The study uses historical and formal-dogmatic methods. In addition, the author interviewed a long-time curator of Legia Warsaw Museum and a sports fan, perfectly familiarised with reality of sport in Poland at that time, which enriches theoretical and legal considerations with a practical value. The research strives to draw attention to the importance of political aspects in the sports sector within the era of late socialism and in the first years after the transformation of political system in Poland. Additionally, it also aims to discuss their ramifications for legal protection of players. The author highlights the implications of interventionist regulatory model in sport which was adopted by the authorities of People’s Republic of Poland by virtue of the Physical Culture Act of 3 June 1984. The article also presents the main tasks and importance of the state in process of creating the sports reality, in particular the position of Polish athletes. The article includes theoretical and practical issues related to amateur sport under the socialism in Poland. The research is intended to compare the regulatory framework concerning sportsmen stated in the Physical Culture Act of 3 June 1984 with the provisions of the Physical Culture Act of 18 January 1996. The author undertakes an evaluation of specific legal institutions from the point of view of the competition between Polish sport on the world stage and dynamic development of professional sport.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 447-469
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siły specjalne w Polsce (na przykładzie policji)
Autorzy:
Socha, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/121550.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
siły specjalne
Polska
policja
okres powojenny
transformacja ustrojowa
special forces
Polska
police
post-war period
political transformation
Źródło:
Wiedza Obronna; 2011, 1; 121-134
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy gospodarcze Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego
Economic Views of the Movement for an Alternative Society
Autorzy:
Pluciński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619830.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
economic doctrines
social movements
anarchism
systemic transformation
public sphere
doktryny ekonomiczne
ruchy społeczne
anarchizm
transformacja ustrojowa
sfera publiczna
Opis:
The paper deals with the issue of the economic views developed by the Movement for an Alternative Society (Pl.: Ruch Społeczeństwa Alternatywnego), a social movement that operated in Poland most actively in the 1980s and ‘90s. Its primary focus concerns the critique of liberalism, as well as the critique of the systemic liberaltransformation of 1989. The views presented became an important element of the tradition of Polish anti-systemic movements and a crucial factor in the process of the revival of the Polish public sphere.
Artykuł podejmuje problematykę poglądów ekonomicznych rozwijanych w ramach Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, ruchu społecznego aktywnie działającego w Polsce w latach 80. i 90. XX wieku. Skupia się przede wszystkim na polemice RSA z liberalizmem oraz krytyce liberalnej transformacji ustrojowej roku 1989. Rekonstruowane tu poglądy stały się istotnym składnikiem dziedzictwa polskich, antysystemowych ruchów społecznych, jak również elementem odradzającej się sfery publicznej.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2018, 1; 167-184
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Samorządna Rzeczpospolita” – ideowy drogowskaz „Solidarności”
“Self-governing Republic” – the ideological signpost of “Solidarity”
Autorzy:
Fabiszewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16538509.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Solidarność
I Krajowy Zjazd Delegatów
transformacja ustrojowa
demokratyzacja
Solidarity
1st National Congress of Delegates
political transformation
democratization
Opis:
In the autumn of 1981, the 1st National Congress of Delegates of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” took place, which democratically elected its authorities and adopted a modern program. The program covered all areas of life. Its basis was supposed to be workers’ self-government. The gradual implementation of the program was to lead to the democratization of the system through free elections at the regional and then national level. The introduction of martial law made it impossible to start reforms and delayed the political transformation. During the system change in 1989, during the Round Table talks, some of the provisions contained in the “Solidarity” program were used. We can acknowledge that the 1st National Congress of Solidarity Delegates played a role in the process of political and social transformation in Poland. Further implementation of the postulates was possible in a democratic system.
Jesienią 1981 roku odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, który wybrał w sposób demokratyczny swoje władze oraz uchwalił nowoczesny program. Program obejmował wszystkie dziedziny życia. Jego podstawą miał być samorząd pracowniczy. Stopniowa realizacja programu miała doprowadzić do demokratyzacji systemu poprzez wolne wybory na poziomie regionalnym, a później krajowym. Wprowadzony stan wojenny uniemożliwił rozpoczęcie reform oraz spowodował opóźnienie transformacji ustrojowej. W czasie zmiany systemu w 1989 roku podczas obrad Okrągłego Stołu wykorzystano część zapisów zawartych w programie „Solidarności”. Możemy uznać, że I Krajowy Zjazd Delegatów „Solidarności” odegrał rolę w procesie transformacji polityczno-społecznej w Polsce. Dalsza realizacja zawartych postulatów była możliwa w demokratycznym systemie.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 5; 54-62
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transition in offences of not paying maintenance in Poland
Przemiany przestępstwa niealimentacji w Polsce
Autorzy:
Ostaszewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375561.pdf
Data publikacji:
2020-04-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
evading alimony obligation
non-payment of maintenance
Polska
political transformation
statistical analysis
analizy statystyczne
Polska
przestępstwo niealimentacji
transformacja ustrojowa
Opis:
How can the courts ensure someone pays maintenance? What is a sufficient and just reaction to avoiding these obligations? Non-payment of maintenance is an offence in most, but not all, European countries. Due to an amendment in the Polish Penal Code of 23 March 2017, the scope of the criminalisation of this offence in Poland expanded significantly. This paper presents a statistical analysis on this specific type of crime 30 years before and 30 years after the socio-political transformation in Poland and discusses the methods and purpose of criminal justice responses to this issue.  
How can the courts ensure someone pays maintenance? What is a sufficient and just reaction to avoiding these obligations? Non-payment of maintenance is an offence in most, but not all, European countries. Due to an amendment in the Polish Penal Code of 23 March 2017, the scope of the criminalisation of this offence in Poland expanded significantly. This paper presents a statistical analysis on this specific type of crime 30 years before and 30 years after the socio-political transformation in Poland and discusses the methods and purpose of criminal justice responses to this issue.   Jak skłonić osobę zobowiązaną do płacenia alimentów, aby wypełniała ten obowiązek? Jaka jest wystarczająca i sprawiedliwa reakcja na unikanie tych zobowiązań? Niepłacenie alimentów jest przestępstwem w większości, ale nie we wszystkich krajach europejskich. W związku z nowelizacją polskiego Kodeksu karnego z 23 marca 2017 r. zakres kryminalizacji tego przestępstwa w Polsce znacznie się rozszerzył. W artykule przedstawiono wyniki analiz poświęconych przestępstwu niealimentacji z okresu 30 lat przed i 30 lat po transformacji ustrojowej w Polsce oraz poddano dyskusji sposoby reakcji wymiaru sprawiedliwości na to zjawisko.  
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2020, XLII/1; 185-206
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkolne wychowanie fizyczne w III Rzeczypospolitej. Rozważania w kontekście problematyki wartości i obowiązku oraz dziedzictwa kulturowego
School physical education in the Third Polish Republic. Considerations in the context of the issues of value, obligation as well as cultural heritage
Autorzy:
Urniaz, J.
Jurgielewicz-Urniaz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529339.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
physical education
value
duty
cultural heritage
Republic
political transformation
Australia
wychowanie fizyczne
wartość
obowiązek
dziedzictwo kulturowe
Rzeczpospolita
transformacja ustrojowa
Opis:
In the article, based on the selected texts, the authors attempt to trace and capture the reasons for the phenomenon of avoiding PE classes in the Third Polish Republic in the context of the issues of value, obligation and cultural heritage. Taking into account that the examples could have been chosen in a biased way, the texts from various fields of knowledge were used. The changeability of understanding concepts of the value and obligation in perceiving and valuing ourselves, perception and the world around us, followed by the development of PE are discussed in the first part, starting from the Athenian system of kalokagatia and successively through selected, modern, leading European countries to deliberations on education and PE in the axiological space of the functioning of the First and Second RP and the PPR (PRL). In the second part, reference is made to the political and economic changes that took place after 1989 and their relation to school and PE education. In the summary, the view was expressed that over the centuries it is difficult to find in our cultural heritage a model of the value and duty of PE to the present day, outside the period of the PRL. There was a proposition to introduce the Australian model of PE, where PE is the subject of the secondary school-leaving examination.
W artykule autorzy, na podstawie wybranych tekstów, próbują prześledzić i uchwycić przy-czyny zjawiska unikania zajęć wf. w III Rzeczypospolitej, w kontekście problematyki wartości i obowiązku oraz dziedzictwa kulturowego. Wziąwszy pod uwagę, że przykłady mogły być dobrane tendencyjnie, sięgnięto po teksty z różnych dziedzin wiedzy. W pierwszej części podjęto rozważania nad zmiennością rozumienia pojęć wartość i obowiązek w postrzeganiu i wartościowaniu siebie samych, poglądów i świata nas otaczającego, następnie rozwojem wf., począwszy od ateńskiego systemu kalokagatia i kolejno przez wybrane nowożytne wiodące kraje europejskie, do rozważań na temat edukacji i wf. w aksjologicznej i kulturowej przestrzeni funkcjonowania I i II RP oraz PRL. W części drugiej odniesiono się do zmian polityczno-gospodarczych, jakie nastąpiły po 1989 r., i ich związku z edukacją szkolną i wf. W podsumowaniu wyrażono pogląd, iż na przestrzeni wieków po dzień dzisiejszy trudno doszukać się w naszym dziedzictwie kulturowym wzoru wartości i obowiązku wf. –poza okresem PRL. Zaproponowano wprowadzenie modelu wf. z Australii, gdzie jest ono przedmiotem maturalnym.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 1; 75-92
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Likwidacja państwowych gospodarstw rolnych i pierwszy etap przekształceń własnościowych państwowego sektora rolnego. Przyczynek do badań
Liquidation of state-owned farms and the first stage of ownership transformation in the state agricultural sector. A contribution to research
Autorzy:
Machałek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519692.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
PRL
państwowe gospodarstwa rolne
transformacja ustrojowa
gospodarka
rolnictwo
Polish People’s Republic
state-owned farms
political transformation
economy
agriculture
Opis:
Artykuł przedstawia uwarunkowania i przebieg likwidacji państwowych gospodarstw rolnych w latach 1991–1996 oraz początek przekształceń własnościowych w państwowym sektorze rolnym. Zostały omówione wybrane konsekwencje gospodarcze i społeczne tego procesu oraz zasygnalizowane główne pola kontrowersji związanych z oceną celów, strategii i skutków transformacji własnościowej państwowych gospodarstw rolnych. Tekst jest wprowadzeniem do dalszych badań.
The article presents the conditions and the course of liquidation of state-owned farms in 1991–1996 and the beginning of ownership transformation in the state-owned agricultural sector. It discusses selected economic and social consequences of this process and signals the main fields of controversy related to assessing the goals, strategies, and effects of the ownership transformation of state-owned farms. The text is an introduction to further research.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 265-296
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomasz Kozłowski, „Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990”, Warszawa 2019
[Review] Tomasz Kozłowski, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warsaw 2019.
Autorzy:
Bereszyński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312270.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Tomasz Kozłowski
Koniec imperium MSW
transformation
reorganisation of state security organs
review
transformacja ustrojowa
reorganizacja organów bezpieczeństwa państwa
recenzja
Opis:
Recenzowana książka Tomasza Kozłowskiego, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, jest pierwszą publikacją zwartą poświęconą w całości procesowi transformacji systemowej w resorcie spraw wewnętrznych Polski z lat 1989–1990. Opisano w niej uwarunkowania, przebieg i efekty tego procesu. Autor w krytyczny sposób zweryfikował potoczne wyobrażenia na temat przejścia od Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej do Urzędu Ochrony Państwa i Policji. Podczas tworzenia publikacji wykorzystał mało znane bądź niedostępne wcześniej źródła historyczne. Recenzowana pozycja ma istotne znaczenie dla poznania i zrozumienia nie tylko przesłanek i mechanizmów reorganizacji resortu spraw wewnętrznych, lecz także mechanizmów całego procesu transformacji ustrojowej w Polsce.
The book under review here, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990 by Tomasz Kozłowski, is the first book-length publication devoted entirely to the transformation in the Polish apparatus of internal affairs in 1989–1990. It covers the background, course and results of that process. The author offers a critical verification of popular ideasabout the transition from the Security Service and the Citizens’ Militia to the Office of State Protection (UOP) and the Police. The publication features little-known or previously unavailable historical sources. The book has a major significance for understanding not just the premises and mechanisms of reorganization in the interior apparatus but also the mechanisms of transformation in Poland as a whole.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 717-738
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na Zachód i z powrotem. Migracje w kinie polskim w okresie transformacji ustrojowej
To The West And Back. Migration In Polish Cinema At The Time Of Political System Transformation
Autorzy:
Copik, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449469.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
kino polskie po 1989
emigracja
mity emigracyjne
transformacja ustrojowa
Polish Cinema after 1989
emigration
emigration myths
political system transformation
Opis:
Problemem badawczym podjętym w artykule jest wątek polskiej migracji (Polaków wyjeżdżających z Polski i powracających do kraju po latach) uwidoczniony w kinie polskim po 1989 roku. Chcę sobie zadać pytania dotyczące motywów towarzyszących migracji i związanych z tym różnych jej rodzajów (polityczna, ekonomiczna, socjo-cywilizacyjna). Chodzi mi także o tropienie relacji pomiędzy filmem, realną przestrzenią kulturową i jednostkowym doświadczeniem i tożsamością, a przy tym o rozpoznanie różnych strategii reżyserów w podejściu do omawianej problematyki: od wyrażania „tragedii migracji” do euforii związanej z nowymi możliwościami ekonomicznymi i egzystencjalnymi. Zamierzam także podjąć kwestie dotyczące tego, jak narracje migracyjne wyrażają specyfikę polskiej transformacji oraz na ile ujawniają cechy medialnych dyskursów o niej. Przedmiotem analizy są filmy fabularne z lat dziewięćdziesiątych (300 mil do nieba reż. M. Dejczer, 1989; Ostatni prom reż. W. Krzystek, 1989; Przeklęta Ameryka reż. K. Tchórzewski, 1991; Trzy kolory: Biały reż. K. Kieślowski, 1994; Szczęśliwego Nowego Jorku rez. J. Zaorski, 1997, i in.).
The aim of the article is to discuss the way of representing the migration motive in Polish post-communist cinematography. The term ‘Polish post-communist cinematography’ can be defined as the collection of national films created during the political system transformation that corresponds to it. The main research problems shown on the screen are the migration of Poles from Poland and their return after 1989. Motives accompanying migration and its related different kinds (political, economic, socio- civilizational) are of key significance. Tracking the relation between film, real cultural space and unique human experiences, as well as the investigation of different strategies of directors in terms of the discussed issues: from expressing ‘the migration tragedy’ to euphoria connected with new existential possibilities, is what I am concerned with. Moreover, the article includes following issues: how the migratory narratives express the specificity of Polish transformation and to what extent they reveal the characteristics of media discourse about this process. The subjects of analysis are feature films from the mainstream completed after 1989 (300 Miles to Heaven by Maciej Dejczer, 1989; The Last Ferry by Waldemar Krzystek, 1989; Three colours: White by Krzysztof Kieślowski, 1994; Happy New York by Janusz Zaorski, 1997; etc).
Źródło:
Polonia Journal; 2019, 10; 143-164
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młode pokolenie Polaków a system czasu transformacji w reportażach społecznych „Gazety Wyborczej”
The Young Generation of Poles and the System of the Time of Transformation in Social Reportages Printed by “Gazeta Wyborcza”
Autorzy:
Szymanowska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096384.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
Tematy:
political transformation
socio-political system
pauperisation
unemployment
youth sub-cultures
transformacja ustrojowa
system społeczno-polityczny
pauperyzacja
bezrobocie
subkultury młodzieżowe
Opis:
W artykule przyjrzę się wydobywaniu i przetwarzaniu faktów społecznych przez autorów Gazety oraz ich interpretacji procesów społecznych, zachodzących w czasie transformacji ustrojowej. Zobrazuję metody swoistej socjografii, lokując jej przedmiot w złożonej w tamtych czasach sytuacji geopolitycznej i społeczno-gospodarczej Polski. Zastanowię się nad skutkami oddziaływania poprzełomowego systemu państwa na życie jednostkowe obywateli i zbiorową egzystencję pokolenia młodych Polaków. W opisie i ocenie transformacyjnego systemu wykorzystam oryginalne teksty zamieszczone na łamach „Gazety Wyborczej” w okresie 1992-2004. Ich analiza pozwoli mi na postawienie hipotez badawczych, a następnie – po ich zweryfikowaniu – na wysnucie odpowiednich wniosków. Wybór reportaży podyktowany jest dominacją w tekstach bohatera młodzieżowego, którego autorzy sytuują w centrum transformacyjnych przemian. Zapisy (z wyjątkiem reportaży Mariusza Szczygła, który o młodzieży w zasadzie nie pisze) wydatnie ukazują rozterki i dylematy młodych Polaków, ulokowanych w tyglu przeobrażeń systemowych, które trwają do dziś. W artykule sporo uwagi poświęcę subkulturom młodzieżowym, traktowanym tu jako zaczyn młodzieńczego buntu i zarzewie działań wspólnotowych młodych bohaterów. Oparcie się na materiale źródłowym (reportażu pisanym – prasowym) zwiększyć ma atrakcyjność odbiorczą niniejszego szkicu  i poszerzyć jego walory poznawcze. Celem artykułu jest zachęcenie potencjalnych czytelników – zarówno uczniów szkolnych i przedstawicieli innych grup społecznych, jak i wykwalifikowanych badaczy tematu – do sięgnięcia po cytowane pozycje.
This article is focused on the way social facts are extracted and processed by authors of the articles of “Gazeta Wyborcza” and their interpretation of the social processes that took place during the political transformation. The method of sociography is described with reference to the complex geopolitical and socio-economic situation of Poland. The influence of post-transformational government system on citizens’ individual lives and collective existence of young generation of Poles is analyzed.  I based my descriptions and assessments of the transformational system on original texts published by “Gazeta Wyborcza” in the period of 1992-2004. Their analysis allowed me to put forward research hypotheses and then, after verification, to come up with a conclusion. The choice of reportages was based on the presence and domination of a youth character placed by authors in the heart of transformational changes. Texts (except for reportages of Mariusz Szczygieł, who actually does not write about young people) present dilemmas and problems of young Poles, located in the melting pot of transformational changes that have been still taking place. I focus a lot on youth subcultures, which are considered an initial stage of youth rebellion and source of collective actions undertaken by young characters. Basing this article on source materials (written reportages - in press) increases its attractiveness and cognitive values. The aim of this article is to encourage potential readers – students, representatives of other social groups as well as qualified researchers – to consult the cited texts.
Źródło:
Konteksty Społeczne; 2017, 5, 2; 40-51
2300-6277
Pojawia się w:
Konteksty Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Political Economy of Systemic Transition and Bubble Phenomena: A Comparison of China with Hungary
Ekonomia polityczna transformacji ustrojowej a zjawisko bańki [spekulacyjnej]: porównanie Chin z Węgrami
Autorzy:
Morita, Ken
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509438.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
bubble
systemic transition
capital coefficient
China
Hungary
Polska
Japan
bańka spekulacyjna
transformacja ustrojowa
współczynnik kapitałowy
Chiny
Węgry
Polska
Japonia
Opis:
In this paper, author considers six countries, which are two advanced industrialized countries (Japan and the United States), two transition countries with gradual approach (China and Hungary) and two transition countries with radical approach (Poland and Russia). Of the six countries, we could recognize that three countries, Japan, the United States and Hungary, experienced the bubble burst. It was verified by the capital coefficient rising (more than 3 times than before in the specific period). Although in relative sense, the research result indicated less approval rate concerning systemic transition in Hungary than in Poland. When judged with such indices as ‘money ratio’ and ‘capital coefficient’ in this paper, no indications of the bubble burst could be recognized in whole China.
W artykule autor rozpatruje sześć krajów, z których dwa są krajami wysoko rozwiniętymi przemysłowo (Japonia i Stany Zjednoczone), dwa – krajami transformującymi się o podejściu stopniowym (Chiny i Węgry) oraz dwa – krajami transformującymi się o podejściu radykalnym (Polska i Rosja). Spośród tych sześciu krajów moglibyśmy uznać, że trzy: Japonia, Stany Zjednoczone i Węgry doświadczyły pęknięcia bańki (spekulacyjnej). Zostało to zweryfikowane przez rosnący współczynnik kapitałowy (ponad 3-krotny wzrost niż poprzednio w konkretnym okresie). Natomiast relatywnie wyniki badań wskazują mniej akceptowalne tempo przemian ustrojowych na Węgrzech niż w Polsce. Gdy się ocenia na podstawie takich wskaźników jak „wskaźnik kosztów” i „współczynnik kapitałowy” w tym artykule, nie sposób stwierdzić w całych Chinach żadnych wskaźników świadczących o pęknięciu bańki (spekulacyjnej).
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2016, 48(3) Stosunki Międzynarodowe; 94-126
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Challenges of the energy transition in Poland – deliberative democracy as a tool for activating the civil society
Wyzwania transformacji energetycznej w Polsce. Demokracja deliberatywna jako instrument aktywizacji społeczeństwa obywatelskiego
Autorzy:
Janikowska, Olga Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312502.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
restructuration
NGOs
civil society
energy transformation
renewable energy sector
political transformation
restrukturyzacja
organizacje pozarządowe
społeczeństwo obywatelskie
transformacja energetyczna
sektor energii odnawialnej
transformacja ustrojowa
Opis:
The Polish political transformation of 1989 brought significant changes not only on the political and social levels but also on the economic level. The Polish economy, which until then had been a centrally planned economy, had to be rapidly changed into a free market economy. As a result of this, a lot of areas of the economy had to be transformed including the mining industry, especially hard-coal mining. In 1990, there were seventy-one mines in operation in Poland, employing nearly 400,000 people. The process of decommissioning these mines, which continues to this day, began in 1994. Walbrzych coal mines were among the first to be liquidated. Poland has long been dependent on coal for energy production, but the country is facing increasing pressure in the transition to cleaner and more sustainable energy sources in order to reduce carbon emissions and mitigate the effects of climate change in order to fulfil EU climate policy assumptions. Civil society organizations in Poland were associated with the political transformation, as the changes in the system has opened the doors for the social participation in decision-making processes. Civil society organizations in Poland have been actively pushing for policies and initiatives that promote renewable energy, energy efficiency, and the phasing out of coal. However, it should be underlined that the role of civil society in energy transformation is crucial as on the one hand, it should be an advocate of change, but on the other hand, civil society has to take an active part in the discussion on the challenges of the transformation, such a change in the employment structure which is an inevitable consequence of the energy transition. The scope of the paper is to provide a set of tools for the civil society participating in energy transformation processes.
Polska transformacja ustrojowa w 1989 roku przyniosła istotne zmiany nie tylko na płaszczyźnie politycznej, społecznej, ale także gospodarczej. Polska gospodarka, która do tej pory była gospodarką centralnie planowaną, musiała zostać gwałtownie przekształcona w gospodarkę wolnorynkową. W związku z tym przeobrażeniom musiało ulec wiele dziedzin gospodarki, w tym górnictwo zwłaszcza węgla kamiennego. W 1990 roku w Polsce działało 71 kopalń, zatrudniających blisko 400 tysięcy osób. Trwający do dziś proces likwidacji kopalń rozpoczął się w 1994 roku. Wałbrzyskie Kopalnie Węgla Kamiennego były jednymi z pierwszych, które zostały zlikwidowane. Polska od dawna jest uzależniona od węgla w produkcji energii, ale kraj stoi w obliczu rosnącej presji na przejście na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i złagodzenia skutków zmian klimatycznych, aby wypełnić założenia polityki klimatycznej UE. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce były związane z transformacją polityczną, ponieważ zmiany ustrojowe otworzyły drzwi dla społecznej partycypacji w procesach decyzyjnych. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce aktywnie włączają się do debaty związanej z transformacją energetyczną. Podkreślić należy jednak, że rola społeczeństwa obywatelskiego w tym procesie jest zróżnicowana. Z jednej strony wywierana jest presja na rządzących, związana z szybkim odejściem od węgla, z drugiej jednak strony społeczeństwo obywatelskie wyraża swój niepokój dotyczący zmian w strukturze zatrudnienia, która jest nieuniknioną konsekwencją transformacji energetycznej. Celem artykułu jest zaproponowanie narzędzia pozwalającego zwiększyć społeczną partycypację w procesie transformacji energetycznej przy jednoczesnej budowie konsensusu społecznego.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2023, 26, 4; 45--62
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLITYKA ETNICZNA PAŃSTWA POLSKIEGO PO 1989 ROKU. UWARUNKOWANIA I SPECYFIKA
Autorzy:
Chałupczak, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624750.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polityka
Polska
system transformation
politics
ethnic policy
national minorities
human rights
Polska
transformacja ustrojowa
polityka etniczna
mniejszości narodowe
prawa człowieka
Opis:
The article is an attempt to discuss the character of the ethnic policy of the Polish state after 1989, i.e during the system transformation. The author’s analysis on the specifics and ethnic policy as a specific policy of the state begins with the scientific proper paradigm proper for political science research. The analyses concern both theoretical and practical problems including the institutions/entities that restrain them, stages, main concepts, the scope of implementation and the balance. The author concludes that ethnic policy of the Polish state which was implemented during the transformation period deserves a positive evaluation because of both its character and effectiveness. He states that Poland worked out and conducted the policy which was, on the one side, directed to form frames of the democratic state and on the other on positive solution of prob-lems that arose in the ethnic sphere. These conclusions are based on the author’s own long-term studies, numerous documents and the literature on the subject.
Istotą artykułu jest próba pogłębionej refleksji na temat charakteru polityki etnicznej państwa polskiego po roku 1989, a więc w okresie transformacji ustrojowej. Punktem wyjścia rozważań są autorskie odniesienia do specyfiki i istoty polityki etnicznej jako polityki szczegółowej państwa, przede wszystkim w świetle paradygmatu badawczego właściwego badaniom politologicznym. Analizy dotyczą tak zagadnień teoretycznych, jak i praktycznych, w tym determinantów badanej polityki, instytucji/podmiotów ją kreujących, etapów, głównych koncepcji, zakresu realizacji oraz bilansu. Autor konkluduje, że realizowana w okresie transformacji polityka etniczna państwa polskiego zasługuje na pozytywną ocenę, tak w kontekście jej charakteru, jak i skuteczności. Stwierdza, że Polska wypracowała i prowadziła wtedy politykę nastawioną z jednej strony na tworzenie ram państwa demokratycznego, z drugiej pozytywne rozwiązywanie ujawniających się problemów w sferze etnicznej. Zaprezentowane rozważania bazują na wieloletnich badaniach własnych autora, licznych dokumentach oraz literaturze przedmiotu.
Źródło:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2013, 8
1896-8279
Pojawia się w:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum Partii Politycznych ISP PAN w naukowej i społecznej przestrzeni komunikacyjnej
The Archive of Political Parties at the Institute of Political Sciences of the Polish Academy of Sciences
Autorzy:
Słodkowska, Inka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781955.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
social archive
systemic transformation in Poland
political life in Poland
archiwum społeczne
transformacja ustrojowa w Polsce
życie polityczne w Polsce
Opis:
This text is devoted to the Political Parties Archive [Archiwum Partii Politycznych; http://archiwumpartiipolitycznych.pl] in the Institute of Political Studies of the Polish Academy of Sciences. The archive has been in operation since 1993 and is presently undergoing reorganization, which chiefly consists in digitalization. The author presents the idea behind the archive, its history, the classification of its resources, and above all, the information that can be found in it. The collected materials (printed, visual, online) provide information not only about the political parties currently operating in Poland (program documents, election campaigns, participation in social and political life) but also information on the period of systemic transformation and the formation of the democratic system from its beginnings, when opposition political circles in the Polish People’s Republic were working on plans for the future. The author emphasizes that the main characteristic of the archive is the activeness of its operators in obtaining materials (through queries to parties and state institutions, interviews with politicians, and monitoring election campaigns, including the archivization of audio-visual materials). The aim is to understand the mechanisms of political life. The Archive is supposed to have an educational function and by making its information accessible it should increase the transparency of political life.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 1; 153-164
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies