PRAWO UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO JAKO POZOSTAŁOŚć PO EPOCE SOCJALIZMU REALNEGO – UJęCIE SOCJOLOGICZNOPRAWNE

SummaryThe right of perpetual usufruct was introduced to the Polish legal order in 1961, i.e. during the period of so-called actually existing socialism. Amongst the reasons of its introduction were political and ideological factors, and in particular the conception, according to which a socialist state should not alienate the ownership of land to natural and legal persons. Apart from political and ideological functions, the institution in question also fulfilled a number of socio-economic functions, inter alia it enabled natural persons and housing cooperatives to gain access to land for housing construction. Following the transformation of 1989, the institution of perpetual usufruct was not eliminated from the Polish legal order and it also continues to function in practice. From a socio-legal perspective, this continuity is a result of the adaptation of the social functions of the institution in question to the changed conditions folloing the systemic transformation.

StreszczeniePrawo użytkowania wieczystego zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 1961 r., a zatem w okresie tzw. realnego socjalizmu. Do przyczyn wprowadzenia tej instytucji prawnej zaliczyć należy istotne czynniki polityczne i ideologiczne, a w szczególności realizację koncepcji, wedle której państwo socjalistyczne nie powinno zbywać gruntów na rzecz osób fizycznych i prawnych. Poza funkcjami polityczno-ideologicznymi, omawiana instytucja pełniła także określone funkcje społeczno-gospodarcze, do których należało m.in. udostępnianie osobom fizycznym oraz spółdzielniom mieszkaniowym gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Po transformacji ustrojowej w 1989 r. instytucja użytkowania wieczystego nie została wyeliminowana z polskiego porządku prawnego, występuje też w obrocie prawnym. W perspektywie socjologicznoprawnej wynika to przede wszystkim z dopasowania funkcji społecznych omawianej instytucji do zmienionych warunków po transformacji ustrojowej.