Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "starszy" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-49 z 49
Tytuł:
Para świeczników ołtarzowych- dzieło Tobiasa Plackwitza Starszego (komunikat)
A pair of altar candlesticks - the work of Tobias Plackwitz the Elder (a communiqué)
Autorzy:
Witecki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560084.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Tobias Plackwitz Starszy
Opis:
In December 2010 the National Museum in Wrocław was informed by one of Warsaw antiquarians about silver candlesticks sale offer. The offered candlesticks were dismantled into separate elements and kept by their owner in separate places. They lacked stems (most certainly made of iron) which were the construction support for the silver oval segments. The appearance of the preserved parts as well as their decoration and signing encouraged the attempt of a virtual reconstruction of the whole of these historic objects. It proved that we were dealing with two altar candlesticks making a pair, showing Early Baroque style. The signs allowed recognising them as works of an exquisite goldsmith from Wrocław, active at the turn of 17th century, Tobias Plackwitz the Elder. In October 2011 the works made by Plackwitz were enclosed in the collection of The National Museum in Wrocław, and the studio of conservation began to clean the candlesticks and prepare them for reconstruction and assembly. Each of the candlesticks is built of eight basic segments made of repoussé and engraved silver sheet. Additional decorative elements are silver castings. The central stems (lost-head nails) have not been preserved. Perhaps the further research will answer the questions about the origins and later history of the candlesticks. Despite this the fact of gaining the candlesticks is an important step in the course of reconstructing the collection of Wrocław Baroque goldsmithing. It also completes the knowledge about the activity of one of the most outstanding Wrocław goldsmith artists, Tobias Plackwitz the Elder whose original œuvre belongs to the most interesting phenomena in goldsmithing of Wrocław at the turn of 17th century.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2012, 4(26); 100-105
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małgorzata Wilska, Mazowieckie środowisko dworskie Janusza Starszego. Studium społeczne, Warszawa 2012
Autorzy:
Grabowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064920.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Mazowsze
środowisko dworskie
Janusz Starszy
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2014, 21; 371-375
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewykorzystany potencjał zawodowy osób 50+ na rynku pracy
Autorzy:
G. Pikuła, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1198469.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
starszy pracownik
pracodawca
zatrudnienie
rynek pracy
Opis:
Artykuł porusza tematykę zatrudnienia osób po 50. roku życia w aspekcie starzenia się społeczeństwa polskiego. Niska aktywność zawodowa osób w wieku przedemerytalnym skutkuje słabym wykorzystaniem potencjału starszych pracowników. W kontekście zmian społecznych istotna staje się waloryzacja wszystkich grup wiekowych, które mogą wnosić swój indywidualny wkład w rozwój miejsca pracy.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2015, 14, 30; 185-202
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki zawodowe przedwczesnego obniżenia zdolności do pracy u osób starszych
Occupational factors and work ability
Autorzy:
Bugajska, J.
Makowiec-Dąbrowska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179741.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
starszy pracownik
aktywność zawodowa
professional activity
Opis:
Starzenie się społeczeństwa postrzegane jest głównie jako proces demograficzny, wpływający na politykę ludnościową i generujący określone problemy organizacyjne oraz koszty ekonomiczne państwa czy jednostki związane z zapewnieniem skutecznego systemu opieki nad osobami starszymi. Wraz z podejmowaniem działań promujących wydłużenie czasu aktywności zawodowej pracowników, istotne jest poznanie czynników środowiska pracy i cech pracy, które mogą przedwcześnie obniżać zdolność do pracy, a także kreowanie takich warunków środowiska i organizacji pracy, które będą sprzyjały pozostawaniu w zatrudnieniu również po przekroczeniu ustawowego wieku emerytalnego.
Ageging is mainly perceived as a demographic process wich has an impact on the population policy and wich generates particular organizational problems and economic costs for the State or for a unit dealing with ensuring effective care system for older persons. Alongside the measures aiming to promote the extension of working life, it is of vital importance to identify work environment factors and work features which may lead to premature decline of work ability as well as to create such work conditions and work organization which will be conductive to remaining in employment after having reached the statutory retirement age.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2006, 2; 20-21
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upamiętnianie księcia Janusza Starszego a wiedza współczesnego mieszkańca Mazowsza
The commemoration of the Duke Janusz Starszy and the knowledge of the contemporary inhabitant of Mazovia
Autorzy:
Piekarz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461304.pdf
Data publikacji:
2017-06
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Janusz I Starszy
upamiętnienie
Janusz I the Old
memorial
Opis:
Janusz I Starszy (ok.1346-1429), był jednym z najwybitniejszych książąt mazowieckich, o bardzo do-brej opinii zawartej w Kronice Jana Długosza. Dlatego też władze samorządowe, szukając lokalnej postaci historycznej godnej upamiętnienia, decydują się czasami na księcia Janusza Starszego. Ważne miejsce upamiętnienia znajduje się w krypcie pod Archikatedrą św. Jana w Warszawie, w po-staci sarkofagu z napisem: „Książęta mazowieccy Janusz Starszy, Bolesław III”. Poza tym Garwolin upamiętnił księcia Janusza, stawiając pomnik. W mieście tym znajduje się także ulica księcia Janusza, podobnie jak w Ciechanowie, Kolnie, Łomży, Małym Płocku, Przasnyszu, So-chaczewie i Warszawie, a w Ostrołęce – rondo. Władca ten jest również patronem dwóch szkół: w Górze Kalwarii i Łomży, a także Hufca ZHP Warszawa-Centrum. Pewną formą upamiętnienia księcia Janusza Starszego są przedstawienia malarskie, wykonane współcześnie na budynkach w Czersku i Górze Kalwarii. Książę jest także upamiętniany w inscenizacjach historycznych i grach fabularnych. Biorąc pod uwagę różnorodność upamiętnień, można sądzić, że ta postać historyczna powinna być powszechnie znana. Żeby to sprawdzić w drugiej połowie 2016 roku zostały przeprowadzone badania ankietowe. Objęły one 9 miast, leżących niegdyś w granicach państwa księcia Janusza. Responden-tami były osoby pełnoletnie, urodzone i mieszkające na Mazowszu. Wyniki badań nie są optymistyczne. Spośród 100 respondentów tylko trzech wiedziało o jakiejś formie upamiętnienia tego władcy, a dziewięciu znało tę postać z innych źródeł, związanych w dużej mierze z zamkami, których twórcą lub gospodarzem był właśnie książę Janusz Starszy.
Janusz I the Old (about 1346-1429), is one of the most distinguished dukes of Mazovia. He has a very good opinion in the Chronicle of Jan Długosz. This is the main reason, why local authorities decide on Duke Janusz I the Old, when they are looking for a local, historical figure for commemoration. The crypt of St. John’s Archicathedral in Warsaw is important place of commemoration. There is a sarcophagus with the inscription: Dukes of Mazovia Janusz I the Old (and) Bolesław III. Garwolin also commemorated him. There is Janusz I the Old Monument. Besides that, in the town has been located Janusz I the Old Street, as in the other towns: Ciechanów, Kolno, Łomża, Mały Płock, Przasnysz, Sochaczew and Warsaw. Ostrołęka has Janusz I the Old Roundabout. Two schools: in Góra Kalwaria and Łomża, as well as Warsaw Centrum District of Polish Scauting and Guiding Association, have used the name of Duke Janusz I the Old. A certain form of commemoration are modern paintings representing Duke Janusz I the Old. They have been made on the walls of buildings in Czersk and Góra Kalwaria. The Duke is also commemorated in historical re-enactment and role-playing games. Taking into consideration the diversity of commemorations, it can be assumed that this historical figure should be widely known. Questionnaire surveys have been conducted during the second half of 2016 years, in order to verify this knowledge. For the research purpose were selected 9 cities, which had been located within the borders of Duke Janusz I the Old state. The respondents were only adults, born and currently living in Mazovia. The results of the research are not optimistic. Among the 100 respondents, only three of them knew something about commemoration of Duke Janusz I the Old. Nine respondents knew about the Duke from other sources mostly associated with the castles, built or rebuilt by Janusz I the Old.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2017, 21; 85-100
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposoby ograniczania stresu starszych pracowników (2)
Directions of stress reduction among elderly workers (2)
Autorzy:
Widerszal-Bazyl, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179074.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
stres
starszy pracownik
psychologia pracy
stress
workers
psychology of work
Opis:
Jest to druga część artykułu poświęconego zagadnieniu stresu starszych pracowników. Omówiono w niej następujące kierunki działań mających na celu obniżenie poziomu stresu w tej grupie: zmiana postaw ogółu zatrudnionych wobec starszych pracowników, przyjmowanie do pracy, dostosowanie wymagań do możliwości starszych pracowników, zapewnienie większej swobody w pracy, szkolenie starszych pracowników, szkolenie kadry kierowniczej w zakresie "zarządzania wiekiem", promocja zdrowia wśród starszych pracowników.
This is the second part of the article focusing on stress of older workers. In this part, the following activities aiming at stress reduction in this group were described: change of workers' attitudes towards older workers, recruiting to work, matching working conditions with older workers abilities, older workers' training, training of managers in "age management", health promotion among older workers.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2008, 7/8; 6-9
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawność fizyczna a występowanie zespołu słabości u osób w wieku starszym
Physical fitness and the occurrence of frailty among older people
Autorzy:
Malinowska-Lipień, Iwona
Bajorek, Aleksandra
Gabryś, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130412.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Collegium Medicum
Tematy:
physical mobility
frailty
old people
sprawność fizyczna
zespół słabości
wiek starszy
Opis:
Wstęp. Zespół słabości, wynikający z obniżonej wydolności układów fi zjologicznych, charakteryzuje się zmniejszoną rezerwą czynnościową i brakiem odporności na czynniki stresogenne w organizmie osób starszych. Cel pracy. Analiza oraz ocena związku sprawności fi zycznej osób w wieku starszym z potencjalnym wystąpieniem zespołu słabości. Grupa badana i metody. Badania przeprowadzono w grupie 104 pacjentów w wieku 60–101 lat. Sprawność fi zyczną oceniono, dokonując pomiarów kryteriów zespołu słabości, tj.: osłabienie siły mięśniowej (w odniesieniu do BMI i płci badanych osób), spowolnienie chodu, niezamierzone zmniejszenie masy ciała, wyczerpanie, obniżona aktywność fi zyczna. W ocenie siły mięśniowej posłużono się: pomiarem siły maksymalnego uścisku dłoni oraz wskaźnikiem masy ciała (BMI). Wyniki badań. Wraz z wiekiem maleje udział procentowy osób sprawnych fi zycznie, a wyraźnie rośnie udział procentowy osób niesprawnych. Wśród mężczyzn największy jest udział procentowy osób niesprawnych fi zycznie (39%), a u kobiet – osób osłabionych fi zycznie (51%). W grupie osób osłabionych i niesprawnych fi zycznie – u 26 (25%) nie wykazano zespołu słabości (not-frail), u 23 osób (22,12%) stwierdzono stan przed wystąpieniem zespołu słabości (pre-frail), u 37 (35,58%) stwierdzono zaś wystąpienie zespołu słabości (frail).
Introduction. Frailty resulting from the reduced effi ciency of physiological systems, ischaracterized by reduced functional reserve and lack of resistance to stressors in thebody of the elderly.Aim. Analysis and assessment of the relationship between physical fi tness of olderpeople and the potential occurrence of frailty.Study group and methods. The study was conducted in a group of 104 patients aged60–101 years. Physical fi tness was assessed by measuring the criteria of the frailty, i.e.weakening of muscle strength (in relation to BMI and sex of the subjects), slowed gait,unintentional weight loss, exhaustion, reduced physical activity. In assessing muscularstrength, the following measures were used: maximum handshake and body massindex (BMI).Results. Following the progress of ageing the percentage of people physically fi t decreases and the percentage of disabled people evidently increases. The percentageof physically disabled people is the highest (39%) among men whereas it is the percentage of physically weakened people (51%) that occurs among women. 26 people(25%) were not-frail in the group of the weakened and disabled physically, 23 people(22.12%) were pre-frail and 37 people (35.58%) were frail.Conclusions. The higher frequency of frailty in older people is connected with females and with the institutionalized. There is a close connection between the darkening of one’s mood or depression and the loss of physical fi tness in old age. The loss ofphysical fi tness may be a warning sign of the progress of frailty.
Źródło:
Sztuka Leczenia; 2020, 35, 2; 29-42
1234-7175
1898-2026
Pojawia się w:
Sztuka Leczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The foot shape in women over sixty
Ukształtowanie stóp kobiet po 60 roku życia
Autorzy:
Drzał-Grabiec, Justyna
Snela, Sławomir
Podgórska, Justyna
Rykała, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965261.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
Women
the elderly
Foot
dimensions
kobiety
starszy wiek
stopy
wymiary
budowa ciała
Opis:
Background: At an elderly age the foot is prone to accelerated involutional changes as a result of an insufficient amount of activity. The latter is a result of the lack of interest, frequent pain, a decline in physiological condition and capacity, as well as isolation from the outside world due to depression.Objective: To assess changes in the shape of the foot in women over sixty and to examine the relation between length, body weight and the BMI index and parameters describing foot shape.Material and methods: The study included 130 women between sixty and ninety. The control group consisted of 130 healthy subjects, aged from twenty to twenty five. Foot measurements were obtained using the computer method of CQ-ST bases of the CQ Elektronik System company. The analysis depended on the following parameters: the length and the width of the foot, Wejsflog’s index, Clarke’s angle and Alpha, Beta and Gamma angles.Results: Statistical results showed a great deal of differences in the foot shape of women over sixty, compared to the women in the control group for the majority of the tested parameters. The exception was the Beta and Gamma angle in the right foot. Correlations were shown in the control group between the length and the body weight and between the BMI index and the width of the feet. Such correlations were not noted in the group of older womenConclusions: The shape of women’s feet after 60 significantly differs from the foot shape of young women. It follows to examine which of the described parameters and in what way they should be taken into account during shoe design for the elderly and in the preparation of treatment and a prevention exercise programme.
Założenia: U osób w podeszłym wieku przyspieszeniu zmian inwolucyjnych w obrębie stóp sprzyja niedostateczna ilość ruchu wynikająca z braku zainteresowania aktywnością ruchową, częstych dolegliwości bólowych, spadku kondycji i wydolności fizycznej organizmu oraz często wyizolowania ze świata zewnętrznego z powodu depresji.Cel: Ocena ukształtowania stóp kobiet po 60 roku życia w zależności od wzrostu i masy ciała oraz zbadanie zależności pomiędzy długością, masą ciała i wskaźnikiem BMI a parametrami opisującymi ukształtowanie stóp.Materiał i Metoda: Badaniami objęto 130 kobiet w wieku 60-90 lat. Grupę kontrolną stanowiło 130 zdrowych kobiet w wieku 20-25. Pomiary stóp wykonano z pomocą urządzenia CQ-ST firmy CQ Elektronik System. Analizowano długość i szerokość stóp, wskaźnik Wejsfloga, kąt Clarka oraz kąty Alfa, Beta, Gamma.Wyniki: Analiza statystyczna wykazała w przypadku większości badanych parametrów istotne różnice w ukształtowaniu stóp kobiet po 60 roku życia w porównaniu do kobiet w wieku 20-25 lat. U kobiet w wieku 20-25 wykazano zależności pomiędzy długością i masą ciała a długością i szerokością stóp oraz pomiędzy wskaźnikiem BMI a szerokością stóp. Zależności takich nie odnotowano w grupie starszych kobiet.Wnioski: Ukształtowanie stóp kobiet po 60-tym roku życia różni się istotnie od ukształtowania stóp młodych kobiet. Konieczne jest zbadanie, które parametry opisujące ukształtowanie stóp, i w jaki sposób, powinny być uwzględniane przy projektowaniu obuwia i planowaniu ćwiczeń ruchowych.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2012, 16(4); 21-27
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres zastosowania actio negatoria w teorii Fryderyka Zolla (starszego)
The scope of application of actio negatoria in the theory of Fryderyk Zoll (senior)
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057810.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
actio negatoria
fryderyk zoll (senior)
roman law
fryderyk zoll (starszy)
prawo rzymskie
Opis:
Przedmiot badań: W XIX-wiecznej doktrynie pojawiały się wątpliwości co do tego, jak należy określić zakres zastosowania skargi negatoryjnej. Głos w tej materii zabierali liczni europejscy romaniści, ale na szczególną uwagę zasługuje stanowisko, ubiegającego się o veniam docendi z prawa rzymskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, Fryderyka Zolla (starszego). Ten uczony nie bał się w swej pracy habilitacyjnej polemizować z najznakomitszymi badaczami prawa rzymskiego, wyrażając jednoznacznie swe zapatrywanie co do zakresu zastosowania skargi negatoryjnej. Cel badawczy: Celem artykułu jest analiza poglądów Fryderyka Zolla (starszego), które ten uczony sformułował w odniesieniu do zakresu zastosowania skargi negatoryjnej w prawie rzymskim. Oprócz tego praca ma na celu przypomnienie, iż także rodzimi uczeni zabrali głos w tej materii. Współcześnie bowiem poglądy krajowych romanistów są w mniejszym stopniu znane i przez to rzadziej cytowane aniżeli zagranicznych uczonych. Metoda badawcza: W pracy dokonano analizy poglądów Fryderyka Zolla (starszego), uwzględniając przy tym odniesienia do źródeł prawa rzymskiego, z których ten uczony korzystał, tworząc swe dzieło. W pracy więc oprócz metody prawno-historycznej wykorzystano także metodę dogmatyczną. Wyniki: W pracy wykazano, iż Fryderyk Zoll (starszy) był zwolennikiem szerokiego ujęcia zakresu zastosowania skargi negatoryjnej i tym samym opowiedział się przeciwko opinii wyrażanej przez część uczonych. Jego stanowisko zostało dogłębnie uzasadnione, a co istotne, stanowi prawdopodobnie pierwszą próbę takiego ujęcia zakresu zastosowania skargi negatoryjnej w polskojęzycznej literaturze romanistycznej.
Background: The XIX century doctrine saw doubts in how to determine the scope of application of actio negatoria. Whereas numerous European Roman law scholars expressed their views on this, special attention should be paid to the views held by Fryderyk Zoll (senior), who was pursuing a veniam docendi in Roman Law at the Jagiellonian University. In his habilitation dissertation, Zoll was not afraid to engage in a polemic with the most prominent researchers of Roman law and explicitly express his views as to the scope of application of actio negatoria. Research purpose: The article aims to analyze the views of Fryderyk Zoll (senior) that the scholar formulated with regard to the scope of application of actio negatoria in Roman law. The paper is furthermore intended as a reminder that Polish scholars, too, had their views on the matter. The reason is that currently the views of Polish-based Roman law researchers are not as well-known and therefore not as frequently quoted as the views held by foreign-based scholars. Methods: The paper encompasses an analysis of the views of Fryderyk Zoll (senior), as well as references to sources of Roman law that the scholar invoked in his work. In addition to the legal-historic method, the article utilizes the dogmatic method. Conclusions: The article shows that Fryderyk Zoll (senior) was a proponent of a broad scope of application of actio negatoria and thus rejected the views held by some other scholars. His position on the issue has been explained in detail and is probably the first attempt at arguing for such a broad scope of application of actio negatoria in Polish literature on Roman law.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 117; 99-113
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gerontechnology — the assessment of one selected technology improving the quality of life of older adults
Autorzy:
Halicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125597.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
technology assessment
gerontechnology
humanoid robot
older adult
ocena technologii
gerontechnologia
humanoidalny robot
starszy dorosły
Opis:
Older adults experience difficulties in their daily lives as their health deteriorates. Gerontechnology (the compilation of terms “gerontology” and “technology”) helps in the resolution of problems faced by older adults by improving their quality of life and, above all, developing tools to facilitate the access of older adults to all goods, services and infrastructure, which is also the understanding of the term used in this paper. The article mainly aimed to assess the selected gerontechnology that improved the quality of life of older adults in terms of different criteria, namely, innovation, demand, socioethics, usability, and functionality. It also analysed whether the respondent's age and gender had any influence on the assessment. Care robots were chosen from among the variety of gerontechnologies. The survey was conducted in the first quarter of 2018 and involved 643 people from different voivodships of Poland. Two types of questionnaires were designed. The electronic form of the survey was distributed using social media and snowball techniques, and the paper form was sent by traditional post to all nursing homes in Poland.
Źródło:
Engineering Management in Production and Services; 2019, 11, 2; 43-51
2543-6597
2543-912X
Pojawia się w:
Engineering Management in Production and Services
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Predykcyjna rola modeli socjalizacji w przewidywaniu kompetencji młodzieży w starszym wieku szkolnym
The role of socialization models in predicting the competencies of students at an older school age
Autorzy:
Zacharuk, Tamara
Sobczak, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134291.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
modele socjalizacji
kompetencje
młodzież
starszy wiek szkolny
socialization models
competencies
youth
older school age
Opis:
Wprowadzenie. Odziaływania socjalizacyjne rodziców przyczyniają się nie tylko do rozwoju sfery społeczno-kulturowej i psychologicznej dziecka, lecz także mogą kształtować jego umiejętności składające się na kompetencje. Postanowiono sprawdzić, które z modeli socjalizacji stosowane przez rodziców oddziałują na wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym. Cel. Celem artykułu jest określnie modelu predykcji kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym ze względu na modele socjalizacji stosowane przez ich rodziców. Materiały i metody. Badania wykonano po pierwszym okresie pandemii w publicznych szkołach podstawowych na terenie wschodniego Mazowsza. Analizy przeprowadzono na 166 osobach z klas szóstych, siódmych i ósmych. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, jako technikę wykorzystano ankietę, na podstawie której skonstruowano dwa narzędzia badawcze. Pierwsze określało typ i stopień wykorzystywania przez rodziców modelu socjalizacji, drugie miało charakter samoopisowy i służyło do określenia skali umiejętności poznawczych, komunikacyjnych, społecznych i moralnych uczniów. Wyniki. W efekcie stwierdzono, że predyktorami przewidującymi wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym są dwa modele: zupełnej swobody i konfliktowy. Poziom kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym wzrasta o prawie 7%, jeżeli ich rodzice w procesie socjalizacji stosują model zupełnej swobody, a nie wykorzystują modelu konfliktowego.
Introduction. Socialization activities of parents not only contribute to the development of the social-cultural and psychological sphere of the child, but also may shape the child’s skills that constitute competencies. It was decided to check which of the models of socialization used by parents affect the growth of competencies in youth at an older school age. Aim. The aim of the article is to determine a model of prediction of competences of adolescents at an older school age due to the socialization models used by their parents. Methods. The research was conducted in public primary schools in eastern Mazovia, after the first period of the pandemic. 166 students in the sixth, seventh, and eighth grades were analysed. The diagnostic survey method was used, the technique was a questionnaire, on the basis of which two research tools were constructed. The first research tool determined the type and degree of parents’ use of the socialization model; the second tool was a self-reported scale and was used to determine students’ cognitive, communication, social, and moral skills. Results. As a result, two models of socialization were found to be predictors of increased competence: complete freedom, and the conflict model. The level of competence of older school-age adolescents increases by almost 7% if their parents use the complete freedom model in the socialization process and do not use the conflict model in socialization relationships.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2021, XXV, (2/2021); 195-218
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane oprawy ksiąg z prywatnych bibliotek polskich w zbiorach kanonika gnieźnieńskiego Tomasza Josickiego
Selected bindings of volumes from private Polish libraries, found in the collection of the Gniezno canon, Tomasz Josicki
Autorzy:
Muraszko, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631327.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Tomasz Josicki
Kasper Rajman Starszy
Archdiocesan Archive in Gniezno
Cathedral Library in Gniezno
bindings
tegumentology
Opis:
The article presents selected book bindings from the collection of a Gniezno canon, Tomasz Josicki, which originally belonged to three private libraries.
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2015, 12; 261-274
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interdyscyplinarne dylematy granic starszego wieku – wstęp do rozważań nad wiekiem granicznym starszych konsumentów
The interdisciplinary dilemmas of chronological criterion of old age – preliminary studies on older consumers
Autorzy:
Bałandynowicz-Panfil, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/655365.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
próg starości
starzenie się społeczeństw
starszy konsument
old age criterion
ageing of societies
older consumer
Opis:
In terms of researches on contemporary demographic changes, there are many methodological dilemmas. One of them is the old age criterion, adopted in different disciplines, as well as fields of a study. The subject of the paper is to analyze the differences of approaches to boundaries of senior age in an interdisciplinary perspective. The aim of the study is to answer the question: Who is, from a chronological point of view, an older person for economists, sociologists, demographers, and medicine. The base for that are literature studies, comparative analysis of methodology of previous empirical studies, as well as market practices. Next step is the attempt to specify the age cutoff in studies on seniors purchasing behaviors. The aim of this paper is to demonstrate the lack of consistency in the approach to the threshold of old age, both in specific disciplines as well as in relation to a narrower research area, which are older consumers. The current trend is very diverse (Bondos 2013: 31–36; OCCP 2009; Bombol, Słaby 2011; Stroud, Walker 2013; Gunter 1998). Older consumers are defined as persons aged over 50, 55, 60, or 65 years. The paper proves that the unified approach to this issue would allow for greater availability of comparative studies, statistics, and therefore more dynamic development of researches in the field of older consumers.
W zakresie badań nad współczesnymi zmianami demograficznymi istnieje wiele dylematów metodologicznych. Jednym z nich jest zróżnicowanie progów wiekowych, przyjmowane w różnych dyscyplinach, jak również dziedzinach nauki. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest analiza różnic podejść do granicy tzw. wieku senioralnego w ujęciu interdyscyplinarnym. Opracowanie ma stanowić odpowiedź na pytanie: kim jest, z chronologicznego punktu widzenia, osoba starsza dla ekonomistów, socjologów, demografów czy przedstawicieli nauk medycznych? Na podstawie studiów literaturowych, analizy porównawczej metodyki, publikowanych badań empirycznych, jak również w oparciu o praktykę rynkową podjęta zostanie próba określenia granicy wieku starszego w odniesieniu do badań nad zachowaniami nabywczymi osób starszych. Celem artykułu jest wykazanie braku spójności w podejściu do progu starości, zarówno w poszczególnych dyscyplinach, jak i w odniesieniu do węższego obszaru badawczego, jakim są starsi konsumenci. Obecny nurt jest bardzo zróżnicowany. Jako starszych konsumentów określa się osoby w wieku powyżej 50., 55., 60. czy 65. roku życia. Brak jest jednoznacznej podstawy w przyjmowaniu danej granicy (Bondos 2013: 31–36; UOKiK 2009; Bombol, Słaby 2011; Stroud, Walker 2013; Gunter 1998). Artykuł dowodzi, iż ujednolicenie podejścia w analizowanym aspekcie pozwoliłoby na większą dostępność badań porównawczych, danych statystycznych, a zatem bardziej dynamiczny rozwój nauki nad osobami starszymi jako konsumentami.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2016, 3, 321
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of dynamic balance during step initiation in Parkinson’s disease patients and elderly – a validity study
Autorzy:
Juras, Grzegorz
Kamieniarz, Anna
Michalska, Justyna
Słomka, Kajetan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/307381.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
choroba Parkinsona
wiek starszy
stabilność postawy
Parkinson’s disease
elderly
postural stability
validity
step initiation
Opis:
The aim of this study was to evaluate the reliability of the novel posturographic procedure and to investigate the relationships between parameters of this procedure and clinical tests. We hypothesised the proposed step initiation procedure to be reliable method of balance and motor disability assessment, especially in patients with neurological deficits. Also, we assumed high significant correlation between parameters of step initiation procedures and clinical tests. Methods: The 35 subjects with idiopathic PD and 35 agedmatched healthy controls participated in this study. The gait initiation was measured using two force platforms. The procedure consisted of three phases: (1) quiet standing on a first platform (2) crossing on the second platform, (3) quiet standing on a second platform. Testing was carried out in four conditions: unperturbed trial, obstacle crossing, step-up and step-down. Results: In the proposed gait initiation procedure, the vCOP, raCOP and rmsCOP showed an excellent reliability (ICC > 0.80). For transit phase, reliability of all variables in all conditions also was excellent (ICC = 0.8–0.9). There were only a few associations between Tinetti scores and posturographic variables in controls, but in PD patients the significant correlations were found between the proposed measures and the UPDRS, Tinetti, FRT, TUG and with the BBS. Conclusions: The proposed gait initiation procedure is reliable and very suitable for the assessment of patients with Parkinson’s disease. It can be used as an objective assessment of the clinical condition and dynamic balance, and help in the designing and programming of the appropriate rehabilitation and treatment.
Źródło:
Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2020, 22, 1; 3-10
1509-409X
2450-6303
Pojawia się w:
Acta of Bioengineering and Biomechanics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aethelflaeda – kobieta, która broniła Anglię przed wikingami
Autorzy:
Madej, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038327.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Aethelflaeda
Alfred Wielki
Danelaw
Edward Starszy
wikingowie
Aethelflaed
Alfred the Great
Edward the Elder
Vikings
Opis:
Aethelflaeda (ok. 870–918) była córką Alfreda Wielkiego, króla Wessexu. Czasy, w których żyła, były dla terenów dzisiejszej Anglii niezwykle ciężkie. Choć w przełomowym roku 878 jej ojciec pokonał jednego ze skandynawskich wodzów Guthruma w bitwie pod Edington i zwycięstwo to przyniosło Anglosasom kilkanaście lat pokoju, to północna i wschodnia część kraju wciąż znajdowała się pod panowaniem wikingów. Artykuł ten ma na celu ukazać przede wszystkim dokonania Aethelflaedy. Bez wątpienia odziedziczyła po ojcu siłę charakteru i determinację, by całkowicie usunąć wikingów z Anglii. Po śmierci męża, ealdormana Mercji Aethelreda sama sprawowała rządy w tym kraju, co z racji płci było w jej czasach czymś wyjątkowym. Wraz z bratem Edwardem Starszym kontynuowała rozpoczętą przez Alfreda fortyfikację miejscowości, m.in. w 917 r. udało jej się odbić z rąk wikingów Derby, jedną z ich głównych baz. Sukcesy Aethelflaedy przerwała, niestety, nagła śmierć w kolejnym roku. Pamięć o jej czynach przetrwała jednak pokolenia.
Aethelflaed (ca. 870–918) was the daughter of Alfred the Great, king of Wessex. The times in which she lived were for the future England extremaly difficult. Though in the decisive year of 878 her father defeated one of the Viking leaders, Guthrum, in the battle of Edington and this victory brought the Anglo-Saxons a couple of years of peace, the northern and eastern part of the country was still under Viking rule. The primarily purpose of this paper is to present the achievements of Aethelflaed. No doubt she inherited her father’s character and determination to completely eliminate the Vikings from England. After the passing of her husband, ealdorman Aethelred of Mercia, she alone ruled Mercia, which for a women was quite unusual in her times. Together with her brother Edward the Elder she continued the construction of burhs, a project started by Alfred. Among other victories in 917 she managed to recapture Derby, one of the Five Boroughs of the Danelaw. Unfortunately, Aethelflaed’s sudden death in 918 stopped these successes. However, the memory of her deeds survived generations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 13-22
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas wolny ludzi starszych w świetle teorii aktywności
Autorzy:
Różański, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2004416.pdf
Data publikacji:
2020-04-14
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
activation
activity
leisure time
elderly man
activity theory
aktywizacja
aktywność
czas wolny
człowiek starszy
teoria aktywności
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie problemu czasu wolnego ludzi starszych w perspektywie teorii aktywności. Punktem wyjścia podjętych rozważań było wyjaśnienie pojęć „starość” i „starzenie się”. W dalszej kolejności przedstawiono ważniejsze zagadnienia dotyczące aktywności człowieka w okresie późnej dorosłości oraz zaprezentowano główne założenia teorii aktywności. Następnie określono pojęcie czasu wolnego, omówiono cechy aktywności wolnoczasowej, a także wskazano na funkcje czasu wolnego. Zwrócono również uwagę na strukturę budżetu czasu seniorów oraz dominujące wśród nich typy aktywności wolnoczasowej. W następnej kolejności przedstawiono problem czasu wolnego ludzi starych w kontekście teorii aktywności, zwracając szczególną uwagę na zagadnienia dotyczące aktywizacji seniorów.
The purpose of this article is to show the problem of the leisure time of older people from the perspective of activity theory. The starting point for these considerations was to clarify the concepts of “old age” and “aging”. Next, the most important issues of human activity in late adulthood were presented, and the main assumptions of activity theory were described. Then, the concept of leisure time was defined, the features of leisure time activity were discussed, and the functions of leisure time were indicated. Attention was also paid to the structure of the time budget of seniors and the types of leisure time activity dominating among them. Also the problem of leisure time of old people in the context of activity theory was presented, with special attention paid to the issues of activation of seniors.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2020, 23, 1; 133-148
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina wielopokoleniowa jako kreatywne środowisko dla dziecka
Autorzy:
Pavluvčíková, Elena
Čupková, Lena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694583.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
multigenerational functional family
creative environment
child
older individual
wielopokoleniowa rodzina funkcjonalna
środowisko twórcze
dziecko
starszy osobnik
Opis:
Family, whether nuclear or multigenerational, constitutes the primary creative environment for the child. The conditions of creative environment are met by a functional family. Creative resources include interpersonal contact in general, communication, game, dramatization, etc. Creative environment in a family requires the willingness of creative adults, whether parents, grandparents, or the extended family. Kindergartens and, later on, primary schools pick up the threads of the creative background built in a functional family. Pedagogical education and the option of institutionalised continuous training in the area of creativity is perceived as an advantage teachers have over parents and grandparents who have only limited opportunities of such courses. The paper deals with the creative family environment and brings examples of the development opportunities in a nuclear and multi-generational family.
Rodzina – czy to nuklearna, czy wielopokoleniowa – stanowi podstawowe środowisko twórcze dla dziecka. Warunki środowiska twórczego spełnia funkcjonalna rodzina. Zasoby kreatywne obejmują ogólnie kontakt interpersonalny, komunikację, grę, dramatyzację itp. Środowisko twórcze w rodzinie można zbudować wyłącznie na woli kreatywnych dorosłych, zarówno rodziców, dziadków, jak i dalszej rodziny. Przedszkole, a później szkoła podstawowa, wychwytuje wątki kreatywnego środowiska w funkcjonalnej rodzinie. Zaletą nauczycieli jest edukacja pedagogiczna i możliwość zinstytucjonalizowanego ustawicznego szkolenia w zakresie kreatywności. Takie kursy są rzadko prowadzone dla rodziców czy dziadków. Artykuł dotyczy twórczego środowiska rodzinnego. Podano tu przykłady możliwości rozwoju w rodzinie nuklearnej i wielopokoleniowej.
Źródło:
Prima Educatione; 2019, 3
2544-2317
Pojawia się w:
Prima Educatione
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Leisure Time of Older People in Light of Activity Theory
Czas wolny ludzi starszych w świetle teorii aktywności
Autorzy:
Różański, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195222.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
aktywizacja
aktywność
czas wolny
człowiek starszy
teoria aktywności
activation
activity
leisure time
elderly man
activity theory
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie problemu czasu wolnego ludzi starszych w perspektywie teorii aktywności. Punktem wyjścia podjętych rozważań było wyjaśnienie pojęć „starość” i „starzenie się”. W dalszej kolejności przedstawiono ważniejsze zagadnienia dotyczące aktywności człowieka w okresie późnej dorosłości oraz zaprezentowano główne założenia teorii aktywności. Następnie określono pojęcie czasu wolnego, omówiono cechy aktywności wolnoczasowej, a także wskazano na funkcje czasu wolnego. Zwrócono również uwagę na strukturę budżetu czasu seniorów oraz dominujące wśród nich typy aktywności wolnoczasowej. W następnej kolejności przedstawiono problem czasu wolnego ludzi starych w kontekście teorii aktywności, zwracając szczególną uwagę na zagadnienia dotyczące aktywizacji seniorów.
The purpose of this article is to show the problem of the leisure time of older people from the perspective of activity theory. The starting point for these considerations was to clarify the concepts of “old age” and “aging”. Next, the most important issues of human activity in late adulthood were presented, and the main assumptions of activity theory were described. Then, the concept of leisure time was defined, the features of leisure time activity were discussed, and the functions of leisure time were indicated. Attention was also paid to the structure of the time budget of seniors and the types of leisure time activity dominating among them. Also the problem of leisure time of old people in the context of activity theory was presented, with special attention paid to the issues of activation of seniors.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2020, 23, 1; 133-148
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywilej dla Błonia (1380 r.) na tle lokacji miast za panowania Janusza I Starszego
Town Privileges for Błonie (1380 r.) During the Reign of Janusz I the Old
Autorzy:
Płowik, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134382.pdf
Data publikacji:
2022-02-24
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
Błonie
municipal location charter
Chełmno law
Janusz I the Old
lokacje miejskie
prawo chełmińskie
Janusz I Starszy
Opis:
Niniejsza praca zawiera analizę przywileju, który wystawił książę Janusz I Starszy dla swojego miasta Błonia w 1380 r. W nim to nadał mieszczanom prawo stosowania prawa chełmińskiego, zwolnił ich z powinności prawa książęcego oraz opłat celnych na terenie całego kraju. Badanie porównawcze wykazuje, że takie same postanowienia zawierały przywileje nadawane później innym wspólnotom miejskim we wschodniej dzielnicy mazowieckiej. Aby przedstawić kontekst wystawienia przywileju, w pracy przedstawiony jest również zarys sytuacji politycznej i gospodarczej na Mazowszu w drugiej połowie XIV w., początki i przebieg lokacji na prawie niemieckim mazowieckich miast oraz dzieje Błonia przed 1380 r. Celem tej pracy była odpowiedź na pytanie o datę lokacji Błonia, mając na względzie istnienie co najmniej dwóch typów przywilejów, odgrywających w procesie lokacyjnym ważną rolę. Przywilej dla Błonia okazał się zamykającym ten proces, co pozwala przesunąć datę początków miasta wstecz.
This article contains an analysis of the privilege issued by Duke Janusz I the Old for his city of Błonie in 1380. In it, he granted the townspeople the right to apply the Chełmno law, released them from the obligation of the ducal law (ius ducal) and customs duties throughout the country. The comparative study shows that the same provisions contained privileges later granted to other urban communities in the eastern district of Mazovia. In order to present the context of issuing the privilege, the work also presents an outline of the political and economic situation in Mazovia in the second half of the 14th century, the beginnings and course of the municipal location charter under German law of Mazovian cities and the history of Błonie before 1380. The purpose of this work was to answer the question about the date of the municipal location charter of Błonie, bearing in mind the existence of at least two types of privileges that play an important role in the location process. The privilege for Błonie turned out to be the end of this process, which allowed to postpone the date of the city's beginnings.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2021, 16, 2; 37-64
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie hortiterapii w pracy z osobami starszymi
The importance of hortitherapy in treatm ent of elderly people
Autorzy:
Stepulak, Marian Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1113808.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
hortiterapia
człowiek starszy
ogród
problemy zdrowotne i efekty
rehabiltacyjne
hortiherapy
elderly
garden
health problems and rehabilitation effects
Opis:
This paper constitutes a synthesis of the problems of hortitherapy and the problems of the elderly. The aim of this paper is to present the original new idea of using gardens to treat elderly people. Scientific reflection on the above issue is the implementation of the goal in the theoretical as well as practical dimension. This paper refers to the level of psychological and pedagogical analysis. Hortitherapy appeals to the natural human need, namely the contact with the natural environment. Through this method patients can form a relationship with the garden environment in an active and passive way. Contact with nature and observation of its cycles has significant effects on individuals tired of civilization. Hortitherapy is particularly useful for elderly people who are sometimes lonely, suffering and sick. At the same time, they are dissatisfied with their past life and very pessimistic about their future. Interaction with the garden fauna and flora relieves their suffering, allowing them to increase the quality of the physical, social, cognitive and psychological aspects of their lives.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2018, 4, 29; 143-157
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intertekstualne refleksje Jacka Kaczmarskiego i Gerta Hofmanna o „Ślepcach” Petera Bruegla
Intertextual deliberations on “The Blind” by Pieter Bruegel, Jacek Kaczmarski and Gert Hofmann
Autorzy:
Gajak-Toczek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967463.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Gert Hofmann
modern poetry
painting
intertextuality
Pieter Bruegel (elder)
poezja współczesna
malarstwo
intertekstualność
jacek kaczmarski
pieter bruegel (starszy)
Opis:
Artykuł Intertekstualne refleksje o „Ślepcach” Pietera Bruegla, Jacka Kaczmarskiego i Gerta Hofmanna ukazuje intelektualne związki między obrazem niderlandzkiego mistrza a wierszem polskiego barda i powieścią niemieckiego prozaika. Płótno szesnastowiecznego malarza zainspirowało twórców XX wieku do podjęcia refleksji nad otaczającym ich światem, celem i sensem życia człowieka, którego losami władają często pycha, duma, nienawiść, żądza panowania nad innymi. Mimo ogromnej siły zła – zdaniem pisarzy – należy jednak podejmować, wciąż na nowo, próby ukierunkowania na kultywowanie pierwiastków stanowiących o dobrej stronie natury ludzkiej, nadających egzystencji każdego z nas ludzki wymiar. Upadając, potykając się, doznając bólu i cierpienia, ślepcy podnoszą się, pokonują swoje własne, fizyczne ograniczenia, pozwalając wierzyć, że takich czynów dokonać mogą wszyscy.
The article Intertextual deliberations on »The Blind« by Pieter Bruegel, Jacek Kaczmarski and Gert Hofmann indicates intellectual connections between the painting by Dutch master (The Blind Leading the Blind), the poem by Polish bard (The Parable of the Blind) and the novel by German writer (Blindensturz). The canvas by sixteenth century’s painter inspired creators of the 20th century to reflect on the surrounding world, the purpose and the meaning of human life whose fate is ruled by hubris, pride, hate, greed of dominance over other. Despite the immense power of evil – in the opinion of the writers – it is vital to attempt again and again to direct at cultivation of the elements constituting a good side of human nature which imparts human dimension to our existence. Through falling down, tripping, experiencing pain and suffering the blind rise and overcome personal and physical constraints. They let us believe that such deeds can be performed by everyone.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 22, 4
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Death Penalty, the “Marriage Penalty” and Some Remarks on the Utility of Senecan Research in the Study of Roman Law
Autorzy:
Joanna, Kulawiak-Cyrankowska,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902772.pdf
Data publikacji:
2019-09-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Roman rape
lex raptarum
controversia
Seneca Maior
Roman Law
Roman Rhetoric
gwałt
Seneka Starszy
prawo rzymskie
retoryka łacińska
Opis:
The problem in the 5th controversia from the work of Lucius Annaeus Seneca the Elder, entitled Oratorum et rhetorum sententiae divisiones colores, is presented as follows: one man seduced two women during the same night. According to the law, which in the literature is referred to as lex raptarum, a woman who was kidnapped may choose between the death penalty for the ravisher or marrying him, but without giving him a dowry. Here, two women were granted the right of option and one of them demanded the death of the man, but the other wanted to marry him. The declaimers were trying to find an answer to the question: which solution is worthier to prevail? Since, in fact, the main problem raised in the controversia is the interpretation of law, it constituted quite a significant intellectual challenge. The declaimers employed very impressive legal reasoning techniques. This controversia constitutes then not only an interesting starting point to conduct the research on the borderline of law and declamation, but also might be a strong argument that the law and rhetoric, at least in some aspects, could have been complementary to each other.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 80; 197-214
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka militarna w deskrypcji zachowań kobiet. Na podstawie tekstów Cycerona i Liwiusza
Military Rhetoric in the Description of Women Behaviour. On the Basis of the Texts of Cicero and Livy
Autorzy:
Dziuba, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929083.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Liwiusz
Cyceron
Katon Starszy
Klodia Metelli
retoryka
mowa
kobieta
Livy
Cicero
Cato the Elder
Clodia Metelli
rhetoric
speech
woman
Opis:
The article analyzes the original and rare Roman military phraseology found in preserved works of literature, inscribed in the convention of invectives against women. As it is testified by the preserved fragments of the Law of the Twelve Tables the Roman civilization divided the space of men’s activities (politics and war) from the space of women’s activities (home and family) quite early. Literature imbued with didacticism supported this division by creating archetypal figures of ideal representatives of both the genders. In the course of development it worked out a stereotyped phraseology that served describing virtutes feminae and, separately, men’s virtues, corresponding to the spaces ascribed to them. Any breaking with the order established by tradition (mores maiorum) and law encountered severe reprimands, which, however, remained in the rhetoric convention of vituperatio. The two texts by outstanding rhetors: Livy – Cato the Elder’s speech against the repeal of the Oppian law (AUC 34, 2-4) and Marcus Tullius Cicero’s speech Pro Caelio that are analyzed here supply examples of the use of military phraseology, that is phraseology usually used for describing typically men’s activities, in descriptions of women’s behavior. In the case of Marcus Porcius Cato’s speech vocabulary belonging to the sphere of military science (agmen, expugnare, obsidere, coniuratio, seditio) serves inducing fear in the men listening to him. In this way, by using the threat of seizing power in the republic by women, the consul motivated patres familias to act and not to yield to women. In the case of Cicero’s speech military rhetoric was used to ridicule and embarrass Clodia Metelli as a credible witness for the prosecution in the trial of Marcus Caelius Rufus. Aggressive, and at times obscene humor was supposed to divert the listeners’ attention from the defense’s lack of arguments concerning the substance of the trial. The original military phraseology used by both the authors serves definite practical aims. What is more, its artistic dimension is decidedly pushed into the background. Cicero’s and Livy’s surprising idea allows, on the one hand, to appreciate their ingeniousness in the field of rhetoric, their conscious rejection of conventions, and on the other, helps the contemporary reader of ancient texts realize the fact that men of the period of the Republic found it difficult to keep women within the limits imposed by tradition. They were forced to reach for sophisticated verbal argumentation in order to convince the judges and politicians (in both these groups patres familias prevailed) about a real threat posed by the ones in their charge.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 3; 75-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Right to Choose or Having No Choice: Retirement or Employment. Dilemmas Related to Old Age (Remarks Based on Polish Legal Regulations)
Prawo wyboru, czy jego brak. Dylematy wieku starszego (rozważania oparte na polskich unormowaniach prawnych)
Autorzy:
WROCŁAWSKA, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435072.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
retirement pension
old age
retirement age
termination
flexible employment
emerytura
wiek starszy
wiek emerytalny
rozwiązanie umowy
elastyczne formy zatrudnienia
Opis:
In the title of this work, one may notice a nod towards Shakespearean drama. Here the tragedy of the situation relates to making a choice on whether people at the age of retirement should be left with an unequivocal choice: either work and receive remuneration for it, or retire. However, would it not also be justified to undertake such activities which support pensioners in work and thus create an opportunity for people who receive a retirement pension to work as long as possible? The discussion on this matter is significant, as the lowering of the retirement age is happening in Poland. Postponement of retirement and continuing in work after reaching retirement age may significantly increase retirement income. Therefore, this is decisive when making decisions about whether to take retirement or continue in employment. The legal regulations may considerably affect this process. Hence, the discussion about the adequacy of the legal instruments which allow a choice to be made is particularly important and topical. The presented analyses allowed this author to provide some assessments with relation to the ongoing issue of the lowering of the retirement age, determined - as politicians claim – to give people a choice. The presented topic fits into the framework of making work sustainable over a lifetime, which is a key facet of the promotion of longer and healthier working lives, as it is inextricably linked with the well-being of society.
W ramach niniejszego opracowania Autorka podjęła próbę analizy prawnej sytuacji osób osiągających wiek emerytalny w kontekście kontynuowania pracy zarobkowej. Głównym celem, leżącym u podstaw opracowania naukowego była odpowiedź na pytanie dotyczące prawa wyboru ze strony osób w tym przedziale wiekowym. W celu jej udzielenia przeanalizowano wpływ wieku emerytalnego na kontynuowanie zatrudnienia, jak i wpływ otrzymywanej emerytury na decyzję o podjęciu pracy. Aktualność analizowanej problematyki zasługuje na szczególne podkreślenie ze względu na zmiany w zakresie wieku emerytalnego, prowadzące do jego obniżenia od 1.10.2017 r. W wielu komentarzach dotyczących wprowadzenia powyższej reformy pojawiały się wypowiedzi podkreślające potrzebę zapewnienia obywatelom prawa wyboru: pozostawania w pracy albo przejścia na emeryturę. Posłużyło to także do sformułowania przez Autorkę wniosków odnośnie do kształtu regulacji prawnej oraz uwag de lege ferenda. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zasadniczy wpływ na realizację prawa wyboru ze strony obywateli mają regulacje prawne. Kształtują one zakres powyższego prawa. Prowadzić też mogą do sytuacji, kiedy pomimo patetycznych oraz donośnych haseł o prawie wyboru, w rzeczywistości będzie ono tylko pewną iluzją, prowadzącą do pogłębienia się niesprawiedliwego oraz nieakceptowanego międzypokoleniowego podziału ciężarów oraz korzyści. Prowadzone rozważania wpisują się także w liczne programy, agendy oraz badania bazujące na promowania jak najdłuższego pozostawania w zatrudnieniu.
Źródło:
Economic and Environmental Studies; 2017, 17, 44; 947-968
1642-2597
2081-8319
Pojawia się w:
Economic and Environmental Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazy i kolekcje dzieł sztuki u Strabona
Paintings and Art Collections in Strabo’s Geographica
Autorzy:
Ławińska-Tyszkowska, Janina
Szastyńska-Siemion, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127712.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Filostrat Starszy
stoicka teoria dzieła sztuki
Strabon
Geographica
Philostratus the Elder
Stoic theory of the work of art
Strabo
Opis:
The article’s premise is a Stoic-based idea of the work of art, featured in the Eikones of Philostratus the Elder. The pair of authors examines the issue of whether, and to what degree, Strabo (himself also an adherent to Stoical philosophy) shares similar views on the work of art, or whether he is partial to the view prevalent in ancient Greece, which consisted in a kind of naïve awe at the execution of ideal likeness (as exemplified, for instance, by the approach of the heroines of Herondas’ mimiambus IV). A thorough analysis of all descriptions of works of art contained in Strabo’s work leads to the conclusion that Strabo’s was not impressed by “barbarians’ art”. In fact, he begins to pay any attention to works of art as late as in Book 8, describing Greece’s sundry lands. Strabo’s views on the work of art fall into the following categories: 1. a mere note of the object combined with a description of its single feature, usually its size; 2. a thoroughgoing description of works of illustrative character (an antique Biblia Pauperum); and 3. a description of peregrinations of works of art after the latter were seized by the Romans. The last category appears to be of particular interest to Strabo, perhaps due to his view that the Greeks were culturally superior to all Romans (see Daniela Dueck, Strabo of Amasia, London and New York, 2000). In conclusion, it appears that Strabo was a dilettante in his reception of the works of art. No element of his views can be construed to prefigure the later Stoic theory of Philostratus the Elder. In Strabo’s work, the works of art serve to adorn the world and to vivify his often very dry geographical descriptions; their existence was made merely to exemplify the superiority of the Greek spirit over the remaining world.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 65-75
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fryderyk Zoll (starszy), Leon Piniński i zakres zastosowania actio negatoria. Koncepcje dwóch XIX-wiecznych romanistów a regulacja Kodeksu cywilnego
Fryderyk Zoll (senior), Leon Piniński and the scope of applying of actio negatoria. Concepts of two 19th century Roman law scholars’ and present-day Civil Code regulations
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057176.pdf
Data publikacji:
2021-12-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Roman law
negatory action
legal tradition
Fryderyk Zoll (senior)
Leon Piniński
prawo rzymskie
skarga negatoryjna
tradycja prawna
Fryderyk Zoll (starszy)
Opis:
Przedmiot badań: Kwestia zakresu zastosowania actio negatoria budziła spore zainteresowanie w XIX-wiecznej doktrynie i stanowiła przedmiot ożywionych dyskusji. W artykule odniesiono się do koncepcji sformułowanych przez Fryderyka Zolla (starszego) oraz Leona Pinińskiego. Zwrócono również uwagę na uregulowania polskiego Kodeksu cywilnego, poszukując jednocześnie śladów teorii tych dwóch dziewiętnastowiecznych uczonych we współcześnie obowiązujących regulacjach. Cel badawczy: Celem artykułu jest nie tylko przypomnienie poglądów dwóch wybitnych polskich romanistów: Fryderyka Zolla (starszego) i Leona Pinińskiego, ale także odniesienie ich zapatrywań do współcześnie obowiązujących uregulowań dotyczących skargi negatoryjnej. Artykuł jest próbą udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy we współczesnej regulacji skargi negatoryjnej można odnaleźć ślady koncepcji tych rodzimych uczonych. Metoda badawcza: W artykule wykorzystano metodę prawno-historyczną oraz dogmatyczną. Wyniki: Koncepcje sformułowane przez F. Zolla (starszego), a także L. Pinińskiego, dotyczące skargi negatoryjnej z pewnością zasługują na uznanie. Klarowność ich przedstawienia, a także precyzja wywodów uprawnia do stwierdzenia, że warsztat tych uczonych stał na najwyższym poziomie. W obecnie obowiązującym Kodeksie cywilnym odnaleźć można ślady poglądów dwóch polskich romanistów. Prawdopodobnie nie da się jednak ustalić, czy twórcy aktualnie obowiązujących uregulowań sięgali bezpośrednio do dzieł F. Zolla (starszego) oraz L. Pinińskiego podczas prac związanych z kodyfikacją prawa
Background: Question concerning the scope of applying actio negatoria stimulated considerable interest in nineteenth-century doctrine and was the subject of intense discussion. The article refers to the concepts formulated by Fryderyk Zoll (senior) and Leon Piniński. The article also focuses on the regulations of the Polish Civil Code, at the same time seeking traces of the theories formulated by these two nineteenth-century scholars in the contemporary regulations of civil law. Research purpose: The aim of this article is not only to reintroduce the views of two outstanding Polish Romanists: Fryderyk Zoll (senior) and Leon Piniński, but also to relate their views to contemporary regulations on negatory action. The article seeks to answer the question of whether traces of the Polish scholars’ ideas can be found in the contemporary regulation of negatory action. Methods: The article uses the legal-historical and dogmatic method. Conclusions: The concepts formulated by F. Zoll (senior) and L. Piniński concerning negatory action definitely deserve appreciation. The clarity of their presentation as well as the precision of their argumentation allow us to conclude that the skills of these scholars are of the highest level. Traces of views expressed by the two Polish Romanists can be found in the present-day Civil Code. However, it is probably impossible to determine whether the authors of the binding regulations used the ideas of F. Zoll (senior) and L. Piniński during their work on the codification of law.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 120; 35-52
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zdolności do pracy pracowników starszych wg WAI - wyniki wybranych polskich badań
Work Ability Index (WAI) of older workers: a review of selected Polish research
Autorzy:
Malińska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179580.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
zdolność do pracy
wskaźnik zdolności do pracy
WAI (Work Ability Index)
pracownik starszy
work ability
work ability index
WAI
older workers
Opis:
W artykule przedstawiono analizę polskich badań prowadzonych w zakresie zdolności do pracy pracowników starszych ocenianych według WAI (Work Ability Index). Omówiono definicję starszego pracownika, a także zwrócono uwagę na związek pomiędzy zdolnością do pracy zdrowych i przewlekle chorych pracowników a poszczególnymi czynnikami zawodowymi i pozazawodowymi, takimi jak wiek, rodzaj wykonywanej pracy, zawód, wykształcenie, wydolność fizyczna, gorące środowisko, styl życia, praca zmianowa, stres zawodowy oraz dopasowanie do organizacji.
This article presents an analysis of Polish research on older workers' work ability evaluated with The Work Ability Index (WAI). It presents a definition of older workers and the relationship between work ability among healthy and chronically ill employees, and occupational and non-occupational determinants of work ability, such as age, kind of work, occupation, education, physical capacity, hot environment, lifestyle, shift work, stress and person-organization fit.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2017, 5; 16-20
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młodość i wychowanie świętego Kolumbana Starszego
Youth and Upbringing of Saint Columba
Autorzy:
Kosiński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040573.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kolumban Starszy
monastycyzm
Irlandia
edukacja
hagiografia
wczesne średniowiecze
Kościół iroszkocki
Saint Columba
monasticism
Ireland
education
hagiography
Early Middle Ages
Iro-Scottish church
Opis:
W Irlandii we wczesnym średniowieczu działało wielu duchownych, którzy w znacznym stopniu wpisali się w historię tego regionu. Po niektórych z nich zachowała się bogata tradycja, w większości w postaci legend, czy też dzieł hagiograficznych. Jednym z takich świętych jest choćby Kolumban Starszy, mnich żyjący w VI wieku. Najstarszy zachowany żywot tego duchownego – Vita Sancti Columbae pióra Adamnana − zawiera cenne informacje świadczące o tym opacie. Źródło to stanowi bardzo ważny materiał do badań choćby z uwagi na fakt przedstawienia głównego jego bohatera zgodnie z wzorcem iroszkockiej świętości. Niezwykłość Kolumbana przejawiała się już w okresie lat młodzieńczych, a nawet dokładniej mówiąc jeszcze przed jego narodzinami. W Vita zawarto bowiem wiele przykładów, które potwierdzać miały wspaniałość tego duchownego. Dlatego większość zawartych tam opisów typowa jest dla tego rodzaju źródeł. Do nich zaliczyć należy przewidywanie przyszłych czynów świętego, dokonywanie przez niego licznych cudów, czy też edukację Kolumbana w kilku zgromadzeniach zakonnych. Mnisi irlandzcy mieli bowiem wielką potrzebę odbywania intelektualnej peregrinatio, która kształtować miała ich formację duchową. Na przykładzie opisu młodości Kolumbana Starszego widać zaś jakie elementy w prezentacji bohatera były konieczne w celu zachowania wymogów tekstu hagiograficznego.
Early Medieval Ireland was a scene of intense activity of numerous clergymen, whose life hugely influenced Irish history. Some of these figures are commemorated in an extensive textual legacy − usually in the form of legends or hagiographic works. One of such persons is Saint Columba − an Irish monk living in the 6th century. The oldest text about the history of his life, Vita Sancti Columbae, composed by Adamnan, brings valuable information about the abbot's life. This literary resource constitutes vital research material as it offers an insight, among other things, into the image of the Iro-Scottish ideal of sanctity, as exemplified by the profile of the main protagonist. Columba's exceptional traits manifested themselves already in his youth − or in his prenatal stage, to be precise. Vita contains a lot of examples to prove the magnificence of the monk. The majority of the descriptions contained in the book display features that are typical of this kind of literary source. These typical motives include prophecies as for future acts of the saint-protagonist, description of the miracles he performed and of the education he obtained in a number of monastic communities. Irish monks experienced an enormous need to pursue their intellectual peregrinatio in order to shape their spirituality. The example of the story of Saint Columba's youth can be used to highlight the textual elements that were fundamental in depicting the protagonist in a hagiographic text.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 4; 5-22
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoń Pliniusza
Pliny the Elder on Elephants
Плиний Старший о слонах
Autorzy:
Sapota, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879911.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
римская литература
зоология
Плиний Старший
слоны
стоицизм
literatura rzymska
zoologia
Pliniusz Starszy
słonie
stoicyzm
Roman literature
zoology
Pliny the Elder
elephants
stoicism
Opis:
Tłem rozważań podjętych w tym artykule jest stoicka koncepcja relacji między ludźmi i zwierzętami. Stoicy zakładali panowanie ludzi nad pozostałymi istotami i uważali, że hegeminia człowieka nie może być ograniczana przez normy sprawiedliwości. Passus z Historii naturalnej – opowieść o słoniach – służy jako materiał do zbadania, w jakim stopniu Pliniusz zgadzał się z tym przekonaniem.
В основе этой статьи лежит концепция взаимоотношений между людьми и животными, выдержанная в русле философии стоиков. Стоики предполагали человеческое господство над другими существами и считали, что человеческая гегемония не может быть ограничена нормами справедливости. Отрывок из Естественной истории – рассказ о слонах – служит материалом для исследования того, в какой степени Плиний согласился с этим убеждением стоиков.
As a point of departure, article presents the Stoic understanding of human-animal relationships: the Stoic philosophers presupposedhuman dominance over other creatures, which excluded the norms of justice as a means of limiting the human hegemony. On the basis of an excerpt from Pliny’s Natural History, which recounts a story of elephants, Tomasz Sapota examines the extent to which Pliny accepted this view of the Stoics.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 1 (7); 1-12
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanists from the Periphery: Professional Biographies in the Perspective of the Logic of the Field
Humaniści z peryferii. Biografie profesjonalne humanistów w perspektywie logiki pola
Autorzy:
Falski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33323615.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
social biography
Slovenian humanism
Croatian humanism
Vergerio the Elder
Janus Pannonius
Paulus Scalichius
biografa społeczna
humanizm w Słowenii
humanizm w Chorwacji
Vergerius
starszy
Opis:
Humanism can be studied from the perspective of the logic of the field, developed by P. Bourdieu, and not only from the perspective of the history of ideas and cultural imagery. Humanistic biography, studied from the perspective of social practices, is a tool for studying the strategies undertaken by individual actors. I understand biography here as a specific social construct, not as a typical rhetorical genre of the Renaissance. This allows an attempt to create an interpretive model that can help in comparative studies of the functioning of cultural elites during the humanist period. In the article, I analyse biographies of authors such as Vergerio the Elder, Janus Pannonius and Paul Skalich, who came from areas peripheral to the cultural and political centres of the time. In the article, I analyse their choices to gain an important position in the field. I argue that excellence in the use of Latin and a predilection for Roman monuments are not only expressions of a shared taste, but they also represent the competence necessary to gain and maintain a position. Perfect Latin is also a barrier to accessing the resources of the field, and researching Rome’s legacy or collecting antiquities makes it possible to create networks that support mobility in the field. The three cases studied not only allow some features of a model to be proposed but also prompt looking at the relationship between Italian centres and non-Italian peripheries through the prism of not only influence but also rivalry.  
Humanizm może być badany z perspektywy logiki pola, a nie tylko z perspektywy historii idei i wyobrażeń kulturowych. Biografia humanistyczna, badana z perspektywy praktyk społecznych według Bourdieu, jest narzędziem do badania strategii podejmowanych przez poszczególnych aktorów. Biografię rozumiem tu jako specyficzny konstrukt społeczny, a nie jako typowy dla renesansu gatunek retoryczny. Pozwala to na próbę stworzenia modelu interpretacyjnego, który może być pomocny w badaniach porównawczych nad funkcjonowaniem elit kulturowych w okresie humanizmu. W artykule przedstawiam biografie autorów takich jak Petrus Paulus Vergerius Starszy, Janus Pannonius i Paulus Scalichius, którzy pochodzili z obszarów peryferyjnych w stosunku do ówczesnych centrów kulturowych i politycznych. W artykule analizuję ich wybory, których celem było zdobycie znaczącej pozycji wśród ówczesnych elit politycznych. Argumentuję, że doskonałość w posługiwaniu się łaciną i upodobanie do rzymskich zabytków były nie tylko wyrazem wspólnego gustu, ale także znakiem kompetencji niezbędnych do zdobycia i utrzymania pozycji. Perfekcyjna znajomość łaciny była również barierą w dostępie do zasobów danej dziedziny, a badanie spuścizny Rzymu czy kolekcjonowanie antyków umożliwiało tworzenie sieci wspierających mobilność społeczną i karierę. Badane przypadki nie tylko pozwalają zaproponować pewne cechy modelu, ale także skłaniają do spojrzenia na relacje włoskich centrów i niewłoskich peryferii przez pryzmat zarówno wpływów, jak i rywalizacji.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany inwolucyjne narządu ruchu a ryzyko złamań
Locomotory system involution changes and the risk of bones fractures
Autorzy:
Skrzek, A.
Ignasiak, Z.
Domaradzki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/261455.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Katedra Inżynierii Biomedycznej
Tematy:
wiek starszy
budowa ciała
sprawność fizyczna
gęstość mineralna
ryzyko złamań
old age
body build
physical fitness
bone density testing
risk of bone fractures
Opis:
W badaniach nad urazami kości i stawów analizuje się najistotniejsze czynniki ryzyka upadków i złamań. Efektem procesów inwolucyjnych może być utrata stabilności postawy ciała człowieka, obniżona siła mięśniowa, zmniejszony zakres ruchomości stawów oraz obniżona gęstość tkanki kostnej z pogorszeniem jej wytrzymałości. Zmiany te wyraźnie ograniczają możliwości ruchowe i lokomocyjne osób starszych. Celem niniejszej pracy była analiza wybranych czynników ryzyka złamań i częstotliwości ich występowania u dorosłych i starszych kobiet. Przebadano 193 kobiety, które podzielono na 3 grupy wiekowe: osoby 50-letnie (N = 46, średnia wieku 55,6 ± 3,1), 60-letnie (N = 90, średnia wieku 64,8 ± 2,9) oraz 70-letnie (N = 57, średnia wieku 74,9 ± 3,2). Wykonano podstawowe pomiary somatyczne, badania densytometryczne za pomocą aparatu EXA-3000 firmy Mar-Med, pomiary siły mięśniowej z wykorzystaniem wielofunkcyjnego fotela rehabilitacyjno-diagnostycznego do analizy momentów sił mięśni stawu kolanowego w warunkach pracy izometrycznej oraz przeprowadzono badanie stabilności postawy ciała z wykorzystaniem platformy dynamograficznej ACCU GAIT firmy Technomex. W badaniach obserwowano charakterystyczne dla wieku zmiany cech somatycznych, czyli obniżanie wysokości ciała i zwiększanie względnej masy ciała (BMI - Body Mass Index). Wyniki badań wykazały spadek gęstości tkanki kostnej wraz z wiekiem (BMD - Body Mass Density) oraz zmniejszenie momentów siły mięśnia czworogłowego i zginaczy stawu kolanowego. Parametry równowagi (pole powierzchni stabilogramu oraz długość całkowita stabilogramu) były większe w kolejnych grupach wiekowych. Przeprowadzona analiza wykazała istotne związki między wiekiem a badanymi parametrami. W badaniach ankietowych z ostatnich 3 lat wykazano wzrastającą częstość złamań w tych grupach kobiet, odpowiednio 20, 28 i 35%. Wyniki badań potwierdzają, że ryzyko złamania rośnie nie tylko wraz z wiekiem, ze zmniejszaniem się masy kostnej, lecz także w następstwie fizjologicznych zmian pozaszkieletowych dotyczących układu nerwowo-mięśniowego.
In the examinations of bones and joints injuries in elderly people the main reasons of the risk of collapse and fractures, including involution processes, are analysed. The body involution processes may lead to the loss of the stability of the body, lower muscular power and mobility of joints, lower density of bones tissue. The aim of the current work is the analysis of some aspects of fractures risk and their frequency in adult and elderly women. In the study 193 women were examined. They were divided into three groups according to the age: 1st group consisted women aged 50 (N = 46, mean of age - 55,6 ± 3,1), 2nd group - women aged 60 (N = 90, mean of age - 64,8 ± 2,9), 3rd group - women aged 70 (N = 57, mean of age - 74,9 ± 3,2). Basic somatic traits (body height and weight), densitometry using EXA-3000 apparatus, isometric muscular force of knee joint using multifunctional rehabilitation-diagnostic armchair and body balance using ACCU GAIT platform, were measured. Characteristic changes in somatic features like decrease in the body height and increase of BMI, were observed. Decrease of bone mass density, as well as the muscles power of flexion and extension in knee joints, was demonstrated. The vertical stability parameters (area and path length of the stabilogram) increase with the age. There is a correlation between above mentioned parameters and the person age. The questionnaire analysis revealed the fractures tendency in the three groups of women, respectively of 20, 28 and 35%. The performed examination proved that the risk of fractures is positively correlated not only with the age and the decrease of bone mass, but also with the physiological changes in the neuro-muscular system.
Źródło:
Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna; 2011, 17, 3; 179-183
1234-5563
Pojawia się w:
Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metody badań nad starszymi konsumentami - systematyczny przegląd literatury
Autorzy:
Bałandynowicz-Panfil, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490255.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
osoba starsza
systematyczny przegląd literatury
starzenie się społeczeństw
starszy konsument
zachowania konsumpcyjne
aging population
elderly person
older consumer
consumer behavior
systematic review of literature
Opis:
Streszczenie Proces starzenia się społeczeństwa odmienia relacje społeczne. Dynamiczne zmiany demograficzne prowadzą do istotnego wzrostu zainteresowania badaczy poszczególnymi obszarami życia seniorów, w tym konsumpcji osób starszych. Celem opracowania jest usystematyzowanie dotychczasowych badań dotyczących starszych konsumentów. Materiał i metody Zastosowaną metodą jest systematyczny przegląd literatury. Przedmiotem badań były artykuły naukowe, dotyczące starszych konsumentów, opublikowane przez polskich autorów. W celu doboru przedmiotu badań wykorzystano bazę Google Scholar. Dodatkowo, uzupełniono zestawienie z zastosowaniem metody kuli śnieżnej. Ostatecznie do badania przyjęto 94 publikacje naukowe z bazy 1900 wyświetleń. Wyniki Analiza frekwencyjności w dwóch obszarach: stosowanych metod badawczych oraz problemów badawczych, pozwoliła na weryfikację postawionych hipotez, które dotyczą w szczególności: interdyscyplinarnego podejścia do zagadnienia starszych konsumentów; preferowania określonych kierunków badań – opieka zdrowotna, teleopieka, farmakologia, turystyka; braku powtarzalności badań. Wnioski Publikacje naukowe dotyczące starszych konsumentów w Polsce noszą znamiona wczesnego rozwoju badań, w szczególności dotyczy to niewystarczającej ich kumulatywności, powtarzalności i możliwości porównywania.
Źródło:
Rozprawy Społeczne; 2019, 13, 4; 70-82
2081-6081
Pojawia się w:
Rozprawy Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Św. Jerzy z Wielkopolski. Meandry recepcji miedziorytu Albrechta Dürera
Saint George of Greater Poland. Meanders of the Reception of Albrecht Dürer’s Copperplate
Autorzy:
Sikorska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16010482.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Albrecht Dürer
miedzioryt
św. Jerzy
nagrobek Ambrożego Pampowskiego
Środa Wielkopolska
Łukasz Cranach Starszy
Saint George
engraving
tombstone of Ambroży Pampowski
Lucas Cranach the Elder
Opis:
Badanie recepcji sztuki Albrechta Dürera jest kolejnym sposobem zgłębiania fenomenu twórczości artysty, który już za życia osiągnął wyjątkowy status. Co istotne, analiza artystycznych refleksów jego dzieł ujawnia niekiedy nowe aspekty ich samych. Do takich wniosków można dojść badając XVI-wieczne echa miedziorytu Albrechta Dürera przedstawiającego św. Jerzego (B.53). Campbell Dodgson rozpoznając w znaku umieszczonym na chorągwi tego świętego insygnium Zakonu Rycerzy św. Jerzego ujawnił szczególny kontekst historyczno-polityczny tej ryciny. W świetle jego spostrzeżenia praca ta okazała się nie ahistorycznym przedstawieniem legendarnego pogromcy smoka, ale odwołaniem do ówczesnego, specjalnego wymiaru kultu patrona chrześcijańskiego rycerstwa. Historyczna ranga św. Jerzego jako patrona krzyżowców i obrońców wiary sprawiła, że w XV wieku do jego osoby nawiązywano wobec narastającego konfliktu z imperium otomańskim. Tak uczynił cesarz Fryderyk III Habsburg zakładając w 1467 roku Zakon Rycerzy św. Jerzego. Św. Jerzy stał się również szczególnym patronem jego syna, Maksymiliana I, który uczynił z osoby św. Jerzego ważny instrument propagandy politycznej i artystycznej. Można postawić pytanie, czy Albrecht Dürer nie zademonstrował w swej rycinie znakomitego wyczucia atrakcyjności i aktualności tematu, tworząc wizerunek współczesnego św. Jerzego, który mógł być interpretowany jako germański miles christianus. Również ukazanie św. Jerzego jako niemłodego, brodatego rycerza mogło stanowić przejaw świadomej archaizacji (uzasadnionej w kontekście tematu ryciny), jak i skłaniać – poprzez „realizm” tego wizerunku – do dostrzegania w nim potencjału portretowej stylizacji. Recepcja Dürerowskiego miedziorytu pokazuje, że ten jego „realistyczny” potencjał był traktowany jako swoiste zaproszenie do formuł portretowych i quasi-portretowych, Wykorzystał to np. Lucas Cranach Starszy, doskonale znający oeuvre Norymberczyka i chętnie odnoszący się do jego prac w twórczy sposób. Ciekawym przykładem recepcji Dürerowskiego Św. Jerzego, która nie sprowadza się jedynie do automatycznego powtórzenia kompozycji lub zestawiania jej fragmentów, jest znajdujący się w kościele kolegiackim w Środzie Wielkopolskiej nagrobek Ambrożego Pampowskiego, starosty generalnego wielkopolskiego i pruskiego, sprawnego dyplomaty i administratora za panowania kolejnych Jagiellonów na przełomie XV i XVI wieku. Z testamentu Pampowskiego wiadomo, że nagrobek ten został wystawiony jeszcze za jego życia, a zleceniodawca wykazał się dużą dbałością o formę swej komemoracji. Uwagę badaczy zwracał dotąd sposób przedstawienia postaci i jego graficzny pierwowzór, nie zastanawiano się natomiast, czy między formą komemoracji a życiorysem Pampowskiego zachodzą głębsze związki. Tymczasem kilka faktów z biografii Pampowskiego pozwala wysunąć przypuszczenie, że wzorowanie własnego nagrobka na wizerunku św. Jerzego mogło być zabiegiem celowym, mówiącym o świadomości politycznej wielkopolskiego dostojnika. Nie można wykluczyć, że Pampowski był również świadomy rangi autora graficznego pierwowzoru. Doświadczenia zdobyte podczas studiów na Akademii Krakowskiej i w trakcie pobytu w kancelarii koronnej i na dworze królewskim wywarły znaczący wpływ na horyzonty intelektualne Pampowskiego i jego zainteresowania związane z kulturą artystyczną. W efekcie jego działania na tym polu wykraczały poza zwyczajową dbałość o prestiż rodu i własnej osoby. Na tle ówczesnej recepcji grafiki Dürera w Królestwie Polskim nagrobek Pampowskiego wyróżnia się tym, że jest stosunkowo rzadkim przykładem dzieła, którego graficzny wzór został świadomie wybrany przez fundatora.
Research into the reception of Albrecht Dürer’s art is one more means of investigating the phenomenon of the artist who already in his lifetime enjoyed extraordinary reputation. Interestingly, the analysis of the artistic reflections of his works occasionally uncovers new aspects of the very works. Such are the conclusions that can be reached when the echoes of the 16th century copperplate by Albrecht Dürer showing St George (B. 53) are investigated. Identifying the sign placed on the Saint’s standard as the emblem of the Chivalric Order of the  Knights of St George, Campbell Dodgson revealed the peculiar historical and political context of the print. In the light of this observation, the discussed work did not prove to be an ahistorical presentation of the legendary vanquisher of the dragon, but a reference to the contemporary dimension of the cult of the patron of Christian knighthood. The historic importance of St George as the patron of crusaders and defenders of the faith caused that in the 15th century it was to him that in view of the intensifying conflict with the Ottoman Empire appeals were made. That is exactly what Emperor Frederick III Habsburg did when establishing in 1467 the Order of the Knights of St George. Furthermore, St George became a special patron for his son Maximilian I who made the figure of St George an important instrument of political and artistic propaganda.   The question can be asked whether Albrecht Dürer did not demonstrate in his print the exquisite sense of attractiveness and topicality of the theme, creating the effigy of contemporary St George who could be interpreted as a Germanic miles christianus. Moreover, showing St George as an advanced in years and bearded knight could demonstrate a conscious archaization (justified in view of the print’s theme), as well as persuade, through the ‘realism’ of the effigy, to perceive in it the potential of portrayed stylization. The reception of Dürer’s copperplate shows that this ‘realistic’ potential was treated as a kind of an encouragement to portraying and quasi-portraying formulas. This was taken advantage of by e.g. Lucas Cranach the Elder, perfectly familiar with Dürer’s oeuvre, and willingly referring to his works in a creative manner.  An interesting instance of the reception of Dürer’s St George which is not limited only to the automatic repetition of the composition or putting together its fragments can be found in the tomb of Ambroży Pampowski, General Greater Poland and Prussia Starost, an agile diplomat and administrator under subsequent Jagiellons at the turn of the 16th century, the tomb located in the Collegiate Church in Środa Wielkopolska. It can be read from Pampowski’s last will that the tomb had been put in place still during his lifetime, and he was really meticulous with the form of his commemoration. Until now researchers have focused on the manner of rendering the figure versus its print model; however, no questions have been asked whether there was any closer relation between the commemoration form and Pampowski’s life story. Meanwhile, several facts from his biography allow to assume that modelling his own tomb on the effigy of St George could have been a purposeful measure testifying to the political awareness of the Greater Poland dignitary. It cannot be eliminated, either, that Pampowski was also aware of the prestige of the print model’s author. The experience he gained while studying at the Cracow Academy and while working for the Crown Chancellery and at court may have all broadened Pampowski’s cultural horizons and his interests in artistic culture. As a consequence, his activity in the field went beyond a customary care for the prestige of his family and his own person. As seen against the then reception of Dürer’s print in the Kingdom of Poland, Pampowski’s tomb stands out with the fact that it is a rare example of a work whose print model was consciously picked by the founder.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 5-28
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Factors affecting health in young and old men and women’s beliefs
Czynniki wpływające na zdrowie w przekonaniach młodych i starych kobiet i mężczyzn
Autorzy:
Dzwonkowska-Godula, Krystyna
Garncarek, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951805.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
factors affecting health
attitudes towards health
women
men
youth
older age
gender
gendered age
czynniki warunkujące zdrowie
postawy wobec zdrowia
kobiety
mężczyźni
młodość
starszy wiek
Opis:
The purpose of this article is to compare beliefs concerning factors affecting human health expressed by women and men in two age categories: young (20–37 years) and old (above 63 years). These beliefs constitute one of the aspects of the cognitive component of the attitude towards health. Science provides several models pointing to different types of determinants of the psychophysical condition of individuals. A question arises, what ideas concerning this topic function in popular awareness and does gender and age differentiate these beliefs (and more broadly, the approach towards health). The interest in influence of gender and age on health awareness stems from differences in evaluating the state of one’s own health and health-related behaviour of men and women of different age that were observed in social research (Dzwonkowska-Godula et al. 2012; CBOS 2012a). The basis here is the hypothesis about the influence of cultural definitions of femininity and masculinity (gender), differentiated in relation to people being in different phases of life (gendered age), on attitudes towards health, including health awareness.
Celem artykułu jest porównanie przekonań dotyczących czynników wpływających na zdrowie człowieka, wyrażanych przez kobiety i mężczyzn w dwóch kategoriach wiekowych: młodych (20–37 lat) oraz starych (powyżej 63 lat). Przekonania te stanowią jeden z aspektów poznawczego komponentu postawy wobec zdrowia. Nauka dostarcza wielu modeli wskazujących na różne rodzaje uwarunkowań kondycji psychofizycznej jednostek. Pojawia się pytanie, jakie wyobrażenia na ten temat funkcjonują w świadomości potocznej oraz czy płeć i wiek różnicują te przekonania (i szerzej postawy wobec zdrowia). Zainteresowanie wpływem płci i wieku na świadomość zdrowotną wynika ze stwierdzanych w badaniach społecznych różnic w ocenie własnego stanu zdrowia oraz zachowaniach zdrowotnych kobiet i mężczyzn w różnym wieku (Dzwonkowska-Godula i in. 2012, CBOS 2012a). Punktem wyjścia jest tu założenie o wpływie na postawy wobec zdrowia, w tym także świadomość zdrowotną, kulturowych definicji kobiecości i męskości (gender) zróżnicowanych w odniesieniu do ludzi będących w różnych fazach życia (gendered age).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2015, 55; 127-148
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Menstruacja w starożytności grecko-rzymskiej, żydowskiej i chrześcijańskiej
Autorzy:
Dźwigała, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042505.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
menstruation
Jewish religion
Pliny the Elder
patristic literature
the woman with the blood flow
menstruacja
religia żydowska
Pliniusz Starszy
literatura patrystyczna
kobieta cierpiąca na upływ krwi
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie postrzegania menstruacji w starożytności w świecie grecko-rzymskim, żydowskim oraz chrześcijańskim, gdzie punktem wyjścia jest ewangeliczna perykopa o kobiecie cierpiącej na upływ krwi. Najpierw pojawiają się przykłady wypowiedzi i poglądów na temat przeżywających krwawienie miesięczne kobiet autorów rzymskich i greckich. Następnie zaprezentowane zostają źródła dotyczące sytuacji kobiet przeżywających menstruację oraz cierpiących z powodu chorobliwego upływu krwi wśród żydów, w tym wspomniana scena z Ewangelii. Trzecia część artykułu dotyczy opinii pisarzy chrześcijańskich na temat tego, czy kobiety mające menstruację powinny być wykluczone z życia religijnego.
The aim of the text is to present the perception of menstruation in antiquity in the Graeco-Roman, Jewish and Christian worlds, where the starting point is the pericope on the woman with the blood flow in the Gospels. First, there are examples of statements and views of the Roman and Greek authors about menstruating women. Then sources are presented about the situation of women menstruating and suffering from the abnormal blood flow among Jews, including the scene from the Gospels mentioned above. The third part of the article concerns the view of Christian authors about the issue whether women who have menstruation should be excluded from religious life.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 233-243
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sadłowo – nieznany typ bimetalicznych szpil kultury pomorskiej
Sadłowo – Unknown Type of Bimetallic Pins of the Pomeranian Culture
Autorzy:
Kaczyński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048836.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
kultura pomorska
Sadłowo
szpile
zapinki
wczesna epoka żelaza
okres halsztacki
starszy okres przedrzymski
Pomeranian Culture
pins
brooches
Early Iron Age
Hallstatt Period
Early Pre-Roman Period
Opis:
Dress fasteners with no known analogies in other cultural units appeared in the Pomeranian Culture at the end of Hallstatt Period D. Only their most impressive examples (brooches of the Tłukomy and Wymysłowo-Wróblewo types) drew the attention of researches and were further examined. Other regional forms of brooches and pins remain undescribed, including pins with iron shafts and bronze conical heads with concave bases and side surfaces decorated with transverse grooves. I refer to such objects as pins of the Sadłowo type. There are four known examples of pins of this type: from Sadłowo, Rypin County (Fig. 1, 2, 3:3), Kalisz-Majków, Kalisz County (Fig. 3:1), Nowe Borówko, Kościan County (Fig. 3:2), and Krusze-Osiek, Świecie County (Fig. 4). Three of them have been uncovered as a result of a search queries in the museums in Poznań, Płock and Warsaw (Fig. 3). The fourth pin, previously stored in the collection of the then Westpreußisches Provinzial-Museum in Gdańsk, was lost during the WWII. It has been identified thanks to the drawings preserved in the archives of Carl-Axel Moberg (Fig. 4:1) and Józef Kostrzewski (Fig. 4:2). Finds of the Sadłowo-type pins are scattered on the edges of the range of occurrence of bimetallic pins with conical heads (Fig. 5). The pins differ in secondary features. The specimens from Sadłowo and Krusze-Osiek have smaller heads with distinct tops. The heads of the pins from Nowe Borówko and Kalisz-Majków are larger, and their tops are not expanded; they also have clearer grooves on lateral surfaces. The differences may indicate that the pins were manufactured in workshops of two different groups of the Pomeranian Culture population. Based on the examination of contexts of the finds and stylistic analysis, the pin from Nowe Borówko should be considered the oldest example of Sadłowo-type pins. It was discovered in a multi-urn grave, which also contained fragments of pins of the Mrowino type and fragments of pectoral rings, i.e., elements of objects typical of phase HaD. The remaining pins are probably younger – they were found at cemeteries from which pins characteristic of the Late Pre-Roman Period are also known41.49. The shape of the heads of Sadłowo-type pins, resembling tutuli, finds numerous analogies in dress fasteners from the Early Iron Age in Central Europe53.54.61.62. In particular, it applies to feet of brooches of Grabonóg-Grzmiąca64 and Wymysłowo-Wróblewo67.68 types from the early LTA phase, characteristic of the Pomeranian Culture. Knobs of similar shape can also be found on a brooch with cross-shaped bow from Konin69 and a pin from Janowiec Wielkopolski66, dated to the end of phase HaD and the beginning of the Late Pre-Roman Period. Ultimately, it can be assumed that the Sadłowo-type pins from Nowe Borówko and Kalisz-Majków date to the transition between phases HaD and LTA, while pins from Sadłowo and Krusze-Osiek date to LTA. Sadłowo-type pins belong to a group of original dress fasteners, which appeared in the areas covered by the expansion of the Pomeranian culture people at the end of phase HaD. It can be explained by a strong desire of this group to emphasise their distinctiveness. Similar phenomenon is known from the Jastorf culture, characterised by the same ‘migratory’ cultural model.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2020, LXXI, 71; 239-250
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak zorganizować szkolenie odpowiadające potrzebom starszych pracowników – najważniejsze wnioski z badań ankietowych
How to organize training that meets the needs of older workers – the most important conclusions from the survey
Autorzy:
Pawłowska-Cyprysiak, Karolina
Hildt-Ciupińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342481.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
pracownik starszy
uczenie się przez całe życie
edukacja pracowników starszych
organizacja szkoleń dla pracowników
older workers
lifelong learning
education of older workers
organization of training for employees
Opis:
Edukacja pracowników starszych (zwłaszcza w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa), gdy jest prowadzona w sposób odpowiadający ich potrzebom, może wpłynąć na zmniejszenie liczby wypadków i chorób zawodowych, lepszą efektywność pracy i wzrost poczucia bezpieczeństwa w tej grupie osób. W celu określenia preferencji pracowników w wieku 50 lat i więcej (tj. pracowników starszych) odnośnie do organizowania dla nich szkoleń zdecydowano się na badania kwestionariuszowe z wykorzystaniem specjalnie opracowanej ankiety. Grupa respondentów składała się z 544 ponad pięćdziesięcioletnich pracowników, wybranych metodą doboru celowego, zatrudnionych w przedsiębiorstwach, które wyraziły zgodę na udział w badaniu.
The aim of this article is to indicate how to organize effective training for elder workers and to identify the differences resulting from the type of performed work in this field. Teaching older workers in particular about health and safety in a way that suits them may reduce the number of accidents and occupational diseases. It can also improve the work efficiency of this group and increase their sense of security. Questionnaire study was conducted with the use of a form developed for its needs in order to determine the most optimal way of organized training for employees. The study group consisted of 544 employees aged 50+ (so-called older workers) and such selection was deliberate. The questionnaires were filled in by employees of companies that agreed to participate in the study.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2022, 11; 12-16
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie notariatu w Cesarstwie Rosyjskim na przykładzie akt zespołu Starszego Notariusza Sądu Okręgowego w Grodnie
The functioning of the notary in the Russian Empire by the example of archival records: Senior Notary of the District Court in Grodno
Autorzy:
Danieluk, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621717.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
XIX-wieczny notariat w Cesarstwie Rosyjskim, starszy notariusz, obwód białostocki, umowy notarialne
19th-century notary of the Russian Empire, Bialystok notaries, senior notary, Belostok Oblast, notarial contract
Opis:
The article addresses the changes that occurred in the notarial system of the Russian Empire in the second half of the 19th century. The main research objective was to conduct a detailed analysis of the Notary Act of 1866 and its practical application in notarial contracts. The source base used in the study is the archival records of the Senior Notary of the District Court in Grodno, which are preserved in the State Archive in Bialystok. The author was interested in how different kinds of notarial documents were constructed, and in the rules relating to their approval and implementation. The most important hypotheses attempted relate to the questions of: to what extent the notarial system was different from the previous regulations; what the differences were between notary legislation in the Polish Kingdom and in the Western Governorates; what elements were included in the organizational structure of the notarial system, and what the rights and obligations were of senior notaries and “regular” notaries? Through the research, the author has also managed to identify some of the notarial officials who held office in the territory of the former Belostok Oblast. All senior notaries were of Russian nationality and belonged to the Russian Orthodox faith. They were loyal to the Tsar and some of them participated in combating the January Uprising of 1863.
Artykuł porusza problematykę związaną ze zmianami systemu notarialnego w Cesarstwie Rosyjskim w II połowie XIX w. Głównym przedmiotem badania była tzw. ustawa notarialna z 1866 r. oraz jej praktyczne zastosowanie przy sporządza- niu umów notarialnych. Podstawową bazą źródłową jest zespół archiwalny: Starszy Notariusz Sądu Okręgowego w Grodnie, przechowywany w zasobie Archiwum Państwowego w Białymstoku. Autor był zainteresowany budową różnego rodzaju aktów notarialnych oraz zasadami ich zatwierdzania i wprowadzania w życie. Do najważniejszych hipotez badawczych można zaliczyć następujące pytania: W ja- kim stopniu ówczesny system notarialny różnił się od obowiązującego wcześniej (sprzed reformy)? Jakie były różnice pomiędzy prawem notarialnym obowiązującym w Królestwie Polskim a notariatem w zachodnich guberniach Cesarstwa? Z jakich elementów składała się struktura organizacyjna notariatu? Jakie były prawa i obo- wiązki starszych i „zwykłych” notariuszy? Ponadto, udało się zidentyfikować no- tariuszy, którzy prowadzili kancelarie na obszarze byłego obwodu białostockiego. Wszystkie osoby sprawujące urząd starszego notariusza były narodowości rosyjskiej, wyznania prawosławnego. Niektórzy z nich swoją lojalność wobec władzy carskiej okazali aktywnym uczestnictwem w tłumieniu powstania styczniowego.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 267-308
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Promocja zdrowia w miejscu pracy jako narzędzie ograniczania skutków starzenia się populacji pracujących
Workplace health promotion as a tool for reducing the consequences of ageing of the working population
Autorzy:
Goszczyńska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162769.pdf
Data publikacji:
2019-09-18
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
promocja zdrowia
starzenie się społeczeństwa
zasoby pracy
zakład pracy
skuteczność promocji zdrowia
starszy pracownik
health promotion
ageing of the society
workforce
workplace
effectiveness of health promotion
older employee
Opis:
Prognozowana na najbliższe lata intensyfikacja procesu starzenia się polskiego społeczeństwa spowoduje poważne konsekwencje gospodarczo-społeczne. W skali makro będą obserwowane mniejsze wpływy do budżetu państwa (w związku ze zmniejszaniem liczebności siły roboczej) i wyższe wydatki publiczne (na emerytury, opiekę medyczną, opiekę długoterminową). Następstwa w skali mezo, tj. dotyczące zakładów pracy, polegają na kurczeniu i starzeniu się zasobów pracy, co spowoduje poważne trudności w rekrutacji. Prawdopodobny jest też spadek produktywności starzejącej się załogi powiązany z absencją chorobową i prezentyzmem. Państwo może sprostać tym wyzwaniom, wspierając jak najdłuższą, utrzymywaną na wysokim poziomie aktywność społeczną i zawodową społeczeństwa. Narzędziem takiej polityki uczyniono m.in. promocję zdrowia w miejscu pracy (PZwMP). W literaturze – choć w wielu pozycjach wskazuje się różnorodne zalety tej promocji – brakuje kompleksowego opracowania podsumowującego jej osiągnięcia w kontekście starzenia się ludności. Dlatego celem artykułu jest przedstawienie dowodów naukowych przemawiających za skutecznością promocji zdrowia w miejscu pracy w przeciwdziałaniu lub łagodzeniu skutków tego procesu demograficznego (kurczenia się zasobów pracy oraz spadku produktywności starzejącego się personelu powiązanego z zachowaniami absencyjnymi). Przeprowadzono narracyjny przegląd literatury (polsko- i angielskojęzycznej, zidentyfikowanej w bazach EBSCO, PubMed, za pomocą wyszukiwarki Google oraz metodą „śnieżnej kuli”). Potencjał PZwMP w omawianym zakresie polega na jej skuteczności we wzmacnianiu zdrowia i przeciwdziałaniu problemom zdrowotnym personelu. Dobra kondycja zdrowotna, poprzez wzmacnianie zdolności do pracy oraz podtrzymywanie aktywności zawodowej, ogranicza kurczenie się zasobów pracy. Zmniejsza skalę absencji i prezentyzmu. Szeroko rozumiane problemy zdrowotne mają z kolei działanie odwrotne. Chociaż analizy skuteczności PZwMP we wzmacnianiu zdolności do pracy, wydłużaniu aktywności zawodowej, redukcji absencji, prezentyzmu czy spowodowanych nimi strat produktywności należą do słabo rozwiniętych obszarów badawczych, to zgromadzone systematyczne przeglądy literatury wskazują na jej potencjał w tym zakresie. Med. Pr. 2019;70(5):617–631
A significant intensification of the ageing process in Poland, projected for the upcoming years, will have serious socioeconomic consequences. This demographic process at the macro level will result in lower contributions to the state budget (due to decreased workforce) and higher public expenses (on pensions, healthcare and long-term care). Implications at the meso (workplace) level will include the diminishing and ageing of workforce, which will then cause troubles in recruitment. Decreased ageing personnel’s productivity due to absence and presenteeism is also probable. One way of coping with such challenges by the state is to support social and occupational activity of the society. One of the tools to be employed within such a policy is workplace health promotion (WHP). In literature there are no thorough elaborations summarizing WHP advantages in this field. The aim of this paper is to outline the scientific evidence of WHP effectiveness in counteracting/reducing the consequences of the ageing process (the shrinking workforce and the declining productivity of the ageing personnel, associated with absence/presenteeism). A narrative literature review was conducted (Polish and English publications identified in the EBSCO/PubMed databases, using the Google engine and a snowball method). The potential of WHP stems from its effectiveness in enhancing employees’ health/preventing health problems. A good health condition reduces the shrinking of workforce via sustaining workability/occupational activity. It also mitigates the impact of absence and/or presenteeism. Health problems have the opposite effect. Although the analysis of the WHP effectiveness in strengthening workability, extending occupational activity, reducing absence/presenteeism/related loss of productivity belongs to poorly developed scientific areas, the systematic literature reviews that have been gathered reflect the WHP potential in these fields. Med Pr. 2019;70(5):617–31
Źródło:
Medycyna Pracy; 2019, 70, 5; 617-631
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O panowanie nad światem : kampania afrykańska Scypiona 204-201 p.n.e.
Kampania afrykańska Scypiona 204-201 p.n.e.
Autorzy:
Kozioł, Piotr (historia).
Współwytwórcy:
Grysztar, Paweł. Autor
Firma Handlowo Usługowa NAPOLEON V, Dariusz Marszałek. Wydawca
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Oświęcim : Wydawnictwo Napoleon V
Tematy:
Scypion Afrykański Starszy (236-183 p.n.e.)
Wojsko rzymskie
Bitwy lądowe
Dowódcy
Kampania wojenna
Wojny punickie (264-146 p.n.e.)
Opracowanie
Opis:
Bibliografia, netografia na stronach [157]-166.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Scypion Afrykański Starszy i hiszpańskie kobiety. Mit continentia Scipionis i jego recepcja w malarstwie weneckim w XVIII wieku
Scipio African Elder and Spanish Women. Myth of Continentia Scipionis and its Reception in Venetian Painting in the 18th Century
Autorzy:
Gorzelany-Nowak, Dorota
Matusiak, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230800.pdf
Data publikacji:
2022-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Scypion Afrykański Starszy
narzeczona Allucjusza
Liwiusz
Polibiusz
“Powściągliwość Scypiona”
Sebastian Ricci
Gian Antonio Pellegrini
Giovanni Battista Tiepolo
Scipio Africanus the Elder
fiancée of Allucius
Livius
Polybius
“The continence of Scipio”
Opis:
Livy and Polybius note that after the conquest of New Carthage, Scipio Africanus the Elder freed Spanish hostages, among whom was Allucius’ fiancée of extraordinary beauty. Not only did Scipio not accept her as a gift, but he summoned her parents and fiancé from her country, returned her to them for free and gave away as a wedding gift the gold intended for her redemption. The motif of the “continence of Scipio”, which was a political strategy aimed at gaining allies and ensuring their friendship with the Romans, was widely reflected in literature, opera and, above all, painting, starting from the sixteenth century. In the article we present works created in the Venetian artistic environment that have not been analyzed before.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2022, 25; 255-271
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Taniec Śmierci Mateusza Meriana Starszego ze Zbiorów Książęcych Waldburg-Wolfegg
Dance of Death by Mathew Merian the Elder from the Prince’s Collections of Waldburg-Wolfegg
Autorzy:
Kołton, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1901957.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mateusz Merian Starszy
zbiory Waldburg-Wolfegg
Taniec Śmierci z Waldburg-Wolfegg
Taniec Śmierci z Bazylei
Mathew Merian the Elder
Waldburg-Wolfegg collection
Dance of Death from Waldburg-Wolfegg
Dance of Death from Basel
Opis:
Dance of Death series was created in 1616 by Matthew Merian the Elder (1593-1650). His drawings were based on the fifteenth-century paintings on the cemetery wall situated next to the Dominicans' monastery in Basel, Germany. The work of the artist was very popular and was published in six different editions also numerous copies were made. Engravings discussed in this publication were from the prince's collection at the Waldburg-Wolfegg castle. The series consists of a introduction card, two initial graphics showing the preacher and orchestra of skeletons and thirty-nine engravings depicting people with different social status, occupation and age, each paired with death personification. Dance of Death by Merian is a unique presentation that combines the ideas of late medieval dances of death combined with modern equivalents. It concerns the equality of all people when faced with death and the traditional procession of people accompanied by personifications of death. However, lists of participants is enriched with respected people as well as critical comments which refer to specific human behavior. The main purpose behind those graphics was to educate and propagate knowledge. Over years it has not lost its importance and is still valid today. Numerous references done by artists to this series stipulates this fact. It was also an inspiration and illustration of human life impermanence and equality of all people faced with death.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 229-251
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zama 202 r. przed Chr. : rozgromienie Hannibala przez Scypiona w Afryce Północnej
Autorzy:
Bahmanyar, Mir.
Współwytwórcy:
Mróz-Mazur, Katarzyna. Tłumaczenie
Dennis, Peter (1950- ). Ilustracje
Firma Handlowo Usługowa NAPOLEON V, Dariusz Marszałek. pbl
Data publikacji:
2016
Wydawca:
[Oświęcim] : Wydawnictwo Napoleon V
Tematy:
Hannibal (247-183 p.n.e.)
Scypion Afrykański Starszy (236-183 p.n.e.)
Bitwa pod Zamą (202 p.n.e.)
Wojny punickie (264-146 p.n.e.)
Opis:
Na okł. także logo wydawcy oryg.: Osprey Publishing.
Miejsce wyd. wg strony internetowej wydawcy.
Bibliogr. s. 93-94. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Sylwetka i funkcja prezbitera w pierwszych wspólnotach chrześcijańskich na podstawie autentycznych listów św. Pawła. Lata 50–67 po Chr.
The person and function of a presbyter in the first Christian communities on the basis of authentic letter by St Paul. 50–67 BC
La figura del presbitero e il suo ruolo all’interno delle prime comunità cristi ane nelle autentiche lettere di san Paolo 50–67 dopo Cristo
Autorzy:
Zawadzki, Arnold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503272.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
liturgia życia
prezbiter/starszy
uświęcający/uświęcenie
służba
autentyczne listy św. Pawła
liturgy of life
presbyter/elder
sanctifying/sanctification
service
the authentic letters of Saint Paul
liturgia della vita
presbitero/anziano
santificazione/azione
santificante
diaconia/ministero
autentiche lettere di San Paolo
Opis:
This article aims to present a short and clear presentation of ministerial priesthood in seven authentic letters by St Paul and his speech to the elders in Ephesus (Acts 20:14-28). Although St Paul does not write directly about ministerial priesthood (in his authentic letters we cannot find such terms as hiereus or hierateuma) the notion of mediation and sanctification (hagiasmos), which is typical of priestly service, is very distinct in the first Christian communities. Undoubtedly a reader of Paul’s letters is struck by a big accumulation of cultic and temple terminology which is typical of the Old Testament cult and its transfer to the most secular spheres of Christian life, which can be described as real liturgy. Starting from “liturgy of life” the author presents the subject of ministerial priesthood based on the original Pauline thought. The analysis of the most significant pericope helps us to understand the most important elements of ministerial priesthood according to St Paul and their short characteristics.
Il presente articolo si prefigge lo scopo di presentare una breve panoramica sul sacerdozio nell’ambito delle lettere autentiche di Paolo e del discorso ai presbiteri di Efeso (At 20,14–38). Sebbene in Paolo non si parla mai di sacerdozio (non vi si trova il termine hiereus né hierateuma), tuttavia l’idea di una mediazione e santificazione (hagiasmos) nell’ambito delle primitive comunità cristiane vi riemerge con forza. Sorprende senza dubbio che la terminologia cultuale, tipica del culto veterotestamentario, venga trasferita agli aspetti più profani della vita cristiana che non a caso può essere chiamata una vera e propria liturgia. È partendo da questa “liturgia della vita” che è possibile impostare un discorso sul sacerdozio in Paolo. Prendendo le mosse dalle pericopi più significative vengono enucleati e brevemente interpretati gli elementi più salienti del sacerdozio paulino.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 3; 25-42
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojedynek tytanów
Autorzy:
Długosz, Jan M.
Powiązania:
Polityka 2020, nr 44, s. 68-69
Data publikacji:
2020
Tematy:
Hannibal (247-183 p.n.e.)
Scypion Afrykański Starszy (236-183 p.n.e.)
Bitwy
II wojna punicka (218-201 p.n.e.)
Sztuka wojenna
Wojsko
Artykuł z czasopisma społeczno-politycznego
Artykuł publicystyczny
Artykuł z tygodnika opinii
Opis:
Artykuł dotyczy konfliktu zbrojnego między Kartaginą a Imperium Rzymskim w latach 218-201 p.n.e. Konflikt nazwany drugą wojną punicką toczył się głównie w Afryce Północnej, południowej Hiszpanii i w Italii. Przybliżono postacie kartagińskiego wodza Hannibala oraz rzymskiego wodza Publiusza Korneliusza Scypiona. Przedstawiono genezę wybuchu wojny, jej przebieg oraz decydującą bitwę pod Zamą w 202 r. p.n.e., która zakończyła się klęską armii Hannibala. W 201 r. p.n.e. zawarto pokój nakazujący Kartaginie redukcję floty, zakaz prowadzenia wojny, wydanie jeńców oraz wysoką kontrybucję spłacaną przez 50 lat.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
The Decoration of Manuscript PL-GD Mar. F 406. A Contribution to Studies on the Fifteenth-Century Art of Book Illuminating in Gdańsk
Zdobienia rękopisu PL-GD Mar. F 406. Przyczynek do studiów nad piętnastowiecznym iluminatorstwem gdańskim
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24256895.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
PAN – Biblioteka Gdańska
rękopis Mar. F 406
iluminatorstwo
XV wiek
warsztat gdański
Introligator Smoka Starszy
kadele
kaligrafia
filigrany
dekoracja gwaszowa
czeska tracycja artystyczna
Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences
manuscript Mar. F 406
art of book illumination
fifteenth century
scriptorium of Gdansk
Dragon Bookbinder the Elder
cadels
penwork
pen-flourishing
gouche decoration
Bohemian art tradition
Opis:
This article analyses music manuscript Mar. F 406, originally from the collection of St Mary’s church in the Main Town (Rechtstadt) of Gdańsk, now kept at the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences. The codex is a compilation of liturgical chants. This article offers the first analytical study of the source undertaken from the perspective of the history of art, with a discussion of the character and quality of the gouache and calligraphic ornaments. These decorations are presented in the wider context of illumination art in fifteenth-century Gdańsk. Stylistic and comparative analyses were supported by non-invasive XRF and IR examination. The physical characteristics of the volume, along with the results of parallel musicological studies (Piotr Ziółkowski and Kamil Watkowski), make it possible to present a new chronology of the manuscript’s compilation, distinguish the individual illuminators’ hands and obtain knowledge of the techniques and practice of the scriptorium in Gdańsk. The codex is thus shown to have received its present-day form in the mid-fifteenth century. It is partly an original work from that period (by two Gdańsk-based copyists), and partly a compilation of older fragments (from the late fourteenth and early fifteenth century). It was bound in Gdańsk by the elder Dragon Bookbinder (älterer Drachenbuchbinder). The first scribe-illuminator was a representative of the Gdańsk environment trained according to Bohemian models. The last three gatherings (VIII–X) remained blank until the early sixteenth century, when more chants were added by a team of copyists. The decoration in this section is the work of a single illuminator, who drew on old thirteenth-century models, as well as calligraphic patterns used in the decoration of incunabula. This section can be dated to the turn of the sixteenth century; the work of this illuminator has analogies in other Gdańsk books from the first quarter of the sixteenth century. The source constitutes a valuable example of a manuscript’s intense, long-term liturgical use. Its analysis demonstrates the need for a comprehensive study of the Gdańsk scriptorium in the second and third quarters of the fifteenth century (including illuminating and bookbinding techniques).
Przedmiotem analizy jest muzyczny manuskrypt Mar. F 406 z PAN Biblioteki Gdańskiej, z zasobu kościoła NMP na Głównym Mieście. Księga ta zawiera kompilację śpiewów liturgicznych. W przedkładanym studium po raz pierwszy została poddana analizie znawczej z pespektywy historii sztuki, z uwzględnieniem charakteru i jakości dekoracji gwaszowej i kaligraficznej a jej zdobienia zostały wpisane w szerszy kontekst produkcji gdańskiej w XV wieku. Przeprowadzone analizy styloznawcze i porównawcze zostały wsparte badaniami nieniszczącymi (XRF, IR). Biorąc pod uwagę cechy fizyczne księgi i zestawiając je z wynikami prowadzonych równolegle badań muzykologicznych (P. Ziółkowski, K. Watkowski) można przedstawić nowy obraz chronologii powstawania tego manuskryptu, rozróżnić ręce iluminatorowi, a także uzyskać wiedzę o praktykach warsztatowych w gdańskim skryptorium. Udało się wykazać, że kodeks w swej obecnej postaci powstał w połowie XV wieku: częściowo jest dziełem autorskim z tego okresu (dwóch gdańskich kopistów), częściowo – kompilacją starszych fragmentów (z przełomu XIV i XV oraz z 1. ćw. XV); oprawiono go w gdańskim warsztacie Iluminatora Smoka Starszego. Pierwszy kopista-dekorator to reprezentatywna osobowość środowiska gdańskiego, kształcona na wzorcach czeskich. Ostatnie trzy składki (VIII–X) pozostawały niezapisane do początku XVI stulecia, kiedy to zespół kopistów dopisał kolejne śpiewy; zdobienia w tej części są dziełem jednego dekoratora, który wykorzystywał stare XIII-wieczne wzorniki oraz schematy kaligrafii stosowane w dekoracji inkunabułów. Tę partię można datować na przełom XV i XVI wieku; twórczość iluminatora znajduje analogie w innych gdańskich księgach z 1. ćw. XVI w. Zabytek stanowi cenne egzemplum długiego, intensywnego użytkowania manuskryptów uzusie liturgicznym. W świetle jego jednostkowej analizy dezyderatem badawczym staje się nowe rozpoznanie gdańskiego skryptorium (w tym warsztatu iluminatorskiego i introligatorskiego) w 2–3. ćwierci XV wieku.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 1; 62-92
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-49 z 49

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies