Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "slowniki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 88
Tytuł:
Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach specjalistycznych
Orthodox terminology in the Russian-Polish specialistic dictionaries
Autorzy:
Rygorowicz-Kuźma, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950940.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
terminologia religijna
prawosławie
słowniki dwujęzyczne
słowniki specjalistyczne
Opis:
This article focuses on Orthodox terminology found in modern Russian-Polish specialistic dictionaries: Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski by R. Lewicki and Leksykon chrześcijaństwa rosyjsko-polski i polsko-rosyjski by A. Markunas, T. Uczitiel. The author shows the extent given lexicon is reflected in dictionaries, explores the ways of its translation and presents strengths and weaknesses of elaboration of entry articles. The analysis of translated equivalents also permits the identification of the main tendencies in Orthodox terminology in the Polish language.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 405-414
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agnieszka Frączek, Słowniki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie z przełomu XVII i XVIII wieku. Analiza leksykograficzna, Warszawa 2010
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124267.pdf
Data publikacji:
2012-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
recenzja
słowniki polsko-niemieckie
słowniki niemiecko-polskie
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 403-406
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ilustracje, animacje, interaktywne obrazki – funkcje i formy elementów graficznych w słownikach internetowych
Autorzy:
Hojka, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681044.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
illustrated dictionary, picture dictionary, electronic dictionary, illustration
słowniki ilustrowane, słowniki obrazkowe, słowniki elektroniczne, ilustracja
Opis:
The article focuses on the forms and functions of pictorial illustrations in online dictionaries. New technologies offer many possibilities for explaining meaning of words. The starting point is whether online dictionaries use the illustrations for this purpose and whether they do the same as paper dictionaries.
W artykule omówiono formę i funkcje elementów graficznych (ilustracji) w słownikach internetowych. Nowe technologie stwarzają wiele różnorodnych możliwości prezentowania znaczenia słów; punktem wyjścia przeprowadzonych analiz jest pytanie, czy słowniki internetowe wykorzystują w tym celu ilustracje, a jeśli tak – czy czynią to w sposób odmienny do tradycyjnych słowników drukowanych.
Źródło:
Folia Bibliologica; 2017, 59
2449-8246
1230-2376
Pojawia się w:
Folia Bibliologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniki włosko-polskie i polsko-włoskie na przełomie XX i XXI wieku – próba bibliografii
Italian-Polish and Polish-Italian dictionaries at the turn of the 20th and 21st centuries – a preliminary bibliography
Autorzy:
Gnyś, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591257.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistics
bilingual dictionaries
Italian-Polish dictionaries
językoznawstwo
słowniki dwujęzyczne
słowniki włosko-polskie / polsko-włoskie
Opis:
W artykule zestawiono bibliografię słowników bilingwalnych włosko-polskich i polsko-włoskich, wydanych drukiem w formie książkowej w latach 1989–2016. Wykazano, że w sumie w tym okresie ukazało się 59 różnych leksykonów, z czego 42 to słowniki ogólne, a 17 to słowniki systematyczne. Wzrost liczby słowników wydawanych po 1989 roku w porównaniu z latami wcześniejszymi, wynika z kilku przyczyn. Jedną z nich jest zainteresowanie językiem włoskim jako językiem kultury, literatury, muzyki, twórczości artystycznej, aktywności turystycznej, kulinarnej, społecznej, religijnej, politycznej i ekonomicznej mającej długą tradycję. Drugą przyczyną są możliwości wymiany studenckiej w ramach programu Erasmus i studiowania we Włoszech, a także możliwość realizacji kariery zawodowej we Włoszech.
The article contains a bibliography of bilingual Italian-Polish and Polish-Italian dictionaries, printed as books in the years 1989–2016. It seems that altogether there appeared 59 various lexicons, including 42 general dictionaries and 17 thematic dictionaries. That significant increase in the number of dictionaries published after 1989 compared to the previous periods has been a result of several causes; one of them is a long-standing popularity of Italian as a language of culture, literature, music, arts, tourism, cuisine and religion and of the interest in the socio-political situation of Italy. Another cause is the student exchange within the Erasmus Programme and a possibility of studying in Italy and building a professional career there.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2018, 17; 105-117
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólna koncepcja metainformacji w Wielkim słowniku języka polskiego PAN
A general conception of metainformation in Wielki słownik języka polskiego PAN (PAS Great Dictionary of Polish)
Autorzy:
Żmigrodzki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459177.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
metaleksykografa
leksykografia polska
słowniki języka polskiego
słowniki elektroniczne
metalexicography
Polish lexicography
dictionaries of Polish
electronic dictionaries
Opis:
The term metainformation corresponds to the term outside matter introduced by Hartmann and James (1998) and refers to the all the information in a dictionary outside dictionary entries. The paper deals with the project of such metainformation in an electronic dictionary, namely in Wielki słownik języka polskiego PAN ( PAS Great Dictionary of Polish) which is currently compiled under his supervision at the Institute of the Polish Languageat the Polish Academy of Sciences. The author distinguishes three kinds of the metainformation and presents some examples of its implementation in WSJP PAN.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 355-365
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Color Names in "Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice" (Eng. "Russian-Latvian-German Dictionary") (1872) by K. Valdemārs
Nazwy kolorów w Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) (1872) K. Valdemārsa
Autorzy:
Roze, Anitra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967582.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
lexicography
historical dictionaries
leksykografia
słowniki historyczne
Opis:
The article gives a brief insight in the late 19th century lexicographical situation in Latvia, emphasizing especially the role and place of the first Latvian dictionary that was compiled by a Latvian author – i.e., the Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) created by Krišjānis Valdemārs. This study analyzes one particular lexical group as it is represented in this dictionary – color names. The dictionary presents a rich material for research, especially in the context of the semantics and morphology of color designations. It contains 146 entries describing colors and their shades, which include not only abstract but also a large number of specific color names.
Artykuł daje wgląd w sytuację leksykograficzną Łotwy w końcu XIX w., podkreślając zwłaszcza doniosłą rolę pierwszego słownika języka łotewskiego zestawionego przez Łotysza Krišjānisa Valdemārsa pod tytułem Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) z roku 1872. Przedmiotem analizy jest sposób przedstawienia w tym dziele jednej grupy leksykalnej – nazw kolorów. Słownik przedstawia sobą bogaty materiał badawczy, zwłaszcza w zakresie semantyki i morfologii oznaczeń kolorów. Wśród 146 haseł poświęconych kolorom i ich odcieniom znalazły się nie tylko nazwy abstrakcyjne, lecz także liczne konkretne nazwy kolorów.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 115-142
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachta, B. (red.) (2022). Wielokulturowość, seria Słowniki społeczne, red. W. Pasierbek, B. Szlachta, t. VI. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, ss. 438.
Autorzy:
Kucharski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37518468.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
wielokulturowość
słowniki społeczne
multikulturalizm
katolicka nauka społeczna
Opis:
Wielokulturowość nie jest zjawiskiem nowym. Można rzec, że ludzkość mierzy się z nią od wieków. Z jednej strony podejmowane są próby zrozumienia tego fenomenu, z drugiej, szczególnie wtedy, gdy odmienność kultur prowadzi do napięć – rozwiązania problemu, które mogą doprowadzić do pokojowego (co nie znaczy bezkonfliktowego) współistnienia ludzi identyfikujących się z różnymi wartościami. Oddany do rąk czytelników tom Słowników społecznych podejmuje próbę podjęcia refleksji, rozpoczynając od zagadnień najogólniejszych (hasło: Problem wielokulturowości), poprzez opis odmian wielokulturowości (transkulturowość, religia obywatelska, etniczność i laickość, wielokulturowość w perspektywie katolickiej nauki społecznej) oraz perspektywy badawcze (socjologia wielokulturowości, problematyka prawa, w tym praw człowieka, a wielokulturowość, perspektywy liberalne i konserwatywne) aż do problemów szczegółowych takich jak modele polityk wielokulturowych, zarządzanie wielokulturowością w organizacji oraz cyberprzestrzeni, a także edukacja w społeczeństwach wielokulturowych. Publikacja przedstawia bardzo szerokie spektrum zagadnień. Wypełnia tym samym lukę polegającą na fragmentaryczności dotychczasowych opisów wielokulturowości. Czytelnik otrzymuje zwarty przegląd najważniejszych zagadnień. Prezentowany tom nie jest tylko przedstawieniem problemów, ale przede wszystkim ich dyskusją oraz wskazaniem dalszych problemów i perspektyw badawczych (zgodnie z przyjętym przez redaktorów serii układem problemowym haseł).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 553-562
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Halina Karaś, Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011, ss. 432
Autorzy:
Nowowiejski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119788.pdf
Data publikacji:
2012-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
recenzja
gwara
leksykografia gwarowa
słownictwo gwarowe
słowniki gwarowe
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 363-368
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Internetowe słowniki specjalistyczne jako narzędzie pracy tłumacza tekstów specjalistycznych
Internet dictionaries as an useful tool for translators of specialized texts
Autorzy:
Zwierzchoń-Grabowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953123.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
translation
specialized texts
specialized dictionaries
Internet dictionaries
translator, CAT
przekład
teksty specjalistyczne
słowniki specjalistyczne
słowniki internetowe
tłumacz
CAT
Opis:
The aim of this article is to show German-Polish and Polish-German specialized Internet dictionaries as an useful tool for translators. The paper consists of an introduction, a theoretical part, empirical part, and conclusions. In the theoretical part are shown selected issues of translations studies and lexicography, in particular concerning typology of dictionaries, the process of dictionary making, and dictionary structure. All these issues are important for further analysis. The subject of the analysis is German-Polish and Polish-German Internet dictionaries as one of modern tools available for the translator beside text corpora, data base or different kinds of tools for computer aided translation. Translators have specific needs and expectations toward dictionaries. Some of the online dictionaries investigated are not e-dictionaries par excellence, but should be rather regarded as printed dictionaries made available on an electronic platform. Nevertheless, there are also dictionaries developed exactly for Internet use. Are their macroand microstructures well-constructed and can they fulfill the specific needs of the translator?
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 22; 163-187
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of Multilingual Land Surveying Dictionaries – Part II
Ocena wielojęzycznych słowników geodezyjnych – część II
Autorzy:
Kwiatek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385877.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
słowniki elektroniczne
słowniki internetowe
języki specjalistyczne
geodezja
miernictwo
electronic dictionaries
on-line dictionaries
language for specific purposes (LSP)
surveying
land surveying
Opis:
Wielojęzyczne słowniki specjalistyczne można podzielić na różne grupy na podstawie takich kryteriów, jak: liczba języków (słowniki dwujęzyczne i wielojęzyczne), forma prezentacji danych (słowniki obrazkowe i słowniki tekstowe) czy forma publikacji (słowniki drukowane i elektroniczne). Jak już wspomniano w pierwszej części tego artykułu [6], według kryterium formy publikacji rozróżnia się tradycyjne słowniki papierowe, słowniki elektroniczne tworzone przez wydawnictwa oraz ośrodki naukowe ora inne słowniki internetowe (tworzone zazwyczaj przez pasjonatów danej dziedziny). W pierwszej części artykułu omówione zostały słowniki papierowe [6]. W tej części przedstawione zostały różne słowniki elektroniczne pod kątem ich przydatności dla różnych grup użytkowników: geodetów, studentów, tłumaczy i redaktorów tekstów technicznych. Ocenie zostaną poddane takie cechy słowników, jak: kombinacje językowe, kategorie danych, wygląd słownika oraz jego dostępność i możliwość nabycia.
Multilingual specialised dictionaries may be divided according to different criteria, e.g. the number of languages (bilingual vs multilingual dictionaries), data presentation (visual vs. text dictionaries) or medium on which the dictionary is published (printed vs. electronic dictionaries). As it has already been mentioned in the first part of this paper [6], based on the medium criterion dictionaries may be divided into traditional printed dictionaries, electronic dictionaries compiled by publishing houses and research/academic institutions and other Internet dictionaries. Traditional dictionaries have already been discussed in the first part of this article [6]. This part of the paper examines different types of electronic dictionaries from the perspective of different users: land surveyors, students of land surveying and related fields, translators and technical writers. It particularly focuses on such dictionary features as language combinations, number of entries, data categories, layout, accessibility and availability on the market.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2017, 11, 1; 67-78
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy
Autorzy:
Woźniak-Wrzesińska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022840.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
leksykografia
humanistyka
słowniki terminologiczne
lexicography
humanities
terminological dictionaries
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie polskich słowników terminologicznych z zakresu nauk humanistycznych. Po scharakteryzowaniu stanu badań, sposobu gromadzenia danych oraz metod jego opisu przechodzę do części deskryptywnej, w której opisuję kilka parametrów zebranych słowników specjalistycznych.  
The aim of the article is to present Polish terminological dictionaries in the field of humanities. After presenting the state of research, the method of data collection and methods of its description I come to the descriptive part, where I characterize several parameters of collected specialized dictionaries.  
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 71-89
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyfrowe wersje dawnych dykcjonarzy języka polskiego jako źródło dla porównawczych badań materiałowych (M.A. Troc i J.S. Bandtkie)
Digital versions of the old Polish language dictionaries as a source for comparative tests of materials (M.A. Troc and J.S. Bandtkie)
Autorzy:
Kaszewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564250.pdf
Data publikacji:
2016-01-22
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
słowniki historyczne
dygitalizacja
studia porównawcze
historical dictionaries
digitalization
comparative studies
Opis:
Summary This article deals with the problem of digitisation of old Polish language dictionaries. The author draws attention to the fact that there is no uniform concept of digitizing these collections, the very process of digitisation is proceeding according to the different me-thods. He also draws attention to the need for further digitalistaion of dictionary collections according to a single key, which will create more job opportunities on the lexical material and allow more opportunities tu study the statistical data.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2015, 13; 93-100
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lässt sich Mathematik bildlich darstellen? – Zur mathematischen Lexik in Langenscheidts "Wörterbuch Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild" (2016)
Can Mathematics Be Presented by the Means of Pictures? – About Mathematical Terms in Langenscheidt "Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild" (2016) Dictionary
Autorzy:
Kasjanowicz-Szczepańska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592346.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Bildwörterbücher
pädagogische Wörterbücher
mathematische Lexik
Fachwortschatz
pictorial dictionaries
pedagogical dictionaries
mathematical lexis
professional terminology
słowniki obrazkowe
słowniki pedagogiczne
leksyka matematyczna
słownictwo specjalistyczna
Opis:
Mathematik ist allgegenwärtig und so auch die mathematische Lexik. Weil Termini jene Elemente der Fachsprache sind, die am häufigsten ins Alltagsleben eindringen (nicht selten ohne dass die Sprachbenutzer das wahrnehmen), sollten diese in allgemeinen und in DaF-Wörterbüchern entsprechend lemmatisiert werden. In den Jahren 2016–2020 wurden durch die allgemein anerkannten deutschen Verlage überwiegend DaF-Bildwörterbücher herausgegeben. So stellt sich die Frage, ob sich auch Mathematik bildlich darstellen lässt. Das Augenmerk wird im Artikel darauf gerichtet, welche mathematischen Lexeme in das Bildwörterbuch Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild (2016) aufgenommen und wie sie in seiner Makro- und Mikrostruktur dargestellt werden.
Matematyka jest wszechobecna w naszym codziennym życiu, a co się z tym wiąże – również w języku. Ze względu na fakt, że terminy są tym elementem języków specjalistycznych, który najczęściej (często niepostrzeżenie) przenika do języka ogólnego, powinny być one rejestrowane zarówno przez słowniki ogólne, jak i słowniki skierowane do osób uczących się wybranego języka jako języka obcego. W przypadku słowników do nauki języka niemieckiego jako obcego w latach 2016−2020 pojawiło się na rynku przede wszystkim wiele słowników obrazkowych. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy leksykę matematyczną można przedstawić za pomocą obrazków? W tym celu sprawdzono, jakie matematyczne artykuły hasłowe zawarte są w obrazkowym słowniku języka niemieckiego Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild (2016) oraz jak zostały one przedstawione w jego mikro- i makrostrukturze.
Mathematics is omnipresent and so is mathematical lexis. Because of the fact that professional terms are the element of specialized languages that are most likely to (and imperceptibly) infiltrate into the general language, they should be appropriately recognized in general dictionaries and in dictionaries directed to learners of a chosen language as a foreign language. However, in the case of German in recent years (2016–2020), the most widely-used form of monolingual German dictionaries as foreign ones are pictorial dictionaries. Thus, the question is, can mathematical terminology be presented by the means of pictures? The purpose of this article is to verify which mathematical lexemes are included in the selected German pictorial dictionary as a foreign language and how they have been developed in its micro- and macrostrukture. Lexicographical material is Bildwörterbuch Deutsch als Fremdsprache (2016) dictionary.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 307-326
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak korzystają ze słowników studenci małych filologii?
How do students of less commonly taught languages use dictionaries?
Autorzy:
Grzeszak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956370.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dictionary use
Hungarian language
Finnish language
Estonian language
bilingual dictionaries
monolingual dictionaries
korzystanie ze słowników
język węgierski
język fiński
język estoński
słowniki dwujęzyczne
słowniki jednojęzyczne
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu dotychczasowe ustalenia dotyczące sposobu korzystania ze słowników przez osoby uczące się języków obcych (przede wszystkim języka angielskiego) są prawdziwe w odniesieniu do studentów Katedry Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego, uczących się trzech mniej popularnych języków: fińskiego, węgierskiego oraz estońskiego. W artykule zaprezentowano wyniki badania ankietowego, które skupiało się wokół następujących zagadnień: 1) jak często studenci korzystają ze słowników, 2) jak często korzystają ze słowników poszczególnych typów, 3) jak oceniają słowniki, z których korzystają.
The paper attempts to answer the question to what extent the existing findings on the dictionary use (concerning mainly learners of English) are true for the students of the Department of Hungarian Language at the University of Warsaw, who learn three less commonly taught languages: Finnish, Hungarian and Estonian. The paper presents the results of a survey which focused on the following issues: 1) how often the students use dictionaries, 2) how frequently they use dictionaries of different types, 3) how they rate the dictionaries they use.
Źródło:
Linguodidactica; 2015, 19; 63-77
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terminologia metrologiczna w 2017 roku
Metrological terminology in 2017
Autorzy:
Borzymiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952576.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Główny Urząd Miar
Tematy:
metrologia
słowniki metrologiczne
ujednolicenie terminologii
metrology
metrological dictionaries
terminology unification
Opis:
W ostatnich latach liczba prac terminologicznych w dziedzinie metrologii wzrosła. Pomimo to obserwuje się wiele problemów związanych z niespójnością terminologii. W artykule przytoczono kilka przykładów i poddano je analizie.
For the recent years, the number of terminological works in the field of metrology has increased. Still, however, there is a lot of problems due to the incoherence of terminology. In the paper some examples are given and analysed.
Źródło:
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar; 2017, 1-2 (16-17); 33-39
2300-8806
Pojawia się w:
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nazwach rozrywek umysłowych w polszczyźnie
On the names of brain games in the Polish language
Autorzy:
Nowowiejski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118455.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
rozrywki umysłowe
słowniki
język polski
brain games
dictionaries
Polish language
Opis:
Solving puzzles and riddles has been one of the pastimes enjoyed by many Poles for a long time. It is proved directly not only by the descriptions of customs or habits of several generations of our ancestors, but also by the contents of different types of dictionaries, particularly Polish language dictionaries or dictionaries of words of foreign origin, where the names of such kind of entertainment have been registered. A main purpose of the article is to present and characterize various names of riddles and puzzles that appear in Polish charades, particularly in the context of their very modest representation in not only historical but also contemporary lexicographical studies.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 227-252
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korzystanie ze słowników elektronicznych jako strategia rozwiązywania problemów językowych – o świadomości leksykograficznej studentów germanistyki
The use of digital dictionaries as a strategy of solving language problems – lexicographic awareness among students of German studies
Autorzy:
Lisiecka-Czop, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463268.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
leksykografia
słowniki elektroniczne
użytkownicy słowników
kompetencja leksykograficzna
świadomość leksykograficzna
słowniki dwujęzyczne
lexicography
digital dictionaries
dictionary users
lexicographic skills
lexicographic awareness
bilingual dictionaries
monolingual dictionaries
German
German Studies
Opis:
The paper examines the acquaintance with chosen on-line dictionary types among students of German studies. It is essential to answer the questions: Do the students use digital dictionaries in case of communi-cative difficulties in a foreign language? In which circumstances? Which ones do they prefer and why, especially whether they choose paper or electronic dictionaries and which devices they use to access the lexicographic information? Which features of dictionaries and what aspects of lexicographic structures are important for users? And finally whether the metalexicographic knowledge taught in linguistics courses improves the lexicographic competence of students. The results of the study confirm that on-line dictionaries, especially the bilingual pons.eu and the monolingual duden.de are popular and preferred by students. Quick and easy searching as well as wide range of entries and satisfying information per lemma are important criteria when using a dictionary. The typical context of dictionary use is translation and preparing for oral or written activities, therefore the users look mostly for the meaning and equivalences of lexemes, synonyms, and usage labels. While the respondents without any metalexicographic education believe that they are competent dictionary users, the students who have attended different courses with lexicographic focus revise their opinions. They appreciate the role of such courses in improving their lexicographic skills, especially if both the theory and practice of dictionary usage have been taught.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 47-59
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germanismen im Verpolnischungswörterbuch von E.S. Kortowicz (1891)
Autorzy:
Sztandarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083945.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
linguistic purism in Poland
lexicography
‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents
loanwords
native-language equivalents
puryzm językowy w Polsce
leksykografia
zapożyczenia
rodzime ekwiwalenty
„słowniki spolszczające”/„słowniki spolszczeń”
Opis:
Out of concern for language ‘purity’ ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents were published in Poland, whose authors (language purists) aimed to replace words/expressions of foreign origin with native-language equivalents (or with assimilated loanwords). Besides Latinisms or Gallicisms under criticism were also German loanwords. The main focus of the paper is on the presentation of the dictionary by E.S. Kortowicz (1891), in which the author seeks to eliminate Germanisms from the Polish language.
W trosce o „czystość” językową w Polsce tworzone były „słowniki spolszczające”/,,słowniki spolszczeń”, w których autorzy (puryści językowi) próbowali zastępować wyrazy/wyrażenia pochodzenia obcego rodzimymi ekwiwalentami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Obok latynizmów czy galicyzmów piętnowano w nich często zapożyczenia z języka niemieckiego. Centralną część publikacji stanowi opis pracy E.S. Kortowicza (1891), w której autor dąży do wyeliminowania germanizmów z języka polskiego.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 375-388
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielki słownik języka polskiego PAN jako słownik tematyczny
Wielki słownik języka polskiego PAN as a thematic dictionary
Autorzy:
Żmigrodzki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146725.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish lexicography
thematic dictionaries
Wielki słownik języka polskiego PAN
leksykografia polska
słowniki tematyczne
Opis:
Artykuł przynosi prezentację cech Wielkiego słownika języka polskiego PAN, które umożliwiają korzystanie z niego jako słownika tematycznego polszczyzny (największego pod względem liczby sklasyfikowanych jednostek). W pierwszej części przypomniano podstawowe zasady klasyfikacji tematycznej zastosowanej do podziału słownictwa w WSJP PAN, w części drugiej ukazano techniczne sposoby korzystania z wyszukiwarki zaawansowanej słownika do selekcji słownictwa tematycznego, w części trzeciej przedstawiono dane statystyczne dotyczące poszczególnych pól tematycznych w słowniku (według stanu na sierpień 2021 r.) i wstępne wnioski wypływające z ich ogólnej analizy.
The article describes those features of the Wielki słownik języka polskiego PAN (“Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”) which make it possible to use it as a thematic dictionary of Polish (the largest one in terms of the number of the classified units). The first part reminded the basic principles of the thematic classification adopted for the division of the vocabulary, the second part described the technical methods of using the dictionary’s advanced search engine to select the thematic vocabularies, the third part presented the statistical data concerning particular thematic fields of the dictionary (valid as of August 2021), and provided the preliminary conclusions following from their general analysis.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2022, 21; 153-166
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ofensywny futbol, ofensywna polityka historyczna i ofensywny palec... Przemiany w obrębie znaczenia i wartościowania neosemantyzmu z Obserwatorium Językowego UW
Autorzy:
Majewska-Tworek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559789.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
offensive
changes
meaning
neologism
Obserwatorium Językowe UW
dictionaries
ofensywny
znaczenie
neologizm
słowniki
Opis:
Offensive futball, offensive historical politics and offensive finger sign… The changes within meaning and axiology of the neologism from Obserwatorium Językowe UW The article describes the changes within meaning and axiology of adjective ‘ofensywny’. It was take into account the main historical dictionaries, the dictionaries of modern language as well. The latest texts considers adjective ‘ofensywny’ in new meaning and couse of it there is this lexeme in dictionary of neologies. The study of historical dictonaries shows that the meaning of neosemantism was existed in 16th centuary.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 171-194
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WIELOJĘZYCZNE SŁOWNIKI HIERARCHICZNE W DOKUMENTACJI MUZEALNEJ W POLSCE
MULTILINGUAL HIERARCHICAL DICTIONARIES IN POLISH MUSEUM DOCUMENTATION
Autorzy:
Agnieszka, Seidel-Grzesińska,
Ksenia, Stanicka-Brzezicka,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433596.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
bazy danych
dokumentacja kolekcji
informacja elektroniczna
metodologia
Muzea
słowniki wielojęzyczne
tezaurusy wielojęzyczne
Opis:
There is no doubt that a well-considered and consistent conceptual apparatus is a very useful tool for performing certain cataloguing and scientific activities. Furthermore, it becomes practically essential in the case of automatic information processing. As a result, the scope of the modern scientific activity involves analyzing concepts, transforming them into terms and – through analyzing their designata and usus – classifying them. Over the last years the problem of creating and using controlled vocabulary in IT tools used by human sciences, including in electronic documentation of museum objects, has been widely debated in Poland. These discussions were repeatedly diverted to the following issues: the urgent need of creating dictionaries that could be used in the ongoing cataloguing process of collections and the equal need of providing at least bilingual dictionaries that would allow for sharing these data internationally. This article aims to analyze the possibilities of using the available foreign language thesauruses (English, French, German) for cataloguing activities in Poland. This analysis has been conducted from the point of view of both the cataloguing person and information recipient, including a foreign-language recipient. The existing discrepancies in conceptualization of historical and cultural phenomena in particular languages appear to exclude the possibility of mutual exchange of hierarchical structures of concepts in the case of cataloguing of national heritage. However, this should not prevent from using the experiences gained by other nations in the process of creating Polish dictionaries and assigning the Polish terms the equivalents in other languages.
Przemyślany i konsekwentny aparat pojęciowy bez wątpienia stanowi cenną pomoc w wielu przedsięwzięciach dokumentacyjnych i naukowych, a w sytuacji automatycznego przetwarzania informacji – staje się on wręcz niezbędny. W konsekwencji badanie pojęć, przekształcanie ich w terminy i – w drodze analizy istoty ich desygnatów oraz uzusu językowego – klasyfikowanie, jest jednym z zadań współczesnej nauki. W ostatnich latach w Polsce coraz szerzej dyskutowany jest problem tworzenia i zastosowania słownictwa kontrolowanego w narzędziach informatycznych, z których korzystają nauki humanistyczne, w tym – w elektronicznej dokumentacji muzealiów. W dyskusji tej zbiegają się dwa problemy: pilna potrzeba powstania słowników, które mogłyby być wykorzystywane w bieżącej inwentaryzacji zbiorów oraz – równie pilna – potrzeba zapewnienia funkcjonowania przynajmniej dwujęzycznych struktur słownikowych, które umożliwiłyby udostępnianie tych informacji w kontekście międzynarodowym. Celem artykułu jest analiza możliwości wykorzystania istniejących tezaurusów obcojęzycznych (angielskich, francuskich, niemieckich) w polskiej praktyce inwentaryzacyjnej. Jest ona podejmowana zarówno z punktu widzenia dokumentalisty, jak i odbiorcy informacji, w tym odbiorcy obcojęzycznego. Obserwowana rozbieżność konceptualizacji zjawisk w dziedzinie historii i kultury w poszczególnych językach wydaje się wykluczać wzajemne przejmowanie przez nie struktur hierarchicznych pojęć w inwentaryzacji narodowego dziedzictwa, co nie neguje jednak zasadności korzystania z doświadczeń innych narodów w procesie budowania słowników polskojęzycznych oraz podejmowania działań na rzecz uzgadniania terminologii polskiej z uznaną terminologia obcą.
Źródło:
Muzealnictwo; 2014, 55; 169-179
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O postrzeganiu języków klasycznych, polskiego i niemieckiego w przedmowach do dawnych słowników przekładowych
On perception of classical languages, Polish and German in prefaces to ancient translation dictionaries
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590805.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistic awareness
Polish-Latin dictionaries
Grzegorz Knapiusz
świadomość językowa
słowniki polsko-łacińskie
Opis:
Celem opracowania była próba przedstawienia, jak w przedmowach do słowników polsko-łacińskich wypowiadano się o językach, m.in. w aspekcie wartościowania, użytkowania, specyfiki, często ujmowanych kontrastywnie. Podstawą materiałową uczynione zostały słowniki: Mikołaja Volckmara (1596, 1605), Grzegorza Knapiusza (1621, 1632), Benedykta Woronowskiego (1769) oraz Dasyposiusz katolicki (1642). We wnioskach nakreślono główne obszary tematyczne, służące do opisu języków, w tym: a) ogólna pochwała danego języka; b) nakreślenie jego zasięgu geograficznego; c) uzasadnienie przydatności; d) opis systemu językowego; e) uwagi leksykograficzne. Zaobserwowano, że poruszane przez autorów kwestie, pozostają w zgodzie z ówczesnymi tendencjami i sposobami mówienia o języku, zwłaszcza o polszczyźnie.
The purpose of this study was an attempt to show the opinions on languages expressed in the prefaces to the Polish-Latin dictionaries, regarding, among others, the valuation, use, specifics, often formulated contrastively. The material basis were the dictionaries of Mikołaj Volckmar (1596, 1605), Grzegorz Knapiusz (1621, 1632), Benedykt Woronowski (1769) and the Dasyposiusz katolicki (1642). In the conclusions main thematic fields are outlined which serve the description of languages, including: a) general praise of a given language, b) its geographical range, c) justification of its usefulness, d) description of the language system, e) lexicographic remarks. It was observed that the questions raised by the authors remain in accordance with the then tendencies and ways of speaking about language, particularly about the Polish language.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 247-264
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macht en miserie van kleine woordjes: Zakelijke (en andere) teksten in vertaling
Power and poverty of little words: Business (and other) texts in translation
Autorzy:
Kowalska-Szubert, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806717.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
błędy; tłumaczenie; recepcja i produkcja; słowniki
errors; translation; reception and production; dictionaries
Opis:
Moc i nędza niepozornych słówek: Teksty biznesowe (i inne) w tłumaczeniu Niniejszy artykuł prezentuje typologię częstych błędów pojawiających się w tłumaczeniu z języka niderlandzkiego na język polski. Przykłady pochodzą z tłumaczenia studentów niderlandystyki oraz świeżo upieczonych licencjatów. Przyczyny błędów autorka dopatruje się w skróceniu cyklu edukacyjnego wskutek obowiązywania Traktatu Bolońskiego, który skrócił studia akademickie z pięciu do trzech lat, które następnie można poszerzyć o kolejne dwa lata, jednakże nie jest to niezbędne do uzyskania wyższego wykształcenia. Inną przyczyną tworzenia błędnych tłumaczeń jest nieograniczony niemal dostęp do wszelkiego rodzaju źródeł i maszyn tłumaczeniowych w Internecie (jak chociażby Google Translator/Tłumacz Google). Kombinacja skróconego okresu studiów, czyli w przypadku języka niderlandzkiego: zdobywania sprawności językowych w tym języku, i przekonanie o wysokiej jakości swojej świeżo nabytej wiedzy, jest źródłem licznych usterek w tłumaczeniu. Od takich, które mogą zaważyć na czyimś losie, po nieodparcie komiczne. Macht en miserie van kleine woordjes: Zakelijke (en andere) teksten in vertaling Dit artikel tracht een typologie te presenteren van de meest voorkomende fouten in de vertaling vanuit het Nederlands naar een vreemde taal. Het te analyseren materiaal is afkomstig uit vertaaltaken van de studenten Nederlands en van pas afgestudeerde bachelors. De oorzaken van de fouten zijn te vinden in de verkorte opleidingscyclus van taalstudies die langer duurde voordat het Bologna-verdrag werd ondertekend, waarna de vijfjarige studies werden verdeeld in twee onafhankelijke kortere cycli. Andere oorzaken houden ook verband met de gemakkelijke toegang tot niet noodzakelijkerwijs betrouwbare woordenboekcursussen en internetvertaalprogramma’s, waarvan Google Translator een voorbeeld is, en het feit dat de afgestudeerden die hun studie in een aanzienlijk kortere tijd en met minder inspanning hebben voltooid (dan dat het geval was bij degenen die de vijfjarige studie hebben gedaan) een overdreven zelfvertrouwen laten zien.
This article presents an attempt at a typology of the most frequent errors occurring in the translation from Dutch into a foreign language. The material under analysis derives from the translation tasks performed by the students of Dutch as well as by the newly graduated B.A. holders. The causes of the errors are to be found in the shortened education cycle of language studies which had been longer before the Bologna Treaty was signed and the five-year studies were divided into two independent shorter cycles. Other causes are also related to easy access to not necessarily reliable dictionary courses and Internet translators, of which Google Translator is an example, and to the fact that the graduates who completed their studies in a significantly shorter period of time and less effortlessly (than those who had completed five-year studies) demonstrated inflated self-confidence.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 109-119
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dictionary-using skills of translation students
Umiejętność korzystania ze słowników przez studentów przekładu
Autorzy:
Kodura, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540666.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
dydaktyka przekładu
słowniki
narzędzia tłumacza
translator’s education
dictionaries
translator’s tools
Opis:
W pracy opisano wyniki badania przeprowadzonego wśród studentów Filologii Angielskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie na temat słowników i innych narzędzi wykorzystywanych podczas tłumaczeń pisemnych. Badanie potwierdziło powszechną tendencję odchodzenia od tradycyjnych słowników na rzecz narzędzi internetowych. Rezultaty ankiety nasuwają wniosek o konieczności realizowania ze studentami specjalizacji tłumaczeniowej zajęć z zakresu oceny przydatności i wiarygodności takich źródeł
The paper presents the survey conducted among the students of English Philology at the Pedagogical University of Cracow concerning dictionaries and other resources used by them in translation assignments. The results confirm a general trend observed in practice, i.e. departure from traditional dictionaries. Considering the fact that online resources often offer highly reduced content, it is postulated that a translation course should include activities focusing on evaluation of such AIDS
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 4; 235 - 242
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O frazeologii w słownikach historycznych języka polskiego z XIX i początku XX wieku
About phraseology in Polish language dictionaries of the 19th and early 20th century
Autorzy:
Piela, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594210.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
diachronia
frazeologia
historyczne słowniki języka polskiego
diachrony
phraseology
historical dictionaries of the Polish language
Opis:
W polskiej lingwistyce od kilkudziesięciu lat obserwuje się marginalność studiów poświęconych dawnej warstwie frazeologicznej. Wpływ na ograniczone badania frazeologii historycznej wywierają różne czynniki. Jednym z nich są źródła leksykograficzne. Okazuje się, że w diachronicznym opisie frazeologii zmuszeni jesteśmy korzystać z historycznych słowników ogólnych (też gwarowych) polszczyzny. Niniejsze rozważania poświęcone zostały charakterystyce rejestracji frazeologii w wybranych słownikach języka polskiego, tj. w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego oraz w tak zwanym Słowniku wileńskim i Słowniku warszawskim.
Polish linguistic studies have shown marginal interest in the old phraseological stratum for the last few decades. Various factors contribute to the limited research into historical phraseology. Lexicographic sources seem to be one of these factors. Owing to the absence of various types of sources exclusively dedicated to old word combinations, vital for the diachronic description of phraseology, we are limited to the use of universal historical dictionaries of Polish language. The considerations of this article are dedicated to the characteristics of how phraseology has been registered in the selected Polish language dictionaries such as: The Dictionary of Polish Language by Samuel Boguslaw Linde, the so-called Vilnius Dictionary and The Warsaw Dictionary.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 137-153
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LATIN LEGAL TERMINOLOGY IN ESTONIA
ŁACIŃSKA TERMINOLOGIA PRAWNICZA W ESTONII
Autorzy:
RISTIKIVI, Merike
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919942.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
terminologia
słowniki terminologiczne
kontakt językowy
legal language
terminology
terminological dictionaries
language contact
Opis:
The article examines the use of Latin in contemporary legal texts and its impact on terminology. The terminology analysed in the article comprises the terms collected from the Estonian juridical periodicals. Attention is paid to the following topics: average size of the vocabulary of the Estonian lawyer; the most frequent Latin terms and phrases; context of Latin terms and phrases; main problems and errors in the use of Latin.
W artykule został poruszony problem używania łaciny we współczesnych tekstach prawnych i prawniczych oraz wpływu tego języka na terminologię. Zanalizowana w artykule terminologia została wzięta z artykułów publikowanych w czasopismach prawniczych. Autorka bierze pod uwagę przeciętny zakres słownictwa jakim posługuje się prawnik w Estonii, najczęściej występujące terminy i wyrażenia łacińskie, kontekst w jakim są one używane oraz główne problemy i błędy jakie pojawiają się w związku z użyciem łaciny.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 123-132
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo określające tożsamość narodową i rasową w społecznościowych słownikach języka polskiego
Vocabulary defining national and racial identity in social dictionaries of Polish language
Autorzy:
Niekrewicz, Agnieszka A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497120.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
słowniki sieciowe
etnonim
neosemantyzm
zmiana znaczeniowa
online dictionaries
ethnonym
neosemantism
change of meaning
Opis:
The aim of the article is the description of registered by amateur online dictionaries names of people because of their nationality and race. The author carries out semantic and structural analyses of these terms. The next stage of the study is to compare the analysed names with similar vocabulary recorded in traditional dictionaries, allowing to illustrate changes in the last few years and to indicate of development trends. The author assumes that the vocabulary registered in the dictionaries created by amateurs represents a colloquial way of thinking and seeing the world, as well as what is the most interesting in language for an average user. Description of the distinguished set of vocabulary, rather representative of the general terms in online dictionaries, may be helpful in the characteristics of the entire vocabulary recorded by amateur online dictionaries.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 47-57
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluricentryzm w niemiecko-polskich słownikach ogólnych i specjalistycznych
Pluricentrism in German-Polish General and Specialised Dictionaries
Autorzy:
Kubacki, Artur Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463406.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
pluricentric language
language variety
lexicograph
general dictionaries
specialised dictionaries
specialised vocabulary
legal and administrative vocabulary
język pluricentryczny
odmiana języka
leksykografia
słowniki ogólne
słowniki specjalistyczne
leksyka specjalistyczna
słownictwa z zakresu prawa i administracji
Opis:
It is very important for every translator of specialised texts to be aware of the differences between German, Austrian and Swiss specialised vocabulary. Unfortunately, the terminological differences between the German standard and its variants of equal value used in Austria and German-speaking Switzerland are still not sufficiently reflected in many German-Polish general and specialised dictionaries. In the article, the author undertakes research to find out whether and in which German-Polish dictionaries the Austrian and Swiss variants of the German language have been taken into account with regard to legal and administrative vocabulary.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 33-46
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korpusy wobec poszukiwania optymalnych kolokacji do celów leksykografii przekładowej
Using corpora in search of optimal collocations for translation dictionaries
Корпусы и поиски оптимальных коллокатов для целей переводной лексикографии
Autorzy:
Labocha, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085216.pdf
Data publikacji:
2022-03-14
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
лексикография
словарь
коллокации
корпусный анализ
leksykografia
słowniki
kolokacje
analiza korpusowa
lexicography
dictionary
collocations
corpus analysis
Opis:
W artykule niniejszym autor podejmuje próbę zweryfikowania wyników korpusowych dla 50 pierwszych poświadczeń rosyjskich leksemów прожить oraz пережить (jako ekwiwalentów niemetaforycznych polskiej jednostki przeżyć) pod kątem rejestrowania użytecznych leksykograficznie (i dydaktycznie) kolokacji. W artykule omówiony został dydaktyczno-leksykograficzny kontekst badawczy, zaprezentowane zostały ustalone wcześniej pary przekładowe wraz z definicjami jednostek wyjściowych oraz szeregami kolokacyjnymi (zarówno w sensie schematów kolokacyjnych, jak i szeregów typowych kolokantów), a także przytoczono nie budzące wątpliwości poświadczenia korpusowe dla 50 pierwszych wyników w Korpusie podstawowym NKJR oraz Korpusie prasowym NKJR. Jednocześnie zostały przedstawione potencjalne uzupełniające ekwiwalenty rosyjskie dla polskiej jednostki przeżyć.
В статье предпринимается попытка верификации результатов поиска в основном и газетном корпусах НКРЯ коллокатов российских лексем прожить и пережить (как неметафорических эквивалентов польской лексемы przeżyć). Основной целью исследования является определение пригодности 50-и начальных вхождений в данных корпусах для переводной лексикографии и дидактики. В статье автор представляет лексикографический и дидактический контексты анализа, приводит установленные в предыдущих своих исследованиях с упором на семантику и употребление пары эквивалентов (с учетом сочетаемостных схем и рядов), а также указывает не вызывающие сомнений по соотношению с определенной семантикой примеры коллокатов встречаемых в анализируемом материале.
The purpose of this article is an attempt to verify corpus findings for first fifty confirmations of Russian lexemes прожить and пережить (seen as nonmetaphorical equivalents of the Polish entry unit przeżyć) and identification of collocations that would be useful in lexicographical and didactic aspects. The article presents didactic and lexicographical research context and shows previously identified language translations pairs with definitions of original entries and collocational chains, both in terms of collocational schemes and chains of typical collocants. As well as this, the author quotes corpus confirmations for first fifty findings in the basic and press corpora respectively within the National Russian Corpus. In addition, the article includes potential complementary Russian equivalents equivalents for the Polish entry unit przeżyć.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 115-132
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lejb Pawe i jego trójjęzyczny słownik nazw roślin
Lejb Pawe and his trilingual dictionary of plant names
Autorzy:
Dolatowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888581.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
Tematy:
rosliny
nazewnictwo
nazwy gatunkowe
jezyk polski
jezyk lacinski
jezyk hebrajski
slowniki
slownik botaniczny
Pawe Lejb
Źródło:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2018, 66
2080-4164
2300-8326
Pojawia się w:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na tropie czeskich i polskich ciekawostek kulinarnych
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909165.pdf
Data publikacji:
2020-05-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
słowniki
španělský ptáček
fasolka po bretońsku
kulinaria,
etymologia
kulinary
etymology
dictionaries
„Spanish bird”
„Breton beans”
Opis:
Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj  dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
The article is a review of several Polish and Czech names of dishes whose origin we cannot always find out from known and available etymological or descriptive dictionaries. It is especially about dishes with slightly misleading names such as, e.g., Czech “Spanish bird” or Polish “Breton beans”. To find out more about their origins, we need to consult the Internet and Wikipedia. The dishes described here constitute a small percentage of many older and new names of culinary delights ignored – unfortunately – by lexicographers, despite the fact that they are known and used very often by Czech and Polish language users.  
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 2; 257-270
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geflügelte Worte in der deutschen Sprache. Ihre Form, Bedeutung und Herkunft
Winged Words in German Language. Their Form, Meaning and Origin
Autorzy:
Sztandarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012745.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
geflügelte Worte
Fremdsprachen
Wörterbücher
winged words
foreign languages
dictionaries
skrzydlate słowa
języki obce
słowniki
Opis:
Im Fokus des Beitrags stehen ausgewählte geflügelte Worte aus dem Duden-Wörterbuch (Bd. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Untersucht werden insgesamt 65 Beispiele, darunter 19 geflügelte Worte fremder Herkunft. Die Ausdrücke haben oft ihre Entsprechungen in der deutschen Sprache. Das gesammelte Forschungsmaterial zeigt, dass sich viele geflügelte Worte im Laufe der Zeit lexikalisch und/oder semantisch verändert haben.
Przedmiotem artykułu są wybrane skrzydlate słowa zarejestrowane w słowniku Dudena (t. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Zbadano łącznie 65 przykładów, w tym 19 skrzydlatych słów pochodzenia obcego. Wyrażenia mają często swoje odpowiedniki w języku niemieckim. Zebrany materiał badawczy pokazuje, że w przypadku wielu skrzydlatych słów nastąpiły w przeciągu lat zmiany w obrębie leksyki i/lub semantyki.
The subject of this article is selected winged words registered in Duden dictionary (vol. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". In the article I will examine 65 examples, including 19 winged words of foreign origin. Some of the phrases have their German equivalents. Collected research material indicates that, in case of many winged words, both lexical and semantic changes have occurred over the years.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 155-166
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abbreviations and acronyms in the English and Polish photogrammetric terminology
Autorzy:
Kwiatek, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120155.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
abbreviations
acronyms
photogrammetry
LSP translations
LSP dictionaries
skróty
skrótowce
fotogrametria
przekład specjalistyczny
słowniki specjalistyczne
Opis:
The subject of this article comprises abbreviations and acronyms in photogrammetric terminology in English and their translation into Polish. The first part of the article provides various definitions of abbreviations and acronyms, discusses their structure and presents lexicographic sources on abbreviations and acronyms in Polish and English. The second part focuses on photogrammetry with its terminology and problems of deciphering and translating abbreviations and acronyms from English into Polish.
Artkuł jest poświęcony skrótom i skrótowcom angielskim z dziedziny fotogrametrii i ich tłumaczeniu na język polski. W pierwszej części artykułu przedstawiono definicje skrótów i skrótowców, omówiono ich budowę oraz przedstawiono słowniki skrótów i skrótowców w języku polskim i angielskim. Druga część artykułu koncentruje się na terminologii fotogrametrycznej i problemach związanych z rozszyfrowaniem znaczenia i tłumaczeniem skrótów i skrótowców angielskich z tej dziedziny na język polski.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 4; 550-561
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkopolskie Słowniki Regionalne – założenia leksykograficzne serii
Greater Poland Regional Dictionaries – the lexicographic assumptions of the series
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854417.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialects of Greater Poland
lexicography
Greater Poland Regional Dictionaries
gwary Wielkopolski
leksykografia
Wielkopolskie Słowniki Regionalne
Opis:
Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
Therefore, the proposed series Greater Poland Regional Dictionaries is an attempt to make up for these drawbacks. Due to the limited size of the dialectologist team (only 3 persons), a decision was made to cooperate with various local communities, especially with schools. Field exploration with a clear lexicographic assumption is narrowed down to a selected subject field, and a special questionnaire is designed, containing 600–800 tailored questions encouraging the interlocutors to make longer statements. Photographs of these designations are equally desirable. Thematically identical dictionaries are to be prepared for several regions of Greater Poland; the intended number is 4–5. In longer terms, it offers an opportunity of comparative analyses. It would also be possible to compile similar dictionaries of different Polish dialects as well as in the broader Slavic context. Dictionaries are in the realm of popular science; this is the reason why we decided against grammatical information, etymology, etc. The scientific value is also emphasized by the presence of lexical units important in linguistic research, both regarding the Polish language and some Slavic relations. The principle of synchrony is respected – we provide the day when the material was registered in the field, the characteristics of the contemporary dialect and brief information about the history of the area and the cooperating school.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 289-305
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksja leksykograficzna w przedmowach do dawnych słowników przekładowych
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38630718.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
history of Polish lexicography
lexicographic awareness
historical Polish-Latin dictionaries
historical Latin-Polish dictionaries
Gregorius Cnapius (Grzegorz Knapiusz)
Nicolaus Volckmar
historia leksykografii polskiej
świadomość leksykograficzna
dawne słowniki łacińsko-polskie
Grzegorz Knapiusz
dawne słowniki polsko-łacińskie
Opis:
This article aims to examine the scope of information included in prefaces to historical bilingual or trilingual dictionaries. An analysis of prefaces to eighteen Polish-Latin and Latin-Polish dictionaries made it possible to indicate the most frequently discussed issues: references to dictionaries by earlier authors; description of the addressee and the purpose of the dictionary, praise of the work; notes on the models on which it draws; comments on the concept and macrostructure of the dictionary; comments on the microstructure of the dictionary. As established, until the nineteenth century prefaces to such dictionaries were dominated by general comments, whereas detailed notes were not an obligatory element: they largely depended on the size of the dictionary – the more extensive the dictionary, the more details about its macro- and microstructure were discussed in the preface.
Celem analizy było ustalenie, jaki zakres wiadomości rejestrowały przedmowy do dawnych słowników przekładowych. Analiza przedmów do 18 słowników polsko-łacińskich i łacińsko-polskich pozwoliła wyodrębnić najczęściej pojawiające się zagadnienia: przywoływanie prac poprzedników; wskazanie adresata i celu wydania oraz pochwała słownika; uwagi dotyczące wykorzystanych pierwowzorów; uwagi na temat koncepcji i makrostruktury słownika; uwagi na temat mikrostruktury słownika. Ustalono, że do XIX wieku przeważały w słownikach uwagi ogólne, natomiast uwagi metasłownikowe nie były elementem obligatoryjnym i zależały w dużym stopniu od objętości słownika – im obszerniejszy był słownik, tym szczegółowiej omawiano w przedmowach jego makro- i mikrostrukturę.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie stworzenia "Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej". Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu
The need to create "Biographical dictionary of land Łęczyca". General principles of the scientific description and its significance for the region
Autorzy:
Ladorucki, Jacek
Stolarczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685540.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
słowniki biograficzne
regionalizm
dziedzictwo kulturowe
mała ojczyzna
Łęczyca
historia
biographical dictionaries
regionalism
cultural heritage
small homeland
history
Opis:
Łęczyca is a city with rich historical traditions, located in the central part of Poland, in the Lodz voivodeship. The city and the land łęczycka do not have a dictionary of the most important figures associated with the region. The authors undertook elaboration of a biographical dictionary of land łęczycka, which will include biographies of persons, various associations with the city and the region. In the glossary will be presented only the deceased person. An important element of this research project is attention to memory and preservation of cultural heritage ‘little fatherland’, which for many is the land of Łęczyca.
Łęczyca to miasto o bogatych tradycjach historycznych, położone w centrum Polski w województwie łódzkim. Miasto i ziemia łęczycka nie posiadały dotychczas słownika najważniejszych postaci związanych z regionem. Autorzy artykułu podjęli się opracowania Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej, w którym znajdą się biogramy osób posiadających różnorodne związki z miastem i jego otoczeniem. W Słowniku prezentowane będą jedynie biogramy osoby nieżyjących. Ważnym elementem tego przedsięwzięcia naukowego jest dbałość o pamięć i zachowanie dziedzictwa kulturowego „małej ojczyzny”, jaką dla wielu jest ziemia łęczycka.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2016, 1, 22-23; 117-129
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksykograficzne i tekstowe użycia połączeń wyrazowych zawierających leksemy samotność i samotny
Lexicographic and Textual Applications of Word Combinations Containing the Lexemes Loneliness and Lonely
Autorzy:
Sobstyl, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945422.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
samotność
samotny
zwroty i wyrażenia
słowniki języka polskiego
loneliness
lonely
phrases and expressions
dictionaries of Polish language
Opis:
This study analyses various word combinations with the lexemes loneliness and lonely. The research is based on exemplifications originating from modern dictionaries of Polish as well as phrases and expressions used on some selected websites. Most of the structures collected indicate that the lexemes loneliness and lonely are negatively charged regardless of the shades of meaning and context to which they apply. The combinations are often based on oppositions, which enhances the negative evaluation of the content conveyed. Furthermore, in the word combinations under study, man is often depicted as an object exposed to loneliness on which he or she has little influence.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 6; 129-138
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de la femme dans les textes de Jean-Paul II – une contribution de la linguistique du corpus à l’élaboration des dictionnaires bilingues
Dignity and Women’s Rights in the Texts of John-Paul II: An Applying of Corpus Linguistics to the Editing of Bilingual Dictionaries
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de femme w tekstach Jana Pawła II – propozycja zastosowania lingwistyki korpusowej do redakcji słowników dwujęzycznych
Autorzy:
Śliwa, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886438.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
semantyka leksykalna
słowniki dwujęzyczne
predykaty
struktura ontologiczna
kolokacje
lexical semantics
bilingual dictionaries
predicates
ontological structure
collocations
Opis:
Artykuł zawiera analizę wybranych syntagm z określonego korpusu dwujęzycznych tekstów paralelnych. Zastosowana metodologia łączy elementy gramatyki dystrybucyjno-transformacyjnej z elementami semantyki kognitywnej opartej na metafizyce realistycznej. W pierwszej części przedstawiona jest etymologia wyrazów (niewiasta, kobieta / femme) oraz omówiona jest mikrostruktura hasła słownika jednojęzycznego, w której komponenty sensu leksykalnego wyrazu odzwierciedlają strukturę ontologiczną. Dla mikrostruktury hasła słownika dwujęzycznego pojawia się pytanie o porządek, w jakim umieszczane są przykłady ekwiwalentów. Syntagmy polskie i francuskie z wyrazami desygnującymi kobietę w tekstach Jana Pawła II ukazują istotną wartość kobiety, jaką jest godność w jej relacjach inherentnych z innymi komponentami (powołanie, rola, prawa, miłość) oraz relacje innych podmiotów do kobiet. Predykacje te są u podstaw syntagm nominalnych oraz kolokacji werbo-nominalnych. Tak uporządkowane według kryterium ontologicznego mogą być propozycją dla redagowania słownika dwujęzycznego polsko-francuskiego.
This article presents an analysis of some syntagmas taken from a bilingual corpus of parallel texts. The methodology, which has been applied, combines the elements of distributive and transformational grammar with some components of cognitive semantics based on realistic metaphysics. In the first part of this article, it is presented the etymology of words (niewiasta, kobieta / femme) and discussed a microstructure of an entry taken from a monolingual dictionary. In this structure, the components of word lexical sense reflect the ontological structure. Analysing a microstructure of an entry taken from a bilingual dictionary, it is important to answer a question about the order of included equivalents. These Polish and French syntagmas with words which designate a woman in the texts of John-Paul II show dignity—an important woman’s value. They also present this dignity in the inherent relations with other components (such as vocation, role, rights, love) as well as the relations of other subjects to women. These predicates become a basis for nominal syntagmas and verbo-nominal collocations. Being well-ordered, according to the ontological criterion, they can be a proposition to edit a Polish-French bilingual dictionary.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 183-200
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О rzeczownikach nielinearnych w leksykografii polsko-białoruskiej
About the non-linear nouns in the Polish-Belarusian lexicography
О нелинейных именах существительных в польско-белорусской лексикографии
Autorzy:
Borowiec, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953565.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład
bezekwiwalentność
leksyka bezekwiwalentna
słowniki polsko-białoruskie
translation
non-equivalence
non-equivalent lexis
Polish-Byelorussian dictionaries
Opis:
Статья посвящена польским именам существительным, не имеющим эвкивалентов в белорусском языке. В состав польско-белорусской нелинейной лексики входит большая группа имен существительных, не имеющих отношения к лицу, включающая в себя названия: абстрактных понятий, предметов, территорий, помещений, предприятий, заводов, отраслей производства, типов деятельности, напитков, приправ, продуктов питания, растений, деревьев, кустов, животных, насекомых; редко: музыкальных инструментов, химических веществ, транспортных средств, частей человеческого тела. Личные же имена существительные составляют менее многочислительную группу, вмещающую названия лиц, возникшие в связи с: исполняемой ими работой, занятием, интересами, возрастом, причастностью к определенной организации или общественной группе.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 7; 177-188
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola pracowników książki w procesie transferu kulturowego na przełomie XX/XXI wieku na przykładzie biogramów publikowanych w Słowniku pracowników książki polskiej
Role of book labourers in the process of cultural transfer at the turn of the 20/21st century – on the example of biographies published in the Dictionary of Polish book labourers
Autorzy:
Walczak-Niewiadomska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965865.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
biographical dictionaries
library and information science
history of book
libraries
słowniki biograficzne
bibliologia i informatologia
historia książki
biblioteki
Opis:
The book is a tool of cultural transfer, helping children and adults in different life situations (learning, leisure). Behind it there are people, publish-ers, printers, librarians who shape the culture at various levels (local, regional, national, international). Book institutions play a significant role in the intergen-erational and intercultural transfer. The article presents the initiatives of the Workshop of Dictionary of Polish book labourers for the biographical registra-tion of people associated with the process of creating, distributing and collect-ing prints in Poland.
Książka jest narzędziem transferu kulturowego, pomagającym dzieciom i osobom dorosłym w różnych sytuacjach życiowych (nauka, czas wolny). Za nią stoją ludzie, wydawcy, drukarze, bibliotekarze, którzy kształtują kulturę na różnych poziomach (lokalnym, regionalnym, krajowym, międzynarodowym). Instytucje książki odgrywają znaczącą rolę w procesie transferu kultury – międzypokoleniowym i międzykulturowym. W artykule przedstawione zostały działania Pracowni Słownika pracowników książki polskiej na rzecz rejestracji biograficznej osób związanych z procesem tworzenia, rozpowszechniania oraz gromadzenia druków w Polsce.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2015, 21
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o frazeologizmach w slownikach dwujęzycznych online
Some remarks on phrasemes in bilingual online dictionaries
Autorzy:
Lisiecka-Czop, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555417.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
lexicography
phraseography
phraseology
online dictionaries
phrasemes
lemmatisation
citation fonn
leksykografia
frazeografia
frazeologia
slowniki online
frazeologizmy
lematyzacja
lonna podstawowa
Opis:
This paper deals with the lexicographic description of phraseologic units in online dictionaries. Bilingual electronic dictionaries are not limited by space capacity, unlike paper dictionaries. Besides they offer the possibility of searching, selecting, and complementing lexicographic data in several ways, linking to other information sources such as electronic corpora. These factors influence the lonna! of the presentation of phrasemes and remove many problems with multiword expressions, which print dictionaries have to tackle. The discussion first involves the selection of phrasemes. IImakes sense to find fixed expressions useful for foreign language learners and distinguish between the ones relevant for the active usage and those for the reception. It could be taken into account by lexicographers to lemmatise phrasemes both as headwords of their own as well as under each component, as a part of their microstructure. The second question is what is the appropriate citation fonn to be entered. The current lexicographic practice tends to lemmatise vernal phrases in the infinitive fonn, however this may be confusing because of several morphological and syntactic restrictions. Therefore it seems mora adequate if verllal phrases occur in the fonn indicating the slots in the valency like jd. zieht jdn. Ober den Tisch. On the other hand the citation fonn should indicate grammatical, lexical and pragmatic variation by the means of typography and proper examples, e.g. from a corpus. Obligatory, facultative, and alternative components should be marked as well. The different lexicographic practices were discussed on the example of phrasemes with the component Tisch from bilingual Gennan-Polish dictionaries such as Pons, Leo, Bab.la, and Glosbe as well as two phraseologic dictionaries.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 39-50
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby formalizacji zdań opartych na predykatach rzeczownikowych języka polskiego
Autorzy:
Vetulani, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567894.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Polish language
predicative nouns
formalization
information encoding
electronic dictionaries
język polski
predykacja rzeczownikowa
formalizacja
kodowanie informacji
słowniki elektroniczne
Opis:
In view of the needs related to automatic language processing, we emphasize the necessity of applying formal methods in linguistics in general, and particularly in creation of dictionary entries. We present some of our research achievements pertaining to the creation of a dictionary of Polish predicative nouns. As the dictionary is intended to be computer consulted, its entries take into account polysemy and contain information about the syntactic relations between elements of an elementary sentence. The dictionary is a kind of the lexicon grammar.
Z uwagi na potrzeby związane z automatycznym przetwarzaniem języka w niniejszym artykule zwracamy uwagę na konieczność stosowania metod formalnych w językoznawstwie, a w szczególności na wymóg kodowania opisów w słownikach. W szczególności przedstawiamy rezultaty prac własnych, które są związane z budowanym od pewnego już czasu słownikiem predykatów rzeczownikowych języka polskiego. Ponieważ słownik przeznaczony jest do zastosowań komputerowych, hasła słownikowe otrzymały formę sformalizowaną uwzględniającą polisemię formy oraz łączliwość elementów w zdaniu elementarnym. Słownik ma charakter leksykonu gramatycznego.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2017, 14
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Etymology: Past, Present, Future
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52911543.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
etymological dictionaries
dialectal and historical vocabulary in etymology
etymologia
słowniki etymologiczne
gwarowe i historyczne słownictwo w etymologii
Opis:
The aim of the article is to describe and analyse the tasks and perspectives within contemporary etymological research in Poland. The article begins with a brief outline of the first Slavic etymological dictionaries. Next, contemporary etymological dictionaries in Poland and the contemporary methodology of etymological research are briefly discussed. Then the author refers to the digital breakthrough in etymological research and describes the present-day model of linguistic education in Poland. A sharp decline in the number of specialists in etymology is argued to be a result of the withdrawal of historical-linguistic and historical-comparative subjects in university curricula and the author suggests various ways of encouraging students to study etymology. The article finishes with a discussion of the challenges facing etymologists, including research into the roots of ancient, dialectal, colloquial, and sociolectal vocabulary, as well as the origins of the vocabulary of endangered languages, followed by suggestions for how these can be overcome in the future.
Celem artykułu jest opis i analiza zadań oraz perspektyw współczesnych badań etymologicznych w Polsce. Artykuł rozpoczyna się krótkim zarysem historii pierwszych słowiańskich słowników etymologicznych. Następnie omówiono pokrótce współczesne słowniki etymologiczne w Polsce oraz współczesną metodologię badań etymologicznych. Potem autor odwołuje się do przełomu cyfrowego w badaniach etymologicznych i opisuje współczesny model edukacji językowej w Polsce. Uważa się, że gwałtowny spadek liczby specjalistów w zakresie etymologii jest wynikiem wycofania przedmiotów historyczno-językowych i historyczno-porównawczych z programów uniwersyteckich. Autor proponuje różne sposoby zachęcania studentów do studiowania etymologii. Artykuł kończy się omówieniem wyzwań stojących przed etymologami, w tym badań nad pochodzeniem słownictwa dawnego, gwarowego, potocznego i środowiskowego oraz etymologią słownictwa języków zagrożonych, a także sugestiami, jak można tym wyzwaniom sprostać w przyszłości.
Źródło:
Studies in Polish Linguistics; 2022, 17, 2; 75-92
1732-8160
2300-5920
Pojawia się w:
Studies in Polish Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRI SOSEDIH ZA MIZO: BREZEKVIVALENTNA LEKSIKA IN NJENE LEKSIKOGRAFSKE REŠITVE V SLOVENSKO-HRVAŠKEM IN SLOVENSKO-SRBSKEM SLOVARJU
Autorzy:
Jugović, Tina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681601.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
bilingual dictionaries, culture-specific terms, national dishes, translation equivalence
słowniki dwujęzyczne, pojęcia kulturowe, narodowe dania, ekwiwalenty tłumaczeniowe
Opis:
The article focuses on culture-specific terms from the lexicological and lexicographical perspective, more specifically it analyses the vocabulary connected with the Slovenian national cuisine in two bilingual dictionaries, namely the Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] and Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Language and culture are inextricably intertwined, since translation does not only happen between languages, but also between cultures. When a concept from the material or spiritual world is limited to a certain environment and does not exist in the target culture, there is no translation equivalent in the target language. Lexicographers are often confronted with a problem when searching for translation equivalents in the field of national cuisine in the target culture. This article gives an inventory of Slovene dishes and drinks in the two dictionaries and presents various lexicographic transfer solutions, including a descriptive translation, an approximate translation or borrowing from Croatian and Serbian. All strategies of presenting alternative equivalents have their limitations, thus the dictionary user often searches for additional help.
Artykuł skupia się na pojęcia kulturowe w aspekcie leksykologicznym i leksykograficznym, poddając analizie terminologię związaną ze słoweńską kuchnią narodową, zawartą w dwóch dwujęzycznych słownikach: Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] oraz Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Autor podaje listę typowych słoweńskich potraw i napojów według dwóch słowników i wskazuje na różne leksykograficzne rozwiązania w tłumaczeniu realiów, w tym tłumaczenie opisowe, przybliżone, wprowadzenie terminu zapożyczonego w języku chorwackim i serbskim. Wszystkie strategie do wynalezienia alternatywnych ekwiwalentów okazują się ograniczone, dzięki czemu użytkownik słowników często wymaga dodatkowej pomocy w zrozumieniu specyficznych terminów.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typologia słowników terminologicznych dla celów dydaktycznych
Typology of terminological dictionaries for didactic purposes
Autorzy:
Klejnowska-Borowska, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956422.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
didactic terminological dictionaries
typology of terminological dictionaries
macrostructure
microstructure
dydaktyczne słowniki terminologiczne
typologia słowników
terminologicznych
mikrostruktura
makrostruktura
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie typologii dydaktycznych słowników terminologicznych. Artykuł został podzielony na trzy części. Część pierwsza została poświęcona wymogom, jakie powinny spełniać dydaktyczne słowniki terminologiczne, a także ich typologii. W części drugiej zaprezentowano makrostrukturę dydaktycznych słowników terminologicznych dla następujących grup użytkowników: uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, uczniowie liceów oraz studenci. Ostatnia część przedstawia mikrostrukturę dydaktycznych słowników terminologicznych dla wskazanych powyżej grup użytkowników.
The aim of the following article is to present the typology of terminological dictionaries for didactic purposes. The article is divided into three parts. The first part deals with the requirements that must be met by didactic terminological dictionaries and its typology. The second part presents the macrostructure of didactic terminological dictionaries for the following groups of users: primary school pupils, junior high school pupils, secondary school pupils and students. Finally, the microstructure of didactic terminological dictionaries for the above mentioned groups of users is described.
Źródło:
Linguodidactica; 2016, 20; 163-175
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmienności znaczeń wyrazu kwiat
Analysis of Semantic Changes on the Example of the Word kwiat [‘flower’]
Autorzy:
Matuszczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468407.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
semantyka
przeobrażenia semantyczne
słowniki historyczne
historia języka polskiego
semantics
semantics transformations
historical dictionaries
the history of Polish language
Opis:
The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2017, 4; 95-103
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of Multilingual Land Surveying Dictionaries – Part I
Ocena wielojęzykowych słowników geodezyjnych – część I
Autorzy:
Kwiatek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/386052.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
słowniki papierowe
języki specjalistyczne
geodezja
miernictwo
geodezja wyższa
paper dictionaries
language for specifi c purposes (LSP)
surveying
land surveying
geodesy
Opis:
Tarp [11] dzieli słowniki specjalistyczne opublikowane w ostatniej dekadzie na trzy grupy: tradycyjne słowniki papierowe, słowniki elektroniczne opublikowane przez wydawnictwa oraz ośrodki naukowe i instytucje publiczne oraz pozostałe słowniki, które są dostępne on-line. Volk i inni [14] wyróżniają trzy grupy użytkowników słowników: osoby uczące się języka obcego, profesjonalnych tłumaczy oraz językoznawców. Uczący się języka zaglądają do słownika, aby znaleźć odpowiednik danego słowa w języku obcym. Profesjonalni tłumacze chcą szybko znaleźć znaczenie danego terminu, zrozumieć, jak funkcjonuje on w kontekście, i zastosować go w tłumaczeniu. Językoznawcy należą do najbardziej wymagającej grupy użytkowników. Zależy im na znalezieniu specyficznych informacji, takich jak idiomy, kolokacje czy rodzajniki. Zgodnie z tą kategoryzacją użytkowników badacze w dziedzinie geodezji i studenci geodezji będą zaliczać się do pierwszej grupy. Jednakże często naukowcy i studenci bardzo dobrze posługują się tak zwanym codziennym angielskim. Prócz tego znają swoją specjalizację w języku ojczystym. Ich oczekiwania względem zasobów leksykograficznych są zatem większe. Sięgają oni po słownik, aby znaleźć odpowiedniki terminów reprezentujących złożone pojęcia, czyli takie, które albo nie istnieją w języku docelowym (na który tłumaczymy), albo znacznie się różnią w obu językach. Artykuł ten stanowi próbę oceny słowników wielojęzycznych (zwłaszcza słowników dwujęzycznych angielsko-polskich i polsko-angielskich), które do tej pory zostały opublikowane w Polsce w formie książkowej. Ocenie zostały poddane zwłaszcza takie cechy, jak: kombinacje językowe, liczba terminów, informacje o terminach, wygląd słownika, dostępność dla użytkownika oraz możliwość zakupu.
Tarp [11] divides specialised dictionaries published during the last two decades into three groups: traditional printed dictionaries, electronic dictionaries published by publishing houses and academic or public institutions and other online dictionaries. Volk et al. [14] in their discussion of dictionaries specify three groups of people who consult dictionaries: language learners, professional translators and linguists. Language learners use dictionaries to find translation suggestions for a word or phrase in the target language. Professional translators want to check words quickly, understand their usage and context and apply these words in translation. Linguists are the most demanding dictionary users. They are interested in finding specific information in dictionaries such as idioms, collocations or articles. This paper analyses different types of land surveying dictionaries from the perspective of different users. It particularly focuses on their language combinations, number of entries, data categories, layout, accessibility and availability on the market. The first part of the paper is devoted to traditional printed multilingual land surveying dictionaries that have been published in Poland so far, whereas in the second part electronic dictionaries are investigated.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2016, 10, 4; 57-70
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 88

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies