Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "slowniki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-88 z 88
    Tytuł:
    Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach specjalistycznych
    Orthodox terminology in the Russian-Polish specialistic dictionaries
    Autorzy:
    Rygorowicz-Kuźma, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950940.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    terminologia religijna
    prawosławie
    słowniki dwujęzyczne
    słowniki specjalistyczne
    Opis:
    This article focuses on Orthodox terminology found in modern Russian-Polish specialistic dictionaries: Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski by R. Lewicki and Leksykon chrześcijaństwa rosyjsko-polski i polsko-rosyjski by A. Markunas, T. Uczitiel. The author shows the extent given lexicon is reflected in dictionaries, explores the ways of its translation and presents strengths and weaknesses of elaboration of entry articles. The analysis of translated equivalents also permits the identification of the main tendencies in Orthodox terminology in the Polish language.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 405-414
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agnieszka Frączek, Słowniki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie z przełomu XVII i XVIII wieku. Analiza leksykograficzna, Warszawa 2010
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2124267.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    recenzja
    słowniki polsko-niemieckie
    słowniki niemiecko-polskie
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 403-406
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ilustracje, animacje, interaktywne obrazki – funkcje i formy elementów graficznych w słownikach internetowych
    Autorzy:
    Hojka, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681044.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    illustrated dictionary, picture dictionary, electronic dictionary, illustration
    słowniki ilustrowane, słowniki obrazkowe, słowniki elektroniczne, ilustracja
    Opis:
    The article focuses on the forms and functions of pictorial illustrations in online dictionaries. New technologies offer many possibilities for explaining meaning of words. The starting point is whether online dictionaries use the illustrations for this purpose and whether they do the same as paper dictionaries.
    W artykule omówiono formę i funkcje elementów graficznych (ilustracji) w słownikach internetowych. Nowe technologie stwarzają wiele różnorodnych możliwości prezentowania znaczenia słów; punktem wyjścia przeprowadzonych analiz jest pytanie, czy słowniki internetowe wykorzystują w tym celu ilustracje, a jeśli tak – czy czynią to w sposób odmienny do tradycyjnych słowników drukowanych.
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2017, 59
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowniki włosko-polskie i polsko-włoskie na przełomie XX i XXI wieku – próba bibliografii
    Italian-Polish and Polish-Italian dictionaries at the turn of the 20th and 21st centuries – a preliminary bibliography
    Autorzy:
    Gnyś, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591257.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    linguistics
    bilingual dictionaries
    Italian-Polish dictionaries
    językoznawstwo
    słowniki dwujęzyczne
    słowniki włosko-polskie / polsko-włoskie
    Opis:
    W artykule zestawiono bibliografię słowników bilingwalnych włosko-polskich i polsko-włoskich, wydanych drukiem w formie książkowej w latach 1989–2016. Wykazano, że w sumie w tym okresie ukazało się 59 różnych leksykonów, z czego 42 to słowniki ogólne, a 17 to słowniki systematyczne. Wzrost liczby słowników wydawanych po 1989 roku w porównaniu z latami wcześniejszymi, wynika z kilku przyczyn. Jedną z nich jest zainteresowanie językiem włoskim jako językiem kultury, literatury, muzyki, twórczości artystycznej, aktywności turystycznej, kulinarnej, społecznej, religijnej, politycznej i ekonomicznej mającej długą tradycję. Drugą przyczyną są możliwości wymiany studenckiej w ramach programu Erasmus i studiowania we Włoszech, a także możliwość realizacji kariery zawodowej we Włoszech.
    The article contains a bibliography of bilingual Italian-Polish and Polish-Italian dictionaries, printed as books in the years 1989–2016. It seems that altogether there appeared 59 various lexicons, including 42 general dictionaries and 17 thematic dictionaries. That significant increase in the number of dictionaries published after 1989 compared to the previous periods has been a result of several causes; one of them is a long-standing popularity of Italian as a language of culture, literature, music, arts, tourism, cuisine and religion and of the interest in the socio-political situation of Italy. Another cause is the student exchange within the Erasmus Programme and a possibility of studying in Italy and building a professional career there.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2018, 17; 105-117
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ogólna koncepcja metainformacji w Wielkim słowniku języka polskiego PAN
    A general conception of metainformation in Wielki słownik języka polskiego PAN (PAS Great Dictionary of Polish)
    Autorzy:
    Żmigrodzki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459177.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    metaleksykografa
    leksykografia polska
    słowniki języka polskiego
    słowniki elektroniczne
    metalexicography
    Polish lexicography
    dictionaries of Polish
    electronic dictionaries
    Opis:
    The term metainformation corresponds to the term outside matter introduced by Hartmann and James (1998) and refers to the all the information in a dictionary outside dictionary entries. The paper deals with the project of such metainformation in an electronic dictionary, namely in Wielki słownik języka polskiego PAN ( PAS Great Dictionary of Polish) which is currently compiled under his supervision at the Institute of the Polish Languageat the Polish Academy of Sciences. The author distinguishes three kinds of the metainformation and presents some examples of its implementation in WSJP PAN.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 355-365
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Color Names in "Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice" (Eng. "Russian-Latvian-German Dictionary") (1872) by K. Valdemārs
    Nazwy kolorów w Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) (1872) K. Valdemārsa
    Autorzy:
    Roze, Anitra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967582.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    lexicography
    historical dictionaries
    leksykografia
    słowniki historyczne
    Opis:
    The article gives a brief insight in the late 19th century lexicographical situation in Latvia, emphasizing especially the role and place of the first Latvian dictionary that was compiled by a Latvian author – i.e., the Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) created by Krišjānis Valdemārs. This study analyzes one particular lexical group as it is represented in this dictionary – color names. The dictionary presents a rich material for research, especially in the context of the semantics and morphology of color designations. It contains 146 entries describing colors and their shades, which include not only abstract but also a large number of specific color names.
    Artykuł daje wgląd w sytuację leksykograficzną Łotwy w końcu XIX w., podkreślając zwłaszcza doniosłą rolę pierwszego słownika języka łotewskiego zestawionego przez Łotysza Krišjānisa Valdemārsa pod tytułem Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) z roku 1872. Przedmiotem analizy jest sposób przedstawienia w tym dziele jednej grupy leksykalnej – nazw kolorów. Słownik przedstawia sobą bogaty materiał badawczy, zwłaszcza w zakresie semantyki i morfologii oznaczeń kolorów. Wśród 146 haseł poświęconych kolorom i ich odcieniom znalazły się nie tylko nazwy abstrakcyjne, lecz także liczne konkretne nazwy kolorów.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 115-142
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szlachta, B. (red.) (2022). Wielokulturowość, seria Słowniki społeczne, red. W. Pasierbek, B. Szlachta, t. VI. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, ss. 438.
    Autorzy:
    Kucharski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37518468.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    wielokulturowość
    słowniki społeczne
    multikulturalizm
    katolicka nauka społeczna
    Opis:
    Wielokulturowość nie jest zjawiskiem nowym. Można rzec, że ludzkość mierzy się z nią od wieków. Z jednej strony podejmowane są próby zrozumienia tego fenomenu, z drugiej, szczególnie wtedy, gdy odmienność kultur prowadzi do napięć – rozwiązania problemu, które mogą doprowadzić do pokojowego (co nie znaczy bezkonfliktowego) współistnienia ludzi identyfikujących się z różnymi wartościami. Oddany do rąk czytelników tom Słowników społecznych podejmuje próbę podjęcia refleksji, rozpoczynając od zagadnień najogólniejszych (hasło: Problem wielokulturowości), poprzez opis odmian wielokulturowości (transkulturowość, religia obywatelska, etniczność i laickość, wielokulturowość w perspektywie katolickiej nauki społecznej) oraz perspektywy badawcze (socjologia wielokulturowości, problematyka prawa, w tym praw człowieka, a wielokulturowość, perspektywy liberalne i konserwatywne) aż do problemów szczegółowych takich jak modele polityk wielokulturowych, zarządzanie wielokulturowością w organizacji oraz cyberprzestrzeni, a także edukacja w społeczeństwach wielokulturowych. Publikacja przedstawia bardzo szerokie spektrum zagadnień. Wypełnia tym samym lukę polegającą na fragmentaryczności dotychczasowych opisów wielokulturowości. Czytelnik otrzymuje zwarty przegląd najważniejszych zagadnień. Prezentowany tom nie jest tylko przedstawieniem problemów, ale przede wszystkim ich dyskusją oraz wskazaniem dalszych problemów i perspektyw badawczych (zgodnie z przyjętym przez redaktorów serii układem problemowym haseł).
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 553-562
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Halina Karaś, Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011, ss. 432
    Autorzy:
    Nowowiejski, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2119788.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    recenzja
    gwara
    leksykografia gwarowa
    słownictwo gwarowe
    słowniki gwarowe
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 363-368
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Internetowe słowniki specjalistyczne jako narzędzie pracy tłumacza tekstów specjalistycznych
    Internet dictionaries as an useful tool for translators of specialized texts
    Autorzy:
    Zwierzchoń-Grabowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953123.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    translation
    specialized texts
    specialized dictionaries
    Internet dictionaries
    translator, CAT
    przekład
    teksty specjalistyczne
    słowniki specjalistyczne
    słowniki internetowe
    tłumacz
    CAT
    Opis:
    The aim of this article is to show German-Polish and Polish-German specialized Internet dictionaries as an useful tool for translators. The paper consists of an introduction, a theoretical part, empirical part, and conclusions. In the theoretical part are shown selected issues of translations studies and lexicography, in particular concerning typology of dictionaries, the process of dictionary making, and dictionary structure. All these issues are important for further analysis. The subject of the analysis is German-Polish and Polish-German Internet dictionaries as one of modern tools available for the translator beside text corpora, data base or different kinds of tools for computer aided translation. Translators have specific needs and expectations toward dictionaries. Some of the online dictionaries investigated are not e-dictionaries par excellence, but should be rather regarded as printed dictionaries made available on an electronic platform. Nevertheless, there are also dictionaries developed exactly for Internet use. Are their macroand microstructures well-constructed and can they fulfill the specific needs of the translator?
    Źródło:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 22; 163-187
    2080-4814
    Pojawia się w:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of Multilingual Land Surveying Dictionaries – Part II
    Ocena wielojęzycznych słowników geodezyjnych – część II
    Autorzy:
    Kwiatek, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/385877.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    słowniki elektroniczne
    słowniki internetowe
    języki specjalistyczne
    geodezja
    miernictwo
    electronic dictionaries
    on-line dictionaries
    language for specific purposes (LSP)
    surveying
    land surveying
    Opis:
    Wielojęzyczne słowniki specjalistyczne można podzielić na różne grupy na podstawie takich kryteriów, jak: liczba języków (słowniki dwujęzyczne i wielojęzyczne), forma prezentacji danych (słowniki obrazkowe i słowniki tekstowe) czy forma publikacji (słowniki drukowane i elektroniczne). Jak już wspomniano w pierwszej części tego artykułu [6], według kryterium formy publikacji rozróżnia się tradycyjne słowniki papierowe, słowniki elektroniczne tworzone przez wydawnictwa oraz ośrodki naukowe ora inne słowniki internetowe (tworzone zazwyczaj przez pasjonatów danej dziedziny). W pierwszej części artykułu omówione zostały słowniki papierowe [6]. W tej części przedstawione zostały różne słowniki elektroniczne pod kątem ich przydatności dla różnych grup użytkowników: geodetów, studentów, tłumaczy i redaktorów tekstów technicznych. Ocenie zostaną poddane takie cechy słowników, jak: kombinacje językowe, kategorie danych, wygląd słownika oraz jego dostępność i możliwość nabycia.
    Multilingual specialised dictionaries may be divided according to different criteria, e.g. the number of languages (bilingual vs multilingual dictionaries), data presentation (visual vs. text dictionaries) or medium on which the dictionary is published (printed vs. electronic dictionaries). As it has already been mentioned in the first part of this paper [6], based on the medium criterion dictionaries may be divided into traditional printed dictionaries, electronic dictionaries compiled by publishing houses and research/academic institutions and other Internet dictionaries. Traditional dictionaries have already been discussed in the first part of this article [6]. This part of the paper examines different types of electronic dictionaries from the perspective of different users: land surveyors, students of land surveying and related fields, translators and technical writers. It particularly focuses on such dictionary features as language combinations, number of entries, data categories, layout, accessibility and availability on the market.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2017, 11, 1; 67-78
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy
    Autorzy:
    Woźniak-Wrzesińska, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022840.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    leksykografia
    humanistyka
    słowniki terminologiczne
    lexicography
    humanities
    terminological dictionaries
    Opis:
    Celem artykułu jest zaprezentowanie polskich słowników terminologicznych z zakresu nauk humanistycznych. Po scharakteryzowaniu stanu badań, sposobu gromadzenia danych oraz metod jego opisu przechodzę do części deskryptywnej, w której opisuję kilka parametrów zebranych słowników specjalistycznych.  
    The aim of the article is to present Polish terminological dictionaries in the field of humanities. After presenting the state of research, the method of data collection and methods of its description I come to the descriptive part, where I characterize several parameters of collected specialized dictionaries.  
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 71-89
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyfrowe wersje dawnych dykcjonarzy języka polskiego jako źródło dla porównawczych badań materiałowych (M.A. Troc i J.S. Bandtkie)
    Digital versions of the old Polish language dictionaries as a source for comparative tests of materials (M.A. Troc and J.S. Bandtkie)
    Autorzy:
    Kaszewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564250.pdf
    Data publikacji:
    2016-01-22
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    słowniki historyczne
    dygitalizacja
    studia porównawcze
    historical dictionaries
    digitalization
    comparative studies
    Opis:
    Summary This article deals with the problem of digitisation of old Polish language dictionaries. The author draws attention to the fact that there is no uniform concept of digitizing these collections, the very process of digitisation is proceeding according to the different me-thods. He also draws attention to the need for further digitalistaion of dictionary collections according to a single key, which will create more job opportunities on the lexical material and allow more opportunities tu study the statistical data.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2015, 13; 93-100
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lässt sich Mathematik bildlich darstellen? – Zur mathematischen Lexik in Langenscheidts "Wörterbuch Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild" (2016)
    Can Mathematics Be Presented by the Means of Pictures? – About Mathematical Terms in Langenscheidt "Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild" (2016) Dictionary
    Autorzy:
    Kasjanowicz-Szczepańska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592346.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Bildwörterbücher
    pädagogische Wörterbücher
    mathematische Lexik
    Fachwortschatz
    pictorial dictionaries
    pedagogical dictionaries
    mathematical lexis
    professional terminology
    słowniki obrazkowe
    słowniki pedagogiczne
    leksyka matematyczna
    słownictwo specjalistyczna
    Opis:
    Mathematik ist allgegenwärtig und so auch die mathematische Lexik. Weil Termini jene Elemente der Fachsprache sind, die am häufigsten ins Alltagsleben eindringen (nicht selten ohne dass die Sprachbenutzer das wahrnehmen), sollten diese in allgemeinen und in DaF-Wörterbüchern entsprechend lemmatisiert werden. In den Jahren 2016–2020 wurden durch die allgemein anerkannten deutschen Verlage überwiegend DaF-Bildwörterbücher herausgegeben. So stellt sich die Frage, ob sich auch Mathematik bildlich darstellen lässt. Das Augenmerk wird im Artikel darauf gerichtet, welche mathematischen Lexeme in das Bildwörterbuch Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild (2016) aufgenommen und wie sie in seiner Makro- und Mikrostruktur dargestellt werden.
    Matematyka jest wszechobecna w naszym codziennym życiu, a co się z tym wiąże – również w języku. Ze względu na fakt, że terminy są tym elementem języków specjalistycznych, który najczęściej (często niepostrzeżenie) przenika do języka ogólnego, powinny być one rejestrowane zarówno przez słowniki ogólne, jak i słowniki skierowane do osób uczących się wybranego języka jako języka obcego. W przypadku słowników do nauki języka niemieckiego jako obcego w latach 2016−2020 pojawiło się na rynku przede wszystkim wiele słowników obrazkowych. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy leksykę matematyczną można przedstawić za pomocą obrazków? W tym celu sprawdzono, jakie matematyczne artykuły hasłowe zawarte są w obrazkowym słowniku języka niemieckiego Deutsch als Fremdsprache. Bild für Bild (2016) oraz jak zostały one przedstawione w jego mikro- i makrostrukturze.
    Mathematics is omnipresent and so is mathematical lexis. Because of the fact that professional terms are the element of specialized languages that are most likely to (and imperceptibly) infiltrate into the general language, they should be appropriately recognized in general dictionaries and in dictionaries directed to learners of a chosen language as a foreign language. However, in the case of German in recent years (2016–2020), the most widely-used form of monolingual German dictionaries as foreign ones are pictorial dictionaries. Thus, the question is, can mathematical terminology be presented by the means of pictures? The purpose of this article is to verify which mathematical lexemes are included in the selected German pictorial dictionary as a foreign language and how they have been developed in its micro- and macrostrukture. Lexicographical material is Bildwörterbuch Deutsch als Fremdsprache (2016) dictionary.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 307-326
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak korzystają ze słowników studenci małych filologii?
    How do students of less commonly taught languages use dictionaries?
    Autorzy:
    Grzeszak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956370.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dictionary use
    Hungarian language
    Finnish language
    Estonian language
    bilingual dictionaries
    monolingual dictionaries
    korzystanie ze słowników
    język węgierski
    język fiński
    język estoński
    słowniki dwujęzyczne
    słowniki jednojęzyczne
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu dotychczasowe ustalenia dotyczące sposobu korzystania ze słowników przez osoby uczące się języków obcych (przede wszystkim języka angielskiego) są prawdziwe w odniesieniu do studentów Katedry Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego, uczących się trzech mniej popularnych języków: fińskiego, węgierskiego oraz estońskiego. W artykule zaprezentowano wyniki badania ankietowego, które skupiało się wokół następujących zagadnień: 1) jak często studenci korzystają ze słowników, 2) jak często korzystają ze słowników poszczególnych typów, 3) jak oceniają słowniki, z których korzystają.
    The paper attempts to answer the question to what extent the existing findings on the dictionary use (concerning mainly learners of English) are true for the students of the Department of Hungarian Language at the University of Warsaw, who learn three less commonly taught languages: Finnish, Hungarian and Estonian. The paper presents the results of a survey which focused on the following issues: 1) how often the students use dictionaries, 2) how frequently they use dictionaries of different types, 3) how they rate the dictionaries they use.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2015, 19; 63-77
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terminologia metrologiczna w 2017 roku
    Metrological terminology in 2017
    Autorzy:
    Borzymiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952576.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Główny Urząd Miar
    Tematy:
    metrologia
    słowniki metrologiczne
    ujednolicenie terminologii
    metrology
    metrological dictionaries
    terminology unification
    Opis:
    W ostatnich latach liczba prac terminologicznych w dziedzinie metrologii wzrosła. Pomimo to obserwuje się wiele problemów związanych z niespójnością terminologii. W artykule przytoczono kilka przykładów i poddano je analizie.
    For the recent years, the number of terminological works in the field of metrology has increased. Still, however, there is a lot of problems due to the incoherence of terminology. In the paper some examples are given and analysed.
    Źródło:
    Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar; 2017, 1-2 (16-17); 33-39
    2300-8806
    Pojawia się w:
    Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nazwach rozrywek umysłowych w polszczyźnie
    On the names of brain games in the Polish language
    Autorzy:
    Nowowiejski, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118455.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    rozrywki umysłowe
    słowniki
    język polski
    brain games
    dictionaries
    Polish language
    Opis:
    Solving puzzles and riddles has been one of the pastimes enjoyed by many Poles for a long time. It is proved directly not only by the descriptions of customs or habits of several generations of our ancestors, but also by the contents of different types of dictionaries, particularly Polish language dictionaries or dictionaries of words of foreign origin, where the names of such kind of entertainment have been registered. A main purpose of the article is to present and characterize various names of riddles and puzzles that appear in Polish charades, particularly in the context of their very modest representation in not only historical but also contemporary lexicographical studies.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 227-252
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korzystanie ze słowników elektronicznych jako strategia rozwiązywania problemów językowych – o świadomości leksykograficznej studentów germanistyki
    The use of digital dictionaries as a strategy of solving language problems – lexicographic awareness among students of German studies
    Autorzy:
    Lisiecka-Czop, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/463268.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    leksykografia
    słowniki elektroniczne
    użytkownicy słowników
    kompetencja leksykograficzna
    świadomość leksykograficzna
    słowniki dwujęzyczne
    lexicography
    digital dictionaries
    dictionary users
    lexicographic skills
    lexicographic awareness
    bilingual dictionaries
    monolingual dictionaries
    German
    German Studies
    Opis:
    The paper examines the acquaintance with chosen on-line dictionary types among students of German studies. It is essential to answer the questions: Do the students use digital dictionaries in case of communi-cative difficulties in a foreign language? In which circumstances? Which ones do they prefer and why, especially whether they choose paper or electronic dictionaries and which devices they use to access the lexicographic information? Which features of dictionaries and what aspects of lexicographic structures are important for users? And finally whether the metalexicographic knowledge taught in linguistics courses improves the lexicographic competence of students. The results of the study confirm that on-line dictionaries, especially the bilingual pons.eu and the monolingual duden.de are popular and preferred by students. Quick and easy searching as well as wide range of entries and satisfying information per lemma are important criteria when using a dictionary. The typical context of dictionary use is translation and preparing for oral or written activities, therefore the users look mostly for the meaning and equivalences of lexemes, synonyms, and usage labels. While the respondents without any metalexicographic education believe that they are competent dictionary users, the students who have attended different courses with lexicographic focus revise their opinions. They appreciate the role of such courses in improving their lexicographic skills, especially if both the theory and practice of dictionary usage have been taught.
    Źródło:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 47-59
    2080-4814
    Pojawia się w:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Germanismen im Verpolnischungswörterbuch von E.S. Kortowicz (1891)
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083945.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistic purism in Poland
    lexicography
    ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents
    loanwords
    native-language equivalents
    puryzm językowy w Polsce
    leksykografia
    zapożyczenia
    rodzime ekwiwalenty
    „słowniki spolszczające”/„słowniki spolszczeń”
    Opis:
    Out of concern for language ‘purity’ ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents were published in Poland, whose authors (language purists) aimed to replace words/expressions of foreign origin with native-language equivalents (or with assimilated loanwords). Besides Latinisms or Gallicisms under criticism were also German loanwords. The main focus of the paper is on the presentation of the dictionary by E.S. Kortowicz (1891), in which the author seeks to eliminate Germanisms from the Polish language.
    W trosce o „czystość” językową w Polsce tworzone były „słowniki spolszczające”/,,słowniki spolszczeń”, w których autorzy (puryści językowi) próbowali zastępować wyrazy/wyrażenia pochodzenia obcego rodzimymi ekwiwalentami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Obok latynizmów czy galicyzmów piętnowano w nich często zapożyczenia z języka niemieckiego. Centralną część publikacji stanowi opis pracy E.S. Kortowicza (1891), w której autor dąży do wyeliminowania germanizmów z języka polskiego.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 375-388
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielki słownik języka polskiego PAN jako słownik tematyczny
    Wielki słownik języka polskiego PAN as a thematic dictionary
    Autorzy:
    Żmigrodzki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146725.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Polish lexicography
    thematic dictionaries
    Wielki słownik języka polskiego PAN
    leksykografia polska
    słowniki tematyczne
    Opis:
    Artykuł przynosi prezentację cech Wielkiego słownika języka polskiego PAN, które umożliwiają korzystanie z niego jako słownika tematycznego polszczyzny (największego pod względem liczby sklasyfikowanych jednostek). W pierwszej części przypomniano podstawowe zasady klasyfikacji tematycznej zastosowanej do podziału słownictwa w WSJP PAN, w części drugiej ukazano techniczne sposoby korzystania z wyszukiwarki zaawansowanej słownika do selekcji słownictwa tematycznego, w części trzeciej przedstawiono dane statystyczne dotyczące poszczególnych pól tematycznych w słowniku (według stanu na sierpień 2021 r.) i wstępne wnioski wypływające z ich ogólnej analizy.
    The article describes those features of the Wielki słownik języka polskiego PAN (“Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”) which make it possible to use it as a thematic dictionary of Polish (the largest one in terms of the number of the classified units). The first part reminded the basic principles of the thematic classification adopted for the division of the vocabulary, the second part described the technical methods of using the dictionary’s advanced search engine to select the thematic vocabularies, the third part presented the statistical data concerning particular thematic fields of the dictionary (valid as of August 2021), and provided the preliminary conclusions following from their general analysis.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2022, 21; 153-166
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ofensywny futbol, ofensywna polityka historyczna i ofensywny palec... Przemiany w obrębie znaczenia i wartościowania neosemantyzmu z Obserwatorium Językowego UW
    Autorzy:
    Majewska-Tworek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559789.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    offensive
    changes
    meaning
    neologism
    Obserwatorium Językowe UW
    dictionaries
    ofensywny
    znaczenie
    neologizm
    słowniki
    Opis:
    Offensive futball, offensive historical politics and offensive finger sign… The changes within meaning and axiology of the neologism from Obserwatorium Językowe UW The article describes the changes within meaning and axiology of adjective ‘ofensywny’. It was take into account the main historical dictionaries, the dictionaries of modern language as well. The latest texts considers adjective ‘ofensywny’ in new meaning and couse of it there is this lexeme in dictionary of neologies. The study of historical dictonaries shows that the meaning of neosemantism was existed in 16th centuary.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 51; 171-194
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WIELOJĘZYCZNE SŁOWNIKI HIERARCHICZNE W DOKUMENTACJI MUZEALNEJ W POLSCE
    MULTILINGUAL HIERARCHICAL DICTIONARIES IN POLISH MUSEUM DOCUMENTATION
    Autorzy:
    Agnieszka, Seidel-Grzesińska,
    Ksenia, Stanicka-Brzezicka,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/433596.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    bazy danych
    dokumentacja kolekcji
    informacja elektroniczna
    metodologia
    Muzea
    słowniki wielojęzyczne
    tezaurusy wielojęzyczne
    Opis:
    There is no doubt that a well-considered and consistent conceptual apparatus is a very useful tool for performing certain cataloguing and scientific activities. Furthermore, it becomes practically essential in the case of automatic information processing. As a result, the scope of the modern scientific activity involves analyzing concepts, transforming them into terms and – through analyzing their designata and usus – classifying them. Over the last years the problem of creating and using controlled vocabulary in IT tools used by human sciences, including in electronic documentation of museum objects, has been widely debated in Poland. These discussions were repeatedly diverted to the following issues: the urgent need of creating dictionaries that could be used in the ongoing cataloguing process of collections and the equal need of providing at least bilingual dictionaries that would allow for sharing these data internationally. This article aims to analyze the possibilities of using the available foreign language thesauruses (English, French, German) for cataloguing activities in Poland. This analysis has been conducted from the point of view of both the cataloguing person and information recipient, including a foreign-language recipient. The existing discrepancies in conceptualization of historical and cultural phenomena in particular languages appear to exclude the possibility of mutual exchange of hierarchical structures of concepts in the case of cataloguing of national heritage. However, this should not prevent from using the experiences gained by other nations in the process of creating Polish dictionaries and assigning the Polish terms the equivalents in other languages.
    Przemyślany i konsekwentny aparat pojęciowy bez wątpienia stanowi cenną pomoc w wielu przedsięwzięciach dokumentacyjnych i naukowych, a w sytuacji automatycznego przetwarzania informacji – staje się on wręcz niezbędny. W konsekwencji badanie pojęć, przekształcanie ich w terminy i – w drodze analizy istoty ich desygnatów oraz uzusu językowego – klasyfikowanie, jest jednym z zadań współczesnej nauki. W ostatnich latach w Polsce coraz szerzej dyskutowany jest problem tworzenia i zastosowania słownictwa kontrolowanego w narzędziach informatycznych, z których korzystają nauki humanistyczne, w tym – w elektronicznej dokumentacji muzealiów. W dyskusji tej zbiegają się dwa problemy: pilna potrzeba powstania słowników, które mogłyby być wykorzystywane w bieżącej inwentaryzacji zbiorów oraz – równie pilna – potrzeba zapewnienia funkcjonowania przynajmniej dwujęzycznych struktur słownikowych, które umożliwiłyby udostępnianie tych informacji w kontekście międzynarodowym. Celem artykułu jest analiza możliwości wykorzystania istniejących tezaurusów obcojęzycznych (angielskich, francuskich, niemieckich) w polskiej praktyce inwentaryzacyjnej. Jest ona podejmowana zarówno z punktu widzenia dokumentalisty, jak i odbiorcy informacji, w tym odbiorcy obcojęzycznego. Obserwowana rozbieżność konceptualizacji zjawisk w dziedzinie historii i kultury w poszczególnych językach wydaje się wykluczać wzajemne przejmowanie przez nie struktur hierarchicznych pojęć w inwentaryzacji narodowego dziedzictwa, co nie neguje jednak zasadności korzystania z doświadczeń innych narodów w procesie budowania słowników polskojęzycznych oraz podejmowania działań na rzecz uzgadniania terminologii polskiej z uznaną terminologia obcą.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2014, 55; 169-179
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O postrzeganiu języków klasycznych, polskiego i niemieckiego w przedmowach do dawnych słowników przekładowych
    On perception of classical languages, Polish and German in prefaces to ancient translation dictionaries
    Autorzy:
    Lenartowicz-Zagrodna, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590805.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    linguistic awareness
    Polish-Latin dictionaries
    Grzegorz Knapiusz
    świadomość językowa
    słowniki polsko-łacińskie
    Opis:
    Celem opracowania była próba przedstawienia, jak w przedmowach do słowników polsko-łacińskich wypowiadano się o językach, m.in. w aspekcie wartościowania, użytkowania, specyfiki, często ujmowanych kontrastywnie. Podstawą materiałową uczynione zostały słowniki: Mikołaja Volckmara (1596, 1605), Grzegorza Knapiusza (1621, 1632), Benedykta Woronowskiego (1769) oraz Dasyposiusz katolicki (1642). We wnioskach nakreślono główne obszary tematyczne, służące do opisu języków, w tym: a) ogólna pochwała danego języka; b) nakreślenie jego zasięgu geograficznego; c) uzasadnienie przydatności; d) opis systemu językowego; e) uwagi leksykograficzne. Zaobserwowano, że poruszane przez autorów kwestie, pozostają w zgodzie z ówczesnymi tendencjami i sposobami mówienia o języku, zwłaszcza o polszczyźnie.
    The purpose of this study was an attempt to show the opinions on languages expressed in the prefaces to the Polish-Latin dictionaries, regarding, among others, the valuation, use, specifics, often formulated contrastively. The material basis were the dictionaries of Mikołaj Volckmar (1596, 1605), Grzegorz Knapiusz (1621, 1632), Benedykt Woronowski (1769) and the Dasyposiusz katolicki (1642). In the conclusions main thematic fields are outlined which serve the description of languages, including: a) general praise of a given language, b) its geographical range, c) justification of its usefulness, d) description of the language system, e) lexicographic remarks. It was observed that the questions raised by the authors remain in accordance with the then tendencies and ways of speaking about language, particularly about the Polish language.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2020, 19; 247-264
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Macht en miserie van kleine woordjes: Zakelijke (en andere) teksten in vertaling
    Power and poverty of little words: Business (and other) texts in translation
    Autorzy:
    Kowalska-Szubert, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806717.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    błędy; tłumaczenie; recepcja i produkcja; słowniki
    errors; translation; reception and production; dictionaries
    Opis:
    Moc i nędza niepozornych słówek: Teksty biznesowe (i inne) w tłumaczeniu Niniejszy artykuł prezentuje typologię częstych błędów pojawiających się w tłumaczeniu z języka niderlandzkiego na język polski. Przykłady pochodzą z tłumaczenia studentów niderlandystyki oraz świeżo upieczonych licencjatów. Przyczyny błędów autorka dopatruje się w skróceniu cyklu edukacyjnego wskutek obowiązywania Traktatu Bolońskiego, który skrócił studia akademickie z pięciu do trzech lat, które następnie można poszerzyć o kolejne dwa lata, jednakże nie jest to niezbędne do uzyskania wyższego wykształcenia. Inną przyczyną tworzenia błędnych tłumaczeń jest nieograniczony niemal dostęp do wszelkiego rodzaju źródeł i maszyn tłumaczeniowych w Internecie (jak chociażby Google Translator/Tłumacz Google). Kombinacja skróconego okresu studiów, czyli w przypadku języka niderlandzkiego: zdobywania sprawności językowych w tym języku, i przekonanie o wysokiej jakości swojej świeżo nabytej wiedzy, jest źródłem licznych usterek w tłumaczeniu. Od takich, które mogą zaważyć na czyimś losie, po nieodparcie komiczne. Macht en miserie van kleine woordjes: Zakelijke (en andere) teksten in vertaling Dit artikel tracht een typologie te presenteren van de meest voorkomende fouten in de vertaling vanuit het Nederlands naar een vreemde taal. Het te analyseren materiaal is afkomstig uit vertaaltaken van de studenten Nederlands en van pas afgestudeerde bachelors. De oorzaken van de fouten zijn te vinden in de verkorte opleidingscyclus van taalstudies die langer duurde voordat het Bologna-verdrag werd ondertekend, waarna de vijfjarige studies werden verdeeld in twee onafhankelijke kortere cycli. Andere oorzaken houden ook verband met de gemakkelijke toegang tot niet noodzakelijkerwijs betrouwbare woordenboekcursussen en internetvertaalprogramma’s, waarvan Google Translator een voorbeeld is, en het feit dat de afgestudeerden die hun studie in een aanzienlijk kortere tijd en met minder inspanning hebben voltooid (dan dat het geval was bij degenen die de vijfjarige studie hebben gedaan) een overdreven zelfvertrouwen laten zien.
    This article presents an attempt at a typology of the most frequent errors occurring in the translation from Dutch into a foreign language. The material under analysis derives from the translation tasks performed by the students of Dutch as well as by the newly graduated B.A. holders. The causes of the errors are to be found in the shortened education cycle of language studies which had been longer before the Bologna Treaty was signed and the five-year studies were divided into two independent shorter cycles. Other causes are also related to easy access to not necessarily reliable dictionary courses and Internet translators, of which Google Translator is an example, and to the fact that the graduates who completed their studies in a significantly shorter period of time and less effortlessly (than those who had completed five-year studies) demonstrated inflated self-confidence.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 109-119
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dictionary-using skills of translation students
    Umiejętność korzystania ze słowników przez studentów przekładu
    Autorzy:
    Kodura, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540666.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    dydaktyka przekładu
    słowniki
    narzędzia tłumacza
    translator’s education
    dictionaries
    translator’s tools
    Opis:
    W pracy opisano wyniki badania przeprowadzonego wśród studentów Filologii Angielskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie na temat słowników i innych narzędzi wykorzystywanych podczas tłumaczeń pisemnych. Badanie potwierdziło powszechną tendencję odchodzenia od tradycyjnych słowników na rzecz narzędzi internetowych. Rezultaty ankiety nasuwają wniosek o konieczności realizowania ze studentami specjalizacji tłumaczeniowej zajęć z zakresu oceny przydatności i wiarygodności takich źródeł
    The paper presents the survey conducted among the students of English Philology at the Pedagogical University of Cracow concerning dictionaries and other resources used by them in translation assignments. The results confirm a general trend observed in practice, i.e. departure from traditional dictionaries. Considering the fact that online resources often offer highly reduced content, it is postulated that a translation course should include activities focusing on evaluation of such AIDS
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 4; 235 - 242
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O frazeologii w słownikach historycznych języka polskiego z XIX i początku XX wieku
    About phraseology in Polish language dictionaries of the 19th and early 20th century
    Autorzy:
    Piela, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594210.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    diachronia
    frazeologia
    historyczne słowniki języka polskiego
    diachrony
    phraseology
    historical dictionaries of the Polish language
    Opis:
    W polskiej lingwistyce od kilkudziesięciu lat obserwuje się marginalność studiów poświęconych dawnej warstwie frazeologicznej. Wpływ na ograniczone badania frazeologii historycznej wywierają różne czynniki. Jednym z nich są źródła leksykograficzne. Okazuje się, że w diachronicznym opisie frazeologii zmuszeni jesteśmy korzystać z historycznych słowników ogólnych (też gwarowych) polszczyzny. Niniejsze rozważania poświęcone zostały charakterystyce rejestracji frazeologii w wybranych słownikach języka polskiego, tj. w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego oraz w tak zwanym Słowniku wileńskim i Słowniku warszawskim.
    Polish linguistic studies have shown marginal interest in the old phraseological stratum for the last few decades. Various factors contribute to the limited research into historical phraseology. Lexicographic sources seem to be one of these factors. Owing to the absence of various types of sources exclusively dedicated to old word combinations, vital for the diachronic description of phraseology, we are limited to the use of universal historical dictionaries of Polish language. The considerations of this article are dedicated to the characteristics of how phraseology has been registered in the selected Polish language dictionaries such as: The Dictionary of Polish Language by Samuel Boguslaw Linde, the so-called Vilnius Dictionary and The Warsaw Dictionary.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 137-153
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    LATIN LEGAL TERMINOLOGY IN ESTONIA
    ŁACIŃSKA TERMINOLOGIA PRAWNICZA W ESTONII
    Autorzy:
    RISTIKIVI, Merike
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/919942.pdf
    Data publikacji:
    2009-07-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    język prawny
    terminologia
    słowniki terminologiczne
    kontakt językowy
    legal language
    terminology
    terminological dictionaries
    language contact
    Opis:
    The article examines the use of Latin in contemporary legal texts and its impact on terminology. The terminology analysed in the article comprises the terms collected from the Estonian juridical periodicals. Attention is paid to the following topics: average size of the vocabulary of the Estonian lawyer; the most frequent Latin terms and phrases; context of Latin terms and phrases; main problems and errors in the use of Latin.
    W artykule został poruszony problem używania łaciny we współczesnych tekstach prawnych i prawniczych oraz wpływu tego języka na terminologię. Zanalizowana w artykule terminologia została wzięta z artykułów publikowanych w czasopismach prawniczych. Autorka bierze pod uwagę przeciętny zakres słownictwa jakim posługuje się prawnik w Estonii, najczęściej występujące terminy i wyrażenia łacińskie, kontekst w jakim są one używane oraz główne problemy i błędy jakie pojawiają się w związku z użyciem łaciny.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 123-132
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słownictwo określające tożsamość narodową i rasową w społecznościowych słownikach języka polskiego
    Vocabulary defining national and racial identity in social dictionaries of Polish language
    Autorzy:
    Niekrewicz, Agnieszka A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497120.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    słowniki sieciowe
    etnonim
    neosemantyzm
    zmiana znaczeniowa
    online dictionaries
    ethnonym
    neosemantism
    change of meaning
    Opis:
    The aim of the article is the description of registered by amateur online dictionaries names of people because of their nationality and race. The author carries out semantic and structural analyses of these terms. The next stage of the study is to compare the analysed names with similar vocabulary recorded in traditional dictionaries, allowing to illustrate changes in the last few years and to indicate of development trends. The author assumes that the vocabulary registered in the dictionaries created by amateurs represents a colloquial way of thinking and seeing the world, as well as what is the most interesting in language for an average user. Description of the distinguished set of vocabulary, rather representative of the general terms in online dictionaries, may be helpful in the characteristics of the entire vocabulary recorded by amateur online dictionaries.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 47-57
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pluricentryzm w niemiecko-polskich słownikach ogólnych i specjalistycznych
    Pluricentrism in German-Polish General and Specialised Dictionaries
    Autorzy:
    Kubacki, Artur Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/463406.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    pluricentric language
    language variety
    lexicograph
    general dictionaries
    specialised dictionaries
    specialised vocabulary
    legal and administrative vocabulary
    język pluricentryczny
    odmiana języka
    leksykografia
    słowniki ogólne
    słowniki specjalistyczne
    leksyka specjalistyczna
    słownictwa z zakresu prawa i administracji
    Opis:
    It is very important for every translator of specialised texts to be aware of the differences between German, Austrian and Swiss specialised vocabulary. Unfortunately, the terminological differences between the German standard and its variants of equal value used in Austria and German-speaking Switzerland are still not sufficiently reflected in many German-Polish general and specialised dictionaries. In the article, the author undertakes research to find out whether and in which German-Polish dictionaries the Austrian and Swiss variants of the German language have been taken into account with regard to legal and administrative vocabulary.
    Źródło:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 33-46
    2080-4814
    Pojawia się w:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korpusy wobec poszukiwania optymalnych kolokacji do celów leksykografii przekładowej
    Using corpora in search of optimal collocations for translation dictionaries
    Корпусы и поиски оптимальных коллокатов для целей переводной лексикографии
    Autorzy:
    Labocha, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085216.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-14
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    лексикография
    словарь
    коллокации
    корпусный анализ
    leksykografia
    słowniki
    kolokacje
    analiza korpusowa
    lexicography
    dictionary
    collocations
    corpus analysis
    Opis:
    W artykule niniejszym autor podejmuje próbę zweryfikowania wyników korpusowych dla 50 pierwszych poświadczeń rosyjskich leksemów прожить oraz пережить (jako ekwiwalentów niemetaforycznych polskiej jednostki przeżyć) pod kątem rejestrowania użytecznych leksykograficznie (i dydaktycznie) kolokacji. W artykule omówiony został dydaktyczno-leksykograficzny kontekst badawczy, zaprezentowane zostały ustalone wcześniej pary przekładowe wraz z definicjami jednostek wyjściowych oraz szeregami kolokacyjnymi (zarówno w sensie schematów kolokacyjnych, jak i szeregów typowych kolokantów), a także przytoczono nie budzące wątpliwości poświadczenia korpusowe dla 50 pierwszych wyników w Korpusie podstawowym NKJR oraz Korpusie prasowym NKJR. Jednocześnie zostały przedstawione potencjalne uzupełniające ekwiwalenty rosyjskie dla polskiej jednostki przeżyć.
    В статье предпринимается попытка верификации результатов поиска в основном и газетном корпусах НКРЯ коллокатов российских лексем прожить и пережить (как неметафорических эквивалентов польской лексемы przeżyć). Основной целью исследования является определение пригодности 50-и начальных вхождений в данных корпусах для переводной лексикографии и дидактики. В статье автор представляет лексикографический и дидактический контексты анализа, приводит установленные в предыдущих своих исследованиях с упором на семантику и употребление пары эквивалентов (с учетом сочетаемостных схем и рядов), а также указывает не вызывающие сомнений по соотношению с определенной семантикой примеры коллокатов встречаемых в анализируемом материале.
    The purpose of this article is an attempt to verify corpus findings for first fifty confirmations of Russian lexemes прожить and пережить (seen as nonmetaphorical equivalents of the Polish entry unit przeżyć) and identification of collocations that would be useful in lexicographical and didactic aspects. The article presents didactic and lexicographical research context and shows previously identified language translations pairs with definitions of original entries and collocational chains, both in terms of collocational schemes and chains of typical collocants. As well as this, the author quotes corpus confirmations for first fifty findings in the basic and press corpora respectively within the National Russian Corpus. In addition, the article includes potential complementary Russian equivalents equivalents for the Polish entry unit przeżyć.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 115-132
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lejb Pawe i jego trójjęzyczny słownik nazw roślin
    Lejb Pawe and his trilingual dictionary of plant names
    Autorzy:
    Dolatowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888581.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
    Tematy:
    rosliny
    nazewnictwo
    nazwy gatunkowe
    jezyk polski
    jezyk lacinski
    jezyk hebrajski
    slowniki
    slownik botaniczny
    Pawe Lejb
    Źródło:
    Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2018, 66
    2080-4164
    2300-8326
    Pojawia się w:
    Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na tropie czeskich i polskich ciekawostek kulinarnych
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909165.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    słowniki
    španělský ptáček
    fasolka po bretońsku
    kulinaria,
    etymologia
    kulinary
    etymology
    dictionaries
    „Spanish bird”
    „Breton beans”
    Opis:
    Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj  dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
    The article is a review of several Polish and Czech names of dishes whose origin we cannot always find out from known and available etymological or descriptive dictionaries. It is especially about dishes with slightly misleading names such as, e.g., Czech “Spanish bird” or Polish “Breton beans”. To find out more about their origins, we need to consult the Internet and Wikipedia. The dishes described here constitute a small percentage of many older and new names of culinary delights ignored – unfortunately – by lexicographers, despite the fact that they are known and used very often by Czech and Polish language users.  
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 2; 257-270
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geflügelte Worte in der deutschen Sprache. Ihre Form, Bedeutung und Herkunft
    Winged Words in German Language. Their Form, Meaning and Origin
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012745.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    geflügelte Worte
    Fremdsprachen
    Wörterbücher
    winged words
    foreign languages
    dictionaries
    skrzydlate słowa
    języki obce
    słowniki
    Opis:
    Im Fokus des Beitrags stehen ausgewählte geflügelte Worte aus dem Duden-Wörterbuch (Bd. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Untersucht werden insgesamt 65 Beispiele, darunter 19 geflügelte Worte fremder Herkunft. Die Ausdrücke haben oft ihre Entsprechungen in der deutschen Sprache. Das gesammelte Forschungsmaterial zeigt, dass sich viele geflügelte Worte im Laufe der Zeit lexikalisch und/oder semantisch verändert haben.
    Przedmiotem artykułu są wybrane skrzydlate słowa zarejestrowane w słowniku Dudena (t. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Zbadano łącznie 65 przykładów, w tym 19 skrzydlatych słów pochodzenia obcego. Wyrażenia mają często swoje odpowiedniki w języku niemieckim. Zebrany materiał badawczy pokazuje, że w przypadku wielu skrzydlatych słów nastąpiły w przeciągu lat zmiany w obrębie leksyki i/lub semantyki.
    The subject of this article is selected winged words registered in Duden dictionary (vol. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". In the article I will examine 65 examples, including 19 winged words of foreign origin. Some of the phrases have their German equivalents. Collected research material indicates that, in case of many winged words, both lexical and semantic changes have occurred over the years.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 155-166
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Abbreviations and acronyms in the English and Polish photogrammetric terminology
    Autorzy:
    Kwiatek, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120155.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    abbreviations
    acronyms
    photogrammetry
    LSP translations
    LSP dictionaries
    skróty
    skrótowce
    fotogrametria
    przekład specjalistyczny
    słowniki specjalistyczne
    Opis:
    The subject of this article comprises abbreviations and acronyms in photogrammetric terminology in English and their translation into Polish. The first part of the article provides various definitions of abbreviations and acronyms, discusses their structure and presents lexicographic sources on abbreviations and acronyms in Polish and English. The second part focuses on photogrammetry with its terminology and problems of deciphering and translating abbreviations and acronyms from English into Polish.
    Artkuł jest poświęcony skrótom i skrótowcom angielskim z dziedziny fotogrametrii i ich tłumaczeniu na język polski. W pierwszej części artykułu przedstawiono definicje skrótów i skrótowców, omówiono ich budowę oraz przedstawiono słowniki skrótów i skrótowców w języku polskim i angielskim. Druga część artykułu koncentruje się na terminologii fotogrametrycznej i problemach związanych z rozszyfrowaniem znaczenia i tłumaczeniem skrótów i skrótowców angielskich z tej dziedziny na język polski.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 4; 550-561
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkopolskie Słowniki Regionalne – założenia leksykograficzne serii
    Greater Poland Regional Dictionaries – the lexicographic assumptions of the series
    Autorzy:
    Sierociuk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854417.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialects of Greater Poland
    lexicography
    Greater Poland Regional Dictionaries
    gwary Wielkopolski
    leksykografia
    Wielkopolskie Słowniki Regionalne
    Opis:
    Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
    Therefore, the proposed series Greater Poland Regional Dictionaries is an attempt to make up for these drawbacks. Due to the limited size of the dialectologist team (only 3 persons), a decision was made to cooperate with various local communities, especially with schools. Field exploration with a clear lexicographic assumption is narrowed down to a selected subject field, and a special questionnaire is designed, containing 600–800 tailored questions encouraging the interlocutors to make longer statements. Photographs of these designations are equally desirable. Thematically identical dictionaries are to be prepared for several regions of Greater Poland; the intended number is 4–5. In longer terms, it offers an opportunity of comparative analyses. It would also be possible to compile similar dictionaries of different Polish dialects as well as in the broader Slavic context. Dictionaries are in the realm of popular science; this is the reason why we decided against grammatical information, etymology, etc. The scientific value is also emphasized by the presence of lexical units important in linguistic research, both regarding the Polish language and some Slavic relations. The principle of synchrony is respected – we provide the day when the material was registered in the field, the characteristics of the contemporary dialect and brief information about the history of the area and the cooperating school.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 289-305
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksja leksykograficzna w przedmowach do dawnych słowników przekładowych
    Autorzy:
    Lenartowicz-Zagrodna, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38630718.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    history of Polish lexicography
    lexicographic awareness
    historical Polish-Latin dictionaries
    historical Latin-Polish dictionaries
    Gregorius Cnapius (Grzegorz Knapiusz)
    Nicolaus Volckmar
    historia leksykografii polskiej
    świadomość leksykograficzna
    dawne słowniki łacińsko-polskie
    Grzegorz Knapiusz
    dawne słowniki polsko-łacińskie
    Opis:
    This article aims to examine the scope of information included in prefaces to historical bilingual or trilingual dictionaries. An analysis of prefaces to eighteen Polish-Latin and Latin-Polish dictionaries made it possible to indicate the most frequently discussed issues: references to dictionaries by earlier authors; description of the addressee and the purpose of the dictionary, praise of the work; notes on the models on which it draws; comments on the concept and macrostructure of the dictionary; comments on the microstructure of the dictionary. As established, until the nineteenth century prefaces to such dictionaries were dominated by general comments, whereas detailed notes were not an obligatory element: they largely depended on the size of the dictionary – the more extensive the dictionary, the more details about its macro- and microstructure were discussed in the preface.
    Celem analizy było ustalenie, jaki zakres wiadomości rejestrowały przedmowy do dawnych słowników przekładowych. Analiza przedmów do 18 słowników polsko-łacińskich i łacińsko-polskich pozwoliła wyodrębnić najczęściej pojawiające się zagadnienia: przywoływanie prac poprzedników; wskazanie adresata i celu wydania oraz pochwała słownika; uwagi dotyczące wykorzystanych pierwowzorów; uwagi na temat koncepcji i makrostruktury słownika; uwagi na temat mikrostruktury słownika. Ustalono, że do XIX wieku przeważały w słownikach uwagi ogólne, natomiast uwagi metasłownikowe nie były elementem obligatoryjnym i zależały w dużym stopniu od objętości słownika – im obszerniejszy był słownik, tym szczegółowiej omawiano w przedmowach jego makro- i mikrostrukturę.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie stworzenia "Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej". Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu
    The need to create "Biographical dictionary of land Łęczyca". General principles of the scientific description and its significance for the region
    Autorzy:
    Ladorucki, Jacek
    Stolarczyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685540.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    słowniki biograficzne
    regionalizm
    dziedzictwo kulturowe
    mała ojczyzna
    Łęczyca
    historia
    biographical dictionaries
    regionalism
    cultural heritage
    small homeland
    history
    Opis:
    Łęczyca is a city with rich historical traditions, located in the central part of Poland, in the Lodz voivodeship. The city and the land łęczycka do not have a dictionary of the most important figures associated with the region. The authors undertook elaboration of a biographical dictionary of land łęczycka, which will include biographies of persons, various associations with the city and the region. In the glossary will be presented only the deceased person. An important element of this research project is attention to memory and preservation of cultural heritage ‘little fatherland’, which for many is the land of Łęczyca.
    Łęczyca to miasto o bogatych tradycjach historycznych, położone w centrum Polski w województwie łódzkim. Miasto i ziemia łęczycka nie posiadały dotychczas słownika najważniejszych postaci związanych z regionem. Autorzy artykułu podjęli się opracowania Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej, w którym znajdą się biogramy osób posiadających różnorodne związki z miastem i jego otoczeniem. W Słowniku prezentowane będą jedynie biogramy osoby nieżyjących. Ważnym elementem tego przedsięwzięcia naukowego jest dbałość o pamięć i zachowanie dziedzictwa kulturowego „małej ojczyzny”, jaką dla wielu jest ziemia łęczycka.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2016, 1, 22-23; 117-129
    0860-7435
    2450-1336
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksykograficzne i tekstowe użycia połączeń wyrazowych zawierających leksemy samotność i samotny
    Lexicographic and Textual Applications of Word Combinations Containing the Lexemes Loneliness and Lonely
    Autorzy:
    Sobstyl, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945422.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    samotność
    samotny
    zwroty i wyrażenia
    słowniki języka polskiego
    loneliness
    lonely
    phrases and expressions
    dictionaries of Polish language
    Opis:
    This study analyses various word combinations with the lexemes loneliness and lonely. The research is based on exemplifications originating from modern dictionaries of Polish as well as phrases and expressions used on some selected websites. Most of the structures collected indicate that the lexemes loneliness and lonely are negatively charged regardless of the shades of meaning and context to which they apply. The combinations are often based on oppositions, which enhances the negative evaluation of the content conveyed. Furthermore, in the word combinations under study, man is often depicted as an object exposed to loneliness on which he or she has little influence.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 6; 129-138
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de la femme dans les textes de Jean-Paul II – une contribution de la linguistique du corpus à l’élaboration des dictionnaires bilingues
    Dignity and Women’s Rights in the Texts of John-Paul II: An Applying of Corpus Linguistics to the Editing of Bilingual Dictionaries
    Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de femme w tekstach Jana Pawła II – propozycja zastosowania lingwistyki korpusowej do redakcji słowników dwujęzycznych
    Autorzy:
    Śliwa, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886438.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    semantyka leksykalna
    słowniki dwujęzyczne
    predykaty
    struktura ontologiczna
    kolokacje
    lexical semantics
    bilingual dictionaries
    predicates
    ontological structure
    collocations
    Opis:
    Artykuł zawiera analizę wybranych syntagm z określonego korpusu dwujęzycznych tekstów paralelnych. Zastosowana metodologia łączy elementy gramatyki dystrybucyjno-transformacyjnej z elementami semantyki kognitywnej opartej na metafizyce realistycznej. W pierwszej części przedstawiona jest etymologia wyrazów (niewiasta, kobieta / femme) oraz omówiona jest mikrostruktura hasła słownika jednojęzycznego, w której komponenty sensu leksykalnego wyrazu odzwierciedlają strukturę ontologiczną. Dla mikrostruktury hasła słownika dwujęzycznego pojawia się pytanie o porządek, w jakim umieszczane są przykłady ekwiwalentów. Syntagmy polskie i francuskie z wyrazami desygnującymi kobietę w tekstach Jana Pawła II ukazują istotną wartość kobiety, jaką jest godność w jej relacjach inherentnych z innymi komponentami (powołanie, rola, prawa, miłość) oraz relacje innych podmiotów do kobiet. Predykacje te są u podstaw syntagm nominalnych oraz kolokacji werbo-nominalnych. Tak uporządkowane według kryterium ontologicznego mogą być propozycją dla redagowania słownika dwujęzycznego polsko-francuskiego.
    This article presents an analysis of some syntagmas taken from a bilingual corpus of parallel texts. The methodology, which has been applied, combines the elements of distributive and transformational grammar with some components of cognitive semantics based on realistic metaphysics. In the first part of this article, it is presented the etymology of words (niewiasta, kobieta / femme) and discussed a microstructure of an entry taken from a monolingual dictionary. In this structure, the components of word lexical sense reflect the ontological structure. Analysing a microstructure of an entry taken from a bilingual dictionary, it is important to answer a question about the order of included equivalents. These Polish and French syntagmas with words which designate a woman in the texts of John-Paul II show dignity—an important woman’s value. They also present this dignity in the inherent relations with other components (such as vocation, role, rights, love) as well as the relations of other subjects to women. These predicates become a basis for nominal syntagmas and verbo-nominal collocations. Being well-ordered, according to the ontological criterion, they can be a proposition to edit a Polish-French bilingual dictionary.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 183-200
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    О rzeczownikach nielinearnych w leksykografii polsko-białoruskiej
    About the non-linear nouns in the Polish-Belarusian lexicography
    О нелинейных именах существительных в польско-белорусской лексикографии
    Autorzy:
    Borowiec, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953565.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przekład
    bezekwiwalentność
    leksyka bezekwiwalentna
    słowniki polsko-białoruskie
    translation
    non-equivalence
    non-equivalent lexis
    Polish-Byelorussian dictionaries
    Opis:
    Статья посвящена польским именам существительным, не имеющим эвкивалентов в белорусском языке. В состав польско-белорусской нелинейной лексики входит большая группа имен существительных, не имеющих отношения к лицу, включающая в себя названия: абстрактных понятий, предметов, территорий, помещений, предприятий, заводов, отраслей производства, типов деятельности, напитков, приправ, продуктов питания, растений, деревьев, кустов, животных, насекомых; редко: музыкальных инструментов, химических веществ, транспортных средств, частей человеческого тела. Личные же имена существительные составляют менее многочислительную группу, вмещающую названия лиц, возникшие в связи с: исполняемой ими работой, занятием, интересами, возрастом, причастностью к определенной организации или общественной группе.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 7; 177-188
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola pracowników książki w procesie transferu kulturowego na przełomie XX/XXI wieku na przykładzie biogramów publikowanych w Słowniku pracowników książki polskiej
    Role of book labourers in the process of cultural transfer at the turn of the 20/21st century – on the example of biographies published in the Dictionary of Polish book labourers
    Autorzy:
    Walczak-Niewiadomska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965865.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    biographical dictionaries
    library and information science
    history of book
    libraries
    słowniki biograficzne
    bibliologia i informatologia
    historia książki
    biblioteki
    Opis:
    The book is a tool of cultural transfer, helping children and adults in different life situations (learning, leisure). Behind it there are people, publish-ers, printers, librarians who shape the culture at various levels (local, regional, national, international). Book institutions play a significant role in the intergen-erational and intercultural transfer. The article presents the initiatives of the Workshop of Dictionary of Polish book labourers for the biographical registra-tion of people associated with the process of creating, distributing and collect-ing prints in Poland.
    Książka jest narzędziem transferu kulturowego, pomagającym dzieciom i osobom dorosłym w różnych sytuacjach życiowych (nauka, czas wolny). Za nią stoją ludzie, wydawcy, drukarze, bibliotekarze, którzy kształtują kulturę na różnych poziomach (lokalnym, regionalnym, krajowym, międzynarodowym). Instytucje książki odgrywają znaczącą rolę w procesie transferu kultury – międzypokoleniowym i międzykulturowym. W artykule przedstawione zostały działania Pracowni Słownika pracowników książki polskiej na rzecz rejestracji biograficznej osób związanych z procesem tworzenia, rozpowszechniania oraz gromadzenia druków w Polsce.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2015, 21
    0860-7435
    2450-1336
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o frazeologizmach w slownikach dwujęzycznych online
    Some remarks on phrasemes in bilingual online dictionaries
    Autorzy:
    Lisiecka-Czop, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/555417.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    lexicography
    phraseography
    phraseology
    online dictionaries
    phrasemes
    lemmatisation
    citation fonn
    leksykografia
    frazeografia
    frazeologia
    slowniki online
    frazeologizmy
    lematyzacja
    lonna podstawowa
    Opis:
    This paper deals with the lexicographic description of phraseologic units in online dictionaries. Bilingual electronic dictionaries are not limited by space capacity, unlike paper dictionaries. Besides they offer the possibility of searching, selecting, and complementing lexicographic data in several ways, linking to other information sources such as electronic corpora. These factors influence the lonna! of the presentation of phrasemes and remove many problems with multiword expressions, which print dictionaries have to tackle. The discussion first involves the selection of phrasemes. IImakes sense to find fixed expressions useful for foreign language learners and distinguish between the ones relevant for the active usage and those for the reception. It could be taken into account by lexicographers to lemmatise phrasemes both as headwords of their own as well as under each component, as a part of their microstructure. The second question is what is the appropriate citation fonn to be entered. The current lexicographic practice tends to lemmatise vernal phrases in the infinitive fonn, however this may be confusing because of several morphological and syntactic restrictions. Therefore it seems mora adequate if verllal phrases occur in the fonn indicating the slots in the valency like jd. zieht jdn. Ober den Tisch. On the other hand the citation fonn should indicate grammatical, lexical and pragmatic variation by the means of typography and proper examples, e.g. from a corpus. Obligatory, facultative, and alternative components should be marked as well. The different lexicographic practices were discussed on the example of phrasemes with the component Tisch from bilingual Gennan-Polish dictionaries such as Pons, Leo, Bab.la, and Glosbe as well as two phraseologic dictionaries.
    Źródło:
    Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 39-50
    2544-9354
    Pojawia się w:
    Applied Linguistics Papers
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próby formalizacji zdań opartych na predykatach rzeczownikowych języka polskiego
    Autorzy:
    Vetulani, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567894.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Polish language
    predicative nouns
    formalization
    information encoding
    electronic dictionaries
    język polski
    predykacja rzeczownikowa
    formalizacja
    kodowanie informacji
    słowniki elektroniczne
    Opis:
    In view of the needs related to automatic language processing, we emphasize the necessity of applying formal methods in linguistics in general, and particularly in creation of dictionary entries. We present some of our research achievements pertaining to the creation of a dictionary of Polish predicative nouns. As the dictionary is intended to be computer consulted, its entries take into account polysemy and contain information about the syntactic relations between elements of an elementary sentence. The dictionary is a kind of the lexicon grammar.
    Z uwagi na potrzeby związane z automatycznym przetwarzaniem języka w niniejszym artykule zwracamy uwagę na konieczność stosowania metod formalnych w językoznawstwie, a w szczególności na wymóg kodowania opisów w słownikach. W szczególności przedstawiamy rezultaty prac własnych, które są związane z budowanym od pewnego już czasu słownikiem predykatów rzeczownikowych języka polskiego. Ponieważ słownik przeznaczony jest do zastosowań komputerowych, hasła słownikowe otrzymały formę sformalizowaną uwzględniającą polisemię formy oraz łączliwość elementów w zdaniu elementarnym. Słownik ma charakter leksykonu gramatycznego.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2017, 14
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Etymology: Past, Present, Future
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52911543.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    etymological dictionaries
    dialectal and historical vocabulary in etymology
    etymologia
    słowniki etymologiczne
    gwarowe i historyczne słownictwo w etymologii
    Opis:
    The aim of the article is to describe and analyse the tasks and perspectives within contemporary etymological research in Poland. The article begins with a brief outline of the first Slavic etymological dictionaries. Next, contemporary etymological dictionaries in Poland and the contemporary methodology of etymological research are briefly discussed. Then the author refers to the digital breakthrough in etymological research and describes the present-day model of linguistic education in Poland. A sharp decline in the number of specialists in etymology is argued to be a result of the withdrawal of historical-linguistic and historical-comparative subjects in university curricula and the author suggests various ways of encouraging students to study etymology. The article finishes with a discussion of the challenges facing etymologists, including research into the roots of ancient, dialectal, colloquial, and sociolectal vocabulary, as well as the origins of the vocabulary of endangered languages, followed by suggestions for how these can be overcome in the future.
    Celem artykułu jest opis i analiza zadań oraz perspektyw współczesnych badań etymologicznych w Polsce. Artykuł rozpoczyna się krótkim zarysem historii pierwszych słowiańskich słowników etymologicznych. Następnie omówiono pokrótce współczesne słowniki etymologiczne w Polsce oraz współczesną metodologię badań etymologicznych. Potem autor odwołuje się do przełomu cyfrowego w badaniach etymologicznych i opisuje współczesny model edukacji językowej w Polsce. Uważa się, że gwałtowny spadek liczby specjalistów w zakresie etymologii jest wynikiem wycofania przedmiotów historyczno-językowych i historyczno-porównawczych z programów uniwersyteckich. Autor proponuje różne sposoby zachęcania studentów do studiowania etymologii. Artykuł kończy się omówieniem wyzwań stojących przed etymologami, w tym badań nad pochodzeniem słownictwa dawnego, gwarowego, potocznego i środowiskowego oraz etymologią słownictwa języków zagrożonych, a także sugestiami, jak można tym wyzwaniom sprostać w przyszłości.
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2022, 17, 2; 75-92
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PRI SOSEDIH ZA MIZO: BREZEKVIVALENTNA LEKSIKA IN NJENE LEKSIKOGRAFSKE REŠITVE V SLOVENSKO-HRVAŠKEM IN SLOVENSKO-SRBSKEM SLOVARJU
    Autorzy:
    Jugović, Tina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681601.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    bilingual dictionaries, culture-specific terms, national dishes, translation equivalence
    słowniki dwujęzyczne, pojęcia kulturowe, narodowe dania, ekwiwalenty tłumaczeniowe
    Opis:
    The article focuses on culture-specific terms from the lexicological and lexicographical perspective, more specifically it analyses the vocabulary connected with the Slovenian national cuisine in two bilingual dictionaries, namely the Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] and Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Language and culture are inextricably intertwined, since translation does not only happen between languages, but also between cultures. When a concept from the material or spiritual world is limited to a certain environment and does not exist in the target culture, there is no translation equivalent in the target language. Lexicographers are often confronted with a problem when searching for translation equivalents in the field of national cuisine in the target culture. This article gives an inventory of Slovene dishes and drinks in the two dictionaries and presents various lexicographic transfer solutions, including a descriptive translation, an approximate translation or borrowing from Croatian and Serbian. All strategies of presenting alternative equivalents have their limitations, thus the dictionary user often searches for additional help.
    Artykuł skupia się na pojęcia kulturowe w aspekcie leksykologicznym i leksykograficznym, poddając analizie terminologię związaną ze słoweńską kuchnią narodową, zawartą w dwóch dwujęzycznych słownikach: Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] oraz Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Autor podaje listę typowych słoweńskich potraw i napojów według dwóch słowników i wskazuje na różne leksykograficzne rozwiązania w tłumaczeniu realiów, w tym tłumaczenie opisowe, przybliżone, wprowadzenie terminu zapożyczonego w języku chorwackim i serbskim. Wszystkie strategie do wynalezienia alternatywnych ekwiwalentów okazują się ograniczone, dzięki czemu użytkownik słowników często wymaga dodatkowej pomocy w zrozumieniu specyficznych terminów.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typologia słowników terminologicznych dla celów dydaktycznych
    Typology of terminological dictionaries for didactic purposes
    Autorzy:
    Klejnowska-Borowska, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956422.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    didactic terminological dictionaries
    typology of terminological dictionaries
    macrostructure
    microstructure
    dydaktyczne słowniki terminologiczne
    typologia słowników
    terminologicznych
    mikrostruktura
    makrostruktura
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie typologii dydaktycznych słowników terminologicznych. Artykuł został podzielony na trzy części. Część pierwsza została poświęcona wymogom, jakie powinny spełniać dydaktyczne słowniki terminologiczne, a także ich typologii. W części drugiej zaprezentowano makrostrukturę dydaktycznych słowników terminologicznych dla następujących grup użytkowników: uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, uczniowie liceów oraz studenci. Ostatnia część przedstawia mikrostrukturę dydaktycznych słowników terminologicznych dla wskazanych powyżej grup użytkowników.
    The aim of the following article is to present the typology of terminological dictionaries for didactic purposes. The article is divided into three parts. The first part deals with the requirements that must be met by didactic terminological dictionaries and its typology. The second part presents the macrostructure of didactic terminological dictionaries for the following groups of users: primary school pupils, junior high school pupils, secondary school pupils and students. Finally, the microstructure of didactic terminological dictionaries for the above mentioned groups of users is described.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2016, 20; 163-175
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza zmienności znaczeń wyrazu kwiat
    Analysis of Semantic Changes on the Example of the Word kwiat [‘flower’]
    Autorzy:
    Matuszczyk, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468407.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    semantyka
    przeobrażenia semantyczne
    słowniki historyczne
    historia języka polskiego
    semantics
    semantics transformations
    historical dictionaries
    the history of Polish language
    Opis:
    The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2017, 4; 95-103
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of Multilingual Land Surveying Dictionaries – Part I
    Ocena wielojęzykowych słowników geodezyjnych – część I
    Autorzy:
    Kwiatek, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/386052.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    słowniki papierowe
    języki specjalistyczne
    geodezja
    miernictwo
    geodezja wyższa
    paper dictionaries
    language for specifi c purposes (LSP)
    surveying
    land surveying
    geodesy
    Opis:
    Tarp [11] dzieli słowniki specjalistyczne opublikowane w ostatniej dekadzie na trzy grupy: tradycyjne słowniki papierowe, słowniki elektroniczne opublikowane przez wydawnictwa oraz ośrodki naukowe i instytucje publiczne oraz pozostałe słowniki, które są dostępne on-line. Volk i inni [14] wyróżniają trzy grupy użytkowników słowników: osoby uczące się języka obcego, profesjonalnych tłumaczy oraz językoznawców. Uczący się języka zaglądają do słownika, aby znaleźć odpowiednik danego słowa w języku obcym. Profesjonalni tłumacze chcą szybko znaleźć znaczenie danego terminu, zrozumieć, jak funkcjonuje on w kontekście, i zastosować go w tłumaczeniu. Językoznawcy należą do najbardziej wymagającej grupy użytkowników. Zależy im na znalezieniu specyficznych informacji, takich jak idiomy, kolokacje czy rodzajniki. Zgodnie z tą kategoryzacją użytkowników badacze w dziedzinie geodezji i studenci geodezji będą zaliczać się do pierwszej grupy. Jednakże często naukowcy i studenci bardzo dobrze posługują się tak zwanym codziennym angielskim. Prócz tego znają swoją specjalizację w języku ojczystym. Ich oczekiwania względem zasobów leksykograficznych są zatem większe. Sięgają oni po słownik, aby znaleźć odpowiedniki terminów reprezentujących złożone pojęcia, czyli takie, które albo nie istnieją w języku docelowym (na który tłumaczymy), albo znacznie się różnią w obu językach. Artykuł ten stanowi próbę oceny słowników wielojęzycznych (zwłaszcza słowników dwujęzycznych angielsko-polskich i polsko-angielskich), które do tej pory zostały opublikowane w Polsce w formie książkowej. Ocenie zostały poddane zwłaszcza takie cechy, jak: kombinacje językowe, liczba terminów, informacje o terminach, wygląd słownika, dostępność dla użytkownika oraz możliwość zakupu.
    Tarp [11] divides specialised dictionaries published during the last two decades into three groups: traditional printed dictionaries, electronic dictionaries published by publishing houses and academic or public institutions and other online dictionaries. Volk et al. [14] in their discussion of dictionaries specify three groups of people who consult dictionaries: language learners, professional translators and linguists. Language learners use dictionaries to find translation suggestions for a word or phrase in the target language. Professional translators want to check words quickly, understand their usage and context and apply these words in translation. Linguists are the most demanding dictionary users. They are interested in finding specific information in dictionaries such as idioms, collocations or articles. This paper analyses different types of land surveying dictionaries from the perspective of different users. It particularly focuses on their language combinations, number of entries, data categories, layout, accessibility and availability on the market. The first part of the paper is devoted to traditional printed multilingual land surveying dictionaries that have been published in Poland so far, whereas in the second part electronic dictionaries are investigated.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2016, 10, 4; 57-70
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Informacja kulturowa w ogólnym słowniku języka polskiego, czyli jeszcze o tradycji okiem leksykografa
    Cultural Information in the General Polish Language Dictionary, or More about the Tradition in the Eyes of a Lexicographer
    Autorzy:
    Czelakowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459169.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    leksykografia
    słowniki ogólne
    jednojęzyczny słownik języka polskiego
    informacja kulturowa
    tradycja
    lexicography
    general dictionaries
    monolingual dictionary of Polish
    cultural information,
    tradition
    Opis:
    The aim of the article is to discuss whether additional cultural information, explicitly formulated, i.e. apart from definitions in some types of entries and apart from linguistic material (collocations and quotations), should be included in a general monolingual dictionary. On the example of a few lexical units from the semantic field ‘Tradition’ the author points out that this kind of explanations will be valuable from the perspective of an intercultural and intergenerational mediation. As it appears, the elements of cultural description have to be divided between various fields of the microstructure of entries and, alas, the pattern of cultural information for the analyzed units should not be repeated. The author postulates another solution for some methodological problems which can be an additional field, allocated for the cultural information and closely connected with the definition.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 24-33
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Super słownik, polecam!!!” Słowniki dwujęzyczne i ich użytkownicy w świetle recenzji konsumenckich na portalach internetowych
    “Great dictionary, totally recommend!!!” Bilingual dictionaries and their users in the context of online consumer reviews.
    Autorzy:
    Lisiecka-Czop, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/463320.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    lexicography
    dictionary users
    German-Polish dictionaries
    customer reviews
    Internet communication
    leksykografia
    użytkownicy słowników
    słowniki niemiecko-polskie
    recenzje konsumenckie komunikacja internetowa
    Opis:
    Online customer reviews allow the users to share their opinion on a product with other shoppers. They express either satisfaction or dissatisfaction with the item as well as its strong and weak features. Henceforth the reviews are a valuable source of information about the community and its expectations. I have used the reviews of German-Polish and Polish-German dictionaries from online bookshops to investigate the information conveyed in the dictionaries as well as their structure and functions. Who are the users of bilingual dictionaries and what are their expectations? Which lexicographic aspects are important to them, which less so? How do the investigated dictionaries fulfil the expectations of their users?
    Źródło:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 21; 55-70
    2080-4814
    Pojawia się w:
    Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ks. Wincenty Myszor jako inicjator i współtwórca wydawnictw informacyjnych z treściami patrystycznymi
    Rev. Wincenty Myszor as an Initiator and Co-Creator of Information Publications with Patristic Content
    Autorzy:
    Tałuć, Katarzyna
    Gołda, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43574010.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Rev. Wincenty Myszor
    Information publications
    Encyclopedias
    Dictionaries
    Lexicons
    Patrology
    Patristics
    Ks. Wincenty Myszor
    Publikacje informacyjne
    Encyklopedie
    Słowniki
    Leksykony
    patrologia
    patrystyka
    Opis:
    Wśród różnorodnych form tekstów naukowych na uwagę zasługują opracowania leksykograficzne i encyklopedyczne oraz zamieszczane na ich łamach hasła i artykuły. Tworzone są przez badaczy z dużym doświadczeniem naukowym. Mają oni swój udział w encyklopediach ogólnych i specjalnych, słownikach terminologicznych, językowych, w tym przekładowych, leksykonach itd. Także patrolodzy mają dorobek w zakresie wydawnictw informacyjnych. Przykładem jest ks. Wincenty Myszor, przez lata związany z Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie i Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W trakcie kariery naukowej zainicjował lub współtworzył siedemnaście encyklopedii, słowników i leksykonów. Na podstawie analizy źródeł oraz materiałów przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Katowicach scharakteryzowano tę twórczość patrologa, który od lat siedemdziesiątych XX w. do XXI w. współpracował z wybitnymi przedstawicielami polskiej i niemieckiej patrologii, koptologii, filologii klasycznej, teologii i filozofii. Pozostawił w redagowanych przez nich wydawnictwach hasła i artykuły dotyczące zagadnień bliskich jego zainteresowaniom badawczym. Dał się również poznać jako autor i współautor do dziś użytkowanych słowników przekładowych języka koptyjskiego. Tego rodzaju dokonania świadczą o randze naukowca, który takim rodzajem aktywności daje trwałe świadectwo wiedzy i kompetencji badawczych.
    Among the various forms of scientific texts, lexicographic and encyclopedic studies as well as the entries and articles published in them deserve attention. They are created by researchers with extensive scientific experience. They contribute to general and special encyclopedias, terminological and linguistic dictionaries, including translation dictionaries, lexicons, etc. Patrists also have achievements in the field of information publications. An example is Fr. Wincenty Myszor, for years associated with the Academy of Catholic Theology in Warsaw and the Faculty of Theology of the University of Silesia in Katowice. During his scientific career, he initiated or co-created seventeen encyclopedias, dictionaries and lexicons. Based on the analysis of sources and materials stored in the Archdiocesan Archives in Katowice, the work of the patrolologist was characterized, who from the 1970s to the 21st century cooperated with outstanding representatives of Polish and German patrology, coptology, classical philology, theology and philosophy. He left entries and articles on issues close to his research interests in the publications they edited. He also became known as the author and co-author of translation dictionaries of the Coptic language that are still used today. This type of achievements prove the rank of a scientist who, through this type of activity, provides lasting evidence of knowledge and research competence.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2024, 89; 187-226
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowo-kulturowy obraz dziecka w gwarach góralskich
    The linguistic and cultural child image in Gorale dialects
    Autorzy:
    Gotówka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645174.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-02
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    child
    Gorale dialects
    linguistic and cultural world image
    dictionaries
    proverbs
    dziecko
    gwara góralska
    językowo-kulturowy obraz świata
    słowniki
    paremie
    Opis:
    The child image has not been examined in detail by dialectologists to date. However, researchers of standard Polish language and popular culture are interested in this subject. The paper analyses the reconstruction of the linguistic child image in many Gorale dialects (Podhale, Orawa, Spisz, Slask Cieszynski, Zywiecczyzna, Bukowina). Examples have been taken from regional and dialect dictionaries from the years 1900 - 2011, from proverbs and various mass media texts. Vocabulary which conceptualizes the child image in Gorale dialects is rich and interesting not only from a formal and stylistic point of view, but also, and it is worth mentioning, its origins and geography which are very diverse. This vocabulary reflects the people's relationships and traditions. It reveals the emotions and hierarchy of values, which are typical not only for Gorale but also reflect Polish people's attitude towards the family.
    Obraz dziecka jest jak dotąd dość słabo spenetrowanym przez dialektologów obszarem badawczym, wzbudza natomiast zainteresowanie badaczy polszczyzny standardowej (ogólnej) i kultury popularnej. W artykule przeprowadzam rekonstrukcję językowego obrazu dziecka w szeroko rozumianych gwarach góralskich (Podhale, Orawa, Spisz, Śląsk Cieszyński, Żywiecczyzna, Bukowina) na podstawie materiału wyekscerpowanego ze słowników gwarowych i regionalnych, opublikowanych w latach 1900 – 2011, paremii i wybranych tekstów medialnych. Słownictwo służące konceptualizacji dziecka w gwarach góralskich jest bogate i ciekawe nie tylko pod względem formalnym i stylistycznym, ale też, co trzeba podkreślić, zróżnicowane pod względem pochodzenia i geografii. W leksyce nazywającej dziecko w gwarach góralskich odzwierciedla się bogata sieć relacji międzyludzkich, tradycji, ujawniają się emocje i hierarchia wartości, które możemy odnieść nie tylko do mentalności górali, ale w ogóle do postrzegania rodziny przez Polaków.
    Źródło:
    Adeptus; 2014, 3; 81-95
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomnikowe dzieła regionalizmu polskiego
    Monumental works of Polish regionalism
    Autorzy:
    Aleksander, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418056.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    regionalizm
    bibliografie regionalne
    encyklopedie
    monografie regionów i miejscowości
    lokalne słowniki
    regionalism
    regional bibliographies encyclopedias
    monographs of regions and towns local dictionaries
    Opis:
    Regionalizm jest ruchem społecznym zmierzającym do podtrzymania i rozwoju osobliwych i najbardziej typowych cech gospodarki i kultury poszczególnych obszarów naszego kraju. Realizuje się on w sferze gospodarczej, kulturowej (zwłaszcza artystycznej), oświatowej i naukowej. W artykule szczególną uwagę poświęcono regionalizmowi w nauce, prezentując badania oraz dzieła, których treścią są zjawiska poszczególnych regionów. Ze względu na objętość, zawartość – a co za tym idzie – i na ważność tych dzieł nazywamy je „pomnikowymi”. Należą do nich: bibliografie regionalne, monografie i encyklopedie regionów i miejscowości, regionalne i lokalne słowniki biograficzne zawierające życiorysy osób zasłużonych, albumy, a także literatura traktująca o lokalnych nekropoliach. Twórcami tych, niejednokrotnie monumentalnych, dzieł są miłośnicy poszczególnych regionów i miejscowości, pasjonaci badań regionalnych, pracujący żmudnie, niekiedy przez wiele lat, w pojedynkę bądź zespołowo. Ich dzieła nie tylko przypomniały i utrwaliły dzieje poszczególnych regionów, miejscowości i żyjących tam ludzi, chroniąc to wszystko od zapomnienia. Te okazałe, niejednokrotnie wielotomowe publikacje to dzisiaj forma utrwalania regionalnej i lokalnej tożsamości ludzi. To także niezgłębione źródło treści kształcących i wychowawczych dla uczącej się młodzieży szkolnej i kształcących się dorosłych.
    Regionalism is a social movement aiming at maintaining and developing exceptional and most typical characteristics of the economy and culture of our country’s individual regions. It can be realized in the spheres of economy, culture (art in particular), public education, humanities and social sciences. This paper focuses on the regionalism in social sciences by presenting the results of research and works dedicated to individual regions. On account of presence of extensive size, content and importance of works they are referred to as “monuments.” These include regional bibliographies, monographs, encyclopedias of regions and towns, regional and local biographic dictionaries with entries referring to people of outstanding merit, albums and literature devoted to local necropolises. Authors of these monumental works are considered to be the adorers of individual regions and towns as well as enthusiasts of regional researches who are working arduously for many years either alone, or as a team. Their works reminded and preserved the history of regions, towns and their inhabitants thereby protecting them from being forgotten. Today, these voluminous publications help to preserve regional and local identity. What is more, these are very valuable educational materials both for youths and adults continuing their education.
    Źródło:
    Rocznik Andragogiczny; 2014, Tom 21; 333-350
    1429-186X
    2391-7571
    Pojawia się w:
    Rocznik Andragogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Церковнослов’янізми із коренем -мук-/-муч- в староукраїнських пам’ятках XVI–XVII ст
    Ecclesiastical Slavicism With the Root of -muk-/-much- in the Old Ukrainian Monuments of the 16th and 17th Centuries
    Cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč- w zabytkach staroukraińskich z XVI–XVII wieku
    Autorzy:
    Osinczuk, Jury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831394.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    słowniki historyczne i współczesne
    zabytki piśmiennictwa ukraińskiego
    semantyka
    cerkiewnosłowianizmy
    historical and contemporary dictionaries
    monuments of Ukrainian writing
    semantics
    church Slavonic words
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań, których przedmiotem były wyrazy cerkiewnosłowiańskie zawierające rdzeń -muk-/-muč-. Za bazę źródłową posłużyły zabytki piśmiennictwa ukraińskiego XVI–XVII wieku (akta, dokumenty sądowe, testamenty, opisy zamków, uniwersały kancelarii hetmańskich, dokumenty wspólnot kościelnych i szkolnych, kroniki, dzieła religijne, polemiczne i beletrystyczne, zabytki literatury naukowej i edukacyjnej, literatury liturgicznej, dziedzictwa epistolarnego itp.) wchodzące do korpusu źródeł Słownika języka ukraińskiego XVI – pierwszej połowy XVII wieku pod redakcją D. Hrynczyszyna i innych oraz Słownika historycznego języka ukraińskiego pod redakcją E. Tymczenki. Stwierdzono, że powyższe słowniki notują ponad trzydzieści różnych pod względem budowy wyrazów i fonetyczno-graficznych wariantów form wyrazowych z rdzeniem -muk-/-muč-. Podczas badań skupiono się przede wszystkim na analizie etymologicznej badanych leksemów, zmierzającej do ustalenia ich semantycznego etymonu, przy czym zauważono, że część cerkiewnosłowiańskich form wyrazowych to kalki z języka greckiego. Przeprowadzona analiza wykazała także, że abstrakcyjne cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč-, zaświadczone w zabytkach XVI–XVII wieku, nie uległy znaczącym zmianom semantycznym w historii leksyki ukraińskiej. Niektóre natomiast słowa zostały częściowo zmodyfikowane semantycznie, w szczególności te, które weszły w skład stałych zwrotów języka ukraińskiego XVI i XVII wieku, a inne nabrały znaczenia przenośnego. Historia analizowanych leksemów nie jest jednakowa: zdecydowana większość zbadanych cerkiewnosłowianizmów zachowała się do dziś w ukraińskim języku literackim, a także w mowie potocznej; część funkcjonuje w ukraińskiej praktyce liturgicznej.
    The article presents research results of the ecclesiastical slavicisms with the root -muk-/-much-. The research is based on monuments of Ukrainian literature written during the 16th–17th centuries (card catalogues, court documents, wills, descriptions of castles, universals of the offices of hetmans, documents of church and school fraternities, chronicles, works of religious, polemical and fiction, memos of scientific and educational literature, liturgical literature, epistolary heritage, etc.) included in the source database Dictionary of the Ukrainian language of the XVI – the first half of the XVII century, edited by D. Hrynchyshyn and Chikalo M., and Historical Dictionary of the Ukrainian language, edited by E. Tymchenko. It was found that the dictionaries mentioned above list more than thirty words of different structure and phonetic-graphic variants of word forms with the root -muk-/-much-. The study focused on the etymological analysis of the studied tokens, which was aimed to establish their semantic etymon, while it was noted that some Church Slavonicisms are traces to the Greek language. The analysis also showed that the abstract Church Slavonic words with the root -muk-/-much-, attested in Ukrainian monuments of the 16th–17th centuries, did not undergo significant semantic changes in the history of Ukrainian vocabulary. On the other hand, some words have undergone a partial semantic modification, particularly those that have become a part of the idioms in the Ukrainian language of the 16th and 17th centuries, while others have become figurative. It is established that the historical part of the analyzed lexemes is not the same. The vast majority of the studied Church Slavonicisms have survived to this day in the Ukrainian literary language, as well as in the colloquial language. Some of them function in Ukrainian liturgical practice.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 121-143
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasła z gwiazdkami w "Słowniku prasłowiańskim" (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38631082.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Proto-Slavic language
    etymology
    Slavic etymological dictionaries
    Franciszek Sławski
    Oleg N. Trubachev
    język prasłowiański
    etymologia
    słowiańskie słowniki etymologiczne
    Oleg N. Trubaczow
    Opis:
    Volumes 5–8 of the Proto-Slavic Dictionary (Słownik prasłowiański, 1974–2001), edited by Franciszek Sławski, include 116 asterisked entries; 109 of them concern the Etymological Dictionary of Slavic Languages (Ėtimologicheskiĭ slovarʹ slavianskikh iazykov, 1974–2018), edited by O. N. Trubachev, and the remaining 7 – other authors and Slavic dictionary sources. The entries in question almost exclusively contain strongly critical assessment of reconstruction and etymologisation of particular items of Slavic lexis proposed in those publications. Although the asterisked entries (authored mainly by Sławski) are certainly of high scholarly standard, some of the proposals they criticise should be considered viable. Possibly, those hypotheses can be positively verified in the future, when we have a more extensive knowledge on historical and modern Slavic dialectal lexis and appellative vocabulary preserved in onomastic material.
    W tomach 5–8 Słownika prasłowiańskiego (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego znajduje się 116 artykułów hasłowych z gwiazdkami – 109 dotyczy Etymologicznego słownika języków słowiańskich (1974–2018) pod redakcją O. N. Trubaczowa, 7 zaś innych autorów i kompendiów slawistycznych. Hasła z gwiazdkami zawierają prawie wyłącznie jednoznacznie krytyczne oceny rekonstrukcji prasłowiańskich i innych przejawów etymologizowania leksyki słowiańskiej. Hasła z gwiazdkami (zredagowane głównie przez F. Sławskiego) zasługują na wysoką ocenę. Część skrytykowanych etymologii należy jednak potraktować jako wartościowe hipotezy. Być może w przyszłości zostaną one pozytywnie zweryfikowane, gdy lepiej poznamy dawną oraz istniejącą współcześnie słowiańską leksykę gwarową i słownictwo pospolite zawarte w słowiańskich materiałach onomastycznych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teksty internetowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego na poziomie podstawowym
    Autorzy:
    Sabela, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680620.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    teksty internetowe
    słowniki on-line
    tekst autentyczny
    słownictwo tematyczne
    programy edukacyjne
    projekty internetowe
    kursy on-line
    języki mniejszościowe
    lekcje realioznawstwa
    Opis:
    Artykuł zwraca uwagę na coraz większą rolę Internetu w codziennym życiu i konieczność pracy z nim oraz prezentowania związanego z nim słownictwa podczas lekcji jpjo. Podkreśla, że Internet stanowi najłatwiej dostępne i najtańsze źródło autentycznych tekstów językowych, pozwalających rozwijać nie tylko kompetencje językowe, ale i interkulturowe osobom uczącym się języka na terenie Polski i poza jej granicami. Omawia niektóre możliwości wykorzystania materiałów internetowych podczas lekcji języka polskiego jako obcego na poziomie podstawowym oraz metody pracy z nimi, umożliwiające rozwijanie u słuchaczy sprawności słuchania, mówienia, czytania i pisania. Zawiera też krótką prezentację wybranych programów i projektów internetowych służących do nauki jpjo.
    This article draws our attention to the growing importance of the Internet in our daily life and to the necessity of working with it as well as presenting Internet-related vocabulary while teaching Polish as a foreign language. It is emphasized that the Internet provides the most easily available and the cheapest source of authentic texts that enable learners in Poland or abroad to develop not only language skills but also intercultural competence. Some of the possibilities of using the material from the Internet while teaching Polish as a foreign language at an elementary level and the methods of working with it, enabling students to develop skills such as listening, speaking, reading, and writing are discussed in this article. It also includes a short presentation of selected Internet programs and projects that serve as tools for teaching Polish as a foreign language.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z warsztatu paleoslawisty-tłumacza: polskojęzyczne pomoce naukowe i opracowania leksykograficzne
    From the Palaeoslavist-Interpreter’s Workshop: Polish Language Teaching Aids and Lexicographical Studies
    Autorzy:
    Kawecka, Agata
    Petrov, Ivan N.
    Skowronek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879839.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    słowniki i leksykony scs-polskie
    przekład literacki
    Slavia Orthodoxa
    Old-Bulgarian/Old-Church-Slavonic – Polish dictionaries and lexicons
    literary translation
    Opis:
    Artykuł zawiera komentowany przegląd wydanych w Polsce podręczników, samouczków i gramatyk do nauki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz opracowań leksykograficznych, stanowiących dowód refleksji naukowej nad językiem oraz kulturą kręgu Slavia Orthodoxa. W pierwszej części artykułu przedstawiono prace wykorzystywane w praktyce dydaktycznej szkół wyższych, szczegółowo omawiając niemal wszystkie pozycje wydane od początku XX w. – niezależnie od ich aktualnej dostępności i popularności. W drugiej części opisano kilkanaście publikacji słownikowych, leksykograficznych i leksykograficzno-encyklopedycznych. Analizie poddano różnorakie metodologie oraz dobór tekstów (np. teksty liturgiczne, teksty wybranych zabytków języka scs) i zjawisk źródłowych (obyczaje, rytuały itd.), stanowiących podstawę słowników, jak również specyfikę konstrukcji haseł i komentarz autorów poszczególnych edycji. Aneks artykułu stanowi wykaz bibliograficzny niemal 50 tytułów. Из творческой лаборатории палеослависта-переводчика: польскоязычные научные пособия и лексикографические работы Статья содержит комментированный обзор изданных в Польше учебников, самоучителей и грамматик для изучения старо-церковно-славянского языка, а также лексикографических работ, иллюстрирующих научный интерес к языку и культуре сферы Slavia Orthodoxa. В первой части статьи представлены публикации, используемые в дидактической деятельности высших учебных заведений, с подробным комментарием практически всех позиций, изданных с начала XX в. – независимо от их актуальной доступности и популярности. Во второй части описано несколько словарных, лексикографических и лексикографическо-энциклопедических публикаций. Проанализированы различные методологические подходы, способ выбора текстов (напр., литургические тексты, тексты избранных памятников старославянского языка) и культурных феноменов (обычаи, ритуалы и пр.), которые легли в основу словарей, а также специфика конструкции словарных статей и комментарий авторов конкретных изданий. В приложении к статье приводится библиографический список около 50 заглавий.
    The paper presents a commented review of published in Poland textbooks, self-study books of Old-Church-Slavonic and lexicographical studies, being an evidence of scientific reflection on language and culture of the Slavia Orthodoxa area. In the first part of the paper, there are presented studies (mainly textbooks) used in practice of teaching process in universities; neverthless of their current availability and popularity, almost all of the titles edited from the beginning of the 20th cent., are described. The second part is devoted to a detailed description of dictionaries, lexicographical studies, and various kinds of encyclopaedias. Different methodological approach, selection of source texts (liturgical ones, particular codices etc.) and cultural phenomena (customs, rituals etc.), being the data base for the studies, as well as specificity of entries’ construction and their authors’ commentary are presented and analyzed. The appendix is a register/list of almost 50 titles of translatory aids of both mentioned above groups.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 147-175
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of the millet in Turkish dictionaries: Its alteration and the impact on Ottoman Macedonia
    Autorzy:
    Pandevska, Maria
    Mitrova, Makedonka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910150.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    słowniki tureckie
    glosariusze tureckie
    Imperium Osmańskie
    millet
    naród
    osmańskie Bałkany
    osmańska Macedonia
    Ottoman Empire
    nation
    Ottoman Balkan
    Ottoman Macedonia
    Turkish dictionaries/glossaries
    Opis:
    In the 19th century the dictionaries/glossaries represent the first brace which connected different cultures and languages, thus also linking the Orient with the Occident and vice versa. In this context the research is focused on the Turkish dictionaries/glossaries, which for a long time actually represented one of the basic media of transmitting the new Western ideas in the East, and in our case, in the Ottoman Empire. Through the short comparative analyses of these dictionaries/glossaries and their authors (from the 19th century and early 20th century) we follow the change of the cognitive concept of the term millet with the term nation. The case study is focused on Ottoman Macedonia and on the political implications caused by this change of the meaning of the Ottoman term millet.
    Znaczenie pojęcia millet w słownikach tureckich: jego zmiana i wpływ na  osmańską Macedonię W XIX wieku słowniki/glosariusze stanowiły pierwszą klamrę, która łączyła różne kultury i języki, łącząc w ten sposób także Orient z Zachodem i vice versa. W tym kontekście badania koncentrują się na tureckich słownikach / glosariuszach, które przez długi czas faktycznie stanowiły jeden z podstawowych środków przekazu nowych zachodnich idei na Wschodzie, a w naszym przypadku w Imperium Osmańskim. Poprzez krótkie analizy porównawcze tych słowników/glosariuszy i ich autorów (z XIX i początku XX wieku) śledzimy przemiany koncepcji znaczeniowej pojęcia millet w kierunku pojęcia naród. Studium przypadku koncentruje się na osmańskiej Macedonii i politycznych implikacjach spowodowanych tą zmianą znaczenia osmańskiego terminu millet. 
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 171-192
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Оblicza kultury w słownikach lingwokulturologicznych na przykładzie Kościeja Nieśmiertelnego (Кащея «Кощея» Бессмерт¬ного)
    Embodiments of culture in linguocultural dictionaries as represented by Kashei the Immortal (Кащей «Кощей» Бессмертный)
    Autorzy:
    Olechno-Wasiluk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915312.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguocultural dictionaries
    culture lexicography
    cognitive definition
    dictionary entry
    Kashei the Immortal
    słowniki lingwokulturologiczne
    leksykografia kulturowa
    definicja kognitywna
    artykuł hasłowy
    Kościej Nieśmiertelny
    Opis:
    The article compares descriptions of a linguistic unit Kashei the Immortal in entries in two linguocultural dictionaries. The choice of the analytical material is based on the fact that in the Russian collective consciousness Kashei the Immortal functions  as one of the most vivid examples of negative characters. The repelling appearance and personality of the character appear in songs, nursery rhymes and puzzles. Moreover, there stories about Kashei are passed from generation to generation. The comparison  of the entry Kashei the Immortal in linguocultural dictionaries aims at determining to what extent common knowledge about the analyzed linguistic unit is present in lexicographical publications.
    Źródło:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2016, 6; 163-172
    2391-470X
    Pojawia się w:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emancypacja, feminizm, sufrażyzm w słownikach języka polskiego
    Emancypacja, feminizm and sufrażyzm in dictionaries of the Polish language
    Autorzy:
    Jankowska, Kornelia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116565.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    nazwy ruchów społecznych kobiet
    emancypacja
    feminizm
    sufrażyzm
    słowniki języka polskiego
    women’s social movements
    emancipation
    feminism
    suffragism
    dictionaries of Polish language
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu są nazwy ruchów społecznych mających na celu zabieganie o równouprawnienie kobiet, takich jak emancypacja, feminizm i sufrażyzm. Przybliżone zostały w nim losy tych wyrazów oraz ich derywatów w polszczyźnie na przestrzeni lat. Wykorzystano słowniki języka polskiego, począwszy od dziewiętnastowiecznych, poprzez dwudziestowieczne, aż do współczesnych. Oglądowi poddano przede wszystkim zawarte w nich definicje, ale także kwalifikatory oraz przykłady użycia. Ustalono chronologię badanych pojęć oraz ewolucję znaczenia na przestrzeni lat. Zwrócono także uwagę na liczbę derywatów – na ich przybywanie i zanikanie. Na końcu oceniono przydatność słowników w badaniu losów wyrazów w polszczyźnie, stwierdzając, że możliwe jest wydobycie z nich wielu interesujących informacji. Uzyskanie bardziej szczegółowej wiedzy na temat użycia danego wyrazu wymaga jednak ekscerpcji tekstowej.
    This article is devoted to names of social movements led by women, such as emancypacja, feminizm and sufrażyzm. It presents history of these words and their derivates in polish language, based on informations obtained from dictionaries – old and new. Author looked into definitions, qualifiers and examples of usage. It helped with establishing chronology and semantic changes of subjected words. Then author evaluated usefulness of dictionaries in this kind of research. It turned out that they can be helpful but don’t give all needed informations.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 207-219
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyka miłości w Nowym wielkim dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Dymitra Franciszka Koli
    The meanings of lexeme miłość in Nowy Wielki Dykcjonarz by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola
    Autorzy:
    Marczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679055.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    miłość
    cnota
    słowniki wielojęzyczne XVIII wieku
    leksykografia historyczna
    leksykologia historyczna
    love
    virtue
    18th century multilingual dictionaries
    historical lexicography
    historical lexicology
    Opis:
    Celem artykułu jest opisanie różnych znaczeń leksemu miłość we francusko-łacińsko-polskim Nowym wielkim dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Dymitra Franciszka Koli. Słownik notuje w oddzielnych artykułach hasłowych romantyczne, aromantyczne (więzy rodzinne, przyjacielskie) i religijne (cnota teologiczna) interpretacje pojęcia. Wskazano i opisano elementy materiału słownikowego odnoszące się do tych trzech aspektów. Szczególną uwagę poświęcono miłości konceptualizowanej jako cnota oraz przedstawieniu jej w kontekście innych cnót notowanych w słowniku. Wyniki analizy pokazują, że wyodrębnienie ściśle religijnego rozumienia miłości jest osobliwością dykcjonarza Daneta–Koli. Takie rozumienie współcześnie słabo zaznacza się w języku ogólnym. Można podejrzewać, że w XVIII-wiecznym obrazie rzeczywistości percepcja miłości była bardziej ugruntowana w wierze, co wpłynęło na sposób jej objaśnienia i kategoryzacji w Nowym wielkim dykcjonarzu.
    The paper aims to describe the meanings of the lexeme miłość [love] in the French-Latin-Polish Nowy Wielki Dykcjonarz [New Grand Dictionary] by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola. The dictionary notes in separate entries the romantic, aromantic (family ties, friendship) and religious (theological virtue) aspects of the lexeme. The dictionary material relating to these three aspects is analysed and described. Special attention was paid to the conceptualisation of miłość as a virtue and its presentation in the context of other virtues noted in the dictionary. The analysis shows that the separation of a religious understanding of love is a peculiarity of the Danet–Kola dictionary. This aspect is rarely used in the general language today. It may be suspected that in the eighteenth-century worldview, the perception of love was more grounded in faith, which influenced the way it was described in the dictionary.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 387-403
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KALENDARZE, IMIENNIKI, SŁOWNIKI I INNE, CZYLI O ŹRÓDŁACH WYBORU WSPÓŁCZESNEGO IMIENIA
    CALENDARS, DICTIONARIES AND OTHERS — ON THE SOURCES OF CONTEMPORARY NAME-CHOICES
    Autorzy:
    Magda-Czekaj, Malgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971853.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    tradycja i moda imiennicza
    numerologia
    kalendarze liturgiczne
    słowniki imion
    tradition and name fashion
    name choices
    numerology
    liturgical calendars
    dictionaries of first names
    Opis:
    Parents looking for a name to give their child reach for many different sources. For some it can be a family tradition recorded in their own memory or their relatives, for others it is the name fashions available on the internet, in the newspapers, or in the various mass media. Sometimes help is also sought from a numerologist, astrologer, fortune-teller or specialised internet applications. Other important sources for finding a name are also books and dictionaries, where more information on origins, history or even the features of the name’s character is given. There are individuals’ own sources and ideas as well.
    Źródło:
    Onomastica; 2017, 61/2; 265-275
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Verdeutschungswörterbücher mit dem Fachwortschatz in der deutschen Sprache
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) of terminology in the German language
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592462.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Fremdwortpurismus in Deutschland
    Verdeutschungswörterbücher
    Entlehnungen
    Fachwortschatz
    linguistic purism in Germany
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher)
    loanwords
    terminology
    puryzm językowy w Niemczech
    słowniki zniemczające
    zapożyczenia
    słownictwo specjalistyczne
    Opis:
    Im Artikel wird auf das Problem der Entlehnungen und deren Ersatzwörter (oder Ersatzausdrücke) eingegangen. Der Pflege der deutschen Sprache sollten u. a. sog. „Verdeutschungswörterbücher“ dienen, in denen fremdsprachige Lemmata durch deutsche Äquivalente ersetzt werden. Bekannt sind allgemeine Verdeutschungswörterbücher und solche, die zu einzelnen Bereichen herausgegeben wurden. Im Beitrag werden die Verdeutschungswörterbücher zusammengestellt, die den Fachwortschatz registrieren und im 19. Jahrhundert erschienen sind. Es werden die Makro- und Mikrostruktur der Werke von Adolf Reinecke (1886) und Hermann von Pfister (1887) dargestellt. Es wird auch geprüft, inwieweit der untersuchte Fachwortschatz heute im Gebrauch ist.
    The paper addresses the issue of loanwords and words (or expressions) offered as their replacement. For the purposes of language cultivation the so-called Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) were published, in which equivalents were offered to replace foreign-language lemmata. Such dictionaries comprised general-language dictionaries as well as those encompassing terminology of various specialist areas. The paper provides description of Germanizing dictionaries published in the 19th century in which specialist terms are listed. The presentation focuses on macro- and microstructure of the dictionaries by Adolf Reinecke (1886) and Hermann von Pfister (1887). The question of the extent to which the terminology listed there is still in use nowadays shall also be addressed.
    Celem artykułu jest przedstawienie problemu zapożyczeń i wyrazów (lub wyrażeń) zamiennych w języku niemieckim. W trosce o język ojczysty tworzone były w Niemczech tzw. „słowniki zniemczające” (Verdeutschungswörterbücher), w których hasła pochodzenia obcego zastępowane były wyrazami rodzimymi (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). W Niemczech powstawały słowniki zniemczające, które zawierały słownictwo ogólne oraz słowniki dotyczące poszczególnych dziedzin. W pracy zbadane zostaną specjalistyczne słowniki zniemczające – wydane w XIX wieku. Centralną część publikacji stanowi opis prac dwóch autorów: Adolfa Reinecke (1886) i Hermanna von Pfistera (1887). Sprawdzono także, czy zawarte w słownikach specjalistyczne słownictwo jest obecnie używane.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2018, 27; 205-220
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski sukces sukcesu w świetle opracowań leksykograficznych i literatury popularnopsychologicznej
    Polish success of success in the light of lexicographical works and self-help books
    Autorzy:
    Skowronek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459292.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    leksem sukces
    zmiany semantyczne
    narracje w kulturze
    polskie słowniki
    poradniki psychologiczne
    the lexeme success
    semantic changes
    narrations in culture,
    Polish dictionaries
    self-help books
    Opis:
    In her article the author discusses “success” – one of most important words defining the contemporary culture and people. She asks about the meaning of the word and compares its use in self-help books with the definition found in dictionaries of the Polish language. How is the contemporary “culture of success” created by those “new” meaning profiles? The first part of the analysis concerns the semantics of “success” in selected historical and modern dictionaries. K. Skowronek points out that the word has undergone the process of amelioration: from a neutral element to a positive one. The second part of the article is a narrative analysis. The author presents the semantics of the word in contemporary self-help books. She highlights its individualistic and self-disciplining character. Nowadays, success is synonymous with happiness and the meaning of life. It predominantly entails an obsessive chase while not necessarily a real achievement.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 238-252
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O interiekcjach kaszubskich w perspektywie leksykograficznej
    On Kashubian interjections from the lexicographical perspective
    Autorzy:
    Kaszewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590813.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    interjection
    Kashubian identity
    Polish and Kashubian dictionaries
    defining
    origin of Kashubian interjections
    interiekcje
    tożsamość kaszubska
    słowniki polskie i kaszubskie
    definiowanie
    pochodzenie kaszubskich wykrzykników
    Opis:
    Przedmiotem szkicu jest status klasy interiekcji w języku kaszubskim, miejsce wykrzykników w świadomości lingwistycznej kaszubskich leksykografów, metody opisu tych jednostek w trzech źródłach słownikowych, ich zróżnicowanie oraz próba typologii.
    The subject of this sketch is the status of the class of interjections in the Kashubian language, the role of interjections in the linguistic awareness of the Kashubian lexicographers, methods of defining these units in three dictionary sources, their characteristics, and an attempt at typology.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2020, 19; 163-180
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowniki gwarowe z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródło do badań germanizmów leksykalnych
    Dialectical dictionaries from the area of “Deaf German” settlement as a source for a study of lexical Germanisms.
    Autorzy:
    Karaś, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850445.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    “Deaf German” (germ. (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
    German borrowings
    dialects of southern Lesser Poland
    dialectal dictionaries
    „Głuchoniemcy” (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
    zapożyczenia niemieckie
    gwary południowomałopolskie
    słowniki gwarowe
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie słowniczków gwarowych z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródeł do badań germanizmów leksykalnych. Termin „Głuchoniemcy” odnosi się do potomków osadników niemieckich, którzy głównie w średniowieczu osiedlili się wśród ludności polskiej na Pogórzu Karpackim. Obejmuje teren od Tarnowa po okolice Łańcuta, na którym wyróżnia się kilka wysp tego osadnictwa (okolice Tarnowa, Biecza i Gorlic, Krosna, Rzeszowa i Łańcuta). Analizą objęto 20 słowników i zbiorków wyrazowych dawnych (z końca XIX i pocz. XX w.) oraz współczesnych (koniec XX i pocz. XXI w.) zróżnicowanych także geograficznie, objętościowo i leksykograficznie (sposobem opracowania). Są one cennym źródłem do badań zapożyczeń leksykalnych używanych w gwarach na tym obszarze, poświadczają ich zróżnicowanie formalne (fonetyczne i morfologiczne) oraz semantyczne. Znaczną część zbioru germanizmów stanowią wyrazy rzadkie, ograniczone tylko do gwar Małopolski południowo-wschodniej.
    The aim of the article is to present dialectal dictionaries from the area of the “Deaf German” settlement (Carpathian Foothills) as sources for a study of lexical Germanisms. The term “Deaf Germans” (German Taubdeutsche, Walddeutsche) refers to the descendants of German settlers from the period of medieval colonization in the Carpathian Foothills. It covers the area between Tarnów and the vicinity of Łańcut, with several islands of this settlement identified around Tarnów, Biecz and Gorlice, Krosno, Rzeszów and Łańcut. The analysis covers 20 dictionaries and word collections of the past (from the late 19th and early 20th centuries) and contemporary (the late 20th and early 21st centuries), also differentiated geographically, volume-wise and lexicographically (by the method of elaboration). They are a valuable source for a study of lexical borrowings used in dialects in this area, confirming their formal (phonetic and morphological) and semantic diversity. A significant part of the set of Germanisms are rare words, limited only to dialects of south-eastern Lesser Poland.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2023, 16; 83-97
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odchodzenie synonimii z terminologii – na przykładzie polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568138.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    the 19th century lexicography
    dictionaries of the 19th century
    Polish medical terminology
    synonyms
    leksykografia XIX w.
    słowniki XIX w.
    polska terminologia medyczna
    synonimia
    Opis:
    An examination of the lexical material contained in Słownik terminologii lekarskiej polskiej [Polish Medical Terminology Dictionary] of 1881 and Słownik lekarski polski [Polish Medical Dictionary] of 1905 shows that the synonymy withdrawal rate in this period was only 20%. The purpose of the article is to provide a detailed description of this process, including the process of an apparent withdrawal of synonymy in the lexicon of 1905 (e.g. some foreign language entries have not been recorded there at all; sometimes a synonymic string was removed while leaving a new term next to the foreign language entry, "new" meaning absent in the dictionary of 1881).
    Po przebadaniu materiału leksykalnego ze Słownika terminologii lekarskiej polskiej z 1881 oraz ze Słownika lekarskiego polskiego z 1905 roku okazuje się, że w tym okresie synonimia wycofała się w zaledwie 20%. Przedmiotem artykułu jest szczegółowe omówienie tego zjawiska, w tym również zjawiska pozornego usuwania synonimii w leksykonie z 1905 roku (np. niektóre hasła obcojęzyczne nie zostały tam w ogóle odnotowane; czasem zlikwidowano szereg synonimiczny i jednocześnie pozostawiono przy obcojęzycznym haśle nowy termin polski; nowy, tzn. nieobecny w słowniku z 1881). 
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prédicats polonais et français relatifs aux étapes de la panification et leur application pour analyser des corpus bilingues comparables
    Polish and French Predicates Relating to the Stages of Bread Making and Their Application to Analyze Comparable Bilingual Corpora
    Autorzy:
    Śliwa, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798534.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dwujęzyczne teksty porównywalne; skrypt; ramy; predykat; analiza kontrastywna polsko-francuska; tłumaczenie; słowniki
    comparable bilingual corpus; script; frame; predicate; Polish-French contrastive analysis; translation; dictionaries
    Opis:
    POLSKIE I FRANCUSKIE PREDYKATY ZWIĄZANE Z ETAPAMI WYPIEKU CHLEBA ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W ANALIZIE DWUJĘZYCZNYCH TEKSTÓW PORÓWNYWALNYCH Teksty porównywalne są reprezentatywne dla różnych dziedzin rzemiosła. Wobec zapotrzebowania na dwujęzyczne słowniki z tych  dziedzin w kształceniu specjalistów, zaproponowana została w tym artykule metoda analizy na przykładzie polskich i francuskich tekstów z dziedziny piekarstwa. Celem tej analizy jest ustalenie jednostek ekwiwalentnych, które będą zastosowane w językoznawstwie komputerowym na potrzeby w zakresie tłumaczeń, analiz kontrastywnych oraz tworzenia słowników polsko-francuskich. W pierwszej części wyjaśnione są jednostki ekwiwalentne stosowane w językoznawstwie komputerowym, a w następnych koncepcja skryptu poznawczego, ram konceptualnych oraz predykatów zastosowana do ekstrakcji jednostek leksykalnych oraz określenia ich relacji znaczeniowych (meronimia i hiponimia). Prédicats polonais et français relatifs aux étapes de la panification et leur application pour analyser des corpus bilingues comparables Les textes bilingues comparables sont représentatifs pour différents domaines de l’artisanat. Pour répondre aux besoins de la rédaction de dictionnaires bilingues pour la formation des professionnels, nous proposons dans cet article une méthode d’analyse à partir de textes polonais et français du domaine de la boulangerie. Le but de cette analyse est d’établir des unités équivalentes qui seront exploitées et appliquées dans le traitement automatique des langues et qui serviront pour la traduction, pour les analyses contrastives et pour la rédaction des dictionnaires polonais-français. Dans la première partie de l’article nous expliquons d’abord les unités équivalentes utilisées dans le traitement automatique de textes comparables. Dans les parties suivantes nous présentons la conception du script cognitif, du cadre conceptuel et des prédicats appliquée pour l’extraction des unités lexicales et pour déterminer les relations significatives entre elles (méronymie et hyponymie).
    Comparable bilingual texts are representative for various fields of handicrafts. To meet the needs of writing bilingual dictionaries for the training of professionals, we propose a method of analysis from the Polish and French texts in the field of bakery. The purpose of this analysis is to establish equivalent units to be operated in the applied natural language processing and used for translation, for contrastive analysis and for drafting Polish-French dictionaries. In the first part of this paper, we explain how equivalent units are used in the automatic processing of comparable texts. In the following sections we present the design of cognitive script, the conceptual framework and predicates applied to the extraction of lexical units and we try to highlight significant relationships between them (meronymy and hyponymy).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 8; 135-154
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy czyjaś osoba to osoba?
    Is the person of some person a person?
    Autorzy:
    Zaron, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459435.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    osoba
    czyjaś osoba
    ktoś
    znaczenie
    historyczne i współczesne słowniki języka polskiego
    a person
    the person of some person someone
    meaning
    historical and contemporary dictionaries of Polish
    Opis:
    The aim of the article is to describe and explain the meaning of the Polish construction czyjaś osoba ‘the person of some person; persona’. The basis of investigations is the material culled out from the Polish corpora database (NKJP) and Polish historical and contemporary dictionaries. In the syntactic, as well as semantic analyses of the unit in question (esp. its syntactic function and collocations with predicates) the author reaches to a conclusion that: 1) the expression czyjaś osoba is semantic entity; 2) this unit can’t function as an agent in a sentence (persona/the person of some person isn’t someone or something); 3) the language unit czyjaś osoba isn’t equivalent of the notion of person.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 345-354
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Raport o polskim poradnictwie językowym
    A report on Polish linguistic guidance
    Autorzy:
    Satoła-Staśkowiak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34656188.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    poradnictwo językowe
    popularyzacja nauki
    kultura języka
    poradniki językowe
    leksykony
    słowniki
    poradnie językowe
    linguistic guidance
    popularization of science
    language culture
    language guides
    language advisory
    boards
    lexicons
    dictionaries
    Opis:
    Artykuł jest krótkim raportem o polskim poradnictwie językowym. Opisuje początki działalności poradniczej w Polsce i najpopularniejsze współcześnie sposoby popularyzowania działalności kulturalnojęzykowej. Prezentuje również napisany przez autorkę artykułu Poradnik językoznawczyni, jeden z ostatnio wydanych poradników językowych w Polsce.
    This article provides a short report on Polish linguistic guidance. It depicts its beginnings and the most popular contemporary methods of popularizing cultural and linguistic activities. In addition to this, the article presents “Poradnik Językoznawczyni” a recently published language guide written by the author.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 143-159
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    КОМУНІКАТИВНІ ДЕВІАЦІЇ В ПРОЦЕСІ ПЕРЕКЛАДУ ПОЛЬСЬКОГО ПРАВОВОГО ТЕКСТУ
    Autorzy:
    Kowalewska, Olena
    ДУФЕНЮК, ОКСАНА
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041371.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish legal text
    communicative deviations
    translating of legal terms into Ukrainian
    bilingual terminological dictionaries
    polski tekst prawny
    błędy komunikacyjne
    tłumaczenie terminów prawnych na język ukraiński
    dwujęzyczne słowniki terminologiczne
    Opis:
    Artykuł został poświęcony kwestii błędów komunikacyjnych w procesie tłumaczenia polskiego tekstu prawnego na język ukraiński. Aktualność tematu badawczego wynika z konieczności zapewnienia ukraińskim prawnikom szerszego dostępu do polskojęzycznych aktów prawnych. Wzmożone zainteresowanie jest rezultatem sprawności wprowadzania przez Polskę europejskich praktyk w interpretacji prawa. W artykule został przedstawiony schemat komparatystycznej analizy polskich tekstów prawnych i prawniczych, scharakteryzowano grupy terminów prawnych pod względem trudności ich tłumaczenia na język ukraiński oraz określono najczęstsze przyczyny powstawania błędów komunikacyjnych. Tłumaczenie polskiego tekstu prawnego wymaga od tłumacza nie tylko doskonałej znajomości języka polskiego i ukraińskiego, ale także obowiązującego ustawodawstwa obu państw. Wspólna praca językoznawców, tłumaczy i prawników nad tworzeniem dwujęzycznych słowników terminologicznych pozwoli uniknąć błędów, które można zaobserwować w tłumaczeniach polskich tekstów prawnych na język ukraiński.
    The article elucidates problems of translating Polish legal texts into Ukrainian. The topicality of the study consists in the necessity to provide Ukrainian lawyers with an open access to Polish legal acts. The importance of such an enterprise is enhanced by the fact of introducing European criteria of interpreting laws into the Polish legal practice. The author elaborates a scheme of comparative analysis of Polish legal texts, subdivides Polish legal terms into groups depending on difficulties of their translating into Ukrainian, describes common translation deviations. Adequate translation of Polish legal texts requires not only fluency in Polish and Ukrainian, but also some specialized knowledge of laws of both countries. The joint work of linguists, lawyers and translators will help to avoid typical mistakes found in translations of legal acts from Polish into Ukrainian.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 95-102
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy własne i wyrazy od nich pochodne w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN”. Plany, stan obecny, perspektywy
    Proper names and their derivatives in the “Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”. The plans, the present state and the prospects for the future
    Autorzy:
    Żmigrodzki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992250.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    Wielki słownik języka polskiego PAN
    słowniki ogólne polszczyzny
    makro- i mikrostruktura słownika
    PAS Great Dictionary of Polish
    general dictionaries of Polish
    macro- and microstucture of the dictionary
    Opis:
    Artykuł omawia problemy dotyczące opisu naw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, który opracowywany jest od 2007 roku i publikowany w Internecie pod adresem http://wsjp.pl . Pierwsza część tekstu jest poświęcona kwestii celowości notowania nazw własnych w słownikach ogólnych języka naturalnego (przypomniano negatywne opinie na ten temat), następnie przedstawiono projekt opisu nazw własnych w wymienionym słowniku (przede wszystkim nazwy geograficzne z ich derywatami), pochodzący z początkowego etapu prac nad nim i porównano ze stanem realizacji aktualnym w roku 2020. W części końcowej przedstawiono dalsze perspektywy opisu nazw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN.  
    The article discusses problems related to proper name entries in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish. The dictionary has been under construction since 2007 and is available at the following URL: http://wsjp.pl. The first part of the text is devoted to the issue of reasonableness of including proper names in general dictionaries. Critical opinions on the issue raised in the past are recalled and discussed. What follows is a presentation on how  the description of proper names, especially geographical names and their derivatives, was envisaged in the early stages of works on the aforementioned dictionary. This vision is then compared with the actual state of being in the current version of the dictionary from 2020. In the final part, further prospects of describing proper names in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish are presented.
    Źródło:
    Onomastica; 2021, 65, 2; 41-53
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pewnym typie haseł w XVI-wiecznych słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567974.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Polish language of the 16th century
    lexicography of the 16th century
    dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz
    język polski XVI wieku
    leksykografia XVI wieku
    słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
    Opis:
    The article presents one of the types of the Polish entries in the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz, i.e. the Polish words and word combinations included in these lexicons more than once. One can distinguish 4 major types of the recurring Polish entries: 1) entries occurring simultaneously in the dictionary of 1532 and of 1544; 2) entries recurring in the major parts of the dictionaries and in the enclosed thematic dictionaries, 3) entries recurring on the same sheet of the dictionary (recto side and verso side), 4) entries recurring on the same page of the dictionary. The recurrences of the Polish entries have various reasons, including the dictionary structures, using a variety of sources, a long period of time over which the dictionaries were created and Bartholomew’s mistakes.
    Artykuł przedstawia jeden z typów polskich haseł w XVI-wiecznych łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy, tzn. polskie wyrazy i połączenia wyrazowe zapisane w tych leksykonach więcej niż raz. Można wyróżnić 4 zasadnicze typy powtarzających się polskich haseł: 1) hasła występujące jednocześnie w słowniku z 1532 r. i 1544; 2) hasła powtarzające się w częściach zasadniczych słowników i dołączonych do nich słowniczkach tematycznych, 3) hasła powtarzające się na tej samej karcie słownika (recto i verso), 4) hasła powtarzające się na tej samej stronie słownika. Powtórzenia polskich haseł wynikają z różnych przyczyn, m.in. z budowy słowników, z korzystania z różnych źródeł, z długiego czasu powstawania obu słowników i pomyłek Bartłomieja.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2019, 16
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przypomnienie słowników Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 i 1544
    The reminder of the dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy from 1532 and 1544
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591803.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    16th century Polish language
    16th century Latin-Polish lexicography
    dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy
    język polski XVI wieku
    leksykografia łacińsko-polska XVI wieku
    słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
    Opis:
    Celem artykułu jest przypomnienie XVI-wiecznych łacińsko-polskich słowników Bartłomieja z Bydgoszczy. Nasilenie zainteresowania leksykonami nastąpiło w latach 70. XX wieku, kiedy odnaleziono (uznany po drugiej wojnie światowej za zaginiony) rękopis z 1532 roku i niespodziewanie odkryto słownik z 1544 roku. W artykule kolejno opisano sylwetkę zakonnika, losy jego dzieł, jak również ich budowę i zawartość. Ponadto omówiono dotychczasowe wydania słowników Bartłomieja (B. Erzepkiego oraz nową, łączną, edycję w wersji polsko-łacińskiej). Kolejną kwestią zaprezentowaną w artykule są działania w XX i XXI wieku na rzecz upowszechnienia materiału leksykalnego słowników.
    The purpose of the article is reminding the readers of the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy. The interest in the lexicons increased in the 1970s, when the manuscript from 1532, believed to be lost after the World War II, was found, and unexpectedly the dictionary from 1544 was discovered. The article briefly portraits the monk, outlines the fortunes of his works, and presents their construction and content. Moreover, the editions of the dictionaries published to date are described (Bolesław Erzepki’s edition and the new, joint edition in the Polish-Latin version). The attempts are also discussed undertaken in the 20th and 21th centuries to propagate the lexical material of the dictionaries.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2017, 16; 107-133
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Podlasianie byli niepobożni? O leksyce religijnej w słowniczkach gwarowych z obszaru Polski Północno-Wschodniej
    Were inhabitants of Podlasie pious? About religious vocabulary in dialect dictionaries from the territory of Northern – Eastern Poland Abstract
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626567.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    słownictwo religijne w słownikach gwarowych
    słowniki gwarowe z obszaru Polski Północno-Wschodniej
    the religious vocabulary in the Polish dialect dictionaries
    the dialect dictionaries from the territory of Northen-Estern Poland
    Opis:
    The article discusses vocabulary connected with professed religion coming from Polish dialect dictionaries from the territory of Northern – Eastern Poland (since 19th century until the end of 20th century). Analysis of word collection from the discussed sources shows little representation of words belonging to this topic area and their choice was rather random. Undoubtedly religion (Catholic, Orthodox and Judaic) was an important part of life among inhabitants of Podlasie. It was such an intimate and tame sphere that it did not need to be specially preserved or protected from forgetting. The fact that the dictionaries included so few words of religious meaning may confirm commonness of reception of this lexis. Besides, the religious vocabulary and phraseology is not a collection precisely isolated from other semantic areas and it connects with language usages which do not apply to take part in the sacred only. However, even such a small register of confessional vocabulary in the discussed dictionaries is an interesting evidence of how particular authors perceive reality and the past of a local language. It does not fully reflect the facts.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 309-316
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z warsztatu leksykograficznego Bartłomieja z Bydgoszczy. Powtórzenia haseł
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38631560.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish language of the 16th century
    lexicography of the 16th century
    dictionaries by Bartłomiej of Bydgoszcz
    lexicographic method
    język polski XVI wieku
    leksykografia XVI wieku
    metoda leksykograficzna
    słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
    Opis:
    The aim of this article is to describe 280 examples of recurrences of Polish entries in the Latin-Polish dictionaries by Bartholomeus de Bydgostia of 1532 and 1544. The first researchers considered these recurrences to be mere mistakes resulting from a long time taken to prepare the dictionaries or from other causes. However, the scale of this phenomenon (4.3%) and its peculiar regularity make one think of another way of interpreting it – as Bartholomeus’ lexicographic method.
    Niniejszy artykuł opisuje 280 przykładów powtórzeń haseł polskich w łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Pierwsze badaczki traktowały je wyłącznie jako pomyłki spowodowane między innymi długim czasem przygotowywania słowników. Jednakże skala tego zjawiska (4,3%) i jego regularność oznaczają, że można je interpretować inaczej – jako jedną z metod leksykograficznych Bartłomieja z Bydgoszczy.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś jako pogranicze a pogranicza Białorusi: zarys problematyki badań językoznawczych z przełomu XX i XXI w.
    Autorzy:
    Kozłowska-Doda, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625095.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    borderlands
    Belarus
    language contact
    methodology of linguistic research
    linguistic terminology
    dialect dictionaries
    pogranicze
    Białoruś
    kontakt językowy
    metodologia badań językoznawczych
    terminologia językoznawcza
    słowniki gwarowe
    памежжа
    Беларусь
    моўныя кантакты
    метадалогія лінгвістычных даследаванняў
    лінгвістычная тэрміналогія
    дыялектныя слоўнікі
    Opis:
    The article discusses some issues relating to the field of research analysis of linguistic material recorded in the contact zone of the Belarusian dialects with other languages (dialects). The author traces the publications of researchers, especially those which were written at the turn of the twentieth and twenty-first century, and on their basis some issues are discussed concerning the ambiguity of the terms; she compares them with traditional and innovative ways of interpreting linguistic facts and also shows that some stereotypes were contemporary in linguistic studies.
    W artykule poruszono kwestie dotyczące badań terenowych oraz analizy językoznawczej materiału pochodzącego ze stref kontaktów gwar białoruskich z innymi językami (gwarami). Autorka dokonuje przeglądu publikacji z przełomu XX i XXI wieku, aby na ich podstawie rozważyć dyskusyjne kwestie odnoszące się do określeń o charakterze terminologicznym. Zestawia uzupełniające się tradycyjne i nowatorskie sposoby interpretacji faktów językowych oraz pokazuje, że niektóre stereotypowe poglądy pojawiają się także we współczesnych opracowaniach językoznawczych.
    У артыкуле абмяркоўваюцца асобныя праблемы палявых даследаванняў на паграніччы, а таксама лінгвістычнага аналізу матэрыялу, які ілюструе моўныя кантакты беларускіх гаворак з іншымі мовамі (гаворкамі). Робіцца агляд публікацыяў даследчыкаў, асабліва надрукаваных на мяжы ХХ і ХХІ стст., абапіраючыся на якія разглядаюцца дыскусійныя пытанні адносна неадназначных тэрмінаў, супастаўляюцца традыцыйныя і інавацыйныя спосабы інтэрпрэтацыі моўных фактаў, а таксама паказваецца, што некаторыя стэрэатыпныя ўяўленні датычаць і сучасных мовазнаўчых даследаванняў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauczanie terminologii polsko-słowackiej i polsko-czeskiej
    Teaching the Polish-Slovak and Polish-Czech terminology
    Autorzy:
    Pančíková, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680128.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    specjalizacje translatologiczne
    podręczniki i słowniki
    terminologia
    fałszywi przyjaciele / pułapki
    dokumenty unijne i terminologia prawnicza
    translation and interpretation study programmes
    textbooks and dictionaries
    terminology
    false friends
    the documents of the European Union
    the legal terminology
    Opis:
    The following article consists of two parts. The first includes information about the individual departments of the Polish studies which have translation and interpretation study programmes. The text presents textbooks and dictionaries which are used by the students in these programmes. It also discusses oral and written translation, especially the important features of a numer translation techniques. The second part of the article deals with terminology. It speaks about the vocabulary and various problems arising while translating or interpreting, about the difficulties with close Polish and Slovak lexis. It brings the topic of false friends in a specialized text and provides an analysis of selected specialized terms. The terms are chosen from the documents of the European Union and from the legal terminology.
    Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera informację o poszczególnych ośrodkach polonistycznych ze specjalizacją translatologiczną. Są tutaj przytoczone podręczniki i słowniki, z którymi pracują studenci translatologii. Znajduje się tutaj informacja o tłumaczeniu ustnym i pisemnym, a także informacja o tym, co jest ważne w poszczególnych technikach tłumaczenia. Druga część ma charakter praktyczny. Omawiane są tu problemy i pułapki, które mogą pojawić się w tłumaczeniu, oraz podobieństwa leksyki języków słowiańskich. Analizowane są „wyrazy zdradliwe/fałszywi przyjaciele/pułapki” w tekstach specjalistycznych. Do ilustracji służą wybrane terminy specjalistyczne z tekstów dokumentów unijnych oraz z terminologii prawniczej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2016, 23; 181-189
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    НАВЧАЛЬНО-МЕТОДИЧНА БАЗА ДЛЯ ВИВЧЕННЯ УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ ЯК ІНОЗЕМНОЇ НА ПІДГОТОВЧОМУ ВІДДІЛЕННІ
    EDUCATIONAL METHODOLOGICAL BASIS FOR TEACHING UKRAINIAN AS A FOREIGN LANGUAGE AT THE PREPARATORY DEPARTMENT
    Autorzy:
    ДАНИЛЮК, НІНА
    МАСИЦЬКА, ТЕТЯНА
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041293.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-16
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    methods of teaching Ukrainian as a foreign language
    educational methodological basis
    methods and modes of teaching
    textbooks, manuals and dictionaries
    metoda nauczania języka ukraińskiego jako obcego
    podstawy dydaktyczno-metodyczne
    wyposażenie dydaktyczno-metodyczne
    metody i sposoby nauczania
    podręczniki
    słowniki
    Opis:
    Badanie przeprowadzono w ramach kierunku metody nauczania języka ukraińskiego jako obcego. Istotność badania warunkuje potrzeba systematyzacji materiału. Celem badania jest charakterystyka wyposażenia dydaktyczno-metodycznego, którym dysponują wykładowcy Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki w nauczaniu języka ukraińskiego jako obcego w oddziale przygotowawczym. Artykuł wyjaśnia zasady teoretyczne, wyznacza główne pojęcia metodyki nauczania języka ukraińskiego jako obcego, takie jak: zasada, podejście, metoda, sposób. Dokonano przeglądu tradycyjnych i nowych metod oraz podejść nauczania, podręczników, słowników niezbędnych na początkowym etapie nauki języka ukraińskiego, zwrócono uwagę na metody interaktywne, zintegrowanie podejść komunikacyjnego i językowo-krajoznawczego.
    The study has been conducted in the field of methods of teaching Ukrainian as a foreign language. Its topicality has been caused by the necessity to process the collected relevant data. The purpose of the study is to describe educational methodological materials used by lecturers of Lesya Ukrainka Eastern European National University in order to teach Ukrainian as a foreign language at the Preparatory Department. The article reveals a theoretical basis and defines key terms in the field of methods of teaching Ukrainian as a foreign language, such as a principle, an approach, a method and a mode. A overview of the traditional and new methods and modes of teaching as well as textbooks, manuals and dictionaries used at the elementary level of teaching / learning Ukrainian is carried out. A special attention is paid to the application of the interactive methods, combination of communicative and linguistic cultural approaches.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 19-32
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O rękopiśmiennym spisie literatek autorstwa Adama Bartoszewicza z połowy XIX wieku
    On the manuscript list of women writers by Adam Bartoszewicz from the mid-nineteenth century
    Sur la liste manuscrite des femmes écrivains par Adam Bartoszewicz du milieu du XIXe siècle
    В рукописном списке писательниц Адама Бартошевича середины девятнадцатого века.
    Autorzy:
    Berkan-Jabłońska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51559266.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kobiety autorki
    historia kobiet
    bibliografia XIX wieku
    słowniki biobibliograficzne
    spisy pisarek i tłumaczek
    Archiwum rodziny Bartoszewiczów
    Adam Bartoszewicz
    women authors
    history of women
    nineteenth-century bibliographies biobibliographical dictionaries
    lists of women writers and translators
    The Bartoszewicz Family Archive
    Opis:
    Artykuł dotyczy zachowanych w Archiwum Państwowym w Łodzi, w zespole 592 Archiwum rodziny Bartoszewiczów, dwóch rękopisów autorstwa Adama Bartoszewicza, seniora rodu: Znakomite niewiasty polskie, a szczególnie znane w dziejach równie jak i na polu literackim oraz Poczet sławnych kobiet polskich a mianowicie uczonych literatek alfabetycznie ułożony przez A.[dama] B.[artoszewicza] 1859 r. [- skorowidz nazwisk]. Ich wspólnym mianownikiem są dzieje polskich kobiet, z naciskiem położonym na twórczość literacką i przekładową do lat siedemdziesiątych XIX wieku. Celem szkicu jest opis zawartości obu jednostek pod kątem sposobu tworzenia przez autora potencjalnego słownika, jego źródeł informacji, kwerend prasowych i kształtu inwentarza. Nie wiadomo, jakie plany wydawnicze wiązały się z brudnopisami, jednak można potraktować je jako ważny materiał źródłowy w historii budowania w wieku XIX wiedzy o piśmiennictwie kobiecym.
    This article deals with two manuscripts preserved in the State Archive in Łódź, in collection number 592 of the Bartoszewicz Family Archive, written by Adam Bartoszewicz, the senior of the family: Excellent Polish Women, Especially Famous in History as well as in the Literary Field and The Inventory of Famous Polish Women, namely Literary Scholars Alphabetically Arranged by A.[dama] B.[artoszewicz] 1859 [– name index]. Their common denominator is the history of Polish women, with an emphasis on literary and translation works up to the 1870s. The purpose of the draft is to describe the contents of two manuscripts in terms of how the author created a potential dictionary, its sources of information, press queries and the shape of the inventory. It is not known what publishing plans were associated with the briefs, but they can be treated as important source material in the history of the construction of knowledge about women’s writing through the middle decades of the nineteenth century.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 67, 2; 21-47
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dawne i zapomniane słowa w XIX-wiecznym "Hymnie do Boga" Jana Pawła Woronicza
    Archaic and obsolete vocabulary in Jan Paweł Woronicz’s 19lh-Century "Hymn do Boga"
    Autorzy:
    Sędziak, Henryka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626598.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    archaic and obsolete vocabulary
    "Hymn do Boga" Jana Pawła Woronicza
    the analysis
    two groups
    the dictionaries
    Old Polish
    relevant qualifiers
    expressive qualifier literary
    neologisms
    contemporary Polish
    dawne i zapomniane słowa
    analiza
    dwie grupy
    słowniki
    język staropolski
    kwalifikatory chronologiczne
    kwalifikatory ekspresywne
    neologizmy
    współczesny język polski
    Opis:
    The subject of the article is the analysis of the archaic and obsolete vocabulary in Jan Pawel Woronicz’s 19th-Century Hymn do Boga. The vocabulary of the poem can be divided into two groups: 1)Vocabulary cited by Doroszewski’s Dictionary of the Polish Language (SJPD) - 77.4%; 2)Vocabulary not cited in SJPD - 22.6%. The majority (69.3%) of vocabulary cited by SJPD are obsolete, archaic and historic words with relevant qualifiers in the Dictionary. Only a handful (8.1%) of words have the expressive qualifier literary. The vocabulary not cited by SJPD constitute a separate group. Only a few of them can be found in Linde’s Dictionary. Those words were created by Woronicz himself, whose poetry, in Klemensiewicz’s words, „is abundant with neologisms”. In Hymn do Boga the poet used a number of neologisms, not cited by the dictionaries of general Old Polish and contemporary Polish. Klemensiewicz mentions them in vol. 2 of his Historia języka polskiego.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2013, 8, 1; 61-69
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die öffentliche Bibliothek und die lokale Bevölkerung. Ziel und Bedeutung regionaler Wörterbücher am Beispiel des elektronischen biographischen Wörterbuches Jaworznicki Słownik Biograficzny
    Biblioteka publiczna i miejscowa ludność. Cel i znaczenie słowników regionalnych na przykładzie elektronicznego słownika biograficznego Jaworznicki Słownik Biograficzny
    The Public Library and the local community. Purpose and meaning of regional dictionaries on the example of the electronic dictionary Jaworznicki Słownik Biograficzny
    Autorzy:
    Wawrzynek, Karin Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189905.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie
    społeczność lokalna
    Jaworznicki Słownik Biograficzny
    rozpowszechnianie informacji
    słowniki regionalne online
    znane i zasłużone osoby miasta Jaworzna
    Municipal Public Library in Jaworzno
    local community
    Jaworzno Biographical Dictionary
    dissemination of information
    well-known and distinguished persons of the town of Jaworzno
    regional online dictionaries
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest ukazanie zarówno z perspektywy teoretycznej, jak i praktycznej celu i znaczenia słowników regionalnych na przykładzie biograficznego słownika regionalnego Jaworznicki Słownik Biograficzny, zwłaszcza w odniesieniu do społeczności lokalnej miasta Jaworzna oraz procesu powstawania projektu elektronicznej wersji Jaworznickiego Słownika Biograficznego, opracowywanego w Dziale Informacji Regionalnej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie. Upowszechnienie się Internetu przyczyniło się niezaprzeczalnie do rozpowszechnienia wiedzy o regionie wśród potencjalnych i rzeczywistych czytelników, zwłaszcza z młodego pokolenia, urodzonych i wychowanych w dobie Internetu. Udostępnienie wersji online Jaworznickiego Słownika Biograficznego – obok planowanej publikacji drukowanej – stanowiłoby promocję czytelnictwa, jak również najszybszy sposób dostarczania informacji na temat znanych i wpisanych w historię i w kulturę miasta Jaworzna wybitnych ludzi – już nieżyjących, jak i żyjących.
    The aim of this article is to present, from both theoretical and practical perspective, the meaning and significance of regional dictionaries on the example of the Jaworzno Biographical Dictionary, developed in the Regional Information Department of the Municipal Public Library in Jaworzno. The spread of the Internet has contributed to the dissemination of knowledge about the region among potential and actual readers, especially the young generation, born and brought up in the age of the Internet. The online version of the Jaworzno Biographical Dictionary – in addition to the planned printed publication – is not only a readership promotion, but also the fastest way to provide information on the well-known and inscribed in the history and culture of the city of Jaworzno outstanding people – dead and alive.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2020, 1(59); 76-85
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Soočanje kultur v dvojezičnem slovaropisju
    Spotkanie kultur w słowniku dwujęzycznym
    An Encounter of Cultures in a Bilingual Lexicon
    Autorzy:
    Srebnik, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487106.pdf
    Data publikacji:
    2014-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    anizomorfizem
    dvojezični slovarji
    dvojezična leksikografija
    prevodna ekvivalenca
    ničta ekvivalenca
    leksikalna vrzel
    slovnična vrzel
    nanosniška vrzel
    kulturno-specifični izrazi
    nieizomorfizm
    słowniki dwujęzyczne
    dwujęzyczna leksykografia
    ekwiwalencja tłumaczeniowa
    brak ekwiwalencji
    luka leksykalna
    luka gramatyczna
    luka referencjalna
    wyrażenia specyficzne kulturowo
    anisomorphism
    bilingual dictionaries
    bilingual lexicography
    translation equivalence
    zero equivalence
    lexical gap
    grammatical gap
    referential gap
    culture-specific terms
    Opis:
    Ne samo besedila v prevodu, tudi dvojezični slovarji kot posebna vrsta besedil primerjajo med seboj kulturi izhodiščnega in ciljnega jezika. Prevodne ustreznice v geselskih člankih se nahajajo na kontinuumu med izomorfizmom na eni in anizomorfizmom na drugi strani. Le-ta predstavlja temeljni problem pri iskanju medjezikovne ustreznice. Od mnogoterih delitev ustreznic je za leksikografa najoprijemljivejša »logična« delitev na popolne, delne in ničte ustreznice, slednja pa pri prevajanju predstavlja najtrši oreh. Razumevanje tovrstne odsotnosti ustreznice leksikografa pripelje do povsem konkretnih rešitev v slovarju, kjer mora zaradi narave njegove zgradbe za vsako geslo vedno podati ustreznice, medtem ko prevajalec vezanega besedila posamezno besedo mnogokrat lahko preprosto izpusti, ne da bi to privedlo do izkrivljenega pomena besedila. Na primeru Nizozemsko‑slovenskega slovarja prikažemo strategije podajanja ustreznice v primeru ničte ekvivalence med jezikoma. Spopadanje z anizomorfizmom je pojav par excellence, ki dvojezično leksikografijo v tem pogledu uvršča tudi med primerjalne kulturne študije.
    Not only in translated texts but also in bilingual dictionaries as a special sort of texts the cultures of the source and target languages are compared. Translation equivalents in a dictionary range from a continuum between the isomorphism on the one side and the anisomorphism on the other. Anisomorphism presents a crucial problem in finding translation equivalents. Among the plethora of equivalent relationships the most tangible one for the lexicographer is the »logical equivalence relationship« according to which there are three types of equivalence: full, partial and zero equivalence, the latter being the toughest nut to crack. In contrast to a translator who can omit an individual word in a longer stretch of translated text without violating its sense, a lexicographer must provide an equivalent for every single entry word. The examples from the Dutch‑Slovene Dictionary illustrate the different strategies of dealing with the zero equivalence. Solving the problems of anisomorphism is an activity par excellence which places bilingual lexicography also among the comparative cultural studies.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 304-339
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Research on non-standard language elements in Slavonic languages
    Badania substandardu w językach słowiańskich
    Autorzy:
    Walter, Harry
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2200597.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-28
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    slavonic languages
    lexical changes
    non-standard
    substandard
    sociolect
    corporate jargon
    linguistic parameters of description
    East
    West and South Slavonic languages
    dictionaries of substandard varieties
    conceptual universals of lexis and phraseology
    języki słowiańskie
    zmiany leksykalne
    niestandardowe
    substandardowe
    socjolekt
    językowe parametry opisu
    języki wschodniosłowiańskie
    zachodnie i południowe
    słowniki nienormatywne
    żargon korporacyjny
    konceptualne uniwersalia leksyki i frazeologii
    Opis:
    A characteristic of contemporary Slavonic languages is the increasing influence of non-standard language elements. This brings the issue of the ‘substandard’ and its exploration back to the centre of attention. During the socialist era, the ‘substandard’ was seen as a very negative phenomenon and as something that corrupts language culture and restricts the mental faculties of its speakers. As a result, there was insufficient research on ‘substandard’ Slavonic language varieties during the socialist period. This situation has changed completely with the transforming world since the 1990s. The present article contains information about the latest developments in research on non-standard language elements in Slavonic languages.
    Dla współczesnych języków słowiańskich charakterystyczny jest rosnący wpływ nietypowych elementów językowych. Sprowadza to niską jakość i eksplorację do centrum uwagi. W epoce socjalizmu nieprzestrzeganie norm językowych było postrzegane jako zjawisko bardzo negatywne, coś, co niszczy kulturę językową i ogranicza zdolności mentalne jej mówców. Jest to również powód dla niewystarczających badań i tabu w przypadku niskiej jakości odmian językowych w języku słowiańskim. Ta sytuacja uległa całkowitej zmianie począwszy od lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Niniejszy artykuł zawiera informacje o najnowszych osiągnięciach w zakresie badań niestandardowych odmianek języków w Slavii.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2018, 12; 13-32
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z polskiej leksykografii biograficznej, nekrologicznej i komemoratywnej. Rosja i ZSRS a Polska – ofiary antycywilizacji. (Bibliografia prac z lat 1832–2021 – w wyborze)
    From Polish biographical, obituary and commemorative lexicography. Russia and the USSR versus Poland – victims of anti-civilization. (A bibliography of selected works from 1832-2021)
    Autorzy:
    Wojan, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2178968.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    biographical dictionaries
    lists of people
    registers of the dead
    Russia
    USSR
    Polska
    Russian partition
    Polish exiles
    victims of war crimes
    victims of Stalinism
    victims of the communist regime
    Polish necropolises
    Soviet cemeteries
    słowniki biograficzne
    spisy osobowe
    rejestry zmarłych
    Rosja
    ZSRS
    Polska
    zabór rosyjski
    polscy zesłańcy
    ofiary zbrodni wojennych
    ofiary stalinizmu
    ofiary komunistycznego reżimu
    polskie nekropolie
    cmentarze radzieckie
    Opis:
    The paper presents selected issues in the area of Polish biographical lexicography from the genological perspective. The author proposes to distinguish a new type – obituary and commemorative lexicography. She states that no monographic work on biographical lexicography has been published within the Polish scholarly society. The existing publications are only in the form of thematic/problem and review articles. The second part of the paper contains a list of 379 Polish dictionaries; the bibliography covers the years 1832–2021. The data presented are considered statistically important. The bibliographic list includes various types/forms of dictionaries – strictly biographical dictionaries, lexicons, encyclopedias, dictionary-encyclopedias, encyclopedic guides, reference books (e.g. Who is who?), directories of people (e.g. The Book of Siberians), personal loss books, cemetery books, lists of people, alphabetical lists of people, lists of surnames, nicknames, registers of the dead, deported and others, indexes of people (e.g. of repressed people) and others, inventories (e.g. names of labor camps), etc. Formally, publications of this type meet the requirements of studies in the field of lexicography because: 1/ they constitute a linearly ordered set (by lexicographic order), and 2/ they are specific databases storing specific information.
    Źródło:
    Studia Rossica Gedanensia; 2022, 9; 201-248
    2449-6715
    2392-3644
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Gedanensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy słowotwórcze Polaków związane ze słownictwem religijnym (na podstawie materiału z internetowych poradni językowych)
    Problematic derivatives in Polish religious vocabulary (based on the questions addressed to the Internet linguistic clinics)
    Autorzy:
    Kalicka-Karpowicz, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626710.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    problematic derivatives in Polish religious vocabulary
    the websites of different Polish linguistic clinics
    the probable reasons
    rarely neologies
    be found in any dictionary
    differs from the regular (predicted) form
    a phonetic difference between the derivate and its base
    an unclear motivation
    its meaning seems incomprehensible
    Problemy słowotwórcze Polaków
    słownictwo religijne
    materiał z internetowych poradni językowych
    w niewielkim stopniu dotyczą neologizmów
    najczęstszym źródłem wątpliwości brak wyrazu w słownikach
    słowniki jako najważniejsze źródło oceny poprawnościowej derywatów
    drugim istotnym kryterium systemowość języka
    oboczności fonetyczne
    nieczytelna budowa lub motywacja wyrazów
    wątpliwości pytających
    relacje słowotwórcze w obrębie słownictwa religijnego
    różneh afiksy
    nośniki różnic semantycznych
    Opis:
    Słowotwórcze problemy Polaków związane ze słownictwem religijnym w niewielkim stopniu dotyczą neologizmów (jedynie 8 spośród 32 derywatów), choć to ta grupa wyrazów jest najczęściej przywoływana w kontekście słowotwórstwa normatywnego. Dość dużą grupę stanowią złożenia, głównie przymiotnikowo-rzeczownikowe. W omówionym materiale pojawiają się liczne derywaty z sufiksami uznawanymi przez językoznawców za ekspansywne, w tym z sufiksami genetycznie obcymi. Najczęstszym źródłem wątpliwości pytających jest brak wyrazu w słownikach; słowniki są również przedstawiane jako najważniejsze źródło oceny poprawnościowej derywatów. Drugim istotnym kryterium jest systemowość języka - poszukiwanie analogii, co czasem skutkuje utworzeniem niepoprawnej formacji. Pytający są też zaniepokojeni obocznościami fonetycznymi: wariantami derywatów oraz zniekształceniem brzmienia podstawy. Wśród pytań występują też pytania o problemy od dawna omawiane w wydawnictwach poprawnościowych (*chrześcijanizm, *grekokatolicki). Nieczytelna budowa lub motywacja wyrazów, a w rezultacie problemy z odróżnianiem znaczeń wyrazów należących do tego samego gniazda słowotwórczego również są przyczyną zwracania się z pytaniami do internetowych poradni językowych. Na podstawie tych obserwacji można wysnuć wniosek, że słownictwo religijne w dużej mierze stanowi utrwalony zasób słów, a wątpliwości pytających dotyczą nie nowych jednostek, lecz relacji słowotwórczych w obrębie słownictwa religijnego. Na specyfikę słownictwa religijnego w zakresie słowotwórstwa wpływa też możliwość przyłączania do tematu słowotwórczego różnych afiksów, będących nośnikami różnic semantycznych (podobnie jak np. w terminach naukowych). Jednocześnie kształtowane przez wieki relacje słowotwórcze między leksemami należącymi do zbioru słownictwa religijnego nie pozostawiają miejsca na dowolność, przeciwnie - wymagają od użytkowników języka szczególnej staranności.
    The author analyses problems concerning derivatives which were described on the websites of different Polish linguistic clinics, as well as the probable reasons for those difficulties. Doubts rarely concern neologies. The analysis shows that orthoepic doubts are the result of the following problems: (1) the word cannot be found in any dictionary; (2) the word differs from the regular (predicted) form; (3) there is a phonetic difference between the derivate and its base; (4) a derivate has an unclear motivation and therefore its meaning seems incomprehensible.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2013, 8, 2; 81-93
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-88 z 88

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies