Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "protection of monuments," wg kryterium: Temat


Tytuł:
Museums and Public Law
Autorzy:
Pruszyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43529287.pdf
Data publikacji:
1988-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
protection of historical monuments
museum
Opis:
The article tackles the problem of the legal measures aiming to protect the cultural and historical heritage. The Legal act of 15th February 1962 on the Protection of the Goods of Culture and Museums, nevertheless novelized, still leaves the place  for improvement.  First of all, its definitions are not precise and legible (ex. evident cultural goods). Secondly, the supremacy of the state economy over cultural functions results in using the historical objects, nationalized after 1946, regardless their historical values. Thirdly, the museums’ deposits are endangered by lack of proper organization, since the emphasis is put on the expositional function of the museums and not on the other important functions as: storage, conservation and inventorying, cataloguing and gathering documentation.  Moreover, the role of the museums is often underestimated, both by the government and by the public. The Law of 26th April 1984 on popularisation of culture and culture popularising employees’ rights and obligations determines the educative role of museums, but the main problem identified is lack of financial and infrastructural resources. The space of the museums is too small to accommodate both the exhibitions and storage of goods and insufficient salaries are not motivating the employees to devote to their work. What’s more, the main, national museums are overcrowded, while the local ones are empty. The significant for the museum’s proper operating is evaluation of possessed pieces of art. The criteria taken into account during the evaluation process are listed and analysed in the further part of the article.  Among them we find: historical (basing on age and hence rarity), artistic (strictly connected with the sense of beauty), scientific (being potential objects of research), cultural (importance for cultural heritage and social growth) and material (value measurable in means of payment) value. Other  question raised in the article, is extremely extended protection of every good that is considered to have a museum value. In practice, it causes the prohibition of export of every good produced before the 9th May 1945, regardless its real value, without special licence obtained from the Minister of Culture and Art. It concerns also goods owned by private persons. The conclusion of the article highlights that public administration may interfere in culture only in a very limited sphere and it is essential to create self-managing local museums. The second conclusion is the public law’s influence should be limited to the regulation of the management problems, testing of employees and experts and the responsibility for the treasure owned by public institutions.
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1988, 3-4(79-80); 73-81
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracyjnoprawne formy ochrony zabytków właściwe dla organów administracji rządowej. Zarys
Administrative and legal forms of protection of monuments used by the state administration. Outline
Autorzy:
Sikora, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590922.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
forms of the protection of monuments
government administration
law of the protection of monuments
administracja rządowa
formy ochrony zabytków
prawo ochrony zabytków
Opis:
Ochrona zabytków jest jednym z zadań administracji publicznej, realizowanym przez organy rządowe i samorządowe. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami określa formy ochrony zabytków właściwe administracji państwowej oraz samorządom. Artykuł stanowi wprowadzenie do szerszej wykładni przepisów prawnych regulujących formy ochrony zabytków pozostających w kompetencji organów państwowych, którymi są wpis do rejestru zabytków, wpis na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz uznanie za pomnik historii.
Protection of monuments is one of tasks of the civil service, fulfilled by government administration and self-government. The Act on the Protection of Monuments and the Guardianship of Monuments is defining forms of the protection of monuments typical of the government administration and self-government. The article constitutes entering provisions of law regulating forms of protection like the register of monuments, list of national treasures and regarding as the monument history.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2016, 8; 99-108
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kaliski gród Piastów na Zawodzi u - dziedzictwo kulturowe Europy
The Piast town in Kalisz-Zawodzie - cultural heritage of the Europe
Autorzy:
Ziąbka, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399631.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Gród Piastów
ochrona zabytków
Piast Castle
protection of monuments
Opis:
Gród Piastów na Zawodziu zbudowano w IX wieku w ramionach rzeki Prosny i do XIII wieku ten warowny gród stanowił centrum Kalisza. W tym czasie pełnił on funkcję centralnego ośrodka w tym rejonie i był siedzibą władz świeckich i kościelnych. W publikacji omówiono projekt kompleksowej ochronę istniejącej substancji zabytkowej wraz z otoczeniem, przy jednoczesnym wykorzystaniu grodziska na Zawodziu do celów ekspozycyjno-oświatowych.
An Early Medieval burg city in Zawodzie built in 9th century, situated in the Valley of Prosna River, to the 13th century was one of the greatest Piast town centres. This town was seat of secular and ecclesiastical authorities. The project of complete protection of existing relicts with surrounding places were described in the paper. Old town in Zawodzie are make accessible for exposition and educational objects.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2008, 20; 26-33
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
  • odwiedzone
Tytuł:
Nienazwane formy ochrony zabytków nieruchomych będących dziełami architektury wynikające z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Unnamed Forms of Protection of Immovable Monuments in the light of Copyright
Autorzy:
Tylec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804843.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
architektura
prawo autorskie
ochrona zabytków
architecture
copyright
protection of monuments
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnienia ochrony prawnej dzieł architektonicznych posiadających status zabytków. Problemem badawczym, który stawia autor niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytanie: w jakich sytuacjach, przy eksploatacji zabytków architektonicznych, mają zastosowanie regulacje ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych? W artykule przedstawione zostały obowiązujące w systemie prawa polskiego definicje pojęć: zabytek oraz utwór architektoniczny. Szczegółowo przeanalizowane zostały zagadnienia dotyczące czasu ochrony dzieł architektonicznych zarówno w aspekcie autorskich praw majątkowych, jak też autorskich praw osobistych. Wskazane zostały szczegółowe unormowania prawa umów autorskich odnoszące się do dzieł architektonicznych uregulowane w polskiej ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wskazano na szczególne problemy prawne, jakie powstają w sytuacji rewaloryzacji niepodlegających już ochronie prawnoautorskiej zabytkowych obiektów architektonicznych.
This article deals with the legal protection of architectural works that have the status of monuments. The research problem is the answer to the question: in what situations, the regulations of the Copyright Act will apply to architectural monuments? The article presents the definitions of the terms: monument and architectural work in Polish law. In detail was analyzed the protection time of architectural works, both in the light of moral copyrights law and financial copyrights law. It was described, detailed regulation of contract related to architectural works in Polish Copyright Act and the specific legal problems that arise in the situation of revaluation (reconstruction) of historic architectural monuments.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 4; 63-85
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe materiały w ochronie i konserwacji zabytków
New materials in protection and conservation of monuments
Autorzy:
Hydzik, J.
Czaja, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350394.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
materiały inżynierskie
ochrona zabytków
konserwacja zabytków
engineering materials
protection of monuments
conservation of monuments
Opis:
Obiekty zabytkowe ulegają ciągłemu procesowi degradacji na skutek różnych czynników zewnętrznych oraz wskutek naturalnego starzenia się komponentów. W związku z tym coraz więcej zespołów zabytkowych wymaga kosztownych i skomplikowanych zabiegów konserwatorskich. Artykuł ma na celu przedstawienie właściwości najnowocześniejszych materiałów stosowanych do ochrony powierzchni, wzmocnień konstrukcji oraz poprawy warunków cieplnych.
Monuments objects are influenced by permanent degradation process as a results of differently external agents and natural grow old of a components. In connection with this, more and more monuments require very expensive and complicated repair. This paper presents characteristics of the newest materials, which we use for protecting surfaces, strengthening building structures and improvement of thermal conditions.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2006, 30, 4; 21-27
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zespół architektoniczno-krajobrazowy „Uroczysko Zaborek” w Janowie Podlaskim jako przykład ochrony zabytkowej architektury drewnianej
Architectual/landscape complex „Uroczysko Zaborek“ as an example of the preservation of historic wooden architecture
Autorzy:
Landecka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390137.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
architektura drewniana
ochrona zabytków
krajobraz
wooden architecture
protection of monuments
landscape
Opis:
Zabytkowe obiekty drewniane narażone są na szczególne zagrożenia wynikające ze specyfiki materiałowej, którymi są w szczególności: zwiększona wrażliwość na działanie wilgoci i aktywność czynników biologicznych oraz łatwopalność. Najgorsze warunki przetrwania mają obiekty nieużytkowane, niezabezpieczone, pozbawione opieki. Uroczysko Zaborek w Janowie Podlaskim stanowi ciekawy przykład prywatnego, „ośrodka kultury wiejskiej”, w którym zamiar ochrony zabudowy drewnianej połączono ze współczesnym jej wykorzystaniem. Powstały zespół architektoniczno-krajobrazowy złożony z translokowanych i poddanych konserwacji obiektów z terenu Lubelszczyzny stanowi wielofunkcyjny ośrodek turystyczny starannie zakomponowany w naturalnej scenerii Podlasia. Dodatkowym walorem miejsca są malownicze tereny przyległe: rzeka, skupiska lasów i pól, a także dogodne połączenia komunikacyjne z Janowem Podlaskim i Białą Podlaską. Założenie obejmuje obszar około 70 hektarów. Kompozycja ma układ swobodny, oparty o przebieg czterech dróg wewnętrznych. Obiekty architektoniczne: dawne chaty, budynki gospodarcze, dworek, plebania, wiatrak, kościół, zaadaptowane zostały na cele muzealne lub turystyczne (miejsca noclegowe, gastronomia). Pomimo iż Zaborek nie jest zespołem o statusie muzealnym, jednak pełni ważną rolę edukacyjną promując dziedzictwo kulturowe wsi poprzez czynną ochronę jej materialnych i niematerialnych wartości. W 2013 roku Uroczysko Zaborek znalazło się w piątce wyróżnionych w międzynarodowym konkursie EDEN 2013 (European Destinations of Exellence – Modelowe Ośrodki Turystyczne Europy) – jako ciekawe miejsce promujące turystykę wiejską i ochronę dziedzictwa.
The historic wooden structures are exposed to specific risks arising from the nature of material used, in particular: increased sensitivity to moisture/active biological agents and flammability. The worst preservation conditions are present in unhabited, unused and unsecured structures. Uroczysko Zaborek in Janow Podlaski is an interesting example of private „resort of rural culture“ in which the intention of preservation of wooden buildings came in pair with its contemporary use. The resulting architectual/landscape complex consisting of translocated and preserved structures from the Lublin area is used as multifunctional tourist resort carefully situated in the natural and surroundings of Podlasie region: river, forests and picturesque fields. Good transport links with nearby cities Janow Podlaski and Biala Podlaska are additional advantages. Complex covers an area about 70 hectares of free composition based on the course of four internal roads. Architectural objects: old cottages, farm buildings, manor house, vicarage, windmill, church have been adapted either for museum or tourist accommodation/catering. Although Zaborek has not been granted a formal museum status, it plays an important educational role by promoting the cultural heritage of the countryside through the active protection of its tangible and intangible values. In 2013 Uroczysko Zaborek were amount the five awarded places in an international competition EDEN (European Destinations of Excellence) as an interesting place to promote rural tourism and preserve national heritage.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 7-16
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie nowych regulacji dotyczących zawodu archeologa
On the need for new regulations for archaeology as a profession
Autorzy:
Czwojda, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352147.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
archeologia
zawody regulowane
protection of monuments
archaeology
regulated professions
Opis:
Celem artykułu jest analiza przepisów regulacyjnych dotyczących wykonywania zawodu archeologa na gruncie Ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Autor przeprowadza krytyczną analizę ustawowych wymagań co do kwalifikacji osób kierujących badaniami archeologicznymi albo samodzielnie wykonujących takie badania. W wyniku analizy dochodzi do wniosków dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, że obecne unormowanie zostało niedostatecznie sprecyzowane, przez co stanowi przedmiot rozbieżnych interpretacji i – co nie mniej istotne – nie zapewnia stabilności sytuacji prawnej samych archeologów. Po drugie, że jak na zawód o dużym znaczeniu społecznym analizowana regulacja jest wręcz fragmentaryczna. W drugiej części artykułu autor prezentuje pogląd, że regulacja dotycząca zawodu archeologa powinna zostać poprawiona i uzupełniona o cały kompleks przepisów odnoszących się do odpowiedzialności zawodowej, które obejmowałyby co najmniej katalog przewinień zawodowych wraz z karami, w tym karą wydalenia z zawodu. Ponadto autor proponuje utworzenie publicznego rejestru archeologów uprawnionych do kierowania badaniami archeologicznymi oraz określenie podstawowych powinności kierującego badaniami archeologicznymi.
The purpose of the article is to analyse the regulatory provisions concerning archaeology as a profession based on the Act of 23 July 2003 on the protection and care of historical monuments. The author undertook a critical analysis of the statutory requirements regarding the qualifications of those who direct archaeological research or independently perform such research, as a result of which he reaches two conclusions. First, that the current regulations are not sufficiently precise, and therefore are subject to contradictory interpretations and, moreover, that they do not ensure the legal stability of the archaeologists themselves. Secondly, that for a profession of such great social importance, the regulations analysed seem only fragmentary. In the second part of the article, the author presents the view that the regulation of archaeology as a profession should be improved and supplemented with a comprehensive set of legal provisions relating to professional responsibility, which would include at least a list of professional offenses with respective penalties, including expulsion from the profession. In addition, the author proposes implementing a public register of archaeologists authorized to direct archaeological research and a definition of their basic duties.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 71-81
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problems of Restoration of Historic Landscapes in the Light of Natural Protection Regulations
Problemy rewaloryzacji historycznych krajobrazów w kontekście przepisów ochrony przyrody
Autorzy:
Milecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1191512.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
historical landscape
protection of monuments
nature protection
krajobraz historyczny
ochrona zabytków
ochrona przyrody
Opis:
W artykule dokonano prezentacji wybranych zagadnień dotąd nieujmowanych w opracowaniach rewaloryzacji zabytkowych krajobrazów, a wobec zaistniałych regulacji prawnych coraz częściej wymaganych w procesie uzgadniania dokumentacji projektowej oraz na etapie uzyskiwania stosownych zezwoleń na wykonanie prac konserwatorskich. Autorka na podstawie analizy dokumentów prawnych i własnych doświadczeń zaprezentowała zagadnienia, które należy poddać analizom podczas badania zasobu historycznego krajobrazu i ująć w dokumentacji rewaloryzacji, aby zapewnić prawidłowy przebieg prac konserwatorskich, począwszy od uzyskania wymaganych uzgodnień po satysfakcjonujące zakończenie prac rewaloryzacyjnych. Refleksją dodatkową było przedstawienie problemu dotyczącego zapewnienia bytowania siedlisk zwierząt w środowisku miejskim, a dokładnie niepożądanych w historycznym ogrodzie gawronów. Ptakom tym jednak trzeba zapewnić odpowiednie miejsca życia po to, by w humanitarny sposób móc je „wysiedlić” z parku. Problem ten jest dość powszechny, a jego rozwiązanie, jak się okazuje, ma szerszy wymiar i dotyczy wielu innych gatunków zwierząt, którym należy zapewniać odpowiednie miejsca bytowania oraz korytarze migracyjne w coraz bardziej zurbanizowanym krajobrazie. Ochrona i konserwacja historycznego krajobrazu w Polsce wobec wprowadzonych w ostatnich latach regulacji prawnych podlega w znacznie większym stopniu niż dotychczas procedurom w zakresie prawnej ochrony przyrody. Do 2018 roku wszelkie decyzje dotyczące prac na terenach wpisanych do rejestrów zabytków były wydawane przez wojewódzkich konserwatorów zabytków wyłącznie na podstawie ustawy o ochronie zabytków. Obecnie konserwatorskie zezwolenia na prowadzenie prac na terenach zabytkowych założeń ogrodowych wydawane są dodatkowo na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody. Skutkuje to bardziej skompilowanymi procedurami oraz koniecznością rozszerzenia dokumentacji projektowej o aspekty dotychczas nie zawsze podlegające analizom wykonywanym przez projektantów.
Źródło:
Architektura Krajobrazu; 2019, 3; 4-25
1641-5159
Pojawia się w:
Architektura Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZAKRES I SKUTECZNOŚĆ PLANÓW OCHRONY PARKÓW KULTUROWYCH
The scope and effectiveness of plans to protect cultural parks
Autorzy:
Żołnierczuk, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/439647.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
park kulturowy
plan ochrony
ochrona zabytków
cultural park
protection plan
protection of monuments
Opis:
Park kulturowy to jedna z nielicznych form ochrony zabytków o charakterze zintegrowanym uwzględniająca zarówno zabytki nieruchome, jak i krajobraz kulturowy. Liczba obszarów tego typu w Polsce zwiększa się w powolnym tempie pomimo ogromnego potencjału. Autor, wykorzystując analizę przypadku planów ochrony parków kulturowych, poszukuje odpowiedzi na pytania: jaki jest i jaki powinien być zakres planów ochrony. Uzyskane wyniki badań świadczą o tym, że skuteczność ochrony krajobrazu kulturowego wynikająca z zapisów planu ochrony w Polsce jest zróżnicowana i wymaga zmian. Toteż na podstawie analiz autor proponuje modyfikacje jednej z metod w celu poprawy efektywności ochrony parków kulturowych.
A cultural park is one of the few forms of protection of monuments of an integrated nature that includes both immovable monuments and the cultural landscape. The number of areas of this type in Poland is increasing in. The number of areas of this type in Poland is increasing at a slow pace despite the enormous potential. The author uses the case study of protection plans for cultural parks to look for answers to questions: what is and what should be the scope of protection plans. The obtained research results show that the effectiveness of cultural landscape protection resulting from the provisions of the protection plan in Poland is diverse and requires changes. Therefore, on the basis of analyzes, the author proposes modifications of one of the methods to improve the effectiveness of cultural park protection.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2019, 1(59); 50-59
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarządzanie dziedzictwem kulturowym : nowa dziedzina nauczania akademickiego i badań naukowych
Management of cultural heritage – new field of academic education and scientific research
Autorzy:
Gutowska, Krystyna
Zbigniew, Kobyliński
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461356.pdf
Data publikacji:
2011-04
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
ochrona zabytków
konserwatorstwo
protection of historical monuments
Opis:
Zarządzanie dziedzictwem kulturowym to wyodrębniona część dyscypliny, zwanej zarządzaniem zasobami kulturowymi. Jej przedmiotem jest ochrona i wykorzystanie dla dobra publicznego dziedzictwa kulturowego, czyli wiążących nas z naszą przeszłością pozostałości i wspomnień, znajdujących się w krajobrazie, w sztuce, języku czy tradycjach. Ta dziedzina badań i działań praktycznych pojawiła się – równolegle – w Stanach Zjednoczonych Ameryki i w Wielkiej Brytanii w latach 70. XX wieku. Kluczową koncepcją zarządzania dziedzictwem kulturowym jest „zarządzanie zmianami”, w miejsce zapobiegania czy powstrzymywania zmian, stanowiącego cel tradycyjnie rozumianej ochrony dóbr kultury. Zmian powstrzymać nie można i nie należy, chodzi jednak o to, aby nie powodowały utraty wartości, które potencjalnie zawarte są w dziedzictwie kulturowym. Aby zrealizować tak sformułowany cel, zarządzający dziedzictwem kulturowym muszą dysponować wiedzą i umiejętnościami o charakterze inter- i transdysyplinarnym. Tradycyjna „ochrona zabytków” czy „dóbr kultury”, charakterystyczna dla etapu istnienia państw o scentralizowanej administracji, opierała się na wyspecjalizowanych służbach konserwatorskich, kompetencjach administracyjnych, dokonywaniu aktów władczych oraz eksperckich kryteriach ewaluacji zabytków i arbitralnych decyzjach co do ich losu. Współczesne „zarządzanie dziedzictwem kulturowym” opiera się natomiast na publicznej partycypacji w procesach konserwacji, wiedzy naukowej, negocjacjach i doradztwie, uwzględnianiu opinii różnych sektorów społeczeństwa i publicznym uzasadnianiu decyzji. Artykuł przedstawia prace badawcze oraz inicjatywy w zakresie nauczania zarządzania dziedzictwem kulturowym podejmowane od dziesięciu lat na Politechnice Warszawskiej i na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Cultural heritage management is a distinct part of the wider discipline known as cultural resource management. Its purpose is to protect and wisely use - for the public benefit - the cultural heritage, which consists of memories and material remains, binding us to our past and found in the landscape, in art, language and traditions. This field of research and practical action emerged - simultaneously - in the United States and Great Britain in the seventies of the twentieth century. A key concept of cultural heritage management is a „management of change „, contrary to prevention of the changes, which is traditionally understood as the purpose of cultural preservation. While changes cannot, and should not be stopped, the cultural heritage management attempts at guiding and informing the decisions on these changes in such a way that they would not result in the loss of values, which potentially are included in the cultural heritage. To achieve the goal, the cultural heritage managers must dispose inter-and transdisciplinary knowledge and skills. The traditional „monument protection” or „protection of cultural assets”, which was characteristic for the phase of the existence of states with centralized administration, was based on specialized conservation services, on administrative competence, on acts of governmental authority, on expert evaluation criteria of historical monuments and sites, and on arbitrary decisions as to their fate. Today’s „management of cultural heritage” is based on public participation in the processes of conservation, on scientific knowledge, on negotiations and advice, on taking into account views from different sectors of society and on the public justification of decisions.The article presents the research and the teaching initiatives in respect to the management of cultural heritage, taken during last ten years at the Warsaw University of Technology and the University of Cardinal Stefan Wyszyński in Warsaw.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2011, 6; 51-72
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomniki historii - spojrzenie krytyczne
Monuments of history – a critical view
Autorzy:
Dąbrowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1204958.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
Monument of History
protection of monuments
Pomnik Historii
ochrona zabytków
prawo ochrony zabytków
Opis:
The monument of history as a concept appeared in the Act of 15 February 1962 on the Protection of Cultural Property and Museums. In the current legal act: The Act of 23 July 2003 on the protection and care of historical monuments, the monument of history is a form of protection of historical monuments. Since 1962, no rules have been introduced to cover the criteria for selecting monuments and the methods of preparing and processing applications for recognition as historical monuments. As a result, the recognition of real estate monuments as monuments of history is burdened with a high degree of discretion. The list of 105 historical monuments is not representative either quantitatively or qualitatively in relation to the entire collection of monuments entered in the register of monuments. It is necessary to introduce regulations governing this state, as well as clear rules for financing the conservation of monuments recognized as historical monuments.
Pomnik historii jako pojęcie pojawiło się w ustawie z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach. W obecnym akcie prawnym: ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami pomnik historii jest formą ochrony zabytków. Od 1962 r. nie wprowadzono żadnych zasad obejmujących kryteria wyboru zabytków oraz sposoby przygotowywania i procedowania wniosków o uznanie za pomnik historii. Powoduje to, że uznawanie zabytków nieruchomych za pomniki historii jest obarczone dużą uznaniowością. Lista obejmująca 105 pomników historii nie jest reprezentatywna ani ilościowo, ani jakościowo w stosunku do całego zasobu zabytków wpisanych do rejestru zabytków. Konieczne jest wprowadzenie przepisów regulujących ten stan, a także jasne zasady finansowania prac konserwatorskich zabytków uznanych za pomniki historii.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2019, 7; 41-50
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Resistograph investigation of Scots pine wood utility poles in the State Museum at Majdanek
Autorzy:
Oryciński, Wojciech
Krajewski, Krzysztof
Kozakiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24072047.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Scots pine wood
natural durability
resistography
wooden pole
protection of monuments
Majdanek
Opis:
Resistograph investigation of Scots pine wood utility poles in the State Museum at Majdanek. Any activity relative to the protection of monuments is determined by the requirements of fidelity and authenticity in the preservation of the place and landscape. On the site of the State Museum at Majdanek, the former infrastructure of the concentration camp has been reconstructed. An element there of are pine wood utility poles.The present research project involved an assessment of their state of preservation with the method of resistography. The poles were subjected to inspection and preliminary acoustic assessment by means of tapping. Resistograph drillings were made radially, perpendicularly to the side surface of the poles, at various heights. A number of the poles have been found to be highly degraded in their sapwood part, which threatens their stability – these poles require immediate replacement. The principal cause of the degradation areactive feeding grounds of European house borer.The results of the research confirmed the effectiveness of resistographyin onsite assessment of the state of preservation of wooden poles.
Badania rezystograficzne sosnowych słupów teletechnicznych na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku. Na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku częściowo odtworzono dawną infrastrukturę obozu. Jednym z jej elementów są sosnowe słupy teletechniczne. W ramach niniejszej pracy oceniono stan ich zachowania z wykorzystaniem metody rezystograficznej. W pierwszej kolejności obiekty poddano oględzinom pod kątem spełnienia ramowych warunków technicznych na słupy teletechniczne oraz wstępnej ocenie metodą dźwiękową przez opukiwanie, a także pomiarom wilgotności drewna. W wytypowanych 20 słupach dokonano średnicowych wierceń rezystografem w ich przekrojach poprzecznych na różnych wysokościach. Na postawie analizy danych z rezystografu stwierdzono, że część słupów jest silnie zdegradowana w części bielastej, co grozi utratą ich stateczności – słupy te wymagają natychmiastowej wymiany. Głównym czynnikiem powodującym degradację są aktywne żerowiska larw spuszczela pospolitego, które znalazły tam dogodne warunki bytowania. W ramach podjętych badań potwierdzono przydatność i skuteczność metody resystograficznej do terenowej oceny stanu zachowania słupów drewnianych.
Źródło:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology; 2019, 108; 58--67
1898-5912
Pojawia się w:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System służb ochrony zabytków w Polsce a społeczna partycypacja w ochronie zabytków
The system of monument protection services in Poland and social participation in the protection of monuments
Autorzy:
Fuglewicz, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/114016.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
protection of monuments and sites
participation
Social Guardian of Monuments and Sites
ochrona zabytków i miejsc
uczestnictwo
Opis:
The role that civil society plays in protection of historic monuments and sites is defined in Polish strategic documents. No procedures for cooperating with historic preservation officers have been, however, established. This article looks at an organisation named “Social Guardians of Monuments and Sites” and says why it is necessary to use its services in view of the existing system being inefficient. Additionally, it also explains reasons behind this inefficiency and explores various cooperation possibilities. Moreover, the article points out that even when the services responsible for protection of monuments and sites are reformed, cooperation with the above-mentioned organisation will be still needed and justified. This results not only from considerable disproportion between responsibilities and possibilities of both institutions but also from effectiveness of the government body being questionable. Furthermore, the structure of historic preservation services should be based on cooperation requirements - it should be simple, clear, and should allow for using already gained experience.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 51-60
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transfery finansowane z budżetu państwa na ochronę zabytków w Polsce
Transfers financed from the state budget for the protection of monuments in Poland
Autorzy:
Sołtyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547607.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
ochrona zabytków,
dotacja,
wydatki publiczne,
rozliczenie
protection of monuments,
grants,
public expenditure,
settlements.
Opis:
Celem opracowania jest ukazanie dotacji jako źródła finansowania systemu ochrony zabytków w Polsce. Przyjęto tezę, iż jednym z wielu czynników przesądzających o niwelowaniu negatywnych zjawisk w obecnym stanie systemu zabytków jest zdolność państwa do finansowania zasobu zabytków. Należy stwierdzić, że ostatnim okresie czasu nastąpił wzrost wykonanych wydatków w budżecie państwa w cz. 24 KiODN. Weryfikacja danych liczbowych pochodzących z opracowań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi do wniosku, iż w wydatkach na ochronę zabytków przeważają wydatki bieżące zaś udział wydatków majątkowych jest niestety niepokaźny.
The aim of the study is to present grants as a source of funding for the monument protection system in Poland. It has been argued that one of the many factors determining the suppression of negative phenomena in the present state of monuments system is the ability of the state to finance the monument. It should be noted that in the last period of time there was an increase in expenditures made in the state budget in part. 24 KiDNA. The verification of the figures from the Ministry of Culture and National Heritage results in the fact that expenditures on preservation of monuments are predominant in current expenditures and the share of wealth is unfortunately unprofitable.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2018, 54; 324-335
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The reconstruction of monuments after World War II and the modern tendencies in the process of their revalorization presented using the example of the Pomeranian Dukes Castle and the St. James Arch Cathedral
Odbudowa zabytków po II wojnie światowej a współczesne tendencje w procesie ich rewaloryzacji na przykładzie Zamku Książąt Pomorskich i Katedry św. Jakuba w Szczecinie
Autorzy:
Gołębiewski, Jakub Ignacy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370270.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
city reconstruction
conservation doctrines
protection of monuments
doktryny konserwatorskie
ochrona zabytków
odbudowa miast
Opis:
The article presents the process of historical reconstruction and modern revalorization of two most important Szczecin monuments: the Pomeranian Dukes' Castle and the Cathedral of St. James the Apostle. In this context, an evolution of views regarding the form in which they will be passed on to future generations is shown.
W artykule przedstawiono proces historycznej odbudowy oraz współczesnej rewaloryzacji dwóch najważniejszych szczecińskich zabytków: Zamku Książąt Pomorskich oraz Katedry pw. Św. Jakuba Apostoła. W tym kontekście ukazano ewolucję poglądów dotyczących formy zachowania tych obiektów dla przyszłych pokoleń.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2020, 42; 273-286
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O przetrwanie dziedzictwa. Wielokulturowe świątynie południowo-wschodniej Polski – historia zapisana w drewnie
For survival of heritage. Multicultural temples of south-eastern Poland – history written in wood
Autorzy:
Wrana, J.
Fitta-Spelina, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390363.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
cerkwie
Pogranicze
ochrona zabytków
wielokulturowość
rewitalizacja
orthodox churches
Borderland
protection of monuments
multiculturalism
revitalization
Opis:
Południowo-wschodnia Polska – rejon Pogranicza – przez wieki była miejscem współistnienia kultur, języków i religii. Symbolem i pozostałością tej wielokulturowości są świątynie wielu wyznań – katolickie kościoły, prawosławne cerkwie, protestanckie zbory i żydowskie synagogi, w znacznym procencie wzniesione z drewna – zwłaszcza w rejonach wiejskich. Niegdyś będące dumą i chlubą swoich wyznawców, obecnie – w związku ze zmianą struktury wyznaniowej regionu, nierzadko w wyniku tragicznych wydarzeń - najczęściej zmieniają przeznaczenie lub popadają w ruinę i niszczeją. Ich ochrona i konserwacja jest niezbędna nie tylko ze względu na ich wartość architektoniczną, lecz przede wszystkim w celu zachowania pamięci o tych, którzy już przeminęli. W niniejszym artykule autorzy przyglądają się aktualnej sytuacji drewnianych świątyń regionu południowo-wschodniej Polski (zarówno prawosławnych, jak i katolickich oraz greckokatolickich), w wybranych przypadkach dokładniej analizując ich przeszłość i rozpatrując szanse na przyszłość. Poruszają także temat współczesnych sposobów na ich ochronę w zakresie formalno-prawnym oraz możliwości zachowania – poprzez rewitalizację, adaptację i zmianę funkcji.
South-eastern Poland - the Border region -for centuries was a place of coexistence of cultures, languages and religions. The symbol of multiculturalism and the remains of the temples are among others many faiths – Catholic churches, Orthodox churches, Protestant churches and Jewish synagogues, a large percentage built of wood - especially in rural areas. Once the pride and glory of his followers, now - due to changes in religious structure of the region, often as a result of tragic events - most likely to change destiny or fall into ruin and deteriorate. Their protection and maintenance is necessary not only because of its architectural value, but above all in order to preserve the memory of those who have already passed away. In this article, authors look at the current situation of wooden temples of eastern Polish region (both Orthodox and Catholic and Greek Catholic), in some cases more accurately by analyzing their past and considering opportunities for the future. Authors also speak about contemporary ways of their protection in terms of formal and legal, and the ability to preserve - through revitalization, adaptation and change functions.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 45-58
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conditions for the Admissibility of Restrictions on the Ownership of Monuments in the Light of the Constitutional and Conventional Standards of Ownership Protection
Autorzy:
Parchomiuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804777.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
right of ownership
European Convention on Human Rights
cultural heritage
protection of monuments
principle of proportionality
Opis:
The issue of restrictions imposed on ownership of a monument is an excellent example illustrating the tension between the unrestricted use of a property and the public interest manifested by the necessity to protect historical monuments. Monuments represent one of the most fundamental elements of the State’s cultural heritage. The protection of this heritage is an element of raison d’état, including the need to foster the memory of the cultural identity of the nation. The aim of the article is to pinpoint the basic problems connected with the balancing of the conflicting values concerning the protection of ownership rights and those regarding the assurance of continuity of the cultural heritage of the State and whole huanity. The Author addresses the issue of monument ownership restrictions from the perspective of the basic standards of ownership protection enshrined in the Polish Constitution and the European Convention on Human Rights. The considerations make reference to the notion of a restricted right of ownership (with particular regard to the principle of proportionality) and the problem of compensation for having one’s monument ownership restricted.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 3; 45-69
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne wykorzystanie zabytków kolejnictwa województwa małopolskiego
Contemporary use of railway monuments of the Małopolska Voivodship
Autorzy:
Szelińska-Kukulak, M.
Kukulak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/249099.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
Kraków
ochrona zabytków
województwo małopolskie
zabytki kolejnictwa
zabytki transportu
Krakow
Małopolska Voivodship
protection of monuments
railway monuments
transport monuments
Opis:
Potwierdzeniem długiej – 170-letniej – historii kolejnictwa w Małopolsce są liczne obiekty transportu kolejowego, których czas budowy, stan zachowania i pełnione obecnie funkcje są lokalnie zróżnicowane. Współcześnie tego rodzaju obiekty, w tym zabytki kolejnictwa, budzą coraz większe zainteresowanie w kraju, zwłaszcza w kontekście rozwoju turystyki na obszarach poprzemysłowych. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja obiektów kolejnictwa uznanych za zabytkowe, w ujęciu regionalnym, zwłaszcza tych znajdujących się na obszarze miasta Krakowa. Zamierzeniem pracy jest także ukazanie różnych sposobów wykorzystania tych obiektów w przestrzeni województwa/miasta. Uwzględnione obiekty, umieszczone w rejestrze zabytków, pełnią nadal swoją funkcję lub są wykorzystywane jako obiekty o zmienionej funkcji, p..: placówki muzealne i ekspozycje plenerowe, budynki mieszkalne, obiekty hotelarskie i gastronomiczne, a nawet plenery filmowe. W tekście szczególną uwagę poświęcono funkcji turystycznej wybranych obiektów zabytkowych. Całość tekstu oparto na materiałach zebranych z literatury przedmiotu, czasopism branżowych i bieżących informacji z prasy lokalnej oraz wynikach własnych obserwacji w terenie. Tekst wzbogacono o zestawienie tabelaryczne oraz autorskie fotografie.
Numerous objects of railway transport confirm the long, 170 years of railways’ history in the Małopolska region. Their construction time, the state of preservation and current function are very different. Contemporarily, such objects, including railway monuments, meet higher and higher interest in our country, especially as a part of the tourism in postindustrial areas. The purpose of this article is to present railway objects regarded as the monuments in regional framework, especially those located in the Krakow urban area. The aim of this article is also to show various ways of using those objects in the urban/voivodeship space. The mentioned objects registered in the list of monuments, currently are still in use serving in their original functions or they are used as museums and outdoor exhibitions, residential buildings, hotels or gastronomy facilities, or even open-air locations. In this article, special attention was given to the touristic function of selected monuments. The article was based on sources collected from literature, specialist magazines and information from the local press, as well as the results of author’s own observations. The article was enriched by tables and author’s photographs.
Źródło:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne; 2017, 3(114); 113-132
1231-9171
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewitalizacja jako proces odbudowujący tożsamość miejsca poprzez ochronę dziedzictwa kulturowego – studium przypadku miasta Łodzi
Revitalisation as a process of restoring the identity of a place through protection of its cultural heritage – a case study of the city of Łódz
Autorzy:
Krzysztofik, Sylwia
Ślebodzka, Magdalena
Tylman, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1875724.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
revitalization of urban areas
cultural heritage
protection of monuments
Łódź
rewitalizacja obszarowa
dziedzictwo kulturowe
ochrona zabytków
Opis:
Obiekty dziedzictwa kulturowego skoncentrowane są najczęściej w centrach miast i stanowią tożsamość miejsca. Rewitalizacja obszarowa centrum Łodzi jest jednym z  głównych kierunków działań podejmowanych przez władze miejskie. Potencjał tkwiący w dziedzictwie kulturowym powinien być łączony z celem rewitalizacji, którym jest trwałe ożywienie spoleczno-gospodarcze rewitalizowanego obszaru. Ożywienie terenów zdegradowanych powinno uwzględniać działania przestrzenne, społeczne i gospodarcze. Zabytkowa tkanka miasta, która buduje jego tożsamość, stanowi składową rewitalizacji i może tworzyć markę miejsca. To właśnie ochrona dziedzictwa kulturowego w centrach miast, poprzez budowę tożsamości miasta miejsca i ludzi, może przyczynić się do wzrostu zaangażowania kapitału społecznego, sukcesu rewitalizacji i dalszego rozwoju miasta jako całości. Celem niniejszego opracowania jest analiza miejsca i znaczenia ochrony dziedzictwa kulturowego w gminnym programie rewitalizacji przyjętym dla miasta Łodzi.
Revitalization is currently one of the most important processes and urban policies that are carried out in Łódz. This is not only because of social or economic nature of revitalization, which today is placed above strictly repair aspect of this process. The article, based on an analysis of literature, municipal documents and financial data indicates that revitalization remains in Łódz one of the most important processes and urban policies due to its concentration in the center of the city, where the most objects of material cultural heritage are located. Objects of material cultural heritage located in the center contribute to the reconstruction of the identity of places and people and may result in the development of the city as a whole. The restoration of material cultural heritage could be therefore considered to be an essential part of the revitalization process. The purpose of this article is to analyze the place and importance of protection of the cultural heritage in the municipal revitalization program adopted for the city of Lódz in the context of other documents of urban policy in this regard.
Źródło:
Studia Miejskie; 2017, 26; 83-93
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NIEME WOŁANIE O POMOC SYMBOLI PATRIOTYCZNYCH
Calling for Help from Patriotic Symbols
Autorzy:
Żołnierczuk, Maciej
Rykała, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509375.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
patriotyzm
ochrona zabytków
Westerplatte
Grób Nieznanego Żołnierza
patriotism
protection of monuments
Tomb of the Unknown Soldier
Opis:
Prezentowane studium przypadku przybliża istotny problem współczesnej Polski, jakim jest brak należytego poszanowania wartości patriotycznych obiektów historycznych. Wybór obiektów oparto m.in. na dydaktycznej podstawie programowej z języka polskiego opracowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przedmiot ten ma znaczący wpływ na kształtowanie myśli i postawy patriotycznej młodego pokolenia. Celem autorów jest uświadomienie niebezpieczeństw zagrażającym obiektom, które przedstawiane są uczniom jako kluczowe symbole patriotyzmu polskiego. Podczas badań dokonano analizy dokumentów planistycznych, a także elementów wpływających na ludzką percepcję. Brak zahamowania procesów degradacyjnych, skutkować może nieodwracalną utratą cennych wartości przestrzennych.
The case study brings to light the important issue of contemporary Poland, which is the lack of respect for the values of patriotic historical objects. The selection of facilities was based on the didactic program of the Polish language developed by the Ministry of National Education. This subject has a significant influence on shaping the mind and patriotic attitude of the young generation. The aim of the authors is to realize the dangers threatening the objects presented to pupils as key symbols of Polish patriotism. During the study there were analyzed the perceptual elements and planning documents. The lack of inhibition of degradation processes can result in irreversible loss of valuable value.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2017, 57(6) Architektura; 17-28
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona konserwatorska kaplic w Pińczowie, Morawicy i Wilczynie
Conservation protection of chapels in Pińczów, Morawica and Wilczyn
Autorzy:
Doroz-Turek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2206364.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
zabytek
architektura
obiekty sakralne
konserwacja
ochrona zabytków
monument
architecture
religious buildings
conservation
protection of monuments
Opis:
W publikacji autorka przedstawia problem ochrony konserwatorskiej na przykładzie budowli sakralnych wpisanych do rejestru zabytków. Autorka przeprowadziła kwerendę historyczną kaplic i prowadzonych w nich prac konserwatorskich oraz przedstawiła stan obecny każdej z nich. Na podstawie dokonanej analizy zebranego materiału wyciągnęła wnioski o różnym stopniu zachowania obiektów związanym z odmienną opieką i ochroną obiektów o podobnej skali i pierwotnej funkcji.
In the publication the author presents the problem of protection and conservation on the example of sacred objects entered in the register of monuments. The author conducted a query of historical chapels and the conducting of their restoration works and also presented the existing state of each of them. Based on the analysis of the collected material the author has learned of the varying degrees of preservation associated with different care and protection of objects of a similar scale and original function.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Rekonstrukcje i badania obiektów zabytkowych; 178-187
9788374939805
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected areas and results of the activities of the National Institute of Cultural Heritage for the protection and care of monuments in the years 2015-2019
Wybrane obszary i rezultaty działań Narodowego Instytutu Dziedzictwa na rzecz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w latach 2015-2019
Autorzy:
Landmann, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29551746.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
National Institute of Cultural Heritage
protection of monuments
Polska
monument
Narodowy Instytut Dziedzictwa
ochrona zabytków
Polska
zabytek
Opis:
In the article, the subject of considerations is the effects of actions of the National Institute of Cultural Heritage in selected areas of monument protection and care in the years 2015-2019. The undertaken subject corresponds to the protection of cultural heritage in the context of strengthening the cultural security of the Republic of Poland. The purpose of the considerations is to present the results of the activities of the National Institute of Cultural Heritage in the system of protection and care of monuments in Poland, in the years 2015-2019, taking into account selected areas of task implementation by the cultural institution under study. The analysis is based on statistical data published by the National Institute of Cultural Heritage (hereinafter referred to as NID) in periodic and annual reports on the activities of the institution, in additional reports, as well as on scientific literature on the protection and care of historical monuments. In the article, it was established that NID has carried out numerous activities for the protection and care of monuments, and thus the protection of cultural heritage in the context of strengthening the cultural security of the Republic of Poland. The main areas of activities of NID concerned maintaining records and documentation of monuments, monitoring and counteracting threats to cultural heritage, as well as performance of training and information tasks. Opinions and expertise issued for public administration bodies and the implementation of programmes for the protection and care of monuments were important.
Przedmiotem rozważań w artykule jest problematyka efektów działań podjętych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w wybranych obszarach ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w latach 2015-2019. Podejmowana tematyka koresponduje z ochroną dziedzictwa kulturowego w kontekście wzmacniania bezpieczeństwa kulturowego RP. Celem rozważań jest przedstawienie rezultatów działań NID w systemie ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce w latach 2015-2019, z uwzględnieniem wybranych dziedzin realizacji zadań przez opisywaną instytucję kultury. Analizę oparto na danych statystycznych opublikowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w okresowych, rocznych sprawozdaniach z działalności instytucji, dodatkowych raportach, a ponadto na literaturze naukowej z problematyki ochrony i opieki nad zabytkami. W artykule ustalono, że NID realizował liczne działania na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami, a tym samym ochrony dziedzictwa kulturowego w kontekście wzmacniania bezpieczeństwa kulturowego RP. Główne obszary działań NID dotyczyły ewidencjonowania i dokumentowania zabytków, monitorowania i przeciwdziałania zagrożeniom dla dziedzictwa kulturowego, a także realizowania zadań szkoleniowo-informacyjnych. Ważne były wydawane opinie i ekspertyzy dla organów administracji publicznej i realizacja programów na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami.
Źródło:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2022, 54, 2(204); 196-213
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona zabytków w województwie pomorskim - tereny postoczniowe, rejestry zabytków i działania na wypadek zagrożeń
Protection of Monuments in the Pomorskie Region – Post-Shipyard Areas, Registers of Monuments and Activities in Case of Danger
Autorzy:
Róg, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/416714.pdf
Data publikacji:
2017-10
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
protection of monuments
post-shipyard areas
registers of monuments
demolition of historic buildings
Hans Memling
“The Last Judgement”
Woli Łeb granary
Opis:
The Supreme Audit Office has carried out two ad hoc audits in the Regional Office for Monuments Protection (WUOZ) in the city of Gdańsk: a complaint audit and a follow-up audit that covered the years 2013–2016. One of the main reasons to conduct the complaint audit was information sent to NIK regarding, among others, demolition of historic buildings located in the area of the former Gdańsk Shipyard. Apart from monuments protection in the post-shipyard area, within its complaint audit NIK examined the following topics: protection of monuments in case of armed conflicts and crisis situations, transporting abroad of The Last Judgement by Netherlandish painter Hans Memling, the demolition of the ruins of the Woli Łeb granary, and the register of monuments. The follow-up audit was aimed at verifying the manner of implementation of the recommendations formulated as a result of the complaint audit.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2017, 62, 5 (376); 112-124
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miasto Stołeczne Warszawa jako sponsor ochrony zabytków
Autorzy:
Zdon, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217431.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
ochrona zabytków
Warszawa
zabytek
monument
Warsaw
protection of historical monuments
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2005, 17; 70-74
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na temat ochrony historycznych obiektów przemysłowych. Śląskie doświadczenia
Comments on the protection of historic industrial facilities, experience in Silesia
Autorzy:
Gerber, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293783.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
ochrona zabytków
ochrona dziedzictwa przemysłowego
historia techniki
Dolny Śląsk
protection of monuments
industrial heritage protection
history of technology
Lower Silesia
Opis:
Ochrona dziedzictwa przemysłowego jest ważnym społecznym zadaniem. Proces zachowania zabytków techniki wymaga wiedzy i doświadczenia z różnych dziedzin obejmujących specyfikę chronionego zabytku. W artykule przedstawiono kryteria stosowane przy ocenie wartości zabytku techniki. Na podstawie badań usystematyzowano modele postępowania przy ochronie i ponownym użytkowaniu historycznych obiektów przemysłowych. Omówiono zasady obowiązujące przy podejmowaniu decyzji o przystosowaniu zabytków techniki do nowych funkcji. Zaprezentowane rozwiązania zilustrowano przykładami projektów ochrony i użytkowania dużych zabytkowych obiektów przemysłowych zrealizowanymi przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska.
The protection and preservation of industrial heritage is an important social task. The process of preserving technical monuments requires knowledge and experience in various fields covering the specificity of the protected monument.This article presents the criteria used to assess the value of a technical monument. Based on the research, approaches to the protection and re-use of historic industrial facilities were systematized. The way of proceeding when making decisions on adapting technical monuments to new functions was discussed. The solutions discussed are illustrated by examples of projects for the protection and use of large historic industrial facilities implemented by the Foundation for the Protection of Industrial Heritage of Silesia.
Źródło:
Architectus; 2020, 1 (61); 69-80
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Začiatky uplatňovania liturgickej reformy Druhého vatikánskeho koncilu v Banskobystrickej diecéze
The beginnings of implementation of the liturgical reform of the Second Vatican Council in the Diocese of Banská Bystrica
Autorzy:
Juhaniak, Marián
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32444004.pdf
Data publikacji:
2023-12
Wydawca:
Comenius University Bratislava. Faculty of Roman Catholic Theology of Cyril and Methodius
Tematy:
koncil
liturgická reforma
smernice
liturgický priestor
ochrana pamiatok
council
liturgical reform
directives
liturgical space
protection of monuments
Opis:
Od otvorenia Druhého vatikánskeho koncilu uplynulo už 60 rokov, a predsa sa zdá byť jeho liturgická reforma spochybňovaná a tradicionalisticky ladenými dnešnými súčasníkmi nepochopená. Cieľom tejto štúdie je pozrieť sa na prvé kroky vovádzania liturgických nariadení koncilu do života na Slovensku, konkrétne v Banskobystrickej diecéze. Medzi najdôležitejšie prvky tejto reformy určite patrí liturgia v reči ľudu, celebrácia kňaza tvárou k ľudu a aktívne zapojenie laikov do liturgického slávenia. S tým sú spojené obnovené staronové súčasti liturgického priestoru: oltár, sedes a ambona. V štúdii sledujeme nariadenia publikované v obežníkoch biskupstva počas koncilu a po ňom, taktiež inštrukcie štátnych orgánov, s ktorými sa kňazi postupne oboznamovali a osvojovali si ich v začiatkoch praktickej realizácie liturgickej reformy pri úprave kostolov.
Sixty years have passed since the opening of the Second Vatican Council, and yet its liturgical reform seems to be questioned and misunderstood by traditionalist-minded contemporaries. The aim of this study is to look at the first steps of the implementation of the Council's liturgical regulations into life in Slovakia, specifically in the Diocese of Banská Bystrica. Among the most important elements of this reform are certainly the liturgy in the language of the people, the celebration of the priest facing the people and the active involvement of the laity in the liturgical celebration. The restored ancient components of the liturgical space like altar, sedes and ambo are also closely associated with this subject. In this study we trace the regulations published in the circulars of the episcopate during and after the Council, as well as the instructions of the state authorities with which the priests gradually became familiar and assimilated in the early years of the practical implementation of the liturgical reform in the arrangement of churches.
Źródło:
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis; 2023, 2; 56-77
1335-8081
2644-6928
Pojawia się w:
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The protection of historic public spaces in the creative process of the citys identity. Case study Szczecin (PL)
Ochrona historycznych przestrzeni miejskich w tworzeniu tożsamości miasta. Przykład Szczecina
Autorzy:
Paszkowski, Zbigniew W.
Kołowiecka, Sylwia
Kuśmierek, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27323770.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
revitalization
protection of monuments
place
public space
identity of the city
rewitalizacja
ochrona zabytków
miejsce
przestrzeń publiczna
tożsamość miasta
Opis:
The article deals with creation of a new identity in cities taken over from the Third Reich after World War II, on the example of Szczecin. This process is characterized by many years of urban changes, reconstruction, revalorization and revitalization of urban complexes. In the process of a new, Polish identity creation of those cities, the functionalist development of urban structures and a strong emphasis on the intensive functionality in a use of downtown spaces were clearly promoted. This trend has caused serious threats to the historic public spaces still preserved in these areas. However it is necessary to take into account the growing functional and quality requirements as well as the needs related to the contemporary functions of cities in their historical areas. A living, developing city cannot be entirely protected from changes resulting from economic, technological, cultural development or the utilitarian needs of its inhabitants. Methods have been developed, allowing the protection of cities and their historic public spaces through legal protection, direct conservation of buildings and revitalization of public spaces. Revitalization of the city is a method that protects historical values in a thoughtful way, while allowing new functions and activities, appropriately selected in terms of heritage protection. In these processes, special attention should be paid to the historic public spaces, where "urban life" takes place, as they are crucial for the city's identity. Regaining the social identity of the city takes place mainly in the historical areas of public spaces, where the reliability of the approach to the protection of historical values and authenticity of resources is a condition for social acceptance.
Artykuł dotyczy tworzenia nowej tożsamości w miastach przejętych od III Rzeszy po II wojnie światowej na przykładzie Szczecina. Proces ten charakteryzuje się wieloletnimi przemianami urbanistycznymi, rekonstrukcją, rewaloryzacją i rewitalizacją zespołów urbanistycznych. W procesie tworzenia nowej, polskiej tożsamości tych miast, wyraźnie promowano funkcjonalistyczny rozwój struktur miejskich oraz silny nacisk na intensywną funkcjonalność w użytkowaniu przestrzeni śródmiejskich. Tendencja ta spowodowała poważne zagrożenia zachowanych na tych terenach zabytkowych przestrzeni publicznych. Konieczne jest jednak uwzględnienie rosnących wymagań funkcjonalnych i jakościowych oraz potrzeb związanych ze współczesnymi funkcjami miast w ich historycznych obszarach. Żyjące, rozwijające się miasto historyczne nie może być całkowicie ochronione przed zmianami wynikającymi z rozwoju gospodarczego, technologicznego, kulturowego czy utylitarnych potrzeb jego mieszkańców. Opracowano metody pozwalające na ochronę zabytkowych przestrzeni publicznych w miastach poprzez ochronę prawną lub bezpośrednią konserwację budynków, a także rewitalizację przestrzeni publicznych. Rewitalizacja miasta to metoda, która w przemyślany sposób chroni walory zabytkowej zabudowy, dopuszczając jednocześnie nowe funkcje i działania, uwzględniające zarówno ochronę dziedzictwa jak i potrzeby społeczne. W procesach rewitalizacji szczególną rolę pełnią historyczne przestrzenie publiczne, w których toczy się „miejskie życie”, gdyż są one ważne w kreowaniu tożsamości miasta. Społeczne odzyskiwanie tożsamości miasta odbywa się głównie w historycznych obszarach przestrzeni publicznych, gdzie rzetelność podejścia do ochrony wartości i autentyczność historycznych zasobów jest warunkiem ich społecznej akceptacji.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2023, 15; 145--167
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachodniogalicyjskie cmentarze z okresu I wojny światowej – niejednoznaczne dziedzictwo w nowych przestrzeniach politycznych
Western Galicia’s cemeteries from the First World War: an ambiguous heritage in new political spaces
Autorzy:
Ruszała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171891.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
cmentarz wojenny
Galicja
Małopolska
ochrona zabytków
dziedzictwo wojny
war cemeteries
Galicia
Lesser Poland
protection of monuments
heritage of war
Opis:
Artykuł omawia cmentarze wojenne z okresu 1914–1918 w Galicji Zachodniej na przestrzeni lat, analizując te obiekty jako niejednoznaczne dziedzictwo, w trzech różnych przestrzeniach: czas wojny (1914–1918), czas postimperialny (1918–1939), czas powojenny (1945–1989). Niniejsze opracowanie pokazuje, w jakim stopniu dziedzictwo wojny zmieniło swoje znaczenie w odbiorze społecznym, biorąc pod uwagę uwarunkowania polityczne. Pierwszy okres charakteryzuje się dwuznacznością: między humanitarną aprobatą i troską o groby poległych żołnierzy a dezaprobatą środowisk artystycznych, które krytykowały architekturę cmentarzy wojennych jako obce style i sztukę, nieprzystającą do istniejącego krajobrazu. Drugi okres odnosi się do okresu po roku 1918 i oswajania z tymi miejscami jako „naszymi” cmentarzami, gdzie w tle dyskurs Legionów Polskich przyćmił znaczenie wielonarodowych armii. Wreszcie trzeci okres dotyczy zapomnienia tych miejsc, marginalnych inicjatyw i niszczenia obiektów. Ich sytuacja zmieniła się wraz z oddolnymi inicjatywami lat siedemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. XX wieku.
The article discusses the war cemeteries of 1914–1918 in Western Galicia over the years, analyzing these sites as an ambiguous heritage, in three different spaces: the war period (1915–1918), the post-imperial period (1918–1939) and the post-war period (1945–1989). This publication shows to what extent the legacy of the war has changed its meaning in public perception, given the political circumstances. The first period is characterized by ambiguity: between humanitarian approval and care for the graves of fallen soldiers, and disapproval by artistic circles who criticized the architecture of war cemeteries as alien styles and art, incompatible with the existing landscape. The second period refers to the period after 1918 and the familiarization with these places as “our” cemeteries, where the discourse of the Polish Legions overshadowed the importance of multinational armies in the background. Finally, the third period concerns the forgetting of these places, marginal initiatives and the destruction of objects. Their situation changed with the grassroots initiatives of the 1970s and 1990s
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 70; 131--145
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prace konserwatorskie w Bieczu w ostatnim dziesięcioleciu
Autorzy:
Gaczoł, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217297.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
prace konserwatorskie
Biecz
konserwacja
ochrona zabytków
conservation work
protection of historical monuments
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 14; 68-76
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spatial Planning in Localities with Special Historic Values on Examples of Poland and Slovakia
Planowanie przestrzenne w miejscowościach o szczególnych walorach zabytkowych na przykładzie Polski i Słowacji
Autorzy:
Bieda, A.
Pukanská, K.
Sala, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/386034.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Lanckorona
Lewocza
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
ochrona wartości kulturowych
ochrona zabytków
UNESCO
Levoča
local development plan
protection of cultural values
protection of monuments
Opis:
Jednym z celów planowania przestrzennego jest ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków. Konieczność uwzględnienia go w opracowaniach planistycznych powoduje, że w procedury planowania przestrzennego włączane są działania związane ze świadomym kształtowaniem krajobrazów kulturowych oraz opieką nad obiektami historycznymi. Mimo to uważa się, że w tworzonych w Polsce dokumentach planistycznych możliwości te są wykorzystywane niedostatecznie. Celem artykułu jest porównanie systemów planowania przestrzennego w Polsce i na Słowacji ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań, jakie muszą zostać wzięte pod uwagę przy tworzeniu dokumentów planistycznych w miejscowościach z architekturą zabytkową. Analiza przykładowej dokumentacji stworzonej dla miast o walorach historycznych (Lanckorony w Polsce oraz Lewoczy na Słowacji) pozwoliła autorom na stwierdzenie, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na Słowacji zawierają mniej szczegółów związanych z ochroną wartości kulturowych i zabytków niż plany uchwalane w Polsce. Jest tak, ponieważ jedyną instytucją, która posiada w tym zakresie na Słowacji kompetencje, jest wojewódzki konserwator zabytków.
One of the objectives of spatial planning policy is the protection of cultural heritage and historical monuments. Since this objective is necessary to be included it in planning documents, it means that spatial planning procedures shall comprise actions associated with the conscious shaping of cultural landscapes and protection of historical objects. Nevertheless, it is believed that these possibilities are not sufficiently used in Polish planning documents. This paper aims to compare the spatial planning systems found in Poland and Slovakia, with a particular emphasis on the conditions that must be taken into account when creating planning documents in historic localities. An analysis of sample documentation prepared for localities with special historical values (Lanckorona in Poland and Levoča in Slovakia) allowed the authors to conclude that local development plans in Slovakia contain fewer details related to the protection of cultural values and monuments than those adopted in Poland. This is a consequence of the fact that the only institution to evaluate this issue in Slovakia is the provincial conservator.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2018, 12, 1; 5-27
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The outcomes of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław in the perspective of cultural security from the local point of view in the years 2015-2019
Efekty działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w perspektywie bezpieczeństwa kulturowego w ujęciu lokalnym w latach 2015-2019
Autorzy:
Landmann, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29521149.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
cultural security
Voivodeship Office for the Protection of Monuments
Wrocław
DWKZ
monument
bezpieczeństwo kulturowe
Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków
zabytek
Opis:
The aim of the article is to determine and evaluate the effects of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław related to the implementation of tasks in selected areas of protection and care of monuments in the Dolnośląskie Voivodeship in the years 2015-2019. In the study, research methods such as critical analysis of the scientific literature, analysis of legal acts and – to a large extent – analysis of documents are applied. The diversity of the outcomes of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław in the described area was determined. Administrative activities concerned the necessity to enter non-movable monuments into the register of monuments at the request of the owner or the entity in charge of that monument, making new entries in the voivodeship register of monuments or recommending changes in local spatial development plans to local government units. Issuing of permits for conducting archaeological research dominated the issues related to the regulation of other legally permitted activities in relation to monuments. The great activity of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław related to issuing conservation recommendations has been demonstrated.
Celem rozważań podjętych w artykule jest określenie i ocena efektów działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w realizowaniu zadań w wybranych obszarach ochrony i opieki nad zabytkami w województwie dolnośląskim w latach 2015-2019. W artykule zastosowano metody badawcze w postaci krytycznej analizy piśmiennictwa naukowego, analizy aktów prawnych, a także – w zasadniczym zakresie – analizy dokumentów. Ustalono zróżnicowanie efektów działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w opisywanym obszarze. Działania administracyjne dotyczyły istotnej roli dokonywania wpisu zabytków nieruchomych na wniosek właściciela lub posiadacza do rejestru zabytków, dokonywania nowych wpisów w wojewódzkiej ewidencji zabytków, czy rekomendowania samorządom zmian w lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego. Wydawanie pozwoleń na prowadzenie badań archeologicznych dominowało nad regulowaniem innych dozwolonych prawnie działań wobec zabytków. Wykazano dużą aktywność DWKZ w wydawaniu zaleceń konserwatorskich.
Źródło:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2022, 54, 4(206); 524-539
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół zagadnień rewaloryzacji miasta Przemyśla. Cz. II
Autorzy:
Gosztyła, M.
Trojnar, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217992.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
rewaloryzacja
Przemyśl
ochrona zabytków
ochrona dziedzictwa kulturowego
revaluation
protection of historical monuments
protection of cultural heritage
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2006, 20; 36-39
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ratio legis est anima legis a potrzeba istnienia i wzmacniania państwowej służby konserwatorskiej w Polsce
Ratio legis est anima legis and the need to exist and strengthen the state conservation service in Poland
Autorzy:
Dobosz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113995.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
cultural heritage
protection of monuments and sites
state historic preservation service
dziedzictwo kulturowe
ochrona zabytków i miejsc
stan ochrony zabytków
Opis:
This article focuses on the latin legal maxim read as „ratio legis est anima legis.” it needs to be emphasised that, unless they are well-considered, no approval will be granted to acts which are invalid from legal and formal perspective or under which legally incorrect substantive solutions are to come into force. the author of this article claims that polish central government may prove useful in the field of protecting historic monuments and sites. Furthermore, the article also explores experiences through which the German government went in the areas pertaining to constitutional law and organisation of German (federal and lance) historic preservation administration. In the conclusion, the author summarizes his deliberations on the polish model of administrative bodies responsible for conservation and protection of historic monuments and sites.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 41-50
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jaki system ochrony zabytków? Pytania bez odpowiedzi…
What is the system of monument protection? Unanswered questions ...
Autorzy:
Gawlicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/114014.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
conservation and protection of monuments and sites
monument protection system
monument protection law
konserwacja i ochrona zabytków i miejsc
system ochrony zabytków
prawo ochrony zabytków
Opis:
The Act of 23 July 2003 on the Protection and Guardianship of Monuments has never been flawless and the historic preservation milieu has been aware of the consequently deteriorating monument protection system. This article explores the following problems existing in the area of cultural heritage: description and evaluation of cultural heritage, document production rules, sources of financing works carried out to heritage, effectiveness of legal processes, professional development of members of staff, organisational structure of historic preservation offices, and cooperation opportunities on different levels of state and local government administration bodies dealing with protection of monuments and sites. While reading questions provided in this article, one may be willing to ponder on directions of expected changes and ways of introducing them in Poland.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 61-70
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w krajobrazie kulturowym ziemi łobeskiej po 1945 roku i ich wpływ na stan zachowania dziedzictwa archeologicznego (na podstawie badań nieinwazyjnych obszaru AZP 27-16)
Changes in the cultural landscape of the Łobez Land after 1945 and their influence on the state of preservation of the archaeological heritage (based on non-invasive research of AZP 27-16 area)
Autorzy:
Przybyła, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2207018.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
protection of monuments
cultural heritage
non-invasive research
Pomerania
Łobez Land
ochrona zabytków
dziedzictwo kulturowe
badania nieinwazyjne
ziemia łobeska
Pomorze
Opis:
The article presents changes taking place in the cultural landscape in the Łobez Land after 1945 in the context of socio-economic changes and their consequences for the security of the archaeological heritage.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 203-228
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porozumienia administracyjne w sprawie delegowania niektórych kompetencji wojewódzkiego konserwatora zabytków
Administrative agreements on delegating certain competences of the voivodeship conservator of monuments
Autorzy:
Gwardzińska, Żaneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841725.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
porozumienie administracyjne
ochrona zabytków
samorząd terytorialny
wojewoda
wojewódzki konserwator zabytków
administrative agreements
protection of monuments
local government
voivode
provincial monument conservator
Opis:
W artykule została omówiona problematyka zawierania przez wojewodów porozumień w sprawie przekazania niektórych kompetencji wojewódzkich konserwatorów zabytków. Poczyniona analiza porozumień administracyjnych została zestawiona z liczbą zabytków w województwie oraz liczbą delegatur właściwego miejscowo Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Powstałe w efekcie wnioski ukazały obraz prowadzonej przez poszczególnych wojewodów polityki ochrony zabytków, gdzie centralizacja władzy konserwatorskiej w województwie styka się z jej decentralizacją, sprawiając, że brak jest unitarnych rozwiązań dotyczących scedowywania zadań wojewódzkich konserwatorów zabytków na jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego i gminnego oraz lokalne instytucje kultury.
This paper discusses the issue of concluding agreements by voivodes on the transfer of certain competences to Voivodeship Conservator of Monuments. An analysis of administrative agreements was compared with the number of monuments in the voivodship and the number of delegations of the locally competent Voivodeship Conservator of Monuments. The conclusions showed the image of the monument protection policy pursued by individual voivodes, where the centralization of the conservation authority in the voivodeship met its decentralization, which means that there are no unified solutions regarding the transfer of tasks of voivodeship monument conservators to local government units at the powiat and municipal level and local cultural institutions.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 66; 7-20
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwag kilka o dekoracjach i praktyce nawiedzania Grobów Pańskich w nowożytnej Polsce
Some remarks about decorating and visiting Holy Sepulchres in early modern Poland
Autorzy:
Pielas-Witkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536445.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Grób Pański
barok
ikonografia pasyjna
liturgia
pobożność ludowa
ochrona zabytków
Sepulchrum Domini
Baroque
passion iconography
liturgy
folk piety
protection of monuments
Opis:
One of traditional practices related to celebrating Paschal Triduum in Poland is visiting symbolic Holy Sepulchres. Set up since medieval times, they have taken a permanent place in our cultural landscape. Our domestic Sepulchrum Domini, probably of Italian descent and already listed in 11th-century sources, represented a background for a dramatised celebration of the burial of Christ, visitation of the sepulchre and resurrection and took on various forms over centuries. At first, a tent or a cyborium was erected from curtains on an altar; inside, a tomb chest was installed. It contained a cross, sometimes a figure of Christ with moving arms taken out from a crucifix, while in the early 16th century – the crucifix and the Host. Since the late 16th century, the Holy Sepulchre was at the same time a place of exposition of the Blessed Sacrament and its adoration. In response to the reformation movement, the Council of Trent (1545-1563), apart from internal modernisation of the church and development of a new synthesis of the Catholic doctrine, made necessary arrangements of the liturgy. Among other changes, the conclusion of the Good Friday ritual was significantly reduced. In comparison to an economic liturgical form, the folk piety was facing an exuberant growth. Devotions related to visiting Sepulchrum Domini flourished, ardently practised by kings and representatives of all strata. Tombs were arranged in all churches, therefore a custom of visiting at least some of them fossilized. The lack of detailed recommendations as to the appearance of Sepulchrum resulted in taking over nearly all forms of previous tombs in the early modern era, developing them in accordance with fashions of the day. Therefore, the Baroque Holy Sepulchres were marked by richness and diversity. A popular type included niches hosting a figure of Christ, usually with a rich sculpted decorations (Kraków, Toruń Podgórze). Another form was represented by winged decorations, locating a monstrance against the realistically painted architecture comprising a number of arcades (Toruń, Stary Sącz). Over time, the tombs gained a more developed artwork and transformed, especially in 17th and 18th centuries, into huge theatrical shows enriched by passion music. Apart from a Calvary or Christ, the tombs contained figures of the Mother of God, accompanying women, Jews, Roman soldiers and sometimes characters or entire scenes from the Old Testament, symbolising passion and resurrection of Christ: Abraham sacrificing Isaac, Joseph thrown into a well by his brothers, Daniel in a cave full of lions, Jonah swallowed by a sea creature. The dramatisation was enhanced by imitating cracking rocks, strangeness – by imitating weather phenomena, arranging a game of lights and movable elements. Figures from Baroque decoration of tombs can sometimes be found in museums and churches (among others, Boćki, Kalwaria Pakoska, Działoszyce, Henryków). A special type of decoration presented a character or a scene (mostly painted) with a circular opening to present the Host placed in a monstrance behind a decorative board to the faithful. Placing Corpus Christi in an image of Christ (Pieta from the church of Norbertines in Imbramowice, Ecce homo from the parochial church in Babice) was to prove the truth about the real presence of the Saviour in the form of Eucharistic Bread, which was disputed by infidels. Decorations hosting an opening in the body of the Mother of God (Lublin, Tum near Łęczyca) or Daniel the prophet – figures of Christ (Vilnius) have survived. The Council of Trent reminded the faithful about didactic and pedagogical tasks of the sacral art, which in the Baroque era became a special tool for propagatio fidei in Catholic countries. Its task was mainly to revive the spirit of Catholic faith through a visual presentation of contents of dogmas negated by the Protestants. Expressed in artistic form and combined with their presence in the liturgy, they appealed more strongly and in a more accessible manner to the faithful. Good Friday tombs were a perfect catechesis instrument and an element of stimulating piety in Poland. Intended for public exposure, they suited best to proclaim truths of the faith, since their form influenced broad parts of the society, appealed to the simple folk, even to children. The 19th century decrees of the Sacred Congregation of Rituals and subsequent regulations ordered such a reduction of Sepulchrum Domini decorations, so that a monstrance with the Blessed Sacrament constituted an artistic and ideological centre. Remainders of decorations, testimonies of a rich Baroque passion piety, stored in treasuries, sacristies, belfries are destined to extinction, if not already destroyed. Given the popular character of erecting Sepulchrums Domini, their number is surprisingly small in inventories of non-museum objects on the territory of today’s Poland. Probably the sole character of decoration, assumed as temporary and occasional, has influenced this state of affairs. Moreover, the decoration of Sepulchrum Domini, which often bore catechetical contents in the Baroque era, must have given space to the exposure of the Blessed Sacrament in the light of subsequent liturgical regulations. Strengthening of primacy of liturgy over folk piety made the works of art that constituted expressions of this form of piety and background for its practising, did not take root in the sacral space and, apart from a few exceptions, are subject to slow degradation. Most often wooden, improperly stored, exposed to changes in temperature, humidity and activity of pests. This article attempts at drawing attention to these ever more scarce, nearly extinct testimonies of Catholic religiosity and culture of the past epochs, which fully deserve protection, conservation and a decent place in ecclesiastical museum collections.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2015, 2; 143-152
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona dziedzictwa kulturowego jako zadanie samorządu gminnego
The Protection of Cultural Heritage as a Task of a Local Government
Autorzy:
Pawłowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140757.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
dziedzictwo kulturowe
ochrona dziedzictwa kulturowego
zabytek
samorząd gminny
programy ochrony zabytków
cultural heritage
protection of cultural heritage
monument
local government
programs for the protection of monuments
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych zadań samorządu gminnego w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jak jednostki samorządu lokalnego wywiązują się z powierzonych im zadań. Szeroki zakres obowiązków, rozproszone regulacje prawne, ograniczona współpraca z administracją rządową, brak środków finansowych i wykwalifikowanej kadry skutkują niską jakością lokalnej polityki wobec dziedzictwa kulturowego. Wskazane w Krajowym programie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami instrumenty wsparcia w postaci portalu informacyjnego, szkoleń oraz pomocy w opracowaniu dokumentacji nie mogą w dostatecznym stopniu spełnić tej roli. Bez istotnego zwiększenia nakładów i podniesienia świadomości społecznej ochrona dziedzictwa kulturowego nadal nie będzie realizowana w należyty sposób.
The aim of this article is to present the most important tasks of the local government regarding the protection of cultural heritage, and to address the question of how local government fulfils entrusted tasks. A wide range of duties, distracted legislation, limited cooperation between the local and the central government, as well as the lack of funds and skilled staff result in low quality of local policy regarding cultural heritage. Instruments of support assigned in The national program for the protection and guardianship of monuments in the form of an information portal, trainings and assistance at preparing documentation cannot fulfil this role. The protection of cultural heritage will not be executed in the right way without anessential increase in funds and raising public awareness.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2016, 10, 2; 199-213
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalne zróżnicowanie wydatków gmin na odnowę zabytków w Polsce
Regional differentiation of commune expenditure on preservation of monuments in Poland
Autorzy:
Kubiszewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538358.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
wydatki na kulturę
wydatki gminy w dziale 92120
protection of monuments
expenditure on culture
commune expenditure in section 92120
Opis:
There is no doubt that the monuments are an important element of regional physical infrastructure, which are no longer seen as cost prohibitive souvenir previous eras, but may be an important factor in economic development. If monuments could play an important role in local development, their conservation and status must be steadily improving. And in this area there are necessary to incur expenditure on the renewal and protection within the framework of activities related to culture. The National Strategy for the Development of Culture indicates a very low expenditure on culture (Chapter 921) in Poland, which in comparison to other EU countries were about 9 times lower than in Denmark, 7.5 times lower than in France, four times smaller than Germany. This situation is even less favorable looking at the level of local government, including municipalities. Expenditure municipalities for the maintenance and protection of monuments should contribute to improve the preservation of cultural heritage. Therefore, the aim of this article is the analysis of public expenditure on renewal of monuments, made at the municipal level in Poland between 2001 and 2011 Particular attention was paid to the period of economic slowdown in the country, ie. after 2009, to confirm the hypothesis that economic growth affects the amount of expenditure on renewal of monuments in Poland at the municipal level. The article is divided into three parts. The first concerns the theoretical issues related to the impact of economic growth on the level and structure of public expenditure for purposes connected with the renewal of the national heritage and, consequently affecting the condition of the monuments themselves. The second part is an analysis of the level and structure of expenditure of municipalities in Poland for these purposes, with reference to the economic growth and the number of monuments. In the third part, a comparison between the situation in the study area in different regions of Poland in 2004 and 2011. Translated by Katarzyna Kubiszewska
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2015, 2; 213-227
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Razem czy osobno, czyli o potrzebie zintegrowanej ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w działalności urzędów konserwatorskich
Together or separately, i.e. the need for integrated protection of cultural and natural heritage in the activities of conservation offices
Autorzy:
Lewicki, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113828.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
cultural heritage protection
protection of monuments and sites
natural heritage protection
nature conservation
environmental protection
ochrona dziedzictwa kulturowego
ochrona zabytków i miejsc
ochrona dziedzictwa naturalnego
ochrona przyrody
ochrona środowiska
Opis:
Before 1945, protection of monu-ments and sites and nature conservation had beena single field. After this year, however, they were separated and hence, both fields are nowadays independent of each other and develop in different directions. It has been emphasised for a number of years that cooperation and symbiosis between protection of monuments and sites and nature conservation need to be improved. It has been even suggested that both fields, for which different offices and two ministries are responsible, should be joined. This aim needs to be achieved not only due to the ways in which these fields function but also in order to increase their importance. New legal acts which emphasise the significance of cultural and natural heritage in managing and shaping the surrounding areas have come into force. Moreover, descisions pertaining to protection of cultural and natural heritage became more important and the changes to the body of law and ownership rights resulted in these decisions being risen to higher rank. As cultural and natural heritage protection intertwine each other, it is necessary to introduce integrated protection in both fields. This necessityis emphasised not only in a considerable number of legal acts and international documents but also in practical solutions applied in offices whose members of staff are responsible for nature conservation and protection of historic monuments and sites. Integrated protection can be also a successful attempt at strengthening the increasingly ineffective monument protection system. Increased cooperation between these two fields as well as their connection can be a strong impetus to develop practical aspects in protection of cultural and natural herit-age. It can additionally result in creating new tools which government bodies would be able to use for protecting historic monuments and sites – it must be emphasised that this protection, in order to be effective and successful, needs to be adapted to the changing reality and needs to be ready to face challenges posed by the modern world.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 85-92
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of GIS Tools in Spatial Distribution Modeling of Historical Monuments
Wykorzystanie narzędzi GIS w modelowaniu rozkładu przestrzennego obiektów zabytkowych
Autorzy:
Rząsa, Krzysztof
Ciski, Mateusz
Ogryzek, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385606.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
GIS
ochrona zabytków
rejestr zabytków
analiza przestrzenna
modelowanie rozkładu przestrzennego
protection of monuments
register of objects of cultural heritage
spatial analysis
spatial distribution modeling
Opis:
Entry in the register of objects of cultural heritage (Polish: rejestr zabytków) is one of the statutory forms of legal protection of monuments in Poland. The registers of objects of cultural heritage are maintained by territorially competent voivodeship conservators of monuments. Voivodeship registers of objects of cultural heritage contain approx. 76,000 entries related to non-movable monuments that are differentiated by type. These objects can be cultural landscapes, urban and rural systems, construction units, works of architecture and construction, defensive structures, monuments of technology, cemeteries, parks, gardens, and other forms of designed greenery as well as places that commemorate historical events or the activities of outstanding figures on institutions. In this paper, research was conducted on the possibilities of using GIS tools in analyses regarding the spatial distribution of historical monuments in Poland. Data from the National Heritage Board of Poland (Polish: Narodowy Instytut Dziedzictwa) obtained from the dane.gov.pl website was analyzed. Maps showing the density of non-movable monuments specifying their types and locations were created. Warmian-Masurian Voivodeship was an area of detailed research. The generated maps can be used for creating and updating the national spatial development concept (Polish: koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju) as well as voivodeship spatial management plans.
Wpis obiektu do rejestru zabytków to jedna z ustawowych form prawnej ochrony zabytków w Polsce. Rejestry zabytków są prowadzone przez właściwych terytorialnie wojewódzkich konserwatorów zabytków. W wojewódzkich rejestrach zabytków obecne znajduje się ok. 76 tys. wpisów dotyczących zabytków nieruchomych, zróżnicowanych pod względem rodzajowym. Obiekty te mogą być: krajobrazami kulturowymi, układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, dziełami architektury i budownictwa, dziełami budownictwa obronnego, obiektami techniki, cmentarzami, parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, a także miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań możliwości wykorzystania technologii GIS w analizach dotyczących przestrzennego rozkładu obiektów zabytkowych w Polsce. Przeanalizowano dane pochodzące z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, które pozyskano z serwisu internetowego dane.gov.pl. Uzyskano w ten sposób mapy ukazujące zagęszczenie zabytków nieruchomych, z wyszczególnieniem różnych ich typów i lokalizacji. Obszarem szczegółowych badań było województwo warmińsko-mazurskie. Wygenerowane mapy mogą być wykorzystywane przy tworzeniu i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, a także wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2019, 13, 2; 61-71
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meandry organizacyjne służb konserwatorskich w Polsce po 1918 r.
Organizational meanders of conservation services in Poland after 1918
Autorzy:
Oleksicki, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113912.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
history of historic preservation administration in Poland
protection of monuments and sites
organisation of monument protection
historia administracji ochrony zabytków w Polsce
ochrona zabytków i miejsc
organizacja ochrony zabytków
Opis:
This article briefly describes the history of historic preservation service in Poland after the year 1918. The author attempts to set out justifiable reasons behind the fact that historic preservation service is subordinate to the Minister of Culture and National Heritage. This subordinance was established between World Wars and right after the transformation in 1989, i.e. in the years 1991–1996. After this time, solutions used in socialism were readopted and hence, it was not possible to standardise protection of historic monuments and sites in Poland. The main message emerging from this article is that the bodies of historic preservation service should be subordinate to the General Historic Preservation Officer. Consequently, the structure will become less ambiguous: currently, in terms of merits, Regional Historic Preservation Officers are responsible to General Historic Preservation Officer. In administrative aspects, however, they are subordinate to governors of particular regions.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 93-106
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona historycznych ruin na pograniczu polsko-niemieckim. Przypadek dziedzictwa kulturowego dawnego Księstwa Pomorskiego
Protection of historical ruins on the Polish-German border. A case of cultural heritage of the former Duchy of Pomeranian
Autorzy:
Kozłowska, Izabela
Lamprecht, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
Księstwo Pomorskie
województwo zachodniopomorskie
Meklemburgia-Pomorze Przednie
ruina historyczna
ochrona zabytków
Duchy of Pomerania
West Pomeranian Voivodeship
Mecklenburg-Vorpommern
historical ruins
protection of monuments
Opis:
Dziedzictwo kulturowe dawnego Księstwa Pomorskiego współcześnie rozciąga się na obszarze polskiego województwa zachodniopomorskiego oraz niemieckiego kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie. Wśród obiektów architektonicznych wzniesionych w czasach funkcjonowania księstwa wiele uległo zniszczeniu, jedynie nieliczne dzieła zachowały się do naszych czasów. Celem artykułu jest określenie i scharakteryzowanie zasobu zabytków architektury pochodzących z okresu panowania dynastii Gryfitów, a będących w formie ruiny historycznej. Wśród tego zasobu dziedzictwa kulturowego dawnego księstwa wydzielono następujące grupy obiektów: - ruiny architektury militarnej, - ruiny architektury rezydencjonalnej, - ruiny architektury sakralnej. W artykule zaprezentowano przykłady zagospodarowania, użytkowania i eksponowania zabytków architektury w ramach poszczególnych grup, szczególnie koncentrując się na aktualnych działaniach podjętych w tym zakresie. Przebadany zasób ruin historycznych pozwolił na zebranie współczesnych doświadczeń na polu polskiej i niemieckiej ochrony zabytków, które posłużyły do zredagowania końcowych konkluzji odnoszących się do dokumentu „Zasady ochrony ruin historycznych” przyjętego na konferencji w Ciechanowcu w dniach 22-24.10.2009.
The cultural heritage of the former Pomeranian Duchy currently extends over the area of the Polish West Pomeranian Voivodeship and the German federal state of Mecklenburg-Vorpommern. Among many architectural objects erected in the times of the duchy’s functioning a large part of this historical heritage has been destroyed, several works have survived to our times. The aim of the article is to define and characterize the architectural heritage resources from the Griffin dynasty, which are in the form of an historical ruin. Among the cultural heritage of the duchy, the following groups of objects were separated: - ruins of military architecture, - ruins of residential architecture, - ruins of sacred architecture. The article presents examples of development, use and display of architectural monuments within individual groups, focusing in particular on current activities undertaken in this area. The researched resource of historical ruins allowed us to gather contemporary experiences in the field of Polish and German heritage protection, which were used to draft the final conclusions referring to the document „Rules for the protection of historical ruins” adopted at the conference in Ciechanowiec on 22nd-24th October 2009.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2018, 6; 105-116
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Michał Witwicki
Autorzy:
Sarnik-Konieczna, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218386.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Witwicki Michał
architektura
architekt
ochrona zabytków
urbanistyka
architecture
architect
protection of historical monuments
Witwicki Michal
Opis:
10 lipca 2007 r. odszedł Michał Witwicki - architekt, wybitny znawca dziedziny ochrony zabytków urbanistyki i architektury.
10 July 2007 Michael Witwicki left- an architect, a prominent expert in the field of heritage conservation planning and architecture.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2007, 22; 120-121
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje odbudowy mozaikowej figury Madonny w zamku malborskim
The story of the reconstruction of the mosaic figure of the Madonna in Malbork castle
Autorzy:
Mierzwiński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150982.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zamek w Malborku
sztuka gotycka
zniszczenia wojenne
projekt konserwatorski
ochrona zabytków
Castle in Malbork
Gothic art
war damages
conservation project
protection of monuments
Opis:
Artykuł prezentuje dzieje kolosalnej figury Madonny z Dzieciątkiem z zewnętrznej niszy prezbiterium kościoła zamkowego w Malborku. Rzeźba powstała w pierwszej połowie XIV wieku jako kluczowy element zewnętrznej dekoracji malborskiego zespołu sakralnego i była największą rzeźbą średniowiecznej Europy. Jej wyjątkowość polegała nie tylko na rozmiarach, ale przede wszystkim na zewnętrznej okładzinie mozaikowej, którą została pokryta w drugiej połowie XIV wieku. W tekście skrótowo przedstawiono zniszczenie kościoła zamkowego wraz z figurą w trakcie II wojny światowej. Następnie opisano mozolne wydobywanie potłuczonych fragmentów posągu z gruzu i ich zabezpieczenie do czasów współczesnych. Przede wszystkim jednak zrelacjonowano odbudowę figury w latach 2014–2016 jako integralnego elementu kościoła zamkowego. Ukazano też kryteria, jakimi kierowało się kierownictwo Muzeum Zamkowego w tej kwestii i sposób postępowania restauratorów. Odtworzenie figury malborskiej Madonny w kształcie, jaką miała przed zniszczeniem, jest ewenementem konserwatorskim w skali europejskiej.
The article presents the history of the colossal figure of the Madonna and Child in the outer niche of the presbytery of the castle church in Malbork. It was made in the first half of the fourteenth century as a key element of the external decoration of the Malbork sacred complex and was the largest sculpture in medieval Europe. It is unique not only because of its size but, above all, because of its external mosaic cladding which was covered over in the second half of the fourteenth century. The text briefly outlines the destruction of the castle church together with the statue during the Second World War. It then describes the laborious extraction of the broken fragments of the statue from the rubble and their preservation until modern times are described. More importantly, however, it recounts the reconstruction of the figure in the years 2014–2016 as an integral element of the castle church. The criteria adopted by the management of the Castle Museum in this matter and the manner in which the work of the restorers proceeded are also discussed. The reconstruction of the figure of the Madonna at Malbork Castle according to its original shape is an unprecedented accomplishment on a European scale.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2022, 2; 57-72
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartości społeczne w ochronie zabytków – jak nauczać ludzi ich wyróżniania
Social values in the protection of historical monuments – how to teach people to highlight them
Autorzy:
Sroczyńska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217920.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
społeczna wartość
ochrona zabytków
Szczeraków
Jankowo
Piątek
Poznań
social value
protection of historical monuments
Szczekarków
Opis:
Artykuł w zamierzeniu autorki ma być przyczynkiem do dyskusji nad znaczeniem wartości społecznej zabytków w procesie ich ochrony. Zdaniem autorki wartości te ciągle jeszcze są niedoceniane w naszym kraju. Waloryzacja obiektów historycznych opiera się w Polsce nadal głównie na takich przesłankach, jak autentyzm, wartości historyczne, estetyczne lub naukowe, wyznaczanych przez ekspertów. W takim ujęciu zachowanie zabytków ma stać się obywatelskim obowiązkiem, wiązanym z patriotyzmem lub wyższą kulturą i etyką postępowania. Tymczasem wobec wielkiej migracji ludzi w Europie, powodowanej otwartością granic oraz rynków pracy, bezpośrednie powiązanie z własnym dziedzictwem jest często przerwane. Potrzeba asymilacji na nowym terenie, przy próbie zachowania własnej tożsamości przybyszów, wymusza tworzenie także innych wartości w zabytkowych obiektach historycznych, aby mogły one tych przybyszów prowokować do swojej ochrony. Wartości społeczne nie są tworzone przez specjalistów, ale przez ludzi mających kontakt z danym zabytkiem na co dzień. Kontakt ten jest okazją do emocjonalnego powiązania człowieka z tym zabytkiem poprzez identyfikację wykreowanych przez niego wartości społecznych.
It is the author’s intention for the article to engage in a discussion on the significance of the social value of historical monuments in the process of their protection. According to the author, these values are still underappreciated in our country. The valuation of historical structures in Poland is still based primarily on such considerations as authenticity or historical, aesthetic or scientific values that are determined by experts. In this perspective, the preservation of historical monuments must become a civic duty, associated with patriotism or higher culture and ethical conduct. Meanwhile, in the face of the great migration of people in Europe caused by open borders and employment markets, the direct link with one’s heritage is often severed. The need to assimilate in a new area, with attempts at preserving their own identity made by newcomers, often forces the creation of different historical value in protected sites so that they can provoke these newcomers to protect them. Social values are not created by specialists, but by the people who have contact with historical structures every day. This contact is an occasion to form an emotional bond between man and such a historical site through identifying emergent social values.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 58; 60-69
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autentyzm dekoracji malarskich Starego Miasta w Warszawie
The authenticity of painted decorations of the Old Town in Warsaw
Autorzy:
Jagiellak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113976.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
Warszawa
Ochrona Światowego Dziedzictwa UNESCO
ochrona zabytków
Warsaw
UNESCO World Heritage
protection of historic monuments
Opis:
The polychrome decorations of the Warsaw's Old Town have been recognised as the essential elements that contribute to the justification of its Outstanding Universal Value.This decision is a guideline that obliges to preserve the original polychromies and also determines the technological method of their conservation. In practice, preserving the authenticity of the traditional wall painting techniques puts contractors to task of conserving the relics of the original decorations and plasters from the 50s and 60s. The latter however, are not perceived as valuable assets. The degree of the destruction appear to be a sufficient justification for their complete removal. For that reason the elevations, being next renovated with the help of modern preparations lose their old-town character. The article raises the problem both of underestimation of the value of the original fabric created during the reconstruction of the Old Town as well as abandoning the traditional technologies employed originally in the monument.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2017, 4; 93-103
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mechanizmy finansowania ochrony zabytków w II Rzeczypospolitej na przykładzie województwa pomorskiego
Financing mechanisms for the protection of historical monuments in the Second Republic of Poland on the example of the Pomeranian Voivodship
Autorzy:
Zimna-Kawecka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927166.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
konserwator
historia ochrony zabytków
finansowanie zabytków
prawo ochrony zabytków
monuments protection
conservator
history of monuments protection
financing of monuments
monuments protection law
Opis:
Artykuł przybliża problemy związane z finansowaniem ochrony zabytków w II Rzeczypospolitej w kontekście działalności urzędniczej na przykładzie ówczesnego województwa pomorskiego. Przedwojenni konserwatorzy działali w obrębie określonej struktury administracyjnej, w ramach której pełnili funkcję kierowników oddziałów sztuki urzędów wojewódzkich. Ponosili więc odpowiedzialność za przygotowanie i realizację preliminarzy budżetowych nie tylko spraw związanych z ochroną zabytków, ale też dotyczących współczesnej sztuki i kultury. Realizowanie właściwej polityki wobec zabytków było znacząco utrudnione przez niedostateczne finansowanie wynikające z uwarunkowań gospodarczo- politycznych odrodzonego państwa. Przyznawane przez władze centralne sumy były często kilkukrotnie niższe od planowanych, a ich wartość dodatkowo obniżała inflacja. Zapotrzebowanie na dotacje należało zgłaszać z rocznym wyprzedzeniem, a wypłata środków miała miejsce dopiero po skończeniu etapu prac i następowała z opóźnieniem. W tak trudnych warunkach organizacyjno-finansowych międzywojenni konserwatorzy nie tylko wykonywali swoje zadania z zakresu ochrony zabytków, ale też wspomagali władze w realizowaniu tzw. polityki narodowościowej oraz rozwijaniu kultury i sztuki w powierzanych im okręgach. Czynili to m.in. dzięki umiejętnemu wykorzystaniu mechanizmów finansowania.
The article discusses the problems connected with financing the protection of monuments in the Second Republic of Poland in the context of official activity on the example of the then Pomeranian Voivodship. Pre-war conservators operated within a specific administrative structure within which they served as heads of Art Departments of Voivodship Offices. Therefore, they were responsible for the preparation and implementation of budget estimates not only for issues related to the protection of monuments, but also for those related to contemporary art and culture. The implementation of a proper policy related to monuments was significantly hampered by insufficient funding resulting from the economic and political conditions of the reborn state. The amounts granted by the central government were often several times lower than planned, and their value was further reduced by inflation. Applications for grants had to be submitted one year in advance and the disbursement of funds took place only after the completion of the work and was usually delayed. In such difficult organizational and financial conditions, interwar conservators not only performed their tasks in the field of monument protection, but also supported the authorities in the implementation of the so-called national policy and the development of culture and art in the regions entrusted to them. They performed these tasks also thanks to the skilful use of financing mechanisms.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2018, 2; 157-199
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawno-urbanistyczne problemy sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego (lata 2017-2019)
Legal and urban planning problems of the preparation of local spatial development plans in the context of protecting cultural heritage, 2017-2019
Autorzy:
Blaszke, Małgorzata
Śleszyński, Przemysław
Nowak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1538146.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
ochrona zabytków
ochrona dziedzictwa kulturowego
planowanie przestrzenne
gmina
zagospodarowanie przestrzenne
prawo
Polska
local spatial development plan
protection of monuments
protection of cultural heritage
municipality
spatial planning
law
Polska
Opis:
Artykuł zawiera prawno-urbanistyczną analizę wybranych (odnoszących się do kwestii ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego) zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Cele artykułu są następujące: (1) przedstawienie kluczowych problemów związanych z interakcją sfery kulturowej i prawnej w kształtowaniu postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp); (2) wykazanie zróżnicowań międzyregionalnych i funkcjonalnych w tym zakresie (tj. związanych z indywidualną specyfiką gmin); (3) określenie (z perspektywy całego systemu gospodarki przestrzennej) optymalnych kierunków koordynacji sfery kulturowej i prawnej w mpzp. W tym celu przeanalizowano postanowienia dotyczące ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego we wszystkich mpzp uchwalonych w Polsce w latach 2017-2019, dokonując kategoryzacji poszczególnych postanowień i związanych z nimi zagadnień problematycznych. Wyniki wskazują na potrzebę silniejszej i bardziej doprecyzowanej ochrony walorów kulturowych, niż ma to miejsce w obecnie obowiązującym systemie prawnym.
This article contains a legal and urbanistic analysis of selected (relating to the issue of protection of monuments and cultural heritage) provisions of local spatial development plans. The aims of the article are as follows: (1) to present the key problems related to the interaction of the cultural and legal spheres in shaping the provisions of local spatial development plans (LSDP); (2) to demonstrate the interregional and functional differences in this respect, i.e. related to the individual specificities of municipalities (communes, gminas); (3) to determine (from the perspective of the entire spatial management system) the optimal directions for the coordination of the cultural and legal spheres in LSDP. To this end, the provisions for the protection of monuments and cultural heritage in all LSDPs enacted in Poland in 2017-2019 were analyzed, and the individual provisions and related problematic issues were categorized. The results indicate the need for stronger and more detailed protection of cultural assets than is the case under the current legal system.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2021, 45 (1); 7-28
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona zbiorów bibliotecznych w Polsce w świetle Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Safeguarding library collections in Poland in the light of the Act of 23 July 2003 on the Protection and Care of Historical Monuments
Autorzy:
Fluda-Krokos, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343463.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
dziedzictwo
kultura
biblioteka
ochrona zbiorów
ustawa o ochronie zabytków
heritage
culture
library
protection of collections
Act on the Protection of Historical Monuments
Opis:
W artykule został przeanalizowany system ochrony zbiorów bibliotecznych w Polsce w świetle Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która jest aktem prawnym powiązanym z Ustawą z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach. Ustawa o bibliotekach nakłada na nie obowiązek ochrony gromadzonych zbiorów, stąd istotna jest świadomość możliwości ich ochrony. W tekście zostały opisane takie jej formy, jak kontrola wywozu za granicę, digitalizacja czy umieszczanie informacji o zbiorach w ogólnodostępnych wykazach. Szczegółowo omówiono dwie bazy danych – krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem oraz katalog strat wojennych – które odpowiadają wymogom współczesności, są bowiem dostępne online. Wskazano też nie do końca dobrze funkcjonujące rozwiązania, co pokazuje, że przepisy łatwo jest tworzyć, ale trudniej wprowadzać w życie. Autorka wymienia ponadto inne akty prawne, w które wpisana jest ochrona zasobów bibliotecznych. Jej celem było podkreślenie, jak istotnym elementem dziedzictwa kulturowego są zbiory gromadzone przez biblioteki, a także jakie możliwości ochrony zbiorów mają biblioteki i z jakich regulacji powinny czerpać w swoich działaniach. Dla powodzenia tych działań ważna jest współpraca na tym polu różnych organów administracji i jednostek kultury, dlatego artykuł powinien zainteresować nie tylko instytucje biblioteczne.
The article analyses the way in which library collections in Poland are safeguarded in the light of the Act of 23 July 2003 on the Protection and Care of Historical Monuments, which is a legislative act related to the Act of 27 June 1997 on Libraries. The Act on Libraries imposes on such institutions the obligation to protect the collections, therefore it is important to be aware of the possibilities available for their protection. This article describes the various forms, such as controlling exports abroad, digitization and placing information on collections on publicly available lists. Two databases are discussed in detail – the national list of historical artefacts which were either stolen or exported abroad illegally and a list of war losses – which meet contemporary requirements as they are available online. It also indicates those solutions which do not function adequately, thereby demonstrating that regulations are easy to draw up but more difficult to implement. The author also lists other legislative acts that include the protection of library resources. Her objective was to emphasize how important an element of cultural heritage these library collections are, as well as to draw attention to the means libraries have to protect their collections and which regulations they should use in their activities. For their success, cooperation in this regard between various administrative bodies and cultural institutions is important, therefore the article should be of interest not only for libraries.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2024, 1; 293-306
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STAN ZACHOWANIA DWORKU MARII KONOPNICKIEJ W GUSINIE W KONTEKŚCIE JEGO POTENCJALNEJ REWITALIZACJI
TECHNICAL CONDITION OF MARIA KONOPNICKA’S COUNTRYSIDE MANOR IN GUSIN IN CONTEXT OF ITS POTENTIAL PRESERVATION
Autorzy:
Gorączko, Marcin
Gorączko, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487515.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Maria Konopnicka, Gusin, degradacja budynków, ochrona zabytków
kultury materialnej
Maria Konopnicka, Gusin, degradation of building, protection of cultural monuments
Opis:
A great potential in cultural tourism is connected to the places with a significant historical value, for example those connected to the biography of famous people. One of Poland’s greatest poets of XIX/XXth century – Maria Konopnicka – spent several years in the village of Gusin, nearby Uniejów in Łódzkie Voievodship. The article presents the results of the deterioration evaluation of her landmarked countryside manor. Investigation of its technical state revealed that building is in really poor condition. The process of deterioration and occurrence of damages to the structure was partly a result of using local limestone as its main construction materials. That fact, study predicts, is of a key importance in the prospective restoration effort, which would be necessary for its further utilization.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2017, 6; 52-63
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja między muzeum a jego siedzibą na wybranych przykładach instytucji krakowskich i warszawskich przed 1939 rokiem
The relationship between the museum and its seat based on selected examples of institutions in Kraków and Warsaw before 1939
Autorzy:
Tołysz, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343461.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
muzeum
zabytek
ochrona zabytków
dwudziestolecie międzywojenne
Kraków
Warszawa
museum
historic building
protection of historic monuments
interwar period
Warsaw
Opis:
Powszechnie przyjmuje się, że lokalizacja muzeum w zabytku stanowi najlepszy sposób użytkowania takiego obiektu. Do 1939 roku większość muzeów mieściła się budynkach, które współcześnie należy uznać za zabytkowe. Przykład kilku instytucji z Krakowa i Warszawy pokazuje jednak, że perspektywa ich założycieli była odmienna. Wybór lokalizacji dla kolekcji wynikał z przesłanek pragmatycznych, dostępności lokalu, jego ceny oraz nakładów właściciela na modernizację budynku. Poza nielicznymi obiektami o wyjątkowej wartości, takimi jak Sukiennice czy Wawel, prace konserwatorskie i remontowe wynikały z konieczności zabezpieczenia zbiorów, rzadziej z potrzeb ochrony niszczejącego zabytku. Takie podejście wynikało nie tylko z charakteru przedwojennej zabudowy polskich miast i bardziej restrykcyjnego podejścia do ochrony zabytków, lecz także z traktowania muzeum jako nadrzędnej wartości. Zniszczenia powstałe w czasie II wojny światowej zmieniły ten punkt widzenia, warto jednak pamiętać, że relacje między muzeum a budynkiem zabytkowym nie mają stałego charakteru i odzwierciedlają perspektywę obowiązującą w danej epoce.
It is widely accepted that locating a museum in a historic building is the best way to use such a resource. Until 1939, most museums were located in buildings that are now considered historic. However, the example of several institutions in Kraków and Warsaw shows that their founders had different ideas. The choice of location for the collections was the result of practical considerations: the availability of the premises, the price, and how much the owners would have to spend on modernizing the building. Apart from a few buildings of exceptional value, such as the Cloth Hall or Wawel Castle, conservation and renovation works were determined more by the need to protect the collections, and less by the need to protect the deteriorating building. This approach was not only the effect of the nature of the pre-war development of Polish cities and a more restrictive approach to the protection of historic monuments, but also from the treatment of the museum as a primary value. The devastation caused by the Second World War changed this point of view, but it is worth remembering that the relationship between a museum and a historic building is not permanent and reflects the perspective prevailing in a given era.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2024, 1; 275-292
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Krakowie – Małopolski Oddział Krajowego Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie
Autorzy:
Marcinek, R.
Myczkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218605.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Ośrodek Dokumentacji Zabytków
Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
dziedzictwo kulturowe
ochrona zabytków
Documentation Centre of Monuments
Centre for Research and Documentation of Monuments
cultural heritage
protection of historical monuments
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 14; 66-67
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konserwacja i odbudowa zamków, pałaców i dworów Kotliny Jeleniogórskiej w XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia
Conservation and reconstruction of castles, palaces and manor houses of Jelenia Góra Valley in the 19th and 20th centuries. Selected issues
Autorzy:
Marcinów, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539506.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
doktryny konserwatorskie
prace budowlano-konserwatorskie
zamki
dwory
pałace
Kotlina Jeleniogórska
protection of monuments
conservation doctrines
construction and conservation works
castles
manor houses
palaces
Jelenia Góra Valley
Opis:
35 castles, manor houses and palaces, differing in construction time, architecture, historic values and conservation status are found in the Jelenia Góra Valley. The 19th century, the time of creating first conservation doctrines, was a period when construction works in the discussed residences were carried out without respect to the original historic fabric. Such activities were made possible by the legal situation of monuments in Prussia. In that period, official protection of older buildings belonging to private owners practically did not exist. Due to high artistic value, particular protection was provided to the Chojnik castle and the tower manor in Siedlęcin. In other residences, respect for their historic substance usually depended on the recognition and awareness of dealing with a precious building exhibited by architects and investors. In those times, modernisation of residences, bestowing them with a more representative form and reconstructing them in a fashionable historicising style was valued the most. Around the middle of the 19th century, both in Prussia and in other European countries, Eugène Emmanuel Viollet-le- Duc’s opinions concerning restoration and purification gained popularity. When it comes to the discussed area, we can find examples of restoring stylistic uniformity of Karpniki and Miłków residences. The first critical opinions concerning historicism and restoration appeared in Prussia in 1860s. However, a significant change in viewpoints took place at the end of the 19th century. Despite appreciation of the value of authenticity of the historic substance by theoreticians, this was not reflected in practical activities concerning castles, manor houses and palaces of the Jelenia Góra Valley. As regards protection of monuments of the Silesian province, a substantial change occurred in 1932, when Günther Grundmann, an art historian, took the office of the conservator. Selecting an art historian instead of an architect to this position attested the willingness to dissociate from former reconstructions of monuments and thorough conversions. Significant interest in age-old residences was evident in the Third Reich. They began to be used for propaganda purposes. From the beginning, the authorities were interested in taking over of these buildings for use; they installed there training centres, SS rest houses and research institutions. A post-war problem of reconstruction of destroyed monuments did not concern castles, manor houses and palaces of the Jelenia Góra Valley. The buildings survived the World War II in good shape, owing to which they quickly found new users. Nearly all residences were located in the countryside, therefore the majority of objects were transferred to state enterprises subordinate to the Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms. Historic buildings were adapted to flats for workers and administration offices. During the introduction of new functions, interiors of the residences were often thoroughly redesigned. Valuable buildings began to be improperly used, without regular renovations. They were utilised as long as their technical condition allowed it. After abandonment, the buildings often fell victim of robberies and devastation. After 1989, when the new political system was established in Poland, State Agricultural Holdings were liquidated and their property was taken over by the Agricultural Property Agency of the State Treasury, established in 1991, which quickly decided to sell residences under its jurisdiction. Interest in purchasing these buildings soared under the new system. At the beginning, there were cases when somebody bought a monument, but refrained from renovating it. However, after several years better days came. These buildings began to be purchased by persons aware of the necessary workload and, most of all, having adequate capital at their disposal to perform indispensable tasks. In the 21st century such residences are most often bought by investors who adapt them to luxurious hotels. Due to the absence of original interiors in most buildings, new arrangement of rooms is made in a historicising style. Former residences adapted to hotel functions are often very rapidly renovated, so that they could be put to use as quickly as possible. It often leads to a situation, where the issue of preserving historical values and high degree of authenticity is pushed into the background. What prevails, is the wish to obtain the highest value in use. However, owing to such activities, many historic castles, manor houses and palaces of the Jelenia Góra Valley have been protected from falling to utter pieces.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2015, 2; 41-63
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu technicznego Hali Gwardii w Warszawie z projektem zabezpieczeń ozdobnych elementów murowych
Assessment of the technical condition of Hall Gwardii in Warsaw with a design of protection of decorative wall elements
Autorzy:
Sekunda, Radosław
Lulis, Roman
Szymczyk, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2202687.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
diagnostyka
stan techniczny
obiekt zabytkowy
ochrona zabytków
Hala Gwardii
Warszawa
element murowy
element ozdobny
wieżyczka
zabezpieczenie obiektu
diagnostics
technical condition
historic buildings
protection of monuments
Warsaw
masonry element
decorative element
turret
protection of structure
Opis:
W artykule opisano przypadek diagnostyki stanu technicznego budynku Hali Gwardii w Warszawie w aspekcie ozdobnych elementów murowych będących podstawą postępowań powiatowego inspektora nadzoru budowlanego oraz mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Przedstawiono pokrótce wyniki badań makroskopowych, wnioski dotyczące elementów murowych obiektu oraz opisano rozwiązania projektowe związane z zabezpieczeniem elementów murowych zapewniające bezpieczeństwo osób i mienia oraz umożliwiające użytkowanie obiektu do czasu podpisania umowy partnerstwa publiczno-prywatnego docelowego remontu obiektu.
The article describes the case of diagnostics of the technical condition of the building of Hala Gwardii in Warsaw in the aspect of decorative wall elements that are the basis for the proceedings of the Poviat Building Supervision Inspector and the Mazowieckie Voivodship Conservator of Monuments. The results of macroscopic examinations, conclusions regarding the masonry elements of the facility were briefly presented, and design solutions related to securing the masonry elements ensuring the safety of people and property and enabling the use of the facility until the signing of a public-private partnership agreement for the final renovation of the facility were described.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2022, 93, 11-12; 116--121
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samorządowe programy opieki nad zabytkami : Prawo, praktyka, orzecznictwo, ustalenia kontroli NIK
Self-Governmental Programmes for Protection of Monuments – Law, Practices, Lessons and Judicature, and NIK’s Findings
Autorzy:
Trojanowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042164.pdf
Data publikacji:
2020-10
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
programy samorządowe
opieka nad zabytkami
ochrona zabytków
dziedzictwo kulturowe
kontrole NIK
self-governmental programmes
protection of monuments and maintenance
cultural heritage
national heritage system
audits of the Supreme Audit Office
Opis:
Mimo istniejącego od ponad 16 lat ustawowego obowiązku, wiele samo rządów terytorialnych nie opracowuje programów opieki nad zabytkami. W artykule przeanalizowano podstawy prawne ich tworzenia, relacje między programami, a prowadzoną przez gminę ewidencją zabytków, przed stawiono stanowisko doktryny i orzecznictwa, a także powiązano je z usta leniami wybranych kontroli NIK. Zaproponowano rozwiązania, których wprowadzenie mogłoby ułatwić samorządom wykonanie tych zadań.
In his article, the author presents self-governmental programmes for monuments pro tection, which have been introduced to the Polish legal system in the Act on monuments protection and maintenance of 2003. The article attempts to combine an analysis of legal basis for monuments protection and maintenance programmes, comments on the respective literature and judicature, and the results of NIK’s audits. Adoption and, consequently, implementation of programmes for monuments protection, has also been entrusted (in addition to State bodies) to self-governmental units on two levels: regional and local (Polish: województwo, and gmina and powiat respectively). Their programmes should play an important role not only in the national heritage system, but in other self-governmental activities as well. The article presents the legal basis for local self-government units as regards monuments protection and maintenance, as well as legal regulations related to self-governmental programmes for monuments maintenance. As for the literature, judicature and NIK’s audit findings, the author of the article discusses, among other, the role of self-governmental programmes as stra tegic tools to integrate local communities, the issues related to the obligation to adopt such programmes and report on their implementation, as well as the relation of pro grammes to the local registers of monuments. The article also comprises NIK’s con clusions related to the programmes discussed.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2020, 65, 5 (394); 117-135
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradicii gradostroitel’stva i usloviâ sohraneniâ pamâtnikov arhitektury v istoričeskih gorodah Kitaâ
Traditions of urban planning and conditions of preservation of architectural monuments in the historical cities of China
Autorzy:
Pin, C.
Kazhar, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2067785.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
historical heritage
urban traditions of China
canon of Kao-Gong-Ji
protection of architectural monuments
historia architektury
architektura chińska
ochrona zabytków architektury
Opis:
V dni prazdnovaniâ 70-letiâ Kitajskoj Narodnoj Respubliki (1.10.2019) neodnokratno podčerkivalis’ uspehi vo vseh oblastâh žizni naroda i èkonomiki strany, dostignutye za gody narodnoj vlasti. Otmečalos stremlenie kitajskogo obŝestva sohranât’ bogatuû kul’turu i istoriko-arhitekturnoe nasledie drevnej strany. Stat’â posvâŝena analizu roli tradicij vrazvitii kitajskogo gradostroitel’stva (izložennyh v traktate Kao-Gun-Czi) i sovremennogo opyta ohrany pamâtnikov arhitektury (na primere gorodov provincii Hènan’ - Čžènčžou, Kajfyn, Dènfèn).
During the celebrations of the 70th anniversary of the People’s Republic of China (October 1, 2019) the successes, achieved in the years of people’s power, in all areas of the people’s life and economy were repeatedly emphasized. The desire of Chinese society to preserve the rich culture, historical and architectural heritage of the ancient country was noted. The article is devoted to the analysis of the role of traditions (described in the canon of Kao-Gong-Ji) in the development of Chinese urban planning and modern experience in the protection of architectural monuments (using the example of Zhengzhou, Kaifeng and Dengfeng cities in Henan province).
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2019, 25 (175); 193-201
0860-7214
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudna rewitalizacja zabytków poprzemysłowych w Polsce – osiągnięcia i porażki
Difficult revitalisation of post-industrial monuments in Poland – achievements and failures
Autorzy:
Walczak, Bartosz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874565.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
rewitalizacja
dziedzictwo poprzemysłowe
ochrona i konserwacja zabytków
revitalisation
post-industrial heritage
protection and conservation of monuments
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi przegląd przeprowadzonych w ostatnich latach realizacji projektów rewitalizacyjnych, dotyczących obszarów i obiektów poprzemysłowych, z podziałem na główne gałęzie przemysłu. W zestawieniu uwzględniono także inżynierię miejską i osiedla robotnicze. W pierwszej kolejności wskazano na istotne różnice między działaniami konserwatorskimi a rewitalizacyjnymi. Została też uwypuklona specyfika dziedzictwa przemysłowego, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk wynikających z przebiegu industrializacji w okresie gospodarki socjalistycznej, a następnie czynników związanych z transformacją ustrojową. Bardzo mocno podkreślono, że nie tylko powstanie obiektów było ściśle powiązane z procesami społeczno-gospodarczymi. Zależy od nich także skuteczna ochrona dziedzictwa przemysłowego, co oznacza, iż w odniesieniu do terenów poprzemysłowych konieczna jest integracja rewitalizacji i konserwacji zabytków. Wskazano również niedostatki zrealizowanych przedsięwzięć wynikające z faktu, że zabytki przemysłu wciąż są postrzegane przede wszystkim jako architektoniczne pozostałości dawnych fabryk, a nie jako kompleksy składające się z procesów technologicznych prowadzonych z wykorzystaniem zespołu urządzeń, gdzie budynki stanowią jedynie obudowy realizowanych technologii wytwarzania, co ma z kolei istotne znaczenie dla prawidłowej oceny ich wartości. W zakończeniu zwrócono uwagę na wyzwania, z jakimi w najbliższej przyszłości trzeba się będzie zmierzyć, szczególnie w zakresie ochrony i adaptacji powojennych obiektów przemysłowych.
This article provides an overview of the implementation of revitalisation projects of recent years concerning post-industrial areas and facilities, with a division into the main industries. Urban engineering and workers’ housing estates are also included. The article first points out the important differences between conservation and revitalisation activities. The specificity of the industrial heritage is also highlighted, with particular reference to the phenomena resulting from the course of industrialisation during the socialist economy and, subsequently, from the factors associated with the systemic transformation. It is very strongly emphasised that not only the creation of the facilities was closely linked to socio-economic processes. Effective preservation of industrial heritage also depends on them, which means that the integration of revitalisation and conservation of monuments is necessary with regard to post-industrial areas. The shortcomings of the completed projects have also been pointed out, resulting from the fact that industrial monuments are still perceived primarily as architectural remnants of former factories rather than as complexes created by technological processes carried out with the use of equipment, where the buildings are merely enclosures of manufacturing technologies. This, in turn, is important for the correct assessment of their value. The conclusion highlights the challenges to be faced in the near future, particularly in the protection and adaptation of post-war industrial objects.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2022, 1; 7-28
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Paweł II jako Conservator Patrimonium Ecclesiae
John Paul II as Conservator Patromonium Ecclesiae
Autorzy:
Bijak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559554.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
dziedzictwo kulturalne
ochrona zabytków
Patrimonium Ecclesiae
prawo kanoniczne
sztuka sakralna
canon law
cultural heritage
protection of historical monuments
sacred art
Opis:
Jan Paweł II przez 27 lat pontyfikatu sprawował władzę nad Patrimonium Ecclesiae, które stanowi znaczącą część ogólnoludzkiego dziedzictwa kultury. Na forum międzynarodowym zabiegał o upowszechnienie idei oraz wartości humanistycznych i personalistycznych kultury. W dziedzinie legislacyjnej uaktualnił kodyfikację prawa kanonicznego ochrony zabytków sakralnych. W zakresie administracji utworzył autonomiczną instytucję odpowiedzialną za zachowanie i krzewienie dziedzictwa kościelnego. Rozwinął teologię sztuki oraz twórczości artystycznej. Prowadził twórczy dialog z artystami oraz promował dziedzictwo sakralne w całym świecie. Wpisał się złotymi zgłoskami w poczet papieży, którzy zachowywali nie tylko dziedzictwo sakralne, ale także zabytki antyczne oraz liczne dzieła świeckie.
For the 27 years of his pontificate John Paul II exercised control over Patrimonium Ecclesiae, which is a substantial part of human cultural heritage. In the international forum he struggled to propagate the humanistic and personalistic ideas and values of culture. In the field of legislation he updated the codification of canon law concerning protection of historical sacred monuments. In the field of administration he created an autonomous institution responsible for maintaining and propagating church heritage. He developed the theology of art and artistic work. He conducted a creative dialogue with artists and promoted the sacred heritage throughout the world. His name is immortalized among the popes who maintained not only the sacred heritage, but also the monuments of antiquity and numerous works of secular art.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 30; 187-202
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podziwiać i chronić. Wysiłki konserwatorów, publicystów i artystów na rzecz zachowania architektury wernakularnej Krzemieńca
Admire and protect. The efforts of monument protection officers, publicists and artists to preserve the vernacular architecture of Krzemieniec
Autorzy:
Cyniak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927112.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Krzemieniec
budownictwo drewniane
ochrona zabytków
sztuka polska XX wieku
sztetl
wooden architecture
protection of historical monuments, Polish art of the 20th century
shtetl
Opis:
W okresie dwudziestolecia międzywojennego można zaobserwować wzrost zainteresowania architekturą drewnianą Krzemieńca. Stanowiła ona wówczas nie tylko istotny temat poruszany w tekstach wspomnie¬niowych i publicystycznych, ale równocześnie jeden z kluczowych mo¬tywów pojawiających się w malarskich i graficznych przedstawieniach wołyńskiego miasteczka. Zachwytom literatów, publicystów i plastyków towarzyszyła także coraz bardziej pogłębiona refleksja nad kierunkami ochrony drewnianego dziedzictwa. Historyczne centrum Krzemieńca uznano za rezerwat konserwatorski. Na łamach „Życia Krzemienieckie¬go” rozgorzała dyskusja nad postulowanymi metodami i skalą profesjo¬nalnej ochrony konserwatorskiej zabytkowego centrum miejscowości, czego wyrazem są teksty publicystyczne analizowane w niniejszym arty¬kule. Lokalni społecznicy, dostrzegając świadectwa degradacji krzemie¬nieckiego pejzażu architektonicznego, podejmowali próby uwrażliwienia mieszkańców na estetyczne walory tradycyjnej zabudowy. W 1937 r. Krzemieniec odwiedził Generalny Konserwator Zabytków – Wilhelm Ka¬rol Henneberg. Wizyta ta zaowocowała podpisaniem czteropunktowego programu konserwatorskiego zabytkowej dzielnicy miasteczka. Nie po¬przestano jedynie na sformułowaniu urzędowych wytycznych. W okresie międzywojennym – dzięki funduszom publicznym – w miasteczku pro¬wadzono prace konserwatorskie, obejmujące zarówno zabytki architek¬tury monumentalnej, jak i wybrane domy mieszczańskie. Krzemieniecka akcja konserwatorska została w brutalny sposób przerwana we wrześniu 1939 r. W czasie II wojny światowej omawiany zespół architektury drew¬nianej zniknął z powierzchni ziemi. Świadectwem jego istnienia są już tylko międzywojenne fotografie, teksty publicystyczne i prace plastyczne.
During the interwar period there was a growing interest in the wooden architecture of Krzemieniec. At that time, it was not only an important issue discussed in memoirs and journalistic texts, but also one of the key motifs appearing in the paintings and graphic representations of the Volhynia town. The admiration of writers, publicists and artists was also accompanied by a deeper reflection on the directions of protec¬tion of the wooden heritage. The historical centre of Krzemieniec was declared a conservation reserve. In “Życie Krzemienieckie” magazine there was a discussion on the postulated methods and scale of profes¬sional conservation protection of the historic centre of the town, which is reflected in the journalistic texts analysed in this article. Recogniz¬ing the evidence of the degradation of the architectural landscape of Krzemieniec, local community activists made attempts to sensitize the residents to the aesthetic values of traditional architecture. In 1937 Krzemieniec was visited by Wilhelm Karol Henneberg, the General Monuments Inspector. This visit resulted in the signing of a four-point conservation programme for the historic district of the town. It was not confined to the formulation of official guidelines. In the interwar period, on the basis of public funds, monument protection works were carried out in the town, including both monumental architecture and selected burgher houses. The monument protection action in Krzemieniec was brutally interrupted in September 1939. During World War II, the dis¬cussed wooden architecture complex disappeared from the surface of the earth. The only evidence of its existence are interwar photographs, journalistic texts and art works.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2019, 1; 9-34
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola gmin w zagospodarowaniu zabytkowych nieruchomości na Dolnym Śląsku
The role of communes in the use and management of historic real properties in Lower Silesia
Autorzy:
Merta-Staszczak, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537760.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
dziedzictwo kulturowe
zabytki
ochrona i użytkowanie zabytków
gminy
Dolny Śląsk
cultural heritage
monuments
protection and use of monuments
communes
Lower Silesia
Opis:
Gminy są właścicielami około 20 proc. obiektów zabytkowych na Dolnym Śląsku, a ich zadaniem jest ten zasób chronić oraz wykorzystywać na potrzeby turystyczne, społeczne i edukacyjne. Ze względu na różnorodność i dużą liczbę zabytków jest to przedsięwzięcie trudne w realizacji. Głównymi barierami są: brak funduszy, zły stan techniczny budynków, wandalizm, ale też w wielu przypadkach niedostateczna wiedza i zaangażowanie osób odpowiedzialnych za zachowanie dziedzictwa kulturowego. Celem artykułu jest analiza działań podjętych przez wybrane gminy wiejskie, miejskie i miejsko-wiejskie Dolnego Śląska w zakresie wykorzystania zabytków nieruchomych zlokalizowanych na ich terenie, zabezpieczenia i zachowania, odnowy, adaptacji do nowych funkcji oraz udostępniania mieszkańcom i turystom. Ważnymi aspektami tych działań jest wdrażanie projektów z wykorzystaniem środków krajowych i unijnych oraz podejmowanie współpracy z innymi jednostkami, szczególnie ze stowarzyszeniami i administracją państwową.
Communes own approx. 20 per cent of historic monuments in Lower Silesia. Their mission is to protect them and utilise them for tourist, social, and educational purposes. Due to the large number and diversity of monuments, it is an objective that is difficult to accomplish. The main obstacles are: lack of funds, poor technical condition of buildings, and vandalism, but in many cases, also insufficient knowledge and involvement of persons responsible for the preservation of cultural heritage. The aim of this article is to analyse activities undertaken by selected rural, urban, and rural-urban communes of Lower Silesia in respect of making use of immovable monuments located within their area, securing, preserving, and restoring those monuments, and adapting them to serve new purposes, as well as making them available to the locals and to tourists. Important aspects of such activities are the implementation of projects using national and EU funds and cooperation with other entities, in particular associations and public administration.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 2; 191-217
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona zabytkowych pojazdów w polskim systemie prawnym
Protection of Historic Vehicles in the Polish Legal System
Autorzy:
Mazurek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150981.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
zabytki techniki
pojazd kolekcjonerski
rejestr zabytków
pojazd historyczny
biała karta zabytku techniki
protection of historical monuments
technical monuments
historic vehicle
collector’s vehicle
register of historic monuments
white card of a technical monument
Opis:
Celem opracowania jest analiza rozwiązań prawnych w zakresie ochrony zabytkowych pojazdów. Poruszono problematykę dotyczącą form ochrony tej grupy zabytków oraz wskazano na regulacje prawne, których zadaniem jest ochrona dziedzictwa kulturowego. Zwrócono uwagę na kwestie postępowania i opis procedury związanej z objęciem zabytkowych pojazdów ochroną prawną. Wyjaśniono także różnice w definiowaniu pojazdów jako zabytkowych, kolekcjonerskich i unikatowych. Nie pominięto również problematyki opieki nad zabytkowymi pojazdami oraz wynikających z niej obowiązków. Omówiono ograniczenia prawa właścicieli zabytkowych pojazdów do swobodnego dysponowania własnością, a także przedstawiono procedurę rejestracji pojazdu zabytkowego oraz wysunięto uwagi de lege ferenda. Artykuł ma charakter głównie źródłowy, uwzględnia aktualnie obowiązujące przepisy prawa w zakresie zabytkowych pojazdów.
The aim of the study is to analyse the legal solutions in the field of protection of historic vehicles. The problems concerning the forms of protection of this group of monuments were discussed, and the legal regulations concerning the protection of cultural heritage were pointed out. Attention was drawn to procedural issues and description of the procedure related to the legal protection of historic vehicles. The differences in defining vehicles as historic, collector’s and unique were also explained. Issues concerning the care for historic vehicles and the resulting obligations were also raised. Restrictions on the rights of owners of historic vehicles to freely dispose of their property were discussed, as well as the procedure for registering a historic vehicle and de lege ferenda comments. The article is based on sources, taking into account the current legislation on historic vehicles.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2021, 1; 217-238
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plan Zarządzania w ochronie miasta historycznego – założenia i kluczowe działania w Planie Zarządzania Starego Miasta w Zamościu
The Management Plan for the protection of the historical town – assumptions and key measures in the Management Plan of the Old Town in Zamość
Autorzy:
Szmygin, Bogusław
Fortuna-Marek, Anna
Siwek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2107134.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
plan zarządzania
Zamość
miasto historyczne
dobro światowego dziedzictwa UNESCO
protection of historical monuments
management plan
UNESCO World Heritage Site
historical town
Opis:
W większości z 900 polskich miast historyczne śródmieścia nadają im tożsamość, a zarazem pełnią współczesne funkcje użytkowe. Ochrona zabytkowych zespołów miejskich jest jednym z najtrudniejszych zadań konserwatorskich. Decyduje o tym złożoność przedmiotu ochrony oraz fakt, iż nawet najcenniejsze zespoły muszą być żywymi organizmami. W praktyce konieczne staje się połączenie restrykcyjnej ochrony konserwatorskiej i różnego rodzaju aktywności niezbędnych dla współczesnych funkcji. W systemie ochrony dóbr światowego dziedzictwa UNESCO dostrzeganie wartości kulturowej idzie w parze ze zrozumieniem procesów współczesnych. W systemie tym tworzy się szereg instrumentów służących ochronie dobra. Jednym z nich jest Plan Zarządzania, który sumuje informacje i na ich podstawie określa sposób ochrony i zakres użytkowania dobra. W 2018 roku dla obszaru staromiejskiego w Zamościu powstał Plan Zarządzania uwzględniający powyższe założenia. Plan Zarządzania Starego Miasta w Zamościu wykracza poza bezpośrednie utrzymanie zabytkowych wartości. Prezentuje on dopuszczalne i pożądane działania, które pozwalają jednocześnie chronić i użytkować omawiany obszar. Tematyka funkcji była przedmiotem konsultacji społecznych. Dyskusji poddano założenia oraz kluczowe działania, które mają służyć funkcjonowaniu zespołu staromiejskiego. Konsultacje przeprowadzono w celu określenia priorytetów. Z konsultacji wyłączono natomiast specjalistyczne problemy konserwatorskie. Finalnie kluczowe działania zostały zaprojektowane w trzech sferach: administracyjnej, inwestycyjnej i funkcjonalnej. Uzgodniona społecznie koncepcja wyważenia potrzeb ochrony i wymagań funkcjonalnych Starego Miasta w Zamościu to przykład wdrażania w życie dyrektyw wypracowanych w sferze światowego dziedzictwa. To „dobra praktyka”, która może inspirować kolejne działania w skali kraju.
In the majority of 900 Polish towns and cities, historical centres define an identity of these localities. Simultaneously, they fulfil modern utility functions. Protection of historical urban complexes is one of the most difficult tasks in the field of conservation. It depends on the intricacy of a protection target and the fact that even the most valuable complexes must be living organisms. In practice, it becomes necessary to combine restrictive conservational protection and different activities which are crucial for modern functions. In the protection system of the UNESCO World Heritage Sites, perception of a cultural value is associated with the understanding of modern processes. In this system a range of tools can be created which serve for the site protection. One of them is the Management Plan. It collects all the information and, based on this information, defines how to protect a site and determines the extent of its use. In 2018, the Management Plan, taking the above-mentioned assumptions into account, was created for the Old Town area in Zamość. The Management Plan for the Old Town in Zamość surpasses the direct maintenance of historical values. The Plan presents acceptable and desirable activities which allow to protect the discussed area and utilise it. The issue of functions was the subject matter of social consultation. The discussion concerned the assumptions and crucial activities, which should serve for the functioning of the Old Town complex. Consultation was organised to define priorities. However, special conservational issues were excluded from the consultation. Finally, crucial activities were determined in three spheres: administrative, investment and functional. The socially agreed conception to balance the needs of protection and functional requirements of the Old Town in Zamość is an example of implementation of directives developed in the sphere of the world heritage. It is “good practice”, which can inspire further activities in the scale of the country.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2020, 2; 129-162
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZASADY OCHRONY ZABYTKÓW
THE PRINCIPLES OF THE PROTECTION OF HISTORICAL MONUMENTS
Autorzy:
Thurley, Simon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537814.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ENGLISH HERITAGE
PROTECTION OF HISTORICAL MONUMENTS
Zasady ochrony zabytków
zachowanie substancji zabytkowej w Anglii
znaczenie zabytkowych miejsc
wartość społeczna zabytku
dr Simon Thurley
Opis:
Several months ago English Heritage published a document on the principles of the protection of historical monuments, which for the first time defined the foundations for making decisions concerning the preservation of the historical substance in England. The first step in devising the document was to delineate six basic and most relevant principles: the historical substance is common property; everyone should be capable of taking part in the preservation of historical substance; it is extremely important to understand the meaning of historical sites; important sites must be administered in such a manner so as to preserve their value; decisions concerning changes must be sensible, lucid and consistent; it is essential to document such decisions and to draw from them conclusions for the future. The mentioned principles are effective only when we speak clearly about the sort of places we protect and the reasons for doing so. This is why the next part of our conservation principles pertains to the appreciation of the value of cultural heritage. Consequently, four types of value may be ascribed to a historical site: evidence, historical, aesthetic and social. The point of departure for all reflections on the fate of a historical site should be the type of values characteristic for it and the rank attached to it. The principles assist in defining why a certain place is protected and in protecting only its valuable features. We are interested in explaining and comprehending why certain steps are permitted and others not. Each protected site possesses a so-called certificate containing its description. The problem lies in the fact that the certificate does not mention the actual historical value of the given site. It is impossible to learn whether a monument is, for example, of high historical value or low value as evidence. We are thus compelled to make certain that the certificates are written in a language based on an analysis of values, which will make it known to what extent - if at all - a certain monument may be adapted. In our opinion, the document in question will alter the situation enormously and facilitate understanding our undertakings.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2008, 2; 51-54
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków w 2007 roku 17-18 kwietnia . Lublin, Kozłówka
Autorzy:
Sarnik-Konieczna, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218359.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
ochrona zabytków
architektura
zespół pałacowo-parkowy w Kozłówce
pomnik historii
International Day for the Preservation of Monuments
protection of historical monuments
architecture
palace and park in Kozłówka
monument history
Opis:
W tym roku centralne uroczystości z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, na które zaprosił Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Pan Kazimierz Michał Ujazdowski, odbywały się w dniu 18 kwietnia w Lublinie oraz w Zespole Pałacowo-Parkowym w Kozłówce - miejscach nominowanych do uznania przez Prezydenta RP za Pomniki Historii.
This year, the central celebration of the International Day for the Preservation of Monuments, which invited the Minister of Culture and National Heritage Kazimierz Michał Ujazdowski, held on 18 April in Lublin and in the Team Palace-Park Complex in Kozłówka - places nominated for the recognition by the President of Poland Monuments of History.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2007, 21; 72-81
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRZESTĘPSTWO ZBYCIA FALSYFIKATU. KOMENTARZ DO ART. 109B USTAWY O OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE NAD ZABYTKAMI
THE CRIMES OF SELLING A FORGERY COMMENTARY TO ARTICLE 109B OF THE STATUTE ON THE PROTECTION AND CARE OF HISTORICAL MONUMENTS
Autorzy:
Gadecki, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538512.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
PROTECTION OF HISTORICAL MONUMENTS - STATUTE
zbycie falsyfikatu
art. 109B ustawy o ochronie zabytków
fałszerstwo zabytków
prawo własności przemysłowej
majątkowy interes nabywców
legalna definicja zabytku
Opis:
Up to 2006 combating the forgery of historical monuments applied article 286 § 1 of the penal code (the crime of fraudulence). The statute of 24 February 2006 on changing of the statute on the protection and care of historical monuments added, i.a. article 109b: whoever sells a movable object as a movable historical monument or a historical monument as another historical monument, knowing that they are forged or remodelled, is subject to a fine, limitation of freedom or imprisonment up to two years. The presented article is a commentary on the titular crime.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2008, 2; 88-92
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Procedural Status of the Provincial Inspector of Monuments in Civil Proceedings in the Light of Legislative Changes
Autorzy:
Trzewik, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804776.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
provincial inspector of monuments
civil procedure
monuments protection
Opis:
The article presents considerations on the procedural status of the provincial inspector of monuments in civil proceedings against the background of the recent legislative changes. The procedural rights of the monuments protection authority in civil proceedings are set out in art. 95 of the act on the protection and care of monuments. As a result of the newly introduced act on the restitution of the national cultural property into the Polish legal system, this provision has been modified by removing the provincial inspector of monuments from the catalogue of monuments protection authorities authorised to use the procedural means of monuments protection in civil proceedings. Despite the understandable need to fill in the legal gap enabling the return of seized cultural goods, the recent amendment still provides a platform for academic polemics.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 3; 71-85
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Programy ochrony i opieki nad zabytkami – niedoceniony element polskiego systemu ochrony zabytków
Programs for the protection and care of monuments - an underestimated element of the Polish system of monument protection
Autorzy:
Siwek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113900.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
ochrona zabytków i miejsc
dbałość o zabytki i miejsca historyczne
opieka nad zabytkami i miejscami
zarządzanie dziedzictwem
samorząd
dokumenty strategiczne
protection of historic monuments and sites
care for historic monuments and sites
guardianship of monuments and sites
heritage management
local government
strategic documents
Opis:
Under the Act of 23 July 2003 on the Protection and Guardianship of Monuments, a coherent model for caring for historic monuments and sites on both central and local levels was introduced. This concept is intertwined with monitoring and flow of information. The system of managing documents is aimed at optimising actions pertaining to the protection of cultural heritage. As there is a clear hierarchy of these documents, which can also correlate with each other, there are sound reasons behind establishing a coherent protection policy – from municipal/communal level to the central one. National, regional, district, and municipal/communal programmes pertaining to care for historic monuments and sites are strategic tools which shape policy, direct actions towards specific aims, and reflect the will. In a number of cases, however, no programmes have ever been developed. Administrative and legal supervision is still the predominant model in the protection of monuments and sites. The period of 2003 - 2016 was the time to „become familiar” with the new tool applied in heritage protection and management. One should learn from these experiences and promote the idea of devising a coherent strategy aimed at protecting historic monuments and sites by implementing programmes on all administrative levels.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 107-115
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
INTERES INDYWIDUALNY A INTERES PUBLICZNY – KONFLIKT WARTOŚCI W PRAWNEJ OCHRONIE ZABYTKÓW
INDIVIDUAL AND PUBLIC INTEREST – A CONFLICT OF VALUES IN THE LEGAL PROTECTION OF HISTORICAL MONUMENTS
Autorzy:
Zalasińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536755.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
LEGAL PROTECTION OF HISTORICAL MONUMENTS (POLAND)
konflikt wartości w prawnej ochronie zabytków
interes publiczny a interes indywidualny
prawo własności
zasady konserwatorskie
zasada minimalnej niezbędnej ingerencji
polityka konserwatorska
zasada proporcjonalności
Opis:
In the Polish law system, cultural heritage (historical monuments) and the property law are not absolute values. The conservation administration is thus compelled to continually search for a compromise. An useful directive for delineating the limits of permissible intervention into historical substance is the principle of proportionality derived from the Constitution of the Republic of Poland, which assumes the usefulness, necessity and proportional nature of the accepted limitations. This is a tool for seeking an optimal solution that would remain in accord with the requirements and purposes of the protection of historical monuments. At the same time, it must be noted that the conservation administration is obligated to maintain such a balance of public and individual interest which would not undermine the essence of the protected value (the very core of historical value), defined upon the basis of suitably conducted historical studies of the given monument.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2008, 2; 83-87
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy formalno-prawne związane z rozpoznaniem archeologicznym wykonywanym na trasach inwestycji drogowych, czyli rzecz o fallusie i głosie wołającego na puszczy
Selected formal and legal issues related to the initial archaeological survey carried out on the routes of road investment, that is, about the phallus and a voice crying in the wilderness
Autorzy:
Bugaj, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896919.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
protection of archaeological heritage
pre-development initial archaeological survey
Act on the protection and the guardianship of monuments
General Directorate for National Roads and Motorways
Polish Archaeological Record
Opis:
The article mentions several issues related to the initial archaeological survey financed by the General Directorate for National Roads and Motorways and to the program of “Polish Archaeological Record”. The attention was drawn to imperfect legal provisions included in the Act on the protection and the guardianship of monuments in force, which prevent the effective protection of the archaeological heritage and the smooth execution of building investments. The identification of archaeological sites before the execution of a building investment is of a key significance and is supposed to protect the artefacts from destruction and prevent the suspension of the building works - it is in the interest of both the monument protection services and the building sector. Carrying out the advance surface survey and test excavations in the area of the planned road investments should be a rule. Moreover, the test excavations on a wide scale should be the basic method for the screening of the area. In the Polish legal reality, it is difficult to implement.
Źródło:
Raport; 2015, 10; 299-308
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewitalizacja i zagospodarowanie turystyczne podziemnych wyrobisk górniczych zabytkowej kopalni złota i arsenu w Złotym Stoku
Revitalisation and tourist management of the underground mining excavations in the monumental gold and arsen mine in Złoty Stok
Autorzy:
Mikoś, T.
Chmura, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350386.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
górnictwo kruszcowe
historia górnictwa
wyrobiska zabytkowe
stare kopalnie
ochrona zabytków podziemnych
geoturystyka
ore mining
history of mining
underground of past
old mines
protection of the underground monuments
geotourism
Opis:
W 1961 roku z przyczyn ekonomicznych zaprzestano eksploatacji w kopalni złota i arsenu w Złotym Stoku. Był to najstarszy ośrodek górniczo-hutniczy w Polsce. Nieczynna kopalnia, po wieloletnim procesie rewitalizacji pełni dziś funkcję kopalni turystycznej, którą odwiedza ponad 120 tys. turystów rocznie. Zwiększająca się ciągle liczba zwiedzających wymogła na właścicielach i zarządzie kopalni konieczność usprawnienia ruchu turystycznego. W tym celu wykonano połączenie sztolni Czarnej Dolnej ze sztolnią Czarną Górną, reaktywowano zlikwidowaną kolejkę podziemną i zmodernizowano trasę turystyczną pod kątem zwiększenia jej atrakcyjności i przepustowości.
In 1961 the exploitation of gold and arsenic in the mine on Złoty Stok was abandoned due to economic reasons. It was the oldest mining and metallurgical centre in Poland. After many years of revitalisation the closed mine became a tourist destination, which is visited by more than 120 thousand tourists every year. The growing number of visitors necessitated from the owners of the Gold Mine some nationalisation of the tourist traffic. To meet this need a connection between Czarna Dolna drift and Czarna Górna drift was made; they also reactivated the underground train and modernised its route.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2008, 32, 4; 41-53
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magazyny archeologiczne w Polsce – kwestia przechowywania zabytków archeologicznych, czyli rzecz o stajniach Augiasza i kilka przykładów dobrych praktyk
Archaeological warehouses in Poland – the issue of storing archaeological monuments, that is about the Augeas’ stables, and some examples of good practices
Autorzy:
Bugaj, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896949.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
archaeological warehouses
storage of archaeological monuments
protection of archaeological heritage
Opis:
In Poland, there is a problem with the proper storage of portable archaeological monuments. This is one of the most important, if not the most important issue of archaeological heritage management. Archaeological monuments are owned by the State that does not properly fulfil its obligations. The lack of a good system and organization, effective law, and above all, proper storage space for archaeological monuments is a fact and this is a nationwide issue. This article deals with the legal and practical issues related to the subject matter. Several storage and study facilities, which were created in Poland by local archaeological milieus, are also presented. These are examples of good practices and responsible attitudes, which can serve as models to be followed. However, at the country level, the problem of storing archaeological monuments remains unresolved and requires a systemic approach, not the bottom-up initiatives and solutions.
Źródło:
Raport; 2018, 13; 155-169
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia i współczesność na szlaku zabytków techniki staropolskiego zagłębia przemysłowego ze szczególnym uwzględnieniem „koncepcji otwartego muzeum przemysłu w Samsonowie”
Autorzy:
Czmuchowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/422557.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
Old Polish Industrial District
technology monuments track of Silesia region
Samsonow
monuments protection
Opis:
The article presents major monuments on the track of Old Polish Industrial District and also three tracks where postindustrial structures were found. The first example is Technology Monuments track of Silesia Region, where there are managed rationally particular buildings thanks to the engagement of many persons and institutions. The second instance is the industrial art monuments being for many years under professional care and patronage of Technology Museum in Warsaw. The third example is a situation when regional authorities and conservation services do not feel obliged to take care of unique postindustrial buildings on their own area, although they have full awareness of their historical wealth. There is not enough sense of care possible to make proper maintenance and rational use of so called lasting ruin, the example of which is the nineteenth-century construction of blast-furnace “Josef” in Samsonow.
Źródło:
Nauki Społeczne; 2013, 1(7); 147-166
2080-6019
Pojawia się w:
Nauki Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze dokumenty strategiczne określające zmiany w podejściu do modernizacji zabytków w Polsce
The latest strategic documents specifying changes in the approach to the modernization of monuments in Poland
Autorzy:
Pałubska, Katarzyna
Zalasińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172436.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
modernizacja zabytku
termomodernizacja zabytków
system ochrony zabytków
modernization of monuments
thermomodernization of monuments
monument protection system
Opis:
Jednym z głównych priorytetów działania wszystkich krajów Unii Europejskiej, w tym również Polski, staje się przeciwdziałanie negatywnym zmianom klimatycznym, poprawa efektywności energetycznej, dostępności infrastruktury transportowej i obiektów publicznych. Wskazane do realizacji w bardzo krótkiej perspektywie czasowej zadania obligują kraje członkowskie UE do opracowania i wdrożenia dokumentów strategicznych, określających sposoby radzenia sobie z pogarszającym się stanem środowiska, infrastruktury i działaniami dyskryminującymi osoby o szczególnych potrzebach. W artykule zostaną omówione najważniejsze strategie, plany, projekty oraz planowane zmiany ustawodawcze mające duży, choć trudny aktualnie do oszacowania, wpływ na ochronę zabytków, m.in. Strategia renowacji budynków, Nowa strategia zmian klimatycznych i ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Krajowy Program Kolejowy i projekty EU realizowane w ramach wdrażania tych dokumentów w Polsce. Artykuł podejmie polemikę z propozycjami modernizacji i adaptacji zabytków w ramach programów wspomagających realizacje wspomnianych priorytetów, wykazując ich degradacyjny wpływ na zasób zabytkowy i nierealność wdrożenia postulowanych zaleceń w środowisku służb konserwatorskich. Jednocześnie przedstawia alternatywne rekomendacje i możliwości podejścia do problemu, wskazując niewykorzystywany potencjał zabytków, propozycje rozwiązań, których dostrzeżenie w dokumentach strategicznych, popularyzacja, a następnie dofinansowanie ze źródeł alternatywnych, mogłoby przyczynić się do poprawy parametrów jakościowych wskazanych priorytetów.
One of the main priorities of all European Union countries, including Poland, is counteracting negative climate change, improving energy efficiency, accessibility of transport infrastructure and public facilities. Tasks identified for implementation in the very short term oblige EU member states to develop and implement strategic documents, specifying ways to cope with the deteriorating state of the environment, infrastructure and activities that discriminate against people with special needs. The article will discuss the most important strategies, plans, projects and planned legislative changes that have a large, but currently difficult to estimate, impact on the protection of historic buildings, including the Strategy for Rehabilitation of Buildings, the New Climate Change Strategy and the Act on Ensuring Accessibility for Persons with Special Needs, the National Railway Programme and EU projects implemented as part of the implementation of these documents in Poland. The article will undertake polemics with the proposals for the modernization and adaptation of historic buildings within the programs supporting the implementation of the priorities mentioned above, showing their degrading influence on the historic stock and the unrealistic implementation of the postulated recommendations in the environment of conservation services. At the same time, the author presents alternative recommendations and possibilities of approaching the problem, indicating the unused potential of historical buildings and proposing solutions which, if recognized in strategic documents, popularized and then financed from alternative sources, could contribute to improving the quality parameters of the indicated priorities.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2021, 11; 127--142
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gminna ewidencja zabytków. Luki w przepisach prawnych, problemy praktyczne i propozycje de lege ferenda
District register of monuments. Gaps in the legal regulations, practice problems and de lege ferenda suggestions
Autorzy:
Penszyńska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/697056.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Gminna Ewidencja Zabytków
ochrona zabytków
gmina
ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
konserwator zabytków
District Register of Monuments
monuments protection
commune
monuments protection and care act
monuments conservator
Opis:
The article is the issue of the district register of monuments due to the doubts with it. An important problem is the fact that the theory of law is not adapted to the practice which the monuments conservators deal with. Numerous gaps in the legal regulations lead to situations, when entry and deletion of the monument from the register are unclear. It is a great need to create new regulations in the Monument Protection and Care Act (2003) that could make the procedure more intelligible.
Niniejszy artykuł dotyczy gminnej ewidencji zabytków oraz wątpliwości, które budzi jej niedostateczne uregulowanie w polskim prawie. Poważnym problemem jest niedostosowanie regulacji prawnej do praktyki, z którą zmagają się organy administracji, zwłaszcza konserwatorzy zabytków. Liczne luki w przepisach prowadzą do niejasności wpisu i wykreślenia obiektu z ewidencji. Zwraca uwagę potrzeba nowelizacji ustawy o ochroniezabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r., by procedura stała się klarowna.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2020, 18, 1; 105-118
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pontiseum – zbiór eksponatów historycznych, będących poza klasyfikacją zabytków
Pontiseum - a collection of historical exhibits that are outside the classification of monuments
Autorzy:
Rymsza, Barbara
Mistewicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113997.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
Pontiseum
bridges
protection
preservation
monuments of technology
mosty
ochrona
zabytki techniki
Opis:
Pontiseum, a place where pieces of the oldest bridges ever built in Warsaw are exhibited, was open in 2014 at the Road and Bridge Research Institute. This article describes how documents pertaining to proper classification of bridge remains and determining their status and establishment of ownership rights circulate between administrative bodies. Since bridge remains have not been classified as historic monuments, parties of proceedings interpreted them in different ways. Moreover, the article also explains the rules governing inclusion of similar items considered as historic monuments under different categories. The authors emphasize that it is of utmost importance to preserve them for future generations.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 2; 109-116
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektka, projektantka, inwentaryzatorka i urzędniczka. Aktywność zawodowa Gizelli Gryczyńskiej w latach 1932–1939
Architect, Designer, Inventory Taker and Clerk. Professional Activity of Gizella Gryczyńska in the Years 1932–1939
Autorzy:
Lasek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15619075.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gizella Margulies
Gizella Gryczyńska
Jews
history of Jews in Poland
inventorying historical monuments
Kazimierz Dolny
shtetl
female architects
architecture
Great Depression
Society for the Protection of the Monuments of the Past
Central Office for Inventorying Historic Monuments
Labour Fund
Żydzi
historia Żydów w Polsce
inwenaryzacja zabytków
sztetl
architektki
architektura
wielki kryzys
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
Centralne Biuro Inwentaryzacji Zabytków Sztuki
Fundusz Pracy
Opis:
Celem artykułu jest uzupełnienie biografii Gizelli Gryczyńskiej (do 1936 r. używającej panieńskiego nazwiska Margulies) - polskiej architektki pochodzenia żydowskiego. Analiza źródeł archiwalnych oraz materiałów zgromadzonych w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN umożliwiła zaprezentowanie aktywności Gizelli Gryczyńskiej na polu inwentaryzacji zabytków. W artykule omówiono jej udział w akcji inwentaryzacyjnej w Kazimierzu Dolnym, prowadzonej w latach 1933–1934 pod egidą Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w ramach rządowego Funduszu Pracy. Jednoczenie dzięki kwerendom w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Dziale Ewidencji Studentów Politechniki Warszawskiej udało się ujawnić szereg nieznanych dotąd materiałów źródłowych, rzucających nowe światło na działalność zawodową i życie osobiste Gizelli Gryczyńskiej po 1936 r., a tym samym ukazać dorobek życiowy bohaterki artykułu w odmiennej perspektywie, z uwzględnieniem kontekstu ekonomicznego i społecznego tamtych czasów.
The aim of the article is to supplement the biography of Gizella Gryczyńska, until 1936 Margulies, a Polish architect of Jewish origin. An analysis of archival sources and materials from the Collections of Photographs and Survey Drawings held at the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences has made it possible to present her activity in the field of inventorying historical monuments. The article describes Gizella Gryczyńska's participation in the inventory-taking action conducted in the years 1933–1934 in Kazimierz Dolny under the aegis of the Society for the Protection of the Monuments of the Past in the framework of the governmental Labour Fund. At the same time, search queries conducted in the State Archive in Kielce and in the Student Records Division of the Warsaw University of Technology revealed a number of hitherto unknown source materials that shed new light on Gryczyńska's professional activity and personal life after the year 1936. Thus, it has been possible to present her achievements in a new perspective, taking under consideration the economic and social context of the era.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 4; 981-1006
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie samorządów w ochronie zabytków. Propozycje zmian
The importance of local governments in the protection of monuments. Suggestions for changes
Autorzy:
Gwiazdowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113844.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
change of the political system
local government subsidies on historic monuments and sites
cooperation with NGOs
legal instruments in protection of monuments and sites
local government historic preservation officers
scope of duties
legislative and organisational competences of local government bodies
selection of competences
zmiana systemu politycznego
dotacje samorządowe na zabytki i miejsca historyczne
współpraca z organizacjami pozarządowymi
instrumenty prawne w zakresie ochrony zabytków i miejsc
samorządy
konserwator zabytków
zakres obowiązków
kompetencje legislacyjne i organizacyjne organów samorządu terytorialnego
dobór kompetencji
Opis:
Changes made to the administration system in Poland in the years 1989–1990 were aimed at decentralising state government and increasing the importance of local government bodies. The author of this article reckons that this idea has not been reflected in the Polish body of law yet. There are no legal regulations provided in the provisions of law – not only in terms of the legal situation of historic preservation offices but also with regard to deciding what should fall under the authority of local government bodies. Scope of duties of local government historic preservation officers working in separate offices should be similar to the one that individual departments have. Moreover, authority should no longer be granted on discretionary basis. A principle should be therefore formulated that everything what comes within the competence of historic preservation officers must comply with statutory legislation. If a local government body wants to be delegated either full or partial authority, it should prove that it has both organisational and financial capacity to exercise it. We should therefore work towards a complete solution which would be practical and possible to adopt on both state and regional scale.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2016, 1; 71-76
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między teorią a praktyką. Aktywność Józefa Łepkowskiego w dziedzinie konserwacji zabytków
Autorzy:
Antoniewicz-Goraj, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218214.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Łepkowski Józef Aleksander
konserwacja zabytków
ochrona dziedzictwa kulturowego
conservation of monuments
protection of cultural heritage
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2005, 17; 14-24
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy prawa i organizacji administracji konserwatorskiej w 100-lecie powstania niepodległych służb ochrony zabytków w Polsce
Perspectives of law and organisation of conservation administration on the 100th anniversary of establishing independent monument protection services in Poland
Autorzy:
Dobosz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218655.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
ochrona zabytków
dekret Rady Regencyjnej z dnia 31 października 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury
monument protection
decree of the Regency Council on October 31, 1918 on the protection of art and culture monuments
Opis:
Przedmiotem prowadzonych rozważań są perspektywy prawa i organizacji administracji konserwatorskiej w 100-lecie powstania niepodległych służb ochrony zabytków w Polsce. Autor w pierwszej części swoich rozważań koncentruje się na okolicznościach wydania dekretu Rady Regencyjnej z dnia 31 października 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury. W dalszej części zaprezentowane zostały zmiany obowiązującego prawa ochrony zabytków od 1918 r. aż do dnia dzisiejszego. Istotnym elementem opracowania jest zaakcentowanie roli służb ochrony zabytków w realizacji zadań ochrony zabytków. W ostatniej części opracowania zaprezentowane zostały sugestie o charakterze de lege ferenda w zakresie zmian w polskim systemie ochrony zabytków.
The current considerations address the perspectives of law and organisation of conservation administration on the 100th anniversary of establishing independent monument protection services in Poland. In the first part of his considerations, the Author concentrates on the circumstances in which the Regency Council issued its decree on October 31, 1918 on the protection of art and culture monuments. Changes in the law on monument protection since the year 1918 until the present day have been presented further on. A significant element of the study is emphasising the role of conservation services in realising monument protection tasks. The last part of the study presents de lege ferenda suggestions concerning changes in the Polish monument protection system.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 56; 53-62
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe spojrzenie na pałac biskupów płockich w Broku
A New Assessment of the Płock Bishops’ Palace in Brok
Autorzy:
Lasek, Piotr
Związek, Tomasz
Wółkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23322367.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Brok
palace
Henryk Firlej
the bishopric of Płock
ceremonial residence architecture
Baroque architecture
episcopal residences
villas
Jan Wolff
Society for the Protection of Historic Monuments
Jarosław Wojciechowski
pałac
biskupstwo płockie
architektura rezydencjonalna
architektura barokowa
rezydencje biskupie
wille
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
Opis:
Problematykę biskupiego pałacu czy też willi w Broku podejmowano w licznych opracowaniach. Niemal całkowite zniszczenie zabytku utrudniało jednak prowadzenie pogłębionych badań nad jego pierwotną architekturą i zdefiniowanie kręgu potencjalnych budowniczych. Funkcja budowli oraz jej nazewnictwo również pozostawało niejasne, ponieważ w niektórych materiałach określano ją jako zamek. Na podstawie dokumentacji wizualnej i dotychczas nieznanych oraz niewykorzystanych źródeł pisanych przedstawiono w artykule nowe ustalenia na temat architektury pałacu, umożliwiające jego pełną rekonstrukcję. Ustalenia te nie tylko uzupełniają w istotny sposób historię budowy, ale też otwierają interesujące perspektywy badawcze dotyczące kwestii genezy stylistycznej, wykonawstwa, funkcji, znaczenia, wreszcie miejsca, jakie pałac zajmował w architekturze rezydencjonalnej Polski 1. ćwierci XVII stulecia.
The issue of the episcopal palace – or villa – in Brok has been addressed in numerous studies. The nearly complete destruction of the structure, however, made it difficult to conduct in-depth research into its original architecture and to define the circle of its potential builders. The function of the building and the relevant terminology were unclear as well, since some sources referred to it as a castle. On the basis of visual documentation and hitherto unknown and unused written sources, the article presents new findings on the architecture of the palace, enabling its full reconstruction. These findings not only materially supplement its construction history, but also open up interesting research perspectives on the questions of the palace’s stylistic origins, the builders involved in its construction, its function, significance, and finally the place it occupied in the residential architecture of Poland in the first quarter of the 17th century.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 3; 147-178
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz Wilanowa – jego przemiany i możliwości ochrony
Wilanów landscape – development and possibilities of protection
Autorzy:
Sikora, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87477.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
Wilanów
zmiany krajobrazu
ochrona zabytków
cultural landscape
changes of landscape
monuments protection
Opis:
W poniższym tekście omówiono rozwój, stan zachowania i możliwości ochrony krajobrazu kulturowego, powiązanego z rezydencją wilanowską. Obszar ten, o ponadlokalnych wartościach historycznych, artystycznych i naukowych, od lat ulega degradacji w wyniku nowych inwestycji, powstających bez poszanowania dla zastanych wartości. Autorka opisuje dotychczasowe formy jego ochrony, wskazując na ich małą skuteczność. W podsumowaniu wskazuje na wpis do rejestru zabytków krajobrazu kulturowego Wilanowa jako formę ochrony prawnej, która stworzy warunki do zachowania jego wartości.
In the following text the author discusses the development, existing state and possibilities of protection of cultural landscape associated with the residence of Wilanów. This area, characterized by significant historical, artistic and scientific values, for years was degraded which was a result of new investments, emerging with no respect for existing values. The author discusses the existing forms of protection, pointing to their low effectiveness. In the summary author indicates that the entry in the register of monuments of Wilanów cultural landscape would be the most effective form of its legal protection in terms of the preservation of its values.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2017, 36; 9-20
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona substancji czy formy w zabytkach epoki modernizmu
Protection of the substance or the form in the monuments of the modernist era
Autorzy:
Korpała, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217986.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
modernizm
autentyzm
zabytki XX wieku
ochrona zabytków
modernism
authenticity
historical monuments of the twentieth century
protection of monument
Opis:
Zagadnienie, czy chronić substancję czy formę, nie budzi żadnych wątpliwości wobec dawnych zabytków (ochrona reliktów murów oraz często niekompletnych kompozycji dekoracji plastycznych). W odniesieniu do architektury XX-wiecznej zakres remontów i prac konserwatorskich koncentruje się na formie i wyglądzie podobnym do dawnego, a wartość oryginalnego materiału jest niedoceniana. Obecny stan budynków modernistycznych jest uwarunkowany sposobem ich użytkowania. Nieuchronny jest też proces degradacji materiałów budowlanych. Budowle zaniedbane przez brak należytej opieki są remontowane lub modernizowane wówczas, gdy ktoś doceni ich wartość architektoniczną. Remont i ewentualna konserwacja rozpoczyna się wtedy, kiedy budynek jest mocno zdegradowany. Wówczas podejmowane są działania mocno ingerujące w autentyczną tkankę. Zakres ingerencji konserwatorskich poszerzany jest zwykle o dostosowanie do współczesnych wymogów funkcjonalnych. Budynek dostosowuje się do potrzeb prawa budowlanego i wymogów termoizolacyjności docieplając ściany i wymieniając okna. Efektem tych działań jest zgoda na wymianę autentycznych materiałów – np. wypraw elewacyjnych z tynków szlachetnych, wymiana ruchomego wyposażenia, jak w omówionym w artykule przykładzie Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki. Nowy detal otrzymuje wygląd zbliżony do elementów dawnych. Wymiana materiałów wiąże się też z dostosowaniem do współczesnych potrzeb i przepisów prawa budowlanego. Istnieje więc duża sprzeczność pomiędzy tradycyjną ochroną zabytków i doktryną konserwatorską a prowadzonymi pracami. Modernizacje i adaptacje budynków XX-wiecznych powinny respektować ideowe założenia modernizmu odnoszące się do zachowania bryły i ściśle związanej z nią funkcji. Powinny też dążyć do zachowania w możliwie największym stopniu oryginalnej substancji. Wartość materii XX-wiecznej nie jest mniejsza niż pochodzącej z epok starszych. Upływ czasu sprawia też, że traktowanie detali modernistycznych jako współczesnych staje się całkowicie nieuzasadnione.
The question whether to protect the substance or the form does not raise any doubts in relation to ancient monuments (preserving relics of walls and frequently incomplete compositions of artistic decorations). In reference to the architecture of the 20th century, the range of renovation and conservation work has been focused on the form and appearance resembling the original, while the value of the genuine material is underestimated. The current state of modernist buildings depends on the way in which they have been used. The degradation process of building materials is also inevitable. Buildings neglected through insufficient care are renovated or modernised when someone appreciates their architectonic value. Renovation and possible conservation commence when a building is badly deteriorated. Then activities which seriously interfere into the authentic tissue are undertaken. The extent of conservation interference is usually augmented with adaptation to contemporary functional requirements. Buildings are adjusted to meet the requirements of the building law and thermal-insulation standards by adding wall insulation and replacing windows. Such activities mean agreeing to exchanging authentic materials – e.g. refined plaster on elevations or replacing portable furnishings as in the Congress Hall of the Palace of Science and Culture discussed in the article. New details acquire the appearance resembling the former elements. Replacing materials is also accompanied by adjustment to current requirements of the building law. Thus there exists a huge discrepancy between traditional monument protection and conservation doctrine, and the carried out work. Modernisations and adaptations of 20th-century buildings ought to respect the ideological assumptions of the modernism referring to preserving the shape and the function closely connected to it. They should also aim at preserving the original substance to the largest possible extent. The value of the 20th-century matter is not lower than that from previous epochs. The passage of time also proves the treatment of modernist details as contemporary to be entirely unjustified.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 51-62
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakłady „Telefunkena” na warszawskim Kamionku, cz. II
“Telefunken” factory in Kamionek in Warsaw, p. II
Autorzy:
Dąbrowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217791.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Warszawa
Telefunken
budownictwo przemysłowe
zabytki techniki
ochrona zabytków
Warsaw
industrial buildings
monuments of technology
monument protection
Opis:
Zespół zabudowy przemysłowej przy ul. Owsianej 14 na warszawskim Kamionku składa się z trzech zasadniczych elementów: budynku biurowego usytuowanego wzdłuż ul. Owsianej, budynku produkcyjnego w głębi działki oraz pozostałości budynku kotłowni wraz z kominem, obniżonym o połowę po rozbiórce w końcu 2015 r. Całość dopełnia wąski zrujnowany budynek usytuowany wzdłuż wschodniej granicy działki. Budynek biurowy wzniesiony został w 1937 r. jako prostokątna w rzucie, dwukondygnacyjna budowla. W wyniku przebudowy w latach 1940–1941 budynek powiększono od strony północnej o „ścięty” bok usytuowany wzdłuż pierwotnej granicy działki, a także podwyższono go do pięciu kondygnacji. Budynek ma konstrukcję żelbetową, szkieletową, wypełnioną cegłą pełną ceramiczną. Charakteryzuje się prostymi, wieloosiowymi dłuższymi elewacjami, w których wyodrębniają się: wjazd na teren zakładu i klatka schodowa (w elewacji tylnej). Budynek produkcyjny – podobnie jak biurowy – wzniesiono w 1933 r. w konstrukcji żelbetowej, szkieletowej, wypełnionej cegłą pełną ceramiczną. Budynek ma wieloosiowe elewacje z dwoma wyraźnie zaakcentowanymi osiami mieszczącymi klatki schodowe. Budynek kotłowni został wzniesiony najpóźniej – w wyniku rozbudowy zakładów zapoczątkowanej w 1940 r. Był to budynek parterowy, jednoprzestrzenny, wzniesiony z cegły pełnej ceramicznej, od zewnątrz licowanej (jak pozostałe budynki zakładów) szarą cegłą cementową. Nakryty był dachem krążynowym krytym papą. Obok wzniesiony został wysoki, smukły, ceglany komin. Wszystkie budynki miały elewacje licowane szarą cegłą cementową – podobnie jak obiekty innych zakładów przemysłowych na Kamionku wznoszonych w okresie międzywojennym – Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych czy Fabryki Aparatów Elektrycznych Kazimierza Szpotańskiego. Obiekty dawnych Krajowych Zakładów Telefunken SA są nieużytkowane od lat 90. XX w. Pomimo ujęcia ich w gminnej ewidencji zabytków Miasta st. Warszawy oraz ochrony uwzględnionej w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jedynie nadanie im nowej funkcji i poddanie kompleksowej rewaloryzacji uchroni je od całkowitej zagłady. A są one w chwili obecnej jednymi z nielicznych materialnych świadków bujnego rozwoju przemysłu na Kamionku w okresie międzywojennym.
The industrial building complex at 14 Owsiana St. in the Kamionek district in Warsaw consists of three fundamental elements: the office building located along Owsiana St., the production building deeper into the plot and relics of the boiler house with the chimney that is half its original height after the demolition at the end of 2015. The whole is completed with the narrow ruined building situated along the east border of the plot. The office building was erected in 1937 as a two-storey construction on a rectangular plan. As a result of renovation in the years 1940–1941, on the north side a “truncated” side situated along the original border of the plot was added to the building which was also made five-storey high. The building has a reinforced-concrete framework construction filled in with full ceramic brick. It is characterised by straight, multi-axes longer elevations in which the entrance to the factory and the stairwell (in the back elevation) are clearly distinguishable. The production building – like the office building – was erected in 1933, using the reinforced-concrete framework construction filled in with full ceramic brick. The building has multi-axes elevations with two clearly highlighted axes housing the stairwells. The boiler house was erected last – as a result of expanding the factory – commenced in the year 1940. It was a one storey, open-space building, built from full ceramic brick, on the outside lined (like the remaining factory buildings) with grey cement brick. It had a curved board roof covered with tar paper. Next to it a tall, slender, brick chimney was erected. All the buildings had elevations lined with grey cement brick – similarly to objects of other industrial plants in Kamionek erected during the inter-war period, e.g. National Tele – and Radio-engineering Factory or the Kazimierz Szpotański’s Factory of Electrical Apparatus. The objects of the former National Company Telefunken SA have not been used since the 1990s. Despite being entered in the district monument records of the capital city of Warsaw and protection included in the project of the local spatial development plan, only giving the buildings a new function and subjecting them to complex revalorization will save them from complete destruction. And at the moment, they are ones of the few pieces of material evidence of the vigorous industrial development in Kamionek during the inter-war period.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 54; 121-128
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co chcemy chronić? Refleksje na temat kryteriów obejmowania zabytku ochroną konserwatorską
What do we want to protect? Thoughts on the criteria for putting a monument under conservation protection
Autorzy:
Brudnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23203213.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytek
wpis do rejestru zabytków
ujęcie zabytku w ewidencji zabytków
waloryzacja zabytków
klasyfikacja zabytków
kryteria objęcia zabytku ochroną konserwatorską
monument
entry in the register of monuments
criteria for putting a monument under conservation protection
classification of monuments
inclusion of a monument in the records of monuments
valorization of monuments
Opis:
W związku z dwudziestoleciem obowiązywania Ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami autor stawia zasadnicze pytania dotyczące przedmiotu ochrony prawnej, to jest rozumienia prawnej definicji zabytku, granicy oddzielającej zabytki od innych obiektów dawnych oraz kryteriów przesądzających o tym, który obiekt winien trafić do rejestru zabytków, a który – jedynie do wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków. W poszukiwaniu odpowiedzi w pierwszej kolejności prześledzono przepisy ustawy i przeanalizowano poszczególne kategorie zabytków w kontekście zakresu przyznanej ochrony prawnej oraz kryteria, na których podstawie dany obiekt ma być kwalifikowany do określonej kategorii. Następnie omówiono prowadzony w ostatnich latach dyskurs przedstawicieli środowiska konserwatorskiego, który dotyczył zagadnień związanych z wartościowaniem zabytków, w tym prac nad ujednolicaniem kryteriów waloryzacji. Przedstawiono także zróżnicowane stanowiska w kwestii kryteriów wpisania zabytku do rejestru, prezentowane w decyzjach organów ochrony zabytków oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych. Rezultatem prowadzonej analizy są krytyczne wnioski dotyczące braku jednolitych i powszechnie zrozumiałych standardów oceny zasobu zabytkowego i sposobu interpretacji prawnego pojęcia zabytku oraz niejasnych kryteriów mających przesądzać o tym, który obiekt winien trafić do rejestru zabytków. Artykuł wieńczą refleksje na temat działań, które w ocenie autora winny zostać podjęte, by uporządkować proces wartościowania zabytków.
In conjunction with the twentieth anniversary of the Act of 23 July 2003 on the protection and care of historical monuments, the author raises some fundamental questions concerning the subject of legal protection, that is, the understanding of the legal definition of a monument, the borderline separating monuments from other historical objects, and the criteria determining which objects should be included in the central register of monuments, and which should only be included in voivodship or municipal records of monuments. In order to find an answer, first the provisions of the Act were examined, and the various categories of monuments analysed with regard to the scope of legal protection provided and the criteria for qualifying them to a particular category. Then the discourse that has been taking place in recent years among representatives of the conservation community is discussed; this concerns issues related to the valuation of monuments, including work on standardizing the criteria for their valorization. Also presented are the differing views on the issue of the criteria for entering a monument in the register, as expressed in the decisions of monument protection authorities and in the rulings of administrative courts. The result of the analysis is a critique of the lack of consistent and generally understood standards for the evaluation of historic monuments and how the legal concept of a monument should be interpreted, as well as vague criteria to determine which objects should be included in the register of monuments. The article concludes with reflections on actions which, in the author’s opinion, should be taken to organize the process of valuation of monuments.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 9-34
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag nad przemianami podejścia do autentyzmu materii budowli w kontekście odbioru społecznego w XXI wieku
A few remarks on the changes in the approach to the authenticity of building matter in the context of social perception in the twenty-first century
Autorzy:
Rudnicka-Bogusz, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171900.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
autentyzm zabytków i dziedzictwa
rekonstrukcja
rewitalizacja
teoria ochrony dziedzictwa
heritologia
authenticity of monuments and heritage
reconstruction
revitalization
theory of heritage protection
heritology
Opis:
Pojęcie autentyzmu i wartości zabytków uległo ogromnym przemianom, ciążąc od autentyzmu dokumentu do autentyczności doznań odbiorcy. Wynika to z rozwinięcia pojęcia zabytku do wielopostaciowego dziedzictwa kulturowego. Począwszy od „ojców założycieli” zinstytucjonalizowanej ochrony zabytków, poprzez pierwsze akty międzynarodowe, podstawową wartość zabytku stanowiła oryginalność materii budowlanej. Druga wojna światowa zachwiała tym dogmatem. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych stosowano retrowersje i rekonstrukcje zniszczonych obiektów; w latach sześćdziesiątych zabytki pielęgnowano dla wartości estetycznej, historycznej i naukowej; w siedemdziesiątych i osiemdziesiątych pojęcie „znaczenia kulturowego” objęło wartości społeczną i duchową. Dokument z Nara rozszerzył aspekty autentyzmu o „nastrój i ekspresję”. Wiek XXI wprowadził w ochronę dziedzictwa niematerialnego i genius loci możliwość wirtualnej rekonstrukcji. Autentyzm stał się wartością sumaryczną dziedzictwa materialnego i niematerialnego.
The concept of authenticity and value of monuments has undergone enormous changes, developing from the authenticity of the document to the authenticity of the recipient’s experience. This is due to the evolution of the very concept of a monument into a multi-form cultural heritage. Beginning with the “founding fathers” of the institutionalized protection of monuments, through the first international acts, the original value of a monument was the authenticity of the building material. The Second World War shattered this dogma. In the 1940s and 1950s, retroversion and reconstruction of damaged structures were used; in the 1960s, monuments were looked after for their aesthetic, historical and scientific value; in the 1970s and 1980s the concept of “cultural significance” encompassed social and spiritual values. The Nara Document extended aspects of authenticity to include “spirit and feeling.” The twenty-first century introduced the possibility of virtual reconstruction in the protection of intangible heritage and genius loci. Authenticity has become the sum value of tangible and intangible heritage.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 71; 7--19
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish central museum repository for Gdańsk Voivodeship. Part 2: in Sopot and in Oliwa
Polska centralna zbiornica muzealna na Województwo Gdańskie. Część 2. W Sopocie i w Oliwie
Autorzy:
Kamińska, Lidia Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/432813.pdf
Data publikacji:
2019-09-18
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Polish Central Museum Repository (PCZM)
Gdańsk Voivodeship
Ministry of Culture and Art (MKiS) and Central Directorate of Museums and Collection Protection (NDMiOZ)
transport campaign
Sopot Repository
Oliwa Repository
former manorial property
former German property
protection of movable monuments
Polska Centralna Zbiornica Muzealna
województwo gdańskie
Ministerstwo Kultury i Sztuki Naczelna Dyrekcja Muzeów i Ochrony Zabytków
akcja zwózkowa
składnica sopocka
składnica oliwska
mienie podworskie
mienie poniemieckie
zabezpieczanie zabytków ruchomych
Opis:
The second part of the paper on the repositories located in Sopot and Gdańsk-Oliwa refers to the articles on Polish conservation and museum repositories published in the previous issues of the ‘Muzealnictwo’ Annual, particularly in the 2018 issue No. 59. The paper covers the period 1945–1949, in which the first stage of the transport of the artistic collections to the Polish Central Museum Repository in the Gdańsk Voivodeship (PCZM) took place. Established in 1945 by the Ministry of Culture and Art (MKiS) and the Central Directorate of Museums and Collection Protection (NDMiOZ), the institution was meant to collect moveable heritage that on the grounds of the decrees issued at the time was becoming property of the Treasury of State. The main PCZM’s seat was located in Sopot, the second in Gdańsk-Oliwa. The activity of the Repository is described, and so are the responsibilities of its staff and management, number of monuments collected at a given period, operation principles, administrative reporting, financing, outlays on the edifices of the Repository buildings. Furthermore, legal and political conditioning for PCZM’s operations are given. The issued decrees and ordinances changing the political regime in the country are given; they had a direct impact on the property collected at the Repository: abandoned, former German, and former manorial and on its ownership transfer. Moreover, extracts from instructions, orders, and circulars issued by the then administration, and affecting PCZM’s goals and operating are quoted; additionally, localities from which objects were transferred to PCZM are given, and sources to further investigate the topic are pointed to.
Druga część szkicu o składnicach ulokowanych w Sopocie i w Gdańsku–Oliwie nawiązuje do treści artykułów o polskich składnicach konserwatorskich i muzealnych, publikowanych w poprzednich numerach „Muzealnictwa”, w szczególności w numerze 59. z 2018 roku. Opracowanie obejmuje lata 1945–1949, w których miał miejsce pierwszy etap zwózki zbiorów artystycznych do Polskiej Centralnej Zbiornicy Muzealnej na Województwo Gdańskie (PCZM). Instytucja ta utworzona została w 1945 r. przez Ministerstwo Kultury i Sztuki Naczelną Dyrekcję Muzeów i Ochrony Zabytków (MKiS NDMiOZ). Celem jej powołania było gromadzenie ruchomości, które na mocy powstających wówczas dekretów stawały się własnością Skarbu Państwa. Główna siedziba PCZM znajdowała się w Sopocie, druga w Gdańsku–Oliwie. Artykuł opisuje działalność Składnicy, obowiązki jej pracowników, osoby zarządzające, liczby zabytków zgromadzonych w danym czasie, zasady funkcjonowania, podległość administracyjną, finansowanie, poniesione nakłady na budynki siedzib Składnicy. Podaje warunki prawno- polityczne, w których funkcjonowała PCZM. Wymienia dekrety i ustawy zmieniające ustrój kraju, wpływające bezpośrednio na zagadnienia własności mienia gromadzonego w Składnicy: opuszczonego, poniemieckiego, podworskiego. W tekście cytowane są również wyimki z instrukcji, zarządzeń, okólników wydawanych przez ówczesną administrację mające wpływ na cele i sposoby funkcjonowania PCZM, wymieniane miejscowości, z których zwieziono przedmioty do PCZM, wskazane źródła do pogłębiania tematu.
Źródło:
Muzealnictwo; 2019, 60; 256-266
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Delusion of the authority of arbitrary doctrine. Subjectivism and the objectivization of expert evaluation of architectural heritage
Miraż autorytetu arbitralnej doktryny. Subiektywizm a obiektywizowanie eksperckiej oceny dziedzictwa architektonicznego
Autorzy:
Barełkowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370616.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
heritage protection
system of values
values of monuments
architectural heritage assessment
HeV method
ochrona dziedzictwa
system wartości
wartości zabytków
ocena zabytków architektonicznych
metoda HeV
Opis:
The paper attempts to deliver theory-based and practice-based critical analysis of expert’s approach to assessment of heritage status. Using different cases author presents flaws of discretionary assessments when they are devoid of methodological and objectivization mechanisms. Author proposes to establish connection between values, assessment, system and status attribution in order to improve the quality of heritage protection.
Artykuł podejmuje próbę dostarczenia opartej na teorii i praktyce krytycznej analizy podejścia eksperckiego do oceny statusu dziedzictwa. Wykorzystując różne przypadki autor przedstawia błędy ocen uznaniowych, gdy są one pozbawione mechanizmów metodologicznych i obiektywizujących. Autor proponuje powiązanie wartości, oceny, systemu i nadania statusu dziedzictwa w celu poprawy jakości jego ochrony.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2018, 36; 51-70
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stwierdzenie nieważności decyzji o wpisie do rejestru zabytków
Declaration of the invalidity of a decision on entry into the register of monuments
Autorzy:
Brudnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538988.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytek
zabytek nieruchomy
rejestr zabytków
wpis do rejestru zabytków
stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej
wady nieważności
ochrona zabytków
monument
immovable monument
register of monuments
entry into the register of monuments
declaration of the invalidity of an administrative decision
defects resulting in invalidity
monument protection
Opis:
W niniejszym artykule autor charakteryzuje instytucję stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, analizując następnie wybrane wady nieważności w kontekście decyzji o wpisie do rejestru zabytków, w oparciu o wydane już w tym zakresie rozstrzygnięcia ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz z uwzględnieniem stanowisk wyrażanych w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przeprowadzona analiza umożliwia przyjęcie, iż decyzje o wpisie do rejestru zabytków w największym stopniu obarczone są wadami nieważności polegającymi na wydaniu decyzji w sprawie poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną (art. 156 par. 1 pkt 3 k.p.a.) oraz wydaniu decyzji trwale niewykonalnej (art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a.). W kontekście drugiej z wyżej wymienionych wad pojawia się przy tym istotne pytanie o to, czy warunkiem wykonalności decyzji o wpisie do rejestru zabytków jest określenie granic obszaru objętego wpisem. W dwóch sprawach dotyczących stwierdzenia nieważności decyzji o wpisie do rejestru zabytków parku krajobrazowego w Faszczycach oraz decyzji o wpisie do rejestru zabytków założenia urbanistycznego Wilanowa sądy administracyjne stanęły na stanowisku, że decyzja o wpisie do rejestru zabytków, która nie precyzuje w swej treści granic terenu poddanego ochronie prawnej ani nie posiada załącznika graficznego, który precyzowałby granice tego obszaru jest decyzją niewykonalną w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a., co stanowi podstawę do stwierdzenia jej nieważności. W ocenie autora zaprezentowane w orzecznictwie stanowisko powoduje, że byt prawny wielu decyzji o wpisie do rejestru jest zagrożony, jako że obarczone są one wadą trwałej niewykonalności. Z tego względu zasadne wydaje się wyjście naprzeciw istniejącemu już od lat problemowi wadliwości decyzji o wpisie do rejestru zabytków poprzez dokonanie ogólnej oceny skali i charakteru tego problemu, a następnie podjęcie działań prawnych służących kompleksowej sanacji zbioru decyzji dotkniętych wadami nieważności, w tym w szczególności wadą trwałej niewykonalności decyzji.
In this article, the author characterises the remedy of the declaration of the invalidity of an administrative decision and subsequently gives an analysis of selected defects resulting in invalidity in respect of decisions on entry into the register of monuments, based on rulings of the Minister of Culture and National Heritage that have been issued so far and taking into account positions expressed in decisions of administrative courts. The analysis enables the assumption that defects resulting in invalidity affect decisions on entry into the register of monuments to the highest degree are defects consisting in issuing a decision in a case that has previously been settled by another final decision (art. 156 § 1 (3) of the Administrative Procedure Code) and issuing a decision that is permanently unenforceable (art. 156 § 1 (5) of the APC). As for the latter of these defects, the question that arises is whether the condition for the enforceability of a decision on making an entry into the register of monuments is the definition of the boundaries of the site covered by that entry. In two cases regarding the declaration of the invalidity of a decision on entering into the register of monuments the landscape park in � � Faszczyce and the urban layout of Wilanów, administrative courts took the position that a decision whose contents do not specify the boundaries of the site covered by legal protection and which does not include a graphical appendix specifying the boundaries of that site is an unenforceable decision within the meaning of art. 156 § 1 (5) of the APC, which provides a basis for declaring such a decision invalid. In the author’s opinion, the position adopted in judicial decisions threatens the legal existence of many decisions on entry into the register of monuments, as they are burdened with the defect of permanent unenforceability. For this reason, it seems justified to address the long-existing problem of defectiveness of decisions on entry into the register of monuments by making a general evaluation of the scale and character of that issue and subsequently taking legal steps aimed at curing comprehensively the body of decisions containing defects resulting in invalidity, including, in particular, the defect of the permanent unenforceability of a decision.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 2; 69-104
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobór sposobu eksploatacji pola centralnego z uwzględnieniem ochrony części zabytkowej Giszowca
The selection of way of the central field exploitation with preservation of historic parts of Giszowiec housing estate taken into account
Autorzy:
Firlit, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350388.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ochrona zabytków
składowanie odpadów
sposób eksploatacji
wpływ eksploatacji na powierzchnię terenu
monuments protection
waste disposal
mining
influence of the exploitation on surfaces of the land
Opis:
Przeprowadzona w latach 80. eksploatacja, która wywołała nieznaczne deformacje terenu osiedla Giszowiec, zobligowała kopalnie do szczegółowej analizy sposobu wybrania tego pola, tak by uchronić zabytkową część osiedla, jak również bloki mieszkalne. Na podstawie przeprowadzonych analiz warunków geologiczno-górniczych pola "Centralnego" w pokładzie 510, a także prognoz deformacji powierzchni oraz oceny odporności obiektów zabytkowych i bloków mieszkalnych na osiedlu Giszowiec eksploatacja z zawałem stropu przedmiotowego pokładu odbywa się przy skróconym wybiegu i z doszczelnianiem zrobów pyłami dymnicowymi.
The process of mining coal in the 80s, which caused slight deformations in Giszowiec housing estate, obliged mines to analyses the way of selecting the field in order to preserve the historic parts and blocks of flats of the housing estate. On the basis of analyses concerning geological - mining conditions, the central field on the 510 seam, the prognosis of the surface deformations, as well as evaluation of resistance of the historic building and block of flats in Giszowiec housing estate, the extraction process with ceiling collapse of the seam is taking place within shortened range and with grouting of gob areas with smoke-box dust.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2006, 30, 4; 29-35
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z warsztatu okręgowych konserwatorów. O metodach pracy w krakowskim urzędzie konserwatorskim w dwudziestoleciu międzywojennym
The atelier of district monument protection officers. About the methods of work in the Krakow Monument Protection Office in the interwar period
Autorzy:
Dettloff, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2104866.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
dwudziestolecie międzywojenne
służby konserwatorskie
dokumentacja
inwentaryzacja
konserwacja
działania administracyjne
narzędzia i metody
preservation of historical monuments
the interwar
period
monuments protection services
documentation
inventory
conservation
administrative activities
tools and methods
Opis:
W Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonowała służba konserwatorska w ramach administracji państwowej. Sprawowała ona nadzór nad zabytkami i ich konserwacją, prowadziła rejestr, dokumentację i inwentaryzację zabytków, udzielała fachowych opinii, uzgadniała projekty i programy robót, wydawała decyzje. Okręgowymi konserwatorami zabytków byli z reguły architekci i historycy sztuki. Posiadali oni niezbędną wiedzę merytoryczną, często także wykazywali się wielkim zaangażowaniem i pasją. Podstawową metodą i narzędziem konserwatorów były oględziny i opis zabytków, analiza wartości i ocena stanu zachowania oraz koniecznych prac. Niejednokrotnie, wobec braku publikacji i opracowań naukowych, notatki i zdjęcia sporządzane przez konserwatorów były pierwszą formą rozpoznania i dokumentacji tych obiektów. Materiały te miały służyć pomocą konserwatorom, a także naukowcom. Przy ważniejszych zadaniach konserwatorskich zwoływano komisje. Urząd konserwatora interweniował w koniecznych przypadkach. Niekiedy wskazywał konkretne rozwiązania. Efekty działań konserwatorów z okresu dwudziestolecia międzywojennego znacząco przyczyniły się do ochrony i uratowania wielu cennych obiektów zabytkowych. Na więcej nie pozwalał niski budżet urzędu oraz niskie dotacje, jakimi dysponowano. Utrudnieniem był także zbyt mały personel (zwykle 2-3 osoby na okręg – województwo). Zadania oraz metody działania okręgowych konserwatorów były niemal takie same, jak obecnie. To wówczas wypracowano podstawowe narzędzia i system pracy przy zabytkach – aktualne i niezawodne także dziś.
In Poland in the interwar period there was a monument protection service within the state administration. It supervised the monuments and their conservation, kept a register, documentation and inventory of monuments, gave expert opinions, agreed on projects and work programmes and issued decisions. District monument protection officers were usually architects and art historians. They had the necessary knowledge and often showed great commitment and passion. The basic methods and tools of monument protection officers included visual inspections and description of monuments, analysis of their value and evaluation of the state of preservation and necessary works. Often, in the absence of publications and scientific studies, notes and photographs taken by monument protection officers were the first form of recognition and documentation of these objects. These materials were to help preservation officers, but also scientists. For more important conservation tasks, special committees were convened. The Monument Protection Office intervened where necessary. Sometimes it indicated specific solutions. The effects of monument protection officers’ activities in the interwar period significantly contributed to the protection and saving of many valuable historic buildings. The low budget of the Office and the low subsidies at its disposal did not allow for more. Insufficient staff (usually 2-3 people per district – voivodeship) was also a problem. The tasks and methods of work of district monument protection officers were similar to those applied nowadays. It was then that the basic tools and a system of work on monuments were developed – up-to-date and reliable even today.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2020, 1; 131-176
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wartości zabytków epoki modernizmu. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość
Assessing the value of the modernist epoch monuments. Past, present and future
Autorzy:
Lewicki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217205.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
modernizm
architektura XX w.
ocena wartości
waloryzacja
ochrona zabytków
modernism
architecture of 20th c.
century
historical monuments of the 20th century
assessing the value
valorisation
monument protection
Opis:
W pracy omówiono wszystkie dotychczasowe próby oceny wartości zabytków z XX wieku i wymieniono najważniejsze polskie opracowania dokonujące oceny wartości budowli XX-wiecznych. Przedstawiono też kryteria ochrony architektury opracowane w związku z zapisami wprowadzającymi pojęcie dóbr kultury współczesnej zawarte w uchwalonej w 2003 roku ustawie o planowaniu przestrzennym. W pracy zaproponowano zastosowanie kryteriów oceny wartości budowli XX-wiecznych zgodnych z obowiązującą Ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Byłaby to wartość artystyczna – forma obiektu lub zespołu i jego jakość i oddziaływanie – europejskie, ponadregionalne i lokalne, wartość naukowa – autentyzm idei, materiału, funkcji oraz konstrukcja, materiał, nowatorstwo ponadregionalne i lokalne oraz wartość historyczna – miejsca, ludzi, wydarzeń – europejska, ponadregionalna i lokalna. Zaproponowano też zróżnicowanie wartości zabytków na rangę europejską (ponadkrajową), ponadregionalną i lokalną. W wypadku pojedynczych zabytków konieczne byłoby zastosowanie następujących kryteriów: określenie wartości bezwzględnie chronionych, wartości możliwych do przekształcenia oraz wartości utraconych, koniecznych do odtworzenia/rekonstrukcji. Konieczne byłoby zastosowanie zasady, że im wyższa ranga budowli, tym zakres ochrony jest większy. Podstawę do wyboru wyróżniających się zabytków XX wieku powinny stanowić opracowania źródłowe weryfi kowane przez późniejszą literaturę i współczesne opracowania badawcze. Wybór wyróżniających się budowli XX-wiecznych powinien odznaczać się trzema cechami: powinien być prosty i klarowny przez precyzyjnie określone kategorii oraz operujący możliwie najmniejszą liczbą kryteriów wartościujących, powinien być zgodny z obowiązującym w Polsce prawem i musi dokonywać rzeczywistej selekcji, a nie bezrefl eksyjnie mnożyć kolejne grupy wartościowych zabytków i trudnych do zdefi niowania wartości. Ocena wartości zabytków modernistycznych i wybór budowli najcenniejszych powinny stanowić podstawę do ustalenia różnego zakresu ochrony zabytków z tego okresu. Od kilku lat mówi się o potrzebie oceny wartości polskich zabytków i wydzielenia grup budowli najcenniejszych, które zasługują na pieczołowitą ochronę. Mimo szeregu wypowiedzi na ten temat nie ukazały się dotychczas konkretne propozycje dotyczące zasad kompleksowej ochrony budowli modernistycznych w Polsce.
The work discusses all the attempts at assessing the value of the 20th-century monuments so far and mentions the most important Polish studies aimed at evaluating the 20th-century buildings. It also presents the criteria for architecture protection prepared in relation to regulations introducing the notion of contemporary culture heritage included in the act about spatial planning passed in 2003. The work supports using the criteria for assessing the value of 20th-century buildings in accordance to the currently binding Old Monuments Protection Law. Those would involve artistic value – the form of the object or complex, its quality and impact – European, over-regional and local; scientific value – authenticity of idea, material, function; construction, material, over-regional and local novelty; and historic value – of the place, people, events – European, over-regional and local. It was also suggested to diversify the value of monuments into that of European, over-regional and local rank. In case of individual monuments it would be necessary to apply the following criteria: determining the values absolutely protected, values possible to transform, and values lost but needed to recreate/reconstruct. The rule saying that the higher the rank of the building, the larger the range of protection would have to be applied. The basis for selecting outstanding monuments of the 20th-century should be source documents verified by later literature and current research studies. The selection of outstanding buildings of the 20th century ought to possess three features: it should be simple and clear due to precisely defined categories and using the smallest possible number of evaluating criteria; it should conform with the Polish law; and it must allow for actual selection instead of mindless multiplying of subsequent groups of valuable monuments and values difficult to define. Assessing the value of modernist monuments and selecting the most valuable buildings should constitute the basis for establishing the varying degree of protection for monuments from that period.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 38-50
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość dla przyszłości: tysiącletnia Wiślica i jej materialne i niematerialne dziedzictwo. Pomnik historii jako forma opieki RP
The past for the future: thousand-year-old Wiślica with its material and immaterial heritage. Monument of history as a form of state protection
Autorzy:
Kadłuczka, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217998.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
dziedzictwo kulturowe
zabytki architektury i urbanistyki
konserwacja
ochrona i zarządzanie dziedzictwem
Cultural heritage
monuments of architecture and urban planning
conservation
heritage protection and management
Opis:
Wiślica, niewielka miejscowość położona malowniczo w dolinie Nidy, odzyskała w 2018 roku prawa miejskie, nadane jej jeszcze przez Władysława Łokietka. Niegdyś była znaczącym ośrodkiem w Polsce piastowskiej, związanym z tradycjami znanego w ówczesnej Europie państwa Wiślan, ale jej dziedzictwo zachowało się w zróżnicowanym stanie: od wspaniałej gotyckiej kolegiaty i Domu Długosza, poprzez relikty słynnej płyty orantów zachowanej w podziemiach kolegiaty i kilku romańskich i gotyckich kościołów, po zdegradowane „grodzisko na łąkach” z IX–X wieku i zapomniane palatia z rotundami na Regii. Obecnie Wiślica podjęła realizację ambitnego projektu przywrócenia dawnej jej świetności i powrotu na listę miejsc historycznych znaczących dla Polski i Europy.
Wiślica, a small town located in the picturesque Nida Valley, originally received its town rights from King Władysław Łokietek (the Elbow-high) and regained them in 2018. It used to be an important centre in Poland under the Piast dynasty, continuing traditions of the Vistulan state acknowledged in Europe of the times, though its heritage has been preserved to a varying degree: from the magnificent Gothic collegiate church and the House of Długosz, through the relics of the famous Slab of Orants preserved under the collegiate church, and of a few Romanesque and Gothic churches, to the destroyed “hillfort in the meadows” from the 9ᵗʰ/10ᵗʰ century and forgotten palatia with rotundas in Regio. Currently Wiślica decided to implement an ambitious project to restore the town to its former glory and to re-enter the list of sites significant in the history of Poland and Europe.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 60; 10-16
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The methodology for determining conditions for architectural interventions in heritage-rich environment
Metodyka określania warunków brzegowych dla interwencji architektonicznej w środowisku nasyconym obiektami zabytkowymi
Autorzy:
Barełkowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370228.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architectural heritage preservation
monuments protection
methods of analysis
surroundings of the monument
interventions in historical surroundings
ochrona dziedzictwa architektonicznego
ochrona zabytków
metody analiz
otoczenie zabytku
interwencje w otoczeniu zabytkowym
Opis:
The paper explores the possibility of carrying out architectural interventions in the urban environment rich with architectural heritage. The work attempts to determine basic elements of the Hev method used to evaluate the monuments and monumental sites. It allows to formulate possible guidelines for the subsequent design of a new facility or an extension of existing one. It describes the implementation of this methodology including the analysis and the evaluation of urban environment, which illustrates the elements of the method and resultant conduct of the evaluation procedure. The examples used in this publication are the gardens of the Metropolitan Seminar Complex in Warsaw.
W opracowaniu podjęto wątek rozpoznania możliwości prowadzenia interwencji architektonicznej w otoczeniu urbanistycznym silnie nasyconym zabytkami. Praca formułuje zasadnicze elementy metody Hev, służącej do przeprowadzania oceny zabytków oraz otoczenia, co pozwala na sformułowanie możliwości i ewentualnych wytycznych dla wykonywanego później projektu nowego obiektu lub rozbudowy istniejącego. Propozycja metodyki w zakresie analizy i oceny środowiska urbanistycznego poddana zostaje wdrożeniu, które służy do ilustrowania elementów metody i potencjalnego prowadzenia procedury ewaluacyjnej. Przykładem użytym w niniejszej publikacji są ogrody kompleksu seminaryjnego w Warszawie.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2017, 31; 9-46
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2023 r., sygn. akt P 12/18
Gloss to the Judgment of the Constitutional Tribunal of May 11, 2023, file ref. no. P 12/18
Autorzy:
Mijal, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177723.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucyjne prawo własności
gminna ewidencja zabytków
skuteczna gwarancja ochrony prawnej właściciela nieruchomości
constitutional property right
municipal register of monuments
effective guarantee of legal protection for the real estate owner
Opis:
The subject of the judgment of the Constitutional Tribunal of May 11, 2023 was the assessment of the compliance with the Constitution of the Republic of Poland of the provision of Art. 22 sec. 5 point 3 of the Act of July 23, 2003 on the protection and care of monuments. The regulation in question limited the ownership right to real estate by allowing it to be included as a monument in the municipal register of monuments. This occurred without providing the owner with a guarantee of legal protection against such a restriction. The Tribunal – finding this provision inconsistent with the Constitution – stated that it was not necessary to protect the public interest, and the effects of its application were not in proportion to the burdens imposed on property owners. The judgment of the Constitutional Tribunal therefore resolved a key issue, deciding on the need to provide the property owner with an effective guarantee of legal protection against such a restriction.
Przedmiotem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2023 r. była ocena zgodności z Konstytucją RP przepisu art. 22 ust. 5 pkt 3 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przedmiotowa regulacja ograniczała prawo własności nieruchomości poprzez dopuszczenie jej ujęcia jako zabytku w gminnej ewidencji zabytków. Następowało to bez zapewnienia właścicielowi gwarancji ochrony prawnej przed dokonaniem takiego ograniczenia. Trybunał – uznając ów przepis za niezgodny z ustawą zasadniczą – wskazał, że nie jest niezbędny do ochrony interesu publicznego, a efekty jego zastosowania nie pozostają w dopuszczalnej proporcji do ciężarów nakładanych na właścicieli nieruchomości. Wyrok TK rozstrzygnął zatem kluczową kwestię, przesądzając o konieczności udzielenia właścicielowi nieruchomości skutecznej gwarancji ochrony prawnej przed dokonaniem takiego ograniczenia.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 437-446
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesłanki dopuszczalności ograniczeń własności zabytków w świetle konstytucyjnych i konwencyjnych standardów ochrony własności
Legal Restrictions of the Right of Property of Historical Monuments in the Light of Constitutional and Conventional Standards of Protection of Propertyrights
Autorzy:
Parchomiuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804818.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawo własnosci
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka
dziedzictwo
kulturowe
ochrona zabytków
zasada proporcjonalnosci
the right of property
European Convention on Human Rights
cultural heritage
protection
of historical monuments
principle of proportionality
Opis:
Problem prawnych form ograniczeń prawa własności zabytków jest znakomitym przykładem obrazującym stan napięcia między wolnością korzystania z własności a interesem publicznym wyrażającym się w konieczności ochrony zabytków. Zabytki stanowią jeden z kluczowych elementów dziedzictwa kulturowego państwa. Ochrona tego dziedzictwa jest elementem racji stanu państwa, obejmującej konieczność dbałości o pamięć na temat kulturowej tożsamości narodu. Celem artykułu jest wypunktowanie podstawowych problemów związanych z wyważeniem kolidujących wartości ochrony własności prywatnej oraz zabezpieczenia trwałości dziedzictwa kulturowego państwa i całej ludzkości. Zagadnienie ograniczeń prawa własności zabytków analizuję z perspektywy podstawowych standardów ochrony własności zawartych w Konstytucji RP i EKPC. Rozważania obejmują pojęcie ograniczeń własności, kryteria dopuszczalności ograniczeń (ze szczególnym uwzględnieniem zasady proporcjonalności) oraz problem odszkodowania z tytułu ograniczeń w korzystaniu z własności zabytku.
The problem of restrictions of the right of property of historical monuments is an excellent example illustrating the tension between freedom of use of property and the public interest expressed by the need to monument’s protect. The historical monuments are one of the key elements of the cultural heritage of the state. The protection of the cultural heritage is a part of the raison d’état, including the need to care for the memory on the cultural identity of the nation. This article aims to discuss the fundamental problems associated with balancing the conflicting values: the protection of right of property and securing the sustainability of the cultural heritage of the state and of humanity. The issue of limiting the right of property of historical monuments are analyzed from the perspective of basic standards for the protection of property contained in the polish Constitution and in the European Convention on Human Rights. Considerations include the concept of property right restrictions, admissibility criteria of restrictions (with particular regard to the principle of proportionality), problem of the compensation for limiting the right of property of historical monuments.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 3; 63-89
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związki Krakowa i Łucka na przestrzeni wieków XIX i XXI (przyczynek do dziejów służby ochrony zabytków w Polsce w okresie międzywojennym)
Connections between Krakow and Lutsk during the 19th and 20th century (a contribution to the history of monument protection service in Poland during the interwar period)
Autorzy:
Gaczoł, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217224.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
ochrona zabytków
Kraków
Łuck
Dekret o opiece nad zabytkami sztuki i kultury
Lutsk
decree concerning proper care of art and culture monuments
monument protection service
Opis:
31 października 1918 r. ukazał się dekret Rady Regencyjnej o opiece nad zabytkami sztuki i kultury, który jest historycznym aktem prawnym zapoczątkowującym budowę struktur służby ochrony zabytków w odrodzonej Polsce. Istotną rolę w procesie ochrony dóbr kultury w okresie międzywojennym – obok formujących się struktur instytucjonalnych w postaci urzędów wojewódzkich konserwatorów zabytków – odegrały instytucje kultury oraz wybitni historycy, archeolodzy, muzealnicy i konserwatorzy zabytków. Do takich pozarządowych instytucji należało prężnie działające na dawnych Wschodnich Kresach Rzeczypospolitej (obecnie Zachodnia Ukraina) Wołyńskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i podlegające mu Muzeum Krajoznawcze w Łucku, prastarej stolicy Wołynia, które w maju 2009 r. obchodziło jubileusz 80-lecia działalności.Dzieje Wołyńskiego Muzeum Krajoznawczego, najstarszego i największego spośród muzeów działających obecnie na Wołyniu (Ukraina) oraz głównego muzeum obwodu wołyńskiego są przykładem nieustannej troski o wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy. W artykule – we wstępie – dokonano krótkiego porównania dziejów Łucka i Krakowa. Ukazano cechy wspólne obu miast oraz zasygnalizowano zaistniałe w nich wydarzenia ze wspólnej historii Ukrainy, Litwy i Polski. Na tak zarysowanym tle przedstawiono liczne, interesujące przykłady różnorodnych więzi personalnych, które połączyły w okresie zaborów Wołyń, a w szczególności Łuck, z Krakowem. Więzi te wzmogły się w okresie dwudziestolecia międzywojennego, kiedy Łuck w wol- nej Polsce odzyskał rangę stolicy województwa wołyńskiego. Można wówczas mówić o oddziaływaniu genius loci Krakowa i jednej z najstarszych w tej części Europy wyższej uczelni – Uniwersytetu Jagiellońskiego – na myślicieli politycznych, historyków, archeologów i działaczy kultury, dzia- łających w Łucku i na Wołyniu. Krakowska Alma Mater Jagellonica wpisała się nie tylko w dzieje Pol- ski, ale także krajów ościennych, a Kraków stał się wówczas intelektualnym pomostem pomiędzy Polską a budzącą się do niepodległości Ukrainą. Zasłużeni dla Łucka i Wołynia Wacław Lipiński (1882-1931), Zygmunt Morwitz (1884-1972), Józef Edward Dutkiewicz (1903-1968), Julian Nieć (1908-1939), Jan Fitzke (1909-1940) studiowali w Krakowie i w tym mieście ukształtowali swoje osobowości twórcze. Tadeusz Sulimirski (1898-1983), wybitny polski archeolog był w latach 30. dwudziestego wieku profesorem prehistorii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a prowadził badania m.in. także na Wołyniu. W artykule przypomniano, że jubileuszowy roku powstania struktur prawnych ochrony zabytków w Polsce, rok jubileuszu Wołyńskiego Muzeum Krajoznawczego to także rok, w którym mija setna rocznica urodzin Jana Fitzkego, dyrektora tegoż muzeum w latach 1936-1939, pełnego entuzjazmu oraz zapału badacza przeszłości Wołynia, muzealnika i konserwatora zabytków archeologicznych Zamordowany w Katyniu Fitzke, będąc Polakiem – związanym studiami z Krakowem oraz z krakowskim środowiskiem naukowym – należy do historii nauki i kultury dwóch narodów, polskiego i ukraińskiego, zbliżając je i łącząc. Dowodem tego jest, ufundowana z inicjatywy ukraińskich archeologów i historyków, tablica pamiątkowa poświęconą jego pamięci, osłonięta 18 V 2009 r. – w Międzynarodowym Dniu Muzeów – w Łucku, na budynku, który był w czasach jego pracy siedzibą Muzeum Wołyńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
On 31 October 1918, a decree of the Regency Council was issued concerning proper care of art and culture monuments, which was a historic legal act initiating the structures of landmark protection services in liberated Poland. A vital role in the process of protecting cultural heritage during the interwar period – besides the emerging institutional structures such as offices of voivodeship landmark conservators – was played by cultural institutions and eminent historians, archeologists, museum curators and monument conservators. Such public benefit institutions included the Volyn Society of Friends of Science dynamically operating in the former Eastern Borderlands of the Polish Republic (currently Western Ukraine) and its subordinate Tourism Museum in Lutsk, the historic capital of Volyn, which celebrated its 80th anniversary in May 2009. The history of Wołyńskie Muzeum Krajoznawcze (Volyn Tourism Museum), the oldest and the biggest among the museums currently operating in Volyn (Ukraine) and the main museum of the Volyn district, is an example of continuous care about the common heritage of Poland and Ukraine. In the introduction to the article a brief comparison was made of the history of Lutsk and Krakow. It outlined common features of both cities and highlighted the events from the common history of Ukraine, Lithuania and Poland that took place there. Against the so outlined background, numerous in- teresting examples of personal ties were presented which bound Volyn, and particularly Lutsk, with Krakow during the Partition of Poland. Those ties were further enhanced during twenty years of the interwar period, when Lutsk regained its rank of the capital of Volyn Voivodeship in liberated Poland. One could have talked then about the impact of Krakow genius loci and one of the oldest universities in this part of Europe - Jagiellonian University – on political philosophers, historians, archeologists and cultural activists operating in Lutsk and Volyn. Cra- covian Alma Mater Jagellonica became an inherent part of history, not only in Poland but also in neighbouring countries, and Kraków became an intellectual bridge between Poland and Ukraine awakening to its independence. The most distinguished personages from Lutsk and Volyn, Wacław Lipiński (1882-1931), Zygmunt Morwitz (1884-1972), Józef Edward Dutkiewicz (1903-1968), Julian Nieć (1908-1939) and Jan Fitzke (1909-1940) studied in Krakow and there they formed their creative personalities. Tadeusz Sulimirski (1898-1983), an eminent Polish archeologist, was during the 1930s the Professor of Prehistory at the Jagiellonian University in Krakow, and conducted excavation research also in Volyn. It is recalled in the article that the anniversary of creating legal structures for monument protection in Poland, the jubilee of the Volyn Tourism Museum is also the year in which we celebrate the 100th birthday anniversary of Jan Fitzke, the curator of that museum I the years 1936-1939, an enthusiastic researcher of Volyn’s history, a museologist and a conservator of archeological artefacts. By being a Pole and by his studies connected with Krakow and cracovian scientific circles Fritzke, who was murdered in Katyn, belongs to the history of science and culture of two nations – Polish and Ukrainian – thus bringing them closer and uniting them. The proof of the above is a commemorative plaque dedicated to Jan Fritzke, founded by the Ukrainian archeologists and historians and unveiled on 18 May, 2009 – International Museum Day – in Lutsk, on the building which in his times used to be the seat of the Museum of Volyn Society of Friends of Science.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2009, 25; 122-136
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza decyzji o wpisie do rejestru zabytków z uwzględnieniem zasad ogólnych postępowania administracyjnego w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych
Analysis of a decision of entry into monuments’ registry through the lens of the general rules of administrative procedure in light of the recent case-law of administrative courts
Autorzy:
Scheibe-Dobosz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218057.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
ochrona zabytków
kodeks postępowania administracyjnego
decyzja o wpisie do rejestru zabytków
zasady ogólne
orzeczenia sądów administracyjnych
protection of monument
Code of administrative procedure
decision of entry into monuments’ registry
general rules
administrative courts’ rulings
Opis:
Praca zagłębia się w ostatnie orzecznictwo sądów administracyjnych kontrolujących decyzje o wpisie do rejestru zabytków. Analiza jest zogniskowana wokół zasad ogólnych ustanowionych w Kodeksie postępowania administracyjnego. W rozważaniach kluczową rolę przypisano prawu własności jako wartości o proweniencji konstytucyjnej. Implikacje prawne wynikające z tego punktu odniesienia zostały zbadane pod kątem postępowań administracyjnych dotyczących rzeczonej wspomnianej decyzji. Podobnie zasada proporcjonalności została skonfrontowana z obowiązkami i kompetencjami wojewódzkiego konserwatora zabytków, albowiem ta zasada należy do zasad ogólnych KPA, choć jej sklasyfi kowanie jest oparte na poczynionej dedukcji z różnych przepisów Kodeksu.
The paper delves into the recent case-law of administrative courts reviewing decisions of entry into monuments’ registry. The analysis is focused on general rules laid down in the Code of Administrative Procedure. In the considerations a pivotal role has been ascribed to property law as constitutionally rooted value. Legal implications stemming from this point of reference have been studied in terms of the administrative proceeding regarding the decision at issue. Likewise principle of proportionality has been confronted with obligations and competences vested with a voivodeship conservator of monuments since this principle belongs to general principles of the Code although its classification is relied upon deduction from various Code’s provisions.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 53; 7-15
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mozolne początki zmagań o ochronę zabytków w Galicji. Rozważania na marginesie najnowszej książki Tadeusza Łopatkiewicza
The Arduous Beginnings of the Struggle for Monument Protection in Galicia. Reflections on the Margins of the Latest Book by Tadeusz Łopatkiewicz
Autorzy:
Laskowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433439.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
conservation of monuments
monument protection system
Ludwik Mieczysław Lubicz Potocki
conservator’s diary
Galicia
Dukla
Iwonicz
Krosno
Odrzykoń
Rymanów
Tadeusz Łopatkiewicz
konserwacja zabytków
system ochrony zabytków
dziennik konserwatorski
Galicja
Opis:
Artykuł zawiera rozważania na temat procesu rodzenia się i powolnego dojrzewania systemu ochrony zabytków w Galicji, jednym z krajów koronnych monarchii habsburskiej, zachodzącego w latach 60. i 70. XIX wieku. Jedną z kluczowym postaci tego czasu był Ludwik Mieczysław Lubicz Potocki, konserwator zabytków działający na terenie Galicji Wschodniej, obejmujący swoim działaniem 49 ówczesnych powiatów politycznych, w tym m.in. miasto Krosno i jego okolice. Punktem wyjścia do rozważań jest najnowsza (wydana w 2022 roku) książka autorstwa Tadeusza Łopatkiewicza poświęcona postaci tego konserwatora i jego działalności na terenie Krosna i okolic. Wspomniana książka przybliża postać samego konserwatora i koleje jego życia (ostatni rozdział), pokazuje tło, na jakim przyszło mu wzrastać, zdobywać wykształcenie i podejmować współpracę w zakresie odkrywania i interpretacji śladów przeszłości (rozdział pierwszy), prezentuje zręby rodzącego się systemu ochrony zabytków w monarchii habsburskiej, w tym w Galicji (rozdział drugi) oraz – co najważniejsze – w oparciu o odnalezione źródła przedstawia i precyzyjnie objaśnia dorobek Potockiego w zakresie urzędowej opieki nad zabytkami Galicji Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem zabytków Krosna i okolic. Pracę uzupełniają: aneks źródłowy, bibliografia, indeksy i streszczenie w języku angielskim. Publikacja autorstwa Tadeusza Łopatkiewicza, owoc jego wieloletnich badań oraz poszukiwań archiwalnych i bibliotecznych, stanowi istotny przyczynek do nowej syntezy dziejów konserwatorstwa polskiego i ochrony zabytków na ziemiach Polski w XIX wieku. Elementem szczególnie cennym, odnalezionym przez autora książki i wykorzystanym pod kątem badanego miasta i jego okolic, jest Dziennik konserwatorski Potockiego, spisywany w latach 1866–1878, na kartach którego uwidaczniają się wszystkie blaski i cienie pracy ówczesnego konserwatora, znakomicie wydobyte i skomentowane przez Tadeusza Łopatkiewicza. Jest rzeczą konieczną, aby w najbliższym czasie źródło to zostało opublikowane i zinterpretowane w całości, najlepiej dzięki współpracy grona badaczy bliżej zajmujących się w ostatnim czasie osobą Ludwika Mieczysława Lubicz Potockiego, w tym Tadeusza Łopatkiewicza.
The article reflects on the process of birth and slow maturation of the monument protection system in Galicia (one of the crown countries of the Habsburg monarchy), taking place in the 1860s and 1870s. One of the key figures of the time was Ludwik Mieczysław Lubicz Potocki, a conservator active in Eastern Galicia – an area covering 49 political districts of the time, including the town of Krosno and its surroundings. The starting point for the discussion is the latest book (published in 2022) by Tadeusz Łopatkiewicz dedicated to Potocki figure of this conservator and his activities in Krosno and the surrounding area. The book takes a closer look at the figure of the conservator himself and the vicissitudes of his life (the last chapter), shows the background against which he grew up, received his education and began to cooperate in discovering and interpreting traces of the past (chapter one), presents the foundations of the emerging system of historic monument protection in the Habsburg monarchy, including Galicia (chapter two) and, most importantly, based on the archival sources, presents and explains in detail Potocki’s achievements in the official care of historic monuments in Eastern Galicia, with particular emphasis on the monuments of Krosno and the surrounding area. The work is supplemented by a source appendix, bibliography, indexes, and an abstract in English. This publication by Tadeusz Łopatkiewicz, the fruit of his many years of research and archive and library searches, is an important contribution to a new synthesis of the history of the conservation and the protection of historical monuments in the Polish lands in the 19th century. A particularly valuable element, found by the book’s author and used from the perspective of the town and its surroundings under study, is Potocki’s Conservator’s Diary, written down between 1866 and 1878, on the pages of which all the glories and shadows of the conservator’s work of the time are visible, brilliantly brought out and commented on by Tadeusz Łopatkiewicz. It is imperative that this source have to be published and interpreted in its entirety in the near future, preferably through the collaboration of a group of researchers more closely involved in the person of Ludwik Mieczysław Lubicz Potocki in recent times, including Tadeusz Łopatkiewicz.  
Źródło:
Studia Pigoniana; 2022, 5, 5; 229-248
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wartości zabytków epoki modernizmu z 1 poł. XX wieku. Propozycja metody klasyfikacji
Evaluation of the value of modernism monuments from the 1st half of the XXth century. Proposals of the classification methods
Autorzy:
Lewicki, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113957.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
modernizm
architektura XX w.
zabytki XX wieku
ocena wartości
waloryzacja
ochrona zabytków
modernism
architecture in the 20th century
historical monuments of the 20th century
assessing the value
valorisation
monument protection
Opis:
W pracy omówione zostały wszystkie próby oceny wartości zabytków XX wieku oraz wymienione najważniejsze polskie badania mające na celu ocenę XX-wiecznych budynków. Przedstawiono także kryteria ochrony architektury sporządzone w związku z przepisami wprowadzającymi pojęcie współczesnego dziedzictwa kulturowego zawartymi w ustawie o planowaniu przestrzennym z 2003 roku. Praca omawia wykorzystanie kryteriów oceny wartości XX-wiecznego budynku zgodnie z aktualnie obowiązującą Ustawą o ochronie zabytków. Obejmowałyby one wartość artystyczną - formę obiektu lub kompleksu, jego jakość i wpływ - autentyczność idei, materiału, funkcji, materiału konstrukcyjnego, ponadregionalną i lokalną nowość oraz wartość historyczną - miejsca, ludzi, wydarzeń - europejską, ponadregionalną i lokalną. Zasugerowano również, aby zróżnicować wartość zabytków na europejską, ponadregionalną i lokalną. W przypadku poszczególnych zabytków należałoby zastosować następujące kryteria: określenie wartości bezwzględnie chronionych, wartości, które można przekształcić oraz wartości utracone, ale potrzebne do odtworzenia. Należałoby zastosować regułę postulującą większy zakres ochrony w przypadku zabytków o wyższej randze. Podstawą do wyboru XX-wiecznych zabytków powinny być dokumenty źródłowe zweryfikowane literaturą i aktualnymi badaniami. Wybór tych obiektów winien być warunkowany następującymi wytycznymi: powinien być prosty i klarowny według dokładnie określonych kategorii i przy możliwie najmniejszej liczbie kryteriów oceny; powinien być zgodny z polskim prawem; musi umożliwiać selekcję zamiast pomnażać w bezmyślny sposób kolejne grupy cennych zabytków i wartości trudnych do zdefiniowania. Ocena wartości modernistycznych zabytków i selekcja najcenniejszych budynków powinny stanowić podstawę do ustalenia rodzaju ochrony zabytków z tego okresu.
The work discusses all the attempts at assessing the value of the 20th-century monuments so far and mentions the most important Polish studies aimed at evaluating the 20th-century buildings. It also presents the criteria for architecture protection prepared in relation to regulations introducing the notion of contemporary culture heritage included in the act about spatial planning passed in 2003. The work supports using the criteria for assessing the value of 20th-century buildings in accordance to the currently binding Old Monuments Protection Law. Those would involve artistic value – the form of the object or complex, its quality and impact – European, over-regional and local; scientific value – authenticity of idea, material, function; construction, material, over-regional and local novelty; and historic value – of the place, people, events – European, over-regional and local. It was also suggested to diversify the value of monuments into that of European, over-regional and local rank. In case of individual monuments it would be necessary to apply the following criteria: determining the values absolutely protected, values possible to transform, and values lost but needed to recreate/reconstruct. The rule saying that the higher the rank of the building, the larger the range of protection would have to be applied. The basis for selecting outstanding monuments of the 20th century should be source documents verified by later literature and current research studies. The selection of outstanding buildings of the 20th century ought to possess three features: it should be simple and clear due to precisely defined categories and using the smallest possible number of evaluating criteria; it should conform with the Polish law; and it must allow for actual selection instead of mindless multiplying of subsequent groups of valuable monuments and values difficult to define. Assessing the value of modernist monuments and selecting the most valuable buildings should constitute the basis for establishing the varying degree of protection for monuments from that period.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2017, 3; 107-124
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies