Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "philosophy of religion" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-83 z 83
    Tytuł:
    O filozofii, religii i sakralizowaniu wychowania
    Autorzy:
    Kojkoł, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134293.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-01
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    education
    philosophy of religion
    religion
    Opis:
    The author of the article analyses some chosen texts of Polish thinkers who wrote about philosophy, religion and sacralisation of education. The author searches a relations of these three spheres of life. Moreover, he also points how the sacralisation process of education is understood by different thinkers who represent other ideological attitudes in their philosophical doctrines.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2020, 3/277; 3-14
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Nie)konflikt wiary z niewiarą we wspólnocie na przykładzie myśli Jeana Vaniera – założyciela wspólnoty niepełnosprawnych L’Arche
    Autorzy:
    Stachurski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134385.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-09
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    community
    theism
    atheism
    philosophy of religion
    Opis:
    Jean Vanier, who founded the L’Arche community in France for over 50 years, relied heavily on the foundation of Christian thought and realistic philosophy, which is firmly built on Aristotelianism and Thomism. It is hard not to notice that Vanier often refers in his books and other publications or statements to Christian roots. At the same time, in the books about the community (mainly “The community is a place of joy and forgiveness”), he indicates that in the communities of the Ark there is a place for both believers and non-believers. On the intellectual level, it is difficult not to notice the conflict between inclusiveness (the invitation to be in the community is directed to everyone) and exclusivity (the foundations of the community, its spiritual heart are Christian and Catholic roots). In my article, I would like to highlight three main elements: a brief introduction on Vanier’s understanding of community; the importance of the Christian religion in building a community; an attempt to reconcile faith with unbelief in community in Vanier’s view.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2020, 1/275; 137-146
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja filozofii religii
    A Conception of the Philosophy of Religion
    Autorzy:
    Moskal, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013200.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    religia
    definicja religii
    filozofia religii
    koncepcja filozofii religii
    religion
    definition of religion
    philosophy of religion
    conception of the philosophy of religion
    Opis:
    This paper depicts my conception of the philosophy of religion. I think that there nothing like religion in general. The world of what is customarily called religion is a very different and analogous reality. I make Catholic Christianity the starting point of this philosophy of religion. I treat it as the main analogy to the world of religion. The objective aim of the philosophy of religion is threefold:1) description of religion,2) justification of religion,3) epistemology of religious beliefs. In the philosophy of religion understood in this manner I use methods proper to general metaphysics, philosophical anthropology, and theory of knowledge.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 221-238
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Three candidates for first philosophy in Nietzsche’s Beyond good and evil 20–22
    Autorzy:
    Wood, William
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2188297.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-24
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    continental philosophy
    post-Kantian philosophy
    metaphysics
    philosophy of religion
    Opis:
    Friedrich Nietzsche is not generally regarded as a “first philosopher”, but rather as a radical critic of the traditional aspiration of philosophy to be a “master science”, in relation to which the other sciences are subordinate or dependent. In this respect, he seems to have had more in common with the logical positivists and post-structuralists who came after him than with the whole galaxy of “first philosophers” who preceded him, from Aristotle and John Duns Scotus to René Descartes, Immanuel Kant and Georg Wilhelm Friedrich Hegel. However, in a famous aphorism in Beyond good and evil, Nietzsche proposes that psychology ought to be recognised as “queen of the sciences”, a traditional formula for first philosophy. Although this passage is well known, it is more often taken as a rhetorical flourish than as a serious statement of intent. In this article, I focus on the three aphorisms (BGE 20–22) that lead up to this statement. I argue that these aphorisms form an interconnected sequence, in which Nietzsche considers and rejects three traditional candidates for first philosophy — cosmology (BGE 20), theology (BGE 21) and general ontology (BGE 22). By rejecting these traditional candidates for first philosophy one by one, this sequence clears the way for Nietzsche’s proposal in BGE 23 that psychology ought to be recognised as the true candidate for first philosophy. These aphorisms, then, form a crucial sub-section in the developing argument of the book as a whole, which is far more systematically organised than Nietzsche’s aphoristic manner of writing would appear to suggest.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2022, 12, 1; 147-166
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Добро в учении Владимира С. Соловьева
    Autorzy:
    Kapuścik, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638723.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Solovyov, good, philosophy of religion, ethics, Kant
    Opis:
    The problem of good as conceptualised by Vladimir Solovyov Vladimir Solovyov (1853–1900), a great Russian philosopher of religion, in his concept of all-unity assumed an integrity of a human being and his natural drive towards realization of an ideal of good, truth and beauty. He was voicing a belief that these values, being an ethical imperative, should be rooted in foundations of faith in that morality, hidden inside us and manifested through conscience and reason, synthetizes everything that a person does. Believing that good – in nature, in a human being, society and history – has a Devine provenance, the philosopher was also emphasizing the need for action which proves a human calling to fulfil what is good – on every level of participation in life. This belief, shaken a bit towards the end of the philosopher’s life as a result of his difficult life experiences, remained strong enough to find its expression in the last decade of the 19th century in an important treatise The Justification of the Good (Оправдание добра), which to a significant degree is an attempt to “deal with” I. Kant’s moral teaching, based on rational premises, and amoralism of F. Nietzsche. This article outlines Solovyov’s perspective on ethics, which having evolved in his work, has as a result gained a status of a separate discipline.
    Źródło:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2012, 7, 3
    2084-3933
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OSIEMNASTOWIECZNA IDEA RELIGII NATURALNEJ I JEJ WSPÓŁCZESNE FORMY
    THE 18TH CENTURY IDEA OF NATURAL RELIGION AND ITS CONTEMPORARY FORMS
    Autorzy:
    Chlewicki, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418701.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
    Tematy:
    natural religion
    philosophy of religion
    philosophy of enlightenment
    human rights
    Kant
    Opis:
    The natural religion was of great importance and popular with thinkers, philosophers and writers in the 18th century. According to the message of this idea a religion was treated in moral terms and it was believed that there are moral rules common among all people, and God is a Moral Lawgiver or a symbol of sanctity of these rules. In spite of the fact that the notion of natural religion does not exist today its forms can still be found in European awareness. But as the most important heritage of the 18th century idea of natural religion can be regarded nowadays our Western belief in human rights and their universality. In our value system these rights are supreme and „sacred”. It can be said that they are our new religion modeled on the natural religion and as its continuity.
    Źródło:
    Colloquium; 2015, 7, 3; 7-18
    2081-3813
    2658-0365
    Pojawia się w:
    Colloquium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative religion as an academic study in contemporary India
    Autorzy:
    Mukherjee, Asha
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437084.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    study of religion; Indian religions; philosophy of religion; religious studies
    Opis:
    The paper aims to argue that the di erent forms of ‘academic study of religion’ in the West hardly have core characteristics on which there is a consensus of scholars. Moreover, it may not be the only way of doing Academic Study of Religion. In Indian tradition, in its own way there have been religious studies. Religion is a way of living. The presence of a large diverse religious population constitutes myriad human exemplars of and witnesses to what it means to be religious and to act religiously. It furnishes a diversity of backgrounds, sensitivities and language competences on the part of Indians who choose to be trained as scholars in the eld. Typically for an Indian, ‘living religion’ is more important than studying, describing, or know‐ ing religion. One does not have the time or money for such ‘luxuries’; religion is a ‘bracketed existence’ in normal circumstances, but in crises it is the basic or fundamental identity of an individual. Further, in the Indian context only the serious academic study ‘comparative reli‐ gion’ has relevance, and this brings an interesting methodology to the study. Contemporary attempts and distinctive contributions on comparative methodology of study of religion would be discussed as well as how far its application in the Asian context would be possible. The paper concludes by answering what it means to do ‘comparative religion’ of an authentic sort among diverse pressures, expectations, challenges and opportunities.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2016, 6, 1; 31-38
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pytanie o status chrześcijaństwa dziś – sekularyzacja jako pluralizacja
    Autorzy:
    Torzewski, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130985.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-01
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    postmetaphysical philosophy
    Christianity
    philosophy of religion
    pluralism
    contemporary philosophy
    Opis:
    The text sets out from the proposition that if Christianity still aspires to be present in contemporary culture and society, it has to change fundamentally; it has to abandon its claims to being “the only one” and to universal truthfulness. However, this immediately begs the question whether such a change is even possible. Can Christianity, while still remaining Christianity, can satisfy the demand of pluralism? Thus, on the one hand, the paper aims to interpret secularization as pluralization (drawing on the philosophy of Gianni Vattimo, for instance). On the other hand, it attempts to reflect on the fundamental premises of the Christian religion and, therefore, ask about the possible existence of a pluralistic religion (through reference to the writings of Leszek Kołakowski).
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2022, 2/284; 111-123
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Immanuel Kant a protestantyzm
    Kant and Protestantism
    Autorzy:
    Kupś, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/425488.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
    Tematy:
    Kant
    philosophy of religion
    critique of religion
    Protestantism
    Deus in nobis
    Opis:
    The relationships between Kant’s philosophy and Protestantism are still the subject of studies and new findings. Contemporarily, the univocal and enthusiastic identification of Kantian philosophy with Lutheran anthro¬pology and eschatology, typical for nineteenth-century historians, has been evaluated much more critically. Paulsen’s claim that Kant was a “philosopher of Protestantism” is not received without reservation. Some analogies with the foundations of Luther’s reform can be recognised in Kant’s polemic with religious metaphysics. However, Kant’s philosophy of religion seems to be a kind of continuation of the reformation spirit in the field of philosophy, but not only a legitimisation of the religious reform which in the 18th century were already fossilised and out of date.
    Źródło:
    Gdański Rocznik Ewangelicki; 2017, 11; 137-148
    1898-1127
    Pojawia się w:
    Gdański Rocznik Ewangelicki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie religijne jako uczestnictwo. Filozofia religii Jana Andrzeja Kłoczowskiego
    Religious Cognition as Participation. Jan Andrzej Kłoczowski’s Philosophy of Religion
    Autorzy:
    Chrzanowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546318.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    philosophy of religion
    religious experience
    hermeneutics
    cognition of God
    initiation
    Opis:
    The main purpose of this essay is a systematic presentation of the concept of religious experience and cognition in Jan Andrzej Kłoczowski’s philosophy of religion. The starting point is a definition of religion not only as a system of beliefs but also as an event, as a domain of reli-gious experience and practice. A religious experience in Kłoczowski’s account has no punctual characteristic but it is, in fact, a hermeneutical experience. It is a permanent dialogue with the tradition of a given religion and culture. Someone experienced is the person with a rich experience. Religious experience has both a subjective and an objective side. The subjective aspect is an innate question concerning the meaning and value of human existence. The objec-tive side includes the experience of a symbol, which refers to the transcendent reality, in which it has already been participating. The precondition of religious knowledge is previous participation in the religious order of the world and the religious values of society. The basic rule of religious epistemology is a claim that participation is ahead of cognition. In religious practice it has been carried out by initiation. In Aquinas’ thought the cognition of God is an act of grace given by the Holy Spirit as a gift of wisdom and a result of previously demon-strated act of faith, bond and love.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2019, 2/272
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gods and people in literature and philosophy. God by the picture of human or human by the picture of god? Homeric vision of reality versus Heraclitus’ vision of reality
    Bogowie i ludzie w literaturze i filozofii. Bóg przez obraz człowieka czy człowiek przez obraz Boga? Homerowska wizja rzeczywistości a wizja rzeczywistości Heraklita
    Autorzy:
    Skrzypek-Faluszczak, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31216249.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    filozofia religii
    bogowie
    religia
    literatura
    philosophy of religion
    gods
    religion
    literature
    Opis:
    The article deals with the theological issues of Homer and Heraclitus. The analysis of the works of Homer and the philosophical thought of Heraclitus serves to compare and contrast them extracting significant differences regarding the image of god and man. The author develops both literary and philosophical understanding of gods. She compares the man-god relationship in early Greek literature and philosophy. There is an interesting intrinsic tension in the literary tropes that can only be understood if the religious function of this literature is taken into account. The author tries to describe the vision of the world and the place of human beings in it in both sources: literature and philosophy. In philosophical writings, there can be seen a movement in the vision of the world structure: the gods become more inaccessible to humans, but humans gain the opportunity to become godlier if they follow a proper set of thoughts and actions proposed by philosophy. Religious poets were speaking of the past when the gods were approachable to people. Their fantasies were often mixed with old beliefs so that the divine-human world has as much wonder and eccentricity as dread. Philosophy conquers not only minds but also hearts, to convey them towards the ideal, bearing in mind the unattainable model of a virtuous man. While religion describes gods similar to humans, philosophy forges a new god-resemblant human figure.
    Artykuł dotyczy zagadnień teologicznych u Homera i Heraklita. Analiza dzieł Homera i myśli filozoficznej Heraklita służy ich porównaniu i zestawieniu, wydobywając istotne różnice dotyczące obrazu boga i człowieka. Autorka rozwija zarówno literackie, jak i filozoficzne rozumienie bogów. Porównuje relację człowiek–bóg we wczesnej greckiej literaturze i filozofii. Istnieje interesujące wewnętrzne napięcie w poszukiwaniach literackich, które można zrozumieć tylko wtedy, gdy weźmie się pod uwagę religijną funkcję tej literatury. Autorka stara się opisać wizję świata i miejsce w nim człowieka w obu źródłach: literaturze i filozofii. W pismach filozoficznych można dostrzec ruch w wizji struktury świata: bogowie stają się bardziej niedostępni dla ludzi, ale ludzie zyskują możliwość stania się bardziej boskimi, jeśli podążają za odpowiednim zestawem myśli i działań proponowanych przez filozofię. Religijni poeci mówili o przeszłości, kiedy bogowie byli dostępni dla ludzi. Ich fantazje często mieszały się ze starymi wierzeniami, dzięki czemu świat bosko-ludzki jest równie cudowny i ekscentryczny, co przerażający. Filozofia podbija nie tylko umysły, ale i serca, by skierować je ku ideałowi, pamiętając o nieosiągalnym wzorcu cnotliwego człowieka. Podczas gdy religia opisuje bogów podobnych do ludzi, filozofia tworzy nową postać człowieka przypominającą boga.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2023, 62, 2; 27-46
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat życia religijnego we francuskiej fenomenologii
    The world of religious life in French phenomenology
    Autorzy:
    Zgórecki, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27831952.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    phenomenology
    French phenomenology
    philosophy of religion
    French philosophy of religion
    world of life
    fenomenologia
    fenomenologia francuska
    filozofia religii
    francuska filozofia religii
    świat życia
    Opis:
    Wydaje się, że doświadczenie religijne leży poza granicami immanentnych struktur doświadczenia, które bada fenomenologia. Fenomenologia narodziła się wszak z chwilą wyznaczenia granicy między immanentną strukturą doświadczenia, a tym co wobec niej zewnętrzne i dlatego wtórne. We Francji nietrudno jednak znaleźć myślicieli, którzy nie wahają się tej granicy przekroczyć. Fenomenologia francuska zatem otwierając możliwość świata życia religijnego wydaje poruszać się po granicach metody opisanej przez Husserla. U źródeł fenomenologicznej koncepcji świata życia świadomości leży przekonanie o zasadniczej różnicy między przeżyciem psychicznym a przeżyciem świadomości. U źródeł opisywanej tutaj koncepcji świata życia religijnego natomiast leży przekonanie, że ponieważ przeżycie religijne nie jest przeżyciem psychicznym, ale przeżyciem świadomości, spełnia kryteria stawiane doświadczeniu przez fenomenologię. Dlatego uprawnione jest tutaj posługiwanie się pojęciem doświadczenia religijnego w sensie ścisłym. Uprawnione jest też poddanie tego doświadczenia fenomenologicznemu badaniu. Doświadczenie religijne kształtuje natomiast ów świat życia religijnego, o którym mowa w tym artykule, a który sam w sobie również może stać się przedmiotem badań fenomenologii.
    Religious experience seems to lie outside the boundaries of the immanent structures of experience that phenomenology studies. Phenomenology was born, after all, at the moment of delineating the boundary between the immanent structure of experience and what is external to it and therefore secondary. In France, however, it is not difficult to find thinkers who do not hesitate to cross this line. French phenomenology, thus opening the possibility of the world of religious life, seems to move within the limits of the method described by Husserl. The phenomenological concept of the world of consciousness is based on the belief that there is a fundamental difference between the psychological experience and the experience of consciousness. At the source of the concept of the world of religious life described here, on the other hand, is the belief that because religious experience is not a psychological experience, but an experience of consciousness, it meets the criteria set by phenomenology for experience. Therefore, it is justified here to use the concept of religious experience in the strict sense. It is also legitimate to subject this experience to phenomenological examination. Religious experience, on the other hand, shapes the world of religious life referred to in this article, which in itself can also become the subject of phenomenology research.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 47-67
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbol w filozofii religii Paula Tillicha
    Autorzy:
    Bogdalczyk, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668051.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    existence
    philosophy of religion
    Protestantism Principle
    religious symbol
    Tillich P.
    Opis:
    The concept of a symbol has its meaning not only in epistemology and psychology but also in philosophy of religion. The reconstructed concept of a religious symbol, based on Paul Tillich’s understanding and compared with present achievements in the field, is current and interesting motive to investigate the phenomenon of religion. Tillich’s existential interpretation of the ontology-based symbol, makes it more understandable and open for contemporary man and world questions concerning religion. The structure of religious symbol, its use and interpretation make man – religion communication more comprehensive and clear.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2012, 2
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W POSZUKIWANIU RELIGII UNIWERSALNEJ: ZARYS METODOLOGICZNY I TEMATYCZNY
    IN SEARCH FOR THE UNIVERSAL RELIGION: METHODOLOGICAL AND THEMATIC OUTLINE
    Autorzy:
    Szymański, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418528.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
    Tematy:
    history of ideas
    philosophy of religion
    universal religion
    natural religion
    historical religions
    revelation
    historical process
    Opis:
    What are we talking about when we talk about universal religion? The purpose of this article is to present a preliminary methodological, typological and historical outline (focusing particularly on modern France modern France), which facilitates answering this question. If we accept the meaning given to religion by modernity (which defines it by a form of worship, doctrine, morality and community), we conclude that the idea of a universal religion, as having numerous historical variants, fulfills its criteria in various ways. At the same time, however, it transcends positive religions, and its critical-investigative attitude towards them are even the necessary conditions of possibility of its emergence. The idea of universal religion can remain at the level of purely intentional solution or project (as in the case of modern natural religion, which is the common denominator of all religions, based on the so-called Credo minimum), it can also although this is rare, adopt a specific social character (as in the case of cults created during the French Revolution). The idea of a universal religion can also be associated with one of the historical religions. In the Western world and its Judeo-Christian context, it would generally be Catholicism.
    Źródło:
    Colloquium; 2015, 7, 4; 255-272
    2081-3813
    2658-0365
    Pojawia się w:
    Colloquium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Le postmodernisme doit supprimer la religion ?
    Does postmodernism reject religion?
    Autorzy:
    Ćwiek, Przemysław Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009354.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-17
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    postmodernism
    filozofia religii
    chrześcijaństwo
    Lyotard
    Foucault
    Derrida
    philosophy of religion
    Christianity
    Opis:
    When John Paul II in the Encyclical „Fides et Ratio” wrote that „the tho-ught streams that refer to postmodernism deserve attention’ (point 91), this bro-ught about a lot of confusion among many philosophers. The nineties of the last century were marked by an intense confrontation of the widely understood Chri-stian philosophy with postmodernism. In postmodernism the destructive nihilism was perceived, and in many polemics more o{en warned than encouraged to reflect on this philosophical stream.It has been some time since postmodernism was contentiously discussed and the term itself has ceased to evoke such strong emotions. The question worth arising is: whether philosophizing in the spirit of postmodernism must really ine-vitably lead to the rejection of religion as such?
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, 3-4; 134-143
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aretologiczna interpretacja (chrześcijańskiej) wiary religijnej
    Aretological interpretation of the (Christian) religious faith
    Autorzy:
    Pijas, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488239.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wiara
    filozofia religii
    cnota
    Julia Annas
    faith
    philosophy of religion
    virtue
    Opis:
    W artykule argumentuję, że model aretologiczny jest trafnym modelem (chrześcijańskiej) wiary religijnej. Rozpoczynam od przedstawienia dwóch konkurencyjnych i skrajnych modeli obecnych w filozofii religii, które określam jako model intelektualistyczny i antyintelektualistyczny. Następnie staram się pokazać pewne podstawowe własności fenomenu wiary religijnej, które są przez te modele ignorowane, co stanowi poważną trudność teoretyczną dla całej filozofii religii. Przedstawiam model aretologiczny jako możliwą alternatywę, bazując na rozwojowej (developmental) teorii cnoty autorstwa Julii Annas i innych narzędziach wypracowanych przez przedstawicieli współczesnej etyki cnót. Trzon argumentacji zakłada podobieństwo wiary religijnej i moralności, a przez to problematyki filozofii religii i etyki.
    I argue that an aretaic model is apt for (Christian) religious faith. I begin with a presentation of two rival and radical models of faith present in philosophy of religion, which I label as, respectively, “intellectual” and “anti-intellectual” model. Then, I try to show some essential characteristics of faith that are ignored by these models, which results in a serious theoretical difficulty for philosophy of religion. I present the aretaic model as a convincing alternative, using Julia Annas’ developmental theory of virtue and some other conceptual tools provided by representatives of contemporary virtue ethics. The core of the argumentation presumes that religious faith and morality are similar, thus also the issues of philosophy of religion and ethics are similar.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 97-118
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marcina Lutra teologiczna definicja człowieka, czyli Dysputa o człowieku
    Martin Luther’s theological definition of man, or Dispute concerning man
    Autorzy:
    Toeplitz, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/425387.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
    Tematy:
    philosophy of religion
    theology
    Martin Luther
    definition of man
    man’s attributes
    Opis:
    The above text consists of two parts. The first one contains translation of 40 theses of Martin Luther of 14 of January 1536, called Dispute Concerning Man written down for the Wittenberg University. The second part contains the commentary. It should be noted that Luther`s text enclosed here in full corresponds with The 95 Theses of 31th of October, 1517. The author of the Comment remarks, that Aristotle`s rational philosophical concept of man has its limits of theological nature. Theology formulates the tasks of reason that, despite the decay of man, must still perform its tasks, whereas theology overcomes one-sidedness of rationalism, pointing out to the aim and formulating the sense of human life that is impossible without reference to God. These problems are dealt with in the second part of the abovementioned forty theses, 20-40. There appears a clear thought, that while fighting with his own peccability, man depends on grace (sola gratia). Here L. refers to Paul`s Letter to the Romans (3, 28) and his commentary of Psalm 51. The further part of the commentary includes specific parts of the 40 theses, arranged respectively. In the concluding part, particular contemporary concepts of human being are listed, and, at the same time, general wider perspective of Lutheran concept of man is revealed.
    Źródło:
    Gdański Rocznik Ewangelicki; 2017, 11; 224-234
    1898-1127
    Pojawia się w:
    Gdański Rocznik Ewangelicki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Post-secular philosophy. Between theory and ideology
    Filozofia postsekularna. Między teorią a ideologią
    Autorzy:
    Grad, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597227.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    postsekularyzm
    filozofia religii
    ideologia
    pojęcie religii
    post secularism
    philosophy of religion
    ideology
    the concept of religion
    Opis:
    This text is devoted to showing that from the point of view of the tasks of science dealing with the description and explanation of the different aspects of religion, the post secular turn is only apparent. Its ostensi bleness lies in the fact that the program articulated by post-secular phi losophers suffers from a number of defects. Their accumulation leads to the conclusion that the post secular paradigm has never existed even as the seed of a theory of religious phenomena, but it has some of the characteristics of an ideology.This article reconstructs subjects key philosophical positions asso ciated with the post secular turn (Philip Blond, Gianni Vattimo, John D. Caputo, Jürgen Habermas) to critical analysis in an effort to extract the relevant properties of post secular philosophy to indicate major de ficiencies. Next, I deal with the most important issue emerging from this analysis, namely, the question adopted by the post secular philoso phers of religion. In the last part I formulate conclusions regarding the applicability of post secular philosophy as a theoretical tool explaining the situation of religion in the post-modern world.
    Tekst ten poświęcony jest wykazaniu, że z punktu widzenia zadań na uki zajmującej się opisem i wyjaśnieniem różnych aspektów religii, zwrot postsekularny jest zwrotem pozornym. Pozorność ta polega na tym, że program wyartykułowany przez filozofów postsekularnych cierpi na szereg defektów. Ich nagromadzenie prowadzi do wniosku, że paradygmat postsekularny nigdy nie istniał nawet jako zalążek teo rii zjawisk religijnych, natomiast posiada pewne cechy ideologii.W tekście tym rekonstruuję i poddaję krytycznej analizie kluczo we stanowiska filozoficzne związane ze zwrotem postsekularnym (Philip’a Blond’a, Gianni’ego Vattimo, John’a D. Caputo, Jürgen’a Habermas’a) starając się wyodrębnić właściwe cechy filozofii postse kularnej i wskazać jej najważniejsze braki. Następnie zajmuję się naj ważniejszym problemem wyłaniającym się z tej analizy, jakim jest za gadnienie przyjmowanego przez filozofów postsekularnych pojęcia religii. W ostatniej części formułuję wnioski dotyczące stosowalności filozofii postsekularnej jako narzędzia teoretycznego wyjaśniającego sytuację religii w świecie późnonowoczesnym.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2018, 21, 2; 9-30
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język i filozofia religii. Analiza i dyskusja
    Language and the Philosophy of Religion: Analysis and Discussion
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232818.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    logics
    metaphilosophy
    analytical philosophy
    philosophy of religion
    omnipotence
    logika
    metafilozofia
    filozofia analityczna
    filozofia religii
    wszechmoc
    Opis:
    Artykuł jest tekstem dyskusyjnym. W dyskusji z tekstem poruszającym problemy semiotyczne (polisemia, nieostrość, zależność kontekstowa) omawiam i dyskutuję zarzuty kierowane pod adresem semiotyki jako narzędzia pozwalającego kształtować odpowiednie sprawności językowe, w kontekście postulatu krytycyzmu. Akceptuję opinie autorki tekstu o ograniczonych możliwościach w tym zakresie. W dyskusji z tekstami dotyczącymi filozofii religii bronię jej statusu jako uprawnionej subdyscypliny filozoficznej. Poddawane są także dyskusji szczegółowe kwestie z zakresu filozofii religii (m.in. problem wszechmocy). Bronię charakteru filozofii religii jako dyscypliny innej niż teologia i nie dającej się zredukować do metafizyki.
    The article is a discussion text. In my response to the text dealing with semiotic problems (polysemy, vagueness, contextual dependence), I discuss the objections directed at semiotics as a tool for shaping appropriate language skills, in the context of the postulate of criticism. I accept the author’s opinions about limited possibilities in this regard. In my response to the texts on the philosophy of religion, I defend its status as a legitimate philosophical sub-discipline. Detailed issues in the field of philosophy of religion (including the problem of omnipotence) are also discussed. I defend the nature of the philosophy of religion as a discipline other than theology and not reducible to metaphysics.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 373-396
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyka życia chrześcijańskiego w „Ojcze nasz” Augusta Cieszkowskiego
    The Practice of Christian Life in “Ojcze nasz” by August Cieszkowski
    Autorzy:
    Kaszyca, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40237719.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    mesjanizm
    filozofia praktyczna
    filozofia religii
    historiozofia
    August Cieszkowski
    messianism
    practical philosophy
    philosophy of religion
    historiosophy
    Opis:
    Niniejsza praca ukazuje etyczno-religijny wymiar traktatu Ojcze nasz autorstwa Augusta Cieszkowskiego. Wpierw rozpatruje praktykę jako podstawowe kryterium przyjęcia bądź odrzucenia wiary — jej wpływu na życie człowieka. Następnie rozwija definicję wiary jako trzech relacji (do Boga; do siebie; do innych) w kontekście pozostawionych przez Cieszkowskiego komentarzy krytycznych odnośnie do stylu życia ówczesnych chrześcijan. Dzięki temu wydobywa religijną motywację filozofii Cieszkowskiego, jego głębokie zatroskanie o realizację chrześcijańskiego pryncypium naśladowania Jezusa w życiu społecznym poprzez czyn.
    In the paper I show the ethical and religious dimension of the treatise Ojcze nasz (Eng. Our Father) by August Cieszkowski. First, practice was considered as the basic criterion for accepting or rejecting faith (its impact on human life). Then, the definition of faith was developed as three relationships (to God; to oneself; to others) in the context of Cieszkowski’s critical comments on the lifestyle of Christians of that time. Finally, I bring out the religious motivation of Cieszkowski’s philosophy, his deep concern for the implementation of the Christian principle of following Jesus in life trough social act.  
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2024, 62, 1; 16-37
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evelyn Underhill rozumienie mistyki
    Autorzy:
    Kiwka, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669575.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Evelyn Underhill
    philosophy of religion
    mysticism
    mystical experience
    filozofia religii
    mistyka
    doświadczenie mistyczne
    Opis:
    In the English-speaking world of the first half of the twentieth century Evelyn Underhill (1875–1941) was one of the most widely read writers on religion and spiritual practice, in particular on Christian mysticism. The paper aims at Underhill’s understanding of mysticism. Beginning with the presentation of the concept of mysticism and its main characteristics, the classification of the phases of the mystical process, through the problem of the authenticity and unity of the mystical testimonies, including the philosophical context of her thought and anthropological structures used in her analysis – there are presented here the fundamental features of Underhill’s theory of mysticism. The whole supplements her inspiring vision of the mystical future of the mankind.
    W świecie anglojęzycznym I połowy XX wieku Evelyn Underhill (1875–1941) była jedną z najbardziej poczytnych autorek, piszących o religii i życiu duchowym, a szczególnie o mistyce chrześcijańskiej. Ukazanie zasadniczych elementów jej teorii mistyki stanowi zasadniczy cel niniejszego przedłożenia. Jego realizację otwiera przedstawienie wypracowanego przez nią pojęcia mistyki i jej zasadniczych charakterystyk. Omówienie etapów procesu mistycznego, problemu autentyczności oraz jedności doświadczenia mistycznego łącznie z kontekstem filozoficznym i strukturami antropologicznymi, które autorka wykorzystuje w swoich analizach – stanowi tematykę dalszej części opracowania. Całość zamyka niezwykle inspirująca wizja mistycznej przyszłości rodzaju ludzkiego, jaką znajdujemy w publikacjach tej anglikańskiej pisarki.
    Źródło:
    Analecta Cracoviensia; 2018, 50
    2391-6842
    0209-0864
    Pojawia się w:
    Analecta Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Need and Opportunities for Philosophical Studies on Religions and Religious Movements
    Autorzy:
    Ptaszek, Robert T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138111.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-26
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    Philosophy of religion
    religions
    religious movements
    religious doctrines
    veracity of doctrines
    rationality of doctrines
    Opis:
    Today, academic studies on religions are dominated by sociology, the science of religion, and the history of religion. Not many researchers are philosophers. One can therefore say that philosophy is on the periphery of those studies. However, to understand religions, even the most precise descriptions of particular communities, their functioning, and their impact on individuals and society, are not enough. In order to learn why people join them, it is also necessary to examine their doctrines. Although theologians have long studied them, their research has met with serious accusations: theology was deemed unscientific, and theologians – not impartial. On the other hand, a philosopher can study religious doctrines without fear of such charges, as philosophy limits itself to rational considerations, does not refer to revealed truths, and does not proclaim any concept of salvation. In this text, I show what results the philosophical research of religious doctrines leadsto, taking as an example doctrines of religious movements, which – in the opinion of their creators – constitute an alternative to christianity. With the help of philosophy, the criteria for distinguishing religion/christianity from a religious movement can be narrowed down to the inconsistencies in the doctrines of these movements and their general, irrational nature. This can be verified by pointing out serious errors, which are mostly the result of the founders’ own interpretation of biblical texts.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2022, 11, 3; 411-424
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Racjonalność procesu argumentacji teologicznej
    Rationality of theological argumentation
    Autorzy:
    Kroplewski, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402450.pdf
    Data publikacji:
    2009-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    psychologia religii
    filozofia religii
    racjonalność
    rozumowanie ludzkie
    psychology of religion
    philosophy of religion
    rationality
    human reasoning
    Opis:
    Following presentation content synthetic model of rationality of theological argumentation demonstrating these factors which are important for acknowledging whether the argumentation is rational or not, or demonstrating the level of the concentration of rationality. The following paper doesn’t contain analyses concerning rationality of theology as a knowledge but it contains the factors which are important in estimating rationality of mental processes taking part in the process of theological argumentation from psychological point of view. The model concerns theological argumentation as a mental process (including process of reasoning, process of drawing inferences and other mental processes) which is taking part in a mind of theologian speculating on the truths which he/she believes in and which he/she deliberate. This paper shows at one hand a model which can be used by theologian to estimate the rationality of his/her process of theological argumentation and at the other hand a model which can be used by others trying to estimate the rationality of the theologian mental processes.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2009, 6; 47-62
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leo Strauss on Religion as the Fundamental Alternative to Philosophy
    Leo Strauss o religii jako podstawowej alternatywie wobec filozofii
    Autorzy:
    Wood, William
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232784.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Leo Strauss
    philosophy of religion
    philosophy as a way of life
    filozofia religii
    filozofia jako sposób życia
    Opis:
    Leo Strauss is well known for his thesis that there is an irreconcilable conflict between philosophy and “revelation,” i.e. monotheistic revealed religion, which cannot be harmonized. The philosopher qua philosopher cannot be a believer, while the believer qua believer cannot be a philosopher. However, it is less widely recognized that Strauss’ thought about religion as the fundamental alternative to philosophy follows two divergent trajectories. The first emphasizes the unique importance of revealed religion, while the other emphasizes the conflict between philosophy and what he calls “religion in general.” Sometimes, Strauss suggests that revelation poses a unique “challenge” to philosophy, such that the philosopher must refute the mere possibility of revelation in order to justify the legitimacy of philosophy itself. Sometimes, however, he suggests rather that revelation is a religion like any other, not essentially different from e.g. ancient polytheism, which would seem therefore to pose no unique “challenge.” I argue that Strauss ultimately fails to reconcile these two strands of this thought and that this failure is related both to tensions internal to his positive conception of philosophy itself as a middle path between dogmatism and skepticism and to the fact that he begs the question by assuming, rather than proving, that it follows necessarily from “the very idea of revelation” that it cannot be harmonized with philosophy.
    Leo Strauss jest autorem znanej tezy o istnieniu nierozwiązywalnego konfliktu między filozofią a „objawieniem”, tj. monoteistyczną religią objawioną. Filozof jako filozof nie może być osobą wierzącą, zaś osoba wierząca jako wierząca nie może być filozofem. Mniej znane jest natomiast to, że myśl Straussa o religii jako podstawowej alternatywie dla filozofii podąża dwiema rozbieżnymi torami. Pierwszy z nich podkreśla wyjątkowe znaczenie religii objawionej, podczas gdy drugi kładzie nacisk na konflikt między filozofią a tym, co nazywa on „religią w ogóle”. Czasami Strauss sugeruje, że objawienie stanowi szczególne „wyzwanie” dla filozofii i filozof musi podważyć samą możliwość objawienia, aby uzasadnić prawomocność filozofii. Czasami jednak sugeruje on, że objawienie jest po prostu jedną z religii, nie różniącą się w swej istocie np. od starożytnego politeizmu i w związku z tym nie stanowi, jak się wydaje, szczególnego „wyzwania”. Twierdzę, że Straussowi ostatecznie nie udaje się pogodzić tych dwóch wątków i że to niepowodzenie jest związane zarówno z napięciami wewnątrz jego pozytywnej koncepcji samej filozofii jako drogi pośredniej między dogmatyzmem a sceptycyzmem, jak i z tym, że przesądza on z góry sprawę, zakładając bez uzasadnienia, że z „samej idei objawienia” wynika w sposób konieczny, iż nie da się jej zharmonizować z filozofią.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 289-311
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philosophical Considerations for Fruitful Dialogue between Christians and Muslims
    Autorzy:
    Macierowski, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507554.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-20
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    Christians
    Muslims
    Christianity
    Islam
    religion
    Christian-Muslim dialogue
    interfaith dialogue
    interreligious dialogue
    philosophy of religion
    Opis:
    The author attempts to go beyond the study of the history of Islamic philosophy to the larger theme of religious dialogue between Christians and Muslims. He explores first some of the conditions that are required for any successful Christian-Muslim conversation. Next, he turns to some of the central issues specific to dialogue between Christians and Muslims. In addressing these themes he points to resources that are particularly useful to those trying to teach introductory courses on this complex matter, and to give students an inkling of where they might look for further training to embark upon more advanced types of dialogue. In conclusion, the author returns to his starting point and considers various levels at which dialogue can be begun, even at an elementary stage.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2019, 8, 1; 83-112
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The role of philosophy in the academic study of religion in Indian
    Autorzy:
    Sikka, Sonia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437357.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    joseph t. o’connell
    philosophy of religion
    religious pluralism
    diversity of faith
    religion and
    ideology
    hinduism
    comparative study of religion
    Opis:
    Joseph T. O’Connell drew attention to the relative scarcity of academic work on religion in South Asia, and o ered as a plausible explanation for this state of a airs the tension between secular and religio‐political communal interests. This paper explores the potential role of phi‐ losophy as an established academic discipline within this situation, in the context of India. It argues that objective study, including evaluation, of the truth claims of various religious traditions is an important aspect of academic as opposed to confessional engagement with religion, and that philosophy in India is especially well suited to undertake such re ection and to provide corresponding education. Unlike Western countries, philosophy and religion were never clearly separated in India and did not evolve in tension with one another. The history of Indian philosophy therefore includes and is included within the history of its ‘religions’, in a way that makes philosophical examination of the truth claims of Indian religions internal to those religions themselves. By tracing this history, the discipline of philosophy can help to unsettle the idea of religion as a matter of xed dogma. It can also continue the procedure of interpreting and evaluating metaphysical and epistemological theses that has been an intrinsic component of Indian religious thought for most of its history.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2016, 6, 1; 55-79
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion
    Ultymizm – filozofia, która chce być religią
    Autorzy:
    Biłgorajski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791151.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    J. L. Schellenberg
    ultymizm
    filozofia religii
    epistemologia
    wyobraźnia
    ultimism
    philosophy of religion
    epistemology
    imagination
    Opis:
    Ultimism is the view that there is a metaphysically and axiologically ultimate reality in relation to which it is possible to achieve the ultimate good. John Schellenberg believes that ultimism is the backbone of every religion, while the differences between religions arise from different views of what the nature of the ultimate is. Schellenberg tries to show that if there is progress in religion, then it is most reasonable to assume that we are only at the beginning of the inquiry into the ultimate. The aim of the paper is to show that epistemological and methodological objections can be raised against ultimism. It will present an epistemological argument, pointing to the cognitive limitations of imagination, and a methodological argument, questioning the feasibility of Schellenberg’s project.
    Ultymizm to pogląd, wedle którego istnieje metafizycznie i aksjologicznie ostateczna rzeczywistość, w stosunku do której możliwe jest osiągnięcie ostatecznego dobra. J. L. Schellenberg uważa, że ultymizm jest podstawą każdej religii, podczas gdy różnice między religiami wynikają z różnych poglądów na to, jaka jest natura rzeczywistości ostatecznej. Schellenberg próbuje wykazać, że jeśli w religii jest postęp, to najrozsądniej jest założyć, że jesteśmy dopiero na początku badania rzeczywistości ostatecznej. Celem artykułu jest wykazanie, że można podnosić zastrzeżenia epistemologiczne i metodologiczne wobec ultymizmu. Prezentuję argument epistemologiczny, wskazujący na poznawcze ograniczenia wyobraźni, oraz argument metodologiczny, kwestionujący wykonalność projektu Schellenberga.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 291-304
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Religion and Philosophy in August Cieszkowski’s ‘Our Father’
    Autorzy:
    Starzyńska–Kościuszko, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450187.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    historiosophy
    Cieszkowski
    dialectics
    philosophy of religion
    the Kingdom of God on earth
    Polish Romantic messianism
    Opis:
    This paper presents and discusses the main ideas of August Cieszkowski set forth in his Ojcze–Nasz [Our Father]. This treatise, presently known only to historians of Polish philosophy and historians of ideas, is one of the best examples worldwide of messianic consciousness and approach and, simultaneously, an original attempt to unite philosophy (social philosophy and the dialectical method) with religion. One of the tasks of historians of Polish philosophy is to disseminate the most significant works of older Polish thinkers and make them known internationally. Such then is the aim of this paper. The final sections additionally present contemporary disputes emerging in Poland as to the interpretation of Our Father and my position in these disputes as one of its active participants.
    Źródło:
    Organon; 2018, 50; 123-146
    0078-6500
    Pojawia się w:
    Organon
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka Boga w myśli współczesnej
    The problem of God in contemporary thought
    Autorzy:
    Zdybicka, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015957.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metafizyka
    filozofia religii
    filozofia XX w.
    Bóg
    metaphysics
    philosophy of religion
    philosophy of the 20th century
    God
    Opis:
    Three phenomena strike one when he investigates the history of the issue of God in the 20th century thought: (1) existence of philosophies and ideologies denying God, i.e. various forms of atheism covering an earlier unparalleled range; (2) appearance of philosophies in which the issue of God is not their inner problem (E. Husserl, M. Heidegger); (3) striving after replacing philosophy of God (metaphysical approach) with philosophy of religion, and especially with phenomenology of religion. The article contains a presentation of the issue of God in the main philosophical trends of the 20th century. Philosophy of God in its metaphysical dimension is still continued in classical philosophy. Phenomenological philosophy of religion, whose main author is M. Scheler, originates in phenomenology. The broadly understood phenomenological trend brought new approaches in which not so much the problem of God's existence and his nature, as the relation between God and man was considered. The approaches are: philosophy of dialogue (M. Buber, G. Marcel), philosophy of encounter (E. Lévinas, F. Rosenzweig), philosophy of gift (J. L. Marion). Also existentialism with its three standpoints is presented in the article: (1) natural (M. Heidegger), (2) negative (J. P. Sartre, A. Camus, M. Merleau-Ponty) and (3) positive (S. Kierkegaard, G. Marcel, K. Jaspers). In the article also the problem of relations between science and the issue of God is considered, pointing to various solutions (P. Teilhard de Chardin, H. L. Bergson; philosophy of process − A. N. Whitehead, Ch. Hartshorne). A special place is taken by a discussion of the issue of God in philosophy of process.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 553-574
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lawina w omodlonym świecie – filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
    An Avalanche in the Petitionary World: Philosophy of Religion and Saul Smilansky’s Cases
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488521.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modlitwa prośby
    filozofia religii
    teizm
    tajemnica Boga
    petitionary prayer
    philosophy of religion
    theism
    mystery of God
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej warości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja lub ortopraksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Charlesa Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nieomodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
    The article is a polemic with Saul Smilansky’s essay “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer.” According to Smilansky some petitionary prayers, especially prayers for one’s own good at the expense of someone else, are immoral. I agree that not every prayer is morally acceptable but at the same time I argue that Smilanksy’s justification of this thesis presupposes or includes some false premises. In particular I give four reservations about (or objections to) his argument: (i) philosophy of prayer should start not with the private beliefs of the philosopher but (if one does not have empirical knowledge about praying people) with a given religious orthodoxy or orthopraxis (the methodological reservation); (ii) a praying person (especially in a difficult life situation) does not consider the consequences of his or her prayer’s being answered (the psychological reservation); (iii) according to the Biblical model every petitionary prayer involves the conditional clause ‘if God wills’ (the theological reservation); (iv) in spite of a common opinion (represented by Smilansky) petitionary prayer is not action in the ordinary meaning of this word (the ontological reservation). I defend the last thesis using Charles Taliaferro’s distinction between the Petitionary World and the Non-Petitionary World. I also try to introduce my own criterion of the morality of petitionary prayer: such a prayer is morally good if it builds a positive relationship between a petitioner and God or other people and if it is spoken together with the supplement ‘God, your will be done!’
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 61-73
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kalām-e dżadid. Teologia współczesnego człowieka jako projekt irańskich intelektualistów religijnych
    Kalam-e Jadid. The Theology of Modern Man as a Project of the Iranian Religious Intellectuals
    Autorzy:
    Rodziewicz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578193.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
    Tematy:
    Islamic theology
    kalam
    kalam-e jadid
    Iranian religious intellectuals
    reform
    philosophy of religion
    new theology
    Opis:
    The discussion on reforms in Islam has been ongoing in the Islamic world for many decades. This trend was also present in Iran, where it gained particular intensity after the Islamic Revolution of 1979. It was religious intellectuals who took the main debate upon themselves. Their activity and efforts concentrated around the problem of the adaptation of Islamic rules to the modern world. One of their proposals was to change the classical method of theological reflection. Although Islamic theology (kalam) during the first centuries of Islam become the queen of all Islamic sciences, contemporary Iranian thinkers are calling for the development of a new paradigm of religious reflection – a new kalam, kalam-e jadid, which would be characterized by rationality, openness to interpretation and criticism and would remain in constant dialogue with the non-religious sciences. The paper is an attempt to reconstruct the main assumptions of Iranian kalam-e jadid based on the views of its most important advocates.
    Źródło:
    Przegląd Orientalistyczny; 2016, 3-4; 343-360
    0033-2283
    Pojawia się w:
    Przegląd Orientalistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Metaphysics of the Incarnation in Contemporary Analytic Philosophy of Religion
    Autorzy:
    Dobrzeniecki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1603538.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    the Chalcedonian dogma
    Christology
    Analytic Philosophy of Religion
    the relative identity
    the Incarnation
    borrowed properties
    Opis:
    The paper presents the latest achievements of analytic philosophers of religion in Christology. My goal is to defend the literal/metaphysical reading of the Chalcedonian dogma of the hypostatic union. Some of the contemporary Christian thinkers claim that the doctrine of Jesus Christ as both perfectly divine and perfectly human is self-contradictory (I present this point of view on the example of John Hick) and, therefore, it should be understood metaphorically. In order to defend the consistency of the conciliar theology, I refer to the work of, among others, Eleonore Stump, William Hasker, Peter Geach and Kevin Sharpe. As a result, I conclude that recent findings in analytic metaphysics provide an ontological scaffolding that explains away the objection of the incompatibility of the doctrine of the hypostatic union. In order to confirm this conclusion such metaphysical topics as properties attribution (what it means for an object to have a property), relation of identity (what it means for an object x to be identical with object y), and essentialism and kind membership (what it means for an object to belong necessarily to a kind) are scrutinized in detail.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2021, 39, 2; 571-587
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wittgensteinian Philosophy of Religion as A Kind of Apophatic Theology
    Autorzy:
    Gomułka, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/640918.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    apophatic theology
    Wittgensteinian philosophy of religion
    Swansea School
    Rush Rhees
    Peter G
    Winch
    Dewi Z
    Phillips
    Opis:
    In my article I present a conceptual model of classification of philosophical and theological conceptions of religion within Western philosophy and the Christian religious tradition. The model has four independent dimensions: the factual, the metaphysical, the ethical and the apophatic. The first and the second dimensions are cognitive, while the third and the fourth are non-cognitive. The fourth dimension should not be identified with the old tradition of apophatic theology because, according to the model, the latter is a mixture of two (or even more) dimensions. The second part of my paper is devoted to the Wittgensteinian philosophy of religion developed by the members of the so-called Swansea School. My thesis is that, despite of their self-characterisation as philosophers, they present an extreme version of apophatic theology because their view on religion is, in the light of my conceptual model, one-dimensional.
    Źródło:
    Studia Religiologica; 2012, 45, 3; 165-172
    0137-2432
    2084-4077
    Pojawia się w:
    Studia Religiologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafizyka i sekularyzacja - kilka uwag o Gianniego Vattima tezie dotyczącej śmierci Boga
    Metaphysics and secularisation - a few remarks on Gianni Vattimos thesis about the death of God
    Autorzy:
    Torzewski, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621518.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    metaphysics
    secularization
    Vattimo
    death of God
    postmodernism
    contemporary philosophy
    philosophy of religion
    metafizyka
    sekularyzacja
    śmierć Boga
    postmodernizm
    filozofia współczesna
    filozofia religii
    Opis:
    Teza o śmierci Boga jest niezwykle istotna we współczesnej filozofii religii. W niniejszym artykule postaramy się ukazać tę tezę w świetle filozofii Gianniego Vattima, aby wyjaśnić jej znaczenie oraz ją skrytykować. Artykuł zostanie podzielony na trzy sekcje. Celem pierwszej z nich będzie ukazanie niepoprawnych dróg rozumienia tezy o śmierci Boga. Celem drugiej zaprezentowanie właściwego jej znaczenia. Trzecia zaś poświęcona będzie krytyce filozofii religii Gianniego Vattima, która konstytuuje się jako wynik przyjęcia tezy o śmierci Boga.
    The death of God thesis is a siginificant one when it comes to the contemporary philosophy of religion. In this article we will try to present this thesis in the light of Gianni Vattimo’s philosophy in order to clarify the meaning of the death of God and also to critisize it. The article will be divided into three sections. The aim of the first one will be to show the ways in which the death od God thesis should not be understood. The aim of the second will be to present the actual meaning of the thesis. And the third one will be devoted to the critique of Gianni Vattimo’s philosophy of religion which constitutes itself as a result of accepting the death of God thesis.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2020, 52; 55-74
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fantazmaty „Polaka”, czyli przemyślenia z obszarów egzystencjalnej filozofii religii
    Phantasms of a “Pole” or Reflections from the Area of Existential Philosophy of Religion
    Autorzy:
    Pawliszyn, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146569.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    phantasm
    church system
    love
    church
    lie
    philosophy of religion
    fantazmat
    system kościelny
    miłość
    kościół
    kłamstwo
    filozofia religii
    Opis:
    Bezpośrednią inspiracją do napisania tego tekstu jest książka Tomasza Polaka „System kościelny czyli przewagi pana K”. Autor analizuje szczegółowo działanie „systemu”, twierdząc, iż opanował on kościół od samego początku jego zaistnienia, wchłaniając w siebie pierwotną żywotność wspólnoty. Wniosek do jakiego dochodzi, to stwierdzenie, iż „system” jest niereformowalny. W przedstawianym tu artykule zestawiam zasadniczą myśl T. Polaka, z tym, co pisał przed laty o kościele Tomasz Węcławski. Zaznaczam, iż jest to sama osoba, która na skutek okoliczności życiowych zmieniła nazwisko. Próbuję przeanalizować to, jak dalece zmieniło się myślenie, sposób argumentacji, wreszcie formułowane konkluzje. Słowo klucz do tych rozważań to „fantazmat”. W tym świetle pytanie o Boga „ze mną, we mnie i nade mną” umiera wobec działania „systemu kościelnego”. Fantazmat góruje nad człowiekiem i jego żywą relacją do Boga. „System kościelny czyli przewagi pana K”, to bardzo smutna opowieść o jednostce, mimo, że opowiedziana fachowym i trudnym językiem. Religia, wiara, którą ktoś czyni wyznacznikiem i sensem życia, są czymś, co od początku skazane jest na dryf w kierunku niewzruszonego fantazmatu, czymś co, faktycznie nigdy się nie spełni, chyba, że w wymiarze najbardziej intymnym i prywatnym.
    The immediate inspiration for this text is Tomasz Polak's book "System kościelny czyli przewagi pana K" (The Church System or the Advantages of Mr. K). The author analyses in detail how the "system" works, claiming that it has taken over the church from the very beginning of its existence, absorbing the original vitality of the community. The conclusion he reaches is that the "system" is unreformable. In this article I compare T. Polak's basic thought with what Tomasz Węcławski wrote years ago about the church. I emphasize that this is the same person who changed his name due to life circumstances. I try to analyze how far the thinking, the way of argumentation, and finally the formulated conclusions have changed. The key word for these considerations is "phantasm." In this light, the question of God "with me, in me, and over me" dies in the face of the workings of the "church system." The phantasm prevails over man and his living relationship to God. "The Church System or the Advantages of Mr. K", is a very sad story about an individual, even though told in an expert and difficult language. Religion, faith, which someone makes the determinant and meaning of life, is something that from the beginning is doomed to drift towards an unshakeable phantasm, something that, in fact, will never come true, except in the most intimate and private dimension.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2023, 61; 113-137
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion
    Zagadnienia ekumeniczne w filozofii religii Józefa Herbuta
    Autorzy:
    Wolsza, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047886.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    ekumenizm
    dialog doktrynalny
    filozofia religii
    język religijny
    logika
    ecumenism
    doctrinal dialogue
    philosophy of religion
    religious language
    logic
    Opis:
    The philosophy of religion constituted one of the main fields of research by Prof. Józef Herbut. He created an original version of the analytical philosophy of religion. With the use of logical means, he analysed various dimensions of religion, primarily religious language. During the last period of his work, Herbut included ecumenical issues in his philosophical research. His research on these issues consisted of two stages. During the first stage, Herbut tried to create a specific logic of ecumenism. He hypothesised that the reason for the crisis of ecumenical dialogue consists in the lack of a clearly defined goal. Using the logical set theory, Herbut constructed possible models of doctrinal unity of different denominations. These models were constructed a priori, without reference to actual dialogues. During the second stage of his project, Herbut focused on the content of Catholic and Evangelical doctrines presented in catechisms. Here, he also put forward a research hypothesis that the languages of Catholic and Evangelical theology are different because they include different philosophical assumptions. These assumptions reach back to the medieval problem of universals. The language of Catholic theology is heavily influenced by moderate realism, and the language of Evangelical theology is influenced by moderate nominalism (these are two of the four standpoints in the problem of universals). Herbut's research project is original and innovative in terms of Polish philosophical and theological literature. However, in foreign language literature it is possible to find ones analogous to Herbut's project (József Fuisz, Charles Morerod).
    Filozofia religii była jednym z głównych nurtów badań prof. Józefa Herbuta. Stworzył on oryginalną odmianę analitycznej filozofię religii. Przy pomocy środków logicznych analizował w niej różne wymiary religii, przede wszystkim język religijny. W ostatnim okresie twórczości do swych badań filozoficznych Herbut włączył zagadnienia ekumeniczne. Jego badania tych zagadnień miały dwa etapy. W pierwszym etapie Herbut próbował stworzyć specyficzną logikę ekumenizmu. Postawił on hipotezę, że przyczyną kryzysu dialogu ekumenicznego jest brak wyraźnie określonego celu. Wykorzystując logiczną teorię zbiorów, Herbut skonstruował możliwe modele jedności doktrynalnej różnych wyznań. Modele te zostały skonstruowane a priori, bez odwołania do faktycznie prowadzonych dialogów. W drugim etapie realizacji swego projektu Herbut skupił się na treści doktryn katolickiej i ewangelickiej przedstawionych w katechizmach. Tu także postawił hipotezę badawczą, że języki teologii katolickiej i ewangelickiej są odmienne, ponieważ mają różne założenia filozoficzne. Założenia te sięgają średniowiecznego sporu o uniwersalia. Język teologii katolickiej jest pod dużym wpływem realizmu umiarkowanego, a język teologii ewangelickiej – pod wpływem nominalizmu umiarkowanego (są to dwa z czterech stanowisk w sporze o uniwersalia). Projekt badawczy Herbuta jest oryginalny i nowatorski w polskiej literaturze filozoficznej i teologicznej. Natomiast w literaturze obcojęzycznej można spotkać projekty analogiczne do projektu Herbuta (József Fuisz, Charles Morerod).
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2020, 20; 67-88
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Varieties of Humanism for a Secular Age: Charles Taylor’s Pluralism and the Promise of Inclusive Humanism
    Różne odmiany humanizmu dla wieku sekularyzmu: pluralizm Charlesa Taylora i obietnica powszechnego humanizmu
    Autorzy:
    Schoenberg, Phillip W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488693.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Charles Taylor
    transcendence
    humanism
    Christian humanism
    philosophy of religion
    secularity
    transcendencja
    humanizm
    humanizm chrześcijański
    filozofia religii
    świeckość
    Opis:
    I argue that Taylor’s engagement with secularity demonstrates his deep concern for preserving key humanist insights, an abiding commitment to moral pluralism, and the sincerity of his religious faith. Taylor insists on transcendence as the best hope for securing the continued commitment to the moral legacy of humanism in the west, but while he personally advocates a renewed Christian humanism, his notion of transcendence is amenable to other interpretations, including non-religious options, and so allows for a potential overlapping consensus on humanism from what Taylor calls the “transformation perspective.”
    Staram się dowieść, że zaangażowanie Taylora w badania nad świeckością świadczy o głębokim zatroskaniu tego filozofa o ocalenie kluczowych wglądów humanizmu, o jego trwałym opowiedzeniu się za moralnym pluralizmem, a także o autentyczności jego wiary religijnej. Taylor kładzie nacisk na transcendencję jako dającą najlepszą nadzieję, że przyjęcie moralnego dziedzictwa humanizmu będzie kontynuowane w kulturze Zachodu. Osobiście jest on zwolennikiem odnowy chrześcijańskiego humanizmu, jednak jego pojęcie transcendencji pozostaje otwarte również na inne interpretacje, łącznie z opcjami poza obszarem religii, zatem dopuszcza ono potencjalny konsens ogarniający różne odmiany humanizmu w perspektywie, którą Taylor nazywa „perspektywą przekształcenia”.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 167-197
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena trafności zarzutów przeciw ateizmowi semantycznemu Bohdana Chwedeńczuka
    Evaluation of critiques against Bohdan Chwedeńczuk’s semantic atheism
    Autorzy:
    Remisiewicz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18655136.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    ateizm semantyczny
    filozofia analityczna
    ignostycyzm
    filozofia religii
    Koło Wiedeńsk
    semantic atheism
    analytic philosophy
    ignosticism
    philosophy of religion
    Vienna Circle
    Opis:
    The article is diverse on two parts. In the first part, the author refers assumptions of Bohdan Chwedeńczuk book, “Przekonania religijne” [Religious Beliefs] that was devoted to justify the thesis according to which religious statements are meaningless. He emphasizes a role of so called Hume Requirement that was postulated as a demarcation line between meaningful and meaningless words in Chwedeńczuk argumentation chain. Next he indicates main objections against the Requirement which were considered by Chweden czuk. The second part of the article is a discussion with critiques that were emerging after publishing of “Przekonania”. Such philosophers as J. J. Jadacki, M. Przełęcki, K. Kondrat, M. Pawliszyn, W. Wolan czyk and I. Ziemin ski formulated a number of arguments against the thesis about meaninglessness of religious statements. Author shows that Jadacki, Przełęcki and Ziemin ski presented compelling arguments which cannot be undermine basing on the “Przekonania” text, thus these objections must be included if the Chweden czuk’s theory could be considered as justified. Arguments formulated by Kondrat and Wolan czyk are possible to refute and Pawliszyn’s critique is pointless.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 41, 2; 98-125
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi Ludwiga Wittgensteina na temat Pisma Świętego
    Ludwig Wittgenstein’s remarks on the Scripture
    Autorzy:
    Goniszewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469409.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Ludwig Wittgenstein
    filozofia religii
    studia biblijne
    filozofia biblijna
    teologia biblijna
    philosophy of religion
    biblical studies
    philosophy of the Scripture
    biblical theology
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest analiza kilku uwag L. Wittgensteina, których tematem jest Pismo Święte. Egzegeza tych fragmentów będzie miała charakter pewnego wglądu i rozjaśnienia często niejasnych wypowiedzi austriackiego filozofa na temat Biblii. Uwagi Wittgensteina zestawione zostaną również ze współczesnymi historyczno-krytycznymi poglądami na temat ksiąg biblijnych. Wybrane do analizy fragmenty, mimo że nie pochodzą z „oficjalnych” dzieł austriackiego filozofa, czyli Traktatu logiczno-filozoficznego oraz Dociekań filozoficznych i prawdopodobnie nigdy nie miały zostać opublikowane, są jednak świadectwem jego intelektualnej aktywności i stanowią ważne źródło dla filozofii religii.
    The purpose of this article is to discuss a few of L. Wittgenstein's remarks on the Bible. The exegesis has the character of a certain insight and clarification of the vague statements on the Bible given by an Austrian philosopher. Wittgenstein's remarks are compared with contemporary, historical and critical views on the biblical books. The texts selected for the analysis do not belong to the “official” works of the Austrian philosopher as Tractatus Logico-Philosophicus and Philosophical Investigations, and might never have been published. Nevertheless, they are a testimony of his intellectual activity and the important source of religious philosophy.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2018, 25; 11-25
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposób filozofowania Mikołaja Bierdiajewa jako skutek jego rozumienia twórczości i wolności
    Nikolai Berdyaev’s method of philosophizing as a result of his understanding of creativityand freedom
    Autorzy:
    Kashchuk, Vitaliy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011723.pdf
    Data publikacji:
    2017-03-30
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    Berdiajew
    twórczość
    wolność
    antropologia
    filozofia rosyjska
    filozofia religijna
    Bóg
    Berdyaev
    creativity
    freedom
    anthropology
    Orthodox philosophy
    the philosophy of religion
    God
    Opis:
    Studying the work of this or that thinker, his or her topics of interest, the form of expressing his or her ideas, the direction of research, conclusions, in some cases, one can see some dependence between the author's approach to life, which manifests itself in various domains, and his or her philosophy.Similarly when we take into consideration academic achievements of N. Berdyaev, and, particularly his essential philosophical topics such as freedom and creativity, and to be exact the work as a result of freedom, it is impossible not to notice some kind of connection between the issues raised by the philosopher and his own style of philosophizing, namely the form, the way of expression and his language.This article is an attempt to look at how N. Berdyaev understood freedom, what he expected of the creativity and whether he fulfilled his personal thoughts in his manner of philosophizing.
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, 1; 164-179
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja myślenia religijnego Józefa Tischnera i jej możliwe implikacje wobec współczesnego kryzysu znaczenia wspólnoty – przyczynek do dyskusji
    Józef Tischner’s concept of religious thinking and its possible implications for the contemporary crisis of meaning community – a contribution to the discussion
    Autorzy:
    Stachurski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520262.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    God
    philosophy of drama
    axiology
    agathology
    philosophy of religion
    religious thinking
    anthropology
    Tischner
    Bóg
    filozofia dramatu
    aksjologia
    agatologia
    filozofia religii
    myślenie religijne
    antropologia
    Opis:
    The German researcher of the philosophy of religion, Bernhard Welte (1906–1983), looking for an answer to the question about the substantive relationship between philosophical thinking and religious thinking, does not provide a final answer, but allows some discussion and polemics. This way of practicing the philosophy of religion is interesting because this problem is juxtaposed with the problem of man and his experience of existence. Thanks to this narrative, it is possible to pose more demanding ethical questions. In the further deliberations of this author, there are, inter alia, reflection on what a person’s life could look like without the “presence” of religion in his life (also in the aspect of relating to being a non-believer), also in the ethical aspect. It can be said that in a similar key - anthropological and ethical - he presents his position on the problem of “philosophical thinking versus religious thinking”, the Krakow philosopher Józef Tischner (1931–2000). This thinking is based both on his concept of the philosophy of drama, as well as on the experience (direct and indirect) of the believer. This reflection is “torn” between a specific topos (temple) and the people who come to a particular temple and create a specific community. The aim of the article is an attempt to answer the question of what religious thinking is as perceived by Tischner, as well as to specify his position in the aspect of the contemporary crisis of understanding the community in terms of the philosophy of values.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 305-317
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O wątpliwej moralności pewnych rozpowszechnionych form modlitwy
    A Problem About the Morality of Some Common Forms of Prayer
    Autorzy:
    Smilansky, Saul
    Iwanicki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488811.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modlitwa
    problem zła
    problem modlitwy błagalnej
    filozofia religii
    Saul Smilansky
    prayer
    problem of evil
    problem of petitionary prayer
    philosophy of religion
    Opis:
    W chwilach szczególnego zagrożenia ludzie zwykle błagają Boga o pomoc dla siebie lub swoich bliskich, modląc się na przykład, żeby lawina zmieniła kierunek lub żeby znalazł się dawca organów dla czyjegoś umierającego dziecka. Taka modlitwa wydaje się naturalna, a dla wierzących nawet rozumna i akceptowalna. Niestosowne wydaje się potępianie takiej typowej modlitwy jako czegoś złego. Ale kiedy dokładnie zbadać, co się rzeczywiście dzieje w takich sytuacjach, to okazuję się, że często tego rodzaju modlitwa jest moralnie dyskusyjna. Autor twierdzi, że taka modlitwa powinna być postrzegana jako forma działania (a nie, powiedzmy, nadziei), a tym samym powinna spełniać wysokie standardy moralne, które odnoszą się do działań; ponadto autor twierdzi, że założenie dobroczynności Bóstwa nie wystarcza, aby taką modlitwę legitymizować.
    At a time of acute danger, people commonly petition God for help for themselves or their loved ones; such as praying that an avalanche heading in one’s direction be diverted, or that an organ donor be found for one’s dying child. Such prayer seems natural and, indeed, for believers, reasonable and acceptable. It seems perverse to condemn such typical prayer, as wrong. But once we closely examine what is actually happening in such situations, we shall see that frequently prayer of this sort is morally problematic. The author argues that such prayer ought to be seen as a form of action (rather than, say, mere hope), thereby needing to meet the higher moral standards ones which apply to actions; and that the assumption of the benevolence of the deity does not suffice to make such prayer legitimate.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 7-16
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From the Death to Rebirth of Religion: Evolution of Leszek Kołakowski’s Thought in the Context of the Question: “Who Is Man?”
    Od śmierci do ponownych narodzin religii. Ewolucja myśli Leszka Lołakowskiego w kontekście pytania: „kim jest człowiek?”
    Autorzy:
    Sikora, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097346.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Leszek Kołakowski
    człowiek
    filozofia religi
    homo religiosus
    tradycja
    interesy materialne
    wartości
    man
    philosophy of religion
    tradition
    liberalism
    material interests
    values
    Opis:
    In his numerous books and articles, Leszek Kołakowski brought up a number of topics in the fields of the history of philosophy and contemporary philosophy. His work offers valuable insights into problems revolving around Karl Marx’s philosophy, social philosophy, and the philosophy of religion, to mention but a few. In all these areas of thought, the Polish philosopher centres his focus on the fundamental question of man. The present paper is aimed at discussing Leszek Kołakowski’s contribution to the philosophical debate on this topic. The evolution of Kołakowski’s views is traced from the Marxist concept of man which, after a certain period, is discarded by the philosopher in favour of a religious concept, to be confronted again with a liberal theory. Kołakowski is not uncritical about any of the conceptions, which testifies to the profound complexity of every attempt to gain insights into the very essence of the human being which, irrespective of the doctrine or perspective taken for interpretation, escapes clear-cut definition. However, despite the lack of unambiguous definitions Kołakowski recognises that the sole point of reference in any attempts to gain an understanding of the human condition in culture is religion.
    Leszek Kołakowski w swoich licznych książkach i artykułach podejmował wiele zagadnień z zakresu zarówno historii filozofii, jak i filozofii współczesnej. Prowadził badania związane m.in. z problematyką filozofii Karola Marksa, filozofii społecznej czy filozofii religii. We wszystkich tych obszarach głównym przedmiotem zainteresowania polskiego filozofa pozostaje pytanie o człowieka. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie wybranych rozważań Kołakowskiego związanych z tym pytaniem. W sposób syntetyczny zostają pokazane dzieje jego myśli. Punktem wyjścia tych dziejów jest marksistowska koncepcja człowieka, która po pewnym okresie zostaje skonfrontowana z koncepcją religijną, by tę z kolei skonfrontować z koncepcją liberalną. Wobec żadnej z tych koncepcji Kołakowski nie pozostaje bezkrytyczny, co pokazuje ogromną złożoność każdej próby zrozumienia tego, kim jest człowiek — niezależnie od stanowiska, z perspektywy którego próbuje się go interpretować, wymyka się on jednoznacznym odpowiedziom. Mimo braku tych jednoznacznych odpowiedzi, Kołakowski przyjmuje jednak, że jedynym w zasadzie punktem odniesienia w stosunku do wszelkich prób zgłębienia sytuacji człowieka w kulturze jest religia.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 199-223
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warsztat pojęciowy Andrzeja Nowickiego w badaniach nad historii ateizmu i krytyki religii
    Notional workshop of Andrzej Nowicki in research on the history of atheism and critique of religion
    Autorzy:
    Płoszczyniec, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459948.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Andrzej Nowicki
    ateizm
    ateografia
    krytyka religii
    metodologia religioznawcza
    filozofia religii
    historia idei
    atheism
    atheography
    critique of religion
    methodology of religious studies philosophy of religion
    history of ideas
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiłem idee, których Andrzej Nowicki używał w badaniach historycznych nad ate- izmem i krytyką religii. Na początku zostały pokazane marksistowskie podstawy i założenia jego religioznawstwa, nacisk został położony na jego twórcze koncepcje rozmaitych klasyfikacji krytyki religii i ateizmów oraz dystynkcję znaczeń między nimi. Zaprezentowano poszczególne dyrektywy badawcze, a osobno zostały potraktowane jego oryginalne idee badań ilościowych nad ateizmem oraz pojęć ateografii i ateoznawstwa.
    The this article I present ideas which Andrzej Nowicki used in historical researches on atheism and critique of religion. At the beginning, Marxist base and assumptions of his religious studies were shown, and the accent was put on his cre- ative concepts of various classiÞ cations of critique of religion and atheism and the distinction of meanings between them. Respective research directives were presented and separately dealt with his original ideas of quantitative researches on atheism and notions of atheography and atheocompetence.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 35-42
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The phenomenological method revisited: towards comparative studies and non-theological interpretations of the religious experience
    Autorzy:
    Sander, Ake
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437094.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    filozofia religii;
    socjologia religii;
    fenomenologia religii;
    religioznawstwo;
    badania porównawcze;
    komparatystyka;
    metodologia badań porównawczych;
    sekularyzacja
    philosophy of religion
    sociology of religion
    phenomenology of religion
    religious studies
    comparative studies
    comparative methodology
    secularization
    Opis:
    During the last decades, two major and interrelated themes have dominated the study of religion: (a) the theme claiming that the long taken-for-granted so-called secularization thesis was all wrong, and (b) the theme of the so-called “return” or “resurgence of religion”. This global revival of religion — on micro, meso and macro levels — has been chronicled in a number of important books lately. As even a quick glance in some of the many textbooks about religious studies reveal that there are many various ways of studying religion — theologically, sociologically, psychologically, anthropologically, philosophically, etc. — and they can be tackled from many different ideological or theoretical “slants” or perspectives – gender, postcolonial, orientalism, postmodernism, inside/outside, hermeneutical, etc. And it seems to be a general rule within science that the more important, complex and controversial a subject area is perceived to be, the more heated the debate about theory, method and definitions of concepts seems to be within it. Comparative religion can, very broadly, be carried out from two types of data: texts or actual living human beings. During the last thirty or so years, and in tandem with the initially mentioned two themes, the latter – what many scholars now call “lived religion” (Hall, 1997; Orsi, 2005; Ammerman, 2007; Mcguire, 2008) – have more and more come to the fore in departments of religious studies. This can be seen as a “rejuvenation” of Friedrich Schleiermacher’s opinions that the only way to study religion adequately was in and through the religious beliefs and practices of actually living human beings and that the heart of religion was to be found, not in rules and regulations, hierarchies and hymnbooks, but in the individual’s experience of dependence upon a power infinitely greater than his own. The student of religion must, in other words, concentrate, not on what people might do, ought to do, or what the textbooks say they are supposed to do, but on what they actually do, and the ways in which they actually behave, and why they do what they do — their motives, reasons or inducements for doing what they do.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 9-34
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co powinno interesować filozofa w religii?
    What Should a Philosopher Seek in Religion?
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232815.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Ryszard Kleszcz
    philosophy of religion vs. sciences of religion
    impartiality vs. fairness of the philosopher of religion
    classical theism
    non-classical theisms
    filozofia religii a nauki o religii
    bezstronność a uczciwość filozofa religii
    teizm klasyczny
    teizmy nieklasyczne
    Opis:
    Inspiracją do napisania niniejszego artykułu były rozdziały V–VII książki Ryszarda Kleszcza Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych (2021), dotyczące tej części metafizyki, którą w terminologii scholastycznejokreślano jako filozofię Boga, a obecnie umiejscawia się ją w obrębie teologii filozoficznej lub filozofii religii. Koncentruję się na trzech pytaniach: 1) jak odróżnić badania w zakresie filozofii religii od badań w naukach o religii; 2) czy typowe dla znacznej liczby filozofów religii ograniczanie badań do monoteizmu w największych religiach świata, a w kwestiach bardziej szczegółowych do chrześcijaństwa, można przekonująco uzasadnić bez ujawniania ich własnych przekonań w sprawie religii; 3) czy klasyczny teizm stanowi właściwą artykulację chrześcijańskiego znaczenia słowa „Bóg”. W odpowiedzi na pierwsze pytanie twierdzę, że filozofem religii jest ten, kto bezpośrednio lub pośrednio zajmuje pozytywne lub negatywne stanowisko w sprawie kognitywnego charakteru, a zwłaszcza prawdziwości (Kleszcz wolałby powiedzieć: „uzasadnienia”) wierzeń czy doświadczeń religijnych. Na drugie pytanie, inaczej niż Kleszcz, odpowiadam negatywnie: ujawnienie przez filozofa własnego stosunku do religii nie niweczy ideału obiektywności, natomiast promuje uczciwość wobec czytelników i eliminuje pewien rodzaj teoretycznej hipokryzji spotykany u zwolenników filozofii uprawianej w sposób rzekomo neutralny względem własnych przekonań. Moja odpowiedź na trzecie pytanie jest także negatywna. Potrzebna jest nam dzisiaj mniej zachowawcza, odważniejsza w swoich roszczeniach filozofia religii niż ta proponowana przez Ryszarda Kleszcza — taka mianowicie, która naśladuje sposób uprawiania filozofii przez dawnych mistrzów, np. przez św. Tomasza z Akwinu, polegający na poszukiwaniu filozoficznych podstaw dla chrześcijaństwa, a nie taka, która uznaje wyniki ich ustaleń, np. w kwestii natury Boga, za zasadniczo ostateczne, a korygowalne jedynie w drobnych szczegółach.
    The article was inspired by chapters 6–7 of Ryszard Kleszcz’s book Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych (Logic, Metaphilosophy, Omnipotence. Seven Philosophical Studies) published in Polish in 2021. These chapters concern this part of metaphysics, which in the terminology inspired by scholastic distinctions was referred to as the philosophy of God, and is now placed within the framework of philosophical theology or philosophy of religion. I focus on three questions: 1) How to distinguish research in the philosophy of religion from research in the sciences of religion? 2) Can the limiting of research, typical of a large number of philosophers of religion, to monotheism in the world’s largest religions, and more specifically to Christianity, be convincingly justified without revealing their religious beliefs? 3) Is classical theism the correct articulation of the Christian meaning of the word “God”. In reply to the first question, I argue that a philosopher of religion is one who directly or indirectly takes a positive or negative stand on the cognitive character, especially truthfulness (Kleszcz would prefer to say “justification”) of religious beliefs or experiences. My reply to the second question, unlike Kleszcz’s, is negative: the philosopher’s disclosure of his own attitude to religion does not betray the ideal of objectivity; on the contrary, it promotes fairness in relation to the readers, and eliminates a certain kind of theoretical hypocrisy found in supporters of a philosophy practiced in a supposedly neutral way towards their own beliefs. My answer to the third question is also negative. What we need today is a less conservative philosophy of religion, bolder in its claims, than the one proposed by Ryszard Kleszcz—namely, one that imitates the way of practicing philosophy by the old masters, e.g. by St. Thomas Aquinas, consisting in the search for the rational foundations of Christianity, and not one that recognizes the results of the old masters’ findings, for example, on the nature of God, as fundamentally final and corrigible only in minor details.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 357-372
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaki boskiej rzeczywistości: Interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych Charlesa S. Evansa
    Signs of God’s Presence: Charles S. Evans’ Theory of Theistic Natural Signs — An Interpretation and a Critique
    Autorzy:
    Ruczaj, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488156.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia religii
    przekonania religijne
    teistyczne znaki naturalne
    Bóg
    wiara i racjonalność
    philosophy of religion
    religious beliefs
    theistic natural signs
    God
    faith and rationality
    Opis:
    Celem artykułu jest interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych (TZN), przedstawionej przez Charlesa S. Evansa. TZN to charakterystyczne doświadczenia lub własności świata, które sprawiają, że jednostka, która się z nimi zetknie, formuje pewne podstawowe, uzasadnione przekonania o istnieniu Boga i jego naturze. W artykule proponuję dwie interpretacje tego, jak funkcjonują TZN, odwołujące się do kategorii percepcji i pośredniej identyfikacji percepcyjnej. Przedstawiam także dwa argumenty krytyczne wobec koncepcji TZN. Po pierwsze, wskazuję, że nie wyjaśnia ona zadowalająco, dlaczego TZN są niejednoznaczne, tj., mogą być odczytywane na różne sposoby. Po drugie, zauważam, że pewne doświadczenia można potraktować jako „ateistyczne znaki naturalne”. Istnienie takich doświadczeń daje rację do przypuszczenia, że Bóg jest zwodzicielem.
    The aim of this paper is to interpret and criticize the theory of theistic natural signs (TNS), formulated by Charles S. Evans. TNS are characteristic experiences or features of the world which cause the person who encounters them to form certain basic beliefs about the existence and nature of God. I propose two interpretations of how TNS work, using the categories of perception and indirect perceptual recognition. I also present two arguments against the theory of TNS. First, I point out that the theory does not explain adequately why TNS are ambiguous, i.e., can be read in different ways. Second, I observe that certain experiences may be taken to be „atheistic natural signs”. Their existence gives one a reason to suspect that God is a deceiver.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 121-136
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomnienie bycia jako zagrożenie bycia według Jean-Yves Lacoste’a
    Oblivion of being as danger to being according to Jean-Yves Lacoste
    Autorzy:
    Zgórecki, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1068973.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    bycie
    fenomenologia francuska
    filozofia religii
    hermeneutyka bycia
    hermeneutyka faktyczności
    hermeneutyka liturgii
    redakcjaspch
    being
    French phenomenology
    hermeneutics of being
    hermeneutics of facticity
    hermeneutics of liturgy
    philosophy of religion
    Opis:
    Artykuł stawia tezę, że według Jean-Yves Lacoste’a zapomnienie bycia prowadzi do zagrożenia bycia. Problem zapomnienia bycia pojawia się we wczesnych dziełach Lacoste’a, jednak dopiero w książce Présence et parousie filozof po raz pierwszy przedstawia go szeroko w kontekście możliwości więcej niż egzystencji. Zwracając uwagę na fenomeny stanowiące aberrację w stosunku do bycia-w-świecie, takie jak: radość, nadzieja i liturgia, pokazuje, że bycie wykazuje nadmiar. Na tej podstawie autor niniejszego artykułu dochodzi do wniosku, że nadmiar bycia w stosunku do świata pokazuje, że nie ma w świecie nic, co przeczyłoby możliwości bycia-wobec-Boga. W książce Être en danger Jean-Yves Lacoste rozwija koncepcję zapomnienia bycia jako bycia-w-zagrożeniu. Na jej podstawie autor artykułu stawia tezę, że zapomnienie nie tyle zagraża byciu, co pokazuje, że bycie jest raczej niedostępne niż dostępne. Nadmiar niedostępnego w stosunku do dostępnego w byciu pokazuje, że nie ma w nim nic, co przeczyłoby możliwości pełni bycia. Na koniec autor stawia tezę, że pamięć o byciu otwiera możliwość ostatecznego, czyli eschatologicznego rozumienia bycia. Bycie jest wolą bycia, a nie tylko bycia po części. Dlatego możliwość pełni bycia jest wpisana w bycie i z konieczności się spełnia, prowadząc bycie do rozumienia siebie w kategoriach definitywnych, czyli eschatologicznych, a nie jedynie prowizorycznych. Pełnia bycia natomiast to Bóg. Dlatego bycie jest wolą bycia-wobec-Boga o wiele bardziej niż bycia-w-świecie.
    This paper argues that, according to Jean-Yves Lacoste, oblivion of being is danger to being. Although the issue of the oblivion of being appears in his early works, it was only in Présence et parousie that he fully developed his view in the context of the possibility of more than existence. Pointing out the phenomena which seem to be aberrations with respect to being-in-the-world, he concludes that there is an excess of being. This paper contends that the excess of being with respect to the world shows that there is nothing in the world that could contradict the possibility of being-towards-God. In Être en danger, Jean-Yves Lacoste develops the concept of the oblivion of being as being-in-danger. Contrary to Lacoste, this paper suggests that oblivion is not a threat to being. Instead, it shows that being is rather unavailable than available. The excess of the unavailable with respect to the available in being shows that there is nothing in being which could contradict the possibility of the fullness of being. Ultimately, the author argues that memory of being opens the possibility of the definitive or eschatological understanding of being. Being is the will of being. It is not the will of being to a certain extent, hence the will of being partially. Therefore, the possibility of the fullness of being is intrinsic to being and can be considered a principle which fulfils itself, providing being with a self-understanding that is definitive, hence eschatological, rather than provisional. Because God is the fullness of being, being in itself is the will of being-towards-God rather than the will of being-in-the-world.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 115-136
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenie przed doświadczeniem: wiara jako warunek poznania. Wokół myśli Siemiona L. Franka i Abrahama J. Heschela
    Autorzy:
    Węcławski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426843.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    faith
    knowledge
    experience
    Siemion L. Frank
    Abraham J. Heschel
    philosophy of religion
    philosophy of a man
    mystery
    trust
    hope
    existence
    wiara
    poznanie
    doświadczenie
    filozofia religii
    filozofia człowieka
    tajemnica
    zaufanie
    nadzieja
    egzystencja
    Opis:
    The concepts of Siemion L. Frank and Abraham J. Heschel, despite differences, are convergent as far as Russian and Jewish religious philosophies of nineteenth and twentieth century converge with each other. The goal of the text is to both extract and indicate the differences and similarities, as well as, above all, to try to undertake in their company a reflection upon the question of faith. It turns out as a category both specific and fundamental for the human situation in the world. Being far more than adopting a dogma, it appears to be an insight into inconceivable, yet self-evident reality that establish the experience (Frank), an openness to the reality of the ineffable which is inaccessible to the senses or reason (Heschel). As an inner strength of existence which gives rise to a deeper and fuller cognition, it is connected at the same time with categories relevant to human experience, such as: reason, mystery, darkness and light, hearing and seeing, the past and the future, trust – all of which the article, considering the broader context of philosophical and religious thought, tries to emphasize and describe.
    Koncepcje Siemiona L. Franka oraz Abrahama J. Heschela, chociaż różnią się od siebie, wykazują zarazem zasadniczą zbieżność tam, gdzie zbiegają się ze sobą rosyjska i żydowska filozofia religijna XIX i XX wieku. Celem tekstu jest zarówno wydobycie i wskazanie owych różnic i podobieństw, jak i, nade wszystko, podjęcie w ich towarzystwie namysłu nad zagadnieniem wiary. Ukazuje się ona jako kategoria tyleż swoista, co fundamentalna dla refleksji nad sytuacją człowieka w świecie. Będąc daleko więcej niż przyjęciem dogmatu, jawi się raczej fundującym doświadczenie aktem wglądu w niepojętą, lecz samooczywistą realność (Frank), otwarciem na niedostępną zmysłom ani rozumowi rzeczywistość tego, co niewysłowione (Heschel). Jako wewnętrzna siła egzystencji, która daje początek głębszemu i pełniejszemu poznaniu, łączy się zarazem z kategoriami właściwymi dla ludzkiego doświadczenia, takimi jak: rozum, tajemnica,ciemność i światło, słyszenie i widzenie, przeszłość i przyszłość, zawierzenie oraz ufność – które artykuł, uwzględniając szerszy kontekst myśli filozoficznej i religijnej, stara się uwypuklić i opisać.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2017, 46, 2
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dharma and religion in Tagore’s views
    Autorzy:
    Milewska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437129.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Rabindranath Tagore
    religia
    dharma
    Religia człowieka
    wiedza a wolność
    badania porównawcze religii
    komparatystyka
    metodologia porównawcza
    religioznawstwo
    filozofia religii
    universal religion
    The religion of Man
    Indian thought
    freedom
    comparative methodology
    religious studies
    philosophy of religion
    Opis:
    Rabindranath Tagore (1861–1941), one of the greatest contemporary Indian thinkers, discussed the problem of religion and faith on the ground of global pluralism and religious diversity. He presented his views in numerous poetical works (including Gitanjali, a collection of Song offerings translated into English, for which he was awarded with the Noble Prize in literature in 1913), but he also delivered many speeches, mostly addressed to the Western audience (e.g. The religion of Man). In his writing, Tagore often uses the terms “religion” and dharma interchangeably. This article focuses on both key terms and on the question whether they may be seen as equivalent according to him. Does he really equalize both terms? or, How was his understanding of “religion” and dharma influenced by his cultural background? The article opens with the analyse of the dictionary definitions of both key terms. Next, at the basis of dictionary explanation the main question is raised: whether “religion” and dharma could be treated as equivalents in their whole range of meanings or should their understanding be limited to a chosen definition or definitions? In the following section, Tagore’s concept of the so called “Man the Eternal” and “Divinity in Man” is briefly described. Final comments include some remarks on both terms explained in the light of Tagore’s view on comparative methodology. He claims that “religion” and dharma are close in meaning, since they both stand for the rational description of the individual experience of divinity. Therefore, they may ultimately lead to the common end, regardless their different cultural roots and various circumstances in which both concepts developed. Tagore argues for freedom as the preliminary condition for understanding of the phenomenon of transcendence of human nature towards the experience of divinity. He understands freedom as perfect harmony realized in this world but not merely through our response to it in knowing but in being. Only when such an approach is accepted the experience of “Man the Eternal” can be achieved. In this respect all human beings may meet, regardless they come from Western or Eastern culture. Such an exposition of the core of religious experience allows us to use the terms of “religion” and dharma interchangeably, and thus contribute to the comparative methodology in religious studies.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 81-88
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints and Its Doctrine: A Philosophical Approach
    Kościół Jezusa Chrystusa świętych w dniach ostatnich i jego doktryna z perspektywy filozofii
    Autorzy:
    Ptaszek, Robert T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488797.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    philosophy of religion
    religious doctrines
    alternative religious movements
    the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints
    filozofia religii
    doktryny religijne
    alternatywne ruchy religijne
    Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
    Opis:
    In the article, I demonstrate how realistic philosophy of religion can be employed in order to obtain a preliminary verification of the truthfulness of the doctrine proclaimed by a particular religious community. The first element of a religious doctrine that qualifies for philosophical evaluation is its non-contradictory character. For this reason I endeavour to reconstruct one such doctrine and show how it is possible to demonstrate, through philosophical analyses, that such a doctrine does not meet the aforementioned criterion. For the object of my studies I chose the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (called the Mormon Church for short), as I find it particularly interesting among the religious movements alternative to Christianity. Among new religious movements currently in existence the Mormon Church stands out in several respects. First, this religious community utilises a variety of sources of revelation. Furthermore, although their sacred story, that spanning a dozen or so centuries, begins in Israel it mostly takes place on American soil. Finally, the Mormon Church sets forth a vision of a future ‘holy land,’ and the concept of salvation that is essentially different from those of other Bible-based religious movements. The Mormon concept of salvation, referred to as the plan of eternal progress shows both unique goal and unique means to achieve it. People are to become gods and populate multiple worlds. According to Mormons there will be different levels of salvation associated with what life a person lived on earth. Reconstruction and philosophical analysis of the main elements of the Mormon doctrine shows its weak points, inconsistencies, and oversimplifications. From this perspective, the Mormon ‘sacred story’ hardly could be regarded as something more than a colourful and interesting myth. But the question of reasons why Mormons still put their faith in such an inconsistent doctrine lies outside the scope of these considerations.
    W artykule pokazuję, jak za pomocą realistycznej filozofii religii można dokonać wstępnej wery-fikacji prawdziwościowych aspiracji doktryny konkretnej wspólnoty religijnej. Pierwszym elementem doktryny religijnej możliwym do filozoficznej oceny jest jej niesprzeczność. Dlatego w tekście rekonstruuję doktrynę konkretnego ruchu religijnego i pokazuję, jak na drodze filozoficznych analiz można wykazać, że nie spełnia ona tego kryterium. Jako przedmiot badań wybrałem główne elementy doktryny Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (nazywanego w skrócie Kościołem Mormonów), ponieważ uważam go za szczególnie interesujący alternatywny wobec chrześcijaństwa ruch religijny. Spośród działających obecnie ruchów religijnych Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich wyróżnia się pod kilkoma względami. Przede wszystkim wspólnota ta korzysta z wielu różnych źródeł objawienia. Ponadto ich „święta opowieść” to licząca kilkanaście wieków historia, która choć rozpoczyna się w Izraelu, w większości dzieje się na kontynencie amerykańskim. Wreszcie Kościół Mormonów przedstawia wizję „ziemi świętej” oraz koncepcję zbawienia, które w istotny sposób różną się od koncepcji przyjmowanych przez inne wspólnoty religijne bazujące na Biblii. Oryginalność koncepcji zbawienia mormonów, którą nazywają „planem wiecznego postępu”, dotyczy zarówno celu tego planu, jak też możliwych form jego realizacji. Jeśli chodzi o cel, to według mormonów ludzie mogą stać się bogami i zaludniać swoim potomstwem kolejne światy. Przeprowadzona z punktu widzenia filozofii religii rekonstrukcja i analiza głównych elementów doktryny mormonów pokazuje jej liczne słabości, niespójności i uproszczenia. Z tej perspektywy „świętą opowieść” mormonów trudno uznać za coś więcej niż tylko barwny i intersujący mit. Natomiast odpowiedź na pytanie, dlaczego mormoni wciąż wierzą w tak niespójną doktrynę, wykracza poza zakres podjętych w artykule rozważań.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 161-180
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga
    Kierkegaard and the divine hiddenness problem
    Autorzy:
    Dobrzeniecki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488262.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kierkegaard
    Schellenberg
    argument z Bożego ukrycia
    analityczna filozofia religii
    fideizm
    racjonalna niewiara
    transcendencja Boga
    obrazy Boga
    divine hiddenness argument
    analytical philosophy of religion
    fideism
    rational nonbelief
    transcendence of God
    images of God
    Opis:
    Wielu współczesnych analitycznych filozofów religii próbowało odpowiedzieć na ateistyczny argument z ukrycia, który został przedstawiony przez Johna L. Schellenberga w 1993 r. W niniejszym artykule autor koncentruje się na zarzutach, jakie wysuwał Søren Kierkegaard względem koncepcji wiary, jaką można spotkać m.in. w tekstach Schellenberga. Myśl autora żyjącego 150 lat przed sformułowaniem argumentu z ukrycia pozwala nam wychwycić te jego założenia, które zazwyczaj są przemilczane. Można np. przypuszczać, że Kierkegaard podałby w wątpliwość twierdzenie Schellenberga, że najlepszym świadectwem umożliwiającym rozwój wzajemnej relacji między Bogiem a człowiekiem jest przeżycie akceptującej obecności Boga w ludzkiej świadomości. Kierkegaard argumentował w swych pracach, że wyłącznie ukrycie Boga gwarantuje wolną i bezinteresowną relację między Bogiem a ludźmi. Pokazuje to, stosując język metafor, w których porównuje wiarę do miłości małżeńskiej, życie człowieka do egzaminu oraz relację między Bogiem a człowiekiem do relacji między królem a sługą. Ten sposób rozumowania ujawnia wagę roli obrazów Boga w refleksji filozofów parających się argumentem z ukrycia.
    More than a few contemporary analytical philosophers of religion have tried to answer the atheistic argument from hiddenness presented in 1993 by John L. Schellenberg. In the paper the author focuses on the objections raised by Søren Kierkegaard with respect to the concept of faith that is displayed in Schellenberg’s philosophy of religion. The insight from the author living 150 years before the current debate allows us to notice the premises of the hiddenness argument that are commonly overlooked. One can, i.e. suppose that Kierkegaard would cast doubt on Schellenberg’s claim that the best evidence allowing the development of a mutual relationship between God and the human being is an experience of an accepting presence of God in human consciousness. Kierkegaard argues in his works that only the hiddenness of God guarantees a free and a selfless relationship between men and God. He shows this in a colourful language of metaphors in which he compares faith to conjugal love; a human life to an exam and a relationship between God and the human being to a relationship between a king and a female servant. This way of reasoning reveals the importance of the role of the images of God in the reflections of philosophers tackling the hiddenness argument.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 65-82
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rabindranath Tagore on a comparative study of religions
    Autorzy:
    Mukherjee, Asha
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437551.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Rabindranath Tagore
    religia człowieka
    badania nad religiami
    religioznawstwo
    pluralizm religijny
    filozofia religii
    badania porównawcze
    komparatystyka
    hinduizm
    filozofia indyjska
    religia uniwersalna
    uniwersalizm religijny
    boskość człowieka
    The religion of Man
    religious studies
    religious pluralism
    philosophy of religion
    comparative studies
    Hinduism
    Universal religion
    Divinity of Man
    Opis:
    Study of religion describes, analyzes and compares how certain human beings do in fact express their faith in terms of particular scriptures, religious figures, sacred rituals, community solidarity, etc. — and how all these explicitly religious phenomena may relate to other aspects of people’s lives. It also aspires and addresses the questions to be even-handed, objective, based on evidence that may be checked by any competent inquirer, and non-committal on claims to divine revelation and authority. It is in principle comparative, not in a judgmental evaluative sense, but in terms of describing and analysing comparable elements or phenomena from various religious traditions, using the same criteria in each case. The paper begins with a brief report on the study of religion in the context of India and presents in detail Rabindranath Tagore’s (1861–1941) views on the need, an objective and philosophy behind the comparative study of religion. As Tagore observes, when studying religion one usually chooses among two alternative approaches: to do research on the secret text or to study the rituals. Tagore accepts fully none of them and instead suggests to rediscover how human aspiration for transcendence works in practice, how it sustains the individual — often marginalized by the power of institutionalised religion — and society, and how it generates new cultural forms. For Tagore, the essence of religion lies is the will to transcend the limit of the self-cantered being towards an ideal of perfection — which he calls divinity of Man. His understanding of the “religion of Man”, as he puts it, is discussed in the major part of the paper.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 69-80
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chance and Divine Providence. Methodological Notes with Pascal in the Background
    Przypadek i Opatrzność Boża. Uwagi metodologiczne z Pascalem w dalszym tle
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791049.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia analityczna a filozofia kontynentalna
    analityczna filozofia religii
    filozofia analityczna a inne sfery kultury
    Opatrzność Boża i przypadek
    Opatrzność i wolność
    Dariusz Łukasiewicz
    analytical philosophy vs continental philosophy
    analytical philosophy of religion
    analytical philosophy and other spheres of culture
    Divine Providence and chance
    Providence and freedom
    Opis:
    Wedle autora tego artykułu, analityczna filozofia religii nie powinna być zamknięta dla innych sfer kultury i ignorować lub lekceważyć osiągnięć innych, zarówno przeszłych, jak i współczesnych prądów filozoficznych. Filozof analityczny, w tym analityczny filozof religii, może zatem szukać inspiracji również poza sferą filozofii analitycznej. Jednocześnie nie oznacza to, że filozof analityczny ma lekceważyć nauki przyrodnicze lub nie troszczyć się o precyzję języka i właściwe argumenty. Troska o precyzję językową i stosowanie odpowiedniej argumentacji ma kluczowe znaczenie dla tożsamości filozofii analitycznej. Ten artykuł, biorąc pod uwagę wskazane nastawienie metafilozoficzne, poświęcony jest krytycznej dyskusji na temat niektórych problemów poruszonych przez prof. Dariusza Łukasiewicza, w jego wybitnej pracy w dziedzinie filozofii religii, noszącej tytuł Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii.
    According to the author of this paper, the analytical philosophy of religion should not be closed to other spheres of culture and ignore or disregard the achievements of others, both past and contemporary philosophical currents. An analytical philosopher, including an analytical philosopher of religion, can therefore seek inspiration also outside the sphere of analytical philosophy. At the same time, this does not mean that an analytical philosopher is to disregard natural sciences or not to care about the precision of language and the right arguments. The concern for linguistic precision and the application of appropriate argumentation are crucial for the identity of the analytical philosophy. This article, taking into account the indicated metaphilosophical attitude, is devoted to a critical discussion about some of the problems raised by Professor Dariusz Łukasiewicz, in his outstanding work in the field of philosophy of religion published in Polish as Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 169-185
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy niepojętość Boga tłumaczy jego ukrycie? Refleksja z punktu widzenia teizmu personalistycznego
    Does God’s Inconceivability Explain His Hiddenness? Remarks From the Point of View of Personalistic Theism
    Autorzy:
    Dobrzeniecki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943439.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    J. L. Schellenberg
    Roger Pouivet
    Michael Rea
    argument z ukrycia
    analityczna filozofia religii
    teologia bytu doskonałego
    teologia bytu koniecznego
    teizm personalistyczny
    personalizm teistyczny
    the hiddenness argument
    analytical philosophy of religion
    perfect being theology
    necessary being theology
    personalistic theism
    theistic personalism
    Opis:
    Jeden z kontrargumentów do argumentu z ukrycia Boga, który zyskuje popularność w ostatnich latach, odnosi się do niepojętości Boga. Jeśli Bóg jest transcendentny, twierdzą zwolennicy tego argumentu (tj. Michael Rea i Roger Pouivet), to nie wiemy, czy Boska miłość wyraża się w otwarciu na osobiste relacje ze skończonymi istotami, jak twierdzi pierwsza przesłanka argumentu o ukrytości. Oskarżają J. L. Schellenberga o kształtowanie koncepcji Boga na wzór współczesnych koncepcji człowieka. W odpowiedzi wskazuję na fakt, że chociaż w pismach Schellenberga istnieje niebezpieczeństwo antropomorfizmu, personalistyczny teizm musi zaakceptować pierwszą przesłankę argumentu z ukrycia. Uzasadniam swoją tezę, odwołując się do zasady scholastycznej, która pozwala przypisać Bogu wszystkie doskonałości, i argumentując na rzecz tezy, że osobowość (rozumiana w kategoriach racjonalności i wolności) jest jedną z doskonałości.
    One of the counterarguments to the hiddenness argument that gains the popularity in the recent years refers to the inconceivability of God. If God is transcendent, state the proponents of the argument (i. e. Michael Rea and Roger Pouivet), then we do not know if the divine love is expressed in the openness to personal relationships with finite beings, as the first premise of the hiddenness argument claims. They accuse J. L. Schellenberg of shaping the concept of God on the model of modern concepts of person. In response I am indicating at the fact that even though there is a danger of anthropomorphism in Schellenberg’s writings, personalistic theism is bound to accept the first premise of the hiddenness argument. I justify my thesis by referring to the scholastic principle that allows to attribute to God all perfections and by arguing in favour of the thesis that personhood (understood in terms of rationality and freedom) is one of the perfections.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 59-75
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Garść uwag o semantycznym zaangażowaniu socjologów
    Autorzy:
    Remisiewicz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667989.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    meaning
    objectiveness
    philosophy of language
    sense
    sociology of religion
    Opis:
    There is a common opinion that a researcher cannot be entirely objective. Although they can keep a semantic neutrality, their identity and social environment make it impossible to maintain this neutrality in the practice. The author tries to prove that this neutrality is impossible as well because every scientist chooses their own philosophy of language. The author shows examples of certain statements of sociology of religion confronted with three positivist requirements and ways in which the choice can influence the interpretation. We can translate the statements to become compatible with the requirements of the language but every translation is subject to risk of losing the depth, the root of thinker’s intention. Since there are many opposite views on philosophy of language a need arises to develop a sociological thought concerning thisaspect of their work.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2014, 4
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How is philosophy in science possible?
    Autorzy:
    Heller, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690864.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    philosophy in science
    philosophy of science
    metaphilosophy
    interdisciplinary research
    science and religion
    analytic philosophy
    Opis:
    The Michael Heller’s article entitled “How is philosophy in science possible?” was originally published in Polish in 1986 (see Heller, 1986) and then translated into English by Bartosz Brożek and Aeddan Shaw and published in 2011 in the collection of essays entitled Philosophy in Science. Methods and Applications (Heller, 2011). This seminal paper has founded further growth of the ‘philosophy in science’ and become the reference point in the methodological discussions, especially in Poland. On the 40th anniversary of Philosophical Problems in Science we wanted to make this paper freely available to the international public by reprinting its English version. In this issue it is followed by two additional articles-commentaries (by Paweł Polak and Kamil Trombik).
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2019, 66; 231-249
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka a religia. Historiografia problemu. Ewolucja poglądów na temat historycznych związków religii i nauki
    Historography of Science and Religion
    Autorzy:
    Kwaśniewski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691032.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    history of science
    philosophy of science
    science and religion
    historiography
    Opis:
    The article shows the evolution of historians’ and sociologists’ views in 1874-2010 period how the historical relations between science and religion should be presented. The key theories have been discussed which are the milestones in this evolution: from 19th century Draper’s and White’s works which formed the so called conflict thesis to the present complexity thesis, which recognizes the religion as significant co-originator of modern science.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 49; 149-187
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mistyka i życie Relacja religijna w fenomenologii Michela Henry’ego
    Autorzy:
    Gielarowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437233.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    God
    phenomenology of life
    philosophy of life
    Master Eckhart
    Artur Schopenhauer
    religion
    Opis:
    Mysticism and life. Religious relationship in Michel Henry’s phenomenologyThis article discusses the concept of mysticism in the phenomenology of Michel Henry, which involves the relationship of life and the living, as set against two opposing views on the connection of life to the living: Arthur Schopenhauer’s naturalistic philosophy of life and the religious doctrine of Master Eckhart. In the first approach, life is identical with the will to live, a natural force inherent to everything that is alive. In the other one, life is identified with the Christian God (infinite or absolute life), encompassing all individual livings and constituting the foundation for all creation existing out of him. Hermeneutic analyses carried out in the article consider those texts by Michel Henry which comment on the works of Master Eckhart and Schopenhauer and provide for his own interpretations of them. They aim to show that Henry’s thought involves the religious understanding of mysticism as pertaining to the connection of life and the living identified with the relationship of God (absolute life) and humans (finite life). Moreover, the mysticism of life should be distinguished from Schopenhauer’s naturalistic metaphysics of life, while its main inspiration are the Christian teachings of Master Eckhart, therefore the former may be considered as one of the interpretations of the latter. Irrespective of its Christian background, Henry’s thought can be also of interest to non‑Christians, as it presents a way of accessing (absolute) life through the experience of a living body (French: chair) underlying self‑affectivity, largely forgotten in modern times but which can be revived by communing with art, because aesthetic experience is one of the forms of feeling one’s own being. In Henry’s thought, aesthetics, ethics and religion are closely interrelated, providing an effective remedy for the contemporary cultural crisis.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2019, 9, 2; 303-316
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System zgodności: Schelerowska koncepcja relacji między filozoficznym a religijnym poznaniem Boga
    The System of Conformity: Scheler’s Concept of the Relation Between Philosophical and Religious Cognition of God
    Autorzy:
    Niebrój, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553382.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    system zgodności
    religia
    filozofia
    Max Scheler
    system of conformity
    religion
    philosophy
    Opis:
    Pisząc prace zebrane w tomie Problemy religii, Max Scheler posługiwał się metodą fenomenologiczną. Stawiam pytanie: czy poszczególne tezy Schelerowskiego „systemu zgodności” między filozoficznym a religijnym poznaniem Boga znajdują uzasadnienie w bezpośrednio prezentującej naoczności? Przedstawiam wątpliwości co do możliwości wspólnego widzenia filozofii i religii, a także co do tego, czy realna tożsamość przedmiotów intencji może być dana w oglądzie, a co zatem idzie, wątpliwości co do fenomenologicznej oczywistości tych tez. Jeśli twierdzenia Schelera nie są wypowiedziane na podstawie oglądu, to nie są fenomenologicznie oczywiste, a to znaczy, że są powątpiewalne.
    Writing works included in the volume Problemy religii, Max Scheler used the phenomenological method. I’m asking a question: are particular theses of Schelerian “system of conformity” between philosophical and religious cognition of God justified by a directly presenting evidence? I cast doubt on the possibility of common seeing of philosophy and religion, as well as on the thesis that the real identity of the object of intention may be given in a view and on phenomenological obviousness of these theses. If Scheler’s claims are not articulated on the basis of a view, then they are not phenomenologically obvious, and that means that they are doubtable.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 39-57
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata. Sylwetka naukowa księdza Grzegorza Bugajaka
    In search of the natural, philosophical and theological image of the universe. The scientific profile of Fr. Grzegorz Bugajak
    Autorzy:
    Lemańska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1926910.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Grzegorz Bugajak
    filozofia przyrody
    nauka a religia
    philosophy of nature
    science and religion
    Opis:
    W artykule przedstawiono życiorys i najważniejsze dokonania naukowe ks. dr hab. Grzegorza Bugajaka (1966-2020), prof. UKSW, związanego z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej ATK/UKSW. Ks. Bugajak zostawił po sobie duży i interesujący dorobek naukowy, koncentrujący się wokół problemów z zakresu filozofii przyrody, filozofii nauk przyrodniczych i relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Jego prace stanowią znaczny wkład w rozwój filozofii.
    This article surveys the biography and the most important scientific achievements of Fr. prof. dr hab. Grzegorz Bugajak (1966-2020), associated with the Faculty of Christian Philosophy ATK / UKSW. Fr. Bugajak left a large and interesting scientific output, focusing on problems in the philosophy of nature, philosophy of sciences and the relationshipbetween natural sciences and theology. His works make a significant contribution to the development of philosophy.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 53-84
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza kryzysu cywilizacji w myśli wybranych przedstawicieli polskiej filozofii okresu międzywojennego
    The genesis of civilisation crisis as presented in the ideas of selected philosophers in the inter-war period
    Autorzy:
    Knapik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423423.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    crisis of civilisation
    religion
    secularism
    Polish philosophy
    kryzys cywilizacji
    religia
    sekularyzacja
    filozofia polska
    Opis:
    The commencement of a reflection on the nature and genealogy of the discussion on the crisis of civilization which took place in the Polish school of philosophy should be preceded by a few remarks. Firstly, Polish scholars who wrote about the crisis of civilization were fully independent as regards their ideas. Their voices were not only repetitions of the considerations undertaken in the circles of Western intellectuals aware of the impending collapse of civilization. Nor did they appear as a late echo. The proposals formulated by Polish scholars contributed to the achievements of the Polish reflection on civilization. Romanowski, Zdziechowski, Koneczny, Majewski pointed out the causes of the crisis of civilization. In this context, they indicated the spread of ideologies: communism, socialism, and mediocracy, i.e. the cult of mediocrity at all levels of culture and politics; secularism, materialism, or attempts to merge various civilizations. Independence and originality of the thought of Polish scholars does not mean that they were not familiar with the theories that were formulated by Western intellectuals. The reception of their works escalated interest in the subject discussed, and suggestions contained in them often aroused controversy and criticism. Not wanting to exaggerate the actual impact nor to diminish the importance of the ideas of Western scholars, I wish to shed light on the views of some thinkers whose reflection on civilization, together with an indication of the causes of the crisis of Western civilization is worth a reminder.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 119-141
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo Boga według Rémiego Brague’a
    The Law of God by Rémi Braque
    Autorzy:
    Kowalczyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057126.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    divine law
    nature
    natural law
    religion
    political theology
    history and philosophy of law
    Opis:
    This paper is a review of the book by Rémi Brague, titled The Law of God.A Philosophical History of the Alliance, in which he aims to analyze the concept of divine law, assuming „[...] that human activity is based on norms derived from a divine source.” The author analyses this concept historically and philosophically, and thus searches for its historical conditions and reasons for its existence. Focusing mainly on the Middle Ages, he undertakes a critique of modern times and the modern concept of law, according to which it is merely a convention. He stresses that in pre-modern times law was treated as objective, because it was given by God and was closely connected with religion. Such understanding of law was common in all traditions, the history of which the author is following, and it constitutes the very foundation of european culture. In spite of certain differences in interpreting the idea of law, resulting from differences in the doctrines of Judaism, Islam and Christianity, on the grounds of all of them law possesses divine features—as determined and revealed by God, eternal and inherent to the nature of being.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2022, 11, 1; 165-172
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Role of the Bible in the Formation of Philosophical Thought in Kievan Rus’ (as Exemplified by Ilarion of Kiev, Kliment Smolatič, and Kirill of Turov)
    Autorzy:
    Kroczak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682431.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Kievan Rus’
    Russian philosophy
    Byzantine culture
    Orthodox religion
    Ilarion of Kiev
    Kliment Smolatič
    Kirill of Turov
    Opis:
    The article is an attempt to critically evaluate the manifestations of the philosophical culture sprouting in Rus’. With the baptism in the Byzantine Rite, Rus’ in the 10th century joined the family of Christian nations and defined the future direction of her own cultural development. The Middle Ages in Rus’ were eminently theocentric. Literature (which was mostly translated from the Greek in Bulgarian monasteries) had a religious character. Sacral content, assimilated in Rus’ mainly through the Old Church Slavonic (due to the scarce knowledge of Greek) had a decisive influence on formation of the philosophical worldview of Rus’ intellectual elite. The Bible thus became the main reference framework for the first Rus’ thinkers-philosophers: Ilarion of Kiev († 1055), Kirill of Turov († 1183) and Kliment Smolatič († 1164). Ilarion of Kiev, the first metropolitan of the Kievan Rus’ in his rhetoric work (which postulated the superiority of the New Testament to the Old) expressed a philosophical thesis of the equality of all Christian nations before God. Kliment Smolatič, the second metropolitan of Rus’, in his Letter to Presbyter Foma, defended the allegorical method of interpretating the Bible. Kirill of Turov, in his turn, in his Parable of the human soul and body allegorically tried to answer the question about the relationship of the body and the soul. For the Rus’ thinkers the content of the Bible served as a pretext for philosophical reflection, e.g. on the role of man in the universe, on the nature of reality, on the relation between matter and spirit. In their works we find the beginnings of the theory of knowledge, metaphysics, ethics, and aesthetics.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2016, 6; 61-74
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka nauki przez odniesienie do holizmu wiedzy w myśli Seyyeda Hosseina Nasra oraz Ismaila al-Faruqiego
    The critique of science in the light of epistemological holism in the thought of Seyyed Hos‐ sein Nasr and Ismail al‐Faruqi:
    Autorzy:
    Figas-Skrzypulec, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437395.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    science and religion
    islam
    islamic science
    islamization of knowledge
    philosophy of science
    tawhid
    holism
    pseudoscience
    secularization
    Opis:
    The paper presents a cognitive, educational and philosophical strategy, sometimes called reconstructionism (as it denotes e orts to reconstruct knowledge and science), proposed by a number of Muslim authors as a proper reaction to modern science. The pre‐modern background for this reaction is highlighted. Two examples are given: the Islamic science idea by Seyyed Hossein Nasr, and the Islamization of knowledge project by Ismail Raji al‐Faruqi. Their critique of Euro‐Atlantic science is based on its perceived e ects on society and morality (secularization, imperialism and colonialism, cruelty towards labora‐ tory animals, etc.) as well as on tawhid, the Islamic idea of unity. Their main postulates are to stop calling modern science objective and universal because this is a purely Western product; to produce an alternative indigenous science; to make science conform with Islamic doctrine and ethics; to reintroduce holism and sapiential aspects of knowledge into science. Critical voices, both Muslim and non‐Muslim, are quoted. All in all, reconstructionism is evaluated as a movement understandable to some extent but ine cient and idiosyncratic, unable to start objective and interesting research programmes on its own.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2016, 6, 1; 195-208
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Entre littérature, philosophie de l’histoire et histoire des religions : l’idée de religion universelle dans la première moitié du XIXe siècle sur l’exemple d’Edgar Quinet
    Autorzy:
    Szymański, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559721.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    romanticism
    19th century
    Edgar Quinet
    universal religion
    philosophy of history
    history of religions
    literature
    lay humanitarianism
    Opis:
    Between literature, philosophy of history and history of religions: the idea of universal religion in France in the first half of the 19th century on the example of Edgar Quinet In the first half of the 19th century in France, in the context of the new problems brought by this period, are developed various types of the idea of universal religion, among others its variation based on lay humanitarianism, whose representative is Edgar Quinet. The aim of the article is to show how Quinet formulates this idea at the intersection of three different fields: literature, philosophy of history and history of religion. The first one is used to give it form, the two others to interpret historical data and religious beliefs according to a millenarianist key. The universal religion of Quinet, which fits into a unitive worldview, is paradoxically a religion without religion, emanated from the ‘empty sky’.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 50; 349-360
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philosophy on Relations between Religion and Spirituality
    Filozofia o relacjach między religią a duchowością
    Autorzy:
    Ptaszek, Robert T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807207.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia
    religia
    chrześcijaństwo
    nowa duchowość
    kultura europejska
    philosophy
    religion
    Christianity
    new spirituality
    culture of Europe
    Opis:
    W latach 70. XX wieku na Zachodzie pojawił się i zyskał popularność parareligijny ruch New Age. Od tego czasu w kulturze Europy obserwujemy proces, który można opisać jako przechodzenie „od tradycyjnej religii do nowej duchowości”. W artykule, odwołując się do filozofii religii rozwijanej przez Lubelską Szkołę Filozoficzną, autor dokładniej pokazuje zasadniczą odmienność nowej duchowości i tradycyjnej religii (czyli – w naszej kulturze – chrześcijaństwa). Odmienność ta wynika z faktu, że podstawę religii stanowi otwarcie człowieka na Boga, a jej praktykowanie jest sposobem wyrażania wiary. Natomiast istotą nowej duchowości okazują się indywidualne poszukiwania człowieka, których celem ma być odkrywanie technik pozwalających na doświadczanie przeżyć uprzyjemniających i wzbogacających jego duchowe życie. Tak zasadnicza odmienność powoduje, że żadna z form rozwijanej współcześnie nowej duchowości nie jest w stanie stać się realną alternatywą dla chrześcijaństwa.
    With the rise of the New Age Movement in the culture of Europe in the 1970’s, the process that may be summarised as a movement “from old religion to new spirituality” began. In the text, Author defines more precisely (on the ground of realistic philosophy cultivated in the Lublin Philosophical School) what spirituality and religion are. The distinction “religion – spirituality” is a basis of my considerations. Religion is a complex of internal and external actions by which a man worships God whereas new spirituality does not refer to any transcendent reality, and is not a way of expressing a man’s faith, but only provide experiences brightening up the human life. This is a main argument for the thesis that attempts to replace traditional religion with new spirituality, undertaken in our culture in the last few decades, are bound to fail.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2015, 6, 3; 83-90
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie filozofii w konstruowaniu koncepcji edukacji religijnej. Współczesne odczytania sporu ks. Józefa Tischnera z przedstawicielami polskiego tomizmu (lata 1977-1978)
    The Importance of Philosophy in Constructing the Concept of Religious Education. Contemporary Interpretations of Józef Tischner’s Dispute with Representatives of Polish Thomism (1977-1978)
    Autorzy:
    Dąbrowski, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147662.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-13
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Józef Tischner
    tomizm
    neotomizm
    filozofia chrześcijańska
    filozofia
    teologia
    krytyczna pedagogika religii
    Thomism
    neo-Tomism
    Christian philosophy
    philosophy
    critical pedagogy of religion
    Opis:
    The text presents a fragment of a philosophical and religious dispute that took place between Józef Tischner and the representatives of the Polish Thomistic school (1977-1978). The analy-sis below focuses on the last phase of the polemic, in which the adversaries made an analysis of their own epistemological and anthropological assumptions. Showing the structure and the issues in this dispute may lead to the specific context of understanding Christian philosophy, as well as contemporary discussions on the shape and structure of religious education. One of the central questions, which has hitherto not lost its relevance, is the one of the relationship that ex-ists between philosophy and religious thought (especially religious education). The following analysis is to provide the reader with a spectrum of possible answers to this question.
    Źródło:
    Ars inter Culturas; 2020, 9; 273-292
    2083-1226
    Pojawia się w:
    Ars inter Culturas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Światopogląd i religia w ujęciu Stanisława Kowalczyka
    Philosophy of life and religion in Stanisław Kowalczyk’s perspective
    Autorzy:
    Kondrat, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834420.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    światopogląd
    religia
    personalizm
    chrześcijaństwo
    moralność
    antropologia personalistyczna
    philosophy of life
    religion
    personalism
    Christianity
    morality
    personalistic anthropology
    Opis:
    The article presents a synthetic view of the issue of philosophy of life and religion in Stanisław Kowalczyk’s works and it shows social consequences of the philosophical perspective of these problems. It can be clearly seen that the discussed author analyzes the issue from the anthropological-personalistic perspective. The text presents Kowalczyk’s view of the concept of philosophy of life and its structural elements, focusing mainly on the Christian philosophy of life and the problem of a dialog concerning philosophy of life. Another motif is the question of the origin and function of religion and its relations with such areas as science, philosophy, morality or culture. The article is concluded with a reflection concerning the sources of the ideological-axiological crisis of the contemporary world. According to Kowalczyk it is the erroneous anthropology connected with depersonalization of the conception of man that is to blame here, and in order to overcome the crisis it has to return to realism, integral humanism and personalistic anthropology.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2012, 40, 1; 37-55
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Atheism in The Universal Encyclopedia of Philosophy
    Autorzy:
    Zdybicka, Zofia J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507699.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    atheism
    God
    Absolute
    man
    religion
    pantheism
    panentheism
    deism
    agnosticism
    skepticism
    anti-theism
    pseudo-atheism
    post-atheism
    Christian philosophy
    Universal Encyclopedia of Philosophy
    Opis:
    The author considers the problem of atheism. She discusses the history of atheism, forms of atheism, and the causes and motives of atheism. She concludes that (a) the history of the negation of God indirectly confirms the endurance of the idea of God and the affirmation of God throughout time; although there are various forms of the negation of God, the idea of God persists, for there is no ultimate negation that could resolve this question once and for all; (b) an erroneous conception of God could be a motivation for seeking a better understanding and expression of the truth about God in a more suitable and more easily understood language; (c) systems that presuppose absolute atheism (like those of Marx, Nietzsche, Sartre) show that with the negation of God all other values collapse and are supplanted by relativism and, ultimately, nihilism; (d) the myth of the “deified” man has not been verified in practical Marxism nor in the “supermanhood” of certain nations; the various absolutes that man has established—Man, Humanity, Nature, Science, History—are not sufficient, and ultimately along with the “death of God” they lead to the “death of man.”
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2018, 7, 4; 709-757
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    « Aimer religieusement le monde et la vie » : la réponse de Pierre Leroux au contemptus mundi
    Autorzy:
    Szymański, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912423.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Pierre Leroux
    romantisme
    contemptus mundi
    religion
    philosophie de la vie
    philosophie comme manière de vivre
    souverain bien
    Romanticism
    philosophy of life
    philosophy as a way of life
    highest good
    Opis:
    Dans son ouvrage De l’humanité, de son principe et de son avenir (1840), Pierre Leroux cherche à établir la « vraie définition de la religion », en visant à une synthèse des traditions religieuses de l’humanité et de la philosophie moderne. Aucune des réponses philosophiques que l’homme a tenté jusqu’ici de donner à la question du bonheur et du souverain bien (stoïcisme, épicuréisme, platonisme, christianisme) ne peut être jugée comme satisfaisante. Entre matérialisme qui méprise l’esprit d’un côté et spiritualisme qui méprise la nature et le monde de l’autre, Leroux cherche une troisième voie : « Aimer religieusement le monde et la vie ». Sa philosophie, qui est à la fois une manière de vivre et une réflexion herméneutique sur l’humanité, conduit à l’application véritable et socialement organisée du principe de l’amour, et dépassant égoïsme et altruisme dans la solidarité, permet de libérer la nature et la vie du mépris qui pesait sur elles pendant des siècles.
    In his book De l’humanité, de son principe et de son avenir (1840), Pierre Leroux seeks to establish the “true definition of religion”, aiming at a synthesis of the religious traditions of humanity and modern philosophy. None of the philosophical answers that man has hitherto attempted to give to the question of happiness and of the highest good (Stoicism, Epicureanism, Platonism, Christianity) can be judged as satisfying. Between materialism that despises the spirit on one side and spiritualism that despises nature and the world on the other, Leroux seeks a third way: “To love religiously the world and life”. His philosophy, which is at the same time a way of life and a hermeneutic reflection on humanity, leads to real and socially organized application of the principle of love, and – transcending in solidarity the opposition between selfishness and altruism – makes it possible to free nature and life from the contempt that weighed down on them for centuries.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2020, 15; 151-161
    1505-9065
    2449-8831
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The relevance of “givenness” for the Indian religious traditions
    Autorzy:
    Schmücker, Marcus
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437401.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Jean - Luc Marion
    Indian philosophy
    phenomenology of religion
    continental philosophy
    subjectivity
    Advaita Vedanta
    Jean-Luc Marion
    filozofia indyjska
    fenomenologia religii
    filozofia kontynentalna
    subjektywność
    podmiotowość
    adwaita wedanta
    Opis:
    The paper focuses on a comparison by taking some of the main results of the European tradition of phenomenology of religion represented and further developed by Jean-Luc Marion. His views on the constitution of the “I” look promising for a comparison when contrasted with the views on the same phenomenon in Indian religious traditions. Marion, whose rich work is in the main part devoted to the philosophy of donation, discovered a new way that led him from the givenness of the object of knowledge/perception to the understanding of self-givenness of the subject up to a new understanding of the experience of god. The author chooses as a start¬ing point the central question in Marion’s work which refers to the constitution of the “I” and the problem of whether it is able to constitute itself or whether something exists that constitutes the “I” beforehand without leaving the concept of subjectivity. For the Indian side, he offers examples for the way in which the constitution of the “I” takes place or not and what relevance a kind of givenness has in this context not only for a concept of the subject but also for the theistic ideas in Indian traditions.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 43-54
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postmodernizm i religia wobec rozumu - uwagi krytyczne na temat ujęcia Gellnera
    Postmodernism and Religion versus Reason: Critical Comments on Gellner’s Approach
    Autorzy:
    Kurkowski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082670.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    postmodernizm
    religia
    rozum oświeceniowy
    filozofia języka
    metodologia nauk
    nurty (szkoły) psychologiczne
    postmodernism
    religion
    Enlightenment reason
    philosophy of language
    methodology of science
    schools of psychological thought
    Opis:
    Religia, rozum i postmodernizm wskazują na różnego rodzaju postawy wobec świata, przede wszystkim w wymiarze poznawczym. W książce Postmodernizm, rozum i religia Ernest Gellner przedstawił ich charakterystykę, samemu określając się jako zwolennik oświeceniowego rozumu. W związku z tym rozum został przez niego ukazany w jak najlepszym świetle. Zapożycza on to, co dobre z religii i postmodernizmu, oraz odrzuca ich złe elementy. Choć we wstępie Gellner przyznał, że każda para w obrębie tych trzech postaw posiada pewne cechy wspólne, to jednak w dalszej części rozważań traktował postmodernizm i religię jakby stanowiły dwa krańce spektrum, w środku którego jest rozum. Nie poświęcił również uwagi cechom wspólnym religii i postmodernizmu, które jednocześnie są niezgodne z niektórymi postulatami oświeceniowego racjonalizmu. W niniejszej pracy przywołano kilka wybranych tego typu wątków w kontekście języka, metodologii nauk oraz wy-branych szkół psychologii dwudziestego wieku. Za pomocą przeprowadzonej analizy pokazano, że religia posiada istotne cechy wspólne z postmodernizmem, których nie podziela z rozumem, oraz jednocześnie posiada cechy wspólne z rozumem, których nie dzieli z postmodernizmem. Uzyskana w ten sposób perspektywa stanowi kontrpropozycję dla ujęcia Gellnera, w którym racjonalizm miał jawić się jako zbalansowane i umiarkowane stanowisko usytuowane pomiędzy przeciwległymi sobie skrajnościami religii i postmodernizmu.
    Religion, reason and postmodernism point to differenttypes of attitude towards the world, above all in respect of epistemic concerns. In his book Postmodernism, Reason and Religion Ernest Gellner presented their salient characteristics, describing himself as a supporter of Enlightenment reason. He thus soughtto show reason in a positive light, presenting it as drawing on whatis best in both religion and postmodernism while rejecting theirproblematic elements. However, he failed to attend to certain features common to religion and postmodernism that at the sametime contradict some of the postulates of Enlightenment rationalism. The present paper considers some selected threads of thistype that occur in the context of language, the methodology of science and selected schools of twentiethcentury psychology. Theanalysis proposed shows that religion shares some nontrivial elements with postmodernism that stand in opposition to reason,while at the same time having some elements in common with reason that are opposed to postmodernism. The perspective thus obtained constitutes an alternative to Gellner’s approach, in whichreason was made to appear as a balanced and moderate positionsituated between the opposite extremes of religion and postmodernism.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 141-160
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sustainable Development – unbalanced devastation of the environment and its consequences
    Zrównoważony rozwój – niezrównoważona dewastacja środowiska i jej skutki
    Autorzy:
    Sztumski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371184.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    sustainable development
    progress of civilization
    consumptionism
    religion
    philosophy
    wasters
    environmental degradation
    rozwój zrównoważony
    postęp cywilizacji
    konsumpcjonizm
    religia
    filozofia
    marnotrawstwo
    degradacja środowiska
    Opis:
    The article contains a reflection on the role of the idea of sustainable development in supporting the existence of human species. The problem is not easy and raises many questions. The contemporary social context does not favor sustainable development. Firstly, it is too firmly rooted in anthropocentrism, which is supported by the religion, and by the traditional European philosophy. Both make people think more about heaven than about the Earth. Thus, people are focused more on the soul than on the body; they are caring more for the favor of God than for their environment. Secondly, the ideology of consumptionism transforms people into wasters who increasingly over-exploit the Earth’s resources. Thirdly, people – the social masses and the ruling elites – intensely stupefied, are not driven by reason or intellect. That is why, there is little hope that the degradation of environment will be stopped and future generations will be given the chance to survive as a result of the implementation of the idea of sustainable development.
    W artykule zostały zawarte rozważania na temat roli idei rozwoju zrównoważonego w podtrzymaniu istnienia gatunku ludzkiego. Sprawa nie jest prosta i rodzi wiele wątpliwości. Współczesny kontekst społeczny nie sprzyja rozwojowi zrównoważonemu. Po pierwsze, zbyt mocno zakorzeniony jest antropocentryzm utrwalany przez religię i tradycyjną filozofię europejską. Jedno i drugie ukierunkowuje myślenie ludzi bardziej na niebo niż na Ziemię. Toteż więcej troszczą się o sprawy duszy niż ciała i o boską łaskę a nie o swoje środowisko życia. Po drugie, ideologia konsumpcjonizmu przekształca ludzi w marnotrawców coraz bardziej i niepotrzebnie trwoniących ziemskie zasoby. Po trzecie, ludzie – masy społeczne i elity władzy – gwałtownie głupieją i nie kierują się rozsądkiem. Dlatego nie można mieć nadziei ani na powstrzymanie degradacji środowiska, ani na zapewnienie szans przetrwania przyszłym pokoleniom w wyniku wdrażania idei rozwoju zrównoważonego.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2014, 9, 1; 89-96
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolutionism–Creationism: In Search for a Platform of Dialogue
    Ewolucjonizm–kreacjonizm. Poszukiwanie płaszczyzny dialogu
    Autorzy:
    Dąbek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791015.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja
    dialog ewolucjonizm–kreacjonizm
    relacja nauka–religia
    filozofia nauki
    evolution
    dialogue between evolutionism and creationism
    relationship between science and religion
    philosophy of science
    Opis:
    W artykule przedstawiona została próba wskazania płaszczyzny dyskusji ewolucjonistów z kreacjonistami, która umożliwiałaby dialog zwiększający szansę wypracowania spójnego światopoglądu łączącego elementy wiedzy naukowej i wiary religijnej. W odniesieniu do różnych typów wiedzy zaproponowane zostało wyróżnienie trzech poziomów: 1) przedmiot badań, 2) wiedza o tym przedmiocie, 3) interpretacja tej wiedzy. Dialog może być prowadzony już na poziomie drugim, lecz z poszanowaniem wzajemnej autonomii i ukierunkowaniem raczej na inspirację, niż na integrację. Właściwą płaszczyzną dialogu jest poziom trzeci: interpretacja wiedzy oraz budowanie wizji świata i człowieka. Celem dialogu na tym poziomie jest integracja wszystkich elementów światopoglądu i dążenie do wyjaśnienia i zrozumienia całej rzeczywistości.
    This article seeks to indicate a platform for discussion between evolutionists and creationists, which will enable dialogue and increase the chance of developing a coherent worldview that combines elements of scientific knowledge and religious faith. In the context of various types of knowledge, three levels are indicated: (1) the subject of research, (2) knowledge of this subject, and (3) interpretation of this knowledge. Dialogue can be undertaken and conducted already at the second level, but only accompanied by both respect for mutual autonomy and a focus on inspiration rather than integration. The appropriate level of dialogue is the third level: the interpretation of knowledge and building an overarching view of the world and man. The aim of dialogue at this level is to integrate all elements of a worldview and to strive to explain and understand the whole reality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 51-70
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leszek Kołakowski (1927-2009): Remembrances and some comments
    Autorzy:
    Szacki, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/704348.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    censorship
    Christianity without denomination
    communism
    contemporary culture
    democratic opposition in Poland
    heresy
    history of ideas
    the left
    Marxism
    philosophy
    religion
    revisionism
    Roman-Catholic Church
    skepticism
    Opis:
    Author tells the story of his close and very long-lasting acquaintance with Leszek Kołakowski as well as commentates on his intellectual biography and achievements as political and literary essayist, philosopher, historian of ideas, and public figure. In particular he describes in details the first half of Kołakowski’s life, namely the period when he made his long journey from being communist in his student years to becoming as a young scholar the leading figure of Marxist revisionism in the late fifties and after a time a principled critic of Marxism itself and a fervent anti-communist. In many respects Kołakowski’s itinerary was not exceptional but it had at least two noteworthy characteristics. First, in opposition to quite a few other cases his way away from communism turned out to be scholarly fruitful as it resulted in an uniquely in-depth historical research covering the founders, the golden age and the breakdown of so called “scientific socialism” (his voluminous work Main Currents of Marxism remains one of the best and the most comprehensive monographs of the topic). Second, Kołakowski’s abandoning of his former Weltanschauung was followed by his discovery of religion as an extremely important part of human experience and sine qua non condition of the survival of civilization permanently menaced by barbarians. However it is to be doubt whether he may be considered as a convert or a religious thinker in the strict sense of the word since he believed in horrors of the absence of God rather than in the real presence of his in the world. As defender of transcendence and tradition Kołakowski certainly became a kind of catholic-Christian without denomination but as a critical philosopher remained at the same time highly sceptical about everything. Dreaming of solid fundamentals he was all his life an uncompromising enemy of any fundamentalism. Being nostalgic about the Absolute he was incurable antiabsolutist.
    Źródło:
    Nauka; 2009, 3
    1231-8515
    Pojawia się w:
    Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia biogenezy: Kategoria światła a natura życia
    Philosophy of Biogenesis: The Category of Light and the Nature of Life
    Autorzy:
    Wnuk, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084187.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
    Tematy:
    filozofia przyrody ożywionej
    elektromagnetyczna natura życia
    geneza życia
    metafizyka światła
    teologia światła
    religia
    światopogląd
    philosophy of living nature
    electromagnetic nature of life
    genesis of life
    metaphysics of light
    theology of light
    religion
    world-view
    Opis:
    The problem of biogenesis is presented from the transdisciplinary point of view. Special attention is paid to: (i) the nature of life, (ii) definitions of life, (iii) the religious and theological aspects of the category of light, (iv) metaphysics of light, (v) biophysics of light, (vi) the relation between light and life, especially biophotons as the carriers of biological information. It is suggested the possibility of the reconstruction of the electromagnetic biogenesis. The significant works concerning above problems have been reviewed.
    Źródło:
    Teologiczne Studia Siedleckie; 2021, Teologiczne Studia Siedleckie XVIII (2021) 18; 183-200
    1733-7496
    Pojawia się w:
    Teologiczne Studia Siedleckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bierdiajewowska filozofia człowieka jako filozofia dialogu
    Бердяевская философия человека как философия диалога
    Berdyaev’s Philosophy of Human as the Philosophy of Dialogue
    Autorzy:
    Domeracki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497349.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    философия человека
    философия диалога
    антропологизм
    антропоцентризм
    персонализм
    антропоэтика
    любовь
    свобода
    одиночество
    религия
    Бог
    filozofia człowieka
    filozofia dialogu
    antropologizm
    antropocentryzm
    personalizm
    antropoetyka
    miłość
    wolność
    samotność
    religia
    Bóg
    philosophy of human nature
    philosophy of dialogue
    anthropologism
    anthropocentrism
    personalism
    antropoethics
    love
    freedom
    loneliness
    religion
    God
    Opis:
    Автор предлагает интерпретацию философии Бердяева как философии человека. Важная роль в ней humanum позволяет ему предложить ее моделью философии диалога. Автор считает, что философия диалога Николая Бердяева во многих вопросах совпадает с диалогизмом философии (гетерологии) Эммануэля Левинаса. Автор предлагает признать и изучать, а также популяризировать философию Бердяева как представителя европейской фило-софии диалога, который вносит в нее существенное, хотя и несомненно спорное novum.
    The author proposes an interpretation of Berdyaev’s philosophy as a philosophy of human being. He considers humanum as a model example of the philosophy of dialogue due to its importance. The author represents the view that the philosophy of dialogue by Nicholas Berdyaev is in many points consistent with the dialogism (heterology) by Emmanuel Levinas. He offers to recognize and study, as well as to popularize the Berdyaev’s philosophy as a representative of the European philosophy of dialogue, which contributes to it, but certainly brings also the disputable novetly.
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 219-235
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy filozofia i filozofowie są jeszcze komukolwiek potrzebni?
    Нужны ли еще кому-либо философия и философы?
    Are the Philosophy and Philosophers Still Needed?
    Autorzy:
    Zachariasz, Andrzej L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497603.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    filozofia
    koniec filozofii
    metafizyka
    ontologia (teoria bytu)
    epistemologia (teoria poznania)
    hermeneutyka
    kultura
    nauka
    religia
    философия
    конец философии
    метафизика
    онтология (теория бытия)
    эпистемология (теория познания)
    герменевтика
    культура
    наука
    религия
    philosophy
    end of philosophy
    metaphysics
    ontology (the theory of existence)
    epistemology (the theory of cognition)
    hermeneutics
    culture
    science
    religion
    Opis:
    The thesis about the end of philosophy is actual. It is declared in the situation of pragmatization of culture and underestimation of philosophical knowledge. Human world seems to be dominated by practical technical, consumer or religious way of thinking. Islamic religious fundamentalism expands its influence. The very philosophical thinking participates in pragmatization. The resignation of metaphysics, epistemology and philosophy of first principles was defined within its framework on behalf of hermeneutics or the everyday philosophy. It offers to replace philosophy with poetry or exact sciences (cognitive science or sciences of communication). The philosophy is displaced from the educational programs not only in the schools, but also in the universities. In this situation the question of whether philosophy and philosophers are still needed, seems to be particularly justified.
    Тезис о конце философии актуален. Эта позиция провозглашается в атмосфере прагматизации культуры и усиления убеждения о непригодности философского знания. Кажется, что в мире человека стали преобладать техническое мышление и практическое потребительское, а также религиозное мышление. Исламский религиозный фундаментализм расширяет свое влияние. В прагматизации участвует сама философская мысль. Она же формулирует отказ от метафизики и эпистемологии, отказ от философии первых принципов, ради герменевтики или философии обыденности. Она также предлагает заменить философию поэзией или точными науками (когнитивистикой, науками об общении). Философию вытесняют из образовательных программ не только средних школ, но и ВУЗ-ов. В такой ситуации вопрос о том, нужны ли еще кому-либо философия и философы, выглядит особенно целесообразным
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 15-34
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Civilization in The Universal Encyclopedia of Philosophy
    Autorzy:
    Skrzydlewski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507578.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    civilization
    culture
    person
    society
    family
    religion
    Oswald Spengler
    Alvin Toffler
    Arnold J. Toynbee
    Samuel P. Huntington
    John Paul II
    Feliks Koneczny
    quincunx
    Universal Encyclopedia of Philosophy
    Opis:
    The author considers the problem of civilization. He defines civilization as a determinate form of man’s group life, or man’s culture in its social dimension. According to the author, a plurality of civilizations is generally accepted; in civilization, one can see the foundations for the functioning of law, politics, social life, and family life; civilization also plays an essential role in the religious life of man, just as religion plays a role in civilization. The author discusses the following topics: the biological theory of civilization, the historical theory of civilization, the sociological theory of civilization, the political-science theory of civilization, the civilization of death and the civilization of love, and the historical-philosophical theory of civilization.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2018, 7, 4; 665-687
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pluralistyczny model prawdy
    The pluralistic model of truth
    Autorzy:
    Skakuj, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2144017.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    prawda
    pluralistyczna teologia religii
    filozofia oświecenia
    pragmatyzm
    fenomenologia religii
    relatywizm
    absolutność
    obiektywizm
    ortodoksja
    ortopraksja
    J. Hick
    P. F. Knitter
    truth
    the pluralistic theology of religions
    the Philosophy of the Enlightenment
    pragmatism
    the phenomenology of religion
    relativism
    absoluteness
    objectivism
    orthodoxy
    orthopraxis
    Opis:
    On the grounds of the analysis made by the author of the elaboration one can notice a strong tendency to the relativisation of truth performing in the context of the pluralist theology of religion. Representatives of the aforementioned trend want to question the objective character of truth. Such actions are aimed at leading to the statement that all religions are equally exceptional. To clearly understand the theses of pluralists, philosophical foundations of the pluralist theology of religion have been depicted. It must be stated that pluralists use philosophical notions selectively and instrumentally, which makes it possible to reach desirable conclusions. The contestation of the absolute and objective character of truth has serious consequences and exerts an influence upon the understanding of interreligious dialogue. The problem of resignation from one's own religious identity appears. Defending themselves against such an accusation, pluralists introduce the concept of orthopraxis as the criterion of truth. Consequently, the determinant of truth is its ability to realize itself in the proper demeanour. Views presented in the pluralist theology of religion constitute a serious reproach to Christian truth as well as biblical truth.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 177-200
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreacjonizm młodej Ziemi a koncepcja Big Bangu. Poglądy Johna Hartnetta z konstruktywistycznej i eksternalistycznej perspektywy
    Young-Earth Creationism vs. Big Bang Theory: John Hartnett’s Views from the Constructivist and Externalist Perspective
    Autorzy:
    Jodkowski, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553399.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    John G. Hartnett
    kreacjonizm młodej Ziemi
    teoria Big Bangu
    mikrofalowe promieniowanie tła
    ciemna materia
    ciemna energia
    rozszerzanie się Wszechświata
    inflacja kosmiczna
    eksternalizm i konstruktywizm w filozofii nauki
    epistemiczny układ odniesienia
    naturalizm
    kultura
    religia
    young-earth creationism
    Big Bang theory
    microwave background radiation
    dark matter
    dark energy
    expansion of the universe
    cosmic inflation
    externalism and constructivism in philosophy of science
    epistemic framework
    naturalism
    culture
    religion
    Opis:
    Dr John G. Hartnett, fizyk posiadający publikacje w czasopismach naukowych głównego nurtu, jest kreacjonistą młodej Ziemi i mocno sprzeciwia się teorii Big Bangu. Uważa on, że rozszerzania się przestrzeni, o czym mówi ta teoria, nie wykrywa się w laboratoriach. Wątpi on także, czy tak zwane promieniowanie tła ma kosmiczny charakter. Skłania się ku hipotezom, że promieniowanie to ma lokalne źródło. Także popularne w ostatnich latach idee ciemnej materii i ciemnej energii wydają mu się niewiarygodne. Uważa, że mają one ten sam status metodologiczny, co powstała w połowie dziewiętnastego wieku idea planety Vulcan. Hipotezy ciemnej materii i ciemnej energii mają uratować aktualnie utrzymywane teorie przed niezgodnością z uzyskanymi danymi obserwacyjnymi. W opinii Hartnetta wszystkie kłopotliwe dane empiryczne wyjaśnia Carmeliego teoria grawitacji bez odwoływania się jednak do takich fikcyjnych bytów jak ciemna materia i ciemna energia. Dr Hartnett przedstawia także wszystkie standardowe argumenty przeciwko idei kosmicznej inflacji na początku istnienia Wszechświata: nie istnieje mechanizm ani zapoczątkowania jej, ani później zatrzymania. Poglądy Hartnetta są ilustracją dla argumentów autora na rzecz konstruktywistycznego i eksternalistycznego rozumienia nauki. Przedmiotem teorii naukowej jest pewien konstrukt, a nie obiektywna rzeczywistość. Nauki nie można też pojmować jako neutralnego wysiłku poznawczego, gdyż jest ona mocno zależna od różnych presupozycji i czynników, w tym także o nienaukowym charakterze. Główną presupozycją jest tu tak zwany epistemiczny układ odniesienia.
    Dr John G. Hartnett, a physicist with publications in mainstream science journals, is a young-Earth creationist who very fiercely opposes the Big Bang theory on a few levels. He claims that the expansion of space, needed by the theory, is not detectable in laboratories. He also expresses his doubts on the real nature of the cosmic background radiation, and is inclined to advocate that this radiation has a local source. Also, the ideas of dark matter and dark energy, so popular in the recent years, seem to him unreliable. For Hartnett, the abovementioned ideas have the same methodological status as the infamous idea of the planet Vulcan, created in the middle of the 19th century. Dark matter and dark energy are posited in order to save accepted theories that are incompatible with observational data. Hartnett claims that Carmeli’s theory of gravitation explains all the troublesome data without calling upon such fictitious entities as dark matter and dark energy. Dr Hartnett also presents all standard arguments against the idea of cosmic inflation in the beginning of the Universe: there is no mechanism of triggering and stopping the inflation. Hartnett’s views illustrate the author’s arguments for the constructivist and externalist understanding of science. A constructed entity, rather than the objective reality, is the subject of any scientific theory. Science need not be understood as a neutral research effort, because it is deeply dependent on various presuppositions and factors, including non-scientific ones. The so-called epistemic framework is the main presupposition here.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2015, 12; 37-79
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Idea of God and Religion in the Poetry of Anna Frajlich
    Autorzy:
    Wróbel-Best, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440936.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Literary criticism
    thematic critique
    Polish-American poetry
    Polish-Jewish diaspora in America
    religious motifs in literature Frajlich-Zając Anna (1942-)
    religion, philosophy and literature
    sacrum in literature
    Jewish poetry of the 20th century “homo viator” as a literary symbol
    hermeneutics
    Krytyka literacka
    krytyka tematyczna
    literatura polska na emigracji polska diaspora żydowska w Ameryce
    motywy religijne w literaturze Frajlich-Zając Anna (1942-)
    religia
    filozofia i literatura
    sacrum w literaturze
    żydowska poezja XX wieku
    “homo viator” jako symbol w.
    literaturze
    hermeneutyka literacka
    Opis:
    The presented article is a conceptual work. It examines the poetry of Anna Frajlich-Zając (born in 1942-). The article aims at presenting Frajlich’s poetry using a very unique perspective of God and religion, which was never applied to her poetry in the past. It is also an attempt to comprehensively envision this poetry as the “palimpsest of meanings” that leads to polyphony of aesthetic values. The research method applied to the article is based on thematic critique. We also use the principles of the “hermeneutic circle” by Wilhelm Dilthey (1833-1911) to conduct the analysis. The “hermeneutic circle” stresses synergistic effects between the “whole” and “parts” of poetic writings. Finally, we underline Frajlich’s symbolic imagination as part of our methodology. The article shows an evolving structure of the idea of God and religion in the poetry of Anna Frajlich. It introduces the concept of “homo viator,” “religious syncretism,” and “closed”/“open” religion. It provides the unique interpretation of Frajlich’s poetry. The intellectual conclusions of the article are not limited to academia and journalism. They are useful to investigate popular culture and links that exist among religion, literature as well as philosophy. The results of this analysis can lead to new solutions in the humanities (literature, art, and philosophy). Also, they provide grounds for further research. The article is socially applicable in academia. It could be interesting for students as well as educators/academic instructors. The article provides a new and creative analysis of literary writings by Frajlich.
    Artykuł jest rodzajem tekstu konceptualnego. Analizuje on poezję Anny Frajlich, posługując się ideą Boga i religii, co prowadzi w rezultacie do oryginalnych rozwiązań. Jest on próbą całościowego opisania tej poezji (definiowanej, jako „palimpsest znaczeń”), która odsłania polifonię jakości estetycznych. Metodologia artykułu opiera się głównie na krytyce tematycznej oraz założeniach hermeneutyki Wilhelma Diltheya (1833-1911). Koło hermeneutyczne jest postrzegane w tej analizie jako zależność interpretacyjna pomiędzy „częścią” i „całością” dzieła. Wychodzimy z założenia, że jednostkowa oraz izolowana „część” poszczególnych utworów wiedzie nieuchronnie w stronę ukrytej, semantycznej „całości” w poezji Anny Frajlich. Artykuł odsłania rozwijającą się strukturę tej poezji i wprowadza różnorodne pojęcia („homo viator”, „synkretyzm religijny”, „zamknięta / otwarta religia” i inne), aby ją całościowo opisać. Analiza taka odsłania głębokie i unikalne warstwy wyobraźni poetyckiej Anny Frajlich. Wnioski i rozwiązania intelektualne, proponowane w artykule, mogą być przydatne nie tylko w badaniach naukowych, kręgach uniwersyteckich lub dziennikarskich. Są one również pomocne w definiowaniu współczesnych założeń kultury popularnej i socjologii kultury oraz relacji istniejących pomiędzy religią, literaturą i filozofią. Mogą one, ponadto, prowadzić do nowych odkryć w dziedzinie nauk humanistycznych, bo badanie linii rozwojowej (znaczenie Boga i religii) w poezji Anny Frajlich jest nowe, twórcze oraz oparte na utworach, wydanych zarówno w języku polskim jak i angielskim.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 187-208
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-83 z 83

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies