Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Sposoby konstruowania medialnych obrazów pierwszej fali epidemii koronawirusa w Polsce na przykładzie wybranych telewizyjnych programów specjalnych (Koronawirus. Poradnik vs Wszystko o koronawirusie)

Autorzy:

Ciesek-Ślizowska, Bernadetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2119715.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

medialny obraz świata
mediolingwistyka
koronawirus

Opis:

W artykule omówiono medialne obrazy pierwszej fali pandemii koronawirusa w Polsce konstruowane w programach specjalnych nadawcy publicznego i komercyjnego. Zaplecze teoretyczne i metodologiczne stanowią zintegrowane koncepcje lingwistyki dyskursu oraz lingwistyki mediów. W przekazie publicznym eksponowane są pozytywne obrazy działań rządu i instytucji państwowych, unika się też podsycania negatywnych emocji, by uspokoić nastroje społeczne. Nadawca komercyjny posługuje się dramatyzacją i emocjonalizacją przekazywanych treści w celu uatrakcyjnienia programu.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2021, 15; 315-337
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

KIEDYŚ i TERAZ – sposoby obrazowania codzienności z perspektywy bezdomnych mężczyzn
THEN AND NOW – The Profiling of Everyday Life from the Homeless Men’s Perspective

Autorzy:

Sobstyl, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/474151.pdf

Data publikacji:

2014-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

profilowanie
językowy obraz świata
pamięć
dyskurs

Opis:

Artykuł analizuje wybrane składniki obrazów PRZESZŁOŚCI i TERAŹNIEJSZOŚCI z perspektywy bezdomnych mężczyzn zamieszkujących w ośrodku wsparcia. Z badań materiału językowego wynika, iż na obraz PRZESZŁOŚCI składają się m.in. takie komponenty jak RODZINA, PIENIĄDZE, PRACA ZARADNOŚĆ. Konceptualizację TERAŹNIEJSZOŚCI tworzą: BRAK PIENIĘDZY, NIEZALEŻNOŚĆ, WALKA Z NAŁOGIEM i POCZUCIE SAMOTNOŚCI. W perspektywie wspomnieniowej i tej odnoszonej do aktualnej sytuacji badane obrazy nie są jednoznacznie wartościowane, na co duży wpływ ma subiektywny punkt widzenia.
This article analyses selected elements of the PAST and the PRESENT images from the perspective of homeless men living in a support centre for the homeless. As the analysis of the linguistic material shows, the image of the PAST includes the following components: FAMILY, MONEY, WORK and RESOURCEFULNESS. The conceptualisation of the PRESENT is constructed from elements such as LACK OF MONEY, the NEED FOR INDEPENDENCE, and the FIGHT WITH ADDICTIONS and LONELINESS. In the perspective of past memories and the current situation, the analysed images are not unambiguously evaluated, which largely stems from the subjective point of view.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 137-154
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Jeszcze o pojęciu językowego obrazu świata. Glosa do książki Anny Różyło "Dzień, noc i inne pory doby - studium porównawcze polszczyzny ogólnej i poezji Haliny Poświatowskiej"

Autorzy:

Kozłowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/624056.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

halina poświatowska
poświatowska
językowy obraz świata

Źródło:

Colloquia Litteraria; 2007, 2, 1/2; 161-169
1896-3455

Pojawia się w:

Colloquia Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Utrwalanie pamięci o Powstaniu Warszawskim w świadomości młodego pokolenia. Strategie językowe w tekstach piosenek hip-hopowych
Reinforcing the Memory of the Warsaw Uprising in the Young Minds. Text Strategies in Hip-Hop Lyrics

Autorzy:

Duda, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/474197.pdf

Data publikacji:

2014-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

strategie językowe
pamięć
świadomość
dyskursywny obraz świata

Opis:

Przedmiotem niniejszego artykułu jest obraz Powstania Warszawskiego, który został utrwalony w tekstach piosenek hip-hopowych, pochodzących z nurtu tzw. rapu patriotycznego. Przeprowadzona analiza miała na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie o strategie językowe, jakimi posługują się twórcy tego typu tekstów, aby utrwalić pamięć o tamtych wydarzeniach historycznych w świadomości współczesnej młodzieży – uczestników kultury hip-hopowej.
The subject matter of this article is the image of the Warsaw Uprising which has been preserved in hip-hop lyrics from the so-called ‘patriotic rap’ trend. The purpose of the analysis was to identify linguistic strategies used by the authors of such lyrics to preserve the memory of historical events in the minds of contemporary youth who are members of the hip-hop culture.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 67-80
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Konceptualizacja świata w neologizmach dziecięcych

Autorzy:

Gąsiorek, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/783025.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

konceptualizacja
neologizm
neologizm dziecięcy
językowy obraz świata

Opis:

Dzieci młodsze, między innymi pod wpływem nauki szkolnej, dążą do przekształcania pojęć potocznych (pseudopojęć) w naukowe, czyli zgodne ze stanem współczesnej wiedzy naukowej. Jednym ze sposobów kategoryzowania pojęć jest formułowanie oryginalnych związków wyrazowych lub tworzenie nowych słów. Przedmiotem referatu są przykłady neologizmów (zebrane z wypowiedzi mówionych), tworzonych przez dzieci znajdujące się jeszcze w stadium operacji konkretnych, lecz szukających dróg wkroczenia w stadium myślenia pojęciowego. Zebrany materiał może zachwycić i wywołać zdumienie. Cechuje go indywidualność i niepowtarzalność, ukazuje piękno dziecięcego języka, odzwierciedla wrażliwość dzieci i sposób językowego obrazowania świata.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2013, 4, 140; 30-44
2082-0909

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Podróżny świata w La Sapienza. O książce „Rodzinny świat Czesława Miłosza” pod redakcją Tomasza Bilczewskiego, Luigiego Marinelliego, Moniki Woźniak

Autorzy:

Zach, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639299.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Miłosz Czesław, obraz świata, dom, podróż, pamięć

Opis:

Traveller of the World in La Sapienza                                                                  A new  volume of studies on Czesław Miłosz and his oeuvre, edited by Tomasz Bilczewski, Luigi Marinelli and Monika Woźniak,contains a collection of articles written by worldwide renown scholars and translators of Miłosz’s writings. The collection may be considered as a multivocal revision of the contemporary status of the image of the poet’s world. What appears to be the underlying principle of these various approaches to Milosz, is the general focus on his panoramic view of different continents and time perspectives. It is the tension between ‘home’ and ‘homelesness’, the state of being always ‘here’ and (at the same time) ‘there’, that makes the passage from a modern to a postmodern condition of humanity, the passage reflected upon in many of the articles collected in this international volume.

Źródło:

Wielogłos; 2015, 1(23)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Rodzina w podręcznikach do nauki języka fińskiego oraz polskiego dla obcokrajowców. Krytyczna Analiza Dyskursu
“Family” in polish and finish textbooks for foreigners. Critical Discourse Analysis

Autorzy:

Jagiełło, Kinga
Sałacińska, Aleksandra
Kamasa, Victoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/473898.pdf

Data publikacji:

2014-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

podręcznik
językowy obraz świata
Krytyczna Analiza Dyskursu

Opis:

Podręczniki są wskazywane jako jedno z istotnych źródeł transmisji dominujących konstrukcji dyskursywnych. W niniejszym tekście przedstawiamy analizę dyskursywnej konstrukcji rodziny w podręcznikach do nauki języka polskiego i języka fińskiego jako języków obcych. Prowadzimy analizę z perspektywy dyskursywno-historycznej w ramach krytycznej analizy dyskursu z użyciem metod jakościowych. Ujawnione dyskursy wskazują na pewne podobieństwa, ale również różnice między analizowanymi konstrukcjami rodziny. Do najważniejszych z nich należą: koncentracja na rolach społecznych związanych z płcią w przypadku polskiego podręcznika i niska pozycja dzieci w hierarchii rodzinnej w przypadku podręcznika fińskiego.
Course books are described as one of the important sources for the transmission of the dominant discursive structures. The article analyses the discursive construction of family in course books for learners of Polish and Finnish as foreign languages. We conduct our analysis from the perspective of the Discourse-Historical Approach in Critical Discourse Analysis with the use of qualitative methods. The revealed discourses show some similarities but also differences in the discursive construction of family in the two countries. The most prominent differences include the concentration on gender roles in the family in the case of the Polish course book and the low position of children in the family hierarchy in the Finnish course book.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 155-174
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana
Metaforyczna konceptualizacja uczuć w języku włoskim

Autorzy:

Bocian, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520698.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

emozioni
concettualizzazione
metafora
emocje
językowy obraz świata
konceptualizacja

Opis:

L’obiettivo dell’articolo è quello di analizzare i mezzi metaforici esistenti nella lingua italiana volti a verbalizzare le emozioni. L’analisi è stata effettuata ricorrendo alla teoria cognitiva della metafora di Lakoff e Johnson su un corpus che consta di risorse metaforiche convenzionali presenti nei dizionari italiani monolingue. Nello specifico si è cercato di delineare un quadro della concettualizzazione emotiva in italiano, riflettendo su problematiche quali i domini origine adoperati, i possibili limiti posti alla concettualizzazione, nonché l’immagine linguistica che scaturisce dalle emozioni.
Celem artykułu było dokonanie analizy metaforycznych środków ekspresji dostępnych w języku włoskim w obrębie werbalizacji emocjonalnej. Analiza ta została przeprowadzona przy odwołaniu do kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona oraz w oparciu o korpus obejmujący konwencjonalne zasoby metaforyczne odnotowane we włoskich słownikach jednojęzycznych. W szczególności, Autorka skupiła się na odzwierciedleniu konceptualizacji emocjonalnej w języku włoskim, snując refleksję nad takimi problemami jak: domeny źródłowe, możliwe ograniczenia w ramach metaforycznego rzutowania oraz językowy obraz emocji.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 29-36
2083-7275

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Integracyjne perspektywy kulturoznawczego kształcenia językowego w gimnazjum i liceum

Autorzy:

Grudzińska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/782900.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Integracja
kształcenie językowe
językowy obraz świata
kompetencja kulturowa

Opis:

Celem artykułu jest wskazanie płaszczyzn integracji wewnątrz- i międzyprzedmiotowej determinowanych realizacją językowych zagadnień kulturoznawczych. Myśl kulturoznawcza rozwinęła się w dydaktyce języka polskiego w kontekście dyskusji prakseologicznej – sporu o koncepcję szkolnego kształcenia językowego, którego celem jest ustalenie proporcji celu praktyczno – normatywnego do teoretyczno – poznawczego. Rozwój kognitywizmu, lingwistyki kulturowej i badań nad językowym obrazem świata pokazał zasadność ponownego rozpatrzenia walorów poznawczego aspektu nauki o języku. Badanie języka jako specyficznego dokumentu historii duchowej i materialnej wykracza znacznie poza obszary działania tradycyjnej gramatyki opisowej, a może stać się ważnym i koherentnym elementem kształcenia kulturowego, uwzględniającego również doskonalenie kompetencji komunikacyjnej. Warunkiem świadomej i kompetentnej komunikacji jest bowiem dotarcie do semantycznej istoty języka, a zatem – między innymi - poznanie kulturalnego dziedzictwa zawartego w różnych jego płaszczyznach. Zarchiwizowany w języku obraz dawnych dziejów narodu, jego mentalności, poglądów, zwyczajów i obyczajów to kulturoznawczy materiał dydaktyczny, który przynosi potencjalnie wiele edukacyjnych korzyści, takich jak wdrażanie uczniów do świadomego uczestnictwa w kulturze oraz rozbudzenie ich zainteresowania nauką o języku. Zaletą językowego kształcenia kulturoznawczego są też jego perspektywy integracyjne. Kształcenie to może stać się elementem spójnej edukacji polonistycznej, realizowanej na drodze integracji wewnątrzprzedmiotowej. Treści kulturoznawcze są elementem scalającym kształcenie językowe z literacko – kulturowym. Zagadnienia kulturoznawcze otwierają też możliwość korelacji treści międzyprzedmiotowych stanowiąc bazę materiałową dla ścieżek edukacyjnych. Słowa kluczowe: a

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2014, 5, 161; 95-104
2082-0909

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Nazwy roślin mówią o człowieku. Ilona Kulak, Ludowy obraz człowieka utrwalony w nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022, 460 s.

Autorzy:

Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34670881.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

polska kultura ludowa
nazwy roślin
ludowy obraz świata

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 333-338
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Лексемы: «война», «борьба» и их употребление в современном русском языке

Autorzy:

Warchołek, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/646088.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

wojna
walka
konceptualizacja
koncept
leksem
językowy obraz świata

Opis:

Lexemes "war", "battle" and their use in the modern russian language The notion of “war” plays a crucial role in Russian linguistic worldview. On the basis of the material analyzed, one can observe that the concept of “war” represents a complex mental product which is reflected in various types of linguistic units. The purpose of cognitive interpretation of “war” is presenting how the conceptualizer formulates such a fragment of reality. Semantic fields of the analyzed concept as used in everyday contexts constitute the theme of the paper. Material used was extracted from Russian dictionaries with explainations and confronted with everyday use of given lexis in war literature and periodicals. In recent years, the notion of Chechen War became strongly lexicalized. One can observe certain regularities conntected with describing the concept. The neutral lexeme “war” in specific conditions is subsituted with a softer linguistic sign of “battle”. The latter may have positive connotations if we consider righteous cause and ultimate values. Key words: war; fight; conceptualization; concept; lexem; lingwistic picture of the world;

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2015, 15; 193-202
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Jak porównywać obrazy Europy? Refleksje teoretyczno-metodologiczne po lekturze "Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów"

Autorzy:

Czachur, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022819.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

obrazy Europy
językowy obraz świata (JOS)
EUROJOS
lingwistyka kontrastywna
dyskursywny obraz świata
images of Europe
linguistic worldview
contrastive linguistics
discursive worldview

Opis:

Celem pracy jest analiza porównawcza konceptu/pojęcia EUROPA w językach polskim i niemieckim. Badanie porównawcze przeprowadzone jest w oparciu o analizy owych konceptów zaprezentowanych w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów w tomie drugim, poświęconym Europie (2018). W tym kontekście omówiono również główne założenia teoretyczne i metodyczne istotne dla badań porównawczych, w tym sposób tworzenia tertium comparationis.
The aim of this work is to compare the concepts of EUROPE in Polish and German. This comparative study is based on the analysis of these concepts presented in Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów [Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours] in volume 2, dedicated to Europe (2018). In this context, the main theoretical and methodological assumptions relevant to the comparative study are discussed, including ways to create tertium comparationis.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 7-20
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

War Reporting in 18th Century Polish Handwritten Newssheets

Autorzy:

Popiołek, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/421476.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

gazety rękopiśmienne
czasy saskie
teatr wojenny
obraz świata
mentalność

Opis:

Polish newssheets of the 18th century not only had a great infl uence on the attitudes and patterns of behaviour of their readers but also imprinted the stereotypes they peddled into the social consciousness of the Poles. A number of the newssheet editors had a considerable knowledge of both national and international politics, which they saw primarily in terms of waging wars and diplomatic gamesmanship. They tested their own opinions against the views of their readers thus helping to spread perceptions and attitudes that were already functioning in some sections of the public opinion or, alternately, popularizing new patterns of behaviour (funded on the ideas of pacifi sm and toleration). In either case, they helped to wake up in their readers an interest in the wider world

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2014, 17, 3
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Słowa-klucze ujęte w Naturalny Metajęzyk Semantyczny: Carsten Levisen i Sophia Waters (ed.), Cultural Keywords in Discourse, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2017, s. ix + 249. ISBN: 978 90 272 5682 9 (twarda oprawa), 978 90 272 6547 0 (e-book). Cena: 95,00 EUR

Autorzy:

Głaz, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611353.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

słowa-klucze
dyskurs
Naturalny Metajęzyk Semantyczny
językowy obraz świata

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Asocjacyjny wymiar konceptu слобода (wolność) w języku serbskim

Autorzy:

Grygiel, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611541.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
associations
freedom
językowy obraz świata
asocjacje
wolność

Opis:

The purpose of this article is to attempt to reconstruct the concept слобода (freedom) in the Serbian language. The analysis is based on survey data and their interpretation in relation to a broad context of culture, history and language. The starting point for the analysis are responses gathered in the Associative Dictionary of the Serbian Language. Associations are classified according to formal types, such as contrastive, metaphorical and metonymic associations. In terms of meaning, the responses were divided into the following conceptualizations: слобода personal freedom, слобода as struggle for independence, слобода as a bird, слобода as a boundless space, слобода as blue and white colors, слобода as a white horse, слобода as a place where we feel at ease, слобода as nature, слобода as a bridge, слобода as free will, слобода as the highest value. Presented associative fields have been documented with examples of idioms, proverbs, dictionary definitions, lyrics, and literary texts.
Celem artykułu jest rekonstrukcja konceptu слобода (wolność) w języku serbskim w oparciu o dane ankietowe i ich interpretację w nawiązaniu do szerokiego kontekstu kulturowego, historycznego i językowego. Punktem wyjścia dla analizy są odpowiedzi respondentów zebrane w Słowniku skojarzeń języka serbskiego. Asocjacje zostały podzielone pod względem formalnym na kontrastywne, metaforyczne i metonimiczne. Pod względem znaczeniowym dokonano podziału na następujące konceptualizacje: слобода jako wolność osobista, слобода jako niezależność, слобода jako walka, слобода jako ptak, слобода jako bezgraniczna przestrzeń, слобода jako błękit i biel, слобода jako biały koń, слобода jako miejsce, gdzie czujemy się swobodnie, слобода jako przyroda, слобода jako most, слобода jako wolna wola, слобода jako najwyższa wartość. Prezentowane pola asocjacyjne zostały udokumentowane przykładami frazeologizmów, przysłów, definicji słownikowych, słów piosenek czy tekstów literackich.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec)

Autorzy:

Duchliński, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/426887.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

filozofia
fenomenologia
tomizm egzystencjalny
pytanie
obraz świata
metodologia filozofii

Źródło:

Logos i Ethos; 2016, 2(42); 7-31
0867-8308

Pojawia się w:

Logos i Ethos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Obraz niemieckiego oporu antyhitlerowskiego ze szczególnym uwzględnieniem Kręgu z Krzyżowej w prasie polskiej z lat 1945–2013
The Image of German Anti-Hitler Resistance with a Particular Focus on the Kreisau Circle in the Polish Press Publications of 1945–2013

Autorzy:

Miodek, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/474195.pdf

Data publikacji:

2014-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

pamięć, dyskurs
Krąg z Krzyżowej
językowy obraz świata
Krzyżowa

Opis:

Tematyka niemieckiego oporu antyhitlerowskiego pojawia się w prasie polskiej od zakończenia II wojny światowej i stanowi ważny element zarówno stosunków polsko-niemieckich, jak i polskiej kultury pamięci. Przedłożony tekst jest próbą wyodrębnienia i analizy kilku paradygmatów podejścia do badanej tematyki w okresie 1945–2013. Wśród wymienianych w nim grup (lub jednostek) oporu antyhitlerowskiego szczególna uwaga poświęcona zostaje Kręgowi z Krzyżowej ze względu na jego historyczną wagę, zaplecze intelektualno-programowe, wielowymiarową działalność i znaczenie współczesne wynikające z mszy pojednania w Krzyżowej, aktualne szczególnie w kontekście przypadającej na listopad 2014 roku 25. rocznicy mszy. Znakiem szczególnym analizowanego zagadnienia jest jednakże również jego ponadczasowa podatność na instrumentalizację. Zaobserwować możemy ją pomimo upływu lat nawet współcześnie, a dowodem tego jest wielokrotne wykorzystanie niemieckiego oporu antyhitlerowskiego jako narzędzia walki politycznej w polskim dyskursie publicznym ostatnich kilku lat.
The topic of German anti-Hitler resistance first appears in the Polish press around the end of World War II and represents an important element of both Polish-German relations and the Polish culture of memory. The article attempts to identify and analyse a few paradigms in approaches to the subject in 1945–2013. Among the analysed groups (or individuals) involved in anti-Hitler resistance, particular attention is given to the Kreisau Circle because of its historic importance, intellectual background, programme, multifaceted activities as well as its contemporary significance related to the Reconciliation Mass in Kreisau (Krzyżowa), the latter being particularly noteworthy given the 25th anniversary of the Mass to be celebrated in November 2014. Another particular aspect of the analysed issue is its standing susceptibility to instrumentalisation. Although time has passes, we observe such tendencies even today: the German anti-Hitler resistance has been used on many occasions as a tool in political scuffles in the public discourse of the last few years.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 175-196
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

To nie moja wina… – obraz oskarżonego usprawiedliwiającego się w tekstach protokołów przesłuchań
It’s not my fault… – image of the accused who justifies in texts of interrogation protocols

Autorzy:

Marszałek, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973230.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

językowy obraz świata
tekstowy obraz świata
tekst
protokół przesłuchania
etnolingwistyka
linguistic image of world
textual image of world
text
interrogation protocol
ethnoliguistics

Opis:

Celem niniejszej pracy była próba opisania językowych sposobów usprawiedliwiania się oskarżonych; opis ten stanowi podstawę rekonstrukcji obrazu oskarżonego w tekstach protokołów przesłuchań. Analizowany materiał językowy pochodzi z akt spraw prowadzonych w Wydziale II Karnym Sądu Rejonowego w Krośnie. W artykule omówiono teoretyczne zagadnienia istotne dla językoznawczej analizy materiału – odniesiono się m.in. do problematyki językowego i tekstowego obrazu świata oraz pojęcia tekstu. Z analizy wynika, że sposoby usprawiedliwienia się w tekstach protokołów przesłuchań są zróżnicowane: oskarżeni wymieniają prowokację, wpływ osób trzecich i kolegów współsprawców, zdarzenia i okoliczności zewnętrzne, na które nie mają wpływu, pragnienie zemsty, szczególną sytuację rodzinną czy niewiedzę o przestępczym charakterze czynu, jak również fakt, że ich czyn nie wywarł negatywnych skutków oraz że zdarzył się im po raz pierwszy. Szukają więc winy w okolicznościach zewnętrznych, poza sobą, co tworzy ich obraz jako osób biernych i niesamodzielnych.
The aim of this study was to describe ways of justification in the language of the accused. This description is the basis for the reconstruction of the image of the accused in the texts of the interrogation protocols. The analyzed material comes from the language of case files from the Department II of Criminal District Court in Krosno. The article discusses the theoretical issues as far as they are relevant to the linguistic analysis of the material – inter alia, the issues of language and text vision of the world and the concept of text. The analysis shows that the methods of justification in the texts of the interrogation protocols are varied: the accused tend to mention the provocation, the influence of third parties and friends accomplices, events and external circumstances, which they do not control, the desire for revenge, the particular situation of their family or ignorance about the criminal character of their action, as well as the fact that their action had no negative effects, and that it happened fo the first time. They put the blame on external circumstances, beyond them, that creates their image as people passive and dependent.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 69-86
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

МОВНА КАРТИНА СВІТУ — КОНЦЕПТУАЛЬНА КАРТИНА СВІТУ — ХУДОЖНЯ КАРТИНА СВІТУ: ПАРАМЕТРИЧНІ ОЗНАКИ Й ХАРАКТЕР СПІВВІДНОШЕННЯ

Autorzy:

YAREMCHUK, ANASTASIIA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041338.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguoconceptology
cognitive linguistics
picture of the world
the artistic picture of the world
the lingual picture of the world, the conceptual picture of the world
the conceptual picture of the world
the lingual picture of the world
lingwokonceptologia
lingwistyka kognitywna
obraz świata
językowy obraz świata
artystyczny obraz świata
konceptualny obraz świata

Opis:

Niniejszy artykuł poświęcony jest zbadaniu zagadnienia cech parametrycznych takich pojęć jak: językowy obraz świata, konceptualny obraz świata oraz artystyczny obraz świata. Prześledzono proces kształtowania się lingwokonceptologii jako nauki niezależnej, wyznaczono znaczenie terminu lingwokonceptologia, jej obiekt oraz przedmiot, a także cel i zadania wskazanej dziedziny nauki. Wnioskujemy, że lingwokonceptologia opiera się na identyfikacji i badaniu konceptów, a także na środkach, które je reprezentują. Obraz świata to zbiór ludzkich wyobrażeń na jego temat. Konceptualne i językowe obrazy świata są ze sobą skorelowane: pierwszy obiektywizuje wiedzę w ludzkim umyśle realizowaną poprzez językowy obraz świata, przy czym jest znacznie szerszy; drugi to sposób badania pewnych indywidualnych lub narodowych osobliwości zachowań ludzkich poprzez modelowanie pojęć. Artystyczny obraz świata różni się tym, że zbudowany jest na podstawie aktualizacji obiektywnej, ale jednocześnie subiektywnej idei świata, a także ludzkiej świadomości, która graniczy z czynnikiem nieświadomym oraz iluzjami.
The study elucidates a topical problem related to the manifestation of characteristic parametric features of such important concepts as the lingual picture of the world, the conceptual picture of the world, the artistic picture of the world. In the course of the investigation, the process of formation of linguoconceptology as an independent field of research is considered, the meaning of the term linguoconceptology is clarified, the object and subject of this approach along with its purpose and objectives are revealed. We conclude that linguoconceptology is based on the identification and study of concepts, as well as means that represent them. The picture of the world is a set of ideas of a person about the world. Conceptual and lingual pictures of the world are intertwined: the former objectifies knowledge in the human mind, which is accumulated through the lingual picture of the world, though it is much broader; the latter implies a means of studying certain individual or national characteristics of human behaviour through modelling concepts. The artistic picture of the world stands out as it is built on the basis of the actualisation of both objective and subjective representations of the world simultaneously, as well as on human consciousness, which borders on the unconscious and illusions

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 69-76
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Heidegger wobec kartezjańskiej koncepcji nauki nowożytnej
Heidegger and the Cartesian Conception of Modern Science

Autorzy:

Jesic, Milovan
Andreansky, Eugen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/423136.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

intuition
knowledge
method
world picture
intuicja
wiedza
metoda
obraz świata

Opis:

Heidegger's analysis of modern science and especially Descartes' philosophy drawn in 1930s represents a significant shift contrary to the theoretical research in his work called Being and Time. While the main problem in the most significant Heidegger's work is the analysis of res extensa in Descartes' philosophy, later in Modern Mathematical Natural Science and in Age of the World Picture the main problem turns to be a picture of Descartes as a methodologist. By this theoretical research Heidegger tends to lead us to the knowledge that only by deep immersion into the problems of The principle of Reason we can gain the knowledge or the intuition of what happens in modern science. Here we also can reach the turning-point of the history of human thinking - the unity of modern science and modern philosophy. Heidegger's analysis of the famous Descartes' quote cogito ergo sum leads to the conclusion that sum is not a result of thinking but vice versa it is a fundament, fundamentum. According to him this sentence includes the fact that it is I who put. I am the one who puts and thinks. This sentense is special because what it talks about - subiectum - is the one who puts. According to Heidegger the utterance expresses not only the fact that I, the one who puts, am but also that my putting decides about the reality of everyone putting, which means of his/her Being as being.

Źródło:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 101-113
0860-4487

Pojawia się w:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Ewa Rusek, Europa oczami tureckich studentów, Język a komunikacja 40, Kraków: Wydawnictwo „Tertium”, 2019.

Autorzy:

Dunin-Dudkowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192798.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

językowy obraz świata
tożsamość
program Erasmus
kultura europejska
kultura turecka

Opis:

Recenzja książki Ewy Rusek. Monografią Europa oczami tureckich studentów, opracowaną na bazie rozprawy doktorskiej zatytułowanej Językowy obraz Europy w tekstach tureckich studentów programu Erasmus, dołącza Ewa Rusek do grona lingwistów zajmujących się zagadnieniem relatywizmu językowego i językowych obrazów świata w ujęciu etnolingwistycznym. Do rąk czytelnika trafia książka niebanalna i inspirująca, pozwalająca nam, Europejczykom skonfrontować nasze wyobrażenie o sobie z obrazem, który widzą przybysze z innego kręgu kulturowego, nie tak znowu odległego, jako że chodzi o Turcję. To kraj leżący na granicy między Europą i Azją, z predylekcjami do europejskości i nadziejami na lepsze życie w strukturach politycznych, ekonomicznych i kulturowych naszego kontynentu. Pozycja ta może więc zainteresować językoznawców, głównie z kręgu badaczy językowych obrazów świata, ale także antropologów, kulturoznawców, socjologów i edukatorów. Może stanowić również źródło inspiracji i radości czytania dla osób ciekawych świata, interesujących się zjawiskami zachodzącymi w otaczającej nas rzeczywistości, obserwujących spotkania kultur odbywające się na naszych oczach, chcących zrozumieć przemiany i prognozy związane z przyszłością naszego kręgu kulturowego.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 241-248
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

La théorie du Językowy Obraz Świata (Image Linguistique du Monde) : du monde universitaire polonais au contexte académique français
The theory of Językowy Obraz Świata (Linguistic Picture of the World): from the Polish academic world to the French academic context

Autorzy:

Kwapisz-Osadnik, Katarzyna
Collinet, Françoise

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2143346.pdf

Data publikacji:

2022-06-22

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Językowy Obraz Świata Theory
New Rhetoric
French/Polish academic discourse

Opis:

The paper proposes to link French (or Francophone) and Polish university didactics, in a context where their linguistic and cultural roots differ. The reflexion is based on the articulation of two theories: an object-theory (the Językowy Obraz Świata), which is borrowed from the field of polonistics, and an instrument-theory, (Perelman’s New Rhetoric). The didactic challenge is to propose a neo-rhetorical platform where prior agreements on concepts and theories are negotiated in order to finally raise students’ awareness of the problem of transfers of concepts and theories in the context of philological studies. These agreements must be made first within the same scientific community (Polish community), then between scientific communities representing different cultures (Polish and French communities).

Źródło:

Studia Romanica Posnaniensia; 2022, 49, 2; 73-85
0137-2475
2084-4158

Pojawia się w:

Studia Romanica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Henryk Elzenberg w sprawie granic etyki niezależnej

Autorzy:

Wiśniewski, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2098362.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

etyka niezależna
etyka religijna
obraz świata
ocena
norma
wartość
powinność

Opis:

W artykule omówiono i poddano analizie dwa źródłowe teksty Henryka Elzenberga dotyczące zagadnienia zależności i niezależności etyki od obrazu świata oraz sporu o zależność etyki od religii. Temat dyskutowany był w Polsce od połowy lat pięćdziesiątych. W tekstach Elzenberga poddany został precyzyjnej analizie semantycznej i realnej. Jej wynik pokazuje, że treść ocen i norm pochodnych, ich realność i uzasadnienie są zależne od obrazu świata, w którym oceny i normy funkcjonują. Zależność od obrazu świata ulega natomiast ograniczeniu w sferze ocen i norm podstawowych. Podobnie jest z zależnością etyki od religii. Religijny obraz świata wielorako wpływa na zakres podmiotowy i przedmiotowy etyki, jej strukturę, na świadomość mocy obowiązującej i siłę motywacyjną, ale nie ma wpływu na logiczne uzasadnienie etyki. Etyka poza religijnym obrazem świata jest możliwa. Elzenberg wypowiada się z pozycji intuicjonisty w teorii poznania moralnego i jest perfekcjonistą w podążaniu za tym, co poznane moralnie i etycznie ugruntowane. Odrzuca jednak nieścisłe twierdzenie o niezależności etyki od obrazu świata i religii w ogóle.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 321-338
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Obraz duchowieństwa w felietonach Aleksandra Świętochowskiego
The Image of the Clergy in Aleksander Świętochowski’s Feuilletons

Autorzy:

Pietrzak, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/683729.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

felieton
językowy obraz świata
Aleksander Świętochowski
linguistic image of the world

Opis:

The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Polish clergy on the basis of Aleksander Świętochowski’s feuilletons. This image is determined by the point of view of the speaker. In my analysis I have distinguished the following points of view: 1) the POV of a non-believer, 2) the POV of a positivist and an involved citizen, 3) the POV of a positivist and scientist. These perspectives are complementary and mutually determining. As a non-believer, the feuilletonist distances himself from the clergy. He views Church authorities through the prism of their decisions and his judgment is always negative. The feuilletonist also focuses on the behaviour of the clergy. He notices and denounces their immoral attitudes. A similar, negative image of the clergy is presented from the point of view of a positivist and an involved citizen. The representatives of the Church are depicted as intellectually backward religious fanatics. The priests who are open to science or are scientists themselves are perceived and judged in a positive light by the feuilletonist, who expresses his respect and admiration towards them. The same concerns the representatives of the clergy who actively contribute to the wellbeing of society. As regards language, the feuilletonist uses contrast and axiologically charged vocabulary, including religious and biblical expressions, which is both effective and persuasive. Furthermore, the suggestiveness of the images under discussion is enhanced by means irony and expressions with negative connotations.
-

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 71-81
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Stereotyp warszawiaka we współczesnym języku polskim

Autorzy:

Polkowska, Laura

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611459.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

stereotype
linguacultural worldview
warszawiak
questionnaire
stereotyp
językowo-kulturowy obraz świata
ankieta

Opis:

The article aims to reconstruct the stereotype of warszawiak ‘resident of Warsaw’ in contemporary Polish. The analysis is based on three kinds of data: systemic, from questionnaires, and textual. Definitions of the lexeme warszawiak are surveyed, beginning with Samuel Linde’s Słownik języka polskiego; this is supplemented with a consideration of the lexeme’s selected derivatives. The main basis of experimental research is the questionnaire conducted in three sections of Warsaw’s student populace. Four questions were asked in the questionnaire: about the features of a typical warszawiak, a true warszawiak, about objects (artifacts) characteristic of the person, and collocations of the adjective warszawski ‘of, relating to Warsaw’. Two textual sources were also used: the National Corpus of Polish (NKJP) and comments to online publications about Warsaw.The stereotype that has been reconstructed appears to be coherent and relatively stable. Especially two features attributed to warszawiacy ‘residents of Warsaw’ are rather resistant to change: conceit (whose basis is one’s location or origin) and artfulness. However, the stereotype also contains new components, mainly neutral ones, such as a rushed lifestyle, modernity, and focus on individual development. The most negative picture of warszawiak is the one that emerges from online comments; the most positive one emerges from responses to the question about the true warszawiak. Within the stereotype there is also internal classification of warszawiacy ‘residents of Warsaw’ with regard to the birthplace and family background.
Celem artykułu jest próba rekonstrukcji stereotypu warszawiaka we współczesnej polszczyźnie. Podstawę analizy stanowią dane trojakiego typu – systemowe, ankietowe oraz tekstowe. Autorka analizuje definicje słownikowe leksemu warszawiak, począwszy od Słownika języka polskiego Samuela Lindego, przygląda się też niektórym derywatom. Podstawę badań eksperymentalnych stanowi przeprowadzona w trzech środowiskach studenckich ankieta złożona z 4 pytań – o cechy typowego i prawdziwego warszawiaka, przedmioty charakterystyczne dla warszawiaka oraz połączenia wyrazowe zawierające przymiotnik warszawski. Analiza obejmuje również dwa źródła tekstów – zbiory Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz komentarze internetowe pod artykułami o tematyce warszawskiej.Odtworzony stereotyp warszawiaka okazał się spójny i względnie trwały. Dużą odporność na zmiany wykazują zwłaszcza dwie cechy przypisywane warszawiakom – zarozumiałość wynikająca z miejsca zamieszkania (pochodzenia) oraz cwaniactwo. W obrębie współczesnego stereotypu można jednak również odnaleźć nowe składniki, przede wszystkim o charakterze neutralnym, takie jak życie w pośpiechu, nowoczesność, nastawienie na własny rozwój. Zdecydowanie najsilniej nacechowany negatywnie jest obraz warszawiaka zrekonstruowany na podstawie komentarzy internetowych, najbardziej pozytywny z kolei ten, którego podstawę stanowią odpowiedzi respondentów na pytanie o cechy prawdziwego warszawiaka. W obrębie stereotypu silnie ujawnia się również kategoryzacja warszawiaków ze względu na ich miejsce urodzenia oraz pochodzenie rodziny.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Językowy obraz świata w grupach wielojęzycznych jako wskaźnik wykształcania tożsamości zbiorowej – przypadek esperanta

Autorzy:

Stria, Ida

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611631.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
Esperanto
communal identity
językowy obraz świata
esperanto
tożsamość zbiorowa

Opis:

Linguistic worldview is a language-entrenched interpretation of reality that emerges in a speech community inseparable from its culture. Therefore, the task of ethnolinguistics is to reconstruct not only worldviews but also communal identities. Drawing from both linguistic and co-linguistic data, researchers may be led to a culturally embedded speech community – not necessarily a monolingual one. A case in point are speakers of Esperanto, who form a multilingual voluntary diaspora. The status of Esperantists as a stable speech community could be investigated within the ethnolinguistic framework, with a view to finding a homogenous cultural worldview that attests to their communal identity. This article presents two pilot studies which suggest that active Esperanto speakers hold a coherent worldview based on the sense of belonging to the community and its shared culture.
Językowy obraz świata jest osadzoną w języku interpretacją rzeczywistości. Powstaje we wspólnocie komunikatywnej nierozerwalnie związanej ze swoją kulturą. Zadaniem etnolingwistyki jest zrekonstruowanie nie tylko obrazów świata, ale także tożsamości społecznych. Opierając się na danych językowych i przyjęzykowych, badacz może przebić się do kulturowo osadzonej wspólnoty komunikatywnej – niekoniecznie jednojęzycznej. Niewątpliwie esperantyści są wielojęzyczną, dobrowolną diasporą. Wykazanie, że esperantyści mają status stabilnej wspólnoty językowej może oprzeć się na danych etnolingwistycznych, na poszukiwaniu jednorodnego kulturowego obrazu świata potwierdzającego ich wspólnotową tożsamość. W niniejszym artykule przedstawiono dwa badania pilotażowe, które sugerują, że aktywni esperantyści prezentują spójny obraz świata oparty na poczuciu przynależności do wspólnoty komunikatywnej i jej kulturze.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Dlaczego kwiaty są dobre i niewinne? O językowo-kulturowym obrazie kwiatu słów kilka

Autorzy:

Piekarczyk, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611797.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
categorization
semantic definition
językowy obraz świata
kategoryzacja
definicja semantyczna

Opis:

The article aims to discover why the Polish language contains an entrenched positive image of flowers that involves the properties of ‘beauty’, ‘good’, ‘purity’, or ‘innocence’. Beginning with an analysis of the poetic vision of flowers in the poetry of Maria PawlikowskaJasnorzewska, which counters the generally accepted wisdom, the question is asked why Polish conceals features of a flower related to its reproductive organ – the features that the poet considers crucial to the nature of flowers. An analysis of the internal structure of the category flower (Polish kwiat) and the motivation of its semantic features shows that speakers entertain positive associations with the plants’ esthetic aspects and disregard the ambiguous sexual connotations. The esthetic aspects additionally motivate numerous features relating to moral values. Amplification of positive connotations and downplaying the ambiguous ones is largely shaped by cultural taboo, which treats the reproductive process as indecent and embarrassing.
W artykule autorka próbuje dociec, dlaczego w języku polskim utrwalił się zdecydowanie pozytywny obraz kwiatów, budowany wokół cech ‘piękna’, ‘dobra’, ‘czystości’, ‘niewinności’. Wychodząc od analizy poetyckiego obrazu kwiatów (przedstawionego przez Marię PawlikowskąJasnorzewską), który stanowi wyraz polemiki z powszechnie akceptowanymi sądami, autorka zastanawia się, jakie czynniki spowodowały, że w polszczyźnie zostały ukryte cechy motywowane organem rozrodczym kwiatu (cechy, które poetka uznaje za oddające istotę kwiatów). Badanie wewnętrznej struktury kategorii kwiat i motywacji cech semantycznych pozwala stwierdzić, że użytkownicy języka upatrując w kwiatach elementy czysto estetyczne, wiążą z nimi same pozytywne skojarzenia, a usuwają skojarzenia seksualne, dwuznaczne. Dodatkowo wartości estetyczne kwiatów są źródłem motywacji dla licznych cech odnoszących się do wartości moralnych. W rozbudowywaniu pozytywnie wartościujących konotacji, a ukrywaniu dwuznacznych, niemałą rolę odgrywa w końcu tabu kulturowe, nakazujące traktować problematykę rozmnażania za temat wstydliwy, nieprzyzwoity.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Onimiczny obraz świata w tłumaczeniu poprzez język trzeci na przykładzie antroponimów w zbiorze „Zbieracz porostów” autorstwa Zhang Weia
An onymic image of the world in translation via a third language on the example of anthroponyms in the collection of stories „Baummoos pflücken” (lit. “The Lichen Collector”) by Zhang Wei

Autorzy:

Grotek, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928126.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

antroponimia
lingwistyka kulturowa
antroponimy chińskie
językowy obraz świata
onimiczny obraz świata
anthroponomastics
cultural linguistics
chinese anthroponyms
linguistic image of the world
onymic image of the world

Opis:

Artykuł sygnalizuje problem zakodowanego w nazwach własnych językowego obrazu świata i jego przekładu. Chińskie onimy i ich formy adresatywne przekazują odbiorcy informacje o wzajemnych relacjach między mówiącym a nazywanym, rysując tym samym szerszy obraz relacji społecznych w małych wspólnotach językowych i kulturowych. Przekład tych onimów na język obcy z zachowaniem ich funkcji społecznej jest wyzwaniem dla tłumacza. Jako egzemplifikację autorka wybrała przekład chińskiego zbioru opowiadań na język polskim za pośrednictwem języka niemieckiego, co temat komplikuje, wprowadzając dodatkową płaszczyznę koherencji. Nawiązując do teorii JOSu oraz nazw własnych w ogóle dokonano krytycznej analizy konkretnego tłumaczenia utworów pod kątem przekładu onimów i ich potencjału przekazania obrazu świata, z naciskiem na przekaz funkcji społecznej nazw własnych w języku docelowym. Uwzględniono także wpływ onimów i ich konsekwentnego potraktowania w przekładzie na spójność badanego tekstu.
The onymic image of the world in a translation through an intermediary language as exemplified by the anthroponyms in a collection of short stories “Baummoos pflücken” (lit. “The Lichen Collector”) by Zhang Wei.The article addresses the issue of the linguistic image of the world — reflected in proper names — and of its translation. Chinese onyms and their related forms of address contain information about mutual relations between the speaker and the named object, thus offering a better insight into social relations in small language and cultural communities. The challenge for the translator is not only to translate these onyms, but also to preserve their social function in the text. This has been exemplified in the article by a translation of a collection of short stories from Chinese to Polish through German, where the intermediary language adds another coherence layer. The theory of the linguistic image of the world and proper names per se are a starting point for a critical analysis of this specific translation in view of the translation of onyms and of their potential for conveying the image of the world. Emphasis is placed on the transfer of the social functions of onyms into the target language. The influence of onyms and of their consistent treatment in the translation on the coherence of the studied text has also been taken into account.

Źródło:

Onomastica; 2020, 64; 193-209
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Medialny obraz osób z zaburzeniami psychicznymi na przykładziev wybranych dzienników
A journalistic presentation of people with mental disorders, examples from the Polish newspapers

Autorzy:

Krawczyński, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/484322.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

językowy obraz świata
medialny obraz świata
zaburzenie psychiczne
osoba chora psychicznie
linguistic view of the world
journalistic view of the world
mental disorder
mentally ill person

Opis:

Artykuł przedstawia charakterystykę medialnego obrazu osób z zaburzeniami psychicznymi sporządzoną na podstawie analizy treści i narracji 403 tekstów opublikowanych w polskich dziennikach w 2015 roku. Wykazano w niej, że osoby chorujące psychicznie przeważnie są prezentowane w negatywnych kontekstach lub w celu metaforycznego przedstawienia jakiegoś zachowania jako nielogicznego lub ryzykownego. Ich medialny obraz ma dwojaką formę: z jednej strony są to istoty działające pod wpływem emocji, bez udziału rozumu, z drugiej – są pozbawione emocji i przeintelektualizowane.
The article in which people with mental disorders are being presented in the media. The study is based on content analysis of 403 press materials which were publicized in Polish newspapers in 2015. The author concludes that press expose mental disorders mainly in negative context or as a metaphor for something illogical or risky. The main image of mentally deranged people is usually twofold: they are either very emotional and illogical or overly intellectual and emotionless.

Źródło:

Studia Medioznawcze; 2016, 4 (67); 61-72
2451-1617

Pojawia się w:

Studia Medioznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Praca i ziemia jako wartości szczególnie cenione w społeczności wiejskiej (na przykładzie Drogi przez wieś Wincentego Burka)
The work and the arable land as values highly prized in the rural community (on the example of Droga przez wieś by Wincenty Burek)

Autorzy:

Miśkiewicz, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973234.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

językowy obraz świata
ludowość
Wincenty Burek
linguistic image of the world
folksiness

Opis:

Badania nad językowym obrazem świata, postulowane m.in. przez Jerzego Bartmińskiego, pozwalają postrzegać język jako źródło wiedzy o rzeczywistości, w której funkcjonuje człowiek. Zdaniem Anny Pajdzińskiej i Ryszarda Tokarskiego mogą być one prowadzone zarówno w oparciu o system języka, jak i jego konkretne użycia, w tym teksty literackie. W artykule analizie poddany został obraz pracy na roli oraz samej ziemi, jako dającej plony, ukazany przez Wincentego Burka w zbiorze opowiadań wydanych w roku 1935. Autorka omawia agrarne leksemy podkreślające istotność i wysoką rangę aspektów rzeczywistości związanych z pracą i miejscem gospodarowania rolnika, apelatywy motywowane uprawianym przez człowieka zawodem i wykonywanym zajęciem, metafory oraz porównania agrarne, a także najważniejsze motywy Drogi przez wieś, mieszczące się w polu semantycznym pracy, a przy tym szczególnie ważne z punktu widzenia prostego człowieka, nosiciela kultury ludowej, współtworzonej przez agrarność. Efektem przeprowadzonej analizy jest ukazanie fragmentu obrazu wsi wykreowanego w dziele nieco już zapomnianym, które jednak – ze względu na zawartą w nim stylizację na gwarę sandomierską oraz ludowość – stanowi cenny dla językoznawcy, szczególnie etnolingwisty, materiał do badań nad językiem i kulturą społeczności wiejskiej z pierwszej połowy XX wieku.
Jerzy Bartmiński pustulates research on the linguistic image allows to perceive the language as a source of knowledge about reality within which human functions. According to Anna Pajdzińska and Ryszard Tokarski, it may be conducted based on both language system and its concrete use, including literary texts. The work and the arable land presented by Wincenty Burek in the storybook published in 1935 is submitted for analysis in this article. The author discusses agrarian lexemes which emphasize importance and high rank of aspects related to reality of work and place of administration on the farm, appellatives motivated by profession and occupation of the human being and metaphors as well as the most important motives of Droga przez wieś included in the semantic field of work, particularly important from the point of view of a simple man, carrier of folk culture co-created by agrarianism. The effect of the conducted analysis is presentation of a fragment of the countryside view created in a slightly forgotten the work and the arable land which is a precious material for linguist and especially for ethnolinguist in order to conduct research on language and culture of the rural society from the first half of the 20th century due to included stylization for a local dialect spoken in Sandomierz and folksiness.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 87-99
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza
The Image of the Poles in Henryk Sienkiewicz’s Feuilletons

Autorzy:

Pietrzak, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1592171.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

linguistic image of the world
column
Henryk Sienkiewicz
językowy obraz świata
felieton

Opis:

The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Poles on the basisof Henryk Sienkiewicz’s feuilletons. This image is determined by the speaker’s pointof view. Creating his image of Polish society, Sienkiewicz adopted the following pointsof view: the POV of a Pole, the POV of a thrifty economist, the POV of a positivist andthe POV of a Christian. As a Polish citizen, he criticizes his compatriots for the fact that  they do not respect their native tongue. As a thrifty economist, he exposes numerousinstances of their profligacy. As a positivist, Sienkiewicz notes the backwardness of thecountryside and proposes specific initiatives to address this problem. Finally, assumingthe perspective of a Christian, he unmasks false piety. This image of the Poles is predominantlynegative. The fact that Sienkiewicz highlighted his compatriots’ weaknesses andfocused on their wastefulness, rather than on their positive attributes, could be motivatedby censorship concerns. Russian censors were very effective in suppressing all forms ofmanifesting Polish national identity and were more inclined to accept critical opinions.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2015, 14; 285-296
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Miłość i erotyzm jako elementy językowego obrazu świata żeńskiej młodzieży akademickiej
Love and Eroticism as Elements Comprising the Linguistic View of the World of Female University Students

Autorzy:

Baruk-Dzięcioł, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/944258.pdf

Data publikacji:

2020-03-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego

Tematy:

miłość
erotyzm
językowy obraz świata
love
eroticism
linguistic view of the world

Opis:

A linguistic picture of the world is such a vision of reality existing in the minds of people forming a language community which is fixed in words. The results of empirical research presented in this paper lead to the conclusion that no elements of the so-called striptease culture or confessing culture, or the phenomena of de-tabooisation or eroticisation, perceived as inherent traits of the contemporary mass culture, are observed within the love and eroticism prototypes – components of the linguistic world view of the women in early adulthood examined in this study.
Językowy obraz świata stanowi utrwaloną w słowach taką wizję rzeczywistości, jaka istnieje w świadomości osób stanowiących wspólnotę językową. Zaprezentowane w niniejszym tekście wyniki badań empirycznych prowadzą do spostrzeżenia, iż w obrębie prototypu zarówno miłości, jak i erotyzmu – wycinków językowego obrazu świata objętych badaniami kobiet w wieku wczesnej dorosłości – nie zauważa się ani elementów tzw. kultury obnażania czy kultury zwierzeń, ani zjawiska detabuizacji i zerotyzowania, które są postrzegane jako immanentne właściwości współczesnej kultury masowej.

Źródło:

Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 1; 87-101
1232-8766

Pojawia się w:

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Badania językowego obrazu świata a hermeneutyka Hansa Georga Gadamera

Autorzy:

Sima, Zuzanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340765.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

językowy obraz świata
hermeneutyka
Gadamer
JOS
linguistic worldview
hermeneutics
Hans Georg Gadamer

Opis:

Hans Georg Gadamer w swoich rozważaniach nad istotą hermeneutyki w szczególny sposób akcentuje rolę języka w poznaniu i rozumieniu świata. W artykule podejmowana jest próba znalezienia zastosowania hermeneutyki Gadamera w prowadzonych przez lingwistów badaniach nad językowym obrazem świata. Pierwsza część pracy poświęcona jest językowemu obrazowi świata (JOS) w lingwistyce, druga dotyczy zaś hermeneutyki Hansa Georga Gadamera. Trzeci rozdział, łączący tematykę dwóch poprzednich, odpowiada na pytanie stawiane jako cel pracy. Prezentowane tu rozważania mieszczą się w szerszej refleksji nad filozoficznymi podstawami badań lingwistycznych.
Hans Georg Gadamer in his studies on the essence of hermeneutics emphasizes in a special way the role of language in cognition and the understanding of the world. The paper intends to find an application of Gadamer’s hermeneutics in the linguists’ research of the linguistic worldview. Section 1 of the paper considers the worldview in linguistics, section 2 analyzes some aspects of Gadamer’s hermeneutics, while section 3 connects the problems considered in sections 1 and 2 and determines the aim of the paper. The presented considerations are situated in the reflection on the philosophical foundations of linguistic research.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2022, 10; 187-204
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Językowy obraz osób niepełnosprawnych wśród uczniów klas VI szkoły podstawowej
The linguistic representation of disabled people among 6th grade students of primary school

Autorzy:

Fidowicz, Alicja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/544374.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Tematy:

pedagogika specjalna
język
językowy obraz świata
niepełnosprawność
osoby niepełno - sprawne
szkoła podstawowa

Opis:

Autorka w swoim artykule podejmuje temat językowego obrazu osób niepełnosprawnych wśród uczniów klasy VI szkół podstawowych, opierając się na badaniach empirycznych wykonywanych w 2013 roku w Krakowie. Zwraca uwagę na występujący w polszczyźnie przełomu XX i XXI wieku wizerunek osób niepełno - sprawnych, w szczególności na zjawisko transferu pojęć medycznych do języka potocznego. Następnie przechodzi do omówienia wyników badań własnych i porównania ich z tymi, które zostały wykonane przez Sławomirę Sadowską w 2004 roku, sytuując je w kontekście ogólnych przemian kulturowych w Polsce, dotyczących sytuacji osób niepełnosprawnych.

Źródło:

Przegląd Pedagogiczny; 2015, 2; 147-160
1897-6557

Pojawia się w:

Przegląd Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś – o kulinariach w Słowenii
Tell me what you eat and I will tell you who you are on slovene culinary arts

Autorzy:

Wacławek, Maria
Wtorkowska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/679933.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

kulinaria
stereotyp
Słowenia
językowy obraz świata
culinary arts
stereotype
Slovenia
linguistic worldview

Opis:

Culinary arts are an important part of every nation’s culture. The goal of our text is to converge the linguistic-cultural view of Slovene culinary arts from a hetero-stereotypical point of view of Polish people. For our analysis, we used operational categories of an ethnolinguistic school from Lublin and its continuators from all over Poland. The article is based on academic surveys. We differentiated and wrote about two thematic circles, which reconstruct Slovene culinary arts: 1) the general characteristics of Slovene cuisine, 2) specific dishes, ingredients, drinks etc. The linguistic worldview captured in the discourse on culinary identity are one of the main factors influencing the cultural identity of a given community. The vocabulary, especially culturally conditioned, regarding the culinary arts should find its place in the glottodidactic process.
Kulinaria są ważnym składnikiem każdej kultury narodowej. Tekst ma na celu przybliżenie językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie heterostereotypowej, widzianego oczyma Polaków. W analizie wykorzystano kategorie operacyjne wypracowane przez lubelską szkołę etnolingwistyczną i jej kontynuatorów z całej Polski. Bazę materiałową artykułu stanowią dane ankietowe. Wyróżniono i opisano dwa kręgi tematyczne, które współtworzą rekonstruowany obraz słoweńskich kulinariów: 1) ogólna charakterystyka kuchni w Słowenii, 2) konkretne dania, składniki, napoje itp. Tak ujęte badania językowego obrazu świata włączają się w dyskurs o tożsamości kulinarnej, będącej jednym z istotnych czynników wpływających na odrębność kulturową danej wspólnoty. Słownictwo z zakresu kulinariów, zwłaszcza uwarunkowane kulturowo, powinno więc znaleźć swoje miejsce w procesie glottodydaktycznym.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2018, 25; 55-68
0860-6587
2449-6839

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Public relations – między samoopisem a autoprezentacją. Badania własne
Public relations – between seldescription and selfpresentation

Autorzy:

Stasiuk-Krajewska, Karina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/593454.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Tematy:

Analiza kwantytatywno-korpusowa
Językowy Obraz Świata
Public relations
Samoopis
JOS
Quantitative methodology

Opis:

Artykuł stanowi prezentację badań własnych przeprowadzonych za pomocą metodologii kwantytatywno-korpusowych badań nad językiem i komunikacją w oparciu o teorię językowego obrazu świata (JOS). Badany korpus został zbudowany z tekstów zamieszczonych w zakładkach typu „o mnie” na stronach internetowych agencji/firm public relations. Badanie prowadzi do rekonstrukcji samoopisu i autoprezentacji, jakie prezentowane są w tego typu tekstach. Autorka przedstawia frekwencję dominujących leksemów oraz zestawia wyłaniający się stąd sposób definiowania i rozumienia public relations, określania jego granic oraz relacji wobec innych działań wizerunkowych, a także wartości konstytuujących profesjonalną tożsamość branży w Polsce.
Text is based on linguistic quantitative methodology and the theory of language representation of the world (JOS). Author presents her own surveys and analysis concerning the presentation and selfdecription contained in text corpus based on websites of polish PR agencies.

Źródło:

Studia Ekonomiczne; 2017, 313; 173-186
2083-8611

Pojawia się w:

Studia Ekonomiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Przestrzenie dialogu. Antynomie językowego dyskursu filmowego
Dialog space. Antinomies of linguistic film discourse

Autorzy:

Skowronek, Bogusław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521316.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

język w filmie
mediolingwistyka
antynomie semantyczne
językowy obraz świata
tekstowy obraz świata
language in film
mediolinguistics
semantic antinomies
linguistic image of the world
textual image of the world

Opis:

In my article I discuss the characteristics of linguistic film discourse. I present the artistic significance and semantic meaning of the verbal dimension of a cinematographic work. While discussing the language in film I usually refer to the main tenets of mediolinguistics and I focus mostly on specific antinomies, tensions, and dialectic contradictions, which characterise the verbum sphere of the cinema. The antinomies relate to various aspects of language: systemic, textual, cognitive and cultural.
W artykule omawiam cechy językowego dyskursu filmowego. Pokazuję artystyczną wagę i semantyczne znaczenie warstwy werbalnej w dziele kinematograficznym. Omawiając specyfikę języka w filmie, wykorzystuję głównie założenia mediolingwistyki i koncentruję się przede wszystkim na specyficznych antynomiach, napięciach, dialektycznych sprzecznościach, które charakteryzują sferę verbum w kinie. Antynomie owe dotyczą różnych aspektów języka, zarówno tych systemowych, jak i tekstowych oraz kognitywno-kulturowych.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 1; 98-106
2083-7275

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

On second thoughts. . . Academic self-translation and strategic knowledge transfer as migration across a sea of cultural-linguistic icebergs
Po namyśle… Autoprzekład tekstu naukowego i strategia transferu wiedzy jako przeprawa przez morze kulturowo-językowych gór lodowych

Autorzy:

Gicala, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34670924.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
self-translation
academic translation
Agnieszka Gicala
Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym
Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation
językowy obraz świata
autoprzekład
przekład tekstu naukowego

Opis:

Odwołując się do metafory przeprawy przez niebezpieczne morze, można powiedzieć, że tłumacz własnego tekstu rzeczywiście zapuszcza się na jakieś nieznane wody, meandruje między górami lodowymi źródłowych i docelowych języków, kultur i tradycji pisarstwa akademickiego. Niniejszy artykuł jest zaproszeniem do prześledzenia procesu autoprzekładu na język angielski mojej własnej książki pt. Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, wydanej po polsku w 2018 roku, a osadzonej tematycznie w (głównie) słowiańskich tradycjach etnolingwistyki i badań nad językowym obrazem świata. Książka ukazała się w języku angielskim w 2021 roku pod tytułem Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. Rozważane w artykule aspekty autoprzekładu obejmują pamięć autora tekstu źródłowego (tj. moją własną) dotyczącą procesu pisania oryginału, polski i angielski styl akademicki, odtwarzanie terminologii (w tym kluczowego terminu językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, czy pojęcie/koncept – concept), sam tytuł monografii jako aspekt rekonstrukcji treści, a także zarządzanie cytatami. Co więcej, proces autoprzekładu okazał się niełatwy, bo wysiłek zrozumienia autora oryginału powiększył się o wymiar zmagania, by zrozumieć samą siebie: własne myśli i intuicje, zapisane jakiś czas temu.
To use the metaphor of a voyage across a rough sea, it can be said that a self-translator does indeed venture into some unknown waters, meandering between the icebergs of the source and target languages, cultures and academic writing traditions. This study is an invitation to trace back the process of self-translation into English of my own book Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, published in Polish in 2018, and couched within the (mostly) Slavic traditions of ethnolinguistics and the study of linguistic worldviews. The book appeared in English in 2021 under the title Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. The aspects of self-translation considered in the paper include the source-text author’s (i.e. my own) memory of the (original) writing process, the Polish and English academic styles, re-creation of the terminology (including the key terms językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, or pojęcie/koncept – concept), the title itself as an aspect of content reconstruction, as well as management of quotations. Moreover, the process of self-translation turned out to be no easy task as the effort to understand the original author was doubled by the struggle to understand myself: my own thoughts and intuitions, recorded some time ago.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 131-152
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Jaka wola, taka dola

Autorzy:

Pajdzińska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611442.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
will
freedom
self-will
językowy obraz świata
wartościowanie
wola
wolność
samowola

Opis:

The article is an attempt to reconstruct the linguistic view of the Polish concept of wola (will). The analysis is concerned with: the lexicographic treatment of the word wola, its word-formation family, its semantic relations with other words, the syntactic constructions in which it occurs, fixed collocations, and etymology. Linguistic data show that in Polish culture “wola” is attributed not only to people (both individuals and communities) but also to God. Older dictionaries show that “wola” was regarded as a spiritual force (of the soul), whereas now it is treated as a property of the human psyche. Foregrounded are its egoistic rather than its altruistic aspects: the desire to realize one’s goals and satisfy one’s needs. It has always been treated as a stimulus in decision-making: thanks to one’s will, people set goals to themselves and try to achieve them; therefore, “wola” is something precious and desired. The linguistic view of wola fully agrees with philosophical debates: What is will? Is human will free? Where is the boundary between will and the various exigencies of human life?
Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji obrazu woli utrwalonego w polszczyźnie. Analizie zostały poddane: definicje leksykograficzne wyrazu wola, rodzina słowotwórcza, którą on tworzy, relacje semantyczne, w jakie wchodzi, konstytuowane przezeń konstrukcje syntaktyczne, utrwalone połączenia, których jest komponentem, wreszcie etymologia słowa. Dane językowe potwierdzają to, że w naszym kręgu kulturowym wola jest przypisywana nie tylko ludziom (zarówno jednostce, jak i zbiorowości), lecz także Bogu. Starsze słowniki języka polskiego wskazują, iż dawniej była uznawana za siłę / potęgę ducha / duszy, współcześnie ujmuje się ją jako właściwość ludzkiej psychiki; uwydatniony zostaje jej bardziej egoistyczny niż altruistyczny charakter – nastawienie na realizację własnych celów i zaspokojenie swoich potrzeb. Niezmiennie jest wiązana ze sferą aktywności i dokonywaniem wyborów, przypisuje się jej funkcję stymulującą: to dzięki woli człowiek wyznacza sobie cele i dąży do ich realizacji, z tego też powodu jest czymś cennym, pożądanym. Utrwalone w naszym języku przeświadczenia dotyczące woli w pełni korespondują z tematami dyskusji filozoficznonaukowych: czym jest wola?, czy ludzka wola jest wolna?, gdzie przebiega granica między wolą a różnorodnymi koniecznościami, jakim podlega człowiek?

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Nijakość w języku i neutralność w literaturze jako sygnał odmienności kulturowej?

Autorzy:

Pieciul-Karmińska, Eliza

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611641.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
neuter gender
literary translation
językowy obraz świata
rodzaj nijaki
przekład literacki

Opis:

It is assumed in the linguistic worldview conception that a language’s grammatical structure can accentuate certain aspects of semantic content and thus contribute to the emergence of a specific, often unique and untranslatable worldview. A grammatical category of this kind is the neuter gender in German: its frequent use stems from the lack of gender endings on verbs, as well as from the fact that diminutives (ending in -chen or -lein) are neuter (hence the surprising neuter gender of das Mädchen). Especially important in this respect is the pronoun es, which not only replaces nouns in neuter but performs many other crucial grammatical functions. It is therefore not accidental that Siegmund Freud chose das Es for his category of ‘childness’ (translated erroneously as id into English and from there into Polish).The productivity and frequency of the use of the neuter gender obviously leaves its trace. In literature, the category serves not only to express ‘childness’ but also neutrality/universality, which is illustrated here with examples from the Grimm brothers’ tales, Ernst Theodor Amadeus Hoffman’s, and contemporary children’s literature (Paul Maar). Next, it is considered what happens to the neuter in Polish translation and whether the necessary reductions are only due to linguistic untranslatability and the “terror of Polish”, or whether they may point to a subconscious (perhaps even a conscious) rejection of that category and a projection of a dichotomous male/female world.Based on this grammatical phenomenon, it is shown how elements of language are manifested in literature and whether they can act as a cultural barrier in the translation process.
W myśl koncepcji „językowego obrazu świata” struktura gramatyczna może podpowiadać określone treści, uwypuklać je i akcentować, sprzyjając powstawaniu swoistego „świato-oglądu” (unikatowego i często nieprzetłumaczalnego). Taką strukturą jest rodzaj nijaki w języku niemieckim, gdyż jego częstsze użycie spowodowane jest brakiem końcówek rodzajowych w formach czasownika, oraz faktem, iż wszystkie zdrobnienia (posiadające końcówkę „-chen”, „-lein”) są z zasady rodzaju nijakiego (stąd chociażby zaskakująca dla polszczyzny gramatyczna nijakość „dziewczyny” w języku niemieckim). Szczególnie istotny jest w tym kontekście zaimek „es”, który nie tylko zastępuje rzeczowniki w rodzaju nijakim, lecz spełnia ponadto szereg istotnych funkcji gramatycznych. Nieprzypadkowo Siegmund Freud wybrał „das Es” jako nazwę dla opisywanej przez siebie kategorii dziecięcości (tłumaczonej na język polski za angielskim przekładem mylnie jako „id”).Produktywność i częstotliwość użycia rodzaju nijakiego pozostawia oczywiście ślad. W literaturze pięknej kategoria ta służy nie tylko do wyrażania treści związanych z nijakością/dziecięcością, lecz werbalizuje również zjawiska związane z neutralnością/uniwersalnością, co pokazuję na przykładach zaczerpniętych z baśni braci Grimm i Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmana oraz współczesnej literatury dziecięcej (książek Paula Maara). Następnie chciałabym zapytać, co dzieje się z kategorią nijakości w sytuacji przekładu na język polski i czy jej redukcja wiąże się wyłącznie z faktem nieprzekładalności językowej i „terrorem polszczyzny”, czy może być także nieświadomym (a może świadomym) odrzuceniem tej kategorii na rzecz dychotomizacji świata na żywioł męski i żeński.Na przykładzie jednego zjawiska gramatycznego pokazuję, w jaki sposób elementy języka manifestują się w literaturze i czy mogą stanowić barierę kulturową w sytuacji przekładu na inny język.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim

Autorzy:

Łazarowycz, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2147582.pdf

Data publikacji:

2022-01

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

językowy obraz świata
droga
leksem
semantyka
kontekst
linguistic worldview
road
lexeme
semantics
context

Opis:

W przedstawionym artykule poddano analizie językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim w perspektywie porównawczej. Opisano znaczenia leksemu droga przedstawione w słownikach, synonimy, metafory i metonimie, przysłowia ilustrujące różne znaczenia drogi. W rekonstrukcji językowego obrazu drogi uwzględniono analizę łączliwości leksykalnej wyrazu droga, warstwę konotacyjną, czyli zjawisko „rozszerzania się semantyki” na podstawie analizy korpusów tekstowych. Artykuł wpisuje się w nurt badań językoznawczych ukierunkowanych etnolingwistycznie, wykorzystując aparat badawczy strukturalizmu i kognitywizmu.
The presented paper analyses the linguistic view of the road in Polish and Ukrainian from a comparative perspective. It describes the meanings presented in dictionaries, synonyms, metaphors and metonyms, proverbs reflecting the concept of the road. The reconstruction of the linguistic view of the road includes the analysis of the lexical connectivity of the word road, the connotation layer and the phenomenon of “semantics expansion” based on an analysis of text corpora. The paper is part of the stream of ethnolinguistically oriented linguistic research, while using the research apparatus of structuralism and cognitivism.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 109-128
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Obraz sprawiedliwości w języku chorwackim

Autorzy:

Kapetanović, Amir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34605956.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

justice
pravda
Croatian
cultural concept
ethnolinguistics
sprawiedliwość
język chorwacki
językowy obraz świata
etnolingwistyka

Opis:

This paper analyses the linguistic concept of justice (pravda) in Croatian according to the methodology of the Lublin Ethnolinguistic School. Recent monolingual dictionaries of Croatian typically list only one meaning of the lexeme pravda and lexicographic definitions focus on the social aspect of the term. The paper also analyses the relationship of this lexeme with others (synonyms, antonyms) and lists phrases and sayings related to pravda. An analysis of  a corpus of Croatian texts (of the last 150 years) and the results of  a survey (100 respondents) point to weaknesses in lexicographic definitions of the lexeme pravda, as well as to the complexity of the concept of pravda in Croatian. According to the results of the survey, the most important characteristics of pravda are equality and acting on merit, followed by the ethical aspect (respect, morality, truth) and the psychological aspect (satisfaction/happiness, freedom, conscience).
W pracy dokonano analizy językowego obrazu (konceptu) sprawiedliwości (chorw. pravda)  w języku chorwackim  z wykorzystaniem metodologii lubelskiej szkoły etnolingwistycznej.  W nowszych jednojęzycznych słownikach języka chorwackiego zwykle podaje się tylko jedno znaczenie leksemu pravda, jego definicje leksykograficzne zawężone są do aspektu społecznego. Analizie poddano także relacje wspomnianego wyrazu  z innymi leksemami (synonimy, antonimy), przytoczone zostały frazemy  i przysłowia,  w których występuje. Analiza korpusu chorwackich tekstów (powstałych na przestrzeni ostatnich 150 lat) oraz badanie ankietowe przeprowadzone wśród 100 respondentów ujawniły pewne luki  w słownikowych definicjach leksemu pravda  i pokazały złożoność konceptu sprawiedliwość  w języku chorwackim.  W świetle wyników badań ankietowych najważniejszymi cechami sprawiedliwości są równość (równoprawność) oraz traktowanie według zasług, następnie pojawiają się cechy związane  z aspektem etycznym (poszanowanie prawa/norm, moralność, prawda)  i psychologicznym (satysfakcja/szczęście, wolność, sumienie).

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 101-108
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Językowy obraz Kozaka na podstawie polskich pieśni historycznych i folkloru (na tle wybranych tekstów ukraińskich i rosyjskich)

Autorzy:

Ławrynow, Daria Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34670874.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
Cossack
folklore
historical songs
językowy obraz świata
Kozak
folklor
pieśni historyczne

Opis:

Autorka analizuje językowy obraz Kozaka na podstawie tekstów polskich, ukraińskich i rosyjskich pieśni historycznych i folkloru. Jako podstawę metodologiczną artykułu przyjęła teorię językowego obrazu świata w ujęciu Jerzego Bartmińskiego. Celem artykułu jest ujawnienie głównych tendencji językowej kreacji Kozaka. Tekst stanowi językoznawczą próbę porównania obrazu Kozaka w tekstach polskich, ukraińskich i rosyjskich. Ze względu na charakter źródeł analiza nie ma charakteru ściśle chronologicznego.
The article analyzes the linguistic view of the Cossack in Polish, Ukrainian and Russian folklore and historical songs. The methodology applied is based on Jerzy Bartmiński’s linguistic worldview conception. The aim of this article is to explore the main tendencies in cognitive portrayal of the Cossack. The article compares the data from Polish, Ukrainian and Russian texts. Given the nature of the sources used, the analysis is not strictly chronological.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 339-356
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Aksjologiczne pojęcie dusza w białoruskim języku i kulturze

Autorzy:

Kozhinowa, Alla

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34670880.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Belarusian language
dictionaries
linguistic worldview
soul
język białoruski
słownik
językowy obraz świata
dusza

Opis:

The article investigates the concept of soul (душа) as part of the Belarusian linguistic worldview based on the data extracted from the dictionaries of the literary language, as well as from dialectal dictionaries. The study aims to discover differences and similarities between how the soul is viewed in contemporary Belarusian society and its perception in folk worldview, which is characterized by extreme ambivalence in this regard. The paper addresses the following questions: (i) What is the soul? and (ii) Who gave the soul to humans? Having arrived at the conclusion that in the Belarusian folk consciousness the soul is viewed within an essentially pagan framework, the author seeks to establish whether this understanding underwent any changes in contemporary society, whose members went through the propagation of atheism in the 20th century, but also experience present-day Neo-Christian ideas.
Autorka bada pojęcie duszy w językowym obrazie świata Białorusinów. Analiza, której podstawą materiałową są dane wyekscerpowane ze słowników gwarowych i języka ogólnego, ma na celu odkrycie podobieństw i różnic między sposobem wyobrażenia duszy w świadomości współczesnego człowieka a jej skrajnie ambiwalentnym postrzeganiem w kulturze ludowej. Autorka odpowiada na pytania: jakim zjawiskiem jest dusza i kto ją daje człowiekowi. Mając na uwadze fakt, że w białoruskiej kulturze ludowej obraz duszy został uformowany pod wpływem wierzeń przedchrześcijańskich, autorka stara się ustalić, czy wizja ta ulegała zmianom w języku współczesnym, którego użytkownik podlegał wpływom propagandy ateizmu oraz idei neochrześcijańskich.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 283-296
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Dwa sposoby wartościowania baby w przysłowiu Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle

Autorzy:

Wasiuta, Sebastian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611511.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
proverb
linguistic stereotype
valuation
językowy obraz świata
przysłowie
stereotyp językowy
wartościowanie

Opis:

The article attempts to show how the proverb Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, lit. ‘Where the devil does not dare, he’ll send a woman’ [When the going gets tough, the tough get going], functions in the intertextual space of contemporary Polish public discourse. The history of the proverb is presented, along with its explanations and the stereotypes of the devil and the woman. It is then shown what modal formulae and genological qualifiers are used with the proverb in order to increase its persuasive potential, what position it holds when it is used in argumentation, in implication or in opposition. Conclusions are more general: the functioning of the proverb in discourse illustrates the distancing of paremic derivatives from their bases, as a result of which they lose their constitutive paremic features and turn into examples. The case on hand also involves axiological conversion: the woman in the proverb was first evaluated negatively (she is worse than the devil in her harmful actions), now her image is positive (she does something good against the devil). The proverb functions as praise of someone who has defeated the devil in overcoming difficulties.
Autor rozpoczyna od omówienia historii przysłowia Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, jego definicji oraz obecnych w nim stereotypów diabła i baby. Następnie pokazuje, że o ile początkowo przysłowie to wartościuje babę negatywnie (jest gorsza od diabła, bo bardziej skuteczna w szkodzeniu ludziom), o tyle współcześnie akcentuje się, że baba wbrew diabłu robi coś dobrego. Przysłowie to staje się pochwałą pod adresem kogoś, kto zwyciężył diabła, czyli przezwyciężył trudności.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Gramatykalizacja i leksykalizacja pojęć a językowy obraz świata. Szkic o ekwiwalencji kognitywnej

Autorzy:

Filar, Dorota Elżbieta
Łozowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611760.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

grammaticalization
lexicalization
cognitive equivalence
linguistic worldview
gramatykalizacja
leksykalizacja
ekwiwalencja kognitywna
językowy obraz świata

Opis:

The aim of the study is to highlight the role and place of those language elements that, in the overall scheme of the linguistic worldview, are traditionally referred to as grammatical. We, thus, side with those linguistic conceptions that assume that grammar and lexicon constitute a continuum of symbolic structures. The key operational tool/notion is that of cognitive equivalence, with grammatical conceptualization (grammaticalization) and lexical conceptualization (lexicalization) being the two equivalent ways, or two complementary cognitive tasks, of expressing conceptualizations in language. In the analytical part of the article, the paradigm of the linguistic worldview comes to the fore, and it is within its premises that the research question of how futurity happens to be conceptualized in selected languages is attempted. The examples come from English, Polish, and several other European languages.
Celem artykułu jest ukazanie roli elementów tradycyjnie określanych jako gramatyczne w badaniach nad językowym obrazem świata. Nawiązujemy przy tym do koncepcji lingwistycznych, które uznają gramatykę i leksykę języka za kontinuum struktur symbolicznych. Co istotne, przyjmujemy założenie o kluczowej roli ekwiwalencji kognitywnej, a w konsekwencji uznajemy konceptualizację gramatyczną (gramatykalizację) i konceptualizację leksykalną (leksykalizację) za dwa ekwiwalentne sposoby konceptualizacji językowej, czy też – dwa uzupełniające się zadania poznawcze. W części analitycznej artykułu próbujemy odnieść powyższe założenia bezpośrednio do paradygmatu JOS i zapytać o ten fragment językowego obrazu świata, który wyłania się z analizy różnych sposobów wyrażania zdarzeń przyszłych w języku angielskim, polskim oraz w kilku innych językach używanych na terenie Europy.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Filozofia przyrody w alchemii. Zarys związków
Philosophy of nature and alchemy. An outline of their relationships

Autorzy:

Kazibut, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1926922.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

filozofia przyrody
alchemia
obraz świata
philosophy of nature
alchemy
image of the world

Opis:

Celem moich rozważań jest przedstawienie związków pomiędzy dociekaniami filozofów przyrody a rozwojem tradycji alchemicznej. Odwołam się do wybranych koncepcji ukształtowanych w dziejach alchemii. Będę argumentował na rzecz tezy, że dociekania alchemików przybierały postać rozbudowanych systemów tworzących koherentne obrazy świata przyrody, które implikowały określone typy filozofii przyrody.
The aim of my discussion is to present the relationship between the research of natural philosophers and the development of the alchemical tradition. I refer to specific concepts formulated in the history of alchemy to argue that research in this field took the form of complex systems delineating coherent pictures of the natural world and, therefore, that alchemy presupposes certain types of natural philosophy.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 113-131
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Obraz Józefa w polskich kolędach i pastorałkach (na przykładzie tekstów zebranych przez ks. Michała M. Mioduszewskiego)
The portrait of St. Joseph in Polish Christmas carols and pastorals (based on texts collected by a priest Michał M. Mioduszewski)

Autorzy:

Serafin, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594358.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

St. Joseph
christmas carols
old man
father
the cultural image of the world
the textual image of the world
św. Józef
kolędy
starzec
ojciec
kulturowy obraz świata
tekstowy obraz świata

Opis:

The aim of the article is to consider the cultural and textual profile of St. Joseph. The picture of him was reconstructed based on the texts collected by a priest M.M. Mioduszewski in the 19th century. Even though the collection includes 340 songs, the figure of St. Joseph appears only in 72 carols. Perception of St. Joseph was based on the evangelic text and extended thanks to introduction of Apocryphal and depictions of the Saint taken from the Polish folk traditions. The description of Joseph was narrowed down to the basic profiles – roles: ‘the old man’ and ‘the head of the family’. St. Joseph is close to authentic Polish realities. He appears as an old, grey-haired, poor man who takes care of his wife Mary and the adopted son Jesus. The development and detailing of the described profiles has been concluded in particular carols and pastorals.
Celem artykułu jest rozważenie kulturowego i tekstowego profilu św. Józefa. Obraz został zrekonstruowany na podstawie tekstów kolęd i pastorałek zebranych przez księdza M.M. Mioduszewskiego w XIX wieku. Zbiór zawiera 340 utworów, ale postać św. Józefa pojawia się tylko w 72 z nich. Jego wizerunek, który został utrwalony w niniejszym tomie, oparty jest na przekazach ewangelicznych, a rozwijany przez apokryfy i opisy mężczyzny zaczerpnięte z polskiej tradycji ludowej. Obraz Józefa został zawężony do podstawowych profili, określonych dwoma – najogólniej rzecz biorąc – rolami: „starca” i „głowy rodziny”. Bliski jest on polskim realiom. Mężczyzna przedstawiony został jako siwy, ubogi starzec i mąż, który opiekuje się swoją żoną Maryją i przybranym Synem Jezusem. Rozwinięcie i uszczegółowienie tych przedstawień zawarte zostało w kolędach i pastorałkach.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 275-287
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Językowa kreacja miasta w Bambino Ingi Iwasiów
Linguistic creation of city in Bambino by Inga Iwasiów

Autorzy:

Szlachta, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595583.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

modern linguistics
linguistic view of the world
city
językoznawstwo współczesne
językowy obraz świata
miasto

Opis:

The article describes the linguistic mechanisms that create an image of Szczecin in the novel Bambino by Inga Iwasiów. The subject of examination are lexical and phraseological forms and word interactions which present an image of the city in three dimensions: spatial, social and both: historical and cultural. This lexical and semantic circle was made up by the names, usage of selected colloquial lexemes and non-standard verbal collocations. Linguistic mechanisms are various and contain also specifi c evaluation of used forms. The article is concluded with the observation that linguistic creation of Szczecin in analyzed novel is a multiaspectual and subjective construction.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2013, 12; 221-236
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Duchowość według współczesnego człowieka. Analiza danych językowych
Spirituality According to Contemporary People: An Analysis of Linguistic Data

Autorzy:

Maldjieva, Viara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1807034.pdf

Data publikacji:

2020-01-03

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

duchowość
językowy obraz (świata)
współczesny człowiek
contemporary man
language picture (of the world)
spirituality

Opis:

Niniejsza praca stawia sobie za cel zakreślenie obrazu duchowości współczesnego człowieka, jaki ukazuje język. Analizie poddano około 250 fragmentów tekstów wyekscerpowanych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z Internetu za pomocą wyszukiwarki Google. Wobec ogromnej liczby wystąpień form leksemu duchowość sondę ograniczono do objaśnień mających graficzny kształt definicji lub sprowadzalnych do takiego kształtu za pomocą prostych przekształceń. Są to wyrażenia, które na ogół występują bezpośrednio po terminie, często wprowadzając go do tekstu, typu: Duchowość jest..., Duchowość to... Analizowane fragmenty tekstów zostały scharakteryzowane pod względem:– kategoryzacji: zakresu (zakresów), do którego pseudodefinicja zalicza treść pojęcia ‘duchowość’;– typu (gatunku) tekstu, z którego pochodzą;– proweniencji światopoglądowej oraz– dziedziny wiedzy, która reprezentuje autor (w przypadku publikacji). Porównanie wyników tego badania z przeprowadzonymi ok. 10 lat temu wykazują nowe obszary zjawisk, do których wyrażenie duchowość bywa odnoszone. Są to najogólniej: fizyczność, fizjologia (w tym: seks), biznes, bogactwo materialne, codzienność, cały otaczający świat.
The study aims at describing the spirituality of contemporary people as noticed in language. 250 textual passages were subject to the analysis and they were excerpted from the National Corpus of Polish as well as looking up entries via Google browser. Because of the extensive occurrences of lexeme spirituality, and of its forms, the survey was narrowed down to the explanations which have a graphic shape of definition or which can be brought down to such by means of simple transformations. Expressions like those mentioned, which commonly appear directly after the term, thus introduce it into the text: Spirituality is… or Spirituality means… The expression “the explanations which have a graphic shape of definition” signals the fact that very rarely is the term given a (taxonomic) definition, as understood in logic. Yet, these are in most cases only pseudo-definitions. The textual passages analysed have been categorised according to the following aspects: – Categorisation: scope(s) within which the pseudo-definition places the content of the term ‘spirituality’ – Type of text from which they are derived – Provenance of worldview– Author’s specialisation (in the case of a publication). A comparison of the findings with those from the study carried out about 10 years ago shows new areas of phenomena to which the expression ‘spirituality’ is referred. In general, these comprise physicality, physiology (including sex), business, material wealth, everyday life, and all surrounding reality.

Źródło:

Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 4; 5-17
2082-8578

Pojawia się w:

Roczniki Kulturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce