Integracyjne perspektywy kulturoznawczego kształcenia językowego w gimnazjum i liceum

Celem artykułu jest wskazanie płaszczyzn integracji wewnątrz- i międzyprzedmiotowej determinowanych realizacją językowych zagadnień kulturoznawczych. Myśl kulturoznawcza rozwinęła się w dydaktyce języka polskiego w kontekście dyskusji prakseologicznej – sporu o koncepcję szkolnego kształcenia językowego, którego celem jest ustalenie proporcji celu praktyczno – normatywnego do teoretyczno – poznawczego. Rozwój kognitywizmu, lingwistyki kulturowej i badań nad językowym obrazem świata pokazał zasadność ponownego rozpatrzenia walorów poznawczego aspektu nauki o języku. Badanie języka jako specyficznego dokumentu historii duchowej i materialnej wykracza znacznie poza obszary działania tradycyjnej gramatyki opisowej, a może stać się ważnym i koherentnym elementem kształcenia kulturowego, uwzględniającego również doskonalenie kompetencji komunikacyjnej. Warunkiem świadomej i kompetentnej komunikacji jest bowiem dotarcie do semantycznej istoty języka, a zatem – między innymi - poznanie kulturalnego dziedzictwa zawartego w różnych jego płaszczyznach. Zarchiwizowany w języku obraz dawnych dziejów narodu, jego mentalności, poglądów, zwyczajów i obyczajów to kulturoznawczy materiał dydaktyczny, który przynosi potencjalnie wiele edukacyjnych korzyści, takich jak wdrażanie uczniów do świadomego uczestnictwa w kulturze oraz rozbudzenie ich zainteresowania nauką o języku. Zaletą językowego kształcenia kulturoznawczego są też jego perspektywy integracyjne. Kształcenie to może stać się elementem spójnej edukacji polonistycznej, realizowanej na drodze integracji wewnątrzprzedmiotowej. Treści kulturoznawcze są elementem scalającym kształcenie językowe z literacko – kulturowym. Zagadnienia kulturoznawcze otwierają też możliwość korelacji treści międzyprzedmiotowych stanowiąc bazę materiałową dla ścieżek edukacyjnych. Słowa kluczowe: a