Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "nutritional behaviour" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-18 z 18
Tytuł:
Nutritional behaviours and body self-perception in Polish pupils attending middle-school
Autorzy:
Wozniak, A.
Artych, M.
Wawrzyniak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877019.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
nutritional behaviour
Polska
secondary school
student
body shape
perception
Opis:
Backgroud. Adolescence is a vital part of child development, where acquired eating/dietary behaviour is often associated with ones’ perception of body shape. Objectives. To assess eating habits in relation to body shape perception and esteem in middle-school (junior-high) pupils. Materials and Methods. Surveyed subjects were 170 middle-school pupils from Warsaw; 101 girls and 69 boys aged 15 years. An anonymous questionnaire was used to determine eating habits, body mass, growth and body shape perception. Anthropometric measurement cut-off points were taken according to the method of Cole et al. Results. Only 29% of pupils ate 5 daily meals; of whom there were significantly more girls than boys (35% vs 20%, p = 0.042). Girls more often consumed second breakfast than boys (p < 0.001), whilst boys ate dinner more frequently than girls (p = 0.004). Eating meals was observed in 86% all pupils, where sweets (71%) and fresh fruit (69%) were most commonly eaten. Boys ate fast-food more often than girls (p = 0.004), as well as savoury snacks (p = 0.002), sweets (p = 0.009) and sweetened fizzy drinks (p < 0.001). Girls however, consumed more low-fat foodstuffs compared to boys (p = 0.003). Overweight was more common in boys than girls (26% vs 9%, p = 0.003), whereas girls were more frequently malnourished than boys (21% vs 7%, p = 0.016). Far fewer girls were satisfied with their body shape compared to boys (51% vs 94%, p <0.001). Girls also more commonly expressed a desire for slimming, despite either having a correct body mass or being underweight. Conclusions. Many adverse and abnormal eating habits of pupils were found, especially in boys, that could lead to overweight and obesity. Subjects were found to incorrectly assess their body shape, particularly the girls, thereby leading to unwarranted slimming behaviour.
Wprowadzenie. Okres dojrzewania jest ważnym etapem w rozwoju, w którym kształtują się zachowania żywieniowe często związane z postrzeganiem własnej sylwetki. Cel badań. Celem pracy była ocena zachowań żywieniowych oraz postrzegania własnej sylwetki wśród młodzieży gimnazjalnej. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 170 gimnazjalistów z Warszawy (101 dziewcząt, 69 chłopców, wiek: 15 lat). Dane dotyczące zachowań żywieniowych, masy ciała, wzrostu oraz postrzegania własnego ciała zebrano za pomocą anonimowego kwestionariusza. Do oceny antropometrycznej badanej młodzieży wykorzystano wskaźnik Cole’a. Wyniki. Jedynie 29% młodzieży, w tym więcej dziewcząt (35%) niż chłopców (20%, p=0,042) spożywało codziennie pięć posiłków. Dziewczęta częściej niż chłopcy spożywały drugie śniadanie (p<0,001), natomiast chłopcy częściej niż dziewczęta spożywali kolację (p=0,004). Pojadanie między posiłkami deklarowało 86% gimnazjalistów. Między posiłkami młodzież najczęściej spożywała słodycze (71%) oraz świeże owoce (69%). Chłopcy częściej niż dziewczęta spożywali produkty typu fast-food (p=0,004), słone przekąski (p=0,002), słodycze (p=0,009) oraz słodkie napoje gazowane (p<0,001). Dziewczęta częściej niż chłopcy wybierały produkty o obniżonej zawartości tłuszczu (p=0,003). Większy odsetek chłopców (26%) niż dziewcząt (9%) miał nadwagę (p=0,003), natomiast u większej liczby dziewcząt (21%) niż chłopców (7%) stwierdzono niedożywienie (p=0,016). Znacznie mniej dziewcząt (51%) niż chłopców (94%) było zadowolonych ze swojego wyglądu (p<0,001). Dziewczęta często też deklarowały chęć schudnięcia, nawet mimo prawidłowej lub niedoborowej masy ciała. Wnioski. W zachowaniach żywieniowych badanych gimnazjalistów zaobserwowano wiele nieprawidłowości mogących sprzyjać, zwłaszcza u chłopców, występowaniu nadwagi lub otyłości. Badana młodzież niewłaściwie oceniała własną sylwetkę, co zwłaszcza w przypadku dziewcząt, mogło prowadzić do nieuzasadnionego odchudzania.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2014, 65, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methods used by adolescents for reducing body mass
Autorzy:
Goluch-Koniuszy, Z.
Heberlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872704.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
nutritional status
adolescent
reducing method
body mass
nutritional behaviour
slimming diet
Opis:
Background. During adolescence teenagers undergo dynamic physical and mental changes which are accompanied by an increasing interest in changes to their external appearance. Often teens are concerned about such changes, leading to attempts at managing body mass reduction. Adolescent slimming more commonly arises due to a subjective appraisal of body mass rather than using any objective BMI indicators. Objective. To evaluate nutritional status of 13 year old boys and girls living in Szczecin, Poland and to analyse the methods used for achieving body mass reduction. Materials and Methods. Subjects were 1,342 adolescents consisting of 679 girls and 663 boys. Nutritional assessment was performed by anthropometric measurements; calculated BMI (Body Mass Index) and WC (Waist Circumference index). A questionnaire was also used to determine how the subjects lost body mass, their satisfaction levels, mood changes and physical activity. Results. Only 73% subjects had an adequate/normal nutritional status. It was found that half of those declaring that they had used various means of losing body mass (13.04%), of whom the majority were girls, had normal BMI indicators. The most frequently used method of losing body mass were; reducing foodstuff portions and dishes, abstaining from dinner, 1-3 starvation days, increasing physical activity, reducing sweets consumption, abstaining altogether from sweets and increasing fruit and vegetable consumption. Slimming diets were undertaken by 13.1% subjects, consisting mainly of 1000-1300 kcal diets, vegetarian diets or ones recommended by a physician. Conclusions. Adolescents living in Szczecin showed similar rates of adopting slimming diets for reducing body mass when compared to other regions of Poland and the rest of Europe. The methods used for this purpose were mainly either antior pro-healthy nutritional behaviour, but less often using physical activity or through slimming diets. It thus appears that monitoring nutritional status in adolescents, as well as providing education in pro-healthy nutrition, is necessary.
Wstęp. U młodzieży w okresie dorastania zachodzą dynamiczne zmiany w sferze fizycznej i psychicznej, którym towarzyszy wzrost zainteresowania zmieniającym się wyglądem zewnętrznym. Częstym obserwowanym zjawiskiem jest brak akceptacji przez młodzież zachodzących zmian, która jest przyczyną podejmowania prób redukcji masy ciała. Cel. Celem badań była ocena stanu odżywienia młodzieży (dziewcząt i chłopców) w wieku 13 lat w Szczecinie oraz analiza stosowanych przez nią sposobów redukcji masy ciała. Materiał i Metody. Ocenie stanu odżywienia poddano 1342 osób w wieku 13 lat (dziewcząt, n = 679 i chłopców, n = 663) uczęszczających do 17 szkól w Szczecinie, na podstawie wykonanych pomiarów antropometrycznych i wyliczonych wskaźników BMI (Body Mass Index) i WC (Waist Circumference). Badania przeprowadzono w latach 2007 – 2010. Wśród młodzieży przeprowadzono również badanie ankietowe dotyczące stosowanych sposobów redukcji masy ciała, poczucia akceptacji, wahań nastroju oraz aktywności fizycznej. Wyniki. Prawidłowym stanem odżywienia charakteryzowało się 73% młodzieży. 13.04% badanych (częściej dziewcząt) deklarowało stosowanie różnych sposobów redukcji masy ciała, pomimo że u ponad połowy badanych stwierdzono prawidłową wartość wskaźnika BMI. Najczęściej stosowanymi sposobami redukcji masy ciała były zmiany w zachowaniach żywieniowych: zmniejszenie porcji spożywanych produktów i dań, rezygnacja z posiłków, ograniczenie lub rezygnacja ze słodyczy, zwiększenie spożycia owoców lub warzyw i stosowanie głodówek. Stosowanie diet odchudzających zadeklarowało 13.1% badanych, głównie: 1000-1300 kcal, wegetariańskiej i zaproponowanej przez lekarza. Wnioski. Wśród badanej młodzieży ze Szczecina odsetek osób stosujących różne sposoby redukcji masy ciała, w tym diety odchudzające, był zbliżony do stwierdzanego przez innych autorów w innych regionach Polski oraz w Europie. Redukcję masy ciała stosowały osoby nie tylko z nadwagą lub otyłością, ale również osoby z prawidłowym stanem odżywienia. Stosowanymi sposobami redukcji masy ciała były głównie anty- lub prozdrowotne zachowania żywieniowe, rzadziej zwiększenie aktywności fizycznej lub diety odchudzające. W świetle uzyskanych wyników badań koniecznym wydaje się monitorowanie stanu odżywienia młodzieży oraz prowadzenie prozdrowotnej edukacji żywieniowej.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparative analysis of behaviours related to functional foods among selected young consumers in Poland and Germany
Analiza porównawcza zachowań wobec żywności funkcjonalnej wybranych grup młodych konsumentów z Polski i Niemiec
Autorzy:
Zegan, M.
Michota-Katulska, E.
Styczen, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43096.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
comparative analysis
consumer behaviour
nutritional behaviour
functional food
young consumer
consumer
Polska
Germany
Opis:
Nutrition is one of the key factors influencing human health. Consuming foods that either naturally contain or have been enriched with bioactive substances may aid the organism’s proper development and functioning and, most importantly, be a vital element in the prophylaxis of many non-communicable diseases as well as improve general sense of well-being. The aim of the study was to compare behaviours related to functional foods among a selected group of young people. The survey was conducted among 153 purposively selected young consumers from Poland and Germany in March/April 2015. An original survey questionnaire was employed. IBM SPSS Statistics ver. 23 software was used for statistical analysis (chi-squared test p < 0.05). The term “functional foods” was largely unknown among the respondents. A defi nite majority of the survey participants reported having bought and consumed products that, in fact, belong to this group of foods. The main source of information on the topic of functional foods was the Internet. While buying these products, respondents from both countries chiefly took into account the price, the quality and the list of ingredients. The results point to the need to popularize information about functional foods using trustworthy sources, in order to foster nutritional awareness. Consumer knowledge is the basis for the positive perception and acceptance of health-promoting foods and for making rational dietary choices.
Żywienie to jeden z kluczowych czynników wpływających na zdrowie człowieka. Spożywanie żywności – zawierającej naturalnie lub celowo wzbogacanej w substancje bioaktywne – może wspomagać prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu, a przede wszystkim być ważnym elementem profi laktyki wielu niezakaźnych chorób przewlekłych czy warunkować ogólnie dobre samopoczucie. Celem badania było porównanie zachowań wobec żywności funkcjonalnej wybranej grupy osób młodych. Badanie przeprowadzono wśród celowo dobranych 153 młodych konsumentów z Polski i Niemiec na przełomie marca i kwietnia 2015 roku. W badaniu posłużono się kwestionariuszem ankiety. Do analizy statystycznej wykorzystano program IBM SPSS Statistics ver. 23, test Chi2 (p < 0,05). Wśród ankietowanych dominowały osoby, które nie znały terminu „żywność funkcjonalna”. Większość uczestników badania deklarowała kupowanie, jak i spożywanie produktów de facto należących do tej grupy. Głównym źródłem informacji na temat żywności funkcjonalnej był Internet. Podczas zakupu produktów funkcjonalnych, ankietowani z obydwu krajów kierowali się przede wszystkim ich ceną, jakością i składem. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę upowszechniania – w oparciu o wiarygodne źródła – informacji na temat żywności funkcjonalnej, celem budowania świadomości żywieniowej. Posiadana przez konsumentów wiedza jest bowiem podstawą pozytywnego postrzegania i akceptacji żywności prozdrowotnej oraz dokonywania racjonalnych wyborów żywieniowych.
Źródło:
Journal of Agribusiness and Rural Development; 2016, 42, 4
1899-5241
Pojawia się w:
Journal of Agribusiness and Rural Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of the declared nutritional behaviors in a group of diabetology nurses educating patients about diabetes diet therapy
Autorzy:
Glabska, D.
Wlodarek, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872566.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
nutritional behaviour
diabetology nurse
nurse
human disease
diabetes
nutritional education
patient
diet therapy
Opis:
Background. The proper nutrition in diabetes is one of the crucial elements of therapy, but in practice, diet of diabetic individuals is commonly improperly balanced, that is associated with lack of nutritional knowledge. The nurses are also often characterized by insufficient knowledge about diabetes diet therapy and poor nutritional behaviors. Objective. The aim of the study was to analyze of the declared nutritional behaviors in a group of diabetology nurses and to compare it with declared nutritional behaviors of the control group. Material and Methods. The group of 52 nurses recruited from all the regions of Poland working with diabetic patients was analysed and compared with control group of 63 individuals – random non-diabetic patients from all the regions of Poland. They were asked about accomplishing practical recommended nutritional goals for adults in Poland and were able to indicate if they follow detailed recommended nutritional goals “always” (3 points), “sometimes” (1 point) or “never” (0 points). Results. The diabetology nurses rarely declared fish and legumes intake (never or sometimes accomplishing goal: 87%), milk and dairy products intake (75%), as well as moderate sugar and sweets intake (69%). Nurses significantly rarer than control group declared regularity of meals (p=0.0000) and diversion of meals (p=0.0000). The lack of correlation between number of years of working with diabetic individuals and number of obtained points during assessment of nutritional behaviors was observed. Conclusions. The nutritional behaviors of diabetology nurses are not good, even if they educate diabetic patients on daily basis. Nutritional education should be conducted not only in groups of diabetic patients, but also, in groups of diabetology nurses.
Wprowadzenie. Prawidłowe żywienie jest w cukrzycy jednym z kluczowych elementów terapii, ale w praktyce, dieta osób z cukrzycą często jest nieprawidłowo zbilansowana, co wiąże się z brakiem wiedzy żywieniowej. Badania wskazują, że pielęgniarki również często mają niedostateczną wiedzę na temat zaleceń żywieniowych w cukrzycy i nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Cel. Celem badań była analiza deklarowanych zachowań żywieniowych w grupie pielęgniarek diabetologicznych i porównanie ich z deklarowanymi zachowaniami grupy kontrolnej. Materiał i Metody. Grupa 52 pielęgniarek diabetologicznych, rekrutująca się ze wszystkich regionów Polski została poddana analizie i porównaniu z grupą kontrolną 63 osób (losowo dobranych osób nieleczonych z powodu cukrzycy, rekrutowanych ze wszystkich regionów Polski). Uczestnicy byli pytani o realizację praktycznych zaleceń żywieniowych kierowanych do osób dorosłych w Polsce i mogli wskazać częstość realizacji poszczególnych zaleceń jako „zawsze” (3 punkty), „czasami” (1 punkt) lub „nigdy” (0 punktów). Wyniki. Pielęgniarki diabetologiczne rzadko deklarowały spożywanie ryb i roślin strączkowych (odpowiedzi „nigdy” lub „czasami” na pytanie o realizację zalecenia: 87%), mleka i produktów mlecznych (75%) oraz umiarkowane spożywanie cukru i słodyczy (69%). Pielęgniarki istotnie rzadziej niż grupa kontrolna deklarowały regularne spożywanie posiłków (p=0,0000) i ich urozmaicenie (p=0,0000). Nie obserwowano zależności między liczbą lat pracy z pacjentami diabetologicznymi i liczbą uzyskanych punktów przy ocenie zachowań żywieniowych. Wnioski. Zachowania żywieniowe pielęgniarek diabetologicznych nie są poprawne, nawet jeśli na co dzień zajmują się one edukacją pacjentów. Edukacja żywieniowa powinna być prowadzona nie tylko wśród pacjentów diabetologicznych, ale również wśród pracujących z nimi pielęgniarek.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studies to determine nutrition behaviour amongst middle school pupils living in the border areas of Poland and the Czech Republic
Autorzy:
Szczepanska, E.
Deka, M.
Calyniuk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877458.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
dietary habit
nutritional behaviour
student
school
border area
Polska
Czech Republic
Opis:
Background. In childhood and adolescence, adequate nutrition is vital for ensuring correct physical, mental and emotional development as well as effective learning ability. Thus, the acquiring of such healthy lifestyle behaviour is also important later in adult health. Objectives. To assess and compare the dietary habits of pupils attending middle school in Poland and the Czech Republic, who live in the border regions between these countries. Material and methods. The study tool was a nutrition questionnaire dived into a section on socio-economic status and one on detailed dietary habits. Subjects were 202 pupils recruited from Poland and 202 from the Czech Republic. Statistical analyses were performed by the Statistica Ver. 9.0 software, where the Chi2 test was used to evaluate the significance of differences between the data, taking p<0.5asthe critical value. Results. There were 47% of pupils eating 4-5 meals daily and 49% and 50% ate breakfast and lunch respectively. Milk or dairy drinks were daily drunk by 24% pupils daily and 14% ate hard or processed cheese. Fish was consumed 1-2 times weekly by 46% subjects and fruit and vegetables were daily eatenby 49% and 36% of pupils respectively. Conclusions. Pupil’s dietary habits were found to be unfavourable in both countries. There were significant differences between the countries tested, especially in how frequently breakfast and lunch were eaten, as well as in the intakes of milk and dairy products and in the consumption of fast-food and sugary drinks.
Wprowadzenie. Sposób żywienia w okresie dzieciństwa i młodości determinuje rozwój psychofizyczny i emocjonalny, efektywność w procesie uczenia oraz wpływa na stan zdrowia w życiu dorosłym. Cel. Celem badań była ocena i porównanie nawyków żywieniowych gimnazjalistów z Polski i Czech. Materiał i metoda. Materiał do badań stanowiły ankiety badające nawyki żywieniowe. Analizę statystyczną wykonano z wykorzystaniem programu StatSoft, Inc. STATISTICA version 9.0. Do oceny różnic pomiędzy badanymi cechami wykorzystano test niezależności Chi2. Za istotny statystycznie przyjęto poziom p < 0,05. Wyniki. 47% gimnazjalistów spożywało 4-5 posiłków dziennie, 49% spożywało codziennie pierwsze a 50% drugie śniadanie. 24% gimnazjalistów codziennie piło mleko lub napoje mleczne, 14%jadło sery żółte lub topione. 1-2 razy w tygodniu ryby spożywało 46% uczniów. Owoce codziennie spożywało 49% badanych uczniów natomiast warzywa 36% badanych. Wnioski. Nawyki żywieniowe badanej grupy gimnazjalistów są niekorzystne. Porównanie nawyków żywieniowych gimnazjalistów zamieszkałych w Polsce i w Czechach wykazało występowanie istotnych różnic. Różnice te dotyczyły w szczególności częstości spożycia pierwszego i drugiego śniadania, mleka i przetworów mlecznych oraz posiłków typu fast-food i napojów słodzonych.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2013, 64, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of nutritional behaviours of children aged 7-12 attending to primary schools in Biala Podlaska, Poland
Autorzy:
Galczak-Kondraciuk, A.
Stempel, P.
Czeczelewski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875774.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
nutritional behaviour
consumption frequency
assessment
child
primary school
Biala Podlaska town
Polska
Opis:
Background. Children and youth constitute a group that is particularly prone to the effects of improper diet. In the puberty period, numerous significant lifestyle choices are made, for instance regarding particular nutritional behaviours which may be repeated later in life and may determine the state of health. Objective. The aim of the study was to assess nutritional behaviours of children aged 7-12 attending to primary schools in Biala Podlaska county (Eastern Region of Poland). Material and methods. The study included 1643 children aged 7-12 from primary schools in Biala Podlaska county. The research was carried out in 2015. The questions included in the questionnaire prepared by the authors regarded the number and regularity of meals, the types of products (mainly fruit and vegetables, sweets, fizzy drinks, fast food, milk and dairy products) and the frequency of consuming them during these meals and between them. Differences between the responses to the questions in groups divided according to gender were analysed with the use of χ2 test (G function). Results. It was revealed that 672 girls (81.7%) and 633 boys (71.9%) had at least four meals a day, while as many as 23% of the girls and boys did not have breakfast before going to school and 33.5% of the girls and 37.4% of the boys did not take lunch to school. The main meal (dinner) was eaten every day by 652 girls (78.5%) and 605 boys (74.5%). Products most commonly eaten between the main meals were fruit and vegetables (51% of the girls and 42.4% of the boys), while sweets were consumed 2-3 times a week by 37.2% of the girls and 36.1% of the boys. The consumption of dairy products (milk, natural yoghurt and/or kefir) once a week or less frequently was declared by 53% of the girls and boys. Conclusions. Assessment of nutritional behaviours revealed numerous mistakes which may negatively affect the development of the study participants. In the light of the above findings, it seems necessary to provide children and their parents with nutritional education in order to develop proper nutritional behaviours and correct the mistakes.
Wprowadzenie. Dzieci i młodzież to grupa szczególnie podatna na skutki niewłaściwego żywienia. W okresie dojrzewania dokonuje się wiele istotnych wyborów dotyczących stylu życia, w tym określonych zachowań żywieniowych, które utrwalone mogą funkcjonować w późniejszym okresie życia i decydować o stanie zdrowia. Cel pracy. Celem badań była ocena zachowań żywieniowych dzieci w wieku 7-12 lat ze szkół podstawowych powiatu bialskiego. Materiał i metody. Badaniami objęto grupę 1643 dzieci w wieku 7-12 lat ze szkół podstawowych powiatu bialskiego. Badania zrealizowano w 2015 roku. Pytania w autorskiej ankiecie wykorzystanej w badaniach dotyczyły liczby i regularności spożywania posiłków, rodzaju i częstości spożywania produktów spożywanych podczas tych posiłków oraz między posiłkami, w tym przede wszystkim spożycia warzyw i owoców, słodyczy, napojów gazowanych, produktów typu fast-food oraz mleka i produktów mlecznych. Analizę zróżnicowania odpowiedzi udzielonych w ankiecie w grupach wyodrębnionych na podstawie płci przeprowadzono testem χ2 w postaci funkcji G. Wyniki. Wykazano, że 672 dziewcząt (81,7%) i 633 chłopców (71,9%) spożywało co najmniej cztery posiłki w ciągu dnia, przy czym aż 23% dziewcząt i chłopców wychodząc do szkoły nie spożywało I śniadania, a 33,5 i 37,4% odpowiednio: dziewcząt i chłopców nie zabierało do szkoły II śniadania. Główny posiłek – obiad – spożywało codziennie 652 dziewczęta (78,5%) i 605 chłopców (74,5%). Najczęściej spożywanym produktami pomiędzy głównymi posiłkami były owoce i warzywa; spożywało je 51% dziewcząt i 42,4% chłopców, natomiast po słodycze od dwóch do trzech razy w tygodniu sięgało odpowiednio 37,2% dziewcząt i 36,1% chłopców. Spożycie produktów mlecznych (mleka, jogurtu naturalnego i/ lub kefiru) raz w tygodniu lub rzadziej deklarowało 53% dziewcząt i chłopców. Wnioski. Ocena zachowań żywieniowych wykazała liczne błędy, które mogą wpłynąć negatywnie na rozwój badanych dzieci oraz ich stan zdrowia obecnie i w przyszłości. W świetle powyższych spostrzeżeń koniecznym wydaje się prowadzenie edukacji żywieniowej wśród dzieci, ale również ich rodziców w celu kształtowania odpowiednich zachowań żywieniowych i korygowania popełnianych w tym zakresie błędów.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2018, 69, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determinants of the use of dietary supplements among secondary and high school students
Autorzy:
Gajda, K.
Zielinska, M.
Ciecierska, A.
Hamulka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874739.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
dietary supplement
vitamin
mineral
human nutrition
consumer
student
secondary school
high school student
nutritional behaviour
Opis:
Background. All over the world, including Poland, the sale of dietary supplements is increasing. More and more often, people including children and youths, use dietary supplements on their own initiative and without any medical indications or knowledge in this field. Objectives. Analysis of the conditions of using the dietary supplements with vitamins and minerals among secondary school and high school students in Poland. Material and methods. The study included 396 students aged 13-18 years (249 girls and 147 boys). Authors’ questionnaire was used to evaluate the intake of dietary supplements. The use of cluster analysis allowed to distinguish groups of students with similar socio-demographic characteristics and the frequency of use of dietary supplements. Results. In the studied population of students three clusters were created that significantly differed in socio-demographic characteristics. In cluster 1 and 2, were mostly students who used dietary supplements (respectively, 56% of respondents and 100%). In cluster 1 there were mostly students coming from rural areas and small city, with a worse financial situation, mainly boys (56%), while cluster 2 was dominated by girls (81%) living in a big city, coming from families with a good financial situation and who were more likely to be underweight (28.8%). In cluster 3 there were mostly older students (62%), not taking dietary supplements. In comparison to cluster 2, they had lower frequency of breakfast consumption (55% vs. 69%), but higher frequency of the consumption of soft drinks, fast-food, coffee as well as salt use at the table. Conclusions. The results show that the use of dietary supplements in adolescence is a common phenomenon and slightly conditioned by eating behaviors. This unfavorable habit of common dietary supplements intake observed among students indicates the need for education on the benefits and risks of the supplements usage.
Wprowadzenie. Na całym świecie, również w Polsce rośnie sprzedaż suplementów diety. Coraz częściej sięgają po nie osoby, w tym również dzieci i młodzież bez odpowiednich zaleceń (wskazań medycznych) oraz wiedzy w tym zakresie. Cel. Analiza uwarunkowań stosowania suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne przez uczniów gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych w Polsce. Materiał i metody. Badaniami objęto 396 uczniów w wieku 13–18 lat (249 dziewcząt i 147 chłopców). Do oceny spożycia suplementów diety zastosowano autorski kwestionariusz ankiety. Zastosowanie metody analizy skupień pozwoliło na wyodrębnienie grup uczniów o podobnych cechach sojco-demograficznych oraz częstotliwości stosowania suplementów diety. Wyniki. W badanej grupie uczniów wyodrębniono trzy skupienia różniące się między sobą istotnie w obszarze cech socjo-demograficznych. W skupieniu 1 i 2 dominowali uczniowie stosujący suplementy diety (1 - 56%; 2 - 100% badanych). W skupieniu 1 przeważali uczniowie pochodzący ze wsi i mniejszego miasta, o słabszej sytuacji finansowej, głównie chłopcy (56%), natomiast w skupieniu 2 przeważały dziewczęta (81%) mieszkające w dużym mieście, pochodzące z rodzin o dobrej sytuacji materialnej oraz, u których częściej występowała niedowaga (28,8%). W skupieniu 3 przeważali uczniowie starsi (62%), nie stosujący suplementów diety. Charakteryzowali się oni, w porównaniu do uczniów ze skupienia 2, niższą częstotliwością spożywania I śniadań (55% vs. 69%), natomiast wyższą konsumpcją napojów słodzonych, dań typu fast-food, kawy oraz częstszym dosalaniem potraw. Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują, że stosowanie suplementów diety w okresie młodzieńczym jest zjawiskiem powszechnym i w niewielkim stopniu uwarunkowanym zachowaniami żywieniowymi. Zaobserwowany niekorzystny zwyczaj przyjmowania suplementów przez uczniów wskazuje na konieczność edukacji w zakresie korzyści i zagrożeń wynikających z bezpiecznego stosowania suplementów diety.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2016, 67, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparison of consumer and nutritional behaviours of respondents aged 55 and older living in selected regions of Poland and France: BIO LIFE project - pilot studies
Autorzy:
Czlapka-Matyasik, M.
Fejfer, M.
Gramza-Michalowska, A.
Jeszka, J.
Fabre, O.
Issler, F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3073.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
consumer behaviour
shopping
comparison
nutritional behaviour
respondent
man
age
elderly
Wielkopolska region
Polska
France
Lorraine region
BIO LIFE project
Źródło:
Journal of Pre-Clinical and Clinical Research; 2014, 08, 1
1898-2395
Pojawia się w:
Journal of Pre-Clinical and Clinical Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of non-dietary factors on the prevalence of abdominal obesity as a major component of the metabolic syndrome among 17-18-year-old youth
Autorzy:
Piotrowska, E.
Broniecka, A.
Biernat, J.
Wyka, J.
Bronkowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875027.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
adolescent
non-dietary factor
prevalence
abdominal obesity
obesity
metabolic syndrome
socioeconomic status
psychological factor
nutritional behaviour
Opis:
Background. Youth nutrition and their nutritional status are conditioned by many factors, some of the main ones being: economic, social, climatic, cultural, and psychological factors as well as nutritional knowledge. With the growing problem of overweight and obesity among children and young people, the incidence of the metabolic syndrome is also increasing. Objective. The aim of the study was to assess the impact of demographic, sociological and psychological factors on the incidence of obesity among 17–18-year-old adolescents from Wroclaw and vicinity as a major risk factor for the development of the metabolic syndrome. Material and Methods. The study was conducted in three upper-secondary schools in Wroclaw, Poland. In the surveyed group (17-18 years old, n = 269) girls accounted for 59.5% and boys constituted 40.5%. Majority of young people were Wroclaw citizens (72.9%). Centile charts elaborated by the Children’s Memorial Health Institute were adopted for the evaluation of anthropometric parameters. Evaluation of the impact of non-dietary factors on the manner of nutrition was carried out using own questionnaire. Results. Based on the tests, abdominal obesity was determined among 34.5% of adolescents aged 17 years and among 65.5% of these aged 18 years. Obesity was more common in girls carrying genetic burden of the disease. Youth with the largest waist circumference most often declared to use slimming diets - 6.7%, and the lowest hunger sensation in stress - 3.4%. In addition, 30.5% of the adolescents with the smallest waist circumference and 11.5% with the largest waist circumference declared to be non-smoking. Occasional alcohol consumption was declared by 30.1% of young people with the smallest waist circumference, and 13.4% with the largest waist circumference. Conclusions. Youth with abdominal obesity significantly more likely than those with normal waist circumference applied slimming diets. Significant impact on the formation of abdominal obesity among girls had inherited disease burden.
Wprowadzenie. Sposób żywienia młodzieży i ich stan odżywienia są uwarunkowane przez wiele czynników, a główne z nich to: czynniki ekonomiczne, klimatyczne, kulturowe, psychologiczne i społeczne oraz wiedza żywieniowa. Wraz z rosnącym problemem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży narasta problem rozwoju zespołu metabolicznego. Cel. Celem badań była ocena wpływu czynników demograficznych, socjologicznych i psychologicznych na częstość występowania otyłości brzusznej wśród 17-18 letniej młodzieży z Wrocławia i okolic jako głównego czynnika ryzyka rozwoju zespołu metabolicznego. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w trzech wrocławskich szkołach ponadgimnazjalnych. W grupie badanych uczniów w wieku 17-18 lat (n= 269) dziewczęta stanowiły 59,5%, natomiast chłopcy 40,5% ogółu badanych. 72,9% badanych pochodziło z Wrocławia. Do oceny parametrów antropometrycznych przyjęto opracowane w Instytucie Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka siatki centylowe. Ocena wpływu czynników pozażywieniowych na sposób żywienia została przeprowadzona za pomocą autorskiego kwestionariusza opracowanego w Katedrze Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wyniki. Stwierdzono występowanie otyłości brzusznej wśród 34,5% nastolatków w wieku 17 lat i wśród 65,5% młodzieży 18-letniej. Otyłość występowała częściej u dziewcząt obciążonych dziedzicznie tą chorobą. Dziewczęta istotnie częściej niż chłopcy zwracały uwagę na swój wygląd i były bardziej krytyczne w stosunku do swojej masy ciała. Zadowolenie ze swojego wyglądu istotnie częściej deklarowały osoby o najmniejszym obwodzie talii. Młodzież z największym obwodem talii najczęściej deklarowała stosowanie diet odchudzających - 6,7%, i najmniejsze odczuwanie głodu w stresie - 3,4%. Niepalenie papierosów deklarowało 30,5% młodzieży z najmniejszym obwodem talii i 11,5% z największym obwodem talii. Okazjonalne spożywanie alkoholu deklarowało 30,1% młodzieży z najmniejszym obwodem i 13,4% z największym obwodem talii. Wnioski. Młodzież z otyłością brzuszną istotnie częściej niż osoby z prawidłowym obwodem talii stosowała diety odchudzające. Wśród czynników pozażywieniowych istotny wpływ na powstawanie otyłości brzusznej wśród dziewcząt miało dziedziczne obciążenie tą chorobą.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the influence of selected behaviours on incidence of overweight and obesity among women from rural areas
Ocena wpływu wybranych zachowań na częstość występowania nadwagi i otyłości wsród kobiet z obszarów wiejskich
Autorzy:
Krzyszycha, R.
Szponar, B.
Cyran, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871691.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
nutritional behaviour
assessment
woman
rural area
overweight
obesity
human nutrition
body mass index
life style
dietary habit
Opis:
The aim of the study was to examine the influence of selected health behaviours of women living in the country, in one county on incidence of overweight and obesity. The study indicated that 50% of women living in the country were overweight or obese and that the normal value of BMI decreased with age. It was found that overweight and obese women suffered from arterial hypertension and diabetes more frequently. Women living in the country still did not attach significance to nutritional and energy value of purchased food products. It proves that there is little awareness of rational nutrition in the rural community and little interest in health effects connected with an excessive intake of specific food. Overweight and obesity did not motivate women living in the country to take more exercise. Women attempted to lose weight only through a diet without increased energy expenditure.
Celem pracy było zbadanie wpływu wybranych zachowań zdrowotnych kobiet mieszkających na wsi na częstość występowania nadwagi i otyłości. Badania wykazały, iż co druga kobieta mieszkająca na wsi posiadała nadwagę lub otyłość, a prawidłowe wartości wskaźnika BMI malały wraz z wiekiem. U kobiet z nadmierną masą ciała znacznie częściej występowało nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Kobiety mieszkające na wsi nie przywiązywały wagi do wartości odżywczej i energetycznej kupowanych produktów żywnościowych. Świadczyć to może o braku świadomości środowisk wiejskich na temat racjonalnego odżywiania, jak również o małym zainteresowaniu konsekwencjami zdrowotnymi związanymi z nadmiernym spożyciem określonej żywności. Nadwaga i otyłość nie była stanem motywującym kobiety mieszkające na wsi do większej aktywności fizycznej. Kobiety podejmowały próby schudnięcia jedynie dietą, bez zwiększonego wydatku energetycznego.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2009, 60, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zachowania zywieniowe osob doroslych o zroznicowanym modelu zywienia
Selected nutritional behaviours in adults of differentiated nourishment pattern
Autorzy:
Gacek, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877720.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zywienie czlowieka
osoby dorosle
zachowania zywieniowe
sposob zywienia
zywnosc tradycyjna
weganizm
laktowegetarianizm
zywienie racjonalne
human nutrition
adult
nutritional behaviour
nutritional habit
traditional food
vegetarianism
rational nutrition
Opis:
Przedmiotem pracy była analiza niektórych zachowań żywieniowych u osób dorosłych (20–30 lat) odżywiających się w sposób tradycyjny, laktoowowegetarian i wegan. Wykazano różnicowanie się zachowań żywieniowych u osób o odmiennym modelu żywienia; odsetek wyborów racjonalnych wśród wegetarian był wyższy niż u osób na diecie zwyczajowej.
The aim of the work was to analyse the selected nutritional behaviours in the adults of differentiated nourishment pattern. The research comprised 90 people of a traditional pattern of nourishment, 86 lactoovovegetarians and 32 vegans aged 20-30. The average vegetarian practice was 6.5 years and vegan 2.9 years. A specially designed questionnaire survey was used in this study. Lactoovovegetarians most frequently declare the consumption of 4,5 meals daily (37%) and vegans -1,2 (24%). The group of people who consume meals with most regularity are vegetarians (nearly 63% ) and the least-the people of a traditional style of nourishment. A more frequent consumption of whole-meal bread (4-7 times a week) is declared by 1/4 people of a traditional pattern of nourishment and a half of vegetarians, more often lactoovovegetarians (58%) than vegans (47%). The highest consumption of gruel was reported among lactoovovegetarians and vegans. Fresh fruit is consumed daily or at least 4 times a week by almost all the vegans (94%), over 2/3 lactoovovegetarians and 60% of traditional people. Pulses are consumed 4-7 times a week by 53% vegans, 1-3 times weekly by nearly 2/3 lactoovovegetarians, but 60% people of a traditional feeding pattern do not consume them every week. The people of a traditional pattern of nourishment assess their way of nourishment as the weakest one and express their highest disbelief in its efficiency in the prevention of diet-dependent ailments.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2008, 59, 1; 59-66
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wybranych determinant ekonomicznych, demograficznych i kulturowych na zachowania żywieniowe konsumentów
The influence of selected economic, demographic and cultural determinants on consumers’ nutritional behaviour
Autorzy:
Żurek, Jagoda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216818.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
zachowania żywieniowe konsumentów
wybór żywności
czynniki ekonomiczne
czynniki demograficzne
czynniki kulturowe
consumers’ nutritional behaviour
food choices
economic factors
demographic factors
cultural factors
Opis:
Potrzeby żywieniowe należą do podstawowych potrzeb fizjologicznych człowieka. Wpływają na postawy i wybory konsumentów, gdyż wiążą się z zaspokajaniem potrzeb pokarmowych. Dokonując wyboru żywności, konsument zazwyczaj kieruje się swoimi dochodami, preferencjami i przyzwyczajeniami. Cały splot rynkowych uwarunkowań wpływa na ostateczny wybór żywności. Celem artykułu jest identyfikacja i określenie wpływu wybranych czynników ekonomicznych, demograficznych i kulturowych na zachowania żywieniowe konsumentów w odniesieniu do współczesnych zmian rynkowych. W opracowaniu wykorzystano metodę przeglądu oraz krytycznej analizy literatury przedmiotu opublikowanej w latach 2004–2022. Wśród czynników ekonomicznych określono wpływ cen żywności oraz dochodów konsumentów na ich zachowania żywieniowe. Analiza wykazała, że cena żywności wysokiej jakości jest główną barierą ograniczającą wzrost jej popytu wśród konsumentów o niskich dochodach, którzy preferują tańsze produkty, dostarczające większe ilości energii. Im wyższy poziom dochodu, tym większy odsetek osób spożywających owoce i warzywa w codziennej racji pokarmowej. Czynniki demograficzne, takie jak płeć i poziom wykształcenia, wpłynęły na zachowania konsumentów na rynku żywności. Wybory żywieniowe kobiet częściej niż mężczyzn odpowiadają zasadom zdrowego żywienia, o czym świadczy wyższy udział owoców i warzyw w ich diecie, spożywanie większej liczby posiłków w ciągu dnia oraz preferowanie zdrowszych metod obróbki kulinarnej. Wzrost poziomu wykształcenia jest dodatnio skorelowany ze wzrostem świadomości żywieniowej konsumentów. Literatura dotycząca zwyczajów żywieniowych determinowanych czynnikami kulturowymi sugeruje, że osoby starsze najczęściej wykazują postawy etnocentryczne, zaś osoby młodsze chętnie wybierają żywność typową dla kuchni innych narodów.
Nutritional needs are basic physiological human needs. They influence consumer behaviour and individual consumer choices. When selecting food, consumers are impacted by their income, preferences, and habits. Market conditions affect the final selection of food. The aim of the article is to determine the impact of various economic, demographic and cultural factors on consumer behaviour with regard to contemporary market changes. The study uses the review method and a critical analysis of the subject literature from 2004–2022. The study identified food prices and consumer income as the prime factors influencing nutrition behaviour. The analysis shows that the price of high-quality food is the primary barrier for lower income consumers who prefer lowerend products that provide more energy. The higher the income, the greater the fruit and vegetable consumption. Demographic factors, such as sex and education, influence nutritional consumer behaviour. Dietary choices of women follow the principles of healthful nutrition more often than those of men, as evidenced by the following: the presence of fruit and vegetables in their diet, more meals per day, and particular cooking methods. The level of education is positively correlated with the awareness of proper nutrition habits. The subject literature on culinary habits as cultural determinants suggests that older people are more often ethnocentric, while younger consumers are open to other nations’ cuisines.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2023, 73; 166-180
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena sposobu żywienia i zachowań żywieniowych kobiet w okresie okołomenopauzalnym z rozpoznaną chorobą trzewną
Evaluation of eating habits and nutritional behaviors of women in the perimenopausal period with the diagnosed celiac disease
Autorzy:
Friedrich, M.
Podlaszewska, G.
Kuchlewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875100.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zywienie czlowieka
kobiety
okres okolomenopauzalny
choroby czlowieka
celiakia
sposob zywienia
zachowania zywieniowe
dzialanie prozdrowotne
jadlospisy
human nutrition
woman
perimenopausal period
human disease
celiac disease
nutritional model
nutritional behaviour
menu
Opis:
Cel badań. Celem badań była ocena sposobu żywienia i zachowań żywieniowych kobiet w okresie okołomenopauzalnym, z rozpoznaną w okresie ostatnich 4 lat chorobą trzewną. Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 26 kobiet, będących w wieku 51-54 lata, z rozpoznaną w okresie ostatnich 4 lat chorobą trzewną, które od 6 miesięcy do 4 lat stosowały dietę bezglutenową i wyraziły zgodę na udział w badaniach. Informacje o żywieniu zebrano od badanych kobiet, które po odpowiednim przeszkoleniu, na bieżąco notowały czas, rodzaj i ilość spożywanej żywności, w trzech losowo wybranych dniach tygodnia. Wielkość porcji oceniano przy użyciu „Albumu porcji produktów i potraw”. Oceniane jadłospisy (78), pochodziły z miesiąca kwietnia i maja. Zebrane dane opracowano przy użyciu komputerowego programu Dietetyk 2009 Prof. Wyniki. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na stwierdzenie, że żywienie badanych kobiet, z punktu widzenia zdiagnozowanej choroby, było bardzo poprawne. Nie realizowało ono jednak w pełni podstawowych zaleceń żywieniowych, co przejawiało się m. in. niewystarczającym spożyciem warzyw, owoców, olejów i wody oraz nadmiernym spożyciem białka zwierzęcego. Nie uwzględniało również potrzeb wynikających z okresu okołomenopauzalnego, w którym były badane kobiety, co może sprzyjać m. in. zaburzeniom gospodarki lipidowej, wodno-mineralnej i powstawaniu osteoporozy. Wnioski. Stwierdzony całokształt zachowań, w tym żywieniowych, wskazywał na silną dominację zdiagnozowanej choroby, a także na potrzebę rekompensat związanych z nią ograniczeń, mających jednak w opinii badanych kobiet charakter działań prozdrowotnych.
Objective. The aim of this study was to evaluate eating habits and nutritional behaviors of women in the perimenopausal period with celiac disease diagnosed within the last 4 years. Material and method. The study covered a group of 26 women, at the age of 51-54 years, with celiac disease diagnosed in the last 4 years and staying on a gluten-free diet for 6 months to 4 years and agreed to participate in this studies. Information of nutrition were collected from the women, who, after an appropriate instruction, recorded the timing, type and amount of food consumed in the three days a week, selected at random. The amount of consumed portions was defined on the basis of the “Book of portions, products and dishes”. The menus (78) were recorded in April and May. Collected data were prepared, based on a computer program Dietetyk 2009 Prof. Results. The analysis of results achieved in this study enabled concluding that – from the viewpoint of the diagnosed disease – the nutritional patterns of the women were very appropriate. However, it failed to meet basic nutritional guidelines, which was reflected in, among other things, unsatisfactory intake of vegetables, fruits, oils and water, and in excessive intake of protein of animal origin. In addition, it did not cover demands resulting from the perimenopausal period the surveyed women were in, which is likely to facilitate, e.g. disorders in lipid metabolism and water-mineral balance, as well as development of osteoporosis. Conclusions. The general picture of behaviors, including the nutritional ones, pointed to a strong predominance of the diagnosed disease but also to the need of compensating for the resultant restrictions, with the latter being perceived by the surveyed women as health-promoting actions.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan wiedzy o żywności i żywieniu w grupie uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych
Level of knowledge on food and nutrition among groups of pupils of the last class of secondary schools
Autorzy:
Wojtas, M.
Kollajtis-Dolowy, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872157.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
mlodziez
szkoly ponadgimnazjalne
uczniowie
wskaznik BMI
wiedza
zdrowie czlowieka
zachowania zywieniowe
zalecenia zywieniowe
stan wiedzy
adolescent
secondary school
student
body mass index
knowledge
human health
nutritional behaviour
nutritional recommendation
knowledge state
Opis:
Wprowadzenie. Powszechnie popełniane przez Polaków błędy żywieniowe determinują ich stan zdrowia, który jest gorszy niż innych Europejczyków i nie ulega większej poprawie. Niewłaściwe zachowania żywieniowe młodzieży mogą w znacznej części wynikać z małej wiedzy żywieniowej związanej z niedostatecznym poziomem edukacji żywieniowej w kolejnych etapach szkolnego nauczania, nie dość poważnym traktowaniem zajęć z zakresu żywności i żywienia, zbyt niskimi kwalifikacjami nauczycieli oraz za słabym powiązaniem teoretycznej wiedzy żywieniowej z praktycznym jej zastosowaniem. Cel. Celem pracy była analiza szkolnych programów nauczania na różych jego poziomach oraz ocena stanu wiedzy o żywności i żywieniu uczniów ostatnich klas wybranych losowo szkół ponadgimnazjalnych w Warszawie. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w grupie 210 uczniów w listopadzie 2008 roku metodą ankietową za pomocą specjalnie przygotowanego autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki. Zakres tematyczny dotyczący żywności i żywienia w programach nauczania począwszy od przedszkola, poprzez szkołę podstawową do szkół ponadgimnazjalnych jest szeroki. Nie tworzy jednak wspólnej i spójnej całości prawdopodobnie z powodu zbyt dużego rozproszenia treści w wielu rozmaitych przedmiotach. W badaniu wiedzy żywieniowej żaden z uczniów nie uzyskał powyżej 75% punktów ogółem możliwych do zdobycia, a połowa osiągnęła poniżej 50% punktów. Uczniowie nie orientowali się, jakie jest zapotrzebowanie energetyczne dla młodzieży w ich wieku (odpowiedzi wahały się w granicach od 100 kcal/dobę do 10.000 kcal/dobę). Nie potrafili określić kaloryczności oliwy, w znakomitej większości wartość tę zaniżali (tylko 1/3 uczniów wiedziała, że to najbardziej kaloryczny produkt), a z kolei aż ponad połowa uczniów uznała, że cukier należy do produktów o najwyższej wartości energetycznej. Zawartość witamin i składników mineralnych w produktach spożywczych jest uczniom zupełnie nieznana. Większość badanej młodzieży nie potrafiła poprawnie wskazać po dwa produkty stanowiące źródła: witaminy C (około 60%), witaminy A (prawie 75% ) oraz żelaza (ponad 60%). Większą wiedzą wykazali się uczniowie na temat źródeł białka, przy czym, co ciekawe, łatwiej było im wskazać produkty, które nie są źródłem pełnowartościowego białka, niż te stanowiące dobre jego źródła. Uczniowie nie znali w stopniu wystarczającym zaleceń dotyczących częstotliwości spożywania mleka, ryb, warzyw i olejów roślinnych Wnioski. Wyniki wskazują, że choć podstawa programowa edukacji jest pod względem merytorycznym odpowiednia, to jednak uczniowie reprezentowali niski poziom podstawowej wiedzy żywieniowej. Zdecydowana większość badanych (95%) nie uzyskała nawet połowy możliwych do zdobycia punktów, zarazem też ani jedna osoba nie miała bardzo dobrej wiedzy. Stwierdzono niedostateczną znajomość wartości energetycznej produktów i zapotrzebowania energetycznego dla nastolatków, źródeł składników pokarmowych, a także podstawowych zaleceń żywieniowych.
Background. Common nutritional faults affect health of many Poles. Health state of Poles is worse than most of Europeans and is not improving. Nutritional behaviors of young people are caused by limited nutritional knowledge learned during consecutive stages of school education. Nutritional education is considered less important, theoretical knowledge and practice is not correlated and teacher’s knowledge is limited. Objective. The aim of this study was to study different school programs and to assess the level of nutritional knowledge among selected pupils of last classes of secondary school in Warsaw. Materials and methods. The study was conducted in November 2008 on 210 students with the specific author’s questionnaire. Results. There is wide nutritional educational program in schools starting from kindergarten through schools of different levels. The nutritional education program is not consistent likely due to dispersion of material among different subjects. In nutritional knowledge tests none of the pupil reached 75% of maximum points and half of them did not reach 50%. Pupils did not know what is their energetic requirement (answers differ from 100 kcal/day to 10000 kcal/day). They were unable to determine the caloric of oil (only 1/3 knows that it is the most caloric product). More than half of pupils answered that sugar is the most caloric product. The knowledge of vitamin and minerals content is completely not known to pupils. Most of pupils were unable to correctly indicate two products which are the sources of vitamin C (approximately 60%), vitamin A (almost 75%) and iron (over 60%). Pupils have more information on protein sources. Surprisingly it was easier for them to indicate products which are not a good source of valuable proteins than the good source of proteins. Pupils did not know what is recommended frequency of milk, fish, vegetables and plant oil consumption. Conclusions. Results indicate that the core curriculum of education is proper but students had little knowledge of nutrition. The majority of respondents (95%) did not received half of the available points, and nobody scored very good result. It has been found that there is insufficient knowledge of products energy values and energy daily requirements for teenagers, sources of nutrients, as well as basic nutritional guidelines.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wpływu zmiany nawyków żywieniowych na wybrane parametry metaboliczne u osób otyłych redukujących masę ciała
Effects of dietary habits modifications on selected metabolic parameters during weight loss in obese persons
Autorzy:
Ostrowska, L.
Stefanska, E.
Jastrzebska, M.
Adamska, E.
Wujek, A.
Waszczeniuk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875369.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
choroby czlowieka
redukcja masy ciala
otylosc
zagrozenia zdrowia
zachowania zywieniowe
leczenie
osoby dorosle
nawyki zywieniowe
zywienie czlowieka
edukacja zywieniowa
human disease
body weight reduction
obesity
health hazard
nutritional behaviour
therapy
adult
nutritional habit
human nutrition
nutritional education
Opis:
Wprowadzenie. Otyłość stanowi poważny problem społeczny, jest jedną z ważniejszych spraw zdrowotnych współczesnego świata, zwłaszcza krajów uprzemysłowionych. Ze względu na rozpowszechnienie jest chorobą społeczną, przewlekłą i jednocześnie czynnikiem ryzyka wielu schorzeń, np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2., choroby niedokrwiennej serca, kamicy żółciowej czy nowotworów. Cel badań. Celem badań było sprawdzenie i ocena czy systematyczna roczna zmiana nawyków żywieniowych u osób otyłych wpływa na redukcję masy ciała oraz na zmianę wybranych parametrów metabolicznych. Materiał i metody. Badaniem objęto 30 kobiet i 30 mężczyzn deklarujących chęć redukcji masy ciała. Średni wiek kobiet wynosił 48±12,5 lat (przedział wiekowy 31-72 lata), a mężczyzn 51±13,2 lata (przedział wiekowy 23-70 lat). Kwestionariusz ankiety dotyczący tematyki badania opracowany został w Zakładzie Dietetyki i Żywienia Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Na wizycie wstępnej i końcowej oceniano częstotliwość spożycia poszczególnych grup produktów oraz wykonano pomiary stężenia wybranych parametrów biochemicznych krwi. Wyniki. Kobiety w trakcie rocznej dietoterapii istotnie statystycznie ograniczyły częstość spożycia: makaronu, soków owocowo-warzywnych, ziemniaków, serów podpuszczkowych, cukru, mięsa, słoniny i smalcu, masła i śmietany, a zwiększyły częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw i owoców, serów twarogowych, ryb i olejów roślinnych. Mężczyźni istotnie statystycznie ograniczyli częstość spożycia: makaronu, ziemniaków, serów podpuszczkowych, napojów słodkich, słoniny i smalcu oraz margaryn, a zwiększyli częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw, serów twarogowych i ryb. Po rocznej obserwacji stwierdzono, że kobiety zredukowały średnio o 2,8±7,1 kg, natomiast mężczyźni średnio o 1,4±3,2 kg. Kobiety zmniejszyły obwód w pasie średnio o 3,6±6,5 cm, natomiast mężczyźni średnio o 3,6±4,8 cm. Stwierdzono istotny wzrost cholesterolu HDL u kobiet, nieistotny u mężczyzn. U kobiet i mężczyzn istotnie obniżyło się stężenie cholesterolu LDL i triglicerydów w surowicy krwi. Kobiety w obserwacji rocznej obniżyły istotnie ciśnienie skurczowe średnio o 9,7 mmHg, a rozkurczowe średnio o 9,2 mmHg; podobnie mężczyźni odpowiednio średnio o 10,9 mmHg i 8,2 mmHg. Wnioski. Stwierdzono, że systematyczna edukacja żywieniowa (co 3 miesiące) może być nadzieją na skuteczną redukcję masy ciała i następnie jej utrzymanie.
Background. Obesity is a serious social problem, one of the most important health issues of the modern world, especially in industrialized countries. Due to the prevalence obesity is a social disease, chronic and also a risk factor for many diseases such as hypertension, type 2 diabetes mellitus, coronary heart disease, gall stones or cancers. Objective. The aim of the study was to examine and evaluation whether the systematic one-year modifications of dietary habits affect the changes in body weight and some metabolic parameters in obese patients. Material and method. 30 women and 30 men who declared intentions to decrease body weight were examined. The mean age of women was 48±12.5 years (range 31-72 years), men 51±13.2 years (range 23-70 years). The questionnaire survey concerning the subject matter was designed in the Department of Dietetics and Clinical Nutrition, Medical University of Bialystok. At the initial and final visit the frequency of some products consumption were assessed and concentrations of some biochemical parameters in the peripheral blood were measured. Results. Women after one-year dietotherapy significantly reduced the incidence of eating: pasta, fruit and vegetable juices, potatoes, ripening cheese, sugar, meat, bacon and lard, butter and cream, and increased incidence of eating dark bread, groats, rice, vegetables and fruit, cottage cheese, fish and vegetable oils. Men significantly reduced the incidence of eating: pasta, potatoes, ripening cheese, sweet beverages, bacon and lard, margarine, and increased the incidence of eating dark bread, groats, rice, vegetables, cottage cheese and fish. After one year the average body weight decrease was 2.8±7.1 kg in women and 1.4±3.2 kg in men. The average reduction in waist circumference was 3.6±6.5 cm in women and 3.6±4,8 cm in men. HDL cholesterol levels increased significantly in women and not significantly in men. LDL cholesterol and triglyceride levels decreased significantly in both groups. In women systolic blood pressure decreased significantly by on average 9.7 mmHg, diastolic blood pressure by 9.2 mmHg, and in men by 10.9 mmHg and 8.2 mmHg respectively. Conclusions. Systematic nutritional education (every 3 months) may be the hope for effective body weight reduction and subsequent weight loss maintenance.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zachowania zywieniowe w zaleznosci od aktywnosci fizycznej mlodziezy w wieku 14-16 lat w polnocno-wschodniej Polsce na przykladzie powiatu sokolskiego
Selected nourishment habits depending on physical activity of 14-16 year-old teenagers in the north-eastern Poland on the example of Sokolski district
Autorzy:
Szczerbinski, R
Karczewski, J.K.
Siemienkowicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/873012.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
Polska Polnocno-Wschodnia
powiat sokolski
mlodziez
aktywnosc fizyczna
zachowania zywieniowe
badania ankietowe
zywienie racjonalne
North-Eastern Poland
Sokolka district
adolescent
physical activity
nutritional behaviour
questionnaire method
rational nutrition
Opis:
Celem pracy była ocena wybranych zachowań żywieniowych młodzieży w wieku 14-16 lat o różnej aktywności fizycznej w północno - wschodniej Polsce na przykładzie powiatu sokolskiego. Badaniami objęto młodzież (368 chłopców i 368 dziewcząt) szkół gimnazjalnych z terenu powiatu sokolskiego w wieku 14-16 lat. Respondenci zostali dobrani w sposób losowy. Badania przeprowadzono w miesiącach listopad - grudzień w roku szkolnym 2006/2007 metoda sondażu diagnostycznego za pomocą anonimowego kwestionariusza ankiety. Stwierdzono niski odsetek młodzieży deklarującej prawidłowe zachowania żywieniowe, przy czym zaobserwowano, że wraz ze wzrostem aktywności fizycznej młodzieży wzrasta odsetek deklarujących przestrzeganie zasad racjonalnego żywienia w zakresie omawianych zachowań żywieniowych.
The aim of the survey was the evaluation of specific nourishment habits among 14-16 year-old teenagers of a different physical activity in the north-eastern Poland on the example of Sokolski district. The 14-16-year teenagers from secondary school, in Sokolski district (368 boys and 368 girls) were examined. They were chosen at random. The researches were carried out from November to December in 2006-2007 school year by the method of a diagnostic poll with the aid of the anonymous questionnaire. The low percentage of teenagers who declared the proper nourishment habits was stated, and it was observed that the more physically active teenagers were the more of them declared rational nourishment habits within the scope of analyzed nourishment habits.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2010, 61, 1; 83-86
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty stylu życia pracowników branży hotelarskiej
Selected aspects of style behaviours among the hotel industry employees
Autorzy:
Gacek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871986.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zachowania zywieniowe
aktywnosc fizyczna
rekreacja
pracownicy
hotelarstwo
stan zdrowotny
bledy zywieniowe
zywienie czlowieka
badania ankietowe
nutritional behaviour
physical activity
recreation
worker
hotel management
health status
dietary mistake
human nutrition
questionnaire method
Opis:
Wprowadzenie. Sposób żywienia, aktywność fizyczna i styl życia są istotnymi elementami wpływającymi na stan zdrowia pracownika. Cel badań. Celem badań była ocena wybranych aspektów stylu życia grupy osób zatrudnionych w branży hotelarskiej, eksponowanych na rotacyjny charakter pracy. Materiał i metoda. Badania z zastosowaniem przygotowanego kwestionariusza przeprowadzono w grupie 241 osób (121 kobiet i 120 mężczyzn) w wieku 25-35 lat wybranych krakowskich hoteli. Wyniki. W badanej grupie dominował 3-posiłkowy model żywienia, częstszy u mężczyzn (62,9% vs. 47,9%; P<0,05), którzy odżywiali się mniej regularnie niż kobiety (28,6% vs. 55,5%; P<0,001). Z lokali „fast-food” z większą częstością korzystali mężczyźni (kilka razy w tygodniu: 17,1% vs. 7%; P<0,05). Ryby z częstością kilka razy w tygodniu spożywało 21,1% kobiet i 30% mężczyzn, a warzywa kilka razy dziennie 25,4% kobiet i 15,7% mężczyzn. Kilka porcji owoców dziennie częściej spożywały kobiety (25,4% vs. 8,6%; P<0,01). Spośród napojów alkoholowych, kobiety częściej piły wino (49,3% vs. 18,6%; P<0,001), a mężczyźni piwo (50% vs. 33,3%; P<0,01) i napoje wysokoprocentowe (31,4% vs. 17,4%; P<0,01). Częstość konsumpcji napojów alkoholowych była większa u mężczyzn (P<0,001). Rekreacyjną aktywność fizyczną w wolnym czasie podejmowało 15,2% kobiet i 20,7% mężczyzn, którzy deklarowali jednocześnie większą jej objętość niż kobiety (P<0,01). Kobiety częściej wybierały fitness a mężczyźni gry zespołowe (P<0,001). Rolę aktywności fizycznej w obniżaniu napięcia psychicznego postrzegało 18,7% kobiet i 29,8% mężczyn (P<0,05). Wykazano także spadek subiektywnej oceny sprawności fizycznej wraz ze wzrostem wskaźnika masy ciała BMI (P<0,05). Osoby postrzegające swoją sprawność fizyczną jako bardzo dobrą miały BMI na poziomie 22,1 kg/m2, a osoby z niską oceną sprawności fizycznej na poziomie 23,7 kg/m2. Wnioski. W grupie pracowników branży hotelarskiej wykazano rozpowszechnienie błędów żywieniowych oraz niski poziom rekreacyjnej aktywności fizycznej, a także zróżnicowanie niektórych zachowań zdrowotnych w zależności od płci.
Background. The mode of nutrition, physical activity and the lifestyle are very important elements influencing on the health of employees. Objective. The subject of this study was to evaluate the selected aspects of lifestyle of a group of hotel employees. Material and method. The questionnaire-based research was carried out in a group of 241 employees of the hotel industry (121 women and 120 men). Results. The prevalent eating model in the group involved 3 meals daily, and was more frequent in men (62.9% vs. 47.9%; P<0.05) who ate less regularly than women (28.6% vs. 55.5%; P<0.001). Fast-food bars were more often frequented by men (a few times a week: 17.1% vs. 7%; P<0.05). Fish were consumed a few times weekly by 21.1% of women and 30% of men, while vegetables a few times daily by 25.4% of women and 15.7% of men. Women more frequently consumed a few portions of fruit daily (25.4% vs. 8.6%; P<0.01). As for alcohols, women more frequently opted for wine (49.3% vs. 18.6%; P<0.001), while men chose beer (50% vs. 33.3%; P<0.01) and hard liquors (31.4% vs. 17.4%; P<0.01). The frequency of alcohol consumption was higher in men (P<0.001). Recreational physical activity in leisure time was undertaken by 15.2% of women and 20.7% of men who simultaneously reported a higher range of physical activity than women (P<0.01). Women more frequently opted for fitness exercises, while men for team games (P<0.001). The role of physical activity in reducing emotional pressure was noticed by 18.7% of women and 29.8% of men (P<0.05). It has also been demonstrated that the subjective rating of physical fitness dropped together with the increase of BMI (P<0.05). Persons who perceived their fitness level as very good had a BMI of 22.1 kg/m2, while persons with a low rating of fitness had a BMI of 23.7 kg/m2. Conclusions. The studies have shown the prevalence of nutritional mistakes and a low level of recreational physical activity, as well as diversification of certain health behaviours depending on the sex.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane wskazniki stylu zycia i stanu zdrowia osob doroslych o zroznicowanym modelu zywienia
Selected lifestyle and health condition incides of adults with varied models of eating
Autorzy:
Gacek, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875907.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
osoby dorosle
zywienie czlowieka
styl zycia
sposob zywienia
stan zdrowotny
zdrowie czlowieka
modele zywieniowe
wegetarianizm
zachowania zdrowotne
adult
human nutrition
life style
nutritional habit
health status
human health
nutritional model
vegetarianism
healthy behaviour
Opis:
Celem badań była analiza wybranych parametrów stylu życia i wskaźników stanu zdrowia wśród osób o tradycyjnym i wegetariańskim modelu żywienia. Prezentowane badania wykazały; iż wegetarianie wykazują wyższy poziom troski o zdrowie, wyrażający się w skali zachowań prozdrowotnych, w porównaniu z osobami o tradycyjnym modelu żywienia. W większym bowiem odsetku podejmują aktywność fizyczną w czasie wolnym (80% vs. 70%), a także rzadziej sięgają po napoje alkoholowe i palą papierosy. Abstynencję alkoholową deklaruje 75% wegan, 25% laktoowowegetarian i zaledwie 8% osób odżywiających się tradycyjnie. Niepalenie tytoniu deklaruje 94%) wegan, 74%) laktoowowegetarian i 67%) osób odżywiających się zwyczajowo. Wykazano ponadto, iż niektóre wskaźniki zdrowia somatycznego, szczególnie czynność przewodu pokarmowego, pozostają zróżnicowane ze względu na realizowany model żywienia. Badania dowiodły zatem, iż wegetariański model żywienia wpływa na także na inne, poza żywieniem, zachowania zdrowotne i w ten sposób wyznacza kształtowanie się prozdrowotnego stylu życia badanych osób.
The aim of this research was to analyse certain lifestyle parameters and health condition indices among people with traditional and vegetarian models of eating. The research conducted shows that vegetarians present a higher level of caring about their health, which is expressed on a scale of pro-health behaviours, than people with traditional model of eating. A higher percentage of them take up physical activity in their free time (80% vs. 70%), additionally, they more seldom drink alcohol and smoke cigarettes. Alcohol abstinence is declared by 75% of vegans, 25% of lacto-ovo vegetarians and only 8% of people with traditional model of eating. Tobacco non-smoking is declared by 94% of vegans, 74% of lacto-ovo vegetarians and 67%) of traditional eating people. It has also been shown that some psychosomatic health indices, especially concerning digestive duct/system, remain varied in regard to the model of eating followed. The research has proven that vegetarian model of eating influences other - non-eating-pro-health behaviours and in this way it shapes healthy lifestyle of research subjects.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2010, 61, 1; 65-69
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-18 z 18

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies