Wprowadzenie. Otyłość stanowi poważny problem społeczny, jest jedną z ważniejszych spraw zdrowotnych współczesnego
świata, zwłaszcza krajów uprzemysłowionych. Ze względu na rozpowszechnienie jest chorobą społeczną, przewlekłą
i jednocześnie czynnikiem ryzyka wielu schorzeń, np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2., choroby niedokrwiennej
serca, kamicy żółciowej czy nowotworów.
Cel badań. Celem badań było sprawdzenie i ocena czy systematyczna roczna zmiana nawyków żywieniowych u osób
otyłych wpływa na redukcję masy ciała oraz na zmianę wybranych parametrów metabolicznych.
Materiał i metody. Badaniem objęto 30 kobiet i 30 mężczyzn deklarujących chęć redukcji masy ciała. Średni wiek kobiet
wynosił 48±12,5 lat (przedział wiekowy 31-72 lata), a mężczyzn 51±13,2 lata (przedział wiekowy 23-70 lat). Kwestionariusz
ankiety dotyczący tematyki badania opracowany został w Zakładzie Dietetyki i Żywienia Klinicznego Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku. Na wizycie wstępnej i końcowej oceniano częstotliwość spożycia poszczególnych grup
produktów oraz wykonano pomiary stężenia wybranych parametrów biochemicznych krwi.
Wyniki. Kobiety w trakcie rocznej dietoterapii istotnie statystycznie ograniczyły częstość spożycia: makaronu, soków
owocowo-warzywnych, ziemniaków, serów podpuszczkowych, cukru, mięsa, słoniny i smalcu, masła i śmietany, a zwiększyły
częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw i owoców, serów twarogowych, ryb i olejów roślinnych.
Mężczyźni istotnie statystycznie ograniczyli częstość spożycia: makaronu, ziemniaków, serów podpuszczkowych, napojów
słodkich, słoniny i smalcu oraz margaryn, a zwiększyli częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw, serów
twarogowych i ryb. Po rocznej obserwacji stwierdzono, że kobiety zredukowały średnio o 2,8±7,1 kg, natomiast mężczyźni
średnio o 1,4±3,2 kg. Kobiety zmniejszyły obwód w pasie średnio o 3,6±6,5 cm, natomiast mężczyźni średnio o 3,6±4,8
cm. Stwierdzono istotny wzrost cholesterolu HDL u kobiet, nieistotny u mężczyzn. U kobiet i mężczyzn istotnie obniżyło
się stężenie cholesterolu LDL i triglicerydów w surowicy krwi. Kobiety w obserwacji rocznej obniżyły istotnie ciśnienie
skurczowe średnio o 9,7 mmHg, a rozkurczowe średnio o 9,2 mmHg; podobnie mężczyźni odpowiednio średnio o 10,9
mmHg i 8,2 mmHg.
Wnioski. Stwierdzono, że systematyczna edukacja żywieniowa (co 3 miesiące) może być nadzieją na skuteczną redukcję
masy ciała i następnie jej utrzymanie.
Background. Obesity is a serious social problem, one of the most important health issues of the modern world, especially
in industrialized countries. Due to the prevalence obesity is a social disease, chronic and also a risk factor for many diseases
such as hypertension, type 2 diabetes mellitus, coronary heart disease, gall stones or cancers.
Objective. The aim of the study was to examine and evaluation whether the systematic one-year modifications of dietary
habits affect the changes in body weight and some metabolic parameters in obese patients. Material and method. 30 women and 30 men who declared intentions to decrease body weight were examined. The mean
age of women was 48±12.5 years (range 31-72 years), men 51±13.2 years (range 23-70 years). The questionnaire survey
concerning the subject matter was designed in the Department of Dietetics and Clinical Nutrition, Medical University of
Bialystok. At the initial and final visit the frequency of some products consumption were assessed and concentrations of
some biochemical parameters in the peripheral blood were measured.
Results. Women after one-year dietotherapy significantly reduced the incidence of eating: pasta, fruit and vegetable juices,
potatoes, ripening cheese, sugar, meat, bacon and lard, butter and cream, and increased incidence of eating dark bread, groats,
rice, vegetables and fruit, cottage cheese, fish and vegetable oils. Men significantly reduced the incidence of eating: pasta,
potatoes, ripening cheese, sweet beverages, bacon and lard, margarine, and increased the incidence of eating dark bread,
groats, rice, vegetables, cottage cheese and fish. After one year the average body weight decrease was 2.8±7.1 kg in women
and 1.4±3.2 kg in men. The average reduction in waist circumference was 3.6±6.5 cm in women and 3.6±4,8 cm in men.
HDL cholesterol levels increased significantly in women and not significantly in men. LDL cholesterol and triglyceride
levels decreased significantly in both groups. In women systolic blood pressure decreased significantly by on average 9.7
mmHg, diastolic blood pressure by 9.2 mmHg, and in men by 10.9 mmHg and 8.2 mmHg respectively.
Conclusions. Systematic nutritional education (every 3 months) may be the hope for effective body weight reduction and
subsequent weight loss maintenance.
