Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "natura ludzka" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Edytorial: Władza polityczna i natura ludzka w refleksji starożytnej
Autorzy:
Pasierbek, Wit
Świercz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420525.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
natura ludzka
Opis:
Starożytna refleksja dotycząca władzy politycznej znalazła swoje zwieńczenie w filozofii greckiej oraz w polityczno-prawnej myśli Imperium Romanum. Obydwa te tematy doczekały się już ogromnej literatury przedmiotu. Myśl grecka i rzymska były i wciąż pozostają źródłem inspiracji dla wielu formacji filozoficznych i filozoficzno‑politycznych. Postawione przez filozofię grecką problemy i pytania, niezależnie od charakterystycznych dla niej uwarunkowań społecznych i kulturowych, stanowią fundament kultury europejskiej. Jednym z najważniejszych problemów, które odziedziczyliśmy po starożytnych Grekach, jest namysł nad istotą władzy politycznej, naturą w ogólności, jak i naturą człowieka w szczególności, a także nad zagadnieniem ustroju politycznego i charakterem prawa państwowego. We wskazanym powyżej kontekście cywilizacja grecko-rzymska jest ojczyzną ustrojów demokratycznego i republikańskiego. Jest jednak również ojczyzną krytyki demokracji, której źródło stanowi w znacznej mierze filozoficzny namysł nad prawdą i sprawiedliwością. Do dzisiaj krytyczna refleksja nad demokracją, rozumianą zarówno jako pewna idea porządkująca życie społeczne, jak i konkretny ustrój polityczny, odwołuje się, jako do swego źródła, do refleksji starożytnej. W tym kontekście najczęściej przywoływani są Heraklit z Efezu czy Platon…
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2019, 10, 32; 5-6
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół antropologicznych założeń transhumanizmu
About Anthropological Assumptions of Transhumanism
Autorzy:
Misztal, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119572.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
transhumanizm
antropologia
natura ludzka
dualizm
Opis:
Insofar as transhumanism can be seen as a consequence of the undermining of traditional anthropological beliefs by scientific discoveries and technological progress, the issues of philosophical anthropology should be considered as one of its central themes. In this context, I try to answer why there is a lack of more systematic and thorough presentation of said issues in transhumanist discourse.
O ile transhumanizm postrzegać można jako konsekwencję zakwestionowania przez odkrycia naukowe i postęp technologiczny dominujących, tradycyjnych wyobrażeń o kondycji ludzkiej, o tyle zagadnienia antropologiczne należałoby uznać za jeden z jego centralnych wątków. W tym kontekście, próbuję w artykule odpowiedzieć na pytanie o powody, dla których zagadnienia te nie doczekały się w transhumanistycznym dyskursie pełniejszej i systematycznej ekspozycji.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2019, 46, 3; 107-124
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja umowy społecznej i natury człowieka u J.J. Rousseau w świetle teorii pożądliwości mimetycznej R. Girarda
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706196.pdf
Data publikacji:
2012-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
umowa społeczna
natura ludzka
przemoc
pożądliwość
rozum
Opis:
Artykuł stawia pytanie o genezę umowy społecznej w kontekście natury człowieka. J.J. Rousseau wskazuje na „nieszczęśliwy przypadek rozumu” jako przyczynę przemocy i jednocześnie konieczności contrat social. Dla Platona elementem konstytuującym naturę człowieka i sprawiającym konieczność umowy społecznej jest pożądliwość i dlatego, odwrotnie niż u Rousseau, tylko rozum i jego prawidłowa formacja może być gwarantem społecznego pokoju i sprawiedliwości. We współczesnej myśli R. Girarda contrat social może zostać zdefiniowany jako element kultury będący mechanizmem obronnym przed przemocą, która jest efektem pożądliwości. Girardowska pożądliwość nie stanowi jednak metafizycznego elementu ludzkiej natury, jak ma to miejsce u Platona, ale posiada charakter mimetyczny.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 373-387
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Homososi są wśród nas czy homosos jest w nas? Próba konfrontacji myśli Aleksandra Zinowiewa i Józefa Tischnera o sytuacji człowieka w świecie
Homososi Among Us or Homosos Inside Us? Confronting Aleksander Zinowiew's and Józef Tischner's Thoughts on the Condition of Man in the World
Autorzy:
Mizdrak, Inga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036194.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
natura ludzka
jednostka
homosos
wolność
human nature
individual
freedom
Opis:
Współczesny spór o naturę człowieka, rozgrywający się na płaszczyźnie etycznej, aksjologicznej, społecznej, religijnej czy kulturowej, w sposób wyraźny jest skontekstualizowany, co oznacza, iż człowiekowi można przyglądać się z bardzo różnych perspektyw, przybliżając się w dookreślaniu jego istoty. Wydaje się, iż ważnym przyczynkiem antropologicznym w ujmowaniu człowieka staje się pojęcie homososa, które w niejednoznaczny i skomplikowany sposób odwołuje się do profilu specyficznego „typu” jednostki, będącej ucieleśnieniem z jednej strony człowieka radzieckiego (sowczłeka), sługi i beneficjenta komunizmu, z drugiej zaś kogoś, kto staje się reprezentantem zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze. Projekt „nowego człowieka”, jak go określa Aleksander Zinowiew, oraz „klient komunizmu”, o którym pisze Józef Tischner, nie są tymi samymi określeniami homo sovieticusa, wskazują bowiem na odmienne aspekty ludzkiej natury i odsyłają do różnych zagadnień antropologicznych. Stąd niniejsze rozważania oscylują wokół analityki „ja” homososa, wydobywając zeń to, co zagraża współcześnie człowiekowi. Podstawowym pytaniem analizy staje się kwestia, na ile homosos jest bytem zredukowanym do kontekstu systemu komunistycznego, a na ile można mówić o „etosie” homososa zasymilowanego przez współczesnego człowieka.
The contemporary debate on the nature of man, carried out on the ethical, axiological, social, religious or cultural grounds, is contextualized, which means that a human being can be viewed from many different perspectives, in order to get closer to the true definition. It seems that the definition of homosos, which refers to a particular “type” of individual, a member of the Soviet Union (sowczłek), a servant and a beneficiary of communism, as well as a representative of phenomena occurring in contemporary culture, is an important factor in the description of man. The project of a “new man”, as described by Zinowiew, and the “client of communism”, as described by Tischner, are not the same descriptions of homo sovieticus. They indicate different aspects of human nature and refer to different anthropological ideas. This is the reason why this paper revolves around the analysis of the “I” of the homosos and bringing out the resulting dangers for human beings of today. The basic question is to what extent is homosos an entity reduced to the context of the communist system, or maybe there is a homosos “ethos”, assimilated by the contemporary human.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 11; 191-203
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KARA. SAMODOSKONALENIE. BEZPIECZEŃSTWO. KONFUCJUSZ I PLATON O WYCHOWANIU CZŁOWIEKA I OBYWATELA
Autorzy:
Leszek, Sosnowski,
I, Wójcik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/890943.pdf
Data publikacji:
2018-08-21
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
filozofia chińska
konfucjanizm
legizm
natura ludzka
wolność
kara
bezpieczeństwo
Opis:
Artykuł ma charakter porównawczy w aspekcie zachodniego (Grecja) i wschodniego (Chiny) podejścia do karania w kontekście bezpieczeństwa i poprawiania siebie. W obszarze rozważań staje więc problem wzajemnych relacji natury ludzkiej i prawa stanowionego lub obyczajowego jako głównych obszarów rozważań. W przypadku filozofii chińskiej jest to kontekst skuteczności rządzenia oraz możliwości zapewnienia bezpieczeństwa i pokoju społecznego. Prezentowane są poglądy Konfucjusza, Mencjusz, Xunzi oraz przedstawicieli Szkoły Prawniczej. W przypadku greckim mamy do czynienia z poglądami Platona na temat demokracji, wolności i funkcjonowania człowieka.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2014, 16; 439-456
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizja natury ludzkiej u Hobbesa i Rousseau w świetle współczesnych nauk
Autorzy:
Stępnik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705859.pdf
Data publikacji:
2012-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
J.J. Rousseau
T. Hobbes
natura ludzka
stan natury
Opis:
Celem artykułu jest skonfrontowanie poglądów na naturę ludzką i stan natury Hobbesa i Rousseau z wynikami nauk szczegółowych. Prowadzi to do następujących konkluzji. 1) Podzielana przez obu myślicieli teza o aspołecznym i samotniczym charakterze człowieka pierwotnego jest fałszywa. 2) Fałszywa jest teza Rousseau o tym, że w stanie natury ludzie są równi, wolni, szczęśliwi, nie znają hierarchii, własności prywatnej, są pokojowo nastawieni, a dopiero rozwój kultury i cywilizacji przyczynia się do powstania zachowań agresywnych. Bliższe prawdy wydaje się stwierdzenie Hobbesa, że w stanie natury ludzie są egoistyczni, agresywnie walczą o zasoby i miejsce w hierarchii. 3) Istnieją pewne podstawy do tego, aby uznać tezę Rousseau o wrodzonej skłonności do altruizmu (w każdym razie pewnych jego rodzajów), ale z zastrzeżeniem, że w wypadku człowieka wrodzone mechanizmy powstrzymujące agresję działają słabiej niż w wypadku innych zwierząt. 4) Czynniki kulturowe mogą wpływać różnorako na pierwotne mechanizmy wyzwalające agresję. Nie ma zatem racji Rousseau, dostrzegając jedynie negatywne aspekty działania kultury i cywilizacji.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 389-402
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między ludzką naturą a esencjalizmem. Fragmenty „Unfinished Dialogue”
Essentialism and Human Nature. Excerpts from “Unfinished Dialogue”
Autorzy:
Berlin, Isaiah
Polanowska-Sygulska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531731.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Isaiah Berlin
Unfinished Dialogue
esencjalizm
natura ludzka
essentialism
human nature
Opis:
W tekście zamieszczono fragmenty książki Isaiaha Berlina oraz Beaty Polanowskiej-Sygulskiej „Unfinished Dialogue”, która ukazała się w Nowym Jorku w 2006 r. Fragmenty te obejmują jeden z listów brytyjskiego filozofa skierowany do autorki w roku 1986 i opublikowany wcześniej w „The New York Review of Books” oraz zapis rozmowy przeprowadzonej w 1988 r. pomiędzy Isaiahem Berlinem, Johnem Grayem a autorką.
The text consists of the excerpts from a book “Unfinished Dialogue” by Isaiah Berlin and Beata Polanowska-Sygulska published in New York in 2006. The passages include one of the letters that the British philosopher wrote to Beata Polanowska-Sygulska in 1986, printed earlier in „The New York Review of Books”, and a transcript from a discussion between Isaiah Berlin, Beata Polanowska-Sygulska and John Gray that took place in 1988.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 5-19
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja i mizantropia. Przemiany wyobrażeń na temat ludu a problem intelektualnego uprawomocnienia demokracji
Democracy and Misanthropy. Changes in Perceptions of the People and the Problem of Intellectual Legitimacy of Democracy
Autorzy:
Nowak, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013576.pdf
Data publikacji:
2020-08-06
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Oświecenie
demokracja
mizantropia
natura ludzka
Enlightenment
Democracy
Misanthropy
Human Nature
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem tego artykułu jest analiza związku między wy‑ obrażeniami z zakresu antropologii filozoficznej a problemem intelektualnej prawomocności demokracji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, jaki jest związek między poglądami na temat natury ludzkiej a sto‑ sunkiem do demokracji. Analizuję ten problem interpretując klasyczne dzieła z zakresu myśli politycznej. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia jest konstatacja: niechęć wobec demo‑ kracji wyrastała w dużej mierze z mizantropii. Demokracja nie była uznawana za ustrój godny poparcia, ponieważ nie wierzono w racjonalność zwykłego czło‑ wieka i jego zdolność do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym. Ta sytuacja zmienia się w epoce Oświecenia, kiedy to podważono pesymizm antropologiczny i sformułowane zostały teorie stanowiące podstawę dla idei intelektualnej prawomocności demokracji. Późniejszy bieg wypadków w du‑ żym stopniu te teorie zakwestionował, ale mimo to demokracja na Zachodzie uznawana jest za jedyną prawomocną formę rządu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza prowadzi do sformułowania poglądu o paradoksalnym charakterze współczesnej demokracji. Z jednej stro‑ ny, istnieje konsensus co do intelektualnej prawomocności demokracji, z dru‑ giej – w teorii i praktyce powszechnie kwestionowana jest zdolność zwykłego człowieka do rozumnego uczestnictwa w życiu publicznym. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki analizy powinny skłonić politologa do zmiany sposobu rozumienia charakteru współczesnej demo‑ kracji. Ustrój ten nosi nazwę demokracja, ale wydaje się mieć coraz mniej wspól‑ nego z nadziejami tych autorów, którzy sformułowali jej intelektualne założenia.
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to analyse the relationship between ideas of philosophical anthropology and the problem of intellectual legitimacy of democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS:  In the article I am trying to answer the question, what is the relationship between views on human nature and attitude to democracy. I analyse this problem by interpreting classic works of political thought. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point is the statement: aversion to democracy arose largely from misanthropy. Democracy was not considered as intellectually legitimate regime, because it was not believed in the rationality of an ordinary person and his ability to participate responsibly in public life. This situation changes during the Enlightenment, when anthropological pessimism was undermined, and the theories underlying the idea of the intellectual legitimacy of democracy were formulated. The later course of events largely questioned these theories, but nevertheless democracy in the West is considered as the only legitimate form of government. RESEARCH RESULTS: This leads me to a view on the paradoxical nature of modern democracy. On the one hand, there is a consensus regarding the intellectual legitimacy of democracy. On the other hand, in theory and practice, the ability of ordinary people to participate reasonably in public life is commonly questioned. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The results of the analysis should prompt the political scientist to change the way of understanding the nature of modern democracy. This system is called democracy, but it seems to have less and less to do with the hopes of those authors who formulated its intellectual assumptions.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 34; 13-26
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanizm a rozwój praw człowieka
Transhumanism and Human Rights Development
Autorzy:
Smyczek, Sara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119569.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
transhumanizm
prawa człowieka
natura ludzka
transhumanism
human rights
human nature
Opis:
The development of genetic engineering, artificial intelligence and new technologies is a contemporary concern regarding its impacts on the idea of humanity and, particularly in law, on the idea of human rights. The aim of the paper is to formulate the conceptual scope of the posthumanitarian subject, which becomes an important contribution to the study of a wider problem, which is the question about the direction of development of human rights and freedoms in the era of posthumanitary. Through the analysis of theoretical views, the author attempts to establish a connection between the concept of a human nature and the idea of human rights in order to verify belonging to the human species as the main measure for choosing entities that are entitled to human rights and freedoms.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2019, 46, 3; 125-137
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diablo piękny
Devilishly beautiful
Autorzy:
Piwnikiewicz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514904.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
Hannibal Lecter
beauty
ugliness
good
evil
piękno
brzydota
dobro
zło
natura ludzka
Opis:
This article’s thesis was an intention to analyze Hannibal Lecter’s way of thinking about beauty. The character of Thomas Harris’ novels series takes on the role of murderer-artist, who creates gruesome installations made of human bodies and prepares exquisite, cannibalistic delights. The first part of the article is a reflection on the possibility of a complete separation of ethics to aesthetics. It is an attempt to answer the question whether evil can be beautiful or just wear the beautiful mask. In the next part the author analyzes Hannibal’s artistry both in the Thomas Harris’ novels and their film adaptation by Bryan Fuller through the prism of Nietzsche's conception of art. The end of the article introduces the spiritual thread for discussion of aesthetics works by genius killer. Their beauty has signs of devilishness. Ambivalent feelings felt by recipients of Dr. Lecter’s art, bear the marks of moral warning.
Źródło:
Amor Fati; 2016, 1(5); 149-164
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do principles of natural law depend on conceptions of human nature?
Autorzy:
Nedevska, Jasmina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430985.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
natural law
human nature
Finnis John
Miller David
prawo naturalne
natura ludzka
Opis:
This article deals with the “is” – “ought” question in the Thomist natural law tradition. The 20th century revival of natural law theory, in jurisprudence and political theory, has placed its foundations under scrutiny. Do principles of natural law depend on conceptions of human nature? If so – how? Two central claims are made in this article. First, I put forth that there is no obvious position on human nature among contemporary natural law theorists. Some thinkers argue that a natural law doctrine must not rely on accounts of human nature at all. Such is the view of John Finnis, who has been particularly influential in shaping a present understanding of natural law. Several theorists of the tradition, however, find a certain kind of dependence necessary and vehemently argue against Finnis’ interpretation. I suggest, secondly, using a distinction made by David Miller, that the disagreement on human nature is not substantial, but rests on whether one speaks of “dependence” as a matter of logical entailment, as Finnis’ does, or as presuppositional grounding, which seems to be the concept employed by his critics. I argue that one may safely deny that normative principles are derived from accounts of human nature (rejecting the former kind of dependence), while also presupposing that human nature conditions those principles (assuming dependence of the latter kind). Lastly, I put forth two questions that arise for natural law theorists, if they wish to maintain this position.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 2; 95-114
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektowanie osób? O depersonalizacji człowieka we współczesnym transhumanizmie
Designing Persons? On Depersonalisation of the Human Being in Modern Transhumanism
Autorzy:
FERDYNUS, Ks. Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047072.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
depersonalizacja, transhumanizm, natura ludzka, biomedyczne doskonalenie
depersonalisation, transhumanism, human nature, biomedical enhancement
Opis:
Osiągnięcia nauk biomedycznych pozwalają obecnie ingerować w naturę ludzką w stopniu, w jakim wcześniej nie było to możliwe. Zwolennicy takich działań, zwłaszcza transhumaniści, starają się przekonywać, że kierunek ingerencji wyznaczony przez postęp technologiczny jest nieuchronny, a wszelkie wątpliwości związane z biomedycznym doskonaleniem człowieka okazują się pozbawione wystarczających racji. Celem artykułu jest próba rozważenia, czy realizacja zgłaszanego przez transhumanistów postulatu przekształcenia człowieka w postczłowieka stanowiłaby akt depersonalizacji. Przeprowadzone analizy pokazują, że można tu mówić o depersonalizacji w dwojakim sensie: o próbie zanegowania właściwego i pełnowartościowego odniesienia do osoby (a więc o deprecjonowaniu miłości bezwarunkowej) oraz o instrumentalizacji ludzkiego życia.
Achievements of biomedical science allow us to interfere with human nature to a larger extent than ever before. Supporters of such activities, especially transhumanists, hold that technological progress determines an inevitable direction of such interference and all doubts related to biomedical improvement of the human being lack sufficient grounds. The article considers whether the transhumanist demand for a transformation of the human being into the ‘post-human’ being involves depersonalisation. The conducted analyses show that in the case of transhumanism we would be dealing with twofold depersonalisation of the human being: firstly, the transhumanist postulates jeopardize the attitude of unconditional love, which is the only proper attitude towards the human person, and, secondly, they objectify human life, which as such is unobjectifiable.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 4 (116); 188-200
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeciw zamykaniu przyszłości
Against the Closure of the Future
Autorzy:
Leder, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009720.pdf
Data publikacji:
2020-10-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophical anthropology
critique of capitalism
human nature
antropologia filozoficzna
krytyka kapitalizmu
natura ludzka
Opis:
Niniejszy artykuł recenzyjny jest dyskusją z książką Bartosza Kuźniarza Król Liczb. Szkice z metafizyki kapitalizmu (Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego, 2020).
The book review: Bartosz Kuźniarz. 2020. Król Liczb. Szkice z metafizyki kapitalizmu. Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2020, 37, 3
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ Rousseau na pierwszą teorię ewolucji Jeana-Baptiste’a Lamarcka
Autorzy:
Popowicz, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706105.pdf
Data publikacji:
2012-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
J.-J. Rousseau
J.-B. Lamarck
G.-L. Buffon
ewolucja
nierówność,natura ludzka
Opis:
Twórca pierwszej teorii ewolucji Jean-Baptiste Lamarck pozostawał pod silnym wpływem Rousseau, zwłaszcza jego Rozprawy o pochodzeniu i podstawachnierówności między ludźmi. Wpływ ten jest szczególnie widoczny w jego książce Système analytique des connaissances positives de l’homme (1820), w której przedstawił swe poglądy na ewolucję człowieka od stanu natury do stanu cywilizacji. Jego najważniejsze wnioski zasadniczo pokrywają się z wnioskami Rousseau.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 327-333
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wcielenie, historia i postludzki sposób produkcji.
Incarnation, history and posthuman mode of production
Autorzy:
Kuźniarz, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009714.pdf
Data publikacji:
2020-10-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophical anthropology
critique of capitalism
human nature
antropologia filozoficzna
krytyka kapitalizmu
natura ludzka
Opis:
Niniejszy tekst stanowi odpowiedź autora na opublikowaną również w niniejszym numerze Praktyki Teoretycznej (189–196) polemiczną recenzję książki Król liczb. Szkice z metafizyki kapitalizmu, autorstwa prof. Andrzeja Ledera.
Author’s response to the polemical review of the book Król liczb. Szkice z metafizyki kapitalizmu, by prof. Andrzej Leder and published in this issue of Praktyka Teoretyczna, 189–196
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2020, 37, 3
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gombrowicz Hobbesem podszyty. Iwona, księżniczka Burgunda w świetle filozofii politycznej
Autorzy:
Śniowska, Dagmara Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420511.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Witold Gombrowicz
natura ludzka
nauki o polityce
literaturoznawstwo
human nature
political sciences
literary studies
Opis:
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to show the interdisciplinary way of interpretation of Witold Gombrowicz’s works. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: There has been discussed the issue of concept of human nature. I analysed the first Gombrowicz’s drama entitled Ivona, Princess of Burgundia. The context of my considerations are the concepts by Aristotle and Thomas Hobbes linked with the political aspects of human nature. The applied methodology includes thus both political science and literary studies research tools. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: First, there has been presented the discussion between classical and modern perception of human nature. Then, the behaviours of characters has been confronted with the concepts of the aforementioned political thinkers. RESEARCH RESULTS: It turns out that it is impossible to determine clearly which one of the philosophical concepts was closer to the idea of Ferdydurke’s author. However, it can be stated that analysis of Gombrowicz’s dramas is more natural from the Hobbes’ perspective. Nevertheless, some nuances indicate that Gombrowicz’s works can also be successfully discussed with reference to Aristotle’s political thought. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: Confrontation of the reflections expressed by the author of Ferdydurke with the achievements of political science can broaden both literary studies and political science horizons. The context of discussion ’nature versus nurture’ will be an interesting way of further analysis.  
CEL NAUKOWY: Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie interdyscyplinarnej drogi interpretacji dzieł Witolda Gombrowicza. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Omawiam w nim problematykę obrazu władzy i człowieka wyłaniającego się z twórczości autora Ferdydurke. Analizie poddałam pierwszy dramat Gombrowicza, zatytułowany Iwona, księżniczka Burgunda. Kontekstem do niniejszych rozważań są koncepcje Arystotelesa oraz Thomasa Hobbesa odnoszące się do polityczności natury ludzkiej. Zastosowana metodologia obejmuje więc zarówno politologiczne, jak i literaturoznawcze narzędzia. PROCES WYWODU: Przedstawiłam zarys dyskusji pomiędzy klasycznym i nowożytnym postrzeganiem natury człowieka, a następnie – skonfrontowałam działania wybranych bohaterów z omawianymi stanowiskami wspomnianych myślicieli politycznych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Okazuje się, że nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, która z filozoficznych koncepcji była bliższa autorowi Ferdydurke. Można jednak uznać, że bardziej naturalne wydaje się analizowanie dzieł Gombrowicza w odniesieniu do myśli politycznej Hobbesa. Pewne jednak niuanse wskazują na to, że twórczość Gombrowicza omawiać można również z powodzeniem w kontekście koncepcji antycznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konfrontowanie przemyśleń Witolda Gombrowicza z dorobkiem nauk o polityce może poszerzyć zarówno politologiczne, jak i literaturoznawcze horyzonty. Interesującym kierunkiem dalszych analiz może być odniesienie do szerszego kontekstu, a mianowicie: sporu „natura versus kultura”.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2019, 10, 32; 73-86
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura ludzka w narracji posthumanizmu dystopijnego.
Human Nature in the Narrative of Dystopic Posthumanism.
Autorzy:
Misztal, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952087.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
posthumanizm
biokonserwatyzm
natura ludzka
biotechnologia
Fukuyama
Kass
Sandel Habermas
biotechnology
posthumanism
bioconservatism
human nature
Opis:
Dla przedstawicieli posthumanizmu dystopijnego dokonujący się na naszych oczach postęp w dziedzinie tzw. biotechnologii, obok nadziei na rozwiązanie szeregu problemów, niesie ze sobą także szereg niebezpiecznych konsekwencji: groźbę modyfikacji istniejącego porządku społecznego, podkopania obowiązujących norm moralnych, konieczność zmiany rozumienia naszej tożsamości. Dla myślicieli takich, jak Fukuyama, Kass, Sandel czy Habermas, niebezpieczeństwa te związane są z naturą ludzką. Stąd też prognozowane kierunki postępu naukowo-technicznego interpretują oni jako zagrożenie dla tej natury. W prezentowanym tekście przyglądam się, w jaki sposób wykorzystują oni pojęcie natury ludzkiej w swoich argumentacjach.
For the prominent figures of dystopic posthumanism biotechnological progress means not only new possibilities of solving the most nagging problems, but also many extremely dangerous consequences: a modification of social organization, an undermining of morality, and some changes in the way we understand our identity. Thinkers such as Fukuyama, Kass, Sandel and Habermas consider those consequences as a threat to human nature. In the article I examine the way they construct the latter notion (i.e. human nature) in their arguments.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 71-89
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura ludzka jako zagubiona owca w nauczaniu Ojców Kościoła
Human nature as the lost sheep according to the Fathers of the Church
Autorzy:
Przyszychowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612272.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Ojcowie Kościoła
natura ludzka
zagubiona owca
Fathers of the Church
human nature
lost sheep
Opis:
It may seem that the main goal of the parable of the lost sheep (Mt 18, 12-14; Lk 15, 4-7) is to make us aware how much God loves sinners and how deeply He wants to regain them. The Fathers of the Church, of course, knew that kind of interpretation, nevertheless very early in history they started to apply a completely different explanation to the lost and found sheep. Already in the 2nd century we can find the statement that the sheep is not a single sinner but the entire human nature, which got lost through the original sin committed by Adam and was found and renewed thanks to the incarnation of God’s Son. In the Antiquity, it was universally believed that human life had a common dimension. That belief was a great part of ancient philosophy as well as the biblical tradition. Some of the Fathers understood the communion even deeper than others as they imagined the humanity as a living organic entity. The concept of the ontological unity of human nature was developed mostly by three Fathers: Irenaeus (2nd century), Methodius of Olympus (died c. 311) and Gregory of Nyssa (died c. 394). All three of them used the parable of the lost sheep as an example that could explain this doctrine. Besides, two more Fathers, Origen and Ambrose of Milan, spoke about the unity of the humanity when they explained the parable of the lost sheep, though their interpretation of this unity is completely different. However all five Fathers have something in common, which allows me to compare their deliberations on the parable together.
Źródło:
Vox Patrum; 2012, 57; 521-533
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nie)ludzka natura człowieka w literaturze faktu II wojny światowej
The Image of (In)humanity in the World War Nonfiction
Autorzy:
Grodecka, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038954.pdf
Data publikacji:
2018-10-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
człowiek
człowieczeństwo
natura ludzka
II wojna światowa
human
humanity
human nature
World War II
Opis:
Artykuł ukazuje złożoność, a jednocześnie problematyczność natury ludzkiej. Jego cel to próba odpowiedzi na pytanie, kim jest człowiek i co kryje w sobie jego natura, skoro motywuje go do zła, które według innych pewnych kryteriów nazywa się dobrem. Tego typu wątpliwości nasuwają się, gdy sięgamy do okresu II wojny światowej, która zaznaczyła się w historii szczególnie jako czas hitlerowskiego ludobójstwa, choć każda epoka ukazuje człowieka z różnej perspektywy, podkreślając zarówno jego dobre, jak i złe strony. Poeci, pisarze, artyści od zarania dziejów próbują w swej twórczości nakreślić obraz człowieka, tak byśmy mogli lepiej zrozumieć nie tylko siebie, ale i drugą osobę.
The article describes the complex and problematic nature of man. The aim of the book is to answer the question: what is the man? What hides deep in the nature of man if it justifies people to do evil, by some others considered to be good. These kind of questions come to mind when we investigate WWII that marked its place in human history as the moment of Nazi genocide; although we should remember that every era shows the man from various perspectives, emphasizing both the good and the evil. From the very beginnings of mankind, poets, writers, and artists try to capture the picture of man, so we could better understand not only ourselves but the other people, as well.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 23, 4; 109-132
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moral views of an analytic philosopher
Moralista i analityk
Autorzy:
Górnicka-Kalinowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097282.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
duty
human nature
religion
evil
conscience
value
obowiązek
natura ludzka
religia
zło
kara
sumienie
wartość
Opis:
Autor przedstawia niektóre wątki filozofii moralnej profesora Wolniewicza. Na uwagę zasługuje jego myślowa niezależność oraz łączenie postawy analitycznej z moralistyką. Teorię wartości Wolniewicza należy określić jako umiarkowany laicki absolutyzm o słabych podstawach metafizycznych. Choć system normatywny filozofa wydaje się stanowiskiem oświeconego liberała, odnaleźć w nim można kilka kontrowersyjnych twierdzeń, m.in. wiarę w istnienie ontologicznego zła oraz zgodę na karę śmierci.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 339-347
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Essentials of Wolniewicz’s thought
Myśl Wolniewicza. Zrąb systemu
Autorzy:
Okołowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097308.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Bogusław Wolniewicz
system
metaphysics
rationalism
pessimism
human nature
values
metafizyka
racjonalizm
pesymizm
natura ludzka
wartości
Opis:
W pismach Bogusława Wolniewicza tkwi filozoficzny system. Należy go wydobyć – poprzez rekompozycję dzieła, które jawi się jako rozdrobnione na 600 publikacji i audycji. Jest to system typu pitagorejsko-manichejskiego, albo mówiąc inaczej, leibnizjańsko-augustyńskiego. Profesor określał swoją filozofię merytorycznie jako racjonalizm tychiczny. Głosi on, że światem i człowiekiem włada los (zwłaszcza natura ludzka, z rysem także diabelskim), a rozum – pozwalający dzięki logice świat odwzorować – świadom jest swej znikomości wobec świata bezkresu. Stanowisko takie pozostaje w myśli współczesnej rzadkością, choć nie jest nią w skali dziejów; jest w wyraźnej opozycji do dominujących dziś racjonalizmu scjentystycznego i irracjonalizmu. Z tego powodu – tj. bezsensowności wielu swych tez dla oponentów – niewidoczna staje się spójność logiczna i ekstensywność zakresowa, składające się na system filozoficzny Wolniewicza.Fundamentem systemu Wolniewicza jest metafizyka sytuacji, wzięta od Wittgensteina, chociaż znacznie rozbudowana. To rozbudowanie nie stanowi wszak największego osiągnięcia Wolniewicza. Metafizyka sytuacji to organon – narzędzie myślenia tylko, służące wydobyciu najistotniejszych i najbardziej skrytych prawd o świecie. Dzięki niemu i nowoczesnej logice styl myślowy Wolniewicza szerszy jest od tradycyjnych: na przykład, mieści w sobie zarówno chrześcijańską aksjologię i antropologię, jak i socjologię Marksa. Budzi to zdziwienie i opór myślących zachowawczo, a nie powinno. „Prawda zawsze zgadza się z prawdą” – mówi Wolniewicz. U Wolniewicza liczy się cały system, a w nim głównie obiektywistyczna i absolutystyczna filozofia wartości oraz pesymistyczna filozofia człowieka (obie chrześcijańskiej proweniencji). System Wolniewicza można sobie wyobrażać na podobieństwo katedry o wielu wieżach, konsekwentnie budowanej przez niemal 70 lat z licznych i precyzyjnych tez. Główne wieże – to ontologiczno- teologiczna, antropologiczna i aksjologiczna (filozofii praktycznej, objawiająca powinności człowieka); pozostałe kilkanaście mniejszych odpowiadałoby subdyscyplinom – jak epistemologia, filozofia kultury, filozofia religii, estetyka itp. Da się powiedzieć krótko: metafizyczność filozofii Wolniewicza sprowadza się do uznawania wybranych klasycznych oraz formułowania oryginalnych własnych sądów syntetycznych a priori. Zawarte są one w strukturze logicznej języka, a język – w strukturze ludzkiego genotypu (DNA). Do najogólniejszych prawd o świecie można zatem dotrzeć by continuous thinking, chociaż to przywilej szczególnego geniuszu. Oryginalność i wielkość Bogusława Wolniewicza leżą w jego systemie; należy on do koryfeuszy rozumu teoretycznego i zarazem rozumu praktycznego swojej epoki.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 239-266
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie w kontekście etyki Edwarda Abramowskiego
Совесть в контексте этики Эдварда Абрамовского
Conscience in the Context of Edward Abramowski’s Ethics
Autorzy:
Olech, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497582.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
etyka
sumienie
natura ludzka
metafizyka
этика
совесть
человеческая натура
метафизика
ethics
conscience
human nature
metaphysics
Opis:
В статье автор представляет попытку Абрамовского объединить в один общий этос разные, почти что противоположные, моральные концепции: общественную этику братства и индивидуалистическую этику развивающихся удовольствий. В связи с этим понятие совести появляется у философа не только на основе опыта абсолютного идеала сообщества всех людей, но также в перспективе сферы человеческих потребностей. Оно исполняет роль инстанции определяющей курс действия в случае антиномии между индивидуальным и общественным благом.
In the article the author makes an endeavour to present Abramowski’s attempt to merge two different moral concepts, which may be considered as contradictory, into one common ethos: social ethics of brotherhood with individualistic ethics of developing pleasures. On account of this, the notion of conscience occurs to the philosopher not only in the context of experiencing the absolute ideal of community of all people, but also in the perspective of the sphere of human needs. It fulfills the role of the authority which maps out the way of acting in case of the antinomy of individual’s good and social good.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 193-200
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja przebóstwienia w systemie Jana Szkota Eriugeny
The concept of deification in Eriugena’s philosophical system
Autorzy:
Grzegorzyca, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068988.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Eriugena
Bóg
Stwórca
stworzenie
natura ludzka
powrót
przebóstwienie
God
Creator
creation
human nature
return
deification
Opis:
W systemie filozoficznym Jana Szkota Eriugeny wszystko, co istnieje, to natura złożona z bytów i niebytów. Poznawalne dla ludzkiego intelektu części natury to byty, natomiast niepoznawalne (w sensie absolutnym) części natury to niebyty. Bytem jest zmysłowa część natury ludzkiej oraz rzeczywistość materialnych form. Dla ludzkiego intelektu Niebytem jest Bóg oraz ustanowione przez Niego prymordialne przyczyny i materia (w swej istocie). Bóg stworzył wszystko z niczego w ludzkiej naturze. Nierozumny wybór człowieka doprowadził do upadku ludzkiej natury i stworzenia, które z doskonałości przeszło do istnienia w świecie doczesnym. Syn Boży – Bóg-Logos stał się człowiekiem, który dokonał odkupienia ludzkości. W ostatecznych czasach rzeczywistość materialna zostanie zniesiona i stworzenie w ludzkiej naturze dostąpi powszechnego powrotu do pierwotnej doskonałości. Ludzkie intelekty dokonają własnego – ostatecznego (samo)sądu i wybrani skierują się ku Stwórcy. Następnie dojdzie do przebóstwienia wybranych – zjednoczenia stworzenia ze Stwórcą bez zmieszania natur, bez zniesienia fundamentalnych różnic ontologicznych oraz bez panteizmu, który w tej koncepcji jest wykluczony. Przebóstwieni będą kontemplować Boga, co oznacza, że będą wiecznie poznawać Niepoznawalnego. Wydaje się, że nawet dla ludzi zgłębiających załomy filozoficznej wiedzy o Bogu w XXI wieku ta szczęśliwa wizja przebóstwienia, które będzie nieustannym procesem poznawania Niepoznawalnego, może być atrakcyjna.
In the philosophical system of Eriugena, everything that exists is a nature that is composed of entities and non-beings. Entities are the part of nature that people can know. Non-beings are the part of nature which is unknowable by man. Being is the sensual part of human nature and material reality. For the human intellect, God, original causes and matter are non-beings. God created everything out of nothing in human nature. The unreasonable choice of man led to the fall of human nature and creation, which passed from perfection into existence in the material world. The Son of God became a man and brought about the salvation of humanity. In its last days, material reality will cease to exist and creation in human nature will come to a universal return to original perfection. Human intellects will make their own judgment and the chosen ones will turn to God. Then the deification of the elect will take place. There will be the unification of the creation with the Creator without confusion of natures, without removing fundamental ontological differences, and without pantheism, which in this concept is impossible. The divinities will contemplate God, which means that they will eternally know the unknowable. This happy vision of divinization, which is a continuous process of learning about God, may be attractive even for people interested in philosophical knowledge about God in the twenty-first century.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 35-60
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Is There Any Morality Here? Richard Posner’s Economic Approach to Judge Behavior
Czy jest tutaj jakaś moralność? Ekonomiczne podejście Richarda Posnera do zachowań sędziowskich
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348183.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
judicial behavior
human nature
Posner
behavioral jurisprudence theory
zachowania sędziowskie
natura ludzka
teoria jurysprudencji behawioralnej
Opis:
Richard A. Posner in American jurisprudence is known mainly for his research on the economic analysis of law. Its purpose is to force the view that morality is not the most important value in law – this value is the maximization of goods. Posner believes that the relationship between morality and law begins and ends with lectures on law. The texts, judgments, and above all class discussions shape the morality of lawyers. And that’s it. Law enforcement lawyers who issue opinions and decisions always pursue only one goal. This goal is to maximize goods. These goods vary, but they all stem from the economic understanding of maximizing happiness. The creator of the economic theory of goods maximization in the process of human decision-making is Gary S. Becker. From his views and works, Posner derives the conceptual framework, methodology, and assumptions of the economics of law. Becker’s views are based in part on Jeremy Bentham’s utilitarianism. Linking these concepts to the law means Posner will have a different vision of man and his nature than most American thinkers. These studies are part of Posner’s thought and concern of judge behavior. The purpose of this article is to present Posner’s economic approach to judicial behavior as part of the currently thriving behavioral jurisprudence theory in American jurisprudence.
Richard A. Posner w amerykańskiej jurysprudencji znany jest głównie ze swoich badań nad ekonomiczną analizą prawa. Jej celem jest przeforsowanie poglądu jakoby moralność nie stanowiła najważniejszej wartości w prawie, tą wartością jest bowiem maksymalizacja dóbr. Posner uważa, że związek moralności z prawem zaczyna się i kończy na wykładach prawa. Teksty, orzeczenia, a przede wszystkim dyskusje prowadzone na zajęciach kształtują moralność prawników. I na tym koniec. Prawnicy stosujący prawo oraz wydający opinie i decyzje zawsze kierują się osiągnięciem tylko jednego celu. Celem tym jest maksymalizacja dóbr. Dobra te są różne, ale wszystkie wywodzą się z ekonomicznego rozumienia maksymalizacji szczęścia. Twórcą ekonomicznej teorii maksymalizacji dóbr w procesie podejmowania decyzji przez człowieka jest Gary S. Becker. To właśnie z jego poglądów i prac Posner czerpie ramy pojęciowe, metodologię i założenia ekonomii prawa. Poglądy Beckera są częściowo oparte na założeniach utylitaryzmu Jeremy’ego Benthama. Powiązanie tych koncepcji z prawem oznacza, że Posner będzie prezentował inną wizję człowieka i jego natury niż większość amerykańskich myślicieli. Badania te stanowią fragment myśli Posnera i dotyczą zachowań sędziowskich. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie ekonomicznego podejścia Posnera do zachowań sędziowskich, które stanowią element aktualnie prężnie rozwijającej się w amerykańskiej teorii jurysprudencji behawioralnej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 3; 255-269
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura ludzka w ujęciu Rogera Scrutona w kontekście wniosków etologicznych Jerzego Chmurzyńskiego
Human nature according to Roger Scruton in the context of Jerzy Chmurzyński‘s ethological conclusions
Autorzy:
Perz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076102.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
human nature
the peculiarity of man
ethology
evolution
culture
natura ludzka
osobliwość człowieka
etologia
ewolucja
kultura
Opis:
The article presents Scruton and Chmurzyński's views on human nature. Scruton's philosophical analysis and Chmurzyński's methodological compositionism in ethology lead the authors to similar conclusions, in opposition to the reductionist approach of sociobiology. The authors underline that the human being - as a result of biological evolution - has achieved the level unattainable even for most advanced animals. Humanity takes structure of behaviour, in which fulfilling biological imperatives is not suficient, as there appears space for free will with ethics and aesthetics. A human being is a person who cannot be described only in biological terms. This shows that the vision of humanity presented by Scruton gains a new argument in the form of classical ethology research and conclusions formulated on the basis of it by Chmurzyński.
Artykuł ukazuje przedstawienie ludzkiej natury przez Rogera Scrutona na tle prac polskiego etologa Jerzego Chmurzyńskiego. Analiza filozoficzna Scrutona i metodologiczny kompozycjonizm Chmurzyńskiego prowadzą obu autorów do zbieżnych wniosków, będących w opozycji do redukcjonistycznego podejścia socjobiologii. Pokazują, że natura człowieka jest wynikiem ewolucji biologicznej, która doprowadziła do poziomu rozwoju niedostępnego nawet dla najbardziej rozwiniętych zwierząt. Ludzie niepodlegają wyłącznie imperatywom biologicznym, posiadają wolną wolę, a wraz z nią etykę i estetykę. Istota ludzka jest osobą, której nie da się opisać wyłącznie w kategoriach biologicznych. Praca niniejsza ukazuje, że wizja człowieczeństwa Scrutona zyskuje dodatkową argumentację w postaci wniosków Chmurzyńskiego formułowanych na podstawie osiągnięć etologii klasycznej.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2021, 31; 271-287
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopoty z Feuerbachem
Autorzy:
Pencuła, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705457.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ateizm apologetyczny
naturalizm
L. Feuerbach
egoizm antropocentryczny
alienacja
czucie religijne
filozofia niemiecka
natura ludzka
poczucie zależności
Opis:
Ludwig Feuerbach, mimo że jego poglądy bywają omawiane na zajęciach kursowych z historii filozofii, wydaje się myślicielem niedocenianym. Najczęściej postrzega się go jako teoretyka premarksistowskiego i przesadnie eksponuje tylko te idee, które przejął od niego Marks i jego zwolennicy - zostaje tym samym zredukowany do zaledwie ogniwa pośredniego między filozofią Hegla i Marksa. Niemal jedynym wątkiem, za który się Feuerbacha ceni, jest jego filozofia negatywna, czyli krytyczna analiza religii tradycyjnych i koncepcja alienacji religijnej. Istotą mojego artykułu jest ekspozycja jego filozofii religii, wyjątkowej, jak na materialistę, czyli tych tez pozytywnych, które zwykle się przy charakterystyce Feuerbacha pomija, a które w moim odczuciu świadczą o jego oryginalności i wielkości. Na uwagę zasługuje przede wszystkim projekt naturalistycznego ateizmu religijnego oraz wskazanie na stałe źródło religii tkwiące w ludzkiej naturze. Uważam, że za te właśnie tezy należy się Feuerbachowi zasłużone miejsce w podręcznikach historii filozofii.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 137-154
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NATURA LUDZKA A RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA
HUMAN NATURE AND CULTURAL DIVERSITY
Autorzy:
Anna Łozińska, Natalia Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/479618.pdf
Data publikacji:
2015-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Inżynierii Bezpieczeństwa i Nauk o Pracy. Polskie Towarzystwo Profesjologiczne.
Tematy:
Francis Fukuyama
natura ludzka
różnorodność kulturowa
moralność
psychologia rozwojowa
human nature
cultural diversity
morality
developmental psychology
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie czego na temat natury ludzkiej może nauczyć nas obserwacja różnorodności kultur i sposobów życia ludzi. Rozważane są takie aspekty ludzkiego życia jak wiedza, szeroko pojęta moralność i współpraca które, jak pokazują badania, mają tendencję do znacznej międzykulturowej zmienności, ale także wykazują pewien stopień podobieństwa pomiędzy kulturami. W dociekaniach odnoszę się do najnowszych badań psychologii rozwojowej. Artykuł kończą wnioski własne dotyczące natury ludzkiej w kontekście różnorodności oraz próba oceny tego jak koncepcja natury ludzkiej F. Fukuyamy (2004) wytrzymuje próbę różnorodności kulturowej.
In the article I attempt to address the question what cultural diversity can teach us about human nature. Knowledge, morality and cooperation are that aspects of human life that tend to show both cultural diversity and similarity between cultures in certain respects. In the text the newest research in developmental psychology is invoked. Finally, in the article I try to asses how F. Fukuyama’s (2004) view on human nature withstand the test of cultural diversity and propose my own conclusions regarding human nature.
Źródło:
Problemy Profesjologii; 2015, 2; 99-112
1895-197X
Pojawia się w:
Problemy Profesjologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kreatywność antropologiczna
Anthropological creativity
Autorzy:
Kopciuch, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686754.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ludzka natura
kreatywność
wolność
human nature
creativity
freedom
Opis:
The paper deals with the general relation between different models of human nature and possible diverse senses of creativity. The main thesis says that because of various potential meanings of newness and creativity connected with it there is no such model that principally excludes the possibility of creative behavior. However, the most extreme sense of creativity is contained only in these anthropological models that negate the material nature of man. To justify this opinion, I refer especially to the concepts formulated by J. Ortega y Gasset and J.-P. Sartre.
Przedmiotem artykułu jest ogólna relacja między różnymi modelami ludzkiej natury a możliwymi różnymi sensami kreatywności. Gówna teza stwierdza, że ze względu na różne możliwe znaczenia nowości oraz związanej z nią kreatywności nie istnieje taki model, który by wykluczał możliwość zachowań kreatywnych. Jednakże najbardziej skrajny sens kreatywności zawierają tylko te modele, które negują materialną naturę człowieka określonej materialnie. W celu uzasadnienia takiego ujęcia odwołuję się szczególnie do koncepcji J. Ortegi oraz J.-P. Sartre’a.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2018, 7, 2; 44-55
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek i natura – alienacja czy integracja?
Autorzy:
Francuz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15053857.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
natura ludzka
biosfera
cywilizacja
rozum instrumentalny
alienacja
podmiot nowożytny
Kartezjusz
antropologia uboga
samotność epistemologiczna
nekrofilia
narcyzm
reintegracja
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 69-81
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optymizm antropologiczny w świetle nauki o grzechu pierworodnym
Anthropological Optimism in the Perspective of the Perspective of the Doctrine of Original Sin
Autorzy:
Przyślak, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1050489.pdf
Data publikacji:
2021-02-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
antropologia
transhumanizm
grzech pierworodny
natura ludzka
optymizm antropologiczny
osoba ludzka
anthropology
transhumanism
original sin
human nature
anthropological optimism
the human person
Opis:
Grzech pierworodny zniszczył naturę ludzką. Człowiek odkupiony przez Chrystusa ponosi ciągle konsekwencje tego zepsucia. Obserwując jednak współczesne społeczeństwo, można jednak odnieść wrażenie, że wielu myślicieli i naukowców zdaje się nie pojmować, czym w istocie są konsekwencje grzechu pierworodnego, przez co popadają w zbytni optymizm. Optymizm ten został nazwany przez autora optymizmem antropologicznym. Prezentując trzy przejawy tegoż optymizmu, autor szukał odpowiedzi na pytanie, czy nauka o grzechu pierworodnym wpływa jakoś na pojmowanie go i czy może ona pomóc ten optymizm ocenić. Stosując dostępne sobie metody, autor doszedł do wniosku, że prezentowany przez niego nurt myślowy stoi w sprzeczności z nauką o grzechu pierworodnym, co stanowi o jego fałszywości. Wynika stąd, że praktyczne zaaplikowanie optymizmu antropologicznego może prowadzić do poniżenia godności osoby ludzkiej, niezrównoważonego rozwoju człowieka, ustanawiania praw niezgodnych z właściwą godnością człowieka. Autor zauważa ostatecznie, że obecna sytuacja społeczna, wynikająca w dużej mierze z praktycznego wykorzystania idei optymizmu antropologicznego, wymaga ciągłego pogłębiania i odważnego przeciwstawiania się jej.
Original sin has destroyed human nature. Man redeemed by Christ is constantly suffering the consequences of this corruption. However, observing modern society, one can get the impression that many thinkers and scientists do not seem to understand what the consequences of original sin are, and thus fall into too optimism. This optimism was called by the author anthropological optimism. Presenting three manifestations of this optimism, the author sought the answer to the question whether the science of original sin somehow influences its understanding and whether it can help to assess this optimism. Using the methods available to him, the author came to the conclusion that the current of his thought contradicts the science of original sin, which constitutes its falsehood. It follows that the practical application of anthropological optimism can lead to humiliation of the dignity of the human person, unsustainable human development, and the establishment of rights incompatible with the proper human dignity. The author finally notes that the current social situation, which is largely due to the practical use of the idea of anthropological optimism, requires constant deepening and courageous opposition to it.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2020, 14, 2; 123-149
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie natury ludzkiej w nauce i teologii
The Concept of Human Nature in Science and Theology
Autorzy:
van der Meer, Jitse M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553237.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
religia a nauka
teologia a nauka
natura ludzka
metafora
religion and science
theology and science
human nature
metaphor
Opis:
W obawie, że zmiany w naukowym rozumieniu przyrody wymuszą zmiany w przekonaniach religijnych, wielu chrześcijan utrzymuje religię i naukę w separacji. Chcąc złagodzić tę obawę, wykluczają istnienie oddziaływania między tymi dziedzinami, redukując jego złożoność. Naukę oraz religię sprowadza się na przykład do odrębnych dziedzin wiedzy, w których obowiązują ich własne, swoiste twierdzenia. Religię rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, charakteryzujący się emocjonalnym spojrzeniem na świat. Jeśli zastosuje się teorię typów logicznych do religii i nauki, relacje logiczne mogą zachodzić wyłącznie pomiędzy logicznymi dziedzinami wiedzy. Dlatego między religią a nauką nie mogą zachodzić żadne relacje logiczne, jeśli tę pierwszą rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, drugą zaś - jako logiczny sposób funkcjonowania. Niemniej udało się zidentyfikować przynajmniej jedną relację logiczną między religią a nauką, a wywierały one na siebie wpływ także na inne sposoby. Moja propozycja pozwala na wyjaśnienie tych sposobów oddziaływania dzięki zastąpieniu jednowymiarowych logicznych koncepcji poznania, takich jak syntaktyczne oraz semantyczne ujęcia teorii, wielowymiarową koncepcją poznania. Własne, alternatywne wyjaśnienie rozpocznę od osadzenia oddziaływań pomiędzy religią a nauką w naturze ludzkiej, ponieważ wyłącznie ludzie stoją w relacji zarówno do Boga, jak i przyrody. Następnie rozróżnię zakres nieredukowalnych sposobów funkcjonowania człowieka, ujawniających się w odpowiadających sobie wymiarach relacji osoby do Boga oraz przyrody. Posłużywszy się dwoma spośród tych wymiarów - zawierzeniem Bogu i poznaniem - jako przykładami, wykażę, że oddziaływanie pomiędzy religią a nauką rozumie się jako zachodzące pomiędzy (1) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią); (b) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką) oraz (c) przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką). Argumentuję, że wszystkie razem i każdy z osobna sposób funkcjonowania człowieka może na siebie wzajemnie oddziaływać. Przykład takiego oddziaływania stanowi metaforyczne przeniesienie znaczenia między każdą z wymienionych powyżej par sposobów funkcjonowania człowieka.
Many Christians separate religion and science for fear that changes in scientific understanding of nature will force changes in religious belief. To alleviate this fear, many Christians define interaction out of existence by reducing its complexity. For instance, science is often reduced to a logical domain of knowledge characterized by its propositions. Religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting characterized by feelings. According to the doctrine of logical types there can be logical relations only between logical domains of knowledge. Therefore, there can be no logical relations between religion and science if religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting, and science as a logical way of functioning. Yet one logical relation has been identified, and religion and science have affected each other’s content in other ways. These ways can be accounted for, I propose, by replacing one-dimensional logical conceptions of knowing such as the syntactic and semantic views of theory with a multi-dimensional conception of knowing. I begin my alternative account of the interaction between religion and science by grounding it in human nature because only people stand in relation to both God and nature. Next, I distinguish a range of irreducible ways of human functioning which correspond with dimensions of a person’s relation with God and with nature. Using two of these dimensions as an example — trusting and knowing — I show that interaction between religion and science is seen to be between (a) trust in God (faith) and beliefs about God (theology), (b) trust in God (faith) and beliefs about the world (science) and (c) beliefs about God (theology) and beliefs about the world (science). I argue that there can be interaction between each and every way of human functioning by means of the metaphoric transfer of meaning, for instance, between each of the pairs of functioning just listed.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 243-250
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanizm jako wyzwanie dla teologii. Kilka pytań
Transhumanism as a challenge to theology. Some questions
Autorzy:
Machinek, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137639.pdf
Data publikacji:
2022-07-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
transhumanism
theology
human nature
scientific progress
future
Creator
religion
transhumanizm
teologia
natura ludzka
postęp naukowy
przyszłość
Kreator
religia
Opis:
Celem artykułu jest analiza punktów styku (i konfliktu) między myślą transhumanistyczną a teologią. Poruszone zostaną cztery idee. Pierwszą jest idea postępu. Teologia wskazuje, że postęp, który jest mocno akcentowany w publikacjach autorów transhumanistycznych, może być jednak ambiwalentny. Jego wartość okazuje się dopiero w ramach analizy celów, a więc także skutków proponowanych przez transhumanistów zmian w obszarze ludzkiej natury, co jest drugą analizowaną w artykule ideą. Trzecia dotyczy samej koncepcji człowieka, która w transhumanizmie, w odróżnieniu od teologii, nie niesie w sobie żadnego potencjału normatywnego. Wreszcie ostatnią ideą jest odniesienie do Stwórcy. Odrzucając Stwórcę, ale także religię jako dziejowy hamulec i źródłociemnoty, transhumanizm pretenduje jednocześnie do zajęcia miejsca Boga i tym samym sam nabiera cech religii. Jeżeli nawet nie można odmówić transhumanistom szlachetnego zamiaru poprawienia bytu człowieka i uszczęśliwienia go, teologia odnosi się krytycznie zarówno do przesłanek, na których bazują ich wizje, jak też do metod, za pomocą których zamierzają je zrealizować.
The aim of this article is to analyze the points of contact (and conflict) between transhumanist thought and theology. Four ideas will be addressed. The fi rst is the idea of progress. Theology indicates that progress, which is strongly emphasized in the publications of transhumanist authors, can nevertheless be ambivalent. Its value turns out only within the framework of analyzing the goals, and thus also the effects of changes proposed by transhumanists in the area of human nature – which is the second idea analyzed in the article. The third concerns the very concept of man, which in transhumanism, unlike theology, does not carry any normative potential. Finally, the last idea is the reference to the Creator. By rejecting the Creator, but also religion as a historical brake and source of ignorance, transhumanism takes on the characteristics of religion itself. Even if one cannot deny transhumanists the noble intention of improving human existence and making humans happy, theology is critical of both the premises on which their visions are based and the methods by which they intend to realize them.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 1(31); 73-88
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy eugenika felicytologiczna jest w ogóle możliwa?
Is felicitous eugenic possible at all?
Autorzy:
Wieczorek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514853.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
eugenics
an utopia
the human nature
an abortion
health and disease
eugenika
utopia
natura ludzka
aborcja
zdrowie i choroba.
Opis:
This article tries to answer the question: is felicitous eugenics and creating people by genes manipulation a dan-gerous thing? It is a utopia or it is a new hope? Habermas and Fukuyama are convinced that it leads us to immoral changes in the human nature. But this might be pouring the baby out with the bathwater. In fact medicine for a long time was changing our boundaries of life, death and that of what is normal or not. To respectively reflect on this issue, there is a need for appropriate criteria. This is the role of two terms: the glam thinking and the effective thinking. The first is always focused on a good impression. The second considers the actual effects on the human nature, but not in the utilitarian way. It takes into account the consequences and responsibility for any attempts to interfere in the human being. The author gives examples of these two types of thinking and leads them to conse-quences for human nature. And if we want to talk about responsible eugenics, it is the only way to do that.
Źródło:
Amor Fati; 2015, 1; 127-152
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontyczne konsekwencje grzechu Adama w ujęciu Maksyma Wyznawcy
Ontical consequences of Adam’s fall – Maximus the Confessor’s interpretation
Autorzy:
Kochańczyk-Bonińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613086.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Maksym Wyznawca
grzech pierworodny
grzech Adama
natura ludzka
afekty
Maximus the Confessor
original sin
Adam’s sin
human nature
passibility
Opis:
Maximus the Confessor points out that Adam’s sin totally changed the mode of existence of human nature, which has since been proliferated via procreation involving sensual pleasure. The focus on sensual pleasure is the primary consequence of Adam’s sin. Sensual experiences are not sinful as such though they are particularly vulnerable to Satan’s temptations. It is particularly dangerous when our will is weakened and inclined to choose evil. That is why Maximus links pleasure with suffering and death which are consequences of Adam’s turning to pleasure – pleasure which at the same time caused his separation from God. Despite of passibility, corruption of will and death, which directly affect human nature, there are other consequences of Adam’s sin that involve the universe as a whole. These are five divisions which destroy harmony in the cosmos: the division between man and woman, created and uncreated, sensual and intelligible, earth and heaven, settled world and paradise.
Źródło:
Vox Patrum; 2013, 59; 295-302
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problems with the concept of “human nature” in the current philosophical, theological and scientific discourse against a backdrop of a Jonathan Haidt’s research on foundations of morality
Problem koncepcji “natury ludzkiej” w obecnym filozoficznym, teologicznym i naukowym dyskursie w kontekście badań nad moralnością Jonathana Haidta
Autorzy:
Šoltés, Radovan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040963.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
menschliche Natur
Philosophie
Theologie
Sozialpsychologie
Ethik
Human nature
Philosophy
Theology
Social psycholgy
Ethics
natura ludzka
filozofia
teologia
psychologia społeczna
etyka
Opis:
In Christian ethical and anthropological discourse, the concept of “human nature” represented one of the main criteria from which norms for social and individual ethics derived. The age of Enlightenment brought about a serious criticism of this concept refusing its metaphysical justification. New opinions prevailed in philosophical and scientific discourse of that time. They rejected existence of common anthropological determinants and supported a thesis claiming that people are primarily formed in society and that theconcept of “human nature” entails a risk of abuse of power by promoting only one view of the human being. The presented paper studies the relevance of this concept today and examines it from the perspective of Jonathan Haidt’s social psychology, which, as the author claims, contributes to better understanding of human nature. Standard metaphysical and theological definitions of human nature that prevailed mostly in Christian discourse needs to be extended by including findings from social and exact sciences and use them as a suitable medium for a dialogue in a pluralistic environment, and push the limits of our knowledge about humans.
W chrześcijańskim dyskursie etycznym i antropologicznym koncepcja „natury ludzkiej” stanowi jedno z głównych kryteriów, z którym pochodzą normy etyki społecznej i indywidualnej. Epoka Oświecenia była związana z poważną krytyką tego konceptu, odrzucając jego metafizyczne uzasadnienie. Nowe koncepcje przeważały w filozoficznym i naukowym dyskursie tamtej epoki. Odrzucono istnienie wspólnych antropologicznych determinant i zaczęto opowiadać się za tezą, iż istoty ludzkie są przede wszystkim formowane przez społeczeństwo oraz że koncepcja „ludzkiej natury” zawiera w sobie ryzyko nadużycia władzy, promując tylko jedną wizję człowieka. Niniejszy artykuł zawiera analizę tego konceptu we współczesnej dyskusji, sięgając po perspektywę psychologii społecznej Jonathana Haidta, która, jak twierdzi jej twórca, pozwala lepiej zrozumieć ludzką naturę. Standardowa metafizyczna i teologiczna definicja ludzkiej natury, która dominuje w dyskursie chrześcijańskim, musi być poszerzona poprzez dokonania nauk społecznych i ścisłych. Mogą one stać się odpowiednim środkiem do podjęcia dialogu z pluralistycznym otoczeniem i poszerzyć granice poznania ludzkiej natury.
Im christlichen, ethischen und anthropologischen Diskurs stellt das Konzept der „menschlichen Natur“ eines der wichtigsten Kriterien da, nach dem sozial- und individualethische Normen formuliert werden. Die Zeit der Aufklärung übte eine ernsthafte Kritik dieses Konzeptes, indem sie seine metaphysischen Grundlagen verwarf. In dieser Zeit wurden im philosophischen und wissenschaftlichen Diskurs andere Konzepte vorgelegt. Gemeinsame anthropologische Determinanten wurden in ihnen verneint und der Menschwurde vor allem als durch die Gesellschaft geformt angesehen. Dazu wird ein dem Konzeptder „menschlichen Natur“ innewohnendes Risiko des Machtmissbrauchs diagnostiziert, wenn nur eine Sicht des menschlichen Wesens bevorzugt wird. Der vorliegende Artikel untersucht die heutige Relevanz dieses Konzeptes aus der Perspektive der Jonathan Haidtʼ Sozialpsychologie, die – wie der Autor behauptet – zum besseren Verständnis menschlichen Natur beiträgt. Die meisten metaphysischen und theologischen Definitionen der menschlichen Natur, welche vor allem im christlichen Diskurs dominieren, müssen durch Ergebnisse der Sozial- und Naturwissenschaften erweitert werden. Diese sollen zu einem geeignetenMedium für einen Dialog in der pluralistischen Umgebung werden und die Grenzen des Wissens über das menschlichen Wesens durchbrechen.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 174-186
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofowanie w kontekście języka. Refleksje w związku z dociekaniami Anny Wierzbickiej
Philosophising in the Context of Language. Reflections in Relation with Anna Wierzbicka’s Investigations
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Majdański, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015653.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językoznawstwo
filozofia
kultura
człowiek
natura ludzka
język
umysł
indefinibilia
uniwersalia językowe
linguistics
philosophy
culture
man
human nature
language
mind
linguistic universals
Opis:
The linguistic studies written by Anna Wierzbicka have been an occasion for the remarks on the relationship between linguistics and philosophy and for the question whether linguistic enquiries entitle us to put forward philosophical theses. In particular, whether and to what extent we indeed learn something philosophically significant about the world (of culture) and the nature man and his mind by examining language. Defining here position as interdisciplinary, Wierzbicka draws on the studies of the relationship between language and culture, language and mind (language is a mirror of the mind – Leibniz). She claims that philosophy can be made a reliable science, provided it is based on linguistics, and the results of linguistic analyses can be found at the grounds of philosophical theses. Such philosophical references are A. Wierzbicka's attempts to combine semantics with generativism (Chomsky). Her intention to bring about a holistic description of language through defining elementary expressions (concepts, meanings), the so-called indefinibilia (“primitives”) can also be called philosophical in character. They suffice to define all the remaining expressions, and basic universal syntactic constructs in the form of a grammar of elementary units, i.e. the ways of combining elementary units into greater wholes. We think that Wierzbicka's procedure, her quest after primary elements (of language) are reducing. A. Wierzbicka's main idea, with regard to the relationship between language and mind, may be understood as follows: this is a Janus-faced relationship – one face (empirically accessible) is language, the other one is the mind accessible through investigations on language. Both “faces” (spheres) are somehow functionally “glued together”. In fact, however, Wierzbicka speaks little about the philosophically comprehended nature of man, whereas she speaks much about linguistic varieties and similarities among people. Generally speaking, while she declares herself to be a linguist, she has a philosophical temper and ambitions to generalise, i.e. she conducts linguistic studies with an intention to arrive at philosophical theses (by examining language she wants to obtain knowledge about the world and man). She issues statements which go beyond a purely linguistic knowledge and strictly linguistic data, hence they are not made legitimate by the linguistic material itself. A. Wierzbicka does not explain in more detail her way of understanding philosophy, assuming its intuitive comprehension. From some contexts it can be deduced that she takes it to mean a worldview. Should we call some parts of her reasoning a philosophy, it is then not a realistic philosophy but subject-oriented (first-person philosophising), such that touches upon the problems of the borderline between linguistics and philosophy, more concerned with the axis language-user than language-the world. Simultaneously, it is a non-demarcated and non-autonomic philosophising, exactly within the context of science, for it takes advantage of the results of empirical sciences to pose philosophical theses. The belief that philosophy can be pursued within a linguistic context coincides with the approach of analytical philosophy with its linguistic turn. Despite her declarations to make philosophy more scientific, Wierzbicka's arguments on behalf of the generalised (philosophical) theses are more their illustration and explication than a decisive legitimacy. Her belief that one can find some common, primitive linguistic units (simplicia) in the form of a complete set of independent concepts for all languages of the world seems utopian. It is difficult to do it even in deductive systems, constructed by way of the axiomatic method and with a finite set of initial expressions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 57-73
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Większość źródłem prawdy o dobru?
Autorzy:
Andryszczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669561.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Democracy
truth
good
majority
freedom
human nature
republicanism
virtue
justice
state
demokracja
prawda
dobro
większość
wolność
natura ludzka
republikanizm
cnota
sprawiedliwość
państwo
Opis:
The goal of politics is to establish the right legal order. Today according to a very influential standpoint its sources are to be found in opinions dominating in the majority of citizens. The basic principle for people making laws is the will of the majority. This approach is attractive but also contains a serious error. The author critically analyses this position and then gives a solution which goes beyond the interplay of the majority and the minority.
W naszych czasach polityka, dążąc do zbudowania państwa prawa, sięga często do opinii dominujących wśród większości obywateli. Źródłem prawa jest wtedy wola większości. Takie stanowisko, choć atrakcyjne, zawiera poważny błąd. W artykule został on krytycznie zanalizowany, a następnie zaproponowano rozwiązanie nieuwikłane w grę między większością a mniejszością.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2018, 50
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość natury ludzkiej i dominująca w kulturze europejskiej strategia tożsamościowa
The Identity of Human Nature and the Dominant Identity Strategy in European Culture
Autorzy:
Flis, Maria Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372853.pdf
Data publikacji:
2020-06-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
identity
human nature
culture
European culture
identity strategies
nationalism
populism
engagement
tożsamość
natura ludzka
kultura
kultura europejska
strategie tożsamościowe
nacjonalizm
populizm
zaangażowanie
Opis:
The purpose of this article is to demonstrate that there is a strong correlation between the concept of human nature and culturally dominant strategies for constructing the “Other” in European culture. This relationship results in specific challenges for the social anthropologist, particularly in connection with efforts to overcome common knowledge by unveiling and disclosing the real structure of social processes. The sphere of biopolitics has shown that citizens can be stimulated by fear to act. Yet fear has a moral dimension, and thus an engaged anthropology is now needed in order to combat social injustice more actively.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2020, 64, 2; 139-155
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Elusiveness of Happiness in the Modern World
Nieuchwytność szczęścia we współczesnym świecie
Autorzy:
Hancock, Curtis L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075877.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
kultura
szczęście
ludzka natura
nauka
teleologia
culture
happiness
human nature
science
teleology
Opis:
Since Renaissance times, there has been a fashion, largely driven by Baconian science, that explaining the universe need not suppose the existence of formal and final causes. Because ideas have consequences, this elimination of forms and purposes affects society’s conception of happiness. It is hard to see how human life can be meaningful if there is no human nature and life is purposeless. Philosophers can help restore cultural health by challenging mechanism, by showing how its assumptions are not defensible and by showing how it has damaged our pursuit of happiness.
W czasach Renesansu zaistniała moda, w dużej mierze napędzana przez naukę Bacona, że objaśnianie wszechświata nie wymaga odwoływania się do formalnych i ostatecznych przyczyn. Ponieważ idee mają konsekwencje, to eliminacja form i celów wpływa na społeczną koncepcję szczęścia. Trudno dostrzec, jak ludzkie życie może mieć sens, jeśli nie ma czegoś takiego jak natura ludzka, a życie jest bezcelowe. Filozofowie mogą pomóc przywrócić zdrowie kulturowe, rzucając wyzwanie mechanizmowi, pokazując, w jaki sposób jego założenia są nie do obronienia oraz pokazując, w jaki sposób zniszczył on nasze dążenie do szczęścia.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 71-78
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemoc jako konstytutywny element teorii polityczności. Carl Schmitt a tzw. kwestia żydowska
Autorzy:
Slováček, Petr
Rubisz, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600476.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Carl Schmitt
political philosophy
political theology
the political
violence
jewish question
human nature
normativism
filozofi polityczna
teologia polityczna
przemoc
kwestia żydowska
natura ludzka
normatywizm
Opis:
Article deals with the relationship between Carl Schmitt’’s political theory and political theology, which inherently works with the violence assumption, and the so called jewish question. Author shows the way the enemy of the political is gradually constructed on the basis of textual and doctrinal analysis. The core of Schmitt’s enemy construction depends on the refusal of the philosophical tradition, which assume that all man are equal as far as they are participating in one common nature or are in actual or potential possesion of reason. This refusal is the basis on which the criticism of normativism, for Schmitt in the inter-war period represented especially by jewish thinkers such as Hans Kelsen, is built to be after 1933 used in open attack on Jews as such.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 34 (3)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość (?) Pomiędzy małpim przodkiem a Artificial Intelligence
Past – Present – Future (?) Between the Ape Ancestor and the Artificial Intelligence
Autorzy:
Zamojski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129739.pdf
Data publikacji:
2022-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Andrzej Sepkowski
antropogeneza
ludzka natura
sztuczna inteligencja
Elon Musk
anthropogenesis
human nature
artificial intelligence
Opis:
Artykuł omawia genezę człowieka, istotę natury ludzkiej oraz wizję przyszłości ludzkości. W syntetyczny sposób przedstawia główne etapy procesu antropogenezy. Opisuje dwoistą naturę współczesnego człowieka (naturę biologiczną i kulturową). Artykuł odnosi się do pojawienia się Sztucznej Ogólnej Inteligencji (AGI) jako wyzwania dla ludzkości.
The article discusses the genesis of man, the human nature and the vision of the future of mankind. In a synthetic way it presents the main stages of the process of anthropogenesis. It describes the dual nature of modern man (biological and cultural nature). The article refers to the emergence of Artificial General Intelligence (AGI) as a challenge for humanity.
Źródło:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 11-27
1641-4233
2300-8695
Pojawia się w:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwość jako bezstronność: problem wartości w perspektywie glottodydaktycznej
Justice as Fairness: Moral Values in Glottodidactics
Autorzy:
Sadownik, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798449.pdf
Data publikacji:
2020-01-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
glottodydaktyka; zdolności lingwo-akwizycyjne; natura ludzka; naturalne prawo moralne; etyka a moralność; wartość a wartościowanie; sprawiedliwość; bezstronność
justice; fairness; moral values; glottodidactics; human nature; human language faculty
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest wieloaspektowej problematyce wartości i wartościowania moralnego, przy czym w sposób szczególny koncentruje się wokół sprawiedliwości jako bezstronności, tj. takiej właściwości postępowania nauczyciela, która zasługuje na szczególne wyróżnienie. Podkreślona została unikatowość polskiej koncepcji glottodydaktyki, która buduje swe podstawy teoretyczne na faktach antropologicznych. Autorka wychodzi z założenia, że stała niezmienna natura ludzka stanowi podstawę wyznaczającą obiektywny i niezmienny porządek wartości. Wnikliwej analizie zostały poddane dotychczasowe próby poszukiwania uniwersalnej klasyfikacji i hierarchizacji wartości, jak też wysiłek ukierunkowany na uchwycenie relacji występujących między hierarchią wartości a strukturą natury ludzkiej. Wskazana została potrzeba aktualizacji problemu wartości, zwłaszcza adekwatnego scharakteryzowania poczucia sprawiedliwości i oparcia zdroworozsądkowych ujęć zasad sprawiedliwości na podstawach teoretycznych. W tym celu została dokonana rekonstrukcja podstawowych założeń i twierdzeń Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa, która stanowi wielowymiarową deskrypcję i eksplikację ludzkiego zmysłu moralnego. Ponadto zostały przedstawione daleko idące praktyczne implikacje koncepcji sprawiedliwości jako bezstronności dla określenia zasad działania sprawiedliwego nauczyciela w procesie (glotto)dydaktycznym.
The present study, devoted to the complex theme of moral values and valuation, focuses on the concept of justice understood as fairness, the virtue of special importance in teacher’s work. Fairness is the basic principle in the existence and coexistence of all human societies, including school and academic communities. Emphasized here is the uniqueness and interdisciplinarity of the Polish school of glottodidactics that has built its theoretical foundations on anthropological facts. The argument is based on the assumption that fixed human nature determines the objective and invariable hierarchy of values. A thorough analysis is offered of various philosophical attempts at formulating a universal hierarchy of moral values in relation to human nature. A need of updating the reflection on values is postulated, particularly with reference to the sense of justice, as its interpretations should be based on more rigorous theoretical foundations. An attempt is made in this direction by evoking the central claims of John Rawls’ Theory of Justice, a multidimensional explication of the natural human capacity to develop a sense of justice. Finally, far-reaching practical implications of treating justice as fairness are offered for the (glotto)didactic work of the teacher.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 10; 135-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolutionary theory and feminism
Autorzy:
Załuski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47263982.pdf
Data publikacji:
2022-08-05
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
feminism
evolutionary theory
moralistic fallacy
parental investment
human nature
conception of paternity
patriarchal ethos
feminizm
teoria ewolucjonizmu
błąd moralistyczny
inwestycje rodzicielskie
natura ludzka
pojęcie ojcostwa
etos patriarchalny
Opis:
It is often argued that evolutionary theory and feminism remain in tension, since the evolutionary view of human nature is hard to reconcile with the feminist view. The goal of this paper is to demonstrate that this thesis is false. This goal is realized by reconstructing a certain anti-feminist evolutionary argument (whose descriptive conclusion is the “patriarchal” picture of male and female nature, and the normative conclusion is the claim that given the deep differences between men and women the feminist postulates cannot be achieved) and providing its critique. The argument is based on three premises: a theory of parental investment, the assumption of a relatively large (compared with other species) men’s parental investment in ancestral environments, and the uncertainty of paternity. Its (descriptive) conclusion is the claim that men are “by nature” much more polygamously disposed, much more desirous of power (over the opposite sex), and much more aggressive than women. The paper presents several objections to this argument. The first objection questions its internal coherence. The second one points at its counterintuitive (not supported by empirical facts) consequences. The third one criticizes one of the assumptions of the argument, i.e. the assumption about a relatively large (compared with other species) men’s parental investment in ancestral environments.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 90; 221-235
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karl Marx and the idea of the end of religion
Marks i idea końca religijności
Autorzy:
Łagosz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097096.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
religion
religiousness
‘opium of the people’
ideology
Prometheism
freedom
natural necessity
human rights
human nature
religia
religijność
„opium ludu”
ideologia
prometeizm
wolność
konieczność przyrodnicza
prawa człowieka
natura ludzka
Opis:
W artykule odnoszę się do Marksowskiego rozumienia roli i funkcji religii w życiu społecznym. Na podstawie analizy stosunkowo nielicznych wypowiedzi Marksa na ten temat poddaję krytycznemu namysłowi jego tezę o możliwości (czy mocniej: konieczności, potrzebie) zaniku religii instytucjonalnej oraz – religijności jako takiej. Wskazuję na szereg niekonsekwencji i błędów, jakie popełnia Marks w swej argumentacji.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 235-255
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jaka normatywność po „śmierci Boga”? Etyczne implikacje myśli słabej
Which normativity after the “death of God”? Ethical implications of weak thought
Autorzy:
Kobyliński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431030.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
weak thought
strong thought
human nature
morality
nihilism
freedom
natural law
cultural heritage
post-metaphysical ethics
myśl słaba
myśl mocna
natura ludzka
moralność
nihilizm
wolność
prawo naturalne
dziedzictwo kulturowe
etyka postmetafizyczna
Opis:
The main aim of this article is to analyze the concept of normativity in the philosophy of weak thought developed by Gianni Vattimo. Weak thought refers to the idea of the weakening of existence in times witnessing the end of metaphysics, and to a challenge to the Cartesian conception of the subject. This philosophical tradition does not entirely give up on moral normativity. Vattimo proposes a weak notion of normativity, i.e. persuasion, without claims of universal applicability. Weak normativity grows out of dialogue with and respect for tradition, and recommends compliance with specific moral principles. However, it does not consider their applicability to be universal. This kind of normativity is established on the basis of cultural heritage, agreement and social contract.
Głównym celem artykułu jest analiza pojęcia normatywności w filozofii myśli słabej Gianniego Vattima. Myśl słaba oznacza teorię osłabienia bycia w epoce końca metafizyki oraz zakwestionowanie kartezjańskiej koncepcji podmiotu. Tego rodzaju teoria filozoficzna nie rezygnuje całkowicie z normatywności w wymiarze moralnym. Vattimo proponuje normatywność słabą, perswazję, bez roszczeń do powszechnej obowiązywalności. Normatywność słaba wyrasta z dialogu i szacunku do tradycji, zaleca respektowanie konkretnych zasad moralnych, ale nie uznaje zobowiązań etycznych o charakterze uniwersalnym. Taka wersja normatywności znajduje swoje uzasadnienie na gruncie dziedzictwa kulturowego, zgody i kontraktu społecznego.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 2; 111-128
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek jako stworzenie Boże w teologicznej refleksji Christosa Yannarasa
Human Being as a Creature of God in the Theological Thought of Christos Yannaras
Autorzy:
Leśniewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343333.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia prawosławna
Christos Yannaras
obraz Boży
człowiek
rozróżnienie płci
dusza
ciało
natura ludzka
Orthodox Anthropology
Image of God
Human Being
the Distinction between the Sexes
the Soul
the Body
Human Nature
Opis:
The mystery of human being as a creature of God has been explored by many generations of philosophers and theologians. This article is an attempt to analyze of the some aspects of anthropological thought of famous contemporary Greek thinker – Christos Yannaras. The starting point is a depiction of the creation of human being as an act of God. His love constitutes man as an existential event of personal communion and relationship and a partaker in the freedom of love which is true life. The second part of the article relates to the issue of God’s image in human being. The Greek Fathers interpreted the image of God in humanity trying to avoid dualistic and monistic conceptual definitions. The patristic interpretation sums up the truth of the words “in the image” in the triadic character of personal energies (mind, reason, spirit) or in the “sovereignty” and “self-‑determination” which sum up the ontological differentiation of the person with regard to nature. The distinction between the sexes, namely the differentiation of man and woman, in relation to the image of God has been examined in the third part of the article. From the biblical narrative of man’s creation follows that man should realize life as communion with the other sex and it is the way for human life to be constituted in new personal hypostases and to have dominion over the earth (Gen 1:28). The distinction of sexes does not function in man as it functions in the animals where it is exclusively subordinate to the natural necessity of propagation. The distinction of the sexes has its foundation in human nature, but it is not identical with this nature, just as it is not to be identified even with the hypostasis of man. How to understand the reality of soul from the Christian point of view? Some possible answers for this question are presented in the four part of the article. There are many meanings of the word soul in the Bible and in Christian literature. The soul it is often identified in the Old Testament with the manifestation of life on earth, while in the New Testament it appears also as a bearer of eternal life. Today what we call soul is a dynamically effected event, a complex of ceaselessly effected functions which reveal and express the living existence of man. For these functions we use various names: we speak of reason, imagination, judgment, creativity, ability to love, etc. The final part of the article shows relations between soul and body. Yannaras underlines that soul and body do not determine the mode by which the human person is, but are determined and marked as differentiations of the result of natural energy, that is of the universal-ecstatic reference of the bicomposite essence or nature. Both the body and the soul are energies of human nature. What each specific man is, this inmost I which constitutes him as an existential event, is identified neither with the body nor the soul. The distinction between soul and body refers to the semantic differentiation of the result of natural energy and does not refer to the mode by which humanity is as nature and person.
Źródło:
Roczniki Teologii Ekumenicznej; 2011, 3; 49-70
2081-6731
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Ekumenicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne aspekty idei globalizacyjnych w filozofii Tadeusza Kotarbińskiego
Antropological aspects of globalisation ideas in Tadeusz Kotarbińskis philosophy
Autorzy:
Kolwas, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431109.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
globalizacja
filozofia techniki
natura ludzka
melioryzm antropologiczny
autonomiczność techniki
racjonalizacja
sekularyzacja
realizm praktyczny
odmienności kulturowe
Kotarbiński T.
globalisation
philosophy of technology
human nature
meliorism
autonomy of technology
rationalisation
secularisation
practical realism
cultural differences
Opis:
Celem artykułu jest zrekonstruowanie antropologicznych aspektów idei globalizacyjnych Tadeusza Kotarbińskiego i wykazanie istotnej roli, jaką odgrywają one w jego teorii zjednoczonej ludzkości. Ukazane zostały jego koncepcje dotyczące wpływu pozytywnych oraz negatywnych następstw rozwoju techniki na proces scalania ludzkiej społeczności. Tekst omawia kulturowy aspekt owych przekształceń oraz wskazuje na koncepcję natury ludzkiej jako podstawę wątków globalizacyjnych w filozofii T. Kotarbińskiego. Artykuł niniejszy ustosunkowuje się krytycznie do koncepcji Kotarbińskiego i, w nawiązaniu do polemicznych tekstów H. Elzenberga, wskazuje trudności, które rodzi jego stanowisko.
This article aims to reconstruct the anthropological aspects of Tadeusz Kotarbiński's ideas on globalisation and to show the important role they play in his theory of unified humanity. It presents Kotarbiński's concepts regarding positive and negative impact of technological development on the process of unifying human society. The article discusses the cultural aspects of these changes and shows the important role of the concept of human nature, which underlies the ideas of globalisation in his philosophy. This article offers a critique of Kotarbiński and, with reference to the works of Henryk Elzenberg, reveals the problems that arise from his theory.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 2; 95-115
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Man as a subject of cognition in the perspective of pedagogical anthropology - Georgy Shchedrovitsky’s anthropological ideas and searches
Autorzy:
Harbatski, Andrei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878256.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
antropologia pedagogiczna
natura ludzka
reorganizacja
treści kształcenia
wychowanie
badania naukowe
metodologia
nauka
logika
nauczyciel
edukacja międzykulturowa
pedagogical anthropology
human nature
reorganization
content of education
upbringing
research
methodology
science
logic
teacher
younger generation
intercultural education
Opis:
Aktualnie antropologia pedagogiczna staje się integralną dyscypliną w procesie edukacyjnym. Człowiek jest badany z punktu widzenia historii i kultury, w okresie przemian politycznych i ekonomicznych oraz na każdym poziomie rozwoju społecznego. Współczesny świat jest niezwykle różnorodny i niejednoznaczny. Narastają nierówności społeczne na wszystkich poziomach, rośnie liczba ubogich, pojawiły się nowe światowe problemy migracji i uchodźców. Zobowiązuje to również antropologię pedagogiczną, aby pomagała pedagogom w szybkim i skutecznym rozwiązywaniu palących problemów związanych z edukacją i wychowaniem. Artykuł pokazuje, jak prace naukowe rosyjskiego filozofa Jerzego Szczedrowickiego mogą pomóc współczesnej antropologii pedagogicznej. Podano ogólną ocenę wkładu J. Szczedrowickiego w rozwój antropologii pedagogicznej i zwrócono uwagę na aktualność praktyk naukowych naukowca, które nie straciły aktualnie na znaczeniu i mogą być wykorzystywane zarówno w pedagogice, antropologii pedagogicznej, jak i edukacji międzykulturowej.
Contemporary pedagogical anthropology is becoming an integral discipline in the educational process. The man is studied from the standpoint of history and culture, in the period of political and economic changes as well as at each level of social development. The modern world is extremely diversified and ambiguous. Social inequality at all levels is growing, the number of the poor is increasing, new world problems of migration and refugees have emerged. This calls for pedagogical anthropology to help pedagogics to solve pressing problems of education and upbringing quickly and effectively. The article shows how scientific works by the Russian philosopher George Schedrovitsky can help modern pedagogical anthropology. The general assessment of G. Schedrovitsky’s contribution to the development of pedagogical anthropology is given and the attention is paid to the relevance of scientific practices of the scientist which have not lost their importance today and can be used both in pedagogics and pedagogical anthropology.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2021, 15, 2; 91-102
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville’a
The Genesis of Society in the Thought of Bernard Mandeville
Autorzy:
Droś, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082430.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Bernard Mandeville
Oświecenie angielskie
geneza społeczeństwa
powstanie języka
historia spekulatywna
natura ludzka
Bajka o pszczołach
English Enlightenment
the genesis of society
the origin of language
conjectural history
human nature
The Fable of the Bees
Opis:
W artykule przedstawiono sformułowany przez Bernarda Mandeville’a paradoks prywatnych przywar i korzyści publicznych, korzystając z jego poglądów na genezę społeczeństwa głównie na podstawie drugiego tomu Bajki o pszczołach i The Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War. Ewolucyjny proces rozwoju społeczeństwa ukazany w tekście różni się od poglądów prezentowanych przez autora w pierwszym tomie Bajki, kładzie bowiem nacisk na długotrwały i spontaniczny charakter postępu dokonanego przez ludzi o niewybitnych umysłach. W swoich rozważaniach Mandeville pozostaje przy kluczowym dla siebie temacie natury ludzkiej i istotności ludzkich przywar w poprawnym funkcjonowaniu grup społecznych. Kontynuuje dywagacje rozpoczęte w pierwszym tomie Bajki nad tym, kim człowiek w rzeczywistości jest. Temat powstania społeczeństwa wpisuje się w deklarowany przez niego cel, jakim jest sprawienie by ludzie lepiej rozumieli samych siebie.
The article presents the paradox of private vices and public benefits of Bernard Mandeville on the example of his views on the genesis of society, based mainly on the second volume of Fable of the Bees and The Origin of Honor and the Usefulness of Christianity in War. The evolutionary process of the development of society presented in the text differs from the views presented by the author in the first volume of The Fable, because it emphasizes the long-term and spontaneous nature of the progress made by people with unremarkable minds. In his deliberations, Mandeville remains on the key topic of human nature and the importance of human vices in the proper functioning of social groups. He continues the deliberations started in the first volume of Fable about who man really is. The theme of the emergence of society fits in with the declared goal of making people understand themselves better.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2019-2020, 16-17; 135-154
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty antropologiczne, personalistyczne i komunikacyjne we współczesnej teologii liturgii
Autorzy:
Mocydlarz, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371172.pdf
Data publikacji:
2019-01-20
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Misterium paschalne Chrystusa
Misterium-Actio-Vita
komunikacja interpersonalna
antropologia
personalizm
natura ludzka
teologia liturgii
Sobór Watykański II
Christ’s paschal mystery
Misterium–Actio–Vita
interpersonal communication
anthropology
personalism
human nature
theology of liturgy
Vatican Council II
Opis:
Artykuł opisuje różne uwarunkowania wypływające z ludzkiej natury oraz wynikające z niej wszystkie aspekty antropologiczne, które stanowią podstawę, a jednocześnie są drogą zbawczej mediacji interpersonalnej i komunikacji Boga z człowiekiem oraz człowieka z człowiekiem w Liturgii. Te uwarunkowania ukazane są w trzech punktach: 1. Liturgiczne tło i jego zbawczy kontekst; 2. Aspekty antropologiczne jako warunek sine qua non oraz horyzont refleksji liturgiczno-teologicznej, oraz 3. Aspekty personalistyczne i komunikacyjne – wzajemna korelacja i umiejscowienie w teologii liturgii. Wszystkie wyszczególnione elementy stanowią nierozerwalną całość, a bez któregokolwiek z nich nie jest możliwa celebracja żywej liturgii we wspólnocie Kościoła.
The article describes various conditions arising from human nature and the resulting from it anthropological aspects that form the basis, and the way of salvific interpersonal mediation and communication between God and the human being and the communication of humans between themselves in the Liturgy. These conditions are shown in three points: 1) The liturgical background and its salvific context; 2) The anthropological aspects as a sine qua non condition and the horizon of liturgical-theological reflection, and 3) The personalistic and communicative aspects – mutual correlation and placement in theology of liturgy. All specified elements constitute an inseparable whole, and without any of them it is not possible to celebrate a living Liturgy in the community of the Church.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2019, 30, 1; 51-65
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies