Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "koncepcja prawa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Zjawisko multicentryczności systemu prawa z perspektywy koncepcji integracyjnej
Autorzy:
Kotowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788184.pdf
Data publikacji:
2015-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
multicentryzm
system prawa
koncepcja integracyjna
wielokulturowość
ontologia
stosowanie prawa
polycentricism
legal system
integrative concept
multiculturalism
ontology
Opis:
The paper presents the theory of legal system polycentricism from a new perspective, i.e. the one integrating essentially contradictory concepts which explain this phenomenon in the context of the Polish jurisprudence. Apart from attempting to establish “common features” of these well-known concepts explaining the essence of polycentricism in the legal field, the presented point of view pertains to defining the relationship between the phenomenon of polycentricism from the legal discourse theory perspective and the Luhmann’s systems theory. The paper aims to prove the thesis that at present the legal system is internally taking on (transforming into) the heterogeneous type of internal structure due to interaction with already polycentric non-juristic domain, i.e. the social one.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2015, 4 (204); 101-122
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakaz missellingu jako przykład zastosowania behawioralnej koncepcji prawa?
The prohibition of misselling as an example of the application of a behavioural conception of law
Autorzy:
Nieborak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927298.pdf
Data publikacji:
2019-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
misselling
informed consumer
behavioural conception of law
financial market law
konsument świadomy
behawioralna koncepcja prawa
prawo rynku finansowego
Opis:
This article concerns the institution of misselling introduced recently to the Polish legal system. Misselling has been commonly defi ned as dishonest sale. Currently, the solution adopted by the Polish legislator applies only to fi nancial services provided by fi nancial institutions to consumers. This regulation is not extensive but it has already stirred a lively debate among the representatives of legal practice and doctrine. This article is a voice in the discussion and its purpose is to identify the public law aspect of the solutions adopted and propose certain actions to be taken at the level of the regulated and the regulating entities and which would account among other things for the new, behavioural way of perceiving a consumer as an informed subject even if not always rational. The need for the evolution of the paradigm of a rational consumer, which is a challenge for the contemporary legislator, has been dictated by the experience gained so far as well as by the changing reality. The market today off ers a range of new fi nancial instruments which while being innovative very frequently carry extreme risk. The intensive and sometimes intrusive advertising of these instruments off ered to ”rational consumers” uses diff erent persuasive marketing techniques and may in eff ect result in a potential loss of stability and security of the fi nancial market. Therefore while implementing the stabilisation narrative promoted within the European Union, legislative bodies in Member States adopt solutions like misselling which are intended to reduce at least partly the risk of another crisis in the fi nancial sector. Its sources go back to the conception of homo oeconomicus, that is a rational consumer who based on the information provided is capable of making a rational decision that is best for him. However, as experience and history show, this attitude is too idealistic and needs being redefi ned. Developing an optimal conception of an informed consumer requires an interdisciplinary approach which apart from the legal and economic elements will take into account the experiences of other branches of science, such as sociology or psychology as well.
Źródło:
Studia Prawa Publicznego; 2017, 3 (19); 29-48
2300-3936
Pojawia się w:
Studia Prawa Publicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty odtwarzania celów w prawie gospodarki odpadami (cz. II)
Selected aspects of reconstruction of purposes in waste management law (p. II)
Autorzy:
Łazor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140640.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legal interpretation
derivational theory of legal interpretation
teleological interpretation
interpretation directives
wykładnia prawa
derywacyjna koncepcja wykładni prawa
wykładnia celowościowa
dyrektywy wykładni
Opis:
Płaszczyzna aksjologiczna w interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami stała się bardzo znacząca, z uwagi na dynamiczne zmiany zachodzące w sferze jego wartości, a odnoszących się do postępowania z odpadami. Choć są one w dużej mierze jednym z elementów tworzących strukturę celów ogólnych prawa ochrony środowiska, to jednak zachowują one także swoje indywidualne cechy systemowe, co zostało przedstawione w pierwszej części opracowania. Prześledzenie głównych założeń konstrukcyjnych aspektu celowościowego w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, której twórcą jest Maciej Zieliński, pozwoli nam w sposób ogólny odpowiedzieć na pytanie, czy może być ona przydatnym narzędziem w procesie interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami. W tym kontekście trzeba zauważyć, że opowiedzenie się za pewną ideologią wykładni przy stosowaniu przepisów danej gałęzi prawa − sprzyjać może zachowaniu spójności aksjologicznej. Ponadto oderwanie poszczególnych dyrektyw interpretacyjnych od metodyki posługiwania się nim, czy jak to ujął M. Zieliński w swojej koncepcji − od określonych zasad, reguł czy wskazówek, skutkuje tym, że staje ona tylko „bezwolnym” instrumentem w rękach interpretatora, co może prowadzić do wyników wykładni, które często są nie do pogodzenia z celami prawa, które możemy przypisać prawodawcy.
The axiological plane in the interpretation of provisions of the waste management law plays a significant role due to dynamic changes which are taking place concerning its values and which are related to waste management procedures. Although they are, to a large extent, one of the elements forming the structure of the general objectives of the environmental law, they also retain their individual systemic properties, as presented in part 1 of the study. Analyzing the main structural assumptions of the teleological aspect in the derivational theory of legal interpretation created by Maciej Zieliński will allow us to examine whether it may be a valuable tool in the interpretation of provisions of waste management law. In this context, we must note that supporting a particular ideology of interpretation may be conducive to maintaining axiological consistency when applying provisions of a given branch of law. Furthermore, the detachment of particular interpretative directives from the methodology of their use (or as M. Zieliński puts it in his conception - from certain principles, rules or guidelines) makes them a “passive” instrument in the hands of the interpreter that may lead to interpretative results that are often irreconcilable with the objectives of the law ascribed to the legislator.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2022, 15, 1; 49-60
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna debata wokół politycznej koncepcji praw człowieka Johna Rawlsa – wybrane argumenty i stanowiska
Contemporary Debate on John Rawls’s Political Concept of Human Rights. Selected Arguments and Positions
Autorzy:
Turlej, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10607872.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
John Rawls
prawa człowieka
polityczna koncepcja praw człowieka
uprawnienia
suwerenność państw
human rights
political concept of human rights
rights
state sovereignty
Opis:
W Prawie ludów – wydanym w Polsce po raz pierwszy 20 lat temu – John Rawls dokonał rozszerzenia swojej teorii sprawiedliwości na grunt stosunków międzynarodowych. Filozof rozwinął koncept prawa ludów, czyli politycznej koncepcji sprawiedliwości, która ma zastosowanie do norm i zasad międzynarodowego prawa i praktyki. W ramach swojej koncepcji J. Rawls zaproponował wizję praw człowieka jako uprawnień, które wyznaczają granice suwerenności państw. W artykule, obok syntetycznego omówienia autorskiej koncepcji praw człowieka J. Rawlsa, przedstawiam jej wybraną krytykę, sformułowaną przez Johna Tasioulasa, Charlesa Beitza, Jamesa Nickela, Allana Buchanana, Marthę Nussbaum oraz Thomasa Poggego. W drugiej części artykułu prezentuję próbę obrony stanowiska Johna Ralwsa, którą zaproponowali David Reidy oraz Samuel Freeman. W zakończeniu dokonuję podsumowania obu linii argumentacyjnych, przedstawiając własne stanowisko.
In The Law of Peoples – published in Poland for the first time twenty years ago – John Rawls extended his theory of justice to the field of international relations. The philosopher developed the concept of the law of peoples, or the political concept of justice that applies to the norms and principles of international law and practice. As part of his concept, Rawls proposed a vision of human rights as rights that define the limits of state sovereignty. In the article, in addition to a synthetic overview of Rawls’s concept of human rights, I present selected critical arguments, formulated by John Tasioulas, Charles Beitz, James Nickel, Allen Buchanan, Martha Nussbaum, and Thomas Pogge. In the second part of the text, I discuss an attempt to defend Rawls’s views, proposed by David Reidy and Samuel Freeman. In conclusion, I summarize both lines of argument, presenting my own position.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 34, 1; 72-86
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Własnościowy model prawa autorskiego – analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim
The idea of (intellectual) property in copyright law – an analysis of the concept under Polish law
Autorzy:
Giesen, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693626.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
copyright
IP law
property law model of a copyright
prawo własności intelektualnej
model prawa autorskiego
własnościowa koncepcja prawa autorskiego
Opis:
While explaining the idea of a copyright, many scholars refer to a property law model. The question is, however, whether such approach is really accurate. The idea of defining copyright law with reference to property law originated in the eighteenth century. The term ‘property’ was at that time very broadly interpreted. It covered a range of claims on assets, including a person, considered to be its own property. However, towards the end of the nineteenth century it became clear that there are structural differences between property and copyright. This led to a new category of rights, the ‘immaterial goods.’ This distinction was quite plausible and has remained such until today. Unlike property law, copyright is not a right in a thing but merely a ‘quasi right’ in a thing. The difference between both rights is also confirmed by an economic analysis which shows that the exclusivity of copyright law does not necessarily follow from its subject, since the limitation of an access to a work is not an effect of its nature. Thus there need not necessarily have to be a rivalry for the work, since it can as such be reproduced in an unlimited number. This, in turn, leads to a conclusion that an inconsiderate adoption of the property pattern in the field of copyright is unfounded and may bring about undesirable consequences.
Wyjaśniając istotę prawa autorskiego, wielu naukowców odwołuje się do modelu prawa własności. Czy jednak oparcie prawa autorskiego na konstrukcji prawa własności jest rzeczywiście trafne? Koncepcja oparcia prawa autorskiego na modelu prawa własności wywodzi się z XVIII w. Własność ujmowano wówczas szeroko. Odnoszona była ona bowiem do wszelkich składników majątkowych, takich jak np. wierzytelność, a nawet, do własnej osoby. Badania nad strukturą prawa autorskiego doprowadziły pod koniec XIX w. do wyodrębnienia nowej kategorii praw podmiotowych, a mianowicie praw na dobrach niematerialnych. Wniosek ten jest w pełni zasadny i zachowuje swą aktualność po dziś dzień. Prawo autorskiej, w przeciwieństwie do prawa własności, nie jest prawem rzeczowym, a jedynie „prawem quasi-rzeczowym”. Odmienności prawa autorskiego względem prawa własności ujawnia również ekonomiczna analiza. Wyłączność prawa autorskiego nie jest „oczywistością”, ponieważ ograniczenia w dostępie do utworu nie płyną z jego natury. Podobnie rywalizacja o utwór nie powstaje sama z siebie, skoro reprodukcja utworu umożliwia korzystanie z niego jednocześnie przez niezliczoną liczbę osób. Wszystko to prowadzi do wniosku, że bezrefleksyjne przejęcie modelu prawa własności na obszar prawa autorskiego jest współcześnie nieuprawnione i w efekcie może prowadzić do niepożądanych konsekwencji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 2; 61-74
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Rule of Accusatorial Procedure in Polish Criminal Proceedings
Autorzy:
Kruk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618693.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ways of the system’s rules’ existence
interpretative directives of criminal and procedural rules
R. Dworkin’s theory
R. Alexy’s theory
legal norm as a criminal proceeding’s rule
rule of law in a normative sense
sposoby istnienia zasad systemu
dyrektywy interpretacyjne przepisów karno-procesowych
koncepcja R. Dworkina
koncepcja R. Alexy’ego
norma (sformułowanie) jako zasada procesu karnego
zasada prawa w sensie dyrektywalnym
Opis:
The issues connected with the rule of accusatorial procedure in Polish criminal proceedings were discussed against the backdrop of general theoretical topics and chosen issues of criminal proceeding’s theories. The authoress of the article shows the chosen topics of law’s theories related to the problem of law system’s rules, law’s rules and points out the influence of R. Dworkin’s and R. Alexy’s theories on the taxonomy of criminal proceeding’s rules. Later, she points out the device of compassing the legal norm as a criminal proceeding’s rule, its importance in criminal proceeding and character in law’s system. The problem of accusatorial procedure’s rule was discussed in a narrow meaning and contains the general questions connected with the concept of this rule in a system of criminal proceeding’s rules, correlation with another legal rules and functions executed by this rule.
Problematyka zasady skargowości w polskim procesie karnym została poruszona na płaszczyźnie ogólnych zagadnień teoretycznoprawnych i wybranych kwestii teorii procesu karnego. Autorka artykułu przedstawia wybrane zagadnienia teorii prawa dotyczące problemu zasad systemu prawa, zasad prawa, a także wskazuje wpływ teorii R. Dworkina i R. Alexy’ego na systematykę zasad procesu karnego. W dalszej części pracy zwraca uwagę na sposób ujmowania normy prawnej w kategorii zasady procesu karnego, jej wagi w procesie karnym i roli, jaką dana norma – zasada procesowa pełni w systemie prawa. Problem zasady skargowości został ujęty w znaczeniu wąskim i obejmuje ogólne zagadnienia dotyczące pojęcia, miejsca tej zasady w systemie zasad procesu karnego, korelacji z innymi podstawowymi zasadami procesu oraz realizowane przez nią funkcje w prawie karnym procesowym.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concept of Sustainable Development as a Constitutive Element of the Polish Political and Legal System and a Specific Human Right
Koncepcja zrównoważonego rozwoju jako konstytucyjnego elementu polskiego systemu polityczno-prawnego i swoistego prawa człowieka
Autorzy:
Sobczak, Jacek
Kakareko, Ksenia
Gołda-Sobczak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927994.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Constitution
Concept of Sustainable Development
Human Rights
Political System
konstytucja
koncepcja zrównoważonego rozwoju
prawa człowieka
system polityczny
Opis:
The term ‘human rights’ is used to describe the rights of every person, regardless of their nationality or social position. In the doctrine, the term is also understood differently as the material, social and cultural premises of human independence. Both the concept and the content of the principle of sustainable development are the subject of a broad debate involving representatives of different scientific disciplines, publicists, and politicians representing different options. The authors of the article analyze the principle of sustainable development in the context of human rights. From the text of Art. 5 of the Constitution, it can be deduced that the principle of sustainable development in this layer is a human and civil right, broader than the law, relating to living in an uncontaminated environment. The core of the concept of sustainable development, which is not sufficiently emphasized due to its “appropriation” by ecologists and its complexity unduly perceived by lawyers, is that it formulates rights for future generations. The perception of these rights by the creators of the Polish Constitution, both in its preamble and in its Article 5, should be considered momentous and anticipating its creation.
Termin „prawa człowieka” jest używany do opisania praw każdej osoby, niezależnie od jej narodowości czy pozycji społecznej. W doktrynie termin ten jest też różnie rozumiany jako materialne, społeczne i kulturowe przesłanki samodzielności człowieka. Natomiast koncepcja, jak i treść zasady zrównoważonego rozwoju są przedmiotem szerokiej debaty z udziałem przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, publicystów i polityków reprezentujących różne opcje. Autorzy artykułu w swoim opracowaniu poddają analizie zasadę zrównoważonego rozwoju w kontekście praw człowieka. Z treści art. 5 Konstytucji można wywnioskować, że zasada zrównoważonego rozwoju w tej warstwie jest szerszym od prawa prawem człowieka i obywatela, odnoszącym się do życia w środowisku nieskażonym. Sednem koncepcji zrównoważonego rozwoju, niedostatecznie podkreślanej ze względu na jej „zawłaszczanie” przez ekologów i niewłaściwie postrzeganą przez prawników złożoność, jest formułowanie praw dla przyszłych pokoleń. Postrzeganie tych praw przez twórców Konstytucji RP, zarówno w jej preambule, jak i w art. 5, należy uznać za doniosłe i antycypujące jej powstanie.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 451-465
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria klaryfikacyjna wykładni prawa jako teoria uzasadnienia. Perspektywa psycholingwistyczna a pozytywistyczna koncepcja wykładni prawa
The ‘clarification’ theory of legal interpretation as a theory of justification. Psycholinguistic perspective and the positivist idea of legal interpretation
Autorzy:
Romanowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531399.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Jerzy Wróblewski
klaryfikacyjna koncepcja wykładni prawa
psycholingwistyka
‘clarification’ theory of legal interpretation
psycholinguistics
Opis:
W ramach paradygmatu pozytywizmu prawniczego w polskiej teorii prawa sformułowano J. Wróblewskiego klaryfikacyjną koncepcję wykładni prawa. Przyjęcie perspektywy psycholingwistycznej dla analizy tejże teorii umożliwia wzięcie pod uwagę wiedzy o ludzkiej percepcji językowej i porównanie jej z przyjmowanym przez J. Wróblewskiego ujęciem uzyskiwania rozumienia tekstu prawnego. Tak przeprowadzony eksperyment myślowy – przejścia z poziomu teorii prawa na poziom psycholingwistyki – ujawnia „ukryte” cechy J. Wróblewskiego teorii wykładni prawa. W zakresie pytania o status tej teorii, prowadzi to do wniosku, że nie jest to ani deskryptywna, ani normatywna teoria interpretacji prawa. Jest ona możliwa do zaakceptowania jedynie jako normatywna teoria uzasadnienia decyzji interpretacyjnych w procesie stosowania prawa.
Within the framework of legal positivism on the ground of Polish legal theory there was founded, in the scope of the issue of legal interpretation, the ‘clarification’ theory, formulated by J. Wróblewski. Adopting psycholinguistic perspective for the analysis of above mentioned theory allows to take the knowledge about human linguistic cognition into consideration and compare it with the vision of achieving understanding of legal text as understood by J. Wróblewski. Thus conducted “mental experiment” – moving from the level of the legal theory to the level of psycholinguistics – reveals “hidden” properties of J. Wróblewski theory of legal interpretation. First of all, as far as the question about the status of his theory is concerned, it allows to formulate a conclusion that it is neither a descriptive nor a normative theory of legal interpretation. It is possible to accept only as a normative theory of justification of interpretation decisions in the process of law application.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 55-74
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem polityczności orzecznictwa z perspektywy rozumienia polityczności jako sfery wspólnych wartości. Wstęp do neoklasycznej koncepcji prawa
The Problem of the Political Nature of Judicial Decisions from the Perspective of Considering the Political as a Domain of Common Values. An Introduction to the Neoclassical Concept of Law
Autorzy:
Barut, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955417.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
polityczność orzecznictwa
neoklasyczna koncepcja prawa
Maurice Hauriou
Carl Schmitt
political nature of judicial decisions
neoclassical concept of law
Opis:
Celem artykułu jest analiza problemu polityczności orzecznictwa poprzez rekonstrukcję sposobów ujmowania związku prawa z wartościami politycznymi we współczesnym dyskursie filozoficzno-prawnym. Analizowany problem ujęty został z perspektywy koncepcji prawa, która uznaje prawo za praktykę określonej wspólnoty politycznej. Autor podejmuje próbę rekonstruowania współczesnego myślenia o polityczności prawa odrzucającego paradygmat woluntarystyczny i indywidualistyczny, a przyjmującego paradygmat fronetyczny i wspólnotowy.
The aim of the article is to analyse the problem of the political nature of judicial decisions through a reconstruction of the ways of interpreting the relationship between law and political values in the contemporary philosophical-legal discourse. The considered problem has been presented from the perspective of such a concept of law that recognises law as a practice of a certain political community. The author attempts to reconstruct the contemporary understanding of the political nature of law viewed as rejecting the voluntarist and individualist paradigms and adopting the phronetic and community paradigms instead.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2020, 12, 3; 32-49
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525277.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Scalia
koncepcja ,,żyjącej konstytucji"
wykładnia prawa
Opis:
W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.
This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 4 (4); 23-52
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
On an Interpreter’s Game with the Legal Text and Extratextual Factors in the Derivative Concept of Legal Interpretation
Autorzy:
Jabłoński, Paweł
Kaczmarek, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531493.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
derywacyjna koncepcja wykładni prawa
granice władzy prawniczej
tekst prawny
derivative concept of legal interpretation
limits of juristic power
legal text
Opis:
Celem artykułu jest przyjrzenie się derywacyjnej koncepcji wykładni prawa z punktu widzenia struktury granic władzy prawniczej. Przyjmujemy, że struktura ta zawiera: kulturę polityczno-prawną, tekst prawny, kulturę prawniczą oraz czynniki osobowościowe, takie jak wyczucie etyczne i estetyczne. Obecnie koncepcja derywacyjna jest najbardziej wpływową polską teorią wykładni prawa. Próbujemy pokazać, że wedle tej koncepcji proces interpretacji prawa jest pewnego rodzaju grą pomiędzy tekstem i czynnikami pozatekstowymi, które traktujemy jako pozatekstowe granice władzy prawniczej. Z jednej strony, tekst prawny nie determinuje całego znaczenia prawa, mając jednak dla niego istotne znaczenie. Z drugiej strony, koncepcja derywacyjna precyzyjnie identyfikuje inne czynniki, które są ważne dla zawartości prawa.
The aim of this paper is to show the derivative concept of legal interpretation from the point of view of the structure of limits of the juridical power. This structure includes the politico-legal culture, the legal text, the juridical culture, and personal factors, such as ethical and aesthetic judgements. These days, the derivative concept is the most influential Polish theory of legal interpretation. According to this concept the process of interpreting the law is a kind of a game between the legal text and extratextual factors, which are treated as extratextual limits of juridical power. On the one hand, the legal text does not determine the full meaning of the law, although it has great importance for it. On the other hand, the derivative concept precisely identifies certain others factors that are relevant for the content of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 49-65
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepozytywistyczna koncepcja prawa
Non-Positivist Conception of Law
Autorzy:
Peczenik, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807829.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
niepozytywistyczna koncepcja prawa
koherencja
argumentów
obowiązywanie
ważenie
non-positive concept of law
application
coherence
weighing arguments
Opis:
The author of this article formulates a non-positivist conception of law, similar to the ones developed by R. Dworkin and R. Alexy, yet not identical with them. At present there are numerous non-positivist theories of law which do not employ a strong proposition regarding the natural law. Supporters of legal non-positivism include common moral principles in the area of law and assume that these principles are both causes of human actions and propositions that justify such actions. The author draws on R. Alexy in giving arguments for and against legal positivism, and he regards the relativity argument as the basis. Indeed, a positivist can accuse a non-positivist of making law conditional upon moral judgment, which may not be rationally defended. This article as a whole may be treated as a response to this argument. The non-positivist theory of law, defended in this article, assumes that both moral principles and legal norms have a prima facie character. Speaking of prima facie norms (inter alia, principles) and values, the author implies that they are justifiable, but neither certain nor acceptable in the present mode of justifying. Further, they are possible to be weighed. Finally, they are possible to be revoked, at least in the minimum sense of being not perpetual. It is the author’s view that all morality has a prima facie character, i.e. it is possible to be revoked and weighed. Generally, each legal norm can be presented as a result of the legislator weighing arguments. Weighing of arguments leads to problems with coherence. The recognition of values, principles and weighing does not entail disregard for norms. The author believes that one has a prima facie moral duty to obey law. However, the legal application of a normative system as a whole is not independent of its content. The author assumes that an extremely immoral normative system will have no application.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 1; 7-37
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między prawem naturalnym, konwencjonalizmem i wartościami. Pytanie o filozoficzne podstawy wychowania
BETWEEN NATURAL LAW, CONVENTIONALISM AND VALUES. QUESTION ABOUT THE PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS OF EDUCATION
Autorzy:
Rutkowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549884.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
klasyczna koncepcja prawa naturalnego
konwencjonalizm
wartości
kształcenie
classical natural law theory
conventionalism
values
education
Opis:
Two traditions, which are the philosophical and educational foundations of the Western culture, were characterised and compared in this article. Classical natural law theory and modern, conventionalist vision of state, law and morality were analysed. In the last part of the article, the concept of values was critically discussed.
W artykule scharakteryzowano i porównano ze sobą dwie tradycje tworzące – również w perspektywie edukacji – filozoficzne podstawy kultury zachodniej. Zanalizowano klasyczną koncepcję prawa naturalnego oraz nowożytną, konwencjonalistyczną wizję państwa, prawa i moralności. W końcowej części artykułu przeprowadzono krytyczną analizę pojęcia „wartości”.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2017, 7, 2; 169-182
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst odkrycia i kontekst uzasadnienia w świetle topicznej koncepcji prawa
Context of discovery and context of justification in the light of the lopical concept of law
Autorzy:
Holocher, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596775.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
Topiczna koncepcja prawa
Legal theory
Topical concept of Law
Opis:
The subject of this text is the distinction between the context of discovery and context of justification in legal reasoning, exemplified by the discursive concept of law which is represented by legal topics, however, the deliberations contained herein are of the philosophical and legal nature instead of dogmatic and legal one, thus, they do not directly refer to any field of law. The starting point and also justification for the deliberations is to assume a hypothesis for the possible adaptation of the appointed distinction in the theory of law Its meaning has been limited to two separate questions referred to various aspects of legal interpretation and argumentation, the former being: “How do we arrive at formulating an interpretative hypothesis?”, and the latter: “How can it be justified?”. The main thesis of the text comes down to a statement that it is the nature of legal reasoning as presented by legal topics which defines both the way of arriving at an interpretative hypothesis understood as a proposal to settle a dispute as well as the way of justification for such hypothesis. As a result of that, a topical point of view is associated with both views being in favour of the genetic and validative value of heuristics in the process of legal cognition and the kind of preferred justification criteria, which, in case of topics, constitutes a consensus of opinions on what, in a specific here and now case, is or might be regarded as just. That means that the final decision on the value of legal reasoning and adjudicationis coming down to connect a specific legal effect with the actual state of affairs will be made on the basis of both the context of legal discovery and the context of justification.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2009, LXXX (80); 9-29
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego
Maciej Zieliński’s conception of legal interpretation
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693592.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
normative conception of legal interpretation
quasi-idiomatic of the legal text act
interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae
omnia sunt interpretanda
normatywna koncepcja wykładni prawa
quasi-idiomatyczność tekstu aktu prawnego
Opis:
The collection of interpretative functions used at three stages of interpretation (the ordering phase, the restructuring phase and the perceptive phase) create a normative conception of the interpretation of law which in its primary form was first presented by Maciej Zieliński in 1969. It was later described fully by the same author in his monograph Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki published in 2002. Under this conception it is assumed that interpretation is always done omnia sunt interpretanda and that the text of a legislative act is ways of expressing norms in legal provisions, which requires their reconstruction (syntax-wise, logic-wise and content-wise) and subsequent equivalencing meaning-wise. The result of the activities undertaken by the legislator, after the linguistic, systemic and functional directives have been applied in accordance with the principle of interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – a legal norm understood as a complete (syntax-, content- and logic-wise) expression sufficiently unambiguous at the given interpretative moment.
Zbiór dyrektyw interpretacyjnych stosowanych w trzech fazach wykładni (fazie porządkującej, fazie rekonstrukcyjnej i fazie percepcyjnej) tworzy normatywną koncepcję wykładni prawa, której pierwotną wersję przedstawił w 1969 r. Maciej Zieliński, a w pełni zaprezentował w monografii Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki w 2002 r. W koncepcji tej przyjmuje się, że interpretacji dokonuje się zawsze (omnia sunt interpretanda) i podlega jej tekst aktu prawnego, który ze względu na swoiste cechy związane z quasi-idiomatycznością oraz różnymi sposobami wyrażanie norm w przepisach prawnych, wymaga przeprowadzenia czynności rekonstrukcyjnych (syntaktycznie, logicznie i treściowo) oraz ujednoznaczniających. Natomiast rezultatem działań interpretatora – po zastosowaniu dyrektyw językowych, dyrektyw systemowych i dyrektyw funkcjonalnych zgodnie z zasadą interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – jest norma prawna rozumiana jako zupełna (syntaktycznie, treściowo i logicznie) wypowiedź dostatecznie jednoznaczna w wybranym momencie interpretacyjnym.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 57-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies