Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "koncepcja prawa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Kontekst odkrycia i kontekst uzasadnienia w świetle topicznej koncepcji prawa
    Context of discovery and context of justification in the light of the lopical concept of law
    Autorzy:
    Holocher, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596775.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Teoria prawa
    Topiczna koncepcja prawa
    Legal theory
    Topical concept of Law
    Opis:
    The subject of this text is the distinction between the context of discovery and context of justification in legal reasoning, exemplified by the discursive concept of law which is represented by legal topics, however, the deliberations contained herein are of the philosophical and legal nature instead of dogmatic and legal one, thus, they do not directly refer to any field of law. The starting point and also justification for the deliberations is to assume a hypothesis for the possible adaptation of the appointed distinction in the theory of law Its meaning has been limited to two separate questions referred to various aspects of legal interpretation and argumentation, the former being: “How do we arrive at formulating an interpretative hypothesis?”, and the latter: “How can it be justified?”. The main thesis of the text comes down to a statement that it is the nature of legal reasoning as presented by legal topics which defines both the way of arriving at an interpretative hypothesis understood as a proposal to settle a dispute as well as the way of justification for such hypothesis. As a result of that, a topical point of view is associated with both views being in favour of the genetic and validative value of heuristics in the process of legal cognition and the kind of preferred justification criteria, which, in case of topics, constitutes a consensus of opinions on what, in a specific here and now case, is or might be regarded as just. That means that the final decision on the value of legal reasoning and adjudicationis coming down to connect a specific legal effect with the actual state of affairs will be made on the basis of both the context of legal discovery and the context of justification.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2009, LXXX (80); 9-29
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między prawem naturalnym, konwencjonalizmem i wartościami. Pytanie o filozoficzne podstawy wychowania
    BETWEEN NATURAL LAW, CONVENTIONALISM AND VALUES. QUESTION ABOUT THE PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS OF EDUCATION
    Autorzy:
    Rutkowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549884.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    klasyczna koncepcja prawa naturalnego
    konwencjonalizm
    wartości
    kształcenie
    classical natural law theory
    conventionalism
    values
    education
    Opis:
    Two traditions, which are the philosophical and educational foundations of the Western culture, were characterised and compared in this article. Classical natural law theory and modern, conventionalist vision of state, law and morality were analysed. In the last part of the article, the concept of values was critically discussed.
    W artykule scharakteryzowano i porównano ze sobą dwie tradycje tworzące – również w perspektywie edukacji – filozoficzne podstawy kultury zachodniej. Zanalizowano klasyczną koncepcję prawa naturalnego oraz nowożytną, konwencjonalistyczną wizję państwa, prawa i moralności. W końcowej części artykułu przeprowadzono krytyczną analizę pojęcia „wartości”.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2017, 7, 2; 169-182
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Własnościowy model prawa autorskiego – analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim
    The idea of (intellectual) property in copyright law – an analysis of the concept under Polish law
    Autorzy:
    Giesen, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693626.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    copyright
    IP law
    property law model of a copyright
    prawo własności intelektualnej
    model prawa autorskiego
    własnościowa koncepcja prawa autorskiego
    Opis:
    While explaining the idea of a copyright, many scholars refer to a property law model. The question is, however, whether such approach is really accurate. The idea of defining copyright law with reference to property law originated in the eighteenth century. The term ‘property’ was at that time very broadly interpreted. It covered a range of claims on assets, including a person, considered to be its own property. However, towards the end of the nineteenth century it became clear that there are structural differences between property and copyright. This led to a new category of rights, the ‘immaterial goods.’ This distinction was quite plausible and has remained such until today. Unlike property law, copyright is not a right in a thing but merely a ‘quasi right’ in a thing. The difference between both rights is also confirmed by an economic analysis which shows that the exclusivity of copyright law does not necessarily follow from its subject, since the limitation of an access to a work is not an effect of its nature. Thus there need not necessarily have to be a rivalry for the work, since it can as such be reproduced in an unlimited number. This, in turn, leads to a conclusion that an inconsiderate adoption of the property pattern in the field of copyright is unfounded and may bring about undesirable consequences.
    Wyjaśniając istotę prawa autorskiego, wielu naukowców odwołuje się do modelu prawa własności. Czy jednak oparcie prawa autorskiego na konstrukcji prawa własności jest rzeczywiście trafne? Koncepcja oparcia prawa autorskiego na modelu prawa własności wywodzi się z XVIII w. Własność ujmowano wówczas szeroko. Odnoszona była ona bowiem do wszelkich składników majątkowych, takich jak np. wierzytelność, a nawet, do własnej osoby. Badania nad strukturą prawa autorskiego doprowadziły pod koniec XIX w. do wyodrębnienia nowej kategorii praw podmiotowych, a mianowicie praw na dobrach niematerialnych. Wniosek ten jest w pełni zasadny i zachowuje swą aktualność po dziś dzień. Prawo autorskiej, w przeciwieństwie do prawa własności, nie jest prawem rzeczowym, a jedynie „prawem quasi-rzeczowym”. Odmienności prawa autorskiego względem prawa własności ujawnia również ekonomiczna analiza. Wyłączność prawa autorskiego nie jest „oczywistością”, ponieważ ograniczenia w dostępie do utworu nie płyną z jego natury. Podobnie rywalizacja o utwór nie powstaje sama z siebie, skoro reprodukcja utworu umożliwia korzystanie z niego jednocześnie przez niezliczoną liczbę osób. Wszystko to prowadzi do wniosku, że bezrefleksyjne przejęcie modelu prawa własności na obszar prawa autorskiego jest współcześnie nieuprawnione i w efekcie może prowadzić do niepożądanych konsekwencji.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 2; 61-74
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niepozytywistyczna koncepcja prawa
    Non-Positivist Conception of Law
    Autorzy:
    Peczenik, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807829.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niepozytywistyczna koncepcja prawa
    koherencja
    argumentów
    obowiązywanie
    ważenie
    non-positive concept of law
    application
    coherence
    weighing arguments
    Opis:
    The author of this article formulates a non-positivist conception of law, similar to the ones developed by R. Dworkin and R. Alexy, yet not identical with them. At present there are numerous non-positivist theories of law which do not employ a strong proposition regarding the natural law. Supporters of legal non-positivism include common moral principles in the area of law and assume that these principles are both causes of human actions and propositions that justify such actions. The author draws on R. Alexy in giving arguments for and against legal positivism, and he regards the relativity argument as the basis. Indeed, a positivist can accuse a non-positivist of making law conditional upon moral judgment, which may not be rationally defended. This article as a whole may be treated as a response to this argument. The non-positivist theory of law, defended in this article, assumes that both moral principles and legal norms have a prima facie character. Speaking of prima facie norms (inter alia, principles) and values, the author implies that they are justifiable, but neither certain nor acceptable in the present mode of justifying. Further, they are possible to be weighed. Finally, they are possible to be revoked, at least in the minimum sense of being not perpetual. It is the author’s view that all morality has a prima facie character, i.e. it is possible to be revoked and weighed. Generally, each legal norm can be presented as a result of the legislator weighing arguments. Weighing of arguments leads to problems with coherence. The recognition of values, principles and weighing does not entail disregard for norms. The author believes that one has a prima facie moral duty to obey law. However, the legal application of a normative system as a whole is not independent of its content. The author assumes that an extremely immoral normative system will have no application.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 1; 7-37
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grocjuszowska systematyka prawa
    Grotius Law Systematics
    Autorzy:
    Makiłła, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1770896.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Hugo Grocjusz
    koncepcja prawa
    system prawa
    prawo natury
    prawo pozytywne
    conception of law
    system of law
    law of nature
    positive law
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest odtworzenie koncepcji prawa przedstawionej w nauce Hugo Grocjusza (1583-1545), zawartej w jego głównym dziele Ius belli ac pacis libri tres (1625). Koncepcja prawa Grocjusza mająca swoją systematykę, nie była jednak oparta na ujęciach normatywnych bądź zestawieniach przepisów prawa, służących praktyce jurydycznej czy też dydaktyce; była natomiast konstrukcją wynikającą z przesłanek ideowych, zawierającą zasady i reguły prawne stanowiące wyraz filozoficznego i teleologicznego podejścia Grocjusza do prawa. Systematyka prawa Grocjusza, zbudowana na hierarchicznym porządku praw, występujących w poziomach od najwyżej ustanowionego i najszerszego zasięgiem prawa natury do rozbudowanego prawa pozytywnego, miała jednak w rozumieniu Grocjusza także znaczenie praktyczne. Była ona bowiem konstrukcją istniejącego i funkcjonującego w stosunkach społecznych ładu prawnego, stanowiącego istotny element świadomości ludzi stosujących się do niego. W takim też podejściu do prawa i porządku prawnego Grocjusz upatrywał zasadnicze przeznaczenie swojego przedsięwzięcia.
    The subject of this article is rendering of law conception presented in Hugo Grotius (1583-1545) learning enclosed in his main work Ius belli ac pacis libri tres (1625). The Grotius law conception that have been had its own systematics was based however not on normative settlements or statements of law regulations serving in juridical practice and also didactics whereas it was construction of law resulting of ideological premises containing law principles and rules being the express of philosophical and theological approach of Grotius to law. Grotius law systematics built on hierarchic order of laws existed on the levels of law from the highest placed and having widest extent law of nature to expanded and differentiated positive law had still also in Grotius understanding a practical meaning. It was a construction of law order existing and functioning in social relations reflecting a certain natural order being an essential element consciousness of men adhering to it. In this approach to law and law order Grotius has been seen the fundamental purpose of his intention.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 30, 2; 35-49
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem polityczności orzecznictwa z perspektywy rozumienia polityczności jako sfery wspólnych wartości. Wstęp do neoklasycznej koncepcji prawa
    The Problem of the Political Nature of Judicial Decisions from the Perspective of Considering the Political as a Domain of Common Values. An Introduction to the Neoclassical Concept of Law
    Autorzy:
    Barut, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955417.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    polityczność orzecznictwa
    neoklasyczna koncepcja prawa
    Maurice Hauriou
    Carl Schmitt
    political nature of judicial decisions
    neoclassical concept of law
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza problemu polityczności orzecznictwa poprzez rekonstrukcję sposobów ujmowania związku prawa z wartościami politycznymi we współczesnym dyskursie filozoficzno-prawnym. Analizowany problem ujęty został z perspektywy koncepcji prawa, która uznaje prawo za praktykę określonej wspólnoty politycznej. Autor podejmuje próbę rekonstruowania współczesnego myślenia o polityczności prawa odrzucającego paradygmat woluntarystyczny i indywidualistyczny, a przyjmującego paradygmat fronetyczny i wspólnotowy.
    The aim of the article is to analyse the problem of the political nature of judicial decisions through a reconstruction of the ways of interpreting the relationship between law and political values in the contemporary philosophical-legal discourse. The considered problem has been presented from the perspective of such a concept of law that recognises law as a practice of a certain political community. The author attempts to reconstruct the contemporary understanding of the political nature of law viewed as rejecting the voluntarist and individualist paradigms and adopting the phronetic and community paradigms instead.
    Źródło:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2020, 12, 3; 32-49
    2080-1084
    2450-7938
    Pojawia się w:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakaz missellingu jako przykład zastosowania behawioralnej koncepcji prawa?
    The prohibition of misselling as an example of the application of a behavioural conception of law
    Autorzy:
    Nieborak, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927298.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    misselling
    informed consumer
    behavioural conception of law
    financial market law
    konsument świadomy
    behawioralna koncepcja prawa
    prawo rynku finansowego
    Opis:
    This article concerns the institution of misselling introduced recently to the Polish legal system. Misselling has been commonly defi ned as dishonest sale. Currently, the solution adopted by the Polish legislator applies only to fi nancial services provided by fi nancial institutions to consumers. This regulation is not extensive but it has already stirred a lively debate among the representatives of legal practice and doctrine. This article is a voice in the discussion and its purpose is to identify the public law aspect of the solutions adopted and propose certain actions to be taken at the level of the regulated and the regulating entities and which would account among other things for the new, behavioural way of perceiving a consumer as an informed subject even if not always rational. The need for the evolution of the paradigm of a rational consumer, which is a challenge for the contemporary legislator, has been dictated by the experience gained so far as well as by the changing reality. The market today off ers a range of new fi nancial instruments which while being innovative very frequently carry extreme risk. The intensive and sometimes intrusive advertising of these instruments off ered to ”rational consumers” uses diff erent persuasive marketing techniques and may in eff ect result in a potential loss of stability and security of the fi nancial market. Therefore while implementing the stabilisation narrative promoted within the European Union, legislative bodies in Member States adopt solutions like misselling which are intended to reduce at least partly the risk of another crisis in the fi nancial sector. Its sources go back to the conception of homo oeconomicus, that is a rational consumer who based on the information provided is capable of making a rational decision that is best for him. However, as experience and history show, this attitude is too idealistic and needs being redefi ned. Developing an optimal conception of an informed consumer requires an interdisciplinary approach which apart from the legal and economic elements will take into account the experiences of other branches of science, such as sociology or psychology as well.
    Źródło:
    Studia Prawa Publicznego; 2017, 3 (19); 29-48
    2300-3936
    Pojawia się w:
    Studia Prawa Publicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria klaryfikacyjna wykładni prawa jako teoria uzasadnienia. Perspektywa psycholingwistyczna a pozytywistyczna koncepcja wykładni prawa
    The ‘clarification’ theory of legal interpretation as a theory of justification. Psycholinguistic perspective and the positivist idea of legal interpretation
    Autorzy:
    Romanowicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531399.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Jerzy Wróblewski
    klaryfikacyjna koncepcja wykładni prawa
    psycholingwistyka
    ‘clarification’ theory of legal interpretation
    psycholinguistics
    Opis:
    W ramach paradygmatu pozytywizmu prawniczego w polskiej teorii prawa sformułowano J. Wróblewskiego klaryfikacyjną koncepcję wykładni prawa. Przyjęcie perspektywy psycholingwistycznej dla analizy tejże teorii umożliwia wzięcie pod uwagę wiedzy o ludzkiej percepcji językowej i porównanie jej z przyjmowanym przez J. Wróblewskiego ujęciem uzyskiwania rozumienia tekstu prawnego. Tak przeprowadzony eksperyment myślowy – przejścia z poziomu teorii prawa na poziom psycholingwistyki – ujawnia „ukryte” cechy J. Wróblewskiego teorii wykładni prawa. W zakresie pytania o status tej teorii, prowadzi to do wniosku, że nie jest to ani deskryptywna, ani normatywna teoria interpretacji prawa. Jest ona możliwa do zaakceptowania jedynie jako normatywna teoria uzasadnienia decyzji interpretacyjnych w procesie stosowania prawa.
    Within the framework of legal positivism on the ground of Polish legal theory there was founded, in the scope of the issue of legal interpretation, the ‘clarification’ theory, formulated by J. Wróblewski. Adopting psycholinguistic perspective for the analysis of above mentioned theory allows to take the knowledge about human linguistic cognition into consideration and compare it with the vision of achieving understanding of legal text as understood by J. Wróblewski. Thus conducted “mental experiment” – moving from the level of the legal theory to the level of psycholinguistics – reveals “hidden” properties of J. Wróblewski theory of legal interpretation. First of all, as far as the question about the status of his theory is concerned, it allows to formulate a conclusion that it is neither a descriptive nor a normative theory of legal interpretation. It is possible to accept only as a normative theory of justification of interpretation decisions in the process of law application.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 55-74
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa Czesława Martyniaka w kontekście współczesnej dyskusji wokół paradygmatu niepozytywistycznej koncepcji prawa
    Czesław Martyniak’s Philosophy of Law in the Context of the Contemporary Debate About the Paradigm of the Non-Positivist Conception of Law
    Autorzy:
    Potrzeszcz, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807972.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niepozytywistyczna koncepcja prawa
    prawo naturalne
    natura prawa
    definicja prawa
    moc wiążąca prawa
    non-positivist conception of law
    natural law
    legal nature
    definition of law
    binding force of law
    Opis:
    In the contemporary philosophical-legal debate in Poland a growing interest in the nonpositivist conception of law may be noticed. It is a conception, which, contrary to the positivist conception, assumes, inter alia, the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality. The aim of the present article is to show how topical Czesław Martyniak’s philosophicallegal thought is in the context of the contemporary debate about the paradigm of the nonpositivist conception of law. It turns out that if we compare the theses advanced by contemporary followers of neo-positivism with Czesław Martyniak’s views of the essence of law, we can find several related points. First of all this concerns the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality, but also the non-positivist thesis about the ontological complexity of law, the very definition of law, and the issue of its binding force. In the final part of the article the author comes to the conclusion that although the contemporary debate about the concept and nature of law has reached a high level of sophistication, in fundamental questions it has not added anything new to what was said by Czesław Martyniak more than seventy years ago. However, today it is worth discussing the non-positivist conception of law, because such a discussion offers constructive criticism of legal positivism that is significant in practice. It tends towards improving the quality of positive law by taking into consideration also the demands of its validity and justice.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 2; 17-35
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kiedy prawo nie spełnia funkcji komunikacyjnej – krytyka monologicznych relacji społecznych w świetle dialogicznej koncepcji prawa
    Autorzy:
    Rossmanith, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47409596.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    dialog
    komunikacja
    relacje monologiczne
    dialogiczna koncepcja prawa
    komunikacyjna funkcja prawa
    komunikacja między ludźmi
    moralność prawa
    dialogue
    communication
    monological relations
    dialogical concept of law
    communicative function of law
    communication between people
    morality of law
    Opis:
    The article deals with the problem of monological social relations as related to the conception of law that does not meet the communication criterion. The analysis is based on the dialogical concept of law and, correspondingly, on Arendt’s notion of the Athenian polis, Gadamer’s hermeneutics, Habermas’s theory of communicative action, Honneth’s theory of recognition, Foucault’s critique of monological society, and Fuller’s morality of law. The most important thesis is that the ethical condition of law fulfilling the communicative function is the recognition of the dialogical subjectivity of a human being and its participation in the constitution of law.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2021, 87; 429-445
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty odtwarzania celów w prawie gospodarki odpadami (cz. II)
    Selected aspects of reconstruction of purposes in waste management law (p. II)
    Autorzy:
    Łazor, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140640.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    legal interpretation
    derivational theory of legal interpretation
    teleological interpretation
    interpretation directives
    wykładnia prawa
    derywacyjna koncepcja wykładni prawa
    wykładnia celowościowa
    dyrektywy wykładni
    Opis:
    Płaszczyzna aksjologiczna w interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami stała się bardzo znacząca, z uwagi na dynamiczne zmiany zachodzące w sferze jego wartości, a odnoszących się do postępowania z odpadami. Choć są one w dużej mierze jednym z elementów tworzących strukturę celów ogólnych prawa ochrony środowiska, to jednak zachowują one także swoje indywidualne cechy systemowe, co zostało przedstawione w pierwszej części opracowania. Prześledzenie głównych założeń konstrukcyjnych aspektu celowościowego w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, której twórcą jest Maciej Zieliński, pozwoli nam w sposób ogólny odpowiedzieć na pytanie, czy może być ona przydatnym narzędziem w procesie interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami. W tym kontekście trzeba zauważyć, że opowiedzenie się za pewną ideologią wykładni przy stosowaniu przepisów danej gałęzi prawa − sprzyjać może zachowaniu spójności aksjologicznej. Ponadto oderwanie poszczególnych dyrektyw interpretacyjnych od metodyki posługiwania się nim, czy jak to ujął M. Zieliński w swojej koncepcji − od określonych zasad, reguł czy wskazówek, skutkuje tym, że staje ona tylko „bezwolnym” instrumentem w rękach interpretatora, co może prowadzić do wyników wykładni, które często są nie do pogodzenia z celami prawa, które możemy przypisać prawodawcy.
    The axiological plane in the interpretation of provisions of the waste management law plays a significant role due to dynamic changes which are taking place concerning its values and which are related to waste management procedures. Although they are, to a large extent, one of the elements forming the structure of the general objectives of the environmental law, they also retain their individual systemic properties, as presented in part 1 of the study. Analyzing the main structural assumptions of the teleological aspect in the derivational theory of legal interpretation created by Maciej Zieliński will allow us to examine whether it may be a valuable tool in the interpretation of provisions of waste management law. In this context, we must note that supporting a particular ideology of interpretation may be conducive to maintaining axiological consistency when applying provisions of a given branch of law. Furthermore, the detachment of particular interpretative directives from the methodology of their use (or as M. Zieliński puts it in his conception - from certain principles, rules or guidelines) makes them a “passive” instrument in the hands of the interpreter that may lead to interpretative results that are often irreconcilable with the objectives of the law ascribed to the legislator.
    Źródło:
    Studia Administracyjne; 2022, 15, 1; 49-60
    2080-5209
    2353-284X
    Pojawia się w:
    Studia Administracyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
    On an Interpreter’s Game with the Legal Text and Extratextual Factors in the Derivative Concept of Legal Interpretation
    Autorzy:
    Jabłoński, Paweł
    Kaczmarek, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531493.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    derywacyjna koncepcja wykładni prawa
    granice władzy prawniczej
    tekst prawny
    derivative concept of legal interpretation
    limits of juristic power
    legal text
    Opis:
    Celem artykułu jest przyjrzenie się derywacyjnej koncepcji wykładni prawa z punktu widzenia struktury granic władzy prawniczej. Przyjmujemy, że struktura ta zawiera: kulturę polityczno-prawną, tekst prawny, kulturę prawniczą oraz czynniki osobowościowe, takie jak wyczucie etyczne i estetyczne. Obecnie koncepcja derywacyjna jest najbardziej wpływową polską teorią wykładni prawa. Próbujemy pokazać, że wedle tej koncepcji proces interpretacji prawa jest pewnego rodzaju grą pomiędzy tekstem i czynnikami pozatekstowymi, które traktujemy jako pozatekstowe granice władzy prawniczej. Z jednej strony, tekst prawny nie determinuje całego znaczenia prawa, mając jednak dla niego istotne znaczenie. Z drugiej strony, koncepcja derywacyjna precyzyjnie identyfikuje inne czynniki, które są ważne dla zawartości prawa.
    The aim of this paper is to show the derivative concept of legal interpretation from the point of view of the structure of limits of the juridical power. This structure includes the politico-legal culture, the legal text, the juridical culture, and personal factors, such as ethical and aesthetic judgements. These days, the derivative concept is the most influential Polish theory of legal interpretation. According to this concept the process of interpreting the law is a kind of a game between the legal text and extratextual factors, which are treated as extratextual limits of juridical power. On the one hand, the legal text does not determine the full meaning of the law, although it has great importance for it. On the other hand, the derivative concept precisely identifies certain others factors that are relevant for the content of law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 49-65
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy grozi nam kryzys prawa? Rozważania na tle problemu tzw. roszczenia do słuszności
    Are we facing a crisis of law? Reflections in reference to the so-called claim to correctness problem
    Autorzy:
    Skuczyński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531670.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Gustav Radbruch
    formuła Radbrucha
    niepozytywistyczna koncepcja prawa
    roszczenie do słuszności
    prawo haniebne
    ustawowe bezprawie
    etyka prawnicza
    Radbruch’s formula
    nonpositivist concept of law
    claim to correctness
    abominable law
    statutory lawlessness
    legal ethics
    Opis:
    Za przejaw aktualności filozofii prawa Gustava Radbrucha uznaje się̨ zazwyczaj teoretyczne zainteresowanie i praktyczne zastosowanie jego poglądów na zagadnienia prawa haniebnego, ustawowego bezprawia odmowy jego stosowania przez organy władzy publicznej, w szczególności przez sądy, znane pod określeniem „formuły Radbrucha”. Główną tezą artykułu jest to, że można wskazać inne oprócz formuły Radbrucha elementy jego filozofii prawa, które zachowują aktualność́ i obecne są̨ w dzisiejszych dyskusjach dotyczących samego pojęcia prawa, jego obowiązywania oraz stosowania. Chodzi przede wszystkim o stanowiące podstawę myśli Radbrucha rozróżnienie pojęcia prawa (Rechtsbegriff) i idei prawa (Rechtsidee) oraz ich wzajemny stosunek. Rozwiązanie przyjęte w tym zakresie przez samego Radbrucha jest szeroko wykorzystywane w kręgu reprezentantów tzw. niepozytywistycznej koncepcji prawa, ale można mu przypisać́ także znaczenie bardziej ogólne, które przejawia się w problemie tzw. roszczenia do słuszności (Anspruch auf Richtigkeit). Roszczenie takie ma być́ elementem nie tylko samego prawa, ale wszelkich wypowiedzi prawniczych, w tym aktów stosowania prawa. Teza, której będę starał się bronić głosi, że spośród trzech interpretacji problemu owego roszczenia najlepsze uzasadnienie posiada ta, która odwołuje się nie tylko do słuszności porządku prawnego i aktów stosowania prawa, ale także do odpowiedzialności prawników i ich obowiązków zawodowych. Takie ujęcie bowiem najpełniej odpowiada na wyzwania stojące przed współczesnym prawem, które ma coraz bardziej sprofesjonalizowany charakter, a jednocześnie coraz bardziej narażone jest na zjawiska właściwe wszelkim sprofesjonalizowanym dziedzinom życia, w tym przede wszystkim zjawiska o charakterze kryzysowym. Poza zakresem rozważań́ pozostawiona jest kwestia, do jakiego stopnia interpretacja ta zgodna jest z poglądami samego Radbrucha, choć́ zasygnalizowanych zostanie kilka argumentów za tym, że jest to być́ może stopień wyższy niż̇ w przypadku pozostałych interpretacji.
    What is usually acknowledged as a topicality indication of Gustav Radbruch’s legal philosophy is the theoretical interest in and practical application of his ideas – known as the Radbruch’s formula – on abominable law, statutory non-law and the refusal to apply it by public authorities, the judiciary in particular. The article main argument is that we can point to other than Radbruch’s formula elements in his philosophy of law which are still applicable and present in the recent discussion on the concept of law itself, its validity and application. What this means is basic to Radbruch’s thought the distinction between the concept of law (Rechtsbegriff), the idea of law (Rechtsidee) and the relationship between the two. The solution accepted by Radbruch in this matter is very broadly applied by the representatives of the nonpositivist concept of law. However, the solution may be ascribed a more general meaning, which manifests itself in the ‘claim to correctness problem’ (Anspruch auf Richtigkeit). Such a claim has to be an element not only of law itself but also of all legal statements including acts of applying the law. The point I endeavour to defend is that out of the three interpretations of the claim to correctness problem, the one which refers not only to the correctness of legal order and law application acts, but also to lawyers’ professional obligations and responsibility is the best justified. This is because such a view most fully addresses the challenges of modern law, which has become increasingly professional in character, but on the other hand more prone to factors typical to fully professionalised walks of life – to critical factors especially. The question of how much the interpretation is compatible with Radbruch’s perspective, is beyond the scope of this analysis. However, some arguments suggesting higher degree of concordance will be presented.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 2(3); 61-75
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/525277.pdf
    Data publikacji:
    2010-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Scalia
    koncepcja ,,żyjącej konstytucji"
    wykładnia prawa
    Opis:
    W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.
    This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 4 (4); 23-52
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego
    Maciej Zieliński’s conception of legal interpretation
    Autorzy:
    Choduń, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693592.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    normative conception of legal interpretation
    quasi-idiomatic of the legal text act
    interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae
    omnia sunt interpretanda
    normatywna koncepcja wykładni prawa
    quasi-idiomatyczność tekstu aktu prawnego
    Opis:
    The collection of interpretative functions used at three stages of interpretation (the ordering phase, the restructuring phase and the perceptive phase) create a normative conception of the interpretation of law which in its primary form was first presented by Maciej Zieliński in 1969. It was later described fully by the same author in his monograph Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki published in 2002. Under this conception it is assumed that interpretation is always done omnia sunt interpretanda and that the text of a legislative act is ways of expressing norms in legal provisions, which requires their reconstruction (syntax-wise, logic-wise and content-wise) and subsequent equivalencing meaning-wise. The result of the activities undertaken by the legislator, after the linguistic, systemic and functional directives have been applied in accordance with the principle of interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – a legal norm understood as a complete (syntax-, content- and logic-wise) expression sufficiently unambiguous at the given interpretative moment.
    Zbiór dyrektyw interpretacyjnych stosowanych w trzech fazach wykładni (fazie porządkującej, fazie rekonstrukcyjnej i fazie percepcyjnej) tworzy normatywną koncepcję wykładni prawa, której pierwotną wersję przedstawił w 1969 r. Maciej Zieliński, a w pełni zaprezentował w monografii Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki w 2002 r. W koncepcji tej przyjmuje się, że interpretacji dokonuje się zawsze (omnia sunt interpretanda) i podlega jej tekst aktu prawnego, który ze względu na swoiste cechy związane z quasi-idiomatycznością oraz różnymi sposobami wyrażanie norm w przepisach prawnych, wymaga przeprowadzenia czynności rekonstrukcyjnych (syntaktycznie, logicznie i treściowo) oraz ujednoznaczniających. Natomiast rezultatem działań interpretatora – po zastosowaniu dyrektyw językowych, dyrektyw systemowych i dyrektyw funkcjonalnych zgodnie z zasadą interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – jest norma prawna rozumiana jako zupełna (syntaktycznie, treściowo i logicznie) wypowiedź dostatecznie jednoznaczna w wybranym momencie interpretacyjnym.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 57-67
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjawisko multicentryczności systemu prawa z perspektywy koncepcji integracyjnej
    Autorzy:
    Kotowski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788184.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    multicentryzm
    system prawa
    koncepcja integracyjna
    wielokulturowość
    ontologia
    stosowanie prawa
    polycentricism
    legal system
    integrative concept
    multiculturalism
    ontology
    Opis:
    The paper presents the theory of legal system polycentricism from a new perspective, i.e. the one integrating essentially contradictory concepts which explain this phenomenon in the context of the Polish jurisprudence. Apart from attempting to establish “common features” of these well-known concepts explaining the essence of polycentricism in the legal field, the presented point of view pertains to defining the relationship between the phenomenon of polycentricism from the legal discourse theory perspective and the Luhmann’s systems theory. The paper aims to prove the thesis that at present the legal system is internally taking on (transforming into) the heterogeneous type of internal structure due to interaction with already polycentric non-juristic domain, i.e. the social one.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2015, 4 (204); 101-122
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Sustainable Development as a Constitutive Element of the Polish Political and Legal System and a Specific Human Right
    Koncepcja zrównoważonego rozwoju jako konstytucyjnego elementu polskiego systemu polityczno-prawnego i swoistego prawa człowieka
    Autorzy:
    Sobczak, Jacek
    Kakareko, Ksenia
    Gołda-Sobczak, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927994.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitution
    Concept of Sustainable Development
    Human Rights
    Political System
    konstytucja
    koncepcja zrównoważonego rozwoju
    prawa człowieka
    system polityczny
    Opis:
    The term ‘human rights’ is used to describe the rights of every person, regardless of their nationality or social position. In the doctrine, the term is also understood differently as the material, social and cultural premises of human independence. Both the concept and the content of the principle of sustainable development are the subject of a broad debate involving representatives of different scientific disciplines, publicists, and politicians representing different options. The authors of the article analyze the principle of sustainable development in the context of human rights. From the text of Art. 5 of the Constitution, it can be deduced that the principle of sustainable development in this layer is a human and civil right, broader than the law, relating to living in an uncontaminated environment. The core of the concept of sustainable development, which is not sufficiently emphasized due to its “appropriation” by ecologists and its complexity unduly perceived by lawyers, is that it formulates rights for future generations. The perception of these rights by the creators of the Polish Constitution, both in its preamble and in its Article 5, should be considered momentous and anticipating its creation.
    Termin „prawa człowieka” jest używany do opisania praw każdej osoby, niezależnie od jej narodowości czy pozycji społecznej. W doktrynie termin ten jest też różnie rozumiany jako materialne, społeczne i kulturowe przesłanki samodzielności człowieka. Natomiast koncepcja, jak i treść zasady zrównoważonego rozwoju są przedmiotem szerokiej debaty z udziałem przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, publicystów i polityków reprezentujących różne opcje. Autorzy artykułu w swoim opracowaniu poddają analizie zasadę zrównoważonego rozwoju w kontekście praw człowieka. Z treści art. 5 Konstytucji można wywnioskować, że zasada zrównoważonego rozwoju w tej warstwie jest szerszym od prawa prawem człowieka i obywatela, odnoszącym się do życia w środowisku nieskażonym. Sednem koncepcji zrównoważonego rozwoju, niedostatecznie podkreślanej ze względu na jej „zawłaszczanie” przez ekologów i niewłaściwie postrzeganą przez prawników złożoność, jest formułowanie praw dla przyszłych pokoleń. Postrzeganie tych praw przez twórców Konstytucji RP, zarówno w jej preambule, jak i w art. 5, należy uznać za doniosłe i antycypujące jej powstanie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 451-465
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesna debata wokół politycznej koncepcji praw człowieka Johna Rawlsa – wybrane argumenty i stanowiska
    Contemporary Debate on John Rawls’s Political Concept of Human Rights. Selected Arguments and Positions
    Autorzy:
    Turlej, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/10607872.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    John Rawls
    prawa człowieka
    polityczna koncepcja praw człowieka
    uprawnienia
    suwerenność państw
    human rights
    political concept of human rights
    rights
    state sovereignty
    Opis:
    W Prawie ludów – wydanym w Polsce po raz pierwszy 20 lat temu – John Rawls dokonał rozszerzenia swojej teorii sprawiedliwości na grunt stosunków międzynarodowych. Filozof rozwinął koncept prawa ludów, czyli politycznej koncepcji sprawiedliwości, która ma zastosowanie do norm i zasad międzynarodowego prawa i praktyki. W ramach swojej koncepcji J. Rawls zaproponował wizję praw człowieka jako uprawnień, które wyznaczają granice suwerenności państw. W artykule, obok syntetycznego omówienia autorskiej koncepcji praw człowieka J. Rawlsa, przedstawiam jej wybraną krytykę, sformułowaną przez Johna Tasioulasa, Charlesa Beitza, Jamesa Nickela, Allana Buchanana, Marthę Nussbaum oraz Thomasa Poggego. W drugiej części artykułu prezentuję próbę obrony stanowiska Johna Ralwsa, którą zaproponowali David Reidy oraz Samuel Freeman. W zakończeniu dokonuję podsumowania obu linii argumentacyjnych, przedstawiając własne stanowisko.
    In The Law of Peoples – published in Poland for the first time twenty years ago – John Rawls extended his theory of justice to the field of international relations. The philosopher developed the concept of the law of peoples, or the political concept of justice that applies to the norms and principles of international law and practice. As part of his concept, Rawls proposed a vision of human rights as rights that define the limits of state sovereignty. In the article, in addition to a synthetic overview of Rawls’s concept of human rights, I present selected critical arguments, formulated by John Tasioulas, Charles Beitz, James Nickel, Allen Buchanan, Martha Nussbaum, and Thomas Pogge. In the second part of the text, I discuss an attempt to defend Rawls’s views, proposed by David Reidy and Samuel Freeman. In conclusion, I summarize both lines of argument, presenting my own position.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 34, 1; 72-86
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ETYCZNE IMPIKACJE (NIE)OSOBOWEGO TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA
    ETHICAL IMPLICATIONS OF (IN)HUMAN TREATMENT OF A HUMAN BEING
    Autorzy:
    Gryżenia, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550246.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    koncepcja osoby, kryteria bytu osobowego, tożsamość, godność, prawa
    osoby, aborcja, eutanazja
    The concept of a person, criteria of being a person, identity, dignity,
    common human rights, abortion, euthanasia
    Opis:
    Boecjusza definicję osoby: Individua substantia rationalis naturae, uznano za klasyczną i nie straciła ona nic ze swego znaczenia, choć w ciągu wieków dostrzegano ciągle to nowe elementy, wskazujące na wyjątkowość i złożoność bytu osobowego. Podkreślano, że człowiek jako osoba góruje nad naturą i każdą społecznością. Współcześnie następuje ścieranie się dwóch radykalnie odmiennych stanowisk. Jedno, reprezentowane przez myśl klasyczną, metafizyczną, w której człowiek jest osobą z samego faktu istnienia. Zawsze, od początku do końca – niezależnie od wieku, posiadanych sprawności, kwalifikacji i wykonywanych funkcji – człowiek jest osobą, niezmiennie jest tym, czym jest, i dlatego przysługuje mu niepodważalny kanon praw, a z naszej strony obowiązek szacunku i miłości. Przedstawiciele drugiego stanowiska mnożą kryteria, które wyłączają z grona osób coraz więcej ludzi. Osobami nie są dzieci w okresie prenatalnym i noworodki oraz ludzie starsi, chorzy, dotknięci niepełnosprawnością i pozostający w obliczu śmierci. Pierwsza grupa istot ludzkich, to „jeszcze nie osoby”, a druga, to „byłe osoby”. Jakość ich życia jest niższa niż w przypadku życia zdrowego zwierzęcia. Status bycia osobą przysługuje jedynie ludziom sprawnym, samodzielnym, aktywnie i twórczo uczestniczącym w życiu społecznym. Likwidacja najsłabszych, czyli aborcja i eutanazja, jest wymogiem wręcz niezbędnym, aby zapewnić wysoką jakość życia osobom „lepszym” i „silniejszym”. Wynika stąd jasno, że przy takim podejściu występuje realne niebezpieczeństwo „nieludzkiego” traktowania człowieka, dehumanizacji i barbarzyństwa.
    Boethius’ definition of a person: Individua substantia rationalis naturae was recognized as classical and has not lost anything of its meaning, although throughout centuries many new elements showing uniqueness and complexity of personal existence have been noticed. It was highlighted that a human being as a person predominates nature and any community. Recently there has been a clash of two totally diverse standpoints. One of them represented by classical, metaphysical thought according to which a human being is a person from the very fact of existence. Always, from the beginning till the end - regardless of age, acquired skills, qualifications and functions performed – a human being is a person, invariably he/she is what he/she is and therefore he/she is entitled to unquestionable canon of rights and on our part to the duty to respect and love. Representatives of the other standpoint multiply criteria which exclude more and more people from the circle of persons. Persons are not children in prenatal period, newborns, old, sick and disabled people as well as those facing death. The former group of human beings are ‘not yet persons’ and the latter are ‘ex persons’. The quality of their life is lower than the quality of a healthy animal’s life. The status of being a person is reserved only to people who are fit, self-reliant and participate in social life in an active and creative way. Liquidation of the weakest that is abortion and euthanasia is an indispensable requirement to ensure high quality of life to the’ better ‘and ‘stronger’ ones. It can be easily concluded that such attitude may bring about real danger of ‘inhuman’ treatment of a human being, dehumanization and savagery.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2011, 2; 71-96
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DODATKOWE UMOWY STRON W STOSUNKU PRACY W ŚWIETLE ZASADY UPRZYWILEJOWANIA PRACOWNIKA
    ADDITIONAL AGREEMENTS BETWEEN PARTIES TO AN EMPLOYMENT RELATIONSHIP IN LIGHT OF THE EMPLOYEE’S PREFERENTIAL TREATMENT
    Autorzy:
    Rylski, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693556.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    employee’s preferential treatment
    employment relationship
    norms in the labour law
    functional and purposeful directives
    zasada uprzywilejowania pracownika
    stosunek pracy
    wykładnia funkcjonalna
    zasady prawa
    dyrektywy językowe
    koncepcja derywacyjna
    umowy dodatkowe
    strony stosunku pracy
    Opis:
    The paper deals with a controversial issue of the admissibility of evaluation, in light of the employee’s preferential treatment, of additional stipulations of contracts signed by parties to an employment relationship, which do not form the underlying condition for their execution. The main aim of the work is to prove that the rule of the employee’s preferential treatment, contrary to the literal content of article 18 of the Labour Code should be understood in broader terms: as one that protects the entire work relationship including additional agreements. In principle, there are three types of argument that provide a rationale for the above thesis. Firstly, it is the nature of the rule of the employee’s preferential treatment which acts as a general and basic norm in the labour law, and the role it plays in the Labour Code. Secondly, it is the mechanisms characteristics of this rule that may be found in work regulations other than those referred to in the above mentioned article 18, and in particular in the very nature of the semi imperative norms dominating in the labour law. Thirdly, it is the result of the entire process of interpretation of article 18 of the Labour Code, including, in particular, the functional and purposeful directives.
    Podjęta w artykule tematyka dotyczy kontrowersyjnego zagadnienia dopuszczalności oceny w świetle zasady uprzywilejowania pracownika postanowień dodatkowych umów zawieranych przez strony stosunku pracy, niebędących podstawą jego nawiązania. Celem pracy jest w szczególności wykazanie, że zasada uprzywilejowania pracownika, wbrew literalnemu brzmieniu przepisu art. 18 Kodeksu pracy, powinna być rozumiana szerzej: jako chroniąca całokształt treści stosunku pracy, którą formują również porozumienia dodatkowe. Za takim stanowiskiem przemawiają zasadniczo trzy argumenty. Po pierwsze, istota zasady uprzywilejowania pracownika jako normy ogólnej i podstawowej dla całego systemu prawa pracy, a także jej umiejscowienie w systematyce Kodeksu pracy. Po drugie, przejaw mechanizmów charakterystycznych dla tej zasady również w innych niż art. 18 Kodeksu pracy regulacjach prawa pracy, a w szczególności w samym charakterze dominujących w prawie pracy norm semiimperatywnych. Po trzecie wreszcie, wskazuje na to również wynik pełnego procesu wykładni przepisu art. 18 Kodeksu pracy uwzględniający w szczególności dyrektywy funkcjonalne i celowościowe.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 1; 95-104
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dozwolony zakres interpretacji prawa – rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej – glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12)
    Permitted scope of interpretation of the law – a discussion in the context of the nature of proceedings in cases of refusal to perform a notarial act – a commentary to the Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 January 2015 (SK 34/12)
    Autorzy:
    Lewandowska-Mroczkowska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027234.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    law on notaries
    civil procedure
    instance
    complaint against a refusal to perform a notarial act
    concept of matters “not from the beginning”
    theory of law
    rational legislator concept
    juridical precedent
    Prawo o notariacie
    postępowanie cywilne
    instancyjność
    zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej
    koncepcja spraw „nie od początku”
    teoria prawa
    koncepcja racjonalnego prawodawcy
    precedens sądowy
    precedens jurydyczny
    Opis:
    Celem niniejszej glosy jest przedstawienie problematyki dozwolonego zakresu interpretacji prawa przez sądy w polskim porządku prawnym i jego wpływu na praktykę orzeczniczą, dla której punktem wyjścia jest omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Komentowane orzeczenie dotyczy istotnego, z punktu widzenia praktyki stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego2 oraz Prawa o notariacie3, charakteru prawnego dokonania przez notariusza odmowy dokonania czynności notarialnej. Zgodnie z art. 83 § 1 Prawa o notariacie notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnej, na którą to odmowę przysługuje zażalenie. Wobec tego pojawia się pytanie, czy decyzja notariusza o odmowie dokonania czynności notarialnej zastępuje orzeczenie sądu pierwszej instancji. W niniejszej pracy zastosowano metodę analizy aktów prawnych oraz orzecznictwa i literatury odnoszących się do tego zagadnienia. Trybunał Konstytucyjny w komentowanym orzeczeniu przychylił się do stanowiska, że orzeczenie sądu okręgowego wydane na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej nie jest zaskarżalne. W konsekwencji uznał notariusza za quasi-sąd, a dokonaną przez niego odmowę jako quasi-orzeczenie. Przeprowadzone badania pozwalają na sformułowanie tezy, że rozumowanie Trybunału Konstytucyjnego, choć w wielu miejscach trafne, opiera się na orzecznictwie sądów, w tym Sądu Najwyższego, które stoi w sprzeczności z teorią racjonalnego prawodawcy. Autorka w glosie podejmuje kwestię precedensu jurydycznego oraz jego oddziaływania na obowiązującą w polskim porządku prawnym koncepcję racjonalnego prawodawcy, a także dopuszczalnych granic interpretacji przepisów przez sądy.
    The aim of this commentary is to present the issue of the permitted scope of interpretation of the law by Polish courts under the Polish legal system and its impact on the practice in judicial decisions. The starting point is the discussed judgement of the Constitutional Tribunal. This judgment addresses the legal nature of a notary’s refusal to perform a notarial act, which is significant from the practical point of view. Pursuant to Article 83(1) of the Law on Notaries, a notary may refuse to perform a notarial act and such a refusal may be complained against. Therefore, a question on the nature of the complaint against a refusal to perform a notarial act arises. The research method used in this article consists in the analysis of legislative acts, judicial decisions and relevant literature. In its judgement, the Constitutional Tribunal agrees with the position that a decision of a regional court issued as a response to a complaint against is refusal in question is non-appealable. In consequence, the Constitutional Tribunal recognized the notary’s decision as a quasi-judgment of the first instance court. The research conducted allows the formulation of a thesis that the Tribunal’s standpoint, although accurate in many places, is mainly based on judicial decisions, including those of the Supreme Court, which are contrary to the rational legislator theory. What is more, despite many amendments to the act, the legislator did not decide to settle this problem directly in the regulation in force. The author addresses the issue of a juridical precedent and its impact on the rational legislator concept that is in force in the Polish legal order and also refers to the issue of the permissible limits of courts’ interpretation of laws.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2021, 36; 163-180
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Rule of Accusatorial Procedure in Polish Criminal Proceedings
    Autorzy:
    Kruk, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618693.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ways of the system’s rules’ existence
    interpretative directives of criminal and procedural rules
    R. Dworkin’s theory
    R. Alexy’s theory
    legal norm as a criminal proceeding’s rule
    rule of law in a normative sense
    sposoby istnienia zasad systemu
    dyrektywy interpretacyjne przepisów karno-procesowych
    koncepcja R. Dworkina
    koncepcja R. Alexy’ego
    norma (sformułowanie) jako zasada procesu karnego
    zasada prawa w sensie dyrektywalnym
    Opis:
    The issues connected with the rule of accusatorial procedure in Polish criminal proceedings were discussed against the backdrop of general theoretical topics and chosen issues of criminal proceeding’s theories. The authoress of the article shows the chosen topics of law’s theories related to the problem of law system’s rules, law’s rules and points out the influence of R. Dworkin’s and R. Alexy’s theories on the taxonomy of criminal proceeding’s rules. Later, she points out the device of compassing the legal norm as a criminal proceeding’s rule, its importance in criminal proceeding and character in law’s system. The problem of accusatorial procedure’s rule was discussed in a narrow meaning and contains the general questions connected with the concept of this rule in a system of criminal proceeding’s rules, correlation with another legal rules and functions executed by this rule.
    Problematyka zasady skargowości w polskim procesie karnym została poruszona na płaszczyźnie ogólnych zagadnień teoretycznoprawnych i wybranych kwestii teorii procesu karnego. Autorka artykułu przedstawia wybrane zagadnienia teorii prawa dotyczące problemu zasad systemu prawa, zasad prawa, a także wskazuje wpływ teorii R. Dworkina i R. Alexy’ego na systematykę zasad procesu karnego. W dalszej części pracy zwraca uwagę na sposób ujmowania normy prawnej w kategorii zasady procesu karnego, jej wagi w procesie karnym i roli, jaką dana norma – zasada procesowa pełni w systemie prawa. Problem zasady skargowości został ujęty w znaczeniu wąskim i obejmuje ogólne zagadnienia dotyczące pojęcia, miejsca tej zasady w systemie zasad procesu karnego, korelacji z innymi podstawowymi zasadami procesu oraz realizowane przez nią funkcje w prawie karnym procesowym.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk w świetle koncepcji wykładni Macieja Zielińskiego
    Interpretation of Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act: applying the approach of Maciej Zieliński
    Autorzy:
    Kamela, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507977.pdf
    Data publikacji:
    2013-02-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
    opłaty półkowe
    utrudnianie dostępu do rynku
    wykładnia prawa
    koncepcja wykładni Macieja Zielińskiego
    Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act
    slotting fees
    introduction of market entry barriers
    interpretation of the law
    the approach of Maciej Zieliński
    Opis:
    Właściwie przeprowadzona wykładnia dowodzi, że zachowaniem zabronionym przez art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (uzna) jest utrudnianie dostępu do rynku. Analiza charakteru przepisów uznk prowadzi do wniosku, że pobranie opłaty innej niż marża handlowa nie jest wystarczającą przesłanką do zastosowania art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk. Wykładnia tego przepisu ma decydujący wpływ na zakres i przebieg postępowania dowodowego w sprawach sądowych.
    Proper interpretation of Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act leads to the conclusion that it is the introduction of impediments to market access that is forbidden thereby. An analysis of the provisions of the Act proves that a mere ‘collection of charges other than commercial margins’ for accepting goods for sale is not a sufficient premise to apply its sanctions. The interpretation of this provision has a big influence on the scope and course of evidentiary proceedings in court trials on such cases.
    Źródło:
    internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2013, 2, 2; 15-17
    2299-5749
    Pojawia się w:
    internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies