Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ethics of research" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-32 z 32
    Tytuł:
    Atrakcyjność projektu metodologii praktycznej i epistemologii cnoty dla badań historyczno-gospodarczych
    The Attractiveness of the Project of Practical Methodology and Virtue Epistemology for Economic History Research
    Autorzy:
    Bębnowski, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965072.pdf
    Data publikacji:
    2015-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    theory of economic history
    methodology of economic history
    theory of economics
    ethics of research
    Opis:
    Ewa Domańska, Professor at the Adam Mickiewicz University in Poznań (Poland) and Stanford University (USA), historian of historiography and methodologist of history, formulated interesting comments about the state of humanities and social sciences. The development of interdisciplinary research causes the interpenetration of different disciplines. Although this kind of research is promising, inspiring as well as influencing the development of science, careless research may cause some threats in the longer term. According to Domańska, the lack of qualifications and reliability in this area (especially in the area of theory and methodology) undermines the authonomy of the main disciplines and decline in the professionalism of research. This led the author to create the project, which aims to defend the independence of the threatened disciplines as well as their ‘re-professionalisation’. It can be achieved by strongly emphasizing the role of theory in science; a strong embeddement of a discipline in the theory. Domańska’s concept can be a recipe, which is a dichotomic project. Firstly, it supposes a ‘practical methodology’, which is a constructing of the theory thanks to empirical research material. Secondly, it supposes a ‘virtue epistemology’, which is the ethical aspect of the researcher’s attitude and his work. The aim of the paper is to discuss Domańska’s project and underline the originality of her concept in the context of economic and social sciences. The economic history is a specific discipline which develops at the crossroad of history and economics. It lets me put forward the thesis that Domańska’s suggestions are relevant to the research of economic history. I will show what cognitive chances are the result of the ontology of economic history. I will question what the possible threats are for the main disciplines (history and economics) as a result of the lack of professionalism in the interdisciplinary research of the economic past, and ask if Domańska’s project is attractive for the economic history research thanks to the strong setting in the ‘practical methodology’ in the theory. I also ask what the role of new theoretical approaches in that area is, and whether it is possible to formulate innovatory conceptions in the economic history. Finally, I question the role of ‘virtue epistemology’ or the ethical aspect of an economic historian’s work.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2015, 18, 3
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The attractiveness of the project of practical methodology and virtue epistemology for the economic history research
    Autorzy:
    Bębnowski, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653141.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    theory of economic history
    methodology of economic history
    theory of economics
    ethics of research
    Opis:
    Ewa Domańska, a distinguished historian of historiography and the methodologist of history, has provided an insightful commentary on the state of humanities and social sciences. The development of interdisciplinary research in social sciences and humanities has resulted in varying outcomes and interpenetrations. Interdisciplinary research helps the development of science. However, studies undertaken with less rigor may pose some threats into the long term. According to Domańska, the lack of qualifications and care (especially with respect to theory and methodology) may undermine the autonomy of a disciplines and the credibility of research in the given field. This timely warning prompted the author to create the project with the aim to assert the independence of the threatened disciplines and to “re-professionalize” these areas of study. This is to be achieved by emphasizing the role of theory in science-a strong embeddedness of a discipline in the theory. Domańska’s concept, in the form of a dichotomous project, seems to be a recipe for achieving this goal. It presupposes, on the one hand, a “practical methodology”, i.e. constructing the theory basing on empirical research material, and on the other hand the so-called “virtue epistemology”, which stresses an ethical aspect of the researcher’s attitude and labour. The aim of the paper is to discuss Domańska’s project and to draw attention to the originality of her concept in the context of economic and social sciences. The economic history is a peculiar discipline founded at the intersection of history and economics. Thus, it is possible to put forward the thesis that Domańska’s suggestions are relevant to the research of economic history. The author will seek to determine what cognitive opportunities arise from the ontology of economic history and their potential threats to the main disciplines of history and economics. The article will also examine if Domańska’s project is appropriate for the economic history research as it is deeply embedded in “practical methodology”, and so in theory. Next, the author aims to consider the role of new theoretical approaches in this field, and whether it is possible to formulate novel concepts within the scope of the economic history. Finally, the author will attempt to assess the significance of “virtue epistemology” or the ethical aspect of an economic historian’s work.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2017, 20, 5; 107-125
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Importance of professional ethics in work of scientist in the context of reflection on nostalgic society
    Autorzy:
    Kováčová, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/326480.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    nostalgic society
    professional ethics
    ethics of science
    ethics of research
    ethics of scientist
    społeczeństwo nostalgiczne
    etyka zawodowa
    etyka nauki
    etyka badań
    etyka naukowca
    Opis:
    In his latest publication, Z. Bauman’s Retrotopia elaborates the ideas of S. Boym in the concept of a nostalgic society based on an imaginary effort to balance the values of freedom and security. Bauman points out that in this concept, for us, the past becomes the source of our presence, due to our resignation to the horizons of the future. This nostalgic orientation of contemporary society has, as we believe, fundamental ethical implications that we will try to outline in this paper by putting emphasis on professional ethics in the field of scientific research.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 122; 91-99
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobrowolność w badaniach psychologicznych
    Voluntariness in psychological research
    Autorzy:
    Stepulak, Marian Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2166270.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
    Tematy:
    psychological research
    voluntary
    children and students in research
    ethics of psychological research
    lawlessness
    Opis:
    A specific problem in the work of a psychologist is caring for the voluntary participation of patients and clients in research. The first part of the article presents and scientifically analyzed the term "voluntary". The concept in opposition to voluntariness is arbitrariness. An arbitrary person is characterized by an optional attitude. Voluntariness, in turn, is an attitude of active participation in one's own life and the surrounding reality. The second part of the article deals with the issue of voluntariness in psychological research. The psychologist must obtain an informed and voluntary decision by the patient regarding his or her participation in the research. The examined person has the right to withdraw from the research at any time. People addicted to alcohol and drugs constitute a specific research group. In the third part of the article, attention was paid to voluntary research of students and children. A special place and significance is played by voluntary activity in research conducted by an academic psychologist on their own students. Voluntariness in children involves not only the cognitive but also the emotional sphere. Therefore, the psychologist must first obtain the child's parents' written consent to participate in the research.
    Źródło:
    Scientific Bulletin of Chełm - Section of Pedagogy; 2022, 1; 39-51
    2084-6770
    Pojawia się w:
    Scientific Bulletin of Chełm - Section of Pedagogy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Research “about” and “with” children from diverse cultural backgrounds in Poland – dilemmas and ethical challenges
    Autorzy:
    Markowska-Manista, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1876218.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    research “about” and “with” children from diverse cultural backgrounds
    decolonisation of research “about” and “with” children
    intercultural pedagogy
    ethics of research “with” and “about” children
    Opis:
    The text refers to contemporary research about children from diverse cultural backgrounds in Polish educational institutions. I reflect on the need to decolonise this research and to sensitise scholars to the ethics of research “about” and “with” children. I argue that this should be oriented towards participation and the right to be properly researched, as postulated by J. Ennew. Ethics is crucial in the search for non-discriminatory research strategies (also in the area of affirmative action) due to the dominating research “about” children rather than “with” children or from the perspective of children. I reflect on research practices with children from diverse cultural backgrounds in Polish schools and preschools. I also draw attention to the ethical need to verify research about this group of children in the light of protecting their rights in a new country, language, education system and new culture. The absence of children’s voices and the prevalence of narrations about them as well as the lack of participatory research with this group of children preclude a deeper insight into their situation and ways of looking at the world. With this article I aim at making children’s voices heard.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2021, 14, 1; 233-244
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczne problemy badań klinicznych produktu leczniczego
    Ethical problems in clinical research of medicinal product
    Autorzy:
    Ślęczek-Czakon, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/322468.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    etyka badań naukowych
    eksperyment medyczny
    badania kliniczne
    ethics of scientific research
    medical experiment
    clinical research
    Opis:
    Najważniejszymi celami medycyny są leczenie i troska o ludzi chorych, dlatego głównymi wyznacznikami jej rozwoju są doskonalenie metod diagnozowania i terapii, a także opracowanie nowych leków i środków leczniczych. Znaczna część badań wymaga udziału ludzi – ochotników (zdrowych i chorych) poddających się eksperymentom i ponoszącym pewne ryzyko z tym związane. Z prowadzeniem eksperymentów medycznych wiąże się wiele problemów natury etycznej. W artykule zostaną przedstawione najważniejsze zasady prowadzenia eksperymentów medycznych z udziałem ludzi, w szczególności badań klinicznych produktu leczniczego, oraz wątpliwości, jakie w odniesieniu do tych badań zgłaszają bioetycy.
    The most important aim of medical science is to treat and care for indisposed people, so the main determinant of its development is the improvement of methods of diagnosis and therapy, the development of new medicines and therapeutics. The majority of research projects involve the participation of people – volunteers (healthy and sick) who are subject to experiments and bear some risks associated with it. Running medical experiments involves many ethical problems. The purpose of the article is to outline the main principles of carrying out human subject research, in particular clinical trials of the medicinal product, and the doubts that bioethics have in relation to these studies.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 117; 609-621
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is Atheism a Religion? On Socio-Anthropologic Cognitive Imperialism and Problems That Follow
    Czy ateizm jest religią? O socjoantropologicznym imperializmie poznawczym i wynikających z niego problemach
    Autorzy:
    Tyrała, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2033681.pdf
    Data publikacji:
    2017-02-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    ateizm
    niewiara
    definicje religii
    konstruktywizm
    etyka badań naukowych
    atheism
    non-belief
    definitions of religion
    constructivism
    ethics of scientific research
    Opis:
    The aim of the article is to show problems of a conceptual nature with defining non-religious people, as well as some ethical consequences of these problems. In the beginning I point to the frequent phenomenon of treating atheism as a kind of religion. I identify the sources of this phenomenon in a tendency among sociologists of religion to use inclusive and functional definitions of religion. From the point of view of the researcher of non-religion and non-religiousness it is a problem. Therefore, I call for using in this context definitions of religion suggested by researched actors themselves, which often have substantive character. In research practice it usually means using self-declaration as a definitional criterion of non-religion. 
    Celem artykułu jest ukazanie problemów natury konceptualizacyjnej z definiowaniem osób niereligijnych oraz etycznych konsekwencji tych problemów. Na początku wskazuję na często występujące zjawisko traktowania ateizmu jako rodzaju religii. Źródeł tego faktu upatruję w spotykanej wśród socjologów religii tendencji do stosowania inkluzywnych i funkcjonalnych definicji religii. Z punktu widzenia badacza nie religii i niereligijności jest to problem, dlatego też postuluję używanie w tym kontekście definicji religii postulowanych przez samych badanych aktorów, na ogół mających charakter substancjalny. W praktyce badawczej przekłada się to na wybór autodeklaracji jako kryterium definicyjnego niereligijności.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2017, 13, 1; 128-141
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy etyczne w relacji badacza z osobami badanymi (na przykładzie badań biograficznych z osobami starymi)
    Ethical Problems in the Researcher’s Relationship with Respondents Based on the Example of Biographical Research with the Elderly
    Autorzy:
    Świątek-Młynarska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1371779.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    problemy etyczne
    etyka badań społecznych
    badania biograficzne
    relacje badacz–badany
    ethical problems
    ethics of social research
    biographical research
    researcher-respondent relationship
    Opis:
    Problemy etyczne są nieodłączną częścią pracy badaczy społecznych, zarówno w badaniach zorientowanych jakościowo, jak i ilościowo. Część z nich jest wspólna wszystkim metodom badawczym, część zaś zależna od specyfiki konkretnej metody, badanej grupy czy problemu badawczego. W niniejszym tekście omówione zostały problemy etyczne pojawiające się w badaniach zorientowanych biograficznie – autorka na przykładzie własnych badań nad tożsamością płciową osób starych omawia problemy, jakie mogą pojawić się w relacjach badacza z badanymi osobami, omawiając własne doświadczenia oraz sposoby poradzenia sobie z występującymi w terenie napięciami. Trudności obejmują między innymi dobór próby, problematykę świadomej zgody na udział w badaniach, treść narracji autobiograficznej, odpowiedzialność badacza za wywołane u respondentów emocje oraz wpływ cech i emocji osoby prowadzącej badania na ich przebieg. Tekst stanowi przyczynek do szerszej dyskusji na temat (rzadko ujawnianych przez badaczki i badaczy) trudności i problemów etycznych, z jakimi muszą sobie radzić, wyruszając w teren.
    Ethical problems are an integral part of social researchers’ work within both qualitative and quantitative approaches. Some of them are common to all research methods, while others depend on a particular research method, group, or question. This article discusses ethical problems appearing in biographically-oriented research. Based on the example of her own research on gender identity in elderly people, the author examines the problems that are likely to arise in the researcher’s relationship with a given researched group; she considers her own experiences and ways to cope with them. The difficulties include sampling, the problem of informed consent, the content of the autobiographical narrative, the researcher’s responsibility for the emotions evoked in the respondents, and the influence of the traits and emotions of the person conducting the research on its course. Therefore, the article serves as a contribution to a broader discussion about the difficulties and ethical problems which both male and female researchers have to face in the research field, but which they rarely disclose and discuss.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 4; 204-223
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczne aspekty badań społecznych – casus badań nad przemocą domową wobec dzieci i młodzieży
    Ethical aspects of social research – the case of research on domestic violence against children and young people
    Autorzy:
    Terelak, Albert
    Kołodziejczak, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339963.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
    Tematy:
    przemoc domowa
    badania porównawcze
    etyka badań społecznych
    metodologia nauk społecznych
    komisja etyki badań
    comparative study
    methodology of social sciences
    domestic violence
    ethics of social research
    research ethics committee
    Opis:
    Cel. Piśmiennictwo na temat zjawiska przemocy domowej pozwala dostrzec znaczące rozbieżności w jego przedstawianej skali, na podstawie opisywanych badań (nawet kilkadziesiąt punktów procentowych). Sytuacja taka prowadzi do szeregu problemów natury zarówno teoretycznej, jak i praktycznej, sprowadzających się w głównej mierze do zagadnień diagnozowania zjawiska. Artykuł przedstawia trzy typy czynników tych zróżnicowań: metodologiczne (różnice procedur badawczych), kulturowe (różnice sposobów rozumienia zjawisk w poszczególnych społeczeństwach) oraz etyczne (normatywy realizacji badań naukowych), przy czym pogłębione rozważania skoncentrowane zostały na znaczeniu zmian etycznych reguł prowadzenia badań z udziałem ludzi, dla obrazowania zjawisk. Materiały i metody. Autorzy korzystając z przykładu realizowanych przez siebie badań nad zjawiskiem przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży szkolnej (kwestionariuszowe wywiady audytoryjne w próbach badawczych dla wybranych gmin Pomorza Zachodniego), podejmują problem wpływu zmieniających się wymogów etycznych dla badań socjologicznych na uzyskiwane wyniki. Porównują oni wyniki badań zrealizowanych w oparciu o odmienne regulacje dotyczące prowadzenia badań w szkołach. Wyniki i wnioski. Komparatywne ujęcie wyników badań realizowanych tą samą metodologią, lecz przy zmieniających się wymogach procedur etycznych realizacji badań, ujawniają sięgającą 17,3% różnicę w ogólnym ujęciu skali przemocy doświadczanej ze strony bliskich, oraz nawet 23% różnicy pod względem doświadczania – z jej strony najczęściej doświadczanej, a z drugiej, szczególnie trudnej do badania – przemocy psychicznej. W obliczu potrzeb poznawczych związanych z możliwie precyzyjnym obrazowaniem problemów społecznych oraz wobec konieczności ich obrazowania w sposób zgodny z kanonem wymogów etycznych, dobrą praktyką okazuje się powoływanie gremiów kompetentnych w zakresie optymalizacji projektów badawczych. Autorzy dzielą się doświadczeniem związanym z powoływaniem i funkcjonowaniem komisji etyki badań naukowych w ich macierzystej jednostce.
    Aim. The literature on domestic violence makes it possible to perceive significant discrepancies in its presented scale, on the basis of the studies described (even several dozen percentage points). Such a situation leads to a number of problems of both a theoretical and a practical nature, which mainly come down to issues of diagnosing the phenomenon. The article presents three types of these differences: methodological (research procedures), cultural (ways of understanding phenomena) and ethical (norms of implementing scientific research), with deeper considerations focused on the importance of changes in the ethical rules of conducting research for the depiction of phenomena. Materials and methods. The authors use the example of their own research on domestic violence against minors (questionnaire auditory interviews in research samples for selected municipalities of Western Pomerania) to address the issue of the impact of ethical requirements for sociological research on the results obtained. Results and conclusion. A comparative view of the results of surveys carried out using the same methodology, but with the changing requirements of the ethical procedures, reveal a difference of up to 17.3% in terms of the overall scale of domestic violence, and up to 23% in terms of experiencing psychological violence. Faced with the cognitive needs of depicting social problems as accurately as possible, and the need to depict them in a manner consistent with the canon of ethical requirements, it turns out to be good practice to set up competent boards to optimise research projects. The authors share their experience of setting up and operating research ethics committees at their home university.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (3/2023); 313-336
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczny wymiar badań nad przygotowaniem i zastosowaniem szczepionki przeciw COVID-19
    Ethical dimension of research aimed at development and application of COVID-19 vaccine
    Autorzy:
    Szczodry, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16457079.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    COVID-19
    pandemic
    vaccine
    medical experiments
    the ethics of medical research
    pandemia
    szczepionka
    eksperymenty medyczne
    etyka badań medycznych
    Opis:
    Pandemia wywołana koronawirusem SARS-CoV-2 uruchomiła wyścig w celu znalezienia szczepionki na COVID-19 i na nowo otworzyła pytania natury etycznej, które są aktualne przy każdorazowo podejmowanych badaniach i poszukiwaniach w celu znalezienia adekwatnej szczepionki na choroby zakaźne, na które brak jeszcze skutecznej ochrony. Artykuł przedstawia problemy etyczne związane z procesem przygotowania szczepionki w fazie eksperymentów i badań oraz kwestie etyczne związane z dystrybucją i dostępnością szczepień, gdy szczepionka jest już dostępna na rynku. Międzynarodowe dokumenty, m.in.  Światowej Organizacji Zdrowia, dokumenty Kościoła i dyskusja w środowisku bioetycznym wskazują, iż temat ten jest niezwykle ważny i nie można go pominąć w procesie badań i prac nad przygotowaniem nowej szczepionki. Artykuł przedstawia najważniejsze zagadnienia etyczne z tym związane: kwestię proporcjonalności ryzyka, wyrażania świadomej zgody na udział w eksperymencie, wykorzystania materiału biologicznego z niegodziwego źródła, problem metodologii i organizacji badań medycznych w trakcie pandemii, kwestię kontrolowanego zakażenia wirusem ochotników eksperymentu, problemy etyczno-społeczne związane z dostępnością i zastosowaniem szczepionki, szczególnie dla ubogich osób, dla ubogich państw. Przegląd problematyki etycznej związanej z przygotowywaniem szczepionki na COVID-19, prowadzeniem badań klinicznych na ludziach, jak również z fazą szczepień w czasie pandemii, pokazuje, że jest to temat bardzo złożony i wymagający interdyscyplinarnego podejścia.
    The recent pandemics unleashed by SARS-CoV-2 has given rise to a COVID-19 vaccine race and once again raised moral questions that are valid with every research and study carried out to find a vaccine for infectious diseases from which we still lack protection. This Article presents ethical problems related to the process of developing the vaccine at the research and development stage as well as ethical issues concerning distribution and availability of the vaccine once it is available on the market. International documents, i.a. of the World Health Organization and the Church as well as the discussion taking place in bioethical circles indicate that the topic is of crucial importance and should not be overlooked at the stage of research and development for a new vaccine. The paper outlines the most important ethical issues related to it: risk proportionality, informed consent to participate in an experiment, the use of biological material of illicit origin, the question of methodology and organization of medical research during pandemics, the issue of controlled infection of volunteers with the virus, ethical and social dilemmas related to availability and use of the vaccine, especially for the poor – people and countries. An overview of ethical concerns related to development of COVID-19 vaccine, human clinical trials and the vaccination phase during pandemics illustrate the complexity of this issue and its need for an interdisciplinary approach.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2021, 16, 2(30); 215-229
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Komisji Bioetycznej w ocenie rzetelności eksperymentów medycznych na ludziach
    The role of bioethics commissions in evaluating the reliability of medical experiments on people
    Autorzy:
    Ślęczek-Czakon, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082549.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    bioethics commission
    medical experiments on people
    ethics of scientific research in medicine
    komisja bioetyczna
    eksperymenty medyczne na ludziach
    etyka badań naukowych w medycynie
    Opis:
    W Polsce działa 69 komisji bioetycznych opiniujących naukowe badania (eksperymenty) medyczne na ludziach. Po wyjaśnieniu niezbędnych kwestii terminologicznych, dotyczących klasyfikacji badań naukowych w medycynie, podstaw prawnych i etycznych działania komisji, zasad oceniania i kontrolowania badań medycznych, autorka wskazuje na zakres niezależności i rzetelność komisji bioetycznej. W końcowej części artykułu wskazano zastrzeżenia zgłaszane wobec komisji – szczególnie te, dotyczące ich niezależności, obiektywizmu, rzetelności w ocenie wniosków badawczych. Ocena działań komisji pod względem jej niezależności i rzetelności jest pozytywna – komisja bioetyczna jest instytucją kontroli społecznej badań (szczególnie eksperymentów) medycznych na ludziach. Ta kontrola nie jest zupełna, jednak przyczynia się do utrzymania odpowiedniego poziomu badań naukowych i ochrony uczestników badań.
    There are 69 bioethics commissions in Poland that give their opinions on scientific research (experiments) on people. After explaining the necessary terminological issues regarding the classification of scientific research in medicine, the legal and ethical bases of the commissions’ activity, and the principles of assessing and controlling medical research, the author addresses the scope of independence and integrity of the bioethics commission. In the final part of the article, the author discusses the objections raised against bioethics commissions – especially, those concerning their independence, objectivity and reliability in the assessment of research proposals. The evaluation of activities of the bioethics commission in terms of its independence and reliability is positive – it is an institution of social control of medical research (especially, of experiments) on people. This control is not complete; however, it contributes to maintaining an adequate level of scientific research and allows for the protection of study participants.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2020, 46, 1; 219-231
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Empirical research on ethics in accounting – a systematic literature review
    Autorzy:
    Kamińska-Stańczak, Anna
    Silska-Gembka, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1917435.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-12
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
    Tematy:
    ethics
    accounting
    ethical aspects of accounting
    literature review
    accounting ethics research
    Opis:
    Purpose: The purpose of this paper is to summarize and evaluate previous research of Polish authors in the field of accounting ethics; identify the main trends in empirical research and organize the research findings; establish and assess the scope of reporting for individual elements of the research process; identify the research gaps that inspire further research. Methodology/approach: A systematic literature review was conducted, including bibliometric analysis and content analysis of 35 publications. Findings: Ethics in accounting as a research area is currently only at the development stage. At the same time, a variety of research interests is noticeable, the most common of which is to identify the motives and causes of unethical behavior. All studies except one were based on non-random sampling. The vast majority of the research was questionnaire; in half of the cases, the research group consisted of students. Recommendations were made regarding the methodological rigor of further research. The methodological shortcomings make it im-possible to replicate the research conducted so far. Thanks to the identification of research gaps, directions for further scientific research were determined. Research limitations/implications: The review was limited to scientific journals only due to the necessity to standardize the sources of publication of research results. Originality/value: Conclusions from the review may inspire others to undertake research in previously unexplored areas. It may also be a guide to ensure the best possible quality.
    Źródło:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2021, 45(3); 128-152
    1641-4381
    2391-677X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na marginesie „archeologii autostradowej”
    A few comments on “motorway archaeology”
    Autorzy:
    Czopek, Sylwester
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/896845.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    development-led research
    study of the results
    ethics of archaeologists
    Opis:
    The paper points to the limited scientific value of the results of the so-called investor studies of large-scale development-led (motorway) research. The studies have been confronted with the artefacts they were based on, and significant discrepancies in their cultural and chronological classification have been revealed. In the opinion of the author, the principle of limited trust should be applied to the studies contained in the archives. Additionally, the paper identifies the mechanisms responsible for such a situation.
    Źródło:
    Raport; 2017, 12; 229-237
    2300-0511
    Pojawia się w:
    Raport
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to be fair? Open publications and research data at the Lublin University of Technology
    Autorzy:
    Weinper, Katarzyna
    Tomczak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1991147.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska
    Tematy:
    activities of librarians
    ethics in scientific research
    open science
    Open Access
    researcher
    research data management
    Opis:
    The policy of open access to scientific publications at the Lublin University of Technology gave rise to the issue of sharing research data, which emerged to be a challenge for both research workers and librarians. Promoting awareness in the academic community of how the value and significance of their data increases and when others can make use of it is a novel and challenging task. The objective of this article is to present the activities undertaken for this purpose by the librarians of the Lublin University of Technology. These activities include introducing the Open Access Policy, creating a research data management strategy, and appointing two teams: one with the aim of supporting the University’s Project Office, and the second to create an institutional repository of research data. These actions contribute to the understanding of the value of sharing research results and how to be FAIR when doing so.
    Źródło:
    TASK Quarterly. Scientific Bulletin of Academic Computer Centre in Gdansk; 2021, 25, 4; 491-498
    1428-6394
    Pojawia się w:
    TASK Quarterly. Scientific Bulletin of Academic Computer Centre in Gdansk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza praktyk anonimizacji danych w polskich jakościowych badaniach socjologicznych na tle literatury przedmiotu oraz zasad etyczno-prawnych
    The analysis of anonymisation practices in Polish sociological research in the light of the literature of the subject and ethical and legal regulations
    Autorzy:
    Męcfal, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047018.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-23
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    research ethics
    anonymisation
    confidentiality
    authorisation of data
    codes of ethics
    etyka badawcza
    anonimizacja danych
    poufność danych
    autoryzacja danych
    kodeksy etyczne
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie praktyk anonimizacji danych stosowanych w jakościowych badaniach społecznych polskich socjologów oraz stworzenie typologii stosowanych rozwiązań. Aby sprawdzić, jak badacze prezentują sposoby anonimizacji danych, przeanalizowałam artykuły opublikowane w latach 2015–2019 w czterech ważnych polskich czasopismach socjologicznych. Na podstawie analizy wyróżniłam różne sposoby anonimizacji danych stosowane przez autorów artykułów, które poddane dodatkowej analizie skupień utworzyły cztery strategie anonimizowania danych: anonimizacji domyślnej podstawowej, z wiodącą rolą pseudonimizacji, anonimizacji rozszerzonej o anonimizację miejsca oraz anonimizacji rozszerzonej o charakterystykę cech na poziomie zbiorowości, a nie jednostki. Powstałe typy anonimizacji stanowią odzwierciedlenie typów występujących w literaturze przedmiotu i stanowią potwierdzenie tego, że badacze w znacznej części stosują anonimizację jako procedurę naturalną i nieodłączną część badań (zgodnie z zapisami „Kodeksu etyki socjologa” PTS). Używanie prawdziwych tożsamości uczestników badania oraz autoryzacja stanowią rzadkość. Wybierane strategie anonimizacji mają często postać prostej anonimizacji domyślnej, rzadziej stosowane są rozszerzone typy anonimizacji.
    The aim of the article is to present the data anonymisation practices used in qualitative research by Polish sociologist and to combine those practices into types of data anonymisation. In order to realise this goal, I analysed the articles published in four major Polish sociological journals between 2015 and 2019. The analysis led to distinguishing various ways of data anonymisation which then were additionally combined into types of anonymisation by cluster analysis. Four types were identified: basic default anonymisation, leading pseudonymisation, anonymisation extended by location anonymisation, and anonymisation extended by providing the features of participants at a group level (not at an individual level). These types of anonymisation reflect the types of anonymisation that are described in the literature and confirm that researchers treat anonymisation as a natural and inherent part of social research (as stated in the “Sociologist’s code of ethics” by the Polish Sociological Association). Researchers rarely use the real identities of research participants and the procedure of authorisation (clearance). The anonymisation strategies in the analysed articles are often the default ones and are rather simplified; extended anonymisation is used less often.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2020, 69, 3; 59-84
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane problemy etyczne w naukowych badaniach na zlecenie. Refleksje etnografki
    Some Ethical Issues in Contract Research. Ethnographer’s Reflections
    Autorzy:
    Surmiak, Adrianna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/623303.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    problemy etyczne
    badania jakościowe
    naukowe badania na zlecenie
    kodeks etyki socjologa
    kodeks etyki antropologa
    ethical problems
    qualitative research
    contract research
    sociological code of ethics
    anthropological code of ethics
    Opis:
    W artykule omawiam problemy etyczne, które dotyczą uczciwości, wykorzystywania badanych oraz ochrony poufności, prywatności i anonimowości, w kontekście naukowych badań na zlecenie. Ich analiza wydaje mi się istotna zarówno ze względu na rosnące znaczenie badań kontraktowych, jak i niewielkie zainteresowanie tym zagadnieniem w literaturze przedmiotu z nauk społecznych i humanistycznych. Odwołuję się do własnych doświadczeń prowadzenia badań jakościowych na zlecenie (głównie wywiadów częściowo ustrukturyzowanych i obserwacji) w pięciu naukowych projektach badawczych zrealizowanych w latach 2012–2015. Ze względu na charakter wymienionych badań oraz zastosowane w nich metody badawcze w analizie problemów etycznych sięgam do wybranych kodeksów etyki socjologa oraz antropologa.
    In this article I discuss ethical issues related to the integrity, exploitation of informants, the protection of confidentiality, privacy and anonymity in the context of contract research. It seems to me that the analysis of these issues is important, both because of the growing significance of contract research and the fact that these issues have attracted little interest in the humanities and social sciences literature. I draw on my own experience of conducting qualitative research (mainly semi-structured interviews and observations) in five research projects carried out between 2012 and 2015. Due to the nature of these projects my analysis of ethical problems refers to selected codes of ethics both sociological and anthropological.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 3; 120-134
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Po co nam autoetnografia? Krytyczna analiza autoetnografii jako metody badawczej
    What Is Autoethnography Good For? Critical Analysis of Autoethnography as Research Metod
    Autorzy:
    Bielecka-Prus, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/623339.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    autoetnografia
    metodologia nauk społecznych
    etyka badań
    jakość badań
    przełom postmodernistyczny
    autoethnography
    methodology of social science
    research ethics
    quality of research
    postmodern turn
    Opis:
    Jeżeli chcemy uznać autoetnografię za prawomocną metodę badawczą, należy wyraźnie określić, jakie wartości poznawcze wnosi ona do procesu badawczego. W artykule zostaną zrekonstruowane sposoby definiowania autoetnografii przez jej zwolenników oraz funkcje, jakie pełni autoetnografia dla jej twórcy i odbiorcy. Omówione będą także typy autoetnografii z uwzględnieniem specyfiki ich założeń ontologicznych i epistemologicznych. Rozważania te zostaną usytuowane w szerszym kontekście debat metodologicznych nad nowymi sposobami definiowania wiedzy naukowej i kryteriów poznania w naukach społecznych oraz związanych z nimi problemów demarkacyjnych, oddzielających czynności naukowe od czynności pseudonaukowych czy pseudoliterackich. Podstawę analityczną stanowić będą artykuły metodologiczne, ale także teksty, które realizują metodologiczne deklaracje entuzjastów tej metody.
    If we want to accept autoethnography as a valid research method, we need to clearly determine what kind of cognitive values it may contribute to the research process. In this article, I examine the way in which autoethnography is defined by its adherents and the functions for its writers and readers. I also present different types of autoethnography taking into account its specific ontological and epistemological foundations. These deliberations are framed in broader context of methodological debates on defining the criteria of scientific knowledge in social sciences and the demarcation problem about how to distinguish between scientific investigation and pseudo-scientific or pseudo-literary activities. I use methodological publications and autoethnographic texts as the data to the analysis.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 3; 76-95
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakiej psychologii (i psychologów) potrzebuje społeczeństwo?
    What kind of psychology (and psychologists) does the society need?
    Autorzy:
    Brzeziński, Jan M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2128451.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    psychology
    education of psychological students
    scientific research in psychology
    methodological awareness of psychologists
    psychological practice
    professional ethics
    Opis:
    W artykule zwrócono uwagę na kilka czynników, których negatywne oddziaływanie da się zaobserwować w kształceniu przyszłych psychologów oraz w uprawianiu praktyki psychologicznej w Polsce. Do najważniejszych czynników zagrażających autor zaliczył: Systematyczne obniżanie standardów akademickich; „zaśmiecanie” psychologii pseudonaukowymi koncepcjami. 2. Umasowienie studiów psychologicznych. 3. Brak wyraźnych kryteriów dopuszczających (odrzucających) do wykonywania zawodu psychologa; obniżanie rangi społecznej zawodu. 4. Brak merytorycznej (ustawowo zagwarantowanej) kontroli nad instytucjami prowadzącymi szkolenia i kursy psychologiczne; żerowanie na naiwności studentów i młodych, jeszcze niedoświadczonych, absolwentów. 5. Zbyt liberalna polityka państwa w zakresie otwierania kierunku studiów psychologia przez nowe uczelnie oraz zgłaszanie przez różne uczelnie ofert studiów z poziomu BA ze słowem „psychologia” w tytule, co sugeruje, iż absolwent takich studiów uzyska wykształcenie psychologiczne uprawniające go do świadczenia usług psychologicznych. 6. Obniżanie kryteriów oceny (egzaminy, zaliczenia) efektów kształcenia. 7. Brak zrównoważenia ocen pracowników uczelni – ważniejsza jest ocena za osiągnięcia naukowe aniżeli ocena za osiągnięcia dydaktyczne. 8. Ponawianie prób wprowadzenia do organizacji studiów psychologicznych systemu bolońskiego (studia dwustopniowe). Intencją autora artykułu było uwrażliwienie środowiska polskich psychologów na potencjalne zagrożenia dla poziomu badań naukowych, dydaktyki akademickiej oraz praktyki psychologicznej.
    The article focuses on several factors whose negative influence can be observed in the process of educating future psychologists and in the psychological practice in Poland. The following are regarded by the author as the most detrimental: The systematic lowering of academic standards; infusing psychology with pseudo-scientific concepts. 2. The transition from elite to mass education at psychological studies. 3. The absence of clear-cut criteria granting or refusing admission to the profession of psychologist; the increasing devaluation of the profession’s status. 4. The lack of substantive (statutorily guaranteed) control over the institutions which offer psychological trainings and courses; preying on the naivety of students and young, inexperienced graduates. 5. Too liberal policy of the state concerning the setting up of new major courses in psychology by newly established schools and offering by various academic institutions BA courses with the word “psychology” in the course title, which suggests that the graduates will possess qualifications in psychology entitling them to render psychological services. 6. The lowering of the criteria assessing the effects of education (examinations, credits). 7. The lack of balance in the assessment of academics – the assessment of research performance is more important than judging the standard of teaching. 8. Recurrent attempts at implementing the Bologna system into the organisation of psychological studies (the two cycles system – Bachelor/Master). It is the author’s aim to draw the attention of Polish psychologists to the potential threats which may impact the level of research performance, the standard of teaching, and psychological practice.
    Źródło:
    Roczniki Psychologiczne; 2011, 14, 2; 7-33
    1507-7888
    Pojawia się w:
    Roczniki Psychologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uniwersytet – nauki humanistyczne i społeczne – państwo
    University – humanities and social sciences – the state
    Autorzy:
    Brzeziński, Jerzy Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043716.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    university
    humanities
    social sciences
    research ethics
    education of students
    community culture versus corporate culture
    Polish state
    Opis:
    With the Great Charter of Universities as a point of departure, the author discusses the four tasks of the university: (1) search for the truth (2) education which supplies students them with the latest scientific knowledge and the skills that knowledge justifies (3) student formation in the spirit of tolerance, pluralism and openness to dialogue, (4) popularizing scientific knowledge. For their accomplishment to be unconstrained (by ideological, religious, xenophobic or economic limitations), as well as effective and ethical, the university must be free and autonomous. Nowadays humanities and social sciences are particularly exposed to factors that damage or hinder this autonomy and freedom, which is regrettably the case especially in countries that declare attachment to democratic values, yet trample them at the same time. The author is very critical of the state’s policy of evaluating scholarly activities of universities based on converting scientific output into points. According to the author, this produces a greatly simplified and distorted picture of their achievements. What is more, it also encourages certain academics (for whom „survival” at a given institute or department is at stake) to engage in unethical behaviour: plagiarism of other people’s works, falsification of empirical research results, fabrication of findings, guest authorship, ghost authorship. One of the major solutions aimed to counter such unethical practices is to depart from bibliometric evaluation (via IF, H index) in favour of peer review. It is also necessary to implement new publishing practices, which would require replication of empirical studies, access to raw results provided by authors, as well as preregistration assessment of research projects so as to take works in which positive results were not obtained (thus failing to bear out the initial hypothesis) into consideration as well.
    Źródło:
    Człowiek i Społeczeństwo; 2021, 52; 45-69
    0239-3271
    Pojawia się w:
    Człowiek i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane zagadnienia etyki zawodowej socjologa
    Selected Problems of Professional Ethics in Sociology
    Autorzy:
    Jedynak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1833101.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nauki społeczne
    socjolog
    badania empiryczne
    etyka zawodowa
    kodeks etyczny socjologa
    social sciences
    sociologist
    empirical research
    professional ethics
    code of professional ethics for sociologists
    Opis:
    Skodyfikowana etyka zawodu socjologa jest próbą określenia norm moralnych działalności zawodowej, które wynikają z etyki ogólnej i są jej uszczegółowieniem. Odnosząc się do konkretnych, wzorcowych sytuacji, daje podstawy do określenia reguł funkcjonowania socjologa w sytuacji wynikającej z jego roli zawodowej. Pokazuje, jak socjolog ma się zachowywać, a jak nie powinien postępować. Ustalenie norm etyki zawodowej socjologa nie tylko jest podyktowane troską o dobro przedstawicieli tego zawodu, ale i ma na celu dobro społeczeństwa, które przez socjologów jest badane, a także korzysta z wyników ich badań. Społeczeństwo oczekuje od socjologów, by posiadali wysokie kwalifikacje zawodowe, stale doskonalili własne umiejętności i podnosili poziom fachowej wiedzy, a także zachowywali wysokie standardy etyczne. Jedynie solidne badania realizowane przez uczciwych socjologów będą zasługiwały na uznanie, a jeśli ich opinie będą bezstronne, zostaną przez społeczeństwo przyjęte i pozytywnie ocenione.
    The code of professional ethics for sociologists attempts to define moral standards of sociologists’ professional activity, derived from general ethics being particularized. Professional ethics in sociology, through reference to specific model situations, gives the grounds for establishing rules of sociologists professional functioning. It indicates how a sociologist should and should not act. Observing moral standards is an expression of care not only for sociologists’ common good, but also for the society’s common good, as the society is examined by sociologists, and uses and benefits from the research results. The society expects that sociologists will be highly qualified, will perfect their skills and improve their expertise as well as keep high ethical standards. Only solid research conducted by reliable sociologists deserves to be acknowledged, and if sociologists' opinions are unbiased, they will be accepted and positively appraised.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 42, 2; 161-181
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa
    Child-Focused Research, Research with Children, Children as Researchers: The Ethical and Methodological Aspects of Empirical Studies in the Field of New Sociology of Children and Childhood
    Autorzy:
    Bunio-Mroczek, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2033738.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    socjologia dzieciństwa
    badania z udziałem dzieci
    badania skoncentrowane na dzieciach
    etyka badań
    metodologia badań
    sociology of children and childhood
    research with children
    child-focused research
    research ethics
    research methodology
    Opis:
    Badania dzieciństwa, w tym badania z udziałem dzieci, są rozwijającym się obszarem aktywności naukowej, podejmowanej w ramach interdyscyplinarnych nowych studiów nad dzieciństwem (new childhood studies). Obecnie opierają się na koncepcji dziecka jako aktywnego aktora społecznego oraz na prawach dziecka w rozumieniu Konwencji o prawach dziecka ONZ z 1989 roku. Prowadzenie badań skoncentrowanych na dzieciach i badań z udziałem dzieci, a także badań, w których dzieci przyjmują rolę badaczy (są współautorami badań) wymaga pogłębionej refleksji nad etyką i metodologią. Dzieci, jako przedstawiciele grupy mniejszościowej, podlegającej dyskryminacji i marginalizacji, zaliczane są do grupy „wrażliwych” (sensitive) i „nieuprzywilejowanych” (vulnerable) uczestników badań. Artykuł opiera się na analizie literatury przedmiotu i wywiadach eksperckich z badaczami/badaczkami dzieciństwa. W tekście prezentuję ważne etyczne i metodologiczne kwestie badań z udziałem dzieci wraz z przykładami rozwiązań stosowanych w tych obszarach w ramach nowych studiów dzieciństwa.
    Research on childhood, including research with the participation of children, is a developing area of scientific activity undertaken within the framework of interdisciplinary ‘new childhood studies’. It is currently based on the concept of a child as an active social actor and on the principles of the 1989 UN Convention on the Rights of the Child. Conducting research focused on children, research with children, as well as research where children assume the role of researchers (co-authors of the research project) requires a deeper reflection on ethics and methodology. As a minority group subjected to discrimination and marginalization in societies and cultures, children are considered to be “sensitive” or “vulnerable” research participants. The article is based on the analysis of the literature on new childhood studies as well as on qualitative interviews with experts (researchers experienced in childhood research). In the paper, I present important ethical and methodological issues and dilemmas of research with children, along with examples of solutions adopted in this regard within new childhood studies.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2021, 17, 4; 6-26
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania dzieci. Trudności oraz wskazówki pomagające je przezwyciężyć
    Children’s reasearch. Problems and pointers in helping overcome them
    Autorzy:
    Zalewska-Królak, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460038.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    badania dzieci
    badania z dziećmi
    nowa socjologia dzieciństwa metodologia
    triki badawcze
    podmiotowość
    badania jakościowe
    etyka
    children's research
    research with children
    new sociology of childhood methodology
    research tricks
    subjectivity
    qualitative research
    ethics
    Opis:
    Teza. Podejście nowej socjologii dzieciństwa (James, Prout, 1997) zwróciło oczy badaczy na dzieci jako kompetentnych aktorów społecznych, których wiedza (Mayall, 2008) na temat otaczającej je rzeczywistości może służyć celom naukowym, tj. poszukiwaniu prawdy poprzez możliwie jak najpełniejszy opis świata. Takie podejście odnosi się także do Konwencji o Prawach Dziecka, a w szczególności do artykułu 12, który postuluje umożliwienie dziecku formułowania własnych poglądów i opinii oraz bycia wysłuchanym w sposób swobodny, w odniesieniu do spraw, które go dotyczą, z uwzględnieniem jego wieku i dojrzałości (Brzozowska-Brywczyńska, 2014). Badania dzieci mogą poszerzyć perspektywę badanej rzeczywistości, ale jednocześnie obarczone są licznymi trudnościami, które, jeśli proces badawczy zostanie dobrze zaplanowany, a badacz będzie pamiętał o etyce, można zniwelować. Omówione koncepcje. Artykuł ukazuje perspektywę nowej socjologii, która jest zorientowana na dziecko jako podmiot badania i wynikające z tego podejścia trudności. Podejmując decyzję o charakterze działań badawczych, na samym początku należy zwrócić uwagę na problem semantyczny, innymi słowy ustalić, czy zajmujemy się badaniem dzieciństwa, badaniem dzieci czy badaniem z udziałem dzieci. Odnosząc się do tego wyboru, należy przygotować proces badawczy, nie zapominając o etyce i odpowiednio dobranej metodologii. Wyniki i wnioski. Trzeba być przygotowanym na trudności, na które można się natknąć przeprowadzając badania z uczestnictwem dzieci, i postępować zgodnie z prawem i zasadami etycznymi oraz wskazówkami metodologicznymi, aby je zminimalizować. Problemy są częstym powodem rezygnowania z włączania dzieci do badań, dlatego opracowanie propozycji ich rozwiązań jest istotne i potrzebne. Wartość poznawcza. Triki badawcze pozwalające pokonać najczęstsze trudności badań zakładających uczestnictwo dzieci.
    Thesis. The approach of the new sociology of childhood (James, Prout, 1997) has turned the eyes of researchers on children as competent social actors whose knowledge (Mayall, 2008) about the reality which surrounds them can serve scientific purposes, in other words, to look for the truth through the fullest possible description of the world. This approach also applies to the Convention on the Rights of the Child, and particularly to Article 12, which calls for the child to be able to form its own views and opinions and be heard freely, considering its age and maturity (Brzozowska-Brywczyńska, 2014). Children's research may broaden the research perspective of the reality investigated, but at the same time it is burdened with numerous difficulties, which if the research process is well planned and the researcher follows an ethical approach, can be overcome. Concepts. The article presents the perspective of a new sociology oriented towards a child as a subject of research and the difficulties resulting from this approach. When deciding on the nature of research activities, at the very beginning, one must consider the semantic problem, in other words determine whether we are involved in the study of childhood, children's research or research with children. Depending on this choice, the research process should be carefully prepared, with the consideration of ethics and a properly selected methodology. Results. We need to be prepared for the difficulties we may encounter when conducting research with the participation of children. We should abide by the law and ethical principles and methodological guidelines to minimize these difficulties. Problems are a frequent reason for giving up the inclusion of children in research, which is why developing proposals for their solutions is important and necessary. Value. Examples of methods to overcome the most common difficulties of research involving children's participation.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2019, 9; 63-74
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Humaniści wobec procesów digitalizacji. Dylematy, obawy, bariery w pracy z danymi zastanymi
    Humanists and Digitalization: Dilemmas, Fears, Barriers to Working With Existing Data
    Autorzy:
    Kalinowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781680.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    digital humanities
    open science
    qualitative research
    re-use of existing data
    research ethics
    humanistyka cyfrowa
    otwarta nauka
    badania jakościowe
    ponowne wykorzystanie danych zastanych
    etyka badawcza
    Opis:
    The author reflects on the attitudes of scholars in the humanities and social sciences to digitalization and to work with data stored in digital archives. Her aim is, first, to point out concerns in regard to making source material from research available, and second, to discuss the ethical and methodological dilemmas connected with reusing existing data in qualitative studies. The author presents the pragmatic and ideological motivations that could incline scholars to share material from their research. She also reviews the reasons for not sharing data from source material and not making use of semi-raw materials accessible in digital archives. She explains why researchers may have reservations about participating in the digital circulation of existing data: such reservations result mainly from methodological and ethical questions, consciousness barriers, and the economics of humanist scholarship.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 1; 7-25
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane problemy i dylematy etyczne w badaniach z udziałem rodziców dzieci z zespołem Aspergera
    The ethical problems and dilemmas in research involving parents of children with Asperger’s syndrome
    Autorzy:
    Całek, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047013.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-23
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    etyka badań
    „kodeks etyki socjologa”
    problemy
    etyczne
    relacja badacza z badanymi
    zespół aspergera
    research ethics
    sociology’s code of ethics
    ethical problems
    researcher-subject
    relationship
    asperger’s syndrome
    Opis:
    Artykuł jest zbiorem refleksji etycznych wynikających z doświadczeń autora w prowadzeniu badań z udziałem rodziców dzieci z zespołem Aspergera. Punktem odniesienia dla tych rozważań są wybrane zapisy zawarte w „Kodeksie etyki socjologa”, w części dotyczącej relacji z uczestnikami badań. W szczególności zostały przeanalizowane problemy etyczne związane z relacjami pomiędzy badaczem a osobami badanymi: Gdzie przebiega granica pomiędzy rolą badacza a innymi możliwymi rolami (np. konsultanta, osoby wspierającej, terapeuty)? Czy można wykroczyć poza rolę badacza? Wskazano także na trudności związane z przestrzeganiem zasady mówiącej, że prowadzone badania nie mogą mieć negatywnego wpływu na stan ich uczestników: Czy takie badania powinni prowadzić jedynie socjologowie będący jednocześnie psychologami czy terapeutami, a więc osoby profesjonalnie przygotowane na niespodziewane reakcje osób doświadczonych trudnymi do wyobrażenia problemami codzienności życia z dzieckiem z niepełnosprawnością? Czy jest możliwe przygotowanie się na takie niespodziewane sytuacje w rozmowie z rodzicami dzieci z zespołem Aspergera? W artykule pokazano, że na te pytania nie ma jednoznacznej odpowiedzi.
    The article is a collection of reflections involving ethical issues, developed by the author over the course of the research process involving parents of children with Asperger’s syndrome. As a point of reference for these considerations, the author has chosen selected entries of the “Sociologist’s code of ethics” of the Polish Sociological Association in the section concerning the researcherparticipant relationship. The article focuses on the ethical problems in terms of the relationship between the researcher and the examined subjects, analysing such questions as: Where is the boundary between the role of the researcher and other possible roles (e.g., that of a consultant, support person, or therapist) or can one go beyond the role of researcher? The author also points out some difficulties arising from adhering to the principle that research must not have a negative impact on the condition of its participants. Should such research only be carried out by sociologists who are also professional psychologists or therapists, and as such are prepared for various unexpected reactions of people facing, often hard to imagine, everyday difficulties with a disabled child? Is it possible to prepare oneself for such unexpected situations that may arise in conversation with parents of children with Asperger’s syndrome? However, there are no simple answers to these questions.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2020, 69, 3; 151-167
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badanie zachowań seksualnych dzieci i młodzieży – problemy etyczne i metodologiczne
    Exploring sexual behaviour of children and adolescents – some ethical and methodological aspects
    Autorzy:
    Dąbkowski, Mirosław
    Dąbkowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944651.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    children and adolescents
    ethics
    methodology of studies
    research procedures
    sexual behaviour
    dzieci i młodzież
    etyka
    metodologia badań
    procedury badawcze
    zachowania seksualne
    Opis:
    In the already existing resources of original Polish studies concerning the sexuality of children and adolescents as well as in planning similar studies there are important methodological shortcomings and ethical controversies. Beginning with the “sensitivity” of the topic, having diversified social assessment, through the difficulties in comparative studies (most of the literature comes from English-speaking cultural area) as well as the specifics of the selection of the studied populations (narrowed almost entirely to victims of sexual abuse), ending with the difficulties in formulating research objectives and ways of their implementation without compromising the subjects with possible damage. Significant limitations, strictly connected with the above ethical issues are the methodological aspects of sexual behaviour studies among children and adolescents – both the healthy and the ones from clinical groups. This article discusses the advantages and shortcomings of the ways of collecting data and research methodology – case studies; interviews with children and adolescents concerning their sexual behaviour; retrospective descriptions made by young adults, their sexual behaviour from childhood and adolescence time; observations of sexual behaviours of younger children made by parents and carers; standardized behaviour rating scales; direct observation and self-monitoring and neuroimaging studies. The values and limitations of these methods are presented in the axiological optics on the basis of own studies on children from the clinical population.
    W oryginalnych polskich opracowaniach dotyczących seksualności dzieci i młodzieży, a także w planowaniu badań z tego zakresu można zaobserwować istotne niedoskonałości metodologiczne i kwestie budzące kontrowersje etyczne, począwszy od „wrażliwości” tematyki, spotykającej się ze zróżnicowaną oceną społeczną, poprzez trudności w badaniach porównawczych (większość literatury pochodzi z anglojęzycznego obszaru kulturowego), specyfikę doboru populacji badanych (zawężonej nieomal zupełnie do ofiar molestowania seksualnego), na trudnościach w formułowaniu celów badawczych i sposobów ich realizacji bez narażania osób badanych na możliwe szkody skończywszy. Istotnymi ograniczeniami, ściśle związanymi z wymienionymi problemami etycznymi, są aspekty metodologiczne badań zachowań seksualnych dzieci i młodzieży – zarówno zdrowej, jak i z grup klinicznych. W pracy omówiono niedoskonałości różnych sposobów zbierania danych i metod badawczych (opisy przypadków – case studies, wywiady zbierane od dzieci i młodzieży dotyczące ich zachowań seksualnych, retrospektywne opisy własnych zachowań seksualnych z czasu dzieciństwa i adolescencji dokonywane przez młodych dorosłych, obserwacje zachowań seksualnych młodszych dzieci dokonywane przez rodziców i opiekunów, standaryzowane skale oceny zachowań, obserwacja bezpośrednia oraz samomonitorowanie i badania neuroobrazowe), a także związane z nimi korzyści. Wartości i ograniczenia tych metod przedstawione są w optyce aksjologicznej, na podstawie badań własnych dzieci z populacji klinicznej.
    Źródło:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2014, 14, 2; 106-111
    1644-6313
    2451-0645
    Pojawia się w:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kiedy badacz jest tajnym agentem. O postrzeganiu niejawnej obserwacji uczestniczącej jako etycznie problematycznej, metodach badań ilościowych, zakulisowych wymiarach życia społecznego i ich związkach ze wszystkim tym, o czym przed chwilą
    When a researcher is a secret agent. On undercover participant observation as an ethic problem, quantitative and qualitative research methods, social scene (life) backstage dimensions and it’s connection to what’s written above
    Autorzy:
    Miszewski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374020.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Etyka badań społecznych
    niejawna obserwacja uczestnicząca zakulisowa rzeczywistość społeczna adekwatność metod badawczych do rodzaju badanej rzeczywistości rzetelność wyników badań
    sociological research ethics undercover participant observation backstage dimensions of social scene
    research methods adequacy to the type of reality under sociological investigation
    reliability of research conclusions
    Opis:
    The article focuses on ethically sensitive matter, that’s using undercover participant obsevation as a sociological method. Do we always have to inform people, that they’ve become a research target (object), or maybe, in some cases, it’s better when we don’t? Knowing about being put under researchers eye people can subconsciously and consciously determine the results of research. Sometimes this influence is so intense, that it falsifies the truth. If it happens – when there’s a threat of violation of ethical norms - can we still use techniques, that aren’t udredcover? And can we surely state, that solely using undercover observation is an infringement of ethical norms? Or maybe, to a larger extend, it depends on what outcomes we decide to reveal? But even here we meet problems: if we consider unethical revealing somebody’s personal life secrets, that we became aware of unintencionally and this facts are not connected in any sense to conducted research, can we then consider unethical for example portraying a clerk as a “black sheep” when research conclusions forcibly show it, even if such our actions can seriously do bad for this person? Polish sociology avoids filds of research, that require facing such dilemmas, therefore, according to some (very few) sociologists, it lost the ability to give reliable opinions about today’s, transformational reality, in which to carry out research standard methods no longer can be used and undercover work is a sort of basic way of acting in this reality.
    Artykuł dotyka drażliwej etycznie kwestii, jaką jest stosowanie niejawnej obserwacji uczestniczącej. Czy zawsze musimy informować ludzi, że stali się obiektem badania, czy też w pewnych przypadkach lepiej będzie, gdy tego nie zrobimy? Wiedząc o badaniach badani mogą podświadomie i świadomie wpływać na ich wyniki. Czasem ten wpływ jest tak wielki, że całkowicie fałszuje rzeczywisty obraz badanej rzeczywistości. Czy nawet nie wolno nam wówczas badać niejawnie w obawie o naruszenie norm etycznych? I czy na pewno możemy powiedzieć, że sam fakt takiego niejawnego badania jest już naruszeniem norm etycznych? Czy bardziej zależy to od tego, co zdecydujemy się światu z tak przeprowadzonych badań przedstawić? Ale i tu pojawia się problem: jeśli za nieetyczne uznać np. zdradzanie pikantnych szczegółów z życia prywatnego, w posiadanie których weszło się mimowolnie, nie mających nic wspólnego z tematem badań, to czy na pewno za takowe uznać można przedstawienie urzędnika jako najzwyklejszą „czarną owcę”, co wyniki badań dobitnie pokazały, choć być może ich publikacja poważnie mu zaszkodzi? Socjologia polska omija pola badawcze, które wymagałyby stawania twarzą w twarz z takimi dylematami, stąd, zdaniem niektórych (nielicznych) socjologów, zatraciła umiejętność rzetelnej oceny dzisiejszej, (po)transformacyjnej rzeczywistości, w której niejawność wydaje się podstawowym sposobem działania, a do badania której standardowe metody badawcze nie za bardzo przystają.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2007, 3, 2; 33-62
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etnografia oparta na współpracy. Założenia, możliwości, ograniczenia
    Collaborative Ethnography. Assumptions, Chances, Limitations
    Autorzy:
    Pietrowiak, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/623267.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    etnografia oparta na współpracy
    badania etnograficzne
    etyka
    metody badań jakościowych
    osoby niewidome
    collaborative ethnography
    ethnographical fieldwork
    ethics
    methods of qualitative research
    the Blind
    Opis:
    Tematem artykułu są ogólne założenia oraz sposoby realizacji etnografii opartej na współpracy (collaborative ethnography). Jednym z najważniejszych reprezentantów, teoretyków i praktyków tego podejścia jest Luke Eric Lassiter, zaś podobne idee na gruncie polskiej nauki sformułowała Anna Wyka w pracy Badacz społeczny wobec doświadczenia. Głównym postulatem omawianej propozycji metodologicznej jest włączenie uczestników badań w proces ich projektowania, wspólne dyskutowanie i analizowanie pojawiających się w trakcie pracy zagadnień, umożliwienie poszczególnym uczestnikom kształtowania lub komentowania ostatecznego raportu z badań, wspólne pisanie tekstów etnograficznych. Przyglądając się podstawowym pracom dotyczącym etnografii opartej na współpracy, a także odnosząc się do własnych praktyk badawczych, które są zainspirowane tym podejściem, chciałbym omówić jej warunki, zalety, możliwości, ograniczenia i pułapki.
    In this article, I try to outline general assumptions of collaborative ethnography and ways of their realization. An important representative, theorist, and practitioner of this approach is Luke Eric Lassiter; it should be mentioned here that in Polish qualitative sociology similar ideas were formulated by Anna Wyka in her work Badacz społeczny wobec doświadczenia. The main demand of this methodological proposal is to include interlocutors and consultants in the whole ethnographic process – from the designing and conceptualization stage, through the fieldwork, to the joint writing or making comments about the final report. Examining essential works on this topic and describing own ethnographical practice inspired by discussed approach, I try to follow through the most important conditions, possibilities, advantages, chances, limitations, and traps of collaborative ethnography.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 4; 18-37
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie etyki w pedagogice
    About the need of ethics in pedagogy
    Autorzy:
    Magier, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550481.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    etyka
    pedagogika
    normatywność
    polska tradycja uprawiania pedagogiki
    cele
    język
    metody badawcze pedagogiki
    naturalizm
    ethics
    pedagogy
    prescriptivism
    the Polish tradition of practising pedagogy
    aims
    language
    research methods of pedagogy naturalism
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest relacja między pedagogiką a etyką. Artykuł ma charakter analityczny oraz metateoretyczny. Celem artykułu jest uzasadnienie tezy o potrzebie systemowej obecności etyki w pedagogice. Zdaniem autora jej brak prowadzi do degeneracji pedagogiki jako nauki w jej aspekcie (poziomie) normatywnym. Sformułowaną tezę autor uznaje za istotną w kontekście dyskusji dotyczących naukowego statusu pedagogiki, zwłaszcza jej humanistycznej specyfiki oraz upowszechniania się naturalistycznego paradygmatu nauki.
    The subject of this article is the relation between pedagogy and ethics. The character of the article is analytical and metatheoretical. The article aims at justifying the thesis about the need of systemic presence of ethics in pedagogy. In the author’s opinion, the lack of ethics leads to the degeneration of pedagogy as a field of study in its normative aspect (level). The formulated thesis is regarded by the author as crucial in the context of discussions concerning the scientific status of pedagogy: its humanistic specificity as well as popularisation of the naturalistic paradigm of study in particular.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2016, 2/1; 155-167
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akademicka nauka przemysłowa i jej normy PRICE
    Academic Industrial Science and its Norms Price
    Autorzy:
    Lekka-Kowalik, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41196060.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    academic science
    industrial science
    academic industrial science
    research ethics
    knowledge production ethics
    knowledge as an epistemic commodity
    non-instrumental roles of science
    nauka akademicka
    nauka przemysłowa
    akademicka nauka przemysłowa
    etyka badań naukowych
    etyka produkcji wiedzy
    wiedza jako towar epistemiczny
    poza-instrumentalne role nauki
    Opis:
    Ćwierć wieku temu John Ziman sformułował tezę, iż nauka akademicka i nauka przemysłowa stapiają się w jeden system nauki postakademickiej i zarazem postprzemysłowej, w którym Mertonowskie normy nauki akademickiej wyrażone akronimem CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) ustępują miejsca normom nauki przemysłowej wyrażonym akronimem PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). W niniejszym artykule bronię tezy, iż ów system wyewoluował w system akademickiej nauki przemysłowej, której normy można wyrazić akronimem PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Reformowanie nauki akademickiej okazuje się wobec tego także jej re-normowaniem w zakresie i etyki, i organizacji badań. Źródłem owej transformacji jest utożsamienie wiedzy z towarem. Etyka badań naukowych przekształca się w etykę produkcji wiedzy, a instytucje naukowe to producenci wiedzy, która staje się „towarem epistemicznym”, gdy jest na tenże fragment zapotrzebowanie jako na coś, co zaspokaja potrzeby „konsumentów”. Naukowcy są zaś elementem procesu produkcji wiedzy, a sam ten proces podlega kalkulacjom rynkowym. Nie podważa to epistemicznej wartości danego projektu badawczego i jego wyników, ale prowadzi do kontrowersyjnych konsekwencji, m.in. do fragmentaryzacji i aspektualizacji wiedzy, związania kierunków badawczych z interesami podmiotów władzy i ignorowania krytyki transformatywnej. W rezultacie niekiedy to, co było w nauce Mertonowskiej traktowane jako zagrożenie czy wykroczenie przeciwko etosowi nauki okazuje się racjonalnym zachowaniem przedsiębiorcy funkcjonującego na rynku dóbr i usług epistemicznych. Akademicka nauka przemysłowa nie jest też w stanie pełnić w społeczeństwie ról poza-instrumentalnych (kształtowania światopoglądu, wspierania społecznej racjonalności, dostarczania niezależnych ekspertów), które pełniła nauka akademicka. Próby zapobiegania tym problemom czy zagrożeniom będą zaś z góry skazane na niepowodzenie, ponieważ środki zaradcze są oparte na innym rozumieniu wiedzy.
    Twenty five years ago John Ziman formulated the thesis that academic science and industrial science merge into one system of post-academic and at the same time post-industrial science, in which the Mertonian norms of academic science expressed by the acronym CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) give way to the norms of industrial science expressed by the acronym PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). In this article, I defend the thesis that this system has evolved into a system of academic industrial science, the norms of which can be expressed with the acronym PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Thus, reforming academic science is also its re-norming in terms of both ethics and the organization of research. The ethics of scientific research is transformed into the ethics of knowledge production. Scientific institutions are seen as producers of knowledge which is an “epistemic commodity.” A particular of knowledge is needed when it satisfies the needs of “consumers.” Scientists are then „elements” of the knowledge production process, and the process itself is subject to market calculations. This does not undermine the epistemic value of a given research project and its results, but it leads to controversial consequences, including fragmentation and aspectualization of knowledge, linking research directions with the interests of social powers, and ignoring transformative criticism. As a result, sometimes what was treated in the Mertonian science as a threat or an offense against the ethos of science turns out to be the rational behavior of an entrepreneur operating on the market of epistemic goods and services. Academic industrial science is also unable to fulfil non-instrumental roles in society (shaping worldviews, supporting social rationality, providing independent experts) that academic science performed. Attempts to prevent these problems or threats will be doomed to failure in advance, because countermeasures are based on a different understanding of knowledge itself.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2021, 9; 29-48
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WPŁYW RELIGII NA WZROST GOSPODARCZY W XX I XXI WIEKU – PRZEGLĄD BADAŃ
    The influence of religion on economic growth in 20th and 21st centuries - A review of recent studies
    Autorzy:
    Pilińska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460393.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    wyznania
    systemy religijne
    religijność społeczeństw
    etyka w badaniach
    gospodarka w XXI wieku
    wskaźniki makroekonomiczne
    faith
    religious systems
    religiosity of societies
    ethics in research
    economy in the 21st century macroeconomic indicators
    Opis:
    Teza. Religia należy do ważnych czynników determinujących zachowania ludzkie oraz postawy życiowe. Poglądy religijne mają przez to istotne znaczenie dla aktywności gospodarczej. W ekonomii pojawiło się wiele opracowań, w których podejmowano problemy relacji religia – życie gospodarcze, jednak z powodów pozamerytorycznych wywołują one kontrowersje, co utrudnia prowadzenie badań i formułowanie jednoznacznych odpowiedzi na pytania pojawiające się na styku religia –ekonomia. Celem artykułu jest wykazanie, w jaki sposób religia może wpływać na wzrost gospodarczy i aktywność gospodarczą. Teza pracy zakłada, że istnieje wpływ religii na wzrost gospodarczy, jednak nie jest możliwe jednoznaczne określenie jej pozytywnego lub negatywnego wpływu. Metodyka badawcza obejmuje analizę desktop research danych wtórnych – krytyczną analizę literatury problemu i recepcję dotychczasowych publikacji oraz analizę danych zastanych charakteryzujących gospodarkę, główne wyznania religijne w społeczeństwie i poziom religijności społeczeństwa. Omówione koncepcje. Analizie poddane zostały dotychczasowe badania z zakresu wpływu religii na gospodarkę, z ukierunkowaniem na gospodarkę wolnorynkową. Podmiotami analizy identyfikacyjno-porównawczej były wybrane społeczeństwa i ich gospodarki. Wyniki i wnioski. Wyniki badań wskazują, że żadnej religii nie można uznać za jednoznacznie pro- lub antywzrostową. Wartość poznawcza podejścia. Analiza dostarcza odpowiedzi na pytanie, czy religia ma wpływ na wzrost gospodarczy, w jaki sposób należy przeprowadzać badania nad wpływem religii na różne aspekty życia gospodarczego, jak wykorzystywać wyniki takich badań.
    Thesis. Religion is one of the most important factors determining human behaviour and attitudes. Religious beliefs are important for economic activity, and there have been many studies analyzing the relationship between religion and economics. However, they evoke much controversy, which makes it difficult to conduct research and formulate answers to questions arising regarding the connection between religion and economics. The aim of the article is to analyze how religion can influence economic growth activity. The thesis assumes that religion influences economic growth, but it is not possible to determine its positive or negative impact. The research methodology includes analysis of secondary data - critical analysis and reception of previous publications, as well as analysis of existing data characterizing the economy, the main religious denominations in society and the level of religiosity in society. Concepts discussed. The author has analyzed the current research on the influence of religion on the economy. Results and conclusions. The research results show that no religion can be considered as explicitly pro- or anti-growth. Originality. The analysis provides an answer to the question of whether religion influences economic growth, how to conduct research on the influence of religion on various aspects of economy and how to use the results of such research.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2019, 9; 35-45
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka praw własności intelektualnej w ustawie o Polskiej Akademii Nauk
    Intellectual property law issues in the Act on the Polish Academy of Science
    Autorzy:
    Stanisławska-Kloc, Sybilla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577838.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    prawa własności intelektualnej
    prawo autorskie
    plagiat
    odpowiedzialność pracowników naukowych z tytułu naruszenia praw własności intelektualnej
    zarządzanie i komercjalizacja praw własności intelektualnej
    komisja ds. etyki w nauce
    intellectual property rights
    copyright
    plagiarism
    liability of scientists for infringements of intellectual property rights
    managing and commercialisation of intellectual property rights
    commission for research ethics
    Opis:
    W artykule została przedstawiona problematyka dotycząca wytworów intelektualnych chronionych prawami własności intelektualnej, które są wykorzystywane w działalności Polskiej Akademii Nauk oraz jej jednostek. Zaprezentowano skrótowo rozwiązania prawne służące ochronie dóbr intelektualnych oraz te dotyczące zarządzania i komercjalizacji praw własności intelektualnej w jednostkach PAN. Obecnie działalność naukowa nieodzownie związana jest z tworzeniem, głównie utworów i wynalazków oraz wykorzystywaniem cudzych rozwiązań chronionych prawami własności intelektualnej. Niestety także i w tej działalności dochodziło do naruszeń praw osób trzecich stąd celowe było znowelizowanie przepisów dotyczących szczegółowych zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej pracowników PAN oraz uregulowanie funkcjonowania komisji do spraw etyki w nauce. Należy pamiętać, iż odpowiedzialność dyscyplinarna nie wyłącza odpowiedzialności cywilnej i karnej przewidzianej w prawie autorskim oraz prawie własności przemysłowej, a nadto nie wyłącza możliwości odebrania tytułu lub stopnia naukowego.
    This paper presents legal issues in intellectual property relevant for the Polish Academy of Science (PAS) and its organizational units. The paper outlines legal solutions for the protection of intellectual property and those concerning managing and commercialisation of IP rights in PAS. Nowadays scientifi c work is immanently connected with creating, in particular copyright works or patentable inventions, and with exploitation of third party IP rights. Regrettably, also in this fi eld infringements have occurred and therefore it was considered appropriate to amend legal provisions on disciplinary liability of PAS employees and to regulate the operations of the commission for research ethics. It should be borne in mind though that disciplinary sanctions do not override civil and criminal liability resulting from copyright law or industrial property law. Neither do they avert depriving the infringers of their scientifi c titles or degrees.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 3(205); 359-376
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku autonomii etyki. Uwagi metodologiczne
    Towards the Autonomy of Ethics: Methodological Remarks
    Autorzy:
    LEKKA-KOWALIK, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047413.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Tadeusz Styczeń, autonomia etyki, autonomia poznawcza, autonomia instytucjonalna, sąd etyczny, sąd słusznościowy, powinność moralna, założenia tła, autonomia nauki a badania interdyscyplinarne i transdyscyplinarne
    Tadeusz Styczeń, autonomy of ethics, cognitive autonomy, institutional autonomy, ethical judgment, judgment about the right means, moral oughtness, background beliefs, autonomy of science versus interdisciplinary (transdisciplinary) research
    Opis:
    Na bazie metodologicznych rozróżnień Stanisława Kamińskiego w artykule bronię tezy, że problem autonomii dyscypliny naukowej dotyczy nie jej autonomii instytucjonalnej, ale poznawczej. Ta ostatnia wymaga, by dana dyscyplina miała charakter przedmiotowy, a nie metaprzedmiotowy. Etyka w rozumieniu Tadeusza Stycznia ma taki właśnie charakter: ma własne dane empiryczne w postaci jednostkowych sądów o powinności moralnej, a sądy te ujmują fakt normatywny, tj. realnie istniejącą, obiektywną relację powinności między osobami. Uogólnienie tych sądów za pomocą operacji „wymienialności” pozwala sformułować ogólny sąd etyczny „osobie jako osobie od osoby jako osoby należna jest afirmacja”. W sądzie tym Styczeń wyróżnia trzy wymiary: egzystencjalny (relacja ujęta w sądzie jest bytem), powinnościowy (to, co należne, to afirmacja) i słusznościowy (co jest należne jako realizacja afirmacji). Wyjaśnienie wymiaru egzystencjalnego należy do metafizyki. Natomiast etyka jest poznawczo autonomiczna w wymiarze powinnościowym, ponieważ jest oparta na własnych danych, które uzyskują ostateczne wyjaśnienie w antropologii osobowego „ja”. Wymiar słusznościowy sądu – tj. uznanie, co faktycznie jest afirmacją osoby – zależny jest z kolei od przyjętych antropologii i w tym aspekcie etyka jest poznawczo nieautonomiczna. Rozróżnienie wymiaru sądu etycznego czy – jak zaproponowałam w niniejszym tekście – analityczne rozłożenie go na dwa sądy: „powinienem afirmować” i „afirmacja polega na czynie X”, nie rozwiązuje całkowicie problemu autonomii, wciąż bowiem trzeba się zmierzyć z kilkoma problemami. Po pierwsze, skoro zdaniem Stycznia etyka w aspekcie słusznościowym domaga się proprium, antropologia osobowego „ja” musi zostać poszerzona o dodatkowe tezy. Takie poszerzenie wyjaśnia istnienie rozbieżnych sądów słusznościowych. Jakie są źródła owych dodatkowych tez? I czy znaczy to, że prawdziwość sądu etycznego jest zapewniana jedynie na gruncie konkretnej „totalnej” antropologii? Drugi problem dotyczy zakresu bytów, które można „podstawiać” w sądzie etycznym. Styczeń koncentruje się na osobach, ale są racje przemawiające za włączeniem innych rodzajów bytów, na przykład rodziny, państwa, instytucji, w zakres obowiązywania moralnej powinności. Pojawia się wobec tego problem relacji sądów, na przykład „powinienem X wobec osoby” i „powinienem Y wobec uniwersytetu”. Te pierwsze są „danymi doświadczenia”, ale czy także te drugie? Trzeci problem dotyczy rozważanego przez współczesną filozofię nauki uteoretycznienia obserwacji, obecności założeń tła w „obserwacji etycznej” pozwalającej ująć fakt normatywny w sądzie etycznym. Etyk staje przed alternatywą: albo musi pokazać, że obserwacja etyczna nie jest uteoretyczniona, albo też uznać jej uteoretycznienie i wskazać źródła założeń tła. Rozstrzygnięcia tych kwestii będą rzutować na rozumienie poznawczej autonomii etyki. Na zakończenie stawiam pytanie o autonomię jako wartość epistemiczną wobec postulatu badań interdyscyplinarnych i transdyscyplinarnych.
    Against the background of some methodological distinctions introduced by Stanisław Kamiński the paper advances the claim that the issue of the autonomy of a scientific discipline concerns cognitive rather than institutional autonomy. The former requires that a discipline have a subjectual rather than meta-subjectual character. Ethics, as conceived of by Tadeusz Styczeń, fulfils this requirement: it has its own empirical data in the form of individual ethical judgments concerning moral oughtness; those judgments grasp normative facts, i.e., real and objective relationships between persons. The operation of ‘exchanging’ persons in a judgment: “I ought to do X to C,” allows us to generalize judgments and thereby to form a general ethical judgement taken to be true: Any person as person deserves affirmation from any person as person. Styczeń distinguishes three dimensions in this judgement, concerning, respectively: existence (the oughtness captured in the judgement is a real relationship), oughtness (the ‘content’ of the oughtness is affirmation, i.e., love), and rightness (what should be done as an ‘expression’ of affirmation). Explaining the existential dimension belongs to metaphysics. Ethics is cognitively autonomous in its oughtness dimension, for it has its own empirical data, although the ultimate explanation of those data belongs to the anthropology of the personal ‘I.’ In the dimension of rightness ethics is not autonomous, for determining what is a right realization of affirmation depends on a ‘total’ anthropology. Distinguishing oughtness and rightness of the ethical judgement, or—as I suggest in the paper—decomposing that judgement into two: “I ought to affirm the person,” and “I ought to do X as a way of affirming,” does not solve the cognitive autonomy of ethics, as a few problems appear. First, according to Styczeń, ethics must have a proprium in order to capture the fact of inconsistent judgments about what is the right way of affirming the person. This means that the anthropology of the personal ‘I”’ must be complemented by some anthropological theses. Two questions arise then: What sources do those additional theses have? Does this mean that ethical judgments are true only within a system of ‘total anthropology’? Secondly, it needs to be determined what kinds of beings can be put as terms of the oughtness relationship. Styczeń concentrates on persons but there are good reasons to claim that other beings, such as the family, the state or institutions, can be oughtness-creating. What status does the judgement “I am morally obliged to do X to my university” have? Is this judgement empirical or deduced from other theses? Thirdly, the contemporary philosophy of science claims—with good reasons—that observation is theory-laden or that observation depends on background beliefs. An ethicist faces then an alternative: he needs either to show that ‘ethical observation’ is not theory-laden or to recognize its theory-ladenness and indicate the sources of the background beliefs. Solutions to these problems will influence the understanding of the cognitive autonomy of ethics. The paper ends with the issue of cognitive autonomy as an epistemic value when seen against the background of the idea that research should have an inter- and transdisciplinary character.
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 3 (115); 247-262
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-32 z 32

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies