Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Cięcie (epistemologiczne)

Autorzy:

Biały, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/629461.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

wstępniak
epistemologia

Źródło:

Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM; 2014, 10; 7-10
2081-8270

Pojawia się w:

Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Epistemologie Południa

Autorzy:

de Sousa Santos, Boaventura

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28328127.pdf

Data publikacji:

2023-12-17

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich

Tematy:

Epistemologia
Południe
przyroda
międzykulturowość

Opis:

Nieodwracalnym jest fakt, że eurocentryczny logos implodował u swoich źródeł rozwoju politycznego i ekonomicznego. Niebezpieczeństwo takiego kryzysu ma charakter totalny, albowiem swą hegemonią obejmuje i ludzkość, i przyrodę. Jakimi alternatywami dysponujemy, aby przezwyciężyć koniec tysiąclecia i jego hekatombę? To oczywiste, że żyjemy w „czasach pośmiertnych” lub „filozofii końca wieku” nowoczesności, która, z drugiej strony, chlubi się przekraczaniem granic od innej epistemy historyczno-kulturalnej, uznającej relację ekosystemu człowieka w ramach różnorodności egzystencjalnej istot zamieszkujących naszą planetę. Ta druga epistemologia, której geneza leży w Teorii Krytycznej i odtwarza się w Ameryce Łacińskiej z Południa, wychodzi od praktyki emancypacyjnego logosu, przekraczającego hegemoniczne granice „niekończącego się kapitalizmu” i „niekończącego sie kolonializmu”, bowiem umożliwia odzyskać na drodze „socjologii emergencji” (sociology of emergences) obecność tysiącletnich ludów, które zdołały odtworzyć swój habitat poprzez bezpo-średnią relację symbiotyczną, z cyklami lub procesami narodzin i śmierci Matki Ziemi (Pachamama). Pradawna mądrość niosąca myślenie tych pierwotnych ludów, wyrażone w tradycjach, rytuałach, magii aż po przedstawienia antropomorficzne rzeczywistości, są symptomami, że zmierzch cywilizacji nie ginie z Zachodem, lecz odradza się od Południa z Sumak Kawsay

Źródło:

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2023, 31, 3 (121); 5-40
1506-8900
2081-1152

Pojawia się w:

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Kłopoty z prawdą
Troubles with the truth

Autorzy:

Jadacki, Jacek Juliusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015950.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
logika
prawda
epistemology
logic
truth

Opis:

The article consists of two parts. In the first one the author, referring to Alfred Tarski's and Antoni B. Stępień's views and contesting them, presents his own definition of 'truth', changing his former views in this respect. The definition is constituted by the formula:(ε 0) /\x [x is true ≡ \/y∈R (x states y)],which may be read in the following way:a sentence is true if it states a certain real (occurring) state of things. The above definition is consistent with the so called (J)[adacki's] convention that, contrary to the so called (T)[arski's] convention avoids certain difficulties, e.g. possible entailing, through occurrence of an extra-linguistic state of things, existence of a respective true sentence. This definition also does not get entangled either in accepting purely intentional or negative state of things. Using the opportunity to do so the author proclaims himself in favour of the evidential criterion of truth, contradictory criterion of falsehood, and pragmatic criterion of faith. In the second part of the article the author replies to the questions concerning his theses that were put during the discussion 'in the company of Professor Stępień's pupils and his pupils' pupils. Especially he answers the charges and questions brought by Dr. Paweł Garbacz. They mainly focused on the problems of falsehood. The author admits two conceptions of falsehood: a false sentence does not state anything, or, a false sentence states a presented (fictitious) state of things.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 193-201
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

EPISTEMOLOGIA W AṢṬASĀHASRIKĀPRAJÑĀPĀRAMITĀ I W FILOZOFII NAGARDŻUNY

Autorzy:

Bogacz, Szymon

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/647034.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Tematy:

epistemologia indyjska, svabhāva, wszechwiedza, Nagardżuna, Aṣṭasāhasrikāprajñāpāramitā

Opis:

„Środkowa droga” (madhyamaka) Nagardżuny spotkała się z zarzutem, że jest wyłącznie atakiem (vitaṇḍā) na inne stanowiska filozoficzne. Jak stwierdził jeden z krytyków madhjamaki, ponieważ Nagardżuna nie posiada własnego stanowiska, to nie jest w stanie uzasadnić krytyki istoty (svabhāva). Artykuł stanowi odpowiedź na pytanie, czy w kontekście filozofii indyjskiej możliwe jest poznanie niezwiązane z istotą. Teorię poznania tego typu odnajdujemy w sutrze Aṣṭasāhasrikāprajñāpāramitā, dokładniej w przedstawionej tam koncepcji wszechwiedzy (sarvajña). Związki Nagardżuny z tym tekstem pozwalają przypuszczać, że wszechwiedza mogła stanowić epistemologiczne podłoże dla filozofii „środkowej drogi”.

Źródło:

Studia Humanistyczne AGH; 2015, 14, 3
2084-3364

Pojawia się w:

Studia Humanistyczne AGH

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Ontogeneza pytania „dlaczego” w perspektywie epistemologii genetycznej i jej filozoficzne implikacje

Autorzy:

Duchliński, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/426709.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

genetic epistemology
epistemology
philosophy of science
Thomism
developmental psychology
epistemologia genetyczna
epistemologia
filozofia nauki
tomizm
psychologia rozwojowa

Opis:

The question “why” is generally thought to be one of the most important of philosophical questions. Indeed, many philosophers hold that it is responsible for defining the essential contours and identity of philosophical discourse itself. Moreover, all attempts to reject it are perceived as a manifestation of minimalist tendencies in philosophical research. This article presents Piaget’s views concerning the ontogenesis of the “why” question. After having reconstructed the latter, it seeks to spell out their potential philosophical implications. The author argues that ontogenetic considerations can certainly play a heuristic role in the formulation of philosophical theses and hypotheses, and that they can lead to a correcting of the conceptions we tend to have of certain philosophical questions – namely, ones that do not refer to any empirical data.
Pytanie „dlaczego” uważa się za jedno z najważniejszych pytań filozoficznych. Wielu filozofów sądzi, że decyduje ono o profilu i tożsamości dyskursu filozoficznego. Wszelkie zaś próby jego odrzucenia postrzega się jako przejaw tendencji minimalistycznych w badaniach filozoficznych. W artykule przedstawiono poglądy J. Piageta na ontogenezę pytania „dlaczego”. Po ich zrekonstruowaniu ujawniono, jakie implikacje filozoficzne mogą z nich wynikać. Autor artykułu argumentował, że dane ontogenezy mogą odgrywać heurystyczną rolę w formułowaniu tez i hipotez filozoficznych. Mogą one prowadzić do skorygowania niektórych koncepcji pytań filozoficznych, które nie powołują się na żadne dane empiryczne.

Źródło:

Logos i Ethos; 2018, 47, 1
0867-8308

Pojawia się w:

Logos i Ethos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Problem prawdy w dziele sztuki
The problem of truth in the work of art

Autorzy:

Chudy, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015953.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

estetyka
epistemologia
wartość
prawda
aesthetics
epistemology
value
truth

Opis:

The text aims at considering from various points of view the presence of the value of truth in the work of art. The first step is a phenomenological analysis of epistemological, ontological and aesthetic phenomena connected with perception of the work of art. Its conclusion is the statement that truth belongs to the characteristics of both creation (contents, structure) and reception (cognition of various aspects) of the work. The very fact that the aesthetic value of the object claiming to be beautiful can be discussed proves the presence of the object on the rational-veritable plane. The next aspect undertaken in the article is concerned with the epistemological and methodological criticism of the view (represented here by R. Ingarden) that there is a radical difference between the objective domains of science and art. An attempt is made to show that the view is rooted rather in ideologically understood scientism and neo-positivism than in a realistic conception of cognition through art. In a completely realistic attitude the borderline between 'what is rationally cognised' and 'what is beautiful' (the sphere of quasi in Ingarden's meaning) is not an absolute borderline. The domain of the work of art also contains cognitive elements, often existentially and morally essential for man's life. As it appears, a similar position can be found in G. B. Vico's texts that proclaim the unity of poetic and metaphysical perspective in ancient beginnings of anthropological thought about the human world. Nowadays a methodological tendency is observed on the philosophical plane that allows joining the veritable and aesthetic aspects, and hence exploring the objective domain of art in the cognitive aspect. This is expressed today, among others, in the increase of the significance of art in social, cultural and scientific life.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 45-71
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Trzy strategie dyskusji ze sceptycyzmem
Three strategies of debate with scepticism

Autorzy:

Ziemińska, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015956.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
sceptycyzm
filozofia współczesna
epistemology
scepticism
contemporary philosophy

Opis:

In debate with scepticism three general strategies may be differentiated: (1) pointing to self-refutation of scepticism; (2) looking for certainty; and (3) modification of the concept of knowledge. The latter strategy has at least three versions: (a) knowledge does not require certainty, (b) knowledge is not broadened by way of deduction, and (c) knowledge does not require the knowledge of knowledge. The first strategy refutes global scepticism, but does not give an example of knowledge and is not efficient in the case of scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist. Also the second strategy is only able to refute the typical thesis of global scepticism (knowledge does not exist). Scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist is more efficiently refuted in the third strategy. However, separation of knowledge and certainty is only avoiding the problem of scepticism. It is also doubtful if the principle of broadening knowledge by way of deduction may be refuted. Negation of the principle of transparency of knowledge is the most convincing one. After it is refuted, knowledge is possible in the situation when we do not know if we know and we cannot exclude sceptical hypotheses.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 575-595
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

OD FILOZOFII DO PEDAGOGIKI. PRÓBA UCHWYCENIA PEDAGOGICZNEGO ARCHÉ
From philosophy to pedagogy. Attempting to capture the pedagogical arché

Autorzy:

Ryk, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/960278.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Wyższa Szkoła Pedagogiczna Związku Nauczycielstwa Polskiego

Tematy:

pedagogika
teoria
ontologia
epistemologia
pedagogy
theory
ontology
epistemology

Opis:

Artykuł – o wyraźnie teoretycznym charakterze – podjął próbę wyodrębnienia zasadniczych punktów wyjścia rozumienia tego, co dzieje się współcześnie przede wszystkim na poziomie pedagogicznej teorii, ale również i praktyki. Ukazał w zarysie zróżnicowanie teoretycznych podejść w pedagogice w ich aspektach przede wszystkim ontologicznym i epistemologicznym.
Article – with a strong theoretical nature – has attempted to extract the essential starting point for understanding what is happening today primarily a pedagogical theory but also practice. It appeared in a variety of theoretical approaches outlined in pedagogy in particular aspects of their ontological and epistemological.

Źródło:

Ruch Pedagogiczny; 2012, 2; 127-132
0483-4992

Pojawia się w:

Ruch Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Forecasting in economic sciences in the context of chaos theory

Autorzy:

Nowak, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/392983.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Tematy:

forecasting
chaos theory
epistemology
prognozowanie
teoria chaosu
epistemologia

Opis:

The aim of the article is to determine the epistemological status of forecasting in economic sciences in the context of chaos theory. Achieving the aim required the use of logical analysis and conceptual construction. The article defines two criteria for recognising a given system as being chaotic. The first one (subjective) concerns the appearance of the complexity characteristic of indeterminism. The second one (objective) concerns the occurrence of the sensitivity of the system to the initial conditions. The study examines the occurrence of both traits in economic systems and finally concludes that the epistemological status of forecasting in economic sciences is negative.

Źródło:

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy; 2018, 3; 95-105
1899-6116

Pojawia się w:

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Global citizenship education and the idea of diverse epistemologies
Edukacja do obywatelskości globalnej a idea epistemologii zróżnicowanych

Autorzy:

Horsthemke, Kai

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1374128.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

obywatelskość
epistemologia
różnorodność
edukacja
education
citizenship
epistemology
diversity

Opis:

Three broad kinds of orientation can be identified with regard to (global) citizenship education (GCE): cosmopolitanism, localism, and relationalism. They differ in their respective approaches not only to cultural transmission and instruction but also to knowledge and knowledge production. My aim in this paper is to interrogate the notion of local or indigenous knowledge in GCE research and to investigate whether the postcolonial idea of diverse epistemologies does not employ a mistaken sense of ‘epistemology’. I argue that there are good reasons for an unequivocal and universally applicable understanding of knowledge and epistemology in (global) citizenship education and GCE research – and for being able to distinguish between knowledge and non-knowledge. Geographic, ethnic, racial and gender-based origin and affiliation do not constitute relevant criteria for any such demarcation. Instances in which they are cited as criteria raise questions not of epistemological relevance but rather of social justice.  
Odnośnie edukacji do obywatelskości (globalnej) da się wyróżnić co najmniej trzy orientacje: kosmopolityzm, lokalizm irelacjonalizm. Odróżniają się one odmiennym podejściem do przekazywania nie tylko kultury, lecz równie wiedzy i jej tworzenia. Autor stawia sobie za cel zbadanie pojęcia lokalnej (rdzennej) wiedzy w badaniach na temat edukacji do obywatelskości (globalnej) i rozstrzygnięcie na tej podstawie kwestii: Czy postkolonialna idea zróżnicowania epistemologicznego nie zawiera błędnego pojęcia epistemologii? Jego zdaniem istnieją racje uzasadniające konieczność jednoznacznego i uniwersalnego rozumienia wiedzy i epistemologii – w tym również w zakresie edukacji do obywatelskości (globalnej) i badaniach na ten temat. Przyjęcie tych racji umożliwia rozróżnienie między wiedzą a niewiedzą. W przeciwieństwie do tego miejsce zamieszkania, przynależność etniczna, rasowa ani płeć nie dostarczają wystarczających kryteriów do przeprowadzenia takiego rozgraniczenia. Opracowania, w których autorzy powołują się na dane te jako kryteria epistemologiczne, powinny być rozważane nie jako wypowiedzi o charakterze epistemologicznym, lecz pytania o sprawiedliwość społeczną.

Źródło:

Forum Pedagogiczne; 2020, 10, 1; 197-212
2083-6325

Pojawia się w:

Forum Pedagogiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Grimm Wisdom
Mądrość według Grimma

Autorzy:

O’GRADY, Paul

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488204.pdf

Data publikacji:

2019-03-26

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

madrość
epistemologia analityczna
Stephen Grimm
wisdom
analytical epistemology

Opis:

Dotychczas problematyka mądrości nie była szerzej rozważana na gruncie epistemologii analitycznej. W ostatnim czasie interesujące ujęcie tematu zaproponował Stephen Grimm, który dowodzi, że mądrość oparta jest na wiedzy oraz że tradycyjny podział na wiedzę teoretyczną i praktyczną jest nie do utrzymania. Dostrzegam pewną niespójność w tychże aspektach jego pracy. Z jednej strony chciałby utrzymywać, że tradycyjne wzorce mądrości (takie jak Jezus, Budda, Konfucjusz) mogą wciąż być określane mianem „mądrych” z punktu widzenia jego teorii. Lecz z drugiej strony, proponowany przezeń warunek bycia mądrym zdaje się zakładać, że tylko cześć tych, którzy głoszą sprzeczne ze sobą poglądy, istotnie jest mądra. Rozważam szereg możliwych rozwiązań tego problemu oraz popieram podejście kontekstualistyczne, które dopuszcza warunek wiedzy oraz pozwala tradycyjne wzorce mądrości określać mianem „mądrych”.
Wisdom has not been widely discussed in analytical epistemology. An interesting recent analysis comes from Stephen Grimm who argues that wisdom requires knowledge and that the traditional dichotomy between theoretical and practical wisdom doesn’t hold. I note a tension between these aspects of his work. He wishes to maintain that traditional exemplars of wisdom (such as Jesus, Buddha, Confucius) may still be termed ‘wise’ by his theory. But his knowledge condition seems to require that only a subset of those who hold conflicting views are really wise. I consider a number of possible responses to this and endorse a non-indexical contextualist approach which will allow the knowledge condition and also allow the traditional exemplars to be termed ‘wise’.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 67-77
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

ONTOLOGICAL AND EPISTEMOLOGICAL REMARKS ON PENITENTIARY AND ITS AUTONOMY
ONTOLOGICZNE I EPISTEMOLOGICZNE UWAGI O PENITENCJARYSTYCE I JEJ AUTONOMIZACJI

Autorzy:

Czarkowski, Jakub Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567686.pdf

Data publikacji:

2018-06-30

Wydawca:

Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie

Tematy:

penitentiary
science
ontology
epistemology
penitencjarystyka
nauka
ontologia
epistemologia

Opis:

Modern society, globalization processes and rapidly advancing technological progress poses new challenges to the prison system. Contemporary penitentiary science needs to define its ontological and epistemological basis, in particular, the subject of research.
Nowoczesne społeczeństwo, procesy globalizacyjne oraz dynamicznie postępujący rozwój technologiczny stawiają nowe wyzwania przed systemem więziennictwa.Współczesna peni-tencjarystyka potrzebuje określenia swoich ontologicznych i epistemologicznych podstaw, w szczególności przedmiotu badań.

Źródło:

International Journal of Legal Studies (IJOLS); 2018, 3(1); 123-140
2543-7097
2544-9478

Pojawia się w:

International Journal of Legal Studies (IJOLS)

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Perspektywa ontologiczna w naukach o zarządzaniu

Autorzy:

Gospodarek, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/706073.pdf

Data publikacji:

2012-06-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

filozofia nauki
zarządzanie
nauki społeczne
wiedza
ontologia,epistemologia

Opis:

Perspektywa ontologiczna nauk społecznych, w szczególności zarządzania, ma istotne znaczenie poznawcze dla struktury tych nauk, kształtu demarkacji oraz spójności epistemologicznej. Możliwe jest ogólne zdefiniowanie zarządzania jako zmian uposażenia ontycznego podmiotu zarządzanego, z czego wynikają interesujące konsekwencje epistemologiczne budowania wiedzy w ujęciu systemowym, uwzględniające rozróżnienie podmiotu od przedmiotu poznania. Szczególnie interesującym aspektem jest dylemat równoważności znaczeniowej reprezentacji formalnej w stosunku do opisu rzeczywistego bytu w języku naturalnym. Ważną kwestią są relacyjne ciągi ontologiczne, pozwalające budować wiedzę o bytach rzeczywistych na podstawie eksperymentów z bytami konceptualnymi. Podejście ontologiczne wprowadza pytania o kryteria równoważności zdolności wyjaśniającej dla ujęcia reprezentatywnego oraz kwestii prawdziwości sądu. Zagadnienia te gruntują istotną pozycję filozofii nauki w zarządzaniu, jak również w naukach społecznych.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 181-190
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

O cenności racjonalności w wierze religijnej
On how Precious Rationality is in Religious Cognition

Autorzy:

Pepliński, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015839.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
racjonalność
przekonania religijne
epistemology
rationality
religious belief

Opis:

The issue of rationality of religious beliefs belongs to the main problems of 20th century philosophy of religion. When posing this problem the term `rationality' is often used in a way that is not precise, and sometimes it seems to be ambiguous. In order to avoid this error I define rationality of acceptance regulatively as a property consisting in being in accordance with defined epistemic rules of the ethics of beliefs. The main rule that is taken into consideration here is the following requirement: `Each theorem p accepted by person S should be justifiable by her in a degree proportional to the degree of assertion with which he accepts p'. Acceptances having the property of so defined rationality belong to a broader class of reasonable acts, where rationality is understood as a property consisting in being a reliable use of human cognitive abilities. I claim that although the religious faith of a `common' Christian is not rational in this sense, as mysteries of faith are not justifiable by natural reason, it has a reasonable character and is precious from the epistemic point of view. I defend the proposition that the fact of not being rational in this particular sense does not involve irrationality that consists in breaking the rule that orders a change in the way of accepting a certain theorem p so as to adjust the degree of assertion to the justification one has, the borderline case being one of rejecting the theorem for which one does not have any epistemically valid justification. The proposition that one of these rules is obligatory for the believer with respect to his acceptance of the propositions of faith cannot be justified without stating that Christianity is false. This latter proposition cannot be proved philosophically.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 219-244
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Poznanie i byt. Z epistemologii Wilfrida Sellarsa
Knowledge and being in the epistemology of Wilfrid Sellars

Autorzy:

Szubka, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015962.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
poznanie
tomizm
W. Sellars
epistemology
cognition
Thomism

Opis:

Wilfrid Sellars very often expounds his philosophical views in an historical context. In his paper „Being and Being Known” Sellars gives a succinct account of his epistemology while at the same time discussing the Thomistic conception of sensory and intellectual knowledge. His aim in that paper is to provide a plausible interpretation of the doctrine that both the senses and the intellect are informed by the nature of external objects, and thus our cognitive acts are isomorphic with their objects. Sellars claims that there are two dimensions to that isomorphism, and that those separate dimensions are conflated by the Thomists, as well as by other philosophers. That is to say, there is isomorphism in the real or the natural order, and there is isomorphism in the intentional or the logical order. Sellars insists that in sensory cognition isomorphism holds merely in the real order. By contrast, intellectual knowledge is based upon the isomorphism of the intentional order. However, that isomorphism obtains in virtue of specific relations holding in the real order. Thus those two orders are intimately connected. Unfortunately, Sellars does not fully elaborate the nature of the connections between those two orders. I argue that in light of his commitment to ontological naturalism, Sellars should claim that ultimately there is only one isomorphism, namely the isomorphism in the real order. I suggest that his insistence that there are no genuine semantical relations holding between the elements of the intentional and the real supports such an interpretation.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 439-457
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Telepistemologia — zarys problematyki

Autorzy:

Walczyk, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521734.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

telepistemologia
epistemologia
robotyka
rzeczywistość wirtualna
teoria wiedzy
uzasadnione przekonanie

Opis:

Najnowsze technologie, takie jak rzeczywistość wirtualna czy zdalne roboty, rodzą nowe wątpliwości natury epistemologicznej. Czy dzięki komputerowym reprezentacjom, człowiek jest w stanie uzyskać wiedzę? W sytuacji wiedzy dostarczanej z dystansu, zapośredniczonej informacji, masowej komunikacji i ataków cybernetycznych odpowiedź na to pytanie jest niezwykle trudna. Niniejszy artykuł stanowi zarys telepistemologii - dziedziny, która podejmuje próbę wyjaśnienia podstawowych problemów epistemologicznych przez pryzmat ich uwikłania w zapośredniczone komputerowo procesy poznawcze.

Źródło:

Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 163-179
1234-4087

Pojawia się w:

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Założenia i konsekwencje epistemologiczne eksplikacji formalnej pojęcia uzasadniania w szkole fińskiej
Assumptions and epistemological consequences of the formal explication of the concept of justification in the Finnish School

Autorzy:

Kawalec, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016136.pdf

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
wiedza
indukcja
uzasadnienie
Carnap
epistemology
knowledge
induction
justification

Opis:

The common view on the program of the formal explication of the concept of confirmation, undertaken primarily by Carnap and the members of the Finnish School, is that it is irrelevant to epistemological debates on justification. In order to oppose this view I draw upon the features of Carnap’s early epistemological project expressed in Der logische Aufbau der Welt (1928). The key issue concerns the role of logic in epistemology, which in Carnap's own terms deviates from the one ascribed to it in the traditional program of logical empiricism, i.e. for Carnap logical structure is a precondition of objective epistemic relations between sentences. This view is inherited by the Finnish School, and the differences between theirs and Carnap's systems of inductive logic concern the type of theory of knowledge rather than theory of justification which in both cases is essentially identical.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 109-126
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Ontologia ed epistemologia nell’itinerario scientifico e spirituale di Padre Pavel. A. Florenskij
Ontology and epistemology in the scientific and spiritual itinerary of Father Pavel A. Florenskij

Autorzy:

Del Mastro, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2011183.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Florenskij
Cantor
Maths
epistemology
ontology
matematica
epistemologia
ontologia
Fłorienski
matematyka

Opis:

Pawieł A. Fłorienski był autentycznym gigantem zarówno kultury naukowej, jak i teologicznej, wyraźnie uznanym za jednego z wielkich mistrzów wiary w encyklice Fides et ratio przez papieża Jana Pawła II w 1998 r.; myśliciela, który był w stanie przekroczyć wszystkie pola wiedzą, autentycznie transdyscyplinarny, określany przez wielu jako Leonardo da Vinci z Rosji. Integralna wizja wiedzy popycha go do próby zgłębienia „żywych włókien nauki” i dostrzeżenia możliwości wzajemnego powiązania wiedzy i ich różnych języków za pomocą klucza tego symbolu.
Pavel A. Florenskij was an authentic giant of both scientific and theological culture, explicitly recognized as one of the great masters of religious thought in the Encyclical Fides et ratio by Pope John Paul II in 1998, a thinker who has been able to cross all fields of the knowledge, authentically transdisciplinary, defined by many as the Leonardo da Vinci of Russia. An inte¬gral vision of knowledge pushes him to try to penetrate the “living fibers of science”, and to glimpse the possibility of an interrelation of knowledge and their different languages through the key of the symbol.
Pavel A. Florenskij è stato un autentico gigante della cultura sia scientifica, che teologica, esplicitamente riconosciuto come uno dei grandi maestri del pensiero credente nell’Enciclica Fides et ratio da papa Giovanni Paolo II nel 1998, pensatore che ha saputo attraversare tutti i campi del sapere, autenticamente transdisciplinare, da molti definito come il Leonardo da Vinci della Russia. Una visione integrale della conoscenza lo spinge a tentare di penetrare nelle “fibre vive della scienza”, e ad intravvedere la possibilità di un’interrelazione dei saperi e dei loro differenti linguaggi attraverso la chiave del simbolo.

Źródło:

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 349-358
1230-0780
2719-4337

Pojawia się w:

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

O przeczuciach, czyli między tajemnicą a inferencją

Autorzy:

Nowak, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2049933.pdf

Data publikacji:

2011-01-01

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantic structure
Natural Semantic Metalanguage
semantyka
epistemologia
czasownik
inferencja
przeczucie

Opis:

The term used in the title of the paper has not, so far, been the subject of a more extensive linguistic reflection. The author of the paper aims at describing the lexical units containing the item przeczuć, ‘to sense’, with respect to their structure and meaning. The method of analysis is based on putting forward appropriate hypotheses in the form of analytical implications and subjecting them to falsification by bringing them down to contradiction. The paper focuses on the reconstruction of the forms of lexical units (on the basis of segmental and supra-segmental signals), and the reconstruction of the hierarchy of meaningful components. The discussion is also concerned with the following notions: stać się ‘become’, wiedzieć ‘know’ and być gotowym powiedzieć ‘be ready to say’. The author tries to prove that those components belong to the semantic structure of the examined phrase; he also proposes a preliminary explication of meanings in terms of Natural Semantic Metalanguage.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 5, 1; 111-124
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Descartes (and Spinoza) on Intellectual Experience and Skepticism
Kartezjusz (i Spinoza) w kwestii intelektualnego doświadczenia i sceptycyzmu

Autorzy:

Carriero, John

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791056.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
niepowątpiewalność
świadomość
sceptycyzm
intuicja
epistemology
indubitability
consciousness
skepticism
intuition

Opis:

Epistemologia Kartezjusza jest zakorzeniona w jego głębokim zainteresowaniu i uznaniu dla tego, co można by nazwać intelektualnym doświadczeniem, lub dokładniej przejrzystym intelektualnym doświadczeniem (przejrzyste intelektualne doświadczenie jest moim terminem oznaczającym to, co Kartezjusz określał ujęciem jasnym i wyraźnym). To zainteresowanie intelektualnym doświadczeniem, jak mi się wydaje, podzielali inni racjonaliści, Spinoza i Leibniz. W części pierwszej artykułu staram się ulokować fenomen przejrzystego intelektualnego doświadczenia w ramach doktryny Kartezjusza i Spinozy. Usiłuję pokazać, że jeśli nie uwzględnimy w sposób właściwy charakteru tego doświadczenia, to ryzykujemy utratą wglądu w centralne motywy leżące u podstaw ich teorii poznania. W drugiej części artykułu rozważam intelektualne doświadczenia w kontekście sceptycznego wątpienia, w szczególności radyklanego wątpienia. Chociaż często przyjmuje się, że Kartezjusz i Spinoza zajmują opozycyjne stanowiska, gdy chodzi o kwestię radykalnego wątpienia, to ja sądzę, że ich stanowisko były bardziej do siebie podobne w tej sprawie niż się zwykle przyjmuje.
Descartes’s epistemology is rooted in his profound interest in and respect for what might be called intellectual experience, especially lucid intellectual experience. (Lucid intellectual experience is my term for what Descartes calls perceiving clearly and distinctly.) This interest, it seems to me, was shared by Descartes’s rationalist successors Spinoza and Leibniz. In the first part of this paper, I locate the phenomenon of lucid intellectual experience, focusing on Descartes and Spinoza. I try to show if we do not give enough attention to the character of such experience, we risk losing touch with a central motivation behind their respective epistemologies. In the second part of the paper, I consider intellectual experience in the context of skeptical doubt, particularly radical doubt. Although Descartes and Spinoza are often taken to be opposed here, I think they share more than is commonly appreciated.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 21-42
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Marburska filozofia krytyczna wobec psychologizmu
Marburg’s Critical Philosophy against the Problem of Psychologism

Autorzy:

Parszutowicz, Przemyslaw

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/423144.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

epistemology
Marburg School
neokantianism
psychologism
epistemologia
szkoła marburska
neokantyzm
psychologizm

Opis:

The article discusses the position taken by the neokantian Marburg School against the epistemological claim of psychologism, which localized the ultimate source of knowledge and its proof of validity in psychological realm. Marburg School opposed strongly against psychologism to such an extent that 'antypsychologism' itself became one of the most prominent features of the 'Marburg School doctrine'. Antypsychologism served both as a negative point of reference for the transcendental method developed and practiced by the Marburg School, and as an exemplary determinant which distinguished that specific tradition from other neokantian schools. According to Cohen's, Natorp's and Cassirer's critique, psychologism conceived the whole problem of cognition in a very limited sense and reduced all the cognitive acts to the acts of consciousness; psychologism deemed it is necessary that all the cognitive acts have to be conscious, therefore treated consciousness as a necessary condition of all cognitive operations. Exponents of the Marburg School, most notably Ernst Cassirer, did not seek to get rid of psychology at any cost from the edifice of scientific knowledge, but simply to put is in its right place and to separate 'science of the contents' from the 'science of the forms' of knowledge. The latter was supposed to become a fundamental subject of interest for the critique of epistemology developed by the Marburg School as a strictly philosophical science. Its task was to deduce from any systematically developed domain of knowledge its logical structure and to show constitutive for the object of the given science pure cognitive functions, which are independent from the psycho-physiological constitution of the subject of cognition.

Źródło:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 44-52
0860-4487

Pojawia się w:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Nauki przyrodnicze w historyczno–epistemologicznym ujęciu Hansa-Jörga Rheinbergera
Natural sciences in Hans-Jörg Rheinberger’s historico-epistemological approach

Autorzy:

KOKOWSKI, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520386.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Umiejętności

Tematy:

Hans-Jörg Rheinberger
epistemologia historyczna
przekładoznawstwo
historical epistemology
translation studies

Opis:

Artykuł omawia krytycznie formę i treść polskiego przekładu książki Hansa-Jörga Rheinbergera pt. Epistemologia historyczna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 2015. Przełożył [z języka niemieckiego] Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, ss. 336). Wskazano zarówno merytoryczne zalety tej książki, jak i jej pewne (głównie lingwistyczne) wady.
The article presents a critical review of the form and content of the Polish translation of Hans-Jörg Rheinberger’s book entitled Epistemologia historyczna (Historical epistemology) (Warsaw: Oficyna Naukowa, 2015. Translated [from German] by Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, pp. 336), indicating both the substantive advantages of this book and its some (mainly linguistic) shortcomings.

Źródło:

Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 309-323
1731-6715

Pojawia się w:

Prace Komisji Historii Nauki PAU

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Wyjaśnianie naukowe i rozumienie a epistemologiczne problemy badań nad turystyką (rozważania na kanwie teorii Kurta Lewina i Johna Tribe’a)

Autorzy:

Alejziak, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/627936.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

turystyka
badania nad turystyką
teoria
typologia
wyjaśnianie
rozumienie
predykcja
epistemologia

Opis:

W artykule scharakteryzowano istotę oraz różne modele wyjaśniania naukowego i eksplanacyjne walory rozumienia, wskazując na ich użyteczność oraz ograniczenia w poznawaniu praw i mechanizmów rządzących turystyką. Szczególną uwagę zwrócono na epistemologiczny wymiar dorobku wyłaniającego się z dotychczasowych badań i studiów nad turystyką, starając się ukazać nowe kierunki badań w tym zakresie. W pracy odwołano się do dwóch modeli rozważań o epistemologicznych aspektach badań nad turystyką, w których centralne miejsce zajmuje kategoria prawdy o turystyce, a które przedstawione zostały w dwóch artykułach J. Tribe’a.

Źródło:

Turyzm; 2019, 29, 2; 1-19
0867-5856
2080-6922

Pojawia się w:

Turyzm

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Na co stać intuicję i dyskurs? Analiza epistemologiczno-fenomenologiczna w oparciu o myśl Husserla i Foucaulta

Autorzy:

Rynkiewicz, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705402.pdf

Data publikacji:

2013-03-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

intuicja
dyskurs
epistemologia
fenomenologia
holizm
synteza
E. Husserl
M. Foucault

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest krytyczna, epistemologiczno-fenomenologiczna analiza relacji między pojęciami intuicji i dyskursu, z uwzględnieniem stanowiska Husserla i Foucaulta. Zasadnicze pytanie przybiera następującą formę: na co stać intuicję i dyskurs? W procesie analizy zostają określone zarówno ogólne, jak też specyficzne epistemologiczne możliwości oraz osiągnięcia obu tych pojęć. Podczas gdy ogólne osiągnięcie stanowi wyakcentowanie umiejscowienia ludzkich podmiotów w realnym świecie, specyficzne osiągnięcie powiązane jest z dostępem tych podmiotów do obszaru przedmiotowości idealnych. Taka sytuacja wymaga „dążenia komplementarnego”, tzn. syntezy intuicji oraz intelektu.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 381-401
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Wpływ filozofii Protagorasa na myśl Platona

Autorzy:

Konrad, Boguta,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/897388.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Protagoras
Plato
Athenian Enlightenment
epistemology
ontology
Oświecenie Ateńskie
epistemologia
ontologia

Opis:

The article concerns a widely ignored influence of Protagoras on Plato. My objective is to show that generally speaking there would be no Plato’s philosophy if it was not for the thought of Protagoras. The philosopher from Abdera influenced Plato on many levels. I started off with pointing out that Protagoras “gave” young Plato directions towards his crystallised philosophy. Consequently, I argue that Plato created his world of infinitely existing ideas in opposition to Protagoras’s epistemology. Moreover, in order to prove that sophists are not philosophers, later on Plato abandoned his so-called middle philosophy and once again changed his views, forming his late philosophy of five principles.

Źródło:

Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(2 (453)); 71-80
0033-2194

Pojawia się w:

Przegląd Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Alvina I. Goldmana teoria wiedzy i uzasadnienia
Alvin I. Goldman’s theory of knowledge and justification

Autorzy:

Ziemińska, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016134.pdf

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
wiedza
uzasadnianie
naturalizm
reliabilizm
epistemology
knowledge
justification
naturalism
reliabilism

Opis:

A. Goldman proposes a softened version of the naturalistic epistemology connected with cognitive sciences. His theory of knowledge and justification belongs to the trend of extemalism and reliabilism. With reference to the Gettier problem Goldman (1967) suggests adding the condition of causal relation between belief and the fact concerned with the belief to the standard definition of knowledge. In (1976) he replaces the casual definition with the causalreliabilistic one: a true belief is knowledge if it is produced by reliable processes, that is by processes that generate true beliefs in the actual world and would generate them in relevant counter-factual situations (the concepts of relevant alternatives and knowledge as the ability to discriminate are involved here). In his recent works written on the basis of data from cognitive psychology Goldman goes beyond the Gettier problem: if knowledge is a prototype concept analysing it by means of necessary and sufficient conditions loses sense. Contrary to numerous externalists Goldman includes the traditional concept of justification in externalist epistemology. Justification of belief is a function of global reliability of the process that generated it, as reliability is in at least 50% the tendency of the process to generate true beliefs. Goldman's reliabilism struggles against (1) the problem of generality (how broad the definition of the types of processes that are supposed to be reliable may be); (2) the problem of the demon's world (the malicious demon's victims have the same foundations for their beliefs as we have, but still their beliefs are unjustified in the light of reliabilism as they are generated by unreliable processes); (3) the problem of clairvoyance (a reliable clairvoyant meets all the conditions of the reliabilistic theory of justification, and yet his beliefs are irrational): (4} the problem of the range of reliability (which possible worlds are relevant for justification). Responding to these problems Goldman first (1988) differentiates strong and weak justifications and then, changing his position to one of virtue reliabilism, he replaces reliability with what is considered reliable (1992b). By this very fact he agrees to the internalists' thesis saying that reliability is important for justification if it is accessible for the subject. However, Goldman means the collective subject (the community's opinions) and this is the basis for his externalism. He does not agree to subjectivism of the individual subject and he does not change the basic idea that epistemology should be close

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 77-107
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Problem antecedencji fallibilizmu w poglądach Karneadesa
The antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades

Autorzy:

Kubok, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1621894.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

fallibilism
Carneades
skepticism
epistemology
criterion
fallibilizm
Karneades
sceptycyzm
epistemologia
kryterium

Opis:

In this article, I undertake an attempt at recognizing and critically analyzing antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades. Because descriptions of fallibilism are somewhat ambiguous, it is imperative that we first determine the semantic root of this doctrine (both in its negative and positive dimensions) before discussing it in historical and philosophical reflections. The main goal of this article is not to prove that Carneades was a fallibilist before Peirce and Popper, or that he was a precursor of this position; rather, the aim is to critically review arguments for and against fallibilistic interpretations of Carneades’ views. To this end, I introduce a distinction between global and local fallibilism, as well as discuss the position of eudaimonological fallibilism. The reflections contained in this article fit with the current lively debate on the historical roots of fallibilism.
Artykuł podejmuje problem rozpoznania i krytycznego rozważenia antecedencji fallibilizmu w filozofii Karneadesa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że fallibilizm jest stanowiskiem, którego charakterystyka nie jest jednoznaczna. W pierwszej zatem kolejności należy wyodrębnić rdzeń znaczeniowy tej doktryny (przede wszystkim zarówno wymiar negatywny, jak i pozytywny), aby się nim posługiwać w rozważaniach historyczno-filozoficznych. Intencją artykułu nie jest próba dowodzenia, że Karneades był fallibilistą przed Peircem i Popperem, czy też że był on prekursorem tego stanowiska. Zasadniczy cel rozważań koncentruje się na krytycznym przeglądzie argumentów dotyczących fallibilistycznego odczytania jego poglądów. W tym celu odróżniony zostanie fallibilizm globalny i fallibilizm lokalny, a także omówione zostanie stanowisko eudajmonologicznego fallibilizmu. Tym samym rozważania podjęte w tym artykule mieścić się będą w obrębie ożywionej obecnie dyskusji nad historycznymi źródłami fallibilizmu.

Źródło:

Analiza i Egzystencja; 2018, 41; 5-24
1734-9923
2300-7621

Pojawia się w:

Analiza i Egzystencja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

The Concept of Conversion in the Light of Some Concepts of Faith
Pojęcie nawrócenia w odniesieniu do niektórych pojęć wiary

Autorzy:

Lechniak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31232796.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

conversion
epistemology or religion
faith
Robert Audi
nawrócenie
epistemologia religii
wiara

Opis:

The paper is devoted to an analysis of the concept of conversion in relation to the various concepts of faith distinguished by Robert Audi. The first part presents William James’ analysis of the concept of conversion, the biblical roots of the concept of conversion as epistrephō and metanoeō and analyses of conversion in the social sciences. The second part of the paper analyses the various notions of faith proposed in the works of Robert Audi. Finally, in the third part, I analyse how conversion can be understood in relation to the main of the concepts of faith identified by Audi; I also relate the concept of faith to the concept of scientific revolution characterised in Thomas Kuhn’s theory of the development of science.
Artykuł poświęcony jest analizie pojęcia nawrócenia w odniesieniu do różnych pojęć wiary wyróżnionych przez Roberta Audiego. W pierwszej części zaprezentowane są Williama Jamesa analiza pojęcia nawrócenia, biblijne korzenie pojęcia nawrócenia jako epistrephō metanoeō oraz analizy nawrócenia na gruncie nauk społecznych. Druga część artykułu zawiera analizę różnych pojęć wiary zaproponowanych w pracach Audiego. W końcu w trzeciej części analizuję, jak można rozumieć nawrócenie w odniesieniu do głównych z pojęć wiary wskazanych przez Audiego; odnoszę również pojęcie wiary do pojęcia rewolucji naukowej scharakteryzowanego w koncepcji rozwoju nauki autorstwa Thomasa Kuhna.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 209-238
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

„Lisowczycy”, czyli Harasymowicz i mielizny poznania poetyckiego
'Lisowczycy', i.e.: Harasymowicz and the shallows of poetic cognition

Autorzy:

Kopa, Dawid

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1036357.pdf

Data publikacji:

2020-12-20

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

literary studies
poetry
Jerzy Harasymowicz
Elears
epistemology
literaturoznawstwo
poezja
lisowczycy
epistemologia

Opis:

The following paper is dedicated to the work by Jerzy Harasymowicz: 'Lisowczycy czyli rozpędzona korona polska czyli pułkownik Lisowski lub o nim summa zachwytów i krytyk gorących bezstronnego świadka ze siebie i z historii pełnymi garściami brane na co słowo poetyckie daje skromny sługa pióra rymopis'. It is set against the background of the stages of the poet’s creative work. It is placed in a broad context of social processes which took place in Poland in the second half of the 20th century. The author takes a stand in the discussion on the methods of poetic cognition. He makes an updated interpretation of historical references found in Harasymowicz’s work.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 331-346
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Immanenza e trascendenza nell’icono-sofi a di Pavel Florenskij
Immanence and transcendence in the iconosophy of Pavel Florenskij

Autorzy:

Del Mastro, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2139248.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

epistemology
lorenskij
icon
Revelation
epistemologia
icona
Florenskij
Rivelazione
Objawienie
ikona
Florenski

Opis:

Pawła Florenskiego, w przeciwieństwie do wielu rosyjskich naukowców, zwolennicy nieredukowalności między Wiarą a Rozumem, między Wiarą a Kulturą, uznają za pioniera nowej orientacji epistemologicznej, który był w stanie stworzyć odważne i istotne powiązanie między logicznym i naukowym dowodem z jednej strony i objawieniem z drugiej strony, między filozofią a teologią. Czerpał on inspirację z duchowej tradycji prawosławnej, a głębokie zmiany we współczesnej myśli naukowej i w syntetycznej wizji niezwykłej intensywności teoretycznej pozostają splecione z jego tragicznym życiem. W artykule poruszono zagadnienia związane ze skomplikowanym i rozległym dziełem rosyjskiego teologa, filozofa, kapłana i męczennika: charakter przeciwieństw i wiedza systematyczna w wymiarze jego ikony.
Pavel Florenskij, unlike many Russian reaserchers, who were convinced of the irreducibility between Faith and Reason, between Faith and Culture, was certainly a pioneer of a new epistemological orientation that was been able to develop a bold and vital link between logical and scientific reason on one side and Revelation on the other, between philosophy and theology, drawing inspiration from both the Orthodox spiritual tradition and from the profound changes in the contemporary scientific thought, in a synthetic vision of extraordinary theoretical intensity that is intertwined with his life tragically. The key topics that will be presented in this work, among the complexity and vast work of the theologian, philosopher, priest and martyr Russian, will be: the nature of opposites and in-systematic knowledge and its iconic dimension.
Pavel Florenskij, a differenza di molti studiosi russi, convinti assertori dell’irriducibilità tra Fede e Ragione, tra Fede e Cultura, è stato pioniere di un nuovo orientamento epistemologico in grado di sviluppare un legame vitale tra ragione scientifica da un lato e Rivelazione dall’altro, tra Filosofia e Teologia, traendo ispirazione da entrambe, sia dalla tradizione spirituale ortodossa, che dai profondi mutamenti del pensiero scientifi co contemporaneo, in una visione sintetica di straordinaria intensità teoretica che si intreccia tragicamente con la sua vita. Gli argomenti principali che verranno presentati in questo lavoro, della complessa e vasta opera del teologo, filosofo, sacerdote e martire russo, saranno: la natura degli opposti e l’a-sistematicità della conoscenza e la sua dimensione iconica.

Źródło:

Colloquia Theologica Ottoniana; 2014, 2; 209-224
1731-0555
2353-2998

Pojawia się w:

Colloquia Theologica Ottoniana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

A priori, racjomorfizm i sprawczość we współczesnej komunikacji
A priori, ratiomorphism and agency in contemporary communication

Autorzy:

Pleszczyński, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520752.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

komunikacja medialna
internet,
sprawczość
epistemologia
racjomorfizm
communication
Internet
agency
epistemology
ratiomorphism

Opis:

In my paper, I argue that in contemporary communicaton, which is dominated by modern media technologies, Kant’s forms of pure visibility (such as space), as well as categories (like causality), lose their a priori character. The process of the disappearance of old apriorisms and substituting them with one new – ratiomorphism, is connected with a radical modification in communicative agency. It is a kind of paradox of contemporary communication: on the one hand, modern media technologies significantly strengthen the agency of communication, on the other hand, they weaken it substantially – because they subject it to ratiomorphic constraints.
W artykule argumentuję, że we współczesnej komunikacji, zdominowanej przez nowoczesne technologie medialne, Kantowskie formy czystej naoczności (takie jak przestrzeń) oraz kategorie (takie jak przyczynowość) tracą swój aprioryczny charakter. Proces zanikania starych aprioryzmów i zastępowania ich jednym nowym – racjomorfizmem, wiąże się z radykalną modyfikacją sprawczości komunikacji. Jest to swoisty paradoks współczesnej komunikacji: z jednej strony nowoczesne technologie medialne bardzo wzmacniają sprawczość komunikacji, z drugiej – bardzo ją osłabiają, bo poddają przymusom racjomorficznym.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 2; 4-17
2083-7275

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

O tak zwanych nieklasycznych koncepcjach prawdy według Ajdukiewicza

Autorzy:

Chlewicki, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705750.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

K. Ajdukiewicz
teoria prawdy
nieklasyczne koncepcje prawdy
szkoła lwowsko-warszawska
epistemologia

Opis:

Artykuł prezentuje Ajdukiewiczowską krytykę nieklasycznych koncepcji praw-dy. Przez te koncepcje należy rozumieć koherencyjnę konsensualn% ewiden-cyjną oraz pragmatyczną teorię prawdy. Autor artykułu skupia się na analizie jednego tylko, ale jego zdaniem najważniejszego argumentu krytycznego pod adresem tych teorii, mianowicie polegającego na tym, że zgodnie z myślą Ajdukiewicza wspomnianych koncepcji nie należy w ogóle traktować jako teorii prawdy. S4 one wprawdzie, według Ajdukiewicza, ważnymi elementami procesu budowania i osiągania przez nas tego, co nazywamy wiedz% w tym wiedzą naukową - np. jako składniki teorii uzasadniania - ale traktowanie ich i nazywanie koncepcjami prawdy jest fałszowaniem tego pojęcia.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 413-424
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Związek metafizyki i epistemologii w myśli W. S. Sołowjowa
The Connection between Metaphysics and Epistemology in V. S. Soloviov’s Thought

Autorzy:

Obolevitch, Teresa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013438.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Sołowjow
metafizyka
epistemologia
wszechjedność
Absolut
Soloviov
metaphysics
epistemology
all-unity
Absolute

Opis:

In the article the assumptions are analyzed of V. S. Soloviov’s (1853-1900) metaphysics presented in his Criticism of Abstract Principles. When forming a metaphysics Soloviov considers and subjects to criticism two theories: Hegel’s extreme (in the Russian philosopher’s term – “abstract”) idealism, and the positivists’ radical empiricism. Soloviov perceives resolution of the difficulties seen in these theories in the conception of the so-called all-unity. According to this conception every being has its ontic foundation in the Absolute, which makes possible an inner connection between all things on the metaphysical and, respectively, epistemological level. In the present study it was found that Soloviov’s metaphysics is based on the following assumptions: (1) the thesis about the possibility of cognizing ‘a thing in itself’; (2) determining a close connection that occurs between the ontological and epistemological order; (3) the conviction that analysis of epistemological conception leads to the ontological ‘truth about the thing’. Acceptance of these propositions is connected with the Russian philosopher’s religious beliefs concerning the existence of an ultimate foundation of reality, and his detailed critical-‑historical analyses are completely subjected to the aspiration to create a theist metaphysics on the basis of this Absolute principle, that is of God.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 107-124
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Ludwig von Mises jako filozof nauki. W stronę epistemologicznych podstaw prakseologii
Ludwig von Mises as a Philosopher of Science. Towards Epistemological Foundations of Praxeology

Autorzy:

Slenzok, Norbert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2096801.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii

Tematy:

praxeology
epistemology
Ludwig von Mises
apriorism
rationalis
prakseologia
epistemologia
aprioryzm
racjonalizm

Opis:

Prezentowany artykuł naświetla metodologiczne podejście do nauki ekonomii rozwinięte przez jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli austriackiej szkoły ekonomicznej Ludwiga von Misesa. Ponieważ głównym zamysłem autora było dokonanie charakterystyki Misesa jako filozofa, jego wkład w dziedzinę metodologii zostały opisany ze szczególnym uwzględnieniem fundamentów filozoficznych (w szczególności: epistemologicznych), z których wyrasta. Z artykułu wyłania się obraz głębokiego myśliciela, który pozostawił po sobie myśl autentycznie wielowątkową, obejmującą zagadnienia takie jak: właściwa metoda ekonomii, metodologiczny monizm i pluralizm, autonomia nauk o człowieku oraz ich epistemologiczny status i wreszcie - klasyczne problemy filozofii Zachodu, a mianowicie pytania o źródła i granice ludzkiej wiedzy, realizm i idealizm, determinizm i indeterminizm, istnienie wolnej woli czy problem ciało-umysł. Mimo że sam Mises uważał się jedynie za ekonomistę i wiele spośród sformułowanych przezeń uwag filozoficznych przybiera w jego dziełach postać zaledwie sugestii, wydaje się on w pełni świadom skomplikowanej filozoficznie materii, na której wspiera się nauka ekonomii. W zakresie metodologii nauk humanistycznych, w szczególności ekonomii, Mises wypracował nowe rozumienie metody apriorycznej jako systemu twierdzeń logicznie wyprowadzanych z oczywistego aksjomatu działania, który stał się odtąd punktem wyjścia dla analizy ekonomicznej prowadzonej w ramach szkoły austriackiej. Zająwszy stanowisko metodologicznego dualizmu, Mises wprowadził wyraźne rozróżnienie pomiędzy domenami nauk przyrodniczych i ekonomicznych, z czym wiązała się jego ostro krytyczna recepcja neopozytywistycznego ideału nauki zunifikowanej. W odniesieniu do fundamentalnych problemów filozofii, Mises prezentuje się jako zwolennik kantowskiego transcendentalizmu. Niemniej jednak autor artykułu uznaje jego stanowisko za zmodyfikowane w oparciu o kilka innowacji wywodzących się z prakseologii. Na przykład rozumienie apriorycznych form jako narzędzi działania czy też hipoteza o ich ewolucyjnej genezie. W opinii autora daje to podstawę do scharakteryzowania Misesa jako „aktywistycznego kantysty".
Presented paper highlights the methodological approach towards economic science elaborated by one of the most influential proponents of the Austrian School of Economics, Ludwig von Mises. Since author's main attempt was to consider Mises as a philosopher, his contributions to methodology are described with a special regard to their philosophical, particularly epistemologicalfoundations. An image ofMises that emergesfrom the article is the one of a profound thinker who came up with a truly wide-ranging thought, covering issues such as the proper method of economics, methodological monism and pluralism, an autonomy of the humane sciences as well as their epistemological status, and - finally - classical problems of western philosophy, namely the questions of the sources and limits of human knowledge, realism and idealism, determinism and indeterminism, the existence of a free will, and the body-mind problem. Even though Mises declared himself to be just an economist and many philosophical remarks are given in his works merely as hints, it seems as if he was fully aware of the complex matters which the economic science relies upon. In terms of the methodology of humane sciences, primarily economics, Mises invented a new understanding of the a priori method: the system of claims logically derived from the self-evident action axiom that has become a starting point of the contemporary Austrian School of economic analysis ever since. Having taken the position of a methodological dualism, he introduced the distinction between the realms of natural and humane sciences, which was the reason for his sharply critical assessment of the neopositivist ideal of an unified science. In the field offundamental questions ofphilosophy, Mises appears to be supportivefor Kantian trancscendentalism, nonetheless authorfinds his standpoint modified around a couple ofinnovationsfollowingfrom the Misesian praxeology, for instance a theory of a priori forms as tools of action or the hypothesis of their evolutionary genesis. In author's opinion, it makes Mises a so called "activist kantian".

Źródło:

Konteksty Społeczne; 2014, 2, 1; 18-28
2300-6277

Pojawia się w:

Konteksty Społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Florian Znaniecki o nauce. Perspektywa onto-epistemologiczna
Florian Znaniecki on Science. The Onto-Epistemological Perspective

Autorzy:

Kuszyk-Bytniewska, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343873.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

Znaniecki
onto-epistemologia
nauka
nauki społeczne
onto-epistemology
science
social sciences

Opis:

Floriana Znanieckiego rozumienie nauk społecznych możemy wpisać w szerszy projekt filozoficzny, który nazywam onto-epistemologią społeczną. Główny cel artykułu to rekonstrukcja filozofii Znanieckiego jako wysiłku badawczego nakierowanego na zbudowanie podstawy nauk społecznych w sensie zakładanym przez XIX-wieczny fundamentalizm, to jest jako poszukiwane podstaw uprawomocnienia nauk. Choć cel ten nie był oryginalny to oryginalne i owocne były środki i sposoby ich stosowania w podejściu Znanieckiego. Onto-epistemologiczne podejście Znanieckiego unika Kartezjańskich i Kantowskich dualizmów, a przede wszystkim unika mono-subiektywnego rozumienia podmiotu. Stopniowanie realności w odniesieniu do przedmiotu nauk społecznych, obiektywność jako przynależność do wielu systemów przedmiotowych to podstawowe wynalazki Znanieckiego dokonane na tej drodze. Główna przesłanka onto-epistemologii może być wyrażona następująco: Ludzkie „poznaję” czy „wiem” jest ufundowane w ludzkim (społecznym) „jestem”, a to z kolei istnienie zawiera niezbywalny moment epistemiczny.
I include Florian Znaniecki’s understanding of cultural sciences into a wider philosophical project which I call social onto-epistemology. The main aim of the paper is to reconstruct Znaniecki’s philosophy as a research effort to set the foundation of social sciences; the “foundation” is meant here as it is meant in 19th philosophical fundamentalism, i.e. as the search for the basis of legitimisation of social sciences. Despite of the non-originality of this aim, the measures and modes of its application in Znaniecki’s approach were fruitful. The onto-epistemological approach avoids Cartesian and Kantian dualisms and, pre-eminently, the monosubjective understanding of the cognitive subject. The graduation of realness with regard to the object of social science, objectivity as belonging to many systems of cultural objects are main invention on this path. The main onto-epistemological premise of Znaniecki’s strategy is as follows: Human knowledge is deeply rooted in human social existence, and the human mode of existence, in turn, contains necessarily and essentially an epistemic component.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2018, 6; 275-284
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Główne rysy antropologii J. Ratzingera/Benedykta XVI

Autorzy:

Grzywocz, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2040931.pdf

Data publikacji:

2020-09-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

anthropology
Christology
ecclessilogy
epistemology
liturgy
Eucharist
antolopologia
Chrystologia
eklezjologia
epistemologia
liturgia
Eucharystia

Opis:

Antropologia J. Ratzingera/Benedykta XVI jest ściśle teologiczna. Jej podstawy to teocentryzm, który jest chrystocentryczny. Całość jest osadzona w eklezjologii. Pytanie o to, kim jest człowiek i jak być człowiekiem, musi być skierowane do Boga. Jego odpowiedzią jest Jezus Chrystus. Jest ona (odpowiedź) słyszalna w Kościele. Ten, będąc Ciałem Chrystusa, jest przestrzenią obcowania Boga i człowieka. Tym samym jest Bożym narzędziem przemiany ludzkiego bytu – wyzwolenia i spełnienia. Człowiek nie jest istotą niezależną. Pochodzi od Boga. Istnieje, ponieważ jest kochany. Bycie stworzonym na Boży obraz przesądza o relacyjnym – dialogicznym - charakterze jego bytu. Rysą na Bożym dziele jest skażenie grzechem. Pytając o to, kim jest, człowiek powinien zwrócić swój wzrok na doskonały Boży obraz – Jezusa (Boga i człowieka zarazem). Charakterystyczne są tutaj kategorie synostwa, dziecięctwa i proegzystencji. To wszystko jest dostępne poprzez wejście w egzystencje Syna Bożego. Dokonuje się to poprzez chrzest w Kościele. Tam może człowiek realizować swój relacyjny byt. Natomiast liturgia otwiera nam dostęp do naszego eschatologicznego przeznaczenia
The anthropology of J. Ratzinger/Benedict XVI is strictly theological. Its basis is theocentrism, which is Christocentric. The whole is embedded in ecclesiology. The question of who a man is and how to be a man must be directed to God. His answer is Jesus Christ. It (the answer) is heard in the Church. It, being the Body of Christ, is a space of communion between God and man. Thus, it is God's tool for transforming human existence - liberation and fulfillment. Man is not an independent being. He comes from God. He exists because he is loved. Being created in God's image determines the relational - dialogical - nature of his being. A scratch on God's work is the contamination of sin, which wants to undermine the truth about creation. Asking about who he is, man should turn his eyes to God's perfect image - Jesus (both God and man). The categories of sonship, childhood and pro-existence are characteristic here. All this is available by entering into existence of the Son of God. This is done through baptism in church. There, man can realize his relational existence. The liturgy, however, opens up access to our eschatological destiny.

Źródło:

Studia Nauk Teologicznych PAN; 2020, 15; 193-212
1896-3226
2719-3101

Pojawia się w:

Studia Nauk Teologicznych PAN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Synergia epistemologiczna na przykładzie wybranych zagadnień semiotyki znaku językowego w retrospektywie
Synergic Semiotics of a Linguistic Sign: a Retrospective of Selected Accomplishments

Autorzy:

Haładewicz-Grzelak, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1955644.pdf

Data publikacji:

2021-09-30

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

synergia
semiotyka
znak językowy
epistemologia
historiografia
synergy
semiotics
linguistic sign
epistemology
historiography

Opis:

Przedmiotem artykułu jest studium synergii epistemologicznej w domenie semiotyki znaku językowego na przykładzie niektórych aspektów semiotycznego wymiaru dzieła językoznawców, często przesłanianego przez ich bardziej spektakularne teorie językoznawstwa formalnego. Badanie wpisuje się w kanon semiotyki językoznawczej, rozwijany od wielu lat w pracach Zdzisława Wąsika (np. 1996, 2017). Do bazy analitycznej wybrałam omówienia dwojakiego rodzaju: zarówno przykłady dzieł językoznawców mniej popularnych wśród polskojęzycznej akademii (na przykład Yishai Tobin, Julia Kristeva), jak i przykłady myśli naukowców bardzo znanych, ale rozważanych z nietypowej perspektywy ich mniej cytowanych dzieł (Ferdynand de Saussure (1878-79), Charles Morris czy Roman Jakobson (1973). Główną tezę artykułu ‒ synergię epistemologiczną ‒ rozumiem jako uwypuklenie sposobu, w jaki badania prowadzone w jednej dziedzinie wspierały rozwój pokrewnych paradygmatów.
The subject of the article is a study of epistemological synergy in the realm of the semiotics of a linguistic sign as exemplified by selected aspects of semiotic dimension of the work of linguists, which tends to be foreshadowed by their more spectacular achievements in formal linguistics. The study inscribes in the canon of linguistic semiotics, developed for many years in the research of Zdzisław Wąsik (e.g. 1996, 2017). The paper contains two types of research avenues: on the one hand, the study of some aspects of the work of linguists who are less popular among Polish-language academia (for example, Yishai Tobin, Julia Kristeva) and on the other, thoughts of well-known scholars, but considered here from an unusual perspective of their less cited works (Ferdinand de Saussure (1878-79) or Roman Jakobson (1973). Epistemological synergy, the analytical rotor for the presented discussion is understood as the way in which research conducted in one field can foster the development of related paradigms.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 1-37
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Z wędrówek po „opłotkach europy” społeczno-kulturowe oblicze peryferii w twórczości andrzeja stasiuka

Autorzy:

Dębicki, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973877.pdf

Data publikacji:

2012-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Andrzej Stasiuk;
peripheries / peryferie;
Central Europe / Europa Środkowa;
literature / literatura;
epistemology / epistemologia

Opis:

The aim of the article is to analyze the way in which Andrzej Stasiuk portrays the European peripheries in his books. It is also an attempt to answer the question what elements of social reality of Europe (and primarily Central Europe) in the places that Stasiuk visited captured the writer’s imagination and thus significantly contributed to his portrayal of unique characteristics of this part of the world. The article also attempts to answer the question to what extent Stasiuk can be treated as a Central European “local colour” writer, and to what extent he is interested in the peripheral character of these areas and their expulsion from the Western awareness. A key part of the article is an attempt to answer an epistemological question: how can a writer’s observations become useful for social researchers?

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 1; 81-100
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Gaston Milhaud – niedoceniany współtwórca francuskiego konwencjonalizmu

Autorzy:

Gmytrasiewicz, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2105736.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

G. Milhaud
H. Poincaré
P. Duhem
filozofia nauki
konwencjonalizm
epistemologia
eksperyment krzyżowy

Opis:

Działalność Gastona Milhauda (1858–1918) przypadła na okres, kiedy rewolucyjne odkrycia naukowe podważyły dobrze ugruntowane teorie naukowe i zmusiły filozofujących naukowców do postawienia pytań o charakter wiedzy naukowej i pewność naukowego poznania. Środowisko francuskich przyrodników poddało wnikliwej krytyce współczesną im naukę i jej historię oraz zaproponowało nowy model rozwoju wiedzy naukowej. Istotny wkład w tworzenie nowego opisu mechanizmów tworzenia wiedzy wniósł Gaston Milhaud, który pozostając w cieniu sławnych nazwisk Poincarégo i Duhema, rzadko przywoływany jest w kontekście badań teoriopoznawczych. W niniejszym artykule ukazano kilka jego diagnoz, które pozwalają stawiać go w szeregu współtwórców francuskiego konwencjonalizmu.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 3; 143-158
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

The Dialectic of Ignorance in School
Dialektyka ignorancji w szkole

Autorzy:

Babicka-Wirkus, Anna
Rusnak, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2138700.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej

Tematy:

dialektyka ignorancji
epistemologia ignorancji
studenci
dialectic of ignorance
epistemology of ignorance
students

Opis:

The aim of this text is to show the dialectic of ignorance as it functions in school. Based on an example of a real situation of an elementary school pupil observed during research, every effort was made to capture the significance of parents’ ignorance, which led to opposing the teacher who, by assumption, is an authority. Thus, paradoxically, ignorance may contribute to subject’s empowerment. Epistemologies of ignorance are also discussed in the text to show different functioning perspectives of this category in everyday school life.
Celem tekstu jest ukazanie dialektyki funkcjonowania ignorancji w szkole. Na przykładzie rzeczywistej sytuacji ucznia szkoły podstawowej starano się uchwycić znaczenie ignorancji rodziców, która prowadziła do sprzeciwu wobec autorytetu, jakim, z założenia, jest nauczyciel. Zatem ignorancja paradoksalnie może przyczynić się do upełnomocnienia podmiotu. W tekście zostały również omówione epistemologie ignorancji w celu ukazania odmiennych perspektyw funkcjonowania tej kategorii w przestrzeni życia szkolnego.

Źródło:

Forum Oświatowe; 2016, 28, 2(56); 83-96
0867-0323
2450-3452

Pojawia się w:

Forum Oświatowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Epistemologia wartości Maxa Schelera jako podstawa myślenia pedagogicznego

Autorzy:

Sobczak, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/614369.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

axiology
epistemology of values
pedagogy of values
aksjologia
epistemologia wartości
pedagogika wartości

Opis:

Following John Paul II (Wojtyła 1991), many educationalists from the circle of Christian thought are dealing with M. Scheler’s axiology. They are also, to a greater or lesser extent, referring to the sources which, in fact, form the foundation of their education system based on values. This article is a summary of Scheler’s axiological gnoseology and only emphasises the basic threads of Scheler’s doctrine, which can be used as a basis for building the assumptions of pedagogy of values. 
Za Janem Pawłem II (Wojtyła 1991) wielu pedagogów z kręgu myślenia chrześcijańskiego sięga dziś do aksjologii M. Schelera, w mniejszym lub większym stopniu odwołując się do źródeł tworzących w rzeczywistości fundament proponowanego przez nich systemu wychowania do wartości. Niniejszy artykuł stanowi przegląd gnozeologii aksjologicznej Schelera, ale jedynie akcentuje podstawowe wątki jego doktryny, mogące posłużyć jako podstawa do budowania założeń pedagogiki wartości.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 3
0867-2040

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Wittgenstein o zagadnieniu podmiotowości

Autorzy:

Rynkiewicz, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644335.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Wittgenstein
Epistemologie
Subjekt
Sprache
Welt
Subject
Language
World
epistemologia
podmiot
język
świat

Opis:

Wittgenstein hat sich mit dem Problem der Subjektivität gründlich befasst, insbesondere im „Tractatus logico-philosophicus“ und in den „Philosophischen Untersuchungen“. Eine besondere Perspektive im Verlaufe der Analyse der Subjektivität ergibt sich dann, wenn die Philosophie als therapeutische Maßnahme für menschliche Subjekte betrachtet wird. Der epistemische Erfolg der Subjekte hängt prinzipiell davon ab, wie sie mit der Sprache umgehen. Damit wird der Zugang zum Bereich der Intentionalität gesichert, die Wittgensteins Bildtheorie entscheidend ist. Im Kontext der Bildtheorie offenbart sich das epistemische Subjekt vor allem als denkende, sich vorstellende und bewusste Entität in der Welt. Wenn das Subjekt unter einem bestimmten Aspekt gesehen und betrachtet wird, lässt sich kaum eine Konfrontation mit dem Standpunkt des metaphysischen Solipsismus vermeiden.
Wittgenstein has thoroughly discussed the issue of subjectivity, especially in the „Tractatus logico-philosophicus“ and in the „Philosophical Investigations“. A special perspective in the course of the analysis of subjectivity arises when the philosophy is considered as therapeutic measure for human subjects. The epistemic success of subjects depends basically on how they deal with the language. Thus, access to the area of intentionality is secured, which is crucial for Wittgenstein´s picture theory. In the context of image theory, the epistemic subject discloses primarily as thinking representational and conscious entity in the world. If the subject is seen and viewed under a certain aspect, hardly a confrontation with the position adopted by metaphysical solipsism is unavoidable. 
Wittgenstein zajmował się dokładnie zagadnieniem podmiotowości, szczególnie w „Traktacie logiczno-filozoficznym” i „Dociekaniach filizoficznych”. Wyjątkowa perspektywa w trakcie analizy podmiotowości powstaje wtedy, gdy filozofia traktowana jest jako środek terapeutyczny dla podmiotów ludzkich. Sukces epistemiczny tych podmiotów zależy generalnie od tego, jak posługują się językiem. Tak można zapewnić dostęp do obszaru intencjonalności, jaka posiada też decydujące znaczenie dla teorii obrazu proponowanej przez Wittgensteina. W kontekście teorii obrazu podmiot epistemiczny ukazuje się w świecie przede wszystkim jako istota myśląca, uzdolniona wyobrażeniowo i świadoma. Gdy podmiot jest dostrzegany i rozważany pod określonym aspektem, to raczej trudno jest uniknąć konfrontacji z punktem widzenia nazywanym solipsyzmem metafizycznym. 

Źródło:

Kultura i Wartości; 2016, 20
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

On the Epistemology of Chance
O epistemologii przypadku

Autorzy:

Gębura, Błażej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791052.pdf

Data publikacji:

2020-10-01

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

przypadek
epistemologia
sceptycyzm
uzasadnienie
wiedza
metafilozofia
chance
epistemology
skepticism
justification
knowledge
metaphilosophy

Opis:

Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza to teizm, który nobilituje pojęcie przypadku i wyjaśnia rolę, jaką ono odgrywa w kontekście opatrzności Bożej. Epistemolog może jednak zainteresować się kwestią o wiele bardziej podstawową i zapytać, czy nasze przekonania dotyczące przypadku można określić mianem wiedzy? Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej omawiam wybrane sposoby uzasadniania wiedzy o przypadku: uzasadnienie zdroworozsądkowe, pragmatyczne, empiryczne i aprioryczne, i konkluduję, że posiadamy wiedzę tychiczną w odniesieniu do przypadku nieintencjonalnego (C2), epistemicznego (C3), probabilistycznego (C5) i kauzalnego (C6). W części drugiej podejmuję problem sceptycyzmu w kwestii przypadku i sugeruję, że znaczącą rolę w dyskusji ze sceptycyzmem tychicznym odgrywają standardy racjonalności. W części trzeciej odnoszę się do dyskutowanego przez Łukasiewicza pojęcia przypadku kompozytywnego i twierdzę, że: (i) nie dysponujemy wiedzą na temat tak rozumianego przypadku; oraz, że (ii) nie należy tego faktu traktować jako racji na rzecz sceptycyzmu tychicznego.
Probabilistic theism according to Dariusz Łukaszewicz is a theism which ennobles the concept of chance and explains the role which chance plays in the context of Divine Providence. An epistemologist can, however, be interested in a much more basic issue and ask whether our beliefs concerning chance can be called knowledge. This article is divided into three parts. In the first one I discuss selected ways of justifying knowledge of chance, namely common sense justification, pragmatic justification, empirical justification, and a priori justification, as well as concluding that we possess tychical knowledge in reference to non-intentional chance (C2), epistemic chance (C3), probabilistic chance (C5), and causal chance (C6). In the second part I undertake the problem of skepticism in the problem of chance and I suggest that a significant role in the discussion with tychical skepticism is played by the standards of rationality. In the third section I refer to the concept of composite chance discussed by Łukasiewicz, and I claim that (i) we do not possess knowledge of composite chance as understood by Łukasiewicz, and that (ii) this fact should not be treated as a reason in favor of tychical skepticism.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 221-232
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Zagadka naturalizmu
The Puzzle of Naturalism

Autorzy:

Judycki, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015793.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

naturalizm
epistemologia
filozofia umysłu
teizm
naturalism
epistemology
philosophy of the mind
theism

Opis:

Naturalism is a philosophical doctrine assuming that all that exists is natural, that is, that there are no spiritual realities, no purely spiritual substances, no supernatural beings, transcendent in relation to the world. In epistemology it is said that no correct and convincing arguments can be formulated for existence of this kind of objects. The general thesis of naturalism is concerned with a discussion on theism and atheism, a discussion on the ontological status of the human mind, a discussion coming from the area of philosophy of biology, from the area of ethics and axiology, and even a discussion of the issue of how the objects of formal sciences exist. Naturalism is rather a conclusion from accumulation of arguments from various branches of knowledge than a self-dependent philosophical conviction. In the course of the considerations the following issues will be dealt with: historical background of naturalism, ontological and methodological naturalism, naturalism in axiology, epistemology, in social sciences and philosophy of the mind, relations between naturalism and physicalism, materialism, emergentism and functionalism. Opponents of naturalism usually try to show that within one or another branch of knowledge naturalism cannot be maintained, and on this basis they assume that naturalism as awhole is false. In the present considerations a different method of anti-naturalist argumentation has been used, namely, a fictitious thesis has been accepted, that as result of future development of scientific knowledge naturalism in all the branches will be considered as a convincing point of view and will be generally accepted. The phrase „puzzle of naturalism” used in the title is supposed to suggest that even in such a situation the general thesis of naturalism will not result from acceptance of particular naturalisms in all branches of knowledge. In other words, conceivable complete explanative successes achieved in particular branches of knowledge will not give the right to draw a general naturalistic conclusion. Hence the thesis of auniversal naturalism will remain puzzling.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 19-39
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Obiektywność percepcji zmysłowej
The objectivity of sense perception

Autorzy:

Smith, Barry

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016133.pdf

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
percepcja
obiektywność
środowisko
nisza ekologiczna
epistemology
perception
objectivity
environment
ecological niche

Opis:

There is an old problem in philosophy: the problem of how we pass from the mental theater of our representations to the external realm of concrete physical objects - from the "inner” to the "outer” . This problem arises against the background of representationalist theories of the relation between mind and its objects, theories that have taken different forms since Descartes, Kant, Helmholtz or Brentano. Representationalist theories of perception are marked by the following three features: 1. The perceiving subject is idealized. It is conceived as lying outside any context or environment and in abstraction from any goal-directed behavior. 2. Perception is seen as beginning with raw or bare sensations; then, by a process of inference or deliberation, there arise beliefs about external, physical objects. 3. Physical objects are assumed to be out there in the world, but to be inaccessible to direct experience. Our knowledge of them is indirect; it is the product of hypothesis and inference. This representationalist theory lives on in the computational theories of the mind and in doctrines of "methodological solipsism” embraced by much contemporary cognitive science. But the theory rests on a mistake. By making perception dependent on sensation, and by making sensations the direct objects of experience, it has matters exactly upside down. The paper draws on the ecological psychology of J. J. Gibson and Roger Barker in order to provide the metaphysical principles of a more adequate theory.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 63-75
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Bezpieczeństwo egzystencjalne społeczeństw Zachodu wobec współczesnego sporu epistemologicznego
The influence of contemporary epistemological disputes on the existential security of Western societies

Autorzy:

Hennig, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2200490.pdf

Data publikacji:

2019-04

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

bezpieczeństwo
kultura
cywilizacja
prawda
epistemologia
społeczeństwo
security
culture
civilisation
truth
epistemology
society

Opis:

Koncepcja prawdy stanowi ważny czynnik budowania bezpieczeństwa egzystencjalnego, czyli przekonania, że wartości i cele realizowane w życiu jednostek i wspólnot są właściwe warte ochrony. Źródła pewności naszej pozycji w świecie zmieniają się wraz z cywilizacjami. W Antyku dominowała narracja filozoficzna, w cywilizacji łacińskiej religijna, a współcześnie racjonalna, pragmatyczna kalkulacja funkcjonalistyczna. Zgadzamy się na redukcjonistyczną koncepcję prawdy, która obowiązuje tylko na mocy społecznej konwencji otrzymując w zamian korzyści bezprecedensowej wolności i wygody życia. Autor opisuje historyczne napięcia przechodzenia pomiędzy trzema cywilizacjami oraz spory epistemologiczne, jakie rodziły.
The idea of truth is an important factor for building existential security – the belief that our values and goals are worth pursuing in the lives of individuals and communities. The sources of the certainty of our position in the world tends to change together with civilisation. In Antiquity the leading position belonged to the philosophical narrative, in Latin civilisation it was religion and in contemporary civilisation it is rational and pragmatic calculation. We have agreed to the reductionist idea of truth, which is only valid as a social contract. In return we receive the benefits of historically unprecedented freedom and comfort of living. The author describes the historical tensions between three consecutive European civilisations and the epistemological disputes they have created.

Źródło:

Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2018, 13; 15-27
1896-1819
2391-5145

Pojawia się w:

Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Marburska krytyka poznania jako odbicia
The Marburg School’s Criticism of the Mirroring Theory of Cognition

Autorzy:

Kubalica, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/423142.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

cognition
critical epistemology
Marburg School
szkoła marburska
krytyka poznania
teoria poznania
epistemologia

Opis:

The article elucidates and assesses the Marburg School’s account of the cognition. The characteristic feature of epistemology from this School is the rejection of the mirroring and acceptance of the cognitive transformation. The criticism of the mirroring theory is implicitly contained in Paul Natorp’s and Hermann Cohen’s cognitive relationism. Ernst Cassirer articulated this critical epistemology in his philosophy of the symbolic form and his conception of the symbolic representation. The historical bases of this criticism has been reconstructed as a main purpose of this article.

Źródło:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 25-41
0860-4487

Pojawia się w:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Naturalny i technologiczny racjomorfizm w komunikacji (w kontekście niektórych idei Konrada Lorenza i Stanisława Lema)

Autorzy:

Pleszczyński, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31234054.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

komunikacja
racjomorfizm
technoracjomorfizm
Internet
nowoczesne technologie
ewolucja
epistemologia
Stanisław Lem
Konrad Lorenz

Opis:

Główna myśl tego artykułu jest taka, że zdominowanie współczesnej sfery intersubiektywności przez nowoczesne technologie komunikacyjno-medialne ujawnia w świecie ludzkim pewne fenomeny, nieobecne w epokach przedinternetowych. Jednym z nich jest technoracjomorfizm. Terminem tym określam hybrydową ontyczność, działającą według biologicznych mechanizmów racjomorficznych, na które nakłada się technologiczna racjonalność. W artykule wskazuję też niektóre efekty, jakie w życie społeczne i jednostkowe wnosi obecność w komunikacji technoracjomorfizmu.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2022, 10; 51-65
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Poezja i filozofia. O zasługach Profesora Władysława Stróżewskiego dla badań nad Norwidem
Poetry and philosophy. On professor Władysław Stróżewski’s contribution to Norwid studies

Autorzy:

Niewczas, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31233730.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Władysław Stróżewski
Cyprian Norwid
filozofia
poezja
prawda
epistemologia
aksjologia
filosophy
poetry
epistemology
axiology

Opis:

Artykuł poświęcony jest norwidologicznym dokonaniom wybitnego filozofa Władysława Stróżewskiego. Autor artykułu zwraca uwagę na specyfikę filozoficznego podejścia do poetyckich utworów Norwida. Podkreśla elementy zbliżające myśl Stróżewskiego do twórczości Norwida na polu epistemologii i aksjologii, z których najważniejszym wydaje się wspólne obydwu rozumienie prawdy oraz dążenia do niej jako podstawowego imperatywu ludzkiego działania.
The article is devoted to Norwid studies of the outstanding philosopher Władysław Stróżewski. The author draws attention to the specificity of philosophical approach to Norwid`s poetic works. He emphasizes the elements that bring Stróżawski’s work closer to Norwid’s work in the field of epistemology and axiology.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2023, 41; 303-307
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Ontologizm, czyli Siemiona Franka polemika z pokantowskim epistemologizmem
Ontologism – S. Frank’s Polemic with Post-Kantinian Epistemologism

Autorzy:

Obolevitch, Teresa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013335.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

S. Frank
I. Kant
neokantyzm
epistemologia
metafizyka
I
Kant
neo-Kantism
epistemology
metaphysics

Opis:

In this article I compare philosophical investigations of S. Frank and epistemology of Kant and neo-Kantians of Marburg school. In accordance with Kant’s conclusions, neo-Kantians claimed that an object of cognition is unknown (x) which is not “given” but “made” by a subject during the process of cognition. Whereas Frank, beginning with an analysis of judgment concluded that an object of cognition (unknown x) is Absolute or all-unity which really exists. Frank insisted that Absolute enables every cognition. Contrary to neo-Kantians, Frank stressed the primacy of being over cognition. These characteristics in Russian philosophy and was named by the term “ontologism.”

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 67-79
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Potencjał Big Data w badaniach społecznych
The Potential of Big Data in Social Research

Autorzy:

Żulicki, Remigiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/427231.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Big Data
epistemologia
metody badań społecznych
społeczeństwo informacyjne
research methodology
information society
epistemology

Opis:

Problematykę podjęto z powodu epistemologicznych „obietnic”, pojawiających się wśród entuzjastów Big Data. Przedyskutowano możliwości wykorzystania Big Data jako metody czy techniki badań społecznych. Krytycznej ocenie poddano wspomniane „obietnice” oraz popularne w środowisku Big Data hasła o śmierci ekspertów. Wnioski dotyczą szans i zagrożeń poznawczych, szczególnie w naukach społecznych. Uznano, że stosowanie Big Data może być narzędziem poznania świata w różnych dziedzinach życia. Niezbędne jest jednak podejście sceptyczne. Dla socjologów poznawanie samego zjawiska przedstawiono jako cenne dla rozumienia społeczeństwa informacyjnego. Wskazano także możliwy kierunek przyszłych badań Big Data.
The problem was taken up by the epistemological promises emerging among the Big Data enthusiasts. There have been discussions about the use of Big Data as a method or a technique for social research. Also, the promises mentioned above and the common ‘the end of experts’ slogan were criticised. Conclusions concern cognitive opportunities and risks, especially in the social sciences. It was considered that Big Data could be known as a knowledge acquisition tool. However, a strong skeptical approach is necessary. For sociologists, exploring the phenomenon itself is valuable for understanding the information society. The possible direction of future Big Data research is also indicated.

Źródło:

Studia Socjologiczne; 2017, 3(226); 175-207
0039-3371

Pojawia się w:

Studia Socjologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Porządek przyrody a status wiedzy przyrodniczej. O epistemologicznych konsekwencjach XVII-wiecznej wizji przyrody ożywionej
The Order of the Nature and Status of Natural Knowledge. On Epistemological Consequence of the 17th Century Conception of Fauna and Flora

Autorzy:

Pietrzak, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/423401.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Jean Baptista Lamarck
John Ray
order of the nature
epistemology
porządek przyrody
epistemologia

Opis:

J. B. Lamarck begins his opus The Philosophy of Zoology from considerations on credibility of ways of making different classifications of living organisms pointing out the reasons for their inadequacy. Although Lamarck’s work was written at the beginning of the 19th century, it brought up the problems about the subject that had emerged in the 17th and 18th centuries as well. Every classification reflects the current state of knowledge about nature – with all its false and true assessments. Thus by observing the changes in animal systematics, such as those proposed by John Ray, one can discuss changes in the knowledge of nature, the changes in its methods, terms and changes of Natural Science status.

Źródło:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27/t.t.; 221-240
0860-4487

Pojawia się w:

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Czym jest „epistemologia znaturalizowana”?
What is “Naturalized Epistemology”?

Autorzy:

Kim, Jaegwon
Garbowski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488437.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Willard V. Quine
epistemologia
naturalizm
uzasadnianie
psychologizm
normatywność
epistemology
naturalism
justification
psychologism
normativity

Opis:

Jaegwon Kim w swoim artykule dokonuje krytycznej analizy „Epistemologii znaturalizowanej” W.V. Quine’a. Stwierdza, że uprawianie epistemologii przy odrzuceniu aspektu normatywnego jest niemożliwe, gdyż zostaje ona zredukowana wyłącznie do opisu procesów psychologicznych odpowiadających czynności poznania. Aby w ogóle móc mówić o uzyskiwaniu niepowątpiewalnej wiedzy, konieczne jest zastosowanie takich kategorii, jak uzasadnianie, które posiadają charakter wartościujący. Kim uważa, że koncepcja Quine’a jest trudna do zaakceptowania w świetle jakiejkolwiek teorii epistemicznej, stawiającej poznanie prawdy za swój cel.
Jaegwon Kim in his article undertakes a critical analysis of W.V. Quine’s “Epistemology Naturalized.” He states that it is impossible to practice epistemology without taking into consideration the normative aspect, for without it, it becomes reduced to merely a psychological description of cognitive processes. In order to speak of the acquisition of undoubtable knowledge, it is necessary to avert to such categories as justification, which are of an axiological nature. Kim considers Quine’s concept difficult to accept in accordance with any epistemic theory which requires truth as the object of knowledge.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 3; 115-141
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Physics – ‘Alienation from’ instead of ‘orientation towards’ the Creator?
Fizyka - „alienacja od” zamiast „orientacja w kierunku” Stwórcy?

Autorzy:

Larenz, Rudolf

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31339369.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Physics
Mathematization
Epistemology
voluntarium indirectum
Atheism
Re-Evangelization
fizyka
matematyzacja
epistemologia
ateizm
reewangelizacja

Opis:

Postawa religijna wielu fizyków definiowana jest jako ateistyczna lub agnostyczna. Postawę tę wspiera, choć nie powoduje, ambiwalencja interpretacji teorii matematycznych w fizyce. Interpretacje te z kolei są konieczne ze względu na fakt, że nieznana jest relacja matematyki do rzeczy materialnych. Dlatego interpretacje te mogą być jedynie hipotetyczne i zależą od ich sukcesu: obecnie istnieje tylko praktyczna wiedza pomyślnego używania matematyki w fizyce. Razem z hipotetyczno-dedukcyjnym sposobem myślenia w matematyce definiuje to szczególny klimat epistemologiczny w fizyce. W tle funkcjonuje pojęcie natury odseparowanej kilka wieków temu od pojęcia stworzenia. Zarówno interpretacje, jak i pojęcie natury zachęcają do umysłowych deformacji doświadczanej rzeczywistości w celu zastosowania matematyki i tym sposobem kształtują klimat intelektualny w fizyce. Oczywiście staje się on coraz bardziej wyalienowany od klimatu intelektualnego generowanego przez zwykłe doświadczenie i jego dowód. Alienuje się eo ipso od klimatu intelektualnego w odniesieniu do widzialnego świata potwierdzonego i tworzonego przez chrześcijańskie Objawienie. Świat intelektualny oraz życie chrześcijanina, który jest fizykiem, ukazuje się w jego profesjonalnym otoczeniu czymś obcym. Ocena moralna profesjonalnych działań fizyka dokonuje się za pomocą dwóch rozróżnień: po pierwsze, czy rozumie on fizykę jako naukę dostarczającą fizykalnego punktu widzenia lub jako pole działania profesjonalnego, jak każde inne. Po drugie, dystynkcja między tymi dwoma skutkami profesjonalnego działania fizyka: każde takie działanie zmierza do swojego bezpośredniego przedmiotu i każde takie działanie przyczynia się eo ipso do utrzymania klimatu intelektualnego w fizyce. Działanie profesjonalne fizyka, które jest moralnie dobre, zgodnie ze swoim przedmiotem, intencją i okolicznościami jest moralnie dopuszczalne, jeśli dokonuje się w ramach profesjonalnego działania, w innym przypadku nie. Jest to sytuacja krytyczna. Wskazane jest zatem zbadanie, czy możliwe jest zreformowanie fizyki od środka. Wydaje się, że deformacje, o których mówimy, prowadzą prosto do punktu wyjścia takiej wewnętrznej reformy. Jednakże zakresu tego przedsięwzięcia nie da się jeszcze oszacować. Rzecz dziwna, obecne poglądy dotyczące relacji pomiędzy teologią i fizyką (I. G. Barbour, M. Heller, Th.F. Torrance) nie uwzględniają żadnej potrzeby reformy fizyki. Raczej zalecają bezkrytycznie zwiększony wpływ fizyki na teologię.
The religious attitude of many physicists is atheist or agnostic. In the present article, it is argued that this attitude is favoured by the present shape of the natural science called Physics. The first reason is that the modern concept of nature is alienated from that of creation. The second is that, according to the dominating view, nature is epistemologically silent about itself. Additionally, the view of the axiomatic and thence hypothetical-deductive character of modern Mathematics and the conjectural character of its applications to the material world make impossible an organic connection between mathematical objects and material things. There exists only a practical knowledge of the successful use of Mathematics in Physics. This peculiar epistemological climate in Physics has become more and more alienated from the intellectual climate generated by ordinary experience and its evidence, which in turn is confirmed by Christian revelation. It is this peculiar intellectual atmosphere in which a physicist carries out his professional actions. Their moral assessment is done with the help of two distinctions: the first between the views of Physics as providing a physicalist world-view or as a field of professional activity like others. The second distinction is between the two effects of a professional action of aphysicist: every such action tends to its immediate object, and every such action, by upkeeping the existing professional standards, contributes eo ipso to perpetuate the present intellectual climate in Physics. While such actions may be still morally acceptable, the situation is precarious. Therefore it is convenient to have Physics reformed from within. Such an internal reform should be experience-based and thus start from the very outset from the epistemological climate generated by ordinary experience, which is in harmony with the epistemological climate generated by Christian revelation. This reason on moral grounds is the third motive for attempting an internal reform of Physics. The first one concerns the removal of the ignorance about the link of mathematical objects to material things. It is simply due to the necessity of having a sound selfunderstanding of Physics. This in turn is closely related to the “apologetic” motive of removing the disharmony between the epistemological climates referred to above. − Surprisingly, some current views of the relationship between Theology and Physics (I. G. Barbour, M. Heller, Th. F. Torrance) do not envisage any need for an internal reform of Physics. Instead they promote an increased influence of Physics upon Theology.

Źródło:

Roczniki Teologii Moralnej; 2011, 3; 5-37
2081-1810

Pojawia się w:

Roczniki Teologii Moralnej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

The plastic body as an epistemological figure of biotechnological utopia
Ciało plastyczne jako epistemologiczna figura biotechnologicznej utopii

Autorzy:

Barański, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431289.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

body
plasticity of the body
biotechnology
utopia
epistemology
ciało
plastyczność ciała
biotechnologia
epistemologia

Opis:

Underlying the scientific statements about the possibility of transformation of the human condition lies the rejection of the belief in the perfection of the human existence and the acceptance of beliefs about its biological incompleteness and imperfection, which is a cause of disease, old age, and finally, human mortality. This leads to the acceptance of such understanding of the human condition, where whatever pertains to the flesh is conceived of as an accidental feature. In the utopian view of biotechnology, the body can be redeemed from bodily deficits, weaknesses, flaws and limitations. The biological nature of man becomes the subject of biotechnological transformation thanks to technologies optimizing the properties of the body, or becomes a technological artefact substituting the body. This perspective entails a belief in the non–restrictive and unlimited plasticity of the body, which is defined by the equivalence and susceptibility to transformation optimizing its properties. A medical biotechnology project aims to reconstruct the human body, which, thanks to this particular technology, and under its influence, becomes more and more plastic. On the scientific and medical basis the biotechnological utopia is born; it is understood as a design of a perfect, imperishable body, and a body capable of regeneration and self–healing. It raises fundamental questions about human individual identity and its identity as a species.
U podstaw naukowej deklaracji o możliwości przeobrażenia kondycji ludzkiej tkwi odrzucenie przeświadczenia o doskonałości ludzkiego bytu i zaakceptowanie przekonania o jego niepełności i ułomności biologicznej, będącej źródłem chorób, starości i, wreszcie, śmiertelności człowieka. Prowadzi to do usankcjonowania takiego rozumienia ludzkiej kondycji, na mocy którego to, co cielesne, jest pojmowane jako cecha akcydentalna. W utopijnej perspektywie biotechnologii ciało może być wybawione od cielesnych deficytów, ułomności, wad i ograniczeń. Biologiczna natura człowieka staje się przedmiotem biotechnologicznej transformacji dzięki technologiom optymalizującym własności ciała bądź substytuującym ciało artefaktem technicznym. Ta perspektywa pociąga za sobą przekonanie o nieograniczonej i nielimitowanej plastyczności ciała, którą definiuje ekwiwalentność i podatność na transformację optymalizującą jego własności. Projekt biotechnologii medycznej mierzy w przebudowę ludzkiego ciała, które dzięki tej właśnie technologii i pod jej naporem, staje się coraz bardziej plastyczne. Na naukowo-medycznych podstawach rodzi się więc biotechnologiczna utopia ciała rozumiana jako projekt ciała doskonałego, ciała niezniszczalnego, ciała zdolnego do regeneracji i samoregeneracji. Stawia ona fundamentalne pytania o tożsamość osobniczą człowieka i jego tożsamość gatunkową.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2011, 47, 3; 5-17
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Augustine’s Socratic method

Autorzy:

Drozdek, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431091.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Augustine
Socrates
Plato
Plotinus
ontology
epistemology
Św. Augustyn
Sokrates
Platon
Plotyn
ontologia
epistemologia

Opis:

The article discusses a seldom investigated problem of Socrates’s influence on Augustine’s intellectual development. It is shown that Augustine started with an intense use of the Socratic method utilizing its elenctic and maieutic questioning to expose the truth hidden in the soul. Also, just as the Socratic method led to ontological developments in Plato and Plotinus, it led Augustine to the development of his Christian ontology.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 1; 5-26
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Posągi i kubły. Inaczej o dostępności kultury wizualnej dla osób z uszkodzeniami wzroku
Statues and buckets. A different approach to visual culture accessibility for people with visual impairments

Autorzy:

Iwanicka, Beata
Iwanicki, Juliusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2045943.pdf

Data publikacji:

2021-09-30

Wydawca:

Narodowe Centrum Kultury

Tematy:

kultura wizualna
dostępność
uszkodzenie wzroku
epistemologia
sztuka
culture
accessibility
vision loss
epistemology
art

Opis:

In its analysis of visual culture accessibility for people with vision loss, this article refers to the basic types of visual impairments while highlighting the diversity of the groups and needs of the blind and visually impaired. Philosophical metaphors of statues and buckets are used to depict the cognitive situation of people with visual impairments. Seeking to capture the theoretical nature of the blind subject, the paper does not devalue their vision loss but shows that their aesthetic experience may be as valuable as that of a person without such impairment. The next section offers an overview of selected cultural events and good artistic practices in terms of visual culture accessibility, with a particular focus on the exhibition Choroba jako źródło sztuki (Illness as a Source of Art), held at the National Museum in Poznań in 2019. The problem of visual impairment in visual culture is discussed from several perspectives: that of a blind observer, a blind artist, and blind society (mind-blindness).

Źródło:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 115, 3; 122-133
1230-4808

Pojawia się w:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Wizualizacja i techniki notowania w naukach przyrodniczych (według Hansa-Jörga Rheinbergera)
Visualization and Recording Techniques in Natural Sciences in Hans-Jörg Rheinberger View

Autorzy:

Leciejewski, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343141.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

epistemologia historyczna
wizualizacja
styl badań naukowych
historical epistemology
visualization
style of scientific research

Opis:

W komentarzu do fragmentów Epistemologii historycznej poświęconych problemowi wizualizacji i technikom notowania w naukach przyrodniczych odwołam się do tez Patera Galisona z monografii „Image and logic: a material culture of microphysics”, aby dokonać krytycznej analizy ustaleń Hansa-Jörga Rheinbergera w kontekście współczesnej praktyki eksperymentalnej wspomaganej komputerowo. Udzielę odpowiedzi na pytanie, czy tezy zawarte w Epistemologii historycznej dotyczące wizualizacji i notowania można utrzymać w konfrontacji z komputerowym stylem badań naukowych, dominującym w pracach eksperymentalnych od lat osiemdziesiątych XX wieku.
In my comment to fragments of Historical Epistemology, devoted to the problem of visualization and recording techniques in natural sciences, I refer to Peter Galison’s theses presented in his book Image and Logic: a Material Culture of Microphysics in order to analyse critically Hans-Jörg Rheinberger’s claims in the context of modern experimental practice engaging computers. I answer for the question whether the theses included in the Historical Epistemology concerning visualization and recording are acceptable when they are confronted with the computer style of scientific research prevailing in experimental research since the 80-ties of the 20th century.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2016, 4; 369-378
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Nota o książce: Brian Massumi, <i>Ontopower: War, Powers and the State of Perception</i>
A Critical Note on <i>Ontopower: War, Powers and the State of Perception</i> by Brian Massumi

Autorzy:

Kisiel, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/467663.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Onto-epistemologia
wojna z terroryzmem
Gilles Deleuze
uprzedzanie
Onto-epistemology
war on terrorism
precedence

Opis:

Michał KisielInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePoland A Critical Note on Ontopower: War, Powers and the State of Perception by Brian Massumi Abstract: The note is dedicated to Brian Massumi's book Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, representing the new-materialist trend in contemporary theory, attempts an analysis of the eponymous ontopower: a paradoxical order, which strives to predate the existence of the object of its own actions. Ontopower thus reveals itself as a figure of becoming, its own cause and the means of its own propulsion. According to Massumi, a typical example of a phenomenon shaping the model of the ontopower as he describes is George W. Bush's declaration of war on terrorism.Keywords: Onto-epistemology, war on terrorism, Gilles Deleuze, precedence
For an abstract in English, scroll downMichał KisielInstytut Kultur i Literatur AnglojęzycznychWydział Filologiczny"Uniwersytet Śląski w Katowicach Nota o książce: Brian Massumi, Ontopower: War, Powers and the State of Perception Abstrakt: Nota poświęcona jest książce Briana Massumiego pt. Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, wpisując się w w wzrot nowomaterialistyczny we współczesnej teorii, podejmuje się próby analizy tytułowej ontowładzy: paradoksalnego porządku, który stara się uprzedzać istnienie obiektu swojego działania. Okazuje się ona zatem figurą stawania się, swoją własną przyczyną oraz czynnikiem podtrzymującym swój własny pęd. Zdaniem Massumiego, wzorcowym wydarzeniem kształtującym model ontowładzy jest wypowiedzenie wojny z terroryzmem przez Geogre'a W. Busha.Słowa kluczowe: Onto-epistemologia, wojna z terroryzmem, Gilles Deleuze, uprzedzanieA Critical Note on Ontopower: War, Powers and the State of Perception by Brian MassumiAbstrakt: The note is dedicated to Brian Massumi's book Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, representing the new-materialist trend in contemporary theory, attempts an analysis of the eponymous ontopower: a paradoxical order, which strives to predate the existence of the object of its own actions. Ontopower thus reveals itself as a figure of becoming, its own cause and the means of its own propulsion. According to Massumi, a typical example of a phenomenon shaping the model of the ontopower as he describes is George W. Bush's declaration of war on terrorism.Keywords: Onto-epistemology, war on terrorism, Gilles Deleuze, precedence

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 37
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion
Ultymizm – filozofia, która chce być religią

Autorzy:

Biłgorajski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791151.pdf

Data publikacji:

2021-09-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

J. L. Schellenberg
ultymizm
filozofia religii
epistemologia
wyobraźnia
ultimism
philosophy of religion
epistemology
imagination

Opis:

Ultimism is the view that there is a metaphysically and axiologically ultimate reality in relation to which it is possible to achieve the ultimate good. John Schellenberg believes that ultimism is the backbone of every religion, while the differences between religions arise from different views of what the nature of the ultimate is. Schellenberg tries to show that if there is progress in religion, then it is most reasonable to assume that we are only at the beginning of the inquiry into the ultimate. The aim of the paper is to show that epistemological and methodological objections can be raised against ultimism. It will present an epistemological argument, pointing to the cognitive limitations of imagination, and a methodological argument, questioning the feasibility of Schellenberg’s project.
Ultymizm to pogląd, wedle którego istnieje metafizycznie i aksjologicznie ostateczna rzeczywistość, w stosunku do której możliwe jest osiągnięcie ostatecznego dobra. J. L. Schellenberg uważa, że ultymizm jest podstawą każdej religii, podczas gdy różnice między religiami wynikają z różnych poglądów na to, jaka jest natura rzeczywistości ostatecznej. Schellenberg próbuje wykazać, że jeśli w religii jest postęp, to najrozsądniej jest założyć, że jesteśmy dopiero na początku badania rzeczywistości ostatecznej. Celem artykułu jest wykazanie, że można podnosić zastrzeżenia epistemologiczne i metodologiczne wobec ultymizmu. Prezentuję argument epistemologiczny, wskazujący na poznawcze ograniczenia wyobraźni, oraz argument metodologiczny, kwestionujący wykonalność projektu Schellenberga.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 291-304
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Postmodernity in Corporate Biographies: The Perspective of Relational Epistemology
Ponowoczesność korporacyjnych biografii. Perspektywa relacyjnej epistemologii

Autorzy:

Biały, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/781987.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

postmodernity
transnational corporations
relational epistemology
resonance
biography
ponowoczesność
korporacje transnarodowe
epistemologia relacyjna
rezonans
biografia

Opis:

W artykule do analizy dwóch biografii reprezentujących różnorodne ponowoczesne wzorce życia została zastosowana szczególna rama epistemologiczna i jej wybrane kategorie. Ponowoczesność, a właściwie ponowoczesny porządek jest traktowany jako swobodny i zmienny w odniesieniu do kategorii więzi i pracy, podczas gdy jedynym źródłem pewności dla jednostki jest ona sama i jej tożsamość, niezależnie od tego, czy jest to wariant jej przyszłych możliwości czy potrzeb. Taka charakterystyka ponowoczesności zostaje rozszerzona o kategorię rezonansu jako synonim pierwotnego/podstawowego uwikłania w świecie. Rezonansu tego jednostka jest coraz bardziej świadoma, zastanawia się nad nim i czyni/musi uczynić obiektem swojego doświadczenia.
In this article the author intend to use an epistemological concept and its categories of description to analyse two specially chosen biographies reflecting diverse postmodern life patterns. Postmodernity, or in fact the postmodern order, refers to the concept of order-making dimensions discussed in the previous article concerning hypermodernity. It is treated there as casual and variable with regard to the category of relations and work, and the only certainty for the individual, in regard to future possibilities or necessities, is the individual’s own identity. This article adds the category of resonance to the characteristics of postmodernity, as a synonym for a person’s primary entanglement in the world. It is a category of which individuals are increasingly aware, on which they reflect, and which they make an object of their experience.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 4; 91-101
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Sustainability and antifragility
Trwałość, kruchość a polityka dla zrównoważonego rozwoju

Autorzy:

Platje, Joost (Johannes)

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/435442.pdf

Data publikacji:

2015-12

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

sustainable development
sustainability
fragility
antifragility
subtractive epistemology
zrównoważony rozwój
trwałość
kruchość
antykruchość
subtraktywna epistemologia

Opis:

In this article, some general conceptual issues regarding the relevance of antifragility for sustainable development and organizational sustainability are developed. This is done against the background of the general research hypothesis which is the basis for future research, requiring a paradigm shift from resilience of systems and organizations towards antifragility: Antifragility is the basis of intra- and intergenerational sustainability as well as long-term survival. More is needed than resilience, which rather focuses on the capacity and capability to recover from different shocks. Sustainability strategies should focus on the prevention or elimination of unsustainable activities or fragilities, replacing them, when necessary, with less unsustainable activities. This is a first step in enabling organizations or systems to handle unexpected future events, potentially threatening their existence.
W niniejszym artykule opisano kluczowe założenia koncepcyjne dotyczące znaczenia antykruchości dla zrównoważonego rozwoju oraz podtrzymywalności organizacyjnej. Autor oparł się na podstawie dla ogólnej hipotezy badawczej stanowiącej fundament dla dalszych badań, wymagającej przesunięcia paradygmatu z odporności systemów i organizacji w kierunku antykruchości: Antykruchość to podstawa podtrzymywalności wewnątrz- i międzypokoleniowej, a także przetrwania w długim okresie. Potrzeba więcej aniżeli tylko odporności, która punkt ciężkości kładzie na możliwościach, potencjale i zdolnościach do powrotu do normalności po różnego rodzaju szokach. Strategie podtrzymywalności i zrównoważonego rozwoju powinny koncentrować się na zapobieganiu lub eliminacji niezrównoważonych działań czy kruchości, zastępując je, gdy to konieczne, mniej niezrównoważonymi działaniami. Stanowi to pierwszy krok umożliwiający organizacjom bądź systemom radzenie sobie w obliczu nieprzewidzianych przyszłym zdarzeń, zagrażających potencjalnie ich istnieniu…

Źródło:

Economic and Environmental Studies; 2015, 15, 4(36); 469-477
1642-2597
2081-8319

Pojawia się w:

Economic and Environmental Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

The Idea of Sustainable Development in Reflection on the Meaning of Knowledge and Cognition
Idea zrównoważonego rozwoju w namyśle nad znaczeniem wiedzy i poznania

Autorzy:

Klimska, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/371296.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN

Tematy:

sustainable development
knowledge
cognition
sustainable development epistemology
zrównoważony rozwój
wiedza
poznanie
epistemologia zrównoważonego rozwoju

Opis:

In the case of philosophical justifications of sustainable development it is important to work out epistemological standpoints, adequate to the problems considered in the areas of particular development concepts based on speculative, theoretical knowledge as well as on practical one related to activity and serving its purposes. Epistemology must correlate with the problems that are their material object as well as with goals and cognitive and practical tasks that they (concepts) have to deal with. The present article makes an attempt at presenting reflection on knowledge and cognition by indicating the epistemological basis of the concept of sustainable development. It will endeavor to draw attention to the need of shaping the attitude of the knowing subject, to facilitate adequate understanding of what we commonly address as sustainability and implementing the proposals of sustainable development and verification of the related sources of cognition.
Dla filozoficznych uzasadnień zrównoważonego rozwoju znaczące jest wypracowywanie stanowisk epistemologicznych, adekwatnych do problemów rozpatrywanych na obszarach poszczególnych koncepcji rozwoju opartych na wiedzy teoretycznej – o charakterze spekulatywnym – i praktycznej, związanej z działaniem i jemu służącej. Epistemologia, będąc częścią każdej z koncepcji rozwoju, powinna korelować z problemami będącymi ich przedmiotem materialnym oraz ze stawianymi przed nimi (koncepcjami) celami i zadaniami poznawczymi i praktycznymi. Artykuł stanowi próbę ukazania rozważań nad wiedzą i poznaniem poprzez wskazanie epistemologicznych podstaw koncepcji zrównoważonego rozwoju. Celem jest natomiast zwrócenie uwagi na potrzebę ukształtowania właściwego nastawienia podmiotu poznającego, pozwalającego możliwie adekwatnie uchwycić to, co zwykliśmy nazywać zrównoważonym rozwojem, i jednocześnie wdrażającego postulaty zrównoważonego rozwoju, a ponadto weryfikacja związanych z tym źródeł poznania.

Źródło:

Problemy Ekorozwoju; 2020, 15, 2; 93-98
1895-6912

Pojawia się w:

Problemy Ekorozwoju

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Filozofia w nauce i nauka w filozofii. Kilka uwag w świetle myśli Stanisława Lema

Autorzy:

Gomułka, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15049149.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

epistemologia
filozofia
nauka
matematyzowalność świata
technologia
K. Gödel
S. Lem
M. Heller
J. Woleński

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 539-552
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Charlesa S. Peirce’a krytyka epistemologii kartezjańskiej. U źródeł filozofii współczesnej
Charles S. Peirce’s Critique of Cartesian Epistemology. At the Origins of Contemporary Philosophy

Autorzy:

Gutowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015645.pdf

Data publikacji:

2004

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Kartezjusz
Ch. S. Peirce
epistemologia
sceptycyzm
wiedza
nauka
fallibilizm
Descartes
epistemology
scepticism
knowledge
science
fallibilism

Opis:

The paper presents Ch. S. Peirce's attack on Cartesian epistemology as it was formulated in 1868 article Some Consequences of Four Incapacities. Peirce's arguments are analyzed in the context of possible Descartes' responses. One conclusion of the paper is that Peirce uses two different notions of knowledge and science, and that the distance of his ideas from that of Descartes depends, among others, on which notion we take into account. Another conclusion is that although Peirce's general project of combining falibilism and anti-scepticism looks very attractive (especially in the light of what we now know about the development of science) it generates many problems that Descartes could have pointed out if he had a chance to talk to his two and a half century younger debater. Despite, however, the problems Peircean project generates, it may be regarerd as a forerunner of typical tendencies of 20th century philosophy such as e.g. fallibilism or antifoundationalism.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 171-188
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

O twórczości Kazimierza Ajdukiewicza

Autorzy:

Nowaczyk, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705806.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

K. Ajdukiewicz
dydaktyka logiki
metalogika
składnia
semiotyka
epistemologia
radykalny konwencjonalizm
empiryzm
metodologia pragmatyczna
metoda parafraz

Opis:

W eseju tym autor przedstawia i analizuje twórczosc Ajdukiewicza w róznych dziedzinach. S4 to: składnia, semiotyka, epistemologia i metodologia nauk. Najwięcej miejsca poświęca autor pogłdom epistemologicznym Ajdukiewicza (które ewoluowały od radykalnego konwencjonalizmu do skrajnego empiry-zmu), jego koncepcji metodologii pragmatycznej (zarazem empirycznej i nor-matywnej) oraz oryginalnej metodzie parafrazowania tradycyjnych tez filozo-ficznych na język metalogiki lub semantyki.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 123-143
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Epoche Edmunda Husserla – hortus conclusus
Epoche Эдмунда Гуссерля – hortus conclusus
Epoche by Edmund Husserl – hortus conclusus

Autorzy:

Mordka, Cezary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497590.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich

Tematy:

феноменология
эпистемология
чистое сознание
познание
fenomenologia
epistemologia
czysta świadomość
poznanie
phenomenology
epistemology
pure consciousness
cognition

Opis:

Автор описывает epoche Э. Гуссерля как фундаментальное, но неудачное условие для достижения абсолютной теории познания, и что за этим следует – окончательного преодоления скептицизма или релятивизма. Гуссерль свою epoche считал вратами в феноменологию и неким видом личностного преображения, может быть, самого важного в истории человечества. К сожалению, это преображение сталкивается с множеством проблем, которые автор анализирует в статье. Это затруднения в связи с правильным проведением epoche, неясностью результатов такой процедуры, неясностью понятия чистого сознания и трансцендентного.
The author presents epoche as fundamental but unsuccessful way to reach perfect epistemology, and what follows it – the ultimate overcoming skepticism and relativism. Husserl considered his epoche to be the gate to phenomenology and probably the most important kind of transformation in the history of mankind. Unfortunately that transformation meets many difficulties, which the author discusses in the article. Those problems concern the right way of conducting epoche itself, vagueness of its effects, ambiguity of the Pure Consciousness and Transcendental Ego.

Źródło:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 129-137
1642-1248

Pojawia się w:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

O klasycznym pojęciu prawdy
On the classical concept of truth

Autorzy:

Judycki, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016132.pdf

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

epistemologia
logika
prawda
sceptycyzm
antyrealizm
pragmatyzm
koherencjonizm
epistemology
logic
truth
scepticism
anti-realism
pragmatism
coherentionism

Opis:

The article presents the state of contemporary debate on the three fundamental theories of truth: classical (correspondence), coherentionist and pragmatist ones. Also A. Tarski’s conception o f truth, D. Davidson’s views on truth and the so-called deflationist conceptions are discussed. The author tries to show what relations occur between the pre-theoretical understanding o f the concept of truth and the classical concept of truth. Also the relation between the nature of truth and philosophical scepticism is discussed as well as the question: do sciences and technologies based on them need the classical concept of truth in order to account for the explanatory, prognostic and technological success they achieve. The article also discusses the position of the so-called anti-realism postulating replacing the concept of truth with e.g. the concept of ideal verification or the concept of objectivity. The opposition is considered between fundationalism and coherentionism and in this context the author tries to formulate an answer to the question of what the debate on the criterion of truth is concerned with. The conclusions drawn from all these considerations are the following. Despite the various attempts at discrediting or rejecting it the classical concept of truth is in a good theoretical condition. All sceptical positions have to assume this concept in one or another way; also no semantic programmes presented up to now (A. Tarski, D. Davidson) have been able to eliminate the classical concept of truth. Science and technology assume both the concept of truth in the classical sense and the characteristics that are connected with it. The classical understanding o f truth should be then recognised as one that cannot be eliminated from our conceptual paradigm we use to think about the world. The article is concluded with considerations on the metaphysical background of the classical concept of truth. The author formulates the thesis that there is a close relationship between the classical conception of truth and the position taken by metaphysical rationalism. In this context R. Descartes', G. W. Leibniz’s and I. Kant’s vies are discussed.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 25-62
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Czy powinniśmy bać się zależności epistemicznej (i jak bardzo)?
Should We Fear Epistemic Dependence (and How Much)?

Autorzy:

Grygieńć, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/41193366.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

epistemic dependence
experts
expertise
democracy
social epistemology
zależność epistemiczna
eksperci
wiedza ekspercka
demokracja
epistemologia społeczna

Opis:

W ostatnich latach nasiliło się wśród badaczy społecznych zainteresowanie problemem wiedzy eksperckiej. Jednym z tematów częściej poruszanych w tym kontekście jest kwestia relacji między ekspertami i laikami. W niniejszym artykule analizuję to zagadnienie przez pryzmat koncepcji zależności epistemicznej sformułowanej przez Johna Hardwiga. Twierdzę, że koncepcja ta stanowi poważne wyzwanie nie tylko dla dominującej w literaturze naukowej wizji prowadzenia badań naukowych, ale też dla demokratycznej wizji polityki. Analizuję trzy spotykane w literaturze przedmiotu strategie odpowiedzi na to wyzwanie: indywidualistyczną, instytucjonalną oraz epistokratyczną. Pierwszą reprezentuje Alvin Goldman, prezentujący strategie pozostające do dyspozycji laika stającego w obliczu wyboru spośród dwóch sprzecznych opinii eksperckich. Drugą jest wiara w potencjał instytucji i norm nauki do rozstrzygnięcia wszystkich kontrowersji zanim skonfrontowani z nimi zostaną laicy. Trzecia nakazuje eliminację problemu zależności epistemicznej poprzez włączanie do dyskusji z ekspertami wyłącznie osób z wystarczającym doświadczeniem praktycznym. W konkluzji twierdzę, że problem zależności epistemicznej nie znajduje przekonującego rozwiązania. Jedyne nadzieje stwarzają strategie jego ominięcia, a nie konfrontacji z nim.
In recent years, interest in the problem of expert knowledge has intensified among social scientists. One of the topics more frequently addressed in this context is the relationship between experts and laypeople. This paper examines this issue from the perspective of the concept of epistemic dependence formulated by John Hardwig. I argue that this concept poses a severe challenge to the vision of scientific inquiry dominant in the scientific literature and to the democratic idea of politics. I examine three strategies encountered in the literature for responding to this challenge: individualist, institutional, and epistocratic. Alvin Goldman advocates the first one, as he presents strategies at the disposal of a layman facing two conflicting expert opinions. The second is the belief in the scientific community’s potential to resolve all controversies and protect non-specialists from confronting them. The third is to eliminate epistemic dependence by including only those with sufficient practical experience in expert discussions. In the end, I conclude that the problem of epistemic dependence has no suitable solution. We should place our hopes only with strategies for circumventing it rather than confronting it.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2021, 9; 9-28
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

The Rhetoric of “Whataboutism” in American Journalism and Political Identity

Autorzy:

Dykstra, Alan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1196123.pdf

Data publikacji:

2020-07-06

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne

Tematy:

American journalism
political news commentary
epistemology
political tribalism
amerykańskie dziennikarstwo
bieżący komentarz polityczny
epistemologia
trybalizacja polityki

Opis:

This paper is focused on the contextual use of the term “whataboutism” in contemporary American politics, specifically in the language of political news commentary. After tracking the word’s emergence in political discourse, some analysis of the term’s recent use in examples of commentary articles is done to explore what the term means as a rhetorical device that structures political conversations in the media and shapes political identities in the public sphere. Overall, “whataboutism” is found to be part of an asymmetrical media ecosystem polarizing the American electorate, and one of the rhetorical tools systematically used in maintaining political group divisions. How “whataboutism” is deployed in  political discourse and then grappled with or normalized by journalists is emblematic of trends in American journalistic discourse after the election results of 2016, and the term’s newfound prevalence is illustrative of the degree to which American identities have become politically tribalized.
Niniejszy artykuł koncentruje się na kontekstowym użyciu terminu „whataboutism” [pl. „a za to u was”] we współczesnej polityce amerykańskiej, szczególnie w języku komentarzy politycznych. Po prześledzeniu występowania tego słowa w dyskursie politycznym, przeprowadzono analizę jego użycia w wybranych artykułach komentujących bieżącą sytuację, w celu zbadania, jak termin ten funkcjonuje jako retoryczne narzędzie, które porządkuje polityczne rozmowy w mediach i kształtuje tożsamość polityczną w sferze publicznej. Ogólnie rzecz biorąc, „whataboutism” okazuje się być częścią asymetrycznego ekosystemu medialnego, polaryzującego amerykański elektorat oraz jednym z retorycznych narzędzi, systematycznie stosowanych w celu utrzymania podziałów politycznych. Sposób, w jaki „whataboutism” jest wykorzystywany najpierw w dyskursie politycznym, a następnie normalizowany w dyskursie dziennikarskim, symbolizuje trend, który pojawił się w amerykańskim dziennikarstwie po wyborach prezydenckich w 2016 roku. Powracająca popularność tej retorycznej strategii świadczy o pogłębiającej się trybalizacji amerykańskiej tożsamości politycznej.

Źródło:

Res Rhetorica; 2020, 7, 2; 1-16
2392-3113

Pojawia się w:

Res Rhetorica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Przestrzeń kulturowa: poszukiwanie nowych epistemologii
Cultural space: in search of the new epistomologies

Autorzy:

Rewers, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2098580.pdf

Data publikacji:

2021-11-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

cultural space
spatial turn
trans-field research
epistemology
assemblage
przestrzeń kulturowa
zwrot przestrzenny
transdysdziedzinowość
epistemologia
asamblaż

Opis:

Przedmiotem artykułu są zmiany zachodzące w badaniach nad przestrzeniami kulturowymi wywołane kryzysem teoriopoznawczym w obszarze badań nad kulturą i przebiegające równolegle z dyskusjami dotyczącymi nowych teorii miejskich. W artykule postawiono cztery tezy: 1) nauka poznaje i performuje przestrzenie; 2) studia kulturowe rozwijają zwrot przestrzenny, zwrot topograficzny i zwrot geograficzny; 3) zwrot przestrzenny uaktywnia pułapki w badaniach transdziedzinowych; 4) urbanizacja jest planetarną praktyką kulturalizacji przestrzeni. Wychodząc z założenia, że przestrzeń stanowi nie tylko przedmiot poznania, lecz także konstrukt badań naukowych (zwroty: przestrzenny, geograficzny, topograficzny i ekologiczny), poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce zajmują czynniki i przestrzenie kulturowe w nowych epistemologiach miejskości.
This paper explores and discusses the experimental, critical and self-reflexive changes in the fields of cultural spaces research such as cultural studies, cultural geography and urban studies. It seeks to contribute to current debates on space in the context of epistemological crisis in cultural studies and contemporary urban theory. The key thesis are: 1) Science explores and performs cultural spaces; 2) Cultural studies develop spatial turn, topographical turn and geographical turn; 3) Spatial turn activates trick questions in trans-field research; 4) Urbanisation is a planetary practice of culturalisation. Based on a review of epistemological search on urban space, this article considers how researches have attempted to situate knowledge by suggesting different concepts of space and of the urban. It is note that these concepts often struggle to provide meaningful estimates of important factors of urbanisation. This implies that whilst the study of cultural space remains difficult, epistemologies and methodologies of cultural urban studies can be infiltrate by set at variannce disciplines.

Źródło:

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna; 2021, 56; 81-97
2353-1428

Pojawia się w:

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

O urzeczywistnieniu gry i mistyfikacji rzeczy.
Gamification: to Embody a Game and Mystify a Body.

Autorzy:

Rokicki, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/528991.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

epistemology
culture
play
game
ethics
gamificaton
objectification
mystification
epistemologia
kultura
zabawa
gra
etyka
grywalizacja
urzeczowienie
mistyfikacja

Opis:

The emergence and expansion of a gamification concept calls out questions of its meaning and the ontology of phenomena it contains. The article’s point of departure lies in reflection that gamification is simultaneously a kind of entity and a tool of cognition. In this article the author, following Johann Huizinga’s classical approach, a ributes the category of play/game to culture and examines it in terms of cognition. He consequently describes cognitive concepts of realism and nominalism, Kantian turn towards the „critical philosophy”, and Hilary Putnam’s „internal realism”. They are basic criteria that delineate the ontological status of culture and its attributes. According to Roger Caillois, the play/game or ludus differs from non-ludus because of the six „fundamental rules”: a) it is free, not obligatory, b) it is separate from the routine of life and occurs in its own time and space, c) it is uncertain, so that the results of play cannot be pre-determined, d) it is unproductive in that it creates no wealth and ends as it begins, e) it is governed by rules that suspend ordinary laws and behaviour and that must be followed by players, f) it involves make-believe that confirms for players the existence of imagined realities that may be set against „real life”. Disruptions of the „fundamental rules” lead to manipulation and deception, they ruin the play/game, instigate conflicts, destroy trust, and eventually they corrupt social bonds and open gates for social anomy. Gamification is a strategy that uses tools of reification and mystifica on, blends the orders of a conventional world of play/game with reality and destroys their principal rules. The way to prevent the process of destruction may be looked for in the domain of moral or ethical criteria, which can be found beyond the domain of the ludus.
Problemem, który stanowi punkt wyjścia refleksji nad grywalizacją jest jej jednoczesne usytuowanie jako rodzaju bytu i narzędzia poznawczego. Pojawienie się pojęcia gamification i jego ekspansja w naukach o kulturze wywołuje pytania o status ontologiczny zjawisk w nim się zawierających. W prezentowanym artykule grywalizacja umieszczona została w obrębie nauk o kulturze i w nawiązaniu do koncepcji Johana Huizingi, podjęto analizę teoriopoznawczą pojęcia zabawy/gry jako atrybutu kultury. Przedstawiono stanowiska epistemologiczne: realizmu i nominalizmu poznawczego, dziedzictwo kantowskiego „zwrotu krytycznego” w epistemologii i realizmu wewnętrznego Hilarego Putnama. Stanowiące kryteria porządkujące ocenę statusu ontologicznego i epistemologicznego kultury oraz jej atrybutów. Według Rogera Caillois kategoria gry/zabawy (ludus) wyodrębnia się i odróżnia od nie-gry/zabawy dzięki sześciu tzw. regułom fundamentalnym (dobrowolności, nieproduktywności, zamknięcia, obowiązku przestrzegania reguł, fikcyjności i niepewności wyniku). Wszelkie zakłócenia reguł fundamentalnych prowadzą do manipulacji i oszustwa, psują grę, prowokują konfl ikty, burzą zaufanie, a w konsekwencji degradują więzi grupowe oraz uprawdopodobniają pojawienie się procesów anomii. Grywalizacja, posługując się strategiami urzeczowienia i mistyfikacji, miesza porządki konwencjonalnego świata gry/zabawy z realną rzeczywistością oraz generuje niebezpieczeństwo zakłócenia tych reguł. Można temu zapobiec poprzez wprowadzenie do ludus nowego punktu odniesienia – oceny moralnej pochodzącej z etyki, nieobecnej w układzie pojęciowym ludus.

Źródło:

Państwo i Społeczeństwo; 2018, 1; 9-36
1643-8299
2451-0858

Pojawia się w:

Państwo i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Zawodność reliabilizmu A.I. Goldmana w kontekście sporu o uzasadnienie

Autorzy:

Mordka, Cezary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/647301.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

epistemology
coherence theories
foundations theories
justification
perception
reliabilism
truth
epistemologia
fundacjonizm
koherencjonizm
prawda
percepcja
reliabilizm
uzasadnienie

Opis:

In the paper, I present one of the most important contemporary attempts of defeating fundamental problems concerning justification in the context of doxastic assumption. Goldman rejects thesis that we cannot take account of anything except insofar we have believes about it, assumption accepted by foundations and coherence theories. Instead of faulty (above mentioned) views, Goldman indicates reliable cognitive processes as perception, memory, and reasoning. In my paper, I present the whole gamut of arguments against Goldman’s theory but as decisive I consider faults on the ground of reliability concerning perception.
W artykule prezentuję jedną z najważniejszych współczesnych prób pokonania zasadniczych problemów związanych z kwestią uzasadniania w kontekście tzw. założenia doksastycznego (doxastic). Goldman, odrzucając tezę, iż w uzasadnieniu nie możemy brać pod uwagę niczego innego niż przekonania, tezę przyjmowaną przez prezentowane w artykule stanowiska fundacjonistyczne i koherencjonistyczne, przyjmuje pogląd eksternalistyczny. Zamiast wadliwych (wyżej wspomnianych) stanowisk Goldman wskazuje na reliabilne procesy poznawcze w postaci przede wszystkim ujęć percepcyjnych, ale i danych pamięciowych oraz rozumowań. W artykule przedstawiam wachlarz argumentów krytycznych wobec koncepcji Goldmana, ale za zasadniczy uznaję brak podstaw w jego teorii dla akceptacji wiarygodności procesów percepcyjnych.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2017, 42, 2
2300-7540
0137-2025

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

„Ani kapłani, ani błaźni”. Odsłony zwrotu postsekularnego w antropologii
Neither Priests nor Clowns: Attitudes Towards the Postsecular Turn in Anthropology

Autorzy:

Lubańska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32361720.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

postsecular turn
anthropology
epistemology
ontology
naturalism
theology
revelation
zwrot postsekularny
antropologia
epistemologia
ontologia
naturalizm
teologia
objawienie

Opis:

The article discusses the issue of the postsecular turn in contemporary anthropology, taking into account the cultural processes involved in its emergence. The author attempts to identify research areas and issues worthy of exploring within this turn, and at the same time she considers the boundary conditions for its usefulness in scientific research. Referring to the recent anthropological literature on this topic, the author distinguishes two leading epistemological attitudes involved in this turn: the one that acknowledges the supernatural dimension of revelation and the one that sees it as a social fact. Both are heterogenous and each sees the relationship between anthropology and theology differently. Discussing some anthropological views in this regard, the author aims to revive the dialogue between researchers from various social and human sciences representing the postsecular turn. On the one hand, this dialogue can initiate new paths of mutual inspiration and co-thinking; on the other hand, it may lead to more conscious distinctions between different varieties of postsecular reflection.
Celem artykułu jest refleksja nad specyfiką zwrotu postsekularnego we współczesnej antropologii, uwzględniająca jego uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz związane z nim postawy epistemologiczne. Autorka próbuje wskazać obszary badań i zagadnienia, które powinny być przedmiotem eksploracji tego zwrotu, a zarazem określić warunki brzegowe wykorzystywania wypracowanych na jego gruncie narzędzi analitycznych w badaniach naukowych. Odnosząc się do najnowszej literatury przedmiotu, autorka wyróżnia w antropologii dwie wiodące postawy epistemologiczne zaangażowane w ów zwrot: uznające rzeczywistość objawienia oraz odrzucające taką możliwość (naturalistyczne). Dostrzega, że w ich ramach wysuwane są różnorakie pomysły na to, jak mogłaby wyglądać i czemu służyć kooperacja antropologii z teologią. Prezentując antropologiczne odsłony owego zwrotu, tekst ma na celu ożywienie dialogu między reprezentującymi go badaczami uprawiającymi różne nauki humanistyczne i społeczne. Dialog ten z jednej strony może zainicjować nowe ścieżki wzajemnych inspiracji i współmyślenia, z drugiej zaś doprowadzić do bardziej świadomych dystynkcji między różnymi wariantami tego zwrotu.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Ontologiczne i epistemologiczne aspekty pojęcia modelu kosmologicznego
Ontological and Epistemological Aspects of the Cosmological Model

Autorzy:

Szydłowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31342804.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

ontologia i epistemologia modelu kosmologicznego
metodologia kosmologii
ontology and epistemology of cosmological model
methodology of cosmology

Opis:

W praktyce badawczej kosmologii współczesnej – tak jak i w innych dziedzinach nauki – modele teoretyczne stają się autonomicznymi narzędziami badawczymi, pozwalającymi na planowanie i przeprowadzanie obserwacji astronomicznych i eksperymentów. Na modelach, a nie na teoriach skupia się obecnie uwaga uczonych, a w konsekwencji coraz szerzej koncentrują one uwagę filozofów nauki. W pracy wykażemy, że standardowy model kosmologiczny (w skrócie SMK) ciemnej, zimnej materii ze stałą kosmologiczną (w skrócie LCDM) pełni obecnie kluczową rolę w kosmologii. Model ten jest uznawany za efektywną teorię Wszechświata. Określimy jego podstawowe ontologiczne i epistemologiczne własności oraz funkcje, jakie pełni w praktyce badawczej kosmologii. Rozważamy również, w odniesieniu do modeli kosmologicznych, główne kwestie stawiane przez filozofów nauki: kwestię statusu ontologicznego i epistemologicznego tych modeli, semantycznych funkcji standardowego modelu kosmologicznego, relacji SMK do teorii i tym podobne. Weźmiemy udział w debacie dotyczącej realizmu naukowego, redukcjonizmu w wyjaśnianiu i kwestii praw przyrody w ramach modelowego podejścia w kosmologii.
The standard cosmological model plays a crucial role in the research practice of modern cosmology. We examine ontological and epistemological aspects of this model, and its roles in the research practice of cosmology. We have found that there is not one distinguished ontology of the cosmological model. We point out different ontologies fitting it. The epistemological significance of the notion of cosmological model is also investigated, and complex epistemological roles of this notion are determined. We suggest that that the model is not an object belonging to one ontology, but it is a mixture of elements belonging to different ontological categories.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2014, 2; 277-292
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Działania publiczne wobec uwarunkowań historyczno-kulturowych
Public action in the face of historical and cultural determinants

Autorzy:

Hryniewicz, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1185400.pdf

Data publikacji:

2015-06-01

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

collective action
Cartesianism
epistemology
rationalism
collectivism
sociology of knowledge
działania zbiorowe
kartezjanizm
epistemologia
racjonalizm
kolektywizm
socjologia wiedzy

Opis:

Autor analizuje czynniki społeczno-kulturowe określające wewnętrzną strukturę działania zbiorowego. Uwarunkowana jest ona: zdolnością do zawierania umów, przewidywalnością zachowań oraz predyspozycją do okazywania zaufania. Opisuje także przyczyny ograniczające czy utrudniające realizację powyższych wymiarów. Wynika to ze specyfiki stosunków w polskim społeczeństwie, które jest zdominowane przez mikrogrupy, co oznacza, że tylko w ich obrębie - a nie w szerszej wspólnocie - rozwijają się relacje umożliwiające honorowanie umów czy okazywanie zaufania. Ponadto, w opracowaniu wskazano, że zdolność do zbiorowego działania w społeczeństwie polskim istotnie ogranicza niepełne przyswojenie kultury kartezjańskiej. Pociąga to za sobą wiele konsekwencji - niższą zdolność do analizy celów działania, ich racjonalizowania itp. W społeczeństwach "kartezjańskich" (realizujących kartezjański ideał kulturowy) ich członkom łatwiej jest podejmować działania zbiorowe. Są lepiej przystosowane do demokracji i tym samym do współdziałania zbiorowego. Widoczny jest w nich wysoki poziom samoorganizacji, bardzo duży zakres wolności zachowań, głoszenia dowolnych poglądów, zakładania dowolnych organizacji. Nie potrzebują odgórnych dyrektyw i odgórnej koordynacji, gdy trzeba coś wspólnie przeprowadzić.
The author analyses the socio-cultural determinants which influence the internal structure of collective action. It is determined by: the ability to fulfill contracts, the predictability of behaviour and showing trust to others. The author goes on to describe the factors that limit them as a result of the specificity of social relations in the Polish society, which 82 Janusz Hryniewicz Studia z Polityki Publicznej are dominated by the network of micro-groups and it means that only within them - not within the wider society - one can see social relations, in which contracts tend to be fulfilled and trust guaranteed. At the same time, the author indicates that the Polish society's capacity for collective action seems to be limited as a result of the fact that the Cartesian culture has not been fully adopted. There are many ramifications of that including a lower potential to analyse the goals of collective actions and making them more rational. In the Cartesian type of societies, their members are more favourably inclined to act together. They are more favourably adapted towards democracy, collective action and one can see a higher level of self-organisation, a wider range of personal freedom, as well as the setting up of associations. There is no need to impose top-down directives and top-down coordination when collective action must be taken.

Źródło:

Studia z Polityki Publicznej; 2015, 2, 3(7); 81-99
2391-6389
2719-7131

Pojawia się w:

Studia z Polityki Publicznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Dermografie: poetyka relacji. Wokół związków materii i języka w poezji Joanny Mueller
Dermographies: poetics of relations. Between language and matter in Joanna Mueller’s poetry

Autorzy:

Szopa, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1016191.pdf

Data publikacji:

2013-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

skin
new materialism
posthumanism
onto-epistemologia
intra-action
trans-action
skóra
nowy materializm
posthumanizm
intra-akcja
transakcja

Opis:

Skóra, będąc zewnętrzną powłoką ciała, jest do tej pory niespożytkowanym aspektem w badaniach posthumanistycznych. O ile nieoceniona rozprawa Frantza Fanona o znaczącym tytule Black Skin, White Masks zredefiniowała znaczenie, jakie kryje się w myśleniu o skórze w kontekście rasy, o tyle do tej pory nie skupiano się na potencjale skórnej metaforyki. Sara Ahmed i Jackie Stacey pokazują,ż e „polityka gruboskórności” (ang. skin-tight politics),polegająca na wyznaczaniu granic ciała i płci, doprowadza do odrzucenia relacji z innością i odmiennością i podtrzymuje binarny porządek. Tworząc koncepcję „myślenia poprzez skórę”, badaczki postulują zmianę postrzegania „normatywnych”wizji cielesności. Wychodząc od propozycji Ahmed i Stacey, traktuję skórę jako metaforę zmian w obrębie myśli filozoficznej, która skutecznie wyrugowała materialność z własnego obszaru. Będą zatem Dermografie projektem łączącym zagadnienia materializmu feministycznego z neolingwistyczną poezją Joanny Mueller, który dąży do nowej wizji filozofii rozumianej przez Luce Irigaray jako dyskurs miłości.
Skin, the external boundary of the human body, has been up to now an undiscovered field in posthuman studies. Even though the brilliant work of Frantz Fanon, Black Skin, White Masks, redefined the meaning of skin in the context of race, never has anybody truly used the potential of metaphors connected to skin. SaraAhmed and Jackie Stacey demonstrate that skin-tight politics (which is focused onsetting the boundaries of body and gender) leads to a denial of the relationship without her ness and upholds binary traditions. By creating the conception of ‘Thinking through skin’, the researchers call for a shift in the perception of normative visions of corporality. Based on that idea, I treat skin as a metaphor of the changes within philosophical thought which caused the materiality to cease to be from its own area. Demographies will therefore be an intersectional project which combines feminist materialism with Joanna Mueller’s neolinguistic poetry which aspires to create a new philosophy, understood by Lucie Irigaray as the discourse of touching love.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2013, 10, 4; 137-160
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Theological Epistemology and Trinitarian Ontology in Aquinas
Epistemologia teologiczna i ontologia trynitarna u Akwinaty

Autorzy:

Maspero, Giulio

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1912966.pdf

Data publikacji:

2020-06-29

Wydawca:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

Tematy:

epistemology
Thomas Aquinas
trinitarian ontology
relation
faith–reason
epistemologia
Tomasz z Akwinu
ontologia trynitarna
relacja
rozum–wiara

Opis:

Thomas Aquinas’ theological epistemology is presented as aresponse to an aporia of classical metaphysical thought, which affirmed the relationality of the episteme but denied that of the First Principle. The path that led from acause to another cause down to the ultimate cause thus remains without atrue foundation. On the contrary, the Trinitarian ontology developed by the Fathers of the Church allowed Aquinas to recognize the foundation of the episteme with its immanent relationality of the triune God. This emerges from his rereading of John Damascene and from how Thomas – contrary to what happened in the thought of Boethius and Richard of Saint Victor – reworked the concept of person so that it could be applied both to man and to God. The very analysis of the act of faith and the rereading of the name Verbum in an exclusively notional sense reveal how Thomas developed a true Trinitarian epistemology as areflection of his Trinitarian ontology.
Epistemologia teologiczna Tomasza z Akwinu została przedstawiona jako odpowiedź na aporię klasycznej myśli metafizycznej, która potwierdzała relacyjność episteme, ale zaprzeczała Pierwszej Zasadzie. Droga, która prowadziła poprzez przyczyny do przyczyny ostatecznej, pozostawała bez fundamentu. W przeciwieństwie do tego, ontologia trynitarna rozwinięta przez Ojców Kościoła pozwoliła Akwinowi na uznanie fundamentu episteme wraz zjego relacyjnością w immanentnej relacji Boga Trójjedynego. Wynika to z ponownego odczytania Jana Damasceńskiego i z tego, że Tomasz – w przeciwieństwie do tego, co działo się w myśli Boecjusza i Ryszarda od św. Wiktora – zmienił pojęcie osoby tak, aby mogło być zastosowane zarówno do człowieka, jak i do Boga. Już sama analiza aktu wiary, a także ponowne odczytanie imienia Verbum w wyłącznym sensie pojęciowym ujawniają, jak Tomasz rozwinął prawdziwą trynitarną epistemologię jako odzwierciedlenie swojej trynitarnej ontologii

Źródło:

Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2020, 28, 1; 85-108
2544-6460

Pojawia się w:

Wrocławski Przegląd Teologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Rozumienie w psychopatologii i epistemologii zaangażowania

Autorzy:

Kapusta, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/643920.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

philosophy of psychiatry
phenomenology
psychopathology
mental illness
engaged epistemology
filozofia psychiatrii
fenomenologia
psychopatologia
choroba psychiczna
epistemologia zaangażowania

Opis:

Es fehlt
The article outlines the problem of understanding mental disorders and the proposed distinctions significant in terms of all research done in the context of the philosophy of psychiatry. Inspired by the phenomenological and hermeneutic approach, engaged epistemo-logy is presented as a tool which helps to reveal the significant aspects of mental illness and psychopathology. By revealing the embodiment and the deep relation between the body and the outside world, engaged epistemology allows for a description of the dimensions of psychotic experience, as well as a more in-depth analysis of particular psychopathologies (and the related disorders of identity, lack of sense of reality and problems in relations with others). Scientists studying the phenomenological tradition made efforts to reliably describe the subjective experience of patients, and to critically evaluate the scientific ability to study illnesses. The hermeneutical critique of psychiatry, in turn, resorts to revealing its socio-cultural background which determines the horizon for objective, scientific, clinical research.
Artykuł podejmuje problem rozumienia zaburzeń psychicznych oraz odwołuje się do szeregu dystynkcji czynionych w kontekście filozofii psychiatrii. Epistemologia zaangażowania inspirowana przez fenomenologiczne i hermeneutyczne podejścia stanowi narzędzie odkrywające znaczące aspekty choroby umysłu i psychopatologii. Poprzez ujawnienie ucieleśnienia oraz głębokich relacji między ciałem i światem zewnętrznym epistemologia zaangażowania pozwala opisać istotne wymiary psychotycznego doświadczenia oraz dokonać głębszych analiz poszczególnych psychopatologii (zaburzeń tożsamości, braku poczucia realności i problemów w relacji z innymi). Badanie tradycji fenomenologicznej wiąże się z wysiłkiem wiarygodnego opisu subiektywnych doświadczeń pacjentów i krytycznej oceny naukowych możliwości badań zaburzeń. Hermeneutyka krytyka psychiatrii ujawnia jej społeczno-kulturowe podstawy, które określają społeczno kulturowe tło dla  zobiektywizowanych, naukowych badań klinicznych.

Źródło:

Kultura i Wartości; 2013, 8
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Co zostało z idei jedności geografii?
What happened to the idea of the unity of geography?

Autorzy:

Wilczyński, Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/471551.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Wacław Nałkowski
geografia
idea jedności geografii
tożsamość geografii
epistemologia Kanta
the idea of the unity of geography

Opis:

Trying to analyze and assess particular scientific, educational and philosophical concepts of Wacław Nałkowski, one should not lose sight of what is his greatest achievement, what was his main concern and care throughout all his scientific career. It is the idea of geography as an autonomous and coherent science, covering the whole of reality that is perceived and experienced in the course of the everyday life. Among the contemporary Polish geographical circles there are very limited number of scholars who are inclined to understand and accept this fairly simple idea. It was demonstrated thanks to the current debate conducted in the pages of Polish scientific journals, and especially the polemics between Jerzy Bański and Zbigniew Rykiel. Understanding of some key notions by particular disputants showed to be so different, that it prevents effective agreement. In spite of that, they both seem to suggest that the idea of the unity of geography is harmful and should be abandoned. Like the most of geographers, they see no need for the unity of geography, or set their hope for its reintegration on unifying of human and physical geographies. The article presents the arguments in the light of which such position must be recognized incorrect mainly due to the fact, that the disputants utilize the elements of colloquial speech instead of the exact philosophical meaning of such terms like the unity and identity (with reference to geography of course). Therefore, the conclusion tells that the idea of disintegration geography synonymous with its liquidation is definitely premature in the face of the great potential contained in the classical geographical concepts, represented also by Wacław Nalkowski.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2011, 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii; 135-146
2084-5456

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

On practical disciplines and their methodology
O naukach praktycznych i ich metodologii

Autorzy:

Gasparski, Wojciech W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/577297.pdf

Data publikacji:

2017-07

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

design
Kotarbiński
methodology of practical sciences
pragmatic epistemology
science studies
projektowanie
metodologia nauk praktycznych
epistemologia pragmatyczna
naukoznawstwo

Opis:

Science studies as a pragmatic epistemology is, from the methodological perspective, a practical discipline, for which design is the characteristic feature. The Tadeusz Kotarbiński approach of the issue is reviewed in the paper.
Naukoznawstwo jako epistemologia pragmatyczna, jest z metodologicznej perspektywy dyscypliną praktyczna, której wyróżnikiem jest projektowanie. W artykule przypomniano ujęcie zagadnienia przez Tadeusza Kotarbińskiego.

Źródło:

Zagadnienia Naukoznawstwa; 2017, 53, 2(212); 129-134
0044-1619

Pojawia się w:

Zagadnienia Naukoznawstwa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Elements of mathematical epistemology - elements of the philosophy of teaching mathematics

Autorzy:

Pawlak, R. J.
Korczak-Kubiak, E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/121913.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

edukacja matematyczna
epistemologia matematyczna
filozofia matematyki
nauczanie matematyki
mathematical education
mathematical epistemology
philosophy of mathematics
teaching mathematics

Opis:

In the paper we present the main idea of the concept which we have called confrontational concept of mathematical epistemology. We refer it to philosophy of mathematics (in the context of epistemology of research) as well as to didactic problems (in the context of teacher preparation). Although we tried not to involve our discussion directly with any existing concepts of the philosophy of mathematics, however, in the paper one can notice some elements of modern formalism as well as Lakatos quasi-empiricism or a modern approach to structuralism.

Źródło:

Scientific Issues of Jan Długosz University in Częstochowa. Mathematics; 2014, 19; 11-24
2450-9302

Pojawia się w:

Scientific Issues of Jan Długosz University in Częstochowa. Mathematics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Fotograficzny kościół zapośredniczenia. Rozważania o relacji człowieka ze światem
The Photographic Church of Mediation. Reflections on the Relation between Man and the World

Autorzy:

Dziewit, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181930.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

fotografia
aparat fotograficzny
aparat numinotyczny
myślenie symboliczne
epistemologia
podmiotowość
photography
camera
numinotic camera
epistemology
subjectivity
symbolic thinking

Opis:

Punktem wyjścia do rozważań jest przekonanie o tym, że na pewnym ogólnym, w pewien sposób zmetaforyzowanym poziomie, da się przedstawić relację człowieka ze światem poprzez analizę i interpretację cielesnych praktyk zakorzenionych w materialnym charakterze swego rodzaju narzędzi kulturowych, które pośredniczą w poznaniu świata przez człowieka i tę relację również ustanawiają. Celem tekstu jest przedstawienie koncepcji wpływu kształtu aparatów fotograficznych na wykształcenie się myślenia podmiotowego w XIX wieku, a następnie interpretacja wpływu fotografii na człowieka współczesnego, co w efekcie prowadzi do ponownego ustanawiania zbiorowości. Kontekstem i podłożem interpretacyjnym do tego będą rozważania o średniowiecznej symbolice kościołów, traktowanych tutaj jako aparaty numinotyczne.
The article’s point of departure is the assumption that at a general, somewhat metaphorical level, it is possible to present the relationship between man and the world through the analysis and interpretation of bodily practices, resulting from the material character of intermediaries, cultural tools mediating human cognition of the world and re-establishing the relationship between man and this world. If the material character of the mediator is significant, the question can also be asked as to the extent to which the design and shape of the mediator will influence the shape of this relationship. The aim of the text is to put forward a thesis on the influence of the shape of photographic cameras on the development of subjective thinking in the 19th century and then on the contemporary re-establishment of the community. The context and basis for this interpretation will be the medieval symbolism of churches, treated here as numinotic cameras.

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2020, 41; 33-48
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Doświadczenie weredyczne i niepodważalność racji w dysjunktywizmie epistemologicznym Johna McDowella
The Veridical Experience and the Indefeasible Reasons in John McDowell’s Epistemological Disjunctivism

Autorzy:

Bochen, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31231855.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

John McDowell
Disjunktivismus
Wahrnehmung
Erkenntnistheorie
veredische Erfahrung
disjunctivism
perception
epistemology
veridical experience
dysjunktywizm
percepcja
epistemologia
doświadczenie weredyczne

Opis:

Dysjunktywizm epistemologiczny McDowella opiera się na tezie o odmiennym statusie epistemicznym doświadczeń weredycznych i nieweredycznych. Niektóre doświadczenia weredyczne mogą bowiem stanowić przypadek manifestowania się tego, że x jest F – McDowell uważa, że w takiej sytuacji podmiot dysponuje niepodważalną racją dla przekonania o tym, że x jest F ma miejsce. W krytycznej części artykułu pokazuję, że tak rozumiane doświadczenie nie może dostarczyć podmiotowi niepodważalnej racji, ponieważ identyfikacja doświadczenia jako manifestowania się tego, że jest F jest zdolnością zawodną. W ostatniej części artykułu wskazuję, że możemy przyjąć koncepcję uzasadnienia percepcyjnego bez potrzeby przyjmowania idei niepodważalności racji.
McDowells epistemologischer Disjunktivismus basiert auf der These vom unterschiedlichen epistemischen Status von veredischen und nicht-veredischen Erfahrungen. Einige veredische Erfahrungen können einen Fall von Manifestation darstellen, dass x F ist – McDowell glaubt, dass das Subjekt in einer solchen Situation einen unanfechtbaren Grund für den Glauben hat, dass x F ist. Im kritischen Teil des Artikels zeige ich, dass die auf diese Weise verstandene Erfahrung dem Subjekt kein unbestreitbares Recht verleihen kann, weil die Identifizierung von Erfahrung als Manifestation des F-Seins eine unzuverlässige Fähigkeit ist. Im letzten Teil des Artikels weise ich darauf hin, dass wir das Konzept der Wahrnehmungsrechtfertigung übernehmen können, ohne die Idee der Unanfechtbarkeit von Gründen akzeptieren zu müssen.
McDowell’s epistemological disjunctivism is based on the thesis that veridical and non-veridical experiences have a different epistemic status. Some veridical experiences may be a case of the manifestation that x is F ― McDowell believes that in such a case, the subject has an indefeasible reason for believing that x is F takes place. In the critical part of the article, I show that experience understood in this way cannot provide the subject with an indefeasible reason, since the identification of experience as the case of the manifestation that F is x, is a fallible ability. In the last part of the article, I show that we can accept the concept of perceptual justification without the need to accept the idea of the indefeasibility of reasons.

Źródło:

Kultura i Wartości; 2022, 34; 183-207
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Archaeology of Cognitive Science: Michel Foucault’s Model of the Cognitive Revolution
ARCHEOLOGIA KOGNITYWISTYKI — MICHELA FOUCAULTA MODEL REWOLUCJI KOGNITYWNEJ

Autorzy:

HETMAŃSKI, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488266.pdf

Data publikacji:

2018-09-28

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

archeologia wiedzy
kognitywistyka
epistemologia
wiedza
dyscyplina naukowa
Michel Foucault
archaeology of knowledge
cognitive science
epistemology
knowledge
science discipline

Opis:

The article presents an epistemological and partially methodological analysis of cognitive science as a scientific discipline, created as a result of the transformations that took place in the philosophical and psychological concepts of the mind and cognition, which were carried out with the aid of tools and methods of modelling as well as through simulating human cognitive processes and consciousness. In order to describe this interdisciplinary (transdisciplinary) science, and its positions, as well as the stages and directions of its development, it makes use of the epistemological model formulated by Michel Foucault, in which he draws attention to social, ideological and technological conditions of scientific knowledge (episteme). The opinions of the leading creators and critics of cognitive science, such as George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden and José Luis Bermúdez are referenced to and analyzed with the use of this model. The article shows the epistemologically and methodologically divergent status of cognitive science, as well as its cognitive and institutional conditions and challenges, which stand before it after half a century of intensive development.
W artykule przeprowadzono epistemologiczną i częściowo metodologiczną analizę kognitywistyki (cognitive science) jako dyscypliny naukowej, która powstała wskutek przeobrażeń w filozoficznych i psychologicznych koncepcjach umysłu i poznania poprzez zastosowanie w nich narzędzi i metod modelowania oraz symulacji ludzkich procesów poznawczych i świadomości. Do opisu powstania tej interdyscyplinarnej (transdyscyplinarnej) nauki, jej etapów, stanowisk i kierunków rozwoju przyjmuje się model epistemologiczny sformułowany przez Michela Foucaulta, w którym zwraca on uwagę na społeczne, ideologiczne i technologiczne uwarunkowania wiedzy naukowej (episteme). Dzięki niemu referowane i analizowane są opinie o kognitywistyce takich czołowych jej twórców i krytyków, jak George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden i José Luis Bermúdez. Ukazany został zróżnicowany epistemologiczno-metodologiczny status kognitywistyki (cognitive science), jak też jej poznawcze i instytucjonalne uwarunkowania oraz wyzwania, przed którymi stoi po półwieczu intensywnego rozwoju.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 3; 7-32
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Czy po religii, nauce i filozofii tylko sztuka może nas zbawić? Soteriologia Richarda Rorty’ego
После религии, науки и философии спасти нас может только искусство? Сотериология Ричарда Ротриего
Can Only Art Save Us After Religion, Science and Philosophy? Soteriology of Richard Rorty

Autorzy:

Mordka, Cezary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497169.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich

Tematy:

epistemologia
ironizm
postmodernizm
pragmatyzm
prawda
religia
эпистемология
иронизм
постмодернизм
прагматизм
истина
религия
epistemology
ironism
postmodernism
pragmatism
truth
religion

Opis:

В статье автор представляет новое решение, предложенное Р. Ротри, проблемы, касающейся признания законными человеческих убеждений о мире вместе с возможностью достижения своеобразного спасения. Спасение предлагала религия, потом философия, а затем наука. Ротри критикует все эти попытки, утверждая, что они опираются на ошибку круга в аргументации. Он предлагает радикально бросить старую перспективу путем «отвержения лестницы», т.е. уровня знаний в пользу попыток самотворения, целью которых является не быть копией чего-то или кого-то другого.
In the paper the author presents R. Rorty’s new solution to the problem of validation of human believes and the possibility of obtaining a sort of salvation. Salvation was offered by religion, then philosophy and science. Rorty criticizes all of those efforts, because of the error in reasoning. And then proposes radical rejecting the old perspective (“pushing off the ladder”) with its zone of knowledge, and accepts instead the imperative of autocreation instead that is the demand of not being a copy of anyone or anything.

Źródło:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2016, 16; 39-53
1642-1248

Pojawia się w:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Czym jest zmysł geograficzny?
What is a geographical sense?

Autorzy:

Wilczyński, Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/471683.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Wacław Nałkowski
sens geograficzny
geografia
syntezy wiedzy
znajomość psychologii
epistemologia
geographical sense
geography
synthesis of knowledge
psychology
epistemology

Opis:

„Geographical sense” is one of the original ideas of Wacław Nałkowski. He defined it as oneof the characteristics of human perception and thinking, which manifests itself in such a way, that the whole variety of human experience is transformed in the act of perception to shape the overall, general and comprehensive situations or figures. It is a process based on a spontaneous, unconscious selection of incoming sensory data and its evaluation, interpretation and synthesizing, to create the picture of a whole (germ. Gestalt). This process was examined and described by psychologists in the twentieth century. According to Nałkowski, if this holistic perception and valuation refers to geographic features such as places, regions or landscapes, it can be called „geographical sense”. This specific human capacity Nałkowski defined only in one of his latest publications, but its influence on his work seems to be evident already in first editions of his textbooks. The article presents the relationship between the concept of „geographical sense” and the idea of the unity of geography, which seems to be the most important in all Nałkowski’s geographical works. Moreover, the author showed some similar concepts which appeared in the history of geographical thought. „Geographical sense” is compared with the „Excellency of Geography” formulated by Bernhard Varenius, the „spiritual synthesis” by Wincenty Pol, the „geographical thinking” concept of Mikołaj Barański, and particularly, with David Lowenthal’s „geographical epistemology”. The particular attention was paid to the interpretation of „geographical sense” in terms of psychology and cognitive science (J. Piaget and J. Bruner), and also in terms of Kantian epistemology. The article is also a reference to contemporary philosophical concept referred to as the „Basic Furniture of Mind Hypothesis”.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2011, 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii; 98-109
2084-5456

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Od mistycznej intuicji św. Franciszka do kontuicji św. Bonawentury
From Mystical Intuition of Saint Francis towards Saint Bonaventure’s Contuition

Autorzy:

Łopat, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571282.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

mistyka
kontuicja
poznanie Boga
współczesna epistemologia
wartościowe poznanie
mysticism
contuition
cognition of God
contemporary epistemology
cognition of value

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, w jaki sposób św. Bonawentura z Bagnoregio próbował wyjaśnić intuicję mistyczną św. Franciszka z Asyżu. Bonawentura, jako profesor Uniwersytetu Paryskiego, zastosował do wyjaśnienia mistycznej intuicji św. Franciszka następujące teorie: teorię egzemplaryzmu, teorię zmysłów duchowych oraz swoją własną teorię tzw. kontuicji. Po zaprezentowaniu bonawenturiańskiej koncepcji kontuicji podane zostały wybrane współczesne interpretacje tejże teorii kontuicji, by następnie podać: ocenę kontuicji w świetle współczesnej filozofii poznania w nauczaniu wybranych autorów. Bonawenturiańska kontuicja jest dzisiaj niedocenianym zagadnieniem poznawczym w zakresie teorii poznania Boga.
This article aims to present how Saint Bonaventure of Bagnoregio approached the mystical intuition of Saint Francis of Assisi. As a professor of the University of Paris, in order to explain the mystical intuition of Saint Francis, Bonaventure used the following theories: the exemplarism theory, the theory of spiritual senses, and his own theory of contuition. The article outlines Bonaventure’s concept of contuition as well as chosen contemporary interpretations of the theory, and then proceeds to evaluate contuition in the light of contemporary philosophy of cognition in the teachings of selected authors. Bonaventure’s contuition is a much underrated concept in the cognition of God theory.

Źródło:

Polonia Sacra; 2019, 23, 2(56); 37-60
1428-5673

Pojawia się w:

Polonia Sacra

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Rzecz o fundamentalnym wyborze pomiędzy realizmem a idealizmem w tworzeniu adekwatnej koncepcji wychowania
The Issue of Fundamental Choice between Realism and Idealism in Creating an Appropriate Concept of Upbringing

Autorzy:

Sztaba, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1811432.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

wychowanie
filozofia
przyczyny
realizm
idealizm
ontologia
epistemologia
antropologia
aksjologia
upbringing
philosophy
causes
realism
idealism
ontology
epistemology
anthropology
axiology

Opis:

Nie zrozumiemy do końca sytuacji wychowania dziś, jego dróg i bezdroży, jeśli nie odwołamy się do filozofii, pamiętając o jej związkach z pedagogiką, wpisanych na trwałe w horyzonty myśli europejskiej. Od początku filozoficznego myślenia widoczne są dwie przeciwstawne tradycje filozoficzne: realizm i idealizm. Mają one odmienną ontologię, epistemologię, antropologię i aksjologię, które stanowią założenia (fundament) konkretnej pedagogiki, kierunku pedagogicznego czy też koncepcji wychowania. W niniejszym artykule przyglądamy się realizmowi i idealizmowi w kontekście ich wpływu na wychowanie, zaznaczając jednocześnie wynikające z tego konsekwencje. Poczyniona w artykule analiza pozwala stwierdzić, że prawdziwa droga wychowania związana jest z realizmem, zaś idealizm sprowadza wychowanie, jak i samą pedagogikę, na bezdroża.
We do not understand fully the situation of upbringing, its roads and roadless tracts, unless we invoke to the philosophy, remembering about its relations with pedagogy placed permanently in the horizons of the European thoughts. Since the beginning of philosophical thinking, there are noticeable two opposing philosophical traditions: realism and idealism. They have different ontology, epistemology, anthropology and axiology which determine the principles (the basis) of the specific pedagogy, the trend of pedagogy or the concept of upbringing. In the following article, we examine realism and idealism in the context of their influence on upbringing, indicating at the same time the consequences arising from it. The analysis, which has been conducted in the article, let us state that the true way of upbringing is connected with realism whereas idealism leads upbringing, as well as the pedagogy itself, astray.

Źródło:

Roczniki Pedagogiczne; 2015, 7(43), 1; 27-45
2080-850X

Pojawia się w:

Roczniki Pedagogiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Podmiot logopedii. Szkic metodologiczny
The Subject of Speech Therapy. Methodological Sketch

Autorzy:

Michalik, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1943729.pdf

Data publikacji:

2021-11-17

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Logopedyczne

Tematy:

metalogopedia
epistemologia logopedyczna
logopedyczny podmiot epistemologiczny
logopedyczny podmiot transcendentalny
metalogopedics
logopedic epistemology
logopedic epistemological subject
logopedic transcendental subject

Opis:

W artykule dokonano deskrypcji podmiotu logopedii jako kategorii przeprowadzającej procesy poznawcze, czyli będącej wytwórcą wiedzy logopedycznej. Interpretując tytułową kategorię głównie w duchu internalizmu, z jego weryfikacjonizmem, falsyfikacjonizmem, racjonalnością, skupieniem uwagi na czystych faktach, ale i poznawczym radykalizmem, skłonnością do polaryzacji stanowisk, podmiot logopedii należący do porządku nauki postrzegano z perspektywy metalogopedii, czyli z poziomu metanauki. Szczegółowe interpretacje były dokonywane w duchu socjologii wiedzy, epistemologii Kanta i neokantystów oraz metalingwistyki. Kontekstem dla nich było potoczne, wywodzące się z poziomu praktyki logopedycznej, rozumienie podmiotu logopedii.
The paper focuses on describing speech therapy as a category conducting cognitive processes, that is the one which leads to gaining logopedic knowledge. By interpreting the title category in the spirit of internalism, including its verificationism, falsificationism, rationalism, focusing attention on pure facts, but also cognitive radicalism, tendency towards polarising approaches, the subject of speech therapy, which belongs to the order of science, was perceived from metalogopedic perspective, or the level of metascience. Detailed interpretations were made in the spirit of sociology of knowledge, Kant’s epistemology, Neo-Kantists and metalinguistics. The context for them was a colloquial understanding of the subject of speech therapy, derived from the level of logopedic practice.

Źródło:

Logopedia; 2021, 50, 1; 11-29
0459-6935

Pojawia się w:

Logopedia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte
Testimonial Knowledge and Implicit Reasoning

Autorzy:

Gałecki, Sebastian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31233179.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

faith
reasoning
first principles
epistemology
Jacek Wojtysiak
John Henry Newman
wiara
rozumowanie
pierwsze zasady
epistemologia
Juhn Henry Newman

Opis:

Problem ukrytości Boga staje się coraz częściej dyskutowanym tematem filozoficznym. W swoim artykule chciałbym zająć się kwestią nazwaną przez Jacka Wojtysiaka (w jego książce Między jawnością a ukryciem) (Wojtysiak 2023) „wiedzą testymonialną” i powiązać ją z Newmanowską koncepcją rozumowania implikatywnego. Odróżnienie od siebie dwóch rodzajów rozumowania — jednego spontanicznego, praktycznego, znajdującego swoje zastosowanie m.in. w obszarze wiary i moralności, oraz drugiego krytycznego, analitycznego i retrospektywnego, używanego w nauce, a także w filozofii i teologii – wydaje mi się kluczowe dla zrozumienia obserwowalnej ukrytości Boga.
The problem of the hiddenness of God is becoming an increasingly discussed philosophical topic. In my article, I would like to deal with the issue called by Jacek Wojtysiak (in his book Między jawnością a ukryciem [Between Hiddenness and Openness]) (Wojtysiak 2023) “testimonial knowledge” and connect it with Newman’s concept of implicit reasoning. Distinguishing between two types of reasoning — one spontaneous, practical, applicable to in the area of faith and morality, and the other: critical, analytical and retrospective, used in science, as well as in philosophy and theology — seems crucial to understanding the factual God’s hiddenness.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 199-213
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Metalepsa – trop tłumaczy
Metalepsis: Translators’ Trope

Autorzy:

Orska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407701.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

metalepsa
retoryka i epistemologia
narratologia
dekonstrukcja
Harold Bloom
Paul de Man
metalepsis
rhetoric and epistemology
narrative theory
deconstruction

Opis:

Metalepsa to trop w tradycyjnej retoryce na polskim gruncie najczęściej wyłączany z grupy najbardziej znaczących zabiegów, ze względu na swoje funkcje podporządkowywany metonimii. W polskim literaturoznawstwie był najczęściej omawiany z punktu widzenia teorii narratywistycznych, podążających śladem Gérarda Genette’a, znajdujących doskonałe uzasadnienie w eksperymentach postmodernistycznej prozy. Ten artykuł uzupełnia rekapitulację francuskiej linii dyskusji o metalepsie o wątek amerykańskiej, poetycko-filozoficznej debaty o relacjach retoryki, poetyki i epistemologii, która to debata w latach siedemdziesiątych XX w., przez Paula de Mana podążającego za retoryką Friedricha Nietzschego, przyczyniła się do wypracowania krytycznoliterackiego stanowiska Harolda Blooma, znanego z Lęku przed wpływem.
In the context of Polish literary studies research on rhetoric, methalepsis is the least acknowledged among the most significant rhetorical devices subordinated to metonymy due to its poetical functions. The trope has recently become a part of the methodological analysis in the wake of the discussions on Gérard Genette’s narrative theories well-founded in the experiments performed in postmodern prose. This paper is meant to complement the existing recapitulation of French statements in the debate on metalepsis with the concepts developed and debated on by American circles. This philosophical and poetical polemic on the interrelations of rhetoric, poetics, and epistemology carried out in the 1970s by Paul de Man, who followed the rhetoric of Nietzsche, had a major impact on Harold Bloom’s approach to modern poetry which he reflected in his literary criticism theory The Anxiety of Influence.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 33-47
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

„Immediacy of Experience Principle” z plemienia Pirahã jako możliwa powszechna podstawa epistemologii
“Immediacy of Experience Principle” from the Pirahã tribe as a possible universal basis for epistemology

Autorzy:

Petryszak, Karol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28762662.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Pirahã
zasada bezpośredniości doświadczenia
epistemologia
poziomy abstrakcji
etnofilozofia
the immediacy of experience principle
epistemology
levels of abstraction
ethnophilosophy

Opis:

Szeroko opisane przez Daniela Everetta plemię Pirahã pozwala na odniesienie kierującej zachowaniem jego członków zasady bezpośredniości doświadczenia do szerszego kontekstu epistemologicznego. W artykule poza przedstawieniem samej zasady bezpośredniości doświadczenia uzasadniono, dlaczego stanowi ona ostatecznie podstawę każdej epistemologii – choć w różnym stopniu wpływa na późniejsze rozwiązania epistemologiczne. Sformułowano również postulat opracowania „poziomów abstrakcji”, co pozwoliłoby na prowadzenie dalszych badań pod kątem choćby rzeczywistego istnienia desygnatów danych tzw. pojęć abstrakcyjnych.
Daniel Everett’s extensive description of the Pirahã tribe allows us to relate the immediacy of experience principle guiding the behavior of its members to a broader epistemological context. In the article, in addition to presenting the principle of the immediacy of experience itself, I argue that it ultimately forms the basis of any epistemology – though it influences subsequent epistemological solutions to varying degrees. The paper also presents the important need to elaborate “levels of abstraction,” which would allow for further research in terms of at least the actual existence of the designations of given so-called abstract concepts.

Źródło:

Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 23-38
0867-8308

Pojawia się w:

Logos i Ethos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

El cambio en la ontología y epistemología de la ciencia de relaciones internacionales

Autorzy:

Pietraś, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/683126.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

ciencia de las relaciones internacionales, ontología y epistemología de las relaciones internacionales, cambio, orden internacional westfaliano y westfaliano tardío

Opis:

El objetivo de este artículo es analizar la relación entre el cambio de la realidad internacional y la adecuación de la respuesta a este cambio de parte de las existentes escuelas de pensamiento sobre las relaciones internacionales. Así pues, se trata de la relación entre la ontología y la epistemología de la ciencia de las relaciones internacionales. Se ha asumido que el cambio es una característica de la realidad internacional, y la lógica de este cambio, en el actual proceso de globalización, es definida por la transición del orden internacional westfaliano hacia el orden westfaliano tardío. Sin embargo, la mayoría de las escuelas de pensamiento que desarrollaron la epistemología de la ciencia de relaciones internacionales fueron creadas bajo el orden internacional westfaliano. ¿Son capaces entonces de explicar o interpretar esta cambiada y cambiante realidad internacional? Para los objetivos que plantea este análisis, se tomaron dos supuestos. Primero, la dinámica y cambiante realidad internacional, siendo el objeto de estudio de la ciencia de relaciones internacionales, es una variable que condiciona el desarrollo del pensamiento teórico. Es decir, se ha asumido que el cambio ocurrido en la esfera ontológica condiciona la esfera epistemológica. Segundo, se ha reconocido que la ciencia de las relaciones internacionales ha entrado en un período de cambio tanto del objeto de estudio como de las herramientas científicas. Se considera que los rasgos esenciales de la realidad westfaliana tardía son el pluralismo y el carácter híbrido del ámbito subjetivo y objetivo, así como también la creciente complejidad del entorno internacional. Por lo tanto, el propósito de este trabajo es analizar la influencia del cambio de la realidad internacional, la cual es el objeto de estudio, sobre los enfoques teóricos. En el sentido metodológico, el cambio en las relaciones internacionales es tratado como una variable independiente, mientras que el cambio en la teoría de las relaciones internacionales es considerado como una variable dependiente. En el artículo se ha verificado la hipótesis según la cual con el carácter pluralista e híbrido del entorno internacional westfaliano tardío corresponde el pluralismo y el eclecticismo de los enfoques teóricos, los cuales se han convertido en „una caja de herramientas”.ABSTRACT The purpose of this article is to analyze the relation between the change of international reality and the adequacy of the response to this change within the existing schools of thought on international relations. Hence, it is the issue of the relation between ontology and epistemology of the science of international relations. It has been assumed that the change is a characteristic feature of international reality, and the logic of this change, under the ongoing globalization processes, is defined by the transition from the Westphalian to late-Westphalian international system. However, most schools of thought which developed the epistemology of the science on international relations were created under the Westphalian international system. The question thus arises as to whether these schools of thought are able to explain and interpret this changed and changing international reality. For the purposes of the analysis, two assumptions have been made. Firstly, that the dynamic and changing international reality, being the object of the study of the science of international relations, is a variable which determines the development of the theoretical framework. In other words, it has been assumed that the change in ontology determines the change in the epistemological sphere. Secondly, it has been recognized that the science of international relations has entered a period of change of the object of study as well as of the scientific tools. It is assumed that the essential features of the late-Westphalian reality are pluralism and hybrid nature of the subject and object scope as well as the increasing complexity of the international milieu. Therefore, the aim of this work is to analyze the influence of change of international reality, which is the object of study, on the theoretical approach. From the methodological standpoint, the change of international relations is considered an independent variable, whereas the change in the theory of the international relations is a dependent variable. The author verifies the hypothesis according to which the pluralist and hybrid character of the late-Westphalian international environment is reflected in the pluralism and eclecticism of theoretical approaches, converted into a “toolbox”.

Źródło:

Anuario Latinoamericano – Ciencias Políticas y Relaciones Internacionales; 2017, 5
2449-8483
2392-0343

Pojawia się w:

Anuario Latinoamericano – Ciencias Políticas y Relaciones Internacionales

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Komunikacja: natura i kultura
Communication: Nature and Culture

Autorzy:

Pleszczyński, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2012845.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

„Trzecia kultura”
komunikacja
informacja
filozofia przyrody
epistemologia
holizm
“the Third Culture”
communication
information
philosophy of nature
epistemology
evolution
holism

Opis:

The paper concerns the inseparable, in my opinion, connection between communication and the philosophy of nature. Studies on communication, which are growing expansively, neglect, to a bigger or lesser degree, its biological dimension. Instead, they focus on the cultural, sociological, and political aspects. Furthermore, philosophers are relatively rarely concerned with communication, since they treat it, not without good reasons, as one of many cognitive processes. Problems of communication are almost entirely non-existent in the philosophy of nature, too. Admittedly, the situation is slowly changing. More and more scholars and philosophers recognizing that in the research practice the problems of philosophy and science are intertwined notice the relevance of the issues of communication and communicating. However, the research on communication is still dominated by humanists, who either neglect or completely ignore its biological component. In the article I try to show that communication is an ideal object of common research for scientists and humanists, as well as philosophers and philosophers of nature. Communication is an ontologically complex being containing the biological and cultural component. Omitting either of these components leads to a one-sided, and thus false, view on communication.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 257-276
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Fotografia w filmie „Powiększenie” Michelangelo Antonioniego
Photography in the film „Blowup” by Michelangelo Antonini

Autorzy:

Ziółkowska-Kurczuk, Natasza

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046354.pdf

Data publikacji:

2020-10-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Michelangelo Antonioni
autotematyzm
epistemologia
fotografia
metafora
obraz
„powiększenie”
voyeuryzm
„ Blow up”
epistemology
mise en abyme
metaphor
picture
photography
voyeurism

Opis:

Artykuł traktuje o filmie „Powiększenie” Michelangelo Antonioniego, arcydzieła kina autorskiego, którego scenariusz oparty został na opowiadaniu Julio Cortazara. Ten niemal klasyczny film ma charakter autotematyczny i podejmuje problem poznania świata przez obraz, a szczególnie poprzez fotografię. Odnosi się również do problemu kreacji w świecie popkultury. Jest jednak przede wszystkim metaforycznym dyskursem na temat bycia człowieka w świecie. Autorka podejmuje analizę filmu, w kontekście fotografii, która stanowi fabularną i estetyczną materię, a zarazem pozwala podjąć uniwersalne rozważania.
The article deals with „Blowup” movie by Michelangelo Antonioni, a masterpiece of the auteur cinema, which script is based on the short story of Julio Cortazar. This almost classic movie has autothematic character and takes up the problem of getting to know the world through image, and especially through photograph. It also refers to the problem of creation in the pop culture world. However, above all it is a metaphorical discourse about being human in the world. The author of article undertakes analysis of film in the context of photography, which is a fictional and aesthetic base and also allows to make universal considerations.

Źródło:

Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 387-398
0044-4405
2543-9715

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem
Historicizing science or how the new comes into the world. A conversation with Hans-Jörg Rheinberger

Autorzy:

SURMAN, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520416.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Umiejętności

Tematy:

epistemologia historyczna
historia nauki
systemy eksperymentalne
polityka naukowa
interdyscyplinarność
historical epistemology
history of science
experimental systems
science policy
interdisciplinarity

Opis:

Rozmowa toczy się wokół tematyki epistemologii historycznej jako jednej z gałęzi historii nauki, rozwijanej w znacznym stopniu pod wpływem Hansa-Jörga Rheinbergera i jego zespołu z Instytutu Historii Nauki im. Maxa Plancka w Berlinie. Oprócz idei epistemologii historycznej, dyskusja dotyczy miejsca tej dyscypliny wśród nauk historycznych i jej wpływu zarówno na politykę naukową, jak i zagadnienie eksperymentu jako podstawowej jednostki nauki.
The conversation revolves around the historical epistemology as a special branch of the history of science, which has been largely influenced by Hans-Jörg Rheinberger and his team at the Max Planck Institute for the History of Science in Berlin. Apart from the discussion of the idea of historical epistemology, its position among the historical disciplines and the implications it has for science policy, what is also considered is experiment as a basic unit of science.

Źródło:

Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 291-306
1731-6715

Pojawia się w:

Prace Komisji Historii Nauki PAU

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Problem syntetyczności sądów a priori w ujęciu Hermanna Lotzego

Autorzy:

Hanuszkiewicz, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/437087.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii

Tematy:

Immanuel Kant
Hermann Lotze
sądy syntetyczne a priori
sens intencjonalny
epistemologia
teoria poznania
synthetic
a priori judgments
intentional sense

Opis:

Prezentowany artykuł porównuje Kanta i Lotzego koncepcję sądów syntetycznych a priori. Celem Lotzego jest odnowienie rozwiązań Kantowskich, co zostaje osiągnięte dzięki wprowadzeniu dystynkcji pomiędzy analityczną (identyczną) treścią, a syntetyczną formą tych sądów, które Kant uznał za syntetyczne. Dystynkcja ta umożliwia stworzenie koncepcji intencjonalnego sensu mającej duży wpływ na Fregego i Husserla

Źródło:

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 363-375
2083-6635
2084-1043

Pojawia się w:

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Knowledge of Language and a Radical Scepticism
Znajomość języka a radykalny sceptycyzm

Autorzy:

Čanal, Tomáš

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/41186937.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Tematy:

Cartesian doubt
certainty
Descartes
epistemology
Evil Deceiver
knowledge
scepticism
Wittgenstein
wątpienie kartezjańskie
pewność
Kartezjusz
epistemologia
zły zwodziciel
wiedza
sceptyzm

Opis:

Według Kartezjusza, możliwe jest skuteczne zwątpienie we wszystkie aspekty świata zewnętrznego, poza językiem. Według Wittgensteina, zwątpienie w cały świat zewnętrzny z wyjątkiem języka nie jest niczym więcej niż zwątpieniem w świat wewnętrzny włącznie z językiem. Dlaczego? Otóż żaden użytkownik języka nie jest bardziej pewny znaczenia swoich słów, niż pewny jest bytów zewnętrznych, które uważa za niepodważalne (np. że ma dwie ręce i dwie nogi). Bez tego powiązania konstytutywnego, nie byłoby komunikacji sensu definitywnego. Wittgenstein sugeruje, że kiedy autor „Medytacji o pierwszej filozofii” przyjmuje hipotezę „złośliwego demona”, odnosimy tylko wrażenie, jakobyśmy mieli do czynienia z językiem (albo czytali tekst). W istocie mamy do czynienia z symptomami nieco innego zjawiska. Celem tej pracy jest zbadanie Wittgensteinowskiej krytyki możliwości przyjęcia tak radykalnie sceptycznego stanowiska.
According to Descartes, it is possible to doubt successfully that there is external world, all around us, yet still to have language, in place, without any complication. According to Wittgenstein, to doubt everything about the external world except language means nothing more than to doubt everything about the external world including language. Why? No speaker is more certain about the meaning of his words than about the external things he believes to be unassailable (for example, that he has two hands and two legs). Without this constitutive connection there would be no communication of a definite sense. Wittgenstein suggests that, after the author of the Meditations on First Philosophy adopts the hypothesis of evil deceiver, we are only under the impression that we deal with language (or that we read a text). We instead deal with symptoms of something rather different. The objective of this paper is to critically reassess Wittgenstein’s criticism of the possibility of holding such a radical sceptical position.

Źródło:

Filozofia i Nauka; 2019, 7, 2; 265-282
2300-4711
2545-1936

Pojawia się w:

Filozofia i Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Eksperci o istocie relacyjnej strategii przedsiębiorstwa
Experts about the relational strategy of the firm

Autorzy:

Zakrzewska-Bielawska, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/583775.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Tematy:

strategia relacyjna przedsiębiorstwa
relacje międzyorganizacyjne
badania eksperckie
ontologia
epistemologia
company’s relational strategy
interorganizational relations
expert research
ontology
epistemology

Opis:

Współcześnie odrzuca się ideę atomizacji przedsiębiorstw i postrzega sią je jako byty osadzone w relacjach międzyorganizacyjnych i ich układach, obejmujących kontakty społeczne, zawodowe oraz relacje wymiany. Relacyjny kontekst zarządzania strategicznego skłania tym samym do badań nad istotą strategii relacyjnej przedsiębiorstw. Jednak, pomimo wysokiej intensywności badawczej w obszarze relacji międzyorganizacyjnych i ich układów (w postaci diad i sieci), relacyjna strategia firmy nie została dotychczas jednoznacznie zdefiniowana ani na ontologicznym, ani na epistemologicznym poziomie, stanowiąc lukę poznawczą. Podejmując próbę jej ograniczenia oraz wykorzystując wyniki badań przeprowadzone w gronie 20 ekspertów z polskiego środowiska naukowego, rozważania podjęte w niniejszym artykule mają na celu określenie istoty relacyjnej strategii przedsiębiorstwa z perspektywy ontologii oraz podejścia relational view jako sposobu jej rozpoznania na poziomie epistemologii.
Nowadays, the idea of business atomization is rejected and enterprises are embedded in interorganizational relations, including social and professional relationships as well as transactional relations.The relational context of modern strategic management encourages to research on the relational strategy of companies. However, despite the high research intensity in the area of interorganizational relations and their configurations (in the form of diads and networks), the relational strategy of the firm has not been clearly defined yet, either on the ontological or epistemological level, constituting a cognitive gap. This paper aims to reduce this gap by defining the firm’s relational strategy from the ontological perspective as well as the epistemological level based on the assumptions of the approach of relational view. In particular the relational view in strategic management is discussed and then the findings are presented based on the research carried out in the group of 20 experts from the Polish scientific community.

Źródło:

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 538; 477-489
1899-3192

Pojawia się w:

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce