Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "biblijne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-97 z 97
    Tytuł:
    Nie wszystko złoto, co się świeci [rec. M.J. Dougherty, M.E. Haskew, P.G. Jestice, R.S. Rice: Wojny biblijne. Przeł. U. Ruzik‑Kulińska. Warszawa 2015]
    Autorzy:
    Rogosz, Norbert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900937.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-10
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    recenzja
    Wojny biblijne
    Opis:
    Recenzja pracy poświęconej starożytnym zagadnieniom militarnym pt. "Wojny biblijne" [autorzy: Martin J. Dougherety, Michael E. Haskew, Phyllis G. Jestice, Rob S. Rice].   
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2016, 11, 16; 137-160
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ks. Roman Krawczyk, Modlitwa Pańska. Błogosławieństwa. Komentarz biblijny, Wydawnictwo Diecezji Siedleckiej Unitas, Siedlce 2016, ss. 158
    Rev. Roman Krawczyk, The Lords Prayer. The Beatitudes. Bible commentary, Wydawnictwo Diecezji Siedleckiej Unitas, Siedlce 2016, pp. 158
    Autorzy:
    Karczewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150954.pdf
    Data publikacji:
    2016-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    komentarze biblijne
    Bible commentaries
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2016, 17; 315-316
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formalne cytaty biblijne w "Regule zrzeszenia" z Qumran (1QS)
    Autorzy:
    Tronina, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178494.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Qumran
    cytaty biblijne
    Biblical quotations
    Opis:
    Dopo una breve introduzione nei problem litterali della “Regola della Communità”, l’autore passa all’analisi dettagliata delle citazioni scritturistiche formali, inseriti nel testo della Regola (Es 23, 7; Is 2, 22 e Is 40, 3). Alla fine si tratta della forma stessa di questa introduzione, molto simile alla formulazione nuovotestamentaria “secondo Scritture”. L’analisi qui presentata può facilitare una compresione migliore dell’argomentazione fondata sulla Scrittura Sacra, così nella Regola di Qumran, come anche nel NT.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2001, 48, 1; 53-61
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła do historii Biblii warszawskiej
    Sources to the History of Warsaw Bible
    Autorzy:
    Żak, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494524.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    przekłady biblijne na język polski
    Biblia warszawska
    Biblijne i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne
    Towarzystwo Biblijne w Polsce
    Translations of the Bible into Polish
    Warsaw Bible
    British and Foreign Bible Society
    Bible Society in Poland
    Opis:
    Autor w niniejszym artykule prezentuje problematykę związaną z gromadzeniem, opracowaniem oraz wykorzystaniem źródeł do historii tzw. Biblii warszawskiej wydanej po raz pierwszy przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne w 1975 roku. Do tej pory nikt nie podejmował próby opracowania historii tego przekładu Biblii. Nikt również nie podejmował prób zgromadzenia i opracowania źródeł do jej historii. Autor omawia kolejno problematykę związaną z wydaniami Biblii warszawskiej, dokumentami archiwalnymi dotyczącymi jej historii, wywiadami z żyjącymi świadkami wydarzeń, recenzjami oraz opracowaniami naukowymi dotyczącymi tej Biblii. Następnie prezentuje metodologię pracy z tymi źródłami. Celem artykułu jest zainteresowanie środowisk teologicznych w Polsce badaniami nad historią Biblii warszawskiej, która za kilka lat (2025 rok) będzie obchodzić swój złoty jubileusz.
    The author of this article presents issues connected with the collection, compilation of and use of sources for the history of the so-called Warsaw Bible, published for the first time by the British and Foreign Biblical Society in 1975. Up until now, nobody had attempted to compile the history of the translation of the Bible. Nobody had tried to collect and develop sources for its history, either. Th e author discusses, in turn, the issues connected with Warsaw Bible editions, archival documents concerning its history, interviews with living witnesses to the events, reviews and scientific publications referring to this very Bible. He then presents the methodology of work with these sources. The aim of this article is to kindle a flame of interest among theological circles in Poland in research on the history of the Warsaw Bible, which will celebrate its Golden Jubilee in 2025.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 02; 175-208
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    COVID-19: una sfida epocale Aspetto biblico
    COVID-19: An epochal challenge – the biblical aspect
    Autorzy:
    Witaszek, Gabriel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075018.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    koronawirus
    badania biblijne
    plaga
    coronavirus
    biblical research
    plague
    Opis:
    Dramat pandemii koronawirusa prowadzi nas do przyznania większej przestrzeni aspektowi teologicznych badań biblijnych, w których dziś żyjemy z odnowioną świadomością, szczególnie w warunkach, w których się znajdujemy. W Biblii termin zaraza (deber) zwykle oznacza każde wielkie nieszczęście.
    The drama of the COVID-19 pandemic prompts us to give more space to an aspect of biblical, theological research that we live today with a renewed awareness, especially for the conditions in which we find ourselves. In the Bible, the term plague (deber) usually indicates any great misfortune or misery.
    Źródło:
    Studia Paradyskie; 2020, 30; 39-50
    0860-8539
    Pojawia się w:
    Studia Paradyskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katecheza biblijna w parafii skierowana do osób dorosłych
    Autorzy:
    Stypułkowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669705.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    parish, biblical catechesis, adult catechesis, didactic biblical forms, didactic biblical methods
    parafia, katecheza biblijna, katecheza dorosłych, formy biblijne, metody biblijne
    Opis:
    The present paper deals with the problem of biblical catechesis intended for adults in the light of the Church documents and studies. Basic catechetical documents were taken into account: the Apostolic Exhortation Catechesi Tradendae of Pope John Paul II on catechesis in our time, the document issued by the Congregation for the Clergy, entitled General directory for catechesis, the document of the Polish Episcopal Conference, entitled Catechetical directory of the catholic Church in Poland, as well as the document issued by the International Council for Catechesis, entitled Adult catechesis in the Christian community: some principles and guidelines, and the consecutive document of the Polish Episcopal Conference – Directory for pastoral care of liturgical ministers. The paper discusses the problem of adult catechesis in parish focusing on biblical catechesis. Selected forms and methods of biblical catechesis in parish were presented, followed by some propositions with respect to the presentation of biblical themes.
    Niniejszy artykuł podejmuje zagadnienie katechezy biblijnej skierowanej do osób dorosłych w świetle obowiązujących dokumentów kościelnych i opracowań. Wzięto pod uwagę podstawowe dokumenty katechetyczne: adhortację apostolską Jana Pawła II o katechizacji w czasach współczesnych Catechesi tradendae, dokument Kongregacji ds. Duchowieństwa zatytułowany Dyrektorium ogólne o katechizacji, dokument Konferencji Episkopatu Polski zatytułowany Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce oraz dokument Międzynarodowej Rady do Spraw Katechezy zatytułowany Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej. Niektóre linie i ukierunkowania i następny dokument Konferencji Episkopatu Polski – Dyrektorium duszpasterstwa służby liturgicznej. W artykule przedstawiono zagadnienie katechezy dorosłych w parafii ze zwróceniem uwagi na katechezę biblijną, wymieniono niektóre formy i metody katechezy biblijnej w parafii, a na końcu podano propozycje dotyczące przekazu treści biblijnych.
    Źródło:
    Analecta Cracoviensia; 2014, 46
    2391-6842
    0209-0864
    Pojawia się w:
    Analecta Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metrologia w wersetach biblijnych. Jednostki wielkości fizycznych: długość
    Units of measure in biblical verses
    Autorzy:
    Olejnik, R. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/158350.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    metrologia
    wersety biblijne
    długość
    units of measure
    biblical verses
    Opis:
    W naszych rozważaniach zatrzymamy się nad miarami długości używanymi w Biblii. Pierwszym punktem opracowania będzie historycznie usytuowane "wzmiankowanie" o wspomnianych miarach, zakończone tabelką jednostek miary długości używanych w Syrii, Palestynie, Grecji i Rzymie. W części drugiej zaprezentujemy wersety zawierające poszczególne miary.
    In our considerations, we will focus on units of measures as used in the Bible. The first point of the study will be a historically located "mentioning" of the aforesaid measures, ended with a table with units of measures used in Syria, Palestine, Greece and Rome. In the second part, we will present verses containing practicular measures.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2004, R. 50, nr 9, 9; 2
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hermeneutyka antropomorfizmów biblijnych u Dydyma Ślepego
    Didimo il Cieco e gli antropomorfismi biblici
    Autorzy:
    Pancerz, Roland Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/612180.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Dydym Ślepy
    antropomorfizmy biblijne
    Didimo il Cieco
    antropomorfismi biblici
    Opis:
    Uno dei scrittori del IV secolo, che si è inserito nella controversia antropomorfita sorta in quel secolo tra i monaci del deserto egiziano, è Didimo il Cieco d’Alessandria. Nel suo Commento ai Salmi troviamo due immediate menzioni del gruppo degli antropomorfiti e la confutazione del loro errore. L’Alessandrino rimprovera loro di riferire l’essere ad immagine di Dio (Gen 1, 26) al corpo umano, di capire gli antropomorfismi biblici su Dio letteralmente, e in conseguenza di credere che Dio veramente abbia membra umane e una forma esteriore. Commentando molti frammenti biblici che parlano di Dio in questo modo, Didimo spesso mette in rilievo la necessità di un’adeguata interpretazione di tali espressioni. Il fondamentale principio interpretativo – desunto peraltro dalla tradizione anteriore – è quello di intendere queste parole qeoprepîj, cioè in modo degno di Dio, adeguato alla natura di Dio. Il significato degli antropomorfismi non può essere quello suggerito immediatamente dalla lettera della Scrittura, ma deve essere strettamente sottoposto al concetto della realtà a cui essi si riferiscono. Si deve quindi tener conto che Dio è un essere immateriale, spirituale, invisibile, privo di forma e grandezza, incomposto, immutabile, non legato ad alcun posto e libero dalle passioni umane. Nella sua teoria ermeneutica Didimo sembra pure richiamare l’attenzione sulla regola dell’analogia della fede. Nell’interpretazione degli antropomorfismi trova un ampio uso il metodo allegorico, ciò che del resto è tipico per la scuola alessandrina. Così lo scrittore ricava dalle espressioni antropomorfiche della Scrittura diversi significati, non di rado molto profondi: „il volto” di Dio è per esempio il Figlio di Dio oppure la stessa esistenza di Dio, le sue idee o la sua salvezza; lo scrutare gli uomini attraverso „le palpebre” (Sal 10, 4) esprime la divina clemenza nel giudizio; „il grembo” e „il cuore” di Dio Padre, da cui è generato il Figlio, indicano la stessa sostanza del Padre; “le mani” di Dio significano le sue varie potenze (creatrice, punitiva, protettrice), poi i due Testamenti, e infine il Figlio e lo Spirito Santo – due mediatori del Padre nella creazione del mondo; “l’ira” di Dio indica un castigo o un travaglio mandati da Lui, oppure le potenze che fanno il servizio di punizione. Ovviamente in queste interpretazioni Didimo risente spesso della tradizione anteriore (Filone e Origene). Grazie alla presa di posizione contro l’antropomorfismo Didimo appare a noi come un teologo maturo che difende l’immaterialità e la trascendenza di Dio, sa interpretare saggiamente la Scrittura e riesce a ricavarne numerosi e validi contenuti teologici.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2010, 55; 521-534
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Okruchy biblijne Jerzego Ficowskiego
    Autorzy:
    Kozaczewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/646060.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Jerzy Ficowski
    współczesna polska poezja
    inspiracje biblijne w literaturze
    Opis:
    Jerzy Ficowski’s biblical fragments The article is a general and panoramic attempt at defining the basic forms of the presence of Bible in Jerzy Ficowski’s poetry. It was estblished that biblical themes are not central elements of the poetic world of the author of Inicjał. Nevertheless, they are constantly present throughout his works. The poet most often refers to the Old Testament. In particular, Ficowski is almost obsessively focused on the motif of the tree of the knowledge of good and evil and original sin. The theme is present in a number of poems written during the period of a couple decades. Those poems are the subject of a more detailed analysis and interpretation of the present article. Key words: Jerzy Ficowski; contemporary Polish poetry; biblical inspirations in literature;
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 210-223
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksykalny obraz wczesnego dzieciństwa w Psalmie 131
    Lexical image of early childhood in Psalm 131
    Autorzy:
    Gęsikowska, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497017.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    Psalm 131
    przekłady biblijne
    wyobrażenia kulturowe
    biblical translations
    cultural images
    Opis:
    The paper is an attempt in presenting lexical image of early childhood in polish biblical translations, taking the text of Psalm 131 as a basis for analysis. The author conducts an analysis by examining chosen Polish and Hebrew words and outlines differences in cultural images concerning the stage of early childhood. Delineated view suggests that Polish images have a different categorisation base than Hebrew ones, which results in emphasising the cyclic moment of breast-feeding and losing the importance of weaning process.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 23-36
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imię teoforyczne Józef w strukturach antroponimicznych i toponimicznych Polski
    A theophoric name, Józef, in anthroponymic and toponymic structures of Polish
    Autorzy:
    Górny, Halszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459328.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    imię biblijne
    ojkonim
    chronologia
    częstotliwość
    biblical name
    surname
    oikonym
    chronology
    frequency
    Opis:
    The article presents the productivity of the name Józef and its variants in the creation of Polish personal and place names in the historical perspective, taking into account the frequency and geographical location of such names. In the surnames derived from the name Józef, known from the Middle Ages and later sources, various adaptations of the name have been recorded, including graphic and phonetic variants, dialectal and East Slavonic realisations. Most of the toponyms derived from the afore-mentioned name were more recently created in the 19th century. Among the names, toponyms with the suffixes: -ów, -owo, and -in dominate. Some place names have a commemorative genesis. The surnames and place names discussed in the article occur in various regions of the country, but the largest turnout is in the Mazowieckie, Łódzkie, Wielkopolskie and Lubelskie provinces.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 46-57
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksje na temat duszpasterstwa biblijnego w Polsce
    Riflessioni sul tema dell’azione pastorale biblica nella Polonia
    Autorzy:
    Haręzga, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1051219.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Biblia w Kościele
    duszpasterstwo biblijne
    Bible in the Church
    biblical ministry
    Opis:
    L’autore dell’articolo presenta più importanti modi della presenza della Parola di Dio nella vita della Chiesa polacca come: la celebrazione liturgica, la proclamazione della Parola, la catechesi, l’apostolato biblico, la lettura della Bibbia, la lectio divina. Nella seconda parte dell’articolo si cerca di dimostrare la presenza della Parola di Dio nella missione dell’evangelizzazione per l’attualizzazione dell’messaggio biblico, per il dialogo ecumenico e per l’inculturazzione della Bibbia. Come conclusione l’autore vorrei offrire certi suggestioni sulla formazione biblica e sull’organizzazione del settore per l’apostolato biblico.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2009, 1, 1; 229-239
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzysztof Bardski, Alegoryczno-symboliczna interpretacja Biblii (Kraków: Petrus 2016)
    Autorzy:
    Napora, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621554.pdf
    Data publikacji:
    2016-08-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    symbol
    sens
    interpretacja
    sensy biblijne
    sens duchowy
    alegoria
    interpretacja alegoryczna
    sens ponaddosłowny
    Opis:
    Recenzja książki: Krzysztof Bardski, Alegoryczno-symboliczna interpretacja Biblii (Kraków: Petrus 2016). Ss. 237. PLN 29. ISBN 978-83-7720-377-4
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2016, 29; 349-356
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona starotestamentowe w kulturze podlaskich Żydów i chrześcijan
    The Old Testament Names in The Culture of Jews and Christians from The Region of Podlasie
    Autorzy:
    Abramowicz, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971893.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    antroponimia
    imiona biblijne
    kultura
    judaizm
    chrześcijaństwo
    anthroponymy
    biblical names
    culture
    Judaism
    Christianity
    Opis:
    The common layer of Jewish and Christian name systems consists of biblical names from the Old Testament. The comparison showing how these Old Testament names functioned in both faiths on Podlasie in 15th–16th centuries revealed a close connection between chosen names as well as their popularity over the centuries and cultural traditions formed by faith.
    Źródło:
    Onomastica; 2016, 60; 69-89
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem przekładu imion biblijnych na język chiński w „Biblii Bożonarodzeniowej”
    The problem of translating biblical names into Chinese in the “Christmas Bible”
    Autorzy:
    Klejnowski-Różycki, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595220.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    chińska Biblia, chińskie imiona, tłumaczenia biblijne
    Chinese Bible, Chinese names, biblical translations
    Opis:
    Chinese personal names have a specific structure. In addition, the Chinese language is a suggestive language that extends semantic borders through written images in its characters. Therefore, translators of texts into Chinese, including Bible translators, face a difficult challenge. The translation of proper names is particularly interesting. It depends on such a choice of characters to prevent unwanted semantic associations by, for example, focusing only on phonetic similarity, but select signs to include the most harmonious content in them with the historical, social or personal context of the translated name. The first Catholic translator of the whole Bible was the blessed Gabriele Allegra, who created together with the so-called The Bible of Bethlehem or The Christmas Bible (Studium Biblicum Version, 思高本 Sīgāo Běn), and his struggles with the translation of names are presented in this article on the examples of several names: Jabes, Benoni, Benjamin, Darius, Jesus Christ. Among others translations of personal names required the whole team of translators to have an extremely thorough knowledge of Chinese culture and language as well as deep Bible studies.
    Chińskie osobowe nazwy własne mają specyficzną strukturę. Ponadto język chiński jest językiem sugestywnym, który granice semantyczne poszerza poprzez pisane obrazy w swoich znakach. Stąd też tłumacze tekstów na język chiński, w tym tłumacze Biblii, stoją przed trudnym wyzwaniem. Jest ono szczególnie interesujące w tłumaczeniach imion, które polega na takim doborze znaków, by nie dopuścić do niepożądanych skojarzeń znaczeniowych poprzez np. skupianie się jedynie na podobieństwie fonetycznym, ale tak dobrać znaki, by zawrzeć w nich jak najbardziej harmonijne treści z kontekstem historycznym, społecznym czy osobistym posiadacza danego imienia. Pierwszym katolickim tłumaczem całej Biblii był bł. Gabriele Allegra, tworzący wraz zespołem tzw. „Biblię Betlejemską” lub „Bożonarodzeniową”, a jego zmagania z tłumaczeniem imion zostały zaprezentowane w niniejszym artykule na przykładach kilku imion: Jabes, Benoni, Beniamin, Dariusz, Jezus Chrystus. Wymagało to od całego zespołu tłumaczy niezwykle wnikliwej znajomości kultury i języka chińskiego oraz całej Biblii
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2018, 18; 333-348
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ambony protestanckie w gotyckich kościołach w Osiekach i Suchej Koszalińskiej
    Protestant pulpits in gothic Churches in Osieki and Sucha Koszalinska (Sucha Koszalińska)
    Evangelische Kanzeln in gotischen Kirchen in Osieki und Sucha Koszalińska
    Autorzy:
    Romanik, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138302.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
    Tematy:
    ambona
    cytaty biblijne
    reformacja na Pomorzu
    pulpit
    biblical quotes
    Reformation in Pomerania
    Opis:
    Pomorskie kościoły łączą elementy tradycji średniowiecznego gotyku i wyposażenia z epoki reformacji luterańskiej. Takie przykłady znajdujemy w dwóch świątyniach, których historia wyposażenia są bardzo rzadkie, lecz zachowały się stosunkowo liczne elementy protestanckiej sztuki sakralnej. Szczególną uwagę przyciągają dwie ambony znajdujące się na nowym szlaku turystycznym między Darłowem i Sianowem. Kazalnica osiecka należy do rodziny późnorenesansowych ambon (ok. 1660) o strukturze architektonicznej z dekoracją figuralną, a czasem malarską. Ciekawostką są tutaj inskrypcje o konwencji chronostychonów, które kodują informacje chronologiczne w zapisie liter jako cyfr rzymskich. Niestety, podczas ostatnich prac konserwatorskich nie skorzystano z informacji z opublikowanej przed II wojną światową kroniki parafialnej. Nie odtworzono udokumentowanych sentencji biblijnych umieszczonych pierwotnie pod parapetem balustrady i w płycinach pod figurami apostołów. Jeszcze bardziej zakorzeniona w tradycji skrypturystycznej jest ambona rokokowa (1729) w Suchej Koszalińskiej. Tutaj dekorację baldachimu i kosza ambony stanowi kilkanaście medalionów z cytatami biblijnymi, które w całości wyrażają program ideowy zakorzeniony w księgach prorockich i apostolskich. Jedyną figurą jest wizerunek Chrystusa Zbawiciela Świata, a na podniebiu baldachimu mamy wyobrażenie gołębicy Ducha Świętego. Obie ambony zasługują na uwagę historyków sztuki i liturgii, a po koniecznych pracach konserwatorskich mogą stać się atrakcją turystyczną mikroregionu nadmorskiego.
    Pomeranian churches combine elements of the medieval Gothic tradition and furnishings from the Lutheran Reformation era. Such examples can be found in two temples, the history of which dates back to the times of the mission of religious orders in the Koszalin region. The original relics of the original furnishings are very rare, but relatively many elements of Protestant sacred art have been preserved. Two pulpits located on the new tourist route between Darlowo (Darłowo) and Sianow (Sianów) attract particular attention. The pulpit in Osieki belongs to the family of late-Renaissance pulpits (c. 1660) with an architectural structure with figural and sometimes painted decorations. An interesting fact here is the inscriptions of the chronostychonic co¬nvention, which encode chronological information in the writing of letters as Roman numerals. Unfortunately, during the last conservation works, the information from the parish chronicle published before World War II was not used. Documented biblical sentences originally placed under the parapet and in the panels under the statues of the apostles have not been recreated. The rococo pulpit (1729) in Sucha Koszalinska (Sucha Koszalińska) is even more rooted in the scriptural tradition. Here, the decoration of the canopy and the pulpit’s basket are a dozen medallions with biblical quotations, which fully express the ideological program rooted in the prophetic and apostolic books. The only figure is the image of Christ the Savior of the World, and on the top of the canopy we have the image of the Holy Spirit’s dove. Both pulpits deserve the attention of art and liturgical historians, and after the necessary conservation works, they can become a tourist attraction of the coastal microregion.
    Źródło:
    Rocznik Skrzatuski; 2021, 9; 147-164
    2300-8296
    Pojawia się w:
    Rocznik Skrzatuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sceny biblijne na średniowiecznych pieczęciach śląskich proboszczów
    Autorzy:
    Sobel, Jagna Rita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088347.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    seals
    iconography
    biblical scenes
    parish priests
    Silesia
    pieczęcie
    ikonografia
    sceny biblijne
    proboszczowie
    Śląsk
    Opis:
    W artykule został podjęty temat obecności scen biblijnych na średniowiecznych pieczęciach proboszczów śląskich, będących przedmiotem badań jednego z najsłabiej rozpoznanych do tej pory działów sfragistyki. Analizie poddano sześć odcisków z XIII-XV wieku, należących do Wojsława – proboszcza otmuchowskiego, Bertolda – plebana w Nowym Kościele, Stefana – proboszcza nyskiego, Jana – plebana w Węgrach, Tomasza – proboszcza w Strzelinie oraz Jana Bawdego – proboszcza kościoła św. Piotra w Legnicy. Potwierdziła ona recepcję scen biblijnych na sigillach plebańskich, przy czym we wszystkich sześciu przypadkach były to nawiązania do Nowego Testamentu. Na pięciu pieczęciach znalazły się wydarzenia znane z Ewangelii: zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie lub chrzest Jezusa (jedyna dostępna dziś niewyraźna reprodukcja tego zabytku nie pozwoliła rozstrzygnąć kwestii interpretacji obecnego na nim wyobrażenia), ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu, ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Chrystusa oraz Jego spotkanie ze św. Tomaszem. Jeden odcisk eksponuje opisaną w Apokalipsie św. Jana scenę walki św. Michała Archanioła ze smokiem. Ikonografię tych pieczęci odniesiono do ikonosfery otaczającej ich dysponentów. Zabieg ten wykazał, iż nie w każdym wypadku plebani dobierali wyobrażenia napieczętne, kierując się patrocinium swojego kościoła parafialnego. Niekiedy wyrażały one wyłącznie ich osobistą pobożność. Niewielka liczba tych zabytków świadczy jednak o tym, iż są wyjątkami na tle śląskich pieczęci proboszczowskich.
    This article deals with the appearance of biblical scenes on the medieval seals of Silesian parish priests, which is one of the least examined areas of sigillography. Six imprints from the 13th through 15th centuries are analysed, belonging to Wojslaw, the parish priest of Otmuchow; Bertold, the parish priest of Nowy Kosciol; Stefan, the parish priest of Nysa; Jan, the parish priest of Wegry; Tomasz, the parish priest of Strzelin; and Jan Bawde, the parish priest of St Peter’s Church in Legnica. The above-mentioned analysis confirms the adoption of biblical scenes on parish sigils. Moreover, all six cases exhibit references to the New Testament. Five of the seals show events known from the Gospel: the Annunciation to the Blessed Virgin Mary or the baptism of Jesus (the only reproduction available today is blurry, preventing a clear interpretation of the image it represents), the Flight into Egypt, the Crucifixion and Resurrection of Jesus Christ and his meeting with St Thomas. One of the imprints portrays the scene of Archangel Michael’s Battle with the Dragon as it is described in the Apocalypse of St John. The iconography of those sigils is related to the iconosphere that surrounded its disposers. Such a measure proved that a parish priest’s choice of sigil image was not always influenced by the patrocinium of his parish church; sometimes the images represented only their personal piety. However, the scarcity of those relics proves that they are exceptions among the seals of Silesian parish priests.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2022, 118; 413-438
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wychowanie dzieci w tradycji biblijnej
    Raising children in the biblical tradition
    Autorzy:
    Szymik, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047145.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    children in the Bible
    upbringing and education in the Bible
    religious education
    methods of education
    dzieci w świetle Biblii
    biblijne wychowanie i edukacja
    wychowanie religijne
    biblijne metody wychowania
    Opis:
    Autor opracowania przedstawia problematykę wychowania i edukacji dzieci żydowskich w świetle danych biblijnej. Realizując cel omawia wpierw środowisko wychowania dzieci, którym w Biblii była przede wszystkim wielopokoleniowa rodzina izraelska i następnie żydowska, a także z biegiem czasu forma instytucjonalna (szkoła) i głównie synagoga w czasach chrześcijańskich. W kolejnym punkcie zostały przedstawione wielorakie metody wychowywania i edukacji dzieci i młodzieży, wśród nich również element posłuszeństwa i karności stale obecny w tradycji biblijnej (Prz 13,24; 22,15; 23,12 itd.). W zakończeniu artykułu czytelnik znajdzie omówienie głównych treści wychowania i edukacji dzieci, pośród których wychowanie religijne miało znaczenie nadrzędne. W opinii autora część przywołanych elementów biblijnego wychowywania i edukacji zachowuje swoją trwałą wartość, w tym rodzina jako podstawowe środowiska wychowywania dzieci, następnie dobry przykład życia rodziców i innych członków rodziny. Nie bez znaczenia jest również religijne wychowanie dzieci i młodzieży, którego doniosłość autorzy biblijni podkreślają wielokrotnie.
    The author of the study presents the issues of upbringing and education of Jewish children in the light of biblical data. In pursuing the objective, first, he discusses the environment of child education, which was primarily the multi-generational Israeli family and then the Jewish, but also partially its institutional form (schools) and mainly the synagogue in Christian times. In the next paragraph, the author pointed out the multiple methods of upbringing and education of children and young people, emphasizing the element of obedience and discipline constantly present in the biblical tradition (Proverbs 13:24; 22:15; 23:12 etc.). At the end of the article, the reader will find an overview of the main content of teaching and educating, of which religious education has a primary significance. According to the author, some elements of the biblical upbringing and education retain their permanent value, including the family as the primary environment for raising children, followed by a good example of the life of parents and other family members. There is also religious education of children, which significance the biblical authors point out repeatedly.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2019, 14, 2(26); 59-72
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metrologia w wersetach biblijnych. Jednostki wielkości fizycznych: masa
    Units of Measure in biblical verses
    Autorzy:
    Olejnik, R. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/158053.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    metrologia
    wersety biblijne
    jednostki wielkości fizycznych
    masa
    units of measure
    biblical verses
    mass
    Opis:
    W naszych rozważaniach zatrzymamy się nad miarami masy używanymi w Biblii. Pierwszym punktem opracowania będzie historycznie usytuowane "wzmiankowanie" o wspomnianych miarach, zakończone tabelką jednostek miary masy używanych w Syrii, Palestynie, Grecji i Rzymie. W części drugiej zaprezentujemy wersety zawierające poszczególne miary.
    In our considerations, we will focus on units of measures as used in the Bible. The first point of the study will be a historically located "mentioning" of the aforesaid measures, ended with a table with units of measures used in Syria, Palestine, Greece and Rome. In the second part, we will present verses containing particular measures.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2004, R. 50, nr 12, 12; 9-9
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odniesienia biblijne i ich rola w Bulli kanonizacyjnej św. Jadwigi Śląskiej
    Biblical References and Their Role in the Bulla of the Canonization of Saint Hedwig of Silesia
    Autorzy:
    Baran, Grzegorz M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807130.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    św. Jadwiga Śląska
    motywy biblijne
    kanonizacja
    St. Hedwig of Silesia
    biblical motifs
    canonization
    Opis:
    Oficjalnym dokumentem, na mocy którego św. Jadwiga Śląska została zaliczona przez Kościół katolicki do grona Świętych, jest Bulla wystawiona przez papieża Klemensa IV 26 marca 1267 r. Analizując treść tego dokumentu papieskiego, można zauważyć, że jest on na wskroś przeniknięty duchem biblijnym. Wyrazem tego są liczne odniesienia biblijne w postaci krótkich cytatów, parafraz tekstów Pisma Świętego, metafor biblijnych oraz przywołanych postaci biblijnych. Wszystkie te odniesienia biblijne posłużyły autorowi Bulli, aby przedstawić duchową sylwetkę św. Jadwigi oraz jej rolę jako Świętej, która oręduje w niebie za żyjącymi jeszcze na ziemi. W świetle Bulli św. Jadwiga jawi się jako kobieta, której życie było mocno oparte na fundamencie biblijnym.
    The Bulla issued by Clement IV on 26 March 1267 is the official document in which Saint Hedwig of Silesia was declared a Saint of the Catholic Church. An analysis of the papal document reveals that it is permeated with biblical spirit. This is manifested by numerous biblical references in the form of short citations, paraphrases of the excerpts from the Holy Scripture, biblical metaphors and mentions of biblical characters. The author of the Bulla used all those biblical references to outline the spiritual profile of Saint Hedwig and describe her role as a Saint who intercedes in Heavens for those who live on Earth. In the light of the Bulla, Saint Hedwig appears as a woman whose life was firmly grounded in the biblical foundations.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2017, 8, 1; 91-124
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia biblijna Starego Testamentu wczoraj i dziś
    Autorzy:
    Rubinkiewicz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178450.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    teologia ST
    kanon ST
    metody biblijne
    theology of OT
    Canon of OT
    biblical methods
    Opis:
    The paper is a synthetic presentation of the process of creating ”biblical theology” as a separate scientific discipline, together with its goal and research methods. He also discusses current problems within the biblical theology of the Old Testament, especially those connected with the biblical canon of the Old Testament and the relationship between the Old and the New Testaments.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2003, 50, 1; 39-50
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga Eklezjastesa w starożytności chrześcijańskiej
    Il Libro dell'Ecclesiaste nell'antichita cristiana
    Autorzy:
    Starowieyski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011977.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    Eklezjastes
    egzegeza patrystyczna
    komentarze biblijne
    bibliografia patrystyczna
    Ecclesiastes
    Patristic Exegesis
    Biblical Commentaries
    Patristic Bibliography
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, specjalny; 270-305
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z klasztornego archiwum – analiza pragmalingwistyczna... siedemnastowiecznego Obiecadła duchownego
    Autorzy:
    Zmuda, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459481.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    język religijny
    język modlitewników
    język polski w XVII wieku
    aluzje biblijne
    pragmalingwistyka
    akty mowy
    Opis:
    The paper contains the analysis of a fragment of a seventeenth-century monument – a prayer book written by a nun-Carmelite. The selected part: Obiecadło duchowne... is a certain entity, and it stands out from the whole monument due to its form – Abecedarius. The article presents pragmalinguistic view on this text. From the described aspects, one can list: what the analyzed passage says about the sender and the recipient, what was the communication goal of the writer, what type of speech acts the text represents, what functionalities it includes, as well as how the text was formed in terms of language.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan zachowania szesnastowiecznych druków biblijnych z kolekcji Biblioteki Fundacji Wiktora h. Baworowskiego we Lwowie
    The state of preservation of sixteenth-century Bible prints from the collection of the Count Wiktor Baworowski Foundation Library in Lviv
    Autorzy:
    Maciąg, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784045.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    druki biblijne
    Biblia
    ocena stanu zachowania
    church
    biblical prints
    the Bible
    preservation state evaluation
    Opis:
    Evaluation of the preservation state of sixteenth-century biblical prints from the collection of the Count Wiktor Baworowski Foundation Library in Lviv was conducted using the descriptive method from the autopsy. The evaluation of each volume was additionally extended by the assessment of the degree of acidity of the paper, biological damage; a simple bending test was also performed. Damages to the binding, book structure and old print block were assessed separately. After the partial assessments, the copy was classifi ed into one of four categories. 17 preserved copies were tested, of which 10 are in poor conditio and should be taken out of service. The paper is in very good conditio in terms of mechanical strength. The books require no deacidifi cation. On the basis of a visual analysis of the biological damage, it can be concluded that the book collection was not stored in optimal conditions in the past, as evidenced by the damage caused by insects and fungi, as well as stains and streaks on paper.
    Badanie stanu zachowania XVI-wiecznych druków biblijnych z kolekcji Biblioteki Fundacji Wiktora h. Baworowskiego we Lwowie przeprowadzono metodą opisową z autopsji. Ocenę każdego woluminu poszerzono dodatkowo o ocenę stopnia zakwaszenia papieru, zniszczenia biologiczne, a także wykonano prosty test na zginanie. Osobno oceniano uszkodzenia oprawy, konstrukcji książki i bloku starodruku. Po dokonaniu ocen cząstkowych egzemplarz klasyfikowano do jednej z czterech kategorii. Badaniu poddano 17 zachowanych egzemplarzy, spośród których 10 jest w nienajlepszym stanie zachowania i powinny zostać wyłączone z użytkowania. Papier pod względem wytrzymałości mechanicznej jest w bardzo dobrym stanie. Książki nie wymagają odkwaszania. Na podstawie wizualnej analizy zniszczeń biologicznych można stwierdzić, że księgozbiór w przeszłości nie był przechowywany w najlepszych warunkach, o czym świadczą zniszczenia wywołane przez owady i grzyby, a także zaplamienia i zacieki na papierze.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 237-250
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblia w filmie
    The Bible in Film
    Autorzy:
    Krawczyk, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056784.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-07
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
    Tematy:
    Biblia
    film biblijny
    postacie biblijne
    Chrystus
    Maryja
    the Bible
    biblical movie
    biblical characters
    Christ
    Mary
    Opis:
    The author of the article The Bible in Film makes an attempt to define a biblical movie as well as specify what conditions it should meet. Additionally, the author discusses selected films devoted to biblical issues, concentrating on Christ and Mary in particular.
    Źródło:
    Teologiczne Studia Siedleckie; 2014, XI/11; 39-54
    1733-7496
    Pojawia się w:
    Teologiczne Studia Siedleckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katechizm biblijny Kościoła kartagińskiego
    Autorzy:
    Kaczmarek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571740.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    ancient exegesis
    biblical “testimonies”
    pre-Nicean christology
    christological catechessis
    „testimonia” biblijne
    chrystologia przednicejska
    katecheza chrystologiczna
    Opis:
    The topic for discussion of this thesis is Ad Quirinum, the second tome of st. Cyprian’s work, the bishop of Carthagina (210–258) which can be thought of as a remarkable biblical catechism. This book, composed of thirty Christological thesis together with corresponding biblical citations, is dedicated to “the mystery of Christ” (sacramentum Christi) understood as concise presentation of salvation economy where Christ is its centre and the interpretative key for the Bible. This image is that interesting because it is the only pre- Nicean Christology compendium of this type, which directly introduces us to theological thought preceding a very difficult for Christianity trinitian controversy.The main focus is on the issues of presented by biblical testimonia, secondly on the biblical basis of Christological catechesis as to consider three aspects of sacramentum Christi, i.e. Christ’s work expressed in inluminator and salvator titles, the power of the sign of cross and ecclesiological titles: Christus sponsus conceived with ecclesia sponsa.
    The topic for discussion of this thesis is Ad Quirinum, the second tome of st. Cyprian’s work, the bishop of Carthagina (210–258) which can be thought of as a remarkable biblical catechism. This book, composed of thirty Christological thesis together with corresponding biblical citations, is dedicated to “the mystery of Christ” (sacramentum Christi) understood as concise presentation of salvation economy where Christ is its centre and the interpretative key for the Bible. This image is that interesting because it is the only pre- Nicean Christology compendium of this type, which directly introduces us to theological thought preceding a very difficult for Christianity trinitian controversy.The main focus is on the issues of presented by biblical testimonia, secondly on the biblical basis of Christological catechesis as to consider three aspects of sacramentum Christi, i.e. Christ’s work expressed in inluminator and salvator titles, the power of the sign of cross and ecclesiological titles: Christus sponsus conceived with ecclesia sponsa.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2013, 17, 2
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamiątka Jezusa – holistyczny model teologii biblijnej Nowego Testamentu
    Memory of Jesus – a Holistic Model of the Biblical Theology of the New Testament
    Autorzy:
    Witczyk, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1051220.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    teologia biblijna
    Objawienie
    chrystologia
    kanon biblijny
    natchnienie biblijne
    biblical theology
    Revelation
    Christology
    biblical canon
    biblical inspiration
    Opis:
    The author depicts a holistic model of the biblical theology in the New Testament. This model renders the Person of Jesus in the following three dimensions: historical-eschatological, literary, and canonical. His solution is placed against the backdrop of the current debate that is taking in contemporary biblical studies. The debate concerns the shape of biblical theology, especially its methodology and role in interreligious dialogue. The model of biblical theology under study is based on the holistic conception of Revelation, which may be reduced to the following three theses: Revelation arouses faith, it is taking place in history, it is confirmed in sacred texts, and it has an ecclesial and canonical character. The above assumptions are applied to the holistic model of the biblical theology of the New Testament. This theology is based on the „memory of Jesus” and „memory about Jesus”.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2009, 1, 1; 201-227
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sensy biblijne. Podział, charakterystyka, kontrowersje
    Autorzy:
    Szymik, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177877.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    sensus plenior
    sens wyrazowy
    sens duchowy
    sens pełniejszy
    biblical meaning
    literary meaning
    spiritual meaning
    sensy biblijne
    Opis:
    Das Dokument der Päpstlichen Bibelkommission von 1993 „Die Interpretation der Bibel in der Kirche” widmet im Kapitel II einen Abschnitt dem Sinn der inspirierten Schrift (sens de l’Écriture inspirée), der gewisse Interesse der Bibelwissenschaftler geweckt hat. Im Beitrag wird ausgerechnet die neuste Diskussion besprochen, darunter verschiedene Meinungen und ebenfalls vorgetragene Kritik präsentiert (u.a. Ch. Dohmen, A. Dulles, J.A. Fitzmyer). Der Beitrag wird in vier Abschnitte geteilt: die Namen und Aufteilung der biblischen Sinne (1), der wörtliche Sinn (2), der geistliche Sinn (3), sensus plenior (4) und es wird vom Verfasser gleichfalls eigene Beurteilung des Dokuments gebracht (5). Demnach sind die Ausführungen der Päpstlichen Bibelkommission ein gelungener Versuch einer echt neuen Fragestellung und Fragedarstellung der Noematik, um teilweise das alte (das geistliche) und vor allem das neue (das kritische) in der Exegese zusammenzubringen und zu behalten. Die Diskussion selbst aber ist auf keinem Fall beendet.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2000, 47, 1; 5-25
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najnowsze przekłady Biblii a teoria przekładu
    The Newest Polish Translations of the Bible and the Theory of Translation
    Autorzy:
    Zaborski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1052849.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    tłumaczenie biblijne
    tłumaczenia paralelne
    tłumaczenia dosłowne
    znaczenie etymologiczne
    Bible translation
    equivalent parallel translations
    literal translation
    etymological meaning
    Opis:
    New translations of the Bible may suffer from the fact that sometimes translators who need to demonstrate that their renditions are really new, have a tendency to introduce new versions at any price, which may result either in fancy, less satisfactory solutions, or in mistakes. Only some of the radical experiments are successful. Biblical scholars and translators should keep in mind that the same original can be, by definition, translated in many equally satisfactory ways, so that new translations are frequently only parallel and equivalent to the older versions. Literal or ‘word by word’ rendition, which still reappears in its radical execution, when there is an attempt at imitating grammatical structures of the original language, inevitably results in unfaithful interpretations in which some crucial meanings and style features are lost. A non-literal translation can be equivalent or ‘faithful’, but a literal translation cannot be faithful by definition. In a moderate version, literal translation can be used for metalinguistic discussions only. The use of brackets for words or phrases without which the translation is incomprehensible or grammatically and/or stylistically distorted, should be abandoned. Real etymological meanings of words are by definition obsolete and anachronistic, and should be used with utmost caution.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2014, 4, 1; 175-194
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zakazana komnata Lei”. Pismo Święte w bulli kanonizacyjnej „Mira circa nos”
    “Leah’s Forbidden Bedchamber”. Sacred Scripture in the Bull of Canonization “Mira circa nos”
    Autorzy:
    Paszko, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430916.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    canonization bull
    St. Francis of Assisi
    biblical figures
    Gregory IX
    bulla kanonizacyjna
    figury biblijne
    Grzegorz IX
    św. Franciszek
    Opis:
    Ważnym dokumentem dla historii i duchowości Zakonu Franciszkańskiego jest bulla kanonizacyjna św. Franciszka z Asyżu, wydana przez papieża Grzegorza IX w 1228 roku. Prezentuje ona postać świętego Biedaczyny na tle licznych figur i obrazów biblijnych. Niniejszy artykuł jest komentarzem do tekstu bulli, w szczególności do jego wybitnie biblijnego charakteru. Po wstępnych uwagach językowych dotyczących tłumaczenia, następuje ocena dostępnych źródeł oraz statystyka biblijnych odniesień obecnych w badanym dokumencie. Centralną częścią artykułu jest prezentacja biblijnych figur, zarówno z Nowego jak i ze Starego Testamentu, które w zamyśle autora bulli stanowią typy odniesione do postaci św. Franciszka: Paweł Apostoł, Abraham, Jakub, Jefte, Samson i Szamgar, Noe, Gedeon, Mojżesz, Dawid, Hiob oraz arcykapłan Szymon. W ten sposób św. Franciszek z Asyżu jawi się jako jedna ze szczególnych postaci w historii zbawienia.
    An important document for the history and spirituality of the Franciscan Order is the Canonization Bull of St. Francis of Assisi, issued by Pope Gregory IX in 1228. It depicts the figure of Saint Poverello against the background of numerous biblical figures and images. This paper is a commentary on the text of the Bull, in particular on its biblical feature. Linguistic remarks on the translation are followed by an evaluation of available sources of the text and a statistic of biblical references present in the papal document. The central part of the paper is the presentation of biblical characters, both of the New and Old Testaments, which, according to the intention of the author of the bull, are types referring to the figure of St. Francis: Apostle Paul, Abraham, Jacob, Jephthah, Samson and Shamgar, Noah, Gideon, Moses, David, Job and Simon the High Priest. In this way, St. Francis of Assisi appears as one of the special figures in the history of salvation.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2023, 27, 4; 77-104
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblical History as the Locus Ethicus in Sofia Cavalletti’s Concept of Religious Education
    Biblijna historia jako locus ethicus w koncepcji religijnego wychowania dziecka Sofii Cavalletti
    Autorzy:
    Surma, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/448798.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Biblical history
    Biblical narratives
    ethics
    parenesis
    norms
    relation
    covenant
    historia biblijna
    narracje biblijne
    etyka
    pareneza
    normy
    relacja, przymierze
    Opis:
    The concept of the religious education of a child aged three to twelve by Sofia Cavalletti (1917–2011) has been present in educational practice since 1954. In Poland the assumptions of that concept have been fulfilled in certain educational institutions since the 1990’s. The objective of the article is to answer the question of why is Biblical narratives constitute the locus ethicus in Cavalletti’s concept of child education? Religious education based on the Bible and liturgy is strictly related to the task of the catechesis which is ethical formation. The story told in the Bible is shown in the catechesis as the history of God and a human being who are the partners of the covenant. This relation is understood as the source of life and the basis for ethical education.
    Koncepcja religijnego wychowania dziecka w wieku od trzeciego do dwunastego roku życia w opracowaniu Sofii Cavalletti (1917–2011) jest obecna w praktyce edukacyjnej od 1954 roku. W Polsce założenia tej koncepcji są realizowane w niektórych placówkach oświatowych od lat 90. XX wieku. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: dlaczego narracje biblijne stanowią swoisty locus ethicus w koncepcji wychowania dziecka proponowanej przez Cavalletti? Wychowanie religijne oparte na Biblii i liturgii ściśle łączy się z zadaniem katechezy, jakim jest formacja moralna. Historia opowiedziana w Biblii jest ukazywana w ramach katechezy jako historia Boga i człowieka, którzy są partnerami przymierza. Ta relacja stanowi źródło życia i podstawę wychowania moralnego.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2017, 20, 4; 99-109
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tłumaczenia biblijne w Wielkim księstwie Litewskim
    Biblical translations in the Grand Duchy of Lithuania
    Autorzy:
    Kozhinowa, Alla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34101305.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-05
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    tłumaczenia biblijne
    XVI wiek
    Wielkie Księstwo Litewskie
    biblical translations
    the 16th century
    the Grand Duchy of Lithuania
    Opis:
    The article provides an overview of biblical translations created in the 16th century on the territory of the Grand Duchy of Lithuania. In the article a specific translation technique and the reasons for the differences between the original and translated text are considered. A strong opposition to the accuracy of the translation is a different understanding of the text, due to differences in religion. By the time of the creation of most Slavic translations, Christian exegetics was fundamentally different both from the ancient understanding of sacred texts and from the interpretation adopted in the rabbinical tradition. Intertextual differences may be due to differences in culture that have nothing to do with the religious system. The difference between the original and the translation is due to the fact that not all translators were equally gifted linguists; they didn’t know the original language and the subject in question equally well. Therefore, in the textual structure of the translation, we can meet with various kinds of deviations from the essence and form of the original, up to language and substantial mistakes.
    Artykuł poświęcony jest ogólnemu przedstawieniu tłumaczeń biblijnych stworzonych w XVI w.na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego; rozpatruje się w nim technikę translatorską oraz przyczyny różnic między tekstem oryginalnym i przetłumaczonym na inny język. Dokładność tłumaczenia może być zakłócona poprzez odmienne rozumienie tekstu z powodu różnic religijnych. W czasie stworzenia większości słowiańskich tłumaczeń biblijnych chrześcijańska egzegetyka zasadniczo różniła się zarówno od starożytnego rozumienia świętych tekstów, jak i od interpretacji przyjętej w tradycji rabinicznej. Również różnice intertekstualne mogą wynikać z różnic kulturowych, które nie mają nic wspólnego z systemem religijnym. Różnica między oryginałem a tłumaczeniem wynika z faktu, że nie wszyscy tłumacze byli równie utalentowanymi lingwistami, znali dobrze język oryginalny. Dlatego w strukturze tekstowej tłumaczenia możemy się spotkać z różnego rodzaju odchyleniami od treści i formy oryginału, aż po błędy językowe i merytoryczne.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 191-206
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gniewne oblicze Pana. Hermeneutyka kilku biblijnych kolokacji
    The Wrathful Face of the Lord. The Hermeneutics of Selected Biblical Collocations
    Autorzy:
    Szymik, Stefan Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044562.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    oblicze
    pānîm
    oblicze Pana
    gniew Boży
    kolokacje biblijne
    face
    face [sight] of the Lord
    wrath of God
    biblical collocations
    Opis:
    Autor omawia wybrane kolokacje biblijne, za pomocą których autorzy natchnieni Starego Testamentu przedstawiali niełaskę i gniew Boga, także Jego nieobecność w ludzie Bożym. Istotnym, specjalnym składnikiem tych wypowiedzi jest antropomorfizm „oblicze Pana” wskazujący na Boga uzupełniony o wybrane czasowniki hebrajskie. Pierwsza fraza („zwrócę me oblicze przeciw” – נתן את־פני ב) występuje w Starym Testamencie tylko kilka razy. Idiom opisuje stanowcze działanie Boga skierowane przeciw jednostce lub społeczności Izraela łamiących postanowienia Prawa i zawarte przymierze. Kolejne wyrażenie („ukryć swe oblicze przed” – סתר פני מן) spotykane jest w Starym Testamencie dużo częściej, głównie w dwóch kontekstach: lamentacji jednostki oraz w wołaniach całego ludu. Ukrycie się Bożego oblicza oznacza chwilową lub trwałą nieobecność Boga w życiu jednostki i całego narodu, czasem doświadczenie Bożego gniewu. W trzeciej części omówione zostały dwie inne kolokacje: „odrzucić od mego oblicza” (hebr. שלך מעל פני) oraz „odtrącić od mego oblicza” (מעל פני סור). Obydwa wyrażenia opisują zerwanie relacji między Bogiem a narodem wybranym, czego zewnętrznym znakiem były deportacje, kolejno Izraela i Judy (722 i 586 przed Chrystusem). Ostatecznie jednak odwrócenie, ukrycie się i nieobecność Boga, a nawet jego gniew nie mają charakteru trwałego i nieodwracalnego, zwyciężają bowiem Boża łaskawość i miłosierdzie.
    The author analyses biblical collocations used by writers of the Old Testament to describe God’s disapproval, anger and wrath, or even his absence. The essential specific component of these statements is the biblical anthropomorphism “the face of the Lord”, which points to God himself via certain Hebrew verbs. The first idiom, with YHWH as the subject (“I will set My face against” – נתן את־פני ב), occurs several times in the Old Testament and describes a violent action of God against a sinner or whole nation not observing his commandments, or breaking the Covenant. The next expression (“to hide Thy [your] face from” – סתר פני מן) occurs much more frequently in the Old Testament, principally in two contexts. The collocation plays a significant role in the Psalms, especially laments, and also in collective lamentations over Israel. The hiding of God’s face, from an individual or the people of Israel, means the experience of the temporary or permanent absence of God, and sometimes his anger and punishment for infidelity. In the final part, the author discusses some other collocations, among them “to cast out of My sight” (שלך מעל פני), and similarly “to remove from My sight” (מעל פני סור). Both expressions indicate a disruption of Israel’s relationship with God, the outer signs being the historical deportations of Israel (722 BC) and Judah (586 BC). Ultimately, however, the rejection of Israel and the absence of God, and likewise his anger, are not permanent and irreversible, since the Lord’s grace and mercy prevail.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2018, 34; 15-36
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Об использовании библейских фразеологизмов в разговорном стиле современного русского языка
    Wykorzystanie frazeologizmów biblijnych w odmianie potocznej współczesnego języka rosyjskiego
    The use of biblical idioms in colloquial variety of modern Russian language
    Autorzy:
    Maksimowicz, Eugenia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956420.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    colloquial style
    oral variety of language
    biblical idioms
    belles-lettre
    styl potoczny
    ustna odmiana języka
    frazeologizmy biblijne
    literatura
    piękna
    Opis:
    Frazeologizmy biblijne często przenikają do naszego języka, wnosząc wzniosłą duchowość i wartość pouczającą. Liczne wyrażenia i cytaty zaczerpnięte z Biblii, utrwalone w postaci znanych powiedzeń, sentencji, używane są powszechnie w języku codziennym. Frazeologizmy pochodzenia biblijnego funkcjonują też w stylu potocznym języka, zarówno w jego różnorodnych formach ustnych, jak i pisemnych, np. w wypowiedziach dialogowych w tekstach literackich oraz publicystycznych, uczestnicząc w procesie charakteryzowania postaci literackich jako językowy środek stylistyczny.
    Biblical idioms quite often penetrate into our language, bringing the sublime spirituality and informative value. Numerous phrases and quotations taken from the Bible, fixed in the form of well-known sayings, maxims, are commonly used in everyday language. Idioms of biblical origin also function in the colloquial style of language, both in its various oral and written forms, for example, in the dialog statements in literary and journalistic texts, participating in the process of characterization of literary figures as a stylistic medium.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2016, 20; 213-221
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DZIEŁO BIBLIJNE IM. ŚW. JANA PAWŁA II W DIECEZJI RZESZOWSKIEJ W LATACH 2006−1017
    THE BIBLE WORK OF ST. JOHN PAUL II IN THE DIOCESE OF RZESZÓW IN THE YEARS 2006-2017
    Autorzy:
    Dzik, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047395.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    dzieło biblijne im. św. jana pawła ii w diecezji rzeszowskiej
    studium biblijne diecezji rzeszowskiej
    biuletyn biblijny
    konkursy biblijne dla dzieci szkół podstawowych
    tydzień biblijny
    uniwersytet trzeciego wieku diecezji rzeszowskiej
    te bible work of st. john paul ii in the diocese of rzeszów
    bible study of the diocese of rzeszów
    biblical bulletin
    biblical competitions for primary school children
    biblical week
    university of the tird age of the diocese of rzeszów
    Opis:
    The article presents the history of the Bible Work of St. John Paul II in the Diocese of Rzeszów in the years 2006-2017. The first part refers to the origins of the association and its expectations from the Bishop of the Diocese, the Diocesan Curia and the Moderator. The Bible Work of St. John Paul II in the Diocese of Rzeszów was publicly inaugurated on 21 October 2006 during the Priestly Day of Holiness. The second part elaborates on the achievements of the described institution. Among them it should be listed: the establishment and running of the Bible Study of the Diocese of Rzeszów, the publication of the "Bible Bulletin", the organization of Bible competitions for primary school children, the organization of symposia and conferences, the organization of the Bible Week, cooperation with the University of the Third Age of the Diocese of Rzeszów. The last part of the article presents the personal status of the Biblical Work, which has permanently joined pastoral activities of the Diocese of Rzeszów.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2017, 24; 47-63
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Рождественский и пасхальный сюжеты в малой прозе Надежды Городецкой
    The Christmas and Easter Stories in the Short Prose of Nadezhda Gorodetskaya
    Opowieści wigilijne i wielkanocne w małej prozie Nadieżdy Horodeckiej
    Autorzy:
    Zakharova, Viktoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342710.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Nadieżda Horodecka
    opowieść wielkanocna
    opowieść wigilijna
    aluzje biblijne
    realizm duchowy
    Nadezhda Gorodetskaya
    Easter plot
    Christmas plot
    biblical allusions
    spiritual realism
    Opis:
    В данной статье ставится задача понять роль и значение рождественской и пасхальной тематики в рассказах русской писательницы-эмигрантки первой волны Надежды Городецкой (1901-1985). Анализ показывает: проза Городецкой свидетельствует о том, что, благодаря «вписанности» судеб самых обычных людей в контекст библейской истории, они «оправдываются» своей причастностью к этой истории. 
    Celem tego artykułu jest zrozumienie roli i znaczenia odkrytych w opowiadaniach rosyjskiej pisarki emigracyjnej pierwszej fali Nadieżdy Horodeckiej (1901–1985) tematów bożonarodzeniowych i wielkanocnych. Analiza przekonuje, że proza Horodeckiej zaświadcza o tym, iż dzięki «wpisaniu» losów najzwyklejszych ludzi w kontekst historii biblijnej stają się oni «usprawiedliwieni» swoim zaangażowaniem w tę historię.
    The purpose of this article is to understand the role and meaning of the Christmas and Easter themes found in the stories of the Russian first wave émigré writer Nadezhda Gorodetskaya (1901-1985). The analysis shows that Gorodetskaya’s prose testifies to the fact that, thanks to the “inscribing” of the fate of the most ordinary of people in the context of biblical history, they become “justified” by their involvement in this same history.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 101-111
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowoczesność a metafizyka w powieści Brzemienna Madonna Petera Henischa
    Moderne und Metaphysik in Der Schwangeren Madonna von Peter Henisch
    Autorzy:
    Sowa, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933916.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Peter Henisch
    motywy biblijne
    nowoczesność
    Maryja
    Matka Boża
    podróż po Włoszech
    biblical motifs
    modernity
    Mary
    Mother of God
    journey through Italy
    Opis:
    Im Text wird die Frage nach der Erfahrung der modernen Welt und nach ihrem Verhältnis zur Metaphysik im Roman Die schwangere Madonna von Peter Henisch (geb. 1943) gestellt. Das Werk des österreichischen Autors weist Verwandtschaft mit der Popkultur auf und bildet eine literarische Entsprechung der Filmgattung road movie, nichtsdestoweniger ist es von den religiösen Bezügen durchdrungen, die aber von den Protagonisten meistens ignoriert werden. Joseph, der Erzähler, bezeichnet sich als „Anachronist“ und aus dieser Perspektive betrachtet er sowohl die sich verändernde Welt, als auch ihren Umgang mit dem Religiösen. Im Hintergrund spielt sich die Auseinandersetzung dieses älternden Menschen mit der Jugend ab. Das Ziel dieser Bearbeitung ist es, das Motiv des modernen Menschen und des modernen Verhältnisses zur Religion zu untersuchen.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 5; 155-168
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga Ozeasza w Qumran: rękopisy biblijne (4Q78-79, 4Q82), cytaty w zwojach niebiblijnych (CD, 4Q163, 4Q177; 4Q434) i Peszer do Księgi Ozeasza (4Q166-167)
    The Book of Hosea in Qumran
    Autorzy:
    Parchem, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035971.pdf
    Data publikacji:
    2017-07-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Księga Ozeasza
    rękopisy biblijne
    Qumran
    Dokument Damasceński
    wspólnota qumrańska
    The Book of Hosea
    Biblical manuscripts
    The Damascus Document
    The Qumran community
    Opis:
    Like the rest of the prophetic books of the Bible, the Book of Hosea enjoyedmuch popularity and appreciation among the members of the Qumrancommunity. This fact is attested by three Biblical manuscripts of the book(4Q78-79, 4Q82), various quotations in “The Damascus Document”: CD1:13-14 (= Hos 4:16), CD 4:19 (= Hos 5:11), CD 8:3; 19:5-6 and par. 4Q266 (=Hos 5:10), CD 20:16 (= Hos 3:4), in the “Isaiah Pesher” (4Q163 frag. 23, col. 10, line 14 = Hos 6:9), in “The Midrash on the Last Days” (4Q177 col. 10, lines 13-14 = Hos 5:8), in the document “Bless, oh my soul, the Lord” (4Q434 frag. 7b, lines 2-3 = Hos 2:20) and, most of all, “Pesher Hosea” that remained in two scrolls (4Q166-167). It should be noted that quoting the book of Hosea with the introductory formula: “of which it is written” (CD 1:13) or “as it is said” (CD 19:15; 20:16) proves that this work, as in the case of the other biblical books, was considered to be an authoritative writing at Qumran. It is also worth pointing out that in most cases the quotations from the Book of Hosea were aptly and neatly chosen with a special regard to their original contexts (descriptions of and references to the Syro-Ephraimite War) – in the Qumran writings they are used to present the idea of the conflict between the community and its opponents. Discovering two manuscripts of “Pesher Hosea” (4Q166-167) in the Judean Desert at the Dead Sea testifies to the fact that the Biblical Book of Hosea was carefully studied by the community members and that its text served as a source of the commentary which not only mentions and alludes to historical events, but shows the eschatological aspect as well. Unfortunately, due to the miserable condition of both of the extant pesher manuscripts, drawing any final conclusions appears to be rather impeded, sometimes even impossible.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2016, 86, 4; 139-171
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czas i przestrzeń w badaniach sztuki oraz twórczości literackiej ks. profesora Janusza St. Pasierba
    Time and space in the research into art and literary works of rev. prof. Janusz Pasierb
    Autorzy:
    Mazurczak, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1068280.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Chronos
    Kairos
    czas linearny
    biblijne metafory czasu - cykl/ koło
    hermeneutyka humanistyczna
    humanistic hermeneutics
    linear time
    the Biblical time of metamorphosis - circular
    Opis:
    Czas i przestrzeń w badaniach nad sztuką i twórczością literacką księdza profesora Janusza Pasierba Czas i przestrzeń stale obecne w świadomości i sposobie przeżywania ks. prof. Janusza Pasierba przenikają całą jego twórczość naukową, poetycką i literacką. Dlatego też trudno rozdzielić jego przemyślenia dotyczące czasu, wyrażone w metaforach języka poetyckiego od metod opisu czy interpretacji temporalnej dzieł sztuki wizualnej. Studium Człowiek i jego świat w sztuce religijnej renesansu stanowi syntezę postaw badawczych tego okresu. Zawiera ono szereg stanowisk metodologicznych głównych badaczy renesansu. Autor uznaje tradycyjne metody historyczno-porównawcze czy ikonologię. W swoich badaniach wykorzystuje również nowsze podejścia metodologiczne: lingwistykę, antropologię i hermeneutykę. Potwierdzają to wczesne studia dotyczące miasta Pelplina, opactwa Cystersów oraz katedry w Pelplinie, Drzwi Gnieźnieńskich, motywu koronacji Maryi Dziewicy, a przede wszystkim monografia poświęcona malarzowi Hermanowi Hanowi. Idea czasu przenika głęboko studia ks. Pasierba z dziedziny historii sztuki, stając się ogniskową umożliwiającą głębszą analizę. Studium Czas otwarty stanowi heurezę pozwalającą na eksplorację powiązań czasu i przestrzeni jako kategorii przedstawionych, artystycznie wypracowanych środkami wizualizacji. Ks. prof. Pasierb wprowadza rozróżnienie sposobów pojmowania czasu: biologicznego, psychologicznego, społecznego, historycznego i kalendarzowego. Jak sam przyznaje, jako autor łączy różne rozumienia czasu w przekazie artystycznym; poszukuje i odnajduje siebie w sztuce. Twórca dzieła sztuki prezentuje je odbiorcy – widzowi, czytelnikowi. Tak ukierunkowana refleksja pomaga odkryć doświadczenia paralelne, pomaga twórcy wejść w „dialog” z odbiorcą, podobny do dialogu znanego z filozofii Levinasa. Refleksja na temat czasu przywodzi Autorowi na myśl pytania ostateczne, którym towarzyszy niepokój, niepewność, a nawet strach przed niewiadomym końcem ludzkiego istnienia. Zbawienna okazuje się cykliczność czasu natury. Czas przyrody, zamknięty w powtarzających się cyklach, obrazuje również przemijanie i odradzanie się życia człowieka. Czas świąteczny Wielkiejnocy to dla ks. Pasierba okres radości i szansa metamorfozy duchowej. Ten rytm powtarzających się przemian postrzegany jest przez Autora jako koło, kręgi – kyklos. Przestrzega on jednak przed wirującym kręgiem czasu. Jego środek, punk zanurzający się głębiej i głębiej w otchłani kosmicznej, odrywa człowieka od krawędzi – „nigdzie”. Człowiek zostaje pozbawiony więzi z Początkiem, z Kimś. Widoczne jest tu nawiązanie do filozofii Anicjusza Manliusza Sewerynusa Boecjusza, jak też do innych autorów, których prace, zebrane przez Georgesa Pouleta w tomach: Études sur le temps humain (1949), Les Métamorphoses du cercle (1961), były dobrze znane Pasierbowi. W Czasie otwartym, pracy będącej syntezą o czasie, ks. prof. Pasierb przyjmuje biblijną linię początku i końca czasu. Przywołuje on również figury pulsujących kręgów czasu, które przewijają się w jego rozmyślaniach literackich o czasie i w analizach temporalnych w malarstwie. Znamienne jest także przyswojenie przez Autora i nawiązywanie do koncepcji wiecznych powrotów – apokatastasis. Zgodnie z przekazami wczesnochrześcijańskich myślicieli i pisarzy, apokatastasis daje szansę zbliżenia się do Boga – Wiecznej Miłości. W swoich wspomnieniach (The diary – 1991) słowa modlitwy ”dobry Panie, każdemu daj kwitnienie, i każdej śmierci zmartwychwstanie” śpiewa jako radosną pieśń wielkanocną. Czas otwarty podzielony jest na wiele znaczących rozdziałów: Czas zamknięty, Czas otwarty, Czas Boga, Czas człowieka, Czas przyjścia, Czas Kościoła, Czas zbawienia, Czas życia, Czas śmierci. Autor doświadczył bliskości czasu otwartego jako obcowania z pięknem słowa i obrazu oraz w dziełach sztuki wizualnej. Podzielił się głęboką refleksją na temat eschatologicznego wymiaru ludzkiego czasu. Czas i przestrzeń w obrazie – czas i przestrzeń obrazu             Autor rozróżnia czas zwizualizowany i czas powstania obrazu. Oba zakorzenione są w ważnym dla artysty punkcie historii, w czasie tworzenia danego dzieła, ale także w wewnętrznej strukturze obrazu, która określona została poprzez temat i przedstawione postacie. Badacz historii sztuki, na którego historia wywarła głęboki wpływ, przeszukuje ją dogłębnie, by odnaleźć jak najwięcej „teraz” - momentów lub zdarzeń, które nanieść należy na linię czasu artysty lub historii w której żył. Oś czasu, czas historyczny stanowią też podstawę wiedzy na temat warsztatu artysty oraz punkt wyjścia dla historyczno-porównawczej metodologii badań. Ksiądz Pasierb obeznany był z hermeneutyką z kręgów naukowych Hansa Gadamera i Paula Ricœura. W eksploracji struktury czasowej swoich dzieł wskazuje czytelnikowi kolistą strukturę kompozycji, charakterystyczną dla scen największych mistrzów baroku, takich jak: Koronacja Maryi, Pokłon pasterzy. Struktura czasu jest szczególnie ważna w portretach siedemnastowiecznego malarza Hermana Hana.                Analiza malarstwa mistrza gdańskiego, Hermana Hana, zwłaszcza obrazu Koronacja Najświętszej Maryi Panny znajdującego się w ołtarzu głównym katedry w Pelplinie, jest wstępem do odkrywania kolistych struktur czasu i przestrzeni. Pokazuje koncepcje Autora jako bliskie tradycyjnym, antycznym koncepcjom czasu, odbieranego jako dwa przeciwieństwa: Chronos - nieubłagany czas, który pochłania wszystko na swojej drodze oraz Kairos - ulotny moment, który może być zatrzymany przez mądrość, piękno czy zdolność przewidywania. Pozostając pod wrażeniem greckiej wazy namalowanej przez Makrona (Paryż, Luwr), piękną apostrofą wyraził profesor Pasierb swoje wyczulenie na ulotność czasu, Kairos: „długowłosy chłopcze z obręczą i pieskiem biegnący szybko po attyckiej czarze, spoglądający wstecz, skąd wołają wracaj, nie słuchałeś, dziś już za późno, odbiegłeś o dwadzieścia pięć wieków. Malarz Makron, którego mijałeś w rozpędzie, zdążył napisać Kalos - Piękny ”.            Podstawową metodą analizy czasu i przestrzeni w malarstwie jest podejście hermeneutyczne z kręgów Paula Ricœura i Hansa Georga Gadamera.
    Time and space in the research into art and literary works of Rev. Prof. Janusz Pasierb Time and space constantly present in the awareness and experiencing of Reverend Professor Janusz Pasierb pervade all of his academic achievements, his poetry and literary works. It is, therefore, so difficult to separate his thoughts concerning time, expressed in the metaphors of his poetic language, from the methods of description and temporal interpretation of the visual art works. The study The man and his world in the religious art of Renaissance is a synthesis of his research of this period. It contains a range of methodological opinions of the main researchers of Renaissance. The author considers the traditional historical and comparative methods as well as iconology as the most current ones, and at the same time, he introduces the latest methods such as linguistics, anthropology and hermeneutics into his research. It is confirmed in the early research on the city of Pelplin, on the Cistercian abbey and on the church in Pelplin, on the Gniezno doors, on the motif of the Coronation of Virgin Mary and, first and foremost, on the monograph of the painter Herman Han. The idea of time pervades his studies of the history of art, becoming the connecting point of deeper analyses. The study The open time reflects the heuristic technique of exploration of the relationships between time and space meant as categories presented in artistic ways, worked out by means of visualization. He distinguishes between different ways of understanding time: biological, psychological, social, historical, and of the calendar. As the author admits, he himself constitutes the connecting bond between various kinds of time in the artistic message; he searches for himself in art. The creator of the work of art presents it to the recipient – the viewer or the reader. This type of reflection helps to discover parallel experiences, it helps the creator to enter into the „dialogue” with the recipient, similar to the dialogue from the philosophy of Levinas. Reflections on time raise the Author's questions about the last things in man’s life – they reveal his anxiety, uncertainty and even the fear of the unknown ending of the human life. The cycles of nature come as a salvation as the time in closed cycles reflects dying and the rebirth of life, especially of the human life. The holy time of Easter is a great joy for the Author and a perfect chance for his spiritual metamorphosis. The rhythm of repeated changes is perceived by the Author as a circle, the circles – kyklos. The Author warns against the spinning circle of time. Its centre, the point submerging deeper and deeper in the space abyss, detaches the man from its circumference – the “nowhere”. Man seems to be deprived of the bond with the Beginning, with Somebody. It reveals the philosophy of Anicio Manlio Torcuato Severino Boecio as well of other authors whose works were collected in the studies of George Poulet: Etudes sur le temps humain (1949), Les Metamorphoses du cercle (1961), well-known to the Author. In the book The open time, which constitutes a synthesis about time, the Author adapts the Biblical line of the beginning and of the ending. He also reminds of the figures in the circle of time, visualized as pulsating circles, which are often mentioned in his literary studies about time and in the temporal analyses in painting. The understanding of apokatastasis, the constant returns, which, according to patristic (early Christian) writers give the chance of being closer to God – the Eternal Love, is also well-known. In his diary (The diary – 1991) he as if sang the song of the Easter joy in the words of the prayer “Good Lord, bless everyone’s lives and change everyone’s death into resurrection”. The open time consists of many significant chapters: The closed time, The open time, God’s time, The man’s time, The time of coming, The time of the Church, The time of salvation, The time of life, The time of dying. The Author experienced the closeness of the open time in the beauty of the word and in the works of visual art. He presented his deep reflection about the eschatological dimension of the human time. Time and space in the painting – the time and space of the painting The Author separated the visualized time and the time when the painting was created. Both are rooted in the point of history which was important for the artist, in the time of creating the work of art as well as in the internal structure of the painting which is expressed through the theme and the presented figures. The researcher who was deeply influenced by history, browsed it deeply in order to find every “now”, adding it to the timeline of the artist’s life, or to the history he was a part of. The timeline, history, constitutes a basis of the knowledge about the artist’s workshop and it is the basis for the historical-comparative method. The priest knew hermeneutics with the hermeneutic circle of Hans Gadamer and Paul Ricoeur. In his exploration of the temporal structure of his works of art he indicates to the reader the circular structure of the composition, which is typical for the scenes of the greatest masters of the Baroque, e.g. The Coronation of Mary, the Adoration of the Shepherds. The structure of time is particularly important in the portraits of Herman Han in the painting of 17th century. The analysis of the paintings of the master of Gdańsk Herman Han, especially of his painting The Coronation of the Virgin Mary in the main altar in Pelplin is an introduction for discovering the circular structures of time and space. It shows the author's concepts as close to the traditional Antique concepts of time: as the two opposites: Chronos – the inevitable time which consumes everything on its way and Kairos, the fugacious moment which can, however, be stopped by wisdom, beauty, the ability of predicting. The sensitivity to time, the Kairos, was expressed by the priest who was impressed by a Greek vase painted by Makron (Paris, Louvre) “long-haired boy with a hoop and with a dog, quickly running round an attic goblet, looking back where they are calling you, come back, you didn't listen, today it is too late, twenty-five centuries passed. The painter Makron whom you passed by so quickly, managed to write kalos – Beautiful”. The basic method used for the analysis of time and space in the painting is the hermeneutic method of Paul Ricœur and Hans Georg Gadamer.
    Źródło:
    Artifex Novus; 2019, 3; 2-19
    2544-5014
    Pojawia się w:
    Artifex Novus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezbiter jako podmiot odpowiedzialny za przepowiadanie słowa Bożego w świetle obowiązującego magisterium Kościoła
    Autorzy:
    Kantor, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950431.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Teologiczne
    Tematy:
    Przepowiadanie słowa Bożego
    homilia
    katecheza
    liturgia godzin
    duszpasterstwo biblijne
    Proclaiming God’s Word
    homily
    cathechesis
    Liturgy of the Hours
    biblical ministry
    Opis:
    Proclaiming God’s Word is one of the most important tasks of the Church. God’s Word is the gift to the whole Church. It is first of all the presbyters who take part in the forwarding of this Word. Proclamation of God’s Word is the duty and the right stemming from accepted by them sacrament of ordination. Magisterium of the Church, especially Apostolic exhortation Verbum Domini dealing with God’s Word in the life and mission of the Church, talks in several passages about issues connected with proclamation of this Word by presbyters. The papal document gives tips for the priests, relating to preaching sermons, praying with Liturgy of Hours, conducting services based on God’s Word and relating to the value of silence, celebratory proclamation of God’s Word in the church, biblical ministry, the place of God’s Word in religious instructions and priest’s life.
    Przepowiadanie słowa Bożego jest jednym z najważniejszych zadań spoczywających na Kościele. Słowo Boże jest darem dla całego Kościoła. W jego przekazie uczestniczą przede wszystkim prezbiterzy. Głoszenie słowa Bożego jest obowiązkiem i uprawnieniem wynikającym z przyjętego przez nich sakramentu święceń. Magisterium Kościoła, a zwłaszcza adhort. apost. Verbum Domini w kilku miejscach podjęła zagadnienie związane z przepowiadaniem tego słowa przez prezbiterów. Papieski dokument przedstawia wskazówki dla kapłanów dotyczące głoszenia homilii, modlitwy Liturgią godzin, przeprowadzania nabożeństw słowa Bożego, odnoszące się do wartości milczenia, uroczystego głoszenia słowa Bożego w świątyni, duszpasterstwa biblijnego, miejsca słowa Bożego w katechezie oraz w życiu kapłana.
    Źródło:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 4
    2391-8497
    0209-0872
    Pojawia się w:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowy i moralny wymiar naśladowania Jezusa Chrystusa − uzasadnienie teologiczne w kontekście dokumentu „Biblia a moralność”
    Spiritual and Moral Dimensions of the Following of Jesus Christ – a Theological Justification in the Context of the Document “The Bible and Morality”
    Autorzy:
    Zarzycki, Stanisław T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340049.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Naśladowanie Jezusa Chrystusa
    idee biblijne
    wymiar duchowy
    wymiar moralny
    zbieżność
    the following of Jesus Christ
    Biblical ideas
    spiritual dimension
    moral dimension
    convergence
    Opis:
    The present article attempts to show the moral and spiritual dimensions of the following of Jesus Christ and to emphasize their specific character and the relation that exists between them. It is based on the document issued by the Pontifical Biblical Commission entitled The Bible and Morality as well as on theological-moral and theological-spiritual literature. In order to justify “the Biblical roots of Christian conduct” to a modern man the analyzed document sets them on the idea of the gift of the Old and New Covenant as well as of other biblical ideas understood in the Christological and personalistic way. To do so it also stresses the importance of spiritual experience (of God, of Christ), owing to which it appreciates spirituality as prior to revealed morality. This spirituality is always assumed when the origin and the obligation to realize the revealed moral norms is meant. To what degree morality is inscribed in man's spiritual development is then explained by a theological-spiritual reflection on the Christian experience that should always take into consideration moral obligations (commandments, blessings). The article takes this into consideration, making short references to some ethical-spiritual models and to stages in the development of the spiritual life.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Duchowości; 2010, 2; 23-40
    2081-6146
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Duchowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacramental marriage and love versus irregular unions. Reflection on divergent interpretations of the 8th chapter of the Amoris laetitia
    Małżeństwo sakramentalne i miłość wobec związków nieregularnych. Refleksja nad rozbieżnymi interpretacjami 8. rozdziału Amoris laetitia
    Autorzy:
    Balák, René
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475433.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    sacramental marriage
    sacramental love
    theology
    biblical foundations
    vocation
    communio personarum
    irregular unions
    małżeństwo sakramentalne
    miłość sakramentalna
    fundamenty biblijne
    powołanie
    nieregularne związki
    Opis:
    The theological and moral debate, focused on the new theological proposals, brings controversy not only into the area of methodology but also in the content of the problem. Therefore it is necessary to ask questions about to what biblical foundations the theologians, who bring in these new proposals, want to appeal. By drawing in to the comparative method the author shows the lability and discontinuity of new proposals, which diverge from the theology of creation as well as from the evangelical message of marriage. In moral sacramentology the issue of marriage was being reflected in the context of vocation of spouses to holiness, where fidelity is connected with indissolubility as a way of life vocation. The transcendent vertical dimension of the sacramental marriage is essential to marital communio personarum, while the new theological proposals level out sacramental marriage to being something ideal and impossible, which is not suitable for every person who was called by God to married life. The sacramental marital union is, however, a divine plan, which spouses are to realize in the spirit of sacramental love whose characteristic features can not be realized in the so-called irregular unions. People in such unions can not logically receive the gifts of grace, for what they are based on, Christ has clearly condemned as evil. Christ’s words of truth about marriage are to be the reference to theological criterion for the merciful approach to this negative phenomenon, as well as to persons who find themselves in difficult situations that are not morally good.
    Dyskusja teologicznomoralna, dotycząca propozycji nowych rozwiązań teologicznych, przynosi ze sobą kontrowersje nie tylko w zakresie metodologii, lecz także w zakresie treści problemu. Dlatego istnieje potrzeba zadawania pytań, na jakie fundamenty biblijne powołują się teologowie proponujący te nowe rozwiązania. Autor przy pomocy metody komparatywnej wskazuje na labilność oraz nieciągłość nowych propozycji, które odbiegają od teologii stworzenia, jak również od ewangelicznego orędzia o małżeństwie. W ramach sakramentologii moralnej problematykę małżeństwa poddano refleksji w kontekście powołania małżonków do świętości, gdzie wierność łączona jest z nierozerwalnością, co jest pokazane jako droga powołania życiowego. Transcendentny wymiar pionowy małżeństwa sakramentalnego ma podstawowe znaczenie dla communio personarum małżonków, przy czym nowe propozycje teologiczne pokazują małżeństwo sakramentalne jako ideał nie do osiągnięcia, jako coś, co nie jest dostępne dla wszystkich powołanych przez Boga do życia w małżeństwie. Sakramentalna jedność małżonków jest jednak Bożym zamiarem, który małżonkowie powinni urzeczywistniać w duchu miłości sakramentalnej. Cech charakterystycznych dla tej miłości jednak nie można urzeczywistniać w tzw. związkach niesakramentalnych. Osoby żyjące w nowych związkach oczywiście nie mogą czerpać z darów łask, ponieważ to, na czym są zbudowane, Chrystus wyraźnie potępił jako zło. Chrystusowe słowo prawdy o małżeństwie powinno stanowić kryterium teologiczne w miłosiernym podejściu do tego zjawiska negatywnego, jak również w podejściu do osób przeżywających trudne sytuacje życiowe, które nie są moralnie dobre.
    Źródło:
    Family Forum; 2017, 7; 93-106
    2084-1698
    Pojawia się w:
    Family Forum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi Ludwiga Wittgensteina na temat Pisma Świętego
    Ludwig Wittgenstein’s remarks on the Scripture
    Autorzy:
    Goniszewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469409.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Ludwig Wittgenstein
    filozofia religii
    studia biblijne
    filozofia biblijna
    teologia biblijna
    philosophy of religion
    biblical studies
    philosophy of the Scripture
    biblical theology
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest analiza kilku uwag L. Wittgensteina, których tematem jest Pismo Święte. Egzegeza tych fragmentów będzie miała charakter pewnego wglądu i rozjaśnienia często niejasnych wypowiedzi austriackiego filozofa na temat Biblii. Uwagi Wittgensteina zestawione zostaną również ze współczesnymi historyczno-krytycznymi poglądami na temat ksiąg biblijnych. Wybrane do analizy fragmenty, mimo że nie pochodzą z „oficjalnych” dzieł austriackiego filozofa, czyli Traktatu logiczno-filozoficznego oraz Dociekań filozoficznych i prawdopodobnie nigdy nie miały zostać opublikowane, są jednak świadectwem jego intelektualnej aktywności i stanowią ważne źródło dla filozofii religii.
    The purpose of this article is to discuss a few of L. Wittgenstein's remarks on the Bible. The exegesis has the character of a certain insight and clarification of the vague statements on the Bible given by an Austrian philosopher. Wittgenstein's remarks are compared with contemporary, historical and critical views on the biblical books. The texts selected for the analysis do not belong to the “official” works of the Austrian philosopher as Tractatus Logico-Philosophicus and Philosophical Investigations, and might never have been published. Nevertheless, they are a testimony of his intellectual activity and the important source of religious philosophy.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2018, 25; 11-25
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ambony łodziowe w Polsce. Studium ikonograficzno-ikonologiczne
    Boat-shaped pulpits in Poland. And iconographic-iconologic study
    Autorzy:
    Kawa, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1901915.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ambony w kształcie łodzi
    okręt−Kościół
    symbole biblijne
    pulpit in the shape of a boat
    boat-shaped pulpits
    ship of church
    Opis:
    Boat-shaped pulpits were created in the eighteenth and nineteenth century and they are one of the recent implementations of the Ship of Church theme in art. Boat-shaped pulpits occur in Germany, Austria, Hungary, Slovakia and in Poland, where there are most examples of such objects. The present article's aim is to characterize the pulpit in the shape of a boat on the basis of iconographical and iconological analysis, to explain the main ideas and content that accompanied their creators and designers. In earlier literature exhaustive interpretation of the boat-shaped pulpit did not appear. The author has attempted a comprehensive view of their symbolism. It was found that the concept of the first Polish boat-shaped pulpit refers to a passage from the Gospel according to Saint Luke, which speaks of Christ's teaching from the boat (Luke 5:3). So the preacher preaching from the pulpit symbolizes Christ's teaching, but also the teaching of whole Church. Boat-shaped pulpits also symbolize the Church, which fishes out with the net of the Word of God, the souls of men from dangerous depths of the sea. The symbolism of the pulpits also stressed the primacy of the papacy.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 287-324
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga Ozeasza w Septuagincie
    The Book of Hosea in the Septuagint
    Autorzy:
    Strzałkowska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035964.pdf
    Data publikacji:
    2017-07-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Księga Ozeasza
    hermeneutyka biblijna
    przekłady biblijne
    techniki przekładu
    Septuaginta
    The Book of Hosea
    biblical heremeutics
    biblical translations
    translation techniques
    the Septuagint
    Opis:
    The Book of Hosea plays a special role in the life and theology of ancientIsrael. Serving as an opening to the Minor Prophets (the Book of theTwelve) both in the Hebrew and Greek traditions, it is a source of importanttheological interpretations. The article focuses on the Book of Hosea inthe Septuagint. It presents its role in the context of the Greek Book of theTwelve, together with the manuscripts and critical editions of LXXHos,indicating the textual richness of this book in antiquity. It also attempts toshow the character of the Greek text, its translation techniques, its omissionsand additions and other aspects, discussing also the dating of the book inthe Greek tradition.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2016, 86, 4; 77-102
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Проблема христианской традиции в наследии А. Платонова в свете эволюции творческого сознания писателя
    The Problem of the Christian Tradition in the Heritage of A. Platonov in the Light of the Evolution of the Writer’s Creative Consciousness
    Autorzy:
    Proskurina, Yelena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807250.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    twórczość A. Płatonowa; tradycja duchowa w literaturze rosyjskiej; motywy biblijne; neotradycjonalizm
    works by A. Platonov; spiritual tradition in Russian literature; biblical motives; neotraditionalism
    Opis:
    Zagadnienie tradycji chrześcijańskiej w spuściźnie A. Płatonowa w świetle ewolucji świadomości twórczej pisarza Przedmiotem pracy jest kwestia tradycji chrześcijańskiej w twórczości Płatonowa. Celem działań badawczych jest pokazanie nieprzerwanego odniesienia pisarza, mimo bogoburczych nastrojów szczególnie widocznych we wczesnej twórczości, do prawosławia. O ile w owym wczesnym okresie oraz w latach 30. zagadnienie to może być ukazywane w kategoriach przyciągania i odrzucania, o tyle wojenna twórczość Płatonowa wykazuje bliskość tradycji ojców, nie tylko na poziomie pamięci gatunku, lecz także jako prawdziwe przeżycie autora. Teza ta zostaje postawiona na podstawie analizy opowiadania Взыскание погибших, przeprowadzonej w aspekcie autobiograficznym i duchowym. Badania pokazały, że twórczość pisarza może być uznana za wyrazisty przykład zjawiska, które we współczesnym literaturoznawstwie zyskało miano tradycjonalizmu. Проблема христианской традиции в наследии А. Платонова в свете эволюции творческого сознания писателя Предмет работы – проблема христианской традиции в творчестве Платонова. Цель работы – показать непрерванность отношения писателя с православием, несмотря на его богоборческие настроения, особенно активные в раннем творчестве. Если для раннего периода и периода 1930-х гг. данная проблема может быть проанализирована в аспекте притяжения-отталкивания, то творчество Платонова военного времени показывает близость к традиции отцов не только на уровне памяти жанра, но как активное авторское переживание. Данное положение проводится на материале рассказа Взыскание погибших, исследованного в духовном и автобиографическом контексте. Как показал анализ произведений Платонова разных периодов творчества, его наследие служит яркой иллюстрацией того явления, которое в современном литературоведении получило определение неотрадиционализма.
    The subject of this article – the problem of the Christian tradition in the works by Platonov. The purpose is to demonstrate the continuity of the author's attitude to Orthodoxy despite his god-fighting frame of mind particularly active in the early period of the author's work. While for the early and 1930-s periods this issue can be analyzed through attraction-repulsion, Platonov’s work of the wartime period reveals his kinship to the fathers’ tradition not only on the genre memory level but also as the author’s active emotional experience. This view is based on the story The Seeker of the Lost studied in the spiritual and autobiographical context. As shown by the analysis of Plato's work from different periods of creativity, his work serves as a vivid illustration of the phenomenon that in modern literary criticism received the definition of neotraditionalism.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 7; 53-65
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja tekstu w obrazie – rola hermeneutyki w ilustrowaniu chrześcijańskich manuskryptów biblijnych
    Interpreting Text Throw Image: Role of Hermeneutics in Illustrating Christian Biblical Manuscripts
    Autorzy:
    Muszytowska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514302.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    Illustrated biblical manuscripts
    Biblical hermeneutics
    Monastic scriptoria
    Pictorial interpretation of the text
    Ilustrowane manuskrypty biblijne
    Hermeneutyka biblijna
    Klasztorne skryptoria
    Obrazowa interpretacja tekstu
    Opis:
    The article focuses on the issues related to illustrating biblical manuscripts in the Christian tradition. It states that various ways of illustrating of biblical codices are result of using the same hermeneutical assumptions that were applied in the interpretation of biblical text. This fact is derived from the coherent tradition of transmitting and interpreting sacred texts. The article indicates the important role of monastic communities in the transmission and imagining of biblical manuscripts. The second part explains the main currents of Christian biblical hermeneutics that had an impact on the ways of depicting of biblical codices. The next step is to show the origin and the main phases of imaging of biblical manuscripts. The last part of the article is dedicated to give examples of literal, allegorical and typological hermeneutics in illustrating biblical codices.
    Niniejszy artykuł koncentruje się na problematyce związanej z ilustrowaniem rękopisów biblijnych w tradycji chrześcijańskiej. Zwraca przede wszystkim uwagę na to, że u podstaw różnorodnych sposobów ilustrowania tekstu w manuskryptach leżą te same założenia hermeneutyczne, które były stosowane w interpretacji tekstu biblijnego. W pierwszej części jest opisana istotna rola środowisk monastycznych w procesie przekazywania i ilustrowania rękopisów biblijnych. W dalszej części są przedstawione główne nurty hermeneutyki, które wywarły wpływ na sposoby obrazowania w tradycji chrześcijańskiej. W kolejnej części ukazana jest geneza i główne etapy ilustrowania biblijnych kodeksów. W ostatniej części tego opracowania są przedstawione przykłady odniesień do interpretacji dosłownej, alegorycznej i typologicznej w ilustracjach biblijnych manuskryptów.
    Źródło:
    Kultura – Media – Teologia; 2015, 21; 117 - 140
    2081-8971
    Pojawia się w:
    Kultura – Media – Teologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Особенности библейских фразеологизмов в заголовках современных российских масс-медиа
    The specificity of the functioning of biblical idioms in the headlines of contemporary russian mass media
    Autorzy:
    Maksimowicz, Eugenia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1897311.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-05
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    frazeologizmy biblijne
    publicystyka rosyjska
    nagłówek prasowy
    funkcje nagłówka prasowego
    mass media
    biblical idioms
    Russian journalism
    press headline
    functions of the press headline
    Opis:
    Jedną z płaszczyzn szerokiego wykorzystywania frazeologizmów o genezie biblijnej jest współczesna publicystyka. Teksty publicystyczne nasycone są dużą ilością środków ekspresywnych, do których można m.in. zaliczyć wyrażenia frazeologiczne. Wyrazistym środkiem ekspresji, funkcjonującym w nagłówkach rosyjskich współczesnych przekazów medialnych, są frazeologizmy pochodzenia biblijnego. Swego rodzaju wprowadzeniem do medialnej wypowiedzi drukowanej jest nagłówek, który powinien zapowiadać jej tematykę i przyciągać uwagę potencjalnych odbiorców zawartymi w niej treściami. Do realizacji tych celów służy m.in. gra językowa, transformacja, ironia odautorska, intertekstualność, którym poddawane są frazeologizmy biblijne, i dzięki temu w strukturze nagłówków mogą pełnić one różne funkcje: nominatywną, informacyjną i ekspresywną
    Contemporary journalism is one of the plains of wide use of biblical idioms. Journalistic texts are filled with a large amount of expressive means, which can include phraseological expressions. A distinctive means of expression, functioning in the headlines of contemporary Russian media messages, are idioms of biblical origin. A kind of introduction to the printed media statement is a headline, which should indicate its theme and attract the attention of potential audiences with its content. In order to achieve these goals, we use, among others, linguistic games, transformation, author’s irony, intertextuality, to which biblical idioms are subjected. Thanks to that, they can perform various functions: nominative, informative and expressive in the structure of headlines.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2019, 23; 147-160
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Pisma Świętego w średniowiecznej teologii
    The Sacred Scriputre in Medieval Theology
    Autorzy:
    Roszak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050920.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-17
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    średniowieczna egzegeza biblijna
    Hugon ze Świętego Wiktora
    sensy biblijne
    tomizm biblijny
    medieval biblical exegesis
    Hugh of St. Victor
    biblical senses
    Biblical Thomism
    Opis:
    Artykuł przedstawia relacje Biblii i teologii w średniowieczu, zwłaszcza w kontekście dorobku egzegetycznego szkoły św. Wiktora i św. Tomasza z Akwinu. Zrozumienie technik interpretacyjnych Pisma Świętego, roli analizy i syntezy, podziałów tekstu, parafraz czy cytatów intrabiblijnych ukazują rolę teologii w jej relacji do Pisma: pomaga wydobyć i zbudować spójną ekspozycję wiary, przyczyniając się do głębszego rozumienia prawdy. Jednocześnie Pismo Święte stanowi źródło dla średniowiecznej teologii, będąc z nią organicznie związane.
    The article presents the relations of the Bible and theology in the Middle Ages, especially in the context of the exegetical achievements of the School of St. Viktor and Saint Thomas Aquinas. Understanding the interpretation techniques of the Holy Scriptures, the role of analysis and synthesis, text divisions, paraphrases or intrabiblical quotes demonstrate the role of theology in its relationship to the Scriptures: it helps to bring out and build a coherent exposition of faith, contributing to a deeper understanding of the truth. At the same time, the Scripture is a source for medieval theology, being organically connected with it.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2018, 12, 2; 71-84
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga Sofoniasza w Qumran
    The Book of Zephaniah in Qumran
    Autorzy:
    Parchem, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035687.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Księga Sofoniasza
    Qumran
    rękopisy biblijne
    cytaty i aluzje
    Peszer do Księgi Sofoniasza
    Book of Zephaniah
    biblical manuscripts
    quotations and allusions
    The Pesher Zephaniah
    Opis:
    Like other prophetic texts, the Book of Zephaniah enjoyed popularity andrecognition by the members of the Qumran community. This is testified toby five biblical manuscripts of that book, four in Hebrew (4Q77-78, 4Q82,Mur 88) and one in Greek (8Hev 1), quotations in the Rule of the Community(1QS 5:11 = Zeph 1:6) and in the Exposition on the Patriarchs (4Q464 frg. 4,col. 3, line 9 = Zeph 3:9), direct allusions in the Rule of the Community(1QS 10:22; par. 4Q260 frg. 1, col. 3, line 3 = Zeph 3:13), allusions in theThanksgiving Scroll (1QH 13:32 and 17:6 = Zeph 1:15), in the Paraphraseof the Books of the Kings (4Q382 frg. 9, line 4 = Zeph 1:5), in the Wordsof the Lights (4Q504 frg. 1-2, col. 5, lines 5-6 = Zeph 1:18; 3:6.8), as well asby its existence in the form of two scrolls as the Pesher Zephaniah (1Q15;4Q170). Even though the extant texts of the Pesher Zephaniah are highlyfragmentary and do not have much content, the very fact of their existenceproves that the biblical Book of Zephaniah was the subject of intense studiescarried out by the members of the community, and that its text served asa source of commentary.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2017, 87, 4; 125-150
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W jaki sposób Biblia jest "Księgą świętą"?
    Autorzy:
    Pikor, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1053420.pdf
    Data publikacji:
    2017-05-31
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    hermeneutyka biblijna
    natchnienie biblijne
    świętość Biblii
    Słowo Boże
    analiza narracyjna
    biblical hermeneutics
    biblical inspiration
    holiness of the Bible
    Word of God
    narrative analysis
    Opis:
    Der Artikel stellt die Frage nach dem Charaker der Heiligkeit, die der Bibel entspricht. Die Antwort ist suchend durch die Analyse den Ausdruck „Heilige Schrift”, dann mit der Untersuchung der Beziehung zwischen der Bibel und der Gottes Offenbarung, und schließlich in der Diskussion über einen sakramentalen Wert von Gottes Wort. Die Anwendung der Grundsätze der narrativen Analyse erlaubt, den dynamischen Charakter der Heiligkeit der Bibel zu erfassen. Das Gottes Wort ist nicht nur „geheiligt” dank der Inspiration vom Heiligen Geist, aber auch „heilig machendes” durch die ständige und dauernde Wirkung des Heilgen Geistes, der das Lesen und die Interpretation der Heiligen Schrift begleitet.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2007, 54, 1; 83-103
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza Wulgaty i jej aktualny status w Kościele Katolickim. Uwagi na marginesie Listu apostolskiego papieża Franciszka "Scripturae Sacrae affectus"
    THE GENESIS OF THE VULGATE AND ITS CURRENT STATUS IN THE CATHOLIC CHURCH: NOTES AT THE MARGINS OF POPE FRANCIS’ APOSTOLIC LETTER "SCRIPTURAE SACRAE AFFECTUS"
    Autorzy:
    Chrostowski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591763.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Bible
    "Sacrae Scripturae affectus"
    Septuagint
    St. Hieronimus
    Vulgate
    Neo-Vulgate
    Biblical translations
    Biblia
    "Scripturae Sacrae affectus"
    Septuaginta
    św. Hieronim
    Wulgata
    Neo-Wulgata
    przekłady biblijne
    Opis:
    Na marginesie Listu apostolskiego papieża Franciszka "Scripturae Sacrae affectus" (30 IX 2020) artykuł omawia genezę i naturę najważniejszego dzieła św. Hieronima, czyli Wulgaty, oraz jej aktualny status w Kościele katolickim. Najpierw zostały ukazane główne linie przewodnie dokumentu papieża Franciszka, a następnie została podkreślona potrzeba chrystologicznej hermeneutyki biblijnej i opartych na niej studiów biblijnych. Ze względu na cel i okoliczności powstania Wulgata osłabiła w Kościele zachodnim znaczenie Septuaginty. Kolejne uwagi dotyczą recepcji Wulgaty – od początkowych sprzeciwów i rezerwy po dekret Soboru Trydenckiego (1546), który usankcjonował jej status w Kościele katolickim. Ta sytuacja trwała do Soboru Watykańskiego II (1962–1965), który dokonał zasadniczej zmiany w spojrzeniu na autorytet i autentyczność dzieła św. Hieronima. Dalej następują uwagi na temat Neo-Wulgaty i pięciu krytycznych wydań Wulgaty. Artykuł zamykają uwagi odnośnie do aktualnych dylematów translatoryki biblijnej. Bibliści katoliccy, biorąc za podstawę krytyczne wydania Biblii Hebrajskiej oparte na tekście masoreckim, stają przed pytaniem, czy i jak wykorzystywać w swoich przekładach opcje translatorskie przyjęte i utrwalone w Wulgacie.
    This article discusses the genesis and nature of Vulgate, the most important work of St Jerome, and its current status in the Catholic Church at the margins of Pope Francis’ Apostolic Letter "Scripturae Sacrae affectus" (30 September 2020). First, the main guiding lines of Pope Francis’ document are shown, and then the need for Christological hermeneutics and biblical studies based on it is emphasized. The Vulgate weakened the importance of the Septuagint in the Western Church due to its purpose and the circumstances of its creation. The next comments concern the reception of the Vulgate – from the initial objections to the decree of the Council of Trent (1546), which sanctioned its status in the Catholic Church. This situation lasted until the Second Vatican Council (1962–1965), which made a fundamental change in the view of the authority and authenticity of the work of St Jerome. Then, the comments on the Neo-Vulgate and the five critical editions of the Vulgate are presented. The article ends with comments on the current dilemmas of biblical translation. Catholic scholars, taking as their basis critical editions of the Hebrew Bible based on the Masoretic text, are faced with the question of whether and how to use in their translations the options adopted and recorded in the Vulgate.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2020, 36; 9-35
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Migracje Słowa Bożego, czyli obrona wartości Wulgaty według Franciszka Titelmansa.
    Migrations of the Word of God. Francis Titelmans’s defence of the Vulgate.
    Autorzy:
    Mantyk, Tomasz Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178968.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-10
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Wulgata
    natchnienie biblijne
    tłumaczenie Biblii
    Humanizm biblijny
    Erazm z Rotterdamu
    Franciszek Titelmans
    Vulgate
    biblical inspiration
    translation of the Bible
    biblical Humanism
    Erasmus of Rotterdam
    Francis Titelmans
    Opis:
    Nowe tłumaczenie Nowego Testamentu, dokonane bezpośrednio z greki, zostało opublikowane przez Erazma z Rotterdamu w 1516 r. stając się ważnym punktem odniesienia dla badań nad tekstem Biblii. Dzieło Erazma zdawało się podważać dotychczasowe tłumaczenie, Wulgatę, i wywołało wiele polemik. Jednym z krytyków Erazma był młody franciszkanin z Lovanium, Franciszek Titelmans. W swoim Prologus Apologeticus zarzucał on Erazmowi motywowane pychą poszukiwanie próżnej chwały i bronił autorytetu obowiązującej od stuleci Wulgaty. Sednem jego argumentacji było przeświadczenie o migracjach Słowa Bożego. Objawienie przenosiło się z języka do języka pod ścisłym nadzorem Boskiej Opatrzności, co gwarantowało wierność przekazu. Tym samym, kwestia tłumaczenia nie była li tylko sprawą filologii, lecz wymagała natchnienia Bożego. Argumentacja Titelmansa znalazła częściowe odzwierciedlenie w dekretach Soboru Trydenckiego poświęconych Biblii. Co prawda szczegóły jego wywodu zupełnie nie przystają do stanu współczesnych badań nad Biblią, to jednak pewne ogólne założenia obecne w jego polemice z Erazmem są zaskakująco bliskie bieżącym debatom, czyniąc ową kontrowersję sprzed blisko pięciuset lat ważnym zagadnieniem badawczym.
    A new translation of the New Testament directly from Greek published by Erasmus of Rotterdam in 1516 was a milestone of biblical scholarship. His work, seemingly challenging the traditional Vulgate translation, provoked much opposition. Among Erasmus’s adversaries was Francis Titlemans, a young Franciscan theologian from Leuven. In his Prologus Apologeticus he criticised Erasmus’s work as a self-aggrandising  exercise in vain glory and defended the centuries old authority of the Vulgate. The kernel of his argument was that the Word of God migrated from one language to another under strict Divine supervision that ensured its incorruptibility. Thus, biblical translation was not merely a matter of philology but required divine inspiration. Some arguments of Titelmans were reflected in canons of the Council of Trent relating to the Bible. Although the exact content of his arguments appears irrelevant to contemporary Biblical scholarship, some suppositions underlying his polemic with Erasmus sound very similar to those resonating in modern debates, making this 500 years old controversy a valuable subject of study. 
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2019, 9, 3; 525-546
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aurora – wierszowana Biblia autorstwa Piotra Rigi (ok. 1145–1209): stan badań i perspektywy
    Aurora – a verse Bible by Petrus Riga (ca. 1145–1209): State and perspectives of research
    Autorzy:
    Pludra-Żuk, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472400.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Piotr Riga
    Idzi z Paryża
    literatura średniowieczna
    egzegeza biblijna
    wierszowane parafrazy biblijne
    Peter Riga; Aegidius of Paris
    medieval literature
    Biblical exegesis
    verse paraphrases of the Bible
    Opis:
    Artykuł przedstawia stan badań nad Aurorą, wierszowaną parafrazą Biblii spisaną pod koniec XII wieku przez Piotra Rigę (zm. 1209), kanonika katedry w Reims i kanonika mieszczącego się w tym mieście klasztoru augustianów, która jeszcze za życia autora przeredagowana została przez Idziego z Paryża (ca 1160–1224). Opisywany tekst cieszył się w średniowieczu szczególną popularnością, na co dowodem jest blisko pięćset zachowanych do dziś kopii, liczne cytaty u autorów średniowiecznych i opierające się na nim kolejne przekłady. Jednakże pomimo szerokiego wpływu, jaki Aurora wywarła na średniowieczną umysłowość, editio princeps doczekała się dopiero w 1965 r., a choć dzieło stanowi doskonały materiał do badań nad wieloma aspektami odnoszącymi się do historii intelektualnej średniowiecza, dotychczas wiele związanych z nim zagadnień pozostaje nierozstrzygniętych. Artykuł przytacza główne ustalenia dotyczące postaci autora oraz redaktora Aurory, kompozycji tekstu i specyfiki jego recepcji z zaznaczeniem trudności, wynikających z istnienia kilku wersji odautorskich oraz niemal jednocześnie sporządzonych redakcji. Ma na celu wprowadzenie do polskiej literatury przedmiotu zagadnienia do tej pory niemalże całkiem nieobecnego, a dającego nadzieję na nowe istotne ustalenia w zakresie transmisji tekstu i treści zarówno w odniesieniu do tego konkretnego przypadku, jak i w szerszej perspektywie panoramy intelektualnej średniowiecznej Polski.
    The article presents the state of research on Aurora, the verse paraphrase of the Bible composed prior to the end of the 12th century by Peter Riga (died 1209), a canon of the Reims cathedral and a regular canon of the Augustinian monastery located in the same city. As early as during the lifetime of Riga, it was reworked by Aegidius of Paris (ca. 1160–1224). During the Middle Ages, Aurora was exceedingly popular. This popularity is attested by nearly 500 extant manuscript copies, numerous citations in works by other authors, and by translations into the vernacular. In spite of its importance to the Middle Ages, this remarkable text received its editio princeps only in 1965, and even if this edition provides ample material for research on various themes relative to medieval intellectual culture, many issues connected with this text remain to be solved. P. Pludra-Żuk recounts the major fi ndings concerning Peter Riga and Aegidius of Paris, the composition of Aurora, and the specifi city of its reception, emphasising the diffi culties, which arise from the existence of several authorial versions of the text, and nearly contemporary redactions. Pludra-Żuk’s article aims at introducing into Polish historiography issues related to Aurora, which hitherto have practically been absent, while the research fi eld seems quite promising. In particular, one can hope for interesting results from inquiries into the textual transmission and the reception of the contents of Aurora, as well as the scrutiny of its place in the wider intellectual context of medieval Poland.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 149-170
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Incarnational Analogy That Is Hard to Escape From: A Polemic with James Prothro
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029752.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    James Prothro
    analogia inkarnacyjna
    analogia Maryjna
    hermeneutyka biblijna
    natchnienie biblijne
    chrystologia a bibliologia
    incarnational analogy
    Marian analogy
    biblical hermeneutics
    biblical inspiration
    Christology
    theology of Scripture
    Opis:
    Theological literature contains many references to the analogy between the Incarnation of the Word and the expression of God’s words in human language. In “The Christological Analogy and Theological Interpretation” James Prothro points out that the incarnational theology is useful only in emphasizing the dual provenance of Scripture (divine and human authorship). Nevertheless, it does not hold true in a situation in which one derives the concept of inspiration from the analogy or tries to formulate conclusions on how to interpret the inspired books on its basis. According to the theologian, the text and the actual Incarnation are two different examples of divine self-disclosure to humans, and there is no immediate transit between Christology and the theology of Scripture. This article is a polemic with Prothro’s theses, which have been subjected to criticism. The theologian’s escape from the incarnational theology has proved unsuccessful. The limitations of the analogy do not prevent one from the possibility of using it. One should only remember about the “dissimilar similarity,” characteristic of every analogy. The final part of the article contains directions for further studies.
    W literaturze teologicznej znaleźć można liczne odwołania do analogii między Wcieleniem Słowa a wyrażeniem słów Bożych w ludzkim języku. W „The Christological Analogy and Theological Interpretation” James Prothro wskazuje, że analogia inkarnacyjna jest przydatna jedynie w podkreślaniu podwójnej proweniencji Pisma (Boskie i ludzkie autorstwo). Nie sprawdza się jednak w sytuacji, gdy z analogii wywodzi się koncepcję natchnienia albo próbuje na jej podstawie wyprowadzić wnioski dotyczące interpretacji ksiąg natchnionych. Według teologa tekst i rzeczywiste Wcielenie są dwoma różnymi przykładami boskiego ujawnienia się ludziom, a między chrystologią i teologią Pisma nie ma bezpośredniego przejścia. Niniejszy artykuł jest polemiką z tezami Prothro, które zostały poddane krytyce. Ucieczka teologa przed analogią inkarnacyjną okazała się nieudana. Ograniczenia analogii nie przekreślają możliwości jej użycia. Należy tylko pamiętać o „niepodobnym podobieństwie” charakteryzującym każdą analogię. W zakończeniu wskazano kierunki dalszych badań.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2021, 91, 2; 37-75
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczne rękopisy Historia scholastica Piotra Comestora w zbiorach polskich
    Medieval manuscripts of the Historia scholastica by Peter Comestor in Polish libraries
    Autorzy:
    Fabiańska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472207.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Piotr Comestor
    Historia scholastica
    rękopisy średniowieczne
    komentarze biblijne
    nauczanie teologii w średniowieczu
    Peter Comestor
    medieval manuscripts
    biblical commentaries
    teaching of theology in the Middle Ages
    Opis:
    Historia scholastica, jak wykazały badania Agnety Sylwan, była jednym z najpopularniejszych tekstów przepisywanych w średniowieczu. Autorem tego poczytnego dzieła był Piotr dziś powszechnie znany jako Comestor lub Manducator (ok. 1100 – 12 X 1179). Początkowo kształcił się pod kierunkiem Jana z Tours, ucznia Anzelma z Laon. Około 1150 r. podążył do Paryża, by zostać uczniem Piotra Lombarda. Po kilku latach sam już był wyróżniającym się mistrzem. W latach 1164–1168 dzierżył jedną z katedr teologii, a w latach 1168–1178 był kanclerzem szkoły katedralnej Notre Dame. Około 1170 r. ukończył swoje największe dzieło, które było wynikiem wieloletnich studiów i doświadczeń w pracy ze studentami. Historia scholastica jest komentarzem do Biblii objaśniającym jej sens literalny. Już Comestor używał go jako podręcznika teologii dla swoich studentów. Wkrótce inni mistrzowie teologii poszli jego śladem i Historia zaczęła być jedną z podstaw nauki teologii na średniowiecznych uniwersytetach. Służyła także duchowieństwu jako pomoc w interpretacji Biblii i dlatego wiele jej odpisów przechowało się przez następne wieki w zbiorach bibliotek klasztornych. Nie inaczej było w Polsce: zachowało się 21 egzemplarzy, które w okresie średniowiecza funkcjonowały na naszych ziemiach. Tak jak i w innych krajach odpisy powstawały zarówno w środowisku uniwersyteckim, jak i na potrzeby kleru. Najstarszy odpis, jeszcze z XII wieku powstał prawdopodobnie w Paryżu, kolejne egzemplarze trafiały do Polski z innych miast Francji, Włoch oraz Czech, stając się podstawą rodzimych kopii.
    The Historia scholastica, as demonstrated by the research of Agneta Sylwan, ranks among the most popular texts of the Middle Ages. It was written by the French scholar and ecclesiastic Peter, known as Comestor or Manducator (ca. 1100 – 12 October 1179). Comestor was educated by John of Tours, disciple of the famous Anselm of Laon. Around 1150, he travelled to Paris, to further his education under the direction of Peter Lombard. Several years later, Comestor himself was already a renowned teacher. During the period 1164–1168, he held one of the chairs in theology, later to become chancellor of the cathedral school of Notre Dame (1168–1178). Circa 1170, he completed his opus magnum, the result of many years of studies and classroom experience. The Historia scholastica is a Biblical commentary, focusing on the literal sense. Already Comestor himself used it as a textbook in his teaching. Promptly, other masters followed in his footsteps. With time, the work established itself as one of the chief sources in teaching of theology at medieval universities. It was also used by the clergy as a guide in Biblical interpretation, hence its numerically signifi cant presence in monastic libraries. In Poland, just like in other countries of the medieval Latin world, Historia scholastica was copied both at the university and for the use of the clergy. The oldest extant copy is dated to the 12th century and was most probably executed in Paris. Further copies came from other French cities, from Italy, and from Bohemia, in Poland becoming exemplars for yet other copies
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 121-148
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Resurrecting the ambo: Monument of Paschal Memory and Eschatological Hope. Part 2
    Zmartwychwstanie ambony: pomnik pamięci paschalnej i nadziei eschatologicznej. Część druga
    Autorzy:
    Ryan, Fergus Michael Timothy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29432104.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Ambo
    Mass
    Resurrection
    Gospel
    Scripture readings
    Lectern
    Analogium
    Lectorium
    Pulpit
    Monument
    Paschal Mystery
    Eschatology
    ambona
    msza
    zmartwychwstanie
    Ewangelia
    czytania biblijne
    legium
    analogium
    lectorium
    pulpit
    misterium paschalne
    eschatologia
    Opis:
    Renewed emphasis on the significance of the ambo on the part of the Roman dicastery for divine worship appeared in the context of the Roman rite in the late 1980s and once again in the Jubilee year 2000 but seems to have been overlooked in the vast majority of local churches. The author reviews what he considers to be a gradual restoration of the ambo to its medieval heyday while seeing that same restoration as central in placing the celebration of Christ’s paschal mystery at the heart of the liturgy renewed after Vatican II.
    Ponowne podkreślenie znaczenia ambony przez rzymską dykasterię ds. Kultu Bożego pojawiło się w kontekście rytu rzymskiego pod koniec lat 80-tych i kolejny raz w roku jubileuszowym 2000, ale wydaje się, że zostało ono przeoczone w większości kościołów lokalnych. Autor opisuje to, co uważa za stopniowe przywracanie ambony do jej średniowiecznej świetności, jednocześnie widząc, że ma ono kluczowe znaczenie dla umieszczenia celebracji misterium paschalnego w centrum liturgii odnowionej po Soborze Watykańskim II.
    Źródło:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 60, 2; 105-147
    1234-4214
    Pojawia się w:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natchnienie w diachronicznie ujmowanym Ciele Chrystusa. Przyczynek do eklezjologii natchnienia
    Inspiration in the Diachronically Understood Body of Christ: Contribution to the Ecclesiology of Inspiration
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034988.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    natchnienie biblijne
    eklezjologia natchnienia
    Ciało Chrystusa
    członki Chrystusa
    jedność diachroniczna
    communio sanctorum
    biblical inspiration
    ecclesiology of inspiration
    the Body of Christ
    the members of Christ
    diachronic unity
    Opis:
    Niniejszy tekst stanowi przyczynek do teologii natchnienia. Autor wyprowadza wnioski dotyczące natchnienia biblijnego ze współczesnej myśli eklezjologicznej, ukazującej Kościół jako Ciało Chrystusa. Duch Święty działał na hagiografów włączonych w „my” Kościoła (Nowy Testament) lub przygotowujących drogę dla przyszłego Ciała Chrystusa (Stary Testament). Natchnienie zostało udzielone jednostkom, ale ze względu na wspólnotę i za pośrednictwem oddziaływania pozostałych członków Ciała Chrystusa na autorów natchnionych. Wszyscy biblijni pisarze służą sobie nawzajem także diachronicznie: Nowy Testament nie jest możliwy bez hagiografów Starego Testamentu, z kolei Stary Testament odkrywa swój najgłębszy sens dopiero wraz z nowotestamentalnym wypełnieniem. Oddziaływanie Ducha Świętego na autorów natchnionych należy postrzegać w ramach communio sanctorum oraz łączności Kościoła ziemskiego z niebieskim.
    The paper contributes to the theology of inspiration. The author draws conclusions regarding the biblical inspiration from contemporary ecclesiological thought presenting the Church as the Body of Christ. The Holy Spirit acted upon both the hagiographers included in the  “we” of the Church (the New Testament) and those preparing the way for the future Body of Christ (the Old Testament). Inspiration was given to individuals, but for the sake of the community and through the influence of other members of the Body of Christ on the inspired authors. All biblical writers serve each other diachronically, too: the New Testament is not possible without the Old Testament hagiographers, while the Old Testament reveals its deepest meaning only within the New Testament fulfillment. The influence of the Holy Spirit on inspired authors should be seen in the framework of the communio sanctorum (the union of the earthly Church with the heavenly Church).
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 2; 125-144
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia nel rito dell’ordinazione presbiterale nel Pontificale Romanum dell’1968
    The Theology in the Rite of Ordination to the Presbyterate after the Vaticanum II
    Autorzy:
    Skóra, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038015.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    theology
    Rite of Ordination to the Presbyterate
    Roman Pontifical
    biblical topics
    ecclesiology
    Second Vatican Council
    teologia
    święcenia prezbiteratu
    Pontyfikał Rzymski
    tematy biblijne
    eklezjologia
    Sbór Watykański II
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi analizę teologiczną obrzędów święceń prezbiteratu z Pontyfikału Rzymskiego z 1968 r. Badania skoncentrowały się najpierw na wskazaniu tematów biblijnych obecnych w proponowanych przez Pontyfikał czytań obrzędowych. Następnie analiza skupiła się na głównych elementach teologicznych obecnych w euchologii obrzędów święceń. W ostatniej części ukazana została wymowa teologiczna najważniejszych gestów związanych z udzielaniem sakramentu święceń w stopniu prezbitera. Przeprowadzone studium ukazuje bogactwo teologiczne zawarte w pierwszej posoborowej księdze liturgicznej, która poddana późniejszej redakcji, stała się podstawą współczesnych obrzędów święceń, a przez to również postrzegania teologii kapłaństwa. Jedną z charakterystycznych cech posoborowej redakcji jest szczególne dowartościowanie w nich elementów eklezjologicznych.
    The paper consists of an analysis of the Rite of Ordination to the Presbyterate in the Roman Pontifical after the Second Vatican Council. Firstly, the researched focused on the biblical topics in the lectures prescribed for the celebration. Secondly the analysis concerned the main theological elements incorporated in the euchology of the rite of ordination. In the last part of the paper the author tried to show the theological meaning of some liturgical gestures connected with the Rite of Ordination to the Presbyterate. The study shows the richness of theology of the elaborated rite. One of the most important characteristics of the post-conciliar redaction is the appreciation of the ecclesiological elements of the rite.
    Źródło:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2018, 51, 1; 127-143
    1234-4214
    Pojawia się w:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblia Ekumeniczna w języku polskim na tle wybranych ekumenicznych projektów przekładowych Pisma Świętego
    The Ecumenical Bible in Polish on the Background of Some Ecumenical Biblical Translation Project
    Autorzy:
    Wojtyra, Krzysztof Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679225.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Polish translations of the Bible
    ecumenism
    the Bible Society in Poland
    ecumenic translations of the Bible
    przekłady Biblii na język polski
    ekumenizm
    Towarzystwo Biblijne w Polsce
    ekumeniczne przekłady Biblii
    Opis:
    Autor ukazuje specyfikę ekumenicznego przekładu Biblii na język polski na tle najważniejszych ekumenicznych projektów przekładowych na inne języki. Bazę źródłową dla badań stanowiły głównie wstępy do Biblii ekumenicznych w językach obcych oraz nigdy niepublikowane archiwalia pochodzące z Towarzystwa Biblijnego w Polsce.
    The author shows the peculiarities of the ecumenical translation of the Bible into Polish against the background of the most important ecumenical translation projects into other languages. The aim of the research was to present the features of Polish inter-confessional translation. The author presented the history of earlier inter-Christian translations of the Bible into Polish, the team-committee method in the work on the translation of the Bible and its impact on ecumenism and the achieved effect. The research followed a historical method based on use of introductions to ecumenical Bibles in foreign languages and on never published archives from the Bible Society in Poland. Another group of sources are recension and papers on the ecumenical Bible. The results of the studies carried out similarities and differences between the foreign ecumenical translations and the Polish edition; the specificity of the polish biblical style of the ecumenical Bible; the reasons for such a late appearance of the Polish ecumenical Bible.  
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2023, 13, 1; 163-195
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Święty Augustyn i tekst Pisma Świętego
    Saint Augustine and the Bible text
    Autorzy:
    Królikowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792536.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Augustine
    Bible
    Septuagint
    biblical canon
    biblical inspiration
    spiritual interpretation
    Christian orator
    classical culture
    rhetoric
    Augustyn
    Pismo Święte
    Septuaginta
    kanon biblijny
    natchnienie biblijne
    interpretacja duchowa
    mówca chrześcijański
    kultura klasyczna
    retoryka
    Opis:
    Święty Augustyn jest kluczową postacią Kościoła i kultury zachodniej, którego wpływ widać także w podejściu do Pisma Świętego i Jego interpretacji. Całość swojego spojrzenia na Biblię opisał w dziele De doctrina christiana, które nadal zasługuje na uwagę i na uwzględnienie jej we współczesnych interpretacjach biblijnych. Wśród tematów dotyczących tekstu biblijnego, które podejmuje Augustyn, pierwszorzędne miejsce odgrywają zagadnienia prawdy i autorytetu Septuaginty, kanonu Pism Świętych, natchnienia biblijnego i duchowej interpretacji tekstów biblijnych oraz przymiotów mówcy chrześcijańskiego. Szerokie uwzględnienie tych zagadnień i ich twórcze rozwinięcie, także przy wykorzystaniu tradycji retorycznej zaczerpniętej z myślicieli rzymskich, przede wszystkim Cycerona, przyczyniło się do nawiązania twórczego dialogu Kościoła z kulturą klasyczną, a także stało się modelem do jego kontynuowania w późniejszych epokach. W swoim podejściu do tekstu biblijnego Augustyn pozostaje nadal twórczym inspiratorem, pokazującym żywotność tradycji biblijnej oraz jej znaczenie kulturowe.
    Saint Augustine, whose influence is visible in terms of his approach to the Bible and Its interpretation, is a key figure of the Church and Western culture. He described his entire perspective on the Bible in his work De doctrina christiana, which still deserves attention and a place among the contemporary interpretations of the Bible. Among the topics dealing with the text of the Bible, which Augustine discusses, the most significant are the questions of the truth and authority of the Septuagint, the canon of the Holy Scriptures, biblical inspiration and the spiritual interpretation of biblical texts as well as the qualities of Christian orator. Augustine’s extensive consideration of these issues and his creative development of them, also making use of the rhetorical tradition drawn from Roman thinkers, above all Cicero, helped to establish a creative dialogue between the Church and classical culture becoming a model for its continuation in later eras. In his approach to the biblical text, Augustine remains a creative influencer, demonstrating the vitality of the biblical tradition and its cultural significance.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2023, 9; 109-143
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wiersz na powrót z Sejmu Warszawskiego Jaśnie Wielmożnego Ferdynanda Dąbrowy Ciechanowskiego , biskupa chełmskiego, senatora, w dniach stycznia 1812 roku zdziałany przez X.M. Laurysiewicza, parocha peresołowickiego”
    „Poem for the return from the Warsaw Sejm of the most honourable Ferdynand Dabrowa Ciechanowski, bishop of chelm, senator, in the days of january in the year of 1812 created by X. M. Laurysiewicz , parson of peresolowice”
    Autorzy:
    Puzio, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690346.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    ulotna poezja okolicznościowa
    epoka Księstwa Warszawskiego
    unici polscy
    odwołania biblijne
    wysoki styl retoryczny
    ephemeral commemorative poetry era of the Duchy of Warsaw
    Polish Uniates
    biblical references
    high rhetorical style
    Opis:
    The paper presents Wiersz na powrót z Sejmu Warszawskiego Jaśnie Wielmożnego Ferdynanda Dąbrowy Ciechanowskiego … (Poem for the Return from the Warsaw Sejm of the Most Honourable Ferdynand Dabrowa Ciechanowski...), an unquoted in references example of informal commemorative political poetry of the Duchy of Warsaw era. Published in the form of an ephemeral print, probably in Lublin in 1812, it was discovered in the collection of Hieronim Lopacinski Provincial Public Library. The poem, written in the high rhetorical, panegyric and laudatory style is a document of primarily historical value which depicts an important moment in the political (the Second Sejm of the Duchy) and religious (Uniates) life of the era.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2013, 68; 131-147
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywy i symbole biblijne w polskojęzycznej poezji Białorusi XIX wieku
    Autorzy:
    Bahdanowicz, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624789.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian literature, biblical motifs, religious poetry, romanticism, Christian symbols
    literatura białoruska, motywy biblijne, poezja religijna, romantyzm, symbole chrześcijańskie
    беларуская літаратура, біблійныя матывы і вобразы, рэлігійная паэзія, рамантызм, хрысціянскія сімвалы
    Opis:
    This article is devoted to the development of spiritual poetry in Polish-language literature of Belarus in the 19th century. Focus is brought to the interpretation of biblical motifs and images in the works of T. Lada-Zablotsky, Y. Chachot, G.Puzynya and V. Syrokomlya, with reference to the influence of romanticism on these writers. The poem Iyeremia’s cry by T. Lada-Zablotsky is presented as a literary paraphrase of Psalm 137 (136 in Eastern Christian tradition). Special attention is paid to the series of religious poems by Y. Chachot from the volume Songs of the Landlord, never studied before by Belarusian researchers. His works, modelled after the Epistles of Paul, have been received as a poetic interpretation of the Commandments and Christian Virtues, which in turn brought the concept of poetic “catechism” in Y. Chachot’s oeuvre. The comparison of the Biblical motifs in the works of G. Puzynya and V. Syrokomlya proves the associative closeness of the authors, seeking original metaphors and striving to give new meanings to Christian symbols, such as the bell, the cross, the church, or the cleric. The author comes to the conclusion that the interest in psalms as a genre and the biblical symbolism contained therein increased greatly in romantic literature, especially in poetry. References to biblical motifs allowed the poets to express patriotic feelings, to sacralize them, and to emphasize the ideals of freedom. Religious poetry of the period studied served didactic purposes, taking the form of a certain “secular apostleship”. We can therefore speak of poetic Christian pedagogy, whose principles of exegesis and catechesis were based on moral examples drawnfrom national history.
    W artykule podjęto temat rozwoju poezji religijnej w polskojęzycznej literaturze białoruskiej XIX w. Analizie poddano sposoby interpretacji motywów biblijnych w twórczości Tadeusza Łady- Zabłockiego, Jana Czeczota, Gabrieli Puzyniny, Władysława Syrokomli, uwzględniając przy tym swoiste oddziaływanie romantyzmu na wymienionych twórców. Tekst Łady-Załockiego Żale Jeremiasza przedstawiono jako parafrazę psalmu 137 (w tradycji wschodniochrześcijańskiej – 136). Zwrócono uwagę na cykl religijnych wierszy Czeczota z tomu Pieśni ziemianina, który dotychczas nie był przedmiotem zainteresowania białoruskich naukowców. Utwory poety wzorowane na listach apostoła Pawła odczytano jako poetycką interpretację przykazań i cnót chrześcijańskich, co pozwoliło sformułować tezę o swoistym „katechizmie” poetyckim Czeczota. Porównanie motywów biblijnych w twórczości Puzyniny i Syrokomli pokazało bliskość asocjacyjną autorów, poszukujących niebanalnych metafor i dążących do nadania nowych znaczeń symbolom chrześcijańskim, takim jak: dzwon, krzyż, kościół, kleryk. Autorka artykułu dochodzi do wniosku, że w literaturze romantycznej, zwłaszcza w poezji, wzrasta zainteresowanie psalmami jako gatunkiem oraz zapisaną w nich symboliką biblijną. Odwołania do motywów biblijnych pomagają poetom wyrażać uczucia patriotyczne, sakralizować je, eksponować ideę wolności. Poezja religijna badanego okresu pełni funkcje dydaktyczne, przybierając postać swoistego „świeckiego apostolstwa”. Można zatem mówić o poetyckiej pedagogice chrześcijańskiej, której zasady egzegezy i katechezy oparte są na wzorach zaczerpniętych z historii narodowej.
    Артыкул прысвечаны спецыфіцы развіцця рэлігійнай паэзіі ў польскамоўнай літаратуры Беларусі ХІХ стагоддзя. Аналізуюцца асаблівасці інтэрпрэтацыі біблійных матываў і вобразаў ў творчасці Тадэвуша Лады-Заблоцкага, Яна Чачота, Габрыэлі Пузыні, Уладзіслава Сыракомлі, адзначаецца, што зварот да іх быў абумоўлены ўплывам рамантызму. Верш Т. Лады-Заблоцкага Жаль Ераміі даследуецца як літаратурны парафраз 137 псалма (ва ўсходнехрысціянскай традыцыі – 136). Звяртаецца ўвага на цыкл рэлігійных вершаў Я.Чачо- та са зборніка Pieśni Ziemianina, які не быў дагэтуль прадметам увагі беларускіх даследчыкаў. Творы паэта, узорам для якога былі Пасланні апостала Паўла, разглядаюцца як паэтычная інтэрпрэтацыя біблійных запаведзяў і хрысціянскіх дабрачыннасцяў, што дае падставугаварыць пра своеасаблівы паэтычны “катэхізіс” Чачота. Параўнанне біблійных матываў у творчасці Г.Пузыні і У.Сыракомлі дазволіла выявіць асацыятыўную блізкасць аўтараў нашляху новай метафарызацыі і пераасэнсавання хрысціянскіх сімвалаў, такіх як: звон, крыж, святар, храм. Робяцца высновы, што ў літаратуры рамантызму, асабліва ў паэзіі, узрастае цікавасць да паэтыкі псалмоў як жанру і да біблійнай сімволікі. Зварот да біблійных матываў і вобразаў дапамагае паэтам выявіць патрыятычныя матывы, сакралізаваць іх, актуалізаваць ідэалы свабоды і змагання за вызваленне айчыны. Рэлігійная паэзія гэтага часу выконвае дыдактычна-выхаваўчую функцыю, набывае форму своеасаблівага паэтычнага “свецкага апостальства”. Таму можна гаварыць пра паэтычную хрысціянскую педагогіку, прынцыпы экзегезы і катэхезы якой грунтуюцца на маральных прыкладах з нацыянальнай гісторыі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пели ли православные восточные славяне XV-XVI веков псалмы по-древнееврейски
    Autorzy:
    Темчин, Сергей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167723.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Wielkie Księstwo Litewskie
    piśmiennictwo cyrylickie
    przekłady
    biblijne
    język ruski
    język hebrajski
    Stary Testament
    Psałterz
    judaizanci
    Grand Duchy of Lithuania
    Cyrillic Writings
    Bible Translations
    Ruthenian Language
    Hebrew Language
    Psalms
    Judaizers
    Opis:
    The Vilnius Old Testament Florilegium has been preserved as part of manuscript F 19-262 (Vilnius, The Wróblewskie Library of the Lithuanian Academy of Sciences), dating back to the first third of the 16 th century (after 1517) and comprising Old Testament books (Job, Ruth, the Psalter, the Song of Songs, Ecclesiastes, Proverbs, Lamentations, Daniel, and Esther) which, except the Psalms, had been translated from Hebrew into Ruthenian. The author argues that these are in fact the third volume of the Tanakh in a Ruthenian translation produced during the 2 nd half of the 15 th century in Kiev. There is reason to think that unlike the rest of the Old Testament books which were translated into Ruthenian, the Psalms of this corpus were originally written in Hebrew using the Cyrillic characters. A small portion of this Cyrillic transcription (Psalm 150) is found in the Cyrillic Manual of Hebrew which is preserved in an East Slavic miscellany of the 3 rd quarter of the 16 th century (Moscow, Russian State Archive of Early Acts, F. Mazurin collection (f. 196), inventory 1, No 616, f. 124-130) and textually related to the Vilnius Old Testament Florilegium. At least some psalms must have been sung or recited in Hebrew by certain groups of East Slavs in the Grand Duchy of Lithuania, Novgorod the Great, and Muscovy during the 15th -16th centuries.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 19-26
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theological and Biblical Basis for Construing the Eucharist as a Memorial to the Sacrifice of Christ
    Teologiczno-biblijne podstawy rozumienia Eucharystii jako pamiątki uobecniającej zbawczą ofiarę Chrystusa
    Autorzy:
    Froniewski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1995827.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-05
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    memorial
    zikkaron
    anamnesis
    theology of the Eucharist
    biblical basis of the Eucharist
    Jesus
    the Eucharist as a sacrifice
    pamiątka
    anamneza
    teologia Eucharystii
    biblijne podstawy Eucharystii
    Jezus
    Eucharystia jako ofiara
    Opis:
    The fundamental problem addressed in the article is the question of how, based on the Scriptures, believers participating in the Eucharist have access to Christ’s salvific sacrifice on the cross. The author takes as a starting point Jesus’ words uttered at the Last Supper: “Do this in memory of me” (gr. tuto poieite eis ten emen anamnesin) and considers it crucial to understand the original meaning of the word “memorial” (gr. anamnesis). He carries out his analysis in two stages. First, he reaches for the Hebrew word zikkaron as the equivalent of the New Testamental term anamnesis and proves it is deeply rooted in the cult language of Judaism. Then, in this context, he carries out an exegesis of the words of the institution of the Eucharist, which he extends by the explanations offered by the author of the Letter to the Hebrews, where we find afull understanding of Christ’s sacrifice made “once for all.” The rediscovery in theology of the full understanding of the concept of memorial-anamnesis from the words of the institution of the Eucharist only took place in the biblical and liturgical research of the twentieth century, the achievements of which constitute here afundamental point of reference for the author’s search. The result of this process was the reception and return to the biblical-patristic approach to the memorial in Catholic teaching about the Eucharist as a sacrifice and the breaking of the deadlock in ecumenical dialogue in this area.
    Zasadniczym problemem podjętym w artykule jest odpowiedź na pytanie, na jakiej zasadzie, w oparciu o dane Pisma Świętego, wierzący uczestniczący w Eucharystii mają dostęp do zbawczej ofiary Chrystusa dokonanej na krzyżu. Autor za punkt wyjścia przyjmuje słowa Jezusa wypowiedziane na Ostatniej Wieczerzy: „To czyńcie na moją pamiątkę” i za kluczowe uznaje zrozumienie oryginalnego znaczenia słowa „pamiątka” (gr. anamnesis). Swoją analizę przeprowadza w dwóch etapach. Najpierw sięga do hebrajskiego słowa zikkaron jako ekwiwalentu nowotestamentalnego terminu anamnesis i ukazuje jego głębokie zakorzenienie w kultycznym języku judaizmu. Następnie w tym kontekście przeprowadza egzegezę słów ustanowienia Eucharystii, którą poszerza o wywód autora Listu do Hebrajcsyków, gdzie odnajdujemy pełne rozumienie ofiary Chrystusa dokonanej „raz na zawsze”. Odkrycie na nowo w teologii pełnego rozumienia pojęcia pamiątki-anamnezy ze słów ustanowienia Eucharystii nastąpiło dopiero w badaniach biblijnych i liturgicznych XX wieku, których osiągnięcia stanowią tutaj zasadniczy punkt odniesienia dla poszukiwań autora. Efektem tego procesu była recepcja i powrót do biblijno-patrystycznego ujęcia pamiątki w katolickim nauczaniu o Eucharystii jako ofierze oraz przełamanie impasu w dialogu ekumenicznym w tym zakresie.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 1; 137-162
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natchnienie, prawda i zbawienie w ujęciu Henryka Witczyka
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088044.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    biblical inspiration
    truth of the Holy Scriptures
    salvation
    revelation of God
    Henryk Witczyk
    Pontifical Biblical Commission’s Document (2019)
    natchnienie biblijne
    prawda Pisma Świętego
    zbawienie
    objawienie Boże
    Papieska Komisja Biblijna
    Opis:
    W artykule dokonano prezentacji oraz krytycznej oceny treści monografii Henryka Witczyka Natchnienie. Prawda. Zbawienie. W pierwszej części artykułu przedstawiono zagadnienie natchnienia, prawdy oraz zbawienia w ujęciu autora książki. Za dokumentem Natchnienie i prawda Pisma Świętego Papieskiej Komisji Biblijnej (PKB) rozpatruje on pojęcie natchnienia w ramach objawienia Bożego na tle różnego sposobu pochodzenia ksiąg biblijnych od Boga. Wspólnym mianownikiem genezy świętych pism okazuje się wiara hagiografa w Boga. Witczyk wskazuje następnie, że w Nowym Testamencie księgi są natchnione za pośrednictwem Słowa Wcielonego, podkreśla aktywność Ducha Świętego w autorach natchnionych oraz w natchnionym tekście – księgi Pisma są zarazem natchnione, jak i inspirujące. Prawdę Pisma Świętego autor łączy z faktem natchnienia – tylko słowo od Boga może mówić o Bogu. Witczyk ukazuje oryginalny charakter prawdy Pisma Świętego i za dokumentem PKB wymienia najważniejsze jej cechy. Dokonuje również przekonującej apologii wiarygodności naocznych świadków kluczowych wydarzeń historii zbawienia oraz ich oralnego świadectwa. Biblista analizuje następnie związek między objawieniem Boga a zbawieniem człowieka. Poświęca uwagę przede wszystkim soteriologii Księgi Apokalipsy. Realizacja zamiaru ukazania organicznego związku między natchnieniem, prawdą i zbawieniem wydaje się nie do końca udana. W drugiej części recenzji wyrażone zostały pewne uwagi krytyczne, które nie deprecjonują jednak wagi monografii
    The review summarises and critically assesses the contents of Henryk Witczyk’s monograph Inspiration. Truth. Salvation. The first part of the review examines the essential concepts of inspiration, truth, and salvation from that author’s point of view. Following the lead of the Pontifical Biblical Commission (PBC) and its document Inspiration and Truth of the Holy Scriptures, Witczyk considers the notion of inspiration as part of the revelation of God, against the backdrop of various origins of biblical books that are, however, all God-given. The faith of hagiographers turns out to be a common denominator for the genesis of sacred scriptures. Witczyk points out that the books of the New Testament are inspired by the Incarnate Word, and he emphasises the Holy Spirit’s activity in both the inspired authors and the inspired texts, i.e. that the books of Scripture are both inspired and inspiring. The author links the truth of the Holy Scriptures with the fact of inspiration, for only the word from God can speak about God. Further, Witczyk shows the original character of the truth of the Bible and lists its most important features according to the PBC. He also provides a persuasive apology of the credibility of the eyewitnesses of key events in the history of salvation, as well as the credibility of their oral testimony. The biblicist then analyses the connection between the revelation of God and the salvation of a man. Here, he focuses on the soteriology of the Book of Revelation. In the end, however, Witczyk does not seem to have fully carried out the intention of pointing out the organic connection between inspiration, truth, and salvation. The second part of the present article contains some critical observations by the reviewer, however, these in no way detract from the significance of Witczyk’s work.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2022, 40, 1; 263-277
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przejawy troski o polską sztukę sakralną od roku 1911 do chwili obecnej
    Expressions of concern over the state of Polish sacral art from 1911 up to present day
    Autorzy:
    Badyna, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398305.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    sacrosphere
    public space
    art education
    sacral art
    sacral interior design
    biblical gardens
    sacral art exhibition
    sacrosfera
    przestrzeń publiczna
    edukacja artystyczna
    sztuka sakralna
    wystrój wnętrz sakralnych
    ogrody biblijne
    wystawa sztuki sakralnej
    Opis:
    O znaczeniu wystroju wnętrza kościelnego w rozważaniach nad pięknem w przestrzeni sakralnej nie trzeba nikogo przekonywać. Jest ono uwarunkowane architekturą i w znacznej mierze od niej zależy, niemniej jednak całe rozważanie poświęcono sacrosferze wnętrza i niektórym aspektom sakralności w przestrzeni publicznej. Polska przechodziła różne przemiany historyczne i zawsze swoją tożsamość narodową budowała na wartościach religijnych, ale to nie znaczy, że jednocześnie dbano o wysoki poziom sztuki sakralnej. Sztuka współczesna ciągle jeszcze niesie balast okrucieństw XX wieku. Oto opadły wszelkie kurtyny. Sacrum powraca na swoje miejsce, ale pojawiają się nowe dylematy. Jak sprostać czystym wartościom sacrum? Jak się uczyć troskliwości o sakralny charakter współczesnych katolickich świątyń? Jak ta troska wyglądała kiedyś i czym się ona wyraża dzisiaj? Pomimo tego, że podstawowe problemy sztuki sakralnej zostały zdefiniowane już dawno, to pod wpływem wielu czynników zewnętrznych wciąż polska sztuka sakralna nie może znaleźć swojego miejsca, a biorąc pod uwagę skalę realizacji sakralnych, na to by zasługiwała. W sztuce sakralnej nie może istnieć całkowita dowolność i izolowany subiektywizm. Sztuka wypływa z wewnętrznego doświadczenia, ale potrzebuje oparcia. Odkrywane dziedzictwo kulturowe może stać się „tu i teraz” sztuki sakralnej prowadzącej do wiary widzącej.
    The importance of a church interior design in considering the beauty of a sacred place is beyond any dispute. Although it is, to a great degree, conditioned by architecture. The core of this text I would like to concentrate solely on the sacrosphere within a church and on some of the aspects of the sacred in public space. Throughout its turbulent history Polish national identity has heavily drawn from its religious sources. This intensity, however, doesn’t mean the concern for the matching an artistic level. Also, contemporary art still carries the burden of the 20th century barbarities. A page has been turned. The sacred is being reinstated, yet new dilemmas arise. How to address the innermost values of the sacred? How to cultivate the concern for the sacral character of present-day Catholic shrines? What form did it use to have and how is it expressed nowadays? Despite the fact that its primary issues had been defined long time ago, due to various outside factors Polish sacral art is still going through a lot of soul-searching. Bearing in mind extensive investment into new temples, this should not be the case. Sacral art does not thrive on absolute freedom and isolated subjectiveness. Art is born out of internal experience, but it needs external support as well. Delving into cultural heritage becomes “the here and now” of the sacral art that leads towards prophetic faith.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2017, 9, 2; 5-9
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawosławie i Islam. Dialog św. Cyryla i Grzegorza Palamasa z muzułmanami
    Orthodoxy and Islam. St. Cyril and St. Gregory Palamas in Dialogue with Muslims
    Autorzy:
    Makal, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420239.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Gregory Palamas
    Cyril
    Islam
    Muslims
    Inter-Religious Dialogue
    anti-Islamic polemic
    Abrahamic religions
    Biblical roots of Europe
    Grzegorz Palamas
    Cyryl
    Muzułmanie
    międzyreligijny dialog
    polemika z Islamem
    religie abrahamowe
    biblijne korzenie Europy
    Opis:
    The purpose of this study is to present the role of the Holy Fathers in the dialogue between the Orthodox and the Muslims. The first part of the article talks about the mission of St. Cyril in Baghdad Caliphate in historical perspective. It deals with his dialogue with Islam and presents an analysis of the arguments used by both sides. In the second part I talk about the dialogue of St. Gregory Palamas with Muslims in the context of the mission of Cyril, comparing the arguments of both fathers and their attitudes towards the dialogue with Islam. Finally, the theory of the “biblical roots of Europe” is addressed, drawing on the example of the above mentioned Holy Fathers. In the article some excerpts from Palamas’works are published in Polish for the first time.
    Źródło:
    ELPIS; 2013, 15; 49-55
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblijna teologia stworzenia jako źródło ekologii integralnej
    Autorzy:
    Karczewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150923.pdf
    Data publikacji:
    2016-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Jezus Chrystus i stworzenie
    Kościół i ekologia
    teologia stworzenia
    ekologia integralna
    biblijne teksty o stworzeniu
    theology of creation
    integral ecology
    biblical texts about creation
    Jesus Christ and creation
    Church and ecology
    Opis:
    Prezentowany artykuł nosi tytuł: Biblijna teologia stworzenia jako źródło ekologii integralnej. Pojęcie ekologii integralnej od kilku lat pojawia się w dyskusji naukowej, a ostatnio także w encyklice papieża Franciszka Laudato sì (2015). Biblijna teologia stworzenia może być jednym ze źródeł ekologii integralnej. Z perspektywy biblijnej ekologia integralna odnosi się do osoby ludzkiej i do świata stworzonego. Ekolog integralny pyta o godność osoby ludzkiej przed narodzeniem oraz o niesprawiedliwość społeczną. Z perspektywy teologii biblijnej bardzo ważną rolę odgrywa osoba Jezusa Chrystusa. On jest początkiem nowego stworzenia. W czasie eschatologicznym doprowadza całe stworzenie do pełni. Chrześcijanin powinien działać na rzecz ekologii, ponieważ świat jest stworzony przez Boga, został stworzony na nowo w Chrystusie Jezusie, a Kościół powinien być wspólnotą braterskiej miłości. Wszyscy powinni mieć sprawiedliwy dostęp do dóbr natury. Biblijna prawda o stworzeniu może być ważnym źródłem działań ekologicznych.
    Presented article is entitled: Biblical theology of creation as a source of integral ecology. The concept of integral ecology several years appears in the scientific discussion. Also appears in the Encyclical Letter of Pope Francis Laudato sì (2015). The biblical theology of creation can be one from sources of integral ecology. From a biblical perspective the integral ecology refers to human person and to the created world. The ecologist integral asks for the dignity of the human person before birth and for social injustice. From the perspective of biblical theology a very important role plays the person of Jesus Christ. He is the beginning of a new creation. In eschatological time he brings the whole creation to the fullness. A Christian should work towards ecology because the world is created by God, was created anewin Christ Jesus, and the Church should be a community of brotherly love. Everyone should have fair access to the goods of nature. Biblical truth about the creation can be an importantsource of ecological activities.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2016, 17; 135-146
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawowe aspekty teologii narracyjnej w świetle refleksji systematycznej
    Basic aspects of Narrative Theology in the light of systematic reflection
    Autorzy:
    Bokwa, Ignacy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469602.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    teologia narracyjna
    narratywna struktura głębi
    opowiadanie biblijne
    chrześcijańska tradycja
    dogmat a symbol
    teologiczna samoświadomość
    narrative theology
    narrative structure of depth
    biblical story
    Christian tradition
    dogma and symbol
    theological self-consciousness
    Opis:
    Teologia narracyjna wywodzi swoją nazwę od narrare (łac. opowiadać). Jest to nowoczesna próba odnowienia teologii chrześcijańskiej jako teologii religii historycznej, która nie tylko ma coś do przekazania w postaci pisemnie utrwalonych reguł wiary, ale ma także wydarzenia do opowiedzenia. Wyzwalając się od abstrakcyjnych stwierdzeń doktrynalnych, teologia narracyjna odnajduje swoją duchową ojczyznę w biblijnych i innych religijnych opowiadaniach. Teologia narracyjna zapobiega wszelkim dążeniom do oderwania teologii od życia i kultu, potrzeba jej jednak krytycznych zasad umożliwiających ustalenie znaczenia i prawdy. Wśród chrześcijan wschodnich narracyjny wątek w teologii ocalał w liturgii i ikonach. Prekursorami teologii narracyjnej byli dwaj niemieccy teologowie – Johann Baptist Metz i Harald Weinrich. Teologia narracyjna zwraca uwagę na fakt, iż uobecnienie zabitego Jezusa jako żywego Mesjasza dla konkretnego człowieka czy też danej ludzkiej wspólnoty nie może następować w oparciu o rozumową argumentację czy historyczną dokumentację, gdyż pojawia się problem prze-rzucenia mostu pomiędzy tamtymi historycznymi wydarzeniami a obecną sytuacją. Teologia narracyjna doskonale wyczuwa ducha czasu. Słusznie dostrzega ona, iż nieodwołalnie skończył się czas przekazywania wiary w postaci suchych, dogmatycznych formuł. Katecheza i duszpasterstwo powinny dzisiaj bardziej niż dotychczas wychodzić od zsekularyzowanej, światopoglądowo pluralnej sytuacji rozmowy z adresatem swojego przesłania. Chodzi o umiejętność obchodzenia się z teologią symboliczno-opowiadającą jako sposobem podejścia do chrześcijańskiej tradycji. Zdolność tego rodzaju jest istotna dla wszystkich, którzy chrześcijańską tradycję pragną artykułować w dobie kulturowej ponowoczesności. Dla człowieka początku XXI wieku Jezus z Nazaretu nie jest w pierwszym rzędzie ani konkretnym, historycznym człowiekiem, z którym od ponad dwóch tysięcy lat łączą go osobiste odniesienia, ani też nie jest godnym uwielbienia Bogiem. Obie te właściwości muszą dopiero ukazać się w pełnym blasku w trakcie duszpasterskiej i katechetycznej pracy. W zsekularyzowanym społeczeństwie każdy człowiek musi ciągle na nowo znajdować i przebywać drogę od fenomenu Jezusa z Nazaretu (jako przekazanej drogą tradycji postaci religijnej) ku zbawczo-pocieszającemu uobecnieniu tego Jezusa jako Mesjasza oraz Jego życia i Jego świata. Spotkanie, obecność Jezusa, stanowią doświadczenie Boga, które nie może zostać utrwalone, lecz musi być ono niejako wydobyte z każdej fazy życia oraz z każdej egzystencjalnej sytuacji życiowej. Teologia narracyjna podejmuje śmiałą próbę ogarnięcia całości chrześcijańskiego przekazu z perspektywy ludzkiego doświadczenia egzystencjalnego. Wynikiem tej próby jest nowa struktura nadana chrześcijańskiej tradycji. Za zasadnicze elementy składowe projektu teologii narracyjnej należy uznać teologiczno-systematyczne wyjaśnienie opowiadania jako nakierowanego na zagadnienie czasu (J.B. Metz), na ile opowiadanie w swej istocie mierzy się z problematyką czasu (P. Ricoeur), jak również interdyscyplinarność opowiadania, w którym – podobnie jak w żydowsko-chrześcijańskim opowiadaniu – krzyżują się historyczne i fikcyjne sposoby opowiadania, pro-wadząc dialog z historiografią i teorią literatury. Do tego dochodzi kwestia relacji opowiadania do argumentacji; jeśli opowiadanie rzeczywiście wykazuje semantyczną, innowacyjną i teoriopoznawczą jakość (P. Ricoeur), to czy można o nim stwierdzić, że może ono także stanowić prymarny materiał dla dalszej teologicznej dyskusji. Teologia narracyjna nie jest bynajmniej projektem skończonym, wymaga bowiem jeszcze dalszego doprecyzowania i rozbudowy. Należy na przykład rozważyć problem relacji pomiędzy narracyjną strukturą głębi żydowsko-chrześcijańskiej tradycji a gatunkami opowiadania, jakie znajdujemy w tekstach biblijnych i teologicznych. Ze swoim konceptem otwartego opowiadania teologia narracyjna stawia istotne pytanie pod adresem koncepcji zamkniętego objawienia. Teologię narracyjną można rozumieć jako szansę odnowienia ciągle jeszcze żywego projektu teologii hermeneutycznej, a więc teologii żywo zainteresowanej wyjaśnianiem, przekładaniem, czynieniem bardziej zrozumiałymi tekstów – w znaczeniu formuł i symboli wiary – teologii pojmującej swoją istotę jako sztukę i naukę wyjaśniania i wykładania tekstów.
    Narrative Theology is one of the most interesting phenomena in contemporary theology. This paper tries to indiacate the meaning of Narrative Theology for theological systematics. ”Narrative theology’ derives its name from a Latin word narrare that means to tell. It is a modern attempt of renewal Christian theology as theology of historical religion, which not only conveys the message in the form of written fixed rules of faith, but also intends to tell about specific events. Liberating from the abstract doctrinal statements, narrative theology finds its spiritual homeland in the biblical and other religious stories. It prevents all attempts to separate theology from the life and the cult. However, it needs critical rules that enable setting the meaning and the truth. Precursors of Narrative Theology were two German theologians – Johann Baptist Metz and Harald Weinrich. Narrative theology draws attention to the fact that the representation of killed Jesus as a living Messiah for the particular human being or the specific human community can not appear on the basis of rational argument or historical documentation, as there is a problem of replacing the bridge between those historical events and the current situation. This can be done not by the forces of the intellect but rather with the use of all human powers, that is his feelings, imagination and fantasy. It will be a holistic approximation to the faith that is in the centre of the fundament. The standard approach to the Church is a treaty and theoretical one. Consequently, we need to develop such a symbolic and theoretical interpretation of the Christian tradition in which there is a place for narrative and correlative approach of the Church. In frames of the reference to the Christian tradition the complex of tradition connected to the definition of the Church takes a special place. A symbolic and telling approach to the Christian tradition opens perspectives that allow to look in a new way – from one’s own life perspective – at what makes Christianity, in order to join realization of being a Christian consciously. Narrative theology feels the spirit of the times perfectly. It rightly recognizes that time of passing the faith in a dry, dogmatic formulas has inevitably finished. Narrative Theology takes a bold attempt to encompass the whole of Christian message from the perspective of existential human experience. The result of this effort is attributed to the new structure of the Christian tradition. This is necessary to be able to speak of a new theology. Narrative Theology is by no means the finished project as it still requires the further clarification and expansion. For example, we need to consider the problem of the relationship between narrative structure, the depth of the Judeo-Christian tradition and types of short stories, which we find in the biblical and theological texts. With its concept of an open storytelling, narrative theology raises an important question at the concept of closed revelation. Narrative theology can be understood as an opportunity to renew a still alive project of hermeneutic theology, which is theology interested in explaining, translating, making texts more understandable – in the sense of formulas and symbols of faith – theology, comprehending its essence as an art and science of explanation and interpretation of texts.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2013, 20; 19-31
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Creation and Integral Ecology. A Biblical-Theological Perspective
    Stworzenie i ekologia integralna. Perspektywa biblijno-teologiczna
    Autorzy:
    Karczewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148598.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    biblijne teksty o stworzeniu
    Jezus Chrystus i stworzenie
    Kościół i ekologia
    teologia stworzenia
    ekologia integralna
    theology of creation
    integral ecology
    biblical texts about creation
    Jesus Christ and creation
    Church and ecology
    Opis:
    This article is entitled: Creation and Integral Ecology. A biblical-theological perspective. The concept of integral ecology has been emerging in scientific discussion for some years. It is also addressed in Pope Francis' encyclical Laudato si (2015). The biblical theology of creation can be one of the sources for integral ecology. From a biblical perspective, integral ecology concerns human beings and creation. The integral ecologist asks about human dignity before birth and about social injustice. From the perspective of biblical theology, Jesus Christ plays an important role. He is the beginning of a new creation. In eschatology, he leads the whole creation to perfection. Christians should work in favour of ecology because the world was created by God and has been renewed by Jesus Christ. Furthermore, the church should be a community of brotherly love. Everyone should have equal access to the goods of nature. Biblical truth about creation can be an important source for environmental activities.
    Encyklika papieża Franciszka Laudato sì wywołała niemałe poruszenie w środowisku naukowym. Jednocześnie, w środowisku teologów i filozofów katolickich większego znaczenia nabrały pytania o związek wiary i ekologii. Wobec panującej, często uproszczonej wersji ekologii, nierzadko powiązanej z areligijnymi i lewicowymi nurtami społecznymi Franciszek proponuje spojrzenie na ekologię adekwatne do otaczającej współczesnego człowieka rzeczywistości. Akcent pada na integralność ekologii. Integralność ta polega przede wszystkim na uznaniu, że celem działań ekologicznych jest nie tylko świat roślin czy zwierząt, ale również człowiek. W prezentowanym artykule podejmuje się refleksję nad biblijną koncepcją stworzenia, która dla chrześcijanina stanowi istotne źródło realizowania postaw proekologicznych. Biblia, jako święta księga chrześcijan wskazuje jasno, że pierwszym powodem, dla którego osoba religijna powinna szanować stworzenie jest szacunek dla jego Autora, czyli Stwórcy. Jednocześnie w kluczu ekologicznym, czyli zgodnym z naturalnym stanem rzeczy, autorzy biblijny postrzegają sporne dzisiaj kwestie, jak np. małżeństwo mężczyzny i kobiety, szacunek dla nienarodzonych i chorych, opiekę nad osobami wykluczonymi ze społeczeństwa. W odróżnieniu od wąsko pojętej ekologii tradycyjnej, znaczonej specyficznym pesymizmem i napięciem, ekologia integralna wiąże się z szansą radykalnej odnowy stworzenia, która dokona się przez Jezusa Chrystusa. Wrażliwość ekologiczna jest współcześnie szeroko akceptowana i rozwijana. Podkreślanie integralności ekologii jest właściwą drogą do usuwania sprzeczności, które istnieją w przestrzeni refleksji i praktyki ekologicznej. Jednocześnie jest oczywiste, że „nawrócenie ekologiczne” jest dla chrześcijanina tożsame z nawróceniem do Boga Stwóry i do Jezusa Chrystusa.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2017, 18; 309-321
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblijne podłoże motywu ślepoty i odzyskania wzroku przez Mieszka jako metafory chrztu księcia i Polski w Kronice Anonima zwanego Gallem
    Autorzy:
    Parchem, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689986.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Kronika Galla Anonima
    Mieszko I
    ślepota i odzyskanie wzroku przez księcia
    chrzest Mieszka I i Polski
    motyw ślepoty i odzyskania wzroku w Biblii
    biblijne metafory oświecenia i poznania
    Chronicle of Gall Anonymus
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie biblijnego podłoża motywu ślepoty i odzyskania wzroku przez Mieszka I, który pojawia się w Kronice Anonima zwanego Gallem (początek XII w.), a za nim powtórzyli go wszyscy późniejsi polscy kronikarze. Według relacji najstarszego polskiego kronikarza to, co przydarzyło się w dzieciństwie Mieszkowi było zapowiedzią oświecenia (= chrztu) księcia i Polski. Analiza porównawcza i filologiczna wskazuje, że Gall Anonim wykorzystał w swoim opowiadaniu biblijną frazeologię oraz symbolikę dotyczącą ślepoty i odzyskania wzroku, a także posłużył się pojęciami oświecenia i poznania jako metaforami chrztu, a więc przejścia z ciemności do światła, od śmierci w pogaństwie do wiary dającej życie, od spraw doczesnych do poznania prawdziwego Boga. The purpose of this article is to present the Biblical motif of blindness and of regaining the sight by Duke Mieszko which appears in the Chronicle of Anonymus called Gallus (early twelfth century); after Gallus, the motif was repeated by all later Polish chroniclers. According to his account, what happened to Mieszko in his childhood foreshadowed the enlightenment (= baptism) of him and of Poland. The comparative and philological analysis shows that Gallus Anonymus made use of the Biblical phraseology and imagery of blindness and regaining the sight in his narration. He also employed the Biblical notions of enlightenment and recognition as the metaphors of baptism and transition from darkness to light, from the death in paganism to the life-giving faith, from worldly affairs to knowing the true God.
    Źródło:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2018, 10
    2450-8381
    2450-8373
    Pojawia się w:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postulat animacji biblijnej duszpasterstwa w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej "Interpretacja Biblii w Kościele" i w adhortacji apostolskiej Benedykta XVI "Verbum Domini"
    Postulate on the Biblical Animation of Pastoral Work in the Pontifical Biblical Commission’s Document "The Interpretation of the Bible in the Church" and in the Apostolic Exhortation "Verbum Domini" of Benedict XVI
    Autorzy:
    Pikor, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044545.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Interpretacja Biblii w Kościele
    adhortacja Verbum Domini
    odnowa biblijna
    duszpasterstwo biblijne
    inkulturacja
    katecheza biblijna
    Interpretation of the Bible in the Church
    Verbum Domini
    biblical animation
    biblical catechesis
    biblical renewal
    inculturation
    actualization
    biblical apostolate
    Opis:
    Przedmiotem analizy jest dokument Papieskiej Komisji Biblijnej „Interpretacja Biblii w Kościele”. Jest on najpierw odczytany w kontekście odnowy biblijnej, jaka miała miejsce w Kościele katolickim w XX wieku, w szczególności w związku z konstytucją Dei Verbum Soboru Watykańskiego II. Nowością dokumenty PKB jest położenie większego akcentu na kwestię aktualizacji i inkulturacji Biblii, jak również zwrócenie uwagi na duszpasterską rolę wspólnot podstawowych podejmujących lekturę Pisma Świętego. Pewną słabością dokumentu „Interpretacja Biblii w Kościele” jest zauważalny w nim brak współpracy biblistów z teologiami pastoralnymi. Ten mankament jest przezwyciężony w adhortacji Verbum Domini, której główny postulat zawiera się w „ubiblijnieniu całego duszpasterstwa”. W konsekwencji adhortacja stwarza nowe możliwości animacji biblijnej duszpasterstwa, rozwijając i pogłębiając postulaty wysunięte wcześniej w dokumencie „Interpretacji Biblii w Kościele”.
    The first aim of the article is to place the document The Interpretation of the Bible in the Church within the context of the biblical renewal of the 20th century. Maintaining a continuity with the constitution Dei Verbum, the PBC puts in its document new elements which indicate the place of the Bible in the Church. It concerns mainly the actualization and inculturation of the Holy Scripture. Vital for pastoral work are recommendations on the biblical apostolate, above all those referring to basic communities that read the Bible. The analysis of the fourth chapter of the PBC’s document also yielded some critical comments concerning the presented postulates. The weakness of this document is, without any doubt, the fact that it was written from the biblical scholarly point of view, without the collaboration of pastoral theologians of various specialities. This fundamental deficiency of the document The Interpretation of the Bible in the Church is absent in exhortation Verbum Domini. Postulates presented by Pope Benedict XVI referring to “biblical animation of all pastoral work” show that the Bible is not an addition to pastoral work, but rather its source and essence. Proposals contained in the exhortation Verbum Domini give new opportunities for biblical animation in many areas of the life of Church.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2019, 35; 507-536
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bóg niezdolny do gniewu. Obrona apathei Boga w teologii aleksandryjskiej: Filon, Klemens i Orygenes
    A God Incapable of Anger. Defending the Apatheia of God in Alexandrian Theology: Philo, Clement and Origen
    Autorzy:
    Mrugalski, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044636.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    gniew Boga
    biblijne antropomorfizmy
    apatheia
    wpływ greckiej filozofii na teologię chrześcijańską
    Filon Aleksandryjski
    Klemens Aleksandryjski
    Orygenes
    anger of God
    biblical anthropomorphisms
    influence of Greek philosophy on Christian theology
    Philo of Alexandria
    Clement of Alexandria
    Origen
    Opis:
    Starożytna Aleksandria to miejsce spotkania filozofii greckiej z Biblią. To tam powstało greckie tłumaczenie Biblii hebrajskiej zwane Septuagintą i to tam pojawiły się pierwsze filozoficzne komentarze do greckiego Pięcioksięgu. Wykształceni filozoficznie komentatorzy tekstu natchnionego natrafiali w nim jednak na wiele antropomorficznych przedstawień Boga, których nie mogli zaakceptować – właśnie ze względu na swe wykształcenie i kulturę filozoficzną, którą cenili tak samo jak swoją wiarę. Stwierdzenie, iż Bóg nie może posiadać ciała, gdyż jest transcendentny, oraz że nie może się gniewać, gdyż jest niecierpiętliwy, nie wyjaśnia kwestii, dlaczego w ogóle antropomorfizmy pojawiają się w tekście, który jest natchniony. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie, w jaki sposób aleksandryjscy myśliciele, żydowscy i chrześcijańscy, trzech pierwszych wieków naszej ery wyjaśniali fakt pojawienia się w Biblii antropomorficznych przedstawień Boga oraz jakie funkcje im przypisywali.
    Ancient Alexandria was the locus of an encounter between Greek philosophy and the Bible. It is where the Greek translation of the Hebrew Bible, the Septuagint, came into being, and also there that the first philosophical commentaries on the Greek Pentateuch appeared. The trained philosophers who examined this inspired text came across many anthropomorphic representations of God that they could not accept – precisely because of their education and their philosophical culture, which they valued as much as their faith. Yet insisting, for example, that God cannot have a body because He is transcendent, or that God cannot be angry because He is impassible, does nothing to explain why anthropomorphism occurs in the Bible. This article explores how the Alexandrian thinkers of the first three centuries CE, whether Jewish or Christian, explained the appearance of anthropomorphic representations of God in the sacred text, and the important functions they attributed to these controversial images.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2018, 33; 279-314
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cain’s rhetorical artfulness: Erasmus’ Biblical spoof
    Retoryczna przebiegłość Kaina. Biblijny apokryf Erazma
    Autorzy:
    Ryczek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089948.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Early Modern European history
    16th-century Latin-language writers
    16th century humanism
    rhetoric
    Biblical mythopoeia
    Cain
    Desiderius Erasmus (1466–1536)
    wczesna nowożytność
    literatura nowołacińska
    humanizm
    retoryka
    apokryfy biblijne
    Erazm z Rotterdamu (1466–1536)
    Opis:
    This article contains a bilingual, Latin-Polish, edition of a letter written by Erasmus to John Sixtin (Ioannes Sixtinus), a Frisian student he met in England. In it Erasmus describes a dinner party at Oxford to which he was invited as an acclaimed poet. In the presence of John Colet, leader of English humanists, table talk turned into learned conversation. Erasmus’s contribution to the debate was an improvised fable (fabula) about Cain who, in order to become farmer, persuades the angel guarding Paradise to bring him some seeds from the Garden of Eden. His speech, a showpiece of rhetorical artfulness disguising a string of lies and spurious argument, is so effective that the angel decides to steal the seeds and thus betray God’s trust. Seen in the context of contemporary surge of interest in the art of rhetoric, Erasmus’ apocryphal spoof is an eloquent demonstration of the heuristic value of mythopoeia and the irresistible power of rhetoric.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 5; 531-544
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ołtarzyk koralowy z Niewiastą Apokaliptyczną w skarbcu kościoła Mariackiego w Krakowie. Treści teologiczne
    The Coral Altar with the Apocalyptic Woman in the Treasury of St Mary’s Basilica in Krakow
    Autorzy:
    Kobielus, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878660.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kosmiczne przymioty Maryi
    liczba 12
    biblijne przymioty Maryi
    cedr
    źródło
    ogród
    oliwa
    róża
    studnia
    wieża
    St Mary’s cosmic attributes
    the number 12
    St Mary’s biblical attributes
    cedar
    spring
    garden
    olive
    rose
    well
    tower
    Opis:
    W polskich zbiorach muzealnych znajduje się kilka obiektów wykonanych z korala lub nim zdobionych. Są to między innymi ołtarzyki, kropielnice kielichy, krucyfiksy i inne wyroby liturgiczne. Pochodzą najczęściej z zakupów w podróżach turystycznych Polaków po Włoszech w epoce manieryzmu i baroku. W skarbcu kościoła Mariackiego w Krakowie znajduje się przenośny ołtarzyk koralowy, datowany na połowę XVII w., z daru królowej Marii Józefy, żony króla Augusta III. Ujęty w złoconą ramę i zdobiony emalią oraz koralem, w centrum zamyka stojącą na półksiężycu postać NMP w promienistej koralowej glorii w otoczeniu symboli maryjnych. Jest to apoteoza NMP na podstawie fragmentu Apokalipsy św. Jana Apostoła. Postać Maryi została wyobrażona z atrybutami kosmicznymi: dwunastoma gwiazdami wokół głowy; odziana jest w słoneczną promienistą glorię i ma sierp księżyca pod stopami. Wokół Niej w ukazano siedem symbolicznych znaków biblijnych, łączonych w tradycji egzegetycznej z Jej powołaniem na Matkę Mesjasza. Termin Cedrus exaltata – cedr jest postrzegany jako symbol majestatu, wysokości, wyniosłości, piękna rajskiego, bezpieczeństwa. Fons signatus to zdrój opieczętowany, zamknięty, dostępny tylko dla wybranej przez Boga, Matki Syna Bożego. Hortus conclusus jest symbolem nienaruszonego dziewictwa NMP. Z kolei Oliva speciosa wskazuje na miłosierdzie Maryi, Jej niezwykłą płodność, wewnętrzny pokój, dar uśmierzania cierpienia. Rosa plantata jest metaforą mądrości, miłości, lekarstwa dla grzeszników. Puteus aquarum viventium, studnia wód żywych, wskazuje na pośrednictwo Maryi wobec ludzi odkupionych przez Jezusa. Turris eburnea – wieża z kości słoniowej to kolejny przymiot piękna NMP, nieskazitelności Jej ciała i męstwa.
    In Polish museums’ collections there are a few objects made of coral or decorated with it. They are, among others, altars, holy water fonts, crucifixes and other liturgical items. Most often they were bought during Poles’ travels to Italy in the Mannerism and Baroque epochs. In St Mary’s Basilica’s treasury a portable coral altar is kept, dated to the middle of the 17th century, a gift from Maria Józefa, the wife of King August III. It has a golden frame and it is embellished with enamel and coral, and in its center it closes the figure of the Blessed Virgin Mary standing on a crescent, in a radiant coral glory, surrounded by Marian symbols. It is an apotheosis of the Blessed Virgin Mary based on a fragment of the Apocalypse of St John. The figure of Mary is presented with her cosmic attributes: twelve stars around her head; she is clothed with a radiant glory; and she has a crescent under her feet. Around her seven symbolic biblical signs are presented, ones connected in the exegetic tradition with her being the mother of the Messiah. The term Cedrus exaltata – is perceived as the symbol of majesty, sublimity, loftiness, paradisaical beauty, safety. Fons signatus is a sealed spring, a closed one, accessible only to the Mother of God’s Son, chosen by God. Hortus conclusus is the symbol of St Mary’s virginity. Oliva speciosa points to St Mary’s charity, her extraordinary fertility, inner peace, the gift of relieving sufferings. Rosa plantata is a metaphor of wisdom, love, medicine for sinners. Puteus aquarum viventium, a well of living waters, indicates St Mary’s mediation for people redeemed by Jesus. Turris eburnea – the ivory tower is another feature of the Virgin Mary’s beauty, the immaculacy of her body and of her fortitude.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 4; 33-83
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homily Building Based on Euchological Texts in the Light of Exhortations of the Homiletic Directory
    Budowanie homilii na bazie tekstów euchologijnych w świetle wskazań Dyrektorium homiletycznego
    Autorzy:
    Żądło, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913236.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-29
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    biblical readings
    euchological texts
    historical-critical and contextual method
    homily preaching
    lectio divina
    linguistic (semiotic) method
    homily
    preparation
    czytania biblijne
    głoszenie homilii
    metoda lingwistyczna (semiotyczna)
    przygotowanie homilii
    teksty euchologijne
    metoda historyczno-krytyczna i kontekstualna
    Opis:
    The author devoted the article to the preparation of homilies based on euchological texts. His inspiration was Homiletic Directory by the Congregation for Divine Worship and Discipline of the Sacraments. His attention was due to the impression that the Directory gave too little consideration to them, especially the methods that can be used to preparing the homily. The Directory mentions that the spectrum that inspires homiletic work includes, apart from Bible, typically liturgical texts. Nonetheless, a more thorough reading provokes the impression that focus on biblical readings by far dominates. The method proposed by the Directory is lectio divina, which is growing out of the patristic exegesis of the spiritual sense of the Scripture. This method considers the biblical texts belonging to the canon recognised to be inspired. Euchological formulas, on the other hand, belong to an open catalogue, so they differ from the biblical texts. Hence the thesis in the article appears that the lectio divina method can be used as a model for prayer formulas and treated in an inspiring way, however, the methodology typical for liturgical hermeneutics should be employed. The paper proposes to use the historical-critical method, which allows for reading their diachronicity, and the linguistic (semiotic), which enables their synchronous richness to be explored. The juxtaposition of these methods makes it possible to see how they correspond to each other and thus confirm the rationality of the conducted argument and the validity of the thesis indicating the need to use adequate methods when preparing homilies based on euchological formulas.
    Autor poświęcił artykuł zagadnieniu przygotowania homilii na bazie tekstów euchologijnych. Inspirację odnalazł w opublikowanym przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w 2015 roku Dyrektorium homiletycznym. Poświęcenie uwagi tekstom euchologijnym sprowokowane zostało wrażeniem, jakoby we wspomnianym dyrektorium poświęcono im zbyt mało miejsca, szczególnie zaś możliwym do zastosowania metodom w pracy nad nimi w perspektywie przygotowania homilii. W dyrektorium jest mowa o tym, że do spektrum inspirującego twórczość homiletyczną należą – oprócz czytań czerpanych z Biblii – teksty typowo liturgiczne, a więc nade wszystko formuły euchologijne, niemniej dokładniejsza lektura dokumentu prowokuje wrażenie, jakoby uwaga skupiona na czytaniach biblijnych była w nim zdecydowanie dominująca. Metodą proponowaną przez dyrektorium jest wyrastająca z patrystycznej egzegezy duchowych sensów Pisma Świętego lectio divina. W metodzie tej chodzi o teksty biblijne przynależne do kanonu ksiąg uznanych za natchnione. Euchologijne formuły natomiast przynależą do otwartego katalogu, który jest wciąż uzupełniany, więc odróżniają się od tekstów biblijnych. Stąd powstaje w artykule teza, iż metodą lectio divina można się w pracy nad formułami modlitewnymi posługiwać modelowo, traktować ją inspirująco, niemniej sięgać należy po metody typowe dla hermeneutyki liturgicznej. W treści opracowania proponuje się korzystanie przy pracy nad homilią na bazie tekstów euchologijnych z metody historyczno-krytycznej, która pozwala odczytać ich diachroniczność, oraz z metody lingwistycznej (semiotycznej), dzięki której można zgłębić ich bogactwo synchroniczne. Zestawienie tych metod pozwala dostrzec, jak korespondują ze sobą, a przez to potwierdzają racjonalność przeprowadzonego wywodu oraz słuszność tezy wskazującej na potrzebę posługiwania się przy pracy nad homilią na bazie formuł euchologijnych metodami adekwatnymi.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2020, 28, 1; 237-260
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cudowny połów z J 21,1-14 jako obraz Kościoła eschatologicznego w świetle Super Ioannem Św. Tomasza z Akwinu
    The miraculous catch of fish in John 21, 1-14 as an image of the eschatological Church in the light of Super Ioannem by St. Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Sieniawski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233098.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-15
    Wydawca:
    Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
    Tematy:
    catch of fish
    ecclesiology
    eschatology
    Church
    biblical meanings
    Super Ioannem
    theory of four biblical meanings
    Thomas Aquinas
    biblical Thomism
    cudowny połów
    eklezjologia
    eschatologia
    Kościół
    sensy biblijne
    teoria czterech sensów biblijnych
    Tomasz z Akwinu
    tomizm biblijny
    Opis:
    Tomasz z Akwinu kojarzony przede wszystkim jako filozof i teolog, w swoich czasach znany był przede wszystkim jako magister in Sacra Pagina, który swoją teologiczną refleksję budował, interpretując poszczególne księgi Biblii. Aby zrozumieć myśl Akwinaty zawartą w jego syntezach trzeba zatem koniecznie powrócić do jego biblijnych komentarzy, które ukazują drogę dochodzenia do tez teologicznych. Tym bardziej jest to konieczne, podejmując tematykę, dla której sam Tomasz nie pozostawił osobnej syntezy, ale rozmieścił ją w różnych miejscach swojej bogatej bibliografii, a do której należy zagadnienie eklezjologii. W komentarzu do sceny cudownego połowu opisanego w J 21, 1–14 Tomasz zawarł swoisty wykład swojej myśli eklezjologicznej. Wierny rozwijanej przez siebie teorii czterech sensów biblijnych wydobywa z tekstu bogactwo teologicznej treści, jaką Bóg zamierzył przekazać człowiekowi odnośnie do Kościoła. W ten sposób Tomasz ukazuje Kościół w jego drodze do Boga, gdzie na wiecznej uczcie osiągnie swoją pełnię. Tak odczytana rzeczywistość Kościoła znajduje swoje ukierunkowanie eschatologiczne.
    A recognised philosopher and theologian and known in his time as the magister in Sacra Pagina, Thomas Aquinas builds his theological reflections by interpreting individual books of the Bible. In order to understand Aquinas’ thought contained in his syntheses, it is necessary to return to his biblical commentaries, which show the way to reach theological theses. It is all the more necessary when taking up the subject for which Thomas Aquinas leaves no separate synthesis but places it in various places in his rich bibliography, and in which the problem of ecclesiology is included. In the commentary to the miraculous catch of fish scene described in John 21, 1–14, St. Thomas gives a unique lecture on his ecclesiological thought. Faithful to the theory of the four biblical meanings he develops, he extracts from the text the wealth of theological content regarding the Church, intended by God to give to man. In such a manner, St. Thomas shows the Church on his way towards God, where he will reach his fullness on the eternal feast. The reality of the Church read in this way thus finds its eschatological orientation.
    Źródło:
    Studia Włocławskie; 2022, 24; 153-168
    1506-5316
    2449-8777
    Pojawia się w:
    Studia Włocławskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johann Reuchlin (1455–1522), Celebrated Hebraist Loyal to the Church: Commemorating the 500th Anniversary of His Death
    Johann Reuchlin (1455–1522), wybitny hebraista wierny Kościołowi. Upamiętnienie 500. rocznicy jego śmierci
    Autorzy:
    Posset, Franz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20433647.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-26
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Johann Reuchlin
    Leo X
    Erasmus of Rotterdam
    Caspar Amman
    Crotus Rubeanus
    biblical languages
    Christian Hebraists
    monastic humanism
    humanist bishops
    Rome’s humanists
    Leon X
    Erazm z Rotterdamu
    języki biblijne
    chrześcijańscy hebraiści
    humanizm monastyczny
    biskupi humaniści
    humaniści rzymscy
    Opis:
    The life and work of Johann Reuchlin (1455–1522) has been investigated in the past primarily by Protestant authors pivoting around the views of Philip Melanchthon (1497–1560), who was Reuchlin’s relative and Martin Luther’s close collaborator. The purpose of the present contribution is to liberate the Catholic Reuchlin from the Protestant Wirkungsgeschichte. In order to come closer to the real Reuchlin, one has to focus on him as the Catholic Philo-Semite that he actually was. There were multiple cardinals in Rome who were favorably inclined toward Reuchlin; his controversial book Eye Glasses was on trial in Rome. Reuchlin had an unshaken and life-long commitment to the Catholic faith under papal leadership. He also maintained good relations with the monastic humanists (German Klosterhumanisten) of his time. He was glorified by Christians and Jews. Erasmus thought of Reuchlin as a saint and paid him overwhelming tribute in his eulogy Apotheosis Capnionis (Reuchlin’s Ascension into Heaven).
    Życie i działalność Johanna Reuchlina (1455–1522) były w przeszłości badane przede wszystkim przez autorów protestanckich, skupionych wokół poglądów Filipa Melanchtona (1497–1560), który był krewnym Reuchlina i bliskim współpracownikiem Marcina Lutra. Celem niniejszego opracowania jest „uwolnienie” katolickiego Reuchlina od protestanckiej Wirkungsgeschichte. Aby poznać prawdziwego Reuchlina, należy skupić się na nim jako katolickim filosemicie, którym w rzeczywistości był. W Rzymie żyło wielu kardynałów przychylnie nastawionych do Reuchlina; jego kontrowersyjna książka Zwierciadło oczu była przedmiotem procesu w tym mieście. Reuchlin konsekwentnie, przez całe życie wiązał się z wiarą katolicką pod przewodnictwem papieża. Utrzymywał też dobre stosunki z ówczesnymi zakonnikami-humanistami (niem. Klosterhumanisten). Cenili go zarówno chrześcijanie, jak i żydzi. Erazm uważał Reuchlina za świętego i oddał mu hołd w laudacji zatytułowanej Apotheosis Capnionis (Apoteoza Reuchlina).
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2022, 30, 1; 197-225
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy istnieje „etyczny ład” czy „społeczny chaos” podczas przekładania różnych jednostek leksykalnych? Próba analizy językoznawczej
    Autorzy:
    Hampl, Lubomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449473.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    identification
    interpretation
    translation
    Czech and Polish translation of the Bible
    new collections of modern translation units
    foreignization
    domestication
    folk terminology
    identyfikacja
    interpretacja
    przekład
    czeskie i polskie tłumaczenia
    biblijne
    nowe zbiory jednostek przekładowych
    egzotyzacja
    domestykacja
    terminologia ludowa
    Opis:
    In the article the author attempts to present the translation process associated with the concept of “the triad”: identification – interpretation – translation (and the different variations of it). The author gives examples where cultural components also play a significant role in the reception of the translated text (the method of selecting between foreignization and domestication – including folk terminology). In the study, excerpts from different domains of the Holy Scriptures serve a purpose as research materials. The author notices that translation includes the signs of creativity, which give the translator the right for inventiveness and in some cases even free interpretation, which directly corresponds with the objective thesis about ethical and social frames over translation processes of management, especially in the field of written texts.
    Źródło:
    Polonia Journal; 2017, 5-6; 147-171
    2083-3121
    Pojawia się w:
    Polonia Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    К истории восточнославянских библейских переводов c древнееврейских оригиналов конца XV века
    Kilka uwag na temat historii wschodniosłowiańskich tłumaczeń biblijnych z oryginałów hebrajskich z końca XV wieku
    Towards the history of Eastern Slavonic biblical translations from Hebrew originals in the late 15th century
    Autorzy:
    Кожинова, Алла
    Суркова, Елена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594074.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Księga Daniela
    Wileński Kodeks Starotestamentowy (F 19–262)
    tłumaczenia biblijne na języki słowiańskie z oryginałów hebrajskich
    The Book of Daniel
    the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262)
    Biblical translations into Slavonic languages from Hebrew originals
    Opis:
    W artykule rozważane są niektóre interesujące problemy związane z badaniem dziedzictwa kulturowego Żydów Kenaanitów, którzy mieszkali na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego i mieli kontakt z ludnością słowiańską. Jedną z najważniejszych form takich kontaktów był język – diaspora żydowska posługiwała się narzeczami miejscowymi w zakresie od języka literackiego (cerkiewnosłowiański) do języka powszechnie używanego (tzw. проста(я) мова). Tłumaczono na nie fragmenty hebrajskich tekstów biblijnych, których używano podczas nabożeństw w synagogach. Praktyka redagowania i rozpowszechniania takich tekstów przyczyniła się do powstania kontaktów międzywyznaniowych, o czym świadczy historia tłumaczenia Księgi Daniela z Wileńskiego Kodeksu Starotestamentowego (F 19–262).
    The article deals with the study of the cultural heritage of the Jewish-Kenanites who lived in the territory of the Grand Duchy of Lithuania and were in contact with the Slavic population. The most important form of those connections was through language. As a result, the Jewish diaspora used the local dialects ranging from high literary language (Church Slavonic) to the language of everyday communication (prosta(ja) mova). Biblical translations from Hebrew were made in these languages and were used in synagogue worship. The practice of editing and distribution of these texts made inter-confessional contacts possible, as evidenced by the history of the translation of the Book of Daniel from the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 285-295
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contrats de mariage judéo-araméens du Ve siècle av.n.è. La position juridique de l’épouse
    Jewish Aramaic Marriage Contracts from the 5th Century B.C. The Legal Position of the Wife
    Autorzy:
    Lipiński, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1052863.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Stary Testament
    prawo bliskowschodnie
    prawo biblijne
    pozycja prawna małżonki
    dokumenty z Elefantyny
    kontrakty małżeńskie
    mhr
    ‘rbh/‘rbt
    ‘rwt dbr
    Old Testament
    ancient Near Easter
    biblical law
    the legal position of the wife
    Elephantine documents
    marriage contracts
    Opis:
    The Aramaic marriage contracts from the Jewish military colony in Elephantine, written in the course of the fifth century B.C., provide much needed information about the legal position of the wife in the first millennium B.C., especially in the Persian period. They reflect the practice of middle class families, in which the wife’s rights and the basically monogamous character of marriage, as stipulated by the contracts, parallel an old Near Eastern legal tradition, quite different from the rabbinic one, based in part on a misread, misinterpreted, and widely discussed text of Deut 24:1-4. The article examines the successive steps of marriage agreement, as presented in the contracts, which have some basic features in common and record the bridegroom’s request, his solemn marriage declaration, the payment of the bride-price, the drawing up of a written contract with a description of the dowry, and the stipulations referring to the dissolution of marriage by divorce or death of one of the parties. Their equal rights in case of divorce are not due to the Egyptian environment, but to an old Semitic tradition, going back at least to the early second millennium B.C. The monogamous principle of the marriage contracts in question is also examined and their social context is briefly characterized.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2014, 4, 1; 9-41
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O kategoriach biblijnych w poemacie Karola Wojtyły „Pieśń o blasku wody”
    On biblical categories in Karol Wojtyła’s poem “The song of the brightness of water”
    Autorzy:
    Hawryluk, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179525.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Wojtyła
    kategorie biblijne
    Samarytanka
    pieśń duszy
    filozofia poezji
    antropologia literatury
    Biblia
    poemat religijny
    poetycka medytacja
    Wojtyla
    the biblical categories
    the Samaritan
    the song of soul
    the philosophy of poetry
    the anthropology of literature
    Bible, the religious poem
    the poetic meditation
    Opis:
    Powstały w 1950 roku utwór Karola Wojtyły pt. „Pieśń o blasku wody” jest poetycką medytacją prezentującą całkowitą spójność z logiką przesłania biblijnego. Zdaje się o tym świadczyć nie tylko dosłownie przywołany na początku utworu fragment z ewangelii św. Jana, który został poddany wnikliwej poetyckiej refleksji, ale także podjęty przez autora oryginalny sposób literackiego przetworzenia problematyki kategorii biblijnych, stanowiących rzeczywistą osnowę całego utworu. W przyjętej przez Karola Wojtyłę optyce interpretacyjnej mowa jest zasadniczo o dwóch biblijnych kategoriach: pragnieniu i widzeniu. Przeprowadzona analiza problematyki tych kategorii została ukazana w konfrontacji z dokonującym się na płaszczyźnie ducha procesem dojrzewania człowieka do podjęcia życiodajnego dialogu z Bogiem, czego przejawem może być chociażby zaintonowana przez główną bohaterkę utworu pieśń uwielbienia, stanowiąca jedno z najbardziej twórczych dopowiedzeń Karola Wojtyły do przekazu ewangelicznego. Jego autorskie pochylenie się nad problemem postrzegania przez człowieka własnej tożsamości może stanowić wybitną dokumentację dążenia do rekonstrukcji obecnej w tym utworze koncepcji człowieka. W jej świetle człowiek jawi się jako dzieło pochodzące z rąk Boga, powołane do życia w miłości na Boży obraz i Boże podobieństwo (por. Rdz 1, 27). Z tej fundamentalnej prawdy wynika zaznaczona wyraźnie w poemacie kwestia wszczepionych przez Stwórcę w ludzkim wnętrzu możliwości uzdalniających każdego człowieka do podjęcia drogi uczestnictwa w tajemnicach Bożej Mądrości (por. Mdr 6, 1-25) i osiągnięcia życia w całej swojej pełni. W tym kontekście niezwykle interesujący wydaje się być poetycki opis Karola Wojtyły przemiany dokonującej się we wnętrzu głównej bohaterki. Oto pod wpływem okazanej przez Syna Bożego zbawczej afirmacji, kobieta z Samarii zyskuje swoją nową tożsamość i odkrywa nowy typ Boskiej asystencji w ludzkim życiu, polegający na całkowitym zaangażowaniu Boga w cierpienia ludzkości. Dzięki temu może ona z ufnością otworzyć się na przyjęcie darowanej jej przez Chrystusa łaski wydźwignięcia ze stanu znalezienia się poza rzeczywistym obrębem miłości i doświadczyć duchowego uwolnienia ze skutków głębokiego zranienia swojej duszy. Wysoce oryginalne w ukazanej wizji może być to, że dar swojej nowej samoświadomości Samarytanka otrzyma przy studni w Sychem, która z perspektywy samego Zbawiciela może przypominać o nieustannym zachowywaniu przez Niego Źródła Swojej Synowskiej Tożsamości. W ten sposób prezentowana dotąd antropologia, już tak ściśle powiązana z teologią, staje się jakby nieodłączna od chrystologii, a utwór Karola Wojtyły jeszcze bardziej zaznacza swój chrystocentryczny i chrystoformiczny charakter.
    “The Song of the Brightness of Water”, a piece by Karol Wojtyła created in 1950, is a poetic meditation in complete agreement with the logic of the biblical message. This seems to be demonstrated not only by the directly quoted fragment from the Gospel according to John at the beginning of the poem, which was subjected to in-depth poetic reflection, but also by the original literary transposition of the subject-matter of the biblical categories, which create the ambience of the entire poem. The focus of the interpretation adopted by Karol Wojtyła is on two biblical categories: longing and perception. The analysis of these categories was contrasted with the spiritual process of an individual’s becoming mature enough to enter into a life-giving dialogue with God, which can be observed, for instance, in the song of adoration sung by the protagonist of pain, constituting one of the most-creative extensions of the Gospel’s message by Wojtyła. His focus on the individual’s perception of his/her identity can serve as brilliant evidence of the attempt to reconstruct the concept of the human being present in the poem. In the light of this concept the human is a work of God, created to live in love, and in the likeness and image of God (cf. Gen 1, 27). This fundamental truth is the source of the issue clearly depicted in the poem of the possibility embedded by the Creator in each human being, enabling him/her to participate in the mysteries of God’s Wisdom (cf. Wisdom 6, 1-25) and living life to its fullest. In this context Karol Wojtyła’s poetic description of the main protagonist’s transformation is extremely fascinating. Under the influence of the saving affirmation of the Son of God, the woman from Samaria gains a new identity and discovers a new type of God’s assistance in human life, i.e. His complete involvement in human suffering. Thanks to this, she is able to fully accept the grace given by Christ to enable her to rise above the state of being separated from experiencing love and being released from the consequences of the deep wounding of her soul. The highly original aspect of this vision is that the Samaritan receives the gift of a new self-awareness at the well in Shechem, which from the perspective of the Saviour Himself can symbolise His incessant preservation of the Source of His Filial Identity. In this way the anthropology presented so far, strictly connected with theology, becomes inseparable from Christology, emphasising the Christocentric and Christoformic nature of this poem by Karol Wojtyła.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2017, 60, 2; 351-372
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brzeskie potomstwo Biblii Radziwiłłowskiej. Sprawy i słowa Jezusa Krystusa oraz Wtore księgi Łukasza świętego Tomasza Falconiusa
    The Brest Bible Offspring. Sprawy i słowa Jezusa Krystusa and Wtore księgi Łukasza świętego by Tomasz Falconiu
    Autorzy:
    Siwiec, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451166.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Thomas Falconius
    The Matters and Words of Jesus Christ
    The Second Book of St Luke nontrinitarianism
    biblical publishing
    Brest Bible
    Mikołaj “the Black” Radziwiłł
    Tomas Falconius
    Sprawy i słowa Jezusa Chrystusa Wtóre księgi Łukasza Świętego antytrynitaryzm
    edytorstwo biblijne
    Biblia brzeska
    Mikołaj Radziwiłł „Czarny”
    Opis:
    The aim of the article is to present and analyze two sixteenth-century, nontrinitarian publications (The Matters and Words of Jesus Christ and The Second Book of St Luke by Thomas Falconius) which were created in close connection with the Brest Bible in 1566. The first part contains general information about the physical attributes of the works, showing typographical associations with the Brest Bible. Then, I present the work’s editorial layout and binding, regarding them as a valuable source of knowledge about Brest as a publishing centre in the sixteenth century. The final part contains an analysis of the most important doctrinal (nontrinitarian) theses posed by Thomas Falconius.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 60-72
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Boża wola może być podstawowym kryterium dobra moralnego? Polemika z tezą Kaia Nielsena
    Can God’s will be the fundamental criterion of moral goodness? Polemics with Kai Nielsen’s thesis
    Autorzy:
    Józefowicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494527.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    religia
    moralność
    Boża wola
    podstawowe kryterium dobra moralnego
    epifanie biblijne
    uzasadnione przekonanie teistyczne
    model poznawczy Alvina Plantingi
    ludzka wolność
    odpowiedzialność moralna
    religion
    morality
    will of God
    the basic criterion of moral goodness
    biblical epiphanies
    warranted theistic belief
    cognitive model of Alvin Plantinga
    human freedom
    moral responsibility
    Opis:
    Artykuł stanowi polemikę z tezą Kaia Nielsena o niemożliwości uznania Bożej woli za fundamentalne kryterium moralności w życiu człowieka wierzącego. Autor artykułu na podstawie przykładów biblijnych epifanii i ich konsekwencji dla moralnych przekonań doświadczających je osób wykazuje, że teza Nielsena opiera się na uproszczonym i niepełnym obrazie doświadczenia religijnego, a konkretnie chrześcijańskiego doświadczenia Boga jako autorytetu moralnego. Autor pokazuje, że odwołując się do modelu uzasadnionego przekonania religijnego Alvina Plantingi można obronić racjonalność uznania Bożej woli za podstawowe kryterium ocen moralnych.
    This article is polemics with the thesis of Kai Nielsen about the impossibility of God’s will being the fundamental criterion of morality in the life of the believer. It is shown, on the basis of biblical examples of epiphanies and their moral consequences in the lives of the believers that Nielsen’s thesis in based on simplified and incomplete account of religious experience, particularly the Christian experience of God as moral authority. It is suggested that Alvin Plantinga’s model of warranted Christian belief can be employed to defend the rationality of acknowledging God’s will as the basic standard of moral judgment.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 1; 103-120
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arka Przymierza – fabryka narracji
    The Ark of the Covenant – a manufacture of narration
    Autorzy:
    Termińska, Kamilla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496959.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    Arka Przymierza
    opis biblijny
    dzieje biblijne i urwanie narracji
    hipotezy nt. miejsca znajdowania się Arki
    hipoteza „etiopska”
    Aksum
    eschatologiczna wizja Arki
    (The) Ark of the Covenant
    Biblical description
    Biblical history and breaking
    of the narrative
    Hypotheses about the location of the Ark
    „Ethiopian” hypothesis
    Eschatological vision of the Ark
    Opis:
    Arka Przymierza jest symbolicznym artefaktem, którego obraz stworzony?/zwizualizowany? oparty? jest na opisie biblijnym. Jest ona generatorem licznych narracji, których akcja toczy się w wyjątkowych miejscach (Jerozolima, Etiopia, Egipt, zamki templariuszy, katedry gotyckie, Jamajka…). Buduje wokół sieć innych przekazów i ruchów (templariusze, masoni, katarzy, rastafarianie); pobudza do działania (wycieczki objazdowe do Etiopii, przeszukiwanie dawnych komandorii templariuszy, langwedockich zabytków, średniowiecznych katedr); włączona jest w konflikt izraelsko‑palestyński; prowokuje eksplorację Internetu; uczestnictwo?/ członkostwo? w „klanach” gier komputerowych. W katolicyzmie utożsamiona z Matką Boską, co tworzy zaczątek nowej, mitycznej narracji. Jej etiopska legenda Kebra Nagast stanowi pożywkę dumy narodowej i uwiarygodnienie dynastii salomońskiej – władającej Etiopią do trzeciej dekady XX wieku. Buduje przekaz ambiwalentnych wartości – pokój : zagłada, relatywizacja za‑/nakazów : bezwzględne posłuszeństwo, wartości absolutne : większe/mniejsze zło/dobro. Łączy się ponadto z zapowiedzią końca świata.
    The Ark of the Covenant is a symbolic artifact, whose image is based on the Biblical description. It generates numerous narrations, whose action takes place in exceptional places such as Jerusalem, Ethiopia, Egypt, Templar castles, gothic cathedrals. It is surrounded by other traditions and movements: Knights of the Temple, Masons, Cathars, Rastafarians. It spurs into action: trips to Ethiopia, visiting Templar commandery, old ruins in Languedoc, medieval cathedrals. It is part of the Arab‑Israeli conflict, and motivates people to search the internet or join online computer game clans. In the Catholic tradition it is associated with Mother of God, which is a starting point for another mythical narration. Its Ethiopian legend Kebra Nagast feeds the national pride and gives credibility to the Solomon dynasty which ruled Ethiopia until the 1930 s. The Arc conveys ambivalent values such as peace ‑ destruction, imperatives ‑ prohibitions, unquestionable values – the lesser evil. Moreover, it is connected with the prophecy of the end of the world.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2018, 2(18); 299-309
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Features of the Biblical Translations Made on the Territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania in the 16th Century
    Osobliwości tłumaczeń biblijnych z terenów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku
    Autorzy:
    Kozhynava, Ala
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837714.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    biblical translations
    the 16th century
    the Crown of the Kingdom of Poland
    the Grand Duchy of Lithuania
    the Book of Ecclesiastes
    tłumaczenia biblijne
    XVI wiek
    Rzeczpospolita
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Księga Koheleta
    бiблейскiя пераклады
    XVI стагодзе
    Рэч Паспалiтая
    Вялiкае княства Лiтоўскае
    Кніга Еклесіяста
    Opis:
    The article provides an overview of biblical translations created in the 16th century on the territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. On the example of verses 1.5–7 from the Book of Ecclesiastes a specific translation technique and the reasons for the differences between the original and translated text are considered. The study uses the method of textological analysis. The author comes to the following conclusions. Firstly, it can be a clash of different language systems, since the original language and the language of biblical translation refer not only to different language groups, but also to different language families. Secondly, a strong opposition to the accuracy of the translation is a different understanding of the text, due to differences in religion. By the time of the creation of most Slavic translations, Christian exegetics was fundamentally different both from the ancient understanding of sacred texts and from the interpretation adopted in the rabbinical tradition. Thirdly, intertextual differences may be due to differences in culture that have nothing to do with the religious system. Fourthly, the difference between the original and the translation is due to the fact that not all translators were equally gifted linguists; they didn’t know the original language and the subject in question equally well. Therefore, in the textual structure of the translation, we can meet with various kinds of deviations from the essence and form of the original, up to language and substantial mistakes.
    Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowy, jest poświęcony tłumaczeniom biblijnym, które powstały w XVI w. na terenie Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tekście na przykładzie wierszy 1.5–7 z Księgi Koheleta rozpatruje się konkretną technikę translatorską oraz przyczyny różnic między tekstem oryginalnym i przetłumaczonym na inny język. W badaniu zastosowano metodę analizy tekstologicznej. Autor dochodzi do następujących wniosków. Po pierwsze, może to być konflikt różnych systemów językowych, ponieważ język oryginalny i język tłumaczenia biblijnego odnoszą się nie tylko do różnych grup, ale także do różnych rodzin językowych. Po drugie, dokładności tłumaczenia może przeszkadzać odmienne rozumienie tekstu z powodu różnic religijnych. W czasie stworzenia większości słowiańskich tłumaczeń biblijnych chrześcijańska egzegetyka zasadniczo różniła się zarówno od starożytnego rozumienia świętych tekstów, jak i od interpretacji przyjętej w tradycji rabinicznej. Po trzecie, różnice intertekstualne mogą wynikać z różnic kulturowych, które nie mają nic wspólnego z systemem religijnym. Po czwarte, różnica między oryginałem a tłumaczeniem wynika z faktu, że nie wszyscy tłumacze byli równie utalentowanymi lingwistami, znali dobrze język oryginalny. Dlatego w strukturze tekstowej tłumaczenia możemy się spotkać z różnego rodzaju odchyleniami od treści i formy oryginału, aż po błędy językowe i merytoryczne.
    У артыкуле даецца агульнае ўяўленне пра біблейскія пераклады, створаныя ў XVI ст. на тэрыторыі Рэчы Паспалітай і Вялікага княства Лiтоўскага, а таксама на прыкладзе вершаў 1.5–7 з Кнігі Еклесіяста разглядаецца канкрэтная тэхніка перакладу і прычыны адрозненняў паміж арыгінальным і перакладным тэкстам. Для даследавання выкарыстоўваецца метад тэксталагічнага аналізу. Аўтар прыходзіць да наступных высноў. Па-першае, гэта можа быць сутыкненне розных моўных сістэм, паколькі мова арыгінала і мова біблейскага перакладу належаць не толькі да розных моўных групаў, але і да розных моўных сем’яў. Па-другое, моцным процідзеяннем на шляху да дакладнасці перакладу аказваецца рознае разуменне тэксту, абумоўленае адрозненнем у веравызнанні. У час стварэння большасці славянскіх перакладаў хрысціянская экзегетика каардынальна адрознівалася як ад старажытнага разумення святых тэкстаў, так і ад тлумачэння, прынятага ў раввнистической традыцыі. Па-трэцяе, міжтэкставые адрозненні могуць быць абумоўленыя адрозненнямі ў культуры, якія не маюць ніякага дачынення да сістэмы веравызнання. Па-чацвёртае, адрозненне арыгінала ад перакладу абумоўліваецца тым, што не ўсе перакладчыкі былі аднолькава адоранымі лінгвістамі, аднолькава добра ведалі мову арыгінала і прадмет, пра які ідзе гаворка. Таму ў тэкставай структуры перакладу мы можам сустрэцца з рознага роду адхіленнямі ад сутнасці і формы арыгінала, якiя прыводзяць да моўных і змястоўных памылак.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 235-247
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy biblijne i postaci świętych w "Legendach gdańskich" Jerzego Sampa
    Biblical names and figures of saints in the Legends of Gdansk by Jerzy Samp
    Autorzy:
    Lica, Zenon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627113.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    literature and culture
    Biblical names
    figures of saints
    the Legends of Gdansk by Jerzy Samp
    a scholar
    Pomerania
    artistic functions
    the analysis
    elevated style
    artistic expression
    assessment and evaluation
    imiona biblijne
    postaci świętych
    "Legendy Gdańskie" Jerzego Sampa
    znawca
    literatura i kultura
    Pomorze
    funkcje artystyczne
    analiza
    podniosły styl
    artystyczna ekspresja
    ocena i wartościowanie
    Opis:
    The subject of this article are the names of the Bible and the saints derived from the Legends of Gdansk, by Jerzy Samp, a scholar of literature and culture of Pomerania. They are one of the stylistic vocabulary, willingly exploited by the writer. These names have been analyzed in terms of their artistic functions. The analysis shows that they give more elevated style and they are a part of artistic expression as well as assessment and evaluation.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2013, 8, 1; 38-44
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski leksem zakonnik w Biblii gdańskiej (1632) a czeski leksem zákonník w Biblii kralickiej (1579-1594). Studium przypadku w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu polskiego od czeskiego
    The Polish lexeme »zakonnik« in the »Gdansk Bible« (1632) and the Czech lexeme »zákoník« in the »Kralice Bible« (1579–1594). A case study in the context of the issue of the lexical filial relation between Polish and Czech renderings
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192744.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    renesansowe przekłady biblijne
    Biblia gdańska (1632)
    Biblia kralicka (1579–1594)
    leksykalna relacja filiacyjna
    polskie i czeskie ekwiwalenty gr. νομικός
    kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej
    Renaissance biblical renderings
    the Gdańsk Bible (1632)
    the Kralice Bible (1579–1594)
    lexical filial relation
    Polish and Czech equivalents of the Greek νομικός
    criterion of semantic and morphological compatibility
    Opis:
    Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně.   Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie).   Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.
    Daniel Mikołajewski, translator of the Evangelical Gdańsk Bible (1632), in his translation work used the Czech Kralice Bible (1579–1594) as an auxiliary source.   In the context of the issue of the lexical dependence of the Gdańsk rendering from the Kralice rendering, the equivalents of the Greek νομικός ‘an expert in Jewish Law’ were analyzed. When selecting Polish lexical equivalents, Daniel Mikołajewski took into account the contextual meaning of the original lexeme and was guided by the criterion of semantic and morphological compatibility of Polish lexical equivalents with their Greek counterpart. Those are zakonnik i nauczony w Zakonie. They reflect properely the equivalents quoted in parallel verses in the Kralice Bible, i.e. zákonník, učený v Zákoně.   As a comparative background, the analysis also includs the equivalents of the Greek γραμματεύς ‘a man learned in the sacred writings’. In this case, Daniel Mikołajewski opted for a Polish equivalent that meets the criterion of semantic and morphological compliance, i.e. nauczony w Piśmie. The translators of the Kralice Bible, on the other hand, used the equivalent of zákonník, which is semantically, but not morphologically (etymologically) adequate.   The presented case study shows Daniel Mikołajewski as an autonomous translator, critical of the Czech auxiliary source.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2022, 3; 393-412
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świętość Kościoła a świętość Pisma
    The Holiness of the Church and the Holiness of Scripture
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992187.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    znamiona Kościoła
    przymioty Kościoła
    znamiona Pisma
    Świętego
    przymioty Pisma Świętego
    świętość Kościoła
    świętość Pisma Świętego
    świętość a grzech w Kościele
    simul iustus et peccator
    teologia Pisma Świętego
    natchnienie biblijne
    marks of the Church
    attributes of the Church
    marks of Scripture
    attributes of Scripture
    holiness of the Church
    holiness of Scripture
    theology of Scripture
    biblical inspiration
    holiness versus sin in the Church
    Opis:
    W artykule wykorzystano sugestię Telforda Worka, który w swojej monografii Living and Active zaproponował zużytkowanie przymiotów Kościoła do teologicznej refleksji nad Pismem Świętym. Według ewangelikalnego teologa znaki szczególne Kościoła mogą być traktowane również jako znaki szczególne Biblii. W artykule ograniczono się do przymiotu świętości Kościoła widzianej z perspektywy katolickiej. Ze współczesnych refleksji eklezjologicznych wyprowadzono konkluzje dotyczące świętości i natchnienia Pisma Świętego. Świętość Pisma wynika z nierozerwalnego związku między Pismem a Chrystusem i Jego uniżeniem. Pismo jest również owocem zbawczego działania, ponieważ Kościół jako Oblubienica Chrystusa jest współautorem Biblii. Pismo jest święte, bo jego podmiotami są święty Bóg oraz święty Kościół. Należy jednak odróżnić świętość Pisma od świętości hagiografów oraz świętości w Piśmie. Świętość Pisma leży na poziomie ontologicznym, którego warstwa treściowa i literacka może być znakiem. Pismo, podobnie jak Kościół, niesie grzechy ludzi i nie pomimo tego, ale w tym jest święte. Pisma nie wolno jednak określać protestanckim wyrażeniem simul iustus et peccator. Dopiero w pamięci Kościoła jest możliwe pełniejsze uchwycenie świętości pism. Świętość Pisma jest zawsze większa od świętości w Kościele, a świętość w Piśmie nie musi być większa niż świętość w Kościele. Wraz ze wzrostem świętości wzrastają Pisma, z drugiej strony Pismo powoduje wzrost świętości (koło hermeneutyczne). Pismo jest jednym ze środków zbawienia, bo uwielbiony Chrystus posługuje się natchnionym słowem. Dar natchnienia polegał na głębszym utożsamieniu hagiografa z istotą Kościoła i w tym sensie był to dar proroczy, który pozwala rozpoznać świętość Kościoła i dzięki temu prowadzi do uświęcenia wspólnoty wierzących.
    This paper takes up a suggestion made by Telford Work, who in his monograph Living and Active proposed the use of the marks of the Church for theological reflection on Scripture. The evangelical theologian posits that the Church’s distinctive marks can also be viewed as distinctive marks of the Bible. The article is limited to the Church’s mark of holiness seen from a Catholic perspective. Contemporary ecclesiological reflections led to the conclusions about the holiness and inspiration of Scripture. The holiness of Scripture results from the inseparable connection between Scripture and Christ and His humility. Scripture is also the fruit of salvific action because the Church as the Bride of Christ is the co-author of the Bible. Scripture is holy because its subjects are holy God and the holy Church. The holiness of Scripture must, however, be distinguished from the holiness of the hagiographers and the holiness in Scripture. The holiness of Scripture lies at the ontological level, of which the content and literary layer can be a sign. Scripture, like the Church, bears the sins of men and remains holy not in spite, but because of it. Scripture must not be described with the Protestant expression simul iustus et peccator. Only in the memory of the Church is it possible to grasp more fully the holiness of Scripture. The holiness of Scripture is always greater than the holiness in the Church, while the holiness in Scripture need not be greater than the holiness in the Church. As holiness increases, Scripture increases; on the other hand, Scripture causes holiness to increase (the hermeneutic circle). Scripture is one of the means of salvation because the glorified Christ uses the inspired word. The gift of inspiration consisted in a deeper identification of the hagiographer with the essence of the Church and in this sense it was a prophetic gift which allows one to recognise the holiness of the Church and thus leads to the sanctification of the community of believers.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 121-160
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia natchnienia z perspektywy posłania Syna i Ducha Świętego
    The Theology of Inspiration from the Perspective of the Missions of the Son and the Holy Spirit
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20434363.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    biblical inspiration
    theology of inspiration
    divine revelation
    theology of revelation
    the missions of the Son
    the missions of the Holy Spirit
    Christology of the word of God
    pneumatology of the word of God
    hagiographer
    apostolic men
    Acts of the Apostles
    theology of the Eucharist
    incarnational analogy
    natchnienie biblijne
    teologia natchnienia
    objawienie Boże
    teologia objawienia
    posłanie Syna
    posłanie Ducha Świętego
    chrystologia słowa Bożego
    pneumatologia słowa Bożego
    hagiograf
    mężowie apostolscy
    Apostołowie
    teologia Eucharystii
    analogia inkarnacyjna
    Opis:
    W artykule zaprezentowano wybrane aspekty teologii natchnienia i teologii objawienia opracowane z perspektywy teologii dogmatycznej. Za klucz prowadzonej refleksji przyjęto nierozdzielne misje Syna i Ducha Świętego. Wzięto pod uwagę, że natchnienie i objawienie winny być rozróżnione, ale nie rozdzielone. Wykorzystano wzajemne powiązania tajemnic wiary między sobą (nexus mysteriorum). Na pierwszy plan wysunięto natchnienie autorów Nowego Testamentu będące rezultatem kulminacyjnych wydarzeń zbawczych i objawieniowych związanych ze Wcieleniem, Paschą i Zesłaniem Ducha Świętego. Uwzględniono również związek hagiografów z Kościołem, dla którego Lud Boży Starego Przymierza był typem. Najpierw została zaprezentowana chrystologia słowa i pneumatologia słowa wyprowadzona z analogii inkarnacyjnej. Kolejno podjęto kwestie więzi Apostołów z hagiografami (nazywanych w Dei verbum „mężami apostolskimi”) i ich partycypacji w posłaniach Syna i Ducha Świętego. W ostatniej części ukazano znaczenie Eucharystii, w której kontynuowana jest samo-komunikacja Trójjedynego Boga, dla teologii natchnienia.
    This article presents selected aspects of the theology of inspiration and the theology of revelation developed from the perspective of dogmatic theology. As a key for reflection the inseparable missions of the Son and the Holy Spirit were taken. It was considered that inspiration and revelation should be distinguished, but not separated. Account was also taken of the interrelations of the mysteries of faith (nexus mysteriorum). To the fore came the inspiration of the New Testament authors resulting from the crucial salvific and revelatory events associated with the Incarnation, Pascha and Pentecost. The relationship of the hagiographers to the Church, for which the People of God of the Old Covenant was a type, was also considered. The text first presents the Christology of the Word and the pneumatology of the Word derived from the incarnational analogy. Subsequently, the relationship of the Apostles to the hagiographers (called “apostolic men” in Dei verbum) and their participation in the missions of the Son and the Holy Spirit are addressed. The final part shows the importance of the Eucharist, in which the self-communication of the Triune God continues, for the theology of inspiration.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2022, 30, 2; 87-112
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Odgadywanie” historii biblijnej w Mistrzu i Małgorzacie
    “Guessing” the Biblical History in The Master and Margarita
    Autorzy:
    Przebinda, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433443.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
    Tematy:
    Biblical and apocryphal sources in the “novel about Pilate” in The Master and Margarita
    the essence of the “truth” of this “novel in the novel” about Pilate
    Bulgakov’s personalistic understanding of Christianity
    Bulgakov’s rejection of “medieval Christianity”, using sword and violence
    Źródła biblijne i apokryficzne „powieści o Piłacie” w Mistrzu i Małgorzacie
    istota „prawdziwości” owej „powieści w powieści” o Piłacie
    personalistyczne rozumienie chrześcijaństwa przez Bułhakowa
    odrzucenie przez Bułhakowa „chrześcijaństwa średniowiecznego”, posługującego się mieczem i przemocą
    Opis:
    Głównym celem powyższego artykułu było udowodnienie, że Bułhakow w swym Mistrzu i Małgorzacie – poprzez obrazy Jeszui Ha-Nocri, Piłata, Mateusza Lewiego i Kaify – bronił chrześcijaństwa personalistycznego i pełnego miłosierdzia, odrzucał zaś odżywające niestety i w naszych czasach, w latach 20. XXI wieku, „chrześcijaństwo średniowieczne”, posługujące się w swych argumentacjach i praktyce przemocą oraz mieczem. Taki był właśnie, zdaniem autora powyższego artykułu, ideowy cel Bułhakowa, a środki artystyczne mające temu służyć czerpał autor Mistrza i Małgorzaty z literatury religioznawczej i biblijnej. Wbrew szeroko rozpowszechnionym opiniom Bułhakow – inaczej aniżeli powieściowy Mistrz – korzystał podczas tworzenia wątku biblijnego głównie nie ze źródłowych prac w językach obcych, lecz z przetłumaczonych na rosyjski książek na ogół popularnonaukowych, często o zabarwieniu ideologicznym, autorstwa Ernesta Renana czy Frederica Farrara. Jednak to wcale nie dogłębna znajomość historii biblijnej, lecz przede wszystkim geniusz pisarski samego Bułhakowa – wzmocniony jeszcze jego lekturami w języku przede wszystkim ojczystym, ale także przecież tłumaczeń książek obcych – pozwoliły mu „odgadnąć”, tak jak to on sam dogłębnie pojmował, historię Jeszui Ha-Nocri, Piłata, Mateusza Lewiego czy arcykapłana Kaify. W ustaleniu albo przynajmniej zarysowaniu tego wszystkiego pomogła autorowi powyższego artykułu trzydziestopięcioletnia już praca badawcza nad Mistrzem i Małgorzatą, rozpoczęła jeszcze w połowie lat 80. we współpracy z Andrzejem Drawiczem i kontynuowana potem poszukiwaniami w archiwum Bułhakowa w Moskwie, a teraz zwieńczona – jak na razie – rodzinnym tłumaczeniem na polski Mistrza i Małgorzaty, które ukazało się wraz z nowym korpusem komentarzy w 2016 roku w krakowskim wydawnictwie Znak.
    The main purpose of the above article is to show how Bulgakov shapes the characters of Yeshua, Pilate, Matthew Levi and the high priest Kaifa in The Master and Margarita to defend the personalistic and merciful vision of Christianity and thus rejects the model of “medieval Christianity,” which uses violence and the sword in its arguments and practice – regretfully, a model being revived in our times. This was, according to the author of the article, the ideological goal of Bulgakov, and the artistic means intended to serve this purpose were drawn by the author of The Master and Margarita from religious and biblical literature. Contrary to widely held opinions, to create the biblical plot, Bulgakov – unlike the Master of his novel – did not use sources in foreign or archaic languages, but popular science books translated into Russian, often with an ideological colouring like those by Ernest Renan or Frederic Farrar. However, it was not Bulgakov’s in-depth knowledge of biblical history, but, above all, his literary genius – reinforced by readings mostly in his native language – that allowed him to “guess” the history of Yeshua Ha-Nozri, Pilate, Matthew Levi or the high priest Kaifa in a unique way. Findings presented in this article are a result of its author’s thirty-five-year-long research work on The Master and Margarita, which began in cooperation with Andrzej Drawicz in the mid-1980s, continued for many years in the Bulgakov Archive in Moscow, and was concluded – at least for now – with a family translation into Polish of The Master and Margarita published with a new corpus of notes and comments by the Znak Publishing House in Kraków in 2016.
    Źródło:
    Studia Pigoniana; 2022, 5, 5; 9-30
    2657-3261
    Pojawia się w:
    Studia Pigoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iдэйна-фiласофскi змест аповесцi Алеся Адамовiча “Карнiкi” ў кантэксце антынiцшэанскай плынi еўрапейскага гуманiзму ХIХ–ХХ стагоддзяў
    Ideologiczna i filozoficzna treść powieści Aleksandra Adamowicza „Oprawcy” w kontekście anty-nietzscheańskiej fali humanizmu europejskiego w XIX i XX wieku
    Ideological and philosophical content of the novel “Punisher” by A. Adamovich in the context of “antynietzscheanism” flow of European humanism in the 19th–20th century
    Autorzy:
    Papou, Anton
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118685.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    А. Адамовiч
    канцэпцыя звышлiтаратуры
    Ф. Нiцшэ
    антынiцшэанская фiласофiя
    iмаралiзм
    псiхалагiчны аналiз
    чорны псiхалагiзм
    плынь свядомасцi
    бiблейскiя канцэпты
    A. Adamowicz
    koncepcje superliteratury i nowego myślenia
    F. Nietzsche
    nietzscheanizm
    filozofia antynietzscheańska
    analiza psychologiczna
    czarny psychologizm
    koncepcje biblijne
    concepts of superliterature and new thinking
    nietzscheanism
    antinietzscheanism philosophy
    psychological analysis
    black psychologism
    mindflow
    Biblical concepts
    A. Adamovich
    Opis:
    У артыкуле разглядаецца iдэйна-фiласофскi змест аповесцi Алеся Адамовiча “Карнiкi. Радасць нажа, або Жыццеапiсанне гiпербарэяў”. Аналiзiруецца стратэгiя выкрыцця ў творы iдэi “звышчалавечнасцi” нямецкага фiлосафа Ф. Нiцшэ. Выяўляецца наватарства А. Адамовiча ў выкарыстаннi прыёмаў плынi свядомасцi i чорнага псiхалагiзму для раскрыцця вобразаў карнiкаў батальёна Дзiрлевангера. Звяртаючыся пры разглядзе аповесцi беларускага пiсьменiка да кантексту агульнаеўрапейскага гуманiстычнага лiтаратурна-грамадскага руху “антынiцшэанства”, аўтар артыкула адзначае iдэйныя сыходжаннi памiж аповесцю “Карнiкi” i творчасцю Ф. Дастаеўскага i Л. Талстога.
    W artykule omówiono ideologiczne i filozoficzne treści powieści A. Adamowicz „Oprawcy”. Autor artykułu analizuje strategię demaskowania idei „nadczłowieka” niemieckiego filozofa Friedricha Nietzschego. Zdaniem autora A. Adamowicz był innowacyjny w zakresie stosowania metod „strumienia świadomości i „czarnej psychologii”. Jego twórczość pojawia się w kontekście europejskiej literatury i ruchów społecznych o charakterze anty-Nietzscheańskim. Autor wskazuje na paralele między utworem „Oprawcy” a dziełami Dostojewskiego i Tołstoja.
    The article discusses the ideological and philosophical content of the novel by Alexander Adamovich “The Punisher”. It also analyzes the process of exposing ideas of ”superhuman”of German philosopher Friedrich Nietzsche. A. Adamovich’s approach is innovative in the use of methods of “streams of consciousness” and “black psychology”. Putting Belarusian writer creativity in the context of European humanistic literary and social trends of anti-Nietzsche trend, the author draws parallels between “The Punisher” and the works of Dostoevsky and Tolstoy.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 259-281
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nie zatwardzajcie serc waszych...”. Problem sklerokardii w twórczości Wacława Potockiego (na podstawie Nowego zaciągu… i Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim). Część pierwsza: Retoryczne aspekty sklerokardii
    “Do not harden your hearts...”. The problem of sclerocardia in the works of Waclaw Potocki (based on Nowy Zaciąg... and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim). Part 1: Rhetorical aspects of sclerocardia
    Autorzy:
    Dziemian, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083854.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Wacław Potocki
    Nowy zaciąg
    Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim
    sklerokardia
    serce
    zatwardziałość serca
    retoryka
    obrazowanie
    barok
    literatura religijna
    epika
    dramat
    dialog
    mesjada
    zmysłowość
    cielesność
    biologia
    motywy biblijne
    okrucieństwo
    cierpienie
    XVII w.
    animalizm
    grzech
    grzech przeciwko Duchowi Świętemu
    choroba
    słowo
    Waclaw Potocki
    Nowy Zaciąg
    Dyjalog o zmartwychwstaniu
    Pańskim
    sclerocardia
    heart
    hardening of the heart
    rhetoric
    imagery
    baroque
    religious literature
    epic
    drama
    dialogue
    mesiad
    sensuality
    carnality. biology
    biblical motifs
    cruelty
    suffering
    17th century
    animalism
    sin
    disease
    word
    sin against the Holy Spirit
    Opis:
    This article is the first of two parts of a study devoted to the biblical issue of hardness of heart, present in two works by Waclaw Potocki – Nowy Zaciąg... (1698) and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). The discourse of this sketch focuses primarily on rhetorical issues, on showing the strategies of imagery and the ways of presenting the characters affected by the title sclerocardia (Judas, Annas and Caiaphas, the chief priests and the Jews as collectives demanding the killing of Jesus, the Jewish and Roman executioners), as well as points out the differences and points of convergence in the indicated areas, occurring in the genre-different works. Indicated are the most expressive elements and aspects of the linguistic fabric of the works, which Potocki used to show the essence of the problem, as well as rhetorical techniques and tricks, which were used by the author to build numerous expressive descriptions that strongly affect the senses of the recipient (e.g.: comparisons, amplifications, poetics of contrast, privileging detail and concrete). The multifaceted and artistic construction of descriptions was created by the poet from Łużna using phraseology and lexis from various thematic areas (mainly biology, medicine and the natural world). Animalistic aspects of sclerocardia - the most dominant- together with elements of biologism, naturalism, physiology and anatomy, both prove Potocki’s high sensitivity to stimuli coming from the sensual and material world, as well as testify to the poet’s fascination with the spheres of corporeality and sensuality; this, in turn, is a characteristic element of his poetic imagination. The vision of characters and reality affected by sclerocardia, present in the pages of Nowy Zaciąg... and Dyjalog..., is dominated by falsehood, hypocrisy and lies, marked by extreme brutality, ruthlessness, violence and cruelty. It has no room for pity or any scruples.
    Artykuł jest pierwszą z dwóch części studium poświęconego biblijnej problematyce zatwardziałości serca obecnej w dwóch dziełach Wacława Potockiego – mesjadzie Nowy zaciąg… (1698) oraz Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). Dyskurs niniejszego szkicu koncentruje się przede wszystkim na zagadnieniach retorycznych, na ukazaniu strategii obrazowania oraz sposobach prezentacji bohaterów dotkniętych tytułową sklerokardią (Judasz, Annasz i Kajfasz, arcykapłani i Żydzi jako zbiorowości domagające się zabicia Jezusa, żydowscy i rzymscy oprawcy), jak też wskazuje różnice i punkty zbieżne we wskazanych obszarach, występujących w odmiennych gatunkowo utworach. Wskazano najbardziej wyraziste elementy i aspekty językowej tkanki utworów, które Potocki wykorzystał w celu ukazania istoty problemu, a także techniki i chwyty retoryczne, które posłużyły autorowi do zbudowania licznych ekspresyjnych, silnie oddziałujących na zmysły odbiorcy opisów (np. porównania, amplifikacje, poetyka kontrastu, uprzywilejowanie szczegółu i konkretu). Wieloaspektową i plastyczną konstrukcję opisów poeta z Łużnej stworzył za pomocą frazeologii i leksyki pochodzących z różnorakich obszarów tematycznych (głównie z zakresu biologii, medycyny i świata natury). Animalistyczne aspekty sklerokardii – najbardziej dominujące – wespół z elementami biologizmu, naturalizmu, fizjologii i anatomii, dowodzą wysokiej wrażliwości Potockiego na pochodzące ze świata zmysłowego i materialnego bodźce oraz są świadectwem fascynacji poety sferami cielesności i zmysłowości; to zaś stanowi charakterystyczny element jego poetyckiej wyobraźni. Wizja bohaterów i rzeczywistości dotkniętych sklerokardią, obecna na kartach Nowego zaciągu… i Dyjalogu…, jest zdominowana przez fałsz, hipokryzję i kłamstwo, naznaczona skrajną brutalnością, bezwzględnością, przemocą i okrucieństwem. Brak w niej miejsca na litość czy jakiekolwiek skrupuły.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 44-62
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA DIECEZJI RZESZOWSKIEJ 1992−2017
    SCIENCE ACTIVITIES OF THE DIOCESE OF RZESZÓW 1992-2017
    Autorzy:
    Buczek, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490213.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    działalność naukowa, Instytut Teologiczno-Pastoralny, kapłani, katecheci, Kolegium Teologiczne, nauki o rodzinie, seminarium doktoranckie, studia, studia doktoranckie, studia licencjackie z liturgiki, Studium Biblijne, Studium Organistowskie, Studium Teologii Rodziny, sympozja, szkolenia, Uniwersytet Trzeciego Wieku, Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie
    scientific activity, Theological and Pastoral Institute, priests, catechists, Theological College, Family Studies, Ph.D. seminar, study, PhD. studies, Bachelor's degree in liturgy, Bible Study, Organist's study, Study of Family Theology, symposia, training, University of the Third Age, Seminary in Rzeszow
    Opis:
    This article discusses the scientific activity of the Rzeszów diocese in the years 1992−2017. It shows the formation of priests from seminary to solid formation and specialized studies, discusses the training of lay and religious catechists from the catechetical college, the supplementary master's studies to permanent formation and finally presents various forms of secular education in the Theological and Pastoral Institute in Rzeszow: doctoral seminars conducted by professors of the University of Warsaw, study of family theology taught by UPJP II in Cracow, BA and MA studies in family studies conducted by UR in Rzeszow, as well as Organist Study, Bible Study, University of the Third Age of the Diocese of Rzeszów. The scientific activities carried out by symposia, conferences and training, through publishing and media, are also important, especially through Radio Via.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2017, 24; 25-45
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Glosy, hipotezy, interpretacje
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny [Officium parvum Conceptionis Immaculatae]. Statements, Hypotheses, Interpretations
    Autorzy:
    Sulikowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451095.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    The Little Office of the Immaculate Conception of the Holy Mary in the Polish tradition
    Blessed Virgin in the European culture
    language forms of sacrum presence
    genres within a poetic cycle Biblical languages in the Little Office (Latin, Greek, Hebrew) mosaistic and Christian motifs stylistic tropes in the prayer within the Little Office
    Biblical allusions and motifs prayer prosody and performing problems of the prayer
    problem of archaisms preserved within the text performed nowadays
    role of the Little Office in the spiritual life in Poland
    changes in space and time concerning performing the prayer
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w polskiej tradycji Najświętsza Maryja Panna w kulturze europejskiej
    językowe formy obecności sacrum
    gatunki w obrębie cyklu poetyckiego
    języki biblijne w godzinkach (łacina, greka, hebrajski)
    motywy mojżeszowe i chrześcijańskie
    stylistyczne tropy w modlitwie godzinek
    biblijne aluzje i motywy
    prozodia modlitwy i problemy z jej odmawianiem
    problem archaizmów zachowanych we współcześnie wykonywanym tekście
    rola godzinek w duchowym życiu Polski
    zmiany w czasie i przestrzeni dotyczące wykonywania modlitwy
    Opis:
    The article concerns an Old Polish matins to the Holy Mary from the 17th century, which were created as a sung prayer, especially for laics. Its composition is similar to the breviary office of the Catholic Church, whereas the versification is based on prominent poetry examples from the Polish Renaissance (Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp Szarzyński et al.). The author states that this form of prayer was attacked or even ridiculed in the times of reformation and counter-reformation by Protestant writers. Thanks to philological analysis of every distich – with consideration of the European background – the author shows intense and direct relations of the text to the Bible in Renaissance translations (priest Jakub Wujek, the Gdańsk Bible) and sometimes also to Marian apocryphic texts. A crucial role is played here by the symbolism of numbers (especially 7, 3, 1) and the semantic differences in many lexemes and language forms of the virtually 16th century Polish, if compared with contemporary Polish. A full concretization of this poetic cycle becomes visible when the text is sung first – hence the musical and prosodic aspects of the Little Office: its melodic line, physiological effects as the deepening and regularity of the breath have been considered. This is the way the prayer influences the human body, it opens and purifies the spiritual space for the influence of God’s grace. The author localized the prayer within the daily cycle of Old Polish and contemporary civilization, he pointed out the radical changes in life habits within the last century and an evolution of folk spirituality. The Little Office also has its place in the weekly cycle whereby every part is assigned to one specific day of the week. During the philological and prosodic analysis potential performers of the Little Office in Old Poland from the circles of peasants and craftsmen were named. The text has been well acquired in the community for twenty generations – the Little Office is often sung from memory exclusively. Because of the sociological changes it pervaded, thanks to the Roman-Catholic liturgy, into the contemporary urban ceremonial. 1
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 254-301
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1972-1978. Zarys wybranych problemów
    Post-council renewal in Catholic Church in Poland in the years 1972-1978. A draft of selected problems
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545125.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Kościół katolicki
    PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Vaticanum II
    Komisje Episkopatu Polski
    nauczanie soborowe
    reforma liturgii
    idea synodalności
    ruch ekumeniczny
    odnowa życia zakonnego
    katolickie szkolnictwo wyższe
    aktywność wiernych
    teologia polska
    studia biblijne
    formacja seminaryjna
    ruchy
    movements
    stowarzyszenia
    Catholic Church
    PPR
    Second Vatican Council
    Vatican II reception in Poland
    commissions of Polish Bishops’ Conference
    implementation of council’s ideas
    liturgical reform
    implementation of the idea of synodality
    ecumenical movement’s achievements
    renewal of oders’ and congregations’ life
    renewal of catholic university education
    laity’s activity
    Polish theology
    biblical studies
    formation of seminarians
    societes
    Opis:
    Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego. Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II” pióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/ Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
    The years 1972-1978 close the early phase of Vatican II reception in the Catholic Church in Poland. Theoretical and practical implementation of council’s ideas took place in particular socio-political conditions of a totalitarian state. The most important phenomena characteristic for the second phase were: changes in Polish piety, atomization of laity groups, growing importance of social communication channels running joining the institutional Church and laity; relationship between catholic hierarchy and democratic opposition; attempts at regulating diplomatic relations between Polish People’s Republic and the Holy See. An important role was played by commissions of Polish bishops entrusted with special tasks. They made sure that everything happened at a proper speed and controlled the tendencies of transformation. The most engaged groups were: Liturgical Commission, Ecumenical Commission, Commission for the Apostolate of Laity, Commission for Catholic Teaching and Commission of General Pastoral Care. Modest, but most important aims were achieved as far as implementing council’s teaching in Polish theology are concerned. A book by cardinal Karol Wojtyła entitled “At the roots of renewal. A study of Vaticanum II implementation” merits special attention. Works which proved crucial to the post-council renewal were published by fr. Stanisław Olejnik (moral theology), fr. Wincenty Granat (dogmatic theology), fr. Franciszek Blachnicki (pastoral theology and liturgical studies), fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv (history of ecumenism), fr. Feliks Zapłata SVD (mission studies), fr. Eugeniusz Weron SAC (theology of laity). The liturgical reform had several dimensions. Three major ones need to be underscored: preparation and editing of new liturgical books; practical adaptation of churches to the new rite of the Mass by relocation of the altar, tabernacle and other architectonical adaptations; new formation of altar boys. Deeper interest in biblical studies was manifest in publishing the translation of the Bible, the so called Poznań Bible in 1975. Practical implementation of the idea of synodality was expressed in following synods: III Warsaw Synod, Pastoral Synod of the Archdiocese of Cracow, I Synod in Katowice; II Synod in Gdańsk; II Synod in Częstochowa; II Synod in Lublin; II Synod in Gniezno. A major success of the ecumenical movement was the activity of Mixed Commission of Polish Ecumenical Council and Commission for Ecumenism of Polish Bishops’ Conference. For many congregations and orders this renewal had to do with returning to the sources and reawakening the founders’ spirit. The renewal of catholic university education called for exceptional ordering, regulating and unifying canon-law-related matters of theological departments and Academies of Catholic Theology. Cardinal Wojtyła paid special attention this necessity. Among catholic movements an example of the changes in question was dynamic development of the Movement of Living Church/Light-Life Movement. Emphasis was also put on creating institutional structures and perfecting concepts and assumptions.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 387-446
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-97 z 97

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies