Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Transformacja ustrojowa" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-94 z 94
Tytuł:
Główne czynniki determinujące proces kształtowania się podstaw polskiego parlamentaryzmu w pierwszym okresie transformacji ustrojowej (1989–1991)
The Main Factors Determining the Process of Shaping the Basis of the Polish Parliamentary System in the First Stage of the Political Transformation (1989–1991)
Autorzy:
Rogowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524825.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
polski parlament
parlamentaryzm,
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł poświęcony został funkcjonowaniu polskiego parlamentaryzmu w czasie transformacji ustrojowej, w latach 1989 – 1991. Badanie zjawisk dziejących się wówczas jest szczególnie istotne w związku z faktem, że to właśnie wówczas kształtowała się pozycja ustrojowa polskiego parlamentu. Szczególne znaczenie miały przy tym lata 1989 – 1991 obejmujące zarówno polityczne decyzje podjęte przy Okrągłym Stole, ich ustrojową konkretyzację w noweli konstytucyjnej z dnia 7 kwietnia 1989 oraz w wynikających z niej ordynacjach wyborczych do sejmu i senatu a wreszcie w dorobku konstytucyjnym Sejmu X i Senatu I kadencji oraz w praktyce funkcjonowania obu izb. Przemiany te opierały się jak wiadomo na dwóch zasadniczych podstawach; nowym kształcie parlamentu zwłaszcza w zakresie zasad jego kreacji i struktury oraz reaktywowaniu urzędu prezydenta. Obie te sfery były ze sobą powiązane tak na płaszczyźnie ustrojowej i – co stanowiło o specyfice rozwiązań – również politycznej.
The article is devoted to the functioning of the Polish parliamentary system during the period of the political transformation in the years 1989– –1991. A study of the phenomena that occurred in those times is particularly important in connection with the fact that it was then when the systemic position of the Polish parliament was taking shape. The years 1989–1991 were especially important as they included political decisions made by the Round Table, their systemic realization in the Constitutional Amendment of April 7, 1989 and the following elections statutes for the Seym and the Senate, as well as in the constitutional output of the Seym of the 10th term and the Senate of the 1st term and in the practice of both chambers of the parliament. Those transformations were obviously based on two rudimentary fundaments: a new shape of the parliament, especially in terms of its creation and structure, and in reactivation the office of the president. Both spheres were interconnected both on the systemic plain and – which determined the specific character of this system – also on the political plain.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 4 (12); 61-72
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish cluster internationalization policy during the political transformation
Polska polityka internacjonalizacji klastrów w warunkach transformacji
Autorzy:
Wiercioch, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182385.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
clusters
internationalization
political transformation
klastry
internacjonalizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
Okres transformacji w Polsce spowodował zwiększenie zainteresowania polityką klastrową. Początkowo skupiano się na rozwoju lokalnym, jednak w późniejszych latach coraz bardziej podkreślano konieczność umiędzynarodowienia polskich struktur klastrowych. Klastry, będące płaszczyzną równoczesnej współpracy i rywalizacji, stały się miejscem dynamicznego rozwoju przedsiębiorstw, państwo polskie zaś podjęło wiele inicjatyw mających na celu ich wsparcie w realizacji inicjatyw międzynarodowych. Celem opracowania jest próba oceny polskiej polityki klastrowej na przestrzeni 30 lat transformacji ustrojowej, ze szczególnym uwzględnieniem polityki internacjonalizacji klastrów. W tym celu przeanalizowano dokumenty Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości – Benchmarking Klastrów za lata 2010, 2012, 2014 i 2020. Starano się udzielić odpowiedzi na pytanie badawcze: czy w ciągu 30 lat transformacji ustrojowej udało się skutecznie umiędzynarodowić polskie struktury klastrowe?
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2020, 64, 10; 148-159
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół wobec wyzwań kryzysu demograficznego okresu transformacji ustrojowej w Polsce
Autorzy:
Balicki, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554070.pdf
Data publikacji:
1999-12-31
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
Kościół
demografia
kryzys demograficzny
transformacja ustrojowa w Polsce
Opis:
Już od kilku lat obserwuje się w Polsce negatywne tendencje demograficzne, które można już uznać za kryzys demograficzny. Kryzys ten może spowodować w przyszłości zachwianie równowagi międzypokoleniowej i związane z nim niekorzystne konsekwencje społeczno-ekonomiczne. Wspólne dobro wymaga zastanowienia się nad przyczynami tego kryzysu i szukania środków zaradczych. Kościół katolicki w Polsce zawsze czuł się odpowiedzialny za dobro wspólne dlatego słuszne wydaje się postawienie pytania, jakie wyzwania stawia przed Kościołem powyższy kryzys. Referat składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiona zostanie sytuacja demograficzna w Polsce, w części drugiej rozważymy przyczyny kryzysu demograficznego, a w części trzeciej zajmiemy się próbą określenia zadań Kościoła wobec powyższych problemów.
Źródło:
Sympozjum; 1999, 2(5); 103-125
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea sprawiedliwości – współczesne dylematy
The idea of justice – modern dilemmas
Autorzy:
Bobko, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547624.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
sprawiedliwość
transformacja ustrojowa
John Rawls
justice
political transformation
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie tego, jak wielkie znaczenie idea sprawiedliwości odgrywa w życiu społecznym i politycznym. W pierwszej jego części zostaje zarysowana historia sprawiedliwości począwszy od tradycji greckiej („Państwo” Platona), poprzez chrześcijaństwo (w ujęciu encykliki „Bóg jest miłością” Benedykta XVI) aż do współczesnej teorii sprawiedliwości J. Rawlsa, której zasady (m.in. wyrównywania szans, redystrybucji dochodów) stały się swoistym modelem dla wielu współcześnie funkcjonujących państw. W części drugiej spróbujemy spojrzeć na polską transformację ustrojową po 1989 roku przez pryzmat twierdzenia Rawlsa, że wszelkie instytucje i mechanizmy regulujące życie politycznej wspólnoty, niezależnie od tego jak były nowatorskie i doskonałe, muszą zostać w dłuższym dystansie zakwestionowane, jeżeli nie spełniają elementarnego wymogu sprawiedliwości. Postawimy tezę, że program „Prawa i Sprawiedliwości” w 2015 roku odpowiadał trafnie na niespełnioną potrzebę sprawiedliwości w polskim społeczeństwie, co było źródłem sukcesu wyborczego i poparcia społecznego dla rządu w kolejnych trzech latach. W zakończeniu wskażemy jednak także na niebezpieczeństwa, które związane są z nadmiernym rozrostem rządowych programów społecznych. Przypomnimy za F. von Hayekiem, że dążenie do równości ekonomicznej stanowi śmiertelne zagrożenie dla wolności.
The aim of the paper is to show a role of an idea of justice in social and political life. In the first part the Author describes the history of justice beginning with the Greek tradition (Platon’s State), through Christianity (as described in encyclical “God is love” by Benedykt XVI) till the modern theory of justice by J. Rawls, the rules of which (e.g. equality of chances, income redistribution) constitute a model for many modern states. In the second part an attempt to interpret the Polish political transformation after 1989 year is done, considering the Rawls’ claim that all institutions and mechanisms regulating a life of political community, independently of their modernity and excellence, must be put to the question in a long term if they do not fulfill the basic condition of justice. The Author proposes a thesis that the program of “Prawo i Sprawiedliwość” political party in 2015 year met the unfulfilled need for justice in Polish society and it was a source of the electoral success and social support for the government in the following three years. Nevertheless, some dangers connected with an excessive growth of the governmental social programs are indicated in the final part. It is reminded, on the basis of Hayek statement, that striving for economic equity creates a fatal threat for freedom.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2019, 57; 25-34
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PEWNE WYTYCZNE EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
Autorzy:
Mirosław, Zabierowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/890778.pdf
Data publikacji:
2018-08-20
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
społeczeństwo obywatelskie
transformacja ustrojowa 1989 r.
etyka
inwentyka
nowomowa
Opis:
Wprowadzenie w życie edukacji dla bezpieczeństwa wymaga rozpoznania determinantów bezpieczeństwa, nie tylko tych strukturalnych, lecz także tych, które wpływają na tzw. poczucie bezpieczeństwa, nie zawsze zgodne z obiektywną oceną zabezpieczeń społecznych i strukturalnych. Poczucie bezpieczeństwa to nie tylko stan mentalny, warunkowany psychologicznie, ale i kulturowo. Współczesna degradacja kultury, sprowadzanie jej do taniej zabawy, narusza konstytutywne atrybuty człowieczeństwa: podmiotowość, kreatywność i godność. Te elementy składające się na poczucie bezpieczeństwa personalnego występują we wszystkich kulturach, antropologiach (poza niektórymi mechanistycznymi lub materialistycznymi) i religiach. Naruszanie ich powoduje chaos społeczny i dezintegrację osobowości.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2015, 18; 259-273
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy migracyjne a spójność społeczna w III Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa pierwszej dekady po transformacji ustrojowej 1989 roku
Autorzy:
Kurcewicz, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098004.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
III Rzeczpospolita
spójność społeczna
kapitał społeczny
migracja
transformacja ustrojowa
Opis:
W rozdziale omówiono związek procesów migracyjnych z poziomem spójności społecznej w Polsce w pierwszej dekadzie po transformacji ustrojowej 1989 r. Autor opisuje procesy emigracyjne Polaków w latach 90. XX w. oraz wskazuje różnice pomiędzy tą falą migracji a późniejszymi wyjazdami z kraju po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Problemem badawczym tekstu jest wpływ nasilonych procesów migracyjnych na poziom kapitału społecznego i spójności społecznej w pierwszych latach III RP. Autorka dokonała analizy polityki migracyjnej prowadzonej wówczas przez rząd. W rozdziale poruszono także kwestię obecności obaw migracyjnych w dyskursie poszczególnych partii politycznych.
The chapter discusses the relationship between migration processes and the level of social cohesion in Poland during the first decade after the political transformation of 1989. The author describes the emigration processes of Polish people in the 1990s, and identifies differences between this wave of migration and later departures from the country after the accession of Poland to the European Union. The research question of the text is the impact of increased migration processes on the level of social capital and social cohesion in the early years of the Third Polish Republic. The author analyzed the migration policy pursued by the government at that time. The chapter also addresses the issue of the presence of migration concerns in the discourse of individual political parties.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2022, 29, 371; 57-68
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
100 lat państwowości czechosłowackiej i polskiej. Podobieństwa i różnice
100 Years of Statehood of Czechoslovakia and Poland. Similarities and Differences
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965953.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
konstytucjonalizm
aksamitna rewolucja
transformacja ustrojowa
constitutionalism
Velvet Revolution
transformations
Opis:
100-lecie konstytucjonalizmu dwu sąsiednich państw europejskich – Czechosłowacji a potem Republiki Czeskiej i Polski – skłania do rozważań o drodze rozwoju ich konstytucji, etapach historycznych i kolejnych zmianach ustrojowych, nie tylko w kontekście własnego konstytucjonalizmu każdego z nich, ale także podobieństw i różnic. Temu właśnie poświęcone jest niniejsze studium. Począwszy od wspólnego losu odrodzenia obu państw po I wojnie światowej, poprzez międzywojenne budowanie demokratycznego ustroju konstytucyjnego i przeszkody, jakie na tej drodze napotykały, poprzez okres po II wojnie światowej, kiedy pozostawały w warunkach realnego socjalizmu, a wreszcie po czas transformacji i stabilizacji demokratycznego państwa prawa. W tekście śledzi się zarówno wszystkie podobieństwa, zarówno co do kwestii generalnych, jak np. nawiązywania do europejskiej tradycji rządów parlamentarnych, jak i w niektórych szczegółowych rozwiązaniach, jak przykładowo różnice w koncepcji dwuizbowości parlamentów. Ale pokazuje się też specyficzne sytuacje, właściwe tylko jednemu z tych państw, np. federalizację Czechosłowacji czy powstanie oddzielnych państw Czechów i Słowaków albo różnice w przebiegu i chronologii transformacji demokratycznej w każdym z państw w latach 80. (stan wojenny w Polsce i aksamitna rewolucja w Czechosłowacji), aby ostatecznie wskazać, że – mimo wszelkich różnic – bliskość obu systemów konstytucyjnych była bardzo znaczna.
100 years of constitutionalism of two neighbouring European states – Czechoslovakia, later becoming the Czech Republic, and Poland – encourage a reflection on the paths of development of their respective constitutions, on the historical stages and successive political transformations, not just in the context of individual constitutionalisms of each of those states but with an emphasis on the similarities and differences in this domain. And this is what this study focuses on. Starting from the common fate of rebirth of both states after WWI through the inter-war efforts to establish democratic constitutional systems and the obstacles found on the way, followed by the post-WWII period of real socialism ending with the era of transformations and stabilisation as democratic states of law. The text explores all the similarities found in both general aspects – like the references to the European tradition of parliamentary governance – and in certain specific solutions – like the differences in the concept of the two-chamber parliament. But there are also situations occurring in only one of the states, e.g. the federalisation of Czechoslovakia, the emergence of two separate states of the Czechs and Slovaks, or the differences in the course and sequence of events of democratic transformations in each of the states in the 1980s (martial law in Poland and the Velvet Revolution in Czechoslovakia), which brings us to the conclusion that despite all the possible differences, the two constitutional systems have actually been very similar to each other.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2019, 11, 1; 191-214
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego – studium przypadku
Chosen issues concerning the restructuring of a state company: Case study
Autorzy:
Zawada, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414931.pdf
Data publikacji:
2009-09
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
transformacja ustrojowa
przemiany gospodarcze
restrukturyzacja przedsiębiorstwa
employees
enterprises
transformations
Opis:
Dla badaczy zjawisk socjologicznych interesujący wydaje się aspekt ewolucji postaw pracowniczych stanowiący przykład przemian świadomościowych społeczeństwa. Umożliwia on odkrywanie skomplikowanych struktur przemian na poziomie makro i porównywanie ich z postawami jednostek, w wyniku których przez lata transformacji ustrojowej ukształtowaniu uległa nowa jakość życia społecznego. W związku z nowymi postawami dającymi się zdefiniować i wskazać w naszym życiu szczególnie ciekawe wydaje się badanie przemian życia społecznego i porównanie ich z działaniami jednostek. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób działania związane z restrukturyzacją przedsiębiorstwa wpływały na postawy zatrudnionych.
The aspect of evolution of workers’ attitude being an example of society awareness transformation, seems to be interesting for the researchers of sociological phenomena. It makes it possible to discover complex structures of changes on the „macro” level and to compare them with attitude of individuals, which influenced formation of a new quality of social life, within years of system transformation. In connection with new attitudes which are definable it is especially interesting to research transformations of social life and to compare them with activities of individuals. The aim of the article is to present how the activities in connection with a company restructuration influence the attitudes of employees.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2009, 2(13) t. 2; 401-413
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deindustrializacja po 1989 roku i potrzeba reindustrializacji Polsce
Deindustrialisation after 1989 and the need for reindustrialisation in Poland
Autorzy:
Soroka, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539930.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Polska
transformacja ustrojowa
przemysł
deindustrializacja
Polska
systemic transformation
industry
deindustrialisation
Opis:
W artykule autor przedstawia skalę likwidacji przedsiębiorstw przemysłowych zbudowanych w okresie PRL, która doprowadziła do znacznej deindustrializacji Polski. Ukazuje rozmiary redukcji zaplecza badawczo-rozwojowego przemysłu, oraz następstwa przyjętych kierunków przekształceń własnościowych w obszarze przemysłu. W artykule przedstawiono ponadto przyczyny strat w potencjale przemysłowym Polski. W oparciu o przeprowadzoną analizę wskazano na potrzebę transformacji polskiego przemysłu i reindustrializacji kraju.
In the article, the author presents the scale of liquidation of industrial enterprises built in the period of the PRL, which led to a significant deindustrialisation of Poland. It shows the extent of the reduction of the industrial research and development base, as well as the consequences of the adopted directions of ownership transformations in the area of industry. The article also presents the causes of losses in Poland's industrial potential. Based on the analysis, the need to transform the Polish industry and reindustrialisation of the country was indicated
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2019, 29; 9-24
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Jak przyszli Koreańczycy, to wszystko runęło. Jak wieża". Przyczynek do oddolnej historii Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu”
“When the Koreans came, everything collapsed like a tower”. Contribution to the History from Below of the Passenger Automobile Factory in Żerań
Autorzy:
Michalik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009295.pdf
Data publikacji:
2019-10-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
workers
factory
conricerca
political transition
robotnicy
robotnice
fabryka
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł powstał w oparciu o badania (conricerca) przeprowadzone w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu. Odbyto łącznie siedemnaście rozmów dotyczących realiów życia fabrycznego oraz światopoglądu badanych robotników i robotnic. W niniejszym tekście przedstawiono fragmenty wywiadów dotyczące przemian politycznych w Polsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku. Zostały one opracowane i podzielone tematycznie. Głównym celem, jaki postawił sobie autor tekstu, jest przedstawienie robotniczej narracji na temat upadku tzw. realnego socjalizmu w Polsce i tego, jaki miał on wpływ na losy fabryki. Znaczna część pracy została poświęcona kwestii przejęcia zakładu przez koreański koncern Daewoo. Fakt ten w dużej mierze zaważył na losie fabryki. Nie był on obojętny dla pracowników fso, o czym świadczą liczne głosy robotników zebrane w tym artykule. Metoda, którą posłużył się autor conricerca – została wypracowana na gruncie myśli operaistycznej do badania włoskiej klasy robotniczej w drugiej połowie xx wieku. Zakłada ona, że warunkiem wspólnych badań prowadzonych z przedstawicielami klasy robotniczej jest podmiotowe uczestnictwo robotników i robotnic. W toku badań powinno się dążyć do przezwyciężenia sztywnej opozycji badający–badani na rzecz podejścia, zgodnie z którym badacze są jednocześnie badanymi, a badani – badaczami.
The article is based on co-research (conricerca) conducted in the Żerań Car Factory. I had seventeen conversations about the reality of factory life and the worldview of the workers. In this text, I present, elaborate and thematically divide conversational fragments on the political transition in Poland between 1980 and 200. The main goal is to present the workers’ own narrations about the end of so-called real socialism and its consequences on the history of the factory. A large section of the text is devoted to the factory takeover by the Korean concern Daewoo. This fact was crucial for the car plant and for workers, whose situation was fundamentally changed by it. This can be seen in the many conversational fragments presented. The methodology used – conricerca – was invented by operaist thinkers and used to conduct research on the Italian working class in the xx century. Its main goal is to conduct research together with the representatives of the working class, thus treating them as subjects and not objects. Its intent is that researchers try to overcome the binary opposition between themselves and those under examination.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 33, 3; 137-169
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ transformacji ustrojowej na model rodziny w Polsce
Influence of the political transformation to the breakdown of families in Poland
Autorzy:
Guja, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/591100.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Bezrobocie
Emigracja
Małżeństwa
Rodzina
Transformacja ustrojowa
Family
Marriage
Migration
Transformation
Unemployment
Opis:
Artykuł ma na celu przedstawienie wpływu procesu transformacji ustrojowej w Polsce na strukturę i funkcjonowanie rodzin, w tym przemian gospodarczych na postawy i decyzje obywateli związane z założeniem rodziny i posiadaniem potomstwa. Transformacja ustrojowa i społeczna przyniosła poważne zmiany w życiu rodziny, przeobrażeniu uległy nie tylko postawy młodych ludzi wobec decyzji o jej założeniu, ale również wielkość rodzin, wzrosła liczba związków niesformalizowanych i urodzeń pozamałżeńskich. Trudności ekonomiczne doprowadziły do konieczności podejmowania zatrudnienia na terenie innych państw.
The article is aimed at describing the influence of the transformation political in Poland to the structure and functioning of families. The political and social transformation caused major changes in the family life, not only attitudes of young people towards the decision for her to establish, but also a size of families, a number of extramarital births. Economic problems brought to the need to take employment abroad.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 290; 39-50
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obnażyć rzeczywistość. Nagość i erotyka w kinie polskim czasów przełomu
Reality Laid Bare. Nudity and Eroticism in the Polish Cinema of the Time of the Transformation
Autorzy:
Jachymek, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340609.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
nagość
erotyka
transformacja ustrojowa
nudity and eroticism
Polsih Cinema
political transformation
Opis:
Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście licznie pojawiających się w nim odniesień do tematyki erotycznej i scen nagości. Druga połowa lat 80. i początek lat 90. to bowiem w Polsce okres silnej pornografizacji rodzimej kultury popularnej. Z jednej strony zjawisko to może świadczyć o trwającej wówczas w naszym kraju transformacji ustrojowej i dynamicznie zmieniającej się wtedy sytuacji społecznej, obyczajowej czy politycznej. Z drugiej natomiast można je bez trudu powiązać także z wpływami zachodnich tekstów popkultury (np. kaset wideo czy pism zawierających treści pornograficzne), które coraz śmielej zaczęły przenikać w tamtym okresie do Polski. W rezultacie trwająca wtedy na Zachodzie tzw. druga fala porno-chicu w wyraźny sposób wywarła również wpływ na kształt rodzimego kina, stając się tym samym jednym z ważniejszych katalizatorów rozpoczynającej się wówczas w Polsce rewolucji wyobraźni. W niniejszym artykule analizie zostały więc poddane wybrane zjawiska, które mogłyby świadczyć o na pewno znaczącej, choć nie do końca jednorodnej roli, jaką nagość i erotyka odgrywały w kinie i kulturze polskiej tego okresu. Pokrótce zostały także omówione najważniejsze mechanizmy społeczne, polityczne i kulturowe, które decydowały o kształcie ówczesnej twórczości filmowej.
The main subject of the article is an attempt to look at the Polish cinema of the time of the transformation in the context of numerous references to erotic themes and nudity on screen. The second half of the 1980s and the beginning of the 1990s is in Poland a period of growing pornographic trend of native popular culture. On the one hand, this phenomenon may testify to the ongoing political transformation in our country and the dynamically changing social, moral or political situation. On the other hand, it can be easily associated with the influences of Western pop-culture texts (e.g. video cassettes or magazines containing pornographic content), which more and more boldly began to penetrate Poland at that time. As a result, the so-called second wave of porn-chic clearly influenced the shape of the native cinema, becoming one of the most important catalysts of the revolution of the imagination that started in Poland at that time. In this article, selected phenomena have been analyzed, which could certainly indicate a significant, though not entirely homogeneous role, which nudity and eroticism played in Polish cinema and culture of that period. The most important social, political and cultural mechanisms that determined the shape of the films being made at the time, are also briefly considered.  
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 56-68
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmian struktury władania użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce na przykładzie wybranych gmin Wielkopolski
Analysis of changes in the structure of land use and ownership after transformation of political and economic system in poland in 1989 based on selected communes in the Wielkopolska Region
Autorzy:
Zydroń, A.
Hausa, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819701.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
użytkowanie gruntów
transformacja ustrojowa
gminy Wielkopolski
land use
transformation
greater municipality
Opis:
Niniejsza praca jest poświęcona analizie zmian struktury użytkowania i władania gruntów w powiecie poznańskim. Dotyczy bardzo interesującego okresu w rozwoju Polski tj. lat 1989÷2006 (transformacja ustrojowa, wejście Polski do Unii Europejskiej). Analiza zmian pozwoli określić kierunki i nasilenie tego procesu w poszczególnych latach i gminach co zkolei umożliwi kontrolę tego zjawiska poprzez planowanie na szczeblu gminnym (studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego). Uwzględnić także należy, że relacje między własnością prywatną a własnością publiczną występujące w danej jednostce terytorialnej mają wpływ na kierunki jej zagospodarowania, a także stanowią podstawę do programowania prac w zakresie urządzeń rolnych [3].
The study concerns problems connected with the analysis of changes in the structure of land use and ownership in the Poznań County in the years 1989÷2006. Investigations were based on record data collected at the County Centre of Land Survey and Cartography Records in Poznań. For the purpose of the study 7 communes from the Poznań County were selected (Czerwonak, Murowana Goślina, Pobiedziska, Rokietnica, Suchy Las, Swarzędz, Tarnowo Podgórne). Changes in the structure of land use and ownership in a given commune in individual years were determined and compared with those in the other communes. For this purpose data were subjected to: statistical analysis, analyses on pie and bar graphs, spatial analysis based on thematic maps prepared with the use of the MapInfo version 7.5 software. These analyses made it possible to present the following conclusions:1. In the analyzed communes in the investigated period changes may be observed in the structure of land use (small changes) and ownership (big changes). 2. The structure of land ownership showed a downward trend in the state sector to the advantage of the private sector. The biggest changes in the analyzed period took place in the Czerwonak commune, where the state sector lost over 27% agriculturally used area to the advantage of the private sector. In turn, the smallest changes occurred in the Rokietnica commune, in which this index was below 3%. 3. In the analyzed communes the ownership structure underwent the following changes: ? the area of land administered by the State Treasury decreased; this change was biggest in the Rokietnica commune (by 25.6%), while it was smallest in the Suchy Las commune (by 0.8%), ? the area of land administered by cooperatives decreased, with this trend being biggest in the Rokietnica commune (almost all land properties of cooperatives were transferred to other entities), while it was smallest in the Murowana Goślina commune (by 17.0%),? the area of land held by communes increased, which change was biggest in the Czerwonak commune (by 40.8%), and smallest in the Pobiedziska commune (by 14.1%), ? the area of land owned by physical persons increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), the change being biggest in the Czerwonak commune (by 36.2%), and smallest in the Suchy Las commune (by 1.0%), ? the amount of land held by churches and religious associations increased (except for the Suchy Las commune); the change being biggest in the Czerwonak commune (by 121.1%), and smallest in the Tarnowo Podgórne commune (by 1.0%), ? the amount of land held by denominations associations and commercial companies also increased (except for the Murowana Goślina communes) - on the biggest scale in the commune (over 10-fold), and on the smallest scale in the Suchy Las commune (by 21.3%). 4. The following trends could be observed in the analyzed communes in terms of changes in the land use structure: the area of agriculturally utilized land decreased (except for the Pobiedziska and Suchy Las communes), the area of forests increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), in case of the other land properties no marked trends could be observed. 5. Spatial analysis concerning changes in the structure of land use and ownership did not show relationships with the neighbouring communes. Spatial changes were of random character.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 909-925
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egalitarne nostalgie: czy stosunek do nierówności dzieli Polaków?
Egalitarian Nostalgia: Do Attitudes Towards Inequalities Divide Polish Society?
Autorzy:
Sadowski, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138132.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
egalitarian orientations
inequality
legitimacy
transition
orientacje egalitarne
nierówności
legitymizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
A decade ago Wojciech Zaborowski has written: 'egalitarian attitudes should be recognised as the persistent element of consciousness of the Polish society'. Is that really so? To answer that question the author decided on a twofold approach to the issue: the overview of research on attitudes towards inequalities conducted in Poland since 1956 until first years of transition on the one hand and the analysis of survey data (PGSS) from 1992–2002 period on the other. In this way he tries to dissect egalitarian orientations which seem to be important component of the mentality of the Polish society in the process of system transition. He confronts the results of undertaken analysis with Walter G. Runciman's findings, whose research showed crucial role of relative deprivation in explaining egalitarian attitudes. In the light of the general conclusions the author tries to take a stand on broader issue of legitimization of socio-political system in contemporary Poland.
Wojciech Zaborowski dekadę temu pisał: "nastroje egalitarne należy uznać za uporczywie trwały element świadomości społeczeństwa polskiego". Czy tak jest w istocie? By odpowiedzieć na to pytanie postanowiłem podejść do zagadnienia dwojako: z jednej strony poprzez dokonanie przeglądu badań nad postawami względem nierówności, które były prowadzone w Polsce od roku 1956 do pierwszych lat transformacji ustrojowej, z drugiej zaś - analizując dane sondażowe (PGSS) z lat 1992-2002. W ten sposób staram się poddać dysekcji orientacje egalitarne, będące - jak się wydaje - istotnym komponentem mentalności społeczeństwa polskiego w procesie transformacji. Rezultaty przeprowadzonych analiz odnoszę m.in. do klasycznych już ustaleń Waltera G. Runcimana, którego badania dowodziły, iż bezpośrednim determinantem egalitaryzmu jest relatywna deprywacja. W świetle tego i innych wniosków spróbuję zająć stanowisko w sprawie szerszego zagadnienia, jakim jest legitymizacja systemu społeczno-politycznego.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2006, 2(181); 23-51
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rolnictwo III Rzeczpospolitej
Agriculture of the III Republic of Poland
Autorzy:
Zegar, Józef St.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461282.pdf
Data publikacji:
2014-07
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
transformacja ustrojowa
integracja europejska,
gospodarstwa rolne
political transformation
European integration
agricultural holdings
Opis:
W ostatnim ćwierćwieczu nastąpiły dwa ogromnej wagi wydarzenia, inicjujące i określające w znacznej mierze przebieg trajektorii rozwoju polskiego rolnictwa, a mianowicie transformacja ustrojowa oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wydarzenia te wywarły znaczący wpływ na rolnictwo. Terapia szokowa początku lat 90-ych XX w., jako sposób przyspieszonej transformacji, wytworzyła niekorzystne dla rolnictwa uwarunkowania wyznaczane przez niekorzystne nożyce cen rolnych, powrót do gospodarstw kilkusettysięcznej rzeszy pracowników zwolnionych z pracy w przedsiębiorstwach poza rolnictwem, spadek wsparcia budżetowego, likwidację PGR i inne czynniki, co spowodowało zapaść dochodową rolnictwa i regres w produkcji rolnej. Natomiast akcesja do UE dała silny impuls dla rozwoju rolnictwa poprzez objęcie rolnictwa mechanizmami WPR – osłabienie bariery niedostatku kapitału, stworzenie możliwości zdjęcia części nadwyżek rolniczych zasobów pracy poprzez emigrację, a także dostęp do ogromnego rynku zbytu. Celem artykułu jest przedstawienie ważniejszych przemian w rolnictwie pod wpływem wyróżnionych wydarzeń. Rzecz idzie o ubytek potencjału przyrodniczego rolnictwa, procesy koncentracji ziemi, specjalizacji i zwiększania skali produkcji rolniczej (upraw i chowu zwierząt gospodarskich), intensyfikacji nakładowej, syntetyczne efekty produkcyjne, przeobrażenia struktury społeczno-ekonomicznej oraz postęp w zrównoważeniu rolnictwa. W analizie wykorzystano dane GUS, zwłaszcza spisów rolnych i badań strukturalnych, co pozwoliło wykazać regres i zastój w rozwoju rolnictwa w ostatniej dekadzie XX w. i pierwszych latach I dekady XXI w. oraz wyraźne przełamanie zjawisk stagnacyjnych po akcesji Polski do UE.
In the last quarter there took place two events of a great importance that initiated and defined to a large extent the course of the trajectory of the development of Polish agriculture, namely the political transformation and the Poland’s accession to the European Union. These events had a significant impact on agriculture. Shock therapy in early 90-ies of 20th century, as a way of accelerated transformation, created unfavorable conditions for agriculture determined by adverse agricultural prices scissors, the return to farms of several hundred thousand number of employees made redundant in enterprises outside agriculture, the decline in budget support, the liquidation of state farms (PGR) and other factors which caused the collapse of agriculture and income decline in agricultural production. In contrast, the accession to the EU has given strong impetus to the development of agriculture by including to agriculture the CAP mechanisms - weakening the barriers of scarcity of capital, creation of possibilities to take off the part of the agricultural surplus labor resources through emigration, as well as access to a huge sales market. The purpose of this article is to present the major changes in agriculture under the influence of distinguished events. The thing goes for the loss of natural potential of agriculture, the processes of land concentration, specialization and scale-up agricultural production (crop and livestock farming) intensification of volume, synthetic production effects, the transformation of the socio-economic structure and progress in the agriculture sustainability. In the analysis the data from Central Statistical Office, especially censuses of agriculture and structural studies were used. This allowed to demonstrate regression and stagnation in the development of agriculture in the last decade of the 20th century and the first years of the first decade of the 21st century and a clear breaking in phenomena of stagnation after the Polish accession to the EU.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2014, 15; 29-47
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie rolnictwo w okresie dwóch przełomów – transformacji ustrojowej i integracji europejskiej
Polish Agriculture During the Two Breakthroughs – Political Transformation and European Integration
Autorzy:
Zegar, Józef St.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548511.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
transformacja ustrojowa
integracja europejska
gospodarstwa rolne
political transformation
European integration
agricultural holdings
Opis:
W ostatnim ćwierćwieczu nastąpiły dwa ogromnej wagi wydarzenia, inicjujące i określające w znacznej mierze przebieg trajektorii rozwoju polskiego rolnictwa, a mianowicie transformacja ustrojowa oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wydarzenia te wywarły znaczący wpływ na rolnictwo. Terapia szokowa początku lat 90. XX w., jako sposób przyspieszonej trans-formacji, wytworzyła niekorzystne dla rolnictwa uwarunkowania wyznaczane przez niekorzystne nożyce cen rolnych, powrót do gospodarstw kilkusettysięcznej rzeszy pracowników zwolnionych z pracy w przedsiębiorstwach poza rolnictwem, spadek wsparcia budżetowego, likwidację PGR i inne czynniki, co spowodowało zapaść dochodową rolnictwa i regres w produkcji rolnej. Nato-miast akcesja do UE dała silny impuls dla rozwoju rolnictwa poprzez objęcie rolnictwa mechani-zmami WPR – osłabienie bariery niedostatku kapitału, stworzenie możliwości zdjęcia części nad-wyżek rolniczych zasobów pracy poprzez emigrację, a także dostęp do ogromnego rynku zbytu. Celem artykułu jest przedstawienie ważniejszych przemian w rolnictwie pod wpływem wy-różnionych wydarzeń. Rzecz idzie o ubytek potencjału przyrodniczego rolnictwa, procesy koncen-tracji ziemi, specjalizacji i zwiększania skali produkcji rolniczej (upraw i chowu zwierząt gospo-darskich), intensyfikacji nakładowej, syntetyczne efekty produkcyjne, przeobrażenia struktury społeczno-ekonomicznej oraz postęp w zrównoważeniu rolnictwa. W analizie wykorzystano dane GUS, zwłaszcza spisów rolnych i badań strukturalnych, co pozwoliło wykazać regres i zastój w rozwoju rolnictwa w ostatniej dekadzie XX w. i pierwszych latach I dekady XXI w. oraz wy-raźne przełamanie zjawisk stagnacyjnych po akcesji Polski do UE.
In the last quarter there took place two events of a great importance that initiated and defined to a large extent the course of the trajectory of the development of Polish agriculture, namely the political transformation and the Poland’s accession to the European Union. These events had a significant impact on agriculture. Shock therapy in early 90-ies of 20th century, as a way of accelerated transformation, created unfavorable conditions for agriculture determined by adverse agricultural prices scissors, the return to farms of several hundred thousand number of employees made redundant in enterprises outside agriculture, the decline in budget support, the liquidation of state farms (PGR) and other factors which caused the collapse of agriculture and income decline in agricultural production. In contrast, the accession to the EU has given strong impetus to the devel-opment of agriculture by including to agriculture the CAP mechanisms – weakening the barriers of scarcity of capital, creation of possibilities to take off the part of the agricultural surplus labor resources through emigration, as well as access to a huge sales market. The purpose of this article is to present the major changes in agriculture under the influence of distinguished events. The thing goes for the loss of natural potential of agriculture, the processes of land concentration, specialization and scale-up agricultural production (crop and livestock farming) intensification of volume, synthetic production effects, the transformation of the socio-economic structure and progress in the agriculture sustainability. In the analysis the data from Central Statistical Office, especially censuses of agriculture and structural studies were used. This allowed to demonstrate regression and stagnation in the development of agriculture in the last decade of the 20th century and the first years of the first decade of the 21st century and a clear breaking in phenomena of stagnation after the Polish accession to the EU.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2015, 41; 148-160
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada rządów prawa i przemiany ustrojowe w Polsce
The Rule of Law and Political and Economic Transformation in Poland
Autorzy:
Godłów-Legiędź, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/575179.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
rządy prawa
transformacja ustrojowa
demokracja
liberalizm
rule of law
transition
democracy
liberalism
Opis:
The aim of this paper is to shed new light on what the rule of law really means in Poland’s post-socialist transition. In the first part of the article, we focus on the interpretations of the rule of law principle and its relationship to the democratic principle of majority rule. We highlight two different interpretations of the rule of law that stem from the negative and positive concepts of freedom. In the second part, we look for the causes behind the rule of law crisis in Poland. Referring to the course of Poland’s political and economic transition, we refer to the disputes around the Balcerowicz Plan as well as the tendency to interpret the rule of law in light of the positive concept of freedom. We also mention the confrontational style of the political discourse and the process of “legislative inflation.” The paper attempts to defend the thesis that undermining the role of the Constitutional Tribunal in such circumstances is not the way to rectify faults in the social system, but it may deepen the “legislative inflation” process, turning Poland away from the path of reform and reconciliation.
Artykuł ma dwa cele: pogłębienie rozumienia relacji między zasadą rządów prawa i demokracją oraz próbę wyjaśnienia przyczyn kryzysu rządów prawa w Polsce. Napisany został na podstawie badania literatury źródłowej i literatury przedmiotu. W artykule przyjęto interdyscyplinarną perspektywę ekonomii instytucjonalnej. Prezentacja koncepcji rządów prawa ujawnia, że nie ma jednej niebudzącej wątpliwości interpretacji tej zasady. Trudności wynikają z braku jednolitej interpretacji wolności i sprawiedliwości. W ślad za negatywną koncepcją wolności idzie koncepcja rządów prawa, w której akcentuje się konieczność ograniczenia władzy, wagę procedur prawnych i sprawiedliwości formalnej, czyli równego traktowania wszystkich obywateli. Przekonanie o konieczności urzeczywistniania przez państwo sprawiedliwości społecznej prowadzi do rozszerzenia interpretacji rule of law w duchu wolności pozytywnej. Skłonność do interpretacji rule of law w duchu pozytywnej koncepcji wolności jest ważnym źródłem kryzysu rządów prawa w Polsce. Syntetyczne spojrzenie na bieg wydarzeń i spory w Polsce pokazują, że wśród różnych przyczyn kryzysu rządów prawa w Polsce można wskazać także specyfikę sytuacji transformacji, konfrontacyjny styl dyskursu politycznego i proces pomieszania rządzenia ze stanowieniem prawa. W takiej sytuacji podważanie instytucji Trybunału Konstytucyjnego nie jest drogą do uzdrowienia sytuacji, lecz może pogłębiać proces inflacji prawa i oddalać społeczeństwo od drogi reformy opartej na stopniowym doskonaleniu prawa.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2017, 289, 3; 5-27
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki rozwoju polityki kulturalnej w Polsce po 1989 roku. Koncepcje ministerialne (II)
Autorzy:
Gierat-Bieroń, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639856.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polska polityka kulturalna, ministrowie kultury, Ministerstwo Kultury, polska transformacja ustrojowa w kulturze
Opis:
The Development of Cultural Policies in Poland after 1989. Ministerial Concepts (II) The article refers to the development of cultural policies in Poland after the collapse of Communism in 1989. The text offers a critical approach to the succeeding ministerial concepts of cultural changes planned for the transition period. The author explores various documents and the governmental papers published by the Polish Ministry of Culture as well as some national programmes, actions and declarations. The article presents a broad overview of the nature of changes in Polish culture since 1989 until 2014. It was a specially troublesome time. The Polish artists, activists and operators moved from a centrally organised political and cultural system to a decentralised liberal democratic country, in which the freedom of expression was guaranteed and a new management system was introduced and adopted. 
Źródło:
Zarządzanie w Kulturze; 2016, 17, 2
2084-3976
Pojawia się w:
Zarządzanie w Kulturze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki rozwoju polityki kulturalnej w Polsce po 1989 roku. Koncepcje ministerialne
Autorzy:
Gierat-Bieroń, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639944.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polska polityka kulturalna, ministrowie kultury, ministerstwo kultury, polska transformacja ustrojowa w kulturze
Opis:
The Development of Cultural Policies in Poland after 1989. Ministerial Concepts. The article refers to the development of cultural policies in Poland after the collapse of the Communist era in 1989. The main topic of the text is a critical approach to the succeeding ministerial concepts of cultural changes planned for the transition period. The author explores various documents and governmental papers published by the Polish Ministry of Culture as well as some national programmes, actions and declarations. The article presents a broad overview of the nature of changes in Polish culture since 1989 until 2014. This was an especially troublesome period. The Polish artists, activists and operators moved from the centrally-organised political and cultural system to the decentralised liberal democratic country, in which the freedom of expression was guaranteed and a new management system was introduced and adopted.
Źródło:
Zarządzanie w Kulturze; 2015, 16, 3
2084-3976
Pojawia się w:
Zarządzanie w Kulturze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja w zmieniającej się narracji liberalno-lewicowej. Przykład publicystyki Grzegorza Sroczyńskiego i Rafała Wosia
Transition in the Evolving Left-Liberal Narrative. The Case of Journalism of Grzegorz Sroczyński and Rafał Woś
Autorzy:
Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372923.pdf
Data publikacji:
2019-05-09
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
debata publiczna
liberalizm
narracja
transformacja ustrojowa
public debate
liberalism
narrative
systemic transformation
Opis:
Artykuł dotyczy przemian dyskursu liberalnego w Polsce w kontekście aktualnych podziałów politycznych. Przedmiot badania stanowi liberalno-lewicowa narracja (rozumiana jako struktura dyskursu mająca formę wartościującego, kauzalnego i usytuowanego historycznie opisu zdarzeń i ich uczestników) o transformacji ustrojowej, jej ideowych źródłach i skutkach społecznych. Analiza skoncentrowana jest na publicystyce dwóch wiodących autorów liberalno-lewicowych: Grzegorza Sroczyńskiego i Rafała Wosia. Na podstawie ich artykułów prasowych, internetowych, książek i audycji radiowych z lat 2013–2018 wyróżniono główne struktury nowej narracji liberalno-lewicowej dotyczące między innymi rozliczania (neo)liberałów, ujmowania się za ludem i różnicy pokoleniowej rzutującej na ocenę transformacji. Postawiono także pytanie o komunikacyjną skuteczność, oryginalność i tożsamość dyskursywną formułowanej przez tych publicystów narracji.
The paper discusses changes of the liberal discourse in the context of current political divisions in Poland. The left-liberal narrative (understood as a structure of discourse and taking form of an evaluative, causal and historically situated description of events and their participants) on systemic transformation, its ideological sources and social outcomes is here the main subject of research. The analysis is focused on the journalism of two leading left-liberal authors: Grzegorz Sroczyński and Rafał Woś. On the basis of their articles in the press and Internet, books and radio broadcasts from 2013–2018 the main structures of the new left-liberal narrative were distinguished which concern i.a. settling accounts with (neo)liberals, embracing the people and the generation gap impinging the evaluation of the transition. The communicative effectiveness, originality and discursive identity of the narrative formulated by Sroczyński and Woś is also discussed and questioned in this paper.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2018, 14, 4; 40-65
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół republikanizmu Ruchu Społecznego „Solidarność”: Próba podsumowania głosów w dyskusji
Around Republicanism of the Polish Solidarity Movement: Attempt at the Summary of the Discussion
Autorzy:
Ciżewska-Martyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232768.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
Solidarity
political transformation
anti-politics
communitarianism
republikanizm
„Solidarność”
transformacja ustrojowa
antypolityka
komunitaryzm
Opis:
Artykuł jest próbą podsumowania dyskusji wokół republikanizmu „Solidarności” i wschodnioeuropejskiego ruchu dysydenckiego lat 70. i 80. XX wieku, która towarzyszyła transformacji ustrojowej po upadku komunizmu w 1989 r. Autorka przedstawia źródła i najważniejsze wątki tej dyskusji, umieszczając je w kontekście współczesnej filozofii politycznej. Dotyczą one historycznych analogii ruchu dysydenckiego, ideowego pokrewieństwa ruchu i tradycji republikańskiej oraz dziedzictwa ruchu w dyskursie publicznym i rozwiązaniach ustrojowych. Pozwala to, z jednej strony, przybliżyć się do odpowiedzi na pytanie o typ republikanizmu najbliższego polskim doświadczeniom, a z drugiej — co ważniejsze — podjąć próbę ewaluacji intelektualnej dyskusji wokół republikanizmu w Polsce po 1989 r.
The article is an attempt at summary of the discussion on republicanism of the Polish Solidarity and the Eastern-European dissidence movement of 1970s and 1980s that took place after the fall of communism in 1989. The author comments on the debate’s sources and most important threads, placing them within the context of contemporary political philosophy. She presents three ways in which republicanism has been evoked in the debate: as a historical analogy, as a tradition that is intellectually coherent with the movement’s ideas, and as the movement’s legacy. In this way, the author comes closer to choosing a type of republicanism that corresponds with the Polish experience, and, what is more important, to evaluating the debate itself. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 159-182
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia polskiej transformacji? Szkic do bilansu
Historiography of the Polish transformation? A draft to a summary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089412.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
systemic transformation
economic transformation
year 1989
breakthrough
historiography
transformacja ustrojowa
transformacja ekonomiczna
1989 rok
przełom
historiografia
Opis:
There have been several canonical studies on the historiography of the political history of the systemic transformation in Poland still constitute a point of reference for researchers today. At the same time, however, the dynamic growth of the source base and the increasing popularity of post-structuralist scientific trends resulted in the fact that the research perspective characteristic of this canon is aging rapidly. The analysis and comments formulated in this text are an attempt at balancing the strengths and weaknesses of the historiography of the political history of the systemic transformation to date and an attempt to indicate how it potentially could develop further.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 89--103
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwe nierówności zarobków
The Fair Inequalities of Earnings
Autorzy:
Domański, Henryk
Sawiński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952672.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
inequalities
social justice
earnings
systemic transformation in Poland
nierówności
sprawiedliwość społeczna
zarobki
transformacja ustrojowa
Opis:
The results of the surveys on the perceptions of income inequalities in Poland, which were conducted in 1988-1994, when the old political regime collapsed and the systemic transformation started, have been compared with the most current survey conducted in 2010. It has been demonstrated that despite the collapse of communism and the transition to market economy, there were no major changes in either how people perceive actual earnings in different occupations or what earnings they regard as fair. Both in 1988 and 2010 the respondents believed that incomes of politicians and big businessmen were the highest, while the wages of white collar workers’ at the lower positions and manual workers’ were the lowest. Moreover, the earnings seen as fair did not depart significantly from the earnings perceived as actual. This finding confirms a belief that the sense of what is fair for people is conditioned by what is seen as actual. Another conclusion is that over the two decades the acceptance for large differences in earnings considerably increased. The degree of „acceptable” inequality, as measured by the Gini index increased from 0.217 to 0.316. The systemic transformation did not substantially modify the map of social categories that were for or against differences in earnings. As two decades before, a relatively strong support for income inequalities is present in all segments of social structure. It therefore does not seem likely that wage demands could turn into a social conflict.
Przedstawiamy wyniki badań nad postrzeganiem nierówności zarobków, realizowanych w Polsce w latach 1988–2010. Dowodzą one, że mimo upadku komunizmu i kształtowania się stosunków rynkowych, w okresie tym nie zmieniły się ani opinie o wysokości zarobków w różnych zawodach, ani też na temat zarobków uznawanych za sprawiedliwe. W 1988 i 2010 roku dominowało przekonanie, że najwięcej zarabiają przedstawiciele wielkiego biznesu i politycy, a najmniej robotnicy i pracownicy umysłowi na najniższych stanowiskach. Prawie identycznie kształtowała się hierarchia zawodów według zarobków uznawanych za sprawie- dliwe. Wynik ten jest potwierdzeniem tezy, że poczucie tego, co sprawiedliwe, warunkowane jest przez to, co postrzegane jest jako faktyczne. Równocześnie w latach 1988–2010 dokonał się wyraźny wzrost akceptacji dla rozpiętości zarobków. W zbiorowości mieszkańców Polski stopień „postulowanych” nierówności, mierzonych indeksem Giniego, zwiększył się z 0,217 do 0,316. Transformacja nie zmieniła zasadniczo mapy kategorii społecznych, które są bardziej za nierównościami lub przeciw. W sumie jednak, stosunkowo silne poparcie dla nierówności zarobków występuje we wszystkich segmentach struktury społecznej – wydaje się więc mało prawdopodobne, aby roszczenia płacowe prowadziły do napięć społecznych.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2012, 3(206); 7-27
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Walicki jako badacz i krytyk inteligencji
Andrzej Walicki as an expert on and a critic of the intelligentsia
Autorzy:
Przeciszewska, Maria M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15042983.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
intelligentsia
liberalism
modernisation
political transformation
social emancipation
emancypacja społeczna
inteligencja
liberalizm
modernizacja
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Andrzeja Walickiego na temat dziedzictwa rosyjskiej i polskiej inteligencji. Zainteresowanie dziejami tej grupy społecznej wynikało dla polskiego badacza nie tylko z potrzeby empatycznego zrozumienia jej światopoglądu (czy raczej licznych światopoglądów), lecz przede wszystkim z dążenia do własnego samookreślenia i zarysowania programu życiowego. Za główną zasługę inteligencji rosyjskiej uznawał on etos poświęcenia dla warstw niższych i konieczność „odkupienia” historycznych win warstw uprzywilejowanych. Natomiast główną zasługą inteligencji polskiej był, jego zdaniem, wysiłek włączenia ludu do nowoczesnej wspólnoty politycznej, jaką stanowił obywatelsko rozumiany naród. Zdaniem Walickiego, przełom ustrojowy po 1989 roku, wraz z „terapią szokową”, popieraną niestety przez większość inteligencji w Polsce, oznaczał dla wielu ludzi wywodzących się z klasy robotniczej realną pauperyzację i utratę stabilności życiowej. Konieczność powrotu do tradycyjnych etosów inteligenckich była i jest zatem jedynym sposobem przywrócenia warstwie wykształconej poczucia odpowiedzialności za warstwy niższe i sprawczości w kształtowaniu stosunków społecznych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 63-78
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ANATOMIA POSTTOTALITARYZMU
THE ANATOMY OF POST-TOTALITARIANISM.
Autorzy:
Michał Kwiecień, Michał Kwiecień
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911898.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
post-totalitarianism
political transformation
Central Eastern Europe
posttotalitaryzm
transformacja ustrojowa
Europa Środkowa i Wschodnia
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest krytyczna analiza głównych tez książki Aviezera Tuckera The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework. Poglądy Tuckera na transformację ustrojową w Europie Środkowej i Wschodniej autor konfrontuje ze stanowiskami Janine J. Wedel, Andrzeja Zybertowicza i Krzysztofa Brzechczyna.
The purpose of this article is to critically analyze the main theses of Aviezer Tucker’s book The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework. Tucker’s views on the political transformation in Central and Eastern Europe are confronted with conclusions of Janine J. Wedel, Andrzej Zybertowicz and Krzysztof Brzechczyn.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 257-261
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Classless Left. On a Certain Tradition of Politically Engaged Criticism from the Turn of the Century
Lewica bez klasy. O pewnej linii zaangażowanej krytyki przełomu wieków
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312261.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
the left
Marxism
class
political transformation
krytyka literacka
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
The paper identifies (selected) reasons and strategies of removing the notion of class from Polish critical-literary discourse after 1989, especially a certain tradition of non-Marxist leftist criticism defined by Maria Janion, Kinga Dunin and Igor Stokfiszewski. The paper shows how a general vision of the world and politics implicitly outlined in the works of those critics excludes the possibility to meaningfully use the notion of class.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 152-169 (eng); 152-169 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekogłasnost i ekotransformacja. Bułgarski ruch ekologiczny w okresie transformacji ustrojowej
Ekoglasnost and Eco-transformation. Bulgarian Environmental Movement in the First Years of the Political Transformation
Autorzy:
Czekalski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910088.pdf
Data publikacji:
2020-01-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Balkan history
Bulgaria
ecology
political transformation
social movements
Bułgaria
Ekogłasnost
ekologia
historia Bałkanów
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł omawia powstanie i rozwój ruchu ekologicznego w Bułgarii w pierwszym okresie transformacji ustrojowej, na tle podobnych doświadczeń państw bałkańskich. W bałkańskich realiach społeczna aktywność ugrupowań ekologicznych jest postrzegana jako przykład przenikania zachodnioeuropejskich wzorców kulturowych, ale także jako efekt „presji ekologicznej” wynikającej z dążenia krajów Europy Południowo-Wschodniej do integracji ze strukturami europejskimi. W niewielkim stopniu współczesna wrażliwość ekologiczna mieszkańców Bałkanów odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń, choćby tych z pierwszej dekady transformacji ustrojowej. Na tym tle zjawiskiem za zjawisko wyjątkowe można uznać narodziny „autochtonicznego” ruchu ekologicznego w Bułgarii, a także jego znaczący udział w procesie upadku reżimu Todora Żiwkowa.
The article discusses the origin and development of the ecological movement in Bulgaria in the first period of political transformation, against the background of similar experiences of Balkan countries. In the Balkan reality, the social activity of ecological groups is perceived as an example of the penetration of Western European cultural patterns, but also as an effect of "ecological pressure" resulting from the aspirations of South-Eastern European countries to integrate with European structures. To a small extent, the contemporary ecological sensitivity of the inhabitants of the Balkans refers to earlier experiences, such as those from the first decade of the political transformation. Against this background, the birth of the "indigenous" ecological movement in Bulgaria and its significant participation in the downfall of Todor Zhivkov's regime can be considered an exceptional phenomenon.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 231-247
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Ombudsmana jako czynnik demokratyzacji systemów państwowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej
The institution of the ombudsman as a democratization factor in the state systems of Central-Eastern and Southern Europe
Autorzy:
Kowalska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615756.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ombudsman
protection of individual rights
political transformation
Ombudsman
rzecznik praw obywatelskich
ochrona praw jednostki
transformacja ustrojowa
Opis:
The functioning of many organs which aim to ensure the rule of law is standard in democratic countries. One of them is the institution of the ombudsman, which has become significant in both those countries with strong democratic systems and emerging democracies. The most important features of this institution are independence, easy access, reliability and flexibility. Nowadays, it functions in approximately 100 countries and it is estimated that this number will increase in the near future. There has been a European ombudsman in the European Union since 1995, and the Council of Europe appointed a Human Rights Commissioner in 1999. In West European countries, the process of creating the office of the ombudsman was particularly intensive after the Second World War, as a result of their experience of totalitarianism. This process could also be observed in Central-Eastern and Southern Europe during the political transformations of the 1990s. It was a symbol of the transformation and democratization of those countries. Poland can be safely assumed to have been a forerunner in the process in this region.
Standardem we współczesnych państwach demokratycznych stało się jednoczesne funkcjonowanie wielu organów mających na celu zapewnienie przestrzegania prawa. Jednym z nich pozostaje instytucja Ombudsmana, która zyskała na znaczeniu w wielu krajach świata zarówno o ustabilizowanej, jak i odradzającej się demokracji. Za główne cechy tej instytucji uznaje się niezależność Ombudsmana od innych organów, łatwość dostępu do niego, a także wiarygodność i elastyczność działania. Dzisiaj funkcjonuje ona w ponad 100 krajach i wciąż widać tendencję wzrostową. Nawet w ramach Unii Europejskiej od 1995 r. działa Ombudsman Europejski, a Rada Europy od 1999 r. powołuje Komisarza do spraw Praw Człowieka. W państwach Europy Zachodniej proces tworzenia urzędów ombudsmańskich szczególnie intensywnie przebiegał po II wojnie światowej, co spowodowane było m.in. wzrostem zainteresowania ówczesnych społeczeństw ochroną praw człowieka w związku z przebytymi doświadczeniami „brunatnego” i „czerwonego” totalitaryzmu. Natomiast w ramach transformacji ustrojowych zapoczątkowanych w latach dziewięćdziesiątych, proces ten zaczął dotyczyć również bloku państw Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej. W przypadku bloku tych państw wprowadzanie instytucji ombudsmańskich do porządku konstytucyjnego poczytuje się jako część procesu transformacji ustrojowej i ich demokratyzacji. Warto przy tym podkreślić, że wśród tych krajów Polska należała do prekursorów w tym względzie.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2014, 2; 167-182
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja prawnokonstytucyjna Republiki Chorwacji dokonana w trakcie procedury monitoringowej Rady Europy
Constitutional transformation of the Republic of Croatia during the monitoring procedure of the Council of Europe
Autorzy:
Osypowicz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942321.pdf
Data publikacji:
2016-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Rada Europy
Chorwacja
monitoring
transformacja ustrojowa
prawo
konstytucja
political transformation
law
constitution
Council of Europe
Croatia
Opis:
Autor analizuje konstytucyjną transformację, jaka dokonała się w Republice Chorwacji w okresie trwania procedury monitoringowej Rady Europy. Chorwacja, uzyskując członkostwo w Radzie Europy, zobowiązała się do szeregu zmian w swym systemie konstytucyjnym, zgodnie z wartościami i standardami reprezentowanymi przez Radę Europy. Dotyczyło to m.in. ochrony mniejszości narodowych, wolności mediów, zmian w systemie samorządu terytorialnego i w prawie wyborczym. Realizacja tych zobowiązań była kontrolowana przez Komisję Monitoringową Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Rada Europy, poprzez Komisję Wenecką, pomagała Chorwacji w realizacji tych zobowiązań.
The author analyses the constitutional transformation of the Republic of Croatia during the monitoring procedure of the Council of Europe. Croatia once achieving the membership in the Council of Europe took several obligations to change constitutional sys- tem according to values and democratic standards represented by the Council of Europe. They have included e.g. protection of national minorities, freedom of media, changing of the system of the local government and the election law. Realization of those obligations was controlled by the Monitoring Committee of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. Council of Europe, through the Venice Committee, has helped Croatia to fulfill those obligations.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 237-252
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contemporary book culture in Poland and its background
Współczesna kultura książki w Polsce i jej korzenie – rynek i czytelnicy
Autorzy:
Nieć, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039129.pdf
Data publikacji:
2018-07-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
book culture
book market
readership
culture
political transformation
kultura książki
rynek książki
czytelnictwo
kultura
transformacja ustrojowa
Opis:
Contemporary Polish book culture is the sum of the historical experience of the Polish state and nation, whose fate was varied and often dramatic over the last thousand years. The dynamics of development in times of war and enslavement were marked by slowdowns. The Poles suffered immense population and material losses. Readership, for a long time, was reserved for the upper layers of the society. The peasants were not generally included in the area of literacy until the mid-twentieth century, the consequences of which are visible to this day. The contemporary Polish book culture is firmly rooted in tradition, however, it is subject to far-reaching transformations and modifications related to the technological and social changes taking place in Poland and worldwide, that overlapped in the transition period. After 1989, the rebuilt free publishing and bookselling market, after the turbulent period of structural transformation, is now relatively orderly and functions efficiently.
Współczesna polska kultura książki jest sumą doświadczeń historycznych państwa i narodu, które w przeciągu minionego tysiąclecia przechodziły rozmaite, często dramatyczne koleje losu. Dynamika rozwoju w kolejnych okresach była zróżnicowana, w czasach wojen i niewoli następowało spowolnienie, ponosiliśmy dotkliwe straty ludzkie i materialne. Czytelnictwo przez długi czas ograniczone było do warstw wyższych, wszyscy chłopi znaleźli się w obszarze piśmienności dopiero w połowie XX wieku, czego konsekwencje są widoczne po dziś dzień. Współczesna kultura książki polskiej mocno osadzona w tradycji, ulega jednak ciągle daleko idącym przekształceniom i modyfikacjom, związanym z zachodzącymi w Polsce i na świecie zmianami społecznymi i technologicznymi, które nałożyły się na siebie w okresie transformacji ustrojowej. Odtworzony po 1989 roku wolny rynek wydawniczy i księgarski przeszedł okres dynamiczbnych przekształceń strukturalnych, obecnie jest już względnie uporządkowany i sprawnie funkcjonuje.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 22, 3; 43-66
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
The genesis of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
Autorzy:
Leszczyński, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098015.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Constitution
Polska
political transformation
konstytucja
Polska
projekty konstytucyjne
sporne zagadnienia ustrojowe
transformacja ustrojowa
oddziaływanie procesów politycznych
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie okoliczności towarzyszących procesowi ustrojotwórczemu w Polsce, przechodzącej transformację społeczno-ekonomiczną oraz ustrojową od 1989 roku. Szczególny akcent został położony na opis uwarunkowań politycznych oraz głównych zagadnień problemowych, związanych z postulowanym ustrojem Polski, w okresie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, złożonej z 46 posłów Sejmu II kadencji i 10 senatorów Senatu III kadencji lat 1993–1997. Badania, służące powstaniu tego artykułu, zostały przeprowadzone dzięki zastosowaniu metod historyczno-prawnej, formalnej oraz analizy literatury naukowej, przedmiotowo związanej z tematem artykułu. W wyniku zastosowanych metod badawczych ukazano złożoność procesu ustrojotwórczego w Polsce połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku, czyli w państwie, w którym uchwalenie nowej konstytucji było niezbędne nie tylko ze względów aksjologicznych, ale też z uwagi na dążenia do integracji z Unią Europejską oraz NATO. Istotny paradoks polegał jednak na tym, że Polska jako pierwsze państwo rozpoczęła proces odchodzenia od komunizmu, a jako – prawie – ostatnie z państw położonych dotąd za „żelazną kurtyną” przyjęła nową konstytucję. „Bieżąco-polityczne” przyczyny takiego stanu rzeczy zostały przedstawione w poniższym artykule.
The aim of this article was to present a synthetic presentation of the circumstances accompanying the system-forming process in Poland, undergoing the socioeconomic and political transformation since 1989. Particular emphasis was placed on the description of political conditions and the main problems related to the postulated Polish system during the work of the Constitutional Committe of the National Assembly, composed of 46 deputies of the Sejm of the second term of office and the Senate of the third term of office 1993–1997. The research for this article was carried out thanks to the use of the following methods: historical and legal, formal and the analysis of scientific literature related to the subject of the article. As a result of the research methods used, the complexity of the system-building process in Poland in the mid 1990s was shown, i.e. in a country where the adoption of a new constitution was necessary not only for axiological reason, but also due to the efforts to integrate with the European Union and NATO. The essential paradox, however, was that Poland was the first country to begin the process of abandoning communism, and as – almost – the last of the countries hitherto located behind the “iron curtain”, it adopted a new constitution. The “current – political” reasons for this state of affairs are presented in the article below.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 79-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymyślając wolnorynkowy leninizm. Dylematy ostatniego pokolenia komunistów na Węgrzech i w Polsce
Inventing Free-Market Leninism. Dilemmas of the Last Generation ofCommunists in Hungary and Poland
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2019230.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
reform
crisis
political system transformation
perestroika
Leszek Miller
Miklós Németh
1989
reforma
kryzys
transformacja ustrojowa
pieriestrojka
Opis:
Tekst stanowi próbę analizy politycznej aktywności i języka używanego przez dwóch reprezentantów ostatniego pokolenia komunistycznych polityków w Polsce i na Węgrzech. Jako przykładowi przedstawiciele tej generacji zostali potraktowani Miklós Németh oraz Leszek Miller. Celem wywodu jest rozpatrzenie podobieństw i różnic, potencjalnych wzajemnych przepływów idei i inspiracji, a w konsekwencji odsłonięcie nowych przestrzeni analitycznych, w ramach których można będzie sformułować nowe: pełniejsze i bardziej przekonujące hipotezy i tezy badawcze. Dotyczą one tak ostatnich lat funkcjonowania systemu komunistycznego, jak i punktu startu, z którego budowano nową, niekomunistyczną państwowość i nowy system społeczno-polityczno-ekonomiczny.
The article analyses the political activities and the language used by two representatives of the last generation of communist politicians in Poland and Hungary: Miklós Németh and Leszek Miller. The text aims to examine similarities and differences, potential mutual flows of ideas and inspirations, and in consequence – to uncover new analytical fields within which researchers could formulate new, more complete and convincing research hypotheses and theses. They concern both the last years of the functioning of the communist system and the starting point of the new, non-communist statehood and new socio-political-economic system.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2022, 19; 215-231
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości przekształceń wielkich osiedli mieszkaniowych w mieście postsocjalistycznym w Polsce
Possibilities of transformation of large housing estates in post-socialist city in Poland
Autorzy:
Szafrańska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857929.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
large housing estates
post-socialist city
Polska
transformation
wielkie osiedla mieszkaniowe
miasto postsocjalistyczne
przekształcenia
transformacja ustrojowa
Opis:
Wielkie osiedla mieszkaniowe wybudowane po II wojnie światowej są obecne niemal we wszystkich miastach europejskich, jednak systemowe i polityczne czynniki zdecydowały, że na największą skalę rozwinęły się w krajach socjalistycznych. Celem niniejszego artykułu jest diagnoza stanu wielkich osiedli mieszkaniowych w postsocjalistycznej Polsce, a także określenie możliwości ich przekształceń zmierzających do poprawy warunków zamieszkania w tych osiedlach.
Large housing estates, built after the Second World War are present nearly in all European cities, however, systemic and political factors decided that they developed on the largest scale in socialist countries. This paper focuses on large housing estates in post-socialist Poland. The aim of the article is the evaluation of large housing estates in post-socialist Poland, and the chances for their successful transformation, which aim at providing the inhabitants with housing conditions fully satisfying their needs.
Źródło:
Studia Miejskie; 2013, 11; 39-53
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO JAKO POZOSTAŁOŚć PO EPOCE SOCJALIZMU REALNEGO – UJęCIE SOCJOLOGICZNOPRAWNE
Autorzy:
Mańko, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664294.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
perpetual usufruct
legal survival
social function
systemic transformation.
użytkowanie wieczyste
relikt prawny
funkcja społeczna
transformacja ustrojowa.
Opis:
SummaryThe right of perpetual usufruct was introduced to the Polish legal order in 1961, i.e. during the period of so-called actually existing socialism. Amongst the reasons of its introduction were political and ideological factors, and in particular the conception, according to which a socialist state should not alienate the ownership of land to natural and legal persons. Apart from political and ideological functions, the institution in question also fulfilled a number of socio-economic functions, inter alia it enabled natural persons and housing cooperatives to gain access to land for housing construction. Following the transformation of 1989, the institution of perpetual usufruct was not eliminated from the Polish legal order and it also continues to function in practice. From a socio-legal perspective, this continuity is a result of the adaptation of the social functions of the institution in question to the changed conditions folloing the systemic transformation.
StreszczeniePrawo użytkowania wieczystego zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 1961 r., a zatem w okresie tzw. realnego socjalizmu. Do przyczyn wprowadzenia tej instytucji prawnej zaliczyć należy istotne czynniki polityczne i ideologiczne, a w szczególności realizację koncepcji, wedle której państwo socjalistyczne nie powinno zbywać gruntów na rzecz osób fizycznych i prawnych. Poza funkcjami polityczno-ideologicznymi, omawiana instytucja pełniła także określone funkcje społeczno-gospodarcze, do których należało m.in. udostępnianie osobom fizycznym oraz spółdzielniom mieszkaniowym gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Po transformacji ustrojowej w 1989 r. instytucja użytkowania wieczystego nie została wyeliminowana z polskiego porządku prawnego, występuje też w obrocie prawnym. W perspektywie socjologicznoprawnej wynika to przede wszystkim z dopasowania funkcji społecznych omawianej instytucji do zmienionych warunków po transformacji ustrojowej.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcenie nauczycieli na Kielecczyźnie w latach 1989–2005
Autorzy:
Pawelec, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614625.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
systemic transformation
teacher training
teacher studies
pedagogical qualification
transformacja ustrojowa
kształcenie nauczycieli
studia nauczycielskie
uprawnienia pedagogiczne
Opis:
The events of 1989 became a source of changes in all areas of political, social, economic and cultural-educational life. Radical changes that took place at the beginning of the 1990s became a source of new educational problems. It became necessary to redefine the ideas, tasks, and goals of education and to formulate a program for their implementation. The state of education, which was the effect of the previous political system, required concrete corrective actions. Lack of proper teacher education was also a problem for the Kielce region. As a result of political changes that took place after 1989, the education system began to be adapted to the requirements of civilization at the turn of the 20th and 21st centuries. Not only did changes in the structure of education of children and youth, but also teacher education prove necessary. The idea was to create conditions so that the teaching staff would be chosen by the youngest people who identify with the profession of the teacher. Educational authorities also recognized the need to educate teachers of these specialties that would meet the current needs of education. Kindergarten and primary school teachers were to gain professional qualifications in colleges in the form of higher vocational studies. It was also planned to introduce a two-subject teacher education and to adapt the system of their improvement to changes taking place in education. In the years 1996–2000, the education structure of newly admitted teachers improved. More and more of them had higher education, at the same time the number of teachers with secondary education and at the level of the teacher study and the college was systematically decreasing. The number of full-time teachers with master’s degree was systematically increasing. After 1989, the number of teachers with higher education who did not have pedagogical qualifications was constantly decreasing.
Wydarzenia roku 1989 stały się źródłem przemian we wszystkich dziedzinach życia politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturalno-oświatowego. Radykalne zmiany, jakie nastąpiły na początku lat 90., stały się źródłem nowych problemów edukacyjnych. Konieczne stało się określenie na nowo idei, zadań i celów edukacji oraz sformułowanie planu ich realizacji. Stan edukacji, będący efektem poprzedniego systemu politycznego, wymagał konkretnych działań naprawczych. Brak odpowiedniego wykształcenia nauczycieli był problemem Kielecczyzny. Wskutek przemian ustrojowych system edukacji zaczął być dostosowywany do wymogów cywilizacyjnych przełomu XX i XXI w. Konieczne okazały się nie tylko zmiany w strukturze kształcenia dzieci i młodzieży, lecz także kształcenia nauczycieli. Chodziło o stworzenie takich warunków, aby studia nauczycielskie były wybierane przez młodzież najzdolniejszą, która identyfikuje się z zawodem nauczyciela. Władze oświatowe dostrzegły również konieczność kształcenia nauczycieli tych specjalności, które by zaspokoiły aktualne potrzeby oświaty. Nauczyciele przedszkoli i szkół podstawowych mieli zdobywać kwalifikacje zawodowe w kolegiach w ramach wyższych studiów zawodowych. Planowano też wprowadzenie dwuprzedmiotowego kształcenia nauczycieli oraz dostosowanie systemu ich doskonalenia do zmian zachodzących w oświacie. W latach 1996–2000 struktura wykształcenia nowo przyjętych nauczycieli się poprawiła. Coraz więcej z nich miało wykształcenie wyższe, systematycznie malała liczba nauczycieli z wykształceniem średnim oraz na poziomie studium nauczycielskiego i kolegium. Zwiększała się liczba nauczycieli pełnozatrudnionych z wykształceniem wyższym magisterskim. Po 1989 r. stale zmniejszała się liczba nauczycieli z wyższym wykształceniem, którzy nie posiadali uprawnień pedagogicznych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 4
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deoligarchizacja na Ukrainie. Czy istnieje szansa na naprawę ukraińskiego systemu politycznego?
De-oligarchization in Ukraine. Is there a chance to repair the Ukrainian political system?
Autorzy:
Możgin, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231805.pdf
Data publikacji:
2021-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Ukraina
system polityczny
transformacja ustrojowa
demokracja oligarchiczna
deoligarchizacja
Ukraine
political system
systemic transformation
oligarchic democracy
de-oligarchization
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza zjawiska deoligarchizacji na Ukrainie uwzględniająca okres prezydentury Petra Poroszenki oraz Wołodymyra Zełenskiego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczym problemem badawczym jest wskazanie, czy po rewolucji godności jest możliwa transformacja systemowa zmierzająca do zminimalizowania wpływów oligarchów na życie polityczne i gospodarcze na Ukrainie? W tym celu autor wykorzystuje metodę porównawczą, uwzględniającą badanie konkretnych zdarzeń i zjawisk. Ponadto wykorzystano również metodę otwartych wywiadów z ukraińskimi ekspertami, aby zwiększyć w ten sposób obiektywizm prezentowanych wyników analizy. PROCES WYWODU: Proces wywodu polega na analizie warunków, w jakich kształtował się ukraiński model demokracji oligarchicznej po 1991 roku. Drugim stopniem analizy jest porównanie sposobów walki z systemem oligarchicznym na Ukrainie podejmowanych po rewolucji godności przez Petra Poroszenkę oraz Wołodymyra Zełenskiego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Konkluzją artykułu jest twierdzenie, iż społeczeństwo ukraińskie po rewolucji godności domagało się zminimalizowania oligarchicznych wpływów na życie polityczne i gospodarcze w państwie. Zdaniem autora Petro Poroszenko, będący „starym” graczem na ukraińskiej scenie politycznej, utrzymał istniejący układ wzajemnych korzyści na linii władza–oligarchowie. Z kolei przyjście do władzy Wołodymyra Zełenskiego, uważanego za „nowego”, antysystemowego kandydata, zapoczątkowało zmianę tego modelu i naprawę systemu demokratycznego w państwie. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Autor dochodzi do wniosku, że realizacja planu deoligarchizacji na Ukrainie w okresie prezydentury Petra Poroszenki była przede wszystkim przejawem ukrytej wojny tego polityka z konkretnymi oligarchami. Celem tego było zbudowanie silnej własnej pozycji w państwie. Z kolei Wołodymyr Zełenski, mimo wielu zarzutów kooperacji w oligarchami, rozpoczął realizację kompleksowej walki z destrukcyjnym oligarchicznym systemem, co stanowi precedens w tym zakresie na Ukrainie. Wskutek realizacji polityki deoligarchizacyjnej w państwie ukraińskim zaczyna kształtować się nowy model relacji na linii władza–oligarchowie. Stanowi to novum, które może być wykorzystane jako punkt odniesienia dla kolejnych badań nad kwestią systemowej transformacji Ukrainy, realizowanych zarówno w Polsce, jak i innych krajach.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to analyze the de-oligarchization phenomenon in Ukraine, taking into account the presidencies of Petro Poroshenko and Volodymyr Zelensky. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem is to indicate whether a systemic transformation aimed at minimizing the influence of the oligarchs on political and economic life in Ukraine is possible after the Revolution of Dignity? For this purpose, the author uses a comparative method that includes the study of specific events and phenomena.  THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The process of argumentation consists in analyzing the conditions in which the Ukrainian model of oligarchic democracy was shaped after 1991. The second stage of the analysis is to compare the methods of fighting against the oligarchic system in Ukraine undertaken by Petro Poroshenko and Volodymyr Zelensky after the revolution of dignity. RESEARCH RESULTS: The article concludes that after the Revolution of Dignity, Ukrainian society demanded that the oligarchic influence on political and economic life in the state be minimized. According to the author, Petro Poroshenko, who is an “old” player on the Ukrainian political scene, maintained the existing system of mutual benefits between the government and the oligarchs. In turn, the coming to power of Volodymyr Zelensky, who is considered a “new”, anti-system candidate, initiated a change in this model and the repair of the democratic system in the state. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The author concludes that the implementation of the de-oligarchization plan in Ukraine during the presidency of Petro Poroshenko was primarily a manifestation of this politician's hidden war with specific oligarchs. In turn, Volodymyr Zelensky, despite numerous accusations of cooperation with the oligarchs, has started a comprehensive fight against the destructive oligarchic system, which is a precedent in this respect in Ukraine. As a result of the implementation of the de-oligarchization policy in the Ukrainian state, a new model of relations between the government and the oligarchs is beginning to take shape. This is a novelty that can be used as a reference point for further research on the issue of systemic transformation in Ukraine.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 40; 203-221
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status prawny zawodnika w Polsce w dobie późnego socjalizmu i w pierwszych latach po transformacji ustrojowej (lata 1984-1996)
Legal status of sportsman’s in Poland in the era of late socialism and in the first years after the transformation of the political system (1984-1996)
Autorzy:
Niwiński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945317.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura fizyczna
sport
sportowiec
socjalizm
transformacja ustrojowa
prawo sportowe
physical culture
sportsman
socialism
political transformation
sports law
Opis:
Głównym zamierzeniem niniejszego artykułu jest przedstawienie analizy prawnej statusu prawnego zawodnika w Polsce w latach 1984-1996, czyli w okresie, w którym dokonywała się gruntowna transformacja systemu sportowego. W publikacji wykorzystano przede wszystkim metodę historyczną oraz formalno-dogmatyczną. Ponadto autor przeprowadził wywiad z wieloletnim kustoszem Muzeum Legii Warszawa i kibicem sportowym, doskonale zorientowanym w realiach ówczesnego sportu w Polsce, co wzbogaca rozważania teoretyczno-prawne o walor praktyczny. Dokonane badania uwzględniają znaczenie aspektów politycznych, w szczególności ustrojowych i gospodarczych, z okresu późnego socjalizmu oraz pierwszych lat po transformacji ustrojowej w Polsce, a także ich konsekwencje w kontekście ochrony prawnej sportowców. Autor zwraca w nich w szczególności uwagę na poważne implikacje interwencjonistycznego modelu regulacyjnego w sporcie przyjętego na mocy ustawy z dnia 3 czerwca 1984 r. o kulturze fizycznej dla całego sektora sportowego. W artykule przedstawiono główne zadania i znaczenie państwa w kreowaniu rzeczywistości sportowej, w tym w szczególności pozycji polskich sportowców. W publikacji zawarto ponadto teoretyczno-prawne i praktyczne rozważania nad amatorskim statusem sportu w dobie socjalizmu. W przedmiotowych badaniach dokonano również porównania ram instytucjonalno-prawnych zawartych w dwóch podstawowych ustawach regulujących stricte sferę sportu z tamtego okresu, tj. w ustawie z dnia 3 czerwca 1984 r. o kulturze fizycznej oraz w ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. Autor podejmuje się oceny konkretnych rozwiązań prawnych z punktu widzenia rywalizacji polskiego sportu na arenie światowej z dynamicznie rozwijającym się sportem profesjonalnym.
The main objective of this article is to present an overall insight into the legal status of sportsmen in Poland, from 1984 to 1996, i.e., in the period when the sports system was thoroughly transformed. The study uses historical and formal-dogmatic methods. In addition, the author interviewed a long-time curator of Legia Warsaw Museum and a sports fan, perfectly familiarised with reality of sport in Poland at that time, which enriches theoretical and legal considerations with a practical value. The research strives to draw attention to the importance of political aspects in the sports sector within the era of late socialism and in the first years after the transformation of political system in Poland. Additionally, it also aims to discuss their ramifications for legal protection of players. The author highlights the implications of interventionist regulatory model in sport which was adopted by the authorities of People’s Republic of Poland by virtue of the Physical Culture Act of 3 June 1984. The article also presents the main tasks and importance of the state in process of creating the sports reality, in particular the position of Polish athletes. The article includes theoretical and practical issues related to amateur sport under the socialism in Poland. The research is intended to compare the regulatory framework concerning sportsmen stated in the Physical Culture Act of 3 June 1984 with the provisions of the Physical Culture Act of 18 January 1996. The author undertakes an evaluation of specific legal institutions from the point of view of the competition between Polish sport on the world stage and dynamic development of professional sport.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 447-469
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siły specjalne w Polsce (na przykładzie policji)
Autorzy:
Socha, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/121550.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
siły specjalne
Polska
policja
okres powojenny
transformacja ustrojowa
special forces
Polska
police
post-war period
political transformation
Źródło:
Wiedza Obronna; 2011, 1; 121-134
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy gospodarcze Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego
Economic Views of the Movement for an Alternative Society
Autorzy:
Pluciński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619830.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
economic doctrines
social movements
anarchism
systemic transformation
public sphere
doktryny ekonomiczne
ruchy społeczne
anarchizm
transformacja ustrojowa
sfera publiczna
Opis:
The paper deals with the issue of the economic views developed by the Movement for an Alternative Society (Pl.: Ruch Społeczeństwa Alternatywnego), a social movement that operated in Poland most actively in the 1980s and ‘90s. Its primary focus concerns the critique of liberalism, as well as the critique of the systemic liberaltransformation of 1989. The views presented became an important element of the tradition of Polish anti-systemic movements and a crucial factor in the process of the revival of the Polish public sphere.
Artykuł podejmuje problematykę poglądów ekonomicznych rozwijanych w ramach Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, ruchu społecznego aktywnie działającego w Polsce w latach 80. i 90. XX wieku. Skupia się przede wszystkim na polemice RSA z liberalizmem oraz krytyce liberalnej transformacji ustrojowej roku 1989. Rekonstruowane tu poglądy stały się istotnym składnikiem dziedzictwa polskich, antysystemowych ruchów społecznych, jak również elementem odradzającej się sfery publicznej.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2018, 1; 167-184
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piracka modernizacja
Pirate Modernization
Autorzy:
Sitarski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51478519.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia mediów
historia wideo
transformacja ustrojowa w Polsce
history of media
history of video
political transformation in Poland
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Mirosława Filiciaka i Patryka Wasiaka Weź pan Rambo! Społeczna historia magnetowidów w Polsce (2022). Jej autorzy omawiają okres „rewolucji wideo”, analizując zmiany społeczne, które towarzyszyły pojawianiu się i rozpowszechnieniu magnetowidów w naszym kraju. W tym celu sięgają po teorię postkolonialną, koncepcje obiegów kultury, a także inspiracje z obszaru archeologii mediów, opierając swoje rozważania na bogatym materiale prasowym i na wywiadach. Autorzy łączą szeroko zakreślony obraz epoki z wielością szczegółów i konkretnych ustaleń. Książka jest znakomitym wprowadzeniem do badań nad historią wideo w Polsce.
The article is a review of the book Weź pan Rambo! Społeczna historia magnetowidów w Polsce [Take Rambo!: A Social History of VCRs in Poland] (2022) by Mirosław Filiciak and Patryk Wasiak. The authors discuss the period of the “video revolution,” analysing the social changes that accompanied the emergence and diffusion of VCRs in Poland. They draw on postcolonial theory, concepts of cultural circulation, and inspirations from media archaeology. The research material consists of Polish press articles and of interviews. The authors combine a rich picture of the era of political and economic transformation with a multitude of detailed observations. The book is an excellent introduction to the history of video in Poland.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 127; 275-281
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Samorządna Rzeczpospolita” – ideowy drogowskaz „Solidarności”
“Self-governing Republic” – the ideological signpost of “Solidarity”
Autorzy:
Fabiszewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16538509.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Solidarność
I Krajowy Zjazd Delegatów
transformacja ustrojowa
demokratyzacja
Solidarity
1st National Congress of Delegates
political transformation
democratization
Opis:
In the autumn of 1981, the 1st National Congress of Delegates of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” took place, which democratically elected its authorities and adopted a modern program. The program covered all areas of life. Its basis was supposed to be workers’ self-government. The gradual implementation of the program was to lead to the democratization of the system through free elections at the regional and then national level. The introduction of martial law made it impossible to start reforms and delayed the political transformation. During the system change in 1989, during the Round Table talks, some of the provisions contained in the “Solidarity” program were used. We can acknowledge that the 1st National Congress of Solidarity Delegates played a role in the process of political and social transformation in Poland. Further implementation of the postulates was possible in a democratic system.
Jesienią 1981 roku odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, który wybrał w sposób demokratyczny swoje władze oraz uchwalił nowoczesny program. Program obejmował wszystkie dziedziny życia. Jego podstawą miał być samorząd pracowniczy. Stopniowa realizacja programu miała doprowadzić do demokratyzacji systemu poprzez wolne wybory na poziomie regionalnym, a później krajowym. Wprowadzony stan wojenny uniemożliwił rozpoczęcie reform oraz spowodował opóźnienie transformacji ustrojowej. W czasie zmiany systemu w 1989 roku podczas obrad Okrągłego Stołu wykorzystano część zapisów zawartych w programie „Solidarności”. Możemy uznać, że I Krajowy Zjazd Delegatów „Solidarności” odegrał rolę w procesie transformacji polityczno-społecznej w Polsce. Dalsza realizacja zawartych postulatów była możliwa w demokratycznym systemie.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 5; 54-62
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transition in offences of not paying maintenance in Poland
Przemiany przestępstwa niealimentacji w Polsce
Autorzy:
Ostaszewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375561.pdf
Data publikacji:
2020-04-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
evading alimony obligation
non-payment of maintenance
Polska
political transformation
statistical analysis
analizy statystyczne
Polska
przestępstwo niealimentacji
transformacja ustrojowa
Opis:
How can the courts ensure someone pays maintenance? What is a sufficient and just reaction to avoiding these obligations? Non-payment of maintenance is an offence in most, but not all, European countries. Due to an amendment in the Polish Penal Code of 23 March 2017, the scope of the criminalisation of this offence in Poland expanded significantly. This paper presents a statistical analysis on this specific type of crime 30 years before and 30 years after the socio-political transformation in Poland and discusses the methods and purpose of criminal justice responses to this issue.  
How can the courts ensure someone pays maintenance? What is a sufficient and just reaction to avoiding these obligations? Non-payment of maintenance is an offence in most, but not all, European countries. Due to an amendment in the Polish Penal Code of 23 March 2017, the scope of the criminalisation of this offence in Poland expanded significantly. This paper presents a statistical analysis on this specific type of crime 30 years before and 30 years after the socio-political transformation in Poland and discusses the methods and purpose of criminal justice responses to this issue.   Jak skłonić osobę zobowiązaną do płacenia alimentów, aby wypełniała ten obowiązek? Jaka jest wystarczająca i sprawiedliwa reakcja na unikanie tych zobowiązań? Niepłacenie alimentów jest przestępstwem w większości, ale nie we wszystkich krajach europejskich. W związku z nowelizacją polskiego Kodeksu karnego z 23 marca 2017 r. zakres kryminalizacji tego przestępstwa w Polsce znacznie się rozszerzył. W artykule przedstawiono wyniki analiz poświęconych przestępstwu niealimentacji z okresu 30 lat przed i 30 lat po transformacji ustrojowej w Polsce oraz poddano dyskusji sposoby reakcji wymiaru sprawiedliwości na to zjawisko.  
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2020, XLII/1; 185-206
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkolne wychowanie fizyczne w III Rzeczypospolitej. Rozważania w kontekście problematyki wartości i obowiązku oraz dziedzictwa kulturowego
School physical education in the Third Polish Republic. Considerations in the context of the issues of value, obligation as well as cultural heritage
Autorzy:
Urniaz, J.
Jurgielewicz-Urniaz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529339.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
physical education
value
duty
cultural heritage
Republic
political transformation
Australia
wychowanie fizyczne
wartość
obowiązek
dziedzictwo kulturowe
Rzeczpospolita
transformacja ustrojowa
Opis:
In the article, based on the selected texts, the authors attempt to trace and capture the reasons for the phenomenon of avoiding PE classes in the Third Polish Republic in the context of the issues of value, obligation and cultural heritage. Taking into account that the examples could have been chosen in a biased way, the texts from various fields of knowledge were used. The changeability of understanding concepts of the value and obligation in perceiving and valuing ourselves, perception and the world around us, followed by the development of PE are discussed in the first part, starting from the Athenian system of kalokagatia and successively through selected, modern, leading European countries to deliberations on education and PE in the axiological space of the functioning of the First and Second RP and the PPR (PRL). In the second part, reference is made to the political and economic changes that took place after 1989 and their relation to school and PE education. In the summary, the view was expressed that over the centuries it is difficult to find in our cultural heritage a model of the value and duty of PE to the present day, outside the period of the PRL. There was a proposition to introduce the Australian model of PE, where PE is the subject of the secondary school-leaving examination.
W artykule autorzy, na podstawie wybranych tekstów, próbują prześledzić i uchwycić przy-czyny zjawiska unikania zajęć wf. w III Rzeczypospolitej, w kontekście problematyki wartości i obowiązku oraz dziedzictwa kulturowego. Wziąwszy pod uwagę, że przykłady mogły być dobrane tendencyjnie, sięgnięto po teksty z różnych dziedzin wiedzy. W pierwszej części podjęto rozważania nad zmiennością rozumienia pojęć wartość i obowiązek w postrzeganiu i wartościowaniu siebie samych, poglądów i świata nas otaczającego, następnie rozwojem wf., począwszy od ateńskiego systemu kalokagatia i kolejno przez wybrane nowożytne wiodące kraje europejskie, do rozważań na temat edukacji i wf. w aksjologicznej i kulturowej przestrzeni funkcjonowania I i II RP oraz PRL. W części drugiej odniesiono się do zmian polityczno-gospodarczych, jakie nastąpiły po 1989 r., i ich związku z edukacją szkolną i wf. W podsumowaniu wyrażono pogląd, iż na przestrzeni wieków po dzień dzisiejszy trudno doszukać się w naszym dziedzictwie kulturowym wzoru wartości i obowiązku wf. –poza okresem PRL. Zaproponowano wprowadzenie modelu wf. z Australii, gdzie jest ono przedmiotem maturalnym.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 1; 75-92
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Likwidacja państwowych gospodarstw rolnych i pierwszy etap przekształceń własnościowych państwowego sektora rolnego. Przyczynek do badań
Liquidation of state-owned farms and the first stage of ownership transformation in the state agricultural sector. A contribution to research
Autorzy:
Machałek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519692.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
PRL
państwowe gospodarstwa rolne
transformacja ustrojowa
gospodarka
rolnictwo
Polish People’s Republic
state-owned farms
political transformation
economy
agriculture
Opis:
Artykuł przedstawia uwarunkowania i przebieg likwidacji państwowych gospodarstw rolnych w latach 1991–1996 oraz początek przekształceń własnościowych w państwowym sektorze rolnym. Zostały omówione wybrane konsekwencje gospodarcze i społeczne tego procesu oraz zasygnalizowane główne pola kontrowersji związanych z oceną celów, strategii i skutków transformacji własnościowej państwowych gospodarstw rolnych. Tekst jest wprowadzeniem do dalszych badań.
The article presents the conditions and the course of liquidation of state-owned farms in 1991–1996 and the beginning of ownership transformation in the state-owned agricultural sector. It discusses selected economic and social consequences of this process and signals the main fields of controversy related to assessing the goals, strategies, and effects of the ownership transformation of state-owned farms. The text is an introduction to further research.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 265-296
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomasz Kozłowski, „Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990”, Warszawa 2019
[Review] Tomasz Kozłowski, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warsaw 2019.
Autorzy:
Bereszyński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312270.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Tomasz Kozłowski
Koniec imperium MSW
transformation
reorganisation of state security organs
review
transformacja ustrojowa
reorganizacja organów bezpieczeństwa państwa
recenzja
Opis:
Recenzowana książka Tomasza Kozłowskiego, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, jest pierwszą publikacją zwartą poświęconą w całości procesowi transformacji systemowej w resorcie spraw wewnętrznych Polski z lat 1989–1990. Opisano w niej uwarunkowania, przebieg i efekty tego procesu. Autor w krytyczny sposób zweryfikował potoczne wyobrażenia na temat przejścia od Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej do Urzędu Ochrony Państwa i Policji. Podczas tworzenia publikacji wykorzystał mało znane bądź niedostępne wcześniej źródła historyczne. Recenzowana pozycja ma istotne znaczenie dla poznania i zrozumienia nie tylko przesłanek i mechanizmów reorganizacji resortu spraw wewnętrznych, lecz także mechanizmów całego procesu transformacji ustrojowej w Polsce.
The book under review here, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990 by Tomasz Kozłowski, is the first book-length publication devoted entirely to the transformation in the Polish apparatus of internal affairs in 1989–1990. It covers the background, course and results of that process. The author offers a critical verification of popular ideasabout the transition from the Security Service and the Citizens’ Militia to the Office of State Protection (UOP) and the Police. The publication features little-known or previously unavailable historical sources. The book has a major significance for understanding not just the premises and mechanisms of reorganization in the interior apparatus but also the mechanisms of transformation in Poland as a whole.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 717-738
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na Zachód i z powrotem. Migracje w kinie polskim w okresie transformacji ustrojowej
To The West And Back. Migration In Polish Cinema At The Time Of Political System Transformation
Autorzy:
Copik, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449469.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
kino polskie po 1989
emigracja
mity emigracyjne
transformacja ustrojowa
Polish Cinema after 1989
emigration
emigration myths
political system transformation
Opis:
Problemem badawczym podjętym w artykule jest wątek polskiej migracji (Polaków wyjeżdżających z Polski i powracających do kraju po latach) uwidoczniony w kinie polskim po 1989 roku. Chcę sobie zadać pytania dotyczące motywów towarzyszących migracji i związanych z tym różnych jej rodzajów (polityczna, ekonomiczna, socjo-cywilizacyjna). Chodzi mi także o tropienie relacji pomiędzy filmem, realną przestrzenią kulturową i jednostkowym doświadczeniem i tożsamością, a przy tym o rozpoznanie różnych strategii reżyserów w podejściu do omawianej problematyki: od wyrażania „tragedii migracji” do euforii związanej z nowymi możliwościami ekonomicznymi i egzystencjalnymi. Zamierzam także podjąć kwestie dotyczące tego, jak narracje migracyjne wyrażają specyfikę polskiej transformacji oraz na ile ujawniają cechy medialnych dyskursów o niej. Przedmiotem analizy są filmy fabularne z lat dziewięćdziesiątych (300 mil do nieba reż. M. Dejczer, 1989; Ostatni prom reż. W. Krzystek, 1989; Przeklęta Ameryka reż. K. Tchórzewski, 1991; Trzy kolory: Biały reż. K. Kieślowski, 1994; Szczęśliwego Nowego Jorku rez. J. Zaorski, 1997, i in.).
The aim of the article is to discuss the way of representing the migration motive in Polish post-communist cinematography. The term ‘Polish post-communist cinematography’ can be defined as the collection of national films created during the political system transformation that corresponds to it. The main research problems shown on the screen are the migration of Poles from Poland and their return after 1989. Motives accompanying migration and its related different kinds (political, economic, socio- civilizational) are of key significance. Tracking the relation between film, real cultural space and unique human experiences, as well as the investigation of different strategies of directors in terms of the discussed issues: from expressing ‘the migration tragedy’ to euphoria connected with new existential possibilities, is what I am concerned with. Moreover, the article includes following issues: how the migratory narratives express the specificity of Polish transformation and to what extent they reveal the characteristics of media discourse about this process. The subjects of analysis are feature films from the mainstream completed after 1989 (300 Miles to Heaven by Maciej Dejczer, 1989; The Last Ferry by Waldemar Krzystek, 1989; Three colours: White by Krzysztof Kieślowski, 1994; Happy New York by Janusz Zaorski, 1997; etc).
Źródło:
Polonia Journal; 2019, 10; 143-164
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młode pokolenie Polaków a system czasu transformacji w reportażach społecznych „Gazety Wyborczej”
The Young Generation of Poles and the System of the Time of Transformation in Social Reportages Printed by “Gazeta Wyborcza”
Autorzy:
Szymanowska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096384.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
Tematy:
political transformation
socio-political system
pauperisation
unemployment
youth sub-cultures
transformacja ustrojowa
system społeczno-polityczny
pauperyzacja
bezrobocie
subkultury młodzieżowe
Opis:
W artykule przyjrzę się wydobywaniu i przetwarzaniu faktów społecznych przez autorów Gazety oraz ich interpretacji procesów społecznych, zachodzących w czasie transformacji ustrojowej. Zobrazuję metody swoistej socjografii, lokując jej przedmiot w złożonej w tamtych czasach sytuacji geopolitycznej i społeczno-gospodarczej Polski. Zastanowię się nad skutkami oddziaływania poprzełomowego systemu państwa na życie jednostkowe obywateli i zbiorową egzystencję pokolenia młodych Polaków. W opisie i ocenie transformacyjnego systemu wykorzystam oryginalne teksty zamieszczone na łamach „Gazety Wyborczej” w okresie 1992-2004. Ich analiza pozwoli mi na postawienie hipotez badawczych, a następnie – po ich zweryfikowaniu – na wysnucie odpowiednich wniosków. Wybór reportaży podyktowany jest dominacją w tekstach bohatera młodzieżowego, którego autorzy sytuują w centrum transformacyjnych przemian. Zapisy (z wyjątkiem reportaży Mariusza Szczygła, który o młodzieży w zasadzie nie pisze) wydatnie ukazują rozterki i dylematy młodych Polaków, ulokowanych w tyglu przeobrażeń systemowych, które trwają do dziś. W artykule sporo uwagi poświęcę subkulturom młodzieżowym, traktowanym tu jako zaczyn młodzieńczego buntu i zarzewie działań wspólnotowych młodych bohaterów. Oparcie się na materiale źródłowym (reportażu pisanym – prasowym) zwiększyć ma atrakcyjność odbiorczą niniejszego szkicu  i poszerzyć jego walory poznawcze. Celem artykułu jest zachęcenie potencjalnych czytelników – zarówno uczniów szkolnych i przedstawicieli innych grup społecznych, jak i wykwalifikowanych badaczy tematu – do sięgnięcia po cytowane pozycje.
This article is focused on the way social facts are extracted and processed by authors of the articles of “Gazeta Wyborcza” and their interpretation of the social processes that took place during the political transformation. The method of sociography is described with reference to the complex geopolitical and socio-economic situation of Poland. The influence of post-transformational government system on citizens’ individual lives and collective existence of young generation of Poles is analyzed.  I based my descriptions and assessments of the transformational system on original texts published by “Gazeta Wyborcza” in the period of 1992-2004. Their analysis allowed me to put forward research hypotheses and then, after verification, to come up with a conclusion. The choice of reportages was based on the presence and domination of a youth character placed by authors in the heart of transformational changes. Texts (except for reportages of Mariusz Szczygieł, who actually does not write about young people) present dilemmas and problems of young Poles, located in the melting pot of transformational changes that have been still taking place. I focus a lot on youth subcultures, which are considered an initial stage of youth rebellion and source of collective actions undertaken by young characters. Basing this article on source materials (written reportages - in press) increases its attractiveness and cognitive values. The aim of this article is to encourage potential readers – students, representatives of other social groups as well as qualified researchers – to consult the cited texts.
Źródło:
Konteksty Społeczne; 2017, 5, 2; 40-51
2300-6277
Pojawia się w:
Konteksty Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Political Economy of Systemic Transition and Bubble Phenomena: A Comparison of China with Hungary
Ekonomia polityczna transformacji ustrojowej a zjawisko bańki [spekulacyjnej]: porównanie Chin z Węgrami
Autorzy:
Morita, Ken
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509438.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
bubble
systemic transition
capital coefficient
China
Hungary
Polska
Japan
bańka spekulacyjna
transformacja ustrojowa
współczynnik kapitałowy
Chiny
Węgry
Polska
Japonia
Opis:
In this paper, author considers six countries, which are two advanced industrialized countries (Japan and the United States), two transition countries with gradual approach (China and Hungary) and two transition countries with radical approach (Poland and Russia). Of the six countries, we could recognize that three countries, Japan, the United States and Hungary, experienced the bubble burst. It was verified by the capital coefficient rising (more than 3 times than before in the specific period). Although in relative sense, the research result indicated less approval rate concerning systemic transition in Hungary than in Poland. When judged with such indices as ‘money ratio’ and ‘capital coefficient’ in this paper, no indications of the bubble burst could be recognized in whole China.
W artykule autor rozpatruje sześć krajów, z których dwa są krajami wysoko rozwiniętymi przemysłowo (Japonia i Stany Zjednoczone), dwa – krajami transformującymi się o podejściu stopniowym (Chiny i Węgry) oraz dwa – krajami transformującymi się o podejściu radykalnym (Polska i Rosja). Spośród tych sześciu krajów moglibyśmy uznać, że trzy: Japonia, Stany Zjednoczone i Węgry doświadczyły pęknięcia bańki (spekulacyjnej). Zostało to zweryfikowane przez rosnący współczynnik kapitałowy (ponad 3-krotny wzrost niż poprzednio w konkretnym okresie). Natomiast relatywnie wyniki badań wskazują mniej akceptowalne tempo przemian ustrojowych na Węgrzech niż w Polsce. Gdy się ocenia na podstawie takich wskaźników jak „wskaźnik kosztów” i „współczynnik kapitałowy” w tym artykule, nie sposób stwierdzić w całych Chinach żadnych wskaźników świadczących o pęknięciu bańki (spekulacyjnej).
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2016, 48(3) Stosunki Międzynarodowe; 94-126
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Challenges of the energy transition in Poland – deliberative democracy as a tool for activating the civil society
Wyzwania transformacji energetycznej w Polsce. Demokracja deliberatywna jako instrument aktywizacji społeczeństwa obywatelskiego
Autorzy:
Janikowska, Olga Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312502.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
restructuration
NGOs
civil society
energy transformation
renewable energy sector
political transformation
restrukturyzacja
organizacje pozarządowe
społeczeństwo obywatelskie
transformacja energetyczna
sektor energii odnawialnej
transformacja ustrojowa
Opis:
The Polish political transformation of 1989 brought significant changes not only on the political and social levels but also on the economic level. The Polish economy, which until then had been a centrally planned economy, had to be rapidly changed into a free market economy. As a result of this, a lot of areas of the economy had to be transformed including the mining industry, especially hard-coal mining. In 1990, there were seventy-one mines in operation in Poland, employing nearly 400,000 people. The process of decommissioning these mines, which continues to this day, began in 1994. Walbrzych coal mines were among the first to be liquidated. Poland has long been dependent on coal for energy production, but the country is facing increasing pressure in the transition to cleaner and more sustainable energy sources in order to reduce carbon emissions and mitigate the effects of climate change in order to fulfil EU climate policy assumptions. Civil society organizations in Poland were associated with the political transformation, as the changes in the system has opened the doors for the social participation in decision-making processes. Civil society organizations in Poland have been actively pushing for policies and initiatives that promote renewable energy, energy efficiency, and the phasing out of coal. However, it should be underlined that the role of civil society in energy transformation is crucial as on the one hand, it should be an advocate of change, but on the other hand, civil society has to take an active part in the discussion on the challenges of the transformation, such a change in the employment structure which is an inevitable consequence of the energy transition. The scope of the paper is to provide a set of tools for the civil society participating in energy transformation processes.
Polska transformacja ustrojowa w 1989 roku przyniosła istotne zmiany nie tylko na płaszczyźnie politycznej, społecznej, ale także gospodarczej. Polska gospodarka, która do tej pory była gospodarką centralnie planowaną, musiała zostać gwałtownie przekształcona w gospodarkę wolnorynkową. W związku z tym przeobrażeniom musiało ulec wiele dziedzin gospodarki, w tym górnictwo zwłaszcza węgla kamiennego. W 1990 roku w Polsce działało 71 kopalń, zatrudniających blisko 400 tysięcy osób. Trwający do dziś proces likwidacji kopalń rozpoczął się w 1994 roku. Wałbrzyskie Kopalnie Węgla Kamiennego były jednymi z pierwszych, które zostały zlikwidowane. Polska od dawna jest uzależniona od węgla w produkcji energii, ale kraj stoi w obliczu rosnącej presji na przejście na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i złagodzenia skutków zmian klimatycznych, aby wypełnić założenia polityki klimatycznej UE. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce były związane z transformacją polityczną, ponieważ zmiany ustrojowe otworzyły drzwi dla społecznej partycypacji w procesach decyzyjnych. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce aktywnie włączają się do debaty związanej z transformacją energetyczną. Podkreślić należy jednak, że rola społeczeństwa obywatelskiego w tym procesie jest zróżnicowana. Z jednej strony wywierana jest presja na rządzących, związana z szybkim odejściem od węgla, z drugiej jednak strony społeczeństwo obywatelskie wyraża swój niepokój dotyczący zmian w strukturze zatrudnienia, która jest nieuniknioną konsekwencją transformacji energetycznej. Celem artykułu jest zaproponowanie narzędzia pozwalającego zwiększyć społeczną partycypację w procesie transformacji energetycznej przy jednoczesnej budowie konsensusu społecznego.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2023, 26, 4; 45--62
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLITYKA ETNICZNA PAŃSTWA POLSKIEGO PO 1989 ROKU. UWARUNKOWANIA I SPECYFIKA
Autorzy:
Chałupczak, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624750.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polityka
Polska
system transformation
politics
ethnic policy
national minorities
human rights
Polska
transformacja ustrojowa
polityka etniczna
mniejszości narodowe
prawa człowieka
Opis:
The article is an attempt to discuss the character of the ethnic policy of the Polish state after 1989, i.e during the system transformation. The author’s analysis on the specifics and ethnic policy as a specific policy of the state begins with the scientific proper paradigm proper for political science research. The analyses concern both theoretical and practical problems including the institutions/entities that restrain them, stages, main concepts, the scope of implementation and the balance. The author concludes that ethnic policy of the Polish state which was implemented during the transformation period deserves a positive evaluation because of both its character and effectiveness. He states that Poland worked out and conducted the policy which was, on the one side, directed to form frames of the democratic state and on the other on positive solution of prob-lems that arose in the ethnic sphere. These conclusions are based on the author’s own long-term studies, numerous documents and the literature on the subject.
Istotą artykułu jest próba pogłębionej refleksji na temat charakteru polityki etnicznej państwa polskiego po roku 1989, a więc w okresie transformacji ustrojowej. Punktem wyjścia rozważań są autorskie odniesienia do specyfiki i istoty polityki etnicznej jako polityki szczegółowej państwa, przede wszystkim w świetle paradygmatu badawczego właściwego badaniom politologicznym. Analizy dotyczą tak zagadnień teoretycznych, jak i praktycznych, w tym determinantów badanej polityki, instytucji/podmiotów ją kreujących, etapów, głównych koncepcji, zakresu realizacji oraz bilansu. Autor konkluduje, że realizowana w okresie transformacji polityka etniczna państwa polskiego zasługuje na pozytywną ocenę, tak w kontekście jej charakteru, jak i skuteczności. Stwierdza, że Polska wypracowała i prowadziła wtedy politykę nastawioną z jednej strony na tworzenie ram państwa demokratycznego, z drugiej pozytywne rozwiązywanie ujawniających się problemów w sferze etnicznej. Zaprezentowane rozważania bazują na wieloletnich badaniach własnych autora, licznych dokumentach oraz literaturze przedmiotu.
Źródło:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2013, 8
1896-8279
Pojawia się w:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum Partii Politycznych ISP PAN w naukowej i społecznej przestrzeni komunikacyjnej
The Archive of Political Parties at the Institute of Political Sciences of the Polish Academy of Sciences
Autorzy:
Słodkowska, Inka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781955.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
social archive
systemic transformation in Poland
political life in Poland
archiwum społeczne
transformacja ustrojowa w Polsce
życie polityczne w Polsce
Opis:
This text is devoted to the Political Parties Archive [Archiwum Partii Politycznych; http://archiwumpartiipolitycznych.pl] in the Institute of Political Studies of the Polish Academy of Sciences. The archive has been in operation since 1993 and is presently undergoing reorganization, which chiefly consists in digitalization. The author presents the idea behind the archive, its history, the classification of its resources, and above all, the information that can be found in it. The collected materials (printed, visual, online) provide information not only about the political parties currently operating in Poland (program documents, election campaigns, participation in social and political life) but also information on the period of systemic transformation and the formation of the democratic system from its beginnings, when opposition political circles in the Polish People’s Republic were working on plans for the future. The author emphasizes that the main characteristic of the archive is the activeness of its operators in obtaining materials (through queries to parties and state institutions, interviews with politicians, and monitoring election campaigns, including the archivization of audio-visual materials). The aim is to understand the mechanisms of political life. The Archive is supposed to have an educational function and by making its information accessible it should increase the transparency of political life.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 1; 153-164
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczne i polityczne aspekty ukraińskiej drogi ku niepodległości
Historical and political aspects of Ukrainian Way to Independence
Autorzy:
Wochelski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179133.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukraine
political
transformation
independence of Ukraine
history of Ukraine
ukrainian nationality
Ukraina
transformacja ustrojowa
niepodległość Ukrainy
historia Ukrainy
narodowość ukraińska
Opis:
Ukraina jako państwo położone w Europie Wschodniej i sąsiad Rzeczypospolitej Polskiej jest jej ważnym partnerem gospodarczym, jednak wiedza o najnowszej historii Ukrainy i przyczynach jej obecnej sytuacji geopolitycznej są na ogół nieznane. W tekście podjęto próbę zanalizowania determinantów mających wpływ na obecną sytuację geopolityczną Ukrainy. Przedstawiono zarys historii tego państwa, poczynając od jego początków poprzez dzieje opozycji politycznej w II połowie XX w., okres uniezależniania się od Związku Radzieckiego, aż do transformacji ustrojowej pierwszej połowy lat 90. XX w. W artykule rozważono także kwestię budowania tożsamości narodowej obywateli Ukrainy, sprawę przynależności i struktury etnicznej Półwyspu Krymskiego oraz wpływ zróżnicowania etnicznego mieszkańców na kształt sceny politycznej. Zajęto się również charakterystyką porównawczą przemian politycznych początku lat 90-tych, jakie zaszły w Rzeczypospolitej Polskiej i na Ukrainie. Ponadto zaznaczono wątek stosunku Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych do młodego państwa ukraińskiego w pierwszych latach jego niepodległości. Trudne dzieje oraz bardzo długi okres braku niezależnego państwa mają do dzisiaj znaczący wpływ na sytuację Ukrainy.
Ukraine as a country located in Eastern Europe and a neighbour of the Republic of Poland is its important economic partner, however, knowledge about the recent history of Ukraine and the reasons for its current geopolitical situation are generally unknown. This article attempts to analyze determinants influencing current geopolitical situation of Ukraine. Short history of this territory has been shown from its very beginning to structural transformation of first half of nineties XX c., including political opposition and the process of gaining independence from Soviet Union. The article touches the problem of rebuilding of national identity of ukrainian citizens showing key differences with Crimea and its influence on political scene. Differential characteristic of transformational processes in Poland and in Ukraine is also included. Attitude of EU and USA to Ukrainian independence is also explored. Difficult history and long lack of independent state have significant influence on Ukrainian condition.
Źródło:
Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM; 2020, 22; 71-86
2081-8270
Pojawia się w:
Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The transition paradigm versus integration in the context of political transformation of the Balkan countries
Autorzy:
Latifi, Veton
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027436.pdf
Data publikacji:
2021-11-25
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Europeanisation
the Balkans
transition
political transformation
European integration
fall of communism
Europeizacja
Bałkany
przemiany
transformacja ustrojowa
integracja europejska
upadek komunizmu
Opis:
Three decades since the end of the Cold War and the fall of communism, some of the Balkan nations are not following yet the lessons for building sustainable peace and functioning democracies according to their aspirations (at least in a declarative way) for association with the liberal democracies of the European Union (EU). Rather, the Balkans’ history is transforming into a story of importing the habits and principles from the communism period in a paradoxical way of establishing the illiberal democracies followed by controversies and defects in the process of state-building. More than a decade, the Balkans, from one side, is transformed into a zone of periphery with a focus of the European determination for the support of the institutional reform through the process of integration, but in parallel, it is being self-formatted into a zone of self-isolation of the Balkan nations. This article will discuss the transition paradigm of the Balkans through functional analysis of aspects related to the rhetoric of Balkan countries in the discourse of the criteria of the European integration project; the dimension of the Balkan ancient myth with the new additional attribute of self-isolation; the insisting of the Balkan political elites for catapulting to the European project; and as well as the dynamics of the transition, internal and European integration of the Albanians and other nations of the Balkan region in the general.
Po trzech dekadach od zakończenia zimnej wojny i upadku komunizmu niektóre kraje bałkańskie nie wyciągnęły jeszcze wniosków z budowania trwałego pokoju i funkcjonowania demokracji zgodnie z ich aspiracjami (przynajmniej deklaratywnych) do stowarzyszania się z liberalnymi demokracjami Unii Europejskiej (UE). Historia Bałkan przekształca się raczej w opowieść o przenoszeniu nawyków i zasad z okresu komunizmu i w paradoksalny sposób ustanowieniu nieliberalnych demokracji, a następnie kontrowersji i defektów w procesie tworzenia państw. Od ponad dziesięciu lat Bałkany, z jednej strony, przekształcają się w strefę peryferyjności, skupiającą się na europejskiej determinacji wspierania reformy instytucjonalnej poprzez proces integracji, z drugiej zaś strony – jednocześnie stają się strefą samoizolacji narodów bałkańskich. Niniejszy artykuł omawia paradygmat transformacji Bałkanów poprzez analizę funkcjonalną aspektów związanych z retoryką krajów bałkańskich w dyskursie kryteriów projektu integracji europejskiej; wymiar starożytnego mitu Bałkańskiego z nowym dodatkowym atrybutem samoizolacji; naleganie bałkańskich elit politycznych na włączanie się do projektu europejskiego; a także dynamikę transformacji, wewnętrznej i europejskiej integracji Albańczyków i innych narodów regionu bałkańskiego. Słowa kluczowe: Europeizacja, Bałkany, przemiany, transformacja ustrojowa, integracja europejska,
Źródło:
Przegląd Europejski; 2021, 3; 21-34
1641-2478
Pojawia się w:
Przegląd Europejski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bliski Wschód i Afryka Północna 5 lat po Arabskiej Wiośnie. Czy było warto?
Autorzy:
Czepirska, Izabela
Górak-Sosnowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811317.pdf
Data publikacji:
2019-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Arabska Wiosna
Bliski Wschód
przemiany społeczno-polityczne
rewolucja
transformacja ustrojowa
The Arab Spring
Middle East
social-political changeover
revolution
transition
Opis:
Przedmiotem artykułu jest próba oceny, czy transformacja społeczno-polityczna nazywana zbiorczo Arabską Wiosną okazała się korzystna dla analizowanych państw (Algieria, Egipt, Jordania, Liban, Maroko, Tunezja). Na podstawie danych odnoszących się do sfery politycznej i ekonomicznej dokonano analizy oraz porównania osiągniętych wyników między państwami. W artykule wskazano podłoże oraz typy postulatów zgłaszanych przez protestujących mieszkańców Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w czasie rewolucji, a następnie przedstawiono szereg wymiernych wskaźników badających ich stan po pięciu latach po Arabskiej Wiośnie. Zestawiając dostępne mierniki oceniono, iż działania rewolucyjne przyniosły znacznie mniej pozytywnych zmian polityczno-ekonomicznych niż oczekiwano. Ujemny wynik z perspektywy gospodarczej praktycznie we wszystkich badanych państwach, a także negatywne zmiany na płaszczyźnie politycznej mogą sugerować, iż nie udało się wykorzystać niewątpliwie ogromnego potencjału do poprawy warunków społeczno-ekonomicznych mieszkańców państw protestujących w ramach Arabskiej Wiosny.
It was the winter of 2010/2011 when a young Tunisian, Muhammad Bou Azizi set himself on fire and provoked and unprecedented chain of dramatic events across the Middle East and North Africa, which were collectively called as the Arab Spring. After over 5 years which have passed, a preliminary short-term analysis of these events and their impact on economic and governance indicators is conducted by the authors. The study explores what has been achieved thanks to the Arab Spring and what has actually worsened while comparing the pre- and post-Arab Spring realities.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2017, 14, 14; 19-42
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przewodniczący Rządu w Republice Czeskiej - ewolucja pozycji ustrojowej i praktyka konstytucyjna
Chairman of the Government in the Czech Republic - Evolution of Political System and Constitutional Practice
Autorzy:
Wojnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912241.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
transformacja ustrojowa
demokratyzacja
parlamentaryzm
egzekutywa
premier
władza wykonawcza
Republika Czeska
Political Ttransformation
Democratization
Parliamentarism
Executive
Prime Minister
Executive Power
Czech Republic
Opis:
Artykuł omawia kwestie ewolucji pozycji ustrojowej szefów rządów w Republice Czeskiej. Cezury czasowe mieszczą się pomiędzy 1992 r. a 2019 r. Instytucja premiera stała się realnym instrumentem władzy politycznej dla liderów ugrupowań politycznych w omawianym państwie. Parlamentarny model rządów obowiązujący w Republice Czeskiej zakłada ścisłą współpracę władzy ustawodawczej i wykonawczej. W analizie uwzględniono zarówno regulacje konstytucyjne, jak i praktykę polityczną ostatnich blisko 30 lat.
The article discusses the evolution of the political position of heads of government in the Czech Republic. Time censures are between 1992 and 2019. The institution of the Prime Minister has become a real instrument of political power for the leaders of political groups in the country discussed. The parliamentary model of government in force in the Czech Republic assumes close cooperation between the legislative and executive authorities. The analysis includes both the constitutional regulations and political practice of the last nearly 30 years.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 273-294
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reminiscencja marksizmu-leninizmu w XXI wieku? Przykład Komunistycznej Partii Polski i Polskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
Autorzy:
Malendowicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050224.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Marxism-Leninism
communism
political party
political transformation
Communist Party of Poland
marksizm-leninizm
komunizm
partia polityczna
transformacja ustrojowa
Komunistyczna Partia Polski
Opis:
W 2002 roku powstały Komunistyczna Partia Polski oraz Polska Socjalistyczna Partia Robotnicza. Ich programy opierały się na marksizmie-leninizmie. Partie te były organizacjami marginalnymi i nie odgrywającymi istotnej roli w systemie politycznym Polski. Dokonały one pozytywnej ale nieobiektywnej oceny okresu socjalizmu w Polsce przed 1989 rokiem. Ocena ta została uzasadniona ideologią komunistyczną. Komunistyczna Partia Polski oraz Polska Socjalistyczna Partia Robotnicza negatywnie oceniły transformację ustrojową i ekonomiczną w Polsce po 1989 roku. Skrytykowały także włącznie Polski w procesy globalizacyjne, a pozytywnie oceniły politykę prowadzoną przez państwa, które nie zmieniły swoich ustrojów, jak Kuba i Korea Północna. W celu weryfikacji tej hipotezy badawczej autor zastosował metodę jakościowej analizy materiałów źródłowych, w tym dokumentów programowych i publicystyki wymienionych partii politycznych.
In 2002, the Communist Party of Poland and the Polish Socialist Workers' Party were founded. Their programs were based on Marxism-Leninism. These parties were marginal organizations and did not play a significant role in the Polish political system. They made a positive but biased assessment of the period of socialism in Poland before 1989. This assessment was justified by the communist ideology. The Communist Party of Poland and the Polish Socialist Workers Party negatively assessed the political and economic transformation in Poland after 1989. They also criticized Poland's inclusion in the globalization processes, and positively assessed the policies pursued by countries that have not changed their systems, such as Cuba and North Korea. In order to verify this research hypothesis, the author used the method of qualitative analysis of source materials, including program documents and journalism of the aforementioned political parties.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2021, 19, 1; 70-86
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja polskiego prawa upadłościowego w ujęciu ogólnego schematu badań historycznoprawnych
Autorzy:
Borys, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617318.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
bankruptcy law, legal history, evolution of bankruptcy law institutions, political transformation.
prawo upadłościowe, historia prawa, ewolucja instytucji prawa upadłościowego, transformacja ustrojowa
Opis:
The article analyzes the development of the Polish bankruptcy law of bankruptcy law in the legal historical aspect. The first part discusses the research model used in the historical-legal research model from the perspectives of the idealization concept of science. Three stages of the development of bankruptcy law were presented. The analysis referred to both legal acts and non-source knowledge, which is, inter alia, knowledge of economic conditions. The article shows that it is not possible to reconstruct the normative content in isolation from the social and economic conditions. On the basis of the analysis of the development of the broadly understood bankruptcy law in Polish legislation, two trends in the development of this area of law have been demonstrated in the article. The first one pointing to the primacy of restructuring (repairing) proceedings aimed at preserving a functioning debtor's enterprise. The second, concerning the extension of the subjective scope of bankruptcy and restructuring proceedings, to entities that do not conduct business. Time will tell if these trends are right and will contribute to the objectives.
W artykule przedstawiono analizę ewolucji polskiego prawa upadłościowego. W pierwszej części omówiono wykorzystany model badawczy stosowany w naukach historyczno-prawnego. Model ten odwołuje się do idealizacyjnej koncepcji nauki. Przedstawione zostały trzy podstawowe etapy rozwoju polskiego prawa upadłościowego. Dokonana analiza historyczno-prawna dotyczy zarówno aktów prawnych, jak i wiedzy poza źródłowej, która jest między innymi znajomością warunków ekonomicznych. Artykuł pokazuje, że nie można zrekonstruować treści normatywnych danego aktu prawnego w oderwaniu od warunków społecznych i ekonomicznych, które istnieją w czasie jego obowiązywania i stosowania. Na podstawie analizy rozwoju pojętego prawa upadłościowego w polskim ustawodawstwie sformułowane zostały dwa zasadnicze kierunki rozwoju tej dziedziny prawa. Pierwszy wskazuje na prymat postępowania restrukturyzacyjnego (naprawczego) mającego na celu zachowanie sprawnie działającego przedsiębiorstwa dłużnika. Drugi, dotyczący rozszerzenia podmiotowego zakresu postępowań upadłościowych oraz restrukturyzacyjnych, na podmioty, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Czas pokaże, czy te trendy są właściwe oraz czy przyczynią się do osiągnięcia zakładanych celów.
Źródło:
Studenckie Zeszyty Naukowe; 2019, 22, 41
1506-8285
Pojawia się w:
Studenckie Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idee i wartości katolickiej nauki społecznej a państwo dobrobytu w Polsce
Ideas and Values of Catholic Social Teaching and the Welfare State in Poland
Autorzy:
Fel, Stanisław
Michaluk, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33718086.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
welfare state
religion and politics
religiosity of Polish society
political transformation
państwo dobrobytu
religia a polityka
religijność społeczeństwa polskiego
transformacja ustrojowa
Opis:
Wyniki wielu badań potwierdzają, że religia jest jednym z ważnych czynników wpływających na wybór modelu państwa dobrobytu. W przypadku dość homogenicznej religijnie Polski duży wpływ powinny mieć idee i wartości katolickiej nauki społecznej. Chociaż po upadku komunizmu istniało społeczne oczekiwanie wprowadzenia rozwiązań wzorowanych na Republice Federalnej Niemiec, wybrano jednak odmienną drogę transformacji społeczno-gospodarczej, a w konsekwencji inny model zabezpieczeń społecznych. Celem artykułu jest ukazanie faktycznego oddziaływania idei i wartości zawartych w katolickiej nauce społecznej na kształtowanie się rozwiązań państwa dobrobytu w Polsce.
The results of many studies confirm that religion is one of the important factors influencing the choice of the welfare state model. In the case of a relatively homogeneous religiosity of the Polish society, the ideas and values of Catholic social teaching should be of significant influence. Although after the fall of communism there was a social expectation of introducing solutions modelled on the Federal Republic of Germany, a different path of socio-economic transformation and, consequently, a model of social security was chosen. The aim of the article is to show the actual impact of the ideas and values contained in Catholic social teaching on the formation of welfare state solutions in Poland.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2022, 65, 4; 5-22
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd rozjemczy – triumf i kryzys Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy ekonomii politycznej
A Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of the Polish Constitutional Court
Autorzy:
Joński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498857.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
niezależność i niezawisłość sędziowska
polski kryzys konstytucyjny 2015 r.
transformacja ustrojowa
Polish constitutional crisis
constitutional court
judicial independence
democratic transition
Opis:
Pozycja ustrojowa TK była najwyższa (w kategoriach aktywizmu i legitymizacji) w pierwszych latach transformacji, kiedy wydawał się najbardziej zagrożony. Z kolei istotny kryzys sądownictwa konstytucyjnego nastąpił ćwierć wieku od przemian ustrojowych, gdy demokracja konstytucyjna wydawała się silna i dobrze zakorzeniona. Aby wyjaśnić tę sprzeczność, w tekście zaproponowano trzy modele pozycji ustrojowej sądu konstytucyjnego, uwzględniające perspektywę ekonomii politycznej. Pierwszy, „sądu rozjemczego”, zakłada polityczną selekcję sędziów w celu zapewnienia reprezentacji różnych wrażliwości ideologicznych oraz konsensualny styl orzekania. Drugi, „Izby Konstytucyjnej SN”, zakłada odpolityczniony system nominacji, neguje znaczenie wrażliwości ideologicznych i zachęca do zgłaszania zdań odrębnych. Trzeci, „Trzeciej Izby Parlamentu”, oznacza rozmontowanie sądownictwa konstytucyjnego, gdyż polityczna selekcja sędziów przekształca sąd w kolejną instytucję większościową realizującą cele partyjne. Negocjowana natura polskiej transformacji ustrojowej stworzyła zapotrzebowanie na instytucje pełniącą funkcje „sądu rozjemczego”, tym samym wzmacniając legitymizację TK wśród polityków i zniechęcając ich od ataków na jego niezależność. Fundamentalne zmiany na scenie politycznej obserwowane po 2005 r. – osłabienie formacji postkomunistycznej i podział sceny między dwa ugrupowania postsolidarnościowe, kierowane przez nową generację liderów – zburzyły ten konsensus i zaowocowały erozją pozycji ustrojowej do „Trzeciej Izby Parlamentu”.
The Constitutional Court was at its strongest (in terms of activism and legitimacy) at the early stages of democratic transition, at the very moment when it was expected to be the most vulnerable. An effective end of the constitutional adjudication came quarter a century after the regime change, when constitutional democracy appeared strong and well-entrenched. To explain this puzzle, this paper proposes three political-economy models of the Constitutional Court’s position. First – ‘the court of peers’ – assumes political selection of constitutional judges to provide representation of ideological sensitivities, and largely consensual decision-making inside the Court. Second – ‘the Constitutional Chamber of the Supreme Court’ – assumes de-politicized selection procedures, downplays ideological sensitivities and encourages dissent. Third – called the ‘Third Chamber of the Parliament’ – amounts to the dismantling of the constitutional adjudication, as political selection of constitutional judges transforms the Court in yet another majoritarian institution pursuing party goals. It is argued, that the negotiated nature of the Polish transition created demand for ‘the court of peers’ type of an institution, thereby fostering Constitutional Court legitimacy among politicians and restraining them from assaults on its independence. However, a fundamental shift in the political landscape observed in 2005 – diminishing of the post-communist formation and the ascent of two post-Solidarity parties led by the new generation of leaders – shattered this consensus and resulted in the Constitutional Court’s erosion towards the ‘Third Chamber of the Parliament’.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 70-102
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początek transformacji ustrojowej w Polsce na łamach polskiego wydania „L’Osservatore Romano”
The Beginning of Transformation in Poland in the Polish Edition of L’Osservatore Romano
Autorzy:
Szulist, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559503.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Jan Paweł II
„L’Osservatore Romano”
transformacja ustrojowa
osoba
nadzieja
rozwój
John Paul II
L’Osservatore Romano
political transformation
person
hope
development
Opis:
Procesy społeczne zainicjowane w 1989 roku w Europie Wschodniej – również w Polsce, skąd pochodził Jan Paweł II – znalazły odzwierciedlenie na łamach wydania polskiego „L’Osservatore Romano”. W czasopiśmie watykańskim znajdują się przemówienia, opisy spotkań, komentarze do wydarzeń w ojczyźnie Papieża z perspektywy Stolicy Apostolskiej. Zasadniczym przesłaniem wypowiedzi papieskich było umocnienie nadziei, stanowiącej silę napędową przemian. Możność realnego wpływu obywateli na gospodarkę i politykę podnosi poziom odpowiedzialności za państwo, skoncentrowane wokół urzeczywistniania dobra wspólnego. Kościół, dla którego kryterium działania jest zachowanie zasady personalizmu, czyni z człowieka przedmiot nadzwyczajnej troski w perspektywie przyrodzonej i w wieczności. Prezentowane w niniejszym artykule wydarzenia pogrupowano w trzech kategoriach: wypowiedzi papieskie skierowane do rodaków, spotkania z politykami oraz wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Na skutek transformacji ustrojowej Polska stała się równoprawnym partnerem w kontekście przemianach zachodzących w skali światowej.
Social processes initiated in Eastern Europe in 1989 – including Poland, the birthplace of John Paul II – were reflected in the Polish edition of L’Osservatore Romano. The Vatican journal contains speeches, reports from meetings, and commentaries on events in the Pope’s homeland from the perspective of the Holy See. The fundamental message of the Papal statements was the strengthening of hope, which was the driving force behind these transformations. The possibility that citizens could have real influence on the economy and politics increases the level of responsibility for the state, concentrated on realization of the common good. The Church makes the human being the object of particular care in a natural and eternal perspective, as its criterion of action is to preserve the principle of personalism. The events presented in this article have been grouped into three categories: statements addressed by Pope John Paul II to his compatriots, meetings with politicians and the resumption of diplomatic relations with the Holy See. As a result of the political transformation, Poland became an equal partner in global changes.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2019, 45; 263-281
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja systemu ochrony zdrowia w Polsce (1989–2003)
Transformation of the Health Care System in Poland (1989–2003)
Autorzy:
Bielecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33905248.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
political transformation
health care system
health care
health policy
health safety
transformacja ustrojowa
system ochrony zdrowia
służba zdrowia
polityka zdrowotna
bezpieczeństwo zdrowotne
Opis:
Transformacja ustrojowo-polityczna, jaka dokonała się na przełomie 1989/1990 r. w Polsce, zmieniła wiele obszarów życia społecznego. Jednym z nich była ochrona zdrowia. Zmiany społeczno-polityczne zasadniczo zmieniły sektor ochrony zdrowia, wprowadzając nowe zasady działania służby zdrowia, a także zupełnie odmienne finansowanie. W niniejszym opracowaniu starano się przedstawić transformację systemu ochrony zdrowia w Polsce na przełomie 1989/1990 roku oraz odpowiedzieć na pytanie jak transformacja ustrojowa wpłynęła na zmiany w sektorze ochrony zdrowia. Polski sektor ochrony zdrowia przechodził liczne przeobrażenia. Jego zasadnicza transformacja rozpoczęła się na przełomie 1989/1990 r., a dość ważne przemiany zaszły w latach 1997–2003. Przedmiotowa hipoteza będzie weryfikowana za pomocą następujących metod badawczych: behawioralnej oraz instytucjonalno-prawnej.
The social and political transformation that took place at the turn of 1989/1990 in Poland changed many areas of social life. One of them was health protection. Socio-political changes have fundamentally changed the health care sector, introducing new principles of operation of the health service and completely different financing. This study attempts to determine the transformation of the health care system in Poland at the turn of 1989/1990 and how the systemic transformation influenced changes in the health care sector. Its fundamental transformation began at the turn of 1989/1990, and quite important changes took place in 1997–2003. The hypothesis in question will be verified by the following research methods: behavioral and institutional-legal.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 549-578
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza – technologia – New Age. UFO w filmach schyłku PRL
Knowledge – Technology – New Age: UFOs in Films of the Declining Polish People’s Republic
Autorzy:
Piepiórka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38621979.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
UFO
science fiction
transformacja ustrojowa
kino schyłku PRL
ponowoczesność
New Age
systemic transformation
cinema of the declining Polish People’s Republic
postmodernity
Opis:
W ostatnich latach Polski Ludowej powstało kilka filmów o UFO. Komentowały one nastroje społeczne schyłku systemu – odbijały ówczesne lęki i zdawały sprawę z kulturowych sprzeczności. Ujawniały niepokoje społeczne okresu transformacji. Zwrócenie się w stronę tego, co irracjonalne i tajemnicze, sugerowałoby odrzucenie dotychczasowego porządku socjalistycznego, fundowanego na oświeceniowej ideologii modernizacji. Tymczasem filmy te zarówno zwracają się ku płynnej rzeczywistości nowej duchowości, jak i zdradzają ślady fascynacji tym, co naukowe, przede wszystkim technologią. Analizowane w artykule produkcje zdają sprawę z napięć kulturowych, które skutkowały tworzeniem ambiwalentnych, wręcz sprzecznych narracji. Odwoływały się one do wartości wywodzących się jeszcze ze starego systemu, a zarazem zapowiadały nowy, odsyłający do wartości tak socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Okazuje się zatem, że filmy o UFO przygotowywały społeczeństwo na bliskie spotkanie trzeciego stopnia z nową rzeczywistością transformacji.
In the last years of the Polish People’s Republic, several films about UFOs were made. They commented on the social mood during the decline of the system. These films reflected the fears of the time and brought awareness of the cultural contradictions. They revealed the social unrest of the transition period. Turning towards the irrational and mysterious would suggests the rejection of the current socialist order, founded on the Enlightenment ideology of modernization. Meanwhile, these films, as much as they turn to the fluid reality of New Age, are fascinated by the scientific, especially technology. The movies analysed in the article reflect the cultural tensions that resulted in the production of ambivalent, even contradictory narratives. The films referred to values derived from the old system and heralding the new one, both socialist and capitalist. It turns out that UFO films were preparing the society for a close encounter of the third kind with the new reality of transformation.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 53-77
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja współpracy politycznej i gospodarczej między Polską i wspólnotami europejskimi w początkowym okresie transformacji ustrojowej w Polsce (1989-1994)
Evolution of Political and Economic Co-operation Between Poland and the European Communitys Countries in the Beginning Period of the Political System Transformation in Poland (1989-1994)
Autorzy:
Kukuła, Artur Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944811.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Wspólnoty Europejskie
Unia Europejska
transformacja ustrojowa
reformy
handel
gospodarka
stowarzyszenie
European Community’s countries
European Union
systemic transformation
reforms
trade
economy
association
Opis:
The beginning of closer co-operation between Poland and the European Community's member countries occurred in the second half of the 1980s. The improvement of relations with western countries became possible due to the changes which took place in the leadership of the Union of Soviet Socialist Republics. They were possible as a result of Mikhail Gorbachev's team coming to power in the Soviet Union, which started the reconstruction of the Soviet system and state, which is now known in the world as pierestrojka. Due to the normalisation of relations between the East and the West The Polish People's Republic could sign the first wide ranging economic and trade agreement with the European Economic Community in 1989. This article pertains to the history and political conditions of co-operation between Poland and the European Economic Community in the years 1989-1994. The author concentrates on the political and economic co-operation. The article describes in detail The Agreement between The Polish People's Republic and The European Economic Community on the Trade and Economic Co-operation from 19 September 1989 and The Europe Agreement on Association between the Republic of Poland and the European Community and its Member states on 16 December 1991.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 2; 241-273
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katolicki tygodnik społeczny „Ład” wobec przemian ustrojowych w Polsce w latach 1988–1993. Przyczynek do dziejów polskiej chadecji
Catholic social weekly “Ład” and institutional transformation in Poland in 1988–1993. A contribution to the history of Polish Christian Democracy
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130039.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
chrześcijańska demokracja
myśl polityczna
publicystyka
Stronnictwo Pracy
transformacja ustrojowa
tygodnik „Ład”
Christian democracy
political thought
journalism
Labor Party
political transformation
“Ład” weekly
Opis:
Artykuł przedstawia dzieje tygodnika katolickiego „Ład” oraz skupionych wokół niego środowisk chadeckich w latach 1988–1993. Prezentuje główne spory ideowe chadeków w dobie transformacji ustrojowej, przeobrażenia organizacyjne oraz ich stosunek do wydarzeń na scenie politycznej. Celem artykułu jest też wskazanie przyczyn klęski tradycyjnych partii chadeckich, które nie potrafiły utrzymać się na scenie politycznej, podobnie jak tygodnik „Ład”. Tekst dowodzi, że wynikało to zarówno z przyczyn obiektywnych, uniemożliwiających uzyskanie silnej pozycji przez partie odwołujące się do tradycji międzywojennych, ale i z powodu rozbicia ruchu chadeckiego i polskiej prawicy w ogóle oraz negatywnego odbioru społecznego rządów solidarnościowych. „Ład” i chadecy proponowali interesujące rozwiązania ustrojowe i gospodarcze, jednakże nie potrafili zająć wyraźnego stanowiska w konflikcie politycznym. Wiele ich koncepcji nie budziło zainteresowania opinii publicznej, te zaś, które miały potencjał na stanie się głośnymi, były „przechwytywane” przez inne partie. Pismo i jego środowisko pozostało zatem interesującym elementem historii polskiej myśli politycznej, jednak wobec zdeterminowania polskiej sceny politycznej przez inne kwestie nie zdołały przebić się ze swym umiarkowanym programem.
The article presents the history of the Catholic weekly “Ład” and the Christian Democrat circles gathered around it in 1988–1993. It presents the main ideological disputes of the Christian Democrats at the time of the political transformation, organizational transformations and their attitude to events on the political scene. The aim of the article is also to indicate the reasons for the defeat of the traditional Christian Democratic parties, which were unable to maintain their position on the political scene, as did the weekly “Ład”. The text argues that this was due both to objective reasons, which made it impossible for the parties referring to the interwar traditions to gain a strong position, and to the fragmentation of the Christian Democratic movement and the Polish right in general, as well as to the negative public perception of the Solidarity governments. “Ład” and the Christian Democrats proposed interesting political and economic solutions, but they were unable to take a clear position in the political conflict. Many of their ideas did not arouse public interest, while those that had the potential to become famous were “intercepted” by other parties. Therefore, the magazine and its milieu remained an interesting element of the history of Polish political thought, but due to the fact that the Polish political scene was determined by other issues they did not manage to break through with their moderate program.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 2; 127-166
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agon, los a może fatum? Milana Kundery zmagania z Europą Środkową
Agon, fate or maybe doom? Milan Kunderas struggles with Central Europe
Autorzy:
Brodacka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627422.pdf
Data publikacji:
2021-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Milan Kundera
Central Europe
Central European identity
Central European novel
communism
political transformation
Europa Środkowa
tożsamość środkowoeuropejska
powieść środkowoeuropejska
komunizm
transformacja ustrojowa
Opis:
The aim of the paper is to reconstruct the Central European idea in Milan Kundera’s work. The study analyses key works for the Central European category: The Book of Laughter and Forgetting and The Stolen West or The Tragedy of Central Europe. This text is an attempt to create the Kundera’s dictionary of Central Europe, and therefore it addresses such categories as fate and fate, memory and forgetfulness, scapegoat theory and the metaphorical death of the novel. The article highlights the key role of culture as a matter of Central European identity in opposition to the dominant historical-political discourse.
Celem artykułu jest rekonstrukcja idei środkowoeuropejskiej w twórczości Mila- na Kundery. Analizie zostają poddane kluczowe dla tej kategorii utwory: Księga śmiechu i zapomnienia oraz Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej. Tekst ten stanowi próbę utworzenia Kunderowskiego słownika Europy Środkowej, dlatego poruszone zostają takie kategorie jak: los i fatum, pamięć i zapomnienie, teoria kozła ofiarnego oraz metaforyczna śmierć powieści. W artykule zostaje podkreślona klu- czowa rola kultury, jako budulca tożsamości środkowoeuropejskiej w opozycji do dominującego dyskursu historyczno-politycznego.
Źródło:
Bohemistyka; 2021, 2
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania i długookresowe implikacje Strategii dla Polski
Determinants and Long-Term Implications of the Strategy for Poland
Autorzy:
Kołodko, Grzegorz W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/575377.pdf
Data publikacji:
2019-06-24
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
strategia rozwoju
polityka gospodarcza
transformacja ustrojowa
społeczna gospodarka rynkowa
realny socjalizm
development strategy
economic policy
social market economy
post-socialist transformation
real socialism
Opis:
The Strategy for Poland was a multi-layered programme of dynamic socio-economic development that emerged between late 1993 and early 1994. It was embedded in the foundations of social market economy institutions and structural reforms responding to the challenges of globalisation. The Strategy for Poland was a medium-term programme, yet it also laid out priorities for the long term. In hindsight, it offered an essentially correct diagnosis of the conditions of sustainable development and outlined its long-term goals. Much of what the programme said about structural reforms and institutional changes as well as internal and external development determinants a quarter-century ago is still valid today. This in particular applies to challenges such as the imperative of creating a social market economy and the competitiveness of enterprises under conditions of wide openness to the world. The strategy also accurately assessed the benefits of integration with the European Union and adequately addressed social security system reform, while also highlighting the need for efficient financial supervision and an economy increasingly driven by knowledge.
Myśl o odpowiedniej strategii dla Polski rodziła się przez wiele lat, choć sama „Strategia dla Polski” – kilkuletni wielowątkowy program dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego, osadzony na budowie instytucji społecznej gospodarki rynkowej i reformach strukturalnych odpowiadających na wyzwania globalizacji – powstał szybko, na przełomie lat 1993-94. Był to program średniookresowy, szczegółowo odnoszący się do działań niezbędnych w latach 1994-97, aczkolwiek kreślący także wiele zadań na lata późniejsze. Z ekonomicznego punktu widzenia była to próba podjęcia wyzwań długookresowych. Ówczesne zdiagnozowanie uwarunkowań zrównoważonego rozwoju oraz nakreślenie jego długofalowych celów było zasadniczo trafne i wiele z tego, co ćwierć wieku temu zaadresowano wobec reform strukturalnych i zmian instytucjonalnych, z jednej strony, oraz wewnętrznych i zewnętrznych determinantów rozwoju z drugiej strony, współcześnie pozostaje nadal aktualnych. Dotyczy to w szczególności spraw tak wielkich, jak imperatyw tworzenia społecznej gospodarki rynkowej czy konkurencyjności przedsiębiorstw w warunkach szerokiego otwarcia na kontakty ze światem, poprzez sprawy tak znaczące, jak korzystna integracja z Unią Europejską czy reforma systemu ubezpieczeń społecznych, po sprawy tak konkretne, jak sprawny nadzór finansowy czy ekspansja gospodarki opartej w coraz większym stopniu na wiedzy.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2019, 298, 2; 65-93
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andragogiczne pasje pani profesor Eugenii Anny Wesołowskiej
The passion for andragogy of Professor E.A. Wesołowska
Autorzy:
Przybylska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464347.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
edukacja dorosłych
transformacja ustrojowa
polityka edukacji dorosłych
edukacja kobiet
pedagogika porównawcza
adult education
political transformation
adult education policy
education of women
comparative pedagogy
Opis:
Artykuł ma charakter wspomnienia o Profesor Eugenii Annie Wesołowskiej. Szkicuje postać zasłużonej Profesor andragogiki, organizatorki życia akademickiego, inicjatorki licznych działań edukacyjnych o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym, promotorki i wielkiego przyjaciela studentów oraz młodych pracowników nauki. Autorka dzieli się swoimi osobistymi doświadczeniami w pracy z Promotorką i dokonuje próby krótkiego przeglądu Jej dorobku z perspektywy czasu. W bogatej twórczości Pani Profesor wyróżnia kilka wątków, stanowiących motyw przewodni Jej badań naukowych. Są to polityka oświatowa, profesjonalizacja specjalistów edukacji dorosłych, edukacja kobiet oraz pedagogika porównawcza. Myśl andragogiczna Pani Profesor, ceniona i inspirująca w dobie transformacji ustrojowej w Polsce, pozostaje aktualna i ważna do dziś.
The article is a memoir of Professor Eugenia Anna Wesołowska. It draws a vivid picture of a distinguished andragogy professor involved in the organisation of academic life, an initiator of numerous educational activities on domestic and international levels, a thesis adviser and a great friend of students and young scholars. The author of the article discloses her own experiences of working with her dissertation adviser and attempts to draft retrospectively a short review of Professor’s achievements. Main issues were selected out of the rich output of Professor Wesołowska, which constitute the leading motive of her research. These are: educational policy, women’s education and comparative pedagogy. The andragogical idea of Professor Eugenia Wesołowska, appreciated and inspiring in the time of the political transformation in Poland, remains present and crucial up till today.
Źródło:
Edukacja Dorosłych; 2016, 1; 11-20
1230-929X
Pojawia się w:
Edukacja Dorosłych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRZEMIANY RYNKU PRACY W POLSCE W LATACH 1918-2018
TRANSFORMATIONS OF THE LABOUR MARKET IN POLAND IN THE YEARS 1918-2018
Autorzy:
Klementowska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/479215.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Inżynierii Bezpieczeństwa i Nauk o Pracy. Polskie Towarzystwo Profesjologiczne.
Tematy:
rynek pracy
gospodarka centralnie planowana
gospodarka rynkowa
transformacja ustrojowa
bezrobocie
osoba bezrobotna
labour market
centrally planned economy
market economy
political transformation
unemployment
unemployed person
Opis:
Na przestrzeni 100 lat Polacy doświadczali wielu trudnych sytuacji i zdarzeń, które bez wątpienia wpłynęły na ich życie edukacyjne, a następnie zawodowe. Rynek pracy w latach 1918-2018 ulegał wielokrotnym przeobrażeniom. W artykule zaprezentowano zarówno dane statystyczne obrazujące sytuację na rynku pracy, jak również kluczowe przemiany zachodzące w okresie: dwudziestolecia międzywojennego, gospodarki centralnie planowanej, gospodarki rynkowej (w tym transformacji ustrojowej).
In the span of 100 years, Poles have experienced a great number of difficult situations and events which have undoubtedly affected their educational lives and, consequently, their careers as well. The labour market has undergone multiple metamorphoses in the years 1918-2018. The article presents both statistical data depicting the situation on the labour market and the key transformations taking place then: the interwar period, the centrally planned (administrative command) economy, the market economy (including the political transformation).
Źródło:
Problemy Profesjologii; 2019, 1; 41-50
1895-197X
Pojawia się w:
Problemy Profesjologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tourist-Recreational Space in Roztocze
Przestrzeń turystyczno-wypoczynkowa Roztocza
Autorzy:
Karolczak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1797960.pdf
Data publikacji:
2002-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
przestrzeń turystyczno-wypoczynkowa
cykl życia przestrzeni turystycznej
rejon turystyczny
transformacja ustrojowa
tourist-recreational space
tourist space evolution cycle
tourist region
political and economic transformation
Źródło:
Turyzm; 2002, 12, 1; 5-36
0867-5856
2080-6922
Pojawia się w:
Turyzm
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modyfikowanie symboliki w przestrzeni publicznej na przykładzie działań wobec pomników komunistycznych w Polsce po 1989 r.
Modifying political symbols in the public sphere as exemplified by the attitude towards Communist monuments in Poland since the democratic transition of 1989
Autorzy:
Różycki, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540748.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
symbole
pomniki
komunizm
Armia Czerwona
Polska Ludowa
Polska po 1989
transformacja ustrojowa
symbols
monuments
communism
Red Army
Communist Poland
Poland since 1989
democratic transition
Opis:
Artykuł jest rezultatem szerszych badań nad stosunkiem do symboli upadłej dyktatury, pozostających w przestrzeni publicznej po wprowadzeniu demokracji. Na podstawie szerokiej kwerendy przypadków rozmaitego traktowania takich pamiątek przeszłości w postkomunistycznej Polsce, wyselekcjonowane zostały te najlepiej oddające rozmaite aspekty tego zjawiska. Posłużyły one wskazaniu typów działań zachodzących wokół pomników oraz rodzajów aktorów politycznych angażujących się w ten proces. Tekst stanowi element badań empirycznych prowadzonych w ujęciu międzynarodowym, których ostatecznym celem jest usystematyzowanie tego tematu i jego syntetyczne, komparatystyczne opracowanie
The following paper is the result of broader investigation regarding the attitude towards past dictatorship symbols which remain in the public sphere even after the democratic transition. Based on a wide query of a variety of case studies regarding different postures towards particular relics of the past in post-communist Poland, I selected those best reflecting various aspects of the subject. They have been used to indicate the types of actions that refer to the topic, as well as political actors involved in the process. The article constitutes a part of empirical research conducted in an international context whose eventual goal is to systematize the subject and to elaborate on its comparative synthesis
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 4; 29 - 44
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Republic of Belarus (1990–1996): transformation of a parliamentary republic into an authoritary state
Autorzy:
Shadurski, Victor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44015206.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Białoruś
rozpad Związku Radzieckiego
społeczeństwo obywatelskie
transformacja ustrojowa
demokracja parlamentarna
autorytaryzm
Belarus
collapse of the Soviet Union
civil society
political transformation
parliamentary democracy
authoritarianism
Opis:
Masowe protesty Białorusinów przeciwko sfałszowaniu wyborów prezydenckich (sierpień 2020) zwróciły uwagę badaczy na charakter postradzieckich reżimów autorytarnych, po raz kolejny postawiły pytanie o przyczyny dojścia do władzy dyktatury na Białorusi (lipiec 1994). Artykuł analizuje siły napędowe reform demokratycznych na Białorusi w pierwszej połowie lat 90., ich osiągnięcia i błędne kalkulacje. W artykule podjęto próbę identyfikacji grup społecznych, które poparły wezwanie „powrotu do ZSRR”.
The mass protests of Belarusians against the fraud of the presidential elections (August 2020) have drawn the attention of researchers to the nature of the post-Soviet authoritarian regimes and raised once again the question of the reasons for coming to power the dictatorship in Belarus (July 1994). The paper analyses the driving forces of democratic reforms in Belarus in the first half of the 1990s, their achievements and miscalculations. In addition, the article attempts to identify social groups that supported the call “back to the USSR”.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2023, 31; 143-160
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie ścieżek transformacji krajów Europy Środkowo-Wschodniej z perspektywy współczesnych teorii ekonomicznych
Diversity of transition paths in Central and Eastern Europe in light of contemporary economic theories
Autorzy:
Dzionek-Kozłowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955799.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
path dependence
new institutional economics
evolutionary economics
transition
Central and Eastern Europe (CEE)
trajektorie rozwojowe
nowa ekonomia instytucjonalna
ekonomia ewolucyjna
transformacja ustrojowa
europa środkowo-wschodnia
Opis:
Zainicjowany ponad ćwierć wieku temu proces transformacji ustrojowej krajów byłego bloku wschodniego miał charakter bezprecedensowy. Wyjaśnienie jego wymiaru ekonomicznego – możliwych i ostatecznie obieranych dróg przejścia od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do gospodarki rynkowej – już przez samą tę bezprecedensowość, ale i niezwykłą złożoność stanowiło i wciąż stanowi wyzwanie dla nauk ekonomicznych. Celem artykułu jest ocena, w jakiej mierze współczesna ekonomia poradziła sobie z tym wyzwaniem i próba uzasadnienia tezy, iż przy objaśnianiu zróżnicowanych trajektorii rozwojowych krajów transformacji i tłumaczeniu przyczyn osiąganych na tym polu sukcesów (lub ich braku) zdecydowanie bardziej adekwatne okazały się koncepcje stworzone przez reprezentantów szkół leżących na obrzeżach lub poza głównym nurtem badań ekonomicznych.
The process of systemic transformation in the countries of the former Eastern Bloc, spearheaded about a quarter of a century ago, was unprecedented in the economic history of the world. Its economic dimension – the available, and ultimately chosen, paths of transition from socialism to market economy – has challenged economic sciences. The challenge has been all the greater not only because of the novelty of the phenomenon, but also because of its unusual complexity. The paper aims to assess to what extent contemporary economics has succeeded in responding to this challenge and to prove that the concepts proposed by the representatives of schools from the margin of, or beyond, the mainstream economics turn out to be significantly more appropriate for explaining the diversity of transformation paths and elucidating the reasons behind the achievements (or lack thereof) of some countries.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2015, 1(73); 14-26
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja ustrojowa w sądach powszechnych – postulaty i ich realizacja
Systemic transformation in the common courts: postulations and their implementation
Autorzy:
Joński, Kamil
Rogowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40406041.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
transformacja ustrojowa
wymiar sprawiedliwości PRL
sądownictwo
sędziowie
dekomunizacja sądownictwa
systemic transformation
judiciary of the People’s Republic of Poland
judiciary
judges
decommunization of the judiciary
Opis:
W artykule zaprezentowano zasadnicze postulaty zgłaszane przez kręgi „solidarnościowe” wobec sądownictwa powszechnego. Autorzy argumentują, że kluczowe znaczenie miały w tym zakresie: (i) kompleksowa reforma organizacji sądów, której fundamentem była koncepcja samorządowa, oraz (ii) usunięcie z szeregów sędziów osób, szczególnie gorliwie zaangażowanych w podtrzymywanie państwa bezprawia. Następnie przeanalizowano strategie zastosowane po 1989 r. w celu realizacji powyższych postulatów. Ostatecznie uzasadnioną wydaje się konstatacja, że nie udało się zrealizować żadnego z nich, przy czym reforma samorządowa – wprowadzona w 1989 r. przez ugrupowania wywodzące się z „Solidarności” – została w kolejnej dekadzie odwrócona przez siły polityczne, które ją wprowadziły. Autorzy argumentują, że przyczyną tej wolty była właśnie nieefektywność działań zmierzających do usunięcia osób, zaangażowanych w ancien regime. Niepowodzenia związane z „oczyszczeniem” środowiska sędziowskiego, oraz z wprowadzeniem modelu opartego na samorządzie sędziowskim, okazały się niejako stronami tej samej monety.
The article discusses the essential demands advanced by the circles associated with the Solidarity movement with respect to the common courts. The authors argue that the key issues in this regard included (i) comprehensive structural reform of the courts, founded on the concept of self-governance, and (ii) dismissal of those judicial officers who were particularly zealous in upholding the lawless state. Subsequently, the authors analyze the strategies employed after 1989 to implement the above postulations. Ultimately, it seems reasonable to conclude that none of them was accomplished, while the local government reform—instituted in 1989 by the groupings originating from Solidarity—would be reversed in the following decade by the very political forces which had introduced it. It is argued that the volte-face was motivated precisely by the ineffective efforts to remove those involved in the ancien regime. In a sense, the failure of the envisioned “cleansing” of the judicial milieu and the abortive introduction of a model based on judicial self-governance, proved sides of the same coin.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 2 (10); 306-342
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus KLD. Dzieje jednego środowiska
The Case of KLD. A History of a Community
Autorzy:
Wojnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168169.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
polski liberalizm
Kongres Liberalno-Demokratyczny
transformacja ustrojowa
myśl polityczna
system polityczny
Polish liberalism
the Congress of the Liberal-Democratic
political transformation
political thought
political system
Opis:
The article is an attempt to scratch environmental portrait „of Gdansk liberals” who founded the Congress of the Liberal-Democratic. KLD came from Gdansk Social Economic „Congress Liberals”, an informal organization set up two years earlier, a grouping of opposition from environmental Donald Tusk, Janusz Lewandowski and Jan Krzysztof Bielecki – the creators of the magazine „Political Review”. National conference founder held on 29 and 30 June 1990, the group formally registered on October 9 of the same year. His program KLD described as „pragmatic liberalism”. He preached the need for privatization and extension of the scope of the free market. He advocated the Polish integration with Western structures, carefully carried decommunization and the ideological neutrality of the state.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2016, 4; 143-164
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybory do Rady Najwyższej Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w 1990 r. – koniec komunistycznego monopolu władzy
Выборы в Верховный Совет Грузинской Советской Социалистической Республики в 1990 годy – конeц коммунистической монополии власти
Autorzy:
Furier, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031355.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Georgia
Supreme Council of the Georgian Soviet Socialist Republic
parliamentary elections
independence
political transformation
Gruzja
Rada Najwyższa Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej
wybory parlamentarne
niepodległość
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł analizuje pierwsze gruzińskie wolne wybory parlamentarne przeprowadzone w 1990 r. Autor postawił tezę o kluczowym znaczeniu tego wydarzenia dla rozpoczęcia pierwszego okresu gruzińskiej transformacji ustrojowej, który doprowadził do odzyskania niepodległości. Charakteryzował się on wprowadzeniem na scenę polityczną nowych organizacji i partii politycznych, które zakończyły funkcjonowanie zbudowanego przez komunistów monopartyjnego systemu partyjnego w Gruzji.
The text presents an analysis of the first Georgian free parliamentary elections in 1990. The author puts forward a thesis that the event was of primary importance for the beginnings of the first period of the Georgian political transformation, which led to the regaining of independence. It was characterised by introducing new political organisations and parties to the political scene, which ended the communist one-party system in Georgia.
В статье рассматриваются первые свободные парламентские выборы, которые были проведены в Грузии в 1990 году. Исследование охватило короткий, но важный период после активизации грузинских оппозиционных сил в конце 80-х годов XX века. Была отмечена связь между политическими преобразованиями в Грузии того времени и развитием событий в СССР. Анализ охватил политическую ситуацию перед выборами, их ход, результаты и восстановлние государственного суверенитета Грузии. Автор выдвинул тезис о ключевой важности этого события для начала первого периода грузинских политических преобразований, которые привели к восстановлению независимости. Она характеризовалась появлением на политической арене новых политических организаций и партий, что положило конец функционированию коммунистической монопартийной системы в Грузии. Это положило начало процессу формирования новой политической системы грузинского государства после 1990 года.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 2; 163-185
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja i dynamika wzorów zachowań seksualnych
Evolution and Dynamics of Sexual Behavior Patterns
Autorzy:
Łukomska, Marzena
Łukomski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928049.pdf
Data publikacji:
2021-06-01
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
kobieta
seksualność
prostytucja
zjawisko patologiczne
dewiacja
transformacja ustrojowa
przemiany współczesnej rodziny
norma
woman
sexuality
prostitution
pathological phenomenon
deviance
systemic transformation
transformation of the modern family
norm
Opis:
Artykuł prezentuje historyczno-antropologiczne spojrzenie na kobietę i jej seksualność. Obejmuje ponadto antyczne mity i kultury, średniowieczne wierzenia, aż do rewolucji seksualnej w XX w. oraz ruchów emancypacyjnych. Poruszono także wpływ transformacji ustrojowej na zmiany w sferze świadomości i zachowań ludzkich. Zmiany te dotyczą również współczesnej rodziny, jak i wypiętrzenia się zjawisk kwalifikowanych jako patologiczne i/lub dewiacyjne. Artykuł w szerszym kontekście porusza ponadto przemiany, które zaszły w dziedzinie obyczajów seksualnych pod wpływem procesów industrializacji, urbanizacji oraz przechodzenia od społeczeństwa tradycjonalnego do uprzemysłowionego. Ukazano ponadto formy uprawiania prostytucji w wymiarze socjohistorycznym.
The article contains a historical – anthropological view of the woman and her sexuality. It also includes ancient myths and cultures, medieval beliefs, until the sexual revolution of the 20th century and emancipation movements. The impact of systemic transformation on changes in hu-man consciousness and behaviour was also addressed. These changes also apply to the modern family as well as the occurrence of phenomena classified as pathological and/or deviant. The article, in its broader con-text, also touches on the changes that have taken place in the field of sexual mores under the influence of industrialization, urbanization and the transition from traditional to industrialized society. In addition, forms of socio-existorical prostitution have been shown.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2020, XVII; 105-140
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narracje i strategie argumentacyjne w dyskursie IV RP jako narzędzia wyznaczania granic wspólnot w polskim społeczeństwie
Narratives and Argumentation Strategies in the Discourse of the 4th Republic as an Instrument for Demarking Borders in Polish Society
Autorzy:
Kotras, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372993.pdf
Data publikacji:
2018-03-26
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
regime transformation
narration
argumentation strategy
social divisions
social cleavages
discourse of the 4th Republic
transformacja ustrojowa
narracja
strategia argumentacyjna
podziały społeczne
rozłamy społeczne
dyskurs IV RP
Opis:
This article concerns discourse in the 4th Republic and its role in creating the divisions and cleavages of Polish society. The author analyzes the argumentation strategies used by the press supporting the government and its so-called “good change” (the weeklies Sieci and Uważam Rze, which were published in the years 2012–2017). He concentrates on selected rhetorical practices such as labeling, categorization, and discrimination, and determines that the center of the argumentation strategy of the weeklies analyzed is a discursively constructed division between the “elites” and the “masses” ordinary people”). This type of strategy allows the building of a Me-Them dichotomy, which serves not only to strengthen divisions but also to de-legitimize the social space of the 3rd Republic and give legitimacy to the “good change” of the 4th Republic. These activities are exemplified by the manner in which the writers in opinion-forming weeklies describe and explain selected topics and events, such as the Round Table Talks or the migration crisis. The author finds that in the argumentation strategies analyzed, the “nation” is understood as an exclusive community defined from an essentialist perspective. He relates these and other findings to the problem of the new, simplified form of political rivalry and contemporary election campaigns.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 1; 141-165
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej pomiędzy mitem dobra i postępu ludzkości a pozornością zachodzenia innowacyjnego rozwoju konsumpcyjnych społeczności Zachodu
The societies of Central and Eastern Europe between the myth of the good and progress of mankind and the deception of innovative consumer development of the Western society
Autorzy:
Kubicki, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902074.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
interdisciplinary nature of knowledge
societies of Central and Eastern Europe
Western society
transformations of economic system
transformations of political system
interdyscyplinarność nauki
społeczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej
społeczeństwa Zachodu
transformacja ekonomiczna
transformacja ustrojowa
Opis:
In the context of current integration of EU member states the author makes an attempt at examining whether assisting moral quality of European integration by ecumenical Christian communities and churches would or not constitute making their ecumenical aspirations more profound. For, on the one hand, they remain the only institutional organism capable of such moral actions and at the same time in a way called for the good of EU communities; on the other hand, their mutual engagement from the perspective of evaluation of moral quality of EU member states integration would allow not only to contribute to achieving integration aims of the western-European societies, but also – in a way simultaneously – laying more solid grounds for the created through integrated moral actions Ecumenical community.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2013, 10; 69-91
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dependence Path in the Process of Achieving Transitional Justice on the Post-Soviet Area. Comparative Studies on the Transition in Estonia, Georgia, and Poland
Ścieżka zależności w procesie osiągania sprawiedliwości okresu przejściowego na obszarze poradzieckim. Badania komparatystyczne okresu tranzycji systemowej w Estonii, Gruzji i Polsce
Autorzy:
Piechowiak-Lamparska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2021172.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
post-Soviet area
transitional justice
dependence path
the politics of memory
transition
Estonia
Georgia
Polska
obszar poradziecki
sprawiedliwość okresu przejściowego
polityka historyczna
transformacja ustrojowa
Gruzja
Polska
ścieżka zależności
Opis:
The aim of this article is to present the dependence path and the number of factors which influenced its shape in the process of achieving transitional justice on the post-Soviet area. In comparative studies carried out in Estonia, Georgia and Poland, it has been demonstrated that there were a number of factors that diversified the process of transformation from the authoritarian to democratic system. The need to settle accounts with the Soviet authoritarian regime was diverse and depended on historical and geopolitical conditions, as well as on the political system which was adopted by individual states after the dissolution of the Soviet Union. It has been observed that in Georgia the process of achieving transitional justice was not initiated but replaced, after consolidating the democratic system, by the process of achieving historical justice; however, in Estonia and in Poland, the problem of settling accounts with the outgoing authoritarian regime constituted one of the key issues of the transformation.
Celem artykułu jest ukazanie ścieżki zależności oraz szeregu czynników ją kształtujących w procesie osiągania sprawiedliwości okresu przejściowego na obszarze poradzieckim. W badaniach komparatystycznych przeprowadzonych w Estonii, Gruzji oraz Polsce wykazano wiele czynników różnicujących przebieg transformacji z systemu autorytarnego do demokratycznego. Potrzeba przeprowadzenia rozliczenia sowieckiego reżimu autorytarnego była zróżnicowana i zależała między innymi od uwarunkowań historycznych, geopolitycznych oraz od systemu politycznego, który został przez poszczególne państwa zaadaptowany po rozpadzie ZSRR. Stwierdzono, iż w Gruzji nie zainicjowano procesu osiągania sprawiedliwości tranzycyjnej, niejako zastępując ją po skonsolidowaniu systemu demokratycznego formą procesu osiągania sprawiedliwości historycznej. Natomiast zarówno w Estonii, jak i w Polsce problem rozliczenia ustępującego reżimu autorytarnego był jedną z kluczowych kwestii okresu transformacji ustrojowej.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2014, 44; 164-176
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostateczność orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w regulacjach obowiązujących przed 1997 r. oraz koncepcje ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w trakcie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego i w projektach Konstytucji
The finality of judgments of the Constitutional Court in the regulations before 1997 and concepts of finality of judgments of the Constitutional Court during the work of the Constitutional Commission of the National Assembly and in the drafts of Constitution
Autorzy:
Orzechowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524966.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ostateczność orzeczeń
Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego
sądownictwo konstytucyjne
transformacja ustrojowa
projekty konstytucji
finality of judgements
Constitutional Commission of the National Assembly
constitutional judicature
political transformation
drafts of the constitution
Opis:
Celem publikacji jest omówienie zagadnienia ostateczności orzeczeń Trybunału Kon-stytucyjnego. Dostrzegalną datą w historii tego zagadnienia jest 1997 r., co związane jest z uchwaleniem Konstytucji. W okresie od początku sądownictwa konstytucyjnego (czy-li od 1982 r.) aż do uchwalenia Konstytucji RP dominował, uwarunkowany systemem politycznym, pogląd o braku potrzeby ustanowienia wszelkich pozaparlamentarnych (a tym bardziej niezależnych od parlamentu) form kontroli konstytucyjności stanowio-nego prawa. Skutkowało to tym, że orzeczenia Trybunału o niezgodności ustaw z prze-pisami konstytucyjnymi poddane zostały kontroli władzy ustawodawczej. W wyniku zasadniczych zmian ustrojowych po 1989 r. rozpoczęły się prace zmierzające do uchwa-lenia nowej konstytucji. Formalny początek prac datowany jest na dzień 7 grudnia 1989 r., kiedy to powołane zostały do życia Komisje Konstytucyjne każdej z izb Par-lamentu, a później Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego. To właśniepodczas prac KKZN dyskutowano nad zagadnieniem ostateczności orzeczeń. W pracy omówię właśnie tę dyskusję i przedstawię koncepcje ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w projektach konstytucji, by w końcu przedstawić model ostateczno-ści orzeczeń przyjęty w Konstytucji RP z 1997 r.
The aim of this publication is to discuss issues of finality of judgments of the Constitu-tional Court. Noticeable date in the history of this matter is year 1997, which is asso-ciated with the enactment of the Constitution. From beginning of the constitutional ju-diciary (since 1982) until the enactment of the Constitution of the Republic of Poland, a view of lack of need for any extra-parliamentary (and even more independent of par-liament) forms of the constitutionality of legislation dominated the scene. And it was conditioned by the political system. This meant that the Constitutional Tribunal’s ru-ling of non-compliance with the provisions of the constitutional laws have been subjec-ted to the control of the legislature. Work towards adoption of the new Constitution be-gan as a result of a major political changes after 1989. Actual beginning of the work is dated on 7 December 1989, when Constitutional Commissions of each of the houses of the Parliament were appointed, and later on the Constitutional Commission of the Na-tional Assembly. It was during the work of the Constitutional Commission of the Na-tional Assembly when issue of finality of judgments was discussed. In this article I will discuss that discussion and introduce concepts of finality of judgments of the Constitu-tional Court in the drafts of Constitution, to finally present a model of finality of judge-ments adopted in the Constitution of 1997.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 1(23); 49-69
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja społeczno-polityczna w województwie olsztyńskim w świetle sprawozdań Wydziału Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Olsztynie (1989-1990)
The socio-political situation in the Olsztyn voivodeship in the light of the reports of the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency of the Provincial Office of Internal Affairs in Olsztyn (1989–1990)
Autorzy:
Gieszczyński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761892.pdf
Data publikacji:
2023-08-14
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
transformacja ustrojowa w Polsce
województwo olsztyńskie
Wydział Studiów i Analiz
Służba Bezpieczeństwa
1989-1990
political transformation in Poland
Olsztyn Voivodeship
Security Service Agency
1989–1990
Department of Studies and Analyses
Opis:
W poszczególnych województwach, w tym także w Olsztynie w strukturach Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych powołano Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa, który funkcjonował na przełomie lat 1989/1990. Poniżej opublikowano osiem zachowanych dokumentów, którymi są sprawozdania sporządzone przez Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Obecnie dokumenty te znajdują się w zasobie archiwalnym olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej i dotychczas nie były publikowane, ani nawet szerzej znane. Sprawozdania te powstały w okresie przemian ustrojowych w Polsce i stanowią interesujący zapis ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej na Warmii i Mazurach.
In individual voivodeships, including Olsztyn, the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency was established within the structures of the Voivodeship Office of Internal Affairs. It functioned at the turn of 1989/1990. Eight preserved documents are published below. These are reports prepared by the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency in Olsztyn for the Ministry of the Interior in Warsaw. Currently, these documents are in the archives of the Olsztyn Regional Office of the Institute of National Remembrance and have not been published or even widely known so far. These reports were created during the period of political changes in Poland and constitute an interesting record of the socio-political situation in Warmia and Mazury at that time.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 324-357
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tygodnik „Motor” jako najstarsze współczesne polskie czasopismo motoryzacyjne . Analiza za lata 1952–1991
“Motor” as the oldest contemporary Polish automotive magazine Analysis for the years 1952–1991
Autorzy:
Ślaski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685253.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prasa motoryzacyjna
prasa PRL
polskie czasopisma motoryzacyjne
tygodnik „Motor”
historia
PRL
transformacja ustrojowa
automotive press
the press of the PRL
Polish automotive magazines
“Motor” weekly
history
Polish People's Republic
political transformation
Opis:
“Motor” weekly is the oldest contemporary Polish automotive magazine. The periodical in over 65 years of existence has permanently inscribed in the canon of the Polish automotive press. The article describes the outline of “Motor” weekly presence in the press market since the release of the first issue in 1952 until taking over by the new publisher at the end of 1991. Due to the modest number of scientific publications on automotive literature, the author primarily examined the year’s issues of “Motor”. The research part was supplemented by an attempt at theoretical analysis and assessment of the impact of the political and economic situation in Poland in the years 1952–1991 on the content and the situation of the magazine on the press market.
Tygodnik „Motor” jest najstarszym współczesnym polskim czasopismem motoryzacyjnym. Periodyk w ciągu ponad 65 lat istnienia na stałe wpisał się do kanonu polskiej prasy motoryzacyjnej. Celem prezentowanego tekstu jest przedstawienie losów tytułu, poprzez analizę zmian, którym podlegał, zaczynając od numeru pierwszego z 1952 r. do chwili przejęcia pisma przez nowego wydawcę w 1991 r. Badaniu poddano wybrane roczniki periodyku, zaś część badawczą uzupełniono o próbę analizy teoretycznej i oceny oddziaływania sytuacji politycznej w Polsce w latach 1952–1991 na zawartość treściową i obecność tytułu na rynku prasowym. Do przeprowadzenia badań wykorzystano metodę analizy zawartości prasy oraz metodę historyczną.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2018, 2, 27; 87-107
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prasa jako narzędzie społecznej i politycznej aktywizacji kobiet w latach 1989–1992. Polska prasa dla kobiet w czasie transformacji ustrojowej
Press as a tool of social and political activation of women in 1989–1992. Polish press for women during the political transformation
Autorzy:
Szwed-Walczak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834122.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
„Kobieta i Życie”
„Przyjaciółka”
„Zwierciadło”
prasa dla kobiet
transformacja ustrojowa
1989–1992
Kobieta i Życie [Women and Life]
Przyjaciółka [Best Friend]
Zwierciadło [Mirror]
political transformation
women’s press in Poland
Opis:
Periodyki dla kobiet w Polsce w latach 1989–1992 stanowiły szczególny rodzaj prasy: z jednej strony skierowane były do adresata dominującego liczebnie w społeczeństwie, z drugiej zaś strony będącego dyskryminowaną mniejszością w sferze publicznej. Sytuację kobiet komplikował fakt prawnego równouprawnienia, które nie było realizowane w praktyce. Powyższe opinie znalazły odzwierciedlenie w badaniach. Wybrane do analizy tytuły prasowe: „Kobieta i Życie”, „Przyjaciółka”, „Zwierciadło” w ówczesnym okresie należały do najbardziej poczytnych czasopism w Polsce. Przemiany transformacyjne stanowiły dla nich okazję do promocji udziału kobiet w polityce, gospodarce i kulturze. Celem badania było ustalenie, czy prasa dla kobiet wykorzystała przemiany transformacyjne do aktywizacji społecznej i politycznej kobiet. W związku z tym sformułowano trzy pytania badawcze: Jakie wydarzenia o charakterze politycznym wywołały zainteresowanie redakcji? Jaką rolę dla kobiet dostrzegano w okresie przemian transformacyjnych? W jaki sposób zachęcano kobiety do aktywność społecznej i politycznej?
The women’s press in Poland in 1989–1992 was a special kind of press: on the one hand it was addressed to the addressee dominating in numbers in society, and on the other hand it was addressed to a discriminated minority in the public sphere. The situation of women was complicated by the fact of legal equality, which was not implemented in practice. The above opinions were reflected in the research. The press titles selected for analysis: Kobieta i Życie [Woman and Life], Przyjaciółka [Best Friend], Zwierciadło [Mirror] at that time belonged to the most widely read magazines in Poland. Political transformation was an opportunity for women’s press to promote women in politics, economy and culture. The aim of the study was to determine whether the women’s press used transformations for social and political activation of women. Therefore three research questions were formulated: What political events were written in the women’s press? What role for women was seen during the transformation period? How were women encouraged to social and political activities?
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 110-148
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksyjność a badania nad sprawiedliwością tranzycyjną
Reflexivity and transitional justice research
Autorzy:
Krotoszyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531506.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
prawa człowieka
prawo refleksyjne
refleksyjność
relatywizm kulturowy
rozliczenia z przeszłością
sprawiedliwość tranzycyjna
transformacja ustrojowa
uniwersalizm
cultural relativism
dealing with the past
human rights
political transition
reflexive law
reflexivity
transitional justice
universalism
Opis:
Artykuł opisuje sposoby, na jakie pojęcie refleksyjności może się wiązać z badaniami nad sprawiedliwością tranzycyjną. Na wstępie omawia się refleksyjne rozważania dotyczące stanu tego interdyscyplinarnego pola badawczego. Następnie charakteryzuje się spostrzeżenia dotyczące mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji na temat stosowania sankcji karnych. Na koniec artykuł obrazuje w jaki sposób tożsamość indywidualna i zbiorowa może ulegać w okresie tranzycji przeobrażeniom. W artykule stawia się tezę, że badanie sposobów rozliczeń z przeszłością jest par excellence refleksyjne, albowiem w ramach debaty podważa się nawet najbardziej podstawowe twierdzenia powiązane ze sprawiedliwością tranzycyjną.
The article explores ways in which the notion of reflexivity can apply to the research on transitional justice. First, the article describes reflexive considerations concerning the state of the field itself. Then, the reflections on transitional justice measures are characterized, focusing primarily on the discussion on the use of criminal trials. Finally, the article portrays how collective and individual identity can be reshaped during the transition. The article argues that research on dealing with the past is par excellence reflexive, as the debate challenges even the most basic ideas connected with transitional justice.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 59-68
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La comunidad ecuménica de Taizé y los cambios políticos en Polonia a fines del siglo XX
The Ecumenical Community of Taizé and political changes in Poland at the end of the 20th century
Ekumeniczna Wspólnota z Taizé a zmiany polityczne w Polsce końca XX wieku
Autorzy:
Zatyka, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2149283.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Taizé
ecumenism
Polish People’s Republic
communism
European integration
lay people
political transformation in Poland
John Paul II
ekumenizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
integracja europejska
laikat
transformacja ustrojowa w Polsce
Jan Paweł II
Opis:
The principal aim of this article is to show the relationship between the Ecumenical Community of Taizé and Poles in the time of political changes in Poland at the end of the 20th century. The Youth Council initiated in the 1970s by the community, which was later transformed into the Young Adults European Meetings, created an opportunity to intensify the ecumenical process, but also to enable meetings of thousands of young Europeans from two antagonistic blocs, eastern and western, separated by the Iron Curtain between 1945 and 1989. Recently published documents of the authorities of the Polish People’s Republic (PRL), used by the author in the article, prove hostility of the communist regime towards the Catholic Church in Poland, but also reveal some methods used in this struggle. They also show that shortly before the Youth Council organized in France by the Taizé Community, the communist authorities appointed necessity to conduct actions aimed at weakening the Church in the area of ecumenism and the movements and organizations of lay people, which were slowly developing themselves that time. The Poles living in the communist state were accompanied by the Taizé brothers. Their dedication have been continued also after the collapse of the regime. The intensity of the events organized by the community has changed, as well as a number of participants of meetings in this French village and the Youth Adults European Meetings organized by Taizé. While during the time of communism there were only several dozen or hundred young participants from Poland, after the end of the regime, Poles in the number of tens of thousands dominated these events. During the political transformation Taizé has become one of the main foreign destinations for young Polish Christians, as well as a place of their natural integration with other young adults from the European Union countries. The person who contributed significantly to the inclusion of Poles in the activities of this community, both during the communist period and during the political transformation, was Pope John Paul II form Poland.
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie relacji między ekumeniczną Wspólnotą z Taizé a Polakami na tle zmieniającej się sytuacji politycznej w Polsce końca XX w. Zainicjowany w latach 70. przez tę wspólnotę Sobór Młodych, który następnie przekształcił się w Europejskie Spotkania Młodych, stworzył okazję nie tylko do intensyfikacji procesu ekumenicznego, ale też do regularnych spotkań tysięcy młodych Europejczyków z antagonistycznych bloków, wschodniego i zachodniego, rozdzielonych Żelazną Kurtyną między 1945 a 1989 r. Upublicznione w ostatnim czasie dokumenty władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), z których korzystał autor, dowodzą nie tylko wrogości komunistycznego reżimu wobec struktur Kościoła katolickiego w Polsce, ale też ujawniają stosowane w tej walce metody. Ukazują również, iż na krótko przed organizowanym we Francji przez Wspólnotę z Taizé Soborem Młodych władze komunistyczne uznały za niezbędne akcje w obszarze ekumenizmu oraz rozwijających się dopiero w PRL ruchów i organizacji katolików świeckich, służące osłabieniu Kościoła. Solidarni z żyjącymi w komunistycznym państwie Polakami bracia z Taizé nie ustali w animowaniu młodzieżowych spotkań także po upadku reżimu. Zmieniła się intensywność tych wydarzeń, a także liczba osób wyjeżdżających do tej francuskiej miejscowości i na organizowane przez Taizé Europejskie Spotkania Młodych. O ile w okresie PRL udawało się tam od kilkudziesięciu do kilkuset młodych katolików, o tyle po zakończeniu komunistycznego reżimu Polacy w liczbie kilkudziesięciu tysięcy osób rocznie zdominowali te wydarzenia. W okresie transformacji ustrojowej Taizé stało się jednym z głównych miejsc zagranicznych wyjazdów grup młodych chrześcijan z Polski, a także ich naturalnego integrowania się z rówieśnikami z państw Unii Europejskiej. Osobą, która w znaczący sposób przyczyniła się do włączenia Polaków w działalność tej wspólnoty, zarówno w okresie komunizmu, jak i podczas transformacji ustrojowej, był pochodzący z Polski papież Jan Paweł II.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 3; 93-106
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W przededniu transformacji. Studium pewnego dziennika osobistego
The Day before Political Transformation. A Study of a Certain Intimate Diary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Wicenty, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28694062.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
transformacja ustrojowa w Polsce
historia społeczna
dzienniki osobiste
społeczeństwo polskie i inteligencja w latach osiemdziesiątych XX w.
political transformation in Poland
social history
personal diaries
Polish society and intelligentsia in the 1980s
Opis:
Artykuł stanowi analizę dzienników Teresy Konarskiej, emerytki o ziemiańskim rodowodzie, a zarazem diarystki i obserwatorki życia politycznego. Wybrane tomy dzienników, powstałe między sierpniem 1988 a kwietniem 1989 r., dają sposobność do studium mentalności, wyobrażeń i emocji inteligenckiej wizji świata społecznego i politycznego. Autorzy wskazują jej kluczowe elementy: politykę jako domenę aktorów, dychotomiczny podział świata (partyjni vs. solidarnościowcy, ludzie na poziomie vs. głupcy), poczucie zagrożenia, beznadziei i schyłku. Konkludując, osadzają tę subiektywną wizję w kontekście wiedzy o polskim społeczeństwie lat osiemdziesiątych oraz antecedencji zjawisk, które stały się widoczne w latach dziewięćdziesiątych.
This article analyses the diaries of Teresa Konarska, a pensioner of landed gentry origins but also a diarist and observer of political life. The selected volumes of journals, written between August 1988 and April 1989, provide an opportunity to study the mentality, opinions and emotions of the intelligentsia’s vision of the social and political world. The authors identify its key elements: politics as the domain of actors, the dichotomous division of the world (party people vs Solidarity people, ‘up to the scratch’ vs fools), a sense of threat, hopelessness and decline. In conclusion, they set this subjective vision within the context of the knowledge of Polish society in the 1980s and the antecedents of the phenomena that became visible in the 1990s.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 245-273
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nakład własny. Sympozjum o Niezależnych Wydawnictwach Artystycznych
Selfpublished Work. Symposium on Independent Artistic Publications
Autorzy:
Grzonkowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424593.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:
wydawnictwa pojedyncze
wydawnictwa artystyczne
wydawnictwa niezależne
druki ulotne
art-zine
transformacja ustrojowa
sztuka gdańska
szablon
Neue Wilde
undergound
single publication
artistic publication
independent publication
ephemeral prints
art-zines
political transformation
art from Gdańsk
stencil
underground
Opis:
W październiku 2018 roku odbyło się w Gdańsku wydarzenie Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych zorganizowane przez Fundację Kultury Wizualnej Chmura. Program sympozjum obejmował m.in. ekspozycję niezależnych wydawnictw artystycznych, które były wydawane od drugiej połowy lat osiemdziesiątych do lat dziewięćdziesiątych XX w. przede wszystkim w Gdańsku. Z perspektywy czasu czytelna jest wyjątkowość tego okresu przez wzgląd na dynamiczne zmiany społeczno-polityczne zachodzące w ówczesnej Polsce, które wywarły silny wpływ również na działalność artystyczną. Niniejszy tekst ma na celu zwrócenie uwagi na problematykę związaną z konserwacją i archiwizacją druków artystycznych. Innym istotnym aspektem była potrzeba zaprezentowania wydawnictw ze względu na ich wartość historyczną i artystyczną. Są to obiekty tworzone absolutnie niezależnie, w środowisku opozycji społecznej i politycznej, często wyróżniając się niekonwencjonalnym stylem artystycznym. Jednocześnie na wystawie zaprezentowane zostały prace twórcy reprezentujący różne postawy artystyczne, którzy jednak potrafili wspólnie wykreować środowisko artystyczne, które stało się ważnym ośrodkiem twórczym na arenie ogólnopolskiej. Większości ówczesnych działań artystycznych towarzyszyły niszowe publikacje, początkowo powstające przy użyciu wszelkiego typu powielaczy, kserokopiarek, a z czasem w profesjonalnych zakładach poligraficznych. Zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły w następstwie reform ustrojowych w latach dziewięćdziesiątych dały również nowe możliwości technologiczne. Ewolucja ta została zilustrowana doborem eksponatów na wystawie Nakład własny. Wśród zgromadzonych obiektów znajdziemy zarówno te, które inspirowane były stylistyką Neue Wilde, jak również takie, które miały już profesjonalnie zaprojektowaną szatę graficzną z tekstem krytycznym oraz ilustracjami.
In October 2018, the Nakład własny [Self-published work]. Symposium on independent artistic publications was organized by the Chmura Visual Culture Foundation in Gdańsk. The symposium program included, among other things, an exhibition of independent artistic publications, which were issued from the second half of the eighties to the nineties of the twentieth century, primarily in Gdańsk. From the perspective of time, the uniqueness of this period is clearly visible due to the dynamic socio-political changes taking place in Poland during this period, which had a strong impact on artistic activity as well. This text aims to draw attention to issues related to the preservation and archiving of art prints. Another important aspect was the need to present publications due to their historical and artistic value. These are objects created absolutely independently, in the environment of social and political opposition, often distinguished by unconventional artistic style. At the same time, the exhibition presented works of the artist representing various artistic attitudes, who, however, were able to create an artistic environment that became an important creative centre in the nationwide arena. Most of the contemporary artistic activities were accompanied by niche publications, initially created using all types of duplicators, photocopiers, and, in time, in professional printing plants. Socio-political changes that followed political reform in the nineties also gave rise to new technological opportunities. This evolution was illustrated by the selection of exhibits at the exhibition. Among the collected objects, we can find both those inspired by the style of Neue Wilde, as well as those that already had a professionally designed graphic design with critical text and illustrations.
Źródło:
Sztuka i Dokumentacja; 2019, 20; 169-184
2080-413X
Pojawia się w:
Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwiązania instytucjonalne w gospodarowaniu nieruchomościami zabytkowymi na Dolnym Śląsku od 1945 r. do 2018 r.
Institutional solutions in the management of historic real estate in Lower Silesia in the years 1945-2018
Autorzy:
Merta-Staszczak, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127625.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Dolny Śląsk
nieruchomości zabytkowe
transformacja ustrojowa
Państwowe Nieruchomości Ziemskie
Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa
Agencja Mienia Wojskowego
własność prywatna
Lower Silesia
historic properties
political transformation
State Land Real Estate
State Treasury Agricultural Property Agency
Military Property Agency
private property
Opis:
Cel – W artykule przedstawiono analizę rozwiązań instytucjonalnych dotyczących przejmowania, zabezpieczenia i obrotu nieruchomościami zabytkowymi na Dolnym Śląsku w latach 1945-2018. Metoda badań – Wykorzystano analizę źródeł archiwalnych i literatury przedmiotu oraz danych statystycznych. Wyniki – W powojennej historii Polski nie podjęto żadnych kompleksowych i długofalowych działań na rzecz ochrony i zabezpieczenia obiektów zabytkowych. Do 1989 r. odpowiedzialność za ich zachowanie spoczywała przede wszystkim na instytucjach państwowych i administracji. Natomiast od lat 90. XX w. struktura własnościowa zabytków uległa zmianie. Większość obiektów nadal należało do instytucji państwowych – Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR) oraz Agencji Mienia Wojskowego (AMW), ale stopniowo zwiększał się udział Kościoła i związków wyznaniowych, gmin i prywatnych właścicieli w ich zagospodarowaniu. Oryginalność – Analiza działań poszczególnych instytucji ukazuje, że problem zachowania i użytkowania zabytków architektury nadal pozostaje aktualny.
Purpose – The aim of the article is to analyze the institutional solutions regarding to acquisition, security and trade in historic real estate in Lower Silesia in the years 1945-2018. Research method – The analysis of archival sources and literature on the subject as well as statistical data. Results – In the post-war history of Poland, there was no comprehensive and long-term activities for protection and security of historic buildings. Until 1989, the responsibility for protection of cultural heritage rested primarily on state institutions and administration. However, since the 1990s the ownership structure of monuments has changed. Most of the buildings still belonged to state institutions – Agricultural Property Agency (ANR) and Military Property Agency (AMW), but gradually increased participation of churches and religious associations, municipalities and private owners. Originality – Analysis of the activities of individual institutions shows that the problem of the preservation and use of architectural monuments still remains valid.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2019, 2(96); 69-81
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The woman citizen of Poland’s transformation period: The image of women in Polish women’s press (1989–1992)
Obywatelka transformacji. Obraz kobiety na łamach polskiej prasy dla kobiet (1989–1992)
Autorzy:
Szwed-Walczak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058147.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish women’s press in 1989–1992
Poland’s political and economic transformation
representations of women
women’s attitudes and motivation
the woman citizen
polska prasa dla kobiet
równouprawnienie
transformacja ustrojowa
obywatelka
obraz kobiety
„Kobieta i Życie”
„Przyjaciółka”
1989–1992 krajoznawstwo
turystyka
Opis:
Celem badań była rekonstrukcja medialnego obrazu kobiety jako obywatelki w polskiej prasie dla kobiet w latach 1989–1992. Przedmiotem badań były czasopisma, które osiągały we wskazanym okresie największy nakład (powyżej 500 tys. egzemplarzy). Wśród nich znalazły się: tygodnik „Przyjaciółka”, tygodnik „Kobieta i Życie”. Badanie objęło 208 numerów każdego ze wskazanych tygodników (prze-badano wszystkie numery, które ukazały się w okre-ślonej cezurze badawczej). W badaniach posłużono się analizą treści oraz zawartości, aczkolwiek podjęto również próbę analizy ukrytego znaczenia zamieszcza-nych w prasie dla kobiet komunikatów. W tym celu zbadano toposy dominujące w analizowanych tekstach, które ukazywały stosunek kobiet do zmian ustrojowych i ich roli w państwie, a także prezentowały bariery realizacji zadań kobiet w przestrzeni publicznej.
This article presents the results of a study aimed at reconstructing the image of the woman citizen promoted in the women’s magazines in 1989–1992, the first phase of the great transformation following the collapse of Poland’s socialist system. Within the scope of the study were high-circulation magazines (over 500,000 copies), including the two leading weeklies “Przyjaciółka” and “Kobieta i Życie”. A total of 208 issues of every magazine published in that time span were analyzed. The methods used included content and textual analysis, complemented by the examination of some recurrent topoi treated as indicators of some inexplicit (hidden) meanings, i.e. the attitudes of women to the process of reform, their role in the agenda for change, and the barriers they came up against in the public sphere.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 4; 69-95
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany stosunków własnościowych w Polsce po roku 1989
Changes in ownership relationships in Poland after 1989
Autorzy:
Łaszkiewicz, Krzysztof Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693388.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
structural/systemic transformation
ownership transformations
private property
state-owned assets
economic freedom
mass privatisation programme
foreign capital
Agency for Agricultural Property of the State Treasury
owners claims
return of property
transformacja ustrojowa
przekształcenia własnościowe
prawo własności
własność prywatna
mienie państwowe
wolność gospodarcza
program powszechnej prywatyzacji
kapitał zagraniczny
Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa
roszczenia właścicieli
zwrot
Opis:
This paper presents structural changes that took place in Poland after 1989, and which enabled its transition from a centrally planned economy to a market economy. The deep and thorough legal, economic and social reforms undertaken in that period made it possible, after years of communist rule, to shape a new, democratic system. The systemic transformation was possibleowing to some basic amendments to the Constitution, including the articles defining the essence of ownership and the duty to respect it, as well as the adoption of other legal acts necessary to re-define ownership relationships (such as the law on commercialisation and privatisation of state-owned enterprises, or the law on the management of agricultural property). The concurrent reforms of the banking system and the monetary and credit policy enabled inflow of foreign capital and development of private entrepreneurship. As a result of the transformations of the past 25 years, Poland is now a democratic state and a member of the European Union, while Polish economy is getting increasingly competitive. Sadly enough, despite these substantial structural transformations in the ownership sphere, in the last quarter of the century Poland has continued to be unable to resolve the problem of returning to the lawful owners the property taken by the communist regime.
Artykuł przedstawia zmiany systemowe wprowadzone w Polsce po 1989 r., które umożliwiły przejście z gospodarki centralnie sterowanej do wolnorynkowej. Podjęcie głębokich i szerokim reform o charakterze prawnym, gospodarczym i społecznym pozwoliło na ukształtowanie demokratycznego ustroju po wielu latach sprawowania władzy komunistycznej. Transformacja systemowa była możliwa dzięki znaczącym przemianom podstaw prawnych, począwszy od zmian w ustawie zasadniczej, określającej istotę prawa własności i obowiązek jego poszanowania, poprzez uchwalenie innych aktów prawnych koniecznych do zmiany stosunków własnościowych (takich jak ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, prawa o działalności gospodarczej czy ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi). Równoległe reformy systemu bankowego oraz polityki pieniężno-kredytowej umożliwiły napływ kapitału zagranicznego i pozwoliły na rozwój prywatnej przedsiębiorczości. W wyniku przemian ustrojowych, jakie zaszły w ostatnich 25 latach, Polska jako demokratyczne państwo prawa jest członkiem Unii Europejskiej, a polska gospodarka rynkowa staje się coraz bardziej konkurencyjna. Niestety, mimo głębokich przekształceń w sferze własnościowej, Polska przez ostatnie ćwierćwiecze nie rozwiązała kwestii zwrotu prawowitym właścicielom własności przejętej bezprawnie przez władze komunistyczne.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 55-75
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska po 1989 roku. Jak ją widzę
Poland after 1989. As I see it
Autorzy:
Czerniakiewicz, Jan
Maślak, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955654.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
prawo
demokratyczna transformacja
zmiana ustrojowa
system prawa
law
democratic transformation
political change
system of law
Opis:
In the article, the author sat tempted to assess the changes in the Polish legal system after 1989, which took place as a result of the democratic transformation. After 1989, a number of political, systemic, legal, economic and social changes were made in Poland. The Constitution of 1997 defined the frame work for the system of governance in Poland and resulting from Poland’s accession to NATO and the European Union. Transformation shave improved the efficiency of the democratic system of law by enabling citizen stop articipate effectively in the life of society. However, society in Poland has a low level of trust in law, courts and judges. The Polish legal system after the transformation did not get rid of its bureaucratic character, politicised by the system of government. Moreover, respect for the rule of law, which is a model of conduct for the state administration, as anecessary minimum for its political assessment, is confronted with conflicts of policy and creates functional divisions in the sphere of implementation of the democratic nature of the rule of law.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 7; 13-24
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Periodicals of the Historical Museum of the Polish Peasant Movement in 1985–2013
Autorzy:
Nieć, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421457.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
History of the Polish press since the 1980
party political publications
publications of the Museum the Polish Peasant Movement
the agrarian parties in Poland
United People’s Party (ZSL)
Polish People’s Party (PSL)
Polska
Warszawa
PRL
transformacja ustrojowa
ruch ludowy
ZSL
PSL
muzealnictwo
czasopisma naukowe
czasopisma popularnonaukowe
prasa politycznego ruchu ludowego
„Zeszyty Historyczne Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego”
Opis:
The article outlines the history of the Museum of the Polish Peasant Movement and its periodicals - The Yearbook of the Historical Museum of the Polish Peasant Movement and In the Footsteps of Our Fathers. The Museum id closely connected with the political representation of Poland’s agrarian community. At first it was the United People’s Party (ZSL), and since 1991 the Polish People’s Party (PSL). As our analysis demonstrates the periodicals, both academic and popular, published under the Museum’s auspices invariably reflect the party line, or even party propaganda, in the spheres of tradition and history
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2014, 17, 2
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edmunda Wnuka-Lipińskiego paradoksy i iluzje zmiany ustrojowej w Polsce
Edmund Wnuk-Lipińskis Theory of Radical Social Change
Autorzy:
Dobrogowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834325.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Edmund Wnuk-Lipiński
demokratyzacja
transformacja
teoria radykalnej zmiany społecznej
zmiana ustrojowa
democratization
transformation
theory of radical social change
structural change
Opis:
The aim of the thesis is to represent a unique theory of radical social change, developed by famous Polish sociologist, Edmund Wnuk-Lipiński. According to the author, the radical social change, so called democratic revolution, is a type of change, after which the previous mechanism responsible for stability and reproduction of an old system becomes ineffectual. Democratic revolution unfolds peacefully, without bloodshed. Edmund Wnuk-Lipiński suggests, that radical social change goes through similar stages in different countries. Usually there are initial, advanced and postrevolutionary phase. The thesis also analyses the pragmatic and fundamentalist response of the society to the transformation. What is more, work deals with disharmony stemming from the change, as well as the condition of Polish society being under a delusion of trouble-free transition. On the Polish plane the main problems are weak elites, conflicts among members of the social movement “Solidarność”, or socialistic mentality remains. Positive aspects are legitimization of democratic power, lasting democratic rules, active interest groups, EU membership or increasing democratic awareness among Polish society.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2013, 41, 2; 43-65
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europeizacja gospodarki przestrzennej w Polsce – zarys propozycji założeń nowej ustawy
European Nature of Spatial Economy in Poland: An Outline of Proposed the Assumptions for a New Law
Autorzy:
Jędruszko, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/447440.pdf
Data publikacji:
2007-06
Wydawca:
Instytut Rozwoju Miast
Tematy:
chaos przestrzenny
dobro wspólne
ustawy europejskie
gospodarka przestrzenna
Komisja Europejska
instrumenty realizacji
ład przestrzenny
Ministerstwo Budownictwa
Miniterstwo Rozwoju Regionalnego
polityki Unii Europejskiej polska„trzecia”droga
prawo własności
problematyka środowiska
przepisy urbanistyczne
system planów
urban sustainability
transformacja ustrojowa
ustawa o gospodarce przestrzennej
władczość planowania gminy
zrównoważony rozwój
spatial chaos
common wealth
European laws
spatial economy
European Commission
implementation instruments
spatial order
Ministry of Building
Ministry of Regional Development
European Union policies
the Polish "third way"
ownership law
environmental issues
urban planning regulations
physical plan system
systemic transformation
spatial economy law
commune's planning power
sustainable development
Opis:
Polskie ustawy dotyczące gospodarki przestrzennej, opracowane i uchwalone w okresie transformacji ustrojowej (1994 i 2003) nie przyczyniły się, wbrew zamierzeniom, do tworzenia ładu przestrzennego i zapewnienia uporządkowanego rozwoju zagospodarowania kraju. Kolejne projekty i nowelizacje ustaw, wskazane skrótowo w artykule, nie przyniosły spodziewanej poprawy w tej dziedzinie. Stan ten był przedmiotem krytyki zarówno ze strony samorządów terytorialnych, jak i części środowiska fachowego. Należący do tej drugiej grupy autor uważa, że główną przyczyną peryferyzacji polskiej przestrzeni w ramach UE był i jest brak nawiązania w regulacjach ustawowych dotyczących gospodarki przestrzennej do doświadczeń i ustawodawstwa, funkcjonującego od ponad pół wieku w państwach „starej” UE, oraz ignorowania polityk dotyczących gospodarki przestrzennej formułowanych przez Komisję Europejską. Te ostatnie artykuł skrótowo przedstawia. Dla przełamania występujących tendencji do narastania chaosu w polskiej przestrzeni autor uznaje za niezbędne sformułowanie nowej ustawy. Obejmują one około 40 kluczowych zagadnień oraz zarysowują podstawowe tezy dotyczące każdego z nich; powinny one stać się przedmiotem dyskusji. Artykuł wskazuje również krytyczne kierunki przygotowania projektu nowej ustawy. Wybrana bibliografia obejmuje około 40 pozycji.
The Polish spatial economy regulations, prepared and approved during the period of systemic transformations (in 1994 and 2003) failed to contribute, contrary to expectations, to the development of spatial order and the assurance of the country's ordered economic development. Subsequent drafts and amendments of the laws, indicated briefly in the paper, did not improve the situation either. The current legal status became the object of criticism by both local governments and some experts. The author, who belongs to the latter group, thinks that the main reason of the peripheral nature of the Polish space within EU was and has been in the Polish regulations on spatial economy lack of reference to the experiences and laws that have been operating for over fifty years in the "old EU" countries, not to mention ignorance of the spatial economy policies formulated by the European Commission. The latter are briefly presented in the paper. To overcome the tendencies of increasing chaos in the Polish space, the author recognises that it is indispensable to formulate a new law. His proposals include about forty key issues and indicate basic premises for each of them for further discussions. The paper also points out critical directions of the new bill preparation. Selected bibliography contains about forty items.
Źródło:
Problemy Rozwoju Miast; 2007, 1-2; 66-101
1733-2435
Pojawia się w:
Problemy Rozwoju Miast
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-94 z 94

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies