Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slovenian language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-16 z 16
    Tytuł:
    Rec.: Slovenski lingvistični atlas 1. Človek (telo, bolezni, družina), Ljubljana 2011, cz. I: Atlas; cz. II: Komentarji, 403 ss.
    Autorzy:
    Siatkowski, Janusz
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678527.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    Slovenian language atlas
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A model monograph of Slovenian antroponymy and toponymy
    Wzorowa monografia słoweńskiej antroponimii i toponimii
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084463.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    anthroponymy
    toponymy
    Tolminsko
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 217-222
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Slovenian/Carinthian/Jaun Valley dialect” numerals found in a Latin manuscript dated to the third quarter of 12th century (Heiligenkreuz, Cod. 250)
    „Słoweńskie/karynckie/podjuńskie” (?) liczebniki w łacińskim rękopisie z trzeciej ćwierci XII wieku (Heiligenkreuz, Cod. 250)
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Wydra, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084455.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    Slovenian numerals
    Slavic and Slavonic nasal vowels
    Opis:
    The numerals in question are used to number the pages of a medieval Latin manuscript. These are cardinal numerals, transcribed as follows: edno, četiry, pęt, šest, sedem, osem, devęt, desęt. In addition, two ordinal numerals, drugi and tretiji, also appear there. The words analysed here are undoubtedly Slavic numerals, but it is not possible to assign them with certainty to a specific Slavic language. The most probable theory of their origin links them to the Slovenian dialectal area in Carinthia (mostly due to attested continuation of Proto‑Slavic *ę, the eno < edno numeral and the phonetic spelling of the ordinal numeral as tretji), although a Polish linguistic substrate cannot be definitely ruled out due to attested nasal vowels.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 69-86
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotypy etniczne we współczesnej kulturze. Uwagi po lekturze książki „O Polakach i Słoweńcach – w kręgu językowo-kulturowych stereotypów” autorstwa Marii Wacławek i Marii Wtorkowskiej (Lublana 2022)
    Ethnic Steteotypes in Contemporary Culture. Remarks after Reading the Book „About Poles And Slovenes – In the Circle of Language and Cultural Stereotypes” by Maria Wacławek and Maria Wtorkowska (Lublana 2022)
    Autorzy:
    Pałuszyńska, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47021311.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    foreign language teaching
    bilingualism
    biculturalism
    Slovenian language
    stereotype
    Opis:
    Celem artykułu recenzyjnego jest krytyczna analiza i ocena monografii naukowej autorstwa Marii Wacławek i Marii Wtorkowskiej pt.: O Polakach i Słoweńcach – w kręgu językowo-kulturowych stereotypów, wydanej w Słowenii w 2022 roku. W ocenie pracy wzięto pod uwagę podstawy teoretyczne, zakres i trafność doboru literatury przedmiotu oraz jej aktualność, funkcjonalność narzędzi badawczych w ramach zastosowanej metodologii, podstawę materiałową i rzetelność badań. Elementem oceny była również struktura pracy, podział na rozdziały, wnikliwość zgłębiania podejmowanych wątków, spójność syntetycznych podsumowań. Biorąc pod uwagę powyższe kryteria należy stwierdzić, że monografia wypełnia lukę badawczą na mapie stereotypów narodowych, buduje istotny kontekst kulturowy dla nauczania języka polskiego i słoweńskiego jako obcych. Oprócz wartości glottodydaktycznej książka jest przykładem pracy językoznawczej opartej na bogatym materiale i rzetelnym warsztacie metodologicznym.
    The aim of the review article is to critically analyze and evaluate the scientific monograph by Maria Wacławek and Maria Wtorkowska entitled: About Poles and Slovenes – in the circle of linguistic and cultural stereotypes, published in Slovenia in 2022. In the evaluation of the work, theoretical foundations, the scope and accuracy of the selection of literature on the subject and its topicality, functionality of research tools within the applied methodology, material basis and research reliability were taken into account. An element of the evaluation was also the structure of the work, division into chapters, insight into the topics taken, and the consistency of synthetic summaries. Taking into account the above criteria, it should be stated that the monograph fills a research gap on the map of national stereotypes and builds a significant cultural context for teaching Polish and Slovenian as foreign languages. Apart from the didactic value, the book is an example of linguistic work based on rich material and reliable methodological workshop.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2022, 29; 369-375
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błędy fleksyjne w tekstach pisanych przez słoweńskich studentów polonistyki w Lublanie
    Inflectional errors in texts written by Slovenian students of Polish Studies in Ljubljana
    Autorzy:
    Wtorkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511401.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    language mistakes
    inflection errors
    interferences
    Polish language
    Slovenian language
    Opis:
    The aim of the article is to analyse the inflectional errors in texts written by Slovenian students of Polish Studies in Ljubljana. The collision of two grammatical systems (in this case: Polish and Slovenian) leads to numerous mistakes. As a result the inflectional errors appear in both spoken and written texts. The incorrect forms have been analysed in the article and the reason for their occurance described. Special attention was paid to mistakes that can result from the influence of the Slovenian language. The analysed material was gathered by the author of the article herself and it comes from the written works of the Polish language students from Ljubljana. The analyses aim to explain the reasons for the errors. This should result in reflection on the effective methods of teaching that could prevent the occurance of such errors.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 125-139
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język słoweński i język prekmurski – przykłady języków na styku kultur
    The Slovenian and Prekmurian languages – examples of languages at a crossroads of cultures
    Autorzy:
    Stefan, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594128.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    historia rozwoju języka
    język literacki
    język słoweński
    język prekmurski
    history of language
    literary language
    Slovenian language
    Prekmurian language
    Opis:
    Literacki język słoweński jest oficjalnym językiem obowiązującym w Słowenii oraz na terenach zamieszkanych przez mniejszość słoweńską. Od początku kształtowania się normy języka słoweńskiego cechują go mniejsze lub większe wpływy z języka niemieckiego. Język prekmurski rozwijał się równolegle z językiem słoweńskim od połowy XVIII wieku na terenie Prekmurja. Jest to najbardziej na wschód wysunięty obszar Republiki Słowenii, oddzielony od reszty terytorium słoweńskiego rzeką Murą i graniczący z trzema spośród czterech sąsiadów: Austrią, Chorwacją i Węgrami. Historia Prekmurców, w odróżnieniu od historii pozostałych Słoweńców, ponad tysiąc lat była związana z Węgrami. O literackim języku prekmurskim mówi się do 1919 roku, kiedy Prekmurje zostało włączone do ziem słoweńskich. Tradycja używania literackiego języka prekmurskiego pozostała żywa na terenie Porabja – obszaru zamieszkiwanego przez Słoweńców, ale znajdującego się obecnie na terenie Węgier. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie historii języka prekmurskiego, powstałego na bazie dialektów prekmurskich, i ukazanie jego koegzystencji z literackim językiem słoweńskim, zwanym również w przeszłości centralnosłoweńskim. Aby ogląd ten był możliwy, przedstawiono szersze tło historyczne i odwołano się do procesu kształtowania się języka literackiego na ziemiach słoweńskich.
    Literary Slovenian is the official language in Slovenia and in areas inhabited by Slovenian minorities. From the beginning of the shaping of the norm of the Slovenian language, it has been characterized by lesser or greater influences of German language. The Prekmurian language developed in parallel with the Slovenian language from the mid-18th century in Prekmurje, which is the most eastern area of the Republic of Slovenia, separated from the rest of the Slovenian territory by the Mura river and bordering three out of four neighbours: Austria, Croatia and Hungary. The history of the Prekmurs, unlike the history of the other Slovenians, was associated with Hungary for over a thousand years. The Prekmurian language was noted until 1919, when Prekmurje was incorporated into Slovenian lands. The tradition of using the literary Prekmurian language remained alive in Porabje, an area inhabited by Slovenians, but now located in Hungary. The aim of this paper is to briefly present the history of the Prekmurian language, based on Prekmurje dialects and to show its coexistence with the literary Slovenian language, also known as the central Slovenian language in the past. For this view to be sustained, it is necessary to outline the historical background and refer to the process of the shaping of the literary language in Slovenian lands.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 337-349
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o wymienności dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim
    Short reflection on interchangeability of genitive and accusative in Polish and Slovenian languages
    Autorzy:
    Stefan, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594259.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    kategoria przypadka
    dopełniacz
    biernik
    język słoweński
    category of grammatical case
    genitive
    accusative
    Slovenian language
    Opis:
    Tematem pracy są wybrane zagadnienia dotyczące wymienności form dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim. Inspiracją do napisania niniejszego tekstu stały się obserwacje zachowań językowych współczesnych Polaków i Słoweńców. Rozważania na temat wymienności form dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim ograniczono do wybranych zjawisk morfologicznych (w paradygmacie singularis) oraz składniowych w obu tych językach słowiańskich. Dotyczą one przede wszystkim synkretyzmu końcówek dopełniacza i biernika w rodzaju męskożywotnym oraz pojawiających się coraz częściej odstępstw od klasycznego użycia dopełniacza w zdaniach zaprzeczonych. Analizę aktualnych tendencji nienormatywnego użycia tych dwóch przypadków w obu językach poprzedza krótka charakterystyka dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim.
    The topic of the paper is interchangeability of genitive and accusative in Polish and Slovenian languages. The inspiration for the paper have its origin in observations of current linguistic behaviours of contemporary Poles and Slovenes. Reflections on the subject are limited to selected morphological (the declension of singular nouns) and syntactic phenomenon in both of considered Slavic languages. The focus in the paper is mostly on syncretism of genitive and accusative suffixes in masculine-animate gender and appearing more and more often deviations from standard use of genitive in negations. Analysis of tendencies of non-standard usage of these two cases in Polish and Slovenian is preceded with short characteristic of genitive and accusative in both languages.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 131-143
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Feminativi v frazemih slovenskega jezika
    Feminine Forms Derived from Masculine Nouns in Slovenian Idioms
    Derywaty żeńskie od rzeczowników rodzaju męskiego w słoweńskich idiomach
    Autorzy:
    Markežič, Tjaša
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388024.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    word formation
    idioms
    feminatives
    corpus
    język słoweński
    słowotwórstwo
    idiomy
    nomina feminativa
    korpus językowy
    Opis:
    This article deals with feminine forms derived from masculine nouns in Slovenian idioms, collected in different dictionaries of Slovenian idioms. Examining the Gigafida 2.0 corpus indicates that the use of such idioms or parts thereof in everyday language is fairly widespread, and the examples are chosen to indicate the possible variety of these elements. We also noticed that a woman as a social being is still neglected. Some examples from Gigafida 2.0 corpus express an explicit negative connotation.
    W artykule poddano analizie formy żeńskie derywowane od rzeczowników rodzaju męskiego występujących w słoweńskich idiomach, potwierdzonych w opracowaniach leksykograficznych języka słoweńskiego. Analiza materiału pozyskanego z korpusu Gigafida 2.0 pokazuje, że użycie idiomów tego typu lub ich fragmentów jest w języku potocznym stosunkowo częste. Materiał przykładowy ma również na celu wskazanie różnorodności ich występowania. Badania ujawniają wciąż jeszcze niższą pozycję społeczną kobiet, a niektóre przykłady z formami żeńskimi z korpusu Gigafida 2.0 wykazują wyraźnie negatywne konotacje.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2021, 21
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kategoria żywotności w różnych odmianach stylistycznych języka słoweńskiego – prolegomena
    The category of animacy in different social variants of Slovenian language – prolegomenon
    Autorzy:
    Stefan, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594102.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    kategoria żywotności
    kategoria rodzaju
    język słoweński
    morfologia
    category of animacy
    grammatical gender
    Slovenian language
    morphology
    Opis:
    Kategoria żywotności we współczesnym języku słoweńskim, podobnie jak na obszarze całej słowiańszczyzny, jest morfologiczną kategorią rzeczowników głównie rodzaju męskiego, przejawiającą się w bierniku liczby pojedynczej końcówką równą dopełniaczowi, najczęściej -a (por. vidim človeka). Istnieje jednak liczna grupa rzeczowników nieżywotnych, które przyjmują w bierniku końcówkę dopełniacza, jak na przykład nazwy samochodów (ima forda), kart (potegnil je asa) czy chorób (ima raka). W artykule przedstawiono charakterystykę kategorii żywotności zarówno w języku literackim, jak i wybranych nieliterackich wariantach słoweńszczyzny. Celem opracowania było określenie grup znaczeniowych rzeczowników nieżywotnych, które przyjmują paradygmat żywotny. W potocznym języku słoweńskim jest ich więcej niż w języku standardowym. Należą do nich liczne rzeczowniki nieżywotne rodzaju męskiego, a także rodzaju nijakiego (np. imajo dekleta) oraz rzeczowniki w mowie dzieci (np. daj ključa).
    The category of animacy in the contemporary Slovenian language, like in other Slavic languages, is a morphological category of masculinum nouns, which have the accusative grammatical suffix -a (ex. vidim človeka). There are some nonanimacy nouns, which have this suffix -a like: names of cars (ex. ima forda), cards (ex. potegnil je asa) or diseases (ex. ima raka). In the article author has characterized the category of animacy in different social variants of the Slovenian language – from standard language to some unstandardized variants (two dialects and one regiolect). In unofficial language, there are more examples of animacy than in standard language. These are numerous nonanimated masculinum and neutral nouns (ex. imajo dekleta) and nouns in children’s speech (ex. daj ključa).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 181-194
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływy obcojęzyczne na współczesny język słoweński
    Foreign languages’ influences on Slovene
    Autorzy:
    Kern, Boris
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594316.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    język słoweński
    neologizmy
    słowotwórstwo
    zmiany leksykalne
    wpływy obcojęzyczne
    Slovenian Language
    Neologisms
    Word Formation
    Lexical Changes
    Foreign Language Influences
    Opis:
    W artykule przedstawiono zmiany w języku słoweńskim w okresie ostatniego ćwierćwiecza, które były spowodowane wpływami obcojęzycznymi. Rozpatrzono je w kontekście zmian leksykalnych z uwzględnieniem potencjału słowotwórczego nowego słownictwa. W sposób szczególny zwrócono uwagę na przedstawienie tych zmian z perspektywy leksykograficznej (na podstawie opisu w Słowniku nowszego słownictwa języka słoweńskiego oraz w nowym wydaniu Słownika słoweńskiego języka literackiego). Jak się spodziewano, najwięcej zapożyczeń w języku słoweńskich pochodzi z języka angielskiego oraz w mniejszym stopniu z włoskiego, niemieckiego francuskiego, chorwackiego, serbskiego, a także japońskiego i arabskiego za pośrednictwem języka angielskiego.
    The article presents changes in the Slovene language in the period of last 25 years, influenced by foreign languages. Foreign languages’ influences are analized in the context of lexical changes (emphasis is put on the word-formational productivity of new vocabulary) and special attention is given to lexicographical pesentation of new vocbulary in Dictionary of Recent Vocabulary of Slovene Language and Slovene Literary Language Dictionary, new, 2nd edition. As expected the biggest influence on Slovene has English Language, at a lower rate also Italian, German, French, Croatian/Serbian and also Japanese and Arabic (last two through English).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 39-48
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typologia wypowiedzeń w ujęciu polskim i słoweńskim
    Typology of utterances in Polish and Slovenian context
    Autorzy:
    Wtorkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594255.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    składnia
    wypowiedzenie
    zdania
    typologia wypowiedzeń
    język polski
    język słoweński
    syntax
    utterance
    sentence
    typology of utterances
    Polish language
    Slovenian language
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest porównaniu typologii wypowiedzeń w języku polskim i słoweńskim. Przedstawiono w nim polską typologię wypowiedzeń ze względu na wybrane kryteria podziału: (1) obecność i formę orzeczenia, (2) liczbę ośrodków predykacji, (3) postawę nadawcy wobec treści wypowiedzenia, oraz wyjaśniono wybrane terminy z tej dziedziny i porównano polską typologię i polskie terminy składniowe z ujęciem słoweńskim. Porównanie wykazało różnice nie tylko między językami, ale również wewnątrz obu języków, co wynika z użycia różnych kryteriów podziału lub z cech charakterystycznych dla poszczególnych systemów językowych i pomoże w lepszym, a przede wszystkim prawidłowym rozumieniu wybranych problemów składniowych obu języków oraz będzie pomocne w polsko-słoweńskich studiach porównawczych z zakresu składni.
    The article compares typologies of utterances in the Polish and the Slovenian language. It presents the typology of Polish utterances according to selected criteria, namely according to: (1) presence and form of the statement, (2) number of centers of predication, (3) position of the sender of the utterance content. The article also explains selected terminology from this field and compares Polish typology and Polish syntactic terms with their Slovenian equivalents. The comparison showed differences not only between languages, but also within these two languages, which results from the use of different division criteria or the characteristics of the different language systems. It will also improve understanding and, above all, ensure the correct meaning of some syntactical problems in both languages and will be helpful for Polish-Slovenian comparative studies in the field of syntax.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 203-213
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gender, sex, and society. On the formation and usage of feminine forms in Polish and Slovenian
    Rodzaj, płeć, społeczeństwo – o tworzeniu feminatywów w języku polskim i słoweńskim
    Autorzy:
    Wtorkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042384.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    feminatywy
    słowotwórstwo
    rodzaj gramatyczny
    płeć
    język polski
    język słoweński
    feminine forms
    word formation
    grammatical gender
    sex
    Polish language
    Slovenian language
    Opis:
    The aim of this article is to highlight selected differences in the formation and usage of feminine names, mainly names of professions, titles, and positions, between Polish and Slovenian. Apart from the traditional ones, I shall also discuss more recent modes of derivation of feminine names in both languages and their formal characteristics. The issue of sex is related in both languages to the grammatical category of the gender of personal nouns, though it is more common in Polish. In the language, which, in fact, is referred to by its native users as ojczysty (adjectival form with the stem ‘ojciec’ meaning ‘father’) while a Slovenian would refer to their native language as materinski (derived from mother), there exists an additional opposition of names of men vs. names of non-men (including women), which means there is a special privileged position of masculine personal forms over other forms, one which is not found in Slovenian. In Slovenian, the previously used neutral masculine form when referring to both men and women, being the shortest and morphologically least complicated, is no longer viewed as non-marked, and in some documents, it is being replaced with the feminine form. I shall discuss the changes which have occurred in terms of the formation and application of feminine forms, starting with their masculinisation as a sign of women’s emancipation, through the intention to eliminate the asymmetry in the word formation of those names viewed within the context of gender/sex issues in language, to the reasons for blocking feminine derivation. I shall also mention the modes for neutralising gender and the device of splitting, the rules of which, in both languages, have not yet been sufficiently defined.
    Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wybrane różnice w tworzeniu i używaniu nazw żeńskich, głównie nazw zawodów, tytułów i stanowisk między językiem polskim a słoweńskim. Obok tradycyjnych przedstawiono też nowsze sposoby derywowania nazw żeńskich w obu językach oraz ich wykładniki formalne. Kwestia płci wiąże się w obu językach z gramatyczną kategorią rodzaju rzeczowników osobowych, jednak w większym stopniu w polszczyźnie. W języku polskim, który nota bene rodzimy użytkownik polszczyzny nazwie ojczystym (od ojciec), gdy Słoweniec swój język ojczysty określi jako materinski (od matka), mamy dodatkową opozycję nazwy mężczyzn – nazwy niemężczyzn (w tym kobiet) i przez to wyjątkową, uprzywilejowaną pozycję form męskoosobowych w stosunku do pozostałych, której nie znajdziemy w języku słoweńskim. W języku słoweńskim dotychczas neutralna forma męska odnosząca się zarówno do mężczyzn jak i kobiet, jako najkrótsza i morfologicznie najprostsza, przestała być odbierana jako nienacechowana, a w niektórych dokumentach została zastąpiona formą żeńską. Omówiono zmiany, jakie zaszły i nadal zachodzą w zakresie tworzenia i stosowania feminatywów, od ich maskulinizacji jako przejawu emancypacji kobiet poprzez chęć likwidacji asymetrii słowotwórczej tych nazw, rozpatrywanej na tle problematyki rodzajowo-płciowej w języku, do przyczyn blokady derywacji żeńskiej. Wspomniano również o sposobach neutralizacji rodzaju i zabiegu splittingu, którego zasady w obu językach nie zostały jeszcze dostatecznie ustalone.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 61-80
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Некоторые контактнообусловленные явления в словенском диалекте долины Натизоне
    Some Contact-related Phenomena in the Slovenian Dialect of the Natisone Valley
    Rezultaty kontaktów językowych w słoweńskim dialekcie Doliny Natisone, na wybranych przykładach
    Autorzy:
    Пилипенко [Pilipenko], Глеб [Gleb]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388023.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    Italian language
    borrowing
    language contact
    dialect
    field research
    Natisone Valley
    język włoski
    zapożyczenia
    kontakt językowy
    dialekt
    badania terenowe
    język słoweński
    Opis:
    The paper discusses some contact-related phenomena in the phonetics, morphology and syntax of the Slovene dialect that is spoken in the Natisone Valley in Italy, a dialect belonging to the Littoral dialect group. The purpose of the study is to establish the origin of these phenomena and clarify the features of their functioning and areal distribution. The data for the analysis (oral speech of informants) was collected during field research in this region. The following phenomena are revealed: voicing of the voiceless dental alveolar s before sonorants; borrowing of prepositions and conjunctions; postposition of adjectives in noun groups; doubling of pronouns and nouns; temporal constructions are used to express dates. It is revealed that the analyzed constructions and items have a high degree of variability: they function along with their Slovenian counterparts. In some cases, we are dealing with contaminated forms (contaminated prepositions, temporal construction for expressing dates). The doubling of pronouns and nouns forms a broken area, and a similar phenomenon is found in the languages of the Balkan Sprachbund.
    W artykule omówiono niektóre zjawiska językowe jako rezultat kontaktów językowych z zakresu fonetyki, morfologii i składni, w słoweńskim dialekcie doliny Natisone we Włoszech, należącym do grupy dialektów przybrzeżnych. Celem artykułu jest ustalenie genezy tych zjawisk oraz opis sposobu funkcjonowania i obszarów występowania. Dane do analizy (wypowiedzi informatorów) zostały zebrane podczas badań terenowych w tym regionie. Ujawniają one następujące zjawiska: udźwięcznienie bezdźwięcznych spółgłosek zębowo-dziąsłowych przed sonornymi; zapożyczanie przyimków i spójników; postpozycja przymiotników w grupach rzeczownikowych; podwojenie zaimków i rzeczowników; wyrażanie dat przez określone konstrukcje czasowe. Okazuje się, że analizowane konstrukcje i formy charakteryzują się dużym stopniem zmienności, funkcjonują równolegle ze swoimi słoweńskimi odpowiednikami. W niektórych przypadkach mamy do czynienia z formami mieszanymi (mieszanymi konstrukcjami przyimkowymi, konstrukcjami czasowymi do wyrażania dat). Podwojenie zaimków i rzeczowników występuje na obszarze nierównomiernie, podobne zjawisko występuje w językach ligi bałkańskiej.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2021, 21
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie polskich i słoweńskich frazeologizmów z komponentem wybranych zwierząt domowych (byka, wołu, krowy i cielęcia)
    Polish and slovene phraseological units which include the names of selected livestock (bull, ox, cow, and calf) – a comparison
    Autorzy:
    Wtorkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967001.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    comparative phraseology
    teaching Polish as a foreign language
    Polish as a foreign language
    Slovenian language
    frazeologia porównawcza
    glottodydaktyka polonistyczna
    język polski jako obcy (jpjo)
    język słoweński
    Opis:
    The article is devoted to comparative phraseology. The author compares Polish and Slovene phraseological units which include the words byk – bik, wół – vol, krowa – krava, cielę – tele. She analyses their usage and metaphorical meaning in both languages. The result of the analysis is a list of characteristics humans attribute to livestock.
    Artykuł poświęcony jest frazeologii porównawczej. Zestawiono w nim ze sobą polskie i słoweńskie związki wyrazowe zawierające komponent byk – bik, wół – vol, krowa – krava, cielę – tele. Przyjrzano się również użyciom i znaczeniom przenośnym tych słów w obu językach. Efektem analizy związków było uzyskanie cech charakterystycznych, które człowiek przypisuje wymienionym zwierzętom domowym.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2014, 21
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflection in a bilingual child. A case study
    Fleksja u dziecka dwujęzycznego. Studium przypadku
    Autorzy:
    Wtorkowska, Maria
    Wosik, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680411.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dwujęzyczność dziecięca
    dwujęzyczność symultaniczna/równoczesna
    język odziedziczony
    język polski
    język słoweński
    transfer pozytywny
    transfer negatywny/interferencja
    children’s bilingualism
    simultaneous/parallel bilingualism
    heritage language
    Polish language
    Slovenian language
    positive transfer
    negative transfer/interference
    Opis:
    W artykule przedstawiono wzajemny wpływ między językami – polskim i słoweńskim – w zakresie fleksji imiennej (głównie rzeczownika i przymiotnika) oraz werbalnej w mowie dziecka dwujęzycznego we wczesnym okresie jego rozwoju, a mianowicie transfer pozytywny, jak i interferencje. Jest to przykład dwujęzyczności dziecięcej równoczesnej u chłopca żyjącego w rodzinie mieszanej, w której stosowało się różne strategie zwracania się do dziecka, głównie zasadę „jeden rodzic – jeden język” (matka – język polski, ojciec – język słoweński). Na występowanie w mowie dziecka interferencji miał wpływ również język środowiska, w którym chłopiec żył, w tym przypadku język słoweński, mogący stać się językiem dominującym. Niektóre przedstawione w artykule przykłady mowy Marka wskazują na specyficzne zjawiska językowe, które towarzyszyły jego wczesnemu rozwojowi językowemu, jak mieszanie kodów, przełączanie się z jednego języka na drugi, czy translację.
    In the article, the author presents the mutual impacts of Polish and Slovenian on one another in terms of nominal inflection (mainly of nouns and adjectives) and verb inflection in the speech of a bilingual child in his early development, specifically: positive transfer and interferences. She discusses the parallel children’s bilingualism of a boy living in a mixed family, where various strategies of addressing the child were used, mainly the rule “one parent, one language” (mother – Polish, father – Slovenian). The presence of interference in the child’s speech also caused by the language of the environment in which the boy lived, i.e. the Slovenian language, which could become the dominant one. Some of the examples of Marko’s speech presented in the article indicate special linguistic phenomena which existed in his early linguistic development, e.g., code mixing, switching from one language to the other, and translation.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2019, 26; 271-286
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anton Tomaž Linhart Between the German and the Slovenian Language
    Autorzy:
    Strsoglavec, Đurđa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635774.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Slovenian Enlightenment
    Anton Tomaž Linhart
    social and functional language stratification
    Slovenian historiography
    Opis:
    Anton Tomaž Linhart (1756–1795), is a critical intellectual and scholar of the age of Slovenian Enlightenment, who introduced causal interpretation of history into Slovenian historiography and started its scientifical philosophy by his historical work Versuch einer Geschichte von Krain und den übrigen Ländern der südlichen Slaven Österreichs (1778, 1791). He was an open-minded man, at first deist under the influence of English philosophers, and afterward agnostic under the influence of French materialists and atheists, a man torn between his work as a scholar and a reformer and between the German and the Slovenian language. Linhart’s first works were written in German. Miss Jenny Love (1780) is an attempt of a tragedy, written according to the rules of the Enlightenment period tragedy, exhibiting the contrast between the corrupted nobility and the middle class. The collection of poems Blumen aus Krain für das Jahr 1781 is Linhart’s attempt of contemporary classicist poetry in the rococo fashion and after the manner of the Anacreontic and even Pre-Romantic poetry. Linhart wrote his first Slovenian-language drama Županova Micka (1789), while his second Slovenian drama called Ta veseli dan ali Matiček se ženi (1790) is the most important literary work of the Slovenian Enlightenment and the most wide-ranging echo of the French revolution in the Slovenian literary production of the 18th century. Linhart’s dramas Županova Micka and Matiček are a manifesto of Slovenehood and democracy expressed in dramatic form, and a declaration of support to the Slovenian people and their struggle against feudalism.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-16 z 16

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies