Temat: Polish myths - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Jak w Czechosłowacji pojmowano filmy Munka i Wajdy, czyli film w kontekście zawikłanej historii
How in Czechoslovakia films by Munk and Wajda were conceived – or films in the context of tangled history
Autorzy:: Hučková, Jadwiga
Hučko, Tomáš
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/921217.pdf
Data publikacji:: 2017-08-17
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Polish Film School
Andrzej Munk
Andrzej Wajda
film reception
Czechoslovakia
Polish myths
heroism
Opis:: Films of Polish Film School, the most significant formation in post-war history of Polish cinema, appeared in Czechoslovakia with several years of delay. Power feared that their message will be dangerous for spectators. Meanwhile – for viewers they remain unknown or difficult to understand and only a few critics and fi lm historians could read them in accordance with the intentions of the directors Andrzej Munk and Andrzej Wajda, being the main representatives of the stream.
Źródło:: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2017, 20, 29; 215-230
1731-450X
Pojawia się w:: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Od Rzeczypospolitej szlacheckiej do IV RP. Krótki przegląd polskiej mitologii założycielskiej
Autorzy:: Futyra, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/678299.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: political myths
Polish founding myths
Fourth Republic of Poland
Opis:: From The Noble Republic of Poland to the Fourth Republic: a Short Review of Polish Founding MythsThere is one type of political myths returning especially often in the Polish political space. This type of myth, founding myth, gains a lot of followers especially during social crises. The main aim of this article is to remind the most popular Polish founding myths together with their historical context. Moreover, a comparison of the past political myths function with their latest variation, the so-called “Fourth Republic of Poland” founding myths, was described. In the summary section, a special attention is devoted to the danger related with using the founding myths for particular motivated political interests. Od Rzeczypospolitej szlacheckiej do IV RP. Krótki przegląd polskiej mitologii założycielskiejIstnieje jeden typ mitów politycznych szczególnie często powracający w różnorodnej konfiguracji w polskiej przestrzeni politycznej. Mowa tutaj o micie założycielskim, który, co zresztą symptomatyczne, zyskuje sobie sympatyków i wyznawców w chwilach mniej lub bardziej głębokich kryzysów społecznych. Niniejszy artykuł ma na celu z jednej strony przypomnienie najpopularniejszych polskich mitów założycielskich wraz z ich historycznym kontekstem. Z drugiej zaś dokonanie porównania funkcji minionych politycznych mitów z ich najnowszą odsłoną w postaci mitów założycielskich tzw. IV Rzeczypospolitej. W podsumowaniu artykułu zwracam również uwagę na niebezpieczeństwo związane z wykorzystywaniem mitów założycielskich przez partykularnie motywowane interesy polityczne.
Źródło:: Sprawy Narodowościowe; 2017, 49
2392-2427
Pojawia się w:: Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: What a Suave Man he Was! […] The Earth Trembled as he Perished Two Polish Suicides: Wołodyjowski – Wokulski
Autorzy:: Samborska-Kukuć, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/648854.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: The Doll of Bolesław Prus
Colonel Wołodyjowski of Henryk Sienkiewicz
polish myths
suicide
Opis:: There is more to the literary polemic between the author of The Doll and the creator of The Trilogy than merely Prus’ contradictory review of Sienkiewicz’s With Fire and Sword. It also includes The Doll’s multifarious allusiveness to Fire in the Steppe, manifested in particular in the meaningful, symbolic ending, whereby both protagonists blow themselves up, literally and metaphorically cornered in old buildings. Prus converses with Sienkiewicz in a discreet manner, though the careful reader will spot contentious issues. These include the struggle for a different type of protagonist – not a hero, but an individual entangled in romantic myths, paralysing their life forces; a different perception of the past, rational and fair rather than glorified and martyrological; finally, a different outlook on the present and the future, promoting entrepreneurship and economy as tools for the development of Poland as a European partner, rather than the idealistic focus on the utopian, foregone concepts of military achievements. The text highlights the similarities in the characters of Wokulski and Wołodyjowski, with special emphasis on the final scenes and the demise of the world after the protagonists’ respective disappearance. The two famous literary suicides, patterning after the deed of Ordon as depicted in Mickiewicz’s poem, have been parodied (e.g. by Mrożek) and adopted, thus becoming literary weapons in the struggle with the Polish mythopoeia, xenophobia, and exaggerated patriotism.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 38, 8
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Ziemia obiecana Władysława Reymonta a polskie sny o potędze
Promised Land by Władysław Reymont and Polish dreams about power
Autorzy:: Millati, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/466515.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:: Reymont
Ziemia obiecana
polskie mity narodowe
Promised Land
Polish national myths
Opis:: Jednym z ważniejszych polskich mitów tożsamościowych było przekonanie o szlachetnym, pokojowym i łagodnym, a więc kobiecym charakterze polskiej duszy. Tłumaczono nim naszą bezsilność wobec brutalnej bezwzględności naszych sąsiadów. Inicjalny rozdział tekstu pokazuje, jak rozpowszechnione było takie wyobrażenie w oparciu o przykłady z literatury oraz historii. Jednak co jakiś czas pojawia się w naszej kulturze gwałtowna niezgoda na taki wizerunek. Stała za nią pogarda dla polskiej słabości, którą należało odrzucić jako główne źródło narodowych nieszczęść. Takie marzenie o narodowej potędze, która sprawi, że staniemy się w końcu nie przedmiotem, a podmiotem dziejów znaleźć można choćby w publicystyce poetów związanych z pismem „Sztuka i Naród” oraz obecnie w historycznych książkach Jarosława Marka Rymkiewicza. Sen o potędze, która ma być antytezą polskiej słabości, odnaleźć możemy również w Ziemi obiecanej Władysława Reymonta. Śni go główny protagonista powieści Karol Borowiecki. Pragnie zbudować swą indywidualną moc w oparciu o fortunę, jaką zamierza zarobić, stawiając własną fabrykę. Aby stało się to możliwe, musi jednak działać w darwinowskim świecie dziewiętnastowiecznego kapitalizmu, a więc odrzucić polską miękkość, która jest dla niego dziedzictwem sarmackiego pochodzenia. Musi się stać nietzscheańskim nadczłowiekiem, tytanem woli, dążącym bez skrupułów do wyznaczonego sobie celu. Centralny rozdział tekstu przedstawia, jak przebiegał ten proces. W finale powieści Reymont jednak „zdradził” swego bohatera. Pozostał wierny moralizatorskiej tradycji polskiej literatury, „ukarawszy” Borowieckiego poczuciem wypalenia i duchowej pustki, będących konsekwencją odrzucenia etycznych zasad swych szlacheckich przodków oraz głosu sumienia.
„The Promised Land” of Władysław Reymont is a very particular novel in a history of Polish literature. Reymont tries to reject one of the most important myths of the Polish culture – a belief created and glorified by romanticism that a weakness, humility and readiness to suffer are in fact real virtues which give to the Polish a sense of moral supremacy over their brutal and immoral enemies. The main character of the novel – Karol Borowiecki – feels hunger for power and greatness, so he decides to reach the goals by breaking almost all moral rules. In order to do this he must deny the cultural and spiritual heritage of the noble class to which he belongs. The article tells about the hidden, unconscious but strong desire of a Polish soul to overcome a romantic messianism, which has been a dominant spiritual ideology of Polish nation for a long time.
Źródło:: Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2017, 9; s. 109-123
0860-5637
Pojawia się w:: Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: „Ale jaki to człowiek stylowy! […] zginął, aż ziemia zadrżała”. Dwa polskie samobójstwa: Wołodyjowski – Wokulski
“What a suave man he was! […] The earth trembled as he perished”. Two Polish suicides: Wołodyjowski – Wokulski
Autorzy:: Samborska-Kukuć, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/967615.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: "The Doll" of Bolesław Prus
"Colonel Wolodyjowski" of Henryk Sienkiewicz
polish myths
suicide
"pan wołodyjowski"
mity narodowe
samobójstwo
bolesław prus
henryk sienkiewicz
"lalka"
Opis:: There is more to the literary polemic between the author of "The Doll" and the creator of "The Trilogy" than merely Prus’ contradictory review of Sienkiewicz’s "With Fire and Sword". It also includes "The Doll’s" multifarious allusiveness to "Fire in the Steppe", manifested in particular in the meaningful, symbolic ending, whereby both protagonists blow themselves up, literally and metaphorically cornered in old buildings. Prus converses with Sienkiewicz in a discreet manner, though the careful reader will spot contentious issues. These include the struggle for a different type of protagonist – not a hero, but an individual entangled in romantic myths, paralysing their life forces; a different perception of the past, rational and fair rather than glorified and martyrological; finally, a different outlook on the present and the future, promoting entrepreneurship and economy as tools for the development of Poland as a European partner, rather than the idealistic focus on the utopian, foregone concepts of military achievements. The text highlights the similarities in the characters of Wokulski and Wołodyjowski, with special emphasis on the final scenes and the demise of the world after the protagonists’ respective disappearance. The two famous literary suicides, patterning after the deed of Ordon as depicted in Mickiewicz’s poem, have been parodied (e.g. by Mrożek) and adopted, thus becoming literary weapons in the struggle with the Polish mythopoeia, xenophobia, and exaggerated patriotism.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2015, 30, 4
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: The theater of Jan Klata. Struggling for a new audience
Autorzy:: Konopko, Aleksandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/628503.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:: Jan Klata, Polish theater, engaged theater, political theater, social theater, new audience, reinterpretation of classical dramas, pop culture, Polish Catholicism, national myths and symbols
Opis:: This short text presents the characteristics of theater works by the director, Jan Klata. I attempt to investigate the changes in contemporary Polish theatrical language. The evolution of theater perception, the expressive aesthetics of Klata’s performances and topics that began the fight not only over the new theater that would be a place of socio-political discourses but also for the new audience. In the introduction I present J. Klata and describe the circumstances that accompanied his theater debut. Thereafter, referring to J. Klata’s staging of classical works, I point out the characteristics of his theater and describe how the phenomenon of reinterpretation functions in contemporary theater. I then try to question the explicit labeling of J. Klata’s works as “post drama theater” or “political theater” by paying special attention to analyzing the director’s works in a social context. This political and social background of J. Klata’s performances contributes to the fact that his work is perceived as one of the leading examples of “engaged theater”. The staging means of expression applied by the director and his often radical interference in the texts of works from the literary canon have encouraged younger directors to make their own daring experiments . What was perceived as “revolutionary” and controversial at the time of J. Klata’s debut, today, only seven years later, has become standard in Polish theater.
Źródło:: Journal of Education Culture and Society; 2010, 1, 2; 125-138
2081-1640
Pojawia się w:: Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Прецедентные имена как часть польского текста в русской поэзии
Precedent Names as a Part of the Polish Text in Russian Poetry
Autorzy:: Воронцова, Кристина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/968717.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Polish text
lyrical portrait
cultural myths
cultural figure
contemporary Russian poetry
Opis:: The author analyses the structure and components of the ‘Polish text’ in the Russian literature after the Second World War. One of the main aspects of this phenomenon is the so-called precedent name. This can be observed when the image of a person (real or fictional) becomes a cultural text or myth. For the ‘Polish text’ in Russian literature such significant names have been Adam Mickiewicz, Julian Tuwim, Juliusz Słowacki, Czesław Miłosz and Konstanty Ildefons Gałczyński. In the Russian mentality Poland has always evoked poetry in general, which means that characteristics of ‘the Pol-ish text’ can be identified through an analysis of poems about these cultural figures.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 239-248
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Mit założycielski państwa polskiego jako mem w kontekście miejsc pamięci w przestrzeni internetowej
The Founding Myth of the Polish State as a Meme in the Context of Memory Sites in the Internet
Autorzy:: Ratke-Majewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2234865.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: mit
mity założycielskie państwa polskiego
miejsce pamięci
wirtualne miejsce pamięci
mem
memetyka
myth
founding myths of the Polish state
site of memory
virtual site of memory
meme
memetics
Opis:: Podstawowe założenie niniejszego artykułu stanowiło zainicjowanie analizy mitów założycielskich państwa polskiego – ich istnienia i powielania we wspólnocie – w kontekście zarówno teorii memetyki, jak i wirtualnych miejsc pamięci. Pole badawcze, szeroko zarysowane rozważaniami teoretycznymi, zostało w prezentowanym tekście znacząco ograniczone. W ten sposób przeanalizowano (w wyznaczonym zakresie czasowym) jedynie wybrane konta na portalu społecznościowym Facebook – z jednej strony te reprezentujące instytucje publiczne zajmujące się upamiętnianiem, z drugiej – te prywatne, których jednym z celów jest prowadzenie narracji pamięci.
The primary purpose of this article was to initiate an analysis of the founding myths of the Polish state – their existence and reproduction in the community – in the context of both memetics theory and virtual sites of memory. The research field, broadly outlined by theoretical considerations, was significantly limited in the presented text. Thus, only selected accounts on the Facebook social network were analyzed (within the specified time range) – on the one hand, those representing public institutions dealing with commemoration, and on the other, those private ones, for which one of the purposes is to conduct narratives of memory.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2023, 55, 1; 197-216
0419-8824
2451-1323
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Na Zachód i z powrotem. Migracje w kinie polskim w okresie transformacji ustrojowej
To The West And Back. Migration In Polish Cinema At The Time Of Political System Transformation
Autorzy:: Copik, Ilona
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/449469.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:: kino polskie po 1989
emigracja
mity emigracyjne
transformacja ustrojowa
Polish Cinema after 1989
emigration
emigration myths
political system transformation
Opis:: Problemem badawczym podjętym w artykule jest wątek polskiej migracji (Polaków wyjeżdżających z Polski i powracających do kraju po latach) uwidoczniony w kinie polskim po 1989 roku. Chcę sobie zadać pytania dotyczące motywów towarzyszących migracji i związanych z tym różnych jej rodzajów (polityczna, ekonomiczna, socjo-cywilizacyjna). Chodzi mi także o tropienie relacji pomiędzy filmem, realną przestrzenią kulturową i jednostkowym doświadczeniem i tożsamością, a przy tym o rozpoznanie różnych strategii reżyserów w podejściu do omawianej problematyki: od wyrażania „tragedii migracji” do euforii związanej z nowymi możliwościami ekonomicznymi i egzystencjalnymi. Zamierzam także podjąć kwestie dotyczące tego, jak narracje migracyjne wyrażają specyfikę polskiej transformacji oraz na ile ujawniają cechy medialnych dyskursów o niej. Przedmiotem analizy są filmy fabularne z lat dziewięćdziesiątych (300 mil do nieba reż. M. Dejczer, 1989; Ostatni prom reż. W. Krzystek, 1989; Przeklęta Ameryka reż. K. Tchórzewski, 1991; Trzy kolory: Biały reż. K. Kieślowski, 1994; Szczęśliwego Nowego Jorku rez. J. Zaorski, 1997, i in.).
The aim of the article is to discuss the way of representing the migration motive in Polish post-communist cinematography. The term ‘Polish post-communist cinematography’ can be defined as the collection of national films created during the political system transformation that corresponds to it. The main research problems shown on the screen are the migration of Poles from Poland and their return after 1989. Motives accompanying migration and its related different kinds (political, economic, socio- civilizational) are of key significance. Tracking the relation between film, real cultural space and unique human experiences, as well as the investigation of different strategies of directors in terms of the discussed issues: from expressing ‘the migration tragedy’ to euphoria connected with new existential possibilities, is what I am concerned with. Moreover, the article includes following issues: how the migratory narratives express the specificity of Polish transformation and to what extent they reveal the characteristics of media discourse about this process. The subjects of analysis are feature films from the mainstream completed after 1989 (300 Miles to Heaven by Maciej Dejczer, 1989; The Last Ferry by Waldemar Krzystek, 1989; Three colours: White by Krzysztof Kieślowski, 1994; Happy New York by Janusz Zaorski, 1997; etc).
Źródło:: Polonia Journal; 2019, 10; 143-164
2083-3121
Pojawia się w:: Polonia Journal
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: O mityzacji życia emigracyjnego Polaków
On the mythization of the life in exile of Poles
Autorzy:: Chodubski, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1941569.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Polacy w świecie
życie polonijne
mity
życie kulturowo-cywilizacyjne
migracje
Poles in the world
Polish community life
myths
cultural and civilization life
migrations
Opis:: W opracowaniu wskazuje się, że nie ma jednego i jednoznacznego definiowania życia emigracyjnego Polaków. Życie to sytuuje się w szerokiej przestrzeni mityzacji kulturowo-cywilizacyjnej. We współczesnym życiu diasporalnym Polaków z dużą siłą ścierają się tradycyjne wzory życia na obczyźnie oraz współczesne wartości migracyjne. Szczególną nośność w mityzacji polskiego życia diasporalnego zdobywają wartości takie, jak: wolność, niegospodarność, konfliktogenność, przywiązanie do religii oraz tradycyjnych wzorów postaw, zachowań, aspiracji kulturowych. Migracje Polaków definiowane są jako wartość cywilizacyjna, aczkolwiek w rzeczywistości współczesnych przemian globalnych i integracji europejskiej ujawnia się potrzeba wypracowania przez państwo polityki migracyjnej.
The study indicates that there is no single and unequivocal definition of the life of Poles in exile, This life is situated in a wide area of cultural and civilization mythization. In the contemporary diasporal life of Poles, traditional patterns of living abroad and contemporary migration values clash with great force, the mythization of Polish diasporal life is acquired by values such as: freedom, mismanagement, conflictogenicity, attachment to religion and traditional patterns of attitudes, behavior, and cultural aspirations, Migrations of Poles are defined as a civilization value, although in the reality of contemporary global changes and European integration there is a need to develop by the state of migration policy.
Źródło:: Cywilizacja i Polityka; 2021, 19, 19; 7-21
1732-5641
Pojawia się w:: Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Kresy (Polish Eastern Borderlands) in Polish Literature of 1918–2018. Significant Interpretative Perspectives
Autorzy:: Uliasz, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2030549.pdf
Data publikacji:: 2021-02-21
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: Polish Eastern Borderlands
borderland discourse
Polish literature of 1918–2018
myths and legends
borderland of cultures
small homelands
controversies over the category of “Kresy” (Eastern Borderlands of Poland)
postcolonial criticism
Opis:: The paper offers a comprehensive, synthetic account of the discourse on the subject of the Polish Eastern Borderland over the course of the last hundredyears. It analyses the ways in which the understanding of the notion of Kresy and “borderland”, as well as the strategies for presenting the term, have changed, including attempts to replace this category with other terms. Furthermore, the paper characterises the dynamics concerning the transformations of situational contexts that emerged in the period of the Second Polish Republic, developed during World War II, after 1945 (in the country and abroad) and continuing from the 1980s and1990s to the present. Significant interpretative perspectives include, among others, the trends in literary schools, the legends and myths of the Polish Eastern Borderland, the notion of the borderline of cultures, small homelands, and methodological phrases and breakthroughs (spatial turn, geopoetics, postcolonial criticism).
Źródło:: Tematy i Konteksty; 2020, 1; 335-363
2299-8365
Pojawia się w:: Tematy i Konteksty
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Mit czy mity Sybiru w wyobraźni i pamięci zbiorowej ?
Autorzy:: Michalska-Bracha, Lidia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/631729.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: myths, Sybir, collective memory, Siberian exile, 19th- and 20th-century Polish diaries
mity, Sybir, pamięć zbiorowa, Sybiracy, pamiętniki polskie XIX–XX w.
Opis:: The article is an attempt to characterize the Sybir (Siberian exile) myth which is present in the collective memory of the Poles in the nineteenth and twentieth centuries. It also seeks to identify the essential components of the myth. In this approach, the article fits into a broader study on the mythologization of the past and its presence in various historical and modern contexts. These aspects, as well as the concept of the culture of remembrance by Krzysztof Pomian, provide the methodological assumptions for this research. The article outlines the Sybir myth, with the experiences of the Poles exiled to Siberia in the nineteenth century and the fate of the repressed in the 1940s as the points of reference. The article also points out that the Sybir myth, understood as a kind of “place of remembrance” of the Poles in the nineteenth and twentieth centuries, was constructed by a number of factors: the literary works of Polish romantics, the works of painters (e.g. A. Sochaczewski), the nineteenth-century diary literature, which played a crucial role (e.g. J. Glaubicz Sabinski, E. Felinska, A. Januszkiewicz, G. Zielinski, A. Giller, and many others), and historiography, with the works of historians such as Z. Librowicz and M. Janik. Their historical and recollective creations constructed the image of Siberia as “the land of the accursed”, “the land of silence and horror”, and “the icy hell”. An important role in the construction of the Sybir myth was also played by the Polish nineteenth-century explorers of Siberia, including B. Dybowski, J. Czerski, and A. Czekanowski, discussed in a separate part of the article. The article thus focuses on the characteristics of the nineteenth-century Sybir myth, with a broader reference to the experiences of the Poles under Russian repression during the World War II, and contemporary images of the fate of the Poles in Siberia, which are today epitomized in the Sybir Memorial Museum (Muzeum Pamięci Sybiru) in Bialystok.
Celem badań podjętych w artykule jest próba charakterystyki mitu Sybiru obecnego w wyobrażeniach zbiorowych Polaków na przestrzeni XIX–XX w. oraz wytypowania jego zasadniczych komponentów. W takim ujęciu problematyka niniejszego tekstu wpisuje się w szersze studia dotyczące zagadnienia mitologizacji przeszłości i jej funkcjonowania w różnych kontekstach historycznych oraz we współczesności. Na tych aspektach, jak również na koncepcji kultury pamięci Krzysztofa Pomiana, oparte zostały założenia metodologiczne niniejszych badań. Podstawę dla tych rozważań stanowi mit Sybiru, dla którego punktem odniesienia są doświadczenia Polaków na zesłaniu na Syberii w XIX w. oraz losy represjonowanych w latach czterdziestych XX w. W artykule zwrócono więc uwagę na to, że mit Sybiru, rozumiany jako swoiste „miejsce pamięci” Polaków w XIX i XX w., konstruowany był przez wiele czynników. Obok twórczości literackiej polskich romantyków oraz dzieł artystów malarzy (np. A. Sochaczewskiego) zasadniczą rolę odegrała XIX-wieczna literatura pamiętnikarska (np. J. Glaubicz Sabińskiego, E. Felińskiej, A. Januszkiewicza, G. Zielińskiego, A. Gillera i wielu innych) oraz historiografia z dziełami takich historyków, jak Z. Librowicz i M. Janik. To w ich twórczości historycznej i wspomnieniowej utrwalił się przekaz wyobrażeniowy Syberii, m.in. jako „ziemi przeklętej”, „ziemi milczenia i zgrozy” oraz „lodowego piekła”, które w konsekwencji konstruowały wyobrażeniowy przekaz Sybiru. Istotną rolę w tworzeniu mitu Sybiru odegrali także polscy XIX-wieczni badacze Syberii, m.in.: B. Dybowski, J. Czerski i A. Czekanowski, którym poświęcono odrębne miejsce. W artykule uwagę skoncentrowano więc przede wszystkim na charakterystyce XIX-wiecznego mitu Sybiru, przy szerszym odwołaniu się do przykładów doświadczeń Polaków z okresu rosyjskich represji z lat II wojny światowej oraz współczesnych wyobrażeń na temat losów Polaków na Syberii, czego uosobieniem jest dzisiaj idea Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
Źródło:: Res Historica; 2018, 46
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Die Feldzüge des Bolesław Schiefmund nach Belgard und Kolberg und die Anfänge der symbolischen Inbesitznahme Pommerns durch Polen
The expeditions of Bolesław III Wrymouth to Belgard (Polish: Białogard) and Kolberg (Polish: Kołobrzeg) and the beginning of the Polish symbolic appropriation of Pomerania
Autorzy:: Migdalski, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1592264.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: history of Poland
history of Pomerania
Polish medieval chronicles
historical myths
Kołobrzeg / Kolberg
Białogard / Belgard
historia Polski
historia Pomorza
polskie kroniki średniowieczne
mity historyczne
Kołobrzeg
Białogard
Opis:: Kołobrzeg był przez prawie 150 lat ważnym miejscem pamięci w Niemczech. W 1945 roku teren Pomorza wraz z tym nadmorskim miastem objęło, po krwawych walkach armii polskiej, państwo polskie. Nawiązując do walk z 1945 roku, Polacy utworzyli wiele mitów historycznych odwołujących się również do narracji średniowiecznych. Celem artykułu jest próba zbadania na podstawie przekazów kronikarskich, czy już w okresie średniowiecza narracja o Kołobrzegu i pobliskim Białogardzie nie zaczęła spełniać podobnej roli w polityce symbolicznej wśród polskich elit. W pierwszej części artykułu omówiono przekazy dziejopisów o wyprawach Bolesława Krzywoustego na Białogard oraz Kołobrzeg. W drugiej zaś omówiono ich znaczenie na tle ówczesnej sytuacji politycznej. Wydaje się, że w początkach XII wieku Gall Anonim próbował nadać symboliczne znaczenie obu tym ośrodkom, jednak z czasem kronikarze zmienili pierwotny sens tego przekazu i wplatali jego elementy w aktualny dyskurs polityczny.
For 150 years Kołobrzeg was an important place of remembrance in Germany. In 1945 Pomerania together with that town was captured by the Polish state after bloody fights of the Polish army. With the reference to the 1945 battle the Polish created several historical myths, which also refer to a Medieval narrative. The article is an attempt to investigate – on the basis of chronicles – whether already in the Middle Ages the narrative about Kołobrzeg and nearby Białogard played a similar role in the symbolic policy among the Polish elites. The first part of the article describes the records of chroniclers about the expeditions of Bolesław III Wrymouth to Białogard and Kołobrzeg. The second part depicts their significance against the background of the contemporary political situation. It seems that at the beginning of the 12th century Gallus Anonymus (Anonymous) tried to invest those towns with symbolic significance, but with time chroniclers changed the original meaning of the records and entwined their elements in the current political discourse. Those plots came back only when the idea of the union between Poland and Pomerania re-emerged.
Źródło:: Studia Maritima; 2018, 31; 87-107
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:: Studia Maritima
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Moja Polska? – dyskursy tożsamościowe w edukacji polonistycznej
My Poland? – identity discourses in Polish language education
Autorzy:: Rypel, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1075604.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: national identity
national and cultural affiliation
topos
myths and national symbols
Polish language textbooks
tożsamość narodowa
afiliacja narodowa i kulturowa
toposy
mity i symbole narodowe
podręczniki do języka polskiego
Opis:: Celem artykułu jest zdefiniowanie istoty narodowej tożsamości w dyskursie edukacyjnym. Edukacja instytucjonalna odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu tej tożsamości. Szkoły jako instytucje państwowe mają wpływ na całe młode pokolenia obowiązkowo uczęszczające do szkół podstawowych. W ten sposób każdemu uczniowi przekazuje się ten sam sposób rozumienia różnych zjawisk społecznych, wspólne wzorce kulturowe, a nawet wzory interpretacji miejsca jednostki w grupie – przede wszystkim we wspólnocie narodowej. Artykuł poświęcony jest analizie wzorów tożsamości narodowej w różnego rodzaju tekstach zamieszczanych w podręcznikach, wskazuje toposy, mity i symbole kształtujące tę tożsamość. Analiza podręczników przebiega na poziomie synchronicznym i diachronicznym i pokazuje, że obecnie edukacja szkolna nie ma wielkiego wpływu na tożsamość narodową młodego pokolenia, i że każdy uczeń kształtuje swoją tożsamość narodową poprzez własną afiliację różnych wzorców tej tożsamości.
The aim of the article is to define the essence of national identity of education discourse. Institutional education plays the crucial role to pass on this identity. These institutions are in power to influence young generations attending primary and compulsory schools. This way every student is given the same meaning of different social phenomenon, common cultural patterns and even patterns of interpreting the place of individual in the group – most of all in the nation. This article is devoted to the analysis of the patterns of national identity of different kinds of texts placed in the textbooks and shows topos, myths and symbols shaping this identity. The textbooks analysis proceeds on synchronous and diachronic ground. This analysis shows that currently school education does not have a great impact on the national identity of the young generation and each student shapes his/her national identity through his/her own affiliation of different patterns.
Źródło:: Polonistyka. Innowacje; 2020, 11; 105-124
2450-6435
Pojawia się w:: Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: ‘Free with the Free, Equal with the Equal’: Poles and Ukrainians Against the Background of the Conversion of the Jagiellonian Myth. Experience of Polish Historiography at the Beginning of the 20th Century
‘Wolni z wolnymi, równi z równymi’: Polacy i Ukraińcy w tle konwersji mitu jagiellońskiego. Doświadczenia historiografii polskiej początku XX wieku
Autorzy:: Stępnik, Andrzej Władysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1374031.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Polish historiography
20th century
Ukraine
Ukrainians
Union of Lublin
independence
narrative myths
collective memory
historiografia polska
XX wiek
Ukraina
Ukraińcy
unia lubelska
niepodległość
mity narracyjne
pamięć zbiorowa
Opis:: The Jagiellonian myth is relatively well developed in Polish historiography. The exception is the first twenty years of the 20th century, when its successive conversions and accelerated migration from the discourse of historiography to the discourse of memory took place. In the background of these processes, a kind of advancement of Polish-Ukrainian issues was taking place (politically conditioned), which until now had been dominated by Polish-Lithuanian relations. This article is intended to expand on and document these issues. The subject of analysis and conclusion were works of a general nature (syntheses, parasyntheses, textbooks, compendia, etc.), which accumulate and ‘reflect’ current scientific, political, social, cultural and other trends, creating interesting research material. It allowed to establish that in 1900–1918, the symbol of the Union of Lublin, the idea of ‘free with the free, equal with the equal’ was a popular motif of historical narratives, which as a scientific construct, however, became more and more archaic. Its cultivation resulted in an indirect retreat from critical historiography. It can be seen that the Jagiellonian myth attracted neo-Romantics to a greater extent than Modernists who sought a closer link between historiography and social sciences. However, it cannot be said that there were no interesting attempts to reinterpret it. Such were the references to some of the then promising sociologising and psychologising directions that appeared in the West but also in Poland. Surprisingly, the greatest admirers of this idea at the beginning of the 20th century were historians identifying themselves with national democratic ideas, followed by conservatives (realists) and researchers associated with various factions of the independence camp. The Treaty of Riga of 18 March 1921, concluded between Poland, Soviet Russia and Ukraine, showed that the romantic spirit of the Union of Lublin survived and became part of the history of ideas.
Mit jagielloński jest stosunkowo dobrze opracowany w historiografii polskiej. Wyjątek stanowi pierwsze dwudziestolecie XX w., kiedy to doszło do kolejnych jego konwersji i przyspieszenia migracji z dyskursu historiografii do dyskursu pamięci. W tle tych procesów dokonywał się (warunkowany politycznie) swoisty awans problematyki polsko-ukraińskiej, która dotychczas była zdominowana relacjami polsko-litewskimi. Niniejszy artykuł ma na celu rozwinięcie i udokumentowanie tychże kwestii. Przedmiotem analizy i wnioskowania były prace o charakterze ogólnym (syntezy, parasyntezy, podręczniki, kompendia etc.), które kumulują w sobie i ‘odbijają’ aktualne tendencje naukowe, polityczne, społeczne, kulturowe i inne, tworząc interesujący materiał badawczy. Pozwolił on na ustalenie, że w latach 1900–1918 symbol unii lubelskiej, idea ‘wolnych z wolnymi, równych z wolnymi’, była popularnym motywem narracji historycznych, który jako konstrukt naukowy stawał się jednak coraz bardziej archaiczny. Jego pielęgnowanie powodowało pośrednio odwrót od historiografii krytycznej. Daje się zauważyć, że mit jagielloński większym stopniu przyciągał neoromantyków niż modernistów zmierzających do ściślejszego powiązania historiografii z naukami społecznymi. Nie można jednak stwierdzić, że nie było ciekawych prób jego reinterpretacji. Do takich należały nawiązywania do niektórych, obiecujących wówczas, kierunków socjologizujących i psychologizujących, jakie pojawiały na Zachodzie, ale też na gruncie krajowym. Zaskakująco, największymi admiratorami tej idei na początku XX w. stali się historycy identyfikujący się z ideami narodowodemokratycznymi, dalej plasowali się ówcześni konserwatyści (realiści) i badacze związani z różnymi frakcjami obozu niepodległościowego. Traktat ryski z 18 marca 1921 r., zawarty między Polską, Rosją Sowiecką i Ukrainą, wykazał, że romantyczny duch unii lubelskiej przeżył się i stał się fragmentem historii idei.
Źródło:: Res Historica; 2020, 49; 465-485
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Polish myths" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język