Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Marksizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 148
Tytuł:
Pragmatismus über alles!
Autorzy:
Leszczyński, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105768.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
pragmatyzm
pozytywizm
marksizm
ideologia
Opis:
Co pragmatyzm ma do zaoferowania w obliczu „problemów współczesnego świata”? Pragmatyzm jest jedną z dominujących dziś ideologii humanistycznych. Mimo pozorów nowości, w istocie jest to – jak stwierdził James – jedynie nowa nazwa dla starych pomysłów. Omawiając główne założenia pragmatycznej ideologii odwołuję się do dwóch dziewiętnastowiecznych ruchów myślowych – pozytywizmu Comte’a i marksizmu. Moim zdaniem pragmatyzm, a raczej ideologia pragmatyczna, jest współczesnym wariantem tych eschatologicznych ruchów, a jako taki nie jest w stanie poradzić sobie z „problemami współczesnego świata”.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 617-624
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania wokół wartości- od Marksa do czasów współczesnych
Discussion around the Value - from Marks to the Present Day
Autorzy:
Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/587296.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia
Marksizm
Economics
Marxism
Opis:
Many trends in economic thought dealt with the category of value, trying to figure out the sources. Value played an important role in economics of Karol Marks and in subjectivemarginalist trend. In theoretical considerations, modern economics not paying more attention to the category of value. Dispute over the source of value lost interest in economists. The main purpose of description is to present theory of value in terms of economy of Marks and in subjective-marginalist trend. This article also includes trial to answer the question, why modern economics does not pay sufficient attention to this economic category
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 176; 13-21
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powtórzenie jako mechanizm oddziaływania ideologicznego
Autorzy:
Wyczyński, Grzegorz Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643961.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ideologie
Wiederholung
Marxismus
Postmarxismus
ideology, repetition, marxism, post-marxism
ideologia
powtórzenie
marksizm
post-marksizm.
Opis:
Laut der Hauptthese des vorliegenden Artikels bildet die Wiederholung einen der Hauptmechanismen der ideologischen Einwirkung. Dank der zirkulären Bewegung können sich ideologische Weltbilder wirkungsmächtig im menschlichen Körper und Geist einnisten. Infolge des Totalisierungsprozesses geht Ideologie in unterschiedlichen Bereichen des sozialen Lebens reibungslos auf (und hört auf, allein eine philosophische Frage zu sein), durch Wiederholungen wird indessen ihre Einwirkung, die sich außerhalb des Bewusstseins des Subjekts vollzieht, verstärkt. Der vorliegende Versuch, diese Erscheinung zu rekonstruieren, basiert auf den Auffassungen von vier Denkern, die sich in die marxistische/ postmarxistische Tradition einschreiben.
According to the main thesis of this article, repetition in one of the main mechanisms of ideological influence. Thanks to that circular motion, the ideological images can be effectively instilled into people’s bodies and minds. Because of the phenomenon of totalization, ideology is melting into different spheres of social life (it cease to be the case of philosophy alone) and throughout another repetitions its impact is strengthened. Thanks to this, the whole process is functioning outside the consciousness of the subject. The reconstruction of described phenomenon is based on the theories of the four thinkers linked to the marxist/post-marxist tradition.
W myśl głównej tezy prezentowanego artykułu, powtórzenie stanowi jeden z głównych mechanizmów oddziaływania ideologicznego. To właśnie dzięki ruchowi cyrkularnemu, ideologiczne obrazy świata mogą efektywnie zakorzeniać się w ludzkich ciałach i umysłach. Na skutek procesu totalizacji, ideologia gładko wtapia się w różne obszary życia społecznego (przestaje być już sprawą samej tylko filozofii), zaś poprzez kolejne powtórzenia wzmocnieniu ulega jej oddziaływanie, które realizuje się poza świadomością podmiotu. Próba rekonstrukcji opisywanego fenomenu podjęta została w oparciu o koncepcje czterech myślicieli wpisujących się w ramy tradycji marksistowskiej/post-marksistowskiej.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 24
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozytywistyczne spotkania z Markiewiczem
Autorzy:
Bujnicki, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639148.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Markiewicz Henryk, pozytywizm, historia literatury, marksizm
Opis:
Positivist meetings with Markiewicz The article discusses the academic output of Henry Markiewicz dedicated to the literature of Polish Positivism. Professor Markiewicz stands as the pre-eminent connoisseur and lover of the era, author of numerous interpretations, studies and critical edition of the positivist pieces of and, above all, the author of historical-literacy synthesis of the era – the academic textbook „Positivism”. The author of the article writes also about the methodology of research on Positivism used by Markiewicz, which takes from the Marxist inspirations, and also shares personal memories of professional contact with Professor.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 1(19)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Markiewicz między systemem a chaosem
Autorzy:
Kuźma, Erazm
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639159.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Markiewicz Henryk, marksizm, system, teoria literatury
Opis:
Henryk Markiewicz between system and chaos The article discusses the relationships of Henryk Markiewicz theoretical thought with Hegel-Marks concepts in the context of widely understood system developed in linguistics and literary science in the 20th century. The evolution of Professor Markiewicz theoretical thought is shown as a gradual moving away from Hegel-Marks system and eclectic opening towards the other systems with the simultaneous strong objection to the conceptual and methodological arbitrariness.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 1(19)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja i kapitalizm: teoria polityczna Ellen Meiksins Wood
Autorzy:
Robakiewicz, Eliasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013132.pdf
Data publikacji:
2018-10-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Meiksins Wood
marksizm polityczny
Brenner
kapitalizm
feudalizm
Opis:
Ellen Meiksins Wood jest teoretyczką łączoną, wraz z Robertem Brennerem, z nurtem zwanym „politycznym marksizmem”. W niniejszym artykule postaram się przybliżyć, czym wyróżnia się ten nurt. W pierwszej części przedstawiam krótką charakterystykę „marksizmu politycznego” jako nurtu, w którym centrum zainteresowań stanowią stosunki reprodukcji społeczeństwa kapitalistycznego, oraz rekonstrukcję sporu o przejście od feudalizmu do kapitalizmu, czyli sporu o genezę tego społeczeństwa. Jednocześnie staram się wskazać, jak debata dotycząca problemu powstania kapitalizmu stanowi kluczowe zagadnienie, wokół rozwiązania którego zogniskowane zostały badania teoretyczki. W części drugiej omawiam to, w jaki sposób Meiksins Wood rozumie pojęcie „klasy”, a także jej badania dotyczące demokracji w antycznej Grecji.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 26, 4; 290-319
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karzeł i natura. Wkład teologii wyzwolenia w debatę o ekologii
Autorzy:
Andrade, Luis Martínez
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1016014.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
teologia wyzwolenia
ekologia
nowoczesność
marksizm
biocywilizacja
Religia
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2013, 8, 2; 37-48
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co się stało z klasą?
Autorzy:
Smith, Neil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1016056.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
klasa
marksizm
polityka tożsamości
studia kulturowe
multikulturalizm
Opis:
Chociaż problem klas społecznych przyczynił się znacząco do wyłonienia się teorii społecznej w geografii w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych dwudziestego wieku, to przestał ostatnio funkcjonować jako pryzmat, przez który spogląda się na kwestie społecznej konstrukcji przestrzeni, miejsca oraz natury. Przyczyny odejścia od perspektywy klasowej leżą po części we wzroście alternatywnego politycznego spojrzenia na tożsamość, przekierowującego politykę nie w stronę ekonomii, a raczej kultury. Biorą się one także z osłabienia marksizmu pod koniec dwudziestego wieku. Przyczyniły się do tego również pozornie bezklasowa polityka, która wyłoniła się z niektórych ruchów lat sześćdziesiątych, jak i niezwykle potężne reakcje przeciwko owym ruchom. Opór ten jednak ustąpił, a my znaleźliśmy się bez wysublimowanego języka klasy dokładnie wtedy, gdy ze zdwojoną siłą potwierdza ona swoje znaczenie. Od ekonomicznego boomu, poprzez kryzys  lat 1997–1999 i kolejny boom w Azji, do utwierdzenia pozycji klasowych w Meksyku i Europie Wschodniej czy też dramatycznego formowania się klas w postkolonialnej Afryce Południowej (nie wspominając już o Wielkiej Brytanii Blaira czy Stanach Zjednoczonych Clintona), klasa przedstawia sobą kluczowy, polityczny wymiar różnic społecznych. Multikulturalizm zaczyna jawić się jako usprawiedliwienie kapitalistycznej „różnorodności”, podczas gdy w kręgach akademickich polityka jest coraz częściej utożsamiana ze wspólnym, liberalnym mianownikiem moralności. Prezentowane tu stanowisko nie jest ograniczonym apelem o powrót do klasy, ale raczej twierdzeniem, że musimy znaleźć sposób na ponowne włączenie zagadnienia klasy do problematyki tożsamości i polityki kulturowej. To one, z bardzo słusznych powodów, nieprzypadkowo stanowiły pierwszoplanowe kwestie polityki ostatnich lat.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2013, 9, 3; 199-236
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Wielki
Autorzy:
Balbus, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639146.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Markiewicz Henryk, teoria literatury, badania literackie, marksizm
Opis:
Henry the Great In his recollection of Henryk Markiewicz the author, one of the Professor’s students, emphasises mostly his traits of character: reliability, honesty, kindness and intellectual openness. Those traits earned him among the students a name of the real „master”. In the second part of this text the author writes about the methodological and world-view beliefs of the Professor and recalls the most important facts from his academic career.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 1(19)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agrarne początki kapitalizmu
Autorzy:
Meiksins Wood, Ellen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013122.pdf
Data publikacji:
2018-10-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
kapitalizm
Meiksins Wood
marksizm polityczny
historia
rynek
Opis:
Tekst przedstawia podstawowe założenia i tezy „marksizmu politycznego”. Autorka wykazuje, jak i dlaczego początki kapitalizmu należy wiązać w pierwszej kolejności z wsią i rolnictwem, a dopiero w drugiej z miastem i handlem. Podporządkowanie procesów produkcji żywności imperatywom kapitalizmu stanowi o rewolucjonizującym charakterze kapitalizmu, gdyż przekształceniu ulegają w ten sposób procesy odpowiedzialne za samą reprodukcję społeczeństwa, a nie jedynie dystrybucji lub redystrybucji nadwyżek.(1942-2016) – była amerykańską historyczką marksistowską i teoretyczką. Wraz z Robertem Brennerem stworzyła nurt nazywany „marksizmem politycznym”. Autorka wielu książek między innymi The Retreat from Class (1986), za którą otrzymała nagrodę im. Isaaca Deutschera, oraz wpływowej pracy The Origin of Capitalism (1999). Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 26, 4; 343-360
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New facts on N.A. Berdyaev’s and S.N. Bulgakov’s critical Marxism
M. Bierdiajewa i S. Bułgakowa marksizm krytyczny – nowe fakty
Autorzy:
Kiejzik, Lilianna
Husak, Bogumiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096965.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Russian Marxism
legal Marxism
critical Marxism
economy
revolution
freedom
N.A. Berdyaev
S.N. Bulgakov
K. Kautsky
marksizm rosyjski
marksizm legalny
marksizm krytyczny
ekonomia
rewolucja
wolność
M. Bierdiajew
S. Bułgakow
Opis:
Artykuł omawia mało znane fakty z życia dwóch wielkich przedstawicieli Srebrnego Wieku filozofii rosyjskiej – Mikołaja Bierdiajewa i Sergiusza Bułgakowa – odnoszące się do okresu, kiedy obaj byli zagorzałymi marksistami. Był to początek kariery naukowej obu myślicieli, czasy przełomu XIX i XX wieku. W archiwum Karola i Luizy Kautskich w Amsterdamie (International Institute of Social History) znajdują się dwa listy Bierdiajewa do Kautskiego odnośnie do polemiki na temat Marksa i marksizmu, jaka pojawiła się między nimi po decyzji Kautskiego o publikacji na łamach „Die Neue Zeit” artykułu Bierdiajewa F.A. Lange i filozofia krytyczna w jej relacji do socjalizmu (1900). Korespondencja najpewniej stała się katalizatorem przejścia Bierdiajewa od marksizmu „ortodoksyjnego” do „krytycznego”. Z kolei listy Bułgakowa do Kautskiego (oraz jego małżonki Heleny Tokmakowej do Luizy Kautskiej) odnoszą się do czasu stażu naukowego Bułgakowa w Berlinie w latach 1898–1900. Spotykał się wtedy z rodzinami Kautskich i Bernsteinów, rozważał teoretyczne problemy marksizmu. Do tekstu wystąpienia dołączamy przetłumaczone na język polski i zaopatrzone w komentarze dwa listy Bierdiajewa do Kautskiego (luty i maj 1900).
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 373-387
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confucianism versus the Reception of Communism in China
Konfucjanizm a recepcja komunizmu w Chinach
Autorzy:
Jucewicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480346.pdf
Data publikacji:
2014-06-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
China
Confucianism
communism
Marxism
Chiny
konfucjanizm
komunizm
marksizm
Opis:
The present article studies the communist regime in China, analysed in terms of Confucian tradition existing in this country for centuries. It indicates the similarities between Confucianism and Marxism and the influence of Confucianism on the reception of communism in China. Both Confucianism and Marxism do not focus on ontological issues, but the practical and sociological ones, perceiving them in the context of building a model of a perfect society and effective governance of the country. Both trends describe the origins of the world and society, pointing to the dialectic clash of opposing forces. They are characterised by materialistic view of the world, anti-individualism, antipersonalism, collectivism, and ethical relativism. As stated in the Conclusion, Confucianism has created a strong philosophical background to the implementation of communist ideas and became the ideological basis for this belief.
W niniejszym artykule przedmiotem refleksji był ustrój komunistyczny w Chinach, analizowany pod kątem istniejącej od wieków tradycji konfucjańskiej w tym państwie. Ukazano podobieństwa pomiędzy konfucjanizmem a marksizmem oraz wpływ konfucjanizmu na recepcję komunizmu w Chinach. Zarówno konfucjanizm jak i marksizm nie koncentrują się na zagadnieniach ontologicznych, ale praktycznych i socjologicznych, podejmując je w kontekście budowania modelu idealnego społeczeństwa i efektywnego sprawowania rządów w państwie. Oba nurty mówią o genezie świata i społeczeństwa, wskazując na dialektykę ścierania się przeciwstawnych sił. Charakteryzuje je materialistyczna wizja świata, antyindywidualizm, antypersonalizm, kolektywizm i relatywizm etyczny. We wniosku stwierdzono, że konfucjanizm stworzył silne filozoficzne tło do wdrożenia komunistycznych idei i stał się ideologiczną podstawą tego światopoglądu.
Źródło:
Nurt SVD; 2014, 1; 290-305
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijanizm Bogusława Wolniewicza
Unusual Christianism of Bogusław Wolniewicz
Autorzy:
Stanisławek, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15009736.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Christianity
Marxism
religion
B. Wolniewicz
chrześcijaństwo
marksizm
religia
Opis:
Paweł Okołowski twierdzi, że Bogusław Wolniewicz dokonał konwersji: porzucił marksizm i zaaprobował chrześcijaństwo. Autor rozważa, ile prawdy jest w takim ujęciu. Jego zdaniem, Wolniewicz do końca życia akceptował teorię społeczną Karola Marksa („marksizm wąsko rozumiany”), ale odrzucił ideę komunizmu. Autor określa stanowisko Wolniewicza jako „chrześcijanizm”: pogląd, że chrześcijaństwo powinno stanowić podstawę życia publicznego cywilizacji Zachodu. Mimo takiego podejścia do kwestii wiary, Wolniewicz nie stał się – o ile autorowi wiadomo – osobą religijną w tradycyjnym sensie.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 2; 63-71
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska myśl mesjanistyczna w analizach Tadeusza Krońskiego
Polish Messianic thought in Tadeusz Kroński’s analyses
Autorzy:
Wawrzynowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665104.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Tadeusz Kroński
mesjanizm
heglizm
marksizm
Messianism
Polish Hegelianism
Marxism
Opis:
Tadeusz Kroński (1907-1958) was one of the most influential representatives of Polish post-war  Hegelianism. He was also regarded as the spiritual father of the Warsaw school of the history of ideas. In the 1950s, Kroński published historico-philosophical analyses focused on the ideas propounded by 19th centuryPolish Messianists of the inter-uprising period, presenting an outright negative view on the movement. Kroński does not see any significant features of theoretical continuity between the tradition of 19th century Polish Hegelianism, shaped by historical influences of the Romantic Messianic ideology (as formulated by Libelt and Cieszkowski), and his own philosophical position. The present study is aimed at a critical verification of Kroński’s analyses. It seeks to investigate the origins of the assumption regarding the fundamental discontinuity of both historical lines of development of Polish Hegelianism. Also, an attempt is made to delineate the actual extent of realization of the postulate of radical rejection of Messianic ideas.
Tadeusz Kroński (1907-1958) – jeden z najbardziej wpływowych przedstawicieli powojennego heglizmu polskiego, uznawany za ojca duchowego warszawskiej szkoły historyków idei, w swoich publikowanych w latach pięćdziesiątych XX wieku historyczno-filozoficznych analizach myśli dziewiętnastowiecznych mesjanistów polskich epoki międzypowstaniowej przedstawia skrajnie negatywny obraz tego nurtu. Kroński nie dostrzega istotnych rysów ciągłości teoretycznej między ulegającą historycznym wpływom romantycznej ideologii mesjanistycznej tradycją dziewiętnastowiecznego heglizmu polskiego (spod znaku Libelta i Cieszkowskiego) a własnym stanowiskiem filozoficznym. Tekst podejmuje próbę weryfikacji krytycznej tych analiz, zbadania genealogii założenia o zasadniczej nieciągłości obu tych historycznych linii rozwoju heglizmu polskiego, a także określenia faktycznego zakresu realizacji formułowanego tu postulatu radykalnego odrzucenia idei mesjanizmu.
Źródło:
Folia Philosophica; 2017, 38
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Widmowa aktualizacja marksizmu czy spektralna bujda
Spectral Actualization of Marxism or Spectral Humbug
Autorzy:
Brzeziński, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012279.pdf
Data publikacji:
2016-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Derrida
marxism
hauntology
ophelism
deconstruction
marksizm
widmontologia
ofelizm
dekonstrukcja
Opis:
Artykuł jest krytyczna interpretacją Widm Marksa Jacquesa Derridy. Obok przedstawienia krytycznych odczytań Eagletona czy Negriego, próbuję pokazać nie tylko filozoficzną jałowość propozycji Derridy, ale także niezdolność do wywiązania się z politycznych i etycznych obietnic, które składa.
The article is a critical reading of Jacques Derrida’s Spectres of Marx. Apart from presenting the Eagleton's and Negri’s critical interpretations and philosophical unproductiveness of Derrida's proposals, I also try to show their inability to fulfill the ethical and political promises, which they makes.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 19, 1; 290-303
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lekcje rewolucjonisty: Lenin czyta Hegla
Lesson of Revolution: Lenin reading Hegel
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012460.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hegel
Lenin
rewolucja
dialektyka
marksizm
the dialectic
revolution
Marxism
Opis:
W tekście podjęty zostaje problem relacji wzajemnego, dialektycznego zapośredniczania się Heglowskiej spekulacji i Leninowskiej praktyki teoretycznej. Punktem wyjścia analizy jest anegdota o Leninie, który po katastrofie roku 1914 postanawia całkowicie wycofać się i wyjeżdża do Berna, by w tamtejszej bibliotece czytać Naukę logiki Hegla. Podczas tej wzmożonej pracy teoretycznej nad niemieckim idealistą zrozpaczony Lenin dostrzega niepowtarzalną szansę na rewolucję, zadając tym samym kłam ewolucyjnemu determinizmowi Drugiej Międzynarodówki. Artykuł usiłuje odpowiedzieć na pytanie, na ile Leninowska lektura Hegla mogła mieć wpływ na uformowanie się heterodoksyjnej względem marksistowskiej tradycji teorii rewolucji („najsłabszego łańcucha w ogniwie”)? Czy to właśnie powrót od Marksa do Hegla otworzył drogę leninowskiemu wydarzeniu? Próbom odpowiedzi na te pytania towarzyszą rozważania nad drugą stroną dialektycznej relacji wzajemnego oddziaływania, tj. nad wnioskami z leninowskiej lektury dla samego rozumienia Hegla. Lenin w Zeszytach filozoficznych „stara się czytać Hegla materialistycznie” antycypując tym samym jedną z kluczowych dwudziestowiecznych wykładni Heglowskiej dialektyki Lukácsa, a nawet współczesne materialistyczne interpretacje (np. S. Žižka czy S. Kouvelakisa).
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 18-41
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Bieńkowski i jego idee w dwudziestoleciu międzywojennym
Autorzy:
Kapica, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176625.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Władysław Bieńkowski
komunizm
marksizm
OMS Życie
KPP
communism
Marquisism
Opis:
The paper describes the ideological evolution of Władysław Bieńkowski (1906–1991) in the interwar period – in the Polish People’s Republic, he was first a communist activist and then a dissident. The author reconstructs the process of radicalization of Bieńkowski as an intellectual who was not a member of the Communist Party of Poland, but who after the Second World War found himself among higher-ranking communist activists. The thesis of this paper is that the dichotomy between individual freedom and participation in the communist movement, which was characteristic of Bieńkowski in the period of the Polish People’s Republic, dates back to his prewar ideas. The paper also contributes to the discussion on the attitudes of the Polish intelligentsia towards communism.
W artykule autor opisuje ewolucję ideową Władysława Bieńkowskiego (1906–1991) w okresie dwudziestolecia międzywojennego – w PRL najpierw działacza komunistycznego, a potem dysydenta. Zrekonstruowany zostaje proces radykalizacji światopoglądowej Bieńkowskiego jako przykładu inteligenta, który nie należał do Komunistycznej Partii Polski, lecz po II wojnie światowej znalazł się w kręgu wyższych działaczy komunistycznych. Tezą artykułu jest stwierdzenie, że cechująca Bieńkowskiego w okresie PRL dychotomia pomiędzy indywidualną wolnością a przynależnością do ruchu komunistycznego miała korzenie w jego ideach prezentowanych w okresie przedwojennym. Artykuł jest także głosem w dyskusji nad postawą polskiej inteligencji wobec komunizmu.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2022, 10; 27-51
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W awangardzie humanistyki materialistycznej. Spory teoretyczno-ideologiczne Stefana Żółkiewskiego w „Kuźnicy”
The Avant-garde of Materialist Humanities: Stefan Żółkiewskis Theoretical and Ideological Debates in “Kuźnica”
Autorzy:
Sidorowicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1997022.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
marksizm
literaturoznawstwo teoretyczne
Stefan Żółkiewski
„Kuźnica”
Marxism
theoretical literary studies
Opis:
Artykuł omawia kształtowania się stanowiska teoretyczno-ideologicznego Stefana Żółkiewskiego w drugiej połowie lat 40. XX wieku na przykładzie jego najważniejszych  publikacji w „Kuźnicy”. Autor stara się określić składniki ówczesnego habitusu teoretycznoliterackiego Żółkiewskiego poprzez jego pozycjonowanie się wobec określonych nurtów współczesnej humanistyki, takich jak fenomenologia, formalizm, neopozytywizm, idealizm czy neotomizm. W ten sposób wypracowane zostają podstawowe składniki światopoglądu naukowego Żółkiewskiego (za Henrykiem Markiewiczem można by powiedzieć: „ideogemy”), który odpowiada marksizmowi w ówczesnej polskiej humanistyce.
The paper discusses the development of Stefan Żółkiewski's theoretical and ideological position in the second half of the 1940s, analyzing his most important publications in “Kuźnica”. The author attempts to define the components of Żółkiewski's theoretical habitus in relation to specific trends in contemporary humanities, such as phenomenology, formalism, neo-positivism, idealism or neotomism. In this way, the paper identifies the basic components of Żółkiewski’s scientific worldview (or, to use Henryk Markiewicz’s term "ideogems"), which in the Polish humanities of that time correspond to Marxism.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 19; 171-193
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biocentrism and Marxism: Bloch’s Concept of Life and the "Spirit of Utopia"
Biocentryzm i marksizm: Blochowska koncepcja życia i "Duch Utopii"
Autorzy:
Moir, Cat
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009531.pdf
Data publikacji:
2020-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ernst Bloch
biocentrism
Marxism
fascism
biopolitics
biocentryzm
marksizm
faszyzm
biopolityka
Opis:
This article argues that Ernst Bloch’s (1885-1977) early philosophical development was profoundly influenced by a biocentric perspective that dominated European culture in the decades around the turn of the twentieth century. Biocentrism covers a range of artistic and intellectual currents united by a commitment to embodied life, the natural world, and the insights of the flourishing biological sciences. Despite the clear filiations between biocentrism and völkisch and fascist ideologies, as this article demonstrates, Bloch combined aspects of biocentrism with a Marxist viewpoint in an attempt to counter his political opponents—even as that meant occasionally moving in the same conceptual territory.
Tekst dowodzi, że wczesny rozwój filozoficzny Ernsta Blocha (1885-1997) był znacząco zainspirowany biocentryczną perspektywą, która zdominowała kulturęeuropejską na przełomie wieków. Pojęcie biocentryzmu obejmuje szeroki zakres zarówno artystycznych, jak i intelektualnych nurtów, które jednoczy zainteresowanie wcielonym życiem, światem naturalnym, a także myślą rozkwitających nauk biologicznych. Pomimo jasnego pokrewieństwa pomiędzy biocentryzmem i volkistycznymi, a także faszystowskimi ideologiami – jak pokazuję – myśl Blocha łączy w sobie pewne aspekty biocentryzmu z marksistowską perspektywą, próbując zmierzyć się ze swoimi politycznymi oponentami, nawet jeśli czasami oznacza to poruszanie się po tym samym terytorium pojęciowym.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2020, 35, 1
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karl Marx as an anti-theistic and anti-political gnostic
Marks jako antyteistyczny i antypolityczny gnostyk
Autorzy:
Bartyzel, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097002.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Marxism
communism
revolution
apocalypsis
gnosis
marksizm
komunizm
rewolucja
apokalipsa
gnoza
Opis:
Tezą niniejszego artykułu jest twierdzenie, że to nie krytyka ekonomii politycznej, ani również ustroju burżuazyjnego, lecz bunt antyteistyczny o charakterze metafizycznym stanowi jądro świadomości Karola Marksa we wszystkich okresach jego aktywności umysłowej, począwszy od czasów, kiedy nie miał on jeszcze teorii ekonomicznej, a proletariat jako klasa predestynowana do przeprowadzenia rewolucji w ogóle nie znalazł się w horyzoncie jego zainteresowania. Bunt ten zaś prowadzi Marksa do chęci unicestwienia całości stworzenia jako dzieła złego Demiurga – w dodatku będącego wytworem ludzkiej fałszywej świadomości – a zatem także polityczności opartej o rozróżnienie przyjaciół i wrogów, w nomenklaturze Marksa nazywanych reprezentantami antagonistycznych klas społecznych, oraz do zastąpienia polityki przez bezpaństwową wspólnotę samych przyjaciół.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 69-83
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Was “Karl Marx a German philosopher”? The place of Marxism in contemporary debates, as exemplified by L. Kołakowski
Czy „Karol Marks był filozofem niemieckim”? Miejsce marksizmu we współczesnych debatach – przypadek Leszka Kołakowskiego
Autorzy:
Ciążela, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097124.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Marxism
science
ideology
philosophy
myth
marksizm
nauka
ideologia
filozofia
mit
Opis:
Przedmiotem analizy jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Karol Marks należy do obszarów filozofii i historii filozofii, i czy wpisywanie go w te dziedziny w obecnie przyjęty sposób jest uprawnione? Analizując myśl Marksa należy pamiętać, że nie uważał się on za filozofa, ale za badacza, który przekracza horyzont filozofii, pracując na gruncie nauki oraz ideologii organizującej walki polityczne swojego czasu. Oczywiście to, co dany myśliciel sądzi o sobie i mówi na swój temat, nie może być ostatecznym kryterium interpretacji jego dorobku. Wydobywanie z twórczości Marksa bogatej problematyki filozoficznej budzi jednak wątpliwości, czy przypadkiem nie zacieramy istoty tej twórczości, czyniąc z Marksa kogoś, kim nie był? Wątpliwości te narastają, gdy bierzemy pod uwagę Główne nurty marksizmu Leszka Kołakowskiego – opracowanie, które czyni z tezy, iż „Karol Marks był filozofem niemieckim” punkt wyjścia dla analizy i krytyki jego myśli. Problem polega na tym, że sam Kołakowski w swojej postmarksistowskiej twórczości deprecjonuje naukę i filozofię, a za podstawę dynamiki myśli uznaje mit. Rodzi to pytanie, czy Kołakowski w swojej prezentacji Marksa przedstawia jego filozofię, czy raczej pewien mit Marksa jako oderwanego od rzeczywistości filozofa, uszczęśliwiającego ludzkość wbrew jej woli i naturze?
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 185-201
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węgierskie impasy historyczne na tle europejskiego rozwoju społecznego w ujęciu Istvana Bibó
Autorzy:
Tyszka, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653665.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
rozwój społeczny
Węgry
Europa Środkowa
antydemokratyczny nacjonalizm
histeria wspólnotowa
marksizm
Opis:
Celem artykułu jest omówienie, na przykładzie Węgier i w oparciu o pisma Istvana Bibo, rozbieżności w rozwoju społecznym Europy Zachodniej i Środkowo-Wschodniej na przestrzeni wieków. Były one skutkiem wstrząsów politycznych, jakie spadły na kraje środkowoeuropejskie między XVI i XX wiekiem.This article explores, on the case of Hungary and based on Istvan Bibo’s works, the reasons and consequences of the split between the Western and Central-European social development. These differences emerged and intensified with successive political upheavals in the Central-European countries betewwn 16th and 20th century.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marksizm w refleksji Kołakowskiego
Marksism in Kolakowski reflection
Autorzy:
Musiał-Kidawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/324671.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
człowiek
moralność
świadomość
wolność
marksizm
human
morality
consciousness
freedom
Marxism
Opis:
Publikacja podejmuje kwestie filozoficznych założeń i zainteresowań Leszka Kołakowskiego będącego u progu swej twórczości. W początkach lat pięćdziesiątych XX wieku rozpoczyna się szczególny okres, tak w historii wielkich grup społecznych, jak i opisujących tamten znaczący i tragiczny czas filozofów. Tekst jest próbą przybliżenia filozoficznych argumentów oraz moralnych rozterek i postaw przemawiających na rzecz dokonywanych wyborów. Wyborów tyle znamiennych, że w poważnym stopniu kształtujących obraz ówczesnej rzeczywistości.
The work of Leszek Kołakowski focuses primarily on the philosophical concepts of human existence. The philosopher is interested in man as an individual being and a member of great social formations. The publication discusses the social situation of man and his moral condition conditioned by revolutionary historical and social changes. The philosopher searches for an answer to the question about the meaning of human presence in the world and whether this sense can be found.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 132; 449-456
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kołakowski. Od marksizmu do rewizjonizmu
Kołakowski. From Marxism to revisionism
Autorzy:
Musiał-Kidawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/325789.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
demokracja
wolność
człowiek
marksizm
rewizjonizm
democracy
freedom
human
Marxism
revisionism
Opis:
Publikacja przedstawia istotny i znamienny, ale też stosunkowo krótki fragment w twórczości filozoficznej jednego z najwybitniejszych myślicieli współczesnej humanistyki, Leszka Kołakowskiego. Praca koncentruje się na wczesnym, młodzieńczym okresie kształtowania poglądów przyszłego filozofa i przedstawia intelektualne i moralne motywy dokonywanych wyborów. Ten czas twórczości zostaje podporządkowany i uwarunkowany sytuacją społeczno-polityczną Polski po II wojnie światowej, co odgrywa zasadniczą rolę w percepcji tego okresu i podejmowanych decyzjach. Aktywne zaangażowanie młodego Kołakowskiego w nurt powojennych przemian i wpływ na tworzenie nowej rzeczywistości stanowiło tak sprzeciw wobec tragicznego doświadczenia wojny, jak również realizację młodzieńczej pokusy i iluzji budowania nowoczesnego człowieka.
Leszek Kołakowski subordinates his work to issues related to the essence of human existence, both in the individual dimension and subjected to the inevitable influences of historical processes. All works of the author concentrate on the human being, his social, political and moral status, and the conditions of his rooting in the metaphysical and cultural order. The early stage of Kolakowski's work is a problem of a man whose freedom is confronted with the powerful force of historical necessity, transforming in a revolutionary way the mentality of the individual and the structure of the existing cultural formation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 132; 439-447
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak zmienić świat : Marks i marksizm 1840-2011
How to change the world : Marx and marxism 1840-2011, 2011
Autorzy:
Hobsbawm, Eric J. (1917-2012).
Współwytwórcy:
Szymański, Sebastian. Tłumaczenie
Wydawnictwo Krytyki Politycznej. pbl
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Warszawa : Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Tematy:
Gramsci, Antonio (1891-1937)
Marx, Karl (1818-1883)
Historia
Marksizm
Opis:
Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
„Historia i Nauka o Konstytucji” (1953–1957) – egzemplifikacja czasu historycznego. Aspekty polityczne, metodologiczne i edukacyjne
“The History of and Teachings on the Constitution” (1953–1957) – an exemplification of historical time. Political, methodological and educational aspects
Autorzy:
Wójcik-Łagan, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340539.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
history
historiography
Marxism
historical politics
historia
historiografia
marksizm
polityka historyczna
Opis:
Periodyk dla nauczycieli historii: „Historia i Nauka o Konstytucji” (1953–1957) jest interesującym źródłem historycznym wyjaśniającym, na czym polegały związki nauki historycznej z historią szkolną w czasie tzw. „nowego początku”, tzn. wdrażania, a potem utrwalania w badaniach i nauczaniu historiograficznych i historiozoficznych założeń marksizmu. Dwumiesięcznik miał niebagatelny wpływ na stopień „zaszczepienia” na gruncie szkolnym idei marksistowskiej, był dysponentem dyrektyw teoretycznych z ambicją oddziaływania na praktykę szkolną. Czasopismo stanowiło narzędzie propagandowe wykorzystywane w celu kształtowania określonych poglądów, postaw zbiorowości lub jednostki, podlegających manipulacji intelektualnej i emocjonalnej. Stanowi kopalnię wiedzy o dorobku polskiej powojennej historiografii z lat 50. XX w., wyjaśnia postawy metodologiczne inspirowane marksizmem, przybliża wyznaczniki socjalistycznego modelu historii szkolnej, w jego warstwie merytorycznej i ideologicznej, ale także dydaktycznej i wychowawczej.
The periodical publication for history teachers titled “The History of and Teachings on the Constitution” (1953–1957) constitutes an interesting historical source that explains the relationship between the science of history and history lessons in the period of the “new beginning”, i.e. the implementation and subsequent embedding of Marxist concepts in historiographic research and teachings. The featured bimonthly had a significant influence on “injecting” the Marxist ideology in school environments. It was the dispenser of theoretical directives aimed at affecting school practices. The magazine was a propaganda tool used in order to shape specific opinions and attitudes of the collective and individual people subject to intellectual and emotional manipulation. It constitutes a rich resource in the topic of post-war Polish historiography of the 1950s. The magazine explains the methodological grounds inspired by Marxism as well as clarifying the determinants of the socialist model of history taught at school, in its substantive and ideological as well as didactic and pedagogical aspects.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 17, 4; 89-109
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Worthless and in Fact Harmful” – Censorship in Poland in 1951 on Two English Writers: Graham Greene and Gilbert Chesterton
„Bezużyteczne a nawet szkodliwe” – cenzura w Polsce w roku 1951 wobec publikacji dzieł Grahama Greene’a i Gilberta Chestertona
Autorzy:
Gajda, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919965.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
censorship
English literature
ideology
Marxism
cenzura
literatura angielska
ideologia
marksizm
Opis:
Censorship in Poland during the Stalinist Era was one of the most important organs of power which made it possible to influence the worldview of citizens. As a propaganda tool, it decided what to convey to the recipients and in what interpretation. The aim of the article is to present how the works of two English authors were assessed by the employees of the censorship office. The accusations and the interpretations of the novel made by the censors help to understand how the West was perceived in the country of people’s democracy and how capitalist countries were wanted to be presented to readers.
Cenzura w Polsce w okresie stalinowskim była jednym z najważniejszych organów władzy, który pozwalał wpływać na światopogląd obywateli. Jako narzędzie propagandowe decydował o tym, co przekazywać odbiorcom i w jakiej interpretacji. Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób prace dwóch autorów anglojęzycznych zostały ocenione przez pracowników urzędu cenzury. Zarzuty i interpretacje powieści dokonane przez cenzurę pozwalają zrozumieć, jak Zachód był postrzegany w kraju demokracji ludowej i jak chciano przedstawić czytelnikom kraje kapitalistyczne.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 843-870
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem narodzin i obumierania państwa w myśli Fryderyka Engelsa. Kontekst historyczny i współczesny
The problem of births and necrosis of the state in the Fryderyk Engelss thought. Historical and contemporary context.
Autorzy:
Michalczenia, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810854.pdf
Data publikacji:
2019-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
marksizm
filozofia marksistowska,
filozofia społeczna
filozofia polityczna
teoria państwa
political philosophy
Opis:
W artykule przedstawiono wpływ myśli Fryderyka Engelsa na klasyczny marksizm. Autor artykułu polemizuje z powszechnymi poglądami, według których marksizm jest doktryną opartą wyłącznie (lub niemal całkowicie) na dorobku Karola Marksa. W takim ujęciu rola Engelsa jako niekwestionowanego klasyka marksizmu miała polegać głównie na wspieraniu finansowym żyjącego w ubóstwie Marksa oraz na popularyzowaniu jego idei. Autor artykułu stoi na stanowisku, że marksizm Marksa i Engelsa stanowi mniej lub bardziej spójny konglomerat poglądów tych dwóch myślicieli. W artykule zdecydowano się jednak zrobić pewne ustępstwo od stanowiska, że istnieje tylko wspólny marksizm Marksa i Engelsa. Uczyniono to po to, by zadać kłam tym historykom marksizmu, którzy twierdzą że Engels niewiele wniósł oryginalnego do marksizmu, zaś jego własna myśl jest anachroniczna i mało wartościowa. Zrobiono to dzięki zrekonstruowaniu Engelsowskiej teorii państwa, zwłaszcza przedstawiając problem jego narodzin i obumierania. Autor uważa bowiem, że właśnie ta teoria, a nie „dialektyka natury” przesądza o klasyczności Engelsa oraz stanowi istotny wkład tego myśliciela do marksizmu i filozofii społecznej w ogóle. Po rekonstrukcji postarano się odnieść Engelsowską ideę obumierania państwa do czasów współczesnych.
In the article there was introduced the influence of Fryderyk Engels’s on the classic Marxism. The author of article disputes with general opinions, according to which Marxism is the doctrine leaning exclusively (or almost entirely) on Charles Marks's property. In such formulation the part of Engels as the indisputable classic of Marxism had to depend mainly on the financial support of living in poverty Marks as well as on popularizing his idea. The author of article stands on position, that Marxism of Marks and Engels states less or more coherent conglomerate of opinions these two thinkers. In this article there was made however the concession from position that only Marx and Engels’s common Marxism exists. It was made therefore to give the lie this historians of Marxism which claim, that Engels brought little in original to Marxism meanwhile his own thought is anachronistic and little valuable. It was made thanks of reconstructing the Engels’s theory of the state, especially introducing the problem of his births and the necrosis. The author thinks that just this theory and not Engels’s settles about the „dialectician of nature” settles about his classicalness as well and it is the essential contribution this thinker to Marxism and social philosophy at all. After reconstruction there was the attempt of referring the Engels's idea of necrosis of the state to contemporary times.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2012, 9, 9; 169-187
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marksizm psychoanalityczny w koncepcjach Ottona Grossa i Wilhelma Reicha
Psychoanalytic Marxism in Otto Gross’s and Wilhelm Reich’s concept
Autorzy:
Gadamer, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084182.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
freudomarksizm
Gross
Reich
marksizm
rewolucja seksualna
Freudo-Marxism
Marxism
sexual revolution
Opis:
Na początku XX wieku dwóch uczniów Zygmunta Freuda podjęło się dzieła zsyntezo-wania wniosków do jakich doszli na mocy swoich antropologicznych refleksji Karol Marks i Zygmunt Freud. Otto Gross i Wilhelm Reich widzieli w teorii psychoanalitycznej teorię do-pełniającą rewolucyjne aspiracje Marksa. Koncepcja Freuda została potraktowana jako teoria wyjaśniająca konieczność przeprowadzenia rewolucji społecznej. Uznali, że rewolucję socjalną należy poprzedzić rewolucją seksualną. Otto Gross jako pierwszy posłużył się pojęciem rewolucja seksualna. Również jako pierwszy użył psychoanalizy do działalności społeczno-politycznej. Wilhelm Reich stworzył dojrzałą wersję freudomarksizmu. Według niego obecny system patriarchalny jest wynikiem tłumienia ludzkiej seksualności. System społeczny, który tłumi ludzkie pożądanie jest zły. Baza ekonomiczna nie jest ostateczną przyczyną bytu człowieka. Ona sama jest bowiem determinowana narzucaną burżuazyjną moralnością. Reich uzupełni zatem koncepcje Marksa teorią ekonomii seksualnej. Marksizm psychoanalityczny to koncepcja dekonstruująca system społeczny.
In the beginning of the 20th century two disciples of Sigmund Freud tried to synthesize conclusions which Karl Marx and Sigmund Freud had made. Otto Gross and Wilhelm Reich regarded psychoanalytic theory as a complement of Marx’s revolutionary ambition. They considered Freud’s conception as theory of necessity for persecution a social revolution. Two disciples of Freud also considered sexual revolution as the best way to persecute social revo-lution. Otto Gross used sexual revolution for the first time in history. He also used psychoa-nalysis in political and social issues for the first time. Wilhelm Reich made the sophisticated Freudo-Marxism theory. According to him current patriarchal system is a result of suppres-sion of human sexuality. Social system that suppress human sexuality is bad. ‘The economic base’ is not enough to give legitimacy to human being. It is determined by authoritarian bourgeois morality. Reich complemented Marx’s ideas with sexual economics theory. Psychoanalytic Marxism is overthrowing for social system.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2021, Teologiczne Studia Siedleckie XVIII (2021) 18; 167-181
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karl Marx’s ‘absolute being of man’in the thought of Leszek Kołakowski
„Byt absolutny człowieka” Karola Marksa w myśli Leszka Kołakowskiego
Autorzy:
Turoń-Kowalska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096953.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
L. Kołakowski
Marxism
Hegelianism
human being
freedom
marksizm
heglizm
człowiek
wolność
Opis:
Leszek Kołakowski w Głównych nurtach marksizmu zwraca szczególną uwagę na asymilację heglizmu przez Karola Marksa, podkreślając, że Marks postawił Hegla „z głowy na nogi”. Marks podjął się trudnego zadania – na inny sposób, w przeciwieństwie zarówno do Kanta, jak i Hegla, próbował doprowadzić historię do stanu pełnej jedności człowieka. Miała to być sytuacja, gdy zniesiona zostanie przypadkowość ludzkiej egzystencji. Zniesienie sił urzeczowionych to nic innego u Marksa, jak poddanie istoty człowieka jego własnej wolności. Człowiek nie miał być zdany na siły wyobcowane, których był twórcą, nie miał podlegać anonimowej sile społeczeństwa. Nie mógł też przeciwstawiać się społeczeństwu jako właściciel jego uprzedmiotowionej pracy. Na miejsce eksterioryzacji świadomości przychodzi eksterioryzacja naturalnych sił ludzkich w pracy, a byt absolutny człowieka realizuje się całkowicie w bycie faktycznym.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 405-418
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terra Ignota. Marksizm kosmiczny jako marksizm apofatyczny
Terra Ignota. Cosmic Marxism as an Apophatic Marxism
Autorzy:
Urbańczyk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15599369.pdf
Data publikacji:
2021-10-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
utopia
apophatic Marxism
Terra Ignota
Ada Palmer
science fiction
marksizm apofatyczny
Opis:
Tekst poświęcony jest problematyzującemu charakter współczesnych utopii cyklowi Terra Ignota Ady Palmer. Opisywanemu przez Palmer dwudziestemu piątemu wiekowi, w którym zniesiono płeć kulturową, państwa narodowe czy tradycyjny model rodziny, nie znosząc zarazem nierówności, przeciwstawiona zostaje postawa Utopian – niewielkiego ułamka fikcyjnej populacji. Choć ukazywana w powieściach rzeczywistość przez większość bohaterów traktowana jest jako utopia, Utopianie odmawiają przystania na nią, podejmując się nieustającej pracy w imię zerwania ze współczesnością i zobowiązując się poświęcić całe życie przyszłości. Utopia, ponieważ państwa pozbawione są terytoriów, nie może utworzyć na Ziemi przestrzennej enklawy i decyduje się na terraformację Marsa, choć nie dysponuje jednolitą wizją przyszłości i wspólnym celem poza opuszczeniem Ziemi. Działania Utopian nie są podejmowane w imię koherentnej wizji, a wypływają ze sprzeciwu wobec porządku faktycznego, znaturalizowanego przez większość społeczeństwa. Strategia Utopian omówiona zostaje jako przykład marksizmu apofatycznego, który postulował China Miéville. Niedostarczający pozytywnych projektów marksizm apofatyczny pozostaje potężnym narzędziem krytyki współczesności i bodźcem pobudzającym do działania.
The article discusses Ada Palmer’s Terra Ignota series, which problematizes the liberal nature of contemporary utopias. The fictional 25th century, in which gender, nation states and the traditional understanding of the family–but not inequalities–have been abolished, is contrasted with the ideals a small percentage of the population. While the fictional reality is treated as a utopia by the majority of characters, the Utopians strive for a radical rupture from the contingency and pledge themselves to the unknown future. Since the states in Palmer’s world lack territory and it is impossible for Utopia to form an enclave on Earth, the Hive dedicates itself to terraforming Mars, with leaving Earth as their one common goal. The tasks the Utopians undertake are not rooted in a coherent homogenous project but seem to be grounded in a protest against the status quo naturalized by the rest of society. The Utopian strategy is treated as an example of China Miéville’s apophatic Marxism. Apophasis remains a powerful tool of critique and an incentive to take action.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2021, 41, 3; 91-111
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pasolini – utopie i obsesje
Pasolini – Utopias and Obsessions
Autorzy:
Rutkowska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28639007.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Piotr Kletowski
Pier Paolo Pasolini
myśl chrześcijańska
marksizm
Christian thought
marxism
Opis:
Recenzja książki Piotra Kletowskiego Pier Paolo Pasolini. Twórczość filmowa (2013). To pierwsza na polskim gruncie tak obszerna i wyczerpująca monografia reżysera uważanego za jednego z najwybitniejszych artystów kina światowego. Autorka koncentruje uwagę na metodzie badawczej Kletowskiego, który uwzględniając różne aspekty twórczej aktywności Pasoliniego (zwłaszcza dotyczące filmu i literatury), szuka równowagi między spójnością estetyczną i filozoficzną jego dzieł a immanentnymi paradoksami oraz sprzecznościami, które budują ich dynamikę. Toteż najważniejszym kluczem interpretacyjnym staje się tu dialektyka myśli chrześcijańskiej i marksizmu.
A book review of Piotr Kletowski’s Pier Paolo Pasolini. Twórczość filmowa [Pier Paolo Pasolini: His Work in Film] (2013). This is the first monograph of such width and richness to be published in Poland on a director considered to be one of the greatest artists of the world cinema. The author focuses on Kletowski’s research method, which takes into the consideration all kinds of aspects of Pasolini’s creative work (especially film and literature), and seeks to find a balance between the aesthetic and philosophical coherence of his work and their immanent paradoxes and contradictions, which drive its dynamics. In effect a dialectic between Christian thought and Marxism turn out to be the key to the interpretation of the work of the great master.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 303-306
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The school as an arena of political contestation: education policy from a post-Marxist perspective
Autorzy:
Wright, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1011757.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
critical education policy analysis
hegemony
Marxism
public policy production and implementation
post-Marxism
krytyczna analiza polityki edukacyjnej
hegemonia
marksizm produkcja i implementacja polityk publicznych
post-marksizm
Opis:
Marksizm był i wciąż zdaje się być dominującą perspektywą teoretyczną w obrębie krytycznej analizy polityki edukacyjnej. Autor opisuje zróżnicowane „obrazy” szkoły obecne w teorii marksistowskiej, a krytykowane za determinizm ekonomiczny i redukcjonizm klasowy. Odwołując się do prac Ernesto Laclaua, prezentuje alternatywne dla marksizmu ramy teoretyczne, które można wykorzystać w krytycznych badaniach produkcji i implementacji polityki edukacyjnej. Z tej perspektywy, szkoła oraz polityka edukacyjna postrzegane są jako przestrzenie politycznej kontestacji i walki o hegemonię.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2013, 7, 1; 241-264
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka w marksizmie? – Materializm dialektyczny i jego konsekwencje w ujęciu o. Józefa Marii Bocheńskiego
Autorzy:
Pawlikowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1966262.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
marksizm
metafizyka
sowietologia
Józef M. Bocheński
Marxism
Metaphysics
Sovietology
Joseph M. Bocheński
Opis:
Father Józef Maria Bocheński OP (1902– 1995) was considered a leading sovietologist. At the University of Fribourg, he founded in 1957 the Institute of Eastern Europe, in which the doctrine of Marxism-Leninism was studied scientifically. The results were published in the journal „Studies in Soviet Thought”. He initiated the uprising in Cologne Ost-Kolleg, where knowledge about Soviet philosophy and communism was disseminated. In the years 1961–1962 he was also its director. In his publications he undertook, among others the question of the metaphysics of Marxism, seeing it generally in dialectical materialism and, in specific applications, also in historical materialism. Criticizing this trend of thought, he focused on its latest findings, developed in the Soviet philosophy in the fifties of the twentieth century. Approaching the criticism from an external point of view, he pointed out some significant inconsistencies of Marxist materialism. According to the first law of dialectics, it proclaims a universal cause-effect determinism, and at the same time allows for the occurrence of random events. Explaining the existence of consciousness in matter with the adopted concept of cognition, Marxism mixes the epistemological and ontological order. Moreover, this trend uses the unscientific understanding of matter. On the basis of the considerations of Father Bocheński, it can also be concluded that the fundamental inconsistency of Marxist materialism is the acceptance of the existence of a spiritual element (consciousness) different in quality from mat-ter, while maintaining the thesis that there is only matter and what comes from it.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 1, 9; 301-316
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekologiczny wymiar kryzysu cywilizacji współczesnej w świetle myśli Karola Marksa
Ecological crisis of contemporary civilization in the light of thought of Karl Marx
Autorzy:
Ganowicz-Bączyk, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944141.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
antropocentryzm
marksizm
kryzys ekologiczny
Karol Marks
anthropocentrism
Marxism
environmental crisis
Karl Marx
Opis:
The implementation of the modern postulate of scientific and technical progress is considered the main cause of the ecological crisis. This study aims to show that – despite the authors ecologizing Karl Marx's thought – his philosophy continues to call for the well-being of nations through the ruthless use of nature and justifies progress understood in terms of imperialist anthropocentric subordination of nature to man, contributing to further deepening the feeling of alienation from nature and the disappearance of any respect for it.
Za zasadniczą przyczynę kryzysu ekologicznego uznaje się realizację nowożytnego postulatu postępu naukowo-technicznego. Niniejsze opracowanie ma na celu wykazanie, że – wbrew głosom ekologizującym myśl Karola Marksa – jego filozofia kontynuuje wezwanie do tworzenia dobrobytu narodów na drodze bezwzględnego wykorzystania przyrody i usprawiedliwia postęp rozumiany w kategoriach imperialistycznego antropocentrycznego podporządkowania przyrody człowiekowi, prowadząc jednocześnie do dalszego pogłębienia poczucia wyobcowania człowieka z przyrody i zaniku jakiegokolwiek respektu wobec niej.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2019, 40, 2; 25-37
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Tischnera pytanie o „przeświadczenie podstawowe” Leszka Kołakowskiego
Autorzy:
Jagiełło, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195219.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Leszek Kołakowski
Józef Tischner
Marxism
Church
human rights
marksizm
Kościół
prawa człowieka
Opis:
W niniejszym opracowaniu koncentruję się na problematyce perspektywy, z jakiej ks. Józef Tischner patrzy na dzieło filozoficzne i życie Leszka Kołakowskiego. Wykazuję, i to jest główny cel artykułu, że ta perspektywa wyznaczona jest przez Tischnerowskie odkrycie tzw. „przeświadczenia podstawowego” w pismach Kołakowskiego. Takie przeświadczenie miało decydujące znaczenie zarówno dla jego filozoficznej apologetyki marksizmu, jak również dla jego radykalnej krytyki Kościoła i ufundowanego na marksizmie komunizmu. Stawiając pytanie o „przeświadczenie podstawowe”, Józef Tischner uzasadnia, że w filozofii Kołakowskiego od początku ogniskuje się ono wokół problematyki etycznej, w szczególności w wokół idei praw człowieka. To w niej Tischner dostrzega kluczowy wątek filozofii Leszka Kołakowskiego. W ten sposób Tischner kreśli obraz Kołakowskiego jako filozofa właściwie jednej myśli, która dojrzewa w jego twórczości na różnych poziomach, przede wszystkim zaś na poziomie rozumienia człowieka, religii i Kościoła.
In the present research paper I focus on the issues concerned with the perspective adopted by Rev. Józef Tischner in his review of Leszek Kołakowski’s life and philosophical work. I demonstrate – which is the main purpose of the paper – that this perspective is determined by the Tischnerian discovery of the so-called “basic conviction” in Kołakowski’s writings. Such a conviction was of crucial significance for his philosophical apologetics of Marxism as well as his radical criticism of the Church, and communism founded on Marxism. As Józef Tischner poses the question about the “basic conviction,” he proves that in Kołakowski’s philosophy from the beginning it centres around ethical issues, and in particular the idea of human rights. It is in these that Tischner discerns the central theme in Leszek Kołakowski’s philosophy. In this way Tischner paints a picture of Kołakowski as a philosopher of actually one thought which matures in his work at various levels, but above all at the level of understanding of man, religion and the Church.
Źródło:
Logos i Ethos; 2021, 57; 9-24
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Why American Education Today Ought to be Counter-Cultural
Dlaczego dzisiejsza edukacja amerykańska powinna być kontrkulturowa
Autorzy:
Hancock, Curtis L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040487.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uniwersytet
szkolnictwo amerykańskie
marksizm
lewica
kultura
university
American education
Marxism
the Left
culture
Opis:
In his article, the author points out the gradual domination of leftists in universities, which eventually affected all American institutions. This is very evident today in the leftist attitudes of the media, the legal profession, the bureaucracy, the government, and even the clergy. The author argues that because of this transformation, if one wants to assess the state of American society, one must address what has happened in the universities. As universities have normalized Marxist cultural principles and attitudes, the critic of higher education must expose these Marxist tendencies in schools. Because this Marxist tendency now dominates university culture, it must be demanded that higher education reform today be countercultural.
Autor w swoim artykule zwraca uwagę na stopniową dominację lewicowców na uniwersytetach amerykańskich, która dotknęła w końcu wszystkie amerykańskie instytucje. Jest to dziś bardzo widoczne w lewicowych postawach mediów, zawodów prawniczych, biurokracji, rządu, a nawet duchowieństwa. Autor zwraca uwagę, że z powodu tej transformacji, jeśli ktoś chce ocenić stan amerykańskiego społeczeństwa, musi zająć się tym, co stało się na uniwersytetach. W związku z tym, że uniwersytety unormowały marksistowskie zasady i postawy kulturowe, krytyk szkolnictwa wyższego musi zdemaskować te marksistowskie tendencje w szkołach. Ze względu na fakt, iż ta marksistowska wrażliwość dominuje obecnie w kulturze uniwersyteckiej, należy domagać się, by reforma szkolnictwa wyższego była dziś kontrkulturowa.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 1; 81-90
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Origami z paru wzmianek. Przyczynek do analizy autobiografizmu Stefana Żółkiewskiego
Origami from a Few Mentions. A Contribution to the Analysis of Stefan Żółkiewski’s Autobiography
Autorzy:
Sidorowicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148856.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Żółkiewski
autobiography
1910 generation
Marxism
research collective
autobiografia
pokolenie 1910
marksizm
kolektyw badawczy
Opis:
Artykuł poświęcony jest autobiografizmowi w pismach Stefana Żółkiewskiego. Z uwagi na brak autobiografii w sensie ścisłym, autor tekstu decyduje się na analizę materiałów archiwalnych, przedmów i wywiadów, które spełniają warunek paktu autobiograficznego Lejeune’a. Analiza skupia się, w zgodzie z tytułową metaforą, na załamaniach widocznych w materiale, by zwrócić uwagę na warunki, w których pojawia się silna konstrukcja własnego „ja” w tekście. Autor stara się wykazać, że cechą konstytutywną autobiografizmu w pisarstwie Żółkiewskiego jest silne ukontekstowienie w biografiach środowiskowych.
The paper is concentrated on the autobiography in the writings of Stefan Żółkiewski. Due to the lack of classic autobiography, Sidorowicz decides to analyze archival materials, prefaces and interviews that meet the condition of Lejeune’s autobiographical pact. The analysis focuses, in accordance with the title metaphor, on the kinks visible in these texts. in order to draw attention to the conditions under which a strong self-construction appears. The author tries to show that a constitutive feature of Żółkiewski’s autobiographical writing is its strong involvement in society biographies.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2022, 18; 87-97
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regarding Marxism
Wobec marksizmu
Autorzy:
Panasiuk, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945952.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
marxism
Leszek Kołakowski
critical analysis
liberation of man
marksizm
analiza krytyczna
wyzwolenie człowieka
Opis:
My paper refers to Leszek Kołakowski’s Main Currents of Marxism: Its Origin, Growth, and Dissolution (Oxford: Clarendon Press 1987). Kołakowski’s intention was to write a textbook on the history of Marxism based on his lectures but his book is much more than that. It is a philosophical treatise in which Marx’s doctrine of mankind and the program of its liberation are critically analysed and reinterpreted. The core of Marx’s philosophy is the idea of man and the belief that the real existence of humans is not identical with their essence. Kołakowski shows that this belief is rooted in mythological thinking, the Platonic tradition, and in the Christian thought. A moral that follows from Kołakowski’s critical analysis of Marx’s doctrine is that man has never lived in a paradise and yet he perceives himself as banished thereof; that he will never enter a paradise and yet he cannot live without the faith that this is somehow possible. Therefore, what he should do is to have a minimum of common sense and skepticism related to it, for they would protect him against the traps laid by false prophets repeatedly asserting that they know the means to construct the paradise today or at least tomorrow.
Artykuł traktuje o Leszka Kołakowskiego Głównych nurtach marksizmu (Oxford: Clarendon Press 1987). Zamiarem Kołakowskiego było napisanie podręcznika z historii marksizmu na podstawie prowadzonych przez niego wykładów, ale jego książka jest czymś więcej. Jest to traktat filozoficzny, w którym marksowska doktryna człowieka i program jego wyzwolenia poddane są krytycznej analizie i reinterpretacji. Sednem filozofii Marksa jest idea człowieka i przekonanie, że rzeczywista egzystencja ludzi nie jest tożsama z ich istotą. Kołakowski pokazuje, że źródłem tego przekonania jest myślenie mitologiczne, tradycja platońska i myśl chrześcijańska. Morał, który wynika z Kołakowskiego analizy doktryny Marksa jest taki, że człowiek nigdy nie żył w raju, a jednak uważa, że został z niego wygnany; że nigdy nie znajdzie się w raju, a jednak nie może żyć bez wiary, że w jakiś sposób jest to możliwe. Powinien zatem zachować odrobinę zdrowego rozsądku i związanego z nim sceptycyzmu, co zabezpieczałoby go przed popadnięciem w sidła łatwych obietnic fałszywych proroków, niezmiennie zapewniających, iż znają skuteczne środki osiągniecia owego raju już dziś, a najpewniej jutro.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 37 (2)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czerwone morze, czyli dominacja komunizmu we współczesnym świecie
The sea of red, that is the domination of communism in the world today
Autorzy:
Kruszyński, Rafał Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886659.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
marksizm kulturowy
neomarksizm
komunizm
dyktatura
totalitaryzm
cultural Marxism
neo-Marxism
communism
dictatorship
totalitarianism
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie przyczyn powstania oraz głównych założeń nowego wymiaru marksizmu (zwanego marksizmem kulturowym lub neomarksizmem). Pomimo pewnej przemiany istota tej ideologii pozostaje niezmienna, a jest nią dążenie do ustanowienia materialistycznej i totalitarnej dyktatury. Dzisiejszy świat jawi się jako zdominowany przez komunizm, w tej czy innej formie. Zastanawiające jest, że tezy będące w istocie marksistowskimi są dziś postrzegane jako niemające z marksizmem żadnego związku. Z kolei społeczność międzynarodowa podejmuje szeroką współpracę z Chińską Republiką Ludową. Skoro komunizm dąży do ustanowienia totalitarnej dyktatury, a świat współczesny jest przez komunizm zdominowany, to czy zmierzamy ku niewolniczej przyszłości?
The object of this article is to show the reasons for the emergence and the basic assumptions of the new dimension of Marxism (referred to as the cultural Marxism or neo-Marxism). Despite its certain transformation, the essence of the ideology remains unchanged, namely its pursuit to establish a materialistic and totalitarian dictatorship. The world today appears to be dominated by communism, in one form or another. It is thought-provoking that the theses, which are in fact Marxist, are seen today as having no connection with Marxism. Likewise, the international community undertakes extensive cooperation with China (the People’s Republic of China). Since communism moves towards the establishment of a totalitarian dictatorship, and the modern world is dominated by communism, are we heading towards a servile future?
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2021, 13, 25; 120-145
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewolucja i przewrót w historiografii. Bolszewizm w nowej perspektywie
Revolution and the Shift in Historiography. Bolshevism in the New Perspective
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012432.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Marxism
historiography
revolution
Leninism
Trotskyism
agrarian question
marksizm
historiografia
rewolucja
leninizm
trockizm
kwestia agrarna
Opis:
Celem artykułu jest omówienie serii esejów Johna Marota zebranych w książce The October Revolution in Prospect and Retrospect oraz zaprezentowanie tych tez autora, które zdają się wyróżniać na tle dotychczasowej historiografii dotyczącej Rewolucji Październikowej i polityki partii bolszewickiej. W ramach tego omówienia próbujemy zestawić poglądy autora z dotychczasowymi interpretacjami wydarzeń, do których treści zawarte w jego pracy się odnoszą i podjąć się oceny tego, na ile, po pierwsze, argumenty Marota wydają się być trafne, a po drugie, na ile są one rzeczywiście nowatorskie.
The aim of this paper is to provide an overview of the works of John Marot collected in the book The October Revolution in Prospect and Retrospect. Those of Marot's claims that seem to stand out in comparison to the current historiography of October Revolution and politics of Bolshevik party are also presented. In this overview we attempt to juxtapose the author's perspective with the existing interpretations of the events described in his book and to assess how accurate are the points that Marot makes and to what degree they are truly innovative.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 246-261
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lenin w Anglii
Lenin in England
Autorzy:
Tronti, Mario
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012438.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
klasa robotnicza
partia robotnicza
marksizm
strategia i taktyka
kopernikański zwrot w marksizmie
gazeta robotnicza
Opis:
Lenin w Anglii to słynny tekst Trontiego otwierający pierwszy numer czasopisma Classe operaia, założonego po tym, jak Tronti wraz ze współpracownikami zerwał ze środowiskiem pierwszego operaizmu skupionego wokół Quaderni Rossi. To właśnie w tym tekście Tronti sformułował słynny „kopernikański zwrot w marksizmie”, zgodnie z którym punktem wyjścia analizy rzeczywistości społecznej i historii kapitalizmu powinna być walka klasy robotniczej, a nie prawa rozwoju kapitału. Do zdefiniowania zwrotu popchnęła Trontiego przedstawiona w tekście diagnoza sytuacji włoskiej klasy robotniczej w latach 60. Kontrowersyjne tezy Trontiego i jego radykalna postawa wpłynęły znacząco na dyskusje prowadzone na radykalnej włoskiej lewicy i na działania wielu aktywistów w latach 60. i 70.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 183-193
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczność założenia, założenie polityczności
The Politics of Assumption, the Assumption of Politics
Autorzy:
Lebowitz, Michael A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013065.pdf
Data publikacji:
2017-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
marxism
capital
workers
reading
theory
politics
marksizm
Michael Lebowitz
kapitał
robotnicy
interpretacja
teoria
polityka
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie konsekwencji, jakie dla polityki i teorii mają przyjęte przez Marksa założenia. Szczególną uwagę poświęca autor znaczeniu założenia o stałym poziomie potrzeb życiowych klasy robotniczej. W odpowiedzi na braki Kapitału, a także by postawić tezę o nie-neutralności tego założenia, proponuje uwzględnienie własnej zmiennej x, to jest zmiennej oznaczającej stopień separacji klasy robotniczej. Owa zmienna stanowi podstawę autorskiej lektury Kapitału. Tekst jest zapisem wykładu wygłoszonego z okazji otrzymania nagrody Deutscherów za książkę Beyond Capital, w którym autor streszcza przedstawioną w niej koncepcję.
The aim of this article is to present Marx’s assumptions consequences both for the politics and the theory. The relevance of the assumption of a constant standard of workers’ necessities. To fill in the gaps of Marx’s theory and to argue the assumptions’ non-neutrality, the author proposes his own factor – factor x which represents the degree of separation among workers. This factor constitutes a basis for a new reading of Capital. This article is a translation of the Isaac and Tamara Deutscher Memorial Prize Lecture, which was delivered on the occasion of receiving the 2004 Deutscher Prize.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 25, 3; 213-232
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Notatki z (nie)przegranej rewolucji. Uwagi na marginesie pism Róży Luksemburg z lat 1905-1906
Notes on (un-)defeated revolution. Remarks in the margin of Rosa Luxemburg’s works from 1905-1906.
Autorzy:
Piskała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1015871.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Rosa Luxemburg
revolution
Russia
Marxism
class struggle
Róża Luksemburg
rewolucja
Rosja
marksizm
walka Klas
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą zaprezentowania kilku refleksji na temat pism Róży Luksemburg z okresu pierwszej rewolucji rosyjskiej (1905-1906). Rozważam opinię Luksemburg na temat historycznego znaczenia tej rewolucji, a także omawiam prowadzoną przez nią analizę walki klasowej. Opis form walki klasowej i jej dynamiki stanowi najważniejszy i najciekawszy moment pism Róży Luksemburg z tego czasu. Podkreśla ona znaczenie poczucia rewolucyjnej wolności, a także dokonującą się podczas rewolucji zmianę świadomości proletariatu. Proponuje ona również inspirującą dialektykę łączącą przegrane bunty i rewolucje z ostatecznym zwycięstwem ruchu socjalistycznego. Uważam, że proponowana przez nią optyka może być użyteczna w badaniu współczesnych walk społecznych (np. „arabska wiosna”, ruch „Occupy!”) i pomocna podczas poszukiwania nowych form organizacji dla radykalnych ruchów emancypacyjnych.
This article attempts to present some reflections about Rosa Luxemburg’s works from the first Russian revolution (1905-1906). I consider Luxemburg’s view on the historical meaning of this revolution and discuss her analyses of class struggle in 1905-1906. The description of class struggle’s forms and its dynamics is the most important and interesting excerpt of Luxemburg’s works from this time.She emphasized the meaning of a revolutionary sense of freedom and the changing workers consciousness that happens during the revolution. She presents an inspiring dialectic relation between defeated rebellion or revolution and the final victory of socialist movement. I think that Luxemburg’s perspective may be useful for research on contemporary social struggles (e.g. “Arab Spring”, “Occupy!”) and helpful in searching for new forms of organization for radical liberation movements.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2012, 6; 129-154
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marksizm a konsumpcjonizm w chińskim społeczeństwie XXI wieku
Marxism and Consumerism in the 21st Century Chinese Society
Autorzy:
Polowczyk, Paweł Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440094.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
konsumpcjonizm
Chiny
etyka krytyczna
marksizm
maoizm
wolność
onsumerism
China
critical ethics
Marxism
Maoism
freedom
Opis:
Artykuł jest szkicem odpowiedzi na pytanie, czy współczesne społeczeństwo chińskie oraz Komunistyczna Partia Chin jako jego część są marksistowskie, czy chociażby w minimalistycznym sensie dążą do realizacji idei marksistowskich. Badanym aspektem jest konsumpcjonizm w Chinach początku XXI wieku w jego relacji do etycznej zasady maksymalizacji wolności, implicite obecnej również w marksizmie. Autor argumentuje, że ani społeczeństwo chińskie, ani partia nie są marksistowskie, ponieważ ich ideologia i działania są sprzeczne z marksizmem. Zamiast bowiem dążyć do wyzwolenia klasy pracowniczej i osłabienia burżuazji w walce klas, przez konsumpcjonizm zmierzają do celu przeciwnego.
The article is an outline of an aspect answer to the question if the contemporary Chinese society and the Communist Party of China are Marxist, at least in the minimalist sense of striving to realise Marxist ideas. The aspect of research is consumerism in China in the 21st century in relation to the principle of maximising freedom which is implicitly present in Marxism. The author argues that neither Chinese society nor the Communist Party of China are Marxist because its ideology and activities stand in contradiction with Marxism: instead aiming at liberation of the working class and weakening bourgeoisie, by means of consumerism they actually strive to the opposite purpose.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2018, 4(58); 125-153
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Politics of the Poetic Form: Adam Ważyk and the Americans
Polityka formy poetyckiej: Adam Ważyk i Amerykanie
Autorzy:
Koronkiewicz, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649238.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
poetyka
marksizm
polityczność poezji
Adam Ważyk
poetics
marxism
innovation
poetic form
politics of poetics
Opis:
Artykuł zestawia elementy metapoetyckiej, formalnej myśli Adama Ważyka – jednego z czołowych twórców i krytyków polskiej awangardy poetyckiej, zaangażowanego przez lata w ruch socjalistyczny – z refleksją na temat formy literackiej obecną u niektórych spośród najważniejszych amerykańskich krytyków literackich szkoły marksistowskiej: Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Rona Sillimana, Jamesa Scully’ego. Owi twórcy i twórczynie, wychodząc – podobnie jak Ważyk – z pozycji poetyckich praktyków (wszyscy pisali zarówno prozę krytyczną, jak i wiersze), stawiali w swojej twórczości nacisk na sprawczą moc poetyckiej formy – jej rolę dla praktyki literackiego wymyślania czy wprowadzania nowych rzeczywistości. To odróżnia ich w pewnym sensie od bardziej teoretycznie czy filozoficznie nastawionych nurtów marksistowskiego literaturoznawstwa, skupionych na formie jako epifenomenie sił społecznych. Zestawiając myśl Ważyka z wymienionymi twórcami, artykuł wskazuje między innymi wspólne dla nich wszystkich rozumienie innowacji jako poszerzanie granic poetyckiego języka i radykalne zwiększanie możliwości komunikacyjnych.
The article discusses Adam Ważyk – one of the foremost representatives of the Polish poetic avant-garde – and his meta-poetic reflection on the form of the poem in comparison with the paralel considerations offered, later in the 20th c., by the American poets of the LANGUAGE movement. Most importantly, I mention Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Ron Silliman, and James Scully. These poets saw the poetic practice as part of the active and reconstructive approach to everyday reality, which is an approach that sets them apart from more theoretically predisposed strands of the Marxist literary theory which saw poetic forms mostly as an epiphenomenon of social forces and processes. The idea that is the strongest link between Ważyk and the American poets mentioned above is treating formal poetic innovation as precisely the element that serves the causes of enhancing the potential of language and communication.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 40, 2
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Georges Sorel i narodziny faszystowskiego mitu politycznego
Georges Sorel and the Naissance of the Fascist Political Myth
Autorzy:
Wielomski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129743.pdf
Data publikacji:
2022-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Andrzej Sepkowski
Georges Sorel
mit polityczny
marksizm
faszyzm
syndykalizm
political myth
Marxism
fascism
sindicalism
Opis:
Gorges Sorel to francusko-włoski myśliciel znany jako twórca teorii współczesnej mitologii politycznej. W Polsce Sorel jest postrzegany tylko jako myśliciel marksistowski. Rzeczywistość jest jednak bardziej skomplikowana. Sorel był nieortodoksyjnym myślicielem marksistowskim, a w ostatniej epoce swego życia skonstruował polityczną mitologię rewolucji od lewicy po prawicę. Sorela równie dobrze można uznać za współpracownika komunistów i syndykalistów we Włoszech co nacjonalistów i monarchistów we Francji. Jego mieszanka idei komunistycznych i nacjonalistycznych jest podstawą faszystowskiego ruchu Benito Mussoliniego.
Georges Sorel is a Franco-Italian thinker, famous as the creator of the theory of modern political mythology. In Poland Sorel is seen only as a Marxist thinker. In reality, Sorel was a nonorthodox Marxist, but in the last decades of his life he constructed a political mythology of revolution from the Left and the Right. Sorel can be seen in collaboration with communists and sindicalists in Italy and nationalists and monarchists in France. His mixture of communist and nationalist ideas is the ground for the fascist movement of Benito Mussolini.
Źródło:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 63-72
1641-4233
2300-8695
Pojawia się w:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzystencjał personalny nauczyciela – nowe podejście w dydaktyce ogólnej
Personal existentiality – towards the new concept in General Didactic
Autorzy:
Paluch, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2149020.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:
przeżywanie
nauczanie
podmiotowość
uczestnictwo
Osoba
marksizm
personalizm
experiencing
teaching
subjectivity
participation
Person
marxism
personalism
Opis:
W artykule przedstawiona jest propozycja wykorzystania podstawowego terminu antropologii filozoficznej, jakim jest Osoba (osobotwórczość), w celu wydostania się z ciążącej na polskiej dydaktyce ogólnej bezosobowej epistemologii marksistowsko-leninowskiej. Aby zabieg ten uczynić czytelnym, autor podjął się krytycznego spojrzenia na naukową twórczość Wincentego Okonia (1914–2011), uchodzącego za niepodważalny autorytet w dziejach polskiej powojennej dydaktyki. Krytyka ta odbywa się na tle wyłaniającej się istoty Człowieka, przedstawionej przez Karola Wojtyłę (1920–2005), w dziele znanym jako Osoba i czyn (1969). Artykuł obfituje tym samym w język filozoficzny i wynikające z niego neologizmy, dawno niestosowane w polskim dyskursie dydaktycznym. Do takich autorskich pojęć należy „egzystencjał personalny”, akcentujący potrzebę wyodrębnienia nauczania jako sposobu Bycia od innych przejawów ludzkiej egzystencji. Na tej podstawie ukazane zostały profile egzystencjalne wykładowców akademickich, wyprowadzone teoretycznie z personalizmu. Wyróżniono trzy egzystencjały personalne, będące wykładnią poziomów uczestnictwa nauczyciela we własnym wykładzie: (1) dydaktyczny (gr. didáskō, nauczam); (2) heurystyczny (gr. heuriskō, odnajduję, poszukując); (3) ginetyczny (gr. ginōskō, poznaję przez doznanie samego siebie). Na każdy z trzech egzystencjałów przypada określony typ tożsamości: (1) biernego wykonawcy czynności, (2) aktywnego twórcy dzieła oraz (3) przeżywającego relację z sobą samym i innymi sprawcę czynu nauczania. Artykuł ma charakter propedeutyczny. Pełny opis wybranych cech i wskaźników każdego z profili oraz ich pogłębione założenia teoretyczne i metodologiczne stanowią główną treść rozprawy doktorskiej i przygotowywanej na jej podstawie osobnej publikacji.
The article indicates the possibility of using the basic term of philosophical anthropology, which is the Person (person-creating), in order to get out of the impersonal Marxist-Leninist epistemology burdening Polish general didactics. In order to make this procedure readable, the author undertook a critical look at the scientific work of Wincenty Okoń (1914–2011), who was considered an undisputed authority in the history of Polish post-war didactics. This criticism takes place against the background of the emerging essence of Man, illustrated by Karol Wojtyla (1920–2005), in the work known as Person and Act (1969). Thus, the article abounds in philosophical language and the neologisms resulting from it, which have not been used for a long time in the Polish discourse of teaching and learning theory. Such author’s concepts include “personal existence”, emphasizing the need to separate teaching as a way of Being, from other manifestations of human existence. On this basis, the existential profiles of academic lecturers were shown, derived theoretically from personalism. Three personal existences have been distinguished, which are an interpretation of the levels of teacher participation in his own lecture: (1) didactic (greek: didáskō, I teach); (2) heuristic (heuriskō, I seek – I find); (3) ginetic (ginōskō, I know through experience), consisting in experiencing my own subjectivity (self-experience of myself as a person), in the act of getting to know the taught subject and entities involved. Each of the three existences has a specific type of identity: (1) the passive performer of the activity, (2) the active creator of the work, and (3) the perpetrator of the teaching act experiencing a relationship with himself and others. The article has a propaedeutic nature. A full description of selected features and indicators of each profile and their in-depth theoretical and methodological assumptions constitute the main content of the doctoral dissertation and a separate publication prepared on its basis
Źródło:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2020, 1(13); 63-80
2353-7914
Pojawia się w:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Getting Hands Dirty: on Adam Schaffs Political Writings
Nie bać się praktyki: O Pismach Politycznych Adama Schaffa
Autorzy:
Świrek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945962.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Marxism
socialism
Adam Schaff
revisionism
alienation
marksizm
socjalizm
realny socjalizm
blok wschodni
rewizjonizm
alienacja
Opis:
Adam Schaff was one of the most important Marxist philosophers in Poland. His work well documents the time, when Marxism was an 'official philosophy', burdened with political responsibilities and problems of strategy. The text is a critical analysis of Schaff's political writings. It highlights the most specific traits of his often paradoxical position, that was termed in literature as 'orthodox-revisionism'. Schaff tried to meet double and often conflicting requirements: tried to develop Marxist theory by posing problems unforeseen by the classics, and to stay faithful to what he understood as strategic interests of socialist countries at the same time. It will be argued, that even in its theoretical shortcomings, his writings are still among the most important resources for reflection on complex and tragic history of the Left in 20th Century.
Adam Schaff był jednym z najważniejszych filozofów marksistowskich w Polsce. Jego prace dobrze dokumentują czasy, kiedy marksizm był “oficjalną filozofią”, obciążoną polityczną odpowiedzialnością i kwestiami strategii. Artykuł jest krytyczną analizą pism politycznych Schaffa. Zostały w nim zaakcentowane najbardziej charakterystyczne cechy jego często paradoksalnej pozycji, określonej niegdyś jako “ortodoksyjny rewizjonizm”. Schaff próbował sprostać podwójnym, nierzadko sprzecznym, wymaganiom: rozwinąć teorię marksizmu, podejmując problemy nieobecne w pracach klasyków, a zarazem pozostać wiernym temu, co definiował jako strategiczne interesy bloku socjalistycznego. Celem artykułu jest pokazanie, że nawet w swoich teoretycznych słabościach, jego pisma pozostają jednymi z najważniejszych materiałów dla refleksji o złożonej i tragicznej historii lewicy w XX wieku.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 37 (2)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o książce o krucjatach marksistów przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej
Remarks to the book on the crusades conducted by Marxists against Lvov Philosophical School
Autorzy:
Woleński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15006038.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
history
Lvov‑Warsaw School
Marxism
philosophy
politics
filozofia
historia
marksizm
polityka
Szkoła Lwowsko‑Warszawska
Opis:
Artykuł jest polemiką z książką R. Kuliniaka, M. Pandury i Ł. Ratajczaka Filozofia po ciemnej stronie mocy (cz. I–III, Wydawnictwo Marek Derewiecki 2018–2021), przedstawiającej atak marksistów na Lwowską Szkołę Filozoficzną założoną przez Kazimierza Twardowskiego. Nie kwestionuję tego, że taki atak miał miejsce, ani tego, że był motywowany względami politycznymi. Moje wątpliwości budzi to, jak pojmowana jest Lwowska Szkoła Filozoficzna, a w szczególności zaliczenie do niej Romana Ingardena. Sporny jest też obraz filozofii polskiej w ostatnich trzydziestu latach, tj. po 1989 roku, sugerujący, że miałaby to być jakaś kontynuacja przełomu lat 1940/1950.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 107-125
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marian Małowist w świetle tradycji własnej „szkoły naukowej”. Uwagi na marginesie książki Tomasza Siewierskiego
Autorzy:
Wolniewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602434.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Marian Małowist
Tomasz Siewierski
economic history
Marxism
scientific school
historia gospodarcza
marksizm
szkoła naukowa
Opis:
The subject of the article is Tomasz Siewierski’s monograph devoted to Marian Małowist and his pupils, being an attempt to combine an intellectual biography with research on the scientific school. The article reflects on the result of a combination of these two research conventions together with specific detailed issues related to them, with particular emphasis put on the problem of Marxism in the work of the monograph’s protagonist.
Tematem artykułu jest monografia Tomasza Siewierskiego poświęcona Marianowi Małowistowi i jego uczniom, która stanowi próbę połączenia biografii intelektualnej z badaniem szkoły naukowej. Refleksji poddano rezultat połączenia tych konwencji badawczych, a także pewne związane z nimi kwestie szczegółowe, wśród których wyróżnia się problem marksizmu w twórczości bohatera recenzowanej monografii.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 4
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modern Monetary Theory a marksistowska krytyka ekonomii politycznej
Modern Monetary Theory and Marxist Critique of Political Economy
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013078.pdf
Data publikacji:
2017-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Marxism
neo-chartalism
theory of money
political economy
marksizm
neoczartalizm
teoria pieniądza
ekonomia polityczna
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą omówienia problematyki reprezentowanej przez Modern Monetary Theory (Nowoczesną Teorię Monetarną), czyli jedną z popularnych ostatnio teorii zaliczanych do nurtu postkeynesowskiego, w perspektywie marksistowskiej ekonomii politycznej. Przedmiotem analizy będą przede wszystkim założenia MMT dotyczące roli pieniądza we współczesnym świecie – zostaną one zestawione ze współczesnymi badaniami nad marksowską teorią pieniądza towarowego z Kapitału. Skomentowane i ocenione zostaną również pomysły neoczartalistów dotyczące polityki gospodarczej w kapitalizmie oraz jej wpływu na dynamikę całego systemu. Osobną kwestią jest ściśle polityczna problematyka związana z MMT, która również zostanie poddana analizie. Przedstawione zostaną punkty wspólne dla niektórych założeń MMT i koncepcji marksistowskich, przy jednoczesnym wykazaniu teoretycznej przewagi propozycji tych drugich. Autor artykułu stara się dowieść, że o ile deskryptywna część omawianej teorii, dotycząca realiów współczesnego kapitalizmu, może być zaakceptowana przez niektórych nieortodoksyjnych ekonomistów marksistowskich, to jej normatywna część powinna spotkać się z krytyką, ze względu na obecne w niej dość powierzchowne powtórzenie niektórych tradycyjnych keynesowskich propozycji dotyczących polityki monetarnej i fiskalnej.
This article is an attempt to discuss the issues represented by Modern Monetary Theory, one of the most popular post-Keynesian theories within the perspective of Marxist political economy. The subject of the analysis will be primarily MMT assumptions about the role of money in the modern world, in juxtaposition with contemporary research analyzing the Marxist theory of commodity money capital. The ideas of neo-chartalists on economic policy in capitalism and its influence on the dynamics of the whole system will also be commented on and evaluated. Another issue is the strictly political problems related to MMT, which will also be analyzed. Common points will be shown, combining some of the MMT concepts with Marxist concepts, while demonstrating the theoretical predominance of Marxist propositions. The author of this article is trying to prove that, while the realism of modern capitalism belongs to the descriptive part, some non-orthodox Marxist economists may accept that the normative part of this theory should be criticized because of its rather superficial repetition of some traditional Keynesian monetary and fiscal policy proposals.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 25, 3; 136-175
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jednostka uwikłana we współczesny marksizm kulturowy według Slavoja Žižka
The individual Entangled in Modern Cultural Marxism According to Slavoj Žižek
Autorzy:
Mularczyk, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597277.pdf
Data publikacji:
2021-05-17
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
marksizm kulturowy
Slavoj Žizek
współczesne problemy jednostki
cultural Marxism
modern problems of the individual
Opis:
Wraz z nowymi możliwościami, jakie dziś oferuje świat, powstały nowe zagrożenia. Szybsza i lepsza komunikacja, bezproblemowe dotarcie do niemal każdego interesującego obszaru wiedzy, a także ważność informacji i polityczna poprawność doprowadziły do rozszerzenia pola działania współczesnej formy marksizmu w tychże strefach, lecz przede wszystkim w kulturze. Jednostka, będąc stale pod napływem nowych bodźców, przyjmuje pewne postawy, często wygenerowane na podstawie wcześniej obserwowalnych czy też podświadomie zaszczepione za pomocą przekazów medialnych, wizualnych, kulturowych. Jednym z badaczy zajmujących się tą tematyką jest słoweński filozof i krytyk kultury, Slavoj Žizek. Przybliża on problemy, z jakimi stykają się jednostki we współczesnej rzeczywistości, i z sobie właściwą manierą zajmuje wobec nich krytyczne stanowisko.
With the new opportunities that the world offers today, new threats have arisen. Faster and better communication, trouble-free access to almost any interesting area of knowledge, as well as the importance of information and political correctness led to the expansion of the field of operation of the modern form of Marxism in these zones, but above all in culture. The individual, constantly under the influx of new stimuli, adopts certain attitudes, often generated on the basis of previously observable, or subconsciously instilled with the help of media, visual and cultural messages. One of the researchers dealing with this subject is the Slovenian philosopher and cultural critic, Slavoj Žizek. He introduces problems faced by individuals in modern reality and takes a critical attitude towards them with his typpical manner.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 32, 1; 203-210
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inkongruencja aksjologiczna. Wybrana problematyka pedagogiczna
Axiological Incongruence. Selected Pedagogical Issues
Autorzy:
Siewiora, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21151121.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
inkongruencja
aksjologia
marksizm
ponowoczesność
dobro
zło
wartościowanie
incongruence
axiology
Marxism
postmodernity
good
evil
valuation
Opis:
Jednym z podstawowych problemów współczesnej pedagogiki jest konieczność zmierzenia się z chaosem, jaki zapanował w obszarze aksjologii. Konieczny jest zatem namysł nad jego filozoficznymi źródłami, ale przede wszystkim nad sposobami zaradzenia skutkom, jakie wywołał. Niezbędny wydaje się powrót do postrzegania dobra i zła jako kategorii pedagogicznych oraz kształtowania umiejętności wartościowania.
One of the basic problems of contemporary pedagogy is the need to face the chaos that has taken place in the area of axiology. It is therefore necessary to reflect on its philosophical origins, but above all, on the ways of remedying the effects it has caused. It seems necessary to return to the perception of good and evil as pedagogical categories, and to shape the ability to value.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2022, 14, 2; 147-159
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księdza Cogito spór z komunizmem
Autorzy:
Wójcik, Bogusław (1967- ).
Powiązania:
Biuletyn IPN 2021, nr 11, s. 91-103
Data publikacji:
2021
Tematy:
Komunizm
PRL
Duchowieństwo katolickie
Ideologia
Propaganda
Marksizm
Filozofia
Artykuł z czasopisma historycznego
Biografia
Opis:
Artykuł przedstawia losy ks. Michała Hellera, duchownego katolickiego, naukowca, filozofa, teologa, kosmologa i fizyka. Jest jedynym dotąd polskim laureatem prestiżowej Nagrody Templetona. Po wybuchu II wojny światowej rodzina Hellerów przeniosła się do Lwowa, skąd zostali wywiezieni na Syberię, gdzie spędzili sześć ciężkich lat. Autor zwraca także uwagę na to, że w Polsce ludowej, ks. Heller zajmował się tematami ideologii komunistycznej i marksistowsko-leninowskiej, co znacząco wpłynęło na konstruowany przez niego program badawczy. Spór z oficjalną ideologią PRL stał się dla Hellera koniecznością, a jego postawa wobec narzuconego Polakom systemu politycznego – oporem moralnym. Ks. Michała Heller został odznaczony m.in. Orderem Orła Białego, Orderem Odrodzenia Polski Polonia Restituta i Złotym Krzyżem Zasługi.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
The Classless Left. On a Certain Tradition of Politically Engaged Criticism from the Turn of the Century
Lewica bez klasy. O pewnej linii zaangażowanej krytyki przełomu wieków
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312261.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
the left
Marxism
class
political transformation
krytyka literacka
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
The paper identifies (selected) reasons and strategies of removing the notion of class from Polish critical-literary discourse after 1989, especially a certain tradition of non-Marxist leftist criticism defined by Maria Janion, Kinga Dunin and Igor Stokfiszewski. The paper shows how a general vision of the world and politics implicitly outlined in the works of those critics excludes the possibility to meaningfully use the notion of class.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 152-169 (eng); 152-169 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie pedagogiki radykalnej solidarności – zaproszenie do dyskusji
About the Demand for the Pedagogy of Radical Solidarity – Invitation to Discussion
Autorzy:
Chutorański, Maksymilian
Szwabowski, Oskar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142456.pdf
Data publikacji:
2016-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
neoliberalizm
pedagogika radykalnej solidarności
marksizm
wspólnota
etyczność
neoliberalism
pedagogy of radical solidarity
Marxism
community
ethicality
Opis:
W artykule rozwijamy tezę dotyczącą potrzeby takiego słownika, który pozwoli wyzwolić pokłady energii i wyobraźni zdolne dać skuteczny odpór procesom urynkowienia edukacji. Uważamy, że w polskich warunkach emancypacyjny potencjał można odnaleźć w kategorii solidarności. Rozwijając rozumienie solidarności, zarysowujemy pole teoretyczne, które określamy mianem pedagogiki radykalnej solidarności.
This article develops a thesis regarding the demand for such a vocabulary that will allow to release deposits of energy and imagination that will effectively resist the processes of education privatisation. We believe that in Polish conditions the emancipatory potential can be found in the category of solidarity. Developing the comprehension of solidarity we outline a theoretical field which we describe as the pedagogy of radical solidarity.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2016, 19, 1(73); 53-72
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wbrew pozorom niezależny. Adama Schaffa droga od totalitaryzmu do ekumenicznego socjalizmu
Независимый, вопреки видимости. Путь Адама Шаффа от тоталитаризма к экуменическому социализму
Independent Anyway Philosophical and Ideological Dilemmas of Adam Schaff
Autorzy:
Konstańczak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497526.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
марксизм
идеология
социализм
экуменический гуманизм
marksizm
ideologia
socjalizm
humanizm ekumeniczny
marxsism
ideology
socialism
ecumenical humanism
Opis:
Адам Шафф является одним из наиболее известных философов ХХ века. Идеологическая ангажированность ввела мыслителя в узкий круг лиц, принимавших политические решения, что, в свою очередь, позволило ему оказать огромное влияние на всю польскую науку. Адам Шафф явился отцом институциональных изменений в польской социологии и философии, связанных с попыткой их повсеместной подмены кафедрами исторического материализма. В то же время период этих изменений оказался непродолжительным: уже в 1956 году стал возможен быстрый возврат социологии и философии их прежнего научного статуса. Сама оценка активного участия Адама Шаффа в этом процессе не представляется однозначной, поскольку он, будучи ревностным исполнителем партийных приказов, сумел не только уберечь польские научные учреждения от идеологического доминирования, но также поддержать международные научные контакты. За свою относительную независимость философ заплатил высокую цену, теряя в 1968 году как все руководящие должности, так и влияние на польскую науку. В настоящее время в публикациях по истории польской науки он представлен исключительно в негативном свете в качестве реализатора программы сталинизации польской науки, что фактически деформирует его действительные достижения в послевоенной Польше.
Adam Schaff is one of the best-known Polish philosophers of the 20th century. Due to his ideological commitment, he was also a member of the circle of political decision makers, who had a huge influence on the entire Polish science. His work also included institutional changes in Polish sociology and philosophy related to the attempt to replace them by departments of historical materialism. However, these changes were made to a limited extent, thanks to which in 1956 it was possible to quickly restore the sociology and philosophy to their current scientific status. The very evaluation of Schaff’s activity in this process is not obvious, because apart from the keen implementation of party´s tasks, he was able not only to protect the institutions of Polish science from ideological dominance but also maintain contact with the world science. He paid the highest price for his relative independence, losing all posts and influences in Polish science in 1968. Nowadays, he appears in publications on the history of Polish science almost exclusively in the negative light, as the executor of the Stalinization programme of Polish science, which actually deforms his real achievements in post-war Poland.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2018, 18; 199-226
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka wojny i wojskowości w klasycznym marksizmie
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462389.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
marksizm
historia wojskowości
filozofia wojny
Clausewitz
Jomini
rewolucja
marxism
military history
philosophy of war
revolution
Opis:
Artykuł omawia wybrane problemy klasycznej marksistowskiej refleksji na temat wojny, wojskowości. Zaprezentowane zostanie piśmiennictwo wojskowe Fryderyka Engela oraz jego i Marksa historyczne analizy roli wojen w procesie ekonomicznych przemian społeczeństwa. Engels jest również autorem bogatej spuścizny dotyczącej historii wojskowości. Omówiony zostanie również stosunek do militaryzmu czołowych przedstawicieli socjaldemokracji, takich jak Wilhelma i Karla Liebknechtów, Augusta Bebla, Franciszka Mehringa i Róży Luksemburg.
The article discusses some problems of classical Marxist reflection on war and military service. We will some military writings of Friedrich Engels and his some Karl Marx's historical analysis of the role of war in the process of economic transformation of society. Engels is also the author of a rich legacy on military history. We will also discuss will some problems with militarism in writings of leading representatives of social democracy such as Wilhelm and Karl Liebknecht's August Bebel, Franz Mehring and Rosa Luxemburg.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 2
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewizjonizm jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej
Autorzy:
Niemczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609196.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
revisionism
rationalism
Marxism
socialism with a human face
rewizjonizm
racjonalizm
marksizm
socjalizm z ludzką twarzą
Opis:
At the source of revisionist attempts to modify socialist thought lied the conviction of the need to improve or even adapt Marxism to the changing reality. That is why, out of many possible research perspectives (political, historical, doctrinal or legal), revisionism may also be treated as a manifestation of the rationalization of socialist thought. The article presents the main historical and doctrinal aspects of revisionism of Marxism using the example of the achievements of representatives of political-legal thought from such countries as Poland, Hungary, former Czechoslovakia and Yugoslavia. Attempts to rationalize socialism in these countries were based on similar ideological assumptions. Therefore, a redefinition of the relations of these countries with the USSR, democratization of social and political life and economic reforms aimed at ensuring the efficiency of the economies of these countries were postulated. The article also points out that the essence of revisionism was the search for ways to make the system functioning on its foundations more rational within the official Marxist doctrine. The reflection of these efforts was the slogan of creating “socialism with a human face”.
U źródeł rewizjonistycznych prób modyfikacji myśli socjalistycznej leżało przekonanie o potrzebie usprawnienia czy też przystosowania marksizmu do zmieniającej się rzeczywistości. Dlatego, spośród wielu możliwych perspektyw badawczych (politycznej, historycznej, doktrynalnej czy prawnej), rewizjonizm może być traktowany także jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej. W artykule przedstawiono główne historyczne i doktrynalne aspekty rewizjonizmu marksizmu na przykładzie dorobku przedstawicieli myśli polityczno-prawnej z takich krajów, jak: Polska, Węgry, Czechosłowacja, Jugosławia. Próby racjonalizowania socjalizmu w tych krajach opierały się bowiem na podobnych założeniach ideowych. Postulowano zatem redefinicję relacji tych krajów z ZSRR, demokratyzację życia społecznego i politycznego oraz reformy ekonomiczne mające zapewnić zwiększenie efektywności gospodarek tych krajów. W opracowaniu również wskazano, iż istotą rewizjonizmu było szukanie dróg, aby w ramach oficjalnej marksistowskiej doktryny funkcjonujący na jej podstawach ustrój uczynić bardziej racjonalnym. Odzwierciedleniem tych wysiłków było hasło tworzenia „socjalizmu z ludzką twarzą”.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How can a man of this century benefit from reading Karl Marx?
Co lektura Marksa może dać ludziom XXI stulecia?
Autorzy:
Wiatr, Jerzy J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097132.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
philosophy of praxis
classes
Marxism
state
politics
sociology
filozofia praktyki
klasy
marksizm
państwo
polityka
socjologia
Opis:
W XXI wieku obserwujemy powrót do Marksa, zwłaszcza w kręgach nowej lewicy. Dotyczy to zwłaszcza socjologicznej części jego dziedzictwa. Krytyczny stosunek do spuścizny Marksa oznacza gotowość rewizji twierdzeń błędnych lub zdezaktualizowanych i konfrontowania tego dorobku z ustaleniami nauki współczesnej. Odrzucona została część jego poglądów (zwłaszcza teoria rewolucji i dyktatury proletariatu), ale dorobek Marksa zachowuje swą aktualność jako: (1) filozofia praktyki, tj. teoria zorientowana na przekształcanie społeczeństwa, oraz (2) socjologiczna teoria interpretująca politykę w kategoriach interesów klasowych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 59-67
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nielegalności „legalnego marksizmu” (S.N. Bułgakow i M.A. Bierdiajew)
On the Illegitimacy of the „Legal Marxism” (Sergei Bulgakov and Nicolai Berdyaev)
Autorzy:
Krasicki, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797142.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rewolucja
duch
ekonomia
religia
marksizm
eschatologia
wolność
legalność
revolution
spirit
economy
religion
Marxism
eschatology
freedom
legalism
Opis:
The article deals with the question of how Sergei Bulgakov and Nicolai Berdyaev, two spokesmen of the so-called “legitimate Marxism,” approached Marx’s philosophy. The author tries to find out the reasons of their access to and then dismissal of the doctrine. While he stresses the complex character of the former, he also demonstrates that the latter was not a simple act of rejection but was connected with attempts to understand Marx’s socio-economic doctrine on the religious and metaphysical basis.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 40, 1; 20-38
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materialism As Intentionalism: on the Possibility of a „New Materialist” Literary Criticism
Materializm jako intencjonalizm. O możliwości „nowomaterialistycznej” krytyki literackiej
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009132.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
materialism
idealism
intentionalism
Marxism
literary criticism
base
superstructure
materializm
idealizm
intencjonalizm
marksizm
krytyka literacka
baza
nadbudowa
Opis:
In this article, I draw on the work of authors associated with New Materialism(s) and the material turn, in order to examine and compare various ways of developing a „new materialist” literary criticism/literary theory. I then set these projects against a more traditional historical materialist perspective, as exemplified for instance by Fredric Jameson, in order to point out some fundamental differences between literary criticism focused on the imagined „true” materiality of the text and one that chooses to emphasise instead the inherent materiality of the work of literature as such (on all its levels). Here, the oft-discussed Marxist distinction between the base and the superstructure provides a good example of how these two approaches, though ostensibly similar, may in fact represent two very different, even contradictory schools of thought and criticism. My goal is not to criticise new materialists for not maintaining some imagined Marxist dogma, but rather, to point out how a nominal attachment to the materiality of text, when combined with a desire to invent a new method of reading, may result in a point of view that, even on its own terms, cannot be seen as materialist. Drawing on Fredric Jameson’s remarks on materialist criticism as a work of „demystification and de-idealisation” rather than a „positive” method, I then refer to the work of Walter Benn Michaels as an example of „negative” materialist criticism that, instead of providing us with a new way of „doing interpretation”, allows us to de-idealize the way we discuss literature.
W artykule opieram się na pracach autorek i autorów związanych z tzw. „nowymi materializmami”/zwrotem materialistycznym, by odłowić z nich i porównać różne sposoby myślenia o „nowomaterialistycznej” krytyce literackiej/teorii literatury. Zestawiam następnie te projekty z bardziej tradycyjną perspektywą historyczno-materialistyczną - proponowaną choćby przez Fredrica Jamesona - żeby wskazać pewne zasadnicze różnice między takim podejściem do krytyki, które skupia się na tym, co w tekście rzekomo „prawdziwie” materialne, a krytyką podkreślającą zamiast tego materialny wymiar dzieła literackiego w ogóle (na każdym jego poziomie). Znana, często omawiana marksistowska opozycja między bazą i nadbudową pozwala wskazać jak owe dwa podejścia, pozornie zbieżne czy podobne, mogą w rzeczywistości reprezentować bardzo rózne, sprzeczne wręcz szkoły myślenia i krytyki. Moim celem nie jest przy tym krytykowanie nowych materialistów za nieumiejętność podtrzymania jakichś marksistowskich domgatów - chce raczej wskazać, że nominalne przywiązanie do materialności tekstu, połączone z pragnieniem stworzenia nowej metody lekturowej, prowadzić może do ustanowienia takiej perspektywy, która nawet na własnych zasadach nie jest w żaden sposób „materialistyczna”. Opierając się na uwagach Fredrica Jamesona o krytyce materialistycznej jako pracy „demistyfikacji i deidealizacji” raczej niż „pozytywnej” metodzie, przywołuję następnie prace Waltera Benna Michaelsa - jego projekt wydaje mi się przykładem takiej „negatywnej” krytyki materialistycznej, która, zamiast dostarczać nam nowych sposobów „uprawiania” interpretacji, pozwala raczej zwalczać przejawy idealizmu w myśleniu o literaturze.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 34, 4
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odrodzenie geopolityki w Polsce
Revival of geopolitics in Poland
Autorzy:
Mikołajec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/326837.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
geopolityka
geografia polityczna
determinizm geograficzny
ład przestrzenny
marksizm
geopolitics
political geography
geographic determinism
spatial order
marxism
Opis:
Geopolityka powstała pod koniec XIX wieku, jako zjawisko intelektualne z pogranicza nauki i ideologii. Istnieje wiele różnych definicji geopolityki. Po II wojnie światowej wskutek posądzenia o sprzyjanie niemieckiemu militaryzmowi geopolityka została potępiona. W wyniku wydarzeń z przełomu lat 80. i 90. XX wieku odrodziła się, jako nauka z pogranicza geografii, politologii, socjologii i ekonomii. Początki polskiej geopolityki sięgają czasów zaborów. W okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uprawianie geopolityki było utrudnione z uwagi na negatywny stosunek oficjalnej władzy. Po odzyskaniu niepodległości geopolityka polska odrodziła się jako dyscyplina akademicka. Od 2008 roku działa Polskie Towarzystwo Geopolityczne, które co roku organizuje Zjazdy Geopolityków Polskich.
Geopolitics emerged in the late 19th century as an intellectual phenomenon combining science and ideology. There are many different definitions of geopolitics. After World War II the phenomenon was condemned as a result of a belief that it favoured German militarism. Following the events of the late 80s and 90s it was reborn as a science on the borderline between geography, political science, sociology and economics. The origins of Polish geopolitics date back to the Polish partitions. In the times of the Polish People's Republic the practice of geopolitics was hampered by the official power, which had a negative attitude towards it. After regaining independence geopolitics in Poland was reborn as an academic discipline. The Polish Geopolitical Society has been running since 2008 and each year it organizes the Congress of Polish Geopoliticians.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 98; 113-124
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria konfesjonalizacji Heinza Schillinga i Wolfganga Reinharda w kontekście potencjału modernizacyjnego Polski
A Theory of the Confessionalization of Heinz Schilling and Wolfgang Reinhard in the Contexts of the Modernity Potential of Poland
Autorzy:
Windyga, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833019.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
konfesjonalizacja
wczesno nowożytna Europa
modernizacja
reformacja
kontrreformacja
marksizm
confessionalization
early-modern Europe
modernization
reformation
counterreformation
marxism
Opis:
Celem artykułu jest omówienie teorii konfesjonalizacji autorstwa dwóch niemieckich historyków religii - H. Schillinga oraz W. Reinharda. Teoria ta powstała w opozycji do marksistowskiej wizji zachodzenia procesów przemian konfesyjnych we wczesnonowożytnej Europie, a ponadto stanowiła od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku konkurencyjny paradygmat wobec ujęcia socjologii religii przez M. Webera. W swoich rozważaniach nad teorią konfesjonalizacji kładę nacisk na tezę W. Reinharda o modernizacyjnym potencjale konfesjonalizacji katolickiej, argumentując to moim przekonaniem, że ów fundamentalny proces społeczny obecny w polskiej historii, ma również we współczesności wpływ na postawę Polaków wobec pracy przynależących w zdecydowanej większości do Kościoła rzymskokatolickiego. A zatem za ważny element modernizacji państwa uznaję ukształtowanie się określonej etyki pracy reprezentowanej przez przeważającą liczbę jego obywateli, którzy jednocześnie są członkami określonej wspólnoty wyznaniowej. W niniejszej pracy dokonałam przeglądu literatury obcojęzycznej (głównie niemieckiej) - praktycznie w Polsce niedostępnej, a przez to mało znanej.
The aim of this article is to discuss the theory of confessionalization created by two German historians of religion – H. Schilling and W. Reinhard. This theory was in opposition to the Marxist vision of the overlapping confessional processes of change in early- -modern Europe, and also represented the late 70’s and 80’s of 20-th century the competitive paradigm to M. Weber’s recognition of the sociology of religion. In his reflections on the theory of the confessionalization put emphasis on the idea of modernization W. Reinhard potential of the catholic confessionalization, arguing that by my opinion that this fundamental social process present in Polish history, has an influence in the modern ages on Poles’ attitude Poles towards work who’s belonging to the Roman Catholic Church in the vast the majority. Therefore, as an important element in the modernization of the country, I consider the formation of a specific work ethic represented by the overwhelming number of its citizens who are also members of a particular religious community. In this paper, I have done an overview of the foreign literature (mainly German) – in Poland practically inaccessible, and unknown.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 42, 4; 159-178
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MUZYKA LUDU : SOCREALIZM I SOCROMANTYZM VICTORA JARY
The Music of the People: Socialist Realism and Socialism Romanticism of Victor Jara
Autorzy:
Turowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555707.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Chile
marksizm
socjalizm
Nueva Canción
Unidad Popular
Marxism
Socialism
The New Chilean Song Movement
Popular Unity
Opis:
Interpretacja tekstów piosenek Victora Jary (1932- 1973), jednego z głównych twórców ruchu Nueva Canción Chilena jest zaproszeniem do refleksji nad szczególnym obliczem komunizmu latynoamerykańskiego: muzyką łączącą zaangażowanie polityczne z inspiracjami kulturą ludową. W utworach Victora Jary zaobserwować można szereg elementów doktryny marksistowskiej, jak również wpływy światopoglądu romantycznego. Specyfika doświadczenia latynoamerykańskiego wzbogaciła ponadto tę wizję o zakwestionowanie kulturowej hegemonii USA, której Jara przeciwstawiał kulturę lokalną. Znajomość dorobku Victora Jary pozwala lepiej zrozumieć nadzieje, jakie w Ameryce Łacińskiej wiązano z czerwonym sztandarem, dla wielu wciąż jeszcze symbolem walki o lepsze jutro.
The analysis of the lyrics by Víctor Jara (1932- 1973), one of the most important artists of the New Chilean Song Movement, is an invitation to reflection about the particular aspect of the Latin American communism: the music that combines political commitment with inspiration by folklore. In the songs of Víctor Jara appear numerous elements of the Marxist theory, as well as the influence of romanticism. The specific Latin American experience enriched these concepts with renunciation of cultural hegemony of the United States and with appreciation of local culture. The analysis of Víctor Jara’s heritage let us better understand the hopes that the peoples of Latin America placed in the red flag.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2015, 23, 2(88); 91-108
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od „burżuazyjnego nacjonalisty” do „faszysty”: marksistowska recepcja twórczości Mychajła Hruszewskiego w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku
Autorzy:
Telwak, Witalij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689998.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Mykhailo Hrushevsky
reception
Ukrainian historiography
Russian historiography
Marxism
Mychajło Hruszewskyj
recepcja
ukraińska historiografia
rosyjska historiografia
marksizm
Opis:
This article investigates the reception of M. Hruszewski’s work by the Russian and Ukrainian Marxist historiography in the first three decades of the twentieth century. It aims to retrace the main lines along which Hruszewski’s work was interpreted. For a long time Soviet sociologists, while condemning the scholar’s political affiliation in the past, managed to steer clear of misrepresenting his views and tolerated the interpretation of historical process he advanced. Appreciating his work, they relied on his findings for illustrating their own theses. However, beginning in the 1920s, as the country’s socio-political situation worsened, the process of Ukrainization grew weaker, the academic world became increasingly affected by the totalitarian ideology and the new young Marxist cadres, raised in the spirit of ideological intransigence, began to enter the political scene, Hruszewski’s work came under growing criticism. The analysis of the available material clearly shows that Soviet scholars, in passing the critique of Hruszewski’s views, offered an ideologically distorted picture of his work.
W pracy poddano analizie recepcję twórczości Mychajła Hruszewskiego w marksistowskiej historiografii rosyjskiej i ukraińskiej pierwszego trzydziestolecia XX w. Wskazano główne tendencje interpretacyjne dorobku naukowego tego historyka, dowodząc, że wzrost krytycznych opinii na jego temat był następstwem dogmatyzacji życia naukowego w państwie radzieckim.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2016, 8
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunalny zwrot późnego Marksa i kommonizm dóbr wspólnych
Communal Turn in Late Marx and the Commonism of the Commons
Autorzy:
Moll, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427285.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
marksizm
dobro wspólne
komuna
akumulacja pierwotna
Karol Marks
Commune
Marxism
the commons
primitive accumulation
Karl Marx
Opis:
Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza przywołuje nowe rekonceptualizacje teorii akumulacji pierwotnej kapitału w celu wykazania, że akumulacja pierwotna jest ciągłym stałym przybierającym i stale rosnącym na znaczeniu elementem współczesnego kapitalizmu. Teza ta opiera się na dwóch tradycjach myśli marksistowskiej: 1) mniejszościowym materializmie; 2) marksizmie dobra wspólnego. W części drugiej artykuł wykazuje, że pisma Karola Marksa zawierają wizję komunizmu dóbr wspólnych, która pozostaje w opozycji do stale powracających kapitalistycznych grodzeń. Wizja ta obecna jest przede wszystkim w pismach późnego Marksa, poświęconych zwłaszcza kontekstom niezachodnim i własności komunalnej. Najnowsze teorie w obszarze myśli marksistowskiej wraz z lepszym dostępem do prac późnego Marksa stwarzają okazję do przemyślenia nowych perspektyw kommonizmu dóbr wspólnych. Zadanie to jest tym pilniejsze, że współcześnie mamy do czynienia z omówionymi w części trzeciej zjawiskami, które zbiorczo określić można mianem korupcji komuny („uberyzacja” ekonomii współdzielenia czy neoekstraktywizm tego, co wspólne).
The argumentation of the article advances in three steps. First, the new reconceptualizations of the primitive accumulation of capital theory are outlined in order to show that primitive accumulation is a constant and ever-growing feature of contemporary capitalism. This contention rests on the two traditions of Marxist thought: minor materialism, and Marxism of the common. Next, it is demonstrated that Karl Marx’s writings provide us with a vision of the communism of the commons that remains in opposition to the continuous capitalist acts of enclosures. This vision is particularly characteristic of late Marx’s writings. Recent theoretical developments in Marxism and a better access to late Marx’es works create an opportunity to re-think the possibilities of commonism of the commons. In the final part of the article, this opportunity is used to address and discuss the phenomenon of “corruption of the commune” (“Uberization” of the sharing economy or neo-extractivism of the common).
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 45-74
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marksizm na tle innych nurtów w polskiej historiografii powojennej
Autorzy:
Stobiecki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900603.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
marksizm
polska historiografia po 1945 r.
teoria historii
marxism
Polish historiography after 1945
theory of history
Opis:
This paper aims to present the methodological face of Polish historiography after World War II. In the centre of the Author’s interest is Marxism and its role in historians’ research practice. The article briefly mentions other methodological trends present in Polish historiography after 1956 (Annales school, individualistic historicism).
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 298-314
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marx as a forecaster
Karol Marks jako prognosta
Autorzy:
Stępnik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096961.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Marx
Marxism
forecasting
dialectics
P.E. Tetlock
K. Marks
marksizm
prognozowanie
dialektyka
Ph.E. Tetlock
Opis:
Artykuł koncentruje się na ocenie trafności prognoz Karola Marksa i wskazaniu przyczyn zarówno trudności w ich testowaniu, jak i częstej ich fałszywości. W tym celu przywołane zostają współczesne badania nad prognozowaniem autorstwa Philipa E. Tetlocka. Dzięki zastosowaniu rezultatów wspomnianych badań, a także analizie dialektycznego charakteru praw marksistowskich udaje się wskazać te właściwości sposobu myślenia autora Kapitału i formułowania przez niego przewidywań, które decydują o słabości prognostycznej Marksa.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 217-233
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmieńmy uniwersytet w lepszą fabrykę
Let’s Change University into a Better Factory
Autorzy:
Zarębski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141257.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
uniwersytet
marksizm
alienacja
edukacja
szkolnictwo wyższe
krytyka neoliberalizmu
university
marxsism
alienation
education
higher education
critique of neoliberalism
Opis:
Artykuł jest polemiką z książką Oskara Szwabowskiego Uniwersytet – fabryka – maszyna. Uniwersytet w perspektywie radykalnej (2014). Szwabowski diagnozuje obecny stan uniwersytetu – w Polsce oraz większości krajów zachodnich – jako instytucji w pełni podporządkowanej ukrytej logice kapitału. Wykorzystując Marksowskie kategorie analityczne, przedstawia wizję Akademii jako fabryki, w której praca zatraca swą autonomię i przybiera postać całkowicie wyalienowaną, zarówno w sferze działalności edukacyjnej, jak i badawczej. Co ciekawe, Szwabowski nie stara się bronić uniwersytetu przed ufabrycznieniem, z zasady odżegnując się od perspektywy arystokratycznej, która przyznawałaby uczelni wyróżniony i uprzywilejowany status, na rzecz perspektywy „robociarskiej”. W ufabrycznieniu universitas widzi on wręcz szansę na całościową, rewolucyjną zmianę otaczającej nas, neoliberalnej rzeczywistości. Nowym proletariatem, odczuwającym jarzmo wyzysku, a zarazem zdolnym do odkrycia i ujawnienia zawoalowanych mechanizmów kapitału są dziś akademicy, i to w nich upatruje Szwabowski siłę napędową przyszłej, oczekiwanej rewolucji. Polemika z powyższą argumentacją Szwabowskiego wskazuje głównie na słabość empirycznego uzasadnienia postawionych tez, a także na życzeniowy charakter projektu społecznej rewolucji, którą zainicjować mieliby akademicy.
The article is a polemics with the Oskar Szwabowski’s book Uniwersytet – fabryka – maszyna. Uniwersytet w perspektywie radykalnej (University – factory – machine. University in a radical perspective) (2014). Szwabowski diagnoses the present condition of university – in Poland and in most Western countries – as an institution fully subordinated to the hidden logic of Capital. Making use of Marxist analytical categories he presents a vision of Academy as a factory, where work loses its autonomy and becomes completely alienated, both in the educational and research sphere. What is interesting, Szwabowski is not trying to defend university against becoming a factory for the benefit of “worker’s” perspective, as a rule escaping from the aristocratic perspective, which would give the university a special status of making it privileged. Moreover, in making university factory-like he sees a chance for a total and revolutionary change of the sorrounding neoliberal reality. The new proletariat that is affected by the yoke of exploitation, but at the same time able to discover and reveal the veiled mechanisms of Capital are nowadays the academics. According to Szwabowski, it is them who are the driving force of  the future and looked-for revolution. The polemics with the above argumentation of Szwabowski indicates mainly the weakness of the empirical justification of the set theses and also a wishful character of the project of the social revolution, which is to be initiated by the academics.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2015, 18, 2(70); 133-147
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice rasy. Między nowym rasizmem a płynną rasologią
Beyond race. Between racism and fluid raciology
Autorzy:
Turowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462370.pdf
Data publikacji:
2016-03
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
rasa
rasologia
rasizm kulturowy
rasizm biologiczny
antyrasizm
marksizm
race
raciology
cultural racism
biological racism
anti-racism
Marxism
Opis:
We współczesnych dyskusjach na temat rasizmu mamy do czynienia z dwoma – rozumianymi często jako rywalizujące ze sobą – ujęciami: pierwsze to rasizm kulturowy, drugie to marksistowska problematyzacja rasizmu jako rezultatu sprzeczności o charakterze ekonomiczno-politycznym. Zgodnie z tym pierwszym (jego najnowsze konceptualizacje – nawiązujące do antyesencjalistycznych koncepcji kultury i tożsamości rozwijanych przez licznych autorów w ramach sporu o wielokulturowość w latach 90-tych ubiegłego wieku – znajdziemy w pracach Asha Amina czy Simona Weavera, ale też Zygmunta Baumana, np. w jego Life in Fragments [Bauman 1993] czy Płynnym życiu [Bauman 2007]) rasa to kategoria konstruowana w ramach złożonych procesów natury polityczno-historyczno-kulturowych. Perspektywa marksistowska w znacznym stopniu rozwijana jest w ramach krytyki tej pierwszej orientacji (chodzi tu w głównej mierze o koncepcję Edny Bonacich, Erica Hobsbawma czy Jamesa Blauta). W jej myśl, wszelkie „dyskursywne strategie urasowienia”, o których mówi teoria rasizmu kulturowego (prowadzące do arbitralnej produkcji „kozłów ofiarnych”) stanowią odzwierciedlenie, a ściślej – fasadę – mechanizmów działających w bazie, w sferze produkcji: wyzysku robotników w wyniku kapitalistycznego parcia do minimalizacji kosztów pracy, możliwemu dzięki istnieniu „rezerwowej armii kapitału” (wieś podczas rewolucji przemysłowej opisywanej przez Marksa czy tania siła robocza w koloniach, w państwach peryferyjnych oraz w obrębie postnarodowych społeczeństw obywatelsko-imigranckich [Europa Zachodnia] w analizach marksistów, post- i neomarksistów 20-wiecznych i współczesnych). Główne pytanie, które zostanie zadane w niniejszym artykule dotyczy możliwości zaproponowania ujęcie łączącego, syntetyzującego ze sobą te dwa powyższe, gdzie rasizm będzie definiowany jako wspólny motyw przewijający się w licznych rasistowskich zjawiskach – konkretnych, historycznych narracjach i praktykach. Konieczne jest odwołanie się do konceptualizacji unikającej zarówno „upłynnienia” problemu rasizmu, sprowadzenia go do zbioru niestabilnych napięć między pozycjami społeczno-dyskursywnymi, typowego dla ujęć (post) modernistycznych, jak i instrumentalizacji różnic etnicznych i kulturowych w poszukiwaniu „podmiotu emancypacji”, możliwości eliminacji ekonomicznego wyzysku oraz dróg do postkolonialnego „narodowego wyzwolenia”. Strategia ta może okazać się owocnym zabiegiem zmierzającym do rozpoczęcia właściwej, wolnej z jednej strony od uproszczeń, a z drugiej od tworzenia zbyt pospiesznych analogii, refleksji nad współczesnymi tendencjami rasistowskimi.
Current debates about racism seem to be dominated by two main approaches: theory of cultural racism and the Marxist problematization of racism as a result of contradictions in economic and political spheres. The most recent conceptualization of the first orientation build on anti-essentialist notion of culture and identity developed by a number of authors disputing the problem of multiculturalism in the 1990s. One can refer to researchers such as Zygmunt Bauman, Ash Amin and Simon Weaver as representatives of this approach suggesting that race is a category constructed as the consequence of complex political and historical-cultural processes. Marxist perspective should be understood to a large extent as a criticism of the first orientation. Adherents of this camp (Edna Bonacich, Eric Hobsbawm or James Blaut) argue that all the „discursive strategies of racialization” analyzed within the cultural racism paradigm are a reflection of – or, more precisely: the façade hiding – more basic mechanisms in the sphere of production and productive relations (economic base): the exploitation of labor as a consequence of the capitalist pressure to minimize costs and maximize capital accumulation, made possible thanks to the existence (and maintenance) of „reserve army of labor” (displaced residents of villages during the industrial revolution as described by Marx; and cheap labor in the colonial plantation-slavery system and in peripheral zones and within postnational civic-immigrant societies of the contemporary world-system). I would like to emphasize a need to provide an approach combining, synthesizing together the two above theories where racism would be defined as a common thread of racist phenomena in concrete, historical narratives and practices. It is necessary to avoid both the „liquidation„ of the problem of racism, reducing it to a set of elusive tensions between social and discursive positions on one hand, and translating it exclusively (while looking for a „subject of emancipation”, ways to end the economic exploitation and complete the process of „national liberation”) onto the domain of instrumentalization of ethnic and cultural differences – on the other hand. This strategy may prove fruitful in reflections on contemporary racist tendencies avoiding oversimplifications on one hand and too hasty analogies – on the other.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2015, 1; 111-130
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nihil novi sub sole: law from the perspective of political accelerationism
Nihil novi sub sole: prawo z perspektywy politycznego akceleracjonizmu
Autorzy:
Dudek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18653986.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polityczny akceleracjonizm
Benjamin Noys
Nick Srnicek
Alex Williams
prawo
teoria krytyczna
marksizm
political accelerationism
law
critical theory
Marxism
Opis:
This article focuses on political accelerationism—an idea that proposes to use capitalism against itself either by making it as a whole go even faster, pushing it to its limits and beyond until it collapses, or by appropriating some of its elements or tendencies for alternative, emancipatory purposes. It analyses two significant versions of this idea—that of Benjamin Noys and that of Nick Srnicek and Alex Williams—from the perspective of the following question: Is political accelerationism similar to certain previous developments in left critical thought in that it offers a new approach to law or, if it does not contain any explicitly expressed original take on law, enables a novel and fresh conceptualisation of law to be drawn from it? The article concludes that so far political accelerationism does not offer an original approach to law and that any perspectives on law that can be drawn from this idea are reminiscent of basic Marxist approaches to law.
Niniejszy artykuł skupia się na politycznym akceleracjonizmie—idei proponującej by użyć kapitalizm przeciwko niemu samemu, albo przez przyspieszenie go jako pewnej całości, popchnięcie go do jego granic, a nawet jeszcze dalej aż upadnie, albo przez przejmowanie niektórych jego elementów bądź tendencji na rzecz realizacji alternatywnych, emancypacyjnych celów. Analizuje się tu dwie istotne wersje tej idei— Benjamina Noysa oraz Nicka Srniceka i Alexa Williamsa—z perspektywy następującego pytania: Czy polityczny akceleracjonizm jest podobny do niektórych wcześniejszych osiągnięć lewicowej myśli krytycznej, w tym sensie, że oferuje nowe podejście do prawa, albo, jeśli nie zawiera jakiegokolwiek jasno wyrażonego oryginalnego ujęcia prawa, umożliwia zrekonstruowanie na swojej podstawie nowatorskiej i świeżej konceptualizacji prawa? Zgodnie z konkluzją artykułu, na razie polityczny akceleracjonizm nie oferuje oryginalnego podejścia do prawa, a perspektywy na prawo możliwe do zrekonstuowania na jego podstawie przypominają podstawowe marksistowskie ujęcia prawa.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 41, 2; 1-19
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodologiczne i ontologiczne założenia teorii systemów-światów
Methodological and ontological assumption of the world-systems theory
Autorzy:
Mikołajec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/324567.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
teoria systemów-światów
szkoła Annales
marksizm
centrum
półperyferie
peryferie
world-systems theory
Annales School
Marxism
core
semiperiphery
periphery
Opis:
W szeroko rozumianej dwudziestowiecznej tradycji marksowskiej wzrosło znaczenie geografii. Przykładem tego może być teoria systemów-światów: krytyczna kontynuacja teorii modernizacji i zależności. Podstawowym schematem badawczym tej teorii jest przestrzenna relacja między centrum, półperyferiami i peryferiami, opisująca przestrzenny ład ekonomiczny. Jednym ze źródeł wzrostu znaczenia geografii może być nieuświadomiona przez badaczy autonomia rzeczywistości swoiście geograficznej.
In the broad understood Marxian tradition of the twentieth century increased the importance of geography. An example of this can be the world-systems theory: a critical continuation of modernization and dependency theories. The basic research scheme of this theory is a spatial relationship between the core, periphery and semi-periphery, describing the spatial economic order. One of the sources of the growing importance of geography can be unconscious by researches autonomy of the specifically geographical reality.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2015, 85; 335-345
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klasa średnia: mit czy byt?
Autorzy:
Tittenbrun, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462355.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
klasa średnia
stratyfikacja społeczna, marksizm
Max Weber
William Lloyd
Warner.
middle class
social stratification
Marxism
William Lloyd Warner
Opis:
Celem tekstu jest analiza tzw. klasy średniej. Artykuł składa się z czterech części. Rozpoczyna się on od podkreślenia, że „klasa średnia” to kategoria – by posłużyć się określeniem Leona Petrażyckiego – „skacząca” (pozbawiona ściśle określonego desygnatu), najczęściej luźno powiązana z dochodem gospodarstwa domowego. W kolejnej części porównuje się teorie klasowe z teoriami uwarstwienia, zwracając uwagę na częste ich mylenie. Następnie omawia się specyfikę uwarstwienia (hierarchii społecznej) i klasowości (struktury społecznej). Ostatni rozdział skupia się na – często błędnych – reprezentacjach koncepcji klasowej Williama Lloyda Warnera, dokonywanych przez czołowych polskich socjologów.
The aim of this paper is to analyze issue of the so-called middle-class. Article contains four parts. Firstly, author stresses that 'middle class' is – to use Leon Petrażycki's term – 'jumping' concept (without strictly defined referent), usually based loosely on an household income. Then text is focused on comparison between class and stratification theories, many scholars are deceiving themselves with free uses of both categories. Next chapter is devoted to the questions of hierarchy (social strata) and structure (social class). Then author describes representations and misrepresentations of the William Lloyd Warner's work on classes, as it is introduced by leading Polish sociologists.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 2
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Clausewitz w Wietnamie. Dlaczego komuniści przegrywając bitwy wygrali wojnę?
Clausewitz in Vietnam. Why Do the Communists Losing a Battle Won the War?
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139742.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
Wojna w Wietnamie
Carl von Clausewitz
marksizm
strategia
wojna i polityka
Vietnam War
Marxism
Strategy
War and Politics
Opis:
Celem artykułu jest wyjaśnienie sukcesu wietnamskich komunistów w wojnach z siłami francuskimi, a następnie amerykańskimi w kategoriach strategicznych. Teza postawiona w artykule zakłada, że wietnamscy rewolucjoniści lepiej niż ich przeciwnicy rozumieli annały strategii wojskowej i politycznej, ponieważ wietnamscy dowódcy za pośrednictwem tradycji marksistowskiej przyswoili zasady prowadzenia wojen wyłożone przez pruskiego generała Carla von Clausewitza. Tymczasem w tradycji amerykańskiej aż do zakończenia konfliktu w Wietnamie myśl Clausewitza, na czele z tezą o wzajemnych powiązaniach wojny i polityki odgrywała niewielką rolę w edukacji twórców amerykańskiej strategii, co prowadziło do tego, że nie potrafili zrozumieć oni przyczyn swojej porażki. Dlatego lepsze przygotowanie strategiczne, w połączeniu z zapleczem materialnym i sytuacją geopolityczną zadecydowały o tym, że zwycięstwa wietnamskich komunistów nie były przypadkiem.
The purpose of the article was to explain the success of the Vietnamese communists in the wars against the French and then the American forces in strategic terms. The thesis put forward in the article assumes that the Vietnamese revolutionaries understood their military and political strategy better than their opponents because the Vietnamese commanders through the Marxist tradition had assimilated the principles of waging war laid by the Prussian general Carl von Clausewitz. Meanwhile, in the American tradition until the end of the conflict in Vietnam, Clausewitz’s thought, in the lead with the thesis on the interrelationships of war and politics, played a small role in the education of the creators of American strategy, which led to the failure to understand the reasons for their failure. Therefore, better strategic preparation, combined with the material background and the geopolitical situation, determined that the victories of Vietnamese communists were no accident.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2018, 12, 2; 161-176
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa wolności pozytywnej u Andrzeja Walickiego
The case of positive freedom in the works of Andrzej Walicki
Autorzy:
Dobieszewski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15035069.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
freedom
liberalism
Marxism
neoliberalism
political philosophy
A. Walicki
welfare state
filozofia polityczna
liberalizm
marksizm
neoliberalizm
państwo opiekuńcze
wolność
Opis:
W artykule próbuję przyjrzeć się krótko kwestii, która była niejako znakiem rozpoznawczym światopoglądu Andrzeja Walickiego. Rzecz dotyczy kwestii wolności, a przede wszystkim właściwego dla liberalizmu preferowania wolności negatywnej („wolności od”) i krytycznego zarazem odniesienia do wolności pozytywnej („wolności do”), z którego to punktu widzenia dokonywał Walicki systemowej i radykalnie krytycznej oceny marksizmu. Jednak w dalszej twórczości Walicki niuansował swoje stanowisko, zwracając uwagę na negatywne trendy związane z rozumieniem liberalizmu oraz na współgranie z tendencjami współczesności wiązanej z marksizmem idei wolności pozytywnej.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 159-173
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewolucja genderowa jako neomarksizm
The Gender Revolution as Neomarxism
Autorzy:
Butowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340469.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
marksizm
ideologia gender
rewolucja genderowa
nowy człowiek
kontrola społeczna
Marxism
gender ideology
gender revolution
new man
social control
Opis:
This paper seeks to present the genesis and essence of the gender ideology and the contemporary cultural revolution that is based on it and was initiated in the 1950s. This revolution is a continuation and mutation of the Marxist Proletariat revolution whose theoretical foundation was established by Karl Marx’s socio-political and economic doctrine. The ultimate of the communist system based on it was to ensure the absolute power for its leaders. The author seeks to justify a thesis that the ultimate (although implicit) goal of the gender revolution is also to take control over man. Its means, however, to accomplish it is not take over the political authority but to sexualize man, beginning from the affirmation of his right to choose sex irrespective of his biological sex. It seems that sexual freedom is almost an imperceptible form of power over man.
Źródło:
Roczniki Teologii Moralnej; 2013, 5; 103-122
2081-1810
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Moralnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradygmat wojny i pokoju. Rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.
Paradigm of war and peace. The role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century.
Autorzy:
Wojnowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/501888.pdf
Data publikacji:
2017-11-15
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
materializm dialektyczny
geopolityka
marksizm
rosyjska nauka wojskowa
wojna hybrydowa
dialectical materialism
geopolitics
Marxism
Russian martial science
hybrid war
Opis:
Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno- historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.
The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2017, 9, 17; 11-55
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradigm of war and peace. The role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century
Paradygmat wojny i pokoju. Rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.
Autorzy:
Wojnowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/501926.pdf
Data publikacji:
2017-11-15
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
dialectical materialism
geopolitics
Marxism
Russian martial science
hybrid war
materializm dialektyczny
geopolityka
marksizm
rosyjska nauka wojskowa
wojna hybrydowa
Opis:
The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.
Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno-historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2017, 9, 17; 273-305
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mawlana Wahiduddin Khan’s Critique of Political Interpretation of Islam
Krytyka politycznej interpretacji islamu Mawlany Wahiduddina Khana
Autorzy:
Anwer, Ammar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676872.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
polityka
islam polityczny
islamizm
totalitaryzm
faszyzm
marksizm
sekularyzm
nowoczesność
Politics
Political Islam
Islamism
Totalitarianism
Fascism
Marxism
Secularism
Modernity
Opis:
The article presents a critique of the political interpretation of Islam, proposed by the Indian thinker Malwana Wahiduddin Khan. The question of the place of politics in Islam has become enormous especially in the face of the extremist actions of militant Islamists: do such actions fit into a particular reading of Islam that springs from a certain understanding of religion, or do they pursue the main purpose of the religion? Is the establishment of an Islamic political order the primary task of every Muslim? This kind of question comes naturally to anyone concerned about the terrorist activities of militant Islamists. Since they are trying to justify their actions with a particular interpretation of Islam, it is necessary to present a narrative in opposition to theirs interpretation, and to show that such persons, who are far from a sincere adherence to Islam, are guilty of a serious misinterpretation of it. The article serves this purpose by presenting Mawlana Wahiduddin Khan’s critique of political Islam. By the term „political Islam” is meant a particular interpretation of the religion of Islam that sees the faith mainly in socio-political terms. Khan’s criticism is one of the earliest intellectual objections to this understanding of Islam. Although many thinkers have contributed to the theory of political Islam, the article focuses only on the writings of the Indo-Pakistani scholar Mawlana Sayyid Abul Ala Mawdudi and their critical assessment by Wahiduddin Khan. Since the polemic between two thinkers can often be dismissed as inspired by personal conflict or pretension, the article is not limited to Kahn’s criticism of Mawududi, but also assesses it in the light of later scholars.
Artykuł przedstawia krytykę politycznej interpretacji islamu, zaproponowaną przez indyjskiego myśliciela Malwanę Wahiduddina Khana. Pytanie o miejsce polityki w islamie nabrało olbrzymiego znaczenia, zwłaszcza wobec ekstremistycznych działań wojujących islamistów: czy tego rodzaju działania wpisują się w szczególne odczytanie islamu, które wypływa z pewnego rozumienia religii, czy też zmierzają do wypełnienia głównego celu religii? Czy ustanowienie islamskiego porządku politycznego jest podstawowym zadaniem każdego muzułmanina? Tego rodzaju pytania pojawiają się w sposób naturalny w każdym człowieku zaniepokojonym terrorystycznymi działaniami wojujących islamistów. Ponieważ próbują oni usprawiedliwić swoje działanie szczególną interpretacją islamu, konieczne jest przedstawienie narracji stojącej w opozycji do ich interpretacji, a także wykazanie, że tego rodzaju osoby będące daleko od szczerego wyznawania islamu ponoszą winę za poważny błąd w jego interpretacji. Artykuł służy temu celowi przez przedstawienie krytyki politycznego islamu, dokonanej przez Mawlanę Wahiduddina Khana. Przez określenie „polityczny Islam” rozumie się szczególny wykład religii islamu, który postrzega wiarę głównie w kategoriach społeczno-politycznych. Krytyka dokonana przez Khana jest jednym z najwcześniejszych intelektualnych sprzeciwów wobec takiego rozumienia islamu. Mimo że wielu myślicieli wniosło wkład w teorię politycznego Islamu, artykuł koncentruje się jedynie na pismach indopakistańskiego badacza Mawlany Sayyida Abul Ala Mawdudiego i ich krytycznej ocenie dokonanej przez Wahiduddina Khana. Ponieważ polemika pomiędzy dwoma myślicielami może często być lekceważona jako inspirowana osobistym konfliktem lub pretensjami, artykuł nie ogranicza się do krytyki Mawududiego przez Kahna, ale również ocenia ją w świetle późniejszych badaczy.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2023, 32, 1; 69-85
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materializm dialektyczny po „diamacie”: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy
Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41204754.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
dialectical materialism
Engels
ontology
scientific philosophy
Marxism
natural sciences
materializm dialektyczny
ontologia
dialektyka
filozofia naukowa
marksizm
nauki przyrodnicze
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja kardynalnych tez i założeń ontologii materialistyczno-dialektycznej w poststalinowskiej marksistowskiej filozofii naukowej, często określanej mianem „marksizmu wschodniego”. Bazując na literaturze źródłowej obejmującej dzieła najwybitniejszych polskich (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski i inni) oraz radzieckich (Piotr Fiedosiejew, Fiodor Konstantinow, Aleksander Szeptulin, Siergiej Rubinsztajn etc.) autorów prowadzących badania nad związkami materializmu dialektycznego z naukami szczegółowymi, twierdzę, iż powojenny scjentyzm marksistowski precyzuje lapidarne intuicje klasyków marksizmu dotyczące charakteru i założeń materializmu dialektycznego, a zwłaszcza dialektyki przyrody. Wbrew rozpowszechnionym obecnie interpretacjom upatrujących źródeł dogmatyzmu w marksizmie w dominującej roli założeń ontologicznych materializmu dialektycznego i przyrodniczego, wedle niniejszych ustaleń okazuje się, że po jej powojennej modernizacji dialektyczna ontologia została oczyszczona z licznych dogmatów i nieporozumień. Co więcej, okazuje się zgodna z ogólnymi założeniami antystalinowskiej marksistowskiej filozofii społecznej i politycznej.
The aim of the article is to reconstruct the cardinal theses and assumptions of the materialistic-dialectical ontology in the post-Stalinist Marxist scientific philosophy, often described as “Eastern Marxism”. Basing on the source literature covering the works of the most eminent Polish (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski and others) and Soviet (Fedosseyev, Konstantinov, Szeptulin, Rubinshtajn, etc.) philosophers which studied the links between dialectical materialism and natural sciences, I claim that postwar Marxist scientism clarifies the concise intuitions of the classics of Marxism regarding the nature and assumptions of dialectical materialism, especially the dialectic of nature. Contrary to the current interpretations of the sources of dogmatism in Marxism as the dominant ontological assumption of dialectical and natural materialism, according to these findings, it turns out that after its post-war modernization, the dialectical ontology was cleared of numerous dogmas and misunderstandings. Moreover, it turns out to be consistent with the general assumptions of the anti-Stalinist Marxist social and political philosophy.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 311-336
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marksizm wyzwaniem ideowym dla myśli chrześcijańskiej w nauczaniu Josepha Ratzingera/Benedykta XVI
Marxism as an ideological challenge to christian thought in the teaching of Joseph Ratzinger/Benedict XVI
Autorzy:
Szulist, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31032224.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Joseph Ratzinger/Benedykt XVI
marksizm
neomarksizm
religia
antropologia chrześcijańska
Joseph Ratzinger/Benedict XVI
Marxism
Neo-Marxism
religion
Christian anthropology
Opis:
Joseph Ratzinger/Benedykt XVI dokonuje interpretacji zagrożenia wynikającego z marksizmu i neomarksizmu dla myśli chrześcijańskiej, a w efekcie dla integralnej koncepcji człowieka i świata. Niemiecki teolog zwraca uwagę na trzy znamienne zagrożenia tych ideologii: materializm, dominację konfliktu klasowego oraz kwestionowanie wolności jednostkowej. Odpowiadając na wskazane niebezpieczeństwa, Joseph Ratzinger postuluje integralną koncepcję człowieka, co odpowiada obiektywnej prawdzie, obnażającej redukcjonistyczne tendencje ideologii. Docelowym punktem rozwoju jest pokój, będący w istocie promowaniem kultury praw człowieka jako Bożego stworzenia. Zagwarantowanie wolności jednostkowej jest ochroną godności osobowej. Religia chrześcijańska, nawiązująca do natury człowieka, a równocześnie zawierająca Boskie objawienie, sprzyja ukazaniu iluzoryczności marksizmu i neomarksizmu w świecie. Materiałem źródłowym artykułu jest nauczanie Josepha Ratzingera/Benedykta XVI.
Joseph Ratzinger/Benedict XVI interprets the danger that Marxism and Neo-Marxism pose to Christian thought. The German theologian points to three major threats: materialism, dominance of class conflict and challenge to individual freedom. In his response to these threats, Joseph Ratzinger proposes an integral concept of the human person that reflects the objective truth and exposes the reductionist trends in the ideology. According to this concept, development is directed towards peace, which, in essence, promotes a culture that respects the rights of the human person as God’s creature. Ensuring individual freedom is tantamount to protecting personal dignity. By taking into account the human nature and, at the same time, containing in itself the Divine revelation, Christianity is capable of exposing the illusory and fragmentary character of Marxism and Neo-Marxism in the world. The article relies on the teaching of Joseph Ratzinger/ Benedict XVI as its source material.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2022, 56; 419-436
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygodność i konieczność w komunistycznej kosmologii Ewalda Iljenkowa. Tłum. Karolina Grzegorczyk
Contingency and Necessity in Evald Ilyenkov’s Communist Cosmology. Transl. Karolina Grzegorczyk
Autorzy:
Penzin, Alexei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15600438.pdf
Data publikacji:
2021-10-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Evald Ilyenkov
Spinoza
Dialectical Materialism
Cosmology
Friedrich Engels
Soviet Marxism
Ewald Iljenkow
materializm dialektyczny
kosmologia
Fryderyk Engels
radziecki marksizm
Opis:
Artykuł ukazuje aktualność Kosmologii ducha, autorstwa niezwykłego radzieckiego filozofa Ewalda Iljenkowa, a także bada jej historyczny i intelektualny kontekst. Ten niewielki traktat został napisany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ale opublikowany dopiero po śmierci autora w latach osiemdziesiątych, ponieważ był zbyt heretycki aby wydać go za jego życia. Heretycki z powodu swojego zadziwiającego spekulatywnego popędu. Odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do dialektyki materialistycznej i spinozjańskiego pojęcia atrybutu  Iljenkow twierdzi, że myśl jest koniecznym atrybutem materii, ponieważ może powstrzymać entropię cieplną wszechświata. Tekst wykorzystuje idee kosmologii Iljenkowa w celu krytyki współczesnych nurtów filozofii „spekulatywnej”.
The article argues for contemporary relevance of "Cosmology of the Spirit" by the outstanding Soviet philosopher Evald Ilyenkov, and explores its historical and intellectual contexts. This short treatise was written in the first half of the 1950s, but only published posthumously in the 1980s as it was too heretical to be published in the author’s lifetime. The text was heretical because of its enormous speculative drive. Addressing the physicist idea of the “entropic death of the universe” and using a combination of materialist dialectics and Spinoza’s concept of attribute, Ilyenkov claimed that thought is a necessary attribute of matter as it is able to prevent the terminal entropy of the universe. The paper uses the ideas of Ilyenkov’s cosmology in order to critically address contemporary currents of “speculative” philosophy.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2021, 41, 3; 49-69
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obsada stanowisk sędziowskich w sądach powszechnych w Polsce po II wojnie światowej
The staffing of judges’ posts in common courts in Poland after World War II
Autorzy:
Niewiński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533196.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
judges
common courts
Marxism-Leninism
staffing
verification
Staff exchange
sędziowie, sądy powszechne
marksizm-leninizm
obsada stanowisk
weryfikacja
wymiana kadr
Opis:
The main problem in rebuilding the judiciary after the Second World War was the staffing of judges’ posts. The new so-called „communist” authorities, subordinated to the directives coming from Moscow, did not have their own, sufficient legal staff. Thus, the pre-war judges, who mostly did not follow the Marxist-Leninist ideology, returned to work in the courts. They were subjected to the process of verification. A common phenomenon in the years 1944–1947 was the violation by the authorities of procedural regulations concerning the staffing of judges’ posts. With time the new authorities became stronger. After the elections in 1947, a plan was drawn up to replace the so-called „old” judicial staff. The authorities aimed at imbuing the courts with „new types of judges”, not necessarily with a thorough legal education, but with ideological and political training.
Głównym problemem przy odbudowie sądownictwa po II wojnie światowej była obsada stanowisk sędziowskich. Nowe władze tzw. komunistyczne, uległe dyrektywom płynącym z Moskwy, nie miały własnego, wystarczającego zaplecza kadr prawniczych. Do pracy w sądach wracali więc przedwojenni sędziowie, którzy w większości nie byli zwolennikami ideologii marksistowsko-leninowskiej. Byli oni poddawani procesowi weryfikacji. Powszechnym zjawiskiem było w okresie lat 1944–1947 łamanie przez władze przepisów proceduralnych w zakresie obsady stanowisk sędziowskich. Z biegiem czasu nowe władze umocniły się. Po wyborach w 1947 r. opracowany został plan wymiany „starej” kadry sędziowskiej. Władze dążyły do nasycenia sądów „sędziami nowego typu”, niekoniecznie posiadającymi gruntowne wykształcenie prawnicze, lecz przeszkolonymi pod względem ideowym i politycznym.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 299-316
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophical social space of the Riga Treaty era – Russian perspective, meaning
Filozoficzna przestrzeń społeczna epoki traktatu ryskiego — perspektywa rosyjska, znaczenie
Autorzy:
Paduchowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31216897.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
traktat ryski
filozofia prawa
marksizm
leninizm
bliźniacza ziemia
the Treaty of Riga
philosophy of law
Marxism
Leninism
twin land
Opis:
The article is an attempt to describe the philosophical social space of the Riga Treaty era from the Russian perspective and an attempt to describe its meaning. The article describes in a condensed form the development of social thought (Russian / Soviet Marxism). It describes, among others the roles of the philosophy of law, the so-called legal nihilism, the meaning of Leon Petrażycki’s thoughts. In conclusion, he puts the perspective of the treatise of Riga in the context of Hilary Putnam’s thought experiment on the “twin land”.
Artykuł jest próbą opisu filozoficznej przestrzeni społecznej epoki traktatu ryskiego z perspektywy rosyjskiej oraz próbą opisu jej znaczenia. Artykuł ukazuje w skondensowanej formie rozwój myśli społecznej (rosyjskiego/radzieckiego marksizmu). Omawia m.in. role filozofii prawa, tzw. nihilizm prawny, znaczenie myśli Leona Petrażyckiego. Na zakończenie umieszcza perspektywę traktatu ryskiego w kontekście eksperymentu myślowego Hilarego Putnama na temat „bliźniaczej ziemi”.
Źródło:
Logos i Ethos; 2023, 62, 2; 47-66
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophical and political sources of the Marxism of common weal
Filozoficzne i polityczne źródła marksizmu dobra wspólnego
Autorzy:
Moll, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097004.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Marxism
the common good
post-operaism
radical geography
history from below
marksizm
dobro wspólne
post-operaizm
radykalna geografia
historia oddolna
Opis:
Artykuł stanowi prezentację jednego z najbardziej wpływowych nurtów w obrębie współczesnego marksizmu. Autor wskazuje, że żywotność marksizmu dobra wspólnego wypływa z jego zdolności do konceptualizacji przekształceń kapitalizmu, przede wszystkim nowych form produkcji i zawłaszczania bogactwa społecznego. Przedstawiciele tego nurtu konstruują materialistyczną teorię dobra wspólnego, dla której kluczowe znaczenie mają zinterpretowane na nowo pojęcia Marksowskie: akumulacja pierwotna, grodzenie dóbr wspólnych, praca produkcyjna i reprodukcyjna. Reinterpretacje te wypływają z trzech podstawowych źródeł filozoficzno-politycznych: post-operaizmu, radykalnej geografii i historii oddolnej. Artykuł analizuje związki między nimi a marksizmem dobra wspólnego.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 311-329
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza u źródeł poznania teorii polityki i metodologii badań politologicznych w Polsce. Czy można i należy odseparować naukę od ideologii?
Autorzy:
Młyńczyk, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647452.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Marxism, political science methodology, political theory, scientific explanation, humanistic interpretation
marksizm, metodologia nauk politologicznych, teoria polityki, wyjaśnianie naukowe, interpretacja humanistyczna
Opis:
This paper presents the analysis of theoretical and methodological writings of Polish humanistic and social science researchers, who apply to the rules of Marxist methodology. Polish theoretical traditions fromthe communist era are sometimes collectively accused of indoctrination, because they were rejected after 1989 due to being a part of the ideological legacy of the previous era. The aim of this article was to present Marxist theory of politics and political science methodology, which are still of interest and constitute useful knowledge, because the process of ideology slightly changes the value of political science’s subdisciplines.
W artykule przedstawiono analizę pism teoretycznych oraz metodologicznych polskich badaczy humanistycznych i społecznych, odwołujących się w swoich badaniach do założeń metodologii marksistowskiej. Polskie tradycje teoretyczne w nauce z czasów PRL bywają zbiorczo oskarżane o indoktrynację, ponieważ zostały odrzucone po 1989 r. jako spuścizna ideologiczna poprzedniej epoki. Celem artykułu było wykazanie, że marksistowska teoria polityki oraz metodologia badań politologicznych stanowią wciąż interesujący i przydatny zasób wiedzy, ponieważ sama ideologizacja w niewielkim stopniu zmienia wartość tych subdyscyplin politologii.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2015, 22, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska międzywojenna w pracach Franciszka Ryszki z lat 1950–1996
Autorzy:
Kapica, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689970.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Franciszek Ryszka
The Second Polish Republic
modern history
Polish historiography
marxism
destalinisation
II Rzeczpospolita
historia najnowsza
historiografia polska
marksizm
destalinizacja
Opis:
The purpose of this article is to examine Franciszek Ryszka’s view of the interwar Poland, including the way in which the view evolved throughout his academic career. The author begins his analysis with texts which, written in the period of the Stalinization of Polish historiography, contributed to the ‘black legend’ of the Second Republic. As the research into the Second Republic progressed and the circumstances in which the historical profession operated changed, Ryszka’s picture of the inter-war Poland grew more objective. The most original parts of his works are those that draw on his own experience – the account of the country life from the perspective of a landed gentry family, the description of the lifestyle and cultural patterns to which this social group adhered, and the analysis of the group’s slow decline and of the rural poverty.
Artykuł ma na celu prześledzenie zmieniających się sądów i opinii Franciszka Ryszki o Polsce międzywojennej w okresie całej jego kariery naukowej. Punktem wyjścia były teksty powstałe w okresie stalinizacji polskiej historiografii, opierając się na „czarnej legendzie” Polski międzywojennej. Z upływem czasu i wraz z określonymi uwarunkowaniami, przemianami politycznymi oraz postępem badawczym obraz Polski w dwudziestoleciu międzywojennym ulegał obiektywizacji. Oryginalność ujęcia Polski międzywojennej Ryszki można dostrzec w elementach związanych z jego własnym doświadczeniem – ukazania życia wiejskiego z perspektywy rodziny ziemiańskiej.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2017, 9
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stalinowska wizja kultury: projekt i realizacja – mecenat w warunkach upolitycznienia
Stalin’s Vision of the Culture: Project and Realization. Patronage in the Circumstances ff Politicization
Autorzy:
Blecharczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807220.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura radziecka
marksizm
mecenat
realizm socjalistyczny
socjalizm
socrealizm
Stalin
Związek Radziecki
Marxism
patronage
socialist realism
socialism
Soviet culture
Soviet Union
Opis:
Mecenat Stalina nad radziecką literaturą i sztuką został w pełni sformalizowany na początku lat trzydziestych XX w. Polityczne podporządkowanie wszystkich dziedzin kultury oraz próba jej dostosowania do ściśle określonych ideologicznych i partyjnych norm znalazły odzwierciedlenie we wprowadzonej w 1934 r. doktrynie realizmu socjalistycznego. Celem kultury stalinowskiej była sakralizacja władzy oraz pełna unifikacja i podporządkowanie życia obywateli Związku Radzieckiego socjalistycznej wizji. Osoba wodza reprezentuje tu ideę państwa, przez co zyskuje szczególny, transcendentny wymiar, przekładający się także na relację z kulturą. Stalin będąc architektem najdoskonalszego, totalnego dzieła sztuki, jakim miał być socjalizm, zyskał status nie tylko opiekuna życia kulturalnego oraz mecenasa literatury i sztuki, ale najwybitniejszego, wszechmocnego stwórcy. Stalinowska rewolucja kulturalna miała na celu wypełnienie totalnego planu wodza, jakim było stworzenie radzieckiego człowieka i nowego świata.
Stalin’s patronage over soviet art and literature was completely formalized at the beginning of the 1930’s. Political subordination of all domains of culture and its ideological and party standardization were expressed by implementation of socialist realism doctrine in 1934. The very purposes of Stalinist culture were power sacralisation, fully unification and subjugation of the Soviet Union citizens life to the socialist vision. Figure of the leader represents the idea of state that yielded him as a new transcendent dimension. Stalin as an architect of excellent and total piece of art—the socialism, obtained a new special status—became not only a sponsor of entire cultural life, but also the notable, almighty creator. The main goal of Stalinist cultural revolution was to realize the total plan of its leader: creation of the Soviet Man and the new world.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2015, 6, 2; 93-109
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciało w służbie socjalizmu. Cielesność i życie intymne w pierwszym dziesięcioleciu istnienia Związku Radzieckiego
Human body at the service of the socialism.Corporeality and intimacy in the first decade of the Soviet Union
Autorzy:
Blecharczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517911.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
ciało
cielesność
socjalizm
płeć
rodzina
seksualność
zdrowie
Związek Radziecki
marksizm
human body
corporeality
Marxism
socialism
sex
sexuality, health
Soviet Union
Opis:
Socjalistyczna utopia, bazując na marksistowskiej antropologii, stawiała sobie za cel nie tylko budowę nowego lepszego świata, ale również stworzenie nowego, doskonałego człowieka. Poddając obróbce ciało, oczekiwano zmian w świadomości całego ludzkiego gatunku. Wkrótce po przejęciu władzy bolszewicy rozpoczęli ingerencję we wszystkie sfery ludzkiej cielesności. Opracowano plany powszechnej poprawy stanu zdrowia i higieny, upowszechniano rozwój kultury fizycznej i sport, wykształcono również nowe wzorce estetyczne. Popularne stały się hasła propagujące wolną miłość, ale także te głoszące seksualną wstrzemięźliwość. Wydano szereg rozporządzeń nakierowanych na planowany rozpad rodziny. Ciało i życie intymne każdego człowieka miało ulec pełnej kolektywizacji w służbie socjalizmu dla dobra przyszłych pokoleń.
Socialist utopia based on the Marxist anthropology was not only aimed at establish of the better future, but also at conceive the new, grater man. Changing the human body, the Bolsheviks expected substantive changes in awareness of entire human kind. Soon after the October Revolution they started to interfere in corporality of soviet citizens. Improvement of the public medical condition and hygiene, common physical culture development, new aesthetic and sexual standards and decomposition of a traditional family, was supposed to bring all-encompassing collectivization of the human body.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2015, Errotyzm 2(16)/2015; 108-119
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zupełnie inaczej. Nad książką "Nekrofilna produkcja akademicka i pieśni partyzantów" Oskara Szwabowskiego
Downright Different. On Oskar Szwabowski’s Book "Nekrofilna produkcja akademicka i pieśni partyzantów" (Necrofiliac Academic Production and the Songs of Partisans)
Autorzy:
Kruszelnicki, Michał
Kruszelnicki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105210.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
uniwersytet
marksizm
autoetnografia
alienacja
edukacja
szkolnictwo wyższe
krytyka neoliberalizmu
konserwatyzm
University
Marxism
autoethnography
alienation
higher education
critique of neoliberalism
conservatism
Opis:
The article comments the stronger and the more disputable points of Oskar Szwabowski’s book Necrofiliac Academic Production and the Songs of Partisans (2019). The authors engage in a polemics with the assertion that autoethnography is able to depict more efficiently than other scientific discourses the reality of the university after the neo-liberal reforms. We also oppose „the workers’ perspective” as promoted by O. Szwabowski, which is to replace the traditional view of the university as an elitist site and of the faculty as a particularly privileged class. Further, the article points out at certain shortcomings of theoretical Marxism which O. Szwabowski uses to criticize and envision the change of the functioning of the academic milieu along with the transformation of the very way we perceive social research – from an individualistic and competetive perspective, to one that is collective and geared in social engagement and intervention. Ultimately, we charge Oskar Szwabowski with an inconsistency which amounts to a contradiction between his notorious call upon academics to realize that the university has become a mass-production company, and the faculty have been turned into the new proletariat, and his resonant grievance upon the poor conditions of work therein.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2020, 49, 2; 64-94
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od marksizmu do idealizmu. Transformacja recepcji Marksa w twórczości Siemiona Franka
From Marxism to Idealism. The Transformation of Reception of Marx in the Creativity of Semen Frank
Autorzy:
Obolevitch, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797138.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Siemion Frank
marksizm
ekonomia polityczna
„Drogowskazy”
rosyjski renesans religijno-filozoficzny
Semen Frank
Marxism
political economy
„Landmarks”
Russian religious-philosophical renaissance
Opis:
This article is dedicated to the problem of philosophical development of famous Russian philosopher Semen Frank (1877-1950) at his early stage of creativity. To begin with, Frank shared the conception of so- called legal Marxism which was very popular in Russia in the end of the 20th century. Gradually, he gave up this view and started publishing at first on Neo-Kantian topics and, later on, as religious thinker. Nevertheless, Frank continued interest in Marxism, even if he criticized it.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 40, 1; 104-128
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 148

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies