Polska myśl mesjanistyczna w analizach Tadeusza Krońskiego

Tadeusz Kroński (1907-1958) was one of the most influential representatives of Polish post-war  Hegelianism. He was also regarded as the spiritual father of the Warsaw school of the history of ideas. In the 1950s, Kroński published historico-philosophical analyses focused on the ideas propounded by 19th centuryPolish Messianists of the inter-uprising period, presenting an outright negative view on the movement. Kroński does not see any significant features of theoretical continuity between the tradition of 19th century Polish Hegelianism, shaped by historical influences of the Romantic Messianic ideology (as formulated by Libelt and Cieszkowski), and his own philosophical position. The present study is aimed at a critical verification of Kroński’s analyses. It seeks to investigate the origins of the assumption regarding the fundamental discontinuity of both historical lines of development of Polish Hegelianism. Also, an attempt is made to delineate the actual extent of realization of the postulate of radical rejection of Messianic ideas.

Tadeusz Kroński (1907-1958) – jeden z najbardziej wpływowych przedstawicieli powojennego heglizmu polskiego, uznawany za ojca duchowego warszawskiej szkoły historyków idei, w swoich publikowanych w latach pięćdziesiątych XX wieku historyczno-filozoficznych analizach myśli dziewiętnastowiecznych mesjanistów polskich epoki międzypowstaniowej przedstawia skrajnie negatywny obraz tego nurtu. Kroński nie dostrzega istotnych rysów ciągłości teoretycznej między ulegającą historycznym wpływom romantycznej ideologii mesjanistycznej tradycją dziewiętnastowiecznego heglizmu polskiego (spod znaku Libelta i Cieszkowskiego) a własnym stanowiskiem filozoficznym. Tekst podejmuje próbę weryfikacji krytycznej tych analiz, zbadania genealogii założenia o zasadniczej nieciągłości obu tych historycznych linii rozwoju heglizmu polskiego, a także określenia faktycznego zakresu realizacji formułowanego tu postulatu radykalnego odrzucenia idei mesjanizmu.