Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Eksperymentalny korpus litewskiej gwary puńskiej w Polsce (narzędzie do badań nad gwarami polskimi i litewskimi na Suwalszczyźnie)

Autorzy:

Roszko, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678739.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Lithuanian local dialect of Puńsk
Lithuanian language

Opis:

Experimental corpus of the Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland (a tool for the study on the Polish and Lithuanian local dialects in the Suwałki Region)The linguistic resources included in EkorpGP present a great cognitive value for Polish and Lithuanian dialectologists. Particularly valuable for researchers of the Lithuanian local dialects, including the local dialect of Puńsk, is subcorpus A. The material included in EKorpGP confirms that the local dialect is incessantly evolving. The typical dialectal features vanish for the sake of the standardized Lithuanian language.Whereas, subcorpora B and C are a good base for studies on the processes of the language interference in the speech of the bilingual Lithuanians of Puńsk. Amongst the potential recipients of these subcorpora it is possible also to find dialectologists dealing with the local dialects of the Suwałki Region, as well as researchers of the Polish language spoken to the east of the Polish border.The polonization suggested in EKorpGP (with reference to subcorpus A) along with subcorpora B and C will ensure a credible source of information for a wide circle of researchers of the phenomena of sociological, ethnological, cultural and historical nature. It should also be taken into account that the issues raised in the utterances given by the Lithuanians of Puńsk will capture the interest of politicians dealing with the national minorities in Poland.The extraordinary value of the materials collected in EKorpGP results from the fact that they reflect the economic, political and civilization transformations of the turbulent period of 1986–2012 in Poland, Lithuania and Europe.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

O zastosowaniach "Eksperymentalnego korpusu polsko-litewskiego" w badaniach nad polszczyzną współczesną oraz w teoretycznych polsko-litewskich badaniach konfrontatywnych

Autorzy:

Roszko, Danuta
Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678741.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

experimental Polish-Lithuanian corpus
Polish-Lithuanian contrastive studies

Opis:

Applications of the experimental Polish-Lithuanian corpus /EkorpPL-LT/ in research on the contemporary Polish language and in theoretical Polish-Lithuanian contrastive studiesThe experimental Polish-Lithuanian corpus is an extended tool put into effect at the Institute of Slavic Studies of the Polish Academy of Sciences, first of all with a view to contrastive studies and the structure of the planned Polish-Lithuanian electronic dictionary. The potential recipients of EKorpPL-LT (obviously apart from linguists) can comprise computer specialists (dealing with computer processing of a language), literary scholars, library science specialists, pedagogues, educationalists, teachers, translators, students. Bi- and multilingual corpora are irreplaceable and indispensable in the process of studying a foreign language.In the article, basing on the examples of several problems, possible ways to apply EKorpPL-LT have been presented. During the experiments carried out it turned out that the parallel corpus is not only an excellent tool for comparison and contrast, but also an instrument allowing to look at every language from a different perspective. Without the perspective it would not be possible to say much about Polish and Lithuanian indicative pronouns, indefinite determiners, dual forms or the vocative case. If it were not for the information based on corpora resources, nobody would be aware that the language of Polish instructions of convenience appliances is not only a commercial effect, but above all an element of the state’s concern for the Polish language.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Lithuanian Election 2016: the Mainstream Left and Right Rejected by Voters Angry with the Establishment

Autorzy:

Valentinavicius, Virgis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/514652.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk Społecznych

Tematy:

Lithuanian politics
Lithuanian election
party politics
populism
establishment
radicalism

Opis:

In the 2016 Lithuanian parliamentary election the established political parties suffered an unexpected and crippling defeat at the hand of the Lithuanian Peasant and Green Union (Lietuvos valstiečių ir žaliųjų sąjunga, LVŽS), a populist one-size-fits-all formation. The aim of this article is to identify and analyze major reasons of the populist victory in Lithuania in the context of global trend of trumpisation of politics. The traditional message of the establishment parties to take care of the economy, to advance foreign investment and improve business climate did not appeal to voters, while the LVŽS made a point of talking about issues people wanted to hear: the need to tackle social exclusion and poverty; to address the privileged position of big business; to fight endemic corruption; to deal with the underfunding of education and culture. The electoral message of the winner combines the hard left promise of radical change on socioeconomic issues and the far right conservative approach to identity politics, human rights, minority rights, gender equality, and refugees. The LVŽS did its best to look as an anti-establishment, anti-party politics force, a loose and wide amalgam of contrasting personalities and contradicting messages. At the same time, the major factor behind the ‘revolutionary’ victory for radical change seems to be the inability of the mainstream parties to sense the change of sentiment of the electorate and to address the growing grievances of the public. The Lithuanian anti-establishment revolt is being compared with Donald Trump’s victory in the US, Brexit in the UK, Poland after the last election in 2015, and Hungary under Victor Orban.

Źródło:

Political Preferences; 2017, 14; 19-34
2449-9064

Pojawia się w:

Political Preferences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Echa polsko-litewskich rokowań w Królewcu w 1928 roku w litewskiej i polskiej prasie i dyplomacji

Autorzy:

Joanna, Kozłowska,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902331.pdf

Data publikacji:

2017-11-14

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Vilnius
Polish-Lithuanian conflict
Polish-Lithuanian negotiations in Konigsberg

Opis:

In December 1927, at the Polish-Lithuanian meeting in Geneva the state of war between the two countries was lifted. As a consequence of this meeting, both sides decided to take the necessary measures to establish bilateral relations in the future. The Polish government counted on constructive dialogue, which allowed to sign the agreement on launching the railway transport, postal and telegraph service, transit and local border traffic. The Lithuanian side did not recognize the need to establish the direct relations, and the note of losing Vilnius by Lithuania in 1920 was heard in the comments of Lithuanian diplomats. The Polish-Lithuanian negotiations started on 30 March 1928 in Konigsberg. Their pace aroused keen interest among the diplomatic missions and was extensively commented in the Polish and Lithuanian press. The Polish side greeted the beginning of the negotiations with great hope, counting on normalizing the mutual relations. However, with time it became obvious for the Polish delegation that reaching the agreement suggested by Poland would be impossible because of the unrelenting stance of Lithuanians. Signing an agreement on the local border traffic was the only result of the negotiations.

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 10; 23-34
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

GRETA LEMANAITĖ-DEPRATI, GIJA. PODRĘCZNIK DO NAUKI JĘZYKA LITEWSKIEGO

Autorzy:

Marcinkiewicz, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444831.pdf

Data publikacji:

2014-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Lithuanian manual
learning of Lithuanian
L2 acquisition
review

Źródło:

Acta Neophilologica; 2014, XVI/1; 247-254
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Interwar Furniture in Lithuania: Design and History

Autorzy:

Dičkalnytė, Aistė

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1186568.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Lithuanian furniture
Lithuanian national style
interwar
modernism
art déco

Opis:

This article analyses the furniture created in Lithuania during the interwar period. Today, from a time perspective, we can shed light on the development of furniture making, with the aim to reveal the furniture designers and the particular interiors where this kind of furniture became popular, as well as the styles that influenced them. In this paper, the author mostly describes artistic designs for secular interiors. The selection was based on the fact that this furniture best reflects the prevailing tendencies when it comes to design during a particular period. After independence was restored to Lithuania, the design of produced furniture became more modern and similar to that of Western Europe. This was caused by the educative propaganda in the media and the new generation of architects and artists who had graduated from universities in western countries. The new, rational construction of houses where all the free rooms were usually rented during the crisis caused demand of space-saving furniture. The architects usually designed both buildings and the built-in furniture with that concept in mind. Architects attempted to tailor built-in furniture to the user’s needs and financial capabilities in the most optimal way. Built-in modular storage systems, kitchen cupboards, and bookshelves were conceived as architectural components. They were used to divide and to model the space. The small living space required the number of furniture pieces to be reduced. That is why unit furniture became the second-most trending innovation during the interwar period. The combination of wardrobes, bookcases, and sideboards into one piece was the most popular modular unit furniture. Tables with shelves and couches with consoles were also popular examples of space-saving furniture. These modern innovations of furniture were made in art déco style since the late 1920s. The search for Lithuanian national style was particularly relevant in the interwar period and design was used as an instrument for political purpose. This is obviously prevalent in the furniture of representation interiors. Leading architects like Vytautas Landsbergis-Zemkalnis, Bronius Elsbergas, and Arnas Funkas, and also some popular artists such as Jonas Prapuolenis, Antanas Gudaitis, and Gerardas Bagdonavicius, designed not only furniture innovations but also furniture in the Lithuanian national style as part of their representative-interior projects. Country-wide Lithuanian exhibitions and presentations abroad were also dominated by the Lithuanian national style, propagated by the authorities. Interpretations of ethnic furniture decor and forms, as well as national symbols became dominant in all Lithuanian-national-style furniture.

Źródło:

Załącznik Kulturoznawczy; 2019, 6; 171-187
2392-2338

Pojawia się w:

Załącznik Kulturoznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Passenger transportation problems of the public limited liability company "Lietuvos gelezinkeliai"

Autorzy:

Dailydka, S.
Lingaitis, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/374381.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Tematy:

transport pasażerski
linie kolejowe Lithuanian
passenger transportation
Lithuanian railways

Opis:

The article provides an overview of passenger transportation on local and international routes by the Lithuanian railways. It identifies the reasons due to which passenger transportation has become increasingly loss-making. Also, factors that may encourage a greater number of people to travel by train are disclosed. The development of this sector up to 2030 is reviewed, i.e. a forecast for increasing the number of passengers, a perspective for the development of electric, diesel trains, passenger wagon fleet, and the levels of estimated investments are provided. It was established that after implementation of the measures envisaged, losses in the passenger transportation field could be cut by 2–3 times.

Źródło:

Transport Problems; 2009, T. 4, z. 3, cz.2; 45-50
1896-0596
2300-861X

Pojawia się w:

Transport Problems

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

"Z życia zostaje co?..." Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)

Autorzy:

Kasner, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676502.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Algis Kalėda
Lithuanian literature
Lithuanian comparative literary studies
Polish literature in Lithuanian
Centre of Polish Studies at Vilnius University
Polish-Lithuanian relations

Opis:

“What remains of life?...”Prof. Dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)This article is devoted to Professor Algis Kalėda, a renowned Lithuanian literary scholar, specialist in Polish literature and Lithuanian comparative literary studies, and a prominent translator of Polish literature. Over the years he worked at scholarly institutions in Lithuania (including the Institute of Lithuanian Literature and Folklore, Vilnius University Centre of Polish Studies, Vilnius Pedagogical Institute) and Poland (including Warsaw University, Jagiellonian University, Adam Mickiewicz University in Poznań). He collaborated with leading researchers from all over the world. Professor Kalėda left us the great legacy of his scholarly works and literary translations (from such authors as Czesław Miłosz, Wisława Szymborska and Stanisław Lem). The title of the article, “What remains of life?...”, is a quote from Czesław Miłosz’s poem “Notatnik: Bon nad Lemanem”, translated into English by George (György) Gömöri and Clive Wilmer: “From a notebook: Bon on Lake Geneva”, Poetry Nation Review 9, Vol. 6 No. 1, September–October 1979, https://www.pnreview.co.uk/cgi-bin/scribe?item_id=6270 Z życia zostaje co?...Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)Artykuł został poświęcony pamięci Profesora Algisa Kalėdy – wybitnego litewskiego badacza: polonisty i lituanisty, komparatysty, tłumacza, w pierwszą rocznicę śmierci. Profesor Algis Kalėda przez długie lata był związany z litewskimi (m.in. wileńskim Instytutem Literatury Litewskiej i Folkloru, Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego, Wileńskim Instytutem Pedagogicznym) i polskimi instytucjami naukowymi (Uniwersytetem Warszawskim i tamtejszą lituanistyką, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Współpracował z wybitnymi naukowcami z całego świata. Profesor Algis Kalėda pozostawił wybitną spuściznę badawczą oraz znakomite przekłady literatury polskiej na język litewski (m.in. Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Lema). Tytuł artykułu Z życia zostaje co?... jest cytatem z wiersza Czesława Miłosza Notatnik: Bon nad Lemanem (Brzegi Lemanu).

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Вопрос дворянства в литовском национальном дискурсе: на примере периодического издания «Litwa» (1908–1914)

Autorzy:

Мастяница-Станкевич [Mastianica-Stankevič], Ольга [Olga]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676441.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

nobility
Lithuanian nation

Opis:

The question of gentry and the Lithuanian national project: the example of the newspaper Litwa (1908–1914)At the end of the 19th and beginning of 20th centuries some national movements in the Eastern and Central Europe actualized the question of how to include the gentry into the process of the formation of modern nations. Similar initiatives were taken in Lithuania. During 1908–1914 in Vilnius, a highborn poet and publicist Mečislovas Davainis‑Silvestraitis (Mieczysław Dowojna-Sylwestrowicz, 1849–1919) also edited a periodical Litwa in Polish, which was aimed to welcome gentry into the Lithuanian national movement.Lithuanian and Polish historians who studied the relations between Lithuanian national movement and gentry, in general dealt with two questions, namely: how Polonization of the gentry evolved the issue and why major part of the gentry did not participate in the Lithuanian national movement. Otherwise, the question was the attitude of the ideologists of Lithuanian national movement had towards the gentry at the end of the 19th and beginning of the 20th century in academic works. In this article, after using for research the ideological basement of Litwa that is to welcome gentry to Lithuanian national movement, three questions are studied: the attitude to that question of different Lithuanian parties and political groups during this period, circumstances that caused changes of these attitudes and the role in this process of returning gentry to Lithuanian nation played by the periodical Litwa. Kwestia szlachecka a narodowy projekt litewski: na przykładzie pisma „Litwa” (1908–1914)Pod koniec XIX i na początku XX w. niektóre ruchy narodowe w Europie Środkowej i Wschodniej zajęły się kwestią włączenia się szlachty do procesu kształtowania nowoczesnych narodów. Podobne inicjatywy podjęto na Litwie. W latach 1908–1914 szlachetnie urodzony poeta i publicysta Mieczysław Dowojno-Sylwestrowicz (Mečislovas Davainis- Silvestraitis, 1849–1919) wydawał w języku polskim w Wilnie czasopismo „Litwa”, które dążyło do włączenia szlachty do litewskiego ruchu odrodzenia narodowego.Historycy litewscy i polscy, którzy badali powiązania między litewskim ruchem odrodzenia narodowego a szlachtą, zasadniczo zajmowali się dwiema kwestiami: zagadnieniem polonizacji szlachty i pytaniem, dlaczego większa część szlachty nie uczestniczyła w litewskim ruchu narodowym. Z drugiej strony w opracowaniach naukowych analizowano postawę ideologów litewskiego ruchu odrodzenia narodowego wobec szlachty pod koniec XIX i na początku XX w. W tym artykule, po zbadaniu ideologicznych podstaw pisma „Litwa”, dzięki którym miała się otworzyć droga dla szlachty do udziału w litewskim ruchu odrodzenia narodowego, omówiono trzy zagadnienia: stosunek do tej kwestii różnych partii litewskich i ugrupowań politycznych w omawianym okresie, okoliczności, które spowodowały przemiany tego stosunku, oraz rolę czasopisma „Litwa” w procesie „powrotu szlachty do narodu litewskiego”.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., "Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.)", Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7

Autorzy:

Kasner, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676420.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius, late 19th century – 1940
Lithuanian nationalism
modern Lithuania
Lithuanian national identity
Polish-Lithuanian relations

Opis:

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.) [Vilnius – The capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)], Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7This paper is a review of the latest research work of two Lithuanian historians, Dangiras Mačiulis and Darius Staliūnas (Lithuanian Institute of History, Vilnius), entitled “Vilnius - the capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)”. The authors in their work analyse the emergence, evolution and implementation of the idea of Vilnius as the capital of modern Lithuanian state at the turn of the 20th century until 1940. The monograph is based on valuable material from the archives, bibliographic sources and interesting iconography. With particular regard to the Lithuanian national project, describing and explaining the strategies of the symbolic appropriation of Vilnius and the question of Vilnius’ Lithuanisation, Mačiulis and Staliūnas first of all focus on the Lithuanian case in as much detail as possible. Here in the reviewed work we do not find such detailed analysis of Polish, Jewish, Belarusian or Russian attitudes towards the Vilnius question. Of course this does not detract from the importance of this inspiring book which is as a valuable academic publication and useful source for further research. Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.), Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7Poniższy artykuł jest recenzją najnowszej pracy autorstwa litewskich historyków z Instytutu Historii Litwy (Wilno): Dangirasa Mačiulisa i Dariusa Staliūnasa. Autorzy poddają w niej wnikliwej analizie ideę Wilna jako stolicy litewskiego państwa narodowego: jej narodziny, rozwój i masowe upowszechnienie w okresie od końca XIX w. do roku 1940. W monografii wykorzystano bogate materiały archiwalne, źródła bibliograficzne oraz interesującą ikonografię. D. Mačiulis i D. Staliūnas skoncentrowali się na jak najdokładniejszym opisie projektu litewskiego państwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii symbolicznego zawłaszczenia Wilna oraz procesu jego lituanizacji. Właśnie z tego powodu nie znajdziemy w omawianej pracy równie szczegółowej analizy stanowiska polskiego, żydowskiego, białoruskiego czy rosyjskiego. Oczywiście nie umniejsza to wartości tej interesującej i inspirującej książki, która jest cenną publikacją akademicką oraz użytecznym źródłem do prowadzenia dalszych badań naukowych.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Znaczenie dwujęzycznych korpusów w polsko‑litewskich badaniach konfrontatywnych

Autorzy:

Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676881.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Lithuanian
Polish
contrastive studies
hypothetical modality
parallel Polish-Lithuanian corpus

Opis:

The meaning of bilingual corpora in the Polish-Lithuanian comparative studiesIn his article, the author compares and contrasts the results of his own research on the hypothetical modality in Polish and Lithuanian: a) carried out together with Danuta Roszko, using the traditional method (without use of bilingual corpora in the 90s); b) with use of parallel Polish-Lithuanian corpora resources. As for the contrast of the two methods, special attention has been drawn to the lexical exponents singled out. The use of the corpora resources resulted in the fact that the number of exponents of hipothetical modality singled out in the two languages has slightly risen. Moreover, the borders between the corresponding groups of exponents have become more distinct and obvious. There has been confirmed a possibility of using the corresponding groups of exponents to express the meanings of the adjacent groups. The conclusion has been drawn that this phenomenon is as obvious now as it was earlier expected (in studies without use of bilingual corpora). The separate analysis of corpora resources with the division into the material being a) mutual Polish-Lithuanian translations (i.e. from Polish into Lithuanian and vice versa) and b) translations into Polish and Lithuanian from third languages (here: from German, English or Russian) does not significantly influence the number and diversity of the lexical exponents applied in the two languages. This fact proves a high competence of the translators. The formal resemblance of some of the Polish and Lithuanian exponents does not have a significant influence on which form to choose in the target language. In the translations from Polish into Lithuanian, part of the lexical exponents are conveyed with morphological exponents (lack of such in Polish). The hypothetical modality understated in Polish is sometimes clarified in translations into Lithuanian with the help of morphological forms. In some translations from Lithuanian into Polish the total omission of meanings (also the hypothetical) can be noticed, which results from applying the Lithuanian modus relativus forms. In several cases where some Lithuanian-Polish divergences in translations from Lithuanian into Polish have been noticed, a preliminary comparison of a Lithuanian original material and its translation into Russian can suggest that despite the confirmed direction of translation (from Lithuanian into Polish), it can indeed be a translation from Russian into Polish. However, proving this hypothesis requires the establishing of a trilingual Polish-Lithuanian-Russian corpora for the selected material to allow systematic and consistent studies in this direction. The author gives statistical data for the Polish-Lithuanian lexical exponents of hypothetical modality to distinguish between the mutual translations (Polish-Lithuanian) and those of third languages.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

The state of medical knowledge in Poland and local methods of maintaining health and longevity according to the Irish physician of Jan III Sobieski

Autorzy:

White, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407898.pdf

Data publikacji:

2021-12

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

POLISH-LITHUANIAN COMMONWEALTH
Connor
XVII c.
medicine
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

Bernard Connor held the position of Jan III Sobieski’s personal physician for a year. One of the outcomes of his time in Poland is the two-volume The History of Poland, which was published in London in 1698. Not only does the work provide interesting historical facts relating to the country, but it also reveals details concerning the professional job carried out by the author. He was, for instance, particularly interested in curious medical cases and the interplay between behaviour and health. One of the most well-known and engaging section of his work concerns the notes on the “kołtun” and the reflections on the cause of Poles’ strong and good health.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2021, 12; 5-16
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Lithuanian Activities of the Students of Seinai Theological Seminary

Autorzy:

Katilius, Algimantas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1413104.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum

Tematy:

Seinai Theological Seminary
seminary students
Lithuanian activities
Lithuanian language
folk songs

Opis:

From 1826 to 1903, about 80% of the students of Seinai Theological Seminary were ethnic Lithuanians, and Lithuanian was their or their parents’ native language. The question about Lithuanian activities of the Lithuanian students at the seminary is therefore well founded. During first decades of its existence, national consciousness of the Lithuanians was not relevant. For performing pastoral work in Lithuanian parishes, the Lithuanian brought from parental home was sufficient. Using the Lithuanian language at Seinai Theological Seminary was stimulated by the reforms of Bishop K. I. Łubieński and encouragement of Professor Stanisław Jamiołkowski. First of all, the use of Lithuanian manifested itself through the singing of Lithuanian folk songs. Singing Lithuanian songs stressed the ethnic difference between the Lithuanian and Polish students of the seminary. Officially, the Lithuanian language was not taught at the seminary until 1904. For this reason, Lithuanian students started learning Lithuanian secretly: they realised they would need it in their pastoral work. Seminary students spoke Lithuanian among themselves, thus demonstrating their national awareness, but they also learned Polish at the seminary. The students’ Lithuanian activities should be viewed in the context of Lithuanian nationalism. National revival was raising specific requirements to the Church and it was important that the seminary trained future clergymen to meet the demands of the public. The students engaged in Lithuanian activities through participation in a secret association of future Lithuanian priests. One of the forms of its activities was distribution of the banned Lithuanian press. The students not only distributed banned literature but also contributed to its printing and publishing: they produced hand-written newspapers in the seminary and wrote articles, first for illegal publications and later, after the ban on the Lithuanian press was lifted, for legally published periodicals.

Źródło:

Studia Ełckie; 2021, 23, 2; 189-205
1896-6896
2353-1274

Pojawia się w:

Studia Ełckie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Leksykalne wykładniki hipotetyczności w językach polskim i litewskim

Autorzy:

Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676975.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish and Lithuanian languages
hypothetical modality
contrastive studies
Polish-Lithuanian corpus

Opis:

Lexical indicators of the hypothetical modality in Polish and LithuanianThe dissertation discusses the problem of lexical indicators of the hypothetical modality to be observed in Polish and Lithuanian. To begin with, the definition of the hypothetical modality along with its paraphrase has been formed. Furthermore, the gradational character of the category has been analyzed. There have been distinguished six groups of lexemes, which express particular degrees of the hypothetical modality – ranging from that expressing the trace of uncertainty (minimal degree of probability) to that expressing almost complete certainty (maximum degree of probability). The resemblances and differences between the languages have been noticed. In the research area, the method of contemporary contrastive studies utilizing the interlanguage and the experimental Polish-Lithuanian corpus have been applied. Лексические средства гипотетической модальности в польском и литовском языкахВ статье описывается проблема лексических показателей гипотетической модальности в польском и литовском языках. В самом начале представляется содержание категории гипотетической модальности и ее парафраза (экспликaция). Затем описываются особенности этой категории как изменение по степеням возможности. Выделяются шесть групп лексем, которые связаны с разными степенями возможности. Первая группа связана с лексемами, выражающими легкую возможность, последняя же группа включает лексемы, которых степень возможности приближается к единице (истине, полной уверенности говорящего). Обращается внимание на сходства и различия между сопоставляемыми языками. В исследованиях используются (а) современный метод сопоставления языков – метод теоретического сопоставления естественных языков с использованием так называемого языка-посредника (tertium comparationis), (б) данные экспериментального польско-литовского корпуса.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

W poszukiwaniu tożsamości litewskiej: przypadek Vladasa Putvinskisa, Mykolasa Biržiški i Tadasa Ivanauskasa
In search of Lithuanian identity: the cases of Vladas Putvinskis, Mykolas Biržiška i Tadas Ivanauskas

Autorzy:

Dangiras, Mačiulis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1390592.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Lithuanian National Revival
Lithuanian nationalism
noble descent
Lithuanian identity
litewskie odrodzenie narodowe
nacjonalizm litewski
pochodzenie szlacheckie
tożsamość litewska

Opis:

The article is an attempt to answer the question about the factors which contributed to the fact that at the end of 19th and the beginning of 20th centuries part of youth of noble descent raised in Polish-speaking families deliberately chose the Lithuanian identity and became involved in the Lithuanian national movement. The author discusses the basic stimuli that had an impact on favouring the Lithuanian identity by the representatives of nobility. The author seeks to answer these questions by making a comparative analysis of the biographies of Vladas Putvinskis (1873-1929), Mykolas Birzˇisˇka (1882-1962) and Tadas Ivanauskas (1882-1970).
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania o czynniki, które zadecydowały o tym, że w końcu XIX – na początku XX w. część młodzieży pochodzenia szlacheckiego, wychowana w rodzinach polskojęzycznych, wybrała litewską tożsamość i włączyła się w litewski ruch narodowy. Autor omawia podstawowe bodźce, które miały wpływ na opowiedzenie się przez przedstawicieli szlachty za litewską tożsamością. Odpowiedzi na postawione pytania autor szuka dokonując analizy porównawczej życiorysów Vladasa Putvinskisa (1873–1929), Mykolasa Biržiški (1882–1962) i Tadasa Ivanauskasa (1882–1970).

Źródło:

Studia Podlaskie; 2018, 26; 41-58
0867-1370

Pojawia się w:

Studia Podlaskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai, red. D. Mikulėnienė, V. Meiliūnaitė, Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, Leidykla Briedis, 2014, 459 ss.

Autorzy:

Jankowiak, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676619.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

dialectology
Lithuanian dialectology
geolinguistics

Opis:

ReviewThis text is a review of the Lithuanian language monumental work entitled XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai published in Vilnius in 2014. It is the result of long-lasting studies by famous linguists conducting research on the Lithuanian dialects, on the Polish language of the Northern Borderlands and on the Belarusian and Russian languages in Lithuania. The publication presents some theoretical aspects of contemporary dialectological research in Lithuania, geolinguistic research in Lithuania, geolinguistic situation of the Lithuanian dialects in the 21st century and the optimisation of the field study points, description of other languages and dialects spoken in Lithuania (the Polish and Russian languages, the Belarusian dialects) and the dynamics of dialectal changes. The publication under review is of paramount importance for the Lithuanian dialectology – not only enormous and valuable dialectal material was collected but also its professional linguistic analysis was carried out. RecenzjaTekst stanowi recenzję monumentalnej pracy litewskojęzycznej XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai, która ukazała się w Wilnie w 2014 r. Jest ona efektem wieloletniej pracy znanych lingwistów badających gwary litewskie, polszczyznę północnokresową oraz języki białoruski i rosyjski na Litwie. W publikacji ukazano aspekty teoretyczne współczesnych badań dialektologicznych na Litwie, litewskie badania geolingwistyczne, sytuację geolingwistyczną litewskich dialektów w XXI w. i optymalizację punktów terenowych, a dalej opis innych języków i gwar występujących na Litwie (polszczyzna, rosyjski, gwary białoruskie) oraz dynamizm zmian dialektalnych. Recenzowana publikacja jest niezmiernie ważną pozycją dla litewskiej dialektologii. Zgromadzono w niej nie tylko ogromny i wartościowy materiał dialektalny, lecz przeprowadzono też jego profesjonalną analizę.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2015, 39
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Skład i liczebność armii litewskiej podczas wojny z Turcją w latach 1683–1686
Composition and Numbers of the Lithuanian Army during the War with Turkey in 1683–1686

Autorzy:

Bobiatyński, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1058190.pdf

Data publikacji:

2021-03-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

war
muster
treasury
seventeenth century
Polish-Lithuanian Commonwealth
Ottoman Empire
Lithuanian army

Opis:

A historiography devoted to the reign of King John III Sobieski has so far lacked a detailed study on the Lithuanian army during the war with Turkey in 1683–1699. This article partially fills this gap as it precisely reconstructs the composition and numbers of the Lithuanian army in 1683–1686, i.e. during the expedition to Slovakia (1683), the campaigns in Zhvanets (1684) and Bukovina (1685), and military operations in Moldova (1686). Primary sources used for the article included treasury records, which are currently stored in Vilnius, i.e. reports of the Grand Treasurer of Lithuania, Benedict Paweł Sapieha, submitted at General Sejms in 1685 and 1689, as well as a short document that contains data from muster rolls of the 1680s. The records of the Grand Treasurer of Lithuania contain detailed lists of all Lithuanian military units which were part of the mercenary army and data on their numbers during the eight quarters of military service between 1683 and 1686. This material can be used for in-depth studies on the careers of military officers at that time, as well as the patronclient relationships between hetmans and their subordinates. The article also analyses the actions of the hetmans Kazimierz Jan Sapieha and Józef Bogusław Słuszko, whose aim was to strengthen the position of the Sapieha family and the royalist party, respectively, among soldiers and commanders.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2021, 86, 1; 29-55
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Współczesna sytuacja językowa na Litwie: aspekt geolingwistyczny i nowe możliwości opisu

Autorzy:

Mikulėnienė, Danguolė
Rutkowska, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676901.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

geolinguistics
classification of the Lithuanian dialects
atlas of the Lithuanian dialects
Polish dialects

Opis:

Contemporary linguistic situation in Lithuania: geolinguistic aspects and new descriptive possibilitiesThe purpose of this article is to present the latest dialectological research conducted in Lithuania based on the achievements of dialectology as a science. Primary attention will be devoted to the presentation of the latest research project, carried out in 2011–2014, and headed by prof. Danguolė Mikulėnienė at the Institut of the Lithuanian Language. The project involved 33 dialectologists, including specialists in Slavic dialects. This project is a continuation of earlier studies conducted in Lithuania by well-known Lithuanian dialectologists. The project takes advantage of their accomplishments and achievements, but at the same time it considers new aspects of the research and applies contemporary methodologies; thus, it gives rise to a new stage of the dialectological research in Lithuania. Lithuanian dialects are described in the context of the complicated language situation in many dialectal regions of Lithuania. What is more, the research project takes into account the effects of other language codes on dialects of Lithuanian in terms of synchronic and diachronic dimensions, and aims at description of the consequences of such interactions. This project is based not only in traditional dialectology, but also on methodologies developed by other branches of linguistics, such as sociolinguistics, ethnolinguistics and geolinguistics. Современная языковая ситуация в Литве: геолингвистический аспект и новые перспективы исследованияЦелью данной статьи является презентация новейших диалектологических исследований, проводимых в Литве. Основное внимание уделено представлению научно-исследовательского проекта, реализуемого в 2011–2014 годах в Институте литовского языка под руководством проф. Дангуоле Микуленене. В проекте принимают участие 33 исследователя-диалектолога, в том числе представители славянских языков. Этот проект является продолжением предыдущих исследований, проводимых литовскими диалектологами, использует их успехи и достижения, а также предлагает новые аспекты исследований, использует новейшие методологии, таким образом знаменуя начало нового этапа в изучении народных говоров в Литве. Литовские диалекты описаны в контексте языковой ситуации, которая исторически сложилась во многих областях Литвы, с учётом влияния других языковых кодов на литовский язык. В процессе исследования используются не только методы традиционной диалектологии, но и методы, разработанные в русле других научных дисциплин – социолингвистики, этнолингвистики, геолингвистики.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Wychowankowie seminarium duchownego w Sejnach – twórcy niepodległej Litwy
Alumni of the Seminary in Sejny – Founders of Lithuanian National Independence

Autorzy:

Katilius, Algimantas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/512600.pdf

Data publikacji:

2019-03-30

Wydawca:

Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum

Tematy:

Diocese of Sejny (Augustów)
Seminary in Sejny
Lithuanian independence
founders of Lithuanian independency

Opis:

Seminary in Sejny was founded few years after the establishment of the Diocese of Sejny. This article presents the role of its students at the process of regaining independence by Lithuania. During the study at the seminary prospective priests were forming their national identity, so that they could be involved into the process of formation awareness of their parishioners. Students at the seminary were committed to the distribution of printed materials in Lithuanian language that were forbidden. They also took part in activity of Lithuanian associations. Some clergymen were committed to the process of creation of political and economic basics of Lithuania’s independence. One of the representatives of the Diocese of Sejny (Augustów) was a member of Lithuanian authorities and had signed Act of Independence. Four priests were chosen to the Lithuanian parliament.

Źródło:

Studia Ełckie; 2019, 21, 1; 39-46
1896-6896
2353-1274

Pojawia się w:

Studia Ełckie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Formy dialogu pamięci i historii w humanistyce litewskiej po roku 1990 (wykorzystanie metody "oral history")

Autorzy:

Švedas, Aurimas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676480.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

oral history
Lithuanian humanities
Lithuanian historiography
memory
turn of the 21st century

Opis:

Forms of dialogue between memory and history in the Lithuanian humanities after 1990: On the use of oral historyThis article is devoted to the tradition of research using the method of oral history which has developed in the Lithuanian humanities since the country’s independence. It attempts to explain how Lithuanian scholars have employed the method and what challenges they face using it; what research problems they have resolved as a result and what they still hope to achieve in the near future; what studies based on the method of oral history should be considered the most important and display the highest potential in the context of developments in the Lithuanian humanities. The first part of the article discusses various challenges faced by Lithuanian scholars who rely on oral history as their main research tool. In the second part the focus is on the presentation of particular cases of successful studies employing the interview method; it also shows how scholars working on these projects addressed different problems which they encountered. Formy dialogu pamięci i historii w humanistyce litewskiej po roku 1990 (wykorzystanie metody oral history)Przedmiotem artykułu jest ukształtowana w litewskiej humanistyce niepodległej Republiki Litewskiej tradycja badań z wykorzystaniem metody historii mówionej (ang. oral history). Podczas pisania tego artykułu poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania: W jaki sposób na przełomie XX i XXI wieku litewscy przedstawiciele nauk humanistycznych korzystają z metody badawczej oral history oraz wobec jakich wyzwań stają? Jakie zagadnienia badawcze były, są i będą rozwiązane w najbliższej przyszłości dzięki wykorzystaniu tej metody? Jakie teksty wykorzystujące metodę oral history należy uznać za najważniejsze i o największym potencjale w kontekście procesów zachodzących w litewskiej humanistyce? Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej omówiono różnego rodzaju wyzwania, przed którymi stają badacze litewscy wykorzystujący oral history jako główne narzędzie badawcze. W drugiej części tekstu skupiono się na prezentacji i omówieniu konkretnych przykładów zakończonych sukcesem badań z wykorzystaniem metody wywiadu oraz sposobów rozwiązywania pojawiających się problemów.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Another Theory of Partisan

Autorzy:

Gailius, Bernardas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/420732.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

partisan
Schmitt
Polish?Lithuanian history

Opis:

RESEARCH OBJECTIVE: To reread Carl Schmitt’s theory of the partisan and by doing so present another theory of partisan. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Partisan war is treated as a war method rather than a phenomenon. The method is interpretive, based on historical facts. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: At first the author retells and present Carl Schmitt’s theory of the partisan. Then the author applies this theory to 19th century European history with a special focus on Polish‑Lithuanian history. Based on this historical account the authors presents his own theory of another partisan. RESEARCH RESULTS: Another theory of partisan ties the figure of partisan and partisan war as the specific phenomenon to the concrete historical and geographical space. This theory highlights the specific modern European character of the partisan war and presents the Polish‑Lithuanian partisan history as the model of such war. Seen through the lenses of the national sovereignty and the sovereign dictatorship, this history represents the case par excellence of transition from the order of the 18th century to the modern European republic of the 21st century. The partisan then is first of all the citizen. Brought to the extreme by the enemy he takes the sovereign decision to resist and this way brings the political idea of republic to its concrete existence. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: “The Theory of Partisan” by Carl Schmitt was the rare if not the only attempt at building a finished and conclusive theory of the phenomenon, which seemed so important for the modern European history. Therefore it is fair and reasonable to treat Schmitt as a central figure of the “partisan” thought. His concept of partisan as the specific figure of the modern war is especially valuable and allows to see Polish‑Lithuanian as well as European history in another perspective.

Źródło:

Horyzonty Polityki; 2016, 7, 20
2082-5897

Pojawia się w:

Horyzonty Polityki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

The Development of Lithuanian Statehood in Years 1918–1940

Autorzy:

Runiewicz-Jasińska, Renata
Dudzińska, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2028557.pdf

Data publikacji:

2007-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

1918–1940
Lithuanian statehood
history

Opis:

The Lithuanian historiography is not a novelty in Polish academic literature. The attempts undertaken many times by historians to examine the Lithuanian past are fully justified by the common history of the Polish and Lithuanian lands. It is worth stressing that there are still many controversial questions in this area, which have not been answered in both Lithuanian and Polish academic circles. Taking into account the basic facts from Lithuanian history in the 20th century, when Lithuanians undertook the first actions towards developing a state which would be officially recognized by the international community, it should not be surprising that it is a subject frequently discussed by the newest studies, which continually refer to the equally rich literature of the earlier period. The researchers ascribe considerable significance to the circumstances, in which the independent Lithuanian state came into being and to its functioning in the interwar period, in years 1918–1940 . What also had a strong influence on this process were the following events in the history of the state, when Lithuania was in the end incorporated into the Soviet Union.

Źródło:

Polish Political Science Yearbook; 2007, 36; 233-254
0208-7375

Pojawia się w:

Polish Political Science Yearbook

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Bitwa pod Kowalewem (5 X 1716) – geneza, przebieg, konsekwencje
Battle of Kowalewo (5 October 1716) – Origin, Course, Consequences

Autorzy:

Ciesielski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1157713.pdf

Data publikacji:

2019-09-30

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

Polish-Lithuanian Commonwealth
the Tarnogród Confederation
Saxon army
Polish-Lithuanian army
battle of Kowalewo

Opis:

The article, which refers to the research on the Polish-Lithuanian Commonwealth’s military history in the 18th century and the crisis of Old Polish war art, presents the genesis, course and effects of the battle of Kowalewo of 5 October 1716. Epistolographic material, press and chronicle accounts along with plans of two battles constitute the source base. These primary sources were given a critical analysis, the acquired information being collated and verified in order to obtain a reasonably precise picture of the causes, course and consequences of the battle. The armed forces participating in the battle consisted of the military forces of the Tarnogród Confederation and the royal corps formed from Saxon and Polish regiments and banners, which made the battle fratricidal. About 9–10 thousand soldiers with 6 cannons fought on the side of the Confederation, whilst the royal army had 6,000–6,500 royal soldiers with 4–7 cannons. The confederates had numerical superiority, which was compensated by the advantage in artillery, firearms and better training of royal soldiers. It turned out that these factors were decisive, because the Confederate forces suffered a devastating defeat. After the battle, the group of Chrysostom Gniazdowski actually ceased to exist, and the second military unit commanded by Stefan Potocki withdrew to Mazovia. At least 1,500 or even over 2,000 confederates were killed or wounded in the battle. Another 610 were captured. The royal army also won six cannons and many military characters. The royal forces paid for their success with minor losses – probably only 132 killed and wounded soldiers. Although this battle should not have taken place due to the current ceasefire, its military and political effects were significant. As a result of the battle, the royal army regained full control over Kuyavia and Pomerania, securing the facilities of the troops protecting Warsaw. With the beginning of the Russian armed intervention, this led to the weakening of the confederates’ position in the ongoing peace negotiations, and, as a consequence, to the conclusion of a compromise agreement on 3 November 1716, which did not meet many of the demands of the Warsaw treaty.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2019, 84, 3; 31-56
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Działalność Augustinasa Voldemarasa jako kreatora litewskiej polityki zagranicznej wobec Polski, Niemiec i ZSRR w latach 1926–1929
Activity of Augustinas Voldemaras as the Author of Lithuanian Foreign Policy towards Poland, Germany, and the USSR in 1926–1929

Autorzy:

Malužinas, Martinas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/653993.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Augustinas Voldemaras
stosunki litewsko-polskie
stosunki litewsko-niemieckie
stosunki litewsko-sowieckie
litewska polityka zagraniczna 1926–1928
Wileńszczyzna
Kłajpeda
Polish-Lithuanian relations
Lithuanian-German relations
Lithuanian-Soviet relations
Lithuanian foreign policy 1926–1928
Vilnius region
Klaipeda

Opis:

Po zamachu stanu w grudniu 1926 r. na czele Litwy stanęli liderzy partii narodowców: Augustinas Voldemaras i Antanas Smetona. W artykule omówiono politykę zagraniczną Voldemarasa w kluczowych dla Litwy latach 1927–1928. Był to okres próby przebudowy stosunków relacji polsko-litewskich, głównie w kontekście Wileńszczyzny, tajnych negocjacji z Niemcami, mających na celu pozyskanie dodatkowego wsparcia finansowego dla młodego państwa litewskiego oraz polityki zbliżenia z ZSRR, dzięki której Litwa zyskała potężnego sojusznika w sporze z Polską.
Following the coup d’état of December 1926, Lithuania found itself governed by the leaders of the Lithuanian Nationalists, Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona. The article discusses Voldemaras’ foreign policy during the important for Lithuania years of 1927 and 1928. It was the period of attempted reconstruction of Polish-Lithuanian relations, mainly in the context of Vilnius region, secret negotiations with the Germans to secure additional financial support for the young Lithuanian state, and policy of détente with the USSR which made it possible for Lithuania to gain a powerful ally in the argument with Poland.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 2; 151-177
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Polsko-litewskie badania konfrontatywne Zespołu Semantyki Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Autorzy:

Roszko, Danuta
Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676962.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish and Lithuanian languages
Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland
contrastive studies
digital lexicography

Opis:

Polish-Lithuanian contrastive studies conducted by the Department of Semantics of the Institute of Slavic Studies of The Polish Academy of ScienceThe dissertation discusses the research area of the Lithuanian-Polish theoretical contrastive studies, conducted by the Department of ISS PAS, including: [1] Lithuanian-Polish theoretical contrastive studies utilizing the interlanguage (Lithuanian-Polish contrastive grammar), [2] Terminological dictionary (defi nitions of the interlanguage particular sections used in the linguistic contrast along with terminology suggestion for Slavic languages, including Lithuanian), [3] Corpus linguistics and on-line dictionaries (experimental trilingual Bulgarian-Polish-Lithuanian parallel and comparable corpora, experimental corpus of the Lithuanian local dialect of Puńsk and experimental electronic Polish-Lithuanian dictionary), [4] Research on the Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland (grammatical description of the local dialect on the basis of the experimental dialectal corpus in contrast with Polish and Lithuanian). Польско-литовские исследования Лаборатории семантики Института Славистики Польской Академии НаукВ статье описываются научные исследования Лаборатории семантики Института Славистики ПАН, которые связаны с исследованием польского и литовского языков. Основные темы: [1] Теоретические польско-литовские сопоставительные исследования с использованием языка-посредника (Польско-литовская сопоставительная грамматика), [2] Терминологический словарь (заключающий содержания основных терминов языка-посредника и предложения самих терминов на польском и литовском языках), [3] Корпусная лингвистика и электронные онлайн-словари (экспериментальный трехязычный болгарско-польско-литовский параллельный корпус, экспериментальный корпус говора окрестностей Пунска и экспериментальный электронный польско-литовский словарь), [4] Исследования литовского говора окрестностей Пунска в Польше (грамматическое описание говора с использованием экспериментального корпуса говора в сопоставлении с польским и литовским языками).

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

The Use of the Lexical Exponents of Hypothetical Modality in Polish and Lithuanian

Autorzy:

Roszko, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677340.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish
Lithuanian
hypothetical modality
parallel corpora

Opis:

The Use of the Lexical Exponents of Hypothetical Modality in Polish and LithuanianIn this article the author focuses on the issue of hypothetical modality[1] in Polish and Lithuanian. A list of the basic exponents of hypothetical modality in both languages is presented. However, the focus is mainly placed on the lexical exponents. On the basis of one of the six groups, which describes a high degree of probability (H5), the differences between the use of the lexical exponents in both languages are examined. In the study, multilingual corpora resources, including The Polish-Lithuanian parallel corpus Clarin-PL., are utilized.[1] [In the academic literature, for the notion described herein, the term of epistemic modality is also used.  Nevertheless, in this paper I will continue to use the term of hypotheticality, which I borrowed from the studies on modality, conducted in Polish-Bulgarian cooperation (Slavic Institute of Polish Academy of Sciences and Institute for Bulgarian Language of the Bulgarian Academy of Sciences).] O użyciu wykładników leksykalnych modalności hipotetycznej w językach polskim i litewskimW artykule autorka porusza zagadnienie modalności hipotetycznej[1]  w językach polskim i litewskim. Przedstawia wykaz podstawowych wykładników modalności hipotetycznej w obu językach. Główną uwagę skupia jednak na wykładnikach leksykalnych. Na przykładzie jednej z sześciu grup, opisującej wysoki stopień prawdopodobieństwa (H5), omawia różnice użycia wykładników leksykalnych w obu językach. W badaniach wykorzystuje wielojęzyczne zasoby korpusowe, w tym Polsko-litewski korpus równoległy Clarin-PL.[1] [W literaturze przedmiotu na oznaczenie opisywanych tu treści stosowany jest również termin epistemiczności. Niemniej jednak w tej pracy autorka pozostaje przy terminie hipotetyczności, który zapożycza z badań nad modalnością, prowadzonych we współpracy polsko-bułgarskiej (Instytut Slawistyki PAN i Instytut Języka Bułgarskiego BAN).]

Źródło:

Cognitive Studies; 2016, 16
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Dr Zita Virginija Šimėnaitė (1950–2016)

Autorzy:

Sawaniewska-Mochowa, Zofia
Sakalauskienė, Vilija

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676635.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Zita Šimėnaitė
remembrance (obituary)
Lithuanian lexicography

Opis:

Dr. Zita Virginija Šimėnaitė (1950–2016)Dr. Zita Šimėnaitė passed away on the 1st of August, 2016. She was a researcher who made a great contribution to the still developing field of Lithuanian lexicography. Between 2005 and 2014, she conducted work of the Lexicographical Centre in the Institute of the Lithuanian Language in Vilnius. Her academic and intellectual life was devoted to her two great passions: collaborating with other linguists in creation of new scientific dictionaries of the Lithuanian language, and artistic photography. She made a valuable contribution to the great dictionary of the Lithuanian language (Lietuvių kalbos žodynas; LKŽ) via enriching files, editing and developing numerous entries, as well as preparing an electronic version of the dictionary (www.lkz.lt). She co-authored the phraseological dictionary of the Lithuanian language (2002) and the dictionary for learners of the Lithuanian language (2000, second edition 2010). She conducted many projects in the field of monolingual and translational lexicography. She also popularized ideas and work of Lithuanian lexicographers during symposia and conferences in her home country and abroad. She actively participated in the scientific exchange and cooperation between the Institute of the Lithuanian Language and the Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw. Dr Zita Virginija Šimėnaitė (1950–2016)Dnia 1 sierpnia 2016 r. zmarła dr Zita Šimėnaitė, badaczka mająca wielkie zasługi dla pomnażania dorobku leksykografii litewskiej. Od 2005 do 2014 r. kierowała pracami Centrum Leksykograficznego Instytutu Języka Litewskiego w Wilnie. Swoje życie poświęciła realizacji dwóch wielkich pasji: tworzeniu we współpracy z innymi lingwistami naukowych słowników języka litewskiego oraz fotografii artystycznej. Wniosła cenny wkład w uzupełnianie kartoteki, opracowanie licznych haseł i redagowanie wielkiego słownika języka litewskiego (Lietuvių kalbos žodynas; LKŽ) oraz przygotowanie jego wersji elektronicznej (www.lkz.lt). Współtworzyła słownik frazeologiczny języka litewskiego (2002) oraz słownik do nauki języka litewskiego (2000, drugie wydanie 2010). Zrealizowała wiele projektów z zakresu leksykografii jednojęzycznej i przekładowej; przybliżała koncepcje i dzieła litewskich leksykografów na sympozjach w kraju i za granicą, uczestniczyła w wymianie naukowej między Instytutem Języka Litewskiego a Instytutem Slawistyki PAN.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Czy naprawdę unia została wykreślona z projektów Litwy nowoczesnej w końcu XIX – na początku XX wieku?
Was the Union Really Erased from the Modern Lithuanian Statehood Projects in the Late Nineteenth – Early Twentieth Centuries

Autorzy:

Miknys, Rimantas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131668.pdf

Data publikacji:

2020-09-19

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

idea of the (Lublin) Union
Lithuanian national movement
Lithuanian statehood projects
“Lithuanian federalism”
Lithuanian and Polish historiography
idea unii polsko-litewskiej (lubelskiej)
litewski ruch narodowy
projekty państwowości Litwy
„federalizm litewski”
historiografia litewska a polska

Opis:

W artykule podjęto próbę krytycznej oceny tezy funkcjonującej w historiografii litewskiej, a częściowo także polskiej, że idea unii obu państw została wyeliminowana z projektów litewskiego ruchu narodowego ukształtowanych w końcu XIX i na początku XX w. Wyniki analizy ukazują potrzebę badań koncepcji federalizmu litewskiego, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii wpływu na nią unii polsko-litewskiej.
The article offers a critical assessment of the deeply entrenched view in Lithuanian and Polish historiography that the idea of the (Lublin) Union was erased from the Lithuanian statehood projects created within the Lithuanian national movement in the late nineteenth–early twentieth centuries. Summarising the critical assessments made against this idea, several theses were formulated based on which further research could be conducted that could explain the effects of the Union on the formation and development of “Lithuanian federalism”.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 221-234
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Национальное сознание литовского национального меньшинства в Польше

Autorzy:

Roszko, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676879.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Lithuanian minority in Poland
homeland
language
faith
educational system
Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland

Opis:

National identity of the Lithuanian minority in PolandIn the article, the author raises, essential for the Lithuanian minority in Poland, (1) the issue of comprehending the national identity, homeland, nation, and (2) the importance of the Lithuanian language, faith and educational system in the everyday life of the minority. She determines the elements shaping up the identity of the Suwalki Lithuanians residing in the ethnically cohesive border area, as well as the Suwalki Lithuanians moving from one place to another within Poland (internal migration). As the crucial elements of the two groups of Lithuanians, she recognizes their respect for the vernacular – the Lithuanian language, the history of Lithuania, the Catholic faith, and also the interior decorations of the Lithuanian household. Equally essential factors for the Lithuanian minority residing in the border area are the names, Lithuanian fairy tales and legends, as well as the local folk tales and wildlife. As far as the Suwalki Lithuanians of internal migration are concerned, the aforementioned elements are of less importance or even not physically present. They rather constitute an object of specific homesickness for the Lithuanians of seasonal migration, who pretty willingly and regularly get back to Suwalki, Sejny, Puńsk and its neighbouring areas to spend holidays there. The author also emphasizes the recent economic transformations, particularly those resulting in migrations leading to depopulating the Lithuanian ethnic areas and closing down the schools with the Lithuanian language as a language of instruction.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Polsko-litewskie dziedzictwo kulturowe – różnice w świadomości społecznej. Perspektywy zbliżenia dzięki wspólnym bohaterom narodowym na przykładzie Michała Kleofasa Ogińskiego
Polish-Lithuanian Cultural Heritage – Differences in Social Awareness. Perspectives of Rapprochement by Common National Heroes – a Case Study of Michał Kleofas Ogiński

Autorzy:

Gumper, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15824427.pdf

Data publikacji:

2021-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Michał Kleofas Ogiński
Polish-Lithuanian Commonwealth
Polish-Lithuanian heritage
cultural binder
cultural rehabilitation
hero
national identity

Opis:

The uncomfortable situation of Poles in Lithuania is, among other things, the effect of Lithuanian historical education. Excerpts from the textbook on the history of Lithuania show diametrical differences in contemporary ideas about the past of both nations. Shared heroes are useful to overcome prejudices of the previous century (which affect the image of 1385-1795). One of them is Michał Kleofas Ogiński, Lithuanian nobleman, a political activist during the last years of the Polish-Lithuanian Commonwealth and two decades after its collapse. He has the rank of a great national hero in Lithuania and Belarus but is valued in Poland above all because of his piano compositions. The analysis of fragments of his work Memoirs about Poland and Poles helps us to regard a representative of the noble nation from a different perspective. It makes us aware of the cohesion of Polish and Lithuanian national identity at the turn of the 19th century, helps us to appreciate the heritage of the past and offers a chance to build positive relations between us. Rectifying a distorted vision of history is a prospect for a mature partnership now and in the future.

Źródło:

Studia Edukacyjne; 2021, 60; 231-261
1233-6688

Pojawia się w:

Studia Edukacyjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Lithuanian Polish Political Party in Parliamentary Election 2016 in Lithuania

Autorzy:

Kazėnas, Gediminas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/514544.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk Społecznych

Tematy:

Lithuania
election 2016
Lithuanian Poles
Lithuanian Polish party
Electoral Action of Poles in Lithuania-Christian Families Alliance

Opis:

The purpose of this article is to present the analysis of the election results of Lietuvos lenkų rinkimų akcija-Kriščioniškų šeimų sąjunga (LLRA-KŠS, Electoral Action of Poles in Lithuania-Christian Families Alliance) in Lithuania’s Parliamentary election 2016. The article presents a short review of the development of Lithuanian-Polish relationship. Several new events took place before Parliamentary election 2016 and had a certain impact on it. First of all, constituency borders were changed in Lithuania, what in general was very advantageous for LLRA-KŠS. Secondly, geopolitical and security situation in Russia changed dramatically because of its aggression in Ukraine and it also revealed prokremlin’s orientation of LLRA-KŠS that in turn had a very negative impact on the party’s image. Probably due to this LLRA-KŠS received about 10,000 votes less. This drop was most significant in Vilnius city but had an immaterial effect in the constituencies controlled by LLRA-KŠS. Nevertheless, the election reveals another important fact that voters in Vilnius district value not only candidates' nationalities (as it might be expected) but also their origin and bonds with local communities.

Źródło:

Political Preferences; 2017, 14; 87-98
2449-9064

Pojawia się w:

Political Preferences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefiniteness

Autorzy:

Roszko, Danuta
Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677031.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

contrastive studies
interlanguage
semantic category of definiteness/indefiniteness
Lithuanian
Polish
Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland

Opis:

Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefinitenessBasing on theoretical contrastive studies guidelines, the article defines the semantic category of definiteness/indefiniteness where two basic opposition meanings are being ascribed to. It also distinguishes crucial sub-meanings for this category. The category established like this constitutes a characteristic interlanguage typical of theoretical contrastive studies, which is here used as tertium comparationis for demonstrating the formal differences between Polish, Lithuanian and dialectal exponents to express particular sub/meanings. The differences demonstrated in the article are to confirm a different degree of the formalization of the category in each of the natural codes compared here. The idea of taking the local dialect of Puńsk into consideration results from a clearly visible influence of Polish and Lithuanian on the traditional dialectal system. In consequence, the dialectal system of exponents to express the meanings within the semantic category of definiteness/indefiniteness keeps a high degree of the traditional exponents specialization on one hand, but on the other hand, a low degree of specialization is being ascribed to some forms borrowed from Lithuanian (as a consequence of the Polish language influence), which results from the bilingualism of the Lithuanians living in Poland.

Źródło:

Cognitive Studies; 2011, 11
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Język litewski w Wielkim Księstwie Litewskim

Autorzy:

Walczak, Bogdan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047955.pdf

Data publikacji:

2019-02-07

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Lithuanian language
Grand Dutchy of Lithuania
ethnolect

Opis:

The paper focuses on the Lithuanian language in the context of other Baltic languages. A brief history of Lithuanian in the Grand Dutchy of Lithuania is presented. It is done with reference to its oldest written records and the sociolinguistic underpinnings of the language. The national and linguistic revival of the Lituanians and the beginnings of scholarly interest in that language are briefly presented.

Źródło:

Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2018, 18; 231-237
1509-4146

Pojawia się w:

Scripta Neophilologica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Славяно-турецкое языковое и культурное взаимодействие (на материале хамаилов литовских татар)
Slavic-Turkish Linguistic and Cultural Interaction on the Material of Lithuanian Tatar’s Chamails

Autorzy:

Мишкинене, Галина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044757.pdf

Data publikacji:

2018-01-29

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Lithuanian Tatars
manuscripts
chamail
Slavic
Turkish
Culture

Opis:

One of the most common genre varieties of literary heritage of Lithuanian Tatars is the chamails. Due to their content, chamails are divided into two groups: prayer’s, intended for imams, and so-called faldjey’s, which besides prayers and descriptions of rituals includes materials on the Muslim chronology, advices on the treatment of diseases with the help of prayers, interpretation of dreams, magic texts. Unbelievable value for researchers represents chamails, in which most of the eastern texts of ritual content and prayers are accompanied by an interlinear translation into Belarusian / Polish language.The translated texts from the manuscript (signature 3246 ar.), stored at the Manuscripts and Rare Book Department of the Scientific Library of Kazan Federal University, and manuscripts (signature No. 869) from the collection of professor A. Muhlinsky, stored at the Library of St. Petersburg University, is going to be the object of the comparative study.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2017, 24, 2; 125-146
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Gk. λέπω, Lith. lùpti, Ru. lupít’ ‘to peel’

Autorzy:

VILLANUEVA SVENSSON, Miguel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/700002.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology, Greek, Lithuanian, Slavic, Proto-Indo-European

Opis:

The Balto-Slavic root *leup- ‘to peel’ (Lith. lùpti, lùpa, Sl. *lupti) can be derived from the root *lep- ‘id.’ (Gk. λέπω) by assuming an original paradigm pres. *lep-e/o- : aor.-inf. *p-. The aorist-infinitive stem developed as follows: *p- > *ulp- → *lup- (after pres. *lep-) → new full grade *leup-.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Hieroglifik w teorii Rzeczpospolitej (XVII-XVIII w.). Zarys problematyki
The hieroglyphic in the theory of the Polish Republic (17th-18th century): an overview

Autorzy:

Górska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636441.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

hieroglyphic
Polish Republic
Polish-Lithuanian Commonwealth
heraldry

Opis:

The article is concerned with the definition of the “hieroglyphic” which was used in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth from the 17th to the 18th century. It takes into consideration the definition found in linguistic dictionaries and studies the area of rhetoric and poetics (printed and handwritten texts, mainly Jesuitical and Piarist ones). Apart from terminological allusions in literary texts they constitute the basic sources of information for understanding emblems and symbols (Polish writing lacks a separate treatise on issues related to symbolical genres). Polish definitions were far from egyptological issues or the hermetic tradition. During the review of material, attention has been afforded to the blurring of the differences between symbolical genres (for example considering the hieroglyphic as equivalent to an emblem or symbol due to their “symbolic” character, and using hieroglyphics as an emblematic pictorial element) was to a great extent caused by the rhetorical character of their reception. The use of scripts and dictionaries of symbols lead to the loosening of the definition of the hieroglyphic after the first half of the 17th century, and to the use of the hieroglyphic to name motifs or comparisons regarded as abstract, mysterious and allegorical. The key issues related to the definition of the hieroglyphic in Poland invovlved defining the relationship between the genre and image or writing. Among other things, the relationship between hieroglyphics and Egyptian letters was emphasized, the lack of the lemma, the use of sign images or sentences. Due to the influence of studies on the art of memory, hieroglyphics were perceived as compositions consisting of letters of rebus-like character and pictorial alphabet. In the last years of the 17th century the genre has gained interest due to cryptography and universal language. In Poland hieroglyphics were mainly understood as animal and object symbols of simplified, abstract and established, traditional meaning. They were also seen in the context of Egyptian keepsakes from the past and the mysterious sacrum. Attention was also given to this genre in the context of heraldry (coats of arms were perceived as hieroglyphics of representatives of noble families). It was believed that hieroglyphics stemmed from the principle of similarity (similitudo, sometimes identified with allegory), as well as metonymy and synecdoche. In the rhetoric of the turn of the 17th and 18th centuries, hieroglyphics were combined with the moral doctrine which is typical of emblematics. In the first half of the 18th century it was common to simplify information about hieroglyphics and to reduce the historical content and sacral aspect of the genre in favor of symbolism and iconology. The enigmatic nature of meaning has gained a pejorative sense. The material which has been subject to analysis (a list of handwritten rhetoric and poetics has been included in the annex) has proved that the reception of hieroglyphics has exerted a decisive influence on the distinctness of Polish emblematics. What may be clearly seen in the context of the definition of the hierogliphicum is the specificity of symbolical writing on the territory of the Polish Republic – the borderline between the emblem and stemma

Źródło:

Terminus; 2012, 14, 25; 15-46
2084-3844

Pojawia się w:

Terminus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Inskrypcje na tatarskim cmentarzu w Osmołowie
Inscriptions of the Tatar Cemetery in Osmołowo

Autorzy:

Drozd, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/578224.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Orientalistyczne

Tematy:

Polish-Lithuanian Tatars
Islamic epigraphy
inscriptions
cemetery

Opis:

Osmołowo (Bel. Asmolava) is a village located near the town of Kletsk (Pol.=Bel. Kleck) in the eastern territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth (today south-west Belarus). Since the middle of the 16th century it had been the centre of the Tatar settlement in the Kletsk Duchy which was the property of the Radziwiłł noble family. The only Tatar cemetery that has been preserved in Osmołowo until today had been founded at the beginning of the 19th century. The oldest grave with an inscription dates back to 1805. We have discovered 27 inscriptions from the 1st half of the 19th century The epigraphical tradition in Osmołowo at that time represented similar trends as in other cemeteries of the Polish-Lithuanian Tatar gentry. The inscriptions had been composed of Arabic or Turkish confessional formulas (mainly shahada) and of the information about the deceased (name, date of death, military ranks, family affiliation) in Polish, written in Latin and/or Arabic script. In the next decades of the 19th century, the inscriptions developed in the same way as in other cemeteries of the small-town communities of the Tatars during this period which meant that the Arabic script was used both for the confessional section and informative section (in Polish or Belorussian), and introduction of more varied Arabic or Turkich eschatological formulas as ayat 3:182, and Turkish invocations Allāh raḥmet eylesin (Tur. “Let the God have mercy”), ey ğennet müyesser eyle (Tur. “O, paradise, be accessible”) which eventually transformed into Allāh raḥmet eyle ğennet firdeuse (Tur.-Per. “O, God, have mercy, heaven, paradise”).

Źródło:

Przegląd Orientalistyczny; 2016, 1-2; 73-88
0033-2283

Pojawia się w:

Przegląd Orientalistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Der russische General und Gesandte Otto Heinrich von Igelström, die preußische Besetzung polnischen Gebiets und der Beginn des Kościuszko-Aufstands (1793–1794)
Russian General and Ambassador Otto Heinrich von Igelström in View of the Prussian Annexation of Polish Territories and the Outbreak of the Kościuszko Uprising, 1793–1794

Autorzy:

Anipiarkou, Vadzim V.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32388141.pdf

Data publikacji:

2023-12-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

Otton Heinrich Igelström
Russian-Prussian diplomatic relations
Second Partition
Polish-Lithuanian Commonwealth
Polish-Lithuanian military
Kościuszko Uprising

Opis:

The Second Partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth was presented by the Russian Empress Catherine II as an involuntary concession to the Prussian King Friedrich Wilhelm II and proof of her pursuit of a lasting alliance with the Kingdom of Prussia. The falsehood of these claims, which also appear in historical scholarly publications, is exposed by the correspondence of Otto Igelström, the last Russian ambassador and, at the same time, chief commander of the Russian army in the pre-partition Polish-Lithuanian Commonwealth. This source material, previously unknown, was collected in Moscow at the Archives of Foreign Policy of the Russian Empire and the Russian State Archives of Ancient Documents and is the key to understanding relations between the neighbouring states that partitioned the Commonwealth. Igelström’s correspondence, in passages revealing both his own military projects and orders received from St Petersburg, demonstrates that Russia, contrary to its diplomatic rhetoric, saw the Second Partition as a step on the road to the expected armed conflict with Prussia. The Russians wanted to make the remaining territory of the Commonwealth, treated as a buffer zone, the theatre of this war. Since Prussia was regarded as a military rival, the partition was carried out so that the Russian Empire, rather than the Kingdom of Prussia, would be more prepared in case of a prospective war between the two countries. Igelström’s main objective was the immediate transfer of the majority of Polish-Lithuanian soldiers under the Russian command. These plans also demonstrate the Russian authorities’ disregard for the political costs of achieving their military objectives, including the threat of an outbreak of uprising in Poland.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2023, 88, 4; 39-65
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Wpływ języka polskiego na język starobiałoruskiej Kroniki Bychowca
Influence of Polish on the language old-Byelorussian ,,Bychowiec’s Chronicle

Autorzy:

Karzamowicz, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481405.pdf

Data publikacji:

2009-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Bychowiec’s Chronicle
Great Lithuanian Duchy
linguistic

Opis:

Polish words or phrases used in the Bychowiec’s Chronicle don’t only have „outside” character as marks of the highbrow culture. They are not also only signs of the Polish national identities of reality of living in The Great Lithuanian Duchy or the Roman-Catholic faith; give inversely – they constitute certain internal, immanent feature of the language of this period, at least on the manorhouse of princes Olelkowicz. Practically all lexical Polish word or phrase used in the Chronicle underwent the process of the phonetic adaptation, and sometimes it was hard to find Polish character in them. Borrowings concern the entire linguistic system in this case, at the same time parallel native or Orthodox-Slav elements are functioning what the impression that the tongue of the Chronicle constitutes the specific blend of elements of these three linguistic systems.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 405-413
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Wokół koncepcji Placu Litewskiego w Lublinie
Round the concept of the Lithuanian Square in Lublin

Autorzy:

Landecka, H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/218540.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków

Tematy:

Lublin
Plac Litewski
architektura
Lithuanian Square
architecture

Opis:

Wykształcony już w XVI wieku u zbiegu głównych traktów komunikacyjnych Lublina plac, którego oprawę stanowią ważne obiekty architektoniczne - pałace, klasztory, gmachy publiczne, zespoły kamienic - jest centralnym punktem - śródmieścia Lublina. Początkowo miał formę trójkątną i jak tradycja głosi, był miejscem obozowania szlachty litewskiej w 1569 roku, gdy dokonywał się akt podpisania Unii Lubelskiej. Z czasem przekształcił się w regularny prostokąt. Wielokrotnie poddawany przebudowom na przełomie XIX i XX wieku, uzyskał swą obecną formę w latach 60. ubiegłego stulecia. Od dwóch stuleci utrwaliła się też nazwa. Plac Litewski, dla upamiętnienia znaczących dla Lublina i Rzeczpospolitej wydarzeń. Plac zawiera w swej kompozycji zasadę trójpodziału w układzie południkowym ze strefami: d. ogrodu pałacowego, otwartą przestrzenią z centralnym .salonem. i fontanną, a także strefą skweru zachodniego oraz dwupodziału w układzie równoleżnikowym z wyodrębnioną strefą reprezentacyjną przyległą do Krakowskiego Przedmieścia i rekreacyjną - od strony północnej. Obszar placu nie jest zabudowany żadnymi obiektami kubaturowymi. Istotnymi elementami jego kompozycji są usytuowane na nim pomniki. W szczególności ważną rolę dominanty i elementu zamykającego o. widokową ulicy Krakowskie Przedmieście (z kierunku od Bramy Krakowskiej) pełni XIX-wieczny pomnik Unii Lubelskiej. Na Placu zlokalizowane są także trzy inne pomniki: w zachodniej części wnętrza pomnik Konstytucji 3 Maja, wzniesiony w roku 1916 i pomnik Nieznanego Żołnierza z roku 1924, oraz Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego wystawiony w miejscu rozebranego w latach 90. Pomnika Wdzięczności. Ze względu na swą mniejszą skalę i formę pierwszy z wymienionych nie stanowi wyraźnej dominanty, za. drugi, którego kompozycję tworzy zestaw leżących płyt kamiennych, pozostaje wręcz słabo czytelny w przestrzeni placu. Pomnik konny Marszałka Piłsudskiego na wysokim cokole został wzniesiony w roku 2001, jako obiekt tymczasowy. Opinie konserwatorów i rzeczoznawców wskazywały na zasadność wyznaczenia innej lokalizacji pomnika . przed Domem Żołnierza, na nowym placu planowanym w pobliżu teatru lub w osi pałaców w pierzei północnej Placu Litewskiego. Pomnik zdominował pozostałe elementy na płaszczyźnie Placu i do dziś wzbudza kontrowersje. Sposób współczesnego wykorzystania Placu Litewskiego jako głównego placu miasta był od lat przedmiotem licznych analiz, projektów i studiów, a także rozbieżnych pomysłów użytkowych. Jako "serce miasta" wykorzystywany jest bowiem dla celów uroczystości patriotycznych (o czym przesądzają usytuowane na nim pomniki historyczne), rekreacji (fontanna, zadrzewione strefy spacerowe, plac zabaw dla dzieci), aktywizacji społecznej (ekspozycje, kiermasze, pokazy, festyny świąteczne, okazjonalne wystawy). Służy także bieżącym potrzebom mieszkańców (tranzytowe ciągi komunikacji pieszej, przystanki autobusowe, szalet). Plac Litewski wciąż czeka na przemyślaną koncepcję funkcjonalno-przestrzenną odrestaurowania, jako ważne miejsce historyczne, urbanistyczne, publiczne. Jest to nie tylko potrzeba wysuwana przez specjalistów - architektów, urbanistów czy konserwatorów. Zauważają to sami mieszkańcy miasta, dla których także jest to miejsce szczególne i którzy - równie trafnie jak specjaliści - widzą potrzebę pilnego przywrócenia jego wartości. W roku 2007 samorząd miasta podjął inicjatyw ę przygotowania projektu rewaloryzacji, w związku z czym opracowane zostały aktualne wytyczne konserwatorskie.
The square formed already in the 16th century at the point where the main trade routes to Lublin converged, and framed by the significant architectonic structures - palaces, monasteries, public buildings, rows of tenement houses - constitutes the focal point of Lublin downtown. The area of the Square has not been butli - in with any volume objects. The significant elements of its composition are the monuments located there. The particularly important role of the dominating element enclosing the scenic axis of the Krakowskie Przedmieście Street (leading from the Krakow Gate) is played by the 19th- century monument of the Lublin Union. There are also three other monuments located on the Square: in the west part of the interior there is the monument of the 3rd of May Constitution, erected in 1916, the monument of the Unknown Soldier from 1924, and the monument commemorating Marshal Józef Piłsudski, erected on the site of the Gratitude Monument dismantled in the 1990s. Because of its smaller scale and form the first of the above mentioned monuments does not constitute a distinctly dominant feature while the second, which is composed of several horizontally placed stone slabs, remains almost invisible in the Square space. The equestrian monument of Marshal Piłsudski on its high pedestal was erected in 2001, as a temporary structure. The conservators and experts. opinions indicated the necessity of selecting a different location for the monument - in front of the Soldiers. House, on the new square planned in the vicinity of the theatre or on the axis of palaces in the northern frontage of the Lithuanian Square. The monument has dominated the remaining elements on the Square surface and has evoked controversial reactions to this day. The way of contemporary functioning of the Lithuanian Square as the main square of the city has for years been the subject of numerous analyses, projects and studies, as well as divergent ideas concerning its use. As the 'heart of the city' it has been used both for celebrating patriotic occasions (which is determined by the historic monuments located there), recreation (fountain, green zones for walking, a playground for children), and social activities (exhibitions, sales, open-air shows, holiday feasts, occasional displays). It also serves current needs of the local residents (transit pedestrian traffic routes, bus stops, and toilets). The Lithuanian Square is still waiting for well thought-out functional and spatial concepts of its restoration, as an important historic and urban public place. Not only is this issue emphasized by specialists - architects, urban planners or conservators. It has also been noticed by the city residents themselves for whom the Square is a special place and who, as accurately as specialists, perceive the urgent need to restore its previous value. In 2007, local authorities took the initiative in preparing a revalorisation project, which resulted in the preparation of current conservation guidelines. Initially it was triangular in form and, as tradition has it, was the place where Lithuanian noblemen camped in 1569, when the Polish - Lituanian Unionwas being signed. Gradually it transformed into a regular rectangle. At the turn of the 19th and 20thcentury it was numerously rebuilt until it obtainedits present form in the 1960s. The name - LithuanianSquare - has also lasted for two centuries, Hus commemorating the events which were so significant for both Lublin and the Republic of Poland. The composition of the square follows the ruleof three-part division in the longitudinal layout with the following zones: the old palace garden, open space with the central "interior" and fountain, and the zone of the western square; and two-part division in the latitudinal layout, with a separateformal zone adjacent to Krakowskie Przedmieście Street and a recreation zone in the north.

Źródło:

Wiadomości Konserwatorskie; 2008, 24; 74-81
0860-2395
2544-8870

Pojawia się w:

Wiadomości Konserwatorskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Walka o miejsca pamięci w przestrzeni dwunarodowej gminy Sejny
The Struggle for Memorials in the Space of the Binational Community of Sejny

Autorzy:

Wójcikowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/952093.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

social memory
memorials
Lithuanian minority
symbolic politics

Opis:

The purpose of this article is to analyse the conflicts over the memorials (sites of memory) in the space of the binational Polish-Lithuanian community of Sejny. The community of Sejny is the second largest concentration of the Lithuanian minority in Poland. In the second half of the 19th century the city was one of the most important centers of Lithuanian culture and the national revival. During the Interwar Period and the People’s Republic of Poland the region was subjected to the polonization policy, which attempted to remove the traces of Lithuanian culture and strengthen the symbolic dominance of the Polish majority. The systemic transformation in Poland provided Lithuanians with formal guarantees to protect group’s memory. In the article I would like to present the most important activities of the Lithuanian community after 1989 aimed at symbolic commemoration of its national and cultural heritage in the public sphere, Polish reactions to it and the conflicts resulting thereof. Referring to the concepts of social memory and the dispute about symbolic domain, I explore the importance attached by both sides to both already created or just planned sites of memory. In the summary, I consider the role of memorials in the transformation of the identity of the place and its inhabitants.

Źródło:

Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 65-82
1230-2392

Pojawia się w:

Pogranicze. Studia Społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Obszar językowy litewski w państwie polskim 1927–1933

Autorzy:

Chomiński, Olgierd

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676409.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polska
twenty-year interwar
Lithuanian language area

Opis:

Lithuanian linguistic territory in the Polish state between 1927–1933Olgierd Chomiński (1884–1943), professor of Stephan Batory’s University in Vilnius, investigated and described in detail the territory and the boundaries of Lithuanian language in Poland, and presented them in the form of a map published in 1939. Full list of localities and the number of persons speaking Lithuanian (as well as Polish, Belorussian, Russian Old Believers and Yiddish in mutual relations) were arranged and discussed successively: uniform areas (Święciany 50 000, Orany 24 000, Puńsk–Sejny 8 200) mixed areas (Ejszyszki, Soleczniki, Werenów, Raduń 9 500), and linguistic islands (Opsa 2 200, Gierwiaty 4 000, Dziewieniszki 4 200, Łazduny 2 500, Wilno–Troki 900 and several dozen people in Zdzięcioł), altogether about 106 000 persons, who could speak or understand Lithuanian language. After the author’s death the materials have been supplemented by Professor Jan Safarewicz, but the whole has been prepared for publication by Leszek Bednarczuk.  Литовский языковой ареал в Польском государстве 1927–1933В северо-восточных районах Польши в междувоенный период проживало литовское меньшинство, главным образом на этнических литовских землях. С течением времени обнаружилась тенденция к сокращению этого ареала. Pacceлeние и кoличecтвo литовского нacceлeния нa мecтах иccлeдовaл пoльcкий yчeный O. Хоминьски. Автор публикуемых материалов, Ольгерд Хоминьски, был профессором в Университете им. Стефана Батория в Вильнюсе. Умер в 1943 году, не окончив начатого труда. До начала II мировой войны (в 1939 году) была издана лишь карта литовского языкового ареала в Польше и подготовлена к печати лишь глава, описываюшая свенцянскинй район. Остальной материал остался необработанным. К изданию данный материал подготовил профессор Л. Беднарчук. Нecкoлькo нeбoльших глaв oбрaбoтал в началe 50-их гoдов XX вeка проф. Ян Caфаpeвич.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Oswajanie przestrzeni. Wojna inflancka 1600-1602 w grze komputerowej Kozacy 3

Autorzy:

Szymala, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2095896.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

Livonia
visual history
Polish-Lithuanian Commonwealth
Cossacks

Opis:

Poland (the Polish-Lithuanian Commonwealth) maintained close relations with Sweden between the end of the 16th century and the mid-17th century. Attempts at cooperation (possible union, the Vasa dynasty) intertwined with wars including the war of Livonia in the early 17th century. In the article I take a closer look at three places related to this war: Valmiera, Viljandi and Paide. I used guidebooks to the region, traditional written historiography and a computer game from 2016. The goal is to familiarize the visual history of these places, draw attention to new methods in the humanities (visual history, visual anthropology) and to modernize history itself, also in the context of memorial sites.

Źródło:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2020, 9; 87-94
2299-4645

Pojawia się w:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Augustinas Voldemaras i stosunki radziecko-litewskie w latach 1926–1929
Augustinas Voldemaras and Soviet-Lithuanian Relations between 1926 and 1929

Autorzy:

Rupasow, Aleksandr I.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2235030.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Augustinas Voldemaras
Antanas Smetona
stosunki litewsko-radzieckie
stosunki polsko-litewskie
polityka zagraniczna Litwy
polityka zagraniczna ZSRR
Lithuanian-Soviet relations
Polish-Lithuanian relations
Lithuanian foreign policy
USSR foreign policy

Opis:

Praca opisuje relacje radziecko-litewskie w latach 1926–1929 na podstawie sprawozdań radzieckiej misji dyplomatycznej w Wilnie. Władze w Moskwie zainteresowane były sytuacją wewnętrzną Litwy, narastającymi napięciami pomiędzy Augustinasem Voldemarasem i Antanasem Smetoną oraz skomplikowanymi relacjami między Wilnem i Warszawą.
The article describes Soviet-Lithuanian relations in the period between 1926 and 1929, based on reports by Soviet diplomats in Vilnius. The authorities in Moscow were preoccupied with the internal situation in Lithuania, the growing tensions between Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona, and the complicated relations between Vilnius and Warsaw.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 61-76
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Kristijonas Donelaitis – a Lithuanian Homer?
Christian Donelaitis – litewski Homer?

Autorzy:

Sidabraitė, Žavinta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365584.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

Lithuanian literature
Lithuanian language
XVIII th Century
Prussian
Lithuania
creator
Literatura litewska
język litewski
XVIII wiek
Mała Litwa
twórca

Opis:

Decyzja Donelaitisa o tym by pisać w języku litewskim była dobrze przemyślana. Dojrzewająca już od XVIII wieku idea, jakoby język litewski miał swoje źródła w starożytnej Grecji, mogła ośmielić go do zadania sobie trudu podjęcia eksperymentu tworzenia poezji w języku litewskim, dorównującej szlachetnym, antycznym dziełom Hellenów i biorąc za wzór twórczość Homera inspirowała ku temu, by spisać pierwsze, litewskie narodowe poematy. Podejmując się tworzenia literackiego języka litewskiego, Donelaitis zwracał uwagę nie tylko na jego konstrukcję, ale także na sposób wypowiedzi – w taki sposób, by narracja odzwierciedlała język litewskich chłopów, potoczny i niewyszukany. Decyzja ta, oryginalna w kontekście literatury europejskiej, mogła być podyktowana specyfiką ówczesnego języka litewskiego. Podział na język pisany i mówiony jeszcze nie był zbyt wyraźny, co implikowało konieczność tworzenia literatury w oparciu o dobrany odpowiednio materiał leksykalny bazujący na mowie litewskich wieśniaków. Stawiało to Donelaitisa, jako twórcę, w ekskluzywnej sytuacji. Nie miał on równego sobie w owym czasie, który sam byłby w stanie poświęcić życie dla twórczości w języku litewskim. Podążając za przykładem najznamienitszych autorów starożytności, Donelaitis podjął się zadania utrwalenia prostego języka litewskich chłopów poprzez sprowadzenie go do formy klasycznej literatury. Jak się okazuje – z sukcesem.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 298, 4; 693-706
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Somewhere between Malmö and Copenhagen: Inter-spaces in Marius Ivaškevičius’ play Close City

Autorzy:

Räthel, Clemens

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27314579.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

theatre
intertextuality
thirdspace
(re-)imagining Scandinavia
Lithuanian literature

Opis:

In the drama Close City, first published in 2005, Lithuanian playwright Marius Ivaškevičius focuses on the (im)possible connections between Malmö and Copenhagen. The initially realistic setting of a failing marriage in the spirit of August Strindberg and Ingmar Bergman evolves gradually into an absurd spectacle that explores spatial and intertextual interstices. This article investigates how the drama, as a scenic kaleidoscope, elaborates on the influence of imagined geographies in the Baltic Sea region, discusses (gendered) power relations, and questions Scandinavian exceptionalism.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2023, 34; 108-120
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

„Lubiły szczególniej muzykę, która część ich wychowania stanowiła”. Domowa edukacja muzyczna polskich szlachcianek epoki oświecenia
“[They] Liked Music in Particular, Which Was A Part of Their Manners.” Home Music Education of Polish Aristocrat Women During the Enlightenment

Autorzy:

Janicka, Jowita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15824936.pdf

Data publikacji:

2021-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Enlightenment
Polish-Lithuanian Commonwealth
education of girls
music

Opis:

The education and upbringing of youth was one of the main issues considered by the aristocracy of Polish-Lithuanian Commonwealth in the age of the Enlightenment. A significant part of this current was music education (learning to play the instruments, singing and dancing) acknowledged as compulsory for women with reading, writing, learning foreign languages and history altogether. Every well-educated woman aristocrat could elegantly play the instrument and sing. They were gaining that knowledge primarily at home from foreign and domestic teachers. Despite the popularity of such education and constant presence of music during many noble balls, ceremonies and social arrangements, it was unfavorable in the eyes of current educational theoreticians and according to them useless. Yet memoirs offer multiple examples of delight about female musical abilities. Furthermore, music as a fundamental part of education was mentioned by women themselves; the shortcomings were punished. It seems that despite educationalists’ complaints music education of women helped thementertain noble guests with their musical talents. Woman with such skills, seeking good and affluent husbands, could successfully conquer male hearts.

Źródło:

Studia Edukacyjne; 2021, 60; 263-278
1233-6688

Pojawia się w:

Studia Edukacyjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

„Słowa uszczypliwe”, „słowa nieuczciwe”. Język sporów sądowych i ruska polemika
Biting words’, ‘dishonestwords’. The language of litigation and the ruthenian polemic

Autorzy:

Frick, David

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636488.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

LANGUAGE OF LITIGATION
LITHUANIAN LANGUAGE
SEVENTEENTH-CENTURY ORTHODOX

Opis:

This is a Polish translation of an article by David Frick entitled: 'Slowa uszczypliwe, slowa nieuczciwe: The Language of Litigation and the Ruthenian Polemic' published in: 'Essays presented to Ihor Sevcenko on his eightieth birthday by his colleagues and students' [P. Schreiner, O. Strakhov (ed.), Cambridge, Mass. 2002, 'Palaeoslavica' vol. 10, no. 1, pp. 122-138]. The author - an eminent expert in the Polish-Lithuanian Commonwealth culture and literature - analyses the protestations of the citizens of seventeenth-century Vilnius and explores thoroughly the language of litigation of the time. Frick focuses also on the writings of Meletij Smotryc'kyj - the most outstanding seventeenth-century Orthodox polemicist. The author's analyses lead to the conclusion that special formulas and rhetorical strategies typical of the language of litigation were familiar to the Orthodox polemicist (after the Union of Brest of 1596) as well as widely used in their writings.

Źródło:

Terminus; 2010, 12, 2(23); 15-35
2084-3844

Pojawia się w:

Terminus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Законодательная регламентация принципов уголовно-правового регулирования в нормах статута Великого княжества Литовского 1588 года

Autorzy:

Ключко, Римма Н.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621595.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Lithuanian Statute 1588, penal law, personal responsibility, juveniles

Opis:

Law principles are recognized as the main ideas which reflect the meaning of legal regulation. The rules of the Grand Duchy of Lithuania’s Statutes of 1529, 1566, 1588 contained the legislative background of the criminal legal regulation’s principles. Despite the low level of the law’s technical development, and the high casuistic nature of the Statutes’ rules, they codified the main progressive principles of the criminal law. The subject of the principles of legality, personal liability and responsibility which are fixed in the rules of the Grand Duchy of Lithuania’s Statute of 1588 are analyzed in the article. The article also makes an investigation into the historical conditions of their fixation in modern criminal law. In spite of the class approach of the legal regulation in the Middle Ages, the Statute’s rules confirm the progressive ideas of the remission of penalties for lawless juveniles. The most progressive of the Statute’s rules were those which fixed the principles of the personal liability and responsibility. Developing the conception of the responsibility of guilt, the Statute fixed progressive statements for its time about the absence of reasons for imposing criminal responsibility upon insane persons.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2012, 11; 89-96
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

History and Symbols: Lithuanian and Central European Cinema of the 1960s

Autorzy:

Mikonis-Railienė, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920414.pdf

Data publikacji:

2015-01-13

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Lithuanian cinema
history
Aesopian language
Central European cinema

Opis:

The text discusses the most creative period in Lithuanian cinema, the 1960s. This analysis is an attempt to frame the artistic and thematic changes in Lithuanian cinema within the context of the changes that occurred in Central Europe cinema during the 1960s. Showing that the cinematic influence of the neighbouring countries of Central Europe was sufficiently strong allows us to show the exceptional nature of Lithuanian cinema in the context of the policies towards the arts in the Soviet Union.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2015, 16, 25; 234-248
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Biblia w kulturze Rusi polsko-litewskiej w XVI wieku

Autorzy:

Naumow, Aleksander

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677394.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish-Lithuanian Rus’
Polish-Lithuanian Commonwealth
Slavonic Bible
Matvej Ioannovič Desjatyj
Francisk Skorina
Ostroh Academy
sacred philology
philologia sacra

Opis:

The Bible in the culture of Polish-Lithuanian Rus’ in the sixteenth centuryBeginning in the mid-fourteenth century, the East Slavic citizens of the Polish-Lithuanian Commonwealth (“Ruthenians,” the “Rutheni”) took active part in a process of multicultural integration. The increase of interests in the biblical text that took place in Europe in that period was not without influence on Ruthenians – both those who remained Orthodox and those who became followers of the Reformation. The article discusses two outstanding figures: Matvej Ioannovič Desjatyj (the biblical codex of Vilnius and Supraśl, 1502–1507) and Francisk Skorina (Prague edition of 23 Books of the Slavonic Bible – Bivlija ruska of 1517–1520, the Vilnius edition of Malaja podorožnaja knižka – The little traveller’s book, 1522, and the Apostolos of 1525). The article also examines how the circle of the Ostroh Academy approached the task of preparing a print edition of the Slavonic Bible (1580–1581) and investigates the viewpoint of those who were influenced by Reformation ideas as well as that of those promoting the usage of prosta/rus’ka mova. This biblical production, which is only a part of the literary activity undertaken in Rus’, testifies to the high level of Ruthenian culture in the Polish-Lithuanian state and shows how Ruthenians were able to match their traditional spirituality with the philologia sacra of the Renaissance. Biblia w kulturze Rusi polsko-litewskiej w XVI wiekuOd połowy XIV wieku wschodniosłowiańscy obywatele Rusi polsko-litewskiej brali czynny udział w procesie wielokulturowej integracji. Wzrost zainteresowania tekstem biblijnym w całej Europie wpłynął zarówno na prawosławnych, jak i sprzyjających reformacji. Artykuł koncentruje się na działalności dwóch wybitnych postaci: Mateusza (Macieja) Joannowicza Dziesiątego (Kodeks biblijny z Wilna i Supraśla z lat 1502–1507) i Franciszka Skoryny („Bivlija ruska” – praskie wydanie 23 ksiąg biblijnych w latach 1517–1520, „Malaja podorožnaja knižka”, wydana w Wilnie w 1522 i „Apostoł”, 1525). Omówiono tu również proces przygotowania w kręgu Akademii Ostrogskiej pierwszej drukowanej Biblii cerkiewnosłowiańskiej (1580–1581), ukazując także punkt widzenia zwolenników reformacji na problem tekstu biblijnego, w tym także propagatorów „prostej/ruśkiej mowy”. Ta biblijna produkcja, stanowiąca jedynie część literackiej piśmienniczej aktywności, świadczy o wysokim poziomie ruskiej kultury w państwie polsko-litewskim i pokazuje, w jaki sposób Rusini byli w stanie połączyć tradycyjną duchowość z renesansową philologia sacra.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Imiennictwo Karaimów w Łucku w latach 1869–1950

Autorzy:

Sulimowicz-Keruth, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/44732351.pdf

Data publikacji:

2022-10-24

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Religioznawcze

Tematy:

confessional minorities in Poland
Karaism
Polish-Lithuanian Karaites
Karaite community in Lutsk
demography of Polish-Lithuanian Karaites
Karaite anthroponymy

Opis:

The article presents the content of the Karaitem-Rabban dispute regarding the counting the omer, which was presented in the treatise War at the Gates by a Karaite scholar from the turn of the 17th and 18th centuries from the territory of the First Republic − Shlomo son of Aharon. A cursory analysis of the problem outlined by Szełomo, thus putting aside the historical and literary context for the time being, allows us to draw interesting conclusions in connection with the way in which both denominations tried (in this work) to deal with the mounting problems they were faced with by the order from Le 23: 15-16, requiring a countdown of 7 weeks from Pesach to the holiday of Weeks. Te reservations − which an attentive reader of this theological dialogue could raise towards both sides of the conflict − will therefore not be based on a historical-literary analysis of the problem of counting the omer, but will be focused on the internal textual analysis of selected fragments of the work, which will be enough to show some surprising analytical inconsistencies (both Karaite and Rabban side) in the process of analyzing the two biblical verses mentioned here.

Źródło:

Przegląd Religioznawczy; 2022, 3/285; 145-160
1230-4379

Pojawia się w:

Przegląd Religioznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Udział wojska litewskiego w wojnie polsko-tureckiej w latach 1684-1699
Participation of Lithuanian armed forces in the Polish-Ottoman War in the years of 1684-1699

Autorzy:

Wagner, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/517548.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

History
The Holy League
Polish - Lithuanian State
army

Opis:

The article constitutes an attempt to describe the participation of Lithuanian forces in the warfare with Turks and Tatars from 1684 to 1699, i.e. from the formation of The Holy League until the Karłowice Treaty. Author describes and analyzes In particular, the author describes the campaigns in which Lithuanian forces took part in Podole, Ukraine, and Northern Moldavia and then analyzes them in a broader political and social context of Polish - Lithuanian State at the end of 17th century.

Źródło:

Historia i Świat; 2014, 3; 113-136
2299-2464

Pojawia się w:

Historia i Świat

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Jan Jakub Rousseau konstytucjonalistą. Projekty dla Korsyki i Rzeczypospolitej Szlacheckiej (część II)
Jean Jacques Rousseau as a constitutionalist. His projects for Corsica and the Polish-Lithuanian commonwealth (part II)

Autorzy:

Filipiak, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/697333.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

Rousseau
Constitution
Corsica
Polish-Lithuanian Commonwealth
Enlightenment
democracy

Opis:

The article is a continuation of the dissertation on constitutional projects of Jean Jacques Rousseau. The first part concerned his reform work for Corsica, while the second part presents concepts prepared for the Polish-Lithuanian Commonwealth. Both projects were written for a specific orders – from a Corsican conservative nobleman Mathieu Buttafoco and the Bar Confederates. The comparison of these works, as well as their reference to earlier works by Rousseau, gives the opportunity to look at the evolution of the philosopher’s views, his attempt to adapt them to specific social, political and historical conditions. The less radical tone of the proposals for Poland is noteworthy. It is also necessary to answer the question of what made him want to deal with the affairs of both lands.

Źródło:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2019, 17, 3; 19-35
2658-1922

Pojawia się w:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Jan Jakub Rousseau konstytucjonalistą. Projekty dla Korsyki i Rzeczypospolitej szlacheckiej (część I)
Jean Jacques Rousseau as a constitutionalist. His projects for Corsica and the Polish-Lithuanian Commonwealth (part I)

Autorzy:

Filipiak, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/697548.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

Rousseau
constitution
Corsica
Polish-Lithuanian Commonwealth
Enlightenment
democracy

Opis:

In the Age of Enlightenment, the concepts of legal reforms were often proposed by literary men, publicists and philosophers. The vision of a breakthrough was exciting – they believed in the benevolent power of new, just regulations that would heal humanity, eradicate exploitation and social inequalities. Jean Jacques Rousseau, one of the most famous but controversial thinkers of the era, thought in a similar way. The dissertation concerns his two constitutional projects - written for Corsica (Part I) and the Polish-Lithuanian Commonwealth (Part II). The first part presents events that decided that the philosopher from Geneva dealt with the issue of a small island in the Mediterranean, trying to consolidate its barely won independence. However, the focus is on the very concepts of the political and social system planned for Corsica by Rousseau, referring them to the previous works of the thinker. His radical solutions expressed his broader views on civilization, the state, law and people. In part II of the article, they will be confronted with the project prepared for the Polish-Lithuanian Commonwealth.

Źródło:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2018, 16, 4 (1); 107-121
2658-1922

Pojawia się w:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Chronology of buried soils, forest fires and extreme migration of dunes on the Kuršių nerija spit (Lithuanian coast)

Autorzy:

Gaigalas, A.
Pazdur, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/294885.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich

Tematy:

migration of dunes
forest fires
soil
Lithuanian coast

Źródło:

Landform Analysis; 2008, 9; 187-191
1429-799X

Pojawia się w:

Landform Analysis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

The “Mysterious” Kazlauskas: Exploring Lithuania’s Most Frequent Surname

Autorzy:

Walkowiak, Justyna B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971883.pdf

Data publikacji:

2016-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

surname frequency
Lithuanian surnames
surname loss
genetic drift

Opis:

The article presents the most frequent surname in Lithuania — Kazlauskas. Referring to the article “Mysterious Lewandowski” by K. Skowronek (2000), an attempt has been made to account for this frequency in three various ways. First, the principles behind the quantitative structure of anthroponomasticons (Zipf’s law) and the loss of surnames (genetic drift) are discussed. Then the Slavic origin of the surname under consideration has been highlighted as a typical trait of the majority of surnames in Lithuania. In connection with this fact, it has been stressed that caution must be exercised in proposing a thesis on its origin as a translation from Lithuanian on a mass scale, since this thesis requires plentiful empirical evidence. Finally, the etymology of the name is analyzed. Morphologically it is a typical surname derived from a toponym. This supposition is additionally supported by the existence in Poland of numerous localities called Kozłów, Kozłowo or similar name; these in turn are most likely to have been derived from appellative-based personal names of their owners or inhabitants, such as Kozieł.

Źródło:

Onomastica; 2016, 60; 175-186
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Szkolnictwo prawosławne w diecezji litewskiej w drugiej połowie XIX wieku

Autorzy:

Rusnak, Denis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2167280.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Akademia Supraska

Tematy:

szkolnictwo prawosławne
diecezja litewska
Orthodox Schools
Lithuanian Diocese

Źródło:

Latopisy Akademii Supraskiej; 2011, Kościół prawosławny na Bałkanach i w Polsce – wzajemne relacje oraz wspólna tradycja, 2; 187-204
2082-9299

Pojawia się w:

Latopisy Akademii Supraskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Prasa litewska o traktacie polsko-litewskim w przededniu jego podpisania

Autorzy:

Jakubauskas, Adas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2231126.pdf

Data publikacji:

2014-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

International law
Polish – Lithuanian relations
Press
public opinion

Opis:

On 26 April 1994, the Lithuanian and Polish presidents signed in Vilnius the Treaty between the Republic of Lithuania and the Republic of Poland on friendly relations and good neighbourly cooperation. The Lithuanian press devoted much attention to the progress of negotiations in drafting this document and to its ratification by the Lithuanian Seimas in October 1994. During 1993–1994, the Lithuanian newspapers Lietuvos rytas, Respublika, Lietuvos aidas, Tiesa, Kurier Wileński, also several smaller newspapers, such as Voruta, Gimtasis kraštas, Atgimimas, SSI, Amžius, published the articles devoted to a discussion of the Lithuanian-Polish relations. This publication aims at conducting an analysis of the Lithuanian press and reviewing the articles devoted to the drafting, signature and ratification of the Treaty between the Republic of Lithuania and the Republic of Poland on friendly relations and good neighbourly cooperation, as well as to the political situation in Lithuania at the time of the drafting and signature of the mentioned agreement.

Źródło:

Themis Polska Nova; 2014, 1(6); 116-123
2084-4522

Pojawia się w:

Themis Polska Nova

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Experimental Polish-Lithuanian Corpus with the Semantic Annotation Elements

Autorzy:

Roszko, Danuta
Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677259.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

corpora
parallel and comparable corpora
annotation
Polish
Lithuanian

Opis:

Experimental Polish-Lithuanian Corpus with the Semantic Annotation ElementsIn the article the authors present the experimental Polish-Lithuanian corpus (ECorpPL-LT) formed for the idea of Polish-Lithuanian theoretical contrastive studies, a Polish-Lithuanian electronic dictionary, and as help for a sworn translator. The semantic annotation being brought into ECorpPL-LT is extremely useful in Polish-Lithuanian contrastive studies, and also proves helpful in translation work.

Źródło:

Cognitive Studies; 2013, 13
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Koncepcja rodziny w przestrzeni litewskiej polityki rodzinnej
The conception of the family in the realm of Lithuanian family policy

Autorzy:

TARMAGADZĖ, VILIJA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/435596.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji

Tematy:

family, conception of the family, Lithuanian family policy.

Opis:

Th e family, its conceptualization and functioning, as well as family policy are discussed at the personal, community and state level. Th is makes sense because diff erent cultural, historical, ethical, social and other alternations aff ect the assessment and evaluation of these three signifi cant components. Besides family policy is a very important part of public policy in a state, what makes obvious impact on every human life (even those who are living not in a family). Th e aim of this article is to shed light on theconcept of family, family functioning and family policy as three mutually interacting components in a unifi ed narrative. Th e object of study is the concept of family, family functioning and family policy from the perspective of its content. Th e research methods employed include analysis and design of scientifi c literature and documents. Th e article analyzes the defi nition of family, paying particular attention that diff erent authors present various defi nitions of families. Although these defi nitions focus on different aspects of families (e.g. marriage, community, the continuity of the nation, etc.), it is shown that in each country the concept of a family is regulated by laws, by which regulations (and other legal documents) are prepared. Th e legal concept of a family in Lithuania is still not entirely clear. Th e concept is not defi ned in the Constitution and marriage is not indicated as an obvious attribute of being a family. Meanwhile,the FamilyPolicyConcept(2008) clearly defi nes a family,indicatingthat marriage is necessarily between a manand a woman. Th e recognition of families only by marriage has raised many discussions among politicians, particular public interest groups and private individuals in Lithuania. Th ese discussions became even stronger when the Constitutional Court stated that the FamilyPolicyConcept(2008) contradicts the Constitution of Lithuania. Having in the mind, that the implementation of family policy in Lithuania is fragmented, lacks a unitary system, including the absence of an offi cial institution responsible for family policy (this function is currently delegated to Th e Ministry of Social Security and Labour), the implementation of family policy is legislated andimplemented without correct procedures. Following the concept of family, family functing and family policy analysis, it can be stated that the concept of family and its functions is diff erent. Th ey are both infl uenced by diff erent views from scholars’, politicians’ and other particular persons’ or groups’ regarding marriage, as well as socio-cultural, political and other factors. Th e variety of family conceptions encourages debate, which should not persist and interfere with the formation and implementation of State family policies. Th e concept of family, family functions and family policies are considered as three mutually interacting components. Based on this, the tools of appropriate and thoughtful family policy implementation can be formulated and developed. Family policy in Lithuania is not yet suffi ciently formulated in both conceptual and realizable levels. For that reason it is necessary to do a comprehensive study in order to provide a basis for implementing new family policies based on that study. Likewise, to develop the concept of family and family function, it is necessary to formulate an Educational Policy Concept and to implement its strategies, designing the tools for its implementation in the context.

Źródło:

Wychowanie w Rodzinie; 2012, V, (1/2012)
2082-9019

Pojawia się w:

Wychowanie w Rodzinie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Етимологічні метаморфози фразеологізму Вискочити як Пилип з конопель: антропонім vs. aпелятив
Etymological Metamorphosis of the Idiom Vyskochyty yak Pylyp z konopel’: Anthroponym vs. Appellative

Autorzy:

Даниленко, Людмила

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16511866.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

phraseology
etymology
Ukrainian
Belarusian
Polish
Lithuanian
language affinity

Opis:

The reconstruction of the semantics of Slavic phraseology is one of the priority tasks of comparative‑historical Slavic studies. Etymological dictionaries should be compiled as the result of such research. This article is dedicated to the origins of the phraseological entity “Jump out as Pylyp from cannabis”. It is known in Ukrainian, Belarusian, Polish, Czech and Lithuanian. The expression has a long chronological fixation that goes back to the second half of the sixteenth century. Many linguists, folklorists, and historians have studied the sources of this expression. According to an analysis of the subject literature, the etymological versions depended on the interpretation of such components as “Pylyp” and “cannabis”. There is no such complicated story in Slavic phraseology that includes two key components at the same time. This expression is considered to have a Polish origin. The result of our study is the hypothesis that the etymology is related to the Baltic area, namely the Lithuanian language and traditional folk culture. The prototype was a mythical character of a “hare”. Due to the obscuration of the original image, modern semantics is based on the anthroponym “Pylyp” – the performer of the mental action of the person. As the original image became obscure, the modern semantics of this notion is based on the anthroponym “Pylyp” – the one performing the mental action of a person.

Źródło:

Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 343-357
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Polityczne, historyczne i kulturowe aspekty unii polsko-litewskiej w twórczości Józefa Weyssenhoffa

Autorzy:

Demkowicz, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031025.pdf

Data publikacji:

2019-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Polish-Lithuanian Union
Grand Duchy of Lithuania
Monarchy
Józef Weyssenhoff
Lithuanian novel
unia polsko-litewska
Wielkie Księstwo Litewskie
powieść litewska

Opis:

Józef  Weyssenhoff was a highly popular and widely read author at the end of the 19th and in the early 20th century. He was active as a writer, literary critic, and journalist during the time of the Young Poland movement and in the interwar period. He wrote his works at the turn of the two centuries and in the first decades of the new century. Throughout the later stage of his literary activity, i.e. from 1905 until his death, Weyssenhoff was greatly interested in politics. His contacts, reads, own observations and experiences in this matter gave rise to his tendentious political novels. The subjects he raised and reflected upon include the issue of the Polish-Lithuanian conflict, which caused a huge controversy in the first decades of the 20th century. Weyssenhoff demonstrated his own stance on the matter in his novel Union, published in 1910, which he wrote during the period of intensification of the national movement in Lithuania, particularly in Vilnius. The author regarded the movement to be politically dangerous, propagating hatred towards Poland, and able to cause the common cultural, historical, and political heritage of Poland and Lithuania to be destroyed. Young Lithuanian activists were acting to the detriment of the Polish language, depreciating the value of anything Polish. The conflict between Poland and Lithuania increased the risk of russification. The author suggested that what should be done in those circumstances was seek to restore the Polish-Lithuanian alliance. He showed the readers of his book how that process should be initiated. The marriage between the protagonists of Union: Kazimierz Rokszycki, a Pole, and Krystyna Sołomerecka, a Lithuanian, who loved their common motherland, serves as a symbol of a new, revived relationship between Poland and Lithuania.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 327-347
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Unia Lubelska aktem założycielskim Rzeczypospolitej
The Union of Lublin as a founding act of the Polish-Lithuanian Commonwealth

Autorzy:

Krochmal, Jacek
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647667.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Archiwum Główne Akt Dawnych

Tematy:

unia lubelska
Rzeczpospolita
unie polsko-litewskie
Union of Lublin
Polish-Lithuanian unions
Polish-Lithuanian Commonwealth
Central Archive of Historical Records
AGAD

Źródło:

Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 13-64
9788395630255

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

The Bishops of the Diocese of Vilnius and Lithuanian Domestic Politics in 1709–17: Attitudes, Problems, and Solutions

Autorzy:

Šapoka, Mindaugas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2121457.pdf

Data publikacji:

2022-08-08

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Augustus II
Polish-Lithuanian Commonwealth
Vilnius bishopric
Lithuanian Catholic Church
Kazimierz Konstanty Brzostowski
eighteenth century
Confederation of Tarnogród
Confederation of Vilnius

Opis:

The article looks into the participation of the bishop ordinary of the diocese of Vilnius, Kazimierz Konstanty Brzostowski, and his suffragan, Maciej Józef Ancuta, in Lithuanian politics of the period between 1709 and 1717. The study has been based on the letters written by the bishops to the Lithuanian chancellor. It examines the bishops’ attitude towards Russian contributions, the taxation of Church estates, the arbitrary contributions raised by the Lithuanian army, the introduction of Saxon troops in 1713, the reaction to the king’s policies, and the attitude towards the nationwide uprising against the Saxon troops known as the confederations of Tarnogród and Vilnius. Finally, the bishops’ opinion on Russian mediation and the notorious Silent Sejm, where it was agreed that the liberum veto would be invalid. The bishops of the diocese of Vilnius were rather indifferent to the internal problems of Lithuania. They defended the immunity of the Church estates and disapproved of the introduction of Saxon troops. However, when the confederations were formed, they tried to manoeuvre between the noble and royal camps, not wanting to ruin their reputation on either side. The bishops often spoke on behalf of the diocesan clergy. Therefore, their adopted posture was often the expression of the opinion of the whole diocese’s clergy.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2022, 125; 179-206
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Blending of literary genres in contemporary Lithuanian literature: the case study of Aušra Matulevičiūtė (1978), Laura Sintija Černiauskaitė (1976), Renata Šerelytė (1970) and Rasa Aškinytė (1973)

Autorzy:

Žakevičienė, Indrė

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407286.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

genre
forms of writing
novel
Lithuanian literature
short story

Opis:

The main aim of the article is to survey the situation in the field of Lithuanian literature of the first two decades of the 21st century discussing the phenomenon of the diffusion of genres. The main questions to be answered: how a genre could be related to the forms of writing and in what way can particular blends of literary genres justify expectations of a reader and give additional impulses to the emotional response of the addressee of the text. Those questions will be answered analysing prose texts by contemporary Lithuanian writers Aušra Matulevičiūtė (1978), Laura Sintija Černiauskaitė (1976), Renata Šerelytė (1970) and Rasa Aškinytė (1973). It is possible to conclude that particular blends of literary genres may realize the intentions of a writer and give additional impulses to the emotional response of an addressee of fictional text, but those blends should be constructed paying attention to the particular forms of writing. 

Źródło:

Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2022, 3; 43-55
2391-9426

Pojawia się w:

Forum for Contemporary Issues in Language and Literature

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Szlachty słonimskiej projekty reform prawa litewskiego z połowy XVIII wieku (wstęp do zagadnienia)
Projects by the Słonim nobility for the reform of Lithuanian law from the middle of the 18th century (introduction to the topic)

Autorzy:

Godek, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1394468.pdf

Data publikacji:

2021-07-10

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

18th century Lithuanian law
prawo litewskie XVIII w.

Opis:

W 1760 r. szlachta powiatu słonimskiego wystąpiła z inicjatywą reformy prawa. Jerzy Michalski podejrzewał niegdyś, że zmierzała ona do opracowania IV Statutu litewskiego. Szlachecki projekt załączony do instrukcji dla posłów na sejm nie jest jednak znany. W Wilnie zachował się o dwa lata wcześniejszy projekt zmian w zakresie ustroju sądów i prawa procesowego sporządzony przez szlachtę tego samego powiatu. Artykuł prezentuje w zarysie treść tego ostatniego.    

Źródło:

Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 127-137
1898-6986
2353-9879

Pojawia się w:

Z Dziejów Prawa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Perception of Arctic issues among young learners in Poland and Lithuania

Autorzy:

Kotynska-Zielinska, I.
Olenin, S.
Fornalewicz, K.
Pradzinska, A.
Weslawski, J.M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2079049.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN

Tematy:

Arctic
student
Polish student
Lithuanian student
questionaire
case study

Opis:

In this work, we show the results from two different types of approaches designed to map the Arctic (Polar) perception of young learners in Poland and Lithuania. The first case study is composed of both closed and open questions (Case Study 1), while the second one is a closed, multiple choice type of questionnaire (Case Study 2). We have questioned a total of 274 learners in Case Study 1 and 80 in Case Study 2. In both cases, learners were divided into four age groups. The results show that the Case Study 1 questionnaire, due to its struc- ture, provided more comprehensive information about the state of awareness among young learners in comparison with the limited option for answers (no open option) in Case Study 2. The results show that documentaries and nature films together are the dominating sources of information for all age groups. A very interesting finding came out from Case Study 1, which shows that school lessons dominate in public schools, with exception to high schools, however, other means of learning were also mentioned. Educational workshops play a very important part in learning among three youngest groups of students of public schools. In case of auto- nomic schools, it is lessons that play a key role in knowledge transfer at all levels of education, which is most likely related to the educational system in these schools, which regularly conduct

Źródło:

Oceanologia; 2020, 62, 4PB; 576-587
0078-3234

Pojawia się w:

Oceanologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Litewski rdzeń var- w nazwach terenowych Sokólszczyzny
LITHUANIAN STEM VAR- IN PLACE NAMES OF THE SOKÓŁKA DISTRICT

Autorzy:

Filinowicz, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444244.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

microtoponymy, Lithuanian elements, linguistic hybrid, Polish-Byelorussian
border-territory

Opis:

This article describes the etymology of the Sokółka district’s microtoponyms containing the word stem var-. In Lithuanian source literature, names with the var- component are connected with hydrographic elements. The author directs attention to a borderland nature of the analyzed region. The Sokółka district is located in the central part of Podlaskie Voivodeship, next to the Belarusian border. Since time immemorial, it has been a place where Baltic and Slavonic peoples came into contact with Eastern and Western Slavs. Ethnically and linguistically diversified settlement processes concerning the discussed region are reflected in place names. Not only Polish place names, but also those of East Slavic and Baltic origins can be found there.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2016, XVIII/2; 113-118
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

Obyczajowość Tatarów polsko‑litewskich na Wileńszczyźnie

Autorzy:

Smajkiewicz-Murman, Dżemila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676747.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius region
Polish-Lithuanian Tatars
symbolic culture
material culture

Opis:

The culture of Polish-Lithuanian Tatars in the Vilnius regionThe article analyses the culture of the Tatars who came to the Vilnius region centuries ago. In 1945, most of the Tatars from the region decided to go to Poland during the process of repatriation, because they were entitled to do so as Polish citizens.First, the article provides a description of the Tatars’ Muslim religion: the Quran, the doctrine and the dogmas of Islam, mosques, imams and their religious functions, festivals, and prayers. The subsequent part analyses Tatar’s symbolic culture: science, writing, language diversity, legends and superstitions, professions; material culture: clothes, cuisine, the interiors of mosques and grave adornments; as well as their rituals and ceremonies: giving names to children, weddings, funerals, rites of brotherhood, sacrifice.All names and the terminology are given in their official and colloquial versions, as well as in the version “that is used / was used in everyday conversations”. This shows the influence of the linguistic environment, which began already in the area of the Grand Duchy of Lithuania. Бытовой уклад польско-литовских татар на ВиленщинеВ статье представлены черты бытового уклада общества татар, столетия назад осевших в Виленском крае. Большая часть татарского населения этих мест, имея польское гражданство, воспользовалась правом «репатриации» в Польшу. Автор знакомит нас с основами мусульманской религии татарского населения и, в этой связи, в доступной форме напоминает основы Корана, говорит о доктрине и догматах ислама, о мечети, имаме и функциях имамов (выполняемых ими религиозных услугах), о праздниках и молитвах. В последующих подразделах описывается духовная культура – наука, письменность, языковая разнородность, легенды, суеверия, профессиональная деятельность; материальная культура – одежда, кухня, убранство мечетей, могил, а также обряды – наречение ребёнка именем, бракосочетание, похороны, побратимство, жертвоприношение. Очень важным является закрепление ономастических определений и терминов в рассматриваемой тематике, представляемых в официальной и разговорной версиях, а также в версии «так, как произносят / произносили». Это отображает влияния языковой среды, закрепившиеся в прошлом, ещё на землях Великого княжества Литовского.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Lexical exponents of hypothetical modality in Polish and Lithuanian

Autorzy:

Roszko, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677317.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish and Lithuanian languages
hypothetical modality
contrastive studies
corpora

Opis:

Lexical exponents of hypothetical modality in Polish and LithuanianThe article focuses on the lexical exponents of hypothetical modality in Polish and Lithuanian. The purpose for comparing and contrasting the lexical exponents of hypothetical modality is not only to identify all the lexemes in both languages but also find the answer to the following question: whether the morphological exponents of hypothetical modality (so-called modus relativus) familiar to the Lithuanian language have/had an influence on limiting the number of the lexical exponents and the frequency of using these exponents in the Lithuanian language (in comparison with Polish).To analyse both the languages there is used the method of theoretical contrastive studies, which the most important features are: (1) orienting the studies from the content grounds to the formal grounds, (2) using a semantic interlanguage as tertium comparationis. First of all, the content of hypothetical modality and its definition and paraphrase is given here. Next, the gradational character of this category is discussed. There are distinguished six groups of lexemes expressing the corresponding degrees of hypothetical modality - from a shadow of uncertainty (minimal degree of probability) to an almost complete certainty (maximum degree of probability). The experimental Polish-Lithuanian corpus is widely applied in the studies.

Źródło:

Cognitive Studies; 2012, 12
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Obrazy unii między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim w litewskiej pamięci zbiorowej (koniec XIX w. – 1940 r.)

Autorzy:

Mačiulis, Dangiras

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676424.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Grand Duchy of Lithuania
Polish-Lithuanian union
collective memory

Opis:

The images of the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland in Lithuanian collective memory (end of the 19th c. – 1940)Since the end of the 19th century the Lithuanian national movement created several narrations about national history, which presented a negative evaluation of the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland. Polonization of Lithuania was highlighted as the most negative consequence of these Unions.All unions formed under the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland got negative evaluation in the discourse of Lithuanian nationalism. However, the Union of Lublin was considered to be the greatest harm – it was evaluated as a fatal moment in the Lithuanian history giving rise to the processes of dangerous Lithuanian national ethnic identity loss. The Lithuanian national movement proclaimed cultural and political independence, and declared that the revival of historical ideal of the Unions’ national identity was unacceptable for the Lithuanian nation.When discussing the Lithuanians’ rights to political independence with the Polish public figures and reacting to ambitions of the Polish political figures to restore Poland with the Polish-Lithuanian Commonwealth national borders of 1772, in the Lithuanian press the image of two Unions (usually, the Union of Lublin) was presented as the symbol underlying the Lithuanian national political and cultural dependence. The image of the Union of Lublin was like an obligatory illustration of the Lithuanian nationalism discourse underlining the negative consequences of the union for the Lithuanian nation. It was the Union of Lublin that became the generalized image of all unions and the symbol of Lithuanian political, ethnic, cultural dependence, the memory location underlying the traumatic memory.The initiatives of the Polish public figures to actualize the memories about the unions caused the Lithuanians’ negative response and numerous discussions. A similar situation happened in 1913 when the Polish society mentioned the 500th anniversary of the Herald Union. The celebration of this anniversary was evaluated by Lithuanians as a Polish attempt to revive the political union ideal – as an attempt to make Lithuania a part of Poland. The debates of those times were used by the public figures of the Lithuanian national movement in order to emphasize the orientation of the Lithuanian national movement towards the cultural and political emancipation and underline that the Lithuanians do not accept any idea of state revival reasoned by historical unions.The image of unions in the interwar Lithuania of the 20th century was the most vivid in propagandist discourse during the fights for Lithuanian independence and when trying to restore the historical capital, Vilnius. This image was used as a rhetoric figure of propagandist discourse symbolizing the Lithuanian slavery and a threat of its dependence on Poland.  Obrazy unii między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim w litewskiej pamięci zbiorowej (koniec XIX w. – 1940 r.)Od końca XIX w. litewski ruch narodowy tworzył narracje historyczne, w których unie między Wielkim Księstwem Litewskim (dalej WKL) a Królestwem Polskim oceniano negatywnie. Za największy negatywny skutek unii uznano polonizację Litwy.W litewskim dyskursie nacjonalistycznym negatywnie oceniono wszystkie unie zawarte między WKL a Królestwem Polskim, jednak jako największe zło traktowano unię lubelską – decydujący punkt w historii Litwy, od którego rozpoczął się groźny proces utraty tożsamości przez naród litewski. Litewski ruch narodowy głosił dążenie do wolności kulturowej i politycznej. Towarzyszyła temu deklaracja, że dla narodu litewskiego nie do przyjęcia jest odrodzenie historycznej unijnej idei państwowości.W toczącej się w prasie litewskiej dyskusji z polskimi działaczami społecznymi o prawach Litwinów do samodzielności politycznej oraz w reakcji na ambicje polskich działaczy społecznych przywrócenia państwowości Polski w granicach Rzeczpospolitej Obojga Narodów z 1772 r., obraz unii (najczęściej lubelskiej) pojawiał się jako symbol zależności politycznej i kulturowej narodu litewskiego. Wizja unii lubelskiej była obowiązkową ilustracją litewskiego dyskursu nacjonalistycznego, świadczącą o negatywnych skutkach unii dla Litwinów. To właśnie unia lubelska stała się uogólnionym obrazem wszystkich unii oraz symbolem niewoli politycznej, narodowej i kulturowej Litwinów, traumatycznym miejscem pamięci.Inicjatywy polskich działaczy, by przywrócić pamięć o uniach, wywoływały negatywną reakcję ze strony Litwinów i rodziły dyskusje. Tak się stało, na przykład, w 1913 r., gdy polskie społeczeństwo obchodziło jubileusz 500. rocznicy unii horodelskiej. Obchody te oceniono jako próbę Polaków ożywienia idei unii politycznej – dążenie do uczynienia z Litwy części Polski. Ówczesne dyskusje działacze litewskiego ruchu narodowego wykorzystali do tego, by podkreślić swoje dążenie do emancypacji kulturowej i politycznej oraz zaznaczenia, że Litwini nie akceptują żadnej idei odrodzenia państwowości, opartej na uniach historycznych.W okresie międzywojennym na Litwie obraz unii najbardziej był dostrzegalny w dyskursie propagandowym w okresie walk o niepodległość Litwy oraz w dążeniu do odzyskania historycznej stolicy Wilna. Obraz ten wykorzystano jako figurę retoryczną dyskursu propagandowego, symbolizującą niewolę Litwy i jej uzależnienie od Polski.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Litewska mniejszość narodowa w Polsce – język i społeczność

Autorzy:

Birgiel, Nijola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2152117.pdf

Data publikacji:

2021-09

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

Lithuanian national minority
national identity
Southern Aukštaitian dialect
regiolect

Opis:

This paper is dedicated to Lithuanians, one of the smallest national minorities in Poland. It characterises the Lithuanian community, which densely populates the Podlasie region in three clusters (Puńsk, Sejny, Suwałki). The study presents the last century’s history of the Lithuanian education and culture, including differences between the Puńsk and Sejny centres. Lithuanians’ strong sense of national identity is closely connected with their mother tongue, culture and traditions. The minority’s community nature is evidenced by the high prestige and broad scope of use of the native dialect. The functions of the primary and secondary languages are clearly specifi ed by the Lithuanian- or Polish-speaking recipient. The transformations occurring in the Southern Aukštaitian dialect are aimed at unifi cation of the Sejny and Puńsk dialects in younger people’s speech and creation of a regiolect. Interference under a strong infl uence of the Polish language is noticeable at all levels of the primary language.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2021, 786, 7; 25-45
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Dwór w Burbiszkach. Problemy i metody rewitalizacji
The manor house at Burbiszki. Problems and methods of revitalisation

Autorzy:

Węcławowicz, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/217494.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków

Tematy:

dwory litewskie
rekonstrukcja
rewitalizacja
Lithuanian manor houses
reconstruction
revitalisation

Opis:

Problem rewitalizacji dworów, zamków i pałaców jest podejmowany od lat zarówno w teorii, jak i w konserwatorskiej praktyce. Artykuł niniejszy referuje skomplikowane dzieje dużego dworu w dawnym województwie wileńskim, jego znaczące przebudowy i zmiany funkcji. Kilka lat temu dwór odrestaurowano, a nowe wyposażenie wnętrz jest spektakularnym przykładem autorskiej kreacji konserwatorskiej.
The problem of revitalisation of mansions, castles and palaces has been undertaken for years both in theory and in conservation practice. This paper presents the complicated history of a large manor house in the former Vilnius Province, its significant reconstruction and function changes. A few years ago, the manor was restored and the new interior furnishings are a spectacular example of a conservation creation.

Źródło:

Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 60; 116-121
0860-2395
2544-8870

Pojawia się w:

Wiadomości Konserwatorskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

W służbie Sobieskiego. Działalność polityczna i wojskowa Jana Gorzeńskiego (około 1626–1694)
In the Service at Sobieski: the Political and Military Activity of Jan Gorzeński (ca. 1626–1694)

Autorzy:

Pietrzak, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1075836.pdf

Data publikacji:

2018-03-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

clientelism
protection
army
dietines
diplomacy
the Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

So far the figure of Jan Gorzeński was treated marginally by researchers dealing with the subject matter of the political and military clientele of Jan III Sobieski. The activity of Gorzeński in the institutions of political life in the province of Greater Poland became the starting point to his further activity in the Sejm. Obedience and loyalty which were evinced by Gorzeński first towards the castellan, next to the voivode of Poznań Krzysztof Grzymułtowski allowed him to get closer to the people associated with Sobieski. Upon his inspiration, Gorzeński recruited members of the Sejm and converted them into supporters of the marshal and grand crown hetman. In the 1670s the activity of Gorzeński was also discernible in the military field. His participation in war campaigns against the Tatars, Turks and Cossacks made him a recognizable and praiseworthy commander of the dragoon regiment. The coronation of Jan Sobieski constituted the turning point in Gorzeński’s career as he was promoted and entrusted with the starost estates. His marriage with Sobieski’s relative – Elżbieta – the widow after Władysław Denhoff (died 1671) also helped him to be one of the co-operators of the king. Thanks to this, Jan won respect and had the opportunity to rise above the level of middle-income noblemen. In the last years of his life Gorzeński focused on the struggle with the Sapiehas, who at the end of the reign of Jan III Sobieski set up a faction which was in opposition to the court.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 69-110
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Pernicious City: Mythologization of Kaunas in the Lithuanian Literature of the Interwar Period

Autorzy:

Šeina, Viktorija

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971932.pdf

Data publikacji:

2019-07-01

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Lithuanian literature
Kaunas
Vladimir Toporov
mythopoetics
Vincas Mykolaitis-Putinas

Opis:

The article analyzes the mythologization of Kaunas, the temporary capital of Lithuania, in the Lithuanian literature of the interwar period. The methodological approach of the research is based on the research methods of urban mythopoetics by Vladimir Toporov and that of topological semiotics by Algirdas Julien Greimas. Due to objective historical and social circumstances, the formation of the Lithuanian urban literature started only at the beginning of the 20th century. The intensive period in the urbanization of the Lithuanian literature was that of the interwar period when literary reflections on Kaunas started gaining certain dominant symbolic images of the city, repeating plots and characters typical of Kaunas. The literary myth of the temporary capital as a pernicious city which becomes a moral trial for an individual is revealed in the article through the analysis of Part III of the novel Altorių šešėly [In the shadows of altars] by Vincas Mykolaitis-Putinas, the most prominent Lithuanian novelist of the interwar period.

Źródło:

Przegląd Humanistyczny; 2018, 62(4 (463)); 31-47
0033-2194

Pojawia się w:

Przegląd Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Tobacco Taxation in Old-Time Poland

Autorzy:

Naworski, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1803116.pdf

Data publikacji:

2019-10-25

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

snuff
tobacco monopoly
duty
Polish-Lithuanian Commonwealth
Lithuania
Crown

Opis:

The article deals with taxation of tobacco and tobacco products in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After tobacco was imported into Poland, its use spread extremely quickly; initially it was used as snuff, and from the 18th century onwards, smoking in pipes became prevalent. Importantly, tobacco and tobacco products were then regarded as a medicine to prevent and cure almost all diseases. Duties on tobacco/snuff were first imposed in 1643 in the Grand Duchy of Lithuania, and in the Crown tobacco monopoly was introduced in 1659. From that time, tobacco/snuff duties were imposed regularly in Lithuania; in the Crown duty on these products was imposed once again in 1677, and then in the 1690s tobacco monopoly ended throughout the Polish Republic. The issue was revived only in the times of King Stanisław August Poniatowski, when tobacco monopoly was introduced, initially managed by a private company called Kompania Tabaczna, and then, in the 1690s, by the state-owned Manipulacja Tabaczna. However, over the whole period under consideration, revenues from tobacco/snuff taxation were relatively small.

Źródło:

Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 1; 57-77
1507-7896
2544-5227

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Prawnych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Rola sieci społecznych w procesie migracji edukacyjnych przedstawicieli mniejszości litewskiej do litewskich i polskich miast
Social networks in Lithuanian minority in Poland and its role in educational migration

Autorzy:

Wójcikowska-Baniak, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/10582290.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych

Tematy:

adaptation
Lithuanian minority
educational migrations
social network
ethnic identity

Opis:

The aim of this paper is to explore the social networks of the young generation of Lithuanian minority and the role of social networks in educational migration patterns, both domestic migration and migration to Lithuania. The analysis is based on the ongoing fieldwork conducted among representatives of the Lithuanian minority, inspired by the “multi-sited etnography” tradition. The author discusses the socio-economic and demographic background of the Lithuanian community in Poland, and explains how the migration changes the identification and practices of migrants, with particular attention given to the adaptation process.

Źródło:

Studia BAS; 2019, 4(60); 199-219
2080-2404
2082-0658

Pojawia się w:

Studia BAS

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Belorussian-Lithuanian Political and Economic Relations (1990–2015)

Autorzy:

Mironowicz, Eugeniusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/958068.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Belarusian-Lithuanian economic relations
Belarusian-Lithuanian political relations
białorusko-litewskie relacje gospodarcze
białorusko-litewskie relacje polityczne
współczesna historia litwy
współczesna historia białorusi

Opis:

)During the first years of their independence a pivotal role in mutual relations of Lithuania and Belarus was played by historic symbols related to their many centuries-old belonging to one state – the Grand Duchy of Lithuania. For many years there was a problem of un-demarcated border between the two countries. But leaders of the two countries were flexible and compromise, so all the thorny issues were resolved without special incidents. The accession of Lithuania to NATO and the European Union as well as association agreements between Belarus and the Russian Federation were factors hindering the bilateral relations. The EU’s sanctions against Minsk obliged Vilnius to restrict its contacts and cooperation with Belarus. Lithuanian’s leaders sought to preserve some margin of independence and maintained the development of economic relations with Belarus. For Minsk, Lithuania was very important due to the port of Klaipėda through which a majority of its goods exported and imported by the sea were transported. The fact that Lithuania and Belarus belong to different military political camps and economic alliances hampers neither their economic cooperation nor fairly good bilateral relations. Due to its economic and political interests, Lithuania was forced several times to distance itself from the policy of the EU towards Belarus. From the perspective of Minsk, Lithuanian foreign policy was more predictable than of other neighbouring countries belonging to NATO and EU. 
В первые годы независимости Литвы и Белоруссии большую роль в двусторонних отношениях играли исторические символы, связанные с многовековой принадлежностью обеих республик общему государству – Великому Княжеству Литовскому. Многие годы проблемой оставалась неурегулированная линия разграничения. Лидеры обеих стран проявили много склонности к компромиссам и все спорные вопросы были урегулированы без больших инцидентов. Вступление Литвы в НАТО и Европейский Союз, а также союзные договоры Белоруссии с Российской Федерацией были факторами, усложнявшими двустороннее сотрудничество. Санкции Евросоюза против Минска обязывали Вильнюс ограничить контакты и сотрудничество с Белоруссией. Однако литовские власти пытались сохранить предел самостоятельности и постоянно поддерживали, по меньшей мере, экономические отношения с Белоруссией. В случае Минска, Литва имеет огромное значение из-за порта в Клайпеде, через который Белоруссия экспортирует и импортирует большинство товаров, отправляемых морским путем. Принадлежность Литвы и Белоруссии к противоположным военно-политическим блокам и экономическим союзам не стала помехой в развитии экономического сотрудничества и сохранении в меру корректных двусторонних отношений. Экономические, а также политические интересы несколько раз принуждали литовские власти дистанцироваться от политики санкций ЕС в отношении Белоруссии. С точки зрения Минска литовская внешняя политика была более компромиссной и предсказуемой чем остальных соседей – членов НАТО и Европейского Союза.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 1
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Chaos and Strategy in Managing the Diplomatic Service. The Case of Andrzej Taranowski’s Missions to Michael the Brave in 1600

Autorzy:

Jakubowska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31058703.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polish-Lithuanian diplomacy
Andrzej Taranowski
Michael the Brave
Moldavia
Wallachia

Opis:

In 1600, Sigismund III, King of Poland-Lithuania, sent an envoy to Michael the Brave the Voivode of Wallachia, three times. His mission aimed to conduct negotiations on the treaty between Poland-Lithuania and Wallachia. In brief, the treaty stipulated that Michael the Brave should become a voivode of Moldavia and, therefore, Sigismund III’s vassal. The contents of that pact came into conflict with both the reality and the general policy of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Although it might seem surprising, talks gave an extra opportunity to save time. It was the moment of his highest military activity when Wallachian troops would be unchecked power near to Polish-Lithuanian border. Taranowski’s mission represented unofficial and chaotic moves in establishing contacts with the Danubian Principalities, but still clearly shows how diplomatic practice worked in Poland-Lithuania at the end of the sixteenth century.

Źródło:

Legatio: The Journal for Renaissance and Early Modern Diplomatic Studies; 2022, 6; 5-30
2545-1685
2545-1693

Pojawia się w:

Legatio: The Journal for Renaissance and Early Modern Diplomatic Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Kościół katolicki wobec reform szpitalnictwa u schyłku I. Rzeczypospolitej

Autorzy:

Srogosz, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195725.pdf

Data publikacji:

2020-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Catholic Church
reforms
hospitals
end of the Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

In individual cases of hospitals, we can see a far-reaching convergence of views, especially when this did not significantly affect the interests of groups or institutions. However, there were extremely fierce disputes over the proposals that undermined the monopolistic position of the Church and its income. During the Four-Year Sejm, anticlerical tendencies intensified. The Authorities of the Four-Year Sejm tried to solve the problem of hospital funds, repeatedly raised in the 18th century (and earlier), but – a.o., due to the resistance of some clergymen - they managed to gather only some information from hospital managers. The activities of the authorities with regard to the hospitals tentatively aimed at their medicalisation, whereas the Church, in its mainstream, adhered to inalterability of social care and opposed any interference or change.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 190-204
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Charnockitic rocks in the crystalline basement of Western Lithuania: implications on their origin and correlation with the Askersund suite in SE Sweden

Autorzy:

Motuza, G.
Motuza, V.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2059016.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

Charnockitic rocks
West Lithuanian Granulite Domain
Kuršiai pluton
Askersund suite

Opis:

The polyphase Kuršiai batholith of charnockitic rocks, extending over some 10 000 km2

Źródło:

Geological Quarterly; 2011, 55, 1; 63-70
1641-7291

Pojawia się w:

Geological Quarterly

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Mission (im)possible. The case of Lithuanian Public Service Broadcasting

Autorzy:

Pečiulis, Žygintas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/471274.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej

Tematy:

audiovisual media
public service
Lithuanian Radio and Television management
funding

Opis:

The Lithuanian Radio and Television (the LRT 1 ) has been performing the functions of the public service broadcaster for two decades. Its mission is defined by the law; the former state subordination was replaced by the public administration (the LRT Council). The LRT is facing problems that are characteristic of the participants of the European audiovisual sector of the competitive era as well as specific problems of the post-communist states’ development. There were no traditions of public service in Lithuania, the reorganization of the audiovisual sector coincided with dramatic changes in public, political and economic life of Lithuania. Although formally the LRT meets the requirements set for the European public service broadcasting, from time to time, the question of independence of public service arises. The possibility of political power to interfere in the matters of LRT is revealed in the article through the particular case – through the analysis of the so-called Diarchy Case when due to the influence on the LRT the interests of the former and new political majorities clashed. The case reveals that it is possible to make political impact on the public service by announcing aspirations of full depoliticization. It is possible to pursue political goals of the governing majority through financial levels as well. After the idea of subscription fee has remained unrealized we see how difficult it is to find alternative funding sources for the public service broadcaster.

Źródło:

Central European Journal of Communication; 2010, 3, 1(4); 81-94
1899-5101

Pojawia się w:

Central European Journal of Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Становление налогов и их развитие на территории Беларуси (до января 1919 года)

Autorzy:

Абрамчик, Лилия Я.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621591.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Grand Duchy of Lithuania, taxes, natural taxes, tresaury, Lithuanian Statutes

Opis:

From the moment of the creation of a state on the territories of Belarus, the system of taxation was also developing. At first it was quite primitive, based on the size of the population. Later on, when social and economic relations became more developed, new forms of taxation, based on the value of land, likewise developed. In the 10-12th centuries, the taxes were collected from the territories. The treasury of the Grand Duchy of Lithuania consisted of pecuniary and non-pecuniary (natural) taxes. Since the beginning of the 17th century, more than 30 different taxes had existed. Some of the present taxes have roots in this old system. The feature of this system is that it had an individual character. There were many reductions established, so that one may even talk about a – whole system of tax reductions.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2012, 11; 97-114
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Cultural, Class, or Scientific Aspirations? Polish Jews at the University of Padua
Aspirazioni culturali, di classe o scientifiche? Ebrei polacchi all’Università di Padova

Autorzy:

Marchel, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/37502293.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Padua
university
students
Jews
Jewish medics
medicine
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

Among the students of medicine in Padua from the Polish-Lithuanian Commonwealth, in XVII and XVIII centuries, we can note a certain number of Jews. This article contains a short analysis of so far findings in the area of research on this aspect of Jewish history in the First Republic of Poland. Referring to more and less known facts, the Author paid particular attention to the motivations and aspirations of Jewish scholars who had come to City of Antenor from Polish-Lithuanian land. Following the careers of Jewish medical graduates, we can see, that for most of them having a Padua diploma was not only the way to gain a better status in the Jewish community but also a gateway to overcoming cultural barriers. According to the Author, this was possible due to the fact, that many of the representatives of polish nobility, who were called “Paduans,” had similar experiences of contact with the university environment and the culture of the Venetian Republic.
Tra gli studenti di medicina a Padova provenienti dalla Confederazione Polacco-Lituana, nei secoli XVII e XVIII, possiamo notare un certo numero di Ebrei. L’articolo contiene una breve analisi dei risultati fino ad ora ottenuti nell’ambito della ricerca su questo aspetto della storia delgi Ebrei nella Prima Repubblica di Polonia. Riferendosi a fatti più o meno conosciuti, l’Autore presta particolare attenzione alle motivazioni e alle aspirazioni degli studenti ebrei che arrivavano alla città di Antenore dalle terre Polacco-Lituane. Seguendo la carriera degli Ebrei laureati in medicina, possiamo osservare che per molti di loro conseguire il diploma a Padova non non era solo un modo per ottenere uno status migliore nella comunità ebraica, ma anche una porta per superare le barriere culturali. Secondo l’Autore, ciò era possibile poiché molti dei rappresentanti della nobiltà polacca, detti “padovani”, avevano avuto analoghe esperienze di contatto con l’ambiente universitario e con la cultura della Repubblica di Venezia.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/1; 147-162
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Zdzisław Gębołyś, Bibliografia druków w języku polskim wydanych na Litwie od 1944 do 2014 roku, Sosnowiec-Wilno 2015, Wydawca: Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy, ISBN 978-83-65259-00-4

Autorzy:

Warząchowska, Bogumiła

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1019758.pdf

Data publikacji:

2016-06-01

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

bibliografia
Rzeczpospolita Obojga Narodów
II wojna światowa
historia
okres międzywojenny
Litwa
bibliography
the Polish-Lithuanian Commonwealth
World War II
history
interwar period
Lithuanian

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 435-438
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

The Polish-Lithuanian Commonwealth as a Laboratory for Analysing Connections between Confessions, the Demographic Regime, and Human Capital

Autorzy:

Guzowski, Piotr
Poniat, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/601407.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

religious diversity
household structures
human capital
the Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

Religion played a key role in the normative systems of early modern societies. This article is an introduction to a more extensive project, in which we will conduct a historical analysis of the role of religion in economic, demographic, and civilizational growth. We believe that the sources that have survived from the early modern period provide ample data to allow for quantitative studies on this subject. The Polish-Lithuanian Commonwealth appears to be an excellent laboratory because of its unique religious diversity, which allowed for the relatively peaceful coexistence of many religions on its territory. In this paper we analyse censuses from the second half of the eighteenth century which registered the mixed denomination/religious populations of villages (the Zabartowo parish), a small town (Kępno) and a big city (Warsaw). We try to show that these censuses can be used not only in typical demographic studies on family structures, but can also be successfully used in research on human capital in religiously diversified societies.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2017, 116
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Temat muzyki we współczesnej literaturze litewskiej
Music as a topic in contemporary Lithuanian literature

Autorzy:

Peluritytė-Tikuišienė, Audinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649480.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

musical inspiration
musical topic
lithuanian literature
Literature of XXth century

Opis:

Music is not a very topical theme in contemporary Lithuanian literature. The Lithuanian literature saved its meditative and visual nature during the most difficult epoch of historical and social cataclysms, and only some romanticists and symbolists talked about an exceptional music effect on human organism (prosaist Šatrijos Ragana, poet Vincas Mykolaitis-Putinas). Only few auhtors invoke the tune and symbolism of music in contemporary Lithuanian literature. A. A. Jonynas, one of the most popular poets, created verses in the rythm of jazz, swing, hard rock, metal, rock‘n‘roll during the Soviet period. The idea of music lived the freedom of form, the idea of freedom in general in that creation. Postmodernist G. Grajauskas choosed the tune of music in his book Bone pipe (1999) in order to discuss difficult existential questions. Playing, whistling, singing means the rythm of breathing and existence in that creation. The sense of musical harmony is more likely to be associated with the experience of silence in contemporary Lithuanian literature (G. Cieškaitė, D. Kajokas, N. Miliauskaitė).

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 16, 2; 68-76
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

The Uniate Alteration of the Orthodox Treatise Zercalo bogoslovii
Unicka przeróbka prawosławnego traktatu Zwierciadło teologii

Autorzy:

Kuczyńska, Marzanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635531.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Kirill Stavrovetsky
theology
Pochaiv
Orthodox Church
Uniates
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

The article deals with the modification introduced by the Uniates to the Orthodox treatise Zercalo bogoslovii (1618), published in Pochaiv in 1790. The Uniate publishers created the Uniate roots of treatise, changed the language – a simple speech was replaced by the Russian Church Slavonic. Initial pages with the old title and preface to the reader were removed from the book, the title was rewritten, a new preface was written. The editors extended and corrected the content of the treatise, but they did not change the entire dogmatics – they did not add a chapter about the primacy of the Pope, and the dogma about the origin of the Holy Spirit was only partially changed in the spirit of Catholic theology, which sheds new light on the religious and cultural contacts between the Orthodox and the Uniates in Polish-Lithuanian Commonwealth.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Morphotectonic implication of the Paleoproterozoic Mid-Lithuanian Suture Zone

Autorzy:

Šliaupa, S.
Satkūnas, J.
Motuza, G.
Šliaupienė, R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2060596.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

morphotectonic
Mid-Lithuanian suture zone
paleoproterozoic basement
quaternary
tectonic inheritance

Opis:

The Paleoproterozoic Mid-Lithuanian Suture Zone represents one of the major structures of the crystalline basement of Lithuania, separati ng the West Lithuanian and the East Lithuanian domains. This zone has shown persistently low tectonic activity during the Phanerozoic. The Mid-Lithuanian Suture Zone is marked by a distinct Middle Lithuanian topographic low underlain by a trough in the sub-Quaternary surface that suggests the morphotectonic nature of this depression. This is supported by high-precision geodetic level l ing data that has unravelled the subsidence trend of the Middle Lithuanian trough. The zone is also distinct in its pattern of topographic lineaments. The persistence of the tectonic activity of the Mid-Lithuanian Suture Zone suggests that it represents a large-scale mechanical boundary of the Earth's crust, resulting in increased accumulation of tectonic strain.

Źródło:

Geological Quarterly; 2017, 61, 3; 590--601
1641-7291

Pojawia się w:

Geological Quarterly

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Lithuanians in the United States at the turn of the 19th and 20th centuries
Litwini w Stanach Zjednoczonych Ameryki na przełomie XIX i XX wieku

Autorzy:

Szlaużys, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951390.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Lithuanian
American
Russian
immigrants
homeland
litwini
amerykanie
rosjanie
emigranci
ojczyzna

Opis:

At the turn of the 19th and 20th centuries, the United States was one of the most popular destinations for emigrants from the Lithuanian territories in the Russian Empire. They emigrated because they had no economic, social, or political perspectives in their homeland, which was part of the Russian Empire and the German Reich until 1918, when Lithuania proclaimed to be independent. The Lithuanians living in the Russian Empire were subjected to persecution as they were forbidden to speak their mother tongue or learn about their native history or culture. Moreover, they could not afford to buy land and were left landless and jobless mainly because of the unfavorable Russian policy to russify and economically exploit the areas controlled by the Tsar. In the pre-World War I period, the United States was a favourable country for Lithuanian emigrants because they could enjoy economic, social, and political freedom in that country. They could earn enough money to support their families left behind in their homeland, which often followed their relatives or friends living in the new land. It was much easier for them to find a job in the United States, where the Industrial Revolution created a massive demand for new workers. Lithuanian Americans lived next to other ethnic communities, which could unrestrictedly speak their native language, profess their own religion, learn about their history, establish their own political organisations, as well as issue their own newspapers or books. Such freedom encouraged American Lithuanians to integrate within their own community and to take advantage of opportunities they had never had in their homeland. As the United States was such an attractive place for the newcomers, the number of Lithuanians leaving the Russian Empire increased sharply. This was possible mainly because new railway lines were built in the Russian Empire, including the Lithuanian areas. Such routes led to ports in Germany, from where the emigrants sailed to the United States. Before World War I, hundreds of thousands of Lithuanian emigrants arrived in the United States to start their new lives. It must be said that Lithuanian Americans were successful as an ethnic community in the United States. They were strongly integrated. They cultivated their cultural values and sent money to their families in the United States and their relatives living in the Russian Empire. Lithuanian Americans established their own political organisations, which lobbied the US government as well as other political and economic organisations to support an independent Lithuania, contributed to the establishment of a Lithuanian mission in Washington D.C. and recognition of Lithuania by the US government as an independent state on 28 July 1922. The economic and social perspectives in the United Stated encouraged most Lithuanian emigrants to stay in the United States permanently, even when Lithuania became independent in 1918, and its inhabitants were no longer persecuted because of their ethnic origin.
Na przełomie XIX i XX stulecia Stany Zjednoczone były jednym z najbardziej popularnych kierunków emigracyjnych dla ludności z terytoriów litewskich w Imperium Rosyjskim. Emigracja z tych terenów była popularna w tamtym czasie, ponieważ osoby emigrujące nie miały perspektyw gospodarczych, społecznych ani politycznych na swojej ziemi ojczystej, kontrolowanej przez Imperium Rosyjskie i Rzeszę Niemiecką do 1918 r., kiedy Litwa ogłosiła niepodległość. Litwini żyjący w Imperium Rosyjskim byli poddawani prześladowaniom, ponieważ zabraniano im porozumiewania się w języku ojczystym, uczenia się ojczystej historii lub kultury, oraz nie było ich stać na zakup ziemi i wielu z nich skazanych było na bezrobocie, głównie ze względu na niekorzystną politykę rosyjską polegającą na rusyfikacji i czerpaniu korzyści gospodarczych na terenach kontrolowanych przez cara. Przed I wojną światową, Stany Zjednoczone były bardzo popularnym krajem dla emigrantów litewskich, ponieważ w tym kraju mogli korzystać z wolności gospodarczej, społecznej i politycznej. Mogli zarobić wystarczająco pieniędzy dla swoich rodzin pozostawionych w ojczyźnie, którzy często podążali za ich krewnymi lub przyjaciółmi żyjącymi w nowym i dalekim kraju. Łatwiej było im znaleźć pracę w Stanach Zjednoczonych, gdzie rewolucja przemysłowa stworzyła ogromny popyt na nowych pracowników. Litwini amerykańscy mieszkali obok innych wspólnot etnicznych, które mogły bez ograniczeń porozumiewać się we własnym języku, wyznawać własną religię, poznawać własną historię, tworzyć własne organizacje polityczne, a także wydawać własne gazety lub książki. Taki rodzaj wolności zachęcał Litwinów amerykańskich do integracji we własnej społeczności i korzystania z możliwości niespotkanych w ich ojczyźnie. W związku z tym, że Stany Zjednoczone były tak atrakcyjnym krajem dla nowo przybyłych emigrantów, liczba Litwinów opuszczających rosyjskie imperium gwałtownie rosła. Było to możliwe głównie dlatego, że powstały nowe linie kolejowe w Imperium Rosyjskim, w tym na terenach litewskich, które prowadziły do portów w Niemczech, skąd emigranci płynęli do Stanów Zjednoczonych. Do wybuchu I wojny światowej setki tysięcy litewskich emigrantów przybyło do Stanów Zjednoczonych, aby rozpocząć nowe życie. Można stwierdzić, że Litwini amerykańscy odnieśli sukces jako społeczność etniczna w Stanach Zjednoczonych. Byli silnie zintegrowani. Pielęgnowali ojczystą kulturę i przekazywali zarobione pieniądze dla swoich rodzin w Stanach Zjednoczonych i krewnych żyjących w Imperium Rosyjskim. Litwini amerykańscy założyli również własne organizacje polityczne, które lobbowały rząd USA oraz inne organizacje polityczne i gospodarcze w celu wsparcia niezależnej Litwy, co w późniejszym okresie przyczyniło się do ustanowienia litewskiego przedstawicielstwa w Waszyngtonie i w końcu uznania Litwy przez rząd Stanów Zjednoczonych, jako niezależnego państwa 28 lipca 1922 r. Perspektywy ekonomiczne i społeczne w Zjednoczonym Stanowisku sprawiły, że większość emigrantów litewskich zdecydowały się na stały pobyt w Stanach Zjednoczonych, nawet gdy Litwa stała się niezależna w 1918 r., a jej mieszkańcy nie byli już prześladowani z powodu ich etnicznego pochodzenia.

Źródło:

Białostockie Teki Historyczne; 2017, 15
1425-1930

Pojawia się w:

Białostockie Teki Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th–18th Century
Prawosławni w wielowyznaniowej i wielokulturowej Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku

Autorzy:

Mironowicz, Antoni

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951422.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Orthodox Church
Polish-Lithuanian Commonwealth
multicultural society
religion relations
tolerance

Opis:

The society of the Commonwealth was always characterized – to a greater or lesser degree – by a diversified religious and national structure. The problem with a society with different religious characteristics had appeared on a large scale already in the 14th century, when ethnically non-Polish people could be found within the borders of the Commonwealth. In the 14th century the Kingdom of Poland lost extensive ethnically Polish areas in the West. The religious and ethnic structure of the state changed due to the incorporation of Red Ruthenia by Casimir III the Great (Kazimierz Wielki). Casimir III the Great – the last representative of the Piast dynasty – understood the importance of the problem connected with the presence of Orthodox Church members within state borders. The king preserved the rights and rites of the Orthodox Church. Political relations between the grand Duchy of Lithuania and Catholic Poland had religious repercussions. It curbed the development of the Orthodox religion and paved the way for the Latin Church – with all the political and cultural consequences. The Orthodox religion changed from the dominating position to a tolerated one. Yet the Jagiellonians understood that Orthodox people inhabited their own – in an ethnic sense – territories. The Jagiellonians, as opposed to the Angevin (Andegawenowie) or the House of Valois (Walezjusze), built their power on the multireligious structure of the Grand Duchy of Lithuania. They did not intend to follow the western model of a single religion Roman Catholic state, with one dominating Latin culture. Their stand resulted from the ethnic structure of the Grand Duchy of Lithuania. During the Jagiellonian dynasty, the Orthodox religion became a national and folk denomination, through the omnipresence of various forms of cult and rites. The power of the Commonwealth was based on its recognition by the Orthodox Ruthenian population of the Crown and the Grand Duchy of Lithuania as their own state. Good multireligious and multicultural cohabitation was shaken by the 1596 Union of Brest (Unia Brzeska). The Union of Brest undermined the main element of Ruthenian culture, based on its spiritual unity with Byzantium. A medial element, situated between the two traditions, was added to the existing Catholic-Orthodox model. The Union’s initiators were mistaken in their beliefs that its attractiveness would move Ruthenians from the Orthodox Church. Despite this tendency, the fall of Orthodox culture did not take place; on the contrary, it developed in new forms, which were more adequate to 17th century’s reality. Consequently, the Union of Brest did not turn against the Orthodox Church assuch, but the Orthodox Church in the Commonwealth. The Union of Brest was in some aspects beneficial for the Roman Catholic Church, yet it did not solve any of the internal problems of the state. In Poland the distance between Polish elites and Ruthenian culture increased. A Protestant, brought up in western culture, was closer to a Catholic than a Ruthenian following Byzantine traditions, though increasingly more and more immersed in Polish culture.
Społeczeństwo Rzeczypospolitej w mniejszym lub większym stopniu zawsze posiadało zróżnicowaną strukturę wyznaniową i narodową. Problem związany ze społecznością o odmiennej specyfice wyznaniowej pojawił się w Polsce na szeroką skalę już w XIV w., kiedy w jej granicach znalazły się obszary zamieszkane przez ludność etnicznie niepolską. W XIV w. Królestwo Polskie utraciło znaczne obszary etnicznych ziem polskich na zachodzie. W rezultacie włączenia przez Kazimierza Wielkiego Rusi Halickiej zmieniła się struktura wyznaniowa i etniczna kraju. Wagę problemu obecności w granicach państwa polskiego wyznawców Kościoła prawosławnego rozumiał ostatni przedstawiciel dynastii piastowskiej – Kazimierz Wielki. Kazimierz Wielki zachował prawa i obrządek Kościoła prawosławnego. Związek polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego z katolicką Polską miał ważne konsekwencje w relacjach wyznaniowych. Zahamował rozwój prawosławia i utorował drogę Kościołowi łacińskiemu ze wszystkimi skutkami polityczno-kulturowymi. Prawosławie z wyznania dominującego stało się wyznaniem tolerowanym. Mimo to, Jagiellonowie rozumieli, że ludność prawosławna była na swym etnicznym terytorium. W odróżnieniu od Andegawenów czy Walezjuszy, swoją potęgę budowali na wielowyznaniowej strukturze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Obcy był im model zachodni jednowyznaniowego katolickiego państwa, z jedną dominującą kulturą łacińską. Do takiej postawy zmuszała ich struktura etniczna Księstwa Litewskiego. W epoce jagiellońskiej prawosławie stało się wiarą narodową i ludową, poprzez wszechobecność różnorodnych form kultu i obrzędów. Potęga Rzeczypospolitej opierała się na uznaniu przez ludność ruską wyznania prawosławnego Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego za własne państwo. Fenomen dobrego wielowyznaniowego i wielokulturowego współżycia został zachwiany zawarciem unii brzeskiej (1596). Unia brzeska podważyła główny element podstawy kultury ruskiej, opierający się na duchowej jedności z Bizancjum. Do istniejącego układu katolicko-prawosławnego doszedł jeszcze jeden element pośredni, zawieszony między dwoma tradycjami. Inicjatorzy unii błędnie liczyli, że jej atrakcyjność spowoduje odejście Rusinów od prawosławia. Pomimo tej tendencji nie nastąpił upadek kultury prawosławnej, a nawet jej rozwój w nowych formach, bardziej dostosowanych do XVII-wiecznej rzeczywistości. W rezultacie unia brzeska obróciła się nie przeciwko prawosławiu jako takiemu, ale przeciwko prawosławiu w Rzeczypospolitej. W efekcie przyniosła ona niewielkie korzyści Kościołowi rzymskokatolickiemu, ale nie rozwiązała żadnego problemu wewnętrznego kraju. W Polsce dystans elit katolickich wobec kultury ruskiej i prawosławia został pogłębiony. Katolikowi nadal bliższy był protestant, wychowany w kulturze zachodniej, aniżeli Rusin, hołdujący tradycjom bizantyjskim, ale coraz bardziej powiązany z kulturą polską.

Źródło:

Białostockie Teki Historyczne; 2016, 14
1425-1930

Pojawia się w:

Białostockie Teki Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

The 400th anniversary of the death of Stanisław Żółkiewski, Hetman and Great Crown Chancellor, Senator of the Polish-Lithuanian Commonwealth
400. rocznica śmierci Stanisława Żółkiewskiego, hetmana i kanclerza wielkiego koronnego, senatora Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Autorzy:

Kaczorowski, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2138544.pdf

Data publikacji:

2021-02-23

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

hetman
kanclerz
senator
sejm
Rzeczpospolita
chancellor
Seym
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

In the period of Nobles’ Democracy, the art of war of the Polish-Lithuanian Commonwealth attained the highest level, making a real phenomenon in the then Europe. It owed its development, among others, to outstanding Hetmans of the Crown and Lithuania, victors in many battles, leaders surrounded by fame and admiration, genuine patriots. In the hall of fame of Grand Hetmans, Field Hetmans and Lithuanian Hetmans, a most prominent place is taken by Stanisław Żółkiewski (1747-1620).On 13 June 2019, Members of Parliament passed an occasional resolution dedicating the year 2020 to Stanisław Żółkiewski. The resolution reads, among others, “Stanisław Żółkiewski always put the good of Poland above his own benefits, stood faithfully on the side of successive kings, also in internal conflicts, despite the critical opinion of Sigismund III’s politics. He advocated religious tolerance and easing conflicts. […] The Seym of the Republic of Poland, upon acknowledging the great contributions of Stanisław Żółkiewski,creator of the victory of Klushino and a conqueror of Moscow, tenacious defender of the Mother Country for which he sacrificed his life, establishes the year 2020, which marks the occasion of the 400th anniversary of his death, the Year of Hetman Stanisław Żółkiewski.”
W okresie demokracji szlacheckiej sztuka wojenna Rzeczypospolitej Obojga Narodów osiągnęła najwyższy poziom, stanowiąc prawdziwy fenomen w ówczesnej Europie. Swój rozwój zawdzięczała między innymi wybitnym hetmanom koronnym i litewskim, zwycięzcom wielu bitew, wodzom otoczonym sławą i podziwem, autentycznym patriotom. W poczcie staropolskich hetmanów wielkich i polnych koronnych i litewskich poczesne miejsce zajmuje Stanisław Żółkiewski (1547–1620).Dnia 13 czerwca 2019 r. parlamentarzyści w drodze okolicznościowej uchwały ustanowili rok 2020 Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego. W uchwale czytamy między innymi: „Stanisław Żółkiewski zawsze przedkładał dobro Polski ponad własne korzyści, stał wiernie po stronie kolejnych królów, także w wewnętrznych sporach, mimo krytycznego zdania o polityce Zygmunta III. Opowiadał się za tolerancją religijną i łagodzeniem konfliktów. […] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, uznając wielkie zasługi Stanisława Żółkiewskiego, twórcy wiktorii kłuszyńskiej i zdobywcy Moskwy, wytrwałego obrońcy Ojczyzny, za którą oddał swoje życie, ustanawia rok 2020 w 400-lecie Jego śmierci Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego”.

Źródło:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2020, 18, 4; 153-164
2658-1922

Pojawia się w:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Piotr Mieszkowski o Senacie Rzeczpospolitej. Kilka uwag na temat XVII-wiecznego polskiego republikanizmu
Piotr Mieszkowski on the Senate of the Commonwealth. Some Remarks on the 17th Century Polish Republicanism

Autorzy:

Tulejski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2129862.pdf

Data publikacji:

2022-10-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Senate
Piotr Mieszkowski
Polish–Lithuanian Commonwealth
senat
Rzeczpospolita Obojga Narodów

Opis:

Piotr Mieszkowski is one of the forgotten republican writers of 17th century Poland. His reflections on the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth are the culmination of the debates that took place in the 16th century. In his treatise Polonus Iure Politus, Mieszkowski presents a mature perspective on the proper system of the Polish-Lithuanian state, which merges the Roman republican tradition and the achievements of Polish political philosophy of the Renaissance, its golden age. According to Mieszkowski, the Senate of the Polish-Lithuanian Commonwealth is of particular importance. The author of the article proves that Mieszkowski is one of the representatives of a group of constitutionalists of 17th century Commonwealth who considered the senate the crucial element of the political system, ensuring its durability and stability. The necessary condition for fulfilling this role, however, is the cultivation of republican virtues.
Piotr Mieszkowski jest jednym z zapomnianych dzisiaj polskich pisarzy republikańskich XVII wieku. Jego rozważania nad ustrojem Rzeczypospolitej Obojga Narodów są zwieńczeniem debat, które toczyły się w wieku XVI. W traktacie Polonus Iure Politus Mieszkowski przedstawia dojrzałe spojrzenie na zagadnienie właściwego ustroju państwa polsko-litewskiego. Zdaniem autora jego koncepcja ustrojowa jest połączeniem rzymskiej tradycji republikańskiej oraz dorobku polskiej renesansowej filozofii politycznej okresu złotego wieku. Szczególne znaczenie ma dla niego rola senatu Rzeczpospolitej. Autor artykułu dowodzi, że Mieszkowski jest jednym z przedstawicieli grupy konstytucjonalistów, którzy uważali senat, za newralgiczny element ustroju państwa zapewniający mu trwałość i stabilność. Warunkiem koniecznym realizacji tej roli jest jednak kultywowanie cnót republikańskich.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 167-180
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Najnowsze badania nad językiem i tożsamością emigrantów litewskich

Autorzy:

Rutkowska, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676864.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

emigration
Lithuania
Lithuanian language
ethnic identity
cultural identity
sociolinguistics
anthropology

Opis:

The latest research on language and identity of Lithuanian emigrantsReviewEmigrantai: kalba ir tapatybė (Emigrants: Language and identity), collective monograph, academic editor Meilutė Ramonienė, Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 2015.This review discusses the collective monograph Emigrantai: kalba ir tapatybė (Emigrants: Language and identity), authored by a team of Lithuanian Studies scholars led by Vilnius University professor Meilutė Ramonienė and published in Vilnius in 2015. The volume brings the results of studies on the functioning of the Lithuanian language among emigrants conducted in 2011–2013, and presents its situation in North and South America, Australia, Africa and different European countries (Great Britain, Germany, Norway, Denmark, Spain, France, Luxembourg, Italy and others). The study only excludes Lithuanian diaspora in Eastern European countries. The volume is based on a vast empirical base consisting of 20,206 sociolinguistic questionnaires (including 66 questions each) and 177 interviews (conducted in person or via Skype).The authors set out to study the linguistic behaviour and identity background of Lithuanian emigrants, and pursue a number of particular objectives: to define the scope of Lithuanian language use in various countries of the world, to acquire the data about its functioning in different spheres, to identify factors which decide about its preservation, to describe the relations between language, identity and a sense of cultural belonging. All these issues are discussed in different chapters of the book. In their studies, Lithuanian researchers applied very modern approaches, inspired by various theoretical concepts of Western sociolinguistics. Najnowsze badania nad językiem i tożsamością emigrantów litewskichRecenzjaEmigrantai: kalba ir tapatybė (Emigranci: język i tożsamość), monografia zbiorowa, redaktor naukowy Meilutė Ramonienė, Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 2015.W recenzji przedstawiono monografię zbiorową Emigranci: język i tożsamość, opracowaną przez zespół lituanistów pod kierunkiem profesor Uniwersytetu Wileńskiego, Meilutė Ramonienė. Monografia, wydana w Wilnie w 2015 roku, przedstawia wyniki badań prowadzonych w latach 2011–2013 nad sposobem funkcjonowania języka litewskiego na emigracji i ukazuje jego sytuację w wielu krajach w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Australii czy Afryce, oraz w różnych krajach Europy Zachodniej (Wielkiej Brytanii, Niemczech, Norwegii, Danii, Hiszpanii, Francji, Luksemburgu, Włoszech in.). Badaniem nie została objęta tylko diaspora litewska, zamieszkująca kraje Europy Wschodniej. Podstawą opracowania jest ogromna baza empiryczna, którą stanowi 20 206 ankiet socjolingwistycznych (zawierających 66 pytań) oraz 177 wywiadów (bezpośrednich lub uzyskanych przy pomocy programu Skype).Autorzy postawili sobie za cel zbadanie zachowań językowych oraz postaw tożsamościowych litewskich emigrantów, wytypowali też do analizy szereg zadań szczegółowych: ustalenie zakresu użycia języka litewskiego w różnych krajach świata, zgromadzenie danych o zasięgu jego funkcjonowania w poszczególnych sferach (domenach), rozpoznanie czynników decydujących o zachowaniu języka, opis związków pomiędzy językiem, tożsamością a walencją kulturową. Wszystkim tym zagadnieniom zostały poświęcone poszczególne części tej książki. Badacze litewscy wykorzystali bardzo nowoczesne ujęcia, inspirując się różnymi koncepcjami teoretycznymi zachodnich socjolingwistów.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Deprefiksacja czasownikowa w języku litewskim
Back-formation in the history of the Lithuanian prefixal verbs

Autorzy:

Ostrowski, Norbert Ireneusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676380.pdf

Data publikacji:

2014-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Lithuanian language
diachrony
verb
morphology
język litewski
diachronia
czasownik
morfologia

Opis:

This paper discusses the development of several Lithuanian prefixal verbs (su-bradžióti ‘to do a wrong thing’, iš-skìlti ‘to strike spark’, at-vérti / už-vérti ‘to open / to close’, iš-réikšti ‘to express’, ap-àkti ‘to go blind’) and their relation to simplex forms (bradžióti ‘wade; do a wrong thing’, skìlti ‘to strike spark’, vérti ‘to thread; to prick; to open; to close’, réikšti ‘to express, to mean’, àkti ‘to go blind’). What these forms have in common is deprefixation, a kind of retrograde derivation exemplified by subradžióti → bradžióti.
Artykuł omawia rozwój kilku czasowników prefigowanych w języku litewskim (su-bradžióti ‘czynić źle’, iš-skìlti ‘rozpalać ogień’, at-vérti / už-vérti ‘otwierać / zamykać’, iš-réikšti ‘wyrażać coś, znaczyć’, ap-àkti ‘oślepnąć’) oraz ich stosunek do form nieprefigowanych (bradžióti ‘brodzić; postępować źle’, skìlti ‘rozpalać ogień’, vérti ‘nawlekać; przebijać; otwierać; zamykać’, réikšti ‘wyrażać; mieć znaczenie’, àkti ‘ślepnąć’). Cechą wspólną omawianej grupy jest deprefiksacja, rodzaj derywacji wstecznej ilustrowanej przez parę su-bradžióti → bradžióti. W jej wyniku czasownik nieprefigowany rozszerza swój zasób znaczeń o nowe pojęcie, pierwotnie ograniczone tylko do czasownika przedrostkowego.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 172-181
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Dainos: la traduzione italiana dei canti popolari lituani

Autorzy:

di Nunzio, Novella

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081223.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Lithuanian folk songs
translation difficulties
diminutives
grammatical gender
translation
strategies

Opis:

Dainos: the Italian translation of Lithuanian folk songs – This essay presents the first and unique Italian translation of an anthology of Lithuanian folk songs: Canti popolari lituani by Giuseppe Morici. Already published in 1925 (A.R.E., Roma), in 1930 the collection was republished as part of an editorial series – Poesia popolare indoeuropea – dedicated to the tradition of Indo-European folk poetry and edited by Ettore Lo Gatto. The essay is divided into two parts. The first one analyses Morici’s anthology considering its structure and contents, as well as the historical and cultural context in which it was set. The second part focuses on some textual samples indicative of the translation difficulties Morici faced due to structural and semantic differences between the Lithuanian and the Italian languages.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2017, 4; 539-548
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

The Equal and the More Equal: Pupils Experiences of School in Lithuania in the late Soviet Era

Autorzy:

Stonkuvienė, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/18672243.pdf

Data publikacji:

2023-06-20

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Soviet school
egalitarianism
Lithuanian SSR
late Soviet era
oral history

Opis:

Aim. The aim of the article is to reveal the experiences and attitudes of pupils who attended schools in the late Soviet era (1960s-1980s) towards the implementation of egalitarianism policies in the schools of the Lithuanian SSR. The analysis of the qualitative research material focuses on the word "felt" in the phrase "We all felt equal then", i.e., not so much on the fixation of social (in)equality by analysing the indicators of social class or economic status, but on the subjective experience of equality as a manifestation of human dignity. Methods. Following the methodology of oral history, material was collected during 32 in-depth interviews with people who had attended schools in the Lithuanian SSR in the late Soviet era. Results. Several themes emerged from the analysis of the interviews relating to the expression of egalitarianism in the Soviet school: the social class of the pupils; the economic situation of the parents; and the ability of the parents to have the so-called "blat". Conclusions. The study revealed that the implementation of the policy of egalitarianism officially declared by the Communist Party in the education system was subject to several reservations. In Soviet Lithuania, just as in the whole society, there were a lot of manifestations of blat, corruption, and favouritism. These were influenced by the positions held by pupils' parents, belonging to the nomenklatura and/or the ability to establish informal contacts. Pupils from rural schools had fewer opportunities to pursue higher education.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2023, 14, 1; 124-142
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Czy badania pamięci rodziny mogą rozświetlić mroki genealogii? Nowe spojrzenie na pochodzenie książąt Czartoryskich
Can family memory research illuminate the darkness of genealogy? A new look at the origin of the Czartoryski Princes

Autorzy:

Rogulski, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29520816.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

genealogia
pamięć
świadomość genealogiczna
kniaziowie litewsko-ruscy
elity władzy
Rzeczpospolita Obojga Narodów
genealogy
memory
genealogical consciousness
Lithuanian-Ruthenian knyazi
power elites
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

Artykuł poświęcony jest kwestii pochodzenia książąt Czartoryskich. Problem ten jest od dawna przedmiotem dyskusji w historiografii, mimo to wciąż nie może zostać uznany za rozstrzygnięty. Wobec ostatnich prac negujących Olgierdowe korzenie Czartoryskich, Autor proponuje nowe spojrzenie na rodowód rodziny, próbując rozświetlić problem jej pochodzenia na podstawie krytycznego rozbioru przekonań funkcjonujących w pamięci i tradycji familii w epoce staropolskiej. Przeprowadzona w tekście analiza, rozpatrująca w porządku retrogresywnym tradycję rodzinną Czartoryskich XVII i XVIII w., pamięć zbiorową familii w XVI w. i wreszcie przekaz kluczowego dla badanej kwestii dokumentu Władysława III Jagiellończyka z 1442 r. dostarczają argumentów potwierdzających Olgierdowy rodowód książąt.
The article deals with the question of the origin of the Princes Czartoryski. This problem has long been discussed in historiography, yet it still cannot be regarded as resolved. In response to the recent studies denying the Algirdas (Olgierd) roots of the Czartoryskis, the author proposes a new look at the family lineage, attempting to illuminate the problem of the Czartoryskis’ origin based on a critical examination of beliefs functioning in the memory and tradition of the family in the Old-Polish period. The analysis, scrutinising in retrogressive order the Czartoryski family tradition of the seventeenth and eighteenth centuries, the collective memory of the family in the sixteenth century, and finally, the message of a 1442 document by King Władysław III Jagiellon, which is critical to the issue under examination, provides arguments supporting the Algirdas lineage of the princes.

Źródło:

Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2023, 61; 59-78
0081-7147

Pojawia się w:

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Stanowisko posłów podlaskich w sprawie unii polsko-litewskiej na sejmie brzeskim w 1566 r.
The Statement of the Envoys of Podlasie Concerning the Case of Polish-Lithuanian Union at the Sejm of Brześć in 1566

Autorzy:

Kalinowski, Emil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27291747.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Podlasie
nobility of Podlasie
sejm envoys
Lithuanian sejm
Polish-Lithuanian union
land sejmiks
szlachta podlaska
posłowie sejmowi
sejm litewski
unia polsko-litewska
sejmiki ziemskie

Opis:

Artykuł zawiera edycję mało dotąd znanego w historiografii źródła historycznego z 1566 r., związanego ze staropolskim parlamentaryzmem wraz z obszernym omówieniem tła historycznego i jego treści. Zawiera ono wspólne stanowisko sześciu posłów wybranych na podlaskich sejmikach na litewski sejm w Brześciu nad Bugiem w 1566 r. wyrażone w imieniu pozostałej w domach szlachty, dotyczące kwestii unii Wielkiego Księstwa Litewskiego z Królestwem Polskim. Badania zostały oparte na możliwie szerokiej bazie źródłowej, na którą składały się zarówno materiały wydane drukiem w XIX, XX i XXI w., jak również archiwalne, w tym zachowane akta urzędów grodzkich z terenu Podlasia: w Drohiczynie, Mielniku i Brańsku oraz wypisy z nich autorstwa Ignacego Kapicy. Przybliżono również biografie autorów pisma: Adama Kosińskiego i Jana Buyno z ziemi drohickiej, Kaspra Irzykowicza i Piotra Padkowskiego z ziemi mielnickiej, Tomasza Owsianego i Wojciecha Wyszkowskiego z ziemi bielskiej. Byli to prominentni przedstawiciele lokalnej elity szlacheckiej, niemal wszyscy w chwili wyboru na posła związani z sądownictwem, które na Podlasiu opierało się na prawie polskim. Prezentowane tu źródło to ciekawy pod wieloma względami przekaz ukazujący nastroje i dążenia szlachty podlaskiej na kilka lat przed wiekopomnymi wydarzeniami 1569 r.: inkorporacją jej województwa do Polski oraz zawarciem unii realnej polsko-litewskiej. Umieszczenie go w kontekście dotychczasowej wiedzy, jak i nowych ustaleń o ówczesnej sytuacji politycznej na Podlasiu dopełnia ten obraz.
The article contains an edition of the historical source from 1566 connected with old Polish parliamentarism, so far barely known in historiography, with comprehensive periphrasis of its historical background and its content. It contains a joint position of six envoys elected at the sejmiks of Podlasie to the Sejm of Brześć-on-the-Bug in 1566, expressed on behalf of the nobility remaining in their homes, on the issue of the union of the Grand Duchy of Lithuania with the Kingdom of Poland. The research was based on the broadest possible source base, which included both materials published in print in the 19th, 20th and 21st centuries, as well as archival ones, including the preserved files of castle offices from Podlasie: in Drohiczyn, Mielnik and Brańsk and excerpts from them by Ignacy Kapica. The biographies of the authors of the writing are also presented: Adam Kosiński and Jan Buyno from Drohiczyn Land, Kasper Irzykowicz and Piotr Padkowski from Mielnik Land, Tomasz Owsiany and Wojciech Wyszkowski from Bielsk Land. They were prominent representatives of the local noble elite, almost all of them associated with the judiciary, which in Podlasie was based on Polish law. The source presented here is an interesting draft in many respects, showing the moods and aspirations of the Podlasian nobility several years before the memorable events of 1569: the incorporation of its voivodeship into Poland and the conclusion of the Polish-Lithuanian real union. Placing it in the context of existing knowledge and new findings about the then political situation in Podlasie completes this picture.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 1; 21-49
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce