Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Legal interpretation" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego
Autorzy:
Krzysztof, Pietrzykowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902584.pdf
Data publikacji:
2017-11-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
E. Vaskovsky
legal interpretation
Opis:
The article contains the presentation monograph of Eugene Waśkowski (published in 1936) on the theory of interpretation of civil law. Waśkowski is a supporter of the traditional theory of interpretation that favors legal certainty. His remarks about the equity and the principle of clara non sunt interpretanda often inspire discussion.
Źródło:
Studia Iuridica; 2017, 70; 179-190
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialogiczna koncepcja interpretacji prawa
Dialogical Concept of Legal Interpretation
Autorzy:
Tobor, Zygmunt
Kobyliński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531735.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
interpretacja prawa
strategia interpretacyjna
komunikacyjne ujęcie prawa
legal interpretation
strategies of interpretation
communication theory of legal interpretation
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie zarysu dialogicznej koncepcji interpretacji prawa. Wiąże się ona z koniecznością ustalenia relacji pomiędzy prawodawcą a sądami. W wymiarze normatywnym koncepcja ta obejmuje analizę założeń odnośnie wzajemnej roli prawodawcy i sądów w ustalaniu treści prawa. W wymiarze opisowym polega on na przedstawieniu narzędzi, za pomocą których prawodawca i sądy mogą nawiązywać komunikację zmierzającą do usprawnienia procesu interpretacyjnego. Opisujemy wymagania, jakie spełniać powinna komunikacja między sądami a prawodawcą oraz odnosimy się na do istniejących rozwiązań funkcjonujących w Polsce oraz Stanach Zjednoczonych. W tekście sygnalizujemy jedynie doniosłość tego zagadnienia, które, w naszym przekonaniu, warte jest dalszych prac badawczych.
The purpose of this text is to present an outline of the dialogical concept of legal interpretation. It involves the need to establish the relationship between the legislature and courts. In the normative dimension, this concept includes an analysis of assumptions about the mutual roles of the legislature and courts in determining the substance of the law. In the descriptive dimension, the authors present tools that enable communication between the legislature and courts in order to improve the interpretation process. The authors describe the requirements for communication between courts and the legislature, and refer to existing solutions in Poland and the United States. In the text the importance of this issue is only signaled, but the authors believe that it is worth further research.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 35-48
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Creeping Constitutionalization and Fragmentation of International Law: From “Constitutional” to “Consistent” Interpretation
Autorzy:
Arcari, Maurizio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706923.pdf
Data publikacji:
2014-07-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
fragmentation, constitutionalization, international law, legal interpretation
Opis:
This article considers the different interpretive methods used to deal with the phenomena of the constitutionalization and fragmentation of international law. While the technique of ‘constitutional’ interpretation has traditionally been developed and applied with reference to the UN Charter, the expansion of other constitutionally-oriented regimes at both universal and regional levels has multiplied the threat to the coherence of the international legal order, dramatically enhancing the problem of its fragmentation. To cope with this problem, the principle of systemic integration has been proposed as a legal panacea for the coordination of different normative layers of international law. Insofar as systemic integration aims at minimizing normative conflicts and is predicated on the presumption of compatibility between the different rules at stake, it can be posited that the principle of ‘consistent interpretation” represents one of its fundamental conceptual underpinnings. However, consistent interpretation as a legal technique has been traditionally conceived for a constitutional legal environment, and its application at the international level is likely to produce unintended ‘constitutionally-oriented’ legal effects. This article concludes that the various interpretive methods considered, through their dynamic of reciprocal interferences, operate in a creeping fashion to promote, rather paradoxically, both the constitutionalization and fragmentation of international law. As such, they are symptomatic of legal pluralism and of the complexities that characterize modern international law.
Źródło:
Polish Yearbook of International Law; 2013, 33; 9-25
0554-498X
Pojawia się w:
Polish Yearbook of International Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Normative Paradigm of Sworn Translation in the Realm of Law
Autorzy:
Król, Małgorzata Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368406.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
legal interpretation
sworn translator
legal language
literal translation
Opis:
In the 1920s the Polish legislature adopted a whole range of normative acts focused on the protection of the Polish language and on sworn translators practicing in official contexts. In accordance with statutory law, since 2004 sworn translators have been considered a profession commanding public trust. Among the many professional duties associated with sworn translators' performance, the regulations emphasize the duty to translate both spoken discourse and written texts with precision and faithfulness, and make sworn translators liable to disciplinary sanctions for poor quality work. The principles and rules for practicing the profession of sworn translator are enumerated in the Professional Sworn Translator’s Code of 2018.
Źródło:
Research in Language; 2020, 18, 3; 299-318
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Interpretation: Towards a New Paradigm?
Autorzy:
Brożek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195284.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
interpretation
legal interpretation
embodied cognition
mental simulation
abstraction
Opis:
This paper considers the foundations of legal interpretation against the background of the theory of embodied cognition and mental simulation. It is argued that interpretation has a double, concrete-abstract nature. The understanding of concrete language is made possible by the mechanism of mental simulation. In turn, the interpretation of abstract language (and hence of most of legal language) requires to apply the procedures of exemplification, paraphrase and embedding. The relationship between these two modes of language comprehension is analyzed and the thesis is defended that they represent two extremes of a continuous spectrum rather than isolated mechanisms. Finally, the significance of such a conception of interpretation for legal methodology is considered. It is argued that the conception provides a unifying, foundational framework for any theory of legal interpretation, as well as generates fresh insights into the nature of understanding legal statutes. cancelcancel
Źródło:
Teoria Polityki; 2020, 4; 79-92
2543-7046
2544-0845
Pojawia się w:
Teoria Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argument interpretacyjny odwołujący się do woli rzeczywistego prawodawcy
Interpretative argument based on the intentions of the lawgiver
Autorzy:
Borowicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596257.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
Wykładnia prawa
Legal theory
Legal interpretation
Opis:
The article focuses on the interpretative argument which appeals to the intentions of the participants of the legislative process in order to explain the meaning of legal texts. The author describes differences between the argument based on the intentions of the real lawgiver and the approach to legal interpretation based on the idea of the rationality of lawgiver. The main difference concerns ideal character of the presuppositons about the rationality of lawgiver contrasted with the approach concentrated on the attempt to discover actual intentions of the participants of the legislative process. The author also describes normative and conceptual arguments concerning interpretation of law based on the intentions of the real, historical lawgiver. It is argued that this approach to the legal interpretation is justified but should not be treated as one of many valid interpretative arguments which should be weighed against each other. The article contains also an example of the use of the above interpretative argument dicussed above.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2009, LXXIX (79); 9-28
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between the text and the discourse. A few remarks on the subject of communicative competence within the texts of legal acts
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555430.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
legal text act,
legal interpretation
discourse competence
legal competence
Opis:
The subject of legal interpretation is the text of a legal act as the source of law. Adequately ascertaining the substantive contents of the law therefore requires knowledge of the intrinsic characteristics of the act of law as a form of normatively defined mode of utterance. Due to the high level of conventionalization of the texts of acts of law, their interpretation requires specialized knowledge of legal interpretation of the texts of law, which may be classified as legal communicative competence. Because this competence characterises individuals who are professionally prepared to interpret acts of law, and at the same time who function in a given community of discourse, it is in essence a type of discursive competence within the law.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/4; 175-182
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty odtwarzania celów w prawie gospodarki odpadami (cz. II)
Selected aspects of reconstruction of purposes in waste management law (p. II)
Autorzy:
Łazor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140640.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legal interpretation
derivational theory of legal interpretation
teleological interpretation
interpretation directives
wykładnia prawa
derywacyjna koncepcja wykładni prawa
wykładnia celowościowa
dyrektywy wykładni
Opis:
Płaszczyzna aksjologiczna w interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami stała się bardzo znacząca, z uwagi na dynamiczne zmiany zachodzące w sferze jego wartości, a odnoszących się do postępowania z odpadami. Choć są one w dużej mierze jednym z elementów tworzących strukturę celów ogólnych prawa ochrony środowiska, to jednak zachowują one także swoje indywidualne cechy systemowe, co zostało przedstawione w pierwszej części opracowania. Prześledzenie głównych założeń konstrukcyjnych aspektu celowościowego w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, której twórcą jest Maciej Zieliński, pozwoli nam w sposób ogólny odpowiedzieć na pytanie, czy może być ona przydatnym narzędziem w procesie interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami. W tym kontekście trzeba zauważyć, że opowiedzenie się za pewną ideologią wykładni przy stosowaniu przepisów danej gałęzi prawa − sprzyjać może zachowaniu spójności aksjologicznej. Ponadto oderwanie poszczególnych dyrektyw interpretacyjnych od metodyki posługiwania się nim, czy jak to ujął M. Zieliński w swojej koncepcji − od określonych zasad, reguł czy wskazówek, skutkuje tym, że staje ona tylko „bezwolnym” instrumentem w rękach interpretatora, co może prowadzić do wyników wykładni, które często są nie do pogodzenia z celami prawa, które możemy przypisać prawodawcy.
The axiological plane in the interpretation of provisions of the waste management law plays a significant role due to dynamic changes which are taking place concerning its values and which are related to waste management procedures. Although they are, to a large extent, one of the elements forming the structure of the general objectives of the environmental law, they also retain their individual systemic properties, as presented in part 1 of the study. Analyzing the main structural assumptions of the teleological aspect in the derivational theory of legal interpretation created by Maciej Zieliński will allow us to examine whether it may be a valuable tool in the interpretation of provisions of waste management law. In this context, we must note that supporting a particular ideology of interpretation may be conducive to maintaining axiological consistency when applying provisions of a given branch of law. Furthermore, the detachment of particular interpretative directives from the methodology of their use (or as M. Zieliński puts it in his conception - from certain principles, rules or guidelines) makes them a “passive” instrument in the hands of the interpreter that may lead to interpretative results that are often irreconcilable with the objectives of the law ascribed to the legislator.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2022, 15, 1; 49-60
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu konsumenckiego – zarys problemu
The consumer’s right to reduce the total cost of consumer credit – an outline of the problem
Autorzy:
Gnych-Pietrzak, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878744.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
consumer loan
contracts
legal interpretation
consumer protection
Opis:
The purpose of the article is to present the issues related to qualifying the costs of a consumer credit, such as commission and fees, to costs associated with the loan period, and thus subject to reduction in the event of early loan repayment. Based on the research, a thesis was formulated that for the correct transposition and implementation of EU law, it is required to ensure the possibility of reducing all costs of a consumer loan, therefore the above costs should be considered related to the loan period and should be proportionally reduced. Methodology: For the purposes of the research, the legal-dogmatic and analytical methods were used. The jurisprudence of Polish courts and the Court of Justice of the European Union was analyzed. The adopted time horizon of the study covered the period from 12/05/2010 to 31/12/2020. The judgments published in the resources of Lex and Legalis Legal Information Systems and the Portal of Judgments of Common Courts as at 31/12/2020 were taken into account. Results of the research: It was found that the judicature largely adopted a broad approach to the problem presented, even before the judgment of the CJEU in case C-383/18, which confirms the thesis adopted for the purposes of the article. Consequently, consumers who have concluded a consumer credit agreement are entitled to a proportional reduction to all costs they had to incur in connection with the concluded agreement. In particular, these are incidental, one-off costs such as commission and preparation fee, which are subjected to reduction.
Źródło:
Finanse i Prawo Finansowe; 2021, 3, 31; 41-56
2391-6478
2353-5601
Pojawia się w:
Finanse i Prawo Finansowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pro-Constitutional Interpretation of Statutes. A Few Remarks Related to the Dispute about Judicial Activism
Autorzy:
Kaczmarczyk, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597368.pdf
Data publikacji:
2021-08-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
judicial activism, limits of legal interpretation, pro-constitutional interpretation of statutes
Opis:
The article presents an opinion in the discussion on the limits of judicial activism. The active attitude of judges in the law-making process according to the so-called concept of ‘pro-constitutional interpretation of the law’ can be observed more and more often. While we may agree with the view that the role of a judge is to pronounce a fair verdict based on the applicable law and judges may give meaning to statutory provisions supplemented with an axiology of the Constitution, the problem appears with particular sharpness when such a pro-constitutional interpretation leads to a specific application of the provisions contra legem.
Źródło:
Review of European and Comparative Law; 2021, 46, 3; 93-107
2545-384X
Pojawia się w:
Review of European and Comparative Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Possible Applications of Paul Ricoeur’s Thought in Legal Theory
O możliwych zastosowaniach myśli Paula Ricoeura w teorii prawa
Autorzy:
Pieniążek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927306.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Paul Ricoeur
legal positivism
legal interpretation
pozytywizm prawniczy
wykładnia prawa
Opis:
The paradigm of legal positivism, historically the most important attempt at turning law into science, has been subject to thorough criticism in past decades. The criticism has concerned the most important features of legal positivism, and especially the assumption of separation of law and morality, the dogma of statue being the only source of law, and the linguistic methods of interpreting legal texts. With a crisis of the positive paradigms, the demand for new, humanistic grounds for analysing philosophical and legal questions is intensifying. This is the reason for this article’s attempt to point to the application of Paul Ricoeur’s achievements to the key questions of the philosophy of law. It must be emphasised that his works, and especially Soimême comme un autre, may serve as a foundation for a philosophy of law rejecting the problematic claims about the dualism of being and obligation, the distinction of descriptive and prescriptive languages, and also the separation of law and morality. Thanks to this, the legal topos pacta sunt servanda (agreements must be kept) finds a reinforcement in the ontology of the subject applying law and can be understood as an ethically significant pattern of identity of the self. Equally fruitful seems the possibility of combining the questions of the ontology of the subject applying law with the question of a legal text and its interpretation. The assumption of Ricoeur’s perspective leads to a reduction in the distance between the legal text and its addressee, emphasised by the critics of legal positivism. This rapprochement becomes possible thanks to the connection of the question of the narrative that a legal text is with the question of narrativisation of the subject (i.e. the interpreter of a legal text), being itself in the ipse sense, i.e. applying the law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 1(10); 79-88
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice sporów interpretacyjnych w prawoznawstwie
Limits of Interpretive Disagreements in Jurisprudence
Autorzy:
Dyrda, Adam
Gizbert-Studnicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531367.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
metodologia interpretacyjna
granice wykładni prawa
pozytywizm prawniczy
reguły wykładni drugiego stopnia
normatywne teorie wykładni prawa
interpretive methodology
limits of legal interpretation
legal positivism
second-order rules of legal interpretation
normative theories of legal interpretation
Opis:
Czy wykładnia prawa ma granice? Czy granice te są konwencjonalnie ustalone? Co sprawia, że dane „racje prawne”, postulowane przez kreślone normatywne teorie wykładni, są dopuszczalne w dyskursie prawnym, nawet jeżeli są nietrafne? W artykule argumentujemy, że pojęcie granic interpretacji prawa powiązane jest z ogólnym pojęciem granic prawa. Wskazujemy na zakres tzw. „interpretacyjnych sporów teoretycznych” dyskutowanych m.in. na gruncie pewnych wysublimowanych, „instytucjonalnych” wersji współczesnego pozytywizmu prawniczego. Granice interpretacyjne nie mają jednak wyłącznie charakteru granic „instytucjonalnych”. W naszym przekonaniu, granice te są także ogólnie wyznaczone przez truistyczne, powszechnie przyjęte przekonania na temat prawa i interpretacji.
Does legal interpretation have borders? Are these borders conventionally established? What makes the given ‘legal reasons’, set forth by certain normative theories of legal interpretation, acceptable in legal discourse (even if the reasons are wrong)? In the present paper, we argue that the notion of the borders of legal interpretation is linked to the general notion of the borders of law. We indicate the scope of ‘interpretive theoretical disagreements’ in law, as discussed by certain new, ‘institutional’ versions of legal positivism. Interpretive borders are not fully determined by the given ‘institutional’ framework. In our view, these borders are also more generally determined inter alia by certain truistic (platitudinous) beliefs related to law and interpretation.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 19-34
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalizm interpretacyjny czy żyjące źródła prawa? Polityczny wymiar aktywizmu sędziowskiego
Originalism or Living Sources of Law? The Political Side of Judicial Activism
Autorzy:
Ciepły, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519057.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Tematy:
constitutional law
justice system
legal interpretation
judicial activism
originalism
Opis:
The aim of this article is to guide the Justice Antonin Scalia’s originalism concept of the interpretaion of the Constitution of the United States, in contrast to the views on the interpretation of constitutional provisions, in particular the concept of judicial activism and a living (breathing) constitution. The author points out the danger of increasing the significance of the political dimension of judges’ activism on the level of interpreting constitutional and international law.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2018, 2 (46); 42-52
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presumptions on Discretion in Law Enforcement of Financial Legal Provisions
Autorzy:
Barikova, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1930602.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
legal framework
legal regulations
functions of law
legal interpretation
evaluation
atypical regulations
Opis:
The author has outlined the essence of legal presumptions on discretion in law enforcement of financial legal provisions as both current legal phenomena and legal regulations. The relationship between presumptions and principles of law, as well as the classification of presumptions has been researched into. Presumptions on discretion in law enforcement of financial legal provisions are formed in relation to a particular legal fact or group of facts or compositions that correspond with a particular law enforcement situation, which is due to the origin, content and purpose of these facts or compositions, the relationship between them. With regard to discretion in law enforcement of financial legal provisions, it could also be argued that there are both legally defined irrefutable presumptions (innocence, “all doubts in favour of the taxpayer”) and rebuttable in a particular case, which does not terminate its effect as a whole. It has been concluded that presumptions on discretion in law enforcement of financial legal provisions are applied due to logical methods of induction or modelling, when the probability of a phenomenon is not high enough.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2021, 2(30); 7-24
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argument from Precedent in Legal Interpretation of Texts of Legal Acts from the Perspective of a Derivative Concept of Legal Interpretation
Precedens jako argument w interpretacji prawniczej z perspektywy derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140858.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
precedens
wykładnia prawa
role wykładni prawa
precedent
legal interpretation
roles of interpretation
Opis:
The aim of this article is to ascertain whether in the Polish legal culture in which precedent is not a legislative fact, it can become an argument in the process of judicial interpretation. The article posits that an analysis of precedent as an argument in judicial interpretation must be carried out in relation to a particular concept (or theory) of legal interpretation. Hence, it adopts the Maciej Zieliński’s (derivative) concept of legal interpretation as a point of reference for understanding “legal interpretation”. The choice is based on the following reasons: 1) this concept offers a complex approach to legal interpretation (which assumes that interpretation can be concluded if three directives have been applied by an interpreter: linguistic, systemic and functional); 2) this concept considers the realistic elements of legal interpretation in the form of directives linked to the interpretative findings achieved in judicial practice; 3) this concept stipulates that legal interpretation has certain roles, which allow establishing whether the outcome of legal reasoning is within the scope of the interpretation or whether it constitutes a “normative novelty”. As a result of this analysis, it can be concluded that depending on the content of the directives of interpretation adopted in a given legal culture, the proceedings of the entity applying a law will have either an interpretative or a legislative character and will consequently determine how invoking earlier court judgments in legal interpretation will be classified.
Celem artykułu jest ustalenie, czy w polskiej kulturze prawnej, w której precedens nie jest faktem prawotwórczym, może być on argumentem w procesie interpretacji prawniczej. W artykule przyjęto, że ustalenia na temat precedensu jako argumentu w interpretacji prawniczej należy zrelatywizować do konkretnej koncepcji wykładni prawa. Dlatego jako punkt odniesienia dla pojmowania „wykładni prawa” przyjęto derywacyjną koncepcję wykładni prawa. Wybór ten podyktowany był tym, że jest to: 1) koncepcja prezentująca kompleksowe podejście do wykładni prawa (zakładającej, że wykładnia kończy się po zastosowaniu trzech typów dyrektyw interpretacyjnych: językowych, systemowych i funkcjonalnych); 2) uwzgledniająca elementy realistyczne wykładni w postaci dyrektyw związanych wprost z ustaleniami interpretacyjnymi sądowej praktyki prawniczej; 3) przyjmująca, że wykładnia odgrywa określone role, ze względu na które można ustalić czy wynik przeprowadzonego rozumowania prawniczego mieści się w zakresie wykładni, czy też stanowi „nowość normatywną”. W wyniku przeprowadzonych rozważań ustalono, że w zależności od treści dyrektyw interpretacyjnych przyjętych w danej kulturze prawnej zależy, czy postępowanie organu stosującego prawo będzie miało charakter interpretacji czy prawotwórstwa, a w konsekwencji przesądzi o tym, jak kwalifikowane będzie powołanie się w procesie wykładni na wcześniejsze orzeczenia sądowe.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 19-33
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwość wykładni prawa
Justice in legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595949.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
justice
legal interpretation
theory of law
theory of legal interpretation
philosophy of law
sprawiedliwość
wykładnia prawa
teoria prawa
teoria wykładni prawa
filozofia prawa
Opis:
Czy można mówić o sprawiedliwości wykładni prawa? Celem artykułu jest uzasadnienie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oraz bliższa eksplikacja znaczenia (a raczej znaczeń) takiej pozytywnej odpowiedzi. Cel ten jest realizowany metodą analizy pojęciowej – analizy głównych pojęć związanych ze sprawiedliwością i wykładnią prawa. Na podstawie analizy sformułowano kilka podstawowych twierdzeń. Po pierwsze, sprawiedliwość prawa i sprawiedliwość wykładni prawa są dwoma różnymi zagadnieniami. Jeżeli chcemy mówić o sprawiedliwości przy wykładni prawa, to będzie to przede wszystkim sprawiedliwość proceduralna. W przypadku procesu wykładni mamy do czynienia z niedoskonałą sprawiedliwością proceduralną. Można jednak zauważyć również pewne cechy czystej sprawiedliwości proceduralnej. Proceduralna sprawiedliwość w przypadku wykładni prawa oznacza niearbitralność przy stosowaniu reguł wykładni, co w konsekwencji pozwala na rozstrzyganie między różnymi wariantami interpretacyjnymi reprezentującymi różne materialne koncepcje sprawiedliwości. Tym więcej jest sprawiedliwości proceduralnej przy wykładni prawa, im bardziej rozbudowany jest zespół reguł dotyczących jej dokonywania. Mimo że realizowanie tak rozumianej sprawiedliwości jest warunkiem koniecznym uzyskania materialnie sprawiedliwego wyniku, nie może go jednak gwarantować, a w szczególności nie może gwarantować pełnej etycznej słuszności wyniku.
Can we talk about justice in the interpretation of law? The aim of the article is to justify positive answer to this question and closer explication of the meaning (or rather meanings) of this answer. This aim is implemented by method of conceptual analysis – analysis of the main concepts related to justice and legal interpretation. Several statements have been made on the basis of the analysis. First of all, the justice of law and the justice of legal interpretation are two separate issues. If we are talking about justice in the process of legal interpretation, we mean, above all, procedural justice. In the case of legal interpretation, there is an imperfect procedural justice, which, however, shows a significant resemblance to pure procedural justice. Procedural justice in the interpretation of law means non-arbitrariness in judging between different interpretive variants representing different substantial concepts of justice. The more procedural justice there is in interpreting the law, the more exhaustive the set of rules for making it. Although the implementation of justice understood in this way is a prerequisite for achieving a substantially just result, it can not guarantee it, and in particular can not guarantee a full ethical rightness of the result.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 7-22
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria wykładni prawa jerzego wróblewskiego a dyrektywalna koncepcja znaczenia kazimierza ajdukiewicza
La théorie de l’interprétation du droit de Jerzy Wróblewski et la conception directivale du sens de Kazimierz Ajdukiewicz
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596596.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
wykładnia prawa
Jerzy Wróblewski
Kazimierz Ajdukiewicz
Legal theory
Legal interpretation
Opis:
Actuellement la théorie du droit s’occupe du problème de l’interprétation du droit convenable. A partir du changement de l’objet de la philosophie, la langue et le sens sont les objets des recherches. Jerzy Wróblewski crée la théorie de l’interprétation du droit qui concerne le problème en question. Donc, il utilise dans sa théorie la conception du sens de Kazimierz Ajdukiewicz, celle-ci ayant le caractère philosophique. Ajdukiewicz est d’avis qu’ on peut connaître la réalité seulement avec la langue. D’après la conception d’Ajdukiewicz il faut utiliser des directives du sens pour constater le sens au niveau logique. A la base de cette conception, Wróblewski crée des directives normatives pour constater le sens de la réglementation.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2010, LXXXII (82); 193-206
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada nullum crimen sine lege jako źródło poszukiwania językowej granicy wykładni prawa karnego?
The Principle of Nullum Crimen Sine Lege as a Source for Search for the Limits of Linguistic Interpretation in Criminal Law?
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531369.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
nullum crimen sine lege
granice wykładni prawa
wykładnia prawa
prawo karne
teoria prawa
limits of legal interpretation
legal interpretation
criminal law
theory of law
Opis:
Zasada nullum crimen sine lege uznawana jest współcześnie za standard państwa prawnego. Doktryna wiąże z nią postulat zakazu stosowania analogii i wykładni rozszerzającej przepisów prawa na niekorzyść sprawcy. Punktem wyjścia prowadzonych rozważań jest wskazanie, że teksty przepisów karnych mają różny charakter. Z uwagi na to należy postawić pytanie o charakter wymienionych postulatów w odniesieniu do rozmaitych przepisów. Odrębny problem stanowi kwestii rozróżnienia sytuacji wnioskowania w drodze analogii oraz wykładni prawa. Prowadzone rozważania mają na celu odpowiedzieć na pytanie o to, czy zasada nullum crimen sine lege pozwala na ustalenie językowej granicy wykładni prawa karnego. Jeżeli tak jest, to jakie zakresy aktywności interpretacyjnej są w jej ramach dopuszczalne. Prowadzone analizy ilustrują przykłady z zakresu orzecznictwa karnoprawnego. Artykuł ma skłonić do refleksji nad dopuszczalnymi granicami wykładni prawa karnego, o ile takie granice można określić. Prowadzone rozważania kończą konkluzje o charakterze ogólnym.
The principle of nullum crimen sine lege is nowadays recognized as the standard of the rule of law. This doctrine prohibits the use of analogies and extensive interpretation of legal provisions to the disadvantage of the perpetrator. The starting point of these considerations is that texts of criminal provisions vary in nature. Therefore a question should be asked about the nature of these prohibitions in relation to various provisions. A separate problem is to distinguish inference by analogy from legal interpretation. The presented considerations are aimed at answering the question whether the nullum crimen sine lege principle allows determining the linguistic limits for the interpretation of criminal law. The analyses are illustrated by examples from the field of criminal case law. The article aims to provide reflection on the acceptable limits of interpretation of criminal law, if such limits can be defined. The considerations end with general conclusions.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 81-95
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieostrość języka prawnego w świetle filozoficznych koncepcji nieostrości
Autorzy:
Gizbert-Studnicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632283.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
language of law
legal interpretation
vagueness
open texture
application of law
Opis:
The purpose of the paper is to discuss the usefulness of application of various philosophical conceptions of vagueness to the problem of vagueness in law. Although it cannot be expected that any philosophical conception may solve the practical problems of interpretation and application of vague terms in legal texts, the philosophy of language may help lawyers to better understand their problems. The paper describes main philosophical conceptions of vagueness and in particular metaphysical, epistemic, semantic, and pragmatic theories. It is argued that the pragmatic conception of vagueness has the best explanatory force with respect to the problem of vagueness in law. The application of this conception, however, must be based on acceptance of internalistic theory of meaning and on the assumption that the purpose of legal interpretation is to reveal the intention of the legislator. Both assumptions are controversial.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 27-42
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różne teksty – podobna wykładnia. Interpretacja prawa a interpretacja Biblii
Different texts – similar interpretation. Interpretation of law and interpretation of the Bible
Autorzy:
Dębski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531440.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia prawa
Biblia
egzegeza biblijna
wykładnia dynamiczna
legal interpretation
Bible
interpretation of the Bible
dynamic interpretation
Opis:
Artykuł poświęcony jest podobieństwom pomiędzy wykładnią prawa a interpretacją Biblii. Tekst koncentruje się na mechanizmach leżących u podstaw zarówno zasad interpretacji prawa, jak i Biblii. Po pierwsze, omawia się krótko analogiczne językowe dyrektywy wykładni. Po drugie, wskazuje się pozajęzykowe dyrektywy interpretacyjne. W drugiej części tekstu zwraca się też uwagę na pewne wady pozajęzykowych zasad interpretacji prawniczej. W konkluzjach proponuje się koncepcję, która umożliwia przezwyciężenie tych niedoskonałości.
This paper concerns similarity of interpretation of law and interpretation of the Bible. It focuses on the same mechanisms grounding both the principles of interpretation of law and interpretation of the Bible. First, similar textual principles of interpretation are briefly described. Second, extra-textual principles of interpretation are given. In the second part some shortcomings of legal extra-textual principles of interpretation are also indicated. At the end of the text, a theory that allows to disregard these shortcomings is proposed.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2016, 1(12); 5-11
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SYMBOLIC PROTECTION OF ANIMALS
Autorzy:
BIELSKA-BRODZIAK, AGNIESZKA
DRAPALSKA-GROCHOWICZ, MARLENA
SUSKA, MAREK
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036293.pdf
Data publikacji:
2019-12-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
symbolic legislation
animal protection
legal interpretation
practical dimension of law
legislative process
Opis:
The purpose of this article is to attempt to understand some institutions of Polish animal protection law using the concept of “symbolic legislation”. The law is symbolic when, despite apparently ordering or prohibiting certain behaviours, it does not establish effective mechanisms for enforcing these obligations. The authors on selected examples show that in the field of animal protection law, there are no such symbolic solutions. At the same time, they indicate that not all of these situations deserve a negative assessment and come to the conclusion that the “symbolism” of regulation is not always the fault of the legislator himself. The concept of symbolic legislation allows a better understanding of how a legal act can affect social reality - among others, where there is a strong need for social education, such as in the field of animal protection.
Źródło:
Society Register; 2019, 3, 3; 103-121
2544-5502
Pojawia się w:
Society Register
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Debata Fish – Dworkin jako przykład sporu o praktykę interpretacji prawa
Fish – Dworkin debate as an example of dispute about practice of interpretation of law
Autorzy:
Pełka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531652.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia prawa
znaczenie
Stanley Fish
Ronald Dworkin
Ludwig Wittgenstein
legal interpretation
meaning
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna ocena teorii interpretacji stworzonych przez dwóch prominentnych filozofów – Stanleya Fisha i Ronalda Dworkina. Po opisie i rekonstrukcji ich poglądów, w tekście identyfikuje się problemy związane ze stanowiskiem, że w procesie stosowania prawa wszystko zależy od interpretacji. Krytyka ta oparta jest na uwadze Ludwiga Wittgensteina, że musi istnieć sposób uchwycenia znaczenia, który nie jest interpretacją, w przeciwnym bowiem razie zasadny staje się zarzut regresu w nieskończoność. Główną tezą artykułu jest twierdzenie, że choć teoria Dworkina nie jest wolna od wad, to jednak ma większą siłę eksplanacyjną niż propozycje jego oponenta.
The aim of the article is to critically asses the theories of interpretation developed by two prominent philosophers, namely Stanley Fish and Ronald Dworkin. After first describing and reconstructing their ideas the paper then identifies problems concerning the stance according to which everything in applying law depends on interpretation. The critic is based on the Ludwig’s Wittgenstein remark that there must be grasping the rule (or more broadly a meaning of any word) which is not interpretation, otherwise we end up in regressus ad infinitum fallacy. Paper’s main claim is that although the theory of R. Dworkin is not fully free from defects it has nevertheless more explanation power than the opponent’s propositions.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 86-105
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LEGISLATIVE HISTORY AS AN INTERPRETATIVE TOOL IN UNI- AND MULTINLINGUAL LEGAL SYSTEMS (BASED ON THE EXAMPLE OF POLAND AND THE UE)
„HISTORIA LEGISLACYJNA” JAKO NARZĘDZIE WYKŁADNI JEDNO I WIELOJĘZYKOWYCH SYSTEMÓW PRAWNYCH (NA PRZYKŁADZIE POLSKI I EU)
Autorzy:
PALUSZEK, Karolina
BIELSKA-BRODZIAK, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921140.pdf
Data publikacji:
2019-01-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historia legislacyjna
wykładnia prawa
wielojęzyczność prawa
legislative history
legal interpretation
multilingual law
Opis:
The paper aims to analyse and compare the interpretative function of legislative history in the judicial activity of the European Court of Justice and Polish courts. The authors have analysed judgments of the respective courts, focusing on the role of legislative history in their argumentation. In the Polish and European doctrine, the usefulness of travaux preparatoires has been underestimated. Nevertheless, legislative history may provide arguments important in judicial reasoning both in uni- and multilingual legal systems. However, its importance and functions in Polish and European cases examined herein are different. The research conducted enables a better understanding of the interpretative value of legislative history in legal interpretation and can result in more frequent use of this tool in the judicial activity of national and European courts.
Celem pracy jest analiza i porównanie interpretacyjnego znaczenia historii legislacyjnej w działalności orzeczniczej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i sądów polskich.Autorki analizują orzeczenia sądów, koncentrując się na roli historii legislacyjnej w używanej przez sądy argumentacji. W doktrynie polskiej i europejskiej użyteczność travaux preparatoires nie jest dostatecznie doceniana. Niemniej jednak historia legislacyjna może dostarczyć w procesie wykładni tekstu prawnego istotnych argumentów i to zarówno w jednojęzycznych, jak i wielojęzycznych systemach prawnych. Jednak jej znaczenie i funkcje w obu badanych jurysdykcjach są odmienne. Przeprowadzone badania pozwalają na lepsze zrozumienie wartości interpretacyjnej materiałów legislacyjnych w interpretacji prawniczej i mogą przyczynić się do zwiększenia użyć tego narzędzia w działalności sądowej sądów krajowych i europejskich.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2018, 34, 1; 7-32
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy amerykańska jurysprudencja posiada reguły interpretacji Konstytucji?
Does American jurisprudence have any rules of interpretation of Constitution?
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927451.pdf
Data publikacji:
2014-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
jurysprudencja amerykańska
wykładnia prawa
reguły interpretacyjne
konstytucja
American jurisprudence
legal interpretation
rules of interpretation
Constitution
Opis:
The most discussed issue in the theory of law is the problem of its interpretation, and main question in this topic is – how to make a proper interpretation? The American common-law, opposite the European theory of law, seems not to have general rules of interpretation, but only the idea of proper interpretation. Also the methodology of statutory interpretation is some kind of the judge-made law. As Henry M. Hart said „The hard truth of the matter is that American courts have no intelligible, generally accepted, and consistently applied theory of statutory interpretation”. According to this, currently the question focuses on finding the generally rules of interpretation, which should be some kind of canons of the statutory interpretation. This article tries to give the answer to the question: „if American jurisprudence has any rules of interpretation of law?”.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 125-133
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amerykańskie koncepcje interpretacji konstytucji a rodzime teorie: klaryfikacyjna i derywacyjna. Próba porównania
American theories of constitutional interpretation and Polish clarification and derivation concepts. A short comparison
Autorzy:
Boike, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146703.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legal interpretation
originalism of intent
original meaning
living constitution
wykładnia prawa
oryginalizm
intencjonalizm
Opis:
Autor postawił sobie za cel znalezienie wspólnych elementów amerykańskich koncepcji interpretacji konstytucji oraz polskich opisowo-normatywnych teorii wykładni o charakterze uniwersalnym. Najpierw omówił główne założenia intencjonalizmu, oryginalizmu oraz teorii living constitution (,,żyjącej konstytucji”). Dokonał tego zarówno na podstawie publikacji najbardziej wpływowych przedstawicieli danych kierunków w amerykańskiej jurysprudencji, jak i podając przykłady orzecznictwa Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Następnie zarysował zręby teorii klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej, dokonując przy tym porównania niektórych założeń z elementami teorii amerykańskich. W rezultacie, pomimo przepastnych różnic dzielących polski i amerykański system prawa, zidentyfikował pewne podobieństwa teorii derywacyjnej z koncepcją living constitution.
The author set himself a goal of finding common elements of American concepts for the interpretation of the constitution and Polish descriptive-normative theories of legal interpretation of universal nature. First, he discussed the main assumptions of intentionalism, originalism and the living constitution theory. He did it on the basis of the publications of the most influential representatives of particular fields of study in the American jurisprudence, as well as giving examples of the case law of the Supreme Court of the United States. Then, he outlined the foundations of the clarification and derivative theory, comparing some assumptions with elements of American theories. As a result, despite the vast differences between the Polish and American legal systems, he identified some similarities between the derivative theory and the concept of living constitution.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2022, 41; 9-19
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria klaryfikacyjna wykładni prawa jako teoria uzasadnienia. Perspektywa psycholingwistyczna a pozytywistyczna koncepcja wykładni prawa
The ‘clarification’ theory of legal interpretation as a theory of justification. Psycholinguistic perspective and the positivist idea of legal interpretation
Autorzy:
Romanowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531399.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Jerzy Wróblewski
klaryfikacyjna koncepcja wykładni prawa
psycholingwistyka
‘clarification’ theory of legal interpretation
psycholinguistics
Opis:
W ramach paradygmatu pozytywizmu prawniczego w polskiej teorii prawa sformułowano J. Wróblewskiego klaryfikacyjną koncepcję wykładni prawa. Przyjęcie perspektywy psycholingwistycznej dla analizy tejże teorii umożliwia wzięcie pod uwagę wiedzy o ludzkiej percepcji językowej i porównanie jej z przyjmowanym przez J. Wróblewskiego ujęciem uzyskiwania rozumienia tekstu prawnego. Tak przeprowadzony eksperyment myślowy – przejścia z poziomu teorii prawa na poziom psycholingwistyki – ujawnia „ukryte” cechy J. Wróblewskiego teorii wykładni prawa. W zakresie pytania o status tej teorii, prowadzi to do wniosku, że nie jest to ani deskryptywna, ani normatywna teoria interpretacji prawa. Jest ona możliwa do zaakceptowania jedynie jako normatywna teoria uzasadnienia decyzji interpretacyjnych w procesie stosowania prawa.
Within the framework of legal positivism on the ground of Polish legal theory there was founded, in the scope of the issue of legal interpretation, the ‘clarification’ theory, formulated by J. Wróblewski. Adopting psycholinguistic perspective for the analysis of above mentioned theory allows to take the knowledge about human linguistic cognition into consideration and compare it with the vision of achieving understanding of legal text as understood by J. Wróblewski. Thus conducted “mental experiment” – moving from the level of the legal theory to the level of psycholinguistics – reveals “hidden” properties of J. Wróblewski theory of legal interpretation. First of all, as far as the question about the status of his theory is concerned, it allows to formulate a conclusion that it is neither a descriptive nor a normative theory of legal interpretation. It is possible to accept only as a normative theory of justification of interpretation decisions in the process of law application.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 55-74
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odczarować zaklęciem? Uwagi na marginesie monografii Rafała Mańko o krytycznej filozofii orzekania
Removing a Spell by Spell? Some Remarks Regarding Rafał Mańko’s Monograph on the Critical Philosophy of Adjudication
Autorzy:
Wojtanowski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202303.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
orzekanie
wykładnia
polityczność
ideologia
cls
postmodernizm
adjudication
legal interpretation
political
ideology
CLS
postmodernism
Opis:
Stawiam tezę, że monografia Rafała Mańko „W stronę krytycznej filozofii orzekania. Polityczność, etyka, legitymizacja” (Łódź, 2018) wpisuje się w tzw. esencjalistyczny odłam postmodernizmu, gdzie za fasadą sceptycyzmu poznawczego lansowane są projekty, które nie porzucają roszczeń tradycyjnej filozofii. Próbuję przekonać czytelnika, że apodyktyczne twierdzenia metafizyczne autora książki przekładają się na zbyt radykalny przekaz normatywny w zakresie orzekania. O ile nie neguję konieczności „otwarcia” tradycyjnej domeny prawniczej na argumenty zewnętrzne, o tyle uważam, że propozycja przedstawiona w tym zakresie przez Rafała Mańko jest zbyt daleko idąca.
The reviewer claims that Rafał Mańko’s monograph ‘Towards a critical philosophy of adjudication. The political, ethics, legitimacy’ (Łódź, 2018) should be connected with the so called essentialist wing of postmodernism, which deals with the issues of traditional philosophy under the veil of cognitive skepticism. The review attempts to convince a reader that the author’s authoritative metaphysical statements translate into too radical program in the field of adjudication. The reviewer do not deny the necessity to ‘open’ the traditional legal domain to external arguments, however, he claim that the proposal presented in this regard by Rafał Mańko is too far-reaching.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 118-126
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sposobach pojmowania twórczego charakteru interpretacji
The ways of understanding creative (constructive) interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/929277.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
interpretacja prawa
wykładnia prawa
interpretacja twórcza ontologicznie
interpretacja twórcza metodologicznie
legal interpretation
interpretation ontologically creative
interpretation methodologically creative
Opis:
The purpose of this paper is to analyse the notion of creative interpretation (of any text, especially creative interpretation of a legal text). The author points out that there are two different meanings of the expression “creative interpretation”. The first one can be called “ontological” and the second one – “methodological”. A given interpretation is ontologically creative when it creates a new object (which is a new meaning of some sort) and it is methodologically creative when it is established without applying any rules. Different theoretic approaches to legal interpretation presuppose different relations between ontological creativeness and methodological creativeness. The article explores some of them. The main thesis of the article is that when we say that a given interpretation is ontologically creative, we do not need to say it is methodologically creative (and vice versa).
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2013, 1(6); 21-33
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Law, Ideology, and Violence: A Reply to Maciej Pichlak
Autorzy:
Mańko, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185940.pdf
Data publikacji:
2023-01-15
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
critical legal theory
critical jurisprudence
law and ideology
law and the political
law and violence
adjudication
legal interpretation
Opis:
The present paper is a reaction to Maciej Pichlak’s article "Law in the Snares of the Political: Addressing Rafał Mańko’s Critical Philosophy of Adjudication" which was published in this journal (“The Critique of Law” 2020, 12(3), pp. 109–125). The present response addresses selected issues raised in Pichlak’s critique, focusing on three aspects: law and the political, the importance of justice in the critical project, and finally the question of adjudication and ideology. On a more general note, the polemic reveals the importance of philosophical, political and ideological commitments and presuppositions of legal theorists and poses the question of the limits of the autonomy of jurisprudential debates vis-à-vis such commitments.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2023, 15, 1; 326-338
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa a teorie wykładni prawa (wybrane zagadnienia)
Legal philosophy and theories of legal interpretation (selected problems)
Autorzy:
Zirk-Sadowski, Marek
Bekrycht, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685842.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
filozofia prawa
teorie wykładni prawa
metodologia prawa
stosowanie prawa
legal philosophy
theories of legal interpretation
legal methodology
application of law
Opis:
The content of the article briefly presents the issues connected with theories of legal interpretation. The authors point to two methodological attitudes towards cognizing legal interpretation. They result in descriptive and prescriptive theories of legal interpretation and indicate creating a notion of ‘theory-concept’ in legal interpretation. The authors mark three groups of such theory-concepts in Polish legal theory.
Treść artykułu w sposób szkicowy przedstawia problematykę związaną z teoriami wykładni prawa. Autorzy wskazują na dwie postawy metodologiczne względem poznawania interpretacji prawa, które skutkują opisowymi i normatywnymi teoriami wykładni prawa, a także na wykształcenie się pojęcia „teorii-koncepcji” w wykładni prawa. Autorzy wyróżniają trzy grupy takich teorii-koncepcji w polskiej teorii prawa.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 78
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wykładni i jej wpływ na orzecznictwo na przykładzie ulgi meldunkowej
The role of interpretation and its influence on jurisprudence – the example of residency relief
Autorzy:
Gnych-Pietrzak, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339083.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legal interpretation
residency relief
tax law
in dubio pro tributario
wykładnia prawa
ulga meldunkowa
prawo podatkowe
Opis:
Główne cele przeprowadzonego badania dotyczą skutków dla podatnika, jakie wynikają z orzeczeń sądów administracyjnych przyjmujących różne typy wykładni w stosunku do zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zwanego ulgą meldunkową. Pierwszy cel badawczy sprowadza się do zweryfikowania, czy spośród przesłanek wymaganych do uzyskania zwolnienia samo spełnienie warunku materialnego umożliwia otrzymanie zwolnienia od tegoż podatku. Drugi cel badawczy dotyczył obowiązków organów podatkowych, w szczególności odnoszących się do zasad ogólnych postępowania podatkowego oraz rozstrzygania wątpliwości dotyczących stanu prawnego na korzyść podatnika, a także kontroli spełnienia warunku materialnego ulgi meldunkowej poprzez zasięgnięcie informacji z systemów teleinformatycznych. Tak zakreślone cele badawcze pozwoliły postawić główną tezę badawczą, że wybór wykładni (spośród językowej, systemowej oraz funkcjonalnej) przez składy orzekające w zakresie ulgi meldunkowej wpływa na stosowanie prawa i wywołuje odmienne skutki prawne dla podatnika. Przeprowadzone badanie wyłoniło także drugą (uzupełniającą) tezę badawczą, zgodnie z którą organy podatkowe powinny stosować zasadę in dubio pro tributario w sprawach dotyczących ulgi meldunkowej oraz uzupełniająco korzystać z dostępnych systemów teleinformatycznych. Do przeprowadzenia badań zastosowano metodę dogmatycznoprawną, analityczną oraz empiryczną. Analizie poddano relewantne regulacje prawne oraz literaturę przedmiotu. Dodatkowo skorzystano z empirycznej analizy orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Konstytucyjnego. Przeprowadzone badanie zostało zakończone następującymi wnioskami. Warstwa deskryptywna tekstu prawnego wymaga spełnienia warunku formalnego, jednakże do prawidłowego zdekodowania oraz zastosowania normy prawnej należy zastosować również wykładnię systemową oraz funkcjonalną (celowościową), z powodu braku jasnych reguł dotyczących tego warunku. Ponadto organy podatkowe w toku postępowania podatkowego mają obowiązek rozstrzygnięcia wątpliwości na korzyść podatnika oraz powinny współdziałać z podatnikiem w celu wyjaśnienia wątpliwości w zakresie spełnienia warunku formalnego ulgi meldunkowej, w szczególności poprzez skorzystanie z systemów teleinformatycznych.
The main objectives of the conducted research concern the consequences for the taxpayer, which arise from the rulings of the administrative courts adopting different types of interpretation in relation to the exemption from income tax on natural persons called the residence relief. The first research objective is to verify whether, among the prerequisites required to obtain the exemption, the mere fulfilment of the material condition enables to obtain the exemption from this tax. The second research objective concerned the duties of tax authorities, relating to the general principles of tax proceedings and resolving doubts as to the factual and legal status in favour of the taxpayer, as well as control of fulfilment of the material condition of the residency relief by obtaining information from teleinformatic systems. The research objectives defined in this way allowed to put forward the main research thesis, which indicates that the choice of interpretation (from among linguistic, systemic, and functional) by the adjudicating panels in the scope of the residency relief affects the application of law and produces different legal effects for the taxpayer. The conducted research allowed also to identify the second (supplementary) research thesis, according to which the tax authorities should apply the principle in dubio pro tributario in cases concerning the residency relief and additionally use the available information and communication systems in order to correctly establish the facts. A dogmatic-legal, analytical, and empirical method were used to conduct the research. Relevant legal regulations and literature were analysed. Additionally, an empirical analysis of the jurisprudence of administrative courts and the Constitutional Tribunal was used. The study was concluded as follows. The descriptive layer of the legal text requires the fulfilment of a formal condition, however, for the correct decoding and application of a legal norm, also a systemic and functional interpretation should be applied due to the lack of clear rules regarding this condition. Moreover, the tax authorities, during tax proceedings, are obliged to resolve doubts in favour of the taxpayer and should cooperate with the taxpayer in order to clarify the doubts concerning fulfilment of the formal condition for the registration allowance, in particular through the use of teleinformatic systems.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2022, 38; 93-108
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uzasadnianie twierdzeń interpretacyjnych z perspektywy derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
Regarding Justification of Interpretive Claims
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Zieliński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531619.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
uzasadnienie twierdzenia interpretacyjnego
wykładnia prawa
postulat krytycyzmu
justification of interpretive claim
legal interpretation
postulate of criticism
Opis:
Obowiązek uzasadniania twierdzeń jest w nauce realizacją postulatu krytycyzmu. Rozstrzygnięcia interpretacji prawniczej (niezależnie od tego, czy są formułowane w procesie stosowania prawa czy poza nim) mają postać twierdzeń o obowiązywaniu normy prawnej o określonej treści. Uprawomocnienie tych twierdzeń wymaga, podobnie jak w nauce, uzasadnienia. A w nauce twierdzenie jest hipotetyczne, dopóty dopóki ktoś nie przedstawi jego intersubiektywnie weryfikowalnego uzasadnienie. Zadaniem artykułu jest właśnie wykazanie konieczności uzasadniania twierdzeń interpretacyjnych (zarówno cząstkowych jak i finalnych) w procesie wykładni. Jako punkt wyjścia dla wykazania obowiązku formułowania takiego uzasadnienia, wybieramy derywacyjną koncepcję wykładni prawa, w której taki obowiązek przewidziano ze względów metodologicznych (i który jest wpisany w treść dyrektyw interpretacyjnych w tej koncepcji co najmniej implicite). Przedstawiamy i omawiamy typy uzasadnień twierdzeń interpretacyjnych oraz ich wersje (słabą i mocną). Ponadto różnice między uzasadnieniem zwykłego twierdzenia a uzasadnieniem twierdzenia interpretacyjnego. Wskazujemy także na konsekwencje braku takich uzasadnień.
The duty to provide justification for claims is the realization of the postulate of criticism in the academia. Decisions regarding legal interpretation (regardless of whether they are formulated in the process of applying the law or outside this process) are made in the form of claims about a binding legal norm with a certain content. Validation of such claims requires their justification, just like in the academia. And in the academia, a claim remains theoretical until someone presents an inter-subjectively verified justification for it. The aim of this article is precisely that: to indicate the necessity to justify interpretive claims (both partial and final) in the process of interpretation. As a starting point in the process of demonstrating the need to formulate such a justification, we choose the derivative conception of legal interpretation, which provides for the duty to justify interpretive claims for methodological reasons (and which is an intrinsic element of the content of legal directives in this conception, at least implicitly). We present and discuss the types of justifications for interpretive claims and their variants (weak and strong). Furthermore, we analyse the difference between justifying ordinary and interpretive claims. Finally, we also identify the consequences of failure to provide such justifications.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 7-18
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zwroty niedookreślone w dyrektywie UE 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii oraz jej wpływ na ochronę środowiska (wybrane zagadnienia)
Phrases not specified in Directive EU 2019/1937 on the protection of persons who report breaches of Union law and its influence on the protection of the environment (selected issues)
Autorzy:
Żurawik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46606835.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
legal interpretation
entrepreneurs
environmental protection law
general clauses
implementation
whistleblowers
public interest
protection of whistleblowers’ rights
Opis:
Directive 2019/1937 of the European Parliament and of the Council of October 23, 2019 on the protection of persons reporting breaches of EU law poses new challenges for the Member States of the European Union. This act has a real impact not only on the situation and functioning of various public bodies and institutions, but also on entrepreneurs. At the same time, it covers a wide range of applications. One of such areas is environmental protection. At the same time, the directive uses many underspecified phrases, undoubtedly very interesting from the point of view of their interpretation, including those which names are known to EU and national legislation, but gives them a different meaning. It should be reconstructed separately for the purposes of applying this particular legal act and the implementing provisions. It is also not possible to automatically transfer the case law or doctrinal views developed on the basis of the existing practice for the purposes of applying the provisions on the protection of persons reporting breaches of EU law.
Źródło:
Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska; 2023, 1; 1-17
2451-3431
Pojawia się w:
Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cognitive Theory of Metaphor and Jerzy Wróblewskis Concept of Legal Interpretation
Kognitywna teoria metafory a Jerzego Wróblewskiego koncepcja wykładni prawa
Autorzy:
Zalewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945733.pdf
Data publikacji:
2017-12
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
conceptual metaphor
Jerzy Wróblewski
legal interpretation
functional interpretation
Lakoff and Johnson
metafora konceptualna
wykładnia funkcjonalna
Lakoff i Johnson
wykładnia prawa
Opis:
Jerzy Wróblewski is one of the most prominent and influential legal theorists in Poland. His theory of legal interpretation containing a division into linguistic, systemic and functional dimension is highly regarded by Polish legal community. However, when formulating the theory Wróblewski was aware that his theory lacks some elements. In his work he points out that despite three dimensions the result of the interpretation is still unpredictable. For instance, interpreter’s personality might be additional factor influencing legal interpretation process. In this context, Wróblewski compares the lawmaker to a composer and a subject making legal interpretation to a musician performing a piece of music. Wróblewski emphasizes the importance of such factors. However, an interpreter should disregard additional factors in the process of legal interpretation. At the time, when Wróblewski formulated his theory, the cognitive science was not developed yet. Nowadays, Lakoff Johnson’s idea of conceptual metaphors is widely known and might be one of the missing elements Wróblewski had in mind. This paper will examine such possibility and its consequences. Firstly Wróblewski’s theory of legal interpretation will be presented. Next, I will move to a brief description of Lakoff-Johnson theory. Then, it will be discussed if such approach is possible in terms of Wróblewski’s theory. Finally, the necessary modification of legal interpretation theory will be analyzed. In this part, the key question is whether the metaphorical aspect is a new dimenson of legal interpretation.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 39 (4)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielojęzyczność jako wyzwanie w procesie stanowienia i wykładni prawa Unii Europejskiej
Autorzy:
Szponar-Seroka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617300.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
multilingualism
European Community law
lawmaking
legal interpretation
legal language
legal translation
wielojęzyczność
prawo wspólnotowe
stanowienie prawa
wykładnia prawa
język prawny
tłumaczenie prawne
Opis:
Since the creation of the European Union, its multilingualism has been one of its basic rules and everyday practical assumption. Currently, European Community law refers to 28 countries and is available in 24 official languages, all of which have equal status and in which European Community legal documents are made and published. The simultaneous creation of the originals in multiple languages results in the equal authenticity of each version. The multilingualism of the law, the equality of the language versions and applying law in different legal systems, cause many difficulties in the process of lawmaking, applying law and legal interpretation of European Community law. It is difficult to decide, when it comes to European Community law in various languages, whether we have to do with creating law or translating it. The legal status of the translated originals indicates that the process of translating did not occur, yet in the practical sense it is undeniable that these texts are translations, and ones of a very particular kind. The phase of translating a legal document into other languages is probably the most difficult stage of the process of creating the European community law. The nature of making European Community law is very specific, hence the discrepancy and linguistic incoherence of the language versions, which result in considerable difficulties of the legal interpretation. All authentic language versions of European Community legal documents have equal legal force and the same legal consequences, which means that together they create a common meaning of European Community law and none of them may be rejected during the interpretation of the law.
Wielojęzyczność Unii Europejskiej jest jedną z jej podstawowych zasad i praktycznym założeniem funkcjonowania jej organów. Obecnie prawo wspólnotowe odnosi się do 28 państw i jest dostępne w 24 językach urzędowych o jednakowym statusie, w których stanowione i publikowane są wspólnotowe akty prawne. Tworzenie oryginałów w wielu językach sprawia, że każdy z powstałych tekstów jest jednakowo autentyczny. Wielojęzyczność prawa, równość poszczególnych wersji językowych oraz stosowanie prawa w różnych systemach prawnych powoduje trudności w zakresie tworzenia, stosowania i wykładni prawa wspólnotowego. Zastanawiająca wydaje się kwestia, czy w przypadku prawa unijnego w poszczególnych językach mamy do czynienia z jego tworzeniem czy tłumaczeniem. Status prawny przetłumaczonych oryginałów wskazuje, że proces tłumaczenia nie miał miejsca, choć w sensie praktycznym nie da się zaprzeczyć, że teksty te są tłumaczeniami, i to szczególnego rodzaju. Etap tłumaczenia aktu prawnego na inne języki jest prawdopodobnie najtrudniejszą fazą procesu tworzenia prawa wspólnotowego. Specyfika stanowienia prawa wspólnotowego sprawia, że różne wersje językowe aktów prawnych Unii Europejskiej niekiedy okazują się rozbieżne i niespójne językowo, co powoduje, że interpretacja prawa wspólnotowego często rodzi trudności. Wszystkie autentyczne wersje językowe aktów prawa wspólnotowego mają taką samą moc wiążącą i takie same skutki prawne, a w rezultacie wszystkie razem tworzą wspólne znaczenie prawa wspólnotowego i żadna z nich nie może być odrzucona podczas interpretacji.
Źródło:
Studenckie Zeszyty Naukowe; 2017, 20, 33
1506-8285
Pojawia się w:
Studenckie Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
On an Interpreter’s Game with the Legal Text and Extratextual Factors in the Derivative Concept of Legal Interpretation
Autorzy:
Jabłoński, Paweł
Kaczmarek, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531493.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
derywacyjna koncepcja wykładni prawa
granice władzy prawniczej
tekst prawny
derivative concept of legal interpretation
limits of juristic power
legal text
Opis:
Celem artykułu jest przyjrzenie się derywacyjnej koncepcji wykładni prawa z punktu widzenia struktury granic władzy prawniczej. Przyjmujemy, że struktura ta zawiera: kulturę polityczno-prawną, tekst prawny, kulturę prawniczą oraz czynniki osobowościowe, takie jak wyczucie etyczne i estetyczne. Obecnie koncepcja derywacyjna jest najbardziej wpływową polską teorią wykładni prawa. Próbujemy pokazać, że wedle tej koncepcji proces interpretacji prawa jest pewnego rodzaju grą pomiędzy tekstem i czynnikami pozatekstowymi, które traktujemy jako pozatekstowe granice władzy prawniczej. Z jednej strony, tekst prawny nie determinuje całego znaczenia prawa, mając jednak dla niego istotne znaczenie. Z drugiej strony, koncepcja derywacyjna precyzyjnie identyfikuje inne czynniki, które są ważne dla zawartości prawa.
The aim of this paper is to show the derivative concept of legal interpretation from the point of view of the structure of limits of the juridical power. This structure includes the politico-legal culture, the legal text, the juridical culture, and personal factors, such as ethical and aesthetic judgements. These days, the derivative concept is the most influential Polish theory of legal interpretation. According to this concept the process of interpreting the law is a kind of a game between the legal text and extratextual factors, which are treated as extratextual limits of juridical power. On the one hand, the legal text does not determine the full meaning of the law, although it has great importance for it. On the other hand, the derivative concept precisely identifies certain others factors that are relevant for the content of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 49-65
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wykładni prawa i jej wymiarze praktycznym. Kontekst sądowego stosowania prawa
On Legal Interpretation and Its Practical Dimension: The Context of Judicial Application of the Law
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531463.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia operatywna
ujęcie walidacyjno-derywacyjne
ujęcie komparatystyczne
operative legal interpretation
decision-making character of interpretation
validation-derivative approach
comparative approach
Opis:
Opracowanie ma na celu określenie tych aspektów wykładni prawa, które mogą wzmocnić jej wymiar praktyczny. Wyróżniana w teorii prawa wykładnia operatywna wymaga rozwinięcia, m.in. po to, aby wzmocnić dyskurs prawny w całości oraz przyczynić się do lepszej komunikacji i głębszej integracji między naukami dogmatycznymi i teoretycznymi. W efekcie sama teoria wykładni stałaby się teorią pełniejszą. Analizie poddane zostają trzy najważniejsze aspekty nadania ujęciom wykładni wymiaru praktycznego. Pierwszym z nich jest wykorzystanie tzw. decyzyjnego charakteru wykładni operatywnej, dokonywanej w związku z ustaleniami stanu faktycznego, co ogranicza jej zakres przedmiotowy przy jednoczesnym poszerzeniu liczby ustalanych normatywnych podstaw decyzji oraz w kontekście formułowanego następnie uzasadnienia decyzji interpretacyjnej. Drugim jest jej walidacyjno-derywacyjne ujęcie, wskazujące na fazowy układ wykładni operatywnej, wielość branych pod uwagę nośników prawa oraz rozróżnienie ról jakie w poszczególnych fazach pełnią poszczególne reguły wykładni. Wreszcie aspekt trzeci wskazuje na potrzebę ujęć wykładni operatywnej w konwencji komparatystycznej, której głównym wyznacznikiem są odrębności wykładni w poszczególnych gałęziach prawa.
The aim of the study is to identify those aspects of legal interpretation which may strengthen its practical dimension. The operative interpretation, distinguished in the theory of law, needs to be developed, inter alia, in order to strengthen the legal discourse as a whole and to contribute to better communication and deeper integration between dogmatic and theoretical legal studies. As a result, the theory of interpretation itself would become more complete. Three most important aspects of giving a practical dimension to various interpretive approaches are analysed in the paper. The first of them is the use of the so-called decision-making character of the operative interpretation, when such interpretation is made in connection with the findings of fact, which limits its scope, while at the same time broadening the number of the established normative bases for decisions, and also in the context of the subsequently-formulated justification of the interpretative decision. The second one is its validation-derivative approach, indicating the phases of operative interpretation, the multiplicity of carriers of law taken into account and the distinction of roles played at particular phases by the each type of rules of interpretation. Finally, the third aspect points to the need to include operative interpretation in the comparative approach, the main determinant of which are the differences of interpretation in particular branches of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 66-80
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy sąd powinien być wyrozumiały dla prawodawcy? O błędzie legislacyjnym z perspektywy teorii wykładni
Should a Court Be Understanding for the Legislator? On Legislative Error from the Perspective of the Theory of Legal Interpretation
Autorzy:
Suska, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531754.pdf
Data publikacji:
2020-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
błąd legislacyjny
błąd pisarski
wykładnia prawa
tworzenie prawa
legislative error
scrivener’s error
legal interpretation
law-making
Opis:
W rzeczywistych postępowaniach prawodawczych niejednokrotnie dochodzi do błędów, to jest do nieodpowiedniego, niejasnego wyrażenia intencji prawodawcy w tekście przepisu. Rozbieżność między tym, co prawodawca powiedział a tym, co chciał powiedzieć, stanowi poważne wyzwanie dla teorii i praktyki interpretacji prawniczej. W niniejszym artykule autor analizuje dwa możliwe zachowania sądu po stwierdzeniu błędu legislacyjnego, to znaczy bądź to dokonanie jego „naprawy”, bądź też zastosowanie przepisu w jego literalnym znaczeniu. Rozważania oparte są na dwóch orzeczeniach wydanych w Izbie Karnej Sądu Najwyższego, ponieważ to właśnie w prawie karnym ochrona rozumienia prima facie stanowi bardzo poważną wartość. W końcowej części autor stara się wskazać, jakie czynniki mogą przesądzać o stosunku sądu do błędu legislacyjnego w konkretnych przypadkach.
In the actual legislative processes, errors are often made: the legislator’s intentions are not always properly expressed in the legal provisions or there is insufficient clarity. The discrepancy between what the legislator said and what they meant to say poses a serious challenge to the theory and practice of legal interpretation. In this paper, the author analyses two possible reactions to a legislative error: correcting it or applying the provision in its literal meaning. The considerations are based on two decisions of the Criminal Chamber of the Polish Supreme Court, because in criminal law the protection of the prima facie understanding of the text is a very important value. In the final part of the paper, the author indicates factors which can affect the court’s attitude towards a legislative error in a specific case.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 1(22); 99-110
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skreślenie obwinionego z listy studentów a umorzenie postępowania dyscyplinarnego w sprawach studentów
The Defendant’s Striking from Students’ Register and the Discontinuance of Disciplinary Proceedings Against Students
Autorzy:
Barszcz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519153.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Tematy:
disciplinary proceedings against students
discontinuance of disciplinary proceedings
striking from students register
linguistic rules of legal interpretation
Opis:
The aim of the article is to organize the justification for the thesis: the model of disciplinary proceedings against students, mostly provided by The Higher Edu- cation and Science Act of 2018, consists of the rule: “disciplinary proceedings against students are not instituted, or, if previously instituted, are discontinued in case where the defendant was struck from students’ register.” The argumenta- tion is bipartite. First, there are the reasons that shake the aforementioned thesis. The second part of the article boils down to demonstration of the fact that the reasons are incorrect and their correction triggers the approval for the main thesis.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2019, 5 (55); 88-101
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siła argumentu interpretacyjnego z prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego
The force of interpretive argument from the juristic presumption of ordinary language (meaning)
Autorzy:
Grabowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577864.pdf
Data publikacji:
2016-07
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
domniemanie języka (znaczenia) potocznego
interpretacja prawnicza
siła argumentu
presumption of ordinary language (meaning)
legal interpretation
force of argument
Opis:
Przedmiotem rozważań, prowadzonych z argumentacyjnego punktu widzenia, jest jedna z najważniejszych dyrektyw językowych interpretacji prawniczej – tzw. domniemanie języka (znaczenia) potocznego. Po odróżnieniu domniemań prawniczych od domniemań prawnych, analizy skupiają się na kwestiach sformułowania, uzasadnienia i struktury logicznej prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego, opracowanego przez Jerzego Wróblewskiego. Zostaje wykazane, że w ramach pojęciowych jego klaryfi kacyjnej teorii interpretacji prawniczej, domniemanie języka potocznego jest niewzruszalne w obrębie wykładni językowej.
The paper discusses one of the most important linguistic directives of legal interpretation – the so called presumption of ordinary language – from the argumentative point of view. After distinguishing juristic presumptions from legal ones, the analysis focuses on the formulation, justifi cation and logical structure of the juristic presumption of ordinary language (ordinary meaning), as elaborated by Jerzy Wróblewski. It is demonstrated that in the conceptual frames of his clarifi cative theory of legal interpretation the presumption of ordinary language is irrefutable within the linguistic interpretation of law.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 3(209); 357-370
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturrechtslehre jako ideologia: Hansa Kelsena odczytanie Tomasza Hobbesa nauki o prawach państwowych
Naturrechtslehre as „ideology”: Hans Kelsen’s understanding of Thomas Hobbes’ science on civil laws.
Autorzy:
Krzynówek-Arndt, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231778.pdf
Data publikacji:
2021-11-22
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Naturrechtslehre
„ideologia prawa natury”
interpretacja prawa
Hans Kelsen
Tomasz Hobbes
“ideology of natural law”
legal interpretation
Thomas Hobbes
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest rekonstrukcja rozumienia przez Hansa Kelsena Hobbesowskiej teorii prawa natury w kontekście przeprowadzonej przez Kelsena krytyki Naturrechtslehre. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule podjęta jest analiza analogii i podobieństw w rozumieniu relacji między prawem pozytywnym a prawem natury w krytycznym pozytywizmie Kelsena i teorii prawa natury Hobbesa. Zastosowana metoda analizy tekstu wpisuje się w Skinnerowski kontekstualizm historyczny. Nie dążymy do analizy „idei elementarnych” ani „odwiecznych problemów”, lecz indywidualnych odpowiedzi na indywidualne pytania, pozwalających jednak ujawniać ciągłość problemów i trwałość znaczeń ważnych z punktu widzenia współcześnie dyskutowanych zagadnień. PROCES WYWODU: Artykuł ukazuje kolejno zarys Kelsenowskiej czystej teorii prawa, współczesne „terapeutyczne” i „sekularystyczne” odczytania Hobbesowskiej teorii politycznej, Kelsenowską krytykę „ideologii prawa natury” oraz analizę podobieństw między Kelsenowską i Hobbesowką argumentacją. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Artykuł zamyka konkluzja – w odczytaniu Kelsena Hobbesowska nauka o prawie natury stanowi przykład „ulogicznienia ideałów sprawiedliwości”. Zarazem możliwe do zidentyfikowania napięcia w teoriach interpretacji prawa obydwu autorów eksponują problematyczność podejmowanych prób konstruowania teorii państwa i prawa wolnej od „metafizycznej hipoteki”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W zamyśle artykułu jest ukazanie, że analiza sposobu, w jaki Kelsen i Hobbes ujmują problem prawa natury, może przyczynić się do lepszego zrozumienia współczesnych dyskusjiwokół aktywizmu sędziowskiego i relacji między prawem a polityką.
RESEARCH OBJECTIVE: The article is an attempt to provide reconstruction of Kelsen’s reading of Hobbes’ theory of natural law in the context of Kelsenian critique of Naturrechtslehre. THE RESEARCH PROBLEMS AND METHODS: The article focuses on an analysis of the pararells and similarities in the recognition of the relationship between natural and positive law between Kelsen’s critical positivism and Hobbes’ theory of natural law. The method applied is textual interpretation as consisted with Skinner’s historical contextualism. We do not trace “unit ideas” or “perennial problems” rather than individual answers to individual questions which nevertheless help to reveal similarities in using the concepts and modes of argument important in the context of contemporary disputes. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents the basic outline of Kelsen’s pure theory of law, contemporary “therapeutic” and “secularistic” lectures of Hobbes’ political theory, Kelsenian critique of Hobbes’ “ideology of natural law” and examines the similarities between Kelsen’s and Hobbes’ line of arguments. RESEARCH RESULTS: The article concludes that Kelsen’s reading of Hobbes’ theory of natural law shows how the idea of justice “becomes a logical pattern”. Nevertheless, the tensions present in Kelsen’s and Hobbes’ theories of legal interpretation reveal the dubiousness of long-lasting attempts to construct political and legal theory unburdened by “religious and metaphysical mortgages”. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The intention of the article is to show that analysis of Kelsen’s and Hobbes’ critical contribution to natural law theory may broaden our understanding of the modern problem of judicial activism and relationship between law and politics.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 41; 211-224
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykładnia norm planowych w prawie ochrony środowiska (zagadnienia wstępne)
Interpretation of planning norms in environmental law (preliminary issues)
Autorzy:
Goździewicz-Biechońska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046894.pdf
Data publikacji:
2018-03-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Wykładnia prawa
norma planowa
norma prawna
planowanie w prawie ochrony środowiska
legal interpretation;
planning norm;
legal norm;
planning in environmental law
Opis:
Artykuł podejmuje, w kontekście wykładni prawa, problematykę planowania w ochronie środowiska – zjawiska które przeżywa obecnie swoisty renesans. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, jakie są odrębności wykładni prawa ochrony środowiska w odniesieniu do norm planowych oraz czy i na ile swoistość aktów planowania jako źródeł prawa determinuje też ich wykładnię. Artykuł ma charakter wstępny i ukierunkowany jest na identyfikację problemów badawczych oraz wyznaczenie kierunków dalszych poszukiwań. Wychodząc od przedstawienia aktów planistycznych w prawie ochrony środowiska jako źródła rekonstrukcji normy prawnej, wskazano, iż trudności wykładni aktów planistycznych jako źródeł prawotwórczych stanowią refleks ich szczególnego charakteru prawnego. Analizując następnie charakter norm planowych w prawie ochrony środowiska, zauważa się, iż (podobnie jak inne normy planowe) wykazują one duże zróżnicowanie, będące pochodną różnorodności charakteru prawnego aktów planistycznych. Autorka podkreśla też swoistość wykładni norm planowych, prezentując przykłady odrębności, które również związane są ze swoistymi cechami norm planowych, w tym ich przynależnością do prawa ochrony środowiska. Na koniec zauważa wpływ planowania w prawie ochrony środowiska na tendencje ewolucyjne modelu prawa w Polsce w świetle teorii P. Noneta i P. Selznicka.
In the context of interpretation of law, the article deals with the issue of planningin environmental protection – a phenomenon that has been experienceda kind of renaissance in Polish law. The aim of the article is to answer the question,what are the distinctive features of interpretations of environmental lawin relation to planning norms and whether and to what extent the specificityof planning acts as sources of law determines their interpretation. The article ispreliminary. It aims to identify problems and determine directions for furtherresearch. Starting from the presentation of planning acts in the environmentallaw as a source of legal norms’ reconstruction, it is pointed out that the difficultiesof interpreting planning acts as sources of law reflect their special legalcharacter. Analyzing then the nature of planning norms in environmental law, itis noted that (similarly to other planning norms) their diversity is a consequenceof the legal nature’s diversity of planning acts. The specificity of the interpretationof planning norms is presented in some examples. Finally, the impact of planningin environmental law on evolutionary tendencies of the legal model in Poland, inthe light of Ph. Nonet and Ph. Selznick’s theory is noted.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2018, 2; 27-45
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social Change and “Opening” the Axiology of Legal Interpretation. The Outline of the Basic Features
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618325.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
deep social change
legal interpretation
open axiology
general clauses
głęboka zmiana społeczna
wykładnia prawa
otwarta aksjologia
klauzule generalne
Opis:
A deep social change, both directed on the democratic and on the autocratic political system, results not only in the changes of the normative regulations but also impacts the process of legal interpretation. Weakening the role of the language and systemic interpretative arguments, the change opens the interpretation on the stronger use of the axiological arguments, connected with the legal principles and criteria of general reference clauses. Particularly the last constructs, understood as the legislative authorization of the court to use the extra-legal criteria in the process of application of law, open the axiology of legal interpretation directly and largely, tying the character of this opening with the direction of change. The strengthening of the role of axiology deals as well with the widening of the base of the reference to these criteria (general clauses as the valid argument) as with the influence of these criteria on the process (shifting the axiological arguments to the role of the primary arguments) and the results (the correction of the stricti iuris contents by the social or political axiology) of the legal interpretation.
Celem opracowania jest określenie rodzaju i zakresu wpływu wywołanego przez zmianę społeczną na aksjologię operatywnej wykładni prawa, rozumianej jako wykładnia (w odróżnieniu od np. wykładni doktrynalnej) dokonywana w procesie stosowania prawa, powiązana z ustalaniem konkretnego stanu faktycznego i mająca na celu wydanie decyzji stosowania prawa.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne bazy danych i ich funkcje w procesie wykładni i stosowania prawa
Legal Databases and Their Functions in the Process of Interpreting and Applying the Law
Autorzy:
Staśkiewicz, Wiesław
Stawecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531699.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
prawne bazy danych
wykładnia prawa
hybrydowa wykładnia prawa
pozytywizm prawniczy
sylogistyczny model stosowania prawa
legal database
legal interpretation
hybrid interpretation of law
legal positivism
syllogistic model for application of the law
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienie wpływu szeroko rozpowszechnionej praktyki korzystania z prawniczych baz danych w polskiej praktyce sądowej. Niezależnie od niezaprzeczalnie pozytywnych efektów rozwoju cywilizacji elektronicznej, w tekście rozważane są negatywne skutki korzystania z baz danych. Wynika to z konfliktu między możliwościami oferowanymi przez najnowszą technologię w postaci łatwego dostępu do tekstów prawnych, komentarzy i tysięcy wyroków sądowych – a wyjątkowym doświadczeniem historycznym judykatury w byłym państwie komunistycznym, metodami wykładni prawa opartymi na pozytywizmie prawniczym oraz dominacją sylogistycznego modelu stosowania prawa. Wszystko to powoduje dysfunkcyjność prawniczych baz danych. Powstaje rodzaj „hybrydowej wykładni prawa”, będącej z jednej strony kombinacją spuścizny, skutków transformacji gospodarki i systemu, a także nowych reguł prawa, z drugiej zaś strony ideologii związanej decyzji sądowej. Natura „hybrydowej wykładni prawa” przejawia się w niezliczonej liczbie cytowanych orzeczeń sądowych i komentarzy dostępnych w bazach danych, przy braku szerszego teoretycznego namysłu. W braku argumentów powoływanie się na orzeczenie staje się podstawą dla rozstrzygnięcia sprawy. Pytanie, czy możliwości oferowane przez elektroniczne bazy danych spowodują, że tego rodzaju wykładnia przerodzi się w nową formę retoryki prawnej, czy też pozostanie jedynie środkiem adaptacji dyskrecjonalnej władzy sędziowskiej do doktryny pozytywistycznej, a tym samym sofizmatem z okresu transformacji, pozostaje otwarte.
This article deals with the implications of the widespread practice of use of legal databases in Polish judicial practice. Apart from the undeniable positive effects of development of an electronic civilization, the article deals with the negative effects of use of databases. This is because a conflict arises between the possibilities offered by the latest technology in the form of easy access to legal texts, commentaries and thousands of judicial rulings, and the unique historical experience of the judiciary in a former communist country, methods of legal interpretation sustained by legal positivism, and domination by a syllogistic model for application of the law. All results in dysfunction of legal databases. A kind of “hybrid interpretation of law” is formed, which is a combination of a legacy, the effects of transformation of the economy and the system, as well as the new rules of law, on the one hand, and the ideology of bound judicial decision on the other. The nature of the “hybrid interpretation of law” is the infinite scope for citing judicial rulings and commentaries available in the databases without taking a broader theoretical view – without supporting arguments, and so the citing of a ruling has become the basis for adjudication. The question of whether the possibilities that electronic databases offer will cause interpretation of this kind to turn into a new form of legal rhetoric, or whether it will remain merely a means of adaptation of the discretionary power of judges to legal positivism doctrine, and thus the sophism of the period of transformation, remains an open one.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 84-105
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia zawiedzionych nadziei. O zakazie chowu zwierząt na futra
A Story of Dashed Hopes. On the Ban on Keeping Animals for Fur
История несбывшихся надежд. О запрете разведения животных ради меха
Autorzy:
Bielska-Brodziak, Agnieszka
Drapalska-Grochowicz, Marlena
Suska, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009212.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
звероводство
благополучие животных
юридическая интерпретация
законодательный процесс
политический дискурс
fur farming
animal protection
legal interpretation
political discourse
legislative process
Opis:
The deputy’s draft bill amendment about the Animal Protection Act submitted to the Marshal of the Sejm in November 2017 was one of the most ambitious attempts in the Third Republic of Poland to improve the legal protection of animals. The loudest proposal in the project was to prohibit the rearing and breeding of animals for the purpose of obtaining fur from them. In the article, the Authors reflect on the reasons for the political failure of this project. In the conditions of such strong centralization of political power, was the resistance from big business really decisive? What political conditions would have to be met for such far-reaching socio-economic changes motivated by public morality and environmental protection? Why this issue aroused so many contradictory emotions in political discourse? What is more important: economic profits based on cruelty to animals or life of sentient, autonomous beings?
Парламентский проект поправки к закону о защите животных, представленный маршалу Сейма в ноябре 2017 года, был одной из самых амбициозных попыток законодательных мер по защите животных в Третьей Республике Польши. Самым громким предложением в упомянутом проекте был запрет о содержании и разведения животных на мех. В статье авторы затрагивают вопросы о политических причинах провала этого проекта. Стало ли сопротивление со стороны крупного бизнеса решающим в условиях такой сильной централизации политической власти? Какие политические условия должны быть выполнены для таких далеко идущих социально-экономических изменений, мотивированных общественной моралью и защитой окружающей среды? Почему вопрос о запрете разведения животных на мех вызывал такие противоречивые и сильные эмоции в политическом дискурсе? Что важнее: экономическая прибыль, основанная на жестоком обращении с животными или жизнь разумных и автономных существ?
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2020, 6; 437-464
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sophisticated Textualism and Sanctions
Autorzy:
Tomasz, Zyglewicz,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902546.pdf
Data publikacji:
2020-03-11
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
possible worlds
legal interpretation
sanctions
sophisticated textualism
Matczak
contrary-to-duty-obligations
światy możliwe
interpretacja prawnicza
sankcje
tekstualizm wyrafinowany
Opis:
In this paper I present a difficulty for Matczak’s sophisticated textualism. I argue that, due to his claims about the descriptive character of legal language and the unity of the possible world postulated by the legal text, his theory cannot successfully account for norms that express factors that an authority should take into account when determining the measure of sanction. I reject two replies to this objection that do not require a modification of Matczak’s account. The upshot of my argument is that in order to accommodate norms pertaining to sanctions, Matczak should drop the assumption of unity of the possible world described by the legal text.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 82; 343-357
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
French Jurisprudence and the Dispute over the Method: From Positivist Exegesis to Free Scientific Research
Francuska jurysprudencja i spór o metodę: od pozytywistycznej egzegezy do szkoły wolnego prawa
Autorzy:
Sokalska, Edyta
Augustyniak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928820.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
legal interpretation
natural law
normative order
legal methodology
free
scientific research
exegesis
metodologia
porządek normatywny
wykładnia prawa
prawo natury
szkoła wolnego prawa
egzegeza
Opis:
The development of the “natural law” movement during the Enlightenment era has influenced European legal thought and provoked discussions on the law interpretation method. In the 19th century, French and German legal scholarship developed different methodological approaches referring to some historical, social, and multidimensional aspects and foundations of law. The article explores the evolution of the main scientific positions on the method of interpretation of the law which have appeared in French jurisprudence in the 19th and the first half of the 20th century. In France, from the early 19th century, the positivist school of exegesis dominated legal studies. In the half of the century, a new trend of scientific research was developed. The representatives of the current have pondered pluralism of the methods applied in legal research. Then, in France, we observe the rise of the “free scientific research” initiated by François Gény.
Rozwój szkoły prawa natury w dobie Oświecenia wpłynął na europejską myśl prawną i sprowokował dyskusję nad metodami interpretacji prawa. Francuska i niemiecka jurysprudencja w XIX w. rozwinęła różne podejścia w zakresie metodologii, odwołując się do historycznych, społecznych i wielowymiarowych aspektów, podstaw i źródeł prawa. Celem artykułu jest identyfikacja oraz porównanie kluczowych idei, charakterystycznych dla ewolucji głównych stanowisk dotyczących metody wykładni prawa, jakie pojawiły się na gruncie francuskiej jurysprudencji w XIX w. i pierwszej połowie XX w. Pozytywistyczna szkoła egzegezy dominowała we francuskich studiach nad prawem od początku XIX w. W połowie tego wieku pojawił się nowy trend poszukiwań badawczych. Przedstawiciele tego nurtu rozważali pluralizm metod stosowanych w badaniach naukowych nad prawem. Podczas dwóch ostatnich dekad XIX w. i w pierwszej połowie XX w. we Francji obserwuje się rozwój tzw. szkoły wolnego prawa (libre recherche scientifique), której inicjatorem był François Gény.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 223-235
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
interpretacja prawa
teoria prawa
filozofia prawa
aksjologia
legal interpretation
theory of law
philosophy of law
axiology, ‘componential’ theory of values
Opis:
Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mediation and the Judicial Type of the Application of Law. Context of the ‘Opening up’ of Decision-Making Processes
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619183.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
mediation
judicial application of law
axiology and legal interpretation
opening of the legal order
mediacja
sądowe stosowanie prawa
aksjologia i wykładnia prawa
otwarcie porządku prawnego
Opis:
Paper’s aim deals with the analysis of the features of mediation (treated as a way of solving the legal problems) in the light of properties of the judicial implementation of the law in the context of both the decisional process and the legal reasoning within the operational interpretation of the law. The mediation, being an instrument of the opening of the legal order should be treated as a separate subtype of application of law, differentiated from judicial and administrative types. The indication of the actors operating in it, type of their competence, initiation and the course of the process as well as a way of the building of the decision through the using of axiological and functional rules of legal interpretation and the way in which the decision is justified allow to create an image of the basic elements of mediation in their decisional perspective.
Celem artykułu jest analiza cech mediacji (traktowanej jako sposób rozwiązywania problemów prawnych) w świetle właściwości sądowego stosowania prawa w kontekście zarówno procesu decyzyjnego, jak i rozumowania prawnego w ramach wykładni operacyjnej prawa. Mediacja, będąca instrumentem otwarcia porządku prawnego, powinna być traktowana jako odrębny podtyp stosowania prawa – odmienny od sądowego i administracyjnego. Ponadto w opracowaniu wskazano działające w niej podmioty, rodzaj ich kompetencji, opisano inicjację i przebieg procesu oraz sposób budowania decyzji poprzez zastosowanie aksjologicznych i funkcjonalnych zasad wykładni prawa. Zobrazowano również podstawowe elementy mediacji w ich perspektywie decyzyjnej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka
Remarks About the Axiological Dimension of the Polish Constitution of 1997 and Its Interpretation in the Light of Works of Professor Piotr Winczorek
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Tobor, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050255.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Piotr Winczorek
teoria prawa
wykładnia prawa
Konstytucja RP
wartości prawne
zasady prawa
theory of law
legal interpretation
Constitution of the Republic of Poland
legal values
legal principles
Opis:
Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.
This article is an extended and supplemented version of the address given during the scientific conference dedicated to Professor Piotr Winczorek. The authors made an attempt to reconstruct theory-of-law views based on the statements of Piotr Winczorek. The subject of the research was especially issues related to the axiology of the Constitution of the Republic of Poland. In the course of research such issues as the concept of the legal order in the light of constitutional provisions, constitutional values, constitutional principles, and sources of law were taken up. One of the interesting problems emphasized by Piotr Winczorek was whether the basic law should be frugal in terms of manifesting values. The research is supplemented by an analysis of the problems of legal interpretation in the works of Piotr Winczorek. The conducted analyses enable formulating a general conclusion that many problems raised by Piotr Winczorek are referred to in the current constitutional disputes. Therefore, it is worthwhile to refer to the works of Professor Winczorek, whose statements can be treated as an authentic interpretation of the Polish Constitution of 1997.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 113-125
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pewność prawa a zasada interpretatio retro non agit
Legal Certainty and the Interpretatio Retro Non Agit Principle
Autorzy:
Bielska-Brodziak, Agnieszka
Suska, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26126964.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
pewność prawa
wykładnia prawa
jednolita linia orzecznicza
interpretatio retro non agit
retroaktywne prawo
legal certainty
legal interpretation
consistent line of case law
ex post facto laws
Opis:
W nawiązaniu do badań Józefa Nowackiego nad zasadą lex retro non agit, autorzy artykułu podjęli refleksję na temat związków pomiędzy pewnością prawa a retroaktywną zmianą dominującej w praktyce wykładni przepisów prawa. Głównym przedmiotem zainteresowania uczyniono sformułowanie interpretatio retro non agit, funkcjonujące w kulturze prawnej, choć nieznane powszechnie we wspólnocie interpretacyjnej. Cele badawcze obejmowały: 1) ustalenie treści wiązanej lub możliwej do powiązania z tą zasadą w wypowiedziach orzecznictwa i piśmiennictwa, 2) zbadanie, czy istnieją podstawy, aby mówić o „związaniu” stosujących prawo to zasadą, i 3) określenie, dlaczego zmiany dominującej wykładni są w życiu prawnym postrzegane jako zło konieczne. Badania dały podstawy do wyróżnienia wąskiego i szerokiego ujęcia zasady interpretatio retro non agit, z dalszym powiązaniem z szerokim ujęciem tej zasady czterech jej możliwych wariantów. Ujęcie wąskie zakazuje uznawania zmiany dominującej wykładni za okoliczność pozwalającą wzruszać prawomocne orzeczenia sądowe lub ostateczne decyzje administracyjne. Ujęcie szerokie zaś – wprowadza domniemanie, że nie należy wiązać z pewnym faktem prawnym takich skutków prawnych, które wynikają wyłącznie ze zmiany wykładni dominującej w chwili, gdy miał miejsce ten fakt prawny. Rozważono także cztery możliwe rodzaje uzasadnień zasady interpretatio retro non agit – formalne, prawnonaturalne, kulturowe i instrumentalne. Najbardziej adekwatne z nich wydaje się to ostatnie, wiążące analizowaną zasadę z wartością pewności prawa. Przynajmniej niektóre elementy zasady mogą być jednak również przekonująco uzasadniane formalnie. Problematyka retroaktywnej zmiany wykładni jest dostrzegana w literaturze jedynie na marginesie innych rozważań, co autorzy opracowania uważają za niekorzystny stan rzeczy. Zasadnicze różnice między tworzeniem a stosowaniem prawa pozwalają jednak zrozumieć, że w praktyce udzielanie ochrony adresatom prawa jest w tych drugich sytuacjach znacznie bardziej skomplikowane.
Referring to Józef Nowacki’s research on the principle of non-retroactivity of law [lex retro non agit], the authors of this study focus on the relationship between legal certainty and retroactive changes in the prevailing interpretation of legal provisions. The main topic of the study is the expression ‘interpretatio retro non agit‘, which is already well-known in the legal culture, but not widely used. The objectives of the study were: (1) to determine the content related, or potentially related, to the statement above in case law and literature; (2) to examine whether there are grounds to consider this principle as binding in adjudication; and (3) to explain why changes in the prevailing interpretation of legal provisions are perceived as a necessary evil. The research gave the authors a basis to distinguish between two understandings of the interpretatio retro non agit principle: the narrow one and the broad one. Moreover, the broad understanding contains four sub-types of the thus understood principle. The narrow approach prohibits recognizing a change in the prevailing interpretation as a circumstance that would allow legally valid court judgments or final administrative decisions to be challenged. On the other hand, the broad approach introduces a presumption that legal effects should not be ascribed solely because of a change in the prevailing interpretation that occurred after the legal fact took place. Four possible justifications for the interpretatio retro non agit principle were also considered: formal, natural, cultural, and instrumental justification. The authors found that the instrumental justification, which connects the principle with the value of legal certainty, seems to be the most appropriate. However, some elements of the principle can also be convincingly justified formally. Retroactive interpretation changes are only briefly discussed in literature, which the authors regard as an unfavourable state of affairs. However, the fundamental differences between law-making and the application of law allow us to understand that protecting the addressees of the law in practice is much more complicated in cases of applying the law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 36, 3; 51-65
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie do zagadnienia posłuszeństwa konstytucyjnego
Introduction to the Fidelity to the Constitution
Autorzy:
Gasz, Szymon
Kaczmarczyk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050242.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Konstytucja
konstytucjonalizm
posłuszeństwo konstytucyjne
kryzys konstytucyjny
interpretacja prawa
społeczeństwo obywatelskie
constitution
constitutionalism
fidelity to the constitution
constitutional crisis
legal interpretation
civic society
Opis:
Czas zmian zachodzących w porządku konstytucyjnym, zarówno tych konstytucyjnych jak i tych prowadzonych metodą faktów dokonanych, stanowi niewątpliwie ciekawą okazję do pogłębionych analiz. Analizy te czynione mogą być z różnych perspektyw. Autorzy skupiają się na trzech podstawowych perspektywach – prawnej, filozoficznej i politologicznej po to, aby zbadać zjawisko, które określają mianem posłuszeństwa konstytucyjnego. Ograniczone ramy tekstu pozwalają jedynie na wprowadzenie do rzeczonego zagadnienia. W niniejszym tekście Autorzy wskażą na podstawowe kategorie dotyczące posłuszeństwa konstytucyjnego, zastanowią się nad wymiarami tego posłuszeństwa i spróbują zaproponować rozwiązanie zagadki przyszłości polskiego konstytucjonalizmu. Cała analiza nawiązuje wielokrotnie do kategorii socjologicznych i poniekąd psychologicznych, gdyż posłuszeństwo konstytucyjne jest przede wszystkim właściwą postawą obywatelską i relacją, której świadomość częstokroć odkrywa się dopiero w kryzysowym momencie.
The time of changes taking place in the constitutional order, both constitutional and fait accompli changes, is undoubtedly an interesting opportunity for in-depth analyses. These analyses can be made from various perspectives. The authors focus on three basic perspectives – that of law, philosophy and political science – in order to investigate what they refer to as constitutional fidelity. The limited framework of the paper only permits providing an introduction to the subject. In this text, the authors indicate the basic categories of constitutional fidelity, reflect on the dimensions of this fidelity, and try to propose a solution to the puzzle of the future of Polish constitutionalism. The entire analysis repeatedly refers to sociological and, to some extent, psychological categories, because constitutional fidelity is, first of all, a proper civic attitude and a relationship, the awareness of which is often only discovered at a moment of crisis.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 17-32
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie preambuły do konkordatu z 1993 roku dla interpretatora
Autorzy:
Kroczek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554725.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Concordat 1993
Holy See
Republic of Poland
preamble
legal interpretation
international law
konkordat 1993
Stolica Apostolska
Rzeczpospolita Polska
preambuła
wykładnia prawa
prawo międzynarodowe
Opis:
The Concordat between the Holy See and the Republic of Poland from 1993 has a preamble. The purpose of this paper is to answer the question whether in the specific case of the Polish concordat, the general principle, which states that the preamble to law helps to interpret it, is working. To consider the matter, some points are discussed which refer mainly to the subject matter of the preamble. The conclusion is ambivalent. The preamble in question may be helpful in explaining the meaning of the provisions of the fundamental part of the concordat. However, due to the editorial shortcomings or vague wording of the preamble, it may make the process of interpretation more difficult.
Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1993 roku zawiera preambułę. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy w konkretnym przypadku polskiego konkordatu ogólna zasada, zgodnie z którą preambuła pomaga w interpretacji, się sprawdza. W celu omówienia tego zagadnienia przeanalizowano kilka kwestii, które odnoszą się głównie do treści preambuły. Wniosek jest niejednoznaczny. Preambuła, o której mowa, może być pomocna w wyjaśnieniu znaczenia postanowień podstawowej części konkordatu. Jednakże ze względu na braki redakcyjne lub niejasne sformułowania w preambule może ona utrudnić proces interpretacji.
Źródło:
Annales Canonici; 2018, 14, 2
1895-0620
Pojawia się w:
Annales Canonici
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O implikacjach sformułowania art. 196 Kodeksu karnego w kategorii uczuć religijnych
Implications of the phrase „religious feelings” in article 196 of the Polish Penal Code
Autorzy:
Wesołowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955381.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
uczucia religijne
obraza uczuć religijnych
bluźnierstwo
sformułowanie prawne
kategorie prawne
wykładnia prawa
ekspresyjna funkcja praw
religious feelings
offense of religious feelings
blasphemy
legal framing
legal categories
legal interpretation
expressive function of law
Opis:
Zastosowanie pojęcia „uczuć religijnych” w art. 196 Kodeksu karnego, penalizującego ich obrazę, może wydawać się krokiem w kierunku społecznego kompromisu, łączącego światopoglądową neutralność państwa z ochroną imaginarium religijnego przez prawo. Tym samym sformułowanie to mogłoby być zręcznym rozwiązaniem legislacyjnym służącym koncyliacji i spójności społecznej. Niniejszy artykuł ma za cel omówienie negatywnych konsekwencji sformułowania art. 196 Kodeksu karnego w kategorii „uczuć religijnych”. Skupienie się na negatywnych implikacjach obecności tej frazy w prawie służyć ma pokazaniu, iż nie spełnia ona pokładanych w niej oczekiwań: nastręcza trudności interpretacyjnych, brakuje jej cech dobrego prawa, jest daleka od realizmu psychologicznego oraz dzieli i polaryzuje społeczeństwo zamiast je spajać. Pokazuję, w jaki sposób problemy te wynikają właśnie z przyjęcia kategorii uczuć religijnych. W pierwszej części artykułu identyfikuję i omawiam konsekwencje wynikające z takiego sformułowania dla dogmatyki prawa. Druga część pracy poświęcona jest implikacjom tej frazy na gruncie teorii prawa, w kontekście postulatów jurysprudencji. Trzecia część analizuje skutki sformułowania w dyskursie publicznym i szerszej sferze społecznej, przyjmując perspektywę ekspresyjnej funkcji prawa. Tekst przynosi nowe spojrzenie na zagrożenia wnoszone do prawa przez przyjmowaną frazeologię oraz na specyfikę odwołań do emocjonalności w dyskursie prawnym, jednocześnie oferując sugestie potencjalnych rozwiązań.
Article 196 of the Polish penal code penalizes the offence of ‘religious feelings’. This may be seen as an attempt to protect religion without making it an official state matter, positing it as injuries to individual citizen’s psyche. This article investigates the negative consequences of framing art. 196 in terms of religious feelings, both in the doctrine, and for the theory of law and wider social functioning of legal provisions. I attempt to show how this regulation is faulty and does not satisfy the hopes which motivated passing it. The phrase ‘religious feelings’ results in many interpretative difficulties as well as conflicts which defy the conciliatory intent behind it. The article notes the broader impact of the regulation and attempts to situate this impact in the context of the theory of law. It looks into how the psychological dimension of the regulation brings confusion and defies knowledge about emotions. Finally, it analyzes the broad social consequences of the usage of this phrase in law, using the perspective of the law’s expressive function to diagnose its influence on society. The article’s central focus is on the categories that law uses and its implications both in strictly legal sphere and in public life. This allows for a new approach to the dangers of careless legal phrasing, as well as to the problems of using references to emotions in law. The texts offers tentative suggestions of reform of the law in question.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2020, 12, 4; 200-219
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Critical Jurisprudence of Duncan Kennedy and the Status of the Theory of Legal Interpretation
Krytyczna jurysprudencja Duncana Kennedy’ego a status teorii interpretacji prawniczej
Autorzy:
Łakomy, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955464.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
theory of legal interpretation
the political
hermeneutic universalism
critical legal studies
indeterminacy thesis
adjudication
teoria wykładni prawa
polityczność
hermeneutyczny uniwersalizm
ruch studiów krytycznych nad prawem
teza o niezdeterminowaniu
Opis:
The article attempts to analyse the status of the theory of legal interpretation that emerges from the contributions of one of the representatives of critical legal studies (CLS). Legal interpretation is analysed by using concepts drawn from hermeneutic universalism and the post-structural philosophy of politics. The concepts of Duncan Kennedy, an American philosopher of law, are subjected to analysis, and his concept of adjudication, the indeterminacy thesis and the hermeneutic of suspicion is addressed. The paper puts forward the thesis that the political nature of law – alongside factors closely related to social structure – is also determined by factors which pertain to the cognitive subject. This fact has crucial importance for determining the status of the theory of legal interpretation.
Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy statusu teorii interpretacji prawniczej, jaki wyłania się z koncepcji przedstawicieli ruchu studiów krytycznych nad prawem (critical legal studies, CLS). Interpretacja prawnicza jest badana przy wykorzystaniu koncepcji hermeneutycznego uniwersalizmu oraz poststrukturalnej filozofii polityki. Analizie poddane zostały koncepcje amerykańskiego filozofa prawa, jednego z najbardziej znanych przedstawicieli CLS – Duncana Kennedy’ego – jego koncepcja orzekania, teza o niezdeterminowaniu oraz hermeneutyka podejrzeń. Niniejszy tekst stawia tezę, że polityczność prawa – poza przyczynami związanymi ściśle ze strukturą społeczną – uwarunkowana jest również przyczynami leżącymi po stronie podmiotu poznającego. Ten fakt ma kluczowe znaczenie dla określania statusu interpretacji prawniczej.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2020, 12, 3; 70-89
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spójność terminologiczna w systemie prawa – spojrzenie na problem interpretacyjny z perspektywy praktyki legislacyjnej
Terminological Consistency in the Legal System. A View at the Problem of Interpretation from the Perspective of Law-making Practice
Autorzy:
Suska, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10607009.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
spójność terminologiczna
przepisy odsyłające
język prawny
tworzenie prawa
wykładnia prawa
system prawa
terminological consistency
provisions referring to other provisions
legal language
law-making
legal interpretation
system of law
Opis:
Celem artykułu jest określenie, czy wykładni prawa należy dokonywać z założeniem dziedzinowej czy globalnej spójności terminologicznej. Chodzi tu zatem o ustalenie, czy interpretator powinien domniemywać, że prawodawca „domyślnie” odsyła stosujących prawo jedynie do definicji legalnych zawartych w pewnej najogólniejszej ustawie w granicach jednej dziedziny prawa, czy też iż zawsze, niezależnie od dziedziny, prawodawca posługuje się jednolitą siatką terminologiczną. Źródłem wskazówek przydatnych do udzielenia odpowiedzi na to pytanie może być analiza praktyki legislacyjnej. W artykule dokonano, po pierwsze, rekonstrukcji wymagań, które legislatorom narzucają Zasady techniki prawodawczej. Po drugie zaś – przebadano kilkadziesiąt ustaw uchwalonych w Sejmie VII oraz VIII kadencji pod kątem występowania w nich „definicyjnych” odesłań do ustaw z tej samej dziedziny prawa oraz ustaw z innej dziedziny prawa. W ten sposób ustalono, że uprawnione wydaje się jedynie domniemanie zachowania w akcie prawnym spójności terminologicznej z definicjami legalnymi określonymi w ustawie podstawowej dla danej dziedziny prawa, którą należy rozumieć na sposób quasi-gałęziowy, a nie instytucjonalny. Określono także co najmniej niektóre przypadki, w których uzasadnione lub nieuzasadnione jest stosowanie „wyraźnych” odesłań w celu zasygnalizowania zachowania dziedzinowej lub globalnej spójności terminologicznej. Wyniki analiz mogą znaleźć zastosowanie w dyskusji nad znaczeniem dyrektywy języka prawnego w teorii i praktyce wykładni, a także w teorii i praktyce legislacji przy określaniu, kiedy potrzebne jest użycie przepisu odsyłającego do definicji legalnej.
The goal of the article is to determine whether the legal interpretation should be made with the assumption of consistency of terminology at the level of a branch of law or at the global level. The question is therefore whether the interpreter should presume that the legislator ‘by default’ refers those who apply the law only to the legal definitions contained in a certain, most general act within one branch of law, or whether, regardless of the branch, the legislator always uses a uniform terminology. An analysis of the law-making practice may be a source of useful cues to answer this question. First, the article reconstructs the requirements imposed on the drafters by the Principles of Legislative Technique. Secondly, several dozen acts passed by the Sejm of the 7th and 8th term of office are examined in terms of the presence of ‘definitional’ references to acts from the same branch of law and acts from another branch of law. In this way, it is established that only the presumption of a legal act maintain terminological consistency with legal definitions set out in the basic act for a given branch of law seems to be legitimate. The basic act should not be understood in an institutional way, but as one relating to a quasi-branch. The article also identifies at least some cases where it is justified or unjustified to use ‘explicit’ references to point out branch-level or global terminological consistency. The results of the analyses may find application in the discussion on the meaning of the directive of legal language in the theory and practice of interpretation, as well as in the theory and practice of legislation – in determining when it is necessary to use a provision referring to a legal definition.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 34, 1; 58-71
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego
Maciej Zieliński’s conception of legal interpretation
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693592.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
normative conception of legal interpretation
quasi-idiomatic of the legal text act
interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae
omnia sunt interpretanda
normatywna koncepcja wykładni prawa
quasi-idiomatyczność tekstu aktu prawnego
Opis:
The collection of interpretative functions used at three stages of interpretation (the ordering phase, the restructuring phase and the perceptive phase) create a normative conception of the interpretation of law which in its primary form was first presented by Maciej Zieliński in 1969. It was later described fully by the same author in his monograph Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki published in 2002. Under this conception it is assumed that interpretation is always done omnia sunt interpretanda and that the text of a legislative act is ways of expressing norms in legal provisions, which requires their reconstruction (syntax-wise, logic-wise and content-wise) and subsequent equivalencing meaning-wise. The result of the activities undertaken by the legislator, after the linguistic, systemic and functional directives have been applied in accordance with the principle of interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – a legal norm understood as a complete (syntax-, content- and logic-wise) expression sufficiently unambiguous at the given interpretative moment.
Zbiór dyrektyw interpretacyjnych stosowanych w trzech fazach wykładni (fazie porządkującej, fazie rekonstrukcyjnej i fazie percepcyjnej) tworzy normatywną koncepcję wykładni prawa, której pierwotną wersję przedstawił w 1969 r. Maciej Zieliński, a w pełni zaprezentował w monografii Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki w 2002 r. W koncepcji tej przyjmuje się, że interpretacji dokonuje się zawsze (omnia sunt interpretanda) i podlega jej tekst aktu prawnego, który ze względu na swoiste cechy związane z quasi-idiomatycznością oraz różnymi sposobami wyrażanie norm w przepisach prawnych, wymaga przeprowadzenia czynności rekonstrukcyjnych (syntaktycznie, logicznie i treściowo) oraz ujednoznaczniających. Natomiast rezultatem działań interpretatora – po zastosowaniu dyrektyw językowych, dyrektyw systemowych i dyrektyw funkcjonalnych zgodnie z zasadą interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – jest norma prawna rozumiana jako zupełna (syntaktycznie, treściowo i logicznie) wypowiedź dostatecznie jednoznaczna w wybranym momencie interpretacyjnym.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 57-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Piechowiak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
godność
semiotyka
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
pojęcie
godności
interpretacja prawa
aksjologia prawa
legal interpretation
dignity
semiotics
concept of dignity
Constitution of
the Polish Republic
axiology of law
Opis:
The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recht und Auslegung bei Bernhard Windscheid
Law and Its Interpretation as Understood by Bernhard Windscheid
Autorzy:
Korn, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782664.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
methods of interpretation, conceptual jurisprudence, Bernhard Windscheid, pandectic
doctrine, interpretation of law, legal positivism
Opis:
The subject of the following article is the views of German jurist Bernhard Windscheid on law and its interpretation. Bernhard Windscheid is traditionally regarded as a prominent representative of pandectists, conceptual jurisprudence, and legal positivism. In legal historiography an opinion about an excessive formalism and detachment from reality in his studies was held for a long time and is still partially maintained. In most recent studies, however, that assessment has been revised, and a more diversified picture of Windscheid has emerged of a scholar who is hard to define by means of simple formulas. The analysis of his views on law and its interpreta tion conducted in this article leads to the conclusion that the traditional picture of Windscheid as a representative of „bloodless conceptual jurisprudence” is incorrect. According to Windscheid, the aim of the interpretation of law is to find out the legislator’s intention and realize it accordingly, which however, does not exclude taking into consideration under some circumstances the requirements of legal relations and transactions with values such as righteousness. In Windscheid’s concept, limits of the interpretation of law are drawn quite broadly, although he simultaneously attempts to specify them clearly enough to prevent freedom of interpretation and not to jeopardize the certainty of law.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2018, 11, 2; 103-120
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The U.S. Supreme Court Jurisprudence and Reconsideration of Civil and States’ Rights (Brown v. Board of Education of Topeka)
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych i zmiana podejścia do praw obywatelskich i praw stanów (Brown v. Board of Education of Topeka)
Autorzy:
Sokalska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123378.pdf
Data publikacji:
2022-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
segregation
legal interpretation
jurisprudence
civil rights
the Supreme Court of the United States
constitutional doctrine
orzecznictwo
segregacja
wykładnia prawa
prawa obywatelskie
doktryna konstytucyjna
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
Opis:
The U.S. Supreme Court jurisprudence has often delineated the borders of American racial politics. In some way, the Supreme Court decisions reflected economic, political, cultural, and ideological values of the contemporary society. The decision of Plessey v. Ferguson was a symbolic establishment of the separate but equal doctrine. It was also significant from the perspective of American federalism. In the 1950s, several rulings of the U.S. Supreme Court influenced American racial politics and paved the way for changes in the context of the development of civil rights. The decision of Brown v. Board of Education of Topeka was victory of the civil rights movement. It was perceived as a model for the subsequent cases. The U.S. Supreme Court rejected the right of interposition. It was assumed that the power to declare federal laws unconstitutional applied not to the state but only to federal judiciary.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego USA często wyznaczało granice amerykańskiej polityki rasowej. W pewnym sensie decyzje Sądu Najwyższego odzwierciedlały ekonomiczne, polityczne, kulturowe i ideologiczne wartości ówczesnego społeczeństwa. Orzeczenie w sprawie Plessey v. Ferguson było symbolicznym ustanowieniem doktryny separate but equal. Było również ważne z punktu widzenia federalizmu amerykańskiego, gdyż dotyczyło autonomii praw stanowych w kontekście regulacji dotyczących spółek działających w stanie. W latach 50. XX w. część orzeczeń Sądu Najwyższego wpłynęło na amerykańską politykę rasową i utorowało drogę zmianom w kontekście rozwoju praw obywatelskich. Decyzja w sprawie Brown v. Board of Education of Topeka była zwycięstwem ruchu na rzecz praw obywatelskich. Postrzegano ją jednocześnienjako wzór dla kolejnych spraw. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych odrzucił prawo do interposition. Uznano, że uprawnienie do uznania ustaw federalnych za niekonstytucyjne nie przynależy stanom, lecz sądownictwu federalnemu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 363-374
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reference to Criterion of Necessity in Democratic Society in the European Convention on Human Rights: Context of Legal Interpretation and Jurisdictional Role
Odesłanie do kryterium konieczności w demokratycznym społeczeństwie w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Kontekst wykładni prawa i roli orzeczniczej
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344100.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
necessity
democratic society
legal interpretation
law application
Polish courts
European Court of Human Rights
konieczność
demokratyczne społeczeństwo
wykładnia prawa
stosowanie prawa
sądy polskie
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Opis:
The study covers a theoretical analysis of the criterion of necessity in democratic society, which appears in several provisions of the European Convention on Human Rights and plays an important role in the assessment by the European Court of Human Rights of the activities of authorities of member states of the Council of Europe involving interference with such important rights as the right to privacy protection or freedom of speech, religion, assembly and association. Apart from the linguistic analysis of the phrase, it was found that this criterion can be considered as a component of the general reference clause in the context of its application and interpretation. Its axiological content associated with the type of references has been placed within the area of classic axiological choices related to the interpretation of phrases expressing extra-legal criteria. The unification of axiology of human rights standards in Europe has been recognized as the main function of this criterion since it is judicially used not only by the European Court of Human Rights, but also by national courts of Council of Europe member states.
Przedmiotem opracowania jest teoretycznoprawna analiza kryterium konieczności w demokratycznym społeczeństwie, występujące w kilku przepisach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i odgrywające ważną rolę w dokonywanej przez Europejski Trybunał Praw Człowieka kwalifikacji działań organów państwa członkowskiego Rady Europy polegających na ingerencji w tak ważne prawa jak prawo do ochrony prywatności czy wolność słowa, religii, zgromadzeń i stowarzyszeń. W opracowaniu przeprowadzono analizę językową zwrotu oraz rozważono, czy kryterium to może być traktowane jako składnik generalnej klauzuli odsyłającej w kontekście jego zastosowania i wykładni prawa. Analizie poddano także aksjologiczną treść w kontekście rodzaju referencyjnych wartości pozaprawnych, mieszczących się w ramach klasycznych wyborów aksjologicznych związanych z interpretacją zwrotów wyrażających kryteria pozaprawne. Za istotną funkcję tego kryterium uznano ujednolicanie aksjologicznych standardów ochrony praw człowieka w Europie, jako że jest ono wykorzystywane orzeczniczo nie tylko przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, lecz także przez sądy krajowe państw członkowskich Rady Europy.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 4; 81-96
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzi Papieskiej Rady ds. Interpretacji Tekstów Prawnych w przedmiocie małżeństwa
Autorzy:
Dudziak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663419.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
interpretacja tekstów prawnych
teksty prawne w przedmiocie małżeństwa
interpretation of legal documents
legal documents concerning marriage
Źródło:
Ius Matrimoniale; 1996, 7, 6/1; 153-168
1429-3803
2353-8120
Pojawia się w:
Ius Matrimoniale
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie ról semiotycznych wypowiedzi, kontekstu i intencji w interpretacji norm prawa pozytywnego – Analiza fenomenologiczna
Importance of semiotic functions of statements, context and intention to interpretation of legal norms – phenomenological analysis
Autorzy:
Bekrycht, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596645.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
Interpretacja norm prawnych
Teoria wypowiedzi
Legal theory
Interpretation of legal norms
Theory of speech acts
Opis:
Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 2008. Austin J. L., Mówienie i poznawanie, tł. B. Chwedeńczuk, Warszawa, 1993. Bekrycht T., Aprioryczność prawa. Ontologia prawa w fenomenologii Adolfa Reinacha, Warszawa 2009. Burkhardt A., Soziale Akte, Sprechakte und Textillokutionen, Niemeyer Max Verlag 1986. Geier M., Gra językowa filozofów, tł. J. Sidorek, Warszawa 2000. Gizbert-Studnicki T., Stwierdzenie jako akt mowy, Studia Filozoficzne 1973. Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach [w:] R. Ingarden, Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966. Ingarden R., O dziele literackim, tł. M. Turowicz, Warszawa 1988. Jędrzejewska A., Koncepcja oświadczenia woli w prawie cywilnym, Warszawa 1992. Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga, Warszawa 1984. Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980. Opałek K., Wróblewski J., Prawo – metodologia, filozofia, teoria prawa, Warszawa 1991. Radwański Z., Wykładnia oświadczeń woli składnych indywidualnym adresatom, Wrocław 1992. Reinach A., Aprioryczne podstawy prawa cywilnego, tł. T. Bekrycht, Kraków 2009. Searle J. R., Czynności mowy, tł. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1987. Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tł. B. Wolniewicz, Warszawa 2000. Woleński J., Z zagadnień analitycznej filozofii prawa, Warszawa-Kraków 1980. Ziembiński, Z. Logika praktyczna, Warszawa 1994. Zirk-Sadowski M., Rozumienie ocen w języku prawnym, Łódź 1984.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2010, LXXXII (82); 11-32
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O deskryptywnym poziomie interpretacji tekstu prawnego
On the Descriptive Level of Interpretation of a Legal Text
Autorzy:
Jabłoński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596675.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Ryszard Sarkowicz; levels of interpretation of a legal text; internal point of view
Opis:
The aim of the article is to analyse Ryszard Sarkowicz’s theory of the levels of interpretation of a legal text. On the one hand, this theory is aptly indicated as one of the most original and valuable achievements of the Polish theory of law. On the other hand – quite paradoxically – it is extremely rarely discussed. In my article, I show one element of the tension that you can see in the description of what Sarkowicz calls the descriptive level of interpretation. It seems that sometimes this level is associated only with the external perspective, while at other times, it is associated with external and internal ones. In the following subsections, I present arguments for the second of these ideas. At the end of the article, I show a consequence of this choice. It involves transforming the concept by distinguishing an additional level of interpretation – a descriptive one, from the internal point of view.
Celem artykułu jest analiza wypracowanej przez Ryszarda Sarkowicza koncepcji poziomowej interpretacji tekstu prawnego. Teoria ta z jednej strony trafnie jest wskazywana jako jedno z bardziej oryginalnych i cennych dokonań polskiej teorii prawa, z drugiej zaś – nieco paradoksalnie – jest ona niezwykle rzadko dyskutowana. W swoim artykule pokazuję pewną niejasność, jaka wkrada się do opisu tego, co R. Sarkowicz nazywa deskryptywnym poziomem interpretacji. Otóż wydaje się, że poziom ten czasami wiązany jest tylko z perspektywą zewnętrzną, a czasami z zewnętrzną i wewnętrzną. W kolejnych podrozdziałach przedstawiam argumenty przemawiające na rzecz zasadności przyjęcia drugiego ze wskazanych ujęć. W konkluzji artykułu pokazuję konsekwencję wyboru takiego rozwiązania. Polega ona na przekształceniu koncepcji poprzez wyróżnienie dodatkowego poziomu interpretacyjnego – deskryptywnego w perspektywie wewnętrznej.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2018, 106; 29-53
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związki nauk prawnych i polityki społecznej
Interrelations between law sciences and social policy
Autorzy:
Dzienisiuk, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473488.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polityka społeczna
prawo
normy prawne
przepisy
prawo socjalne
metodologia
wykładnia przepisów
social policy
law
legal rules
legal provisions
social law
methodology
interpretation of legal provisions
Opis:
Z punktu widzenia dogmatycznych nauk prawnych badania naukowe polityki społecznej są głównie źródłem informacji o kontekście stosowania obowiązujących norm prawnych, źródłem danych wykorzystywanych w różnych metodach wykładni przepisów oraz kierunków i koncepcji postulowanych zmian. Dlatego okresowo ponawiana jest dyskusja o zakresie i klasyfi kacji poszczególnych nauk prawnych funkcjonujących w sferze polityki społecznej, z uwzględnieniem stosowanych przez nie metod. Przy takim ujęciu szczególnie przydatna, choć nieprzyjęta powszechnie, jest koncepcja prawa socjalnego. Prawo jest traktowane jako jedno z głównych narzędzi oddziaływania społecznego, ale zakreśla też ono granice dopuszczalnych działań. Z tego powodu konieczna jest stała kontrola jego jakości i badanie realizacji funkcji przypisywanych poszczególnym normom. W tym zakresie nauki prawne korzystają z wyników badań polityki społecznej, ale nie ingerują w stosowane przez nie metody. Związki metodologiczne są więc silne i obydwie dziedziny nauki są sobie wzajemnie potrzebne. Mimo to nasilające się rozbieżności i dalsza specjalizacja wydają się nieuniknione. Pożądana jest zatem pewna koordynacja badań oraz wzajemne śledzenie ich najważniejszych wątków.
From the point of view of dogmatic law studies, scientific research in the field of social policy is mainly the source of knowledge on the context of applying the norms of law in force, it is the source of data used in various methods of legal interpretation, as well as trends and ideas of the desired amendments. That is why the discussion regarding the scope and classifi cation of particular law science disciplines in the fi eld of social policy is periodically renewed. It takes into consideration the methods applied by these two disciplines. In this regard the concept of “social law” is particularly useful, though not generally accepted. Law is treated as one of the main instruments of infl uencing social behavior, but at the same time it is the law that sets the limits of permissible action. Thus a permanent supervision of the quality of law and the research regarding the accomplishment of functions assigned to particular legal norms is necessary. In this domain law studies benefi t from the results of social policy research, but they do not interfere in the methods applied by social policy researchers. Consequently, methodological links are strong and both scientific areas are interdependent. Nevertheless, growing differences and specialization seem inevitable, yet we need certain coordination of research and mutual following its results.
Źródło:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2013, 22(3); 83-97
1640-1808
Pojawia się w:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoretyczne implikacje argumentu z autorytetu
Theoretical implications of the argument from authority
Теоретические импликации аргумента к авторитету
Теоретичні наслідки аргументу авторитету
Autorzy:
Michowicz, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33522307.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
правове тлумачення
правова аргументація
практична логіка
нтерпретаційні директиви
аргумент ex auctoritate
юридическая интерпретация
юридическая аргументация
практическая логика
интер- претационные директивы
legal interpretation
legal argumentation
practical logic
interpretative directives
argument from authority
interpretacja prawnicza
argumentacja prawnicza
logika praktyczna
dyrektywy interpretacyjne
argument ex auctoritate
Opis:
Popularność odwoływania się do autorytetów, tak w doktrynie, jak i w orzecznictwie, wielu wydaje się działaniem wręcz rutynowym. Oczywistość powszechnego zastosowania argumentu z autorytetu w dyskursie prawniczym i argumentacji interpretacyjnej skłania ku teoretycznym poszukiwaniom racji powoływania się na wypowiedzi podmiotów ogólnie uznanych za autorytet oraz przesłanek jego zastosowania. Przedmiotowe rozważania koncentrują się zatem na analizie ogólnych założeń takiej formy argumentacji, która wciąż budzi zainteresowanie doktryny i teoretyków prawa mimo swojej potencjalnej logicznej wadliwości oraz wątpliwej nieskuteczności perswazyjnej. W kontekście ogólnych analiz technik argumentacyjnych stosowanych zwłaszcza w dyskursie prawniczym, szczególna uwaga poświęcona będzie mechanizmowi działania argumentu ex auctoritate w odniesieniu do doktryny i orzecznictwa.
Популярність покладатися нa авторитет як у доктрині, так і в судовій практиці здається багатьом майже рутинною діяльністю. Очевидність широкого використання аргументу авторитету в юридичному дискурсі та інтерпретаційній аргументації спонукає до теоретичного пошуку обґрунтування посилань на твердження суб’єктів, загальновизнаних як авторитети, а також передумов його застосування. Тому ці міркування зосереджені на аналізі загальних припущень такої форми аргументації, яка продовжує привертати інтерес правової доктрини і теоретиків права, незважаючи на відсутність її логічного обґрунтування і сумнівну переконуючу ефективність. У контексті загального аналізу аргументативних технік, що використовуються зокрема, в юридичному дискурсі, особливу увагу буде приділено механізму дії аргументу ex auctoritate стосовно доктрини та судової практики.
Популярность ссылки на авторитет, как в доктрине, так и в судебной практике, многим кажется почти рутинным действием. Очевидность повсеместного использования аргумента к авторитету в юридическом дискурсе и интерпретационной аргументации побуждает к теоретическому поиску обоснования для ссылки на высказывания субъектов, общепризнанных авторитетами, и предпосылок для его применения. Таким образом, рассматриваемые соображения сосредоточены на анализе общих предпосылок такой формы аргументации, которая продолжает вызывать интерес правовой доктрины и теоретиков, несмотря на ее потенциальный логический изъян и сомнительную аргументационную неэффективность. В контексте общего анализа аргументативных техник, особенно используемых в юридическом дискурсе, особое внимание будет уделено механизму действия аргумента ex auctoritate применительно к доктрине и судебной практике.
The popularity of referring to authorities, both in doctrine and case law, makes it appear as an almost routine activity for many. The obviousness of the widespread use of the argument from authority in legal discourse and interpretive argumentation prompts a theoretical search for the rationale for invoking the statements of entities generally recognised as authority and the grounds for its application. These considerations therefore focus on an analysis of the general assumptions of this form of argumentation, which continues to attract the interest of the doctrine and legal theoreticians despite its potential logical flaw and questionable persuasive ineffectiveness. In the context of general analyses of argumentative techniques used especially in legal discourse, particular attention will be paid to the mechanism of the ex auctoritate argument in relation to doctrine and case law.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2024, 2; 115-132
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne interpretacje bliskich relacji człowieka z innymi zwierzątami
Legal interpretations of the relations between people and other animals
Autorzy:
Drapalska-Grochowicz, Marlena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962719.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal protection of animals; interpretation; bond; closeness; interspecies relationships; anthrozoology
prawna ochrona zwierząt; interpretacja; więź; bliskość; międzygatunkowe relacje; antrozoologia
Opis:
The relations between people and other animals are indissoluble. Most often they are determined by deeply rooted anthropocentrism – because animals serve various human purposes – from emotional to economic. The article attempts to provide interdisciplinary insight into the philosophical, sociological and legal foundations of the human-other animal relationship. To what extent is it a relation between two autonomous entities, and to what extent is the unilateral exploitation of animals by humans? Animals are present in human reality; hence it is necessary to specify their status in relation to people. The Act on the protection of animals, even if it embodies the highest humanist (or posthumanist) values, will be criticized until it ensures that these values have real significance in social life. The article attempts to answer the question of how legislation and jurisprudence reflect the social perception of close relationships between people and other animals. From this perspective, the question of what social changes must take place in order for these declarations to have a real dimension which translates into an improvement of the actual status of animals, and not just symbolic status, is also important. It is possible that the legislator has already exhausted the range of promises to animals, and that the role of making these declarations a reality rests with society and jurisprudence. The acceptance of animals and the improvement of their status depends on their ‘humanization’, or on their release from anthropocentric patterns, which would make them autonomous entities.
Relacje człowieka z innymi zwierzętami są nierozerwalne. Najczęściej są one zdeterminowane przez głęboko zakorzeniony antropocentryzm, zwierzęta bowiem służą rozmaitym celom człowieka – od emocjonalnych po ekonomiczne. W artykule podjęto próbę interdyscyplinarnego wejrzenia w filozoficzne, socjologiczne oraz prawne podstawy stosunku człowiek–inne zwierzęta. W jakim zakresie jest to relacja dwóch autonomicznych bytów, a w jakim jednostronna eksploatacja zwierząt przez człowieka? Zwierzęta są obecne w człowieczej rzeczywistości, stąd konieczne jest dookreślenie ich statusu w relacji do człowieka. Ustawa o ochronie zwierząt, choćby ucieleśniała najwznioślejsze humanistyczne (lub posthumanistyczne) wartości, będzie poddawana krytyce dopóty, dopóki nie zapewni tym wartościom realnego znaczenia w życiu społecznym. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób ustawodawstwo i orzecznictwo odzwierciedlają społeczną percepcję bliskich relacji ludzi i innych zwierząt. Z tej perspektywy istotne jest również pytanie o to, jakie zmiany społeczne muszą zajść, aby deklaracje te miały realny wymiar przekładający się na poprawę faktycznego, a nie symbolicznego statusu zwierząt. Możliwe, że ustawodawca wyczerpał już zasób obietnic wobec zwierząt i rola ucieleśniania tych deklaracji spoczywa na społeczeństwie i orzecznictwie. Akceptacja zwierząt i poprawa ich statusu zależy od ich „uczłowieczenia” bądź od uwolnienia z antropocentrycznych schematów, które uczynią z nich autonomiczne byty.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 1; 217-229
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs prawniczy, interpretacja i argumentacja. Kilka uwag
Legal discourse, interpretation and argumentation. Some comments
Autorzy:
Brzeziński, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123413.pdf
Data publikacji:
2022-08-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo podatkowe
interpretacja tekstów prawnych
standardy komunikacji
topiki prawnicze
maksymy Grice’a
tax law
interpretation of legal texts
communication standards
legal topics
Grice’s maxims
Opis:
Problematyka wykładni prawa budziła i budzi duże zainteresowanie zarówno praktyki, jak i nauki prawa. Tradycyjne topiki prawnicze są nadal w powszechnym użyciu, ale w teorii prawa poszukuje się dla nich podbudowy w zasadach komunikacji powszechnej, modyfikując je pod potrzeby interpretacji tekstów normatywnych. Współcześnie najwięcej uwagi poświęca się w tym zakresie tzw. maksymom i implikaturom Paula Grice’a.
The issues of legal interpretation aroused and still arouses great interest in both the practice and science of law. Traditional legal topics are still in common use, but the theory of law seeks a foundation for them in the principles of public communication, modifying them for the purposes of interpreting normative texts. Nowadays, the most attention is paid in this regard to the so-called maxims and implicatures of Paul Grice.
Źródło:
Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 3; 9-21
1509-877X
Pojawia się w:
Kwartalnik Prawa Podatkowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Языковое судебное толкование
Autorzy:
Eliasz, Minnikies,
Eugeniusz, Pirmajew,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903017.pdf
Data publikacji:
2017-11-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
the interpretation of the law
language interpretation
judicial interpretation
application of law
legal language
Opis:
The article shows the importance of the language of judicial interpretation as one of the types of legal interpretation. The basic features of the language of judicial interpretation prompted the author’s definition.
Źródło:
Studia Iuridica; 2017, 70; 163-169
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykładnia translacyjna tekstów z zakresu prawa
Translational interpretation of legal texts
Autorzy:
Bonek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555439.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
understanding
translation
legal texts
anthropocentric theory of human Language
interpretation of legal texts
Wykładnia prawa
wykładnia przepisów prawnych
wykładnia tekstów prawnych
tłumaczenie tekstów prawnych i prawniczych
Opis:
According to the anthropocentric theory of human languages by F. Grucza and the human language linguistics by S. Grucza every understanding is the understanding of a particular person. Therefore while interpreting a legal text, translator should apprehend original text’s interpretation as the lawyer would. It means that in recreating the law texts, the translator should base his understanding on rules used by lawyers. Translational interpretation, in my understanding, includes as follows: rules of law interpretation (tailored especially for translators), text receiver and author of source and target texts, as well as the type of text and translational goal.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 143-157
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestępstwo kradzieży z włamaniem w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego w odniesieniu do wykładni norm prawa karnego materialnego
The crime of burglary in the view of the Supreme Courts case-law regarding the interpretation of substantive criminal law
Autorzy:
Kluza, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047180.pdf
Data publikacji:
2021-04-18
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
burglary
linguistic interpretation
rule of nullum crimen sine lege
legal definitione
interpretation
Opis:
Przestępstwo kradzieży z włamaniem funkcjonujące w polskim systemie prawa karnego dość długo jest odpowiednim przykładem na dokonanie analizy zasad jakimi powinno się kierować przy dekodowaniu norm prawa karnego materialnego. Ze względu na to, że zasady odpowiedzialności karnej podlegać muszą ścisłym regułom dotyczącym zasady proporcjonalności wywodzonym z Konsytuacji RP, również opis czynu zabronionego i zasady wykładni jego znamion muszą być precyzyjne i nie mogą prowadzić do rozszerzającej wykładni znamion tego czynu. Wyłom w takim postrzeganiu tych wskazań czyni utrwalone stanowisko Sądu Najwyższego i doktryny postrzegające pojęcie włamania jako autonomiczne pojęcie na gruncie prawa karnego, z czym autor stanowczo się nie zgadza postulując prymat wykładni językowej nad wykładnią celowościową w obrębie prawa karnego.
The crime of burglaray functioning in the Polish criminal law system for a long time is quite a good example of analyzing the principles that should be followed when decoding the norms of substantive criminal law. Due to the fact that the principles of criminal liability must be subject to strict rules regarding the principle of proportionality derived from the Polish Constitution, the description of the prohibited act and the principle of interpretation of its features must be precise and cannot lead to a broad interpretation of the features of this act. A breakthrough in this perception of these indications makes the established position of the Supreme Court and doctrine perceiving the notion of burglary as an autonomous concept under criminal law, with which the author strongly disagrees by postulating the primacy of linguistic interpretation over the teleological interpretation within criminal law.
Źródło:
Civitas et Lex; 2021, 29, 1; 27-40
2392-0300
Pojawia się w:
Civitas et Lex
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
FAIRNESS AS INTERPRETIVE DEVICE IN LAW? (AN ANALYSIS OF DISCURSIVE PRACTICES IN THE RECENT CONFLICT ABOUT VOTING RIGHTS IN HONG KONG AND THEIR ANCHORAGE IN ARGUMENTATIVE PRACTICES OF EAST ASIA)
SPRAWIEDLIWOŚĆ JAKO SPOSÓB INTERPRETACJI? ANALIZA PRAKTYK DYSKURSYWNYCH W NIEDAWNYM SPORZE O PRAWO GŁOSU W HONG KONGU I ICH ZAKORZENIENIE W PRAKTYKACH ARGUMENTACYJNYCH WSCHODNIEJ AZJI
Autorzy:
GALDIA, Marcus
LIACI, Antonio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920685.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sprawiedliwość
interpretacja
dyskurs prawny
fairness
interpretation
legal discourse
Opis:
Problems related to a conflict about the content of rights are analysed below from the legal-linguistic perspective in the context of the recent dispute about voting rights in Hong Kong. The central legal-linguistic problem that is also the starting point for the analysis of argumentative samples is the question whether legal and legally relevant, yet not strictly legal arguments in such disputes are actually cross-cultural. Furthermore, the question what role, if any, the culture-specific arguments and legal-linguistic devices play in such conflicts is considered as well. With this aim in mind, legal provisions relevant to the conflict and the argumentation used by the opposing sides are explored to find out the legal-linguistically relevant mechanisms that might facilitate the solution of conflicts about the content of rights. Fairness as an interpretive device appears as the most appealing cross-cultural mechanism. Meanwhile, its application in conflict solution mechanisms shows the embeddedness of legal mechanisms in broader social structures that also set limits to the application of purely legal discursive devices. As a result, the analysed conflict appears as an amalgam of legal and extra-legal arguments and non-verbal signs that in their application are cross-cultural. Equally, fairness as an interpretive device in law is deemed cross-cultural, yet also limited in the scope of its application to discursive practices in which it emerges.
Problemy związane z konfliktem dotyczącym treści praw analizowane są poniżej z perspektywy prawno-językowej w kontekście niedawnego sporu o prawa głosu w Hong Kongu. Głównym problemem prawno-językowym, który jest także punktem wyjścia do analizy próbek argumentacyjnych jest pytanie, czy prawne i prawnie istotne, ale nie wyłącznie prawne argumenty w sporach są rzeczywiście międzykulturowe. Ponadto kwestia, jaką rolę, jeśli w ogóle jakąkolwiek, odgrywają argumenty specyficzne kulturowo i narzędzia prawno-lingwistyczne w takich konfliktach jest również brana pod uwagę. Mając to na uwadze, przepisy prawne dotyczące konfliktu i argumentacji używanej przez strony są badane, aby ustalić istotne mechanizmy prawno-językowe, które mogłyby ułatwić rozwiązanie konfliktów dotyczących treści prawa. Sprawiedliwość jako narzędzie interpretacyjne jawi się jako najbardziej atrakcyjny mechanizm międzykulturowy. Tymczasem jego zastosowanie w mechanizmach rozwiązywania konfliktów pokazuje zakorzenienia mechanizmów prawnych w szerszych strukturach społecznych, które również ograniczają stosowanie takich czysto prawnych narzędzi dyskursywnych. W rezultacie, analizowany konflikt pojawia się jako amalgamat argumentów prawnych i pozaprawnych i niewerbalnych znaków, które są międzykulturowe. Sprawiedliwość jako narzędzie interpretacyjne w prawie ma charakter międzykulturowy i ograniczony zakres zastosowania do praktyk dyskursywnych, w których się ujawnia.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2016, 26, 1; 125-151
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość kulturowa w wykładni i stosowaniu prawa administracyjnego
Cultural identity in the interpretation and judicial application of administrative law
Autorzy:
Zirk-Sadowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950240.pdf
Data publikacji:
2013-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
culture
identity
narrative form
administrative law
legal
interpretation
Opis:
The objective of the paper is a rough sketch of the process of development of cultural identity inside of the Polish administrative law. Interpretation of the public law in the country which finished process of transformation after the collapse of communist regime has a lot of difficult moments. Uncertain scopes of constitutional meanings and gaps in the set of legal principles are neutralized by the tendency among lawyers to identify with European legal culture and its values. The author of the text is deeply convinced that there is a need for legal version of the cultural identity based on European values. The paper comprises the concept of such identity in so called narrative version and descriptions of the development of the identity in the Polish judicial application of administrative law.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2013, 2, 2; 134-151
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunikowanie przekazu w modelach stosunków prawnych (na przykładzie przepisów „ Kodeksu pracy ”)
Autorzy:
LIZISOWA, MARIA TERESA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957664.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
legał language
theory of communication
stylistics
text interpretation
Opis:
The present paper presents a discursive interpretation of legał regulations, understood as a particular delineation of communication between a legislator and the receivers of normative statements. The author shows, that the way of communicating a statement in an interacting community, artificially created by a law, is schematic and happens according to two patterns. While regulating the actions of legał subjects in relations conceming legał obligations, a legislator refers writs to the receivers of normative statements. The writs take a form of categorical statements, composed of indicative sentences as well as they specify the time of establishing and receiving of the act of speech, in deictic temporal setting around a pivot of “here and now”, given by a legislature. In the case of combining legał obligations and interactions of dependence of authority, a statement determining the way of solving a dispute between the subjects of legał obligations (e.g. between an em- ployer and an employee), through subjects of authority (e.g. employment courts), is given in the form of conditional sentences. Temporal setting of events in the statements regulating interactions of dependence of authority, determines projection on the time pivot. Ac- cording to the author, the syntactic organisation of sentences and the temporality alloca- ted as the duration of actions suspended in time are the main grammatical ąualities of the functional marking of legał texts.
Źródło:
Stylistyka; 2007, 16; 341-349
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O różnych ujęciach pojęcia jasności prawa
On various aspects of the legal clarity
Autorzy:
Ceranek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499593.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
jasność prawa
wykładnia prawa
przepis prawny
legal clarity
interpretation of law
legal provision
Opis:
W artykule przedstawiono sposoby rozumienia pojęcia jasności prawa w koncepcjach Zygmunta Ziembińskiego i Chaïma Perelmana. Autor analizuje podobieństwa i różnice między koncepcjami. Zasadniczym rysem obu koncepcji jest przedstawienie malejącego przekonania o jasności przepisów prawa.
The paper presents the ways of understanding the term of legal clarity in the concepts of Zygmunt Ziembiński and Chaïm Perelman. The author analyzes similarities and differences between presented concepts. Their main feature is to provide a declining conviction of clarity of the provisions of law.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2013, 3; 19-26
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
RECONCEPTUALISING THE THIRD SPACE OF LEGAL TRANSLATION
Autorzy:
Clay, Edward
McAuliffe, Karen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921400.pdf
Data publikacji:
2021-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal translation
translation theory
translators
ECJ
CJEU
legal cultures
Third Space
teleological interpretation
Opis:
This paper explores the concept of legal translation as a Third Space through the lens of the ‘multilingual’ Court of Justice of the European Union (ECJ). In many ways legal translation at that Court fits readily with the characterisation of translation as a Third Space. Due to complex internal production processes the ECJ produces texts which are undoubtedly hybrid in nature, and which exhibit distinctive features on a lexical and textual level marking them out as a product of cross-fertilisation of influences from source and target languages and legal cultures. Even the teleological approach taken towards legal reasoning at the ECJ occupies a space outside the strict confines of the texts involved. Both the processes and the product of the ECJ’s language system appear to bear all the hallmarks of translation as a Third Space. However, translation at the ECJ also challenges the concept of a Third Space. The prevailing definitions of translation as a Third Space fail to effectively conceptualise additional nuances of the specific nature of drafting and the complex nature of translation at the ECJ. This paper uses original empirical data to demonstrate that translation at the ECJ places constraints on the undefined, vague and fluid nature of the Third Space, warping the forces at work within that space. In this regard, rather than an amorphous space, the Third Space is better thought of as a determinate area which is delimited by elements of translation process which constrain it. This adapted framing of the Third Space can consequently be used to better understand and illustrate the dynamics at play in other areas of legal translation where the current concept of the Third Space is equally inadequate for encompassing the specific nature of translation practices which impact on that space-in-between.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2021, 45, 1; 93-126
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretation of the Law as the Basis for the Uniformity of the Supreme Court in Relation to a Cassation Appeal
Wykładnia prawa jako podstawa jednolitości orzecznictwa Sądu Najwyższego w odniesieniu do skargi kasacyjnej
Autorzy:
Siemińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22744339.pdf
Data publikacji:
2022-12-12
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
legal security
interpretation of laws
bezpieczeństwo prawne
wykładnia przepisów prawa
Opis:
Analyzing the achievements of Polish doctrine, the role of interpretation of the law seems to be underestimated, which is particularly evident in the laconic explanation by its representatives of the so-called “misinterpretation” as a basis for a cassation complaint. Meanwhile, the adoption by the legislator of the “incorrect interpretation” as the basis for lodging a cassation appeal proves the importance of the role of interpretation in the eyes of the legislator. The aim of the appeal in cassation is to ensure a uniform interpretation of the law, in which legal certainty is sought. However, according to a method and interpretation of the law which is commonly used abroad in Germany, for example, legal security is ensured not so much by the 201 uniformity of jurisprudence, but by the constitutionality of the judiciary’s decisions based on constitutional values which ensure the fairness of decisions.
Analizując dorobek polskiej doktryny, rola wykładni prawa wydaje się niedoceniana, co szczególnie widać przy lakonicznym wyjaśnianiu przez jej przedstawicieli tzw. „błędnej wykładni” jako podstawy skargi kasacyjnej. Tymczasem przyjęcie przez ustawodawcę „błędnej wykładni” za podstawę wniesienia skargi kasacyjnej świadczy o doniosłości roli wykładni w ujęciu ustawodawcy. Celem skargi kasacyjnej jest przy tym zapewnienie jednolitej wykładni prawa, w której upatruje się bezpieczeństwa prawnego. Tymczasem zgodnie z metodą i wykładnią prawa powszechnie stosowaną obecnie m.in. w Niemczech, bezpieczeństwo prawne jest zapewniane nie tyle przez jednolitość orzecznictwa, co przez oparcie rozstrzygnięć sędziowskich na wartościach konstytucyjnych, zapewniających sprawiedliwość orzeczeń.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2020, 15, 17 (2); 185-201
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja presupozycji rozumowań prawniczych Jerzego Wróblewskiego – próba obrony
The concept of presupposition of legal understanding Jerzy Wróblewski – attempt to defend
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057198.pdf
Data publikacji:
2021-12-19
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
legal reasoning
presuppositions
operative interpretation
rozumowania prawnicze
presupozycje
wykładnia operatywna
Opis:
Przedmiot badań: Rozumowania prawnicze stanowią tak ciekawe, jak i skomplikowane zagadnienia teorii prawa. To dział nauki, który w swych rozważaniach musi sięgać do ustaleń nauk takich, jak logika i lingwistyka, skąd rozumowania się wywodzą. Występujące w logice i lingwistyce presupozycje są tego najlepszym przykładem. Ich analiza ma swoje miejsce w prawie, choć dotąd podejmowana była niezwykle rzadko. W aktualnym dyskursie prawniczym presupozycje odżywają. Ze względu na ich liczne właściwości, przełamujące sfery językowe, prawnicy poszukują dla nich miejsca w rozumowaniach prawniczych. Czynią to w oparciu o ustalenia nauk logicznych i lingwistycznych, zapominając o istnieniu koncepcji presupozycji rozumowań prawniczych Jerzego Wróblewskiego. Przedmiotem badań jest analiza tej nieco zapomnianej koncepcji polskiego teoretyka prawa. Cel badawczy: Jerzy Wróblewski w oparciu o istniejące koncepcje presupozycji wnioskowania pragmatycznego zaproponował własną, zmodyfikowaną wersję „presupozycji rozumowań prawniczych”, którą, jego zdaniem, można wykorzystywać w konstruowaniu teorii rozumowań prawniczych. Koncepcja Wróblewskiego nie przyjęła się ani w środowisku teoretyków, ani praktyków prawa. Większość badaczy ją skrytykowała. Celem artykułu jest próba obrony koncepcji presupozycji rozumowań prawniczych Wróblewskiego. Metoda badawcza: Za metodę badawczą przyjmuje się analizę językowo-logiczną wybranych koncepcji. Dokonując analizy językowej, ustala się prawidłowe rozumienie zaproponowanych terminów. Zestawiając logicznie istniejące dotąd koncepcje, poszukuje się tez, które bronią koncepcji J. Wróblewskiego przed postawionymi zarzutami. Wyniki: Analiza koncepcji Wróblewskiego doprowadza do ustalenia argumentów częściowo odpierających dotychczasową krytykę. W pracy prezentuje się także sprzeczności pojęciowe zawarte w koncepcji, które wymagają doprecyzowania w dalszych badaniach.
Background: Legal reasoning is as interesting and compiled as the problem of legal theory. It is a branch of science which in its deliberations must refer to the findings of sciences such as logic and linguistics, where the reasoning comes from. The presuppositions present in logic and linguistics are the best example of this. Their analysis takes place in the law, although so far it has been undertaken extremely rarely. In the current legal discourse, presuppositions are revived. Due to their numerous linguistic-breaking properties, lawyers look for a place for them in legal reasoning. They do so based on the findings of logical and linguistic sciences, forgetting the existence of the concept of presupposition of Jerzy Wróblewski’s legal reasoning. The subject of the research is the analysis of this somewhat forgotten concept of the Polish legal theorist. Research purpose: Jerzy Wróblewski, based on the existing concepts of the presupposition of pragmatic inference, proposed his own, modified version of the “presupposition of legal reasoning”, which, in his opinion, can be used in constructing the theory of legal reasoning. Wróblewski’s concept did not catch on in the circles of theoreticians or practitioners of law. Most researchers have criticized her. The aim of the article is an attempt to defend the concept of presupposition of legal reasoning against the criticism that has been raised so far. Methods: the research method is a linguistic and logical analysis of selected concepts. By making a linguistic analysis, the correct understanding of the proposed terms is established. By logical juxtaposing the existing concepts, one seeks to defend Wróblewski’s concepts against the critical remarks. Conclusions: an analysis of Wróblewski’s concept leads to the establishment of arguments that partially counteract the previous criticism. The work also presents conceptual contradictions contained in the concept, which require clarification in further research.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 121; 125-141
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o przydatności narzędzi lingwistyki kognitywnej do rozróżnienia wykładni rozszerzającej i wnioskowania przez analogię
Some remarks about the application of the cognitive linguistics’ tools for the differentiation between extensive interpretation and analogy
Autorzy:
Wojtczak, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531697.pdf
Data publikacji:
2017-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
lingwistyka kognitywna
wykładnia
wykładnia rozszerzająca
rozumowania prawnicze
analogia
cognitive linguistics
interpretation
extensive interpretation
legal reasoning, analogy
Opis:
Artykuł jest propozycją dyskusji nad przydatnością narzędzi lingwistyki kognitywnej do zastosowań prawniczych, zwłaszcza w zakresie wykładni i rozumowań prawniczych. Językoznawstwo kognitywne to rozwijający się od lat 70-tych XX w. kierunek językoznawstwa i nauk kognitywnych badający język, umysł i współzależności między nimi. Analiza przykładów z obowiązującego prawa przeprowadzona za pomocą różnych koncepcji należących do lingwistyki kognitywnej (prototypów, kategorii radialnych, wyidealizowanych modeli kognitywnych, metafory konceptualnej) jest tu podstawą do sformułowania postulatów dotyczących sposobu rozumienia i rozróżniania wykładni rozszerzającej i analogii. Przykłady i postulaty pozwalają jednocześnie wyodrębnić te zmiany językowe, jakie nieuchronnie zachodzą w czasie, które powinny zostać uznane za domenę wykładni językowej.
The paper is the proposal of the discussion upon the utility of the cognitive linguistics’ tools for legal application, especially within the field of legal interpretation and legal reasoning. Cognitive linguistics is the school of linguistics and cognitive science, developing from 1970s of the XX century, researching on language and mind and their intersection. The analysis of the instances originating in the Polish law in force, made by the means of different concepts of cognitive linguistics (prototypes, radial categories, idealized cognitive models, conceptual metaphors) is here the basis to formulate some postulates concerning the way of understanding and differentiation between extensive interpretation and analogy. The instances and postulates simultaneously let one distinguish those linguistic changes, which inevitably occur in time, and which should be recognised as the domain of linguistic interpretation.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 125-140
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wymogu niefragmentarycznej interpretacji tekstu prawnego. Perspektywa prawodawcy
Autorzy:
Lewandowski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632299.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
legal text
lawmaker
non-fragmentary interpretation
systematics of normative act
references
Opis:
The legislative standard is the coding of legal norms in legal regulations, because the lawmaker has no need, or even the possibility, to directly present the fully developed legal norms. This coding process enforces the fragmentation of a legal norm, which in turn results in the fact that the interpretation of a legal text, as a process opposite to the activities of the lawmaker, must be non-fragmentary. The lawmaker can and should provide the interpreter with guidelines on how to carry out this non-fragmentary interpretation, and especially indicate which fragments of the legal text are to be related to each other in this interpretation and how to bind them together. The lawmaker may find it extremely helpful in the implementation of this task to make appropriate use of the means of legislative technique, in particular the systematics of a normative act and the references contained in these acts.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 102-113
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy wykładnicze wybranych znamion zbrodni przeciwko ludzkości
Problems of meaning and interpretation related to selected elements of crimes against humanity in Polish criminal law
Autorzy:
Paszko, Marlena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120217.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
crime against humanity
prohibition of the homonymous interpretation of legal terms
attack
international criminal law
zbrodnia przeciwko ludzkości
zakaz wykładni homonimicznej
zamach
międzynarodowe prawo karne
Opis:
Częstokroć na gruncie regulacji zbrodni przeciwko ludzkości pojawiają się uzasadnione wątpliwości interpretacyjne co do znaczenia wyrażeń, którymi posługuje się ustawodawca. Pierwsza z tych wątpliwości wiąże się ze stosowaniem aktów prawa międzynarodowego. Z kolei druga sprowadza się do nieprzestrzegania przez ustawodawcę zasad poprawnej legislacji, przyczyniającej się do powstania lub zwiększenia zamętu interpretacyjnego. W tym stanie rzeczy przedmiotem badań należy uczynić to, co stanowi istotny problem w właściwym zdekodowaniu znamion zbrodni przeciwko ludzkości.
Frequently, on the basis of regulating crimes against humanity, justified interpretational doubts arise as to the meaning of the expressions used by the legislator. The first of these involves parallel application of acts of international law. The second one can be reduced to numerous allegations concerning the legislator’s failure to comply with the principles of correct legislative technique. This creates or increases interpretational confusion of the law. This article presents the most important problems related to the structure of the elements of the crimes against humanity.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2022, 84, 1; 37-49
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The attack on the protected legal interest: a criminalisation principle and an element of the criminal offence?
Autorzy:
Gómez Lanz, Javier
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206908.pdf
Data publikacji:
2023-06-26
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
criminal law
protected legal interest
theory of criminalisation
material unlawfulness
teleological interpretation
Opis:
This paper analyses the role played by the notion of legal interest as a criterion for decisions on criminalisation and, according to some scholars, as an element of criminal offence. First, the analysis tallies the impact of legal interest on criminal policy, focusing on the correlation between this concept’s definition and underlying political theories. Subsequently, the article explores difficulties of using legal interest as an interpretative canon to determine whether the offender’s deed can be deemed materially unlawful.
Źródło:
Ius Novum; 2023, 17, 3 ENG; 19-31
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekt czasownika polskiego w tekstach prawnych. Interpretacja badań ankietowych
Autorzy:
Łaziński, Marek
Jóźwiak, Karolina
Krajewski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/48899245.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
verbal aspect
imperfective and perfective verbs
legal texts
grammatical interpretation of law
Opis:
The paper presents factors influencing the choice of verbal aspects in Polish legal texts. Imperfective verbs in the present tense are usually used in the Polish legal norm. The first part of the text features a theoretical analysis against the linguistic and legal background. In the second part of the paper, the authors present the results of a survey conducted with the use of a fictional statute where respondents had to select an appropriate verbal aspect. Such a method makes it possible to assess the significance of different factors influencing the choice of the verbal aspect described in the first part of the text and other factors covered by the survey.
Źródło:
Studia Iuridica; 2022, 94; 215-235
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La grammatica del linguaggio giuridico. Analisi comparativa di alcune varianti di una legge regionale
The grammar of legal language. Comparative analysis of selected varieties of a regional law
Autorzy:
Maniowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446375.pdf
Data publikacji:
2018-11-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Italian legal language
interpretation
hypertextuality
intertextuality
linguaggio giuridico e legale
interpretazione
ipertestualità
intertestualità
Opis:
According to the Italian legal system, Regions may intervene on social and administrative questions with their own laws. The aim of this paper is to analyse varieties of the same law in different Italian regions and cities. The quantitative and qualitative approach is aimed to show the efficiency of each text, taking into consideration linguistic factors and their use in legal writing, such as syntax and lexis as well as intertextuality and relations between hyper- and hypotext (European directives and national norms vs. local norms). The comparison between five similar texts on the same subject will show how the interpretation of a norm may deeply differ one from another and how the quality of a norm may negatively influence it’s comprehension.
Secondo l’ordinamento italiano le regioni possono intervenire sulle questioni sociali e amministrative approvando leggi locali. Nel presente articolo vogliamo analizzare varietà della stessa legge promulgata in diverse regioni e città italiane. L’approccio qualitativo e quantitativo dell’analisi è stato adottato per dimostrare l’efficacia del singolo testo, considerando inoltre fattori linguistici e le modalità della scrittura legale, tra cui la sintassi e il lessico adoperato, nonché l’intertestualità e le relazioni tra l’ipo- e l’ipertesto (si pensi alle direttive europee in materia, alla legge nazionale e alle norme locali). Il confronto tra cinque testi affini dedicati allo stesso argomento dimostrerà quanto sia differente l’interpretazione tra un testo e l’altro e quanto la qualità della norma scritta possa compromettere la sua comprensione.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2018, 9.2; 143-160
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LE RÔLE D’UNE BASE DE DONNÉES TERMINOLOGIQUE AU SERVICE DE LA TRADUCTION JURIDIQUE : LOI FONDAMENTALE DE LA HONGRIE
TERMINOLOGY DATABASE IN THE SERVICE OF LEGAL TRANSLATION: BASIC LAW OF HUNGARY
ROLA BAZ TERMINOLOGICZNYCH W PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM: WĘGIERSKA USTAWA ZASADNICZA
Autorzy:
NOVÁK, Barnabás
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920572.pdf
Data publikacji:
2016-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
clarification et l’interprétation des notions juridiques
Loi fondamentale
droit constitutionnel hongrois
processus législatif
terminologie et législation
termes juridiques
terminologie juridique
outils terminologiques
uporządkowanie systemu terminologii języka prawa
konstytucja
konstytucja węgierska
prawodawstwo
terminologia prawna
bazy terminologiczne
clarification and interpretation of legal notions
Basic Law
hungarian constitutional law
legislative process
terminology and legislation
legal terms
legal terminology
terminological tools
Opis:
La réflexion proposée dans cette étude est inspirée par trois questions. Après un bref rappel de la naissance de la nouvelle Loi Fondamentale, nous nous proposons dans la deuxième section de présenter la nécessité d’une base de données terminologique juridique nationale. Dans un cas comme dans l’autre, le terminologue par la base de données terminologique se retrouve en première ligne pour fournir, harmoniser et normaliser les termes juridiques sans lesquels il n’y a pas de communication nationale efficace, en répondant en même temps, à des critères absolus de fiabilité, pertinence, exhaustivité, et sûreté d’utilisation. L’objectif général de plus est de mettre en comparaison la convergence et la divergence éventuelle du sens entre les emprunts et les mots d’origine aussi bien que la construction des définitions dans les deux langues en mettant l’accent sur l’interdépendance de la terminologie harmonisée multilingue. Dans l’optique de la traduction, cette comparaison montre l’absence d’homogénéité et la difficulté de transmission des sens juridiques parmi les deux versions, mais aussi à l’intérieur d’original.   Dans la troisième section, nous visons étudier les divers étapes du travail terminologique dans le domaine de droit constitutionel pour mieux comprendre ce que comporte une activité complexe comme celle de l’harmonisation terminologique. Dans les conclusions, nous revenons sur la banque de données terminologique juridique en mettant en valeur son utilité et ses implications pour d’éventuels projets futurs.
Po wejściu w życie nowej konstytucji węgierskiej wzrosła potrzeba stworzenia nowych terminów prawnych, a co za tym idzie, konieczność stworzenia terminologii wielojęzycznej dostosowanej do nowej terminologii węgierskiej. Prawodawstwo niesie za sobą wymaganie stałości terminologicznej w celu utrzymania ciągłości prawa, oraz wymaganie komunikatywności tworzonego tekstu. Artykuł stanowi studium porównawcze trzech terminów. Przeprowadzona analiza ma charakter interdyscyplinarny, łącząc prawo z translatologią, wskazuje na potrzebę uporządkowania krajowego systemu terminologii języka prawa, a ponadto, do jednego z istotnych celów należy umożliwienie oceny węgierskiej konstytucji przez środowisko zagraniczne.
Throughout the process of legislation many terminological questions have been raised that lawyers – as professionals of the given field – are trying to arrange themselves within the framework of law in a comprehensible way. Difficulties that appear during the clarification and interpretation of notions marked by legal terms might and should be handled via the principles and notions of terminology. In case terminology is used in an incorrect or inaccurate way in a legislative process, professional communication and legal certainty gets violated within the given state. As a result of current scientific and technological development, knowledge acquired in particular areas of expertise is continually expanding, the transmission of this cognition is becoming quicker and quicker, there is an ever-growing cooperation between distinct fields of expertise and the usage of ICT tools is getting more and more active. In the light of the above, this study has a double goal. One of them is to present the possible correlations in terminology and legislation (section II.), the other one is to point out that information technologies are also used as tools of terminology in the form of databases, softwares (section III). The proper management of notions marked by legal terms, achieved by the spreading of terminological knowledge and a wider use of terminological tools, may have a positive effect on the process of legislation and would lead to a better linguistic quality of laws and statutes to be prepared in the future. 
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2014, 19, 1; 61-76
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’INTERPRÉTATION : UN PROBLÈME ÉPINEUX POUR LA TRADUCTION JURIDIQUE
INTERPRETACJA JAKO NURTUJĄCY PROBLEM W PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM
INTERPRETATION AS A PERVADING PROBLEM IN LEGAL TRANSLATION
Autorzy:
FLÖTER-DURR, Margarete
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921238.pdf
Data publikacji:
2019-01-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
traduction juridique
interprétation
sens
pertinence
équivalence
heuristique
sémantique
pragmatique
usage linguistique
tłumaczenie prawnicze
interpretacja
heurystyka
interpretacja prawna
semantyka
relewancja
pragmatyka
użycie języka
legal translation
interpretation
heuristics
legal interpretations
semantics
relevance
pragmatics
language use
Opis:
Dans le contexte du tournant quantitatif amorcé dans le domaine de la traduction, tant pragmatique que juridique, le présent article vise à revenir sur le rôle des notions d'interprétation et de sens et à les replacer au centre des préoccupations de la traduction juridique. À partir du constat de la nécessité de l’interprétation, il s’agit de mettre en exergue l’ancrage social de toute traduction en tant qu’acte de communication et le caractère inadéquat du paradigme de l’équivalence (Sandrini, 2017) qui en résulte. À partir de la théorie de Schütz, les notions de pertinence et de stock de connaissances ainsi que leur rôle en traduction seront mises en évidence (Schütz, 2004b). Enfin, les contours d’une méthode pratique de la traduction fondée sur la pertinence et l’usage (Wittgenstein, 2004) seront esquissés.
In the context of the quantitative shift in the translation field, both pragmatic and legal, this article aims to return to the role of interpretation and meaning concepts and to place them back at the centre of legal translation concerns. Starting from the observation of the necessity of interpretation, it is a question of highlighting the social anchoring of any translation as an act of communication and the inadequacy of the paradigm of equivalence (Sandrini, 2017) which results from it. Based on Schütz’s theory, the concepts of relevance and stock of knowledge and their role in translation will be highlighted (Schütz, 2004b). Finally, the outlines of a practical method of translation based on relevance and usage (Wittgenstein, 2004) will be outlined.
W związku ze zjawiskiem przesunięcia ilościowego w dziedzinie tłumaczeń, zarówno w kontekście tłumaczenia pragmatycznego, jak i prawnego, niniejszy artykuł ma na celu powrót do roli takich podstawowych pojęć jak interpretacja i sens oraz umieszczenie ich w centrum rozważań na temat tłumaczenia prawnego. Wychodząc od konieczności interpretacji, w artykule uwypuklono społeczne zakotwiczenie tłumaczenia jako aktu komunikacji i wynikającej z niego niedoskonałości paradygmatu równoważności (Sandrini, 2017). W oparciu o teorię Schütza podkreślono koncepcje dotyczące sensu i zasobu wiedzy, a także ich rolę w tłumaczeniu (Schütz, 2004b). W końcowej części artykułu przedstawiono natomiast zarys praktycznej metody tłumaczenia opartej na pojęciu sensu (Schütz) i użycia (Wittgenstein, 2004). 
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2018, 36, 1; 7-24
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DEFINITION AS A GENRE IN THREE LEGAL SYSTEMS: A COMPARATIVE ANALYSIS
Autorzy:
Vecchiato, Virginia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921386.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
definicja
język prawny
analiza dyskursu
interpretacja
semiotyka
definition
legal language
discourse analysis
interpretation
semiotics
Opis:
This paper aims at comparing the definition of ‘trademark’ in three different legal systems – EU law, international law and US common law – in order to identify the discoursal, generic and textual characteristics of definition as a genre. The selected corpus of analysis is made up of three definitions from EU Regulation 2017/1001, WTO Agreement on Trade-Related aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS) and US Lanham Act (sec.45) and of several US cases from 1926 to 2019. The theoretical framework within which the analysis is carried out is the seminal work on definition as carried out by Richard Robinson (1954) and Harris and Hutton (2007). The approach is mainly linguistic, though a historical excursus on the concept of definition is provided as a necessary introductory premise. The findings support the theory that considers EU legal texts as a different genre (Robertson 2012) characterised by a hybrid style (Robertson 2010) further emphasised in the definitional sections here analysed where EU term formation and definition result text-driven (Šarčević 2016). EU legal texts in their English version originate from the dynamic combination of two aspects: one connected to EU legal English – which is not common law English – and one connected to matters of terminology, syntax and general structure which has a French origin.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2020, 44, 1; 65-92
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na marginesie koncepcji języka norm prawnych
In the Margins of the Concept of the Language of Legal Norms
Autorzy:
Malinowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202297.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia doktrynalna
system prawa
język prawny
język prawniczy
język norm
scholarly interpretation
legal system
legal language
lawyers’ language
language of norms
Opis:
W artykule przedstawiono próbę alternatywnego ujęcia modelu wykładni doktrynalnej w którym wypowiedzi w języku norm zastąpiono wypowiedziami w języku prawniczym. W proponowanym ujęciu rezultatem interpretacji tekstu prawnego jest zbiór zdań języka prawniczego stwierdzających, iż określona generalna norma prawna obowiązuje w momencie interpretacyjnym ze względu na ważność relewantnego fragmentu tekstu prawnego. Tworzący całość (kompletny) zbiór wypowiedzi w języku prawniczym stwierdzających obowiązywanie norm prawnych jest traktowany przez prawników jako opis systemu prawa. Stwierdzono, iż zarówno judykatura, jak i doktryna rozpatrując prawo jako system w praktyce nie odnosi się do języka norm, a odwołuje się do wyników wykładni opisanych w języku prawniczym. Natomiast paradygmat wykładni doktrynalnej z wykorzystaniem pojęcia języka norm ma swoje niewątpliwe walory teoretyczne i jest przydatny w celach dydaktycznych.
The article presents an attempt at an alternative approach to the scholarly interpretation model, in which statements expressed in the language of norms have been replaced by statements in the language of lawyers. In the proposed approach, the result of the interpretation of a legal text is a set of sentences of the lawyers’ language stating that a specific general legal norm applies at the moment of interpretation due to the validity of the relevant fragment of the legal text. The whole (complete) set of statements in the lawyers’ language whereby legal norms are held to be valid is treated by lawyers as a description of the legal system. It is stated that, considering the law as a system, neither case law nor scholarship in practice refers to the language of norms, but to the results of interpretations described in the lawyers’ language. However, the paradigm of scholarly interpretation using the concept of the language of norms has its undoubted cognitive value and is useful for didactic purposes.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 54-64
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TO HAVE AN INTERPRETER – A RIGHT TO A FAIR TRIAL. EVALUATION OF PERSONAL EVIDENCE OBTAINED BY THE HELP OF AN INTERPRETER
PRAWO DO SPRAWIEDLIWEGO PROCESU. OCENA ZEZNAŃ UZYSKANYCH PRZY POMOCY TŁUMACZA
Autorzy:
HATI, Csilla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920714.pdf
Data publikacji:
2016-11-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tłumaczenie
postępowanie karne
język prawa
język prawny
przesłuchanie
interpretation
criminal procedure
personal evidence
legal language
Opis:
The author is a trainee lawyer, and a graduating PhD student. Her field of research is the principle of directness in the criminal procedure, with special emphasis on the significance of the spoken language, and the possibility of the distortion of the information that is mediated during interpretation. The author supplements her research with her experience obtained during her time as a defense lawyer in criminal procedures. Her aim is to point out how a confession obtained with the help of an interpreter can lead to a false statement of facts. The right to have a free interpreter belongs to the circle of absolute rights of a fair procedure, the deprivation from which makes a procedure unfair in every case. However, improper interpretation bears risks of a similar proportion, as it can apply new meaning to the confessions. Thus, the forensic and questioning rules of interrogation are different when conducted with an interpreter, provided that the interrogator indeed strives to unveil the truth. This information should be part of the basic knowledge of the members of authority and the defense lawyer as well. However, both the judge and the interpreter must keep it in mind that the parties might intentionally apply such linguistic means which result in the distortion of information.
Celem niniejszej pracy jest podkreślenie, że zeznania uzyskane od świadka na drodze tłumaczenia mogą prowadzić do błędnych ustaleń faktów. Prawo do bezpłatnego skorzystania z usług tłumaczeniowych jest jednym z podstawowych praw, które musza być zapewnione w sprawiedliwym procesie sądowym. Niezapewnienie tłumaczenia lub tłumaczenie słabej jakości może prowadzić do niewłaściwej interpretacji sensu wypowiedzi co z kolei ma kluczowy wpływ na wyrok. Z tego powodu , śledczy który chce dotrzeć do prawdy powinien stosować inne procedury przesłuchania i stawiać inne pytania podczas przesłuchania z udziałem tłumacza, niż podczas przesłuchania bez tłumaczenia. Wspomniane różnice w procedurach powinny być szeroko znane, wszystkim osobom biorącym udział w procesie sądowym, jednakże sędzia i tłumacz musi pamiętać ponadto, o możliwości celowego użycia przez strony takich środków językowych, które mogą wypaczać fakty.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2016, 28, 1; 25-42
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System prawa w ujęciu teoretycznoprawnym
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609297.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
legal system
systemic rules of the interpretation of law
divisions of the legal system
system prawa
systemowe reguły wykładni
podziały systemu prawa
Opis:
Paper’s aim deals with defining the role of the category of the system both in the essence of the law and in its implementation and interpretation. The course of deliberations starts with the notion of the legal system, being followed by the analysis of basic dimensions of the systemic analysis of law (systematization of the normative acts as well as vertical and horizontal structure of law) and of the role of the systemic (both structural and axiological) rules of the legal interpretation conducted in the process of the application of law. The results of these considerations are then confronted with the various divisions of the legal system, taking especially the position of the administrative law into account.
Opracowanie ma na celu określenie roli kategorii systemu w postrzeganiu istoty prawa oraz jego wykładni i stosowaniu. Stąd, po zasygnalizowaniu kwestii pojęciowo-konstrukcyjnych, przedmiotem analiz stały się podstawowe wymiary systemowości prawa (systematyka aktu normatywnego oraz struktura pionowa i pozioma systemu), które pozwalają na dostrzeżenie roli reguł systemowych w wykładni prawa dokonywanej w procesie decyzyjnym stosowania prawa. Ustalenia co do powyższych zagadnień zostały następnie skonfrontowane z przedmiotowymi podziałami systemu prawa, ze szczególnym uwzględnieniem w jego ramach pozycji prawa administracyjnego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2017, 64, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy poziomy zamknięcia argumentacji prawniczej
Autorzy:
Grzybowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034073.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
teoria prawa
argumentacja prawnicza
paradygmat interpretacyjny
konkluzywność wykładni
stosowanie prawa
legal theory
legal argumentation
interpretative paradigm
conclusiveness of interpretation
application of law
Opis:
Artykuł przedstawia trzy perspektywy analityczne problemu zamknięcia argumentacji prawniczej na tle centralnych założeń interpretacyjnych dwóch wiodących polskich teorii wykładni, tj. koncepcji klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej. Autor prezentuje tezę, że zdolność wykładni operatywnej do regulacji stosunków społecznych jest m.in. wypadkową konkluzywności danego paradygmatu wykładni oraz kontekstu kulturowego, w jakim został osadzony. Niezależnie od uprawomocnienia wyniku interpretacji w dyskursie prawniczym, tj. w środowisku profesjonalistów, możliwa jest sytuacja, gdy dyrektywy wykładni, które stanowią artefakt kulturowy, nie są w pełni kompatybilne z ideologicznymi oraz aksjologicznymi założeniami kultury prawnej i politycznej danego społeczeństwa, stanowiąc niejako kontrproduktywny element tejże kultury.
Article presents three analytical perspectives of the problem of closing legal argumentation against the background of the central interpretative assumptions of two leading Polish theories of interpretation, i.e. the clarificative and derivational concept. Author presents thesis that the ability of operative interpretation to regulate social relations is, inter alia, the resultant of conclusiveness of a given interpretative paradigm and the cultural context in which it is embedded. Regardless of the validation of the result of interpretation in the legal discourse, i.e. in the environment of professionals, it is possible that the directives of interpretation, which constitute a cultural artifact, are not fully compatible with the ideological and axiological assumptions of the legal and political culture of a given society, constituting a counter-productive element of that culture.  
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 97; 251-262
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efficacy, impact and English legal history
Skuteczność, oddziaływanie i angielska historia prawa
Autorzy:
Watkin, Thomas Glyn
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033494.pdf
Data publikacji:
2020-04-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia prawa
ustawodawstwo
skuteczność
wpływ
sądownictwo
interpretacja
celowość
Legal history
legislation
efficacy
impact
judiciary
interpretation
purposive
Opis:
Theorists of law and of social policy distinguish between the efficacy and the impact of laws and legislation. Efficacy concerns the achievement of the effects intended by law-makers. Impact refers to the actual consequences. At times, the two diverge. Sometimes, it is only after a lengthy period that the impact is appreciated. The impact sometimes requires intervention by legislators or judges acting purposively in order to correct unforeseen or unfortunate consequences. The extent of judicial intervention is not always clear from the surviving records. This article argues that an awareness of the possibility of such occurrence is essential if legal history is to present the whole truth concerning legal developments.
Teoretycy prawa i polityki społecznej rozróżniają pojęcia skuteczności oraz wpływu praw i prawodawstw. Skuteczność dotyczy osiągania celów zamierzonych przez prawodawcę. Wpływ odnosi się do rzeczywistych konsekwencji. Niekiedy obie kategorie różnią się od siebie. Bywa, że dopiero po upływie długiego czasu wpływ zostaje doceniony. Kiedy indziej wpływ wymaga interwencji ze strony ustawodawcy czy działających rozmyślnie sędziów, tak aby skorygować nieprzewidziane bądź nieszczęśliwe skutki rozwiązania prawnego. Rozmiar sędziowskich interwencji nie zawsze jest oczywisty na podstawie zachowanych dokumentów. W artykule dowodzi się, że świadomość możliwości wystąpienia takiego zjawiska jest niezbędna, jeśli historia prawa ma przedstawiać całą prawdę na temat jego rozwoju.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 91; 83-98
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modele rozumowania dogmatycznego w prawie karnym
Methods of Criminal Interpretations
Autorzy:
Królikowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519139.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Tematy:
criminal law
criminal procedure
methods of criminal interpretation
legal guarantees of accused
functions of criminal law
Opis:
There are few methods used by criminal lawyers determining how they approach to criminal provisions and final outcome in the procedural issue of being or not being held responsible for one’s conduct. It might be illustrated that the main characteristic is something close to osmolarity of deeds that are close but not directly in the scope of criminal provision. In Poland it is determined by the culture of reasoning founded in the dark times of communism and afterwards simply retranslated to new democratic concepts. The author asks a question how legal dogmatics in criminal law may be the vehicle of individual guarantee to be held not guilty. According to the author this is the beginning to question the system, not the final word.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2020, 4 (60); 17-37
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DISAPPEARANCE OF WITNESSES’ OWN WORDS
ZNIKANIE SŁÓW ŚWIADKÓW
Autorzy:
OKAWARA, Mami Hirake
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920333.pdf
Data publikacji:
2012-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tłumaczenie sądowe
świadek
zeznanie
tłumaczenie prawnicze
porównanie języków
court interpretation
witness
statement
legal translation
linguistic comparison
Opis:
This paper discusses the characteristics of prosecutor’s language that would appear in the prosecution witness’s answers during direct examination. I performed a linguistic comparison of the language that is used in a witness’s answers against that of five relevant documents, which include a prosecutor’s opening statement, a prosecutor’s final statement, 11 samples of suspect’s statements from the handbook for investigating officers and one from witness’s personal letters. I would like to argue that as the witness’s answer had the features of a prosecutor’s language as well as written language, the prosecutor’s ten meetings with the witness immediately before the trial may have possibly influenced not only the witness’s language but also the content of the testimony itself. The analysis of this paper is based upon my expert witness opinion that was submitted to the Tokyo High Court and Japanese Supreme Court for the case in question.
Artykuł dotyczy języka używanego przez prokuratorów, który pojawia się w zeznaniach świadków w trakcie przesłuchania na sali sądowej. Autorka dokonała porównania języka użytego przez świadka i języka użytego przez prokuratora (m.in. w mowie oskarżyciela). Będąc biegłym sądowym, powołanym do dokonania analizy języka użytego przez świadka, autorka wyciąga wniosek, że z dużym prawdopodobieństwem wpływ na język, jakim posługiwał się świadek miały spotkania z prokuratorem, które odbyły się tuż przed rozprawą. Język świadka zawierał cechy języka prokuratora oraz cechy języka pisanego, które pokrywają się z konstrukcjami zawartymi w analizowanych dokumentach.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2012, 10, 1; 23-36
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunikatywność tekstu prawnego a derywacyjna koncepcja wykładni prawa (aspekt rozumienia normy sankcjonowanej)
Communicativity of legal texts vs. the derivate concept of the interpretation of law (the aspect of understanding the norms sanctioned)
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693590.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
comprehensibility of legal text
legal clarity
legal certainty
interpretation of the law
knowledge of the law
criminal law
komunikatywność tekstu prawnego
jasność prawa
pewność prawa
wykładnia prawa
znajomość prawa
prawo karne
Opis:
The aim of the article is to confront the postulate of the comprehensibility of legal texts with the derivative concept of the interpretation of law by Maciej Zieliński. The point of reference are provisions of penal legislation (norms or criminal law and their understanding) and how they are understood by persons with vocational, secondary and post-secondary education, who constitute the majority of the Polish population. Using the protective function of the penal law, an attempt has been made to question the thesis that provisions of criminal law are comprehensible and understood by their interpreters who are the above individuals. The assumptions of the derivative concept of interpretation require that the interpreter has an extraordinary legal knowledge. Therefore the area where the traditional formula of ignorantia legis non excusat is used should be considerably limited.
Przedmiotem artykułu jest konfrontacja postulatu komunikatywności tekstu prawnego z derywacyjną koncepcją wykładni prawa Macieja Zielińskiego. Przedmiotem odniesienia uczyniono normę sankcjonowaną z perspektywy osoby o wykształceniu zawodowym, średnim i policealnym, a więc dominującym wśród polskiej populacji. Wykorzystując ochronną funkcję prawa karnego, autor podjął próbę zakwestionowania tezy, że przepisy karnoprawne są komunikatywne dla tak określonego interpretatora. Zastosowanie założeń derywacyjnej koncepcji wykładni uświadamia, że zarówno zjawisko rozczłonkowania (na poziomie syntaktycznym oraz treściowym) oraz wykorzystanie dyrektywy języka prawniczego (literatury i orzecznictwa), które – ponieważ stanowią powszechnie obowiązujący materiał interpretacyjny na równi z wykładnią autentyczną i mają w działaniu interpretacyjnym pierwszeństwo przed językiem ogólnym – wymagają od interpretatora nieprzeciętnej wiedzy prawniczej oraz prowadzenia żmudnych poszukiwań, co czyni prawo karne niezrozumiałym. W konsekwencji istotnemu praktycznemu ograniczeniu powinna podlegać sfera stosowania tradycyjnej formuły ignorantia legis non excusat.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 69-79
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Statutory Interpretation in Anglo-Saxon Legal Order (Selected Issues)
Autorzy:
Korybski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619081.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
common law culture
statutory legislation
statutory interpretation
rules and aids of statutory interpretation
comparing legal cultures
kultura common law
wykładnia ustawowa
reguły i środki wykładni ustawowej
porównywanie kultur prawnych
Opis:
The understanding and methods of statutory interpretation are influenced predominantly by the relevant legal culture which positions statutory interpretation and public implementing bodies within public government structures and the proper social context. The varied understanding and methods of statutory interpretation also results from different state system solutions adopted by particular countries. This also pertains to statutory interpretation across the member states of the European Union. The key differences in the understanding of the substance, methods and aids of statutory interpretation in Europe stem from the different legal cultures which have shaped the so-called British legal order (in England and Wales) on the one hand and the legal orders of the remaining EU member states on the other. Statutory interpretation in continental Europe is shaped within the framework of statutory law system: the supremacy of Constitution and statutes enacted exclusively by parliament. One of the fundamental principles of statutory interpretation in these countries is a competence-based and – to a large extent – institutional division between legislative processes and their results (i.e. legal acts containing legal norms) and processes of application of law and their outcomes (i.e. legal decisions in individualized cases). That distinction is not observed in common law legal orders because of the precedent activity of courts. An elaborative presentation of statutory interpretation in statutory law systems is the issue of the next point of this article. This point goes on to present the characteristic features of statutory interpretation in Anglo-Saxon legal order, with particular attention paid to the root causes for the differences in the understanding, methods (approaches), rules and aids of statutory interpretation in common law culture.
Rozumienie i metody wykładni przepisów prawa stanowionego, w tym przepisów ustawowych, są kształtowane zasadniczo przez typ kultury prawnej określający ramy wykładni przepisów oraz typ organów wyposażonych w kompetencje dokonywania wykładni. W odniesieniu do państw współczesnych istotnym czynnikiem są też rozwiązania ustrojowe i wynikająca z nich pozycja organów władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Rozwiązania te także pozostają pod wpływem kultury prawnej, co widać szczególnie w różnicach w rozumieniu zasady podziału władz w kulturzecommon laworaz w kulturze prawa stanowionego. Wskazane wyżej różnice występują między Wielką Brytanią a państwami kontynentalnej Europy należącymi do Unii Europejskiej. Forsowany w doktrynie anglosaskiej model wykładni ustawowej, choć zbieżny z modelem wykładni prawa przedstawianym w kontynentalnej doktrynie prawniczej co do szeregu szczegółowych reguł i wskazówek interpretacyjnych, różni się jednak znacznie od modelu kontynentalnego zasięgiem i znaczeniem wykładni. Wynika to przede wszystkim z różnic dotyczących miejsca ustawy jako źródła prawa w obu porównywanych typach porządku prawnego, a w konsekwencji jedynie dopełniającą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu anglosaskim, w porównaniu z dominującą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu kontynentalnym. W artykule przedstawiono źródła oraz przejawy wybranych, charakterystycznych różnic i podobieństw między anglosaskim i kontynentalnym modelem wykładni ustawowej. Przedstawiono też w zarysie podstawowe typy reguł i środków wykładni ustawowej w anglosaskim modelu wykładni ustawowej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prostytucja jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu w prawie polskim
Prostitution as an act not subject to taxation in Polish law
Autorzy:
Olczyk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685873.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prostytucja
nierząd
podatek
interpretacja indywidualna
moralność
skuteczność czynności prawnej
prostitution
tax
individual tax interpretation
morality
legally effective legal transaction
Opis:
The aim of this publication is to bring closer legal regulations referring to the statement that prostitution does not constitute income subject to tax in Polish law. This notion has been frequently presented by administrative courts and tax authorities – and this issue is discussed in the first part of the article. The next one focuses on legal articles that regulate this tax exemption. In this unit the author also describes the individual tax interpretation published in a case of so-called virtual prostitution. Third part concerns a moral aspect of sex acts in exchange for payment as well as possible ways of argumentation in such cases. At the end the author presents practice of arrangements that the Polish tax authorities pursue to establish if a taxpayer really engages sexual relations for financial benefits (like distinction between prostitution and donation).
Celem publikacji jest przybliżenie unormowań prawnych odnoszących się do wielokrotnie przedstawianego przez sądy administracyjne i organy podatkowe poglądu, zgodnie z którym prostytucja jest czynnością, która nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy i jako taka nie podlega opodatkowaniu w prawie polskim. W pierwszej części tekstu opisane zostało stanowisko wyrażane w tym zakresie w toku wykładni operatywnej. W drugiej części skupiono się na ustawowej podstawie wyłączenia, wskazano jej związek z sądami o charakterze moralnym. W tym fragmencie omówiono również istotne z punktu widzenia toczonych rozważań interpretacje indywidualne Ministra Finansów. Dalszy wywód poświęcony jest stricte moralnemu wymiarowi prostytucji; autor przedstawia możliwe sposoby argumentacji popierającej potępienie nierządu oraz racje im przeciwne. Ostatnia część artykułu dotyczy praktyki postępowań i ustaleń czynionych przez organy podatkowe w sprawach dotyczących prostytucji.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 79
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumentalizacja prawa a kryzys konstytucyjny – refleksja na gruncie kilku aktualnych ustaleń Profesora Piotra Winczorka
Instrumentalization of Law and the Constitutional Crisis: Reflection on the Basis of Several Topical Findings of Professor Piotr Winczorek
Autorzy:
Romanowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050251.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
instrumentalizacja prawa
typologia aktów instrumentalizacji
aksjologia prawa
wartości prawne
wartości konstytucyjne
zasady prawne
wykładnia aksjologiczna
instrumentalization of law
typology of instrumentalization acts
legal axiology
legal values
constitutional values
legal principles
axiological interpretation of law
Opis:
Instrumentalizacja prawa jest jednym z ważniejszych zagadnień badawczych, które przynależą do dorobku myśli Profesora Piotra Winczorka. Łącząc problem granic dopuszczalnej instrumentalizacji prawa z zagadnieniem aksjologii prawa, Autor ten przyjął stanowisko nieredukcjonistyczne i wskazał autoteliczne wartości prawa oraz realizowane przez system prawny wartości pozaprawne jako kryteria oceny aktów instrumentalizacji prawa. W oparciu o wnikliwą obserwację praktyki prawa, przede wszystkim działań prawodawcy, zaproponował typologię różnych przypadków patologicznej instrumentalizacji prawa. Zestawienie poszczególnych aktów tworzenia i stosowania prawa, które można odnaleźć w trwającym w Polsce kryzysie konstytucyjnym, z typami wskazanymi przez Prof. P. Winczorka prowadzi do wniosku, że jego typologia jest nie tylko aktualna, ale stanowi trafne narzędzie pogłębionej deskrypcji trwającego kryzysu. Ponadto, pozwala na wskazanie innego zagrożenia dla porządku prawnego, tj. próby instrumentalizacji wartości konstytucyjnych. W obliczu tego niebezpieczeństwa zasadnym wydaje się sformułowanie postulatu przeprowadzania wykładni aksjologicznej konstytucji, której celem byłoby odczytanie danej zasady prawnej w hermeneutycznym kontekście systemu aksjologicznego, z którego genealogicznie wywodzi się dana zasada prawna.
The instrumentalization of law is one of the most important research issues that belong to the achievements of Professor Piotr Winczorek. Combining the problem of the limits of permissible instrumentalization of law with the issue of the axiology of law, he adopted a non-reductionist position and indicated the autotelic values of law, as well as non-legal values implemented by the legal system as the criteria for assessing acts of instrumentalization of law. Based on careful observation of the legal practice, primarily the actions of the legislature, he proposed a typology of various cases of pathological instrumentalization of law. A list of individual acts of enacting and applying the law that can be distinguished in the ongoing constitutional crisis in Poland, broken down by the types indicated by Prof. Winczorek, leads to the conclusion that not only is his typology still valid, but it also can be used as an adequate tool for an in-depth description of the ongoing crisis. Moreover, it enables the indication of yet another threat to the legal order, i.e. attempts to instrumentalize constitutional values. In the face of this danger, it is justified to formulate the postulate of giving the constitution an axiological interpretation, the aim of which would be to read a given legal principle in the hermeneutic context of the axiological system from which said legal principle derives genealogically.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 74-90
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Generalne klauzule odsyłające – ujęcie teoretycznoprawne
Autorzy:
Leszczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609593.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
general reference clause
legal branches
interpretation and application of law
generalna klauzula odsyłająca
gałęzie prawa
wykładnia i stosowanie prawa
Opis:
The general reference clause might be defined as part of a norm, reconstructed from the normative text, that empowers the court to refer to the extra-legal criteria during the establishing of the basis for judicial decision. Strong tradition of such construct in European legal orders and their presence in all legal branches, belonging both to the private and public law, creates its universal character. The legislator, forming such clause, indicates a will to open legal argumentation, transfers the establishing of its contents to the judiciary, that tries to connect the clause with the social (moral), political or economic values. The way in that the clauses are implemented, the way their contents is established as well as the kind and scope of impact the clauses play in the process of the application of law, even if strengthen the general role of axiology in the legal interpretation, vary in the context of the type of application processes or, what is crucial for all book, the kind of legal branch in that the general reference clause functions.
Generalna klauzula odsyłająca może być zdefiniowana jako część normy, zrekonstruowana z tekstu normatywnego, upoważniająca sąd do powołania się na pozaprawne kryteria podczas określania podstawy decyzji stosowania prawa. Tradycja występowania takich konstrukcji w europejskich porządkach prawnych oraz ich obecność we wszystkich gałęziach prawa, należących zarówno do prawa prywatnego, jak i prawa publicznego, powoduje, że mają one uniwersalny charakter. Prawodawca, formułując klauzulę, wskazuje na wolę otwarcia argumentacji prawnej, przenosząc ustalenie jej treści na sądownictwo, wiążące klauzulę z wartościami moralnymi, politycznymi czy gospodarczymi. Sposób, w jaki klauzule są stosowane oraz w jaki jest ustalana ich treść czy też rodzaj i zakres wpływu, jaki klauzule mają w procesie stosowania prawa, wzmacnia rolę aksjologii w wykładni prawa, różni się jednak w zależności od takich czynników, jak typ procesu decyzyjnego oraz, szczególnie istotny w kontekście całości niniejszego tomu, rodzaj gałęzi prawa, w jakiej klauzule funkcjonują.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2016, 63, 2
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o granice wykładni definicji legalnych: dyrektywy wykładni oparte na tezie słabszego formalizmu interpretacyjnego
Dispute about limitations in interpreting legal definitions: directives of interpreting based on weaker formalism
Autorzy:
Zajęcki, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231732.pdf
Data publikacji:
2022-05-12
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
definicje legalne
wykładnia prawa
formalizm interpretacyjny
holizm interpretacyjny
theory of law
legal definitions
interpretation of law
interpretative formalism
interpretative holism
Opis:
CEL NAUKOWY: W tekście autor wykorzystuje ideę analizowania treści definicji legalnych (rekonstruowania ich architektoniki konotacji) do zaproponowania korekt w dyrektywach wykładni definicji legalnych koncepcji derywacyjnej M. Zielińskiego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Polskie ius interpretandi nie daje jednej odpowiedzi na pytanie o granice wykładni definicji legalnych. Ścierają się stanowiska formalizmu i holizmu interpretacyjnego. W tekście autor stosuje metody analitycznej teorii prawa do sformułowania tezy umiarkowanego formalizmu w interpretacji definicji legalnych. PROCES WYWODU: Analiza rozpoczyna się od przywołania dyrektyw redagowania definicji legalnych w polskich Zasadach techniki prawodawczej. Na tej bazie proponowane są korekty do dyrektyw wykładni definicji legalnych w koncepcji derywacyjnej. Korekty te ujawniają wielość praktycznych problemów, z jakimi może zetknąć się interpretator. Problemy te zostały pogrupowane na podstawie badań M. Zeiferta nad gramatyką polskiego tekstu prawnego. Ilustracją wywodu jest analiza orzecznictwa dotyczącego definicji „osoby najbliższej” w kodeksie karnym (art. 115 § 11). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przy założeniu tezy umiarkowanego formalizmu w interpretacji definicji legalnych udało się skorygować dyrektywy wykładni w koncepcji derywacyjnej. Korekty te respektują wszystkie główne założenia tej koncepcji, a jednocześnie uwzględniają praktyczne problemy, z jakimi stykają się interpretatorzy. Zmodyfikowane dyrektywy wyznaczają precyzyjnie a zarazem elastycznie granicę dla wykładni definicji legalnych. Zaproponowane modyfikacje dyrektyw uwzględniają zarówno spojrzenie legislatora, jak i interpretatora na funkcje definicji legalnych. Użycie definicji legalnej umożliwia precyzyjne i adekwatne oddanie w tekście prawnym zamysłu prawodawcy. W przypadku popełniania błędów redakcyjnych pojawia się jednak ryzyko istotnego wypaczenia sensu regulacji. Użycie definicji legalnej wzmacnia szansę na jednolitość wykładni, wiąże się jednak z ryzykiem uniemożliwienia interpretatorowi naprawienia wadliwego językowo tekstu prawnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analizy w tekście pokazały, że koncepcja derywacyjna przywiązuje dużą wagę do rozróżniania definicji treściowych i zakresowych. Praktyka redagowania definicji legalnych jest jednak zbyt chwiejna, by to rozróżnienie było przydatne. Dlatego warto postulować doprecyzowanie Zasad techniki prawodawczej i pogłębianie u legislatorów wiedzy logiczno-gramatycznej o definicjach legalnych.
RESEARCH OBJECTIVE: In the paper the author employs the idea of analyzing the content of legal definitions (i.e. reconstructing the architecture of their connotations) to propose emendations in directives of legal interpretation in M. Zieliński’s derivational theory of legal interpretation. THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: Polish ius interpretandi does not give unanimous answer to the question about limits in interpreting legal definitions. There are two competing approaches: formalism and holism. In the text the author employs tools of analytical theory of law to formulate weaker thesis of formalism in interpreting legal definitions. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The argumentation begins with quotes from Polish Principles of legislative technique (Zasady techniki prawodawczej) about legal definitions. On this basis several proposals of emendations in directives of legal interpretation in derivational theory are proposed. These emendations show problems which an interpreter must face in practice. These problems were grouped on the basis of researches done by M. Zeifert on the grammar of Polish legal text. RESEARCH RESULTS: After establishing weaker thesis of formalism in interpreting legal definitions, several emendations in directives of legal interpretation were proposed. These emendations are in conformity with fundamental assumptions of M. Zieliński’s derivational theory, and they also encompass practical problems which are met by interpreters. Modified directives show precisely the limits in interpreting legal definitions, yet they are also flexible. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Analyses in the paper showed that derivational theory strongly emphasizes difference between connotation-based definitions and denotation-based definitions. Practice of rendering legal definitions is – in this respect – too shaky, and such differentiation is of limited practical value. Therefore it is important to postulate emendations in Polish Principles of legislative technique and promotion of knowledge about logic and grammar of legal definitions among legislators.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2022, 13, 43; 73-94
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies