Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Inflanty," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-48 z 48
    Tytuł:
    Źródła do dziejów południowo-wschodnich Inflant (późniejszych Inflant polskich) w latach 1561–1600 w archiwach Rygi i Wilna
    Sources to the history of the South-East Livonia (later the Polish Livonia) in the years 1561-1600 at the archives of Riga and Vilnius
    Autorzy:
    Jeziorski, Paweł A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064692.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Inflanty
    Inflanty Polskie
    Łatgalia
    Livonia
    the Polish Livonia
    Latgale
    Opis:
    The purpose of this article is to present selected sources to the history of Latgale in the years 1561-1600, the earliest period of the membership of the former Livonia to the Polish-Lithuanian Commonwealth. Currently the records are stored in the archives and libraries of Riga, and Vilnius cities. Latgale, one of the major contemporary historical regions of Latvia, since the late 17th century was called the Polish Livonia, but within the borders of Poland stayed to 1772. The article discusses selected sources stored in the Latvian State Historical Archives (Latvijas Valsts vēstures arhīvs) in Riga and in the External Archives of the City Council of Riga (Rīgas Magistrate Arejais Arhīvs), as well as the National Library of Latvia (Latvijas Nacional Library). Characterized were also fonds stored in the Lithuanian State Historical Archives (Lietuvos Valstybės istorijos archyvas) in Vilnius and the former Wróblewski Library (Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių library) in Vilnius. Moreover, there was discussed the fate of public and private archives and libraries that had in their holdings sources to the history of Latgale in the last forty years of 16th century that within the 19th and first half of the 20th century were dispersed or destroyed. The attention was focused on the selected archives and libraries of Polish-Livonian nobility. Furthermore, there was discussed the holdings and fate of the Daugavpils municipal archives that was almost completely destroyed in the late 18th century.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 63-76
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ryga wobec rozpadu średniowiecznych władztw terytorialnych w Inflantach
    Riga towards collapse of medieval local governments in Livonia
    Autorzy:
    Ziemlewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064724.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Ryga
    Inflanty
    Riga
    Livonia
    Opis:
    All parties involved in the conflict in Livonia in the mid-sixteenth century, wanted to profit from trade with the East, and strived to control the important strategic and commercial point - Riga. Proposals to surrender and guarantees to keep existing rights were made by envoys of Moscow Tsar Ivan the Terrible, the Danish prince Magnus, the Swedish King Erik XIV and the Polish King Sigismund Augustus. Despite the formal subordination of the Teutonic Order and the Archbishop, Riga led independent and even contrary to the actions of its feudal lords policy. In 1561, Riga did not follow them and did not make a tribute to the king on which Sigismund Augustus and Lithuanians counted. Control of the Daugava was in the vital interest of the Lithuanian nobles, who expected creation of navigable channel of corresponding importance to the Vistula River in the Crown and the increase in exports of raw materials from the northern part of principality. Riga made the submission to the new ruler conditional on a number of stipulations. In addition to the approval of the old privileges and religious freedom for the Lutheran confessions the city of Riga demanded a guarantee of protection against restrictions of the emperor and princes of the Reich, and the subordination of Livonia to Poland, not to Lithuania that was too weak in Riga’s opinion. The necessary guarantees were granted by so called "Cautio Radziviliana prior", issued by the governor of Vilna Mikołaj "The Black" Radziwiłł on September 8th , 1561. These promises were not fulfilled, so the delegation of the city of Riga had not make a tribute to Sigismund Augustus on November 28th, 1561, opposed to its superiors: Gotthard Kettler, and Archbishop Wilhelm and Livonian states. In this situation Radziwill tried to surrender Riga directly Sigismund Augustus. After lengthy negotiations, the city agreed to a "conditional" surrender and an oath of fidelity, which would have been in force only when the promises had been fulfilled. Promises were included in "Cautio Radziviliana posteriori", issued by Radziwiłł on March 17th, 1562. The reluctance of the Crown to engage in the affairs of Livonian, defeat of Lithuanian army and hollow promises caused that the city considered itself to be exempt from the oath to the king. The middle-class opposition was against subjection the city of Riga to Sigismund Augustus. They blocked submission to Lithuania and the King for fear of strengthening the position of the city council, the expansion of the nobility and loss of privileges. They were not so much against King’s sovereignty, as against any strong public authority. As long did the council need support of the guild in adopting contribution taxes for war, the army and the development of the fortifications, as long Riga ran a consistent, separatist politics. It was possible to 1581.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 11-18
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflanty Polskie Bolesława Limanowskiego – wspomnienia i relacje
    Polish Livonia of Boleslaw Limanowski – reminisces and correspondence
    Autorzy:
    Samborska-Kukuć, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967461.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Inflanty Polskie
    Bolesław Limanowski
    Opis:
    Polish Livonia was the little homeland of Boleslaw Limanowski, a socialist and a popular political activist. The author reminisces about it in his Memoirs and in his correspondence reviving the past – both private and the history of the region (his work about Emilia Plater). Limanowski’s statements, because of his highly detailed observations, are the source of the history of the province and character of its customs. They also reveal a private side of the evolution of the author’s views. His accurate remarks connected with the peculiarities of the identities of Poles living in Livonia, especially their relationships with Russians, enabled the reader to think about the uniqueness of the author’s thoughts and his sagacity.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 22, 4
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformacja i powstanie Kościoła ewangelickiego w Inflantach w XVI wieku
    Reformation and founding of Evangelical church in Livonia in 16th century
    Autorzy:
    Makiłła, Dariusz
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942712.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Reformacja
    Inflanty
    Kościół ewangelicki
    Opis:
    W artykule przedstawiono okoliczności i uwarunkowania wprowadzenia reformacji w Inflantach w pierwszej połowie XVI w. Na przebieg tego procesu miała wpływ szczególna sytuacja wewnętrzna Inflant. Były one konfederacją różnych organizmów politycznych o charakterze duchownym (zakon krzyżacki, biskupstwa) oraz kilku dużych miast (Ryga, Rewel, Dorpat). Znaczenie w rozwoju reformacji w Inflantach odgrywała zróżnicowana również struktura społeczna (stanowa), jak też etniczna Inflant, z dominującym politycznie i gospodarczo żywiołem niemieckim, który był najbardziej podatny na jej oddziaływanie. Rywalizacja ośrodków politycznych o władzę w Inflantach spowodowała nierównomierny i zróżnicowany przebieg rozwoju reformacji w poszczególnych częściach Inflant. Najszybciej i dość gwałtownie rozwinęła się ona w miastach, a poza nimi miała ona wolniejszy przebieg. Czynniki te zadecydowały, że rozszerzenie się i ugruntowanie reformacji, pomimo jej wczesnego pojawienia się w Inflantach, przeciągnęło się do drugiej połowy XVI w. Wskutek podziału Inflant między jej sąsiadów (najpierw Litwę, a następnie Rzeczpospolitą, a także Szwecję i Danię) oraz powstania księstwa kurlandzkiego, jako lenna Polski i Litwy, co nastąpiło po próbie zdobycia Inflant przez Moskwę (1558 r.), nie doszło do powstania jednego Kościoła ewangelickiego w Inflantach. Dlatego w poszczególnych prowincjach Inflant powstały osobne Kościoły, podległe nowym władzom.
    The article presents circumstances and ramifications of Reformation in Livonia in the first half of 16th century. The process was influenced by Livonia’s particular internal situation; it was a confederation of various political bodies, some of those religious in nature (Teutonic Knights Order, the bishoprics) and a number of large cities (Riga, Reval, Dorpat). Other factors important for development of Reformation in Livonia included diverse social (estates-based) and ethnic structure of the territory, with politically and economically dominant German element, that was also the most susceptible to Reformation’s influence. The rivalry between political centres vying for power in Livonia has resulted in uneven and diverse course of Reformation in various parts of Livonia. It developed the fastest, in a fairly tempestuous manner, in the cities, while elsewhere in the country its progress was slower. Due to those factors, Reformation, despite its fairly early introduction to Livonia, took until the second half of 16th century to expand and take root. Due to partition of Livonia between its neighbours (first Lithuania, then Poland-Lithuania Commonwealth, as well as Sweden and Denmark) as well as creation of the Duchy of Courland, as fiefdom to Poland and Lithuania, after Muscovite attempt to conquer Livonia (1558), no single Evangelical Church was established in Livonia. That is why separate churches, subordinated to new authorities, were created in individual provinces of Livonia.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 433-446
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diecezja wendeńska w świetle korespondencji miejscowego duchowieństwa z biskupem Marcinem Kromerem (1579–1589)
    The Diocese of Wenden in light of the correspondence of the local clergy with bishop Marcin Kromer (1579–1589)
    Autorzy:
    Sawa, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064886.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    wendeńska diecezja
    Marcin Kromer
    Inflanty
    Opis:
    The article presents the state of the diocese of Wenden (Livonia) in the late 16th c. in the light of the correspondence addressed to Marcin Kromer, bishop of Warmia by three Catholic priests: Fabian Kwadrantyn, Andreas Krüger and Erdmann Tolgsdorf. In the years 1582–1598 these priests did active pastoral work in Livonia. Their mission was to support the structures of the Catholic Church, that were being rebuilt by King Stefan Batory and popes after the losses of the period of the Protestant Reformation.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2014, 21; 57-62
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflanty 1587–1591 w świetle wpisów w Metryce Koronnej
    The picture of Livland 1587–1591 in the acts of the Polish Crown Chancery Books
    Autorzy:
    Krawczuk, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064721.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Inflanty
    Metryka Koronna
    Livland
    the Polish Crown Chancery Books
    Opis:
    The documents registered in the Polish Crown Chancery books (Metrica Regni) are used in combination with other sources in works on the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In this article the approach is different – the analysis is focused on the Crown Chancery documents only. The questions are; how many of the documents, registered in the short period 1587–1591, described the situation in Livland and Kurland (i.e. today Latvia)? What are the main topics of this acts? How was the situation in Livland seen by the chancery clerks and if their view is supported by the modern historiography? The answer is surprisingly positive. About 10% of all registered documents concern Livland and we do get a differentiated view on the subject. This newly acquired province was a place of many quarrels and fights. The officers from Poland and Lithuania had to organize the administration and to placate the old nobility and burghers. The religious differences did not make this task easy, since the king Sigismund Vasa would like to renovate the structures of the Roman Catholic church in Livland. Most of the documents are testimonies of some grants; to the Polish – Lithuanian gentry, to the old Livonian gentry, even to some burghers, who supported the Commonwealth in the struggle with Moscovia. We can conclude that acts registered in the Polish Metrica do correspond accurately with the view on Livland represented by the modern historiography, although the texts are quite laconic and only rarely we can see a continuation of a case in next documents.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 91-96
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wendeński epizod krakowskiego humanisty. Andrzej Patrycy Nidecki, biskup Wenden 1585–1587
    The Wenden Period of Cracow humanist Andrzej Patrycy Nidecki, Bishop of Wenden 1585-1587
    Autorzy:
    Sawa, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064705.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Andrzej Patrycy Nidecki
    biskup Wenden
    Inflanty
    Bishop of Wender
    Livonia
    Opis:
    This article regards ecclesiastical activities in Livonia of eminent Krakovian humanist Andrzej Patrycy Nidecki (1522–1587). In 1582 he was appointed bishop of Wenden (currently Cēsis in Latvia). Lycopolis (Dioecesis Lycopolitan) took Nidecki only in 1585. He found there a complex political and religious situation. Nidecki was surrounded by Protestants, largely of German origin, who were unfriendly to Catholics. He lacked financial resources to effectively manage the diocese. Assistance in rebuilding of administrative structures of the Catholic Church and in pastoral service was given to him by a small group of Catholic clergy. The three of them: Edmann Tolksdorf, Andreas Krüger and Fabian Kwadrantyn, came to Livonia in 1582 by the Bishop of Warmia, Marcin Kromer. Nidecki’s governance over Livonia was short. After two years of his residence in Wolmar (now Valmiera in Latvia) Bishop died unexpectedly. This coincided in time with the death of King Stefan Batory. Then there was a further period of crisis and turmoil in the diocese. That crisis was managed by the next bishop only after a two-year vacancy. The new bishop Otto von Schenking was descended from the local clergy . The proof of episodic activity of Nidecki in Livonia is a tombstone in the old cathedral of St. John in Latvian Cesis (currently the Protestant church) that was renovated recently by the Polish-Latvian conservation services.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 97-112
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hylzenowie, Platerowie i Tyzenhauzowie. Szlachta inflancka i jej rola w życiu politycznym osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Wróbel, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/436515.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    szlachta
    Inflanty
    Hylzenowie
    Platerowie
    Tyzenhauzowie
    polityka
    sejm
    sejmik
    poseł
    senator
    Opis:
    After the Treaty of Vilnius (1561), the process of gradual inclusion of Livonian nobility to the administrative and political structures of the Grand Duchy of Lithuania and later of the Polish-Lithuanian Commonwealth began. With the creation of the Inflanty Voivodeship in 1677, the Livonian nobility of German origin began to Polonise / Lithuaniseand return to Catholicism. The bond between the Livonian families and the Polish-Lithuanianstate began their great careers and political activities at the central level. The participation of “Teutonic” families in the public matters in the 18th century Polish-Lithuanian Commonwealth was measured through the senate offices and the legations. The greatest number of senatorsin the 18th century came from the Plater family, followed by Hylzen, Tyzenhauz, Zybergs and Grothuz families. Among the Livonian deputies, members of the Plater and Tyzenhauz family dominated, while the rest of the families gained much less seats.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2018, 6; 175-185
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Manteuffel née von Ryck and her recently discovered letters to her son Gustaw Manteuffel
    Maria z Ryków Manteufflowa i jej nieznana korespondencja do syna – Gustawa Manteuffla
    Autorzy:
    Budzyński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090012.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Poland in the 19th century
    Inflanty Polskie (Polish Livonia) / Latvia
    biography
    Polish aristocracy
    Maria Manteuffel née von Ryck (1811–1874)
    epistolografia
    Inflanty
    literatura dziewiętnastowieczna
    Maria Manteufflowa
    okres międzypowstaniowy
    Opis:
    Maria Manteuffel letters from the period 1844–1859 offer invaluable insights into the life of Polish gentry in the former Polish Livonia (Infl anty Polskie), incorporated into the Vitebsk Governorate of the Russian Empire. These letters of mother to her son Gustaw Manteuffel, student at the University of Dorpat (now Tartu, Estonia) who was to become one of great Polish historiographers of late 19th century, are an important historical source. Although they deal mainly with family matters, the mundane is interspersed with notes and comments which throw light on the Russian tax burdens and the social life of the aristocracy and the local gentry. An eye-catching feature of that correspondence is a string of Latvian (Latgalian) words and phrases which are interspersed into Maria Manteuffel’s sentences. There is not much we know about her life. Born in Wielony in 1811, she was heiress to the Drycany estate. In 1828 she married baron Jakub Manteuffel. Of their children only four sons survived to adulthood. Born into a Polish-Livonian family, Maria Manteuffel became a Polish patriot, patroness and sponsor of various patriotic initiatives. When the Drycany estate was sequestrated by the Russian authorities after the 1863 January Uprising, she moved to Lesno and later to Riga where she died in 1874. She was buried at Drycany beside her husband; in 1916 her son was buried in the same family vault.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 4; 457-477
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Cnotliwy Litwin” z 1592 roku. Autorstwo i proweniencja tekstów źródłowych
    Virtuous Lithuanian of 1592. Authorship and provenance of the sources
    Autorzy:
    Antanavičius, Darius
    Szymanel, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064875.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Litwa
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Inflanty
    Chryzostom Wołodkowicz
    Eliasz Pielgrzymowski
    Wacław Agryppa
    Teodor Wierzbowski
    Opis:
    Virtuous Lithuanian published in 1592 by an anonymous author is the first in the Lithuanian historiography thematic collection of historical records published in print. There are posted in it in extenso 9 unpublished before papers concerning the relations of the Grand Duchy of Lithuania and Livonia in the years 1557–1569. Contrary to the previous assertions the book was not developed by a Samogitian nobleman Chrysostom Wołodkowicz (c. 1591–1642 ), but by Elijah Pielgrzymowski, well-known representative of the Lithuanian literature of the late 16th c., and the great Lithuanian writer. He used the texts of published documents not from the individual copies, but from manuscript called Pamiętnik [Diary], with its authorship credited previously to the bishop of Vilnius Cardinal Jerzy Radziwiłł. A copy of this work is stored at the Czartoryski Library in Kraków (rkps 2180 IV) and was published in print in the late 19th c.; in fact this text is anonymous and without a title, and in the late 19th century was credited to J. Radziwiłł by its publisher – Teodor Wierzbowski, who also entitled the work as “Pamiętnik”. This anonymous work should not be called a diary, but a chronicle. Jerzy Radziwiłł could not be an author of it, as presented in the chronicle events are inconsistent with the facts of his biography. Hypothesis put forward in the article is that this anonymous chronicle was written by Wacław Agrippa (c. 1525–1597), stepfather of E. Pielgrzymowicz, well-known statesman and cultural luminary. This hypothesis explains also how E. Pielgrzymowicz received this source.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2014, 21; 63-91
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nieznanych listach Gustawa Manteuffla ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego. Komunikat
    Autorzy:
    Budzyński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/601918.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Gustaw Manteuffel
    historiografia
    Inflanty Polskie
    Lwów
    korespondencja
    historiography
    Polish Livonia
    L’viv
    letters
    Opis:
    W zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego zostały odnalezione listy Gustawa Manteuffla do Aleksandra Semkowicza. Ich wartość polega na uzupełnieniu „białych plam” w biografii polsko-inflanckiego barona w zakresie jego współpracy z redakcją lwowskiego „Kwartalnika Historycznego” oraz z galicyjskimi historykami polskimi. Korespondencja ta przynosi informacje, jak technicznie rozwiązywano problem przekazywania periodyku do kraju, w którym był on zakazany. Co więcej, listy Manteuffla rzucają też światło na jego relacje z rosyjską cenzurą. Na uwagę zasługuje również krótka wzmianka na temat czasów studenckich Manteuffla w Dorpacie. Until recently, little has been known about the cooperation of baron Gustaw Manteuffel (1832–1916), an outstanding chronicler of Polish Livonia, with the Kwartalnik Historyczny, published in Lwów (L’viv, Lemberg). Manteuffel’s letters to Aleksander Semkowicz have recently been found in the collection of the Library of the University of L’viv. These are especially valuable as they will fill the gaps in the biography of the Polish-Livonian baron. One such gap is his cooperation with the editorial staff of the Kwartalnik Historyczny and Polish historians from Galicia. The correspondence sheds light on such matters as the way in which the periodical was smuggled into the country, where it was forbidden, and Manteuffel’s relations with Russian censorship. There is a brief mention of Manteuffel’s student years at Tartu.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 3
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflanty i Księstwo Kurlandii i Semigalii — inflanckie „Prusy” trochę inaczej. Kilka uwag o zapomnianej unii wileńskiej 1561 roku
    Livonia and the Duchy of Courland and Semigallia – slightly different approach to the Livonian "Prussia". Some observations on the forgotten Union of Vilnius of 1561
    Autorzy:
    Jankiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1063038.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Inflanty
    Kurlandia
    Semigalia
    Unia Wileńska
    Livonia
    Duchy of Courland
    Semigallia
    Union of Vilnius
    Opis:
    The Treaty of Krakow signed in 1525 which ended definitively the existence of the Teutonic state in Prussia, became a challenge for its Livonian part. For over 30 years the Livonian province of The Order of Brothers of Saint Mary tried jointly with the Archbishopric of Riga and Livonian towns to boost development of civilization on the eastern shores of the Baltic Sea, seeking proper legal shape of the state. In view of the ever-increasing process of reformation, aspirations of the Livonian states, and external expansion of Moscow, Denmark and Sweden representatives of Livonia were forced to seek refuge in alliance with the king of Poland and Grand Duke of Lithuania. Ultimately, these efforts were crowned with submission of the province to the King of Poland and Grand Duke of Lithuania Sigismund Augustus in exchange for rights and privileges. Finally, the union was concluded on November 28th, 1561, in Vilnius and was signed by the king and the representatives of the Livonian estates, first of all, by Gotthard Kettler – the last Master of the Livonian Order and Wilhelm Hohenzollern – the last Catholic Archbishop of Riga. Terms of surrender in feudal dependence to the Polish Crown and the Grand Duchy of Lithuania were formulated in two very momentous acts: Pacta Subjectionis Livoniae – Provisio Ducalis that created the Duchy of Courland and Semigallia on the Prussian pattern, and granted to Gotthard Kettler the title of Duke and the general estate privilege for the nobles and burghers of Livonian towns, known as: Privilegium Sigismundi Augusti. The latter document, relatively unknown in Polish and Lithuanian historiography, deserves special attention. It was referred to by the representatives of the German nobility in the Russian Empire until 1914, as a major source of legal and cultural autonomy. It established indygenat – political rights for people from the province of Livonia, built around three core concepts of autonomy: religion (right to their own religion), law (legal autonomy), school (right to their own education). The vast majority of the rights granted to the Livonian nobility was linked to the republican and civic values proclaimed in Poland that were typical for the executionist movement of "enforcement of the laws" as well as with certain regulations of so-called second edition of the Statute of Lithuania (1566) that was developed in Vilnius at that time. The authors of that statute, especially Lithuanian Chancellor Mikołaj Radziwiłł The Black, Lithuanian Marshal Ostafii Wołłowicz or Piotr Roizjusz, took direct part in the negotiating Privilegium Sigismundi Augusti.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 19-42
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sources to the history of Livonia and Courland from 13th c to 18th c. in the holdings of the Central Archives of Historical Records
    Źródła do dziejów Inflant i Kurlandii w XIII–XVIII wieku w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych
    Autorzy:
    Kulecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1064701.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Inflanty
    Kurlandia
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Livonia
    Courland
    the Central Archives of Historical Records
    Opis:
    This paper is an attempt to review preserved at the Central Archives of Historical Records sources to the history of Livonia in the period from the 13th to the 19th century. The author presents in this respect individual archival fonds, starting from the Middle Ages and the modern era, describing records of official character (Collection of Parchment Records, The Warsaw Crown Archives, The Polish Crown Chancery - Metrica Regni Poloniae, The Crown Treasury Archive), very few records of 19th c., ending with private archives, stored mainly in the Radziwiłłs Archives, and in the Archives of Warklany Estate. This review confirms the importance of sources that survived at the holdings of the Central Archives of Historical Records for research on the history of Latvian territory.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 85-89
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do obrazu szlachty Inflant Polskich w łotewskich źródłach i opracowaniach historycznych początku XX w.
    A contribution to the image of Polish Livonia nobility in the Latvian historical sources and studies of the early Twentieth Century
    Autorzy:
    Biesiadowska-Magdziarz, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676524.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    nobility
    Polish Livonia
    Latvia
    Latgalia
    cultural influences
    szlachta
    wpływy kulturowe
    Łotwa
    Łatgalia
    Inflanty Polskie
    Opis:
    Polish literature devoted to the role of the Poles in shaping Latvian culture presents unanimity as far as the positive role and results of this influence are concerned. However diametrically opposite Latvian perspective particularly clear in the first years of the existence of independent Latvia needs to be highlighted here. Contacts between the Latvians and Poles and their cultures differed in different parts of Latvia since the beginning of the Polish presence in this country. The period called ‘the Polish times in Latvia’ in Latvian historical sources lasted the longest in Latgale (1561-1772), i.e. in the so called Polish Livonia. The Polish influence on Latvian folk culture was the strongest there. This period, especially the scale of the influence of Polish culture on Latvian native culture as well as general development of this region, was strongly criticized by numerous Latvian historians. The interest of the Polish noblemen in developing Latgale was subjected to criticism, too. Considering these lands as their own the Poles were not interested in propagating national ideas among local village people who, according to the Polish nobles, were to succumb to complete polonisation. Great influence of the Polish nobility on culture, economy and creating the national identity of the Latgalian Latvians, the policy of the Polish clergy and polonisation of the local people resulted in a negative opinion of the Polish influence in the Latvian lands. The study is an attempt to outline the issue which Polish researchers have not paid attention to so far. Nevertheless, regarding rich material it needs detailed research on a large scale.
    W literaturze polskiej poświęconej roli Polaków w kształtowaniu kultury Łotwy panuje jednomyślność co do pozytywnej roli i skutków tych wpływów. Nie można jednak pomijać milczeniem istnienia diametralnie różnej perspektywy łotewskiej, która szczególnie wyraźnie zarysowała się w pierwszych latach istnienia niepodległego państwa łotewskiego. Od początku obecności Polaków na Łotwie kontakty Łotyszy z Polakami i ich kulturą różnie wyglądały w poszczególnych regionach Łotwy. Okres, nazywany w historycznych źródłach łotewskich „polskimi czasami na Łotwie”, najdłużej trwał właśnie w Łatgalii (1561–1772), czyli w tzw. Inflantach Polskich. Tam też zauważalny był największy wpływ kultury polskiej na ludową kulturę łotewską. Okres ten był negatywnie oceniany przez wielu historyków łotewskich. Krytyce poddawana była skala oddziaływania kultury polskiej na rodzimą kulturę łotewską, a także na ogólny rozwój ziem dawnych Inflant Polskich. Negatywnie był też oceniany udział szlachty polskiej w rozwoju Łatgalii. Uważając te ziemie za swoje, nie była ona zainteresowana krzewieniem idei narodowych wśród miejscowej ludności chłopskiej, która, według możnowładztwa polskiego, już w niedługim czasie miała ulec całkowitej polonizacji. Ogromny wpływ inflanckiej szlachty polskiej na kulturę, gospodarkę, a także na kreowanie tożsamości narodowej łatgalskich Łotyszy, programowe działania duchowieństwa polskiego oraz polonizacja miejscowej ludności przyczyniły się do negatywnej oceny wpływów polskich na ziemiach łotewskich. Przedstawione opracowanie jest próbą naszkicowania zagadnienia, któremu dotychczas badacze polscy nie poświęcili większej uwagi, a które to ze względu na bogaty materiał wymaga szczegółowych i szeroko zakrojonych badań.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 89-97
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność organizacyjna mniejszości polskiej na Łotwie (dawne Inflanty Polskie)
    Organizational activity of Polish minority in Latvia (former Polish Livonia)
    Autorzy:
    Leśniewska-Napierała, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/684399.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    mniejszość narodowa
    Polacy
    oświata
    działalność organizacyjna
    Inflanty Polskie
    Łotwa
    national minority
    Poles
    education
    organizational activity
    Opis:
    Polish Livonia is the most culturally diverse region in Latvia. Many organizations which work here, they try to uphold the traditions of national minorities. In the article discusses the organizational activities of the Polish minority in Latgale region. The study also shows the educational activities of Poles in the Republic of Latvia. In the research used a sociological method of in-depth interviews with the leaders of Polish organizations. The purpose of the interviews was to know the opinion of the most active and the most competent group of activists.
    Inflanty Polskie stanowią najbardziej zróżnicowany kulturowo region Łotwy. Działa tu wiele organizacji, starających się podtrzymać tradycje mniejszości narodowych. W artykule omówiono działalność organizacyjną mniejszości polskiej w Łatgalii. Ukazano także działalność oświatową Polaków w Republice Łotewskiej. W badaniach wykorzystano socjologiczną metodę wywiadów pogłębionych z liderami organizacji polskich. Celem wywiadów było poznanie opinii najaktywniejszej, a jednocześnie najbardziej kompetentnej grupy działaczy.
    Źródło:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2016, 5; 191-208
    2300-0562
    2450-0127
    Pojawia się w:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Apostles of medieval Livonia (until the beginning of 13th Century)
    Apostołowie średniowiecznych Inflant (do początku XIII w.)
    Autorzy:
    Gąssowska, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560391.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Livonia
    Baltic crusades
    missionary bishop
    christianization
    conversion
    Daugava
    Inflanty
    krucjaty bałtyckie
    biskup misyjny
    chrystianizacja
    konwersja
    Dźwina
    Opis:
    Livonia, encompassing the area of today’s Latvia and Estonia, was one of the last regions of Northern Europe to be incorporated into the Christian/ Latin civilization. Its direct neighbourhood with Ruthenian duchies, which observed the Eastern Christian rite, did not contribute to the earlier conversion. It was only after late 12th century missions, organized independently of each other by the Danish Church in the form of a venture by Cistercian friar Fulco, consecrated as the Estonian bishop ca 1171–1180, as well as a grasrooots – at least in its initial phase – initiative of Augustine friar Meinhard of the Segeberg monastery in Holstein (ca 1184–1196), first bishop of Üxküll, and Cistercian friar Theodoric, active in the vicinity of Treiden (ca 1186-1202), the first abbot of Dünamünde monastery (1205-1211) and finally bishop of Estonia (1211-1219) and their successors – Cistercian friar Berthold (1197–1198), the second bishop of Üxküll and most importantly Albert, canon of the Bremen Chapter, founder of Riga and its first bishop (1199–1229) culminated with the conquest and subsequent christianisation of Livonia. They can undoubtedly be called apostles of the Barbarian Europe, although in the case of Fulco it not clearly confirmed whether his quest took place in reality. In the case of others we may speak of an initially peace mission, as attempted conversions were undertaken by setting an example to follow and doing favours to local population, in exchange for which the beneficiaries were obliged to undergo baptism. When such tactics failed to deliver significant effects, armed crusades were organized, as a result of which the entire Livonia was formally converted to Christianity by the end of the 13th century.
    Inflanty obejmujące tereny obecnej Łotwy i Estonii zostały włączone w krąg chrześcijańskiej cywilizacji łacińskiej jako jedne z ostatnich obszarów północnej Europy. Ich bezpośrednie sąsiedztwo z ruskimi księstwami, wyznającymi chrześcijaństwo w obrządku wschodnim nie przyczyniło się do ich wcześniejszej konwersji. Dopiero rozpoczęte w drugiej połowie XII w. misje, organizowane niezależnie od siebie przez Kościół duński w postaci przedsięwzięcia francuskiego cystersa Fulco, wyświęconego na biskupa Estończyków (ok. 1171–1180), jak również oddolnej – przynajmniej w początkowej fazie – inicjatywy augustiańskiego mnicha Meinharda z klasztoru w Segeberg w Holszytnie (1211-1219), pierwszego biskupa Üxküll, i cystersa Teodoryka, działającego w okolicach Treiden (ok. 1186-1202), pierwszego opata klasztoru w Dünamünde (1205-1211) i późniejszego biskupa Estonii (1211–1219) oraz ich następców – cystersa Bertholda (1197–1198), drugiego biskupa Üxküll oraz przede wszystkim Alberta, kanonika kapituły bremeńskiej, założyciela miasta Rygi i pierwszego biskupa Rygi (1199–1229) zakończyły się podbojem i formalną chrystianizacją Inflant. Bez wątpienia wszystkich ich można nazwać apostołami barbarzyńskiej Europy, chociaż w przypadku Fulco brak jest jednoznacznego potwierdzenia, że jego wyprawa faktycznie doszła do skutku. W przypadku pozostałych mamy do czynienia początkowo z misją pokojową, gdyż starano się nawracać mocą przykładu i czynienia przysług miejscowej ludności w zamian za co zobowiązywano obdarowywanych do przyjęcia chrztu. Gdy taktyka ta przez ponad dekadę nie odniosła większych efektów, przystąpiono do organizowania zbrojnych krucjat, dzięki czemu do końca XIII w. całość Inflant została formalnie schrystianizowana.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 119-141
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kazimiery Iłłakowiczówny dyskurs o utraconej ojczyźnie
    Autorzy:
    Szpunar, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030759.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Iłłakowiczówna
    Polish Livonia
    Lithuania
    Borderlands
    lost homeland
    homelessness theme
    eradication
    Inflanty Polskie
    Litwa
    Kresy
    utracona ojczyzna
    motyw bezdomności
    wykorzenienie
    Opis:
    Kazimiera Iłłakowiczówna’s literary output is unusually rich. The poet was born in Vilnius and she spent her youth in Polish Livonia (now Latvia) which topography played a crucial role in her literary work. The loss of this “little homeland” contributed to the specific creation of the country of her childhood. Livonia and Lithuania became for the author of The Lithuanian Nightingale the source of both idyll and pain; the peculiar Way of the Cross. In her works the poet mourns and recalls the lost homeland. She also tries to persuade the warring nations to forgive and make peace. She prays for the disappearance of the borders.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 168-184
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów luteranizmu w Łatgalii w tzw. czasach polskich (1561–1772)
    Autorzy:
    Jeziorski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602844.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    województwo inflanckie
    Inflanty Polskie
    protestanci
    luteranie
    szlachta polsko-inflancka
    konwertyci
    Livonian Voivodeship
    Polish Livonia
    Protestants
    Lutherans
    Polish-Livonian nobility
    converts
    Opis:
    Dzieje konfesji luterańskiej w dawnych Inflantach Polskich (łotewskiej Łatgalii) są zagadnieniem bardzo słabo rozpoznanym. Niewielkie zainteresowanie tą kwestią, niezwykle frapującą chociażby z racji położenia Łatgalii i jej funkcjonowania na pograniczu kulturowym, jest przede wszystkim efektem poważnego zdekompletowania bazy źródłowej i jej silnego rozproszenia. Niniejszy tekst ma na celu ukazanie w ogólnym zarysie losów łatgalskiego luteranizmu w okresie, w którym tzw. Inflanty Polskie należały do państwa polsko-litewskiego (1561–1772). Szczególny nacisk położono na relacje luteranów z katolikami, którzy w tzw. czasach polskich mieli w Łatgalii uprzywilejowaną pozycję.
    History of Lutheran confession in the former Polish Livonia (Latvian Latgale) is very poorly investigated. Minor interest in this matter, which is fascinating due to Latgale location and its functioning in the cultural borderland, is mainly the effect of a serious decomposition of the source base and its strong dispersion. This text is aimed at showing a general outline of the history of Latgale Lutheranism in a period, when the so-called Polish Livonia belonged to the Polish-Lithuanian Commonwealth (1561–1772). Particular emphasis is put on Lutherans’ relations with Catholics, who had a privileged position in Latgale in the “Polish times”.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyprawa pozwolska Zygmunta Augusta w 1557 roku
    The Poswole Expedition of Sigismund August in 1557
    Autorzy:
    Gładysz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945171.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    historia wojskowości polskiej
    Zakon Inflancki
    Zygmunt August
    Pozwol
    history of the Polish army
    Inflanty
    the Inflant Order
    Sigismund August
    Pozwol (Poswole)
    Opis:
    Sigismund August’s Poswole expedition of 1557 was the king’s first military campaign. It followed a conflict between the hierarchies of the Inflant Order and the Ryga bishop favoured by the Prussia prince and the Polish king. The conflict concerned coadjutory. In the end of August 1557 the Polish-Lithuanian army, led by Jan Mielecki, Mikołaj Czarny Radziwiłł, and Mikołaj Rudy Radziwiłł, camped in Poswole on the border with the religious state. The army was composed of Polish units, popular defence, and the Lithuanian levy in mass supported by private detachments, a numerous artillery, and a laager. There were, however, only some minor fights on the border. The Master of the Inflanty Order, Wilhelm Fürstenberg, in the face of the outnumbering armies of Sigismund August and Albrecht Hohenzollern, arrived at the camp of the allies in Poswole and humbled himself before the king. The treaty signed in Poswole directly affected the Moscow intervention in the Inflanty and the conflict with Ivan IV the Terrible. A part of the Inflanty was occupied by Sweden and Denmark. It was also an initiative to include Inflanty into Poland in 1561.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 2; 81-107
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba mitologii romantycznej i politycznej. Kilka uwag na temat "Gryfa" Olgi Daukszty
    Autorzy:
    Zając, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030269.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Daukszta
    Livonia
    Latvia
    romantic mythology
    epic poem
    cultural landscape
    localism
    borderlands
    Inflanty
    Łotwa
    mitologia romantyczna
    poemat epicki
    krajobraz kulturowy
    lokalność
    pogranicze
    Opis:
    Prezentowany artykuł poświęcony jest poematowi epickiemu Olgi Daukszty pt. Gryf. Napisany na przełomie lat 30. i 40. XX w., poemat konstruuje specyficzną polską i chrześcijańską tożsamość na ziemiach dawnych Inflant Polskich i współczesnej Łotwy. Daukszta, która uważała się za Polkę, ale także Niemkę, Tatarkę czy Żmudzinkę, zamieszkiwała region, w którym przez wieki spotykały się, współistniały oraz walczyły różne narodowości. W czasie, gdy polskość na Łotwie była tłumiona, wskazywała na polskie elementy i aspekty w historii Łotwy. Aby uzasadnić konkretne prawa narodowe i polityczne, skonstruowała w swoim poemacie mitologię romantyczną, w ramach której na nowo zinterpretowała pewne symbole i alegorie (jak gryf, lew, ale także św. Jerzy, itp.) oraz umieściła je w kontekście kultury europejskiej i chrześcijańskiej w ogóle. Poemat nigdy nie został opublikowany, niemniej jednak stał się ciekawą próbą stworzenia lokalnej i w pewien sposób różnorodnej tożsamości, w raczej typowym romantycznym stylu.
    The presented article focuses on Olga Daukszta’s epic poem “Griffin”. Written at the turn of the 1930s and 1940s, the poem constructs specific Polish and Christian identity on the lands of former Polish Livonia and contemporary Latvia. Daukszta, who considered herself Polish as well as German, Tatar or Samogitian, lived in the region where various nationalities met, co-existed and fought over centuries. In the time when Polish identity in Latvia was suppressed, she was pointing out the Polish components and aspects of Latvian history. In order to justify specific national and political rights, in her poem she constructed romantic mythology that re-interpreted certain symbols and allegories (like griffin, lion, but also St. George, etc.) and put them in the context of European and Christian culture in general. The poem was never published, nevertheless, it became an interesting attempt to create a local but somehow diverse identity in a rather typical romantic way.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 597-608
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu W 1879 roku
    The unknown story behind the publishing of Gustaw Manteuffel’s Inflanty Polskie in 1879 in Poznań
    Autorzy:
    Budzyński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179578.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
    Tematy:
    Gustaw Manteuffel
    Józef Ignacy Kraszewski
    Jan Konstanty Żupański
    edytorstwo
    historia książki
    Inflanty Polskie
    textual scholarship
    history of the book
    Polish Livonia
    Opis:
    A little recognized to date collection of letters of the renowned Poznań bookseller and editor Jan Konstanty Żupański to Józef Ignacy Kraszewski preserved In the Jagiellonian Library can valuably complement the story of an excellent book by the eminent Polish-Livonian historian, Baron Gustaw Manteuffel (1832–1916). In 1869, Manteuffel published in Riga a book Polnisch Livland [Polish Livonia], which came to interest Polish readers, including Józef Ignacy Kraszewski. The famous novelist encouraged the Polish‑Livonian author to publish his work also in Polish. This correspondence, related in part to preparing Polish publication (Inflanty Polskie, Poznań 1879) brings a lot of interesting details, most importantly concerning its editorial form and technical questions involved, including that of making prints for Manteuffel’s work by graphic artists from Leipzig. The letters indicate also the changing attitude of the Poznań bookseller to the planned publishing project.
    Źródło:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2018, 68; 81-98
    0006-3940
    2450-0410
    Pojawia się w:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podróże edukacyjne zamożnej szlachty z województwa inflanckiego w XVIII wieku. Przykład Borchów i Hylzenów
    Educational travels of wealthy nobles from Livonian voivodship in 18th century. Borch and Hylzen family examples
    Autorzy:
    Jeziorski, Paweł A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474744.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-27
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Grand Tour,
    Inflanty Polskie,
    szlachta polsko-inflancka,
    edukacja staropolska,
    tura kawalerska
    Polish Livonia,
    Polish-Livonian nobility,
    education in Old Poland,
    bachelor tour
    Opis:
    The paper is intended to present foreign travels of the youth from two Polish-Livonian senator families, Borch and Hylzen. Dispersed and incomplete source base for research of this matter does not provide a foundation for far-going conclusions. Travels to Konigsberg University, taken at the end of 17th century (Johann von der Borch and Jerzy Konstanty Hylzen), Grand Tour type educational travels, lasting many months and even a number of years (Józef Henryk Borch, Józef Jerzy Hylzen and possibly his father, Jan August), or 7-year scientifi c escapade of Michał Jan Borch, going beyond the paradigm of traditional bachelor tour, prove, that the matter of education was a priority issue for Polish-Livonian elites and was treated with all seriousness and a lot of understanding. In terms of education levels, young scions of leading families of Livonian voivodship were on par with wealthy youths from other regions of 18th century Polish-Lithuanian state, and more, sometimes knowledge and social graces mastered by young Borchs and Hylzens could have been said to be on an even higher level.
    Artykuł ma na celu przybliżenie zagranicznych podróży edukacyjnych młodzieży z dwóch polsko-inflanckich rodów senatorskich, Borchów i Hylzenów. Rozproszona i zdekompletowana podstawa źródłowa do badań nad tym zagadnieniem nie daje podstaw do wyciągania zbyt daleko idących wniosków. Notowane już jednak u schyłku XVII w. podróże na uniwersytet w Królewcu (Johann von der Borch i Jerzy Konstanty Hylzen), wielomiesięczne, czy nawet kilkuletnie wyprawy edukacyjne typu Grand Tour (Józef Henryk Borch, Józef Jerzy Hylzen i być może jego ojciec, Jan August), czy wreszcie 7-letnia eskapada naukowa Michała Jana Borcha, wykraczająca poza ramy tradycyjnej tury kawalerskiej dowodzą, iż kwestia edukacji była wśród polsko-inflanckich elit zagadnieniem priorytetowym, traktowanym z powagą i dużym zrozumieniem. Pod względem stopnia wykształcenia młodzi przedstawiciele czołowych rodów województwa inflanckiego nie ustępowali w XVIII w. zamożnej młodzieży z innych regionów państwa polsko-litewskiego, co więc, czasami nabyta przez młodych Borchów i Hylzenów wiedza czy ogłada towarzyska stać mogły nawet na wyższym poziomie.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 11-24
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From IVDAEA CAPTA to LIVON(ia) POLOT(ia)Q(ue) RECEPTA. The reception of the famous reverse of Vespasian coins in Renaissance Poland.
    Od IVDAEA CAPTA do LIVON(ia) POLOT(ia)Q(ue) RECEPTA. Recepcja słynnego rewersu monet Wespazjana w renesansowej Polsce
    Autorzy:
    Awianowicz, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090076.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Stephen Báthory
    Jan Zamoyski
    Renaissance medals
    Polotsk
    Livonia
    Vespasian
    Titus
    setertii
    IVDAEA CAPTA
    Stefan Batory
    renesansowe medale
    Połock
    Inflanty
    Wespazjan
    Tytus
    sesterce
    Źródło:
    Wiadomości Numizmatyczne; 2019, 63; 1-11
    0043-5155
    Pojawia się w:
    Wiadomości Numizmatyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka morska za panowania ostatnich dwóch Jagiellonów i jej pokłosie
    Polish maritime policy during the reign of the last two Jagiellonians and its aftermath
    Autorzy:
    Piwnicki, Grzegorz
    Klein, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559166.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    artykuły morskie
    dominium maris
    flota kaperska
    Inflanty
    kaper
    strażnik morski
    Złoty Wiek
    Golden Age
    Livonia
    Livonian War
    marine guard
    maritime articles
    privateer
    privateerfleet
    Opis:
    Morze Bałtyckie stanowiło ważny punkt na mapie państwa polskiego, stąd też zmagania o dostęp do niego ukształtowały myśl morską już u jego zarania. Zygmunt Stary jako pierwszy król Polski docenił posiadanie własnej ;oty wojennej. Politykę morską ojca prowadził Zygmunt August, naczelny admirał polskiej ;oty wojennej. Po śmierci Zygmunta Augusta strażnikom morskim przewodził starosta pucki pułkownik Ernest Wejher. Panowanie Stefana Batorego nie przyczyniło się do pogłębienia aspiracji morskich Rzeczypospolitej, a panowanie Zygmunta III Wazy oraz panowanie jego synów, Władysława IV i Jana Kazimierza wypełnione były walkami ze Szwecją o stan posiadania nad Bałtykiem. Złoty Wiek był chlubnym epizodem w morskich dziejach Rzeczypospolitej.
    The Baltic Sea was a very important point on the map of the Polish state, hence the struggle for access to the sea has shaped the maritime thought from the dawn of its history. Sigismund the Old was the rst Polish king who appreciated having his own navy, Sigismund’s maritime policy was run by his son, Sigismund Augustus, supreme admiral of the Polish Navy. After his death the marine guards were led by the governor of Puck Colonel Ernest Wejher. The reign of Stephen Báthory did not contribute to the deepening of the Polish Republic’s maritime aspirations. The reign of Sigismund III Vasa and his sons: Władysław IV Vasa and John II Casimir Vasa were filled with struggles against Sweden on the holdings of the Baltic Sea. The Golden Age was, however, a notable episode in the history of the Maritime Republic.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2012, 31; 225-244
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność paramilitarnych band rozbójniczych na pograniczu krzyżacko-litewskim w XIV wieku
    Autorzy:
    Baronas, Darius
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690146.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Lithuania
    Teutonic Order
    Prussia
    Livonia
    brigandage
    bands of brigands
    frontier
    international treaties
    Litwa
    zakon niemiecki
    Prusy
    Inflanty
    rozbójnictwo
    bandy rozbójnicze
    obszar graniczny
    ugody międzypaństwowe
    Opis:
    The aim of this study is to characterise the phenomenon of the bands of brigands (latrunculi, Struter) that were active in the Prussian and Livonian lands of the Teutonic Order and in pagan Lithuania. Although the brigands in this region may be regarded as a phenomenon inherited from tribal society, they continued to live, and even prosper, at the time when state-like structures came into being in the region under consideration. Such a situation was mainly conditioned by a stalemate in the war of the Teutonic Order against pagan Lithuania. The Prussian and Livonian brigands were useful for the Order in their subversive actions against the people living in Lithuania, and so, accordingly, were Lithuanian brigands for the grand dukes of Lithuania. The Teutonic Order and the grand dukes of Lithuania alike had only limited capabilities of interfering with the activities of “their” brigands. This is evident from international treaties in which the activities of brigands of both parties are addressed and some stipulations for their containment are provided (as in Lithuanian-Livonian accords of 1323, 1338, 1367). The grand ducal authority and the brigands coexisted on the mutual respect of each other’s rights. Neither side was willing, nor able to undo the other once and for all. One must also bear in mind that the strict lines of delimitation between brigands and warriors were then non-existent. So it comes as no surprise that certain commanders of the Teutonic Order cultivated the methods of brigandage with ambushes. Although the evidence is rather scantier on the Lithuanian part, it is clear that some Lithuanian dukes and warriors practiced this style of warfare too. Although this kind of martial activities was widespread in other parts of Europe as well, the peculiarity of brigandage between the Teutonic Order and Lithuania is to be seen in their attempts to regulate the behaviour of their brigands by treaties. This implies that both sides tended to regard the brigands as something normal and, in a sense, legal. On either side of the frontier there were quite a lot of people who were engaged in this kind of warfare and lived off the neighbouring land’s resources. Consequently they were not interested in a long-term peace and this partly explains why the war between the Teutonic Order and Lithuania was so prolonged.
    Głównym celem niniejszego artykułu jest próba scharakteryzowania zjawiska band rozbójniczych, które w źródłach z XIV w. kryją się pod nazwami latrunculi czy Struter. W artykule zwrócono uwagę na to, że sytuacja patowa, zaistniała w wojnie pomiędzy zakonem niemieckim a Litwą, stwarzała nader korzystne warunki do działań band rozbójniczych – każda ze stron interesowała się wykorzystaniem („skanalizowaniem”) ich aktywności w kierunku strony nieprzyjacielskiej – nie było żadnej mowy o próbach ich wykorzenienia. Głównym terenem band rozbójniczych stał się szeroki obszar pograniczny, którego państwowa przynależność była niejasna. W takich warunkach zakon niemiecki i Litwa miały tylko ograniczone możliwości ingerowania w sprawy tych band. Obydwom stronom chodziło o powstrzymanie działalności band w określonych ramach, jak to wynika z analizy międzypaństwowych ugód zawartych pomiędzy książętami litewskimi a władzami Inflant w latach 1323, 1338 i 1367. Analiza treści tych ugód także ujawnia zjawisko współpracy pomiędzy reprezentantami władzy państwowej a bandami rozbójniczymi. Próby regulowania, a tym samym legalizowania działalności band rozbójniczych stanowią specyficzną cechę analizowanego zjawiska rozbójnictwa. Trzeba mieć na uwadze, że metoda typowo rozbójniczych napadów była także praktykowana przez przynajmniej niektórych komturów zamków przygranicznych, jak i przez niektórych książąt (bojarów?) litewskich. Zjawisko rozbójnictwa cieszyło się uznaniem społecznym, po obu stronach granicy było sporo ludzi, którym dostarczało ono środki do życia. Analiza omawianego zjawiska przynajmniej częściowo wykazała, dlaczego wojna pomiędzy zakonem niemieckim a Litwą była tak długotrwała.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2015, 1
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola i miejsce religii i Kościoła katolickiego w życiu studentów polskich w Dorpacie i Rydze
    Role and place of religion and the Catholic Church in the life of Polish students in Dorpat and Riga
    Autorzy:
    Janicki, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474852.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kościół katolicki w Rosji,
    Inflanty,
    Dorpat,
    Ryga,
    Uniwersytet w Dorpacie,
    Politechnika w Rydze
    Catholic Church in Russia,
    Livonia,
    Riga,
    Dorpat University,
    Riga Technical University
    Opis:
    The paper attempts to determine the role and place of Catholic Church in the life of Polish students of Dorpat University and Riga Technical University in 19th century and at the beginning of 20th. Large numbers of Polish students at both schools (a total of approximately 5 thousand Polish students before World War I) gives rise to questions about religious life of Polish students during their education. It is particularly important when taking into consideration the fact, that Polish youth living in Riga and Dorpat found themselves in an ethnically and religiously different environment, as in both cities local population (Latvians, Estonians and Germans) was predominantly Protestant. The paper presents relations between the students and Catholic priests, efforts of Polish communities to build Catholic churches in Dorpat and Riga, as well as information about Catholic priests providing religious services to local Catholics. Based on preserved sources, it can be assumed, that the Catholic Church did not play a particularly important role in the lives of Polish youth while at University. Although besides satisfying the spiritual needs Catholic priests tried to encourage the parishioners to be active in the area of social and national efforts, results were usually not major.
    Artykuł stanowi próbę określenia miejsca i roli Kościoła katolickiego w życiu młodzieży polskiej studiującej na Uniwersytecie w Dorpacie i na Politechnice w Rydze w XIX i na początku XX w. Duża liczba Polaków studiujących w obu uczelniach (łącznie około 5 tys. studentów polskich przed I wojną światową) skłania do postawienia pytania, jak wyglądało życie religijne studentów polskich w czasie studiów. Jest to szczególnie ważne jeśli uwzględni się fakt, iż młodzież polska przebywała w Rydze i Dorpacie w środowisku odmiennym etnicznie i religijnie, gdyż w obu tych miastach przeważała ludność miejscowa (Łotysze, Estończycy, Niemcy) przynależąca głównie do wyznania protestanckiego. W artykule przedstawiono relacje między studentami a duchownymi katolickimi, ukazano starania ludności polskiej o wybudowanie kościołów katolickich w Dorpacie i Rydze, a także przytoczono informacje o duchownych katolickich zapewniających posługę religijną dla miejscowych katolików. Na podstawie zachowanych źródeł przyjąć można, że Kościół katolicki nie odgrywał w życiu młodzieży polskiej szczególnie istotnej roli w okresie studiów. Wprawdzie oprócz zaspokojenia potrzeb duchowych księża katoliccy starali się aktywizować wiernych do działalności na niwie społecznej i narodowej, jednak skutki tych działań przynosiły na ogół niewielkie efekty.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 45-60
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gminy miejskie w średniowiecznych Prusach i Inflantach – pomiędzy władzą rady a uczestnictwem mieszczan
    Autorzy:
    Czaja, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607636.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    die mittelalterliche Stadt
    Preuβen
    Livland
    Stadtgemeinde
    Stadtrepräsentation
    medieval town
    Prussia
    Livonia
    urban municipality
    self-image
    miasto średniowieczne
    Prusy
    Inflanty
    gmina miejska
    własny wizerunek
    Opis:
    Der Artikel präsentiert Forschungen zum Modell der Stadtgemeinde, wie es sich im Selbstbild der wichtigsten Städte in Preußen und Livland im Mittelalter herausbildete, und seinen Verbindungen mit der sozialen und politischen Wirklichkeit. Eine Analyse der in der Korrespondenz und in den Dokumenten angewandten gewohnheitsmäßigen Praktiken ergab, dass sich die preußischen und livländischen Städte im 13. Jahrhundert als Stadtgemeinden präsentierten, die mit Hilfe von Organe der Gemeindeherrschaft (Ortsverwalter, Stadtrat) funktionierten. Mit Beginn des 14. Jahrhunderts wurde in den wichtigsten preußischen Städten eine Tendenz zur Betonung der Oberrigket des Stadtrates gegenüber der Bürgergemeinschaft erkennbar. In Livland galt das Bild einer egalitären Gemeinschaft bis in die zweite Hälfte des 14. Jahrhunderts. Trotz der dominierenden politischen Rolle der oligarchischen Stadträte überwogen die Ideen des Gemeinwohls und der Beteiligung der Bürger an der Herrschaftsausübung. Der Autor zeigt, dass die Stadträte in Zeiten des Konflikts mit dem Territorialherrscher und jedesmal, wenn es zu inneren Kämpfen kam, unabhängig von der politischen Wirklichkeit versuchten, das Bild einer egalitären Gemeinschaft zu kreieren, die an den meisten politischen und administrativen Entscheidungen beteiligt war. In Livland sollen die Gilden im 15. Jahrhundert eingeladen worden sein, über Stadtgemeinden (Riga, Reval) betreffende Angelegenheiten mitzuentscheiden. Die als Teil des Selbstbildes der Städte geschaffenen Bilder sollten als Kommunikationsmittel betrachtet werden, die dem Erreichen bestimmter politischer und sozialer Ziele dienten. In beschränktem Maße würden sie die wirkliche politische Kondition der preußischen und livländischen Städte widerspiegeln.
    The article presents the research on the model of an urban municipality as created in the self-image of major cities in Prussia and Livonia in the Middle Ages and its connection with the social and political reality. The analysis of the habitual practices used in correspondence and documents indicates that in the 13th century, Prussian and Livonian towns presented themselves as civil communities acting through the bodies of the communal authority (the head of the village, the city council). From the beginning of the 14th century in the major Prussian cities there arose a tendency to highlight the supreme authority of the city council over the community of citizens. In Livonia the image of the egalitarian community remained valid until the second half of the 14th century. Despite the dominant political role of the oligarchic city councils, the ideas of the common good and the citizens’ participation in governing the city prevailed. The author indicates that in periods of conflict with the territorial ruler and whenever internal infighting occurred, the city councils, irrespective of the political reality, tried to create a picture of an egalitarian community that took part in the most important political and administrative decisions. In Livonia in the 15th century, guilds would be invited to the process of making decisions concerning the urban municipalities (Riga, Tallin). The pictures created as part of the cities’ self-image should be treated as a means of communication serving to achieve certain political and social aims. They only reflected the actual political conditions of Prussian and Livonian towns to a limited extent.
    Artykuł przedstawia badania nad modelem gminy miejskiej, jaki uformował się we własnym wizerunku głównych miast w Prusach i Inflantach w wiekach średnich, oraz jego powiązania z rzeczywistością społeczną i polityczną. Analiza zwyczajowych praktyk stosowanych w korespondencji i dokumentach wskazuje, że w XIII w. pruskie i inflanckie miasta przedstawiały się jako wspólnoty miejskie działające poprzez organy władzy gminnej (zarządca miejscowości, rada miejska). Wraz z początkiem XIV stulecia w głównych miastach pruskich pojawiła się tendencja do podkreślania zwierzchniej władzy rady miejskiej nad społecznością mieszczan. W Inflantach wizerunek egalitarnej wspólnoty obowiązywał do drugiej połowy XIV stulecia. Mimo dominującej roli politycznej oligarchicznych rad miejskich, przeważały idee dobra wspólnego i udziału mieszczan w sprawowaniu rządów. Autor wskazuje, że w okresach konfliktu z władcą terytorialnym i za każdym razem, kiedy pojawiały się walki wewnętrzne, rady miejskie, niezależnie od rzeczywistości politycznej, próbowały wykreować obraz społeczności egalitarnej, która uczestniczyła w podejmowaniu większości decyzji politycznych i administracyjnych. W Inflantach w XV w. gildie miały być zapraszane do podejmowania decyzji dotyczących gmin miejskich (Ryga, Tallin). Obrazy wytworzone jako część autowizerunku miast powinny być rozpatrywane jako środki komunikacji służące osiąganiu określonych celów politycznych i społecznych. W ograniczonym stopniu odzwierciedlały one rzeczywistą kondycję polityczną miast pruskich i inflanckich.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2017, 72
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga Terra Mariana – wybitne zwierciadło historii i przedmiot badań
    The Terra Mariana Book – a Brilliant Mirror of History and an Object of Research
    Autorzy:
    Moreino, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918293.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Historia chrześcijaństwa
    Inflanty Polskie
    Księgoznawstwo
    Leon XIII
    Liwonia
    Manteuffel Gustaw
    Terra Mariana
    1186–1888
    Book science
    The history of Christianity
    Leo XIII
    Livonia
    Polish Livonia
    Opis:
    W artykule omówiono album Terra Mariana. 1186–1888, sporządzony w jednym egzemplarzu i przekazany papieżowi Leonowi XIII przez polsko-niemiecką szlachtę bałtycką. Album ten jest źródłem informacji i artystyczną opowieścią o historii chrześcijaństwa w Liwonii, a szczególnie w Inflantach Polskich. Znaczną część artykułu poświęcono twórcom księgi, przede wszystkim Gustawowi Manteufflowi. Zaprezentowano także sylwetki inicjatorów wydania faksymilowego w XXI w., które wraz z księgą naukowych komentarzy stanowi niezaprzeczalną wartość dla historii i księgoznawstwa Łotwy. Powołano się na wspólną historię Łotwy i Polski oraz przedstawiono omawiane dzieło jako przedmiot dalszych badań.
    The article discusses the album entitled Terra Mariana. 1186–1888, of which a single copy was prepared and handed over to Pope Leo XIII by the Polish -German Baltic noblemen. The album is a source of information and an artistically crafted story about the history of Christianity in Livonia, and especially in Polish Livonia. The bulk of the article is devoted to the creators of the work, above all to Gustav Manteuffel. The article also presents the figures of the initiators of a 21st century facsimile edition, which along with a book of scholarly commentaries constitutes an undeniable contribution to the history and book science of Latvia. Reference was made to the common history of Latvia and Poland, and the work in question was presented as an object of further research.
    Źródło:
    Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media; 2017, 1(24); 7-27
    1505-4195
    2451-2575
    Pojawia się w:
    Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Niezadowoleni są, ale nie uciekać było spod Pskowa, a dotrwać do końca!” Jan Piotrowski o Litwinach
    Autorzy:
    Ślęczka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031015.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Lithuanians
    Livonia
    Jan Piotrowski
    Andrzej Opaliński
    Stefan Batory
    diary
    Polish–Russian wars in the 16th century
    Pskov
    Litwini
    Inflanty
    diariusz
    wojny polsko-moskiewskie w XVI wieku
    Psków
    Opis:
    The paper deals with the manner in which the Pole Jan Piotrowski, the author of the diary of Stefan Batory’s expedition to Pskov (1581-1582), depicted the Lithuanians participating in it. He rarely referred to stereotypical ideas about them, rather than this he described the reality that he observed and did not skew it towards the established beliefs.Although he valued his countrymen more, he could show courage and bravery of the Lithuanian soldiers, especially praising the raid of Krzysztof Radziwiłł’s troop. Somewhat more often, however, he reprimanded the Lithuanians: underestimated their number and combat quality, accused them of withdrawing too quickly from Pskov, emphasized their susceptibility to rumours. Among the citizens of the Grand Duchy of Lithuania, he most disliked  Chancellor Eustachy Wołłowicz, who hindered Piotrowski from fulfilling his mission and often refused access to the documents he possessed.The image we receive is inhomogeneous. It combines  bright and dark sides of fellow Lithuanian citizens, which makes it seem very credible.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 202-219
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Niech to każdy obaczy jeśli Litwa małą krzywdę, żal, despekt i wzgardą ma od Polaków”: epizod sporu między Litwą a Koroną Polską o Inflanty
    “Let Everyone see that Lithuania has Harm, Regret, Offence, and Contempt from the Poles”: an Episode of a Dispute between the Grand Duchy of Lithuania and the Polish Kingdom over Livonia
    Autorzy:
    Padalinski, Uładzimir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131656.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-19
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    świadomość polityczna
    szlachta
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Inflanty
    wojna inflancka
    unia lubelska
    Rzeczpospolita
    political consciousness
    nobility
    Grand Duchy of Lithuania
    Livonia
    Livonian War
    Union of Lublin
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Opis:
    W artykule dokonano analizy utworu rękopiśmiennego Czo za prawa X. Litewskie ma do ziemie Inflianczki a poliaczi do niei nicz niemaią (najprawdopodobniej z 1582 r.). Na jego przykładzie zaprezentowano argumenty prawne i ideologiczne wykorzystywane przez szlachtę Wielkiego Księstwa Litewskiego podczas sporów ze szlachtą Korony Polskiej o przynależność Inflant. Ukazano także znaczny poziom nieufności litewskiej elity politycznej wobec partnerów koronnych w końcu XVI w., spowodowany doświadczeniami związanymi z zawarciem unii lubelskiej oraz skutkami wojny inflanckiej.
    The article analyses the text preserved in a manuscript under the title Czo za prawa X. Litewskie ma do ziemie Inflianczki a poliaczi do niei nicz niemaią (What rights has the Duchy of Lithuania to Livonian lands while the Poles have none, most probably written in 1582). It contains legal and ideological arguments put forward by the nobility of the Grand Duchy of Lithuania during the disputes with the nobility of the Polish Kingdom over the possession of Livonia. The author concludes that the Lithuanian political elite retained a deep distrust of their Polish partners at the end of the sixteenth century resulting from the previous experiences gained at the time of the conclusion of the Union of Lublin and the Livonian War.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 121-133
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żywot hetmana porywczego : kariera i działalność polityczno-wojskowa Jana Karola Chodkiewicza
    Autorzy:
    Żojdź, Karol (1988- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 11, s.32-35
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Chodkiewicz, Jan Karol (1560-1621)
    Wojsko
    Hetmani
    Husaria
    Szwedzi
    Turcy
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
    Biografia
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest Janowi Karolowi Chodkiewiczowi – hetmanowi wielkiemu litewskiemu, wojewodzie wileńskiemu. Wykształcenie Chodkiewicz zdobywał w Akademii Wileńskiej do 1589 roku, potem studiował prawo i filozofię w uniwersytecie w Ingolstadt. Zwiedził Włochy i Maltę, wrócił do Polski w 1590, gdzie pod wodzą hetmana Żółkiewskiego walczył z kozackimi powstańcami atamana Nalewajki. Uczestniczył też w zwycięskiej kampanii przeciw hospodarowi mołdawskiemu Michałowi Walecznemu, na którą to wyprawę wspólnie z bratem Aleksandrem wystawili 150 konną rotę husarską. W 1596 zyskał urząd podczaszego litewskiego, a w 1599 roku głosami szlachty, z poparciem dworu królewskiego wybrany został starostą generalnym żmudzkim. W wojnie polsko-szwedzkiej o Inflanty (mianowany przez Zygmunta III Wazę pułkownikiem hetmańskim) zwyciężył pod Kokenhausen (1601), odebrał Szwedom Dorpat (1603) i obronił Rygę, odnosząc zwycięstwo pod Kircholmem nad przeważającymi siłami szwedzkimi. W kolejnej bitwie pod Białym Kamieniem (1604) rozniósł 7-tysięczną armię przeciwnika, mając 2 tysiące żołnierzy. Straty własne 150 osób, po stronie szwedzkiej 3 tysiące. Jan Karol Chodkiewicz od 1600 roku hetman polny litewski, w 1605 roku został hetmanem wielkim litewskim, a w 1616 roku przez króla mianowany na urząd wojewody wileńskiego. W 1617 roku poprowadził ekspedycję królewicza Władysława na Moskwę, ale do osadzenia na rosyjskim tronie nie doszło. W 1621 roku w rok po klęsce wojsk koronnych pod Chocimiem Chodkiewicz zdołał zatrzymać armię turecką pod wodzą Osmana II, ale odwrotu już nie doczekał, zachorował i zmarł pod Chocimiem.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Der konflikt zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden in Preußen um die Besetzung des Erzbistums Riga in den jahren 1394–1403 im Lichte neuester Studie
    The conflict over the archbishopric of Riga between the Szczecin dukes and the teutonic order in Prussia in the years 1394–1403 in light of the latest research
    Autorzy:
    Simiński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591306.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Herzöge von Pommern-Stettin
    Erzbistum Riga
    Deutschorden in Preußen
    Livland
    Deutsches Reich
    Swantibor I.
    Otto II.
    johannes von Sinten
    johannes von wallenrode
    konrad Zöllner von Rotenstein
    konrad von jungingen
    wenzel IV.
    Szczecin Dukes
    Riga archbishopric
    Teutonic Order in Prussia
    Livonia
    German Reich
    Swantibor I
    Otto II
    wenceslaus IV
    książęta szczecińscy
    arcybiskupstwo ryskie
    zakon krzyżacki w Prusach
    Inflanty
    Rzesza Niemiecka
    Świętobor I
    jan von Sinten
    jan von wallenrode
    wacław IV
    Opis:
    30 IV 1388 r. w Świeciu nad Wisłą doszło do zawarcia układu o służbę najemną między książętami szczecińskimi Świętoborem I i Bogusławem VII a wielkim mistrzem Konradem Zöllner von Rotenstein i Zakonem. Dokument zobowiązywał władców pomorskich do udzielenia Krzyżakom pomocy wojskowej na każde ich wezwanie w ciągu dziesięciu lat. Zakazywał również sprzymierzać się z wrogami Zakonu w tym czasie. Porozumienie zosta- ło umocnione bezzwrotnym subsydium w wysokości 6000 guldenów i pożyczką w kwocie 2000 kop groszy czeskich przeznaczonych dla Gryfitów. Świętobor I był w tym okresie blisko związany z dworem króla rzymskiego Wacława IV, gdzie pełnił funkcję sędziego sądu na- dwornego. W 1391 r. dotychczasowy arcybiskup ryski Johannes von Sinten w wyniku kon- fliktu z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego opuścił Inflanty i udał się najpierw do Lubeki, a następnie do Pragi. Książę szczeciński wysuwając kandydaturę swojego syna Ottona II na funkcję metropolity ryskiego uzyskał początkowo wsparcie dla swoich zamierzeń u króla rzymskiego Wacława IV oraz króla polskiego Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda. Arcybiskup Johannes von Sinten został we wrześniu 1393 r. pozbawiony urzędu, a papież Bonifacy IX wskazał jako nowego ordynariusza Johannesa von Wallenrode, bratanka byłego wielkiego mistrza Konrada von Wallenrode. W listopadzie 1394 r. wierni Sintenowi kanonicy ryscy wybrali Ottona II na arcybiskupstwo ryskie. Księciu udało się dotrzeć do Inflant, gdzie 5 III 1396 r. jako koadiutor ryski zawarł układ z Witoldem. Wobec rozbieżnych celów politycznych sformowana ad hoc koalicja na rzecz Ottona II ostatecznie się rozpadała, a młody Gryfita został zmuszony do opuszczenia archidiecezji. Wydarzenia te doprowadziły pod koniec 1396 r. do wypowiedzenia przez księcia Świętobora I układu z Krzyżakami. Gryfita obarczył całkowitą odpowiedzialnością za niepowodzenie Ottona II wielkiego mistrza Konrada von Jungingena i Zakon. Konflikt szczecińsko-krzyżacki zakończył się zawarciem w dniu 2 IV 1403 r. w Czarnem porozumienia z wielkim mistrzem Konradem von Jungingenem.
    On April 30, 1388, an agreement on mercenary service was concluded in Świecie on the Riv- er Vistula between Pomeranian Dukes Swantibor I and Bogislaw VII, Grand Master Konrad Zöllner von Rotenstein, and the Order. The document obliged the Pomeranian rulers to provide the Teutonic Knights with military assistance when need be, for a decade. It also forbade allying with the enemies of the Order for the same period of time. The agreement was strengthened by a non-returnable subsidy of 6,000 guilders and a loan of 2,000 three scores of Czech grosches intended for the House of Griffins. In this period, Swantibor I was closely associated with the court of the Roman King Wence- slaus IV where he served as court judge. In 1391, the then Archbishop of Riga, Johannes von Sinten, as a result of a conflict with the Livonian branch of the Teutonic Order, left Livonia for, first, Lübeck and, then, Prague. Submitting the candidacy of his son Otto II for the function of the metropolitan bishop of Riga, the Duke of Szczecin at first received the sup- port for his intentions of Roman King Wenceslaus IV, Polish king Władysław II Jagiełło and Vytautas the Great. Archbishop Johannes von Sinten was removed from office in Septem- ber 1393, and Pope Boniface IX appointed Johannes von Wallenrode, nephew of the former Grand Master Konrad von Wallenrode, as the new ordinary. In November 1394, the faithful canons of Archbishop Johannes von Sinten, elected Otto II Archbishopric of Riga. The duke managed to reach Livonia, where on March 5, 1396, as a coadjutor of Riga, he managed to make an arrangement with Vytautas the Great. Due to divergent political goals, the ad hoc coalition formed for Otto II eventually fell apart, whereas the young representative of the House of Griffin was compelled to leave the archdio- cese. These events led Duke Swantibor I to terminate, by the end of 1396, his agreement with the Teutonic Knights. The duke blamed Grand Master Konrad von Jungingen and the Order for the failure of Otto II. The conflict between Szczecin and the Teutonic Order ended with the conclusion, on April 2, 1403, of an agreement with Grand Master Konrad von Jungingen in Hammerstein.
    Am 30. April 1388 wurde in Schwetz an der Weichsel ein Vertrag über den Söldnerdienst zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin, Swantibor I. und Bogislaw VII., dem Hoch- meister Konrad Zöllner von Rotenstein und dem Deutschen Orden abgeschlossen. Dieses Dokument verpflichtete die pommerschen Herrscher für zehn Jahre, auf jede Aufforderung der Deutschordensritter ihnen militärische Hilfe zu leisten. Es verbot zudem jegliche Allianz mit den Feinden des Ordens innerhalb dieses Zeitraums. Das Abkommen wurde durch ein nicht rückzahlbares Subsidium in Höhe von 6000 Gulden und ein Darlehen von 2000 Schock böhmische Groschen zugunsten der Greifen bekräftigt. Swantibor I. war in dieser Zeit eng mit dem Hof des römisch-deutschen und böhmischen Königs Wenzel IV. verbunden, wo er als Richter am Hofgericht tätig war. 1391 verließ der bisherige Rigaer Erzbischof Johannes von Sinten Livland aufgrund eines Konflikts mit dem livländischen Zweig des Deutschen Ordens und ging zunächst nach Lübeck und dann nach Prag. Der Stettiner Herzog, der sei- nen Sohn Otto II. als Kandidaten für das Amt des Metropoliten von Riga vorschlug, erhielt zunächst Unterstützung für seine Pläne von dem König Wenzel IV., dem polnischen König Władysław II. Jagiełło und dem Großfürsten von Litauen Vytautas. Erzbischof Johannes von Sinten wurde im September 1393 seines Amtes enthoben und Papst Bonifatius IX. ernannte Johannes von Wallenrode, den Neffen des ehemaligen Hochmeisters Konrad von Wallenro- de, zum neuen Ordinarius. Im November 1394 wählten Stiftsherren, die Sinten treu blieben, Otto II. für das Erzbistum Riga. Dem Herzog gelang es, nach Livland zu kommen, wo er am 5. März 1396 als Koadjutor von Riga ein Bündnis mit Vytautas abschloss. Angesichts divergierender politischer Ziele brach die zugunsten von Otto II. gebildete Ad-hoc-Koaliti- on schließlich auseinander und der junge Mann war gezwungen, die Erzdiözese zu verlas- sen. Diese Ereignisse führten Ende 1396 dazu, dass Swantibor I. von dem Vertrag mit dem Deutschen Orden zurücktrat. Der Greifenherzog schrieb die gesamte Verantwortung für das Scheitern von Otto II. dem Hochmeister Konrad von Jungingen und dem Orden zu. Der Konflikt zwischen Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden endete mit einer Einigung mit Hochmeister Konrad von Jungingen am 2. April 1403 in Hammerstein.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2019, 32; 127-161
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-48 z 48

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies