Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "II Republic of Poland" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Konieczność reform agrarnych w Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej (1918-1939)
Necessity of agricultural reforms inteh sSecond Polish Republic (1918-139)
Autorzy:
Konopka, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399303.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
reformy agrarne
II Rzeczpospolita
agricultural reforms
II Republic of Poland
Opis:
In order to raise the national economy after the war destructions, the Government of the Polish Republic introduced, among others, agricultural reforms. The reforms aimed at optimization of size of peasant farms to increase production of foodstuff to supply the whole nation.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2009, 1, 1; 7-19
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka dokumentów z dziejów ruchu prometejskiego lat drugiej wojny światowej
Promethean Movement during the Second World War
Autorzy:
Kwiecień, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923479.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Second World War
Prometheism
foreign policy of II Republic of Poland
military intelligence of II Republic of Poland
ethnic minorities in the USSR
peoples of Caucasus
Opis:
The Promethean movement in the policy of II Republic of Poland consisted in offering support to the independence movements and strivings of the peoples making up the then Soviet Union. With active participation of the Ministry of Foreign Affairs (henceforth referred to as: MFA), II Branch of the General (Main) Command – intelligence services and a number of research institutes, close contacts had been maintained with the émigré governments and politicians representing various nations of the Soviet Union. In recent years, the pressure of current policy has led to a renewed interest in issues relating to Prometheism, which brought about a crop of a number of valuable papers devoted to the interwar period. A lot has already been written about the Promethean movement following the end of the Second World War. Yet relatively little has been written about the war-time history of the movement. The documents presented below are associated with the war period, following the Soviet invasion of Finland. Among the circles of the French and British staff officers there even appeared a conception of bombing the oil fields in the Caucasus – naturally taking advantage of the Turkish airspace and the French military bases on the territory of Syria. It was thought that the subjugated nations in the Caucasus would then rise up against their oppressor. It was in such an atmosphere that a meeting between the representatives of the Caucasian nations and W. Bąkiewicz, which constitutes the subject-matter of analysis contained in the first of the published documents, took place in Istanbul. The second document is a translation of the treaty of the Caucasian Confederacy whereas the third document dates back to the autumn of 1940 and constitutes a commentary to the memorial concerning Promethean issues submitted by a reporter and Promeathean activist W. Pelc; the commentary had been written by Prof. Olgierd Górka, an expert of the Polish government in exile specializing in ethic issues. The above documents are associated with a rather peculiar and paradoxical situation which arose after the fall of the Polish state when for a brief period a time, thanks to propitious political circumstances, Prometheism had a chance to succeed. The conception was to have been realized in cooperation with the allies – France and Great Britain; the pact between Poland and the Allies was to have been directed against the totalitarian Soviet system and indirectly against the Nazi system. However a change of the international situation had quickly made the realization of these plans impossible.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 2; 335-378
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Victors of a War that Was Not Theirs: First-World-War-Veterans in the Second Republic of Poland and Their European Peers
Autorzy:
Jarząbek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601515.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
war veterans
First World War
II Republic of Poland
Polish Legions
Czechoslovak Legions
Opis:
This article’s aim is an analysis of the status of Polish veterans of the Great War in interwar period. Their position is discussed in a European context. The author underlines dichotomy between ex-servicemen from former Austro-Hungarian, German or Russian armies (constituting vast majority of the veterans in the Second Republic of Poland) and the ‘independence fighters’ (i.e. soldiers from the voluntary Polish formations like Legiony Polskie) in terms of their legal status and symbolic position. State privileged the group of former Piłsudski’s Legionnaires and other ‘independence fighters’. At the same time the majority of ‘ordinary’ veterans was offered little more than ‘compassion’. Unlike in Germany or France, First World War veterans did not form any important mass movement. The dominant position of the relatively small group of ‘Polish soldiers’ over masses of ‘soldiers-Poles’, similar to the position of former Czechoslovak legionaries, can be therefore treated as specific to the new states of East Central and Southeast Europe.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2015, 111
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane mniejszości narodowe a poziom bezpieczeństwa II Rzeczpospolitej Polskiej
Selected national minority and safety level II of The Republic of Poland
Autorzy:
Waszak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068613.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
okres międzywojenny
mniejszości narodowe
II Rzeczpospolita Polska
interwar period
national minorities
II Republic of Poland
Opis:
Artykuł stanowi próbę analizy wpływu wybranych mniejszości narodowych na poziom bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej Polskiej. W artykule główną tezą było, że w okresie międzywojennym mniejszości narodowe stanowiły największe zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. W wielonarodowym państwie dominowali przede wszystkim Ukraińcy, Białorusini, Żydzi, Niemcy i Litwini. Działania mniejszości w różnym stopniu wpływały na nowo powstałe państwo polskie. Jednakże, najczęściej przybierały one charakter działań antypolskich, destabilizujących sytuację Polski w latach 1918-1939.
This article attempts to analyze the impact of selected national minorities on the level of security of the Second Polish Republic. In the article the main thesis was that in the period between the wars national minorities constituted the greatest threat to Poland's internal security. The Ukrainians, Belarussians, Jews, Germans and Lithuanians dominated the multinational state. The activities of minorities influenced the newly created Polish state to a varying degree. However, most often they took on the nature of anti-Polish activities destabilizing the situation of Poland in 1918-1939.
Źródło:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2017, 1; 69--78
2544-7262
Pojawia się w:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O dobro adwokatury polskiej
For the good of the Polish Bar
Autorzy:
Allerhand, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498810.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
adwokatura w II Rzeczpospolitej
aplikanci w II Rzeczpospolitej
kodeks etyki adwokatów
edukacja prawnicza
Maurycy Allerhand
Bar in the II Republic of Poland
legal apprentices in the II Republic of Poland
code of ethics for barristers
legal education
Opis:
Reprint of the lecture delivered by Professor Allerhand in the name of the Commission of Codification of the Republic of Poland, Faculty of Law of the Jan Kazimierz University in Lwów and the Bar association during the Congress of Legal Apprentices in 1929. In the article, he raised issues related to the path to the barrister’s profession, education of lawyers and professional ethics. The paper was previously published in 1929 in “Młoda Palestra”, a magazine of legal apprentices from the post-Austrian district.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 1(3); 179-183
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Eugeniusza Kwiatkowskiego na stanowisku ministra przemysłu i handlu w latach 1926–1930
Activity of Eugeniusz Kwiatkowski as minister of industry and trade in the years 1926–1939
Autorzy:
Machaliński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902036.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
II Rzeczpospolita Polska
Eugeniusz Kwiatkowski
przemysł i handel
Gdynia
II Republic of Poland
industry and trade
Opis:
Eugeniusz Kwiatkowski held the position of minister of industry and trade from 8 June 1926 to 2 August 1930. The greatest success of Kwiatkowski as the minister of trade was the unusually efficient and courageous implementation of the maritime economy development program with particular emphasis on the construction of the Gdynia port.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2017, Tom 14; 31-48
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Truskawiec - dzieje kresowego uzdrowiska na tle różnorodności kulturowej i etnicznej Małopolski Wschodniej
Autorzy:
Jasiuk, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630559.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
II Republic of Poland
health resorts
Truskawiec
Kazimierz Pelczar
Rajmund Jarosz
health
II Rzeczpospolita
uzdrowiska
zdrowie
Opis:
The aim of this article is to present the history of Truskawiec Health Resort, using scientific materials, pre-Second World War newspapers and postcards, coming from the author's collection. Following aspects will be mentioned: the history of the town from the old times to the recent period, biographies of two important characters: Kazimierz Pelczar and Rajmund Jarosz, whose lives were strictly connected with Truskawiec and also famous guests from the country and abroad- being treated or just spending time in the city. Much attention was given to the period between the First and the Second World War.
Celem artykułu jest przedstawienie zarysu dziejów uzdrowiska Truskawiec, z wykorzystaniem m.in. materiałów naukowych, przedwojennej prasy czy pocztówek pochodzących ze zbiorów własnych. Omówione zostały następujące aspekty: historia miejscowości od dziejów najdawniejszych po czasy współczesne, zarys dwóch wybitnych postaci związanych z Truskawcem – Kazimierza Pelczara i Rajmunda Jarosza– a także sławnych gości tego miejsca. Dużo uwagi poświęcono latom 1918–1939. 
Źródło:
Acta Humana; 2017, 8
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Janusz Korczak] Prawa dziecka jako jednostki, opracowała Marta Ciesielska
[Janusz Korczak] Children’s rights as individuals, developed by Marta Ciesielska
Autorzy:
CIESIELSKA, MARTA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910446.pdf
Data publikacji:
2020-05-23
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Janusz Korczak
children’s rights
II Republic of Poland
social care
prawa dziecka
II Rzeczpospolita Polska
opieka społeczna
Opis:
Henryk Goldszmit/Janusz Korczaka czynnie uczestniczył w ruchu na rzecz praw dziecka, jednym z ruchów emancypacyjnych w pierwszych dekadach XX wieku. Wywodząc się z formacyjnych dlań środowisk: lekarskiego i edukacyjnego/obywatelskiego – których przedstawiciele zgłaszali ważne inicjatywy na rzecz dzieci – podejmował w międzywojniu różne działania, by upowszechniać postulaty uznania praw dzieci oraz społecznej odpowiedzialności za ich respektowanie. Jego autorską interpretację „naturalnych” praw dziecka dokumentuje m.in. opublikowany w 1928 roku konspekt (wprowadzenie oraz siedem grup tematycznych) wykładów, jakie Korczak wygłaszał w 2. połowie lat 20. w ramach państwowych kursów dla wychowawców placówek opiekuńczych.
Henryk Goldszmit/Janusz Korczaka actively participated in the movement for children’s rights, one of the emancipatory movements in the first decades of the 20th century. Deriving from the medical and educational/citizen formation circles for him - whose representatives reported important initiatives for children - he took various actions in the interwar period in order to promote the postulates of recognition of children’s rights and social responsibility for respecting them. His author’s interpretation of the „natural” rights of the child is documented, among others, by a summary (introduction and seven thematic groups) of lectures published in 1928, which Korczak gave in the second half of the 1920s as part of state courses for educators of care facilities.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2020, 2, 1; 121-130
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkurs 1928 roku na projekty cerkwi prawosławnych w Drugiej Rzeczypospolitej: w poszukiwaniu nowej identyczności architektonicznej
Anno 1928 competition for projects of Orthodox Churches in the Second Polish Republic: in searching new architectural identity
Autorzy:
Rychkov, P.
Mykhaylyshyn, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390597.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
II Rzeczpospolita
architektura cerkiewna
styl
identyczność sakralna
konkurs
II Republic of Poland
Church architecture
style
sacral identity
competition
Opis:
Przebywanie ziem polskich w Imperium Rosyjskim uwarunkowało intensywne budownictwo cerkiewne w stylu „moskiewsko-bizantyjskim”. Po odrodzeniu II Rzeczypospolitej w 1918 r. nowe władze podejmują próby sformułowania takich „terapeutycznych” trendów dla architektury cerkiewnej, które nie miałyby żadnych symbolicznych skojarzeń z imperialną sztuką budowaną. W tym celu, w r. 1927 ogłoszono konkurs na projekty przyszłych cerkwi prawosławnych z nowymi wymogami funkcjonalnymi i kompozycyjnymi. W artykule omówiono warunki tego konkursu i jego wyniki.
Staying of Polish lands in the Russian Empire was accompanied by active construction of Orthodox churches in “Moscow-Byzantine” style. After regeneration of II Rzeczpospolita its authorities try to generate such new trends in church architecture, which would not have symbolic associations with imperial building art. With this purpose in 1927, it was announced competition for the projects of future Orthodox churches with new functional and compositional requirements. The article discusses the conditions of this competition and its results.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2013, 12, 4; 189-204
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anzelm Lutwak (1877-1942) i jego „Głos”
Anzelm Lutwak (1877-1942) and his “Voice”
Autorzy:
Redzik, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498812.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
adwokatura
czasopiśmiennictwo prawnicze
nauka prawa
II Rzeczpospolita
Lwów
Anzelm Lutwak
the Bar
legal journals
legal science
II Republic of Poland
Lwów (Lviv)
Opis:
Artykuł poświęcony jest twórcy „Głosu Prawa” w 1924 r., cenionemu lwowskiemu adwokatowi Anzelmowi Lutwakowi (1877-1942). Był on człowiekiem typowym dla inteligencji lwowskiej tamtego czasu, przedstawicielem zasymilowanej inteligencji żydowskiej. Choć identyfikował się z polskością, to nie przestał być jednocześnie Żydem. Łączył w sobie podwójną identyfikację, jak wielu mu podobnych, w tym Maurycy Allerhand. Początkowo związany z ruchem syjonistycznym, z czasem związki te rozluźniał na rzecz propagowania idei wolnościowych, solidarnościowych i socjalistycznych. Posiadał wyjątkowe zdolności organizacyjne i twórcze, a jego wnikliwy język niejednokrotnie wybrzmiewał w walce o wolną adwokaturę, równą w całym państwie. To on wymyślił w 1910 r. czasopismo adwokackie „Palestra”, a w 1924 r. założył i redagował do wybuchu wojny „Głos Prawa”, jedno z najważniejszych czasopism prawniczych okresu II RP, którego cechą charakterystyczną był wyraźny ryt autorski – piętno twórcy i redaktora.
Article dedicated to Anzelm Lutwak (1877-1942), the founder of the “Voice of Law” (“Głos Prawa”) and the esteemed barrister from Lwów (now: Lviv). He was a typical person for the Lwów intelligentsia of that period; a representative of assimilated Jewish intelligentsia. Although he identified with the Polish character, he did not stop being a Jew as well. He held a double identity, as many similar to him, which also includes Maurycy Allerhand. At the beginning, he was associated with the Zionism movement, but with the passing of time he reoriented himself towards liberal, solidarity and socialist ideas. He possessed unique organizational and creative abilities, while his perceptive language often echoed in the fight for the independent Bar association, equal in the whole country. It was he who established the barrister’s journal “Palestra” in 1910, and in 1924 set up “The Voice of Law”, one of the more important legal magazines in the Second Republic of Poland, which he edited until the outbreak of war. The magazine’s characteristic feature was an explicit author’s rite – a mark of the founder and the editor.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 1(3); 8-29
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój organizacyjny lwowskiego narciarstwa w latach 1919–1939
Development of the skiing organisation in Lvov between 1919–1939
Autorzy:
Leon, Rak
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529352.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sport in II Republic of Poland
sport in Lviv
winter sports
skiing
sport w II Rzeczpospolitej
sport we Lwowie
sporty zimowe
narciarstwo
Opis:
The aim of the article was to present the contribution of Lvov’s skiers to the development skiing in Poland. There were described conditions of the skiing in Lvov especially terrain and climate conditions and the development of the skiing organisation’s activity between 1919–1939. The terrain in Lvov and nearest neighbourhood was advantageous but climate often made skiing difficult. The skiing developed dynamically and it was popular in different social environments including also national minority groups. The Jewish skiing organisation cooperated with Polish under the Polish Ski Federation but Ukrainians were outside of the federation. The article includes also quantitative indicators of the development skiing in Lvov in the con-text of the Polish Ski Federation total data. Lvov’s skiers were in great number between members of the Polish Ski Federation and their quantity tended to rising between 1932–1939. In the late 1930s the amount of ski competitors decreased in comparison to all members of the Lvov’s skiing societies. This trend indicated faster increase the amount of recreational and tourist skiers than competitors.
Celem artykułu jest przybliżenie wkładu lwowskiego środowiska narciarskiego w rozwój polskiego narciarstwa. W pracy omówiono uwarunkowania działalności narciarskiej we Lwo-wie, w tym: strukturę ludności, warunki terenowe i klimatyczne oraz organizację narciarstwa w latach 1919–1939. Warunki terenowe we Lwowie i najbliższych okolicach były korzystne, natomiast warunki klimatyczne często utrudniały uprawianie narciarstwa. Lwowskie narciarstwo zmieniało się dynamicznie i było popularne w różnych środowiskach społecznych, także wśród mniejszości narodowych zamieszkujące Lwów. Sekcje narciarskie żydowskich stowarzyszeń sportowych i turystycznych działały wspólnie z polskimi w strukturach Polskiego Związku Narciarskiego, podczas gdy ukraińskie organizacje pozostawały poza związkiem. W artykule omówiono także ilościowe wskaźniki rozwoju narciarstwa we Lwowie na tle danych zbiorczych Polskiego Związku Narciarskiego. Lwowscy narciarze stanowili znaczący odsetek członków Polskiego Związku Narciarskiego, a ich udział w latach 1932–1939 wykazywał tendencję wzrostową. W końcu lat 30. XX w. liczba czynnych zawodników-narciarzy zmniejszała się w stosunku do ogólnej liczby członków lwowskich stowarzyszeń narciarskich. Ten trend wskazywał na szybsze zwiększanie się liczby osób uprawiających narciarstwo rekreacyjne i turystyczne niż nar-ciarstwo sportowe.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 4; 61-76
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefan Starzyński. Polityka gospodarcza w świetle etosu niepodległościowego: niezależna gospodarka, silne państwo i rządy pracy
Stefan Starzyński. Economic policy in the light of the patriotic ethos: an independent economy, a strong state and labor government
Autorzy:
Szulczewski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548960.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
etatyzm
polityka gospodarcza
II Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Skarbu
przedsiębiorstwa państwowe
etatism
economic policy
II Republic of Poland
Ministry of Treasury
state-owned enterprises
Opis:
W artykule przedstawiono losy życiowe Stefana Starzyńskiego w kontekście wypracowanej przezeń koncepcji polityki gospodarczej. Starzyński był wielkim patriotą, w czasie zaborów zaangażowanym w działalność konspiracyjną, najpierw samokształceniową, a potem – wojskową. W trakcie obrony niepodległości i kształtowania granic państwa pracował w administracji wojskowej, a od 1920 roku jako oficer uczestniczył również w walkach z Armią Czerwoną. Następnie zajmował wysokie stanowiska w rządzie II RP, w tym w Ministerstwie Skarbu. Ten okres życia Stefana Starzyńskiego wpłynął na skrystalizowanie się jego poglądów na politykę gospodarczą, które określa się mianem etatyzmu. W artykule przedstawiony został program tej koncepcji, opracowany pod kierownictwem Starzyńskiego przez liczną grupę polityków, ekonomistów i działaczy społecznych, zwaną Pierwszą Brygadą Gospodarczą. Istota etatyzmu odnosiła się do silnej roli państwa w gospodarce w wymiarze regulacyjnym, inwestycyjnym, walutowym, podatkowym, celnym i kredytowym. W artykule wskazano również, że same poglądy Starzyńskiego na gospodarkę i rolę państwa kształtowały się nie tylko pod wpływem pracy w Ministerstwie Skarbu, lecz także w ramach polemik z liberałami i reprezentantami przemysłu i handlu. W podsumowaniu zwrócono uwagę na aktualność wielu elementów programu polityki gospodarczej Starzyńskiego w czasie dekompozycji światowego porządku gospodarczego. Wskazano też, że powierzone zadania wykonywał zawsze w sposób sumienny i nie brak mu było inwencji. W ostatecznej konkluzji przedstawionej w artykule autor dochodzi do wniosku, że była to postać wielkiego formatu, potrafiąca szlachetnie, sprawnie i efektywnie działać dla dobra RP. Dowodzi tego oryginalna koncepcja polityki gospodarczej, jaką po sobie pozostawił.
The article presents the life story of Stefan Starzyński. He was a great patriot during the partitions engaged in underground activity, first self-education and then military. During the defense of Independence and shaping the borders, he worked in the military administration and in 1920 he also participated in battles with the Red Army as an officer. Then he held high positions in the government of the Second Polish Republic, including the Ministry of Treasury. This period of Stefan Starzyński’s life influenced the crystallization of his concept of economic policy, which was classified as the etatism. The article presents the program of etatism, developed under the direction of Starzyński by a large group of politicians, economists and social activists called the First Economic Brigade. The essence of the etatism included the strong role of the state in the economy in the form of regulation, investment, tax, customs and credit. The article also indicates that Starzyński’s views on the economy and the role of the state were shaped not only on the basis of the work at the Ministry of Treasury, but also a polemic with liberals and representatives of industry and trade. The summary highlights the relevance of many elements of Starzyński’s economic policy program during the decomposition of the global economic order. It is also pointed out that Stefan Starzyński always performed the entrusted tasks in a reliable manner and there was no lack of involutions. In the final conclusion presented in the article, the author concludes that it was a great format figure capable of nobly, efficiently and effectively acting for the good of the Republic of Poland. He left behind the original concept of economic policy.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2019, 57; 243-258
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parlamentarny system rządów w Polsce i Niemczech po I wojnie światowej
The parliamentary system of government in Poland and Germany after the First World War
Autorzy:
Dunaj, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621568.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
parlamentarny system rządów, II Rzeczpospolita, Republika Weimarska, konstytucja marcowa, konstytucja weimarska
parliamentary system of government, the II Republic of Poland, the Weimar Republic, the March Constitution, the Weimar Constitution
Opis:
The end of the First World War coincided in Poland and Germany with the birth of a parliamentary system of government. However, while Poland adopted classical political devices derived from the then model a la française, which at that time dominated, Germany decided to create an original parliamentary system of government, with the strong position of a president elected by universal and direct election. It soon turned out that in both countries this resulted in a “democracy that came too soon”. Quite quickly, crisis and the collapse of parliamentary rule occurred. The subject of the analysis undertaken by the author is the reflection on the solutions of the German Constitution of 1919 and the Polish March Constitution of 1921, which shaped the parliamentary system of government, with particular reference to the premises that led to crisis and the collapse of parliamentary democracy.
Koniec I wojny światowej zbiegł się w Polsce i Niemczech z narodzinami parlamen- tarnego systemu rządów. O ile jednak Polska przyjęła klasyczne urządzenia ustro- jowe zaczerpnięte z dominującym wówczas wzorcem a la française, o tyle Niemcy zdecydowali się na stworzenie oryginalnego systemu rządów parlamentarnych, z silną pozycją prezydenta wybieranego w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Okazało się niebawem, iż w obu państwach zaszedł przypadek „demokracji, która przyszła za wcześnie”. Dość szybko nastąpił kryzys i upadek rządów parlamentar- nych. Przedmiotem analizy podjętej przez autorkę jest refleksja nad rozwiązaniami niemieckiej konstytucji z 1919 r. i polskiej konstytucji marcowej (1921) kształtujący- mi parlamentarny system rządów ze szczególnym uwzględnieniem przesłanek, które doprowadziły do kryzysu i upadku demokracji parlamentarnej.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 43-59
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Matura examinations in Mathematics in the Prussian Partition of Poland from the 18th to the early 20th century
Autorzy:
Domoradzki, Stanisław
Karpińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/749699.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Matematyczne
Tematy:
history of mathematics education in Poland in 18th-20th c., world’s first Matura examinations, Matura examinations in the II Republic of Poland.
Opis:
Wartykule dokonujemy analizy pierwszych matur z matematyki przeprowadzonych w latach 1789–1805 w szkołach funkcjonujacych na terenach I Rzeczypospolitej i zagarnietych przez Królestwo Prus na mocy traktatów rozbiorowych. Prezentujemy charakterystykę zmian egzaminu maturalnego z matematyki na Pomorzu Nadwiślańskim i w Wielkopolsce, poczawszy od wojen napoleonskich aż do 1918 roku. Szczególną uwagę skupiliśmy na porównaniu matur z matematyki w szkołach katolickich, protestanckich oraz symultannych (dwuwyznaniowych – katolickich i protestanckich). Ponadto dokonujemyporównania dziewiętnastowiecznych matur z matematyki z pierwszymi maturami w II Rzeczypospolitej. W naszej opinii praca ta jest pierwsza, która obejmuje tak zakreslony temat.
In this article we discuss the first Matura examinations in mathematics conducted in the years 1789–1805 in the territory of the Kingdom of Poland occupied by Prussia on the basis of partition treaties. We present characteristics of the evolution of the Matura examinations in mathematics in the territory of Vistula Pomerania and Greater Poland, from the Napoleonic Wars until 1918. Particular attention is paid to the comparison of the Matura examinations in this subject in Catholic, Protestant and simultaneous schools (including both denominations, Catholic and Protestant). We also compare the 18thcentury Matura examinations in mathematics with the first Matura examinations in the Second Republic of Poland. In our opinion, this article is the first one that presents such approach to this topic.
Źródło:
Antiquitates Mathematicae; 2017, 11
1898-5203
2353-8813
Pojawia się w:
Antiquitates Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy żydowskich mieszkańców Mińska Mazowieckiego i Kałuszyna wobec wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku
The attitudes of Jewish population of Mińsk Mazowiecki and Kałuszyn towards the Polish-Bolshevik War of 1920
Autorzy:
Gontarek, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144060.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Jewish population
interwar period
Mińsk Mazowiecki
II Republic of Poland
communism
Polish-Bolshevik war
ludność żydowska
okres międzywojenny
II Rzeczpospolita
komunizm
wojna polsko-bolszewicka
Opis:
Autor omawia postawy ludności żydowskiej zamieszkałej w Mińsku Mazowieckim i Kałuszynie (pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie) wobec wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Postawy te przybierały różne formy i dzieliły Żydów na trzy podstawowe grupy. Do pierwszej należeli kolaboranci i zwolennicy wprowadzania nowego ustroju z pomocą Armii Czerwonej, głównie komuniści oraz lewicowa młodzież żydowska uczestnicząca w pracach komitetów rewolucyjnych. Druga grupa obejmowała osoby niezainteresowane sprawami politycznymi, osoby wykazujące obojętny stosunek do tych spraw, które skupiały się na ochronie swojego życia i mienia. Trzecią grupę stanowili wszyscy Żydzi reprezentujący postawę patriotyczną lub solidaryzujący się z napadniętym krajem, przejawiający postawę antybolszewicką – głównie ortodoksi i asymilatorzy, tzw. Polacy wyznania mojżeszowego. Tak podzielone grupy różniły się także liczebnością w obrębie danego miasta, co wynikało z tradycji politycznej i struktury zawodowej zamieszkującej je ludności żydowskiej.
The author discusses attitudes of the Jewish population residing in Mińsk Mazowiecki and Kałuszyn (Mińsk Mazowiecki district, Warsaw Province) towards the Polish-Bolshevik War of 1920. These attitudes took various forms and divided the Jews into three basic groups. The first group included collaborators and supporters of implementation of the new political system, with the help of the Red Army, mainly the communists and the leftwing Jewish youth participating in works of revolutionary committees. The second group included people uninterested in political issues, people showing indifferent attitudes towards these issues, who focused on the protection of their life and property. The third group consisted of all Jewish representing a patriotic attitude or showing solidarity with the attacked country, displaying an anti-Bolshevik attitude – mainly the orthodoxy and the assimilators, the so-called Poles of Mosaic faith. These groups divided in such a way, also differed in terms of their number within a particular city, which resulted from political tradition and the professional structure of the Jewish population residing there.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 63-85
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uprawnienia nadzwyczajne Prezydenta Rzeczypospolitej w świetle przepisów konstytucji kwietniowej z 1935 r.
Extraordinary powers of the President of the Republic of Poland in light of the April Constitution of 1935
Autorzy:
Prokop, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621771.pdf
Data publikacji:
2020-04-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prezydent
stany nadzwyczajne
II Rzeczpospolita
dekrety z mocą ustawy
siły zbrojne
president
extraordinary powers
II Republic of Poland
decrees with the force of law
armed forces
Opis:
The subject of the article is an analysis of the President’s extraordinary powers in the Constitution of the Republic of Poland of April 23, 1935 (the so-called April Constitution). It adopted a system of government in which the President held the function of the highest factor in the state (hyper-presidentialism). Supreme state organs, including parliament, government and courts, were subordinate to him. If it was necessary to use the Armed Forces to defend the state, the President could impose martial law. In such a situation, the Constitution allowed for the implementation of a number of extraordinary powers, including issuing decrees with the force of law and the establishment of parliamentary chambers (the Sejm and the Senate) in a reduced composition. In the event of war, the President was given the opportunity to appoint the Supreme Commander and to appoint his successor, whose term of office expired three months after the conclusion of peace. The President also had extraordinary powers during the state of emergency. According to the author of the article, against the background of the April Constitution, the President could also exercise extraordinary powers in the event of failure by the subordinate organs of the state to perform the tasks assigned to them by the Constitution.
Przedmiotem artykułu jest analiza uprawnień nadzwyczajnych Prezydenta w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r. (tzw. Konstytucji kwietniowej). Przyjmowała ona system rządów, w którym Prezydent sprawował funkcję najwyższego czynnika w państwie (hiperprezydencjalizm). Podlegały mu naczelne organy państwa, łącznie z parlamentem, rządem i sądami. W razie konieczności użycia Sił Zbrojnych do obrony państwa Prezydent mógł wprowadzić stan wojenny. Konstytucja pozwalała w takiej sytuacji na realizację szeregu uprawnień nadzwyczajnych, w tym wydawanie dekretów z mocą ustawy i powołanie izb parlamentarnych (Sejmu i Senatu) w zmniejszonym składzie. W razie wybuchu wojny Prezydent uzyskiwał możliwość mianowania Naczelnego Wodza oraz powołania swojego następcy, którego kadencja upływała trzy miesiące po zawarciu pokoju. Prezydent dysponował również uprawnieniami nadzwyczajnymi w czasie stanu wyjątkowego. Zdaniem autora artykułu na tle Konstytucji kwietniowej Prezydent mógł także realizować uprawnienia nadzwyczajne w razie niewykonywania przez podległe mu organy państwa zadań przypisanych im przez Konstytucję.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 2; 203-225
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kółko rolnicze w Szadku w latach 1907–1926
Farmers’ association in Szadek in 1907–1926
Autorzy:
Stefańska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19064500.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kółka rolnicze
Centralne Towarzystwo Rolnicze
Królestwo Polskie
II Rzeczypospolita
osada Szadek
miasto Szadek
farmers’ associations
Kingdom of Poland
II Republic of Poland
the settlement of Szadek
the town of Szadek
Opis:
Pierwszym kółkiem rolniczym w Szadku było powstałe w 1906 r. Kółko Rolnicze im. Stanisława Staszica założone z inicjatywy właściciela dóbr Wola Krokocka, Jerzego Karola Kurnatowskiego, które jednak ze względu na brak wsparcia finansowego wkrótce upadło. W 1907 r. z inicjatywy właściciela majątku ziemskiego w Prusinowicach, Kazimierza Czarnowskiego, w Szadku powstało większe i dysponujące środkami finansowymi kółko rolnicze, które działało w strukturach Centralnego Towarzystwa Rolniczego i podlegało najpierw terenowemu gubernialnemu oddziałowi tego towarzystwa w Kaliszu, a następnie powiatowemu oddziałowi w Sieradzu. W latach 1907–1926 kolejnymi prezesami kółka rolniczego byli: Kazimierz Czarnowski (1907–1908), ks. Stanisław Mirecki (1908–1911), Franciszek Paczkowski (1911–1914), Hoppe (1914–1920), Jan Wróblewski (1920–1922), Adam Nencki (1923–1925), Stanisław Leopold (1925) i Michał Zabłocki (od 1926). Działalność kółka koncentrowała się na modernizacji i odbudowie rolnictwa przy wsparciu ziemiaństwa i duchowieństwa.
The first farmers’ association in Szadek was the Stanisław Staszic association, set up in 1906 by the owner of Wola Krokocka, Jerzy Karol Kurnatowski. However, due to lack of financial support it soon ended its activity. Farmers’ associations started to be formed in the Kingdom of Poland after tsar’s order of 4 March 1906, which permitted such activity. In 1907, at the initiative of Kazimierz Czarnowski, owner of a landed estate in Prusinowice, another farmers’ association was formed, which functioned as part of the Central Farmers’ Association. In the years 1907–1026 the association’s chairmen were, successively: Kazimierz Czarnowski (1907–1908), Father Stanisław Mirecki (1908–1911), Franciszek Paczkowski (1911–1914), Hoppe (1914–1920), Jan Wróblewski (1920–1922), Adam Nencki (1923–1925), Stanisław Leopold (1925) and Michał Zabłocki (from 1926).
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2016, 16; 215-242
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowoczesny plan rozwoju gospodarczo-społecznego II Rzeczypospolitej – Centralny Okręg Przemysłowy (COP)
The project for the new socio-economic development of the II Republic of Poland – Central Industrial Region (COP)
Autorzy:
Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1996398.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
II Rzeczpospolita
interwencjonizm państwowy
Centralny Okręg Przemysłowy
aktywizacja gospodarczo-społeczna
spółdzielczość
The II Republic of Poland
state interventionism
Central Industrial Region
socio-economic activity
co-operatives
Opis:
Celem artykułu jest przypomnienie nowatorskiego w okresie międzywojennym planu utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego, służącego aktywizacji gospodarczej i społecznej słabo rozwiniętych rolniczych terenów Polski południowo-wschodniej. Rozwój gospodarczy tych terenów połączony został z urbanizacją i tworzeniem przemysłu obronnego, powstawaniem wielu nowych przedsiębiorstw i spółdzielni, dających ludności pracę i szansę awansu cywilizacyjnego. Stanowił dobry przykład realizacji gospodarki planowej, służącej wzmocnieniu państwa, łagodzeniu skutków biedy i konfliktów społecznych, umożliwiającego urzeczywistnienie aspiracji obywateli. Realizacja tego planu umożliwiła współpracę wielu różnych partnerów: administracji państwowej, samorządowej, przedsiębiorstw państwowych i prywatnych oraz spółdzielni różnych typów (spożywców, rolniczo-handlowych, mieszkaniowych, banków) i inicjatywy prywatnej. Przedstawiony tu został mniej dotąd znany wkład spółdzielczości w realizację tego planu. Podano wiele przykładów inwestycji spółdzielczych: tworzenia zakładów przetwórczych i zakładania nowych spółdzielni w środo[1]wisku małomiasteczkowym i wiejskim. W artykule zastosowano metodę analityczno-historyczną, kwerendy źródłowe i dostępne opracowania. Budowa COP to udany przykład interwencjonizmu państwowego w okresie wychodzenia z wielkiego kryzysu gospodarczego. Jego realizację przerwała II wojna światowa, a okupanci hitlerowscy wykorzystywali powstającą bazę przemysłową dla swoich celów wojennych. Rozbudowywana sieć spółdzielni służyła potrzebom polskiego społeczeństwa i była oparciem dla ruchu oporu. Do inwestycji COP nawiązywano w Polsce Ludowej i kontynuowano je w socjalistycznej gospodarce planowej, chociaż w nowym kształcie powojennej Polski, bez Kresów Wschodnich wcielonych do ZSRR. Prekursorski charakter tej koncepcji otwierał szerokie pole dla gospodarki społecznej (dziś nazywanej społeczną gospodarką rynkową), działającej dla zaspokojenia różnorodnych po[1]trzeb swego środowiska, co jest współcześnie wskazywane jako jej cele.
This paper focuses our attention on the plan for the Central Industrial Region (COP) for the economic and social activity of the undeveloped rural South-East regions of the II Republic of Poland, it was extremely innovative for its time. COP was initialized with joint industrial development, urbanization and the establishment of many new enterprises of military industry, which have brought about improved chances for a better life and civilized progress for the inhabitants of the region. It was a good example of a planned economy, and served to strengthen the state, alleviating poverty and social conflicts, presenting chances for the aspirations of citizens. It integrated various partners: state and local administration, state and private enterprises, co-operatives. The role of the cooperatives (mainly consumer, agricultural trade, housing, banking) in this plan, are less well[1]known, but nevertheless it is worth noting the many good examples demonstrated by these units. The paper is based on a historical analysis of the literature, scientific workshops and contemporary co-operative journalism. COP was a good example of the policy of state interventionism. The realization of this project was interrupted during the Second World War. The Nazi occupiers used the industrial base to achieve their military goals. Even in these circumstances, the co-operative’s network was developed, serving the everyday needs of Polish society and forming a basis for a Resistance Movement. The project had a precursory character, thereby allowing sufficient scope for the development of the social economy (today known as the social market economy), acting to preserve the various needs of the environment, what is specified today as its goals. After the war, industrial development was continued in the form of a socialist centrally planned economy, in the new area of the People’s Republic of Poland.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2021, 68; 132-144
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DOMY TURYSTYCZNO-WYPOCZYNKOWE TOWARZYSTWA NAUCZYCIELI SZKÓŁ ŚREDNICH I WYŻSZYCH OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO
TOURISM AND RECREATION CENTRES FOR HIGH SCHOOL AND COLLEGE TEACHERS ASSOCIATION OF INTER – WAR PERIOD
Autorzy:
PIEKARSKI, STANISŁAW
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475869.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych. Wydawnictwo WSTiJO
Tematy:
turystyka
domy wypoczynkowe
II Rzeczpospolita Polska
nauczyciele
stowarzyszenie
Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych
tourism
holiday houses
II Republic of Poland
teachers
association
The High School and College Teachers’ Association
Opis:
Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku pojawiła się konieczność podjęcia zdecydowanych działań na rzecz tworzenia infrastruktury profilaktyki zdrowotnej i godnego wypoczynku. Tymczasem państwo polskie nie mogło przeznaczać znaczących środków na budowę sanatoriów, domów zdrowia czy domów wypoczynkowych. Na początku lat 20. XX wieku było już powszechnie wiadomo, że tego typu placówki i ośrodki będą w dużej mierze wznoszone i prowadzone w oparciu o system dobrowolnych opodatkowań obywateli polskich. Pierwsze tego typu inwestycje realizowały środowiska nauczycielskie. Około 6 tysięcy nauczycieli było zrzeszonych w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (TNSŚiW). Inauguracyjną placówkę zbiorowego wypoczynku towarzystwo uruchomiło w 1929 roku na Helu, drugą w 1933 roku w Krynicy i trzecią w 1934 roku w Orłowie Morskim (dzisiejsza Gdynia). W toku przeprowadzonych badań akcja budowania własnych domów turystyczno-wypoczynkowych przez nauczycieli szkół średnich i wyższych jawi się nam jako dobrowolny, znaczący ruch społeczny, w którym ważną rolę pełnią też akcenty patriotyczno-obywatelskie.
When Poland regained its independence in 1918, there was a need to take decisive action to build health prevention and rest with dignity infrastructure. Meanwhile, the Polish State couldn’t allocate significant funds to build sanatoriums, health houses and holiday houses. At the beginning of the twenties of the twentieth century, it was already known that such institutions and centers would be largely, mostly erected and run on the basis of the voluntary tax system of Polish citizens. The first of this type of investment were carried out by teachers’ environments. Approximately 6,000 teachers were members of The High School and College Teachers’ Association. The association launched inaugural collective recreation facility in 1929 in Hel, second one in 1933 in Krynica and third one in 1934 in Orłowo Morskie (now Gdynia). In the course of the research, the action of building their own tourist houses by high school and college teachers, it appears to us as a voluntary, significant social movement where also patriotic-civil accents play an important role.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja; 2017, 1(19); 107-128
1899-7228
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostatnia walka żołnierzy II Rzecypospolitej
Autorzy:
Niedziela, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/121091.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
II Rzeczpospolita
żołnierz
walka
II wojna światowa
opozycja antykomunistyczna
Armia Czerwona
Żołnierze Wyklęci
Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość
WiN
Narodowe Zjednoczenie Wojskowe
NKWD
II Republic of Poland
soldier
fight
Second World War
Źródło:
Wiedza Obronna; 2009, 1; 111-127
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywracanie i utrwalanie pamięci w społeczeństwie polskim o żołnierzach formacji granicznych Drugiej Rzeczypospolitej poległych w walkach obronnych z niemieckimi i sowieckimi wojskami we wrześniu 1939 roku
Autorzy:
Łach, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038340.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza
żołnierze Straży Granicznej
Druga Rzeczypospolita Polska
kampania polska 1939
utrwalanie pamięci społecznej o żołnierzach formacji granicznych
soldiers of border formations
II Republic of Poland
Polish campaign of 1939
places of struggle
consolidation of social memory
Opis:
Artykuł prezentuje refleksję nad potrzebą utrwalania pamięci społecznej o żołnierzach formacji granicznych Drugiej Rzeczypospolitej, którzy podczas kampanii polskiej w 1939 r. toczyli bohaterską walkę z wojskami niemieckimi i sowieckimi. Żołnierze oddziałów Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) i Straży Granicznej (SG), wchodząc do związków taktycznych, walczyli w obronie Wielunia, Helu, Węgierskiej Górki, Szacka i Wytyczna. Po wojnie historia wydarzeń z Września i pamięć o żołnierzach KOP i SG była ukrywana. Ważne fakty dotyczące zmagań i bojów żołnierzy zostały wyparte ze zbiorowej świadomości Polaków czy też celowo były pomijane. Dopiero po 1989 r., w nowej rzeczywistości polityczno-gospodarczej pojawiło się w społeczeństwie zainteresowanie pamięcią o żołnierzach KOP i SG, którzy w wojnie obronnej zginęli bądź przeżyli gehennę obozów jenieckich. Głównym celem poszukiwań badawczych było ukazanie miejsc walk obronnych żołnierzy formacji granicznych we wrześniu 1939 r. oraz przedstawienie w czasach obecnych działań jednostek samorządu, organizacji społecznych i organów Straży Granicznej Rzeczypospolitej Polskiej w przywracaniu i utrwalaniu pamięci w społeczeństwie polskim. Rozważania w artykule konkretyzują się na postawionej tezie, która brzmi: Utrwalanie i upamiętnianie w społeczeństwie polskim miejsc walk żołnierzy formacji granicznych we wrześniu 1939 r. stanowią trwałe wartości dla dziedzictwa narodu i państwa polskiego, które należy popularyzować w procesie wychowania i kształcenia w szczególności młodego pokolenia.
The article is a reflection on the need to preserve the social memory of the soldiers of the border formations of the Second Republic of Poland. In the Polish campaign of 1939, they fought a heroic fight with the German and Soviet armies. Sub-units of the Korpus Ochrony Pogranicza (Border Protection Corps; KOP) and the Straż Graniczna (Border Guard) and units created on their basis have shown outstanding combat qualities. They fought fierce battles against repeatedly stronger opponents, including in the area of Wieluń, on Hel, Węgierska Górka, Wizna, Szacka and Wytyczna. After the war, the history of September events and the memory of the soldiers of the KOP and the Border Guard were secretly suppressed. Important facts about the struggles and battles of the soldiers of the KOP and the Border Guard were deliberately omitted. In the new political reality after 1989, political changes influenced the evolution of Poles’ historical consciousness, which led to an increase in public interest in the memory of the KOP and the Border Guard. The main purpose of the research was to determine the place of defense battles of border guards soldiers from September 1939, as well as to show the activities of local government units, social organizations and Border Guard authorities in restoring and preserving the memory of their heroism in present times. The scientific deliberations in the article are concretised on the following thesis that: Preservation and commemoration of places of struggle of soldiers of border formations in Polish society in September 1939 constitute permanent values for the heritage of the nation and the Polish state, which should be popularized in the process of upbringing and education of young people in particular. generations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 175-194
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education for environmental protection realized by the Environmental Society of Stanisław Staszic in Łódź in “Czasopismo Przyrodnicze Ilustrowane” in the years 1927–1939
Autorzy:
Wolter, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40409765.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
historia wychowania
II Rzeczypospolita (1918-1939)
Towarzystwo Przyrodnicze im. Stanisława Staszica w Łodzi
„Czasopismo Przyrodnicze Ilustrowane” (1927-1939)
wychowanie pośrednie do ochrony przyrody (mass media)
history of education
II Republic of Poland (1918-1939)
Environmental Society of Stanisław Staszic in Łódź
“Czasopismo Przyrodnicze Ilustrowane” (1927-1939)
indirect education for environmental protection (mass media)
Opis:
The article describes the subject of indirect education (mass media) for the protection of nature realized by the Environmental Society of Stanisław Staszic in Łódź in “Czasopismo Przyrodnicze Ilustrowane”, in the years 1927-1939. The article is developed based on the thematic and chronological structure. The chronological criterion applies in the framework of the substance-based division. In the process of scientific research an external and internal critique was undertaken concerning the historical sources, the hermeneutic understanding was applied.
W artykule przedstawiono tematykę wychowania pośredniego (mass media) do ochrony przyrody, realizowanego przez Towarzystwo Przyrodnicze im. Stanisława Staszica w Łodzi na łamach „Czasopisma Przyrodniczego Ilustrowanego”, w latach 1927-1939. W konstrukcji artykułu został przyjęty układ/struktura problemowa i chronologiczna. Kryterium chronologiczne ma zastosowanie w ramach podziału rzeczowego. W procesie badań naukowych przeprowadzono krytykę zewnętrzną i krytykę wewnętrzną źródeł historycznych, zastosowano metodę krytyki hermeneutycznej/rozumienia hermeneutycznego.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2022, 12, 1; 419-440
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzywojenne piśmiennictwo i orzecznictwo we współczesnych podręcznikach prawa karnego oraz komentarzach do kodeksu karnego
Literature and court judgements from between the two world wars in contemporary course books of criminal law and commentaries to the criminal code
Autorzy:
Rakowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533227.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
criminal law
Second Republic of Poland
legal literature
judgements of the Supreme Court of the Second Republic of Poland
teaching criminal law in the Second Republic of Poland
prawo karne
II Rzeczypospolita
piśmiennictwo prawnicze
orzecznictwo SN II RP
nauka prawa karnego w II RP
Opis:
The author of the article seeks an answer to the question whether the works published in the recent years make reference to the achievements of the Polish criminal law science from the time between the two world wars. The study focuses on the most common publications, that is academic course books (designed for students) and commentaries on the code (addressed to practitioners). They contain fairly numerous references to the works of criminal lawyers active in the Second Republic of Poland (usually Juliusz Makarewicz, Wacław Makowski, Leon Peiper, Stefan Glaser, and Aleksander Mogilnicki). The course books in criminal law present basic questions and therefore the rulings of the courts (also contemporary) are hardly ever quoted in such publications. References to the judgements of the Supreme Court of the Second Republic of Poland, also from the pre-code period, are in turn present in the contemporary commentaries to the criminal code. The materials gathered allow the statement that various contemporary authors, also co-authors of collective works, make use of the achievements of the criminal lawyers of the Second Republic to a different degree. It is worth noting that if a recently published work contains references to pre-war literature on the subject and court judgements, it usually draws conclusions different from those of other authors. Such a status quo proves that bygone literature and judgements are still useful for the interpretation of the binding regulations of criminal law.
Autor artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy w pracach wydawanych w ostatnich latach przywoływany jest dorobek polskiej nauki prawa karnego okresu międzywojennego. Przedmiotem badań są publikacje najbardziej powszechne, czyli podręczniki akademickie (przeznaczone dla studentów) oraz komentarze do kodeksu (kierowane do praktyków). Można w nich odnaleźć dość liczne odesłania do dzieł karnistów aktywnych w okresie II Rzeczypospolitej (najczęściej Juliusza Makarewicza, Wacława Makowskiego, Leona Peipera, Stefana Glasera oraz Aleksandra Mogilnickiego). W podręcznikach do nauki prawa karnego prezentowane są zagadnienia podstawowe i dlatego w zasadzie w publikacjach tego rodzaju nie jest przywoływane orzecznictwo sądów (również współczesne). Odesłania do wyroków Sądu Najwyższego II RP, także z okresu przedkodeksowego, występują za to we współczesnych komentarzach do kodeksu karnego. Zgromadzony materiał pozwala na stwierdzenie, że różni współcześni autorzy, także współtwórcy prac zbiorowych, niejednakowo chętnie korzystają z dorobku karnistów II Rzeczypospolitej. Warto też zauważyć, że jeśli w wydanej ostatnio pracy odnajdujemy odesłania do przedwojennej literatury przedmiotu i orzeczeń sądowych, to zazwyczaj wskazywane są tam tezy inne niż przywoływane przez pozostałych autorów. Taki stan rzeczy wskazuje, że dawne piśmiennictwo i orzecznictwo wciąż jest przydatne przy interpretacji obowiązujących przepisów prawa karnego.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 287-302
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania polskiego dyskursu publicznego II RP, PRL i III RP. Przegląd zagadnień
The Research To Date On Public Discourse In Poland
Autorzy:
Podemski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/985737.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
public discourse
social communication
language of politics
discourse analysis
Second Republic of Poland
People’s Republic of Poland
Third Republic of Poland
dyskurs publiczny
komunikacja społeczna
język polityki
analiza dyskursu
II Rzeczpospolita
PRL
III Rzeczpospolita
Opis:
This article is an attempt to reconstruct the most important research topics regarding public discourse in Poland from 1918 to the present. It shows the domination of discourse about domestic problems (the ‘internal’ discourse) over the discourse about European, foreign, or world problems (the ‘external’ discourse). On the basis of an analysis of the most important research, beginning at the end of the 1960s, the author discusses the specificities of the public discourse in Poland in each of three historical periods (the Second Republic, the People’s Republic of Poland, and the Third Republic). Research into the language of politics or social communication (the description ’discourse’ appears only after 1989) has been undertaken primarily by literary critics, philologists, and sociologists, but also by historians, political scientists, media experts, and persons engaged in culture studies. The most popular forms of empirical analyses of the public discourse in Poland are analyses of content, rhetoric, or semiotics. In recent years, works have increasingly often appeared referring to narrative, conversational, framework, or cognitive linguistic analyses.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2013, 57, 2; 27-66
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Polesia w publikacjach wydanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku
The Image of Polesie in Publications of the Students’ Sightseeing Club of the Marshal Józef Piłsudski State Middle School in Pinsk
Autorzy:
Załęczny, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235031.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
krajoznawstwo
Polesie
regionalizm
II Rzeczpospolita
Pińsk
sightseeing
regionalism
Second Republic of Poland
Pinsk
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia publikacji wydawanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku w drugiej połowie lat trzydziestych na tle działań krajoznawczych i regionalnych. Analiza tekstów stała się punktem wyjścia do nakreślenia sposobu postrzegania ludności Polesia przez młodzież i skłoniła do refleksji nad zależnościami edukacji i wychowania od polityki kresowej kreowanej przez państwo.
The article attempts to present the publications issued by the Students’ Sightseeing Club of the Marshal Józef Piłsudski State Middle School in Pinsk in the second half of the 1930s against the backdrop of sightseeing and regional activities. The analysis of the texts became the starting point for outlining the perception of the Polesie population by young people and led to reflection on the dependence of education and upbringing on the borderland policy created by the state.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 77-101
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II
Autorzy:
Bednaruk, Waldemar
Kisiel, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803179.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
history of the Bar
the Second Republic of Poland
the Polish People’s Republic (PPR)
historia adwokatury
II Rzeczpospolita
PRL
Opis:
Ochrona interesów klienta wynikająca z prawa (obowiązku) zachowania tajemnicy adwokackiej w Chinach na tle rozwiązań polskich – narodziny systemu. Część II. Rys historyczny rozwiązań polskich od upadku I Rzeczypospolitej do czasów współczesnych Po długotrwałym okresie rozwoju rodzimej kultury prawnej, systematycznego wzrostu znaczenia palestry w życiu społeczno-politycznym kraju oraz umacniania jej wpływów, nastąpił czas zdecydowanie gorszy dla prawników. Utrata niepodległości na ponad sto lat i konieczność funkcjonowania w strukturach monarchii absolutnych wywołały szereg negatywnych skutków we wzajemnych relacjach adwokatów z ich klientami, przede wszystkim w zakresie prawa do zachowania tajemnicy adwokackiej. Kolejne stulecie zaś, mimo odzyskania niepodległości przez Polskę, przyniosło nowe, trudne wyzwania w procesie kształtowania stosunków uczestników postępowania sądowego.
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II. A Historical Overview of Polish Solutions from the Fall of the First Republic of Poland until Modern Times After a long period of the native legal culture development, a systematic increase in the importance of the Bar in the social and political life of the country and the strengthening of its influence, there was a period much worse for lawyers. The loss of independence for more than one hundred years and the necessity of functioning in the structures of absolute monarchies caused many negative effects in the mutual relations between attorneys and their clients, primarily in the area of the legal professional privilege. Despite the fact that Poland regained its independence, the next century brought new, difficult challenges in the process of shaping the relations between lawsuit participants.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 7-17
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reglamentowana odwilż. Obóz "zamkowy" na emigracji wobec wydarzeń w Polsce i bloku komunistycznym w 1956 roku
A rationed "thaw". "The Cast" on emigration towards the events in Poland and the Eastern Bloc in 1956
Autorzy:
Tarka, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477450.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
polska emigracja polityczna w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej władze RP na uchodźstwie wydarzenia 1956 r. w Polsce
Polish political emigration in the UK after World War II authorities of the Republic of Poland in exile 1956 events in Poland
Opis:
W artykule przedstawiono stanowisko obozu „zamkowego” na emigracji (prezydenta, rządu i Rady RP) wobec wydarzeń w Polsce i bloku komunistycznym w 1956 r. „Zamkowi” politycy i publicyści dostrzegając pewne zmiany w kraju nie liczyli, że doprowadzą one do zmian zasadniczych. Dominował pogląd, że Polska nie jest państwem niepodległym, że okupacja sowiecka trwa nadal. Głosząc postulaty maksymalne (niepodległość, przywrócenie przedwojennej granicy na wschodzie) nie wiązali wielkich nadziei z ewolucyjną drogą zmian. Stawiali na obalenie, a nie na liberalizację systemu komunistycznego w Polsce i pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Uważali się za rzecznika interesów Polski, pozbawionej suwerenności i możliwości wyrażania własnej woli. Mimo ofiarności, zaangażowania i oddania sprawie nie mieli jednak możliwości efektywnego działania, nie zdołali wywrzeć bezpośredniego wpływu na wydarzenia w Polsce, a tym bardziej na sytuację międzynarodową. To raczej wydarzenia nad Wisłą stały się pośrednim impulsem do ożywienia prac rządu RP na uchodźstwie. Brak kontaktów z krajem, polityczna marginalizacja na arenie międzynarodowej i wewnętrzne spory sprawiły, że emigranci nie przygotowali realnego planu wyzwolenia Polski. W przeciwieństwie do innych ośrodków na emigracji (Radio Wolna Europa czy „Kultura”), „zamkowi” politycy odcięci od Polski i zrażeni wcześniejszymi doświadczeniami swoich oponentów z Rady Politycznej (sprawa Bergu) nie szukali kontaktów z krajem, mając także mniejsze pod tym względem możliwości finansowe i organizacyjne. Zachowując niezłomną postawę nie widzieli możliwości jakiegokolwiek kompromisu z władzami PRL. Czekali raczej na zmianę ogólnego położenia międzynarodowego. Próbowali też zainteresować (choć bezskutecznie) zachodnie rządy i międzynarodową opinię publiczna sprawą polską.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 28; 232-258
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Naród bez broni”. Niechęć do służby wojskowej w II Rzeczypospolitej z przyczyn religijnych
Autorzy:
Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953751.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Republic of Poland
religious sects
military service
II Rzeczpospolita
związki wyznaniowe
służba wojskowa
Opis:
Pre-war Poland was inhabited by dozens tens of thousands of Adventists, Baptists, Bible Students, Pentecostalists, as well as members of many other minor Christian Churches. A large number of those believed in the inerrancy of the literal Scriptures and insisted the Bible was literally true which meant for them an uncompromising objection against military service with the use of arms. Some also objected to their swearing of the military oath.
Przedwojenną Polskę zamieszkiwało kilkadziesiąt tysięcy adwentystów, baptystów, badaczy Pisma Świętego, zielonoświątkowców, a także wielu innych przedstawicieli mniejszych wyznań chrześcijańskich. Wielu spośród członków tych wspólnot religijnych literalnie odczytywało słowa Pisma Świętego. Przesłanie biblijne oznaczało dla nich bezkompromisowy sprzeciw wobec służby wojskowej z bronią w ręku. Niektórzy nie zgadzali się również na złożenie przysięgi wojskowej. 
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 1
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka Czechosłowacji wobec zagadnienia ukaińsiego w kontekście stosunków czechosłowacko- polskich w latach 1918-1938. Zarys problematyki.
Politics of Czechoslovakia in View of Ukrainian Issues in the Context of Czechoslovak-Polish Relations in the years 1918-1938. Outline of Aspects
Autorzy:
Stec, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540260.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Czechosłowacja
Ukraina
II RP
zagadnienie ukraińskie
Czechoslovakia
Ukraine
Second Republic of Poland Ukrainian issue
Opis:
Zagadnienie ukraińskie stanowiło stały element w stosunkach polskoczechosłowackich w latach 1918–1939. Należy jednak postrzegać go w odpowiednich proporcjach na tle całokształtu skomplikowanego problemu wzajemnych relacji między tymi krajami. A były one uwarunkowane przede wszystkim przeciwstawnością celów polityki zagranicznej obu państw oraz sporami granicznymi. Ponadto Czesi byli przekonani, iż granice Polski są nietrwałe, zagrożone zarówno od wschodu, jak i zachodu. Polacy również uważali państwo czechosłowackie za sezonowe, narażone na separatyzmy wewnętrzne oraz zagrożone przez roszczenia niemieckie i węgierskie. Praga negatywnie postrzegała przyjazne stosunki węgiersko-polskie oraz zbliżenie Polski z Niemcami w 1934 r. Polska zaś stale protestowała przeciwko polityce asymilacyjnej wobec mniejszości polskiej na Śląsku Cieszyńskim. Czesi z kolei popierali wszelkie ruchy, które mogłyby rozsadzić Polskę od wewnątrz, a ich członkom udzielali schronienia na swoim terytorium. Polacy za to podsycali antyczeskie nastroje wśród nacjonalistów słowackich oraz wspierali ich dążenia separatystyczne. Oba kraje były do tego stopnia zantagonizowane, iż nie były w stanie współdziałać nawet wobec zagrożenia rewizjonizmem niemieckim i wypracować wspólnej polityki obronnej.
International relations between Czechoslovakia and Poland were not at their best between 1918 and 1938. It was due to the contrary goals of both countries’ foreign policy and border dispute. The main theme of disagreement was perception of Russian matter. Czechoslovak politicians wanted Russia to become the main element of geopolitical order in post-war Europe, which would constitute a proper counter-balance for growing power of Germany. This is due to their lack of acceptance for possibility of creating an independent Ukrainian national state. In turn, one of the priority of Polish foreign policy was to break Russia into small nation states and the reduction of former tsarist empire to purely ethnic grounds. Grounds of Central Ukraine were supposed to play a crucial role here. A different vision of the political system in Central Europe and the competition for the role of a regional leader in this part of Old Continent should be also added to the discrepancies between the two counties. Czechoslovakia was largely responsible for the shape of the relationship with Poland. It was consequently trying to weaken Polish position on the international area and to destabilize its internal situation. One of the main tools of this policy became supporting of separatist tendencies and strengthening anti-Polish sentiment that was found among more than five million Ukrainian minority in Second Republic of Poland. At the same time, the policy was implemented in such a way that it did not lead to an open conflict with Poles. For this purpose they used the Ukrainian emigration environment located in Czechoslovakia, which was overwhelmingly hostile towards Poland and Poles and it also had significant influence on fellow countrymen residing there. It could also count on far-reaching assistance of Czechoslovak authorities and facilitations concerning cultural, educational, scientific, and especially political activities. In this environment were born independence organizations Ukrainian Military Organization and Organization of Ukrainian Nationalists, which aim was to detach south-east lands from Poland with the tacit consent of Czechoslovak politicians.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2014, 8; 63-83
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tworzenie systemu władzy terytorialnej w Drugiej i w Trzeciej Rzeczypospolitej. Analiza porównawcza
Creating a System of Territorial Authority in the Second and the Third Republic of Poland. A Comparative Analysis
Autorzy:
Jakubiak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235034.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
II Rzeczpospolita Polska
III Rzeczpospolita Polska
administracja publiczna
samorząd terytorialny
akty prawne
Second Republic of Poland
Third Republic of Poland
public administration
local government
legal acts
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki budowy systemu samorządu terytorialnego w II i III RP. Przedstawiono zarys rozwoju władzy lokalnej jako formy administracji publicznej w Europie końca XIX w. i początku XX w. Na tym tle omówiono pokrótce sytuację w tym zakresie na ziemiach polskich pod zaborami przed odzyskaniem niepodległości. Następnie opisano proces legislacyjny prowadzący do ukonstytuowania administracji samorządowej II i III RP, z uwzględnieniem uwarunkowań politycznych i społecznych obydwu okresów. Na koniec podsumowano przebieg tworzenia systemu władzy terytorialnej w obu przypadkach w ujęciu komparatywnym.
The article raises the issues of building a local government system in the Second and the Third Republic of Poland. In the introduction, the author presents the development of local government as a form of public administration in Europe at the end of the nineteenth and in the early twentieth centuries. Against this background, he briefly discusses the situation in this respect in the Polish territories before Poland regained independence. In the following parts, the legislative process leading to the constitution of the local government administration of the Second and Third Republic of Poland is described, taking into account the political and social conditions of both periods. Finally, the course of creating the system of territorial authority is summarised in both cases from a comparative perspective.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 145-162
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja dzieci żydowskich w Tarnowie w okresie II Rzeczypospolitej
Education of Jewish children in Tarnów in the period of the Second Republic
Autorzy:
Juśko, Edmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044104.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
II Rzeczypospolita
Żydzi
Tarnów
szkoły żydowskie
Second Republic of Poland
Jews
Tarnow
Jewish schools
Opis:
In the interwar period, children and youth of the Jewish minority in Tarnow have the opportunity to attend various types of schools; religious, public and private, general, private, secondary and vocational schools. Two private secondary schools deserve special mention: Private Junior High and Coeducational High School of the Society of the Jewish General School and Middle School „Safa Berura” established in 1927 and the Private Coeducational Gymnasium Association of Jewish Teachers of General and Secondary Schools founded in 1937. Their creation was an expression of local intellectual aspirations Jewish community and allowed the graduates of the already existing school universal to continue teaching in general and Judaic program. Despite the difficult conditions in which they operated and the criticism conservative circles, were factors strengthening not only Jewish, but also Polish national and cultural identity. Qualified teaching staff provided students with education in line with the requirements imposed by the Polish state with simultaneous consideration of the Hebrew language and Judaic subjects. This allowed for the revival of the national Hebrew language and encouraging patriotism in relation to Palestine and promoting ethical principles of Judaism among Jewish youth.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2020, 27; 319-342
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kodeksu karnego na prawo prywatne
The Impact of the Criminal Code on Private Law
Autorzy:
Allerhand, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16260094.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Kodeks karny z 1932 r.
prawo prywatne II RP
prawo karne II RP
Maurycy Allerhand
Juliusz Makarewicz
The Criminal Code of 1932
Private Law of the Second Republic of Poland
Criminal Law of the Second Republic of Poland
Opis:
W 1932 r. wydane zostało rozporządzenie Prezydenta RP Kodeks karny. Spowodowało to liczne komentarze, z obawami co do treści jednolitego prawa karnego, jak i wpływu jego na system prawny. Jednym z takich głosów był krótki artykuł prof. Maurycego Allerhanda opublikowany na łamach „Głosu Prawa”. Artykuł traktuje o skutkach dekryminalizacji cudzołóstwa ale też wpływ innych postanowień Kodeksu karnego na kwestię prawa małżeńskiego i spadkowego. Opisano też wprowadzenie wielu typów przestępstw w miejsce jednego (oszukańcza kryda) i wpływ tego na prawo i postępowanie cywilne.
In 1932, the Regulation of the President of Poland – the Criminal Code was issued. This led to numerous comments as well as voices of concern about the content of the uniform criminal law in Poland and its impact on the legal system. One of them was a short article by Prof. Maurycy Allerhand published in “The Voice of Law”. This paper deals with consequences of the decriminalization of adultery and other provisions of the Criminal Code on marriage and inheritance law. Moreover, it discusses an introduction of multiple types of offences instead of one (fraud – oszukańcza kryda) and reflects on an impact of this change on civil law and civil procedure. Only minimal spelling corrections are introduced.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 1 (9); 102-107
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jewish problem in the Polish Communist Party
Problem żydowski w Komunistycznej Partii Polski
Autorzy:
Cimek, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450450.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Jews
the Communist Party of Poland
separatism
The Second Republic of Poland
Żydzi
Komunistyczna Partia Polski
separatyzm
II Rzeczypospolita Polska
Opis:
Jews accounted for approx. 8-10% of the population of the Second Republic and in the communist movement (Polish Communist Party and Polish Communist Youth Union) the rate was approx, 30%, while in subsequent years it much fluctuated. The percentage of Jews was the highest in the authorities of the party and in the KZMP. This had a negative impact on the position of the KPP on many issues, especially in its relation to the Second Republic.
Żydzi stanowili ok 8-10% ludności II Rzeczypospolitej, a w ruchu komunistycznym (Komunistyczna Partia Polski i Komunistyczny Związek Młodzieży Polski) odsetek ten wynosił ok 30%, przy czym w poszczególnych latach znacznie on się wahał Odsetek Żydów był najwyższy we władzach partii i w KZMP Odbijało się to negatywnie na stanowisku KPP w wielu kwestiach, zwłaszcza na jej stosunku do II Rzeczypospolitej
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2016, 6; 91-96
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Jewish minority in the Second Polish Republic: the activities of the Board of the Jewish Community in Lvov during the years 1919–1924
Mniejszość żydowska w II Rzeczypospolitej Polskiej: działalność Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Lwowie w latach 1919-1924
Autorzy:
Koziński, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450372.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
national issue
The Jews
The Second Republic of Poland
kwestia narodowa
Żydzi
II Rzeczypospolita Polska
Opis:
The purpose of this article is to analyze data on the functioning of the Jewish Community in Lvov during the years 1919-1924. The indicated problems will enable to show the functioning of the Jewish minority in the conditions of the reviving Polish state - both in socio-political terms, and in the organizational aspect. It is particularly important to show the Jewish minority opinion about the conditions of Second Polish Republic. Additionally, this article will help restore the memory of the individual members of the Jewish community in Lvov. The selected issue is a part of the research conducted on a larger scale, whose aim is to enrich knowledge and overcome the deficit of research in the science of politics on the concept of ethnic policy - proposed in the years 1939-1947 by the Polish government in exile. The fundamental finding of the analysis is the fact, that the Board accepted the Polish state and the dominant role of the Polish nation in the system of democratic political power.
Celem niniejszego artykułu jest analiza danych na temat funkcjonowania społeczności żydowskiej we Lwowie w latach 1919-1924 Wskazane problemy pozwolą pokazać funkcjonowanie mniejszości żydowskiej w warunkach ożywienia państwa polskiego – zarówno pod względem społeczno-politycznym, a także w aspekcie organizacyjnym Szczególnie ważne jest, aby pokazać opinię żydowskiej mniejszości o warunkach życia w II Rzeczypospolitej Dodatkowo, artykuł pomoże przywrócić pamięć o poszczególnych członkach społeczności żydowskiej we Lwowie Wybrane zagadnienie jest częścią badań prowadzonych w większej skali, których celem jest wzbogacenie wiedzy i zmniejszenie deficytu badań w nauce o polityce w sprawie koncepcji polityki etnicznej – zaproponowanej w latach 1939-1947 przez polski rząd na uchodźstwie Podstawowym wnioskiem z analizy jest fakt, że Zarząd zaakceptował państwo polskie i dominującą rolę narodu polskiego w systemie demokratycznej władzy politycznej.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2016, 6; 75-89
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
INVENTING INDEPENDENCE. NEGOTIATING THE INDUSTRIAL PROPERTY LAW FOR FUTURE POLAND AT THE END OF THE FIRST WORLD WAR
PATENT NA NIEPODLEGŁOŚĆ. PRACE NAD PRAWEM O OCHRONIE WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ DLA PRZYSZŁEJ POLSKI W KOŃCU PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ
Autorzy:
Łotysz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567823.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie
Tematy:
patent law
industrial property
the Second Republic of Poland
prawo patentowe
własność przemysłowa
II Rzeczpospolita
Opis:
Shortly after Poland regained its independency in November 1918, the Chief of State Józef Pilsudski signed two decrees introducing the patent law in the country and bringing the Polish Patent Office into existence. In recent literature, the introduction of both decrees has been acknowledged as the starting point of legal patent protection in the independent Poland, while it is largely forgotten to whom the whole preparatory work should have been attributed. The draft of the patent law signed by Pilsudski has been worked out well before November 1918, by the Ministry of Industry of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland, a quasi-independent governing body established by the German and Austro-Hungarian occupying forces. This article attempts to reconstruct a contemporary discourse upon that issue, while explaining at the same time the reasons that made the enacted law very much imperfect. This work is based mainly on authentic documents from that era, and, since it uses both legal and technical writings, it is a novel attempt to address this issue. This paper argues that deficiencies of the first Polish patent legislation resulted from inability or, perhaps, unwillingness of the Ministry of Industry to seek advices from the experts in patent law – lawyers and patent agents, unquestionably being the most predisposed to this task.
Wkrótce po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w listopadzie 1918 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dwa dekrety wprowadzające prawo patentowe w kraju i ustanawiające Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. W najnowszej literaturze wprowadzenie obu dekretów zostało uznane za punkt wyjścia do prawnej ochrony patentowej w niepodległej Polsce, podczas gdy w dużej mierze zapomniano, do kogo należało przypisać całą pracę przygotowawczą. Projekt prawa patentowego podpisany przez Piłsudskiego został opracowany na długo przed listopadem 1918 r. przez Ministerstwo Przemysłu Tymczasowej Rady Państwa Królestwa Polskiego, quasi-niezależny organ zarządzający ustanowiony przez okupację niemiecką i austro-węgierską siły. Niniejszy artykuł próbuje zrekonstruować współczesny dyskurs na ten temat, jednocześnie wyjaśniając powody, dla których uchwalone prawo było bar-dzo niedoskonałe. Praca ta opiera się głównie na autentycznych dokumentach z tamtej epoki, a ponieważ wykorzystuje zarówno pisma prawne, jak i techniczne, jest to nowa próba rozwiązania tego problemu. Artykuł niniejszy dowodzi, że uchybienia w pierwszym polskim prawie patentowym wynikały z niemożności lub, być może niechęci Ministerstwa Przemysłu do szukania porad od ekspertów w dziedzinie prawa patentowego - prawników i rzeczników patentowych, niewątpliwie najbardziej predysponowanych do tego zadania.
Źródło:
International Journal of Legal Studies (IJOLS); 2018, 3(1); 319-336
2543-7097
2544-9478
Pojawia się w:
International Journal of Legal Studies (IJOLS)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935 –1939. Zarys problematyki
The political and legal thought of the ruling camp in Poland between 1935 and 1939 – general overview
Autorzy:
Chłopecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472704.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
II Rzeczypospolita
obóz rządzący
reforma
koncepcje
the Second Republic of Poland governmental camp,
policies
legislation
Opis:
Tematem jest myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935 –1939. Okres po śmierci Józefa Piłsudskiego i uchwaleniu Konstytucji kwietniowej charakteryzuje się rozbiciem jednolitego do tej pory obozu rządzącego. Na podstawie przeprowadzonych badań w pracy została postawiona teza, że rozbity po śmierci Piłsudskiego obóz rządzący nie posiadał do momentu wybuchu II wojny światowej jednolitej i spójnej koncepcji państwa i prawa, co z pewnością wywarło wpływ na przygotowanie państwa polskiego do II wojny światowej. Kolejnym wnioskiem wynikającym z pracy jest teza, że państwo polskie po 1935 nie posiadało wszystkich cech ustroju państw autorytarnych, lecz tylko pewne ich cechy, np. silna władza wykonawcza, ograniczenie władzy ustawodawczej, liczne cenzusy w ordynacji wyborczej. Ostatnim wnioskiem jest uwaga, że „testament” pozostawiony przez marszałka Piłsudskiego nie został w pełni wykonany przez jego następców, gdyż obóz rządzący nie był jeszcze gotowy na spełnienie jego ostatniej woli, a wszystkie działania zostały brutalnie zatrzymane przez wybuch II wojny świtowej. Temat ten zasługuje również na szczególną uwagę, gdyż wiele rozwiązań prawnych uchwalonych w tym okresie obowiązywało po II wojnie światowej, np. prawo cywilne, kodeks karny, rozwiązania administracyjne
The subject of this paper is the political and legal thought of the ruling camp in Poland between 1935 and 1939. The period after Józef Pilsudski’s death and the adoption of the April Constitution was characterized by the break-up of the uniform so far ruling camp. Based on the relevant research, it was postulated that the ruling camp, which fell apart after Pilsudski’s death, did not have a uniform and coherent vision of the state and law until the outbreak of World War II, a fact which beyond doubt influenced preparations of Poland for World War II. Another postulate of this paper is that the Polish state after 1935 did not have all the features of the systems implemented in authoritarian countries, but just some of them, which included strong executive power, limitation of legislative power or numerous censuses in the electoral law. The final conclusion is a remark that the ‘will’ left behind by Marshal Pilsudski was not fully executed by his successors, as the ruling camp was not yet ready to fulfill his last will and all their actions were brutally interrupted by the outbreak of World War II. This subject also deserves special attention because many legal solutions adopted in this period were still in force after World War II, for example civil law, the criminal code and administrative solutions
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2017, 2, 23
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reform of the Notaries between 1929 and 1933
Reforma notariatu w latach 1929 – 1933
Autorzy:
Chłopecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473072.pdf
Data publikacji:
2018-03-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
the Second Republic of Poland
Codification Commission
law
notary
II Rzeczypospolita
Komisja Kodyfikacyjn
prawo
notariusz
Opis:
The paper entitled ‘Reform of the Notaries between 1929 and 1933’ discusses the process of formation of the Polish notary after the country regained its independence. The Codification Commission as well as some eminent lawyers gathered around Leopold Wladyslaw Jaworski and Jakub Glass undoubtedly had a great influence on the creation of organizational and legal structures. The Decree of President Ignacy Moscicki, signed on 27th October 1933 terminated a difficult process which had been permanently investigated by the lawyers and politicians in the Second Republic. The notary solutions developed by them were one of the most modern ones in Europe at that time
Artykuł Reforma notariatu w latach 1929 – 1933 przedstawia proces kształtowania się polskiego notariatu po odzyskaniu niepodległości. Ogromny wpływ na tworzenie się Reform of the Notaries between 1929 and 1933 struktur organizacyjnych i prawnych miała Komisja Kodyfikacyjna oraz wybitni prawnicy, kierowani przez Władysława Leopolda Jaworskiego i Jakuba Glassa. Rozporządzenie Prezydenta Ignacego Mościckiego, podpisane dnia 27 października 1933 r., zakończyło trudny proces kształtowania się notariatu realizowany przez prawników i polityków w II Rzeczypospolitej. Wprowadzone przepisy były jednymi z najnowocześniejszych w tym czasie w Europie.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2018, 1, 26
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
German preparations for the war in the light of documents of the Polish military intelligence (1933-1939) – selected aspects
Niemieckie przygotowania do wojny w świetle dokumentów polskiego wywiadu wojskowego (1933-1939) – wybrane aspekty
Autorzy:
Nowacki, Krzysztof
Szymanowicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146056.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
Wehrmacht
Second Republic of Poland
Third Reich
military intelligence
II Rzeczpospolita
III Rzesza
wywiad wojskowy
Opis:
As a result of the Treaty of Versailles the provisions concerning the issue of limitation of the armed forces were imposed on Germany. These provisions were unilaterally terminated by Germany two years after Adolf Hitler had come to power. There was introduced general and compulsory military service. On 21st May 1935, Hitler – as the Fuhrer and Reich Chancellor – signed the secret Reich Defence Law, which gave the Wehrmacht command wide powers to expand the army. Thus, the intensive development of the German army was initiated. After the Nazi Party came to power in Germany, gaining new information by the Polish military intelligence became increasingly difficult. It was connected with the expansion of the German counter-intelligence services, especially the Gestapo, as well as the police supervision over the German society. Through good operational work of the Polish intelligence the Polish side already before the outbreak of the war was relatively well familiarized with the particular phases of the overall German army’s armaments, as well as the German operational doctrine and methods of warfare.
Traktat wersalski narzucał Niemcom m.in. ograniczenia dotyczące liczebności i uzbrojenia niemieckich sił zbrojnych. Niemcy starały się obchodzić je bardzo dyskretnie, w tym również dzięki współpracy ze Związkiem Sowieckim. Sytuacja zmieniła się diametralnie po dojściu do władzy Hitlera, który już w 1935 r. wprowadził ustawę zwiększającą, wbrew traktatowi wersalskiemu, liczebność armii niemieckiej, a także wprowadzającą zakazane rodzaje uzbrojenia. Od tej pory nastąpił jawny i gwałtowny rozwój armii niemieckiej oraz przemysłu zbrojeniowego, co z wielką uwagą obserwował polski wywiad wojskowy. W kolejnych latach powstawały raporty polskich służb wywiadowczych na temat powiększającego się niemieckiego potencjału militarnego i jego możliwości w trakcie zajmowania przez wojska III Rzeszy Austrii, Czech czy Kłajpedy. Niektóre z tych raportów bardzo trafnie przewidywały, jak będzie wyglądała strategia i taktyka Wehrmachtu w zbliżającym się konflikcie zbrojnym.
Źródło:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2019, 51, 2(192); 253-265
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mniejszość ukaińska międzywojennej Małopolski Wschodniej w okowach doktryny Dmytra Doncowa
Ukrainian Minority in Eastern Lesser Poland in Chains of Dmytro Dontsov’s Doctrine
Autorzy:
Kuźniar, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540035.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
mniejszość ukraińska
II Rzeczypospolita Polska
Dmytro Doncow
Małopolska Wschodnia
Ukrainian minority
Second Republic of Poland Dmytro Dontsov
Eastern Lesser Poland
Opis:
W XX wieku nierzadko radykalne doktryny polityczne rodziły się w umysłach nielicznych, a miały wpływ na życie całych narodów, zmieniając długą tradycję poprawnych stosunków między nimi, w masowe zbrodnie i uchodźctwo. Zbrodnicze ideologie leżą bowiem u podstaw eksplozji okrucieństwa w stosunkach między różnymi etnosami czy innymi, wytworzonymi przez te właśnie ideologie, kategoriami ludzi. Znajomość założeń omówionej w tym artykule doktryny Dmytra Doncowa jest kluczowa dla wyjaśnienia zagadnienia wzrostu nacjonalistycznego nastawienia i wrogości wschodnio-małopolskich Ukraińców do Polaków oraz przyczyn antypaństwowej i terrorystycznej działalności UWO i OUN w międzywojennej Polsce. Poglądy Doncowa dotyczące metod i etyki walki narodowowyzwoleńczej nacji ukraińskiej znalazły też swój wyraz w polityce eksterminacyjnej nacjonalistów ukraińskich w latach II wojny światowej i bezpośrednio powojennych.
In the twentieth century often radical political doctrines were born in the minds of a few and have an impact on the lives of entire nations, changing a long tradition of good relations between them in mass crimes and refugee. Murderous ideologies lie at the root of the explosion because of cruelty to relations between different ethnic groups or other, produced by these particular ideologies, categories of people. Knowledge of the principles discussed in this article Dmytro Dontsov’s doctrine is crucial to clarify the issues of growth of nationalist attitudes and hostility Eastern Lesser Poland Ukrainians to the Poles and the reasons for subversive and terrorist activities UWO and CNS in interwar Poland. Dontsov’s views on the methods and ethics of the national liberation struggle of the Ukrainian nation were also reflected in the policy of extermination of Ukrainian nationalists during the Second World War and post-war period.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2014, 7; 149-171
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku
The use of narcoanalysis by Polish counterinelligence in the 1930s
Autorzy:
Widacki, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931224.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
narkoanaliza
Oddział II Sztabu Głównego WP
II Rzeczpospolita
kontrwywiad
narcoanalysis
The Second Department of the General Staff
The Second Republic of Poland
counterintelligence
Opis:
Idea wykorzystania narkoanalizy dla celów śledczych zrodziła się wkrótce po tym, jak chirurdzy zaczęli stosować narkozę do usypiania pacjentów przed operacją. Prawdopodobnie pierwsza propozycja przesłuchania pacjenta pod narkozą, w sprawie kryminalnej, miała miejsce w USA w roku 1879, w głośniej sprawie morderstwa Benjamina Nathana. W latach 20. XX w., lekarz z Teksasu, dr Robert E. House, zaproponował wykorzystanie skopolaminy dla celów śledczych. W latach 30., w Scientific Crime Detection Laboratory (Laboratorium Naukowego Wykrywania Przestępstw) Uniwersytetu Northwestern w Chicago przeprowadzano eksperymenty ze skopolaminą, a ich rezultat uznano za „całkiem satysfakcjonujący”. Od czasu tego eksperymentu, skopolaminę nazywano „serum prawdy”. W literaturze brak dowodu na to, że przed II wojną światową jakakolwiek służba państwowa na świecie stosowała narkoanalizę w celach kontrwywiadowczych. Tak więc stosowanie przez Oddział II Sztabu Głównego WP, począwszy od 1935 r., narkoanalizy przy przesłuchiwaniu osób podejrzanych o szpiegostwo, było pionierskie w skali światowej. Oddział II od 1935 r. stosował przy przesłuchiwaniu nieprzyznających się do winy osób podejrzewanych o szpiegostwo „zastrzyki osłabiające wolę”. Pionierem tej metody był kpt. dr Ludwik Krzewiński. Początkowo w zastrzykach tych podawano morfinę w kompozycji z pilokarpiną, następnie stosowano już skopolaminę wytwarzaną w laboratorium Oddziału II, gdzie uzyskiwano ją z nasion lulka czarnego. Faktu stosowania narkoanalizy nie ujawniano sądom, jej wyników nie traktowano jako dowodów, a jedyne wykorzystywano w celach operacyjnych.
The initial idea to use narcoanalysis for investigation purposes originated soon after surgeons began using narcosis (sedation) to induce sleep before surgery. Perhaps the first suggestion to interrogate a patient under narcosis in a criminal case occurred in the case of murder of Benjamin Nathan in New York in 1879. In the 1920s, Dr Robert E. House, a physician from Texas, suggested to use scopolamine in criminal investigations. In the 1930s, the Scientific Crime Detection Laboratory at Northwestern University in Chicago experimented with scopolamine, and considered the results „fairly satisfactory”. At that time, Calvin Goddard was the first to call scopolamine the „truth serum”. There is no proof in literature that any state services in the world routinely used narcoanalysis before the Second World War. Therefore, there are fair grounds to believe that its routine use by the Polish counterintelligence while interrogating people suspected of espionage in the 1930s was among the first such cases in the world. Beginning with 1935, the Second Department of the General Staff of the Polish Armed Forces used „injections weakening the will” of the interrogated: first morphine combined with pilocarpine, and later – scopolamine. The head of the Polish project to use narcoanalysis for „weakening the will” was Cpt. Ludwik Krzewiński M.D. The fact of using narcoanalysis was not disclosed to the courts, its results were not treated as an evidence, and were only used for operational purposes.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 13-30
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The beginnings of the Polish Arms industry in the Second Polish Republic"Arma" : the Arms and Machines Factory in Lviv
Autorzy:
Ostanek, Adam Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2201577.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
arms industry
Second Republic of Poland
Lviv
factory
"Arma"
przemysł zbrojeniowy
II Rzeczpospolita
Lwów
fabryka
„Arma”
Opis:
The purpose of this study is to introduce the operation of the Arms and Machines Factory "Arma" in Lviv. It was one of the first armaments companies in the Second Republic. The company made great contributions to the work of rebuilding Poland after the end of World War I, and from then on, by fulfilling the orders of the Polish Army, had an impact on the security and defense of the country. The study is based on archival materials collected in Poland and Ukraine, published sources, the press and scientific studies.
Źródło:
Wiedza Obronna; 2022, 3; 363--375
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja i organizacja szkolnictwa powszechnego i średniego w II Rzeczypospolitej
Administration and organization of education in the second Republic of Poland
Autorzy:
Sieciński, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590921.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the history of the administration
the education system in the Second Republic of Poland
historia administracji
szkolnictwo II Rzeczypospolitej
Opis:
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku wzrosło zainteresowanie społeczne sprawami oświaty i wychowania. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji wymagały ujednolicenia na terenie całego państwa. Powszechne było przeświadczenie, że w odrodzonym państwie polskim niezbędne są podstawowe akty rządowe likwidujące dotychczasowe zróżnicowanie dzielnicowe i zapewniające zwartą i jednolitą organizację szkolnictwa i oświaty w całym kraju. Kierownictwo administracją szkolnictwa należało do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Dla celów administracji szkolnej kraj został podzielony na 10 okręgów szkolnych z kuratorami na czele. Okręgi dzieliły się na obwody szkolne pod kierownictwem inspektorów szkolnych. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji zostały ostatecznie ujednolicone na mocy ustawy w 1932 roku. Przeprowadzona reforma podzieliła szkoły na powszechne, średnie i wyższe. Ze względu na źródło finansowania wyróżniono szkoły publiczne i prywatne. Zasadę stanowić miało siedmioletnie nauczanie w zakresie szkoły powszechnej. Jednak w celu zakwalifikowania istniejących szkół do nowego modelu organizacyjnego wprowadzono trójstopniowy podział szkół powszechnych na szkoły realizujące: program elementarny (klasy I–IV), program wyższy (klasy I–VI), program pełny (7 klas). Na średnie szkolnictwo ogólnokształcące składać miały się po reformie 4-letnie gimnazja oraz jako szczebel wyższy – 2 letnie licea. Do gimnazjum przyjmowano (po złożeniu egzaminu) uczniów, którzy ukończyli 6 klas szkoły powszechnej. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu egzaminu wstępnego można było kontynuować naukę w liceum, po której ukończeniu możliwe było przystąpienie do egzaminu dojrzałości, a następnie podjęcie studiów w szkole wyższej. Ustawa z 1932 roku umożliwiła zorganizowanie na analogicznych zasadach szkół zawodowych.
From 1795 until 1918, no truly independent Polish state existed, although strong Polish resistance movements operated. After the failure of the last military uprising against the Russian Empire, the January Uprising of 1863, the nation preserved its identity through educational initiatives and a program of “organic work” intended to modernize the economy and society. The opportunity to regain independence only materialized after World War I, when the three partitioning imperial powers were fatally weakened in the wake of war and revolution. The Second Polish Republic, established in 1918, existed as an independent state until 1939, when Nazi Germany and the Soviet Union destroyed it in their invasion of Poland at the beginning of World War II. In the article presented the educational system which was introduced in Poland after regained independence in 1918.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2016, 8; 79-98
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Recenzja]: O niepodległości ekumenicznie. Wyznawcy różnych Kościołów dla Rzeczypospolitej (1918-1939), red. Sabina Bober, Sławomir Jacek Żurek, Towa¬rzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2018, ss. 260, ISBN 978-83-7306-825-4
Autorzy:
Flaga, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088463.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
independence
churches
ecumenism
Second Republic of Poland
interwar period
niepodleglość
kościoły
ekumenizm
II Rzeczpospolita
okres między¬wojenny
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 573-578
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Recenzja]: Grzegorz Liebrecht, Biskup Augustyn Łosiński. Ordynariusz Diecezji Kieleckiej w latach 1910-1937,Kielce 2018, ss. 302, il.
Autorzy:
Kawecki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784017.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
diecezja kielecka
biskup
zabory
I wojna światowa
II Rzeczpospolita
diocese of Kielce
bishop
annexation
world war I
Poland Republic II
Opis:
-
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 451-457
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoły matematyczne w międzywojennej Polsce i ich związki z nauką światową
Mathematical schools in interwar Poland and their relationships with international science
Autorzy:
Przeniosło, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689508.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia nauki w II Rzeczypospolitej
matematycy
szkoły matematyczne
history of science in the Second Republic of Poland
mathematicians
schools of mathematics
Opis:
In the interwar period Polish mathematics created two thriving schools of mathematics – in Warsaw and in Lviv. In Warsaw the creators were: Wacław Sierpiński, Zygmunt Janiszewski, Stefan Mazurkiewicz, and in Lviv – Hugo Steinhaus and Stefan Banach. Although for many years Polish independent state did not exist as such and the conditions for the development of indigenous science were highly unfavourable, both schools quickly recorded significant achievements. This success came primarily due to their engagement into new trends in practicing mathematics, the creating of specialized journals – „Fundamenta Mathematicae” and „Studia Mathematica”, as well as many scientific trips. The journals achieved international success. They were quickly recognized by foreigners as an appropriate forum for the presentation of their own research. „Fundamenta Mathematicae” became one of the world’s most important periodicals devoted to set theory, „Studia Mathematica” – functional analysis. With the increasing reputation of the Polish schools of mathematics, more and more of their representatives were invited by various foreign centres, both for short visits, as well as entire series of lectures. More and more foreign scholars, both well-known professors and scholarship holders, came to Warsaw and Lviv to work with the local mathematicians, deliver lectures and participate in conferences.
W okresie międzywojennym polscy matematycy stworzyli dwie prężne szkoły matematyczne – w Warszawie i we Lwowie. W Warszawie twórcami byli: Wacław Sierpiński, Zygmunt Janiszewski, Stefan Mazurkiewicz, a we Lwowie – Hugo Steinhaus i Stefan Banach. Mimo nieistnienia przez wiele lat państwa polskiego i związanych z tym niekorzystnych warunków do rozwoju rodzimej nauki obie szkoły szybko zanotowały znaczące osiągnięcia. Źródłem tego sukcesu było zarówno wpisanie się szkół w nowe trendy w uprawianiu matematyki i założenie odpowiadających im specjalistycznych czasopism – „Fundamenta Mathematicae” oraz „Studia Mathematica”, jak i mnogość zagranicznych podróży naukowych. Oba czasopisma odniosły międzynarodowy sukces i szybko zostały uznane przez obcokrajowców jako odpowiednie forum do prezentacji własnych badań. „Fundamenta Mathematicae” stały się jednym z najważniejszych na świecie periodyków poświęconych teorii mnogości, „Studia Mathematica” – analizie funkcjonalnej. Czasopisma budowały renomę polskiej szkoły matematycznej, a wraz z jej wzrostem coraz więcej jej przedstawicieli było zapraszanych przez zagraniczne ośrodki naukowe, zarówno na krótkie pobyty, jak i całe cykle wykładów. Coraz więcej zagranicznych uczonych, zarówno znanych profesorów, jak i stypendystów, przyjeżdżało też do Warszawy i Lwowa, by współpracować z tamtejszymi matematykami, wygłaszać wykłady czy uczestniczyć w konferencjach.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie i śmierć Żydów z Zachodniego Wołynia (1921–1945)
The Life and Death of Jewry in Western Volhynia, 1921–1945
Autorzy:
Snyder, Timothy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477411.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Wołyń,
Żydzi,
II Rzeczpospolita,
II wojna światowa,
getto,
komunizm
Volhynia,
Jews,
the Second Republic of Poland, World War Two,
ghetto,
communism
Opis:
The Life and Death of Western Volhynian Jewry, 1921–1945 This article presents the characteristics of the Jewish population living in Western Volhynia in the times of the Second Republic of Poland and during the Second World War. Polish interwar authorities enabled the Jewish communities to follow their traditional pattern of life. With time, however, Zionism and especially communism were becoming increasingly popular among the Volhynian Jews. In 1937, the Jewish community accounted for about 10 percent of the region’ s inhabitants and was outnumbered by the Ukrainian minority. Jews dominated in trade and skilled crafts and constituted half of the urban population. After 17 September 1939, Volhynia found itself under Soviet occupation. Initially, the Red Army was welcome, as the Soviet terror was mostly directed against the Polish population. Due to aggressive sovietisation, however, the Jews of Volhynia lost any illusions as to the possibility of achieving autonomy, realizing that they had simply become citizens of a totalitarian state. Their situation deteriorated dramatically in June 1941 following the German invasion of Russia. In accordance with Nazi ideology, the local Jews were to be exterminated in the Holocaust. In June and July 1941 alone, approximately 12 000 Jews were murdered by the Germans on the front lines of the war, in the autumn – 20 000 more. The collaborating Ukrainian police forces helped the German occupiers in inflicting terror. The Germans began to set up ghettos at the end of 1941, only to start their liquidation several months later. Jews were murdered on a massive scale in the so-called death pits near their homes. Most of the Volhynian Jews lost their lives during the war. Only a few managed to escape or found shelter among Poles or Ukrainians. Some decided to join partisan groups (mostly communist), who conducted their operations in the extremely difficult conditions of German occupation, Soviet counter-offensive and ethnic civil war in Volhynia.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 243-275
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i charakterystyka prawa zamówień publicznych w Polsce międzywojennej
Polish interwar public procurement law – genesis and essence
Autorzy:
Podolska-Meducka, Aldona Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124790.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
finanse publiczne
zamówienia publiczne
prawo gospodarcze
II Rzeczypospolita
public finance
public procurement
economic law
Second Republic of Poland
Opis:
Cel – Celem opracowania jest charakterystyka prawa zamówień publicznych w Polsce międzywojennej, która poprzedzona została jego genezą. Istotne znaczenie prawa regulującego proces wydatkowania środków publicznych wynikało z faktu, że środki te w dużej części pochodziły z budżetu państwa, a sektor publiczny był bardzo ważnym klientem na rynku krajowym. Przyjęte rozwiązania musiały uwzględniać problemy gospodarcze państwa polskiego w omawianym okresie. Metoda badań – Wykorzystano analizę przepisów prawa i materiałów parlamentarnych oraz dokonano przeglądu literatury. Wynik – Przedwojenne polskie prawo zamówień publicznych tworzone było w trudnej sytuacji gospodarczej państwa. Ustawodawca musiał to uwzględniać i stworzyć odpowiednie warunki na krajowym rynku przede wszystkim dla polskich przedsiębiorców. W latach dwudziestych wykorzystywano regulacje prawne dawnych państw zaborczych. Lata trzydzieste przyniosły już ustawodawstwo jednolite dla całego państwa. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Zamówienia publiczne są bardzo ważnym elementem finansów publicznych. Zasady je organizujące, zawarte w regulacjach prawnych, stanowią niezbędny element przejrzystości wydatkowania środków publicznych. Przedwojenne prawo zamówień publicznych stało się podstawą rozwiązań przyjętych w Polsce po 1989 r.
Purpose – The purpose of this paper is to describe the public procurement law in the interwar Poland, preceded by its genesis. The significance of the law regulating the process of public funds expenditure derived from these funds coming largely from the state budget, and the public sector being a very important client on the domestic market. The adopted solutions had to take into account economic problems of the Polish state in the discussed period. Research method – Legislative and parliamentary material analysis was conducted, and a literature review was undertaken. Result – The pre-war Polish procurement law was enacted in a difficult domestic economic context. The legislator had to account for this and establish appropriate domestic market conditions, primarily for Polish entrepreneurs. In the 1920s, the legal regulations of the former partitioning states were applied. The 1930s brought uniform legislation for the entire country. Originality / value / implications / recommendations – Public procurement is a very important element of public finance. The rules that organize it, embodied in legal regulations, are an essential part of public funds spending transparency. Pre-war public procurement law became the basis for solutions adopted in Poland after the year 1989.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2021, 3(105); 60-73
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deportations and distribution of Polish citizens of the Mosaic faith in the territories of the Union of Soviet Socialist Republics in 1939-1943
Deportacje i rozmieszczenie obywateli polskich wyznania mojżeszowego na obszarach Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w latach 1939-1943
Autorzy:
Cutter, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30097981.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
Second Republic of Poland
Union of Soviet Socialist Republics
ethnic structure
deportation
II Rzeczpospolita
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
struktura narodowościowa
deportacja
Opis:
The presented article addresses the history of the Second Polish Republic’s political relations with the Union of Soviet Socialist Republics in 1939-1943. The study aims to characterize the mass deportations and the distribution of Polish citizens in the territory of the Soviet Union, with emphasis on the population of the Mosaic faith. The statistical method was used to analyze and assess the fundamental issues related to the exploration of the Jewish population against the background of the national structure of Poland in the years 1918-1939, mass deportations of the people of the Eastern Borderlands by the Soviet authorities in 1940-1941, and the areas of the Soviet state where people from the occupied territories of the Second Polish Republic were deployed. The substantive considerations also indicated that mass deportation actions and everyday life on “inhuman land” reached not only Poles but also Polish citizens of the Mosaic faith.
Prezentowany artykuł ściśle wiąże się z dziejami stosunków politycznych II Rzeczypospolitej ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich w latach 1939-1943. Charakterystyka masowych deportacji oraz rozmieszczenia obywateli polskich na obszarach Związku Radzieckiego, ze szczególnym uwzględnieniem ludności wyznania mojżeszowego stanowią zasadnicze cele opracowania. Przy zastosowaniu metody statystycznej poddano analizie i ocenie kwestie zasadnicze związane z: eksploracją ludności żydowskiej na tle struktury narodowościowej Polski lat 1918-1939; masowymi deportacjami ludności Kresów Wschodni przez władze radzieckie w latach 1940-1941 oraz obszary państwa radzieckiego, na których została rozmieszczona ludność z okupowanych ziem II Rzeczypospolitej. W rozważaniach merytorycznych wskazano jednocześnie , że masowe akcje deportacyjne, a także życie codzienne na „nieludzkiej ziemi” dosięgły oprócz Polaków, również obywateli polskich wyznania mojżeszowego.
Źródło:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2020, 52, 4(198); 749-762
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O polityce na Pomorzu w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1920–1939). Rzecz o mechanizmach kształtowania się stosunków politycznych
On Politics in Pomerania in the Years of the Second Republic of Poland (1920–39). On the Shaping Mechanisms of Political Relations
Autorzy:
Olstowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233242.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Pomerania
regional policy
Second Republic of Poland
objectives and mechanisms of politics
Pomorze
polityka regionalna
II Rzeczpospolita
cele i mechanizmy polityki
Opis:
Artykuł przedstawia problematykę kształtowania się stosunków politycznych w II RP i mechanizmy rządzące polityką na poziomie regionalnym na przykładzie Pomorza. Powrót na początku 1920 r. większości tej dzielnicy do Polski po prawie 150 latach przynależności do państwa pruskiego (niemieckiego) powodował, iż w wielu dziedzinach życia społecznego województwo pomorskie stało się widownią procesów, w których odbijały się problemy ogólnopolskie, jak i regionalne. Znajdowało to szczególny wyraz w polityce.
On the example of Pomerania, the article presents the questions related to the shaping of political relations within the Second Republic of Poland and mechanisms which governed politics at the regional level. In early 1920, after almost 150 years of belonging to the Prussian (German) State, the largest part of this province returned to Poland, and this fact meant that in many spheres of social life the Pomeranian Voivodeship witnessed the processes reflecting national and regional problems. This was especially evident in the sphere of politics.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 185-209
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepodległość kosztuje. Początki podatku dochodowego w II Rzeczypospolitej
The cost of independence. The beginnings of income tax in Inter-war Poland
Autorzy:
Górski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621552.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
podatek dochodowy, II Rzeczpospolita, pobór podatków, administracja skarbowa
income tax, Second Republic of Poland, tax collecting, tax authorities
Opis:
For the reborn country in 1918, obtaining adequate revenues was necessary to maintain independence, particularly in relation to the cost of rebuilding the country’s military. The basic issue here was determining the shape of taxation imposed on the citizens. Income tax distinguished itself among other direct taxes as, hitherto, it was unknown in the territories of the former Russian partition, i.e. in the largest part of the country. The controversy it created was not aroused by the fact of introducing the new tax (it was widely supported by political elites) but rather by the solutions adopted regarding the application of tax thresholds and exemptions; serving to clearly illustrate the problems and dilemmas associated with creating an economic and social policy in the new Poland.
Dla odrodzonego państwa uzyskanie odpowiednich przychodów było niezbędne dla utrzymania niepodległości, w szczególności z powodów ogromnych wydatków wojenne. Podstawową kwestią z tym związaną było ustalenie kształtu opodatkowania ludności. Wśród nakładanych podatków bezpośrednich od początku wyróżniał się podatek dochodowy – nieznany na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego, tj. na większości terytorium państwa. Kontrowersje budził nie tyle sam fakt jego wprowadzenia (jego idea miała duże poparcie wśród elit politycznych), ale rozwiązania przyjęte odnośnie do zastosowania progów podatkowych oraz zwolnień, gdyż to one skupiały jak w soczewce problemy i dylematy związane z tworzeniem polityki gospodarczej i społecznej odrodzonej Polski.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 93-108
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies