On Matura examinations in Mathematics in the Prussian Partition of Poland from the 18th to the early 20th century

Wartykule dokonujemy analizy pierwszych matur z matematyki przeprowadzonych w latach 1789–1805 w szkołach funkcjonujacych na terenach I Rzeczypospolitej i zagarnietych przez Królestwo Prus na mocy traktatów rozbiorowych. Prezentujemy charakterystykę zmian egzaminu maturalnego z matematyki na Pomorzu Nadwiślańskim i w Wielkopolsce, poczawszy od wojen napoleonskich aż do 1918 roku. Szczególną uwagę skupiliśmy na porównaniu matur z matematyki w szkołach katolickich, protestanckich oraz symultannych (dwuwyznaniowych – katolickich i protestanckich). Ponadto dokonujemyporównania dziewiętnastowiecznych matur z matematyki z pierwszymi maturami w II Rzeczypospolitej. W naszej opinii praca ta jest pierwsza, która obejmuje tak zakreslony temat.

In this article we discuss the first Matura examinations in mathematics conducted in the years 1789–1805 in the territory of the Kingdom of Poland occupied by Prussia on the basis of partition treaties. We present characteristics of the evolution of the Matura examinations in mathematics in the territory of Vistula Pomerania and Greater Poland, from the Napoleonic Wars until 1918. Particular attention is paid to the comparison of the Matura examinations in this subject in Catholic, Protestant and simultaneous schools (including both denominations, Catholic and Protestant). We also compare the 18thcentury Matura examinations in mathematics with the first Matura examinations in the Second Republic of Poland. In our opinion, this article is the first one that presents such approach to this topic.