Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Film Theory" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-42 z 42
    Tytuł:
    Doświadczanie kina a dramaturgia neomodernizmu filmowego
    The experiencing of cinema and dramaturgy of cinematic neomodernism
    Autorzy:
    Biedny, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036472.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    carnality
    experience
    film dramaturgy
    film theory
    cinematic neomodernism
    Opis:
    This article is an attempt to investigate contemporary film theory highlighting the inseparable connection between cinema and the human body and seeing, in which sense this theory complements academic recognition about neomodernism. The author expands on the philosophical concept of experience, showing problems posed by its conceptualization, and also points to the connection of this term with the body and sensuality. In the next part, the main distinguishing features characterizing the dramaturgy of cinematic neomodernism are given. The author argues that the dramaturgy of this movement creates a different kind of cinema experience in general. The final part presents an analysis of two films which are examples of the theory of cinema as senses, as well as exemplifying the dramaturgy characteristic for neomodernism, and thus creating a specific type of experience in the viewer.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2021, 36; 199-217
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „De humani corporis fabrica”. Aporie realizmu i zmysłowa teoria filmu
    “De humani corporis fabrica”: Aporetic Realism and Sensuous Film Theory
    Autorzy:
    Kmak, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850516.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria filmu
    teoria zmysłowa
    zmysłowa teoria filmu
    estetyka obrazu filmowego
    film theory
    sensuous theory
    sensuous film theory
    film image aesthetics
    Opis:
    Zmysłowe doświadczenie filmu De humani corporis fabrica (reż. Lucien Castaing-Taylor, Véréna Paravel, 2022), przedstawiającego nagrania prawdziwych chirurgicznych interwencji w ludzkie ciało, naświetla aporię tkwiącą głęboko w samej kategorii realizmu: im obraz wierniejszy rzeczywistości, którą ma portretować, tym mniej czytelny i zrozumiały się staje, zawodząc jako wiarygodna reprezentacja. Kontekst zmysłowej teorii filmu naświetla ten paradoks, proponując różne ujęcia relacji między skonstruowanym charakterem filmu a namacalnością jego bezpośredniego, wydawałoby się, doświadczenia. Usytuowany wobec pism współczesnych teoretyczek film jawi się jako zmysłowe ćwiczenie spojrzenia – umożliwiające nowe ustawienie zarówno widza, jak i obrazu – a także jako wskrzeszenie pamięci o cudowności wynalazku filmu, jeszcze z czasów, zanim powstało kino jako przestrzeń jego doświadczania. Odniesienie do historii medium nakierowuje także na możliwość uhistorycznienia refleksji zmysłowej, pozwalającą wydobyć, w jaki sposób cielesność, realizm i zmysłowość problematyzowali wybrani teoretycy XX-wieczni.
    The sensual experience of the film De humani corporis fabrica (dir. Lucien Castaing-Taylor, Véréna Paravel, 2022), comprised of recordings of real surgical interventions into the human body, highlights an aporia deeply rooted in the very category of realism: the more an image is faithful to the reality it is supposed to portray, the less comprehensible and readily understandable it becomes, ultimately failing as a credible representation. The context of sensuous film theory casts some light on this paradox by proposing various approaches to the relationship between the film’s constructed character and the tangibility of its seemingly direct experience. Situated within the context of the writings of contemporary theorists, the film appears as a sensual exercise of the gaze that enables a new positioning of both the viewer and the image, but also as a revival of the memory of the miraculous invention of the film – even from before cinema was created as a space for its experience. The reference to the history of the medium also encourages historicizing the sensual reflection, so as to reveal how corporeality, realism, and sensuality were conceptualized by selected 20th-century theorists.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 100-114
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kino designu, czyli o widzialności obcowania człowieka z powierzchnią
    The Cinema of Design, or on the Visibility of the Interaction Between a Man and a Surface
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408631.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    design
    gra
    teoria filmu
    game
    film theory
    Opis:
    Od jakiegoś czasu pojawiają się filmy specyficznego nadmiaru obrazów, które wiele różni od wszystkiego, co dotąd określało naturę X muzy. Ów nadmiar sprawia, że doświadczenie innego kina – jeszcze kina, choć może już nie-kina – jest naturalne i dość powszechne. Filmy takie wykazują sporą dawkę nieprawdopodobieństwa, umykają utrwalonym nawet przez kino standardom fikcji, tym samym wykazując cechy autopojezy, a zwłaszcza jedną z nich: cechę operatywnego zamknięcia. Wyraża się ona dobitnie w eskalacji niemożliwych punktów widzenia, a więc i spojrzeń, co sprawia, że relacja widzialnego do niewidzialnego traci na znaczeniu, zostaje wręcz wymazana. Filmy te zakładają ponadto określony stopień wtajemniczenia w owe fikcje, ich rozpoznawalność jako warunek doświadczenia kina oraz znaczny poziom przyzwolenia na ich przyjęcie – wówczas film jawi się jako gra, w znaczeniu zabawy z obrazami, którym wszystko wolno. Chodzi tu głównie o zjawiska powierzchniowe, usytuowane na powierzchniach – zwłaszcza tych stymulujących oczekiwania widza – i jako takie interfejsowe, tak że to właśnie powierzchnia, wolna od ontologicznego przymusu głębi, staje się właściwym środowiskiem widzialności. Autor próbuje dociec istoty tego fenomenu w kategoriach techniki kulturowej o znamionach designu, kiedy to film osiąga poziom samoorganizacji wcześniej nieobecny (oparty głównie na proliferacji cyfrowości), skoncentrowany nie na hermeneutycznej „głębi”, ale na „powierzchni”. Zjawisko to ma wiele wspólnego z redefinicją ontologii kina w ogóle: w kinie designu znika bowiem kino jako matryca postrzegania, ale też coraz częściej jako podstawowa przestrzeń percepcji.
    For some time now films appear characterised by an excess of images. The films are very different from everything up till now associated with the Tenth Muse. This excess means that the experience of this other cinema – a cinema, or perhaps maybe cinema no longer – is natural and quite common. Such films exhibit a large dose of improbability, they go beyond the standards of fiction established in the cinema, thus demonstrating the qualities of autopoiesis, and especially one of them: the feature of operative closure. It is expressed clearly in the escalation of impossible angles, and therefore gazes, which make the relation of the visible to the invisible become less important. It is simply erased. Moreover, these films imply a certain degree of initiation into these fictions, their recognition as a condition of the cinema experience and a significant level of consent to their adoption – the film comes across as a game, in the sense of playing with the images, where everything is possible. It mainly concerns surface phenomenon, located on the surfaces – especially those that stimulate the expectations of the viewer – and, as such, interface, so that it is the surface, free from the coercion of ontological depth, that becomes the proper environment of visibility. The author tries to investigate the essence of this phenomenon in terms of the attributes of cultural techniques of design, when the movie reaches the level of self-organisation previously absent (based mainly on the proliferation of the digital), focused not on the hermeneutic “depth”, but on “surface”. This phenomenon has much in common with the redefinition of ontology of cinema in general: in the cinema of design, cinema as a matrix of perception disappears, and increasingly as a basic space of perception also.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 154-164
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kinofilia szerokokątna. Wybrane aspekty „nowej kinofilii” w piśmiennictwie francuskim – diagnozy i definicje
    Wide-Angle Cinephilia: Selected Aspects of the “New Cinephilia” in French Texts – Diagnoses and Definitions
    Autorzy:
    Demby, Łucja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806667.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kinofilia
    nowa kinofilia
    recepcja filmu
    teoria filmu
    francuska teoria filmu
    cinephilia
    new cinephilia
    film reception
    film theory
    French film theory
    Opis:
    Autorka wskazuje różne sposoby rozumienia pojęcia „nowa kinofilia” w wybranych francuskich tekstach teoretycznych i krytycznych. Perspektywa ta wydaje się szczególnie interesująca, gdyż termin „kinofilia” pojawił się na gruncie francuskim, a nawet paryskim, w latach 50. XX w. (okres polityki autorskiej), w dzisiejszych czasach natomiast jest używany szeroko także poza granicami Francji, bardzo często z dookreśleniem „nowa”. Związane jest to z wyłonieniem się innych form kinofilii i przeciwstawieniem ich „staremu” modelowi, choć owa nowość nie zawsze jest wartościowana dodatnio. Szczególnie wyrazistym przykładem postawy krytycznej był artykuł Louisa Skoreckiego Przeciw nowej kinofilii publikowany już w roku 1978. Autorka zwraca uwagę na związki nowej kinofilii z dyspozytywem i pojawieniem się nowych form uczestnictwa w życiu filmowym. Druga część artykułu dotyczy koncepcji Arnauda Guigue’a, który proponuje zastąpienie problematycznego terminu określeniem „kinofilia szerokokątna”.
    The article concerns different understandings of the term “new cinephilia” in selected French theoretical and critical texts. The French perspective seems particularly interesting here, as the term “cinephilia” emerged in France, specifically in Paris, in the 1950s (the period of authorial policy), while nowadays it is also widely used outside France, very often accompanied by the qualifier “new”. This fact is linked to the emergence of other forms of cinephilia and their opposition to the “old” model; however, what is new is not always evaluated as positive. A particularly vivid example, dating back to 1978, is Louis Skorecki’s article “Against the New Cinephilia”. The author of the present article also draws attention to the links between the new cinephilia, the dispositif, and the emergence of new forms of film participation. She concludes with a presentation of the concept of Arnaud Guigue, who proposes to replace the problematic term with “wide-angle cinephilia.”
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 120; 190-205
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologia nowej historii filmu
    Methodology of New Film History
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920836.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    film history
    new film history
    film theory
    film studies methodology
    Opis:
    The article deals with the specificity of modern historiographic methods used by film historians connected with the worldwide formation labeled New Film History that started in the mid-1980s. The main thesis focuses on notions associated with a variety of historical sources, re-visions that contradict classic film history and the importance of close-readings including the cultural contexts of the film as art, as well as a medium of audiovisual communication. 
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2015, 17, 26; 311-316
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys reprezentacji, Ziemia-krajobraz i posthumanistyczny panteizm w „La Région centrale” Michaela Snowa
    The Crisis of Representation, Earth-Landscape and Post-humanist Pantheism in Michael Snows „La Région centrale”
    Autorzy:
    Kmak, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340648.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria filmu
    film awangardowy
    Michael Snow
    krajobraz
    antropocen
    zmysłowa teoria filmu
    film theory
    avant-garde cinema
    landscape
    anthropocene
    sensuous film theory
    Opis:
    Autor omawia film Michaela Snowa La Région centrale. Przywołując różne opracowania dotyczące filmu, koncentruje się na tym, co pozostało poza obszarem zainteresowania ich autorów, mianowicie na zmysłowym wymiarze doświadczenia tego filmu i jego konsekwencjach dla statusu kina jako przestrzeni poznawania rzeczywistości. La Région centrale zostaje zestawiony z koncepcją malarskiej katastrofy i obrazu-diagramu Gilles’a Deleuze’a, a celem tego zestawienia jest wskazanie, jak doświadczenie krajobrazu w filmie staje się posthumanistycznym projektem konstruowania nowego świata, w którym dotychczasowe dualizmy ciała i umysłu, podmiotu i przedmiotu, człowieka i zwierzęcia zostają w pełni odrzucone. Interpretacji towarzyszy namysł nad rolą kina w epoce antropocenu i próba dowartościowania tradycji realizmu w teorii filmu.
    The main subject of the essay is Michael Snow’s La Région centrale. Referencing various writings on the film, the author highlights areas that have not been tackled by scholars: the sensuous character of the film experience and its consequences for cinema’s status as a sphere of the cognition of reality. La Région centrale is juxtaposed with Gilles Deleuze’s concepts of painterly catastrophe and diagram in order to show how the experience of landscape becomes a post-humanist project of creating the whole new world, where existent dualisms of body-mind, subject-object or human-animal are completely overthrown. This interpretation is accompanied by a reflection on the cinema’s role during the age of Anthropocene and a re-affirmation of realism in film theory.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 110; 46-61
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Po co i jak interpretować filmy? Propozycja Jacques’a Aumonta
    Why and How to Interpret Movies? Jacques Aumont’s Proposal
    Autorzy:
    Koschany, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850896.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Jacques Aumont
    interpretacja
    analiza
    teoria filmu
    interpretation
    analysis
    film theory
    Opis:
    Tłumaczenie książki Jacques’a Aumonta Interpretacja filmów jest dla polskiego czytelnika okazją do zmierzenia się ze współczesną problematyką analizy i interpretacji dzieła filmowego w perspektywie francuskiej teorii filmu. Recenzowana książka stanowi przykład autorskiego wykładu na temat interpretacji filmu, której fenomen polega na tym, że jest ona i codziennością widza, i sztuką realizowaną profesjonalnie. Metodę pisania Aumonta można określić jako metodę jukstapozycji: zestawiania istniejących modeli interpretacji w celu weryfikacji ich skuteczności, żywotności czy uniwersalności.
    The translation of Jacques Aumont’s book Interpretation of Films is an opportunity for the Polish reader to face the contemporary problems of analysing and interpreting a film work from the perspective of French film theory. The book is an example of an original lecture on film interpretation, whose phenomenon lies in the fact that it is both the viewer’s everyday experience and a professionally performed art. Aumont’s writing method could be defined as the method of juxtaposition: putting existing interpretations side by side in order to verify their effectiveness, viability or universality.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 117; 217-223
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zerwany film. „Crux interpretum” jako problem teorii i praktyki interpretacji (na przykładzie „Persony” Ingmara Bergmana)
    Broken Film: “Crux interpretum” as a Problem of the Theory and Practice of Interpretation (on the Example of Ingmar Bergman’s “Persona”)
    Autorzy:
    Koschany, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850575.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Ingmar Bergman
    interpretation
    theory of interpretation
    film theory
    interpretacja
    teoria interpretacji
    teoria filmu
    Opis:
    Persona (1966) Ingmara Bergmana jest uznawana za jeden z najbardziej tajemniczych i wielowymiarowych filmów wszech czasów, na co bez wątpienia wpłynął także słynny moment zerwania i spłonięcia taśmy filmowej. Czy jest to moment wpisany w opowiedzianą historię, czy też zewnętrzny wobec niej? Znak dany od reżysera, narratora czy może jeszcze innej instancji? To tylko nieliczne i przykładowe pytania spośród tych zadawanych przez interpretatorów, udzielających następnie niejednokrotnie szczegółowych, wyczerpujących i logicznych odpowiedzi, ale także zdających sprawę z trudności w ich formułowaniu. W artykule nie tyle (czy nie tylko) referowane są istniejące już wykładnie, ile przede wszystkim formułowany jest związany z nimi teoretycznie ważki problem interpretacji, która nie ma szansy na zadowalające rozstrzygnięcie. Crux interpretum to bowiem nieinterpretowalne miejsce w tekście, a jednocześnie miejsce zapalne dla teorii interpretacji w ogóle.
    Ingmar Bergman’s Persona (1966) is considered one of the most mysterious and multidimensional films of all time, which was undoubtedly influenced by the famous moment of tearing and burning of the film reel. Is that moment inherent in the story or external to it? Is it a sign given by the director, narrator, or some other instance? These are just a few examples of questions asked by the interpreters, who then often give detailed, exhaustive, and logical answers, but also report difficulties in formulating them. The paper presents not only the existing interpretations, but above all the theoretically important problem of interpretation which has no chance to be satisfactorily resolved. Crux interpretum is an uninterpretable place in the text, and at the same time a trigger for the theory of interpretation in general.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 136-152
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zdalne kino. Samotność widza wobec zmysłowego charakteru recepcji filmu
    Remote Cinema. The Loneliness of the Spectator in Relation to the Sensuous Nature of Film Reception
    Autorzy:
    Demby, Łucja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340592.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria filmu
    teoria widza filmowego
    doświadczenie filmowe
    kino zdalne
    teoria zmysłowa
    film theory
    film spectator theory
    cinema experience
    remote cinema
    sensuous theory
    Opis:
    Autorka zwraca uwagę na nowe zjawisko, jakie pojawiło się w czasie epidemii koronawirusa: tzw. zdalne kino. Zastanawia się, pod jakim względem ta nowa sytuacja różni się od zwyczajnego oglądania filmu online. Rozważania te są prowadzone w kontekście wybranych wątków teorii filmu dotyczących dystansu widza wobec filmu i przede wszystkim wobec innych widzów na sali kinowej. Autorka odnosi się do dominującej w ostatnich latach sensuous theory, ale także do wcześniejszych koncepcji teoretycznych (m.in. do teorii psychoanalitycznej), podkreślając, że dzisiejsza refleksja nad filmem jest w nich w dużym stopniu zakorzeniona. W doświadczeniu kina najbardziej interesuje ją paradoksalna samotność widza. Autorka odnosi się także do przykładów filmowych, wśród których na plan pierwszy wysuwa się Ucieczka z kina Wolność (1990) Wojciecha Marczewskiego.
    The author draws the reader’s attention to a new phenomenon that emerged during the coronavirus epidemic: “remote cinema”. The author contemplates how this new situation differs from the ordinary experience of watching a film online. These deliberations are set in the context of selected aspects of film theory, regarding the spectator’s distance towards the film and, above all, towards other spectators in the cinema. The author refers to sensuous theory, which has recently become dominant, but also to earlier theoretical concepts (such as psychoanalytic theory); she emphases the fact that present-day film reflection is largely rooted in them. As for the cinema experience, the focus is the paradoxical loneliness of the spectator. The author also refers to some film examples, in particular Escape from the ‘Liberty’ Cinema (1990) by Wojciech Marczewski.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 111; 164-178
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Okiem awangardzistki. Kwestia formy w refleksji i realizacjach filmowych Germaine Dulac
    From an Avant-garde Perspective: Film Form in the Writings and Films of Germaine Dulac
    Autorzy:
    Radkiewicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311691.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    forma filmowa
    teoria filmu
    awangarda
    Germaine Dulac
    film form
    film theory
    avant-garde
    Opis:
    Autorka omawia refleksje zamieszczone w publikacjach Germaine Dulac z lat 1919-1937, w których znajdują się odniesienia do jej przemyśleń oraz realizacji filmowych. Tematyka poruszana przez Dulac wpisuje się w dyskusję na temat kina jako sztuki, specyfiki nurtów awangardowych oraz wypracowywanej przez nie estetyki. Jako aktywna realizatorka, wykładowczyni i autorka tekstów śledziła na bieżąco dyskusje wokół filmu abstrakcyjnego, roli koloru, dźwięku, a także formowanie się profesji filmowych, które wymagały zdefiniowania. Interesowały ją ponadto zagadnienia związane z edukacją filmową i kształtowaniem się uniwersalnych kompetencji odbiorczych oraz rozwój rynku filmowego z nowoczesnymi kinami i międzynarodowym systemem dystrybucji.
    The text presents Germaine Dulac’s ideas on cinema and film form, as discussed in her writings from 1919-1937. As a filmmaker and member of the avant-garde movement, Dulac addressed the issue of cinema as a new art form, and its original aesthetics. As an active director, lecturer, writer and editor of texts, she followed and commented on current discussions on abstract film, the role of color, sound, and new film professions that had to be defined. Moreover, Dulac was interested in film education, educating the audience, as well as in the development of film market and film industry.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 115; 202-215
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kino i deziluzja
    Cinema and Disillusion
    Autorzy:
    Biliński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24955539.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    autotematyzm
    deziluzja
    postmodernizm
    kognitywizm
    refleksywność
    reflexivity
    disillusionment
    postmodernism
    cognitive film theory
    Opis:
    Artykuł jest recenzją książki Adrianny Woroch To tylko sztuczka. O samoświadomości kina i technikach deziluzyjnych we współczesnych filmach (2022), zawierającej szeroko zakrojone omówienie rozmaitych rodzajów zabiegów refleksywnych, jakimi posługiwali się filmowcy w ciągu ostatnich czterdziestu lat. Autor zwraca uwagę na strukturę rozprawy, charakteryzowaną w niej teorię i przyjętą przez Woroch metodologię, a także sytuuje książkę na tle innych opracowań dotyczących refleksji nad filmowym autotematyzmem.
    The article is a review of Adrianna Woroch’s book To tylko sztuczka. O samoświadomości kina i technikach deziluzyjnych we współczesnych filmach [It’s Just a Trick: On Cinematic Self-Awareness and Disillusive Techniques in Contemporary Films] (2022), which extensively discusses various reflexive techniques employed by filmmakers over the past forty years. The author addresses the structure of the work, the theory presented by Woroch and her methodology, and situates the book in the context of other works focused on the idea of cinematic self-reflexivity.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 124; 237-242
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o podmiotowość w teorii filmu. Kognitywizm i poststrukturalizm w aspekcie ich przeciwieństw oraz prób syntezy
    Discussion on Subjectivity in Film Theory. Cognitivism and Post-structuralism in the Aspect of their Opposition and an Attempt at a Synthesis
    Autorzy:
    Wyczyński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340613.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kognitywizm
    poststrukturalizm
    współczesna teoria filmu
    contemporary film theory
    cognitivism
    post-structuralism
    Opis:
    Jak słusznie wskazują autorzy reprezentujący odmienne orientacje badawcze, współczesna teoria filmu stawia w centralnym punkcie swoich refleksji zagadnienia widza. Różnice, jakie w tej kwestii zachodzą pomiędzy różnymi tradycjami, są związane z odrębnymi sposobami rozumienia podmiotowości. Jest to problem wykraczający poza grunt czysto filmoznawczy i odsyłający do bogatych kontekstów filozofii, psychologii, biologii, socjologii. W prezentowanym tekście autor skupia się na sporze o podmiotowość widza toczącym się między kognitywizmem a poststrukturalizmem. W pierwszej części Wyczyński zarysowuje podstawowe różnice, występujące między tymi podejściami. Następnie podejmuje próbę wykazania, że między kognitywizmem a poststrukturalizmem nie istnieje absolutna przepaść i tradycje te mogą się owocnie przenikać. Pogląd taki został ufundowany na wizji podmiotowości rozchwianej, której wyczerpujące ujęcie wymaga łączenia ze sobą różnych optyk.
    As the authors of different research orientations rightly point out, contemporary film theory puts the viewer in the centre of its reflections. Differences that occur between different traditions in this matter are related to different ways of understanding subjectivity. It is a problem that goes beyond the purely cinematographic ground and refers to the rich contexts of philosophy, psychology, biology, and sociology. In the text presented, the author focuses on the dispute about the subjectivity of the viewer, which takes place between cognitivism and post-structuralism. In the first part, Wyczyński outlines the basic differences between these approaches. Then he attempts to show that there is no absolute gap between cognitivism and post-structuralism and that these traditions can permeate each other with good results. Such a view was founded on a vision of unstable subjectivity, the understanding of which requires joining of various optics.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 274-291
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat rozróżnienia pojęciowego „film” - „kino”
    Comments on the Concept Distinction "Film" - "Cinema"
    Autorzy:
    Wyczyński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424550.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    film
    kino
    teoria filmu
    filmoznawstwo
    analiza pojęciowa
    cinema
    film theory
    film studies
    conceptual analysis
    Opis:
    Na gruncie języka potocznego, pojęcia „film” i „kino” bardzo często traktowane są jako synonimy. Jednak w ramach refleksji filmoznawczej, wytyczenie wyraźnej granicy pomiędzy powyższymi pojęciami, stanowi istotne zadanie techniczne, bez podjęcia którego utrudniony będzie rzetelna analiza badanej rzeczywistości. W prezentowanym artykule proponuję szkic modelu teoretycznego, pozwalającego na wyeksponowanie poziomów różnicy pomiędzy filmem i kinem. Film rozumieć tutaj będę jako ciąg ruchomych dźwiękoobrazów dostępnych za pośrednictwem ekranów, kino zaś, jako zespół elementów techniczno-technologicznych, kulturowych i społecznych, wykorzystywanych do produkcji, dystrybucji, projekcji, promocji filmów. Oba wskazane obszary stanowią fenomeny historycznie zmienne oraz przenikające się z innymi sferami rzeczywistości społecznej. W kolejnych rozdziałach tekstu, interesująca mnie różnica pojęciowa będzie stopniowo rozwijana, aby ukazać jej złożony oraz dynamiczny charakter.
    In colloquial language the terms ‘film’ and ‘cinema’ are very often treated as synonyms. But within fi lm studies delimitation of this two terms is an important technical task – without undertaking this task, solid research work will be made rather diffi cult. In the presented article I want to propose the sketch of a theoretical model which displays the levels of difference between fi lm and cinema. Film will be understood here as a string of moving sound pictures that are available via screens. Cinema will be proposed as an aggregate of technological, cultural and social elements used to produce, distribute, project and promote films. These two areas are historical phenomena – they not only change with time but also intersect with other social areas. Throughout succeeding chapters of this text the conceptual difference ‘fi lm’ - ‘cinema’ will be gradually developed to show its complex and dynamic nature.
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2019, 21; 45 - 58
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Główne nurty w badaniach nad filmem i religią
    Main directions in film and religion studies
    Autorzy:
    Domalewski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135406.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    motion pictures – religious aspects
    religion in motion pictures
    postsecularism
    film theory
    Opis:
    The article is a meta-study and provides an original typology of research on film and religion, based on Polish and English academic sources. The author proposes to divide this field of research into four main domains, which he names successively: substantial-theological, anthropological-mythological, socio-cultural and post-secular. The following descriptive criteria were used to introduce this division: the relationship between religion and culture adopted (usually implicitly) in a given direction of research, the concept of both human and religion emerging from them, and the established subject and scope of research, as well as the basic set of tools used within them. The proposed systematic is intended to help capture the significant differences between the main types of research on film and religion, both in terms of research assumptions, methods of analysis, and set goals.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2021, 30, 39; 5-25
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genealogie polskiego filmoznawstwa: od Juliusza Kleinera do Bolesława W. Lewickiego
    Genealogies of Polish Film Studies: From Juliusz Kleiner to Bolesław W. Lewicki
    Autorzy:
    Koschany, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24963402.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Bolesław W. Lewicki
    Juliusz Kleiner
    historia teorii filmu
    filmoznawstwo
    komparatystyka
    history of film theory
    film studies
    comparative studies
    Opis:
    Tekst stanowi komentarz do artykułu Bolesława W. Lewickiego Teoria badań humanistycznych Juliusza Kleinera w zastosowaniu do nauk o sztuce filmowej. Lewicki wraca do ważnej wypowiedzi Kleinera z 1929 r., uznając ją za wówczas odosobnioną i progresywną. Wskazuje na nobilitację filmu w jego rozważaniach – zarówno w kontekście refleksji akademickiej, jak i w życiu społecznym – oraz na podkreślenie nowych zasad tworzenia w dotychczasowym systemie dziedzin sztuki. W dalszej części artykułu filmoznawca sięga do pozostałego dorobku Kleinera i uznaje za możliwe oraz konieczne przeniesienie metodologii badań literaturoznawczych na grunt myśli filmowej. Niniejszy komentarz obejmuje rekapitulację tych dwóch wątków z perspektywy współczesnego filmoznawstwa, a jednocześnie stawia pytania o możliwość dalszych inspiracji tezami i Kleinera, i Lewickiego (na przykład w odniesieniu do problematyki pamięci i – szerzej – badań komparatystycznych). (Materiał nierecenzowany).
    The text is a commentary on Bolesław W. Lewicki’s article “Teoria badań humanistycznych Juliusza Kleinera w zastosowaniu do nauk o sztuce filmowej” [“Juliusz Kleiner’s Theory of Humanistic Research as Applied to Film Studies”]. Lewicki returns to Kleiner’s important statement from 1929, which he considers separate and progressive for its time. He points to the ennobling of film in the context of both academic reflection and social life and the emphasizing of new principles of creation within the existing system of art fields. In the later part of the article, the film scholar takes inspiration from Kleiner’s other works and considers it possible and necessary to transfer the methodology of literary research to film studies. This commentary includes a recapitulation of these two themes from the perspective of contemporary film studies and, at the same time, raises questions about the possibility of further inspiration from the theses of both Kleiner and Lewicki (e.g., concerning the issue of memory and, more broadly, comparative research). (Non-reviewed material).
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 124; 203-218
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenomenologia i filmoznawstwo. Stefana Morawskiego komentarz do koncepcji Romana Ingardena
    Phenomenology and Film Studies: Stefan Morawski’s Commentary on Roman Ingarden’s Theory
    Autorzy:
    Koschany, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38625050.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Roman Ingarden
    Stefan Morawski
    historia teorii filmu
    filmoznawstwo
    fenomenologia
    estetyka
    history of film theory
    film studies
    phenomenology
    aesthetics
    Opis:
    Stefan Morawski w artykule Ingardenowska koncepcja sztuki filmowej analizuje dwie wypowiedzi wielkiego filozofia poświęcone filmowi: z 1931 i 1947 r., umieszcza je na tle ówczesnej światowej myśli filmowej i zadaje pytanie o ich oryginalność. Z jednej strony prace Ingardena w dużym stopniu pokrywają się z intuicjami innych badaczy, z drugiej – stanowią ważną część badań porównawczych (między filmem a innymi dziedzinami sztuki). Przede wszystkim jednak refleksje te odegrały ogromną rolę w rozwoju polskiej myśli filmowej oraz w próbie zastosowania założeń estetyki fenomenologicznej do badań nad ontologią dzieła filmowego i procesami jego odbioru.
    In the article “Ingarden’s Concept of Film Art,” Stefan Morawski analyses two texts devoted to film, written by the great philosopher in 1931 and 1947. He places them in the context of the world film theory of the time and asks questions about their originality. On the one hand, Ingarden’s works largely coincide with the intuitions of other scholars, but on the other hand, they are an important stage in the field of comparative studies (film vs. other arts). Above all, however, they played a huge role in the development of Polish film thought and in the attempt to apply the assumptions of phenomenological aesthetics to research on the ontology of the film work and the processes of its reception.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 225-240
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agnès Varda amidst Images Sensuous Theory and Strategies of Resistance in Feminist Cinema
    Autorzy:
    Kwiatkowska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22787270.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
    Tematy:
    Agnès Varda
    Laura U. Marks
    Vivian Sobchack
    female film directors
    women’s cinema
    feminist film theory
    sensuous theory
    auteur cinema
    French New Wave
    Opis:
    Sensuous theory has enriched the way in which we now analyze the multisensory film image as well as the embodied experience of the film viewer. Questions about the corporeality and sensuousness of the director, however, are addressed much less frequently from this perspective. Yet it is precisely this aspect that strikes me as particularly interesting, as it allows us to revisit the issue of the creative strategies employed by women in the cinema, and to pose questions about the meaning and status of the sensuous involvement of the female director in the production of her film. Does her corporeality, her physiological and sensory experience affect how the character are created, how the world is depicted, or, more significantly, the very matter of the film image? Can this involvement also become a conscious tactic of resistance against the dominant narrative and visual structures of “male cinema”? Taking these questions as my point of departure, I focus on the film of Agnès Varda The Beaches of Agnès (Les plages d’Agnès, 2008), which may be regarded as a statement that is just as personal and self-referential as it is possible to universalize. Varda uses the film as a way to examine her own life and art in the context of the history of cinema in the latter half of the 20th century, paying particular attention to the French New Wave, auteur cinema, independent film, and politically and socially engaged cinema. In The Beaches of Agnès Varda reiterates questions about her own status as a female director, accentuating the corporeal, sensuous, and affective connections with the film image, filmed objects, people, and places, the film crew, and, ultimately, the cinema as such.
    Źródło:
    Władza sądzenia; 2018, 14; 56-72
    2300-1690
    Pojawia się w:
    Władza sądzenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Dokumenty obrazowe” w polskiej refleksji i praktyce filmowej do roku 1927
    “Visual documents” in Writings on Cinema and in Filmmaking in Poland Before 1927
    Autorzy:
    Radkiewicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340424.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kino dokumentalne
    teoria filmu
    propaganda
    kino narodowe
    dwudziestolecie międzywojenne
    documentary
    film theory
    national cinema
    interwar period
    Opis:
    Pierwszą dekadę rozwoju polskiej kinematografii po odzyskaniu niepodległości cechują intensywne dyskusje na temat funkcji kina i jego roli w odrodzonym państwie. W refleksjach filmoznawczych podejmowanych przez intelektualistów i badaczy z różnych dziedzin (filozofia, polonistyka) oraz krytyków filmowych przewija się wątek dokumentalistycznej roli filmu oraz jego związku z rzeczywistością. Uwagom teoretycznym towarzyszą głosy o praktyce filmowej, której stawia się konkretne zadania utylitarne – obrazowanie kraju i dokumentowanie jego historii, tradycji oraz rozwoju. Prześledzenie tych wątków pozwala odtworzyć sposób myślenia o kinie jako medium dostarczającym „dokumentów obrazowych”, mogącym pełnić różnorodne funkcje: poznawczą, edukacyjną, propagandową. Rok 1927 niemal zamyka pierwszą dekadę niepodległości i zachodzące wówczas procesy, a równocześnie oznacza kres kina niemego, z jego poetyką i sposobami obrazowania oraz relacją między obrazami filmowymi a rzeczywistością.
    The first decade of the Polish cinema following the country’s regaining of independence in 1918 is marked by intensive discussions about the roles and functions of the national film industry. Many academics (from Polish studies, philosophy) and film critics addressed the issue of documentary filmmaking and the relation between the film image and reality. Theoretical reflections were accompanied by practical comments and pieces of advice on how to use documentaries for the purposes of political propaganda, education, popularization of Polish history, heritage and present development. Tracing these motifs in the writings on films of that time makes it possible to reconstruct a way of thinking about the medium as providing “visual documents” performing cognitive, educational, or propaganda functions. The year 1927 seems to be significant for two reasons; as the end of the decade of independent Poland and as the time when the sound era of cinema was about to start, and the silent film poetics of representation was going to change.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 112; 150-160
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O modernizmie wyczerpanym
    About Modernism of Exhaustion
    Autorzy:
    Adamczak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339914.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    późny modernizm
    kino modernistyczne
    instytucje filmowe
    teoria filmu
    late modernism
    modernist cinema
    institutions of cinema
    film theory
    Opis:
    Artykuł jest recenzją książki Miłosza Stelmacha Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino (2020). Recenzja zawiera opis struktury publikacji – jej część pierwsza stanowi refleksję nad modernizmem w kinie, a druga przynosi bogaty materiał historyczny związany z późnym modernizmem w kinie polskim lat 70. i 80. Recenzent wskazuje na dużą wagę przywiązywaną przez autora do zagadnień instytucjonalnych oraz na szczególnie oryginalne pomysły związane z uwzględnieniem podziału na centrum i peryferie w globalnej dystrybucji prestiżu i kapitału symbolicznego za pośrednictwem festiwali filmowych. Autor książki przekonująco wykorzystuje też Deleuzjańskie i Derridiańskie (hauntologia) koncepcje, aplikując je twórczo do rzeczywistości kina polskiego. Stelmach w wielu aspektach proponuje nowy język dyskusji o kinie polskim ostatnich dekad ubiegłego stulecia.
    The text is a review of Miłosz Stelmach’s book Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino [Consciousness of the End: Modernism, Lateness and Polish Cinema] (2020). The review starts with the description of the structure of the book, where part one presents research about modernism in cinema, and part two offers a rich historical analysis of late modernism phase in Polish cinema of 1970s and 1980s. The review underlines the book’s focus not only on textual analysis, but also on institutional frameworks of late modern cinema. One of the most original sections of the book is the investigation of centre and periphery inequality in the global distribution of prestige and symbolic capital via festival networks. Stelmach also skilfully applies Deleuzian and Derridian (hauntology) concepts to the realm of Polish cinema. The book is a brilliant proposal to refresh the conceptual framework of discussion about Polish cinema of late 20th century.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 113; 248-255
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ingardenowska koncepcja sztuki filmowej
    Ingarden’s Concept of Film Art
    Autorzy:
    Morawski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38625049.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Roman Ingarden
    historia teorii filmu
    fenomenologia
    estetyka
    swoistość filmu
    badania porównawcze
    history of film theory
    phenomenology
    aesthetics
    film specificity
    comparative studies
    Opis:
    Przedmiotem rozprawy są dwa teksty Romana Ingardena poświęcone filmowi: krótki fragment książki O dziele literackim z 1931 r., zatytułowany Widowisko kinematograficzne („film”), oraz niezależnie opublikowany w 1947 r. większy szkic Kilka uwag o sztuce filmowej. Dzieło filmowe ujmowane jest w nich w całym systemie fenomenologicznej teorii sztuki, porównywane do innych dzieł (np. teatru czy malarstwa), przede wszystkim zaś do literatury, z którą dzieli wspólne cechy warstwowości i intencjonalności. Stefan Morawski rekonstruuje ten system, a następnie zadaje pytanie o miejsce filmoznawczej refleksji Ingardena na tle światowej teorii swego czasu. W konkluzjach wybrzmiewa, że o ile nie stanowi ona oryginalnych rozpoznań, o tyle w znaczący sposób wpłynęła na dalszy rozwój filmoznawstwa (zwłaszcza w Polsce) i zawiera szereg inspiracji do dalszych badań.
    The article discusses two texts by Roman Ingarden on film: a short excerpt “The Cinematographic Drama (The Film)” from his book The Literary Work of Art (1931) and a longer sketch Kilka uwag o sztuce filmowej [Some Remarks on Film Art], published separately in 1947. In both texts, the film work is described within the whole system of the phenomenological theory of art. It is compared to other works (e.g., theatre or painting), and above all to literature, with which it shares the characteristics of layering and intentionality. Stefan Morawski reconstructs this system and then considers the place of Ingarden’s reflection on film against the background of the world theory of his time. Morawski concludes that while it lacks originality, it has significantly influenced the development of film studies (especially in Poland) and remains inspirational for further research.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 185-224
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    To film an inconceivable reality: the manifesto of the young Kieślowski
    Autorzy:
    Jazdon, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/923206.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-25
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Krzysztof Kieślowski
    Kazimierz Karabasz
    André Bazin
    documentary film
    film and literature
    non-fiction cinema classics
    dramaturgy of reality
    documentary film ethics
    Polish cinema
    film theory
    Opis:
    In his master’s thesis, Documentary Film and Reality, Krzysztof Kieślowski dealt with a number of problems that turned out to play a vital role in his future film career, and its documentary period in particular. This range of topics includes the concept of ‘the dramaturgy of reality’, one of the methods for factual filmmaking he intended to put into practice, but also such ideas as the relation between film and literature, between documentary film and ethics, and the difference between reportage and documentary filmmaking. These concepts had an influence on his documentary filmmaking andled him to develop other concepts and methods for documentary filmmaking. From the perspective of Kieślowski’s creative oeuvre, the thesis Documentary Film and Reality reads as a manifesto by the young filmmaker.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 24, 33; 155-166
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucjonizm, memetyka i złożone systemy adaptacyjne, czyli filmoznawstwo w obliczu zwrotu biokulturowego
    Evolutionism, Memetics, and Complex Adaptive Systems, or Film Studies in the Face of the Biocultural Turn
    Autorzy:
    Żyto, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850500.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria filmu
    zwrot biokulturowy
    ewolucjonizm
    memetyka
    złożone systemy adaptacyjne
    film theory
    biocultural turn
    evolutionism
    memetics
    complex adaptive systems
    Opis:
    Pomimo istotnego wpływu, jaki na współczesną humanistykę wywarł zwrot biokulturowy (biocultural turn), filmoznawstwo jedynie okazjonalnie dostrzega intelektualny potencjał perspektywy poznawczej przyrodoznawstwa. Wydaje się, że marginalizacji ulega zwłaszcza myśl Karola Darwina i jego spadkobierców. Niniejszy artykuł jest poświęcony szczątkowo rozpoznanemu w filmoznawstwie paradygmatowi teoretycznemu, jakim jest ewolucjonizm. Autorka wskazuje te obszary teorii filmu, na których pobrzmiewają jego echa (np. kognitywizm), oraz mapuje wyłaniające się na gruncie filmoznawstwa nowe, niejednorodne pole badawcze. Uzupełnieniem tych rozważań jest charakterystyka wad i zalet memetyki, nierzadko określanej mianem darwinizmu bez biologii. Last but not least, autorka przywołuje koncepcję złożonych systemów adaptacyjnych (CAS) jako modelu opartego o ewolucję replikatorów oraz potencjalnie użytecznego w procesie opisu nie tylko tekstów filmowych, ale i całej kultury filmowej.
    Despite the significant impact of the biocultural turn on humanities, film studies only occasionally recognise the intellectual potential of the cognitive perspective of natural science. In particular, the thought of Charles Darwin and his followers seems to have been marginalised. The article outlines the barely recognised theoretical paradigm of evolutionism in film studies. The author describes the areas of film theory echoing evolutionism (e.g. cognitivism), as well as maps out new, heterogeneous fields of research emerging in film studies. These considerations are complemented by a weighing up the pros and cons of memetics, often referred to as Darwinism without biology. Last but not least, the author evokes the concept of complex adaptive systems (CAS) as a potentially useful model in the process of describing not only film texts, but film culture as a whole.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 30-55
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intertekst w adaptacji filmowej
    Intertext in Film Adaptation
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920198.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    cinema
    literature
    adaptator
    adaptation
    film art
    film culture
    film theory
    film practice
    word
    image
    intertext
    kino
    literatura
    adaptacja
    sztuka filmowa
    kultura filmowa
    teoria filmu
    twórczość filmowa
    słowo
    obraz
    intertekst
    Opis:
    Dyskusja oraz interpretowanie adaptacji filmowej w społeczno-kulturowym odniesieniu, które jest typowym dla semiotycznej, strukturalistycznej oraz estetycznej analizy tekstu, bywa problematyczne. Nawet kino jako sztuka poddaje się zwyczajowi dyskutowania o filmowym dorobku przypisywanym lub identyfikowanym z „autorem” i kinem autorskim. Mylącym może być przecenianie i nadmierna uwaga poświęcana „wierności” adaptacji filmowej, a trafniejsze może okazać się spojrzenie zarówno na adaptowany utwór literacki, jak i jego wersję ekranową jako na połączone teksty kultury konfrontujące się wzajemnie i biorące udział w określonym dyskursie. Artykuł Marka Hendrykowskiego podnosi te kwestie, a następnie bada je w oparciu o teoretyczną podstawę, w ramach której postrzega się adaptację jako formę komunikacji oraz koncentruje się ona językowych aspektach analizy intertekstualnej adaptacji filmowej jako formy translacji kulturowej.
    There are problems with discussing and interpreting film adaptation in the socio-cultural framework that is used for the semiotic, structural and aesthetic analysis of text. Even cinema as art often gives in to habit of talking about film “oeuvres” attributed to or identified in terms of an “author” and author’s cinema. It may be misleading to give too much weight and attention to the concept of “fidelity” of film adaptation, and it may be better to look at both – adapted piece of literature and its screen adaptation - as variously connected texts of culture confronting each other and participating in specific discourse. Marek Hendrykowski’s paper raises these questions, examines theoretical background of adaptation as form of communication, and reflects on the modelling linguistic aspects of intertextual analyses of film adaptation as a form of cultural translation.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2013, 13, 22; 266-272
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intensywna podróż: od psychoanalizy do schizoanalizy kina
    Intensive Voyage: From Cinepsychoanalysis to the Schizoanalysis of Cinema
    Autorzy:
    Kotwasińska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1013068.pdf
    Data publikacji:
    2017-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Anti-Oedipus
    schizoanalysis
    cinema
    film theory
    psychoanalysis
    sensation
    horror
    Psycho
    zombie
    representation
    Anty-Edyp
    schizoanaliza
    kino
    teoria filmu
    psychoanaliza
    doznanie
    Psychoza
    przedstawienie
    Opis:
    Celem artykułu jest prześledzenie wpływu krytyki psychoanalitycznej doksy, zaprezentowanej w Anty-Edypie przez Gillles’a Deleuze’a i Feliksa Guattariego, na angloamerykańską teorię filmową ostatnich dwóch dekad. W pierwszej części autorka przybliża specyficzny impas teoretyczny, w który wpadło filmoznawstwo, zbyt mocno skupiając się na psychoanalitycznych ścieżkach interpretacyjnych obracających się wokół identyfikacji, relacji widz-ekran oraz przedstawienia. W drugiej części artykułu autorka prezentuje wybrane publikacje wchodzące w kreatywny dialog zarówno z psychoanalizą kina, jak i schizoanalizą oraz przedstawia przykładowe interpretacje dwóch słynnych horrorów: Psychozy oraz Świtu żywych trupów. W obu przypadkach psychoanalityczny komentarz zostaje odsunięty na bok, a na pierwszy plan wysuwa się deleuzjańsko-guattariańska idea pragnienia oraz afektywne doświadczanie filmu.
    The aim of the article is to trace how the critique of psychoanalysis, developed by Gilles Deleuze and Félix Guattari in Anti-Oedipus, has influenced Anglo-American film theory in the last two decades. In the first part of the article, the author describes a somewhat peculiar theoretical impasse that has plagued film studies; a blockage caused by an overemphasis on psychoanalytic interpretations which revolve around identification, spectatorship, and representation. In the second part, the author presents selected publications that have entered into a creative dialogue with both cinepsychoanalysis and schizoanalysis, and includes two interpretations of famous horror movies: Psycho and The Dawn of the Dead. In both cases psychoanalytic commentary is pushed aside, while the deleuzian-guattarian concept of desire and the notion of an affective film experience are moved into the foreground.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2017, 25, 3; 371-383
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja ucieleśnionego poznania w kognitywnej teorii filmu
    The Concept of Embodied Cognition in Cognitive Film Theory
    Autorzy:
    Ostaszewski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850481.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kognitywna teoria filmu
    przetwarzanie informacji
    ucieleśnione poznanie
    neurony lustrzane
    reakcje autonomiczne
    empatia
    cognitive film theory
    information processing
    embodied cognition
    mirror neurons
    autonomic reactions
    empathy
    Opis:
    Autor artykułu wyjaśnia źródła rozwoju kognitywnej teorii filmu. Przedstawia także dwie podstawowe orientacje w ramach nauki o procesach poznawczych – model poznania obliczeniowego i model poznania ucieleśnionego – które w teorii filmu funkcjonują jako dwie kolejne fazy. Model poznania ucieleśnionego jest wyjaśniany w kontekście zarówno tradycji myśli fenomenologicznej, jak i dokonań neuronauki, w tym odkrycia neuronów lustrzanych, które mimo kontrowersji stało się podstawą dla wielokierunkowej refleksji nad odbiorem filmów. Artykuł zawiera omówienie implementacji hipotezy o systemie lustrzanym do wyjaśniania przedpojęciowego odbioru filmu, z uwzględnieniem roli symulacji ucieleśnionej i empatii jako mechanizmów uczestnictwa w poznawczym i estetycznym doświadczaniu filmu. Przedstawione zostało także zagadnienie metodologiczne projektu estetyki naturalistycznej oraz możliwości syntezy podejścia kognitywnego i fenomenologicznego do wyjaśniania estetycznego doświadczania filmu.
    The article explains the origins of the development of cognitive film theory. It also presents two basic orientations within cognitive science - the computational model of cognition and the embodied model of cognition – which function in film theory as two consecutive phases. The embodied model of cognition is explained in the context of both the tradition of phenomenological thought and the achievements of neuroscience, including the discovery of mirror neurons, which, despite the surrounding controversy, became the basis for multidirectional reflection on the reception of films. The article discusses the implementation of the mirror system hypothesis in the explication of the pre-conceptual film perception, including the role of embodied simulation and empathy as mechanisms of participation in cognitive and aesthetic film experience. The methodological issue of the naturalized aesthetics project as well as the possibilities of synthesizing the cognitive and phenomenological approach in the elucidation of the aesthetic reception of film are also presented.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 6-29
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tańczące muzy. Kino i korespondencja sztuk
    Dancing muses. Cinema and the correspondance of arts
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920365.pdf
    Data publikacji:
    2009-06-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    film history
    film art
    correspondence of arts
    film practice
    theory of film
    collective creation
    filmmaking
    teoria filmu
    korespondencja sztuk
    Opis:
    How traditional arts are used and adapted by film? In what ways do they correspond and cooperate as structural elements supporting a fully coherent piece of film? These fundamental questions open many areas of film research. The paper examines three competing definitions of cinema as polimorfic art and gives overview of various versions and modes of coexistence of arts in film. Author argues that ambivalence is evidenced between policy of adapting established arts and policy of modelling new art by filmmakers. The role of film practice in orchestrating individual strategies is used to highlight this ambivalence. Aspirations good for one separate art can be wrong for film as specific medium and kind of art. „The play’s the thing”. As far as symbiosis of many different arts is important for cinema, culture of adaptation remains key question in film practice and filmmaking.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2009, 7, 13-14; 5-14
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transfiguracja – Piękna złośnica Jacques’a Rivette’a w świetle mimo-sekularnej myśli o filmie i mediach światłowodowych
    Transfiguration – La Belle Noiseuse by Jacques Rivette within the context of post-secular thought on film and media
    Autorzy:
    Bohdziewicz, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135405.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jean-Luc Nancy
    La Belle Noiseuse
    Jacques Rivette
    post-secular studies
    theory of film
    christianity
    Opis:
    The essay is an interpretation of the film by Jacques Rivette La Belle Noiseuse (1991) within the context of post-secular studies. The sketch is inspired primarily by the writings of Martin Heidegger and Jean-Luc Nancy, and it also corresponds with the Bible and biblical studies. The author describes the creative process shown in the film as an act of salvation which occurs between the painter and his model. The hiding of the resulting image is understood here in relation to the passion, cross and burial of Jesus which brings the hope for a liberated life and “the new creation”. The film is made in a very consistent way, which opens up the perspective of crossing the world of images, paintings and classical films (the world of stage), towards the art of mutual respect (the world of interface). Rivette’s work contains a multitude of relevant observations and indications regarding psychology, religion and culture, but it also reveals the possibility of a new way of thinking about film and the media, close to Nancy’s post-metaphysical thought.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2021, 30, 39; 95-118
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Foreclosure and Fresh Cherries
    O wykluczeniu i świeżych wiśniach
    Autorzy:
    Ajder, Teodor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593885.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Anna Baumgart
    Polish Contemporary Art
    Video art
    Serge Daney
    Women’s Rights
    Film Theory
    Jean-Luc Godard
    French New Wave Cinema
    Jacques Rivette
    współczesna sztuka polska
    video art
    prawa kobiet
    teoria filmu
    francuska Nowa Fala w filmie
    Opis:
    This is an attempt to put a video artwork – Świeże wiśnie [Fresh cherries] by Anna Baumgart to a critical test proposed by the film critic Serge Daney. Daney formulated it while discussing a number of films that emerged in Europe as a result of the Holocaust experience. He claims that first, an author creating a film dealing with such a theme should not place beauty before the just; second, the author should honestly acknowledge the impossibility of telling the story – the stopping point in the course of history, when storytelling freezes or runs idle, and finally, such a film should not be talking about amnesia or repression, but rather about foreclosure, that is a hallucinatory return to the reality of something upon which it was impossible to place a ’judgment of reality’.
    Artykuł stanowi próbę poddania pracy wideo, zatytułowanej Świeże wiśnie autorstwa Anny Baumgart, krytycznemu testowi zaproponowanemu przez krytyka filmowego Serge’a Daney’a. Daney sformułował go w czasie omawiania szeregu filmów, które powstały w Europie w wy-niku doświadczeń Holocaustu. Twierdzi on, że po pierwsze, autor/ka tworząc film o takim temacie nie powinien/na stawiać piękna nad słusznością, po drugie, powinien/na nadać filmo-wi szczerość, która uniemożliwiłaby opowiadanie fabuły. Jest to moment, w którym opowia-danie toczy się na jałowym biegu lub ulega zawieszeniu. Film taki nie powinien mówić w związku z tym o amnezji lub represji, lecz raczej o wykluczeniu, o halucynacyjnym powro-cie do prawdziwości czegoś, czego nie można było osądzić „orzeczeniem rzeczywistości”.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2013, 15; 89-106
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fotografia i film w praktyce artystycznej oraz propozycjach teoretycznych Davida Hockneya
    Photography and Film in Artistic Practice and Theoretical Propositions of David Hockney
    Autorzy:
    Zawojski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909567.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    David Hockney
    joiners
    photography theory
    perspective
    image
    experimental film
    Opis:
    In his diverse works, David Hockney has used, and still uses, various media, which in some periods of his activity gained leading significance, while in the following they were abandoned or temporarily abandoned. But no matter what medium in the given period was the main form of creativity, the focus of his interest has always been the issue of image and imaging. The article is devoted to the practice and theoretical recognition of photography, which was a kind of introduction to experiments with a moving image. The author refers to the artist's numerous publications on the theory and history of image and imaging (including Secret Knowledge, History of Images, On Photography). Photography led to Hockney's audiovisual realizations. This is a kind of repetition of the natural evolution and developmental progression of the media, also, and perhaps above all, in the technological dimension. The article is divided into three parts. In the first part, the author presents Hockney as a practitioner and theoretician, in whose activities both these activities are closely intertwined. This is a sign of the times: practice and theory are equally important, awareness of the medium, or artistic and aesthetic self-awareness of artists, is an expression of the spirit of the era in which an intuitive approach to art today seems inefficient, not to say impossible. Hockney appears to be an exemplary artist, who is extremely conceptual in his artistic practice as a consequence of his research on the history of art and a constantly developed set of his own theoretical findings. He is an artist discursively commenting not only on his work as an artist in many media (painting, drawing, graphics, set design, photography, film, computer graphics), but also an art and media theoretician reflecting on the fate of images in a changing media landscape. The second part of the article is devoted to the reconstruction of Hockney's theoretical reflections on photography and the analysis of his photographic projects. First of all, experimental Polaroid compositions created in the early eighties, named by the artist joiners, as well as photographic collages and photographic images realized in the later periods of the British artist's work. The third part considers digital movies, as Hockney calls them, audiovisual realizations referring to both his previous photographic works and experimental video films in which multi-camera systems are used.  
    Źródło:
    Artium Quaestiones; 2020, 31; 101-122
    0239-202X
    Pojawia się w:
    Artium Quaestiones
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek, który nosi wspomnienia w swoich oczach. Kino Jonasa Mekasa
    The Man With Memories in His Eyes: Jonas Mekas’ Cinema
    Autorzy:
    Gorlewska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341076.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Jonas Mekas
    teoria autobiografizmu
    pamiętnik filmowy
    autobiographical theory
    film diary
    Opis:
    Artykuł stanowi analizę trzech pierwszych esejów filmowych autorstwa Jonasa Mekasa w kontekście teorii autobiografizmu w kinie. Tłem interpretacji stało się biograficzne doświadczenie wysiedlenia i poszukiwania zakorzenienia w nowej rzeczywistości. Wczesna twórczość litewskiego reżysera została przeanalizowana w odniesieniu do koncepcji film diary i diary film, przy użyciu metody close reading. Szczególne miejsce w artykule zajmuje kwestia kształtowania się autorskiego stylu Jonasa Mekasa, opartego na montażu dokonywanym w momencie filmowania, który został połączony z procesami mnemonicznymi właściwymi zjawisku reminiscencji oraz z poetyką amerykańskiej awangardy filmowej lat 60.
    The article is an analysis of the first three film essays by Jonas Mekas in the context of the autobiographical theory in film. The biographical experience of displacement and the search for rooting in the new reality became the background of the interpretation and analysis. The early work of the Lithuanian director was analyzed in relation to the concept of film diary and diary film, using the close reading method. The article is particularly concerned with the issue of shaping of the original style of Jonas Mekas, based on editing made at the time of filming, which was combined with the mnemonic processes proper to the phenomenon of reminiscence and the poetics of the American avant-garde film of the 1960s.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 62-83
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jerzy Bossak. Szkic do portretu (1910–1989)
    Jerzy Bossak. Sketch for a portrait
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921276.pdf
    Data publikacji:
    2017-08-17
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jerzy Bossak
    documentary filmmaker
    factual film
    Film School in Łódź
    theory and practice of filmmaking
    Opis:
    The article presents a profile of Jerzy Bossak (1910–1989), an outstanding Polish filmmaker, head of the Polish Film Chronicle and the Kamera film team, and a long-time distinguished pedagogue at the Łódź Film School.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2017, 20, 29; 103-118
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twarze i pejzaże. Rekonesans
    Faces and Landscapes: A Reconnaissance
    Autorzy:
    Kita, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24932870.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    French film studies
    theory
    face
    landscape
    francuskie filmoznawstwo
    teoria
    twarz
    pejzaż
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji wybranych refleksji na temat relacji twarzy i pejzażu w klasycznych tekstach francuskiej teorii filmu. Autorka proponuje prześledzenie tych miejsc w dorobku Jeana Epsteina, Béli Balázsa, Edgara Morina czy Gilles’a Deleuze’a, w których wzajemne powiązanie między ludzkim obliczem i krajobrazem jest omawiane (choć w niewielkim zakresie) w odniesieniu do kina. Zauważa, że pierwsi badacze kina sytuowali opisywaną zależność w perspektywie specyfiki medium filmu. Ich propozycje zostają następnie umieszczone w kontekście rozważań współczesnych teoretyków, przede wszystkim Pascala Bonitzera, Jacques’a Aumonta i Jeana Motteta, którzy dostrzegają stopniowe przewartościowanie oraz transformację wzajemnych relacji twarzy i pejzażu, a wreszcie ich zanik czy wręcz destrukcję.
    The article attempts to reconstruct selected observations on the relationship between face and landscape in classic texts of French film theory. The author proposes to trace those places in the works of Jean Epstein, Béla Balázs, Edgar Morin, or Gilles Deleuze in which the interrelation between the human face and the landscape is discussed (even if only to a small extent) in relation to cinema. She notes that the early film scholars viewed the relationship in question from the perspective of the specificity of the film medium. Their proposals are then placed in the context of considerations by contemporary theorists – Pascal Bonitzer, Jacques Aumont, and Jean Mottet, among others – who recognize the gradual re-evaluation and transformation of the interrelationship between face and landscape, and finally, their disappearance or even destruction.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 139-163
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Category of System in David Bordwell’s Concept of Film Aesthetics
    Kategoria systemu w Davida Bordwella koncepcji estetyki filmu
    Autorzy:
    Przylipiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311698.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria systemów
    estetyka filmu
    David Bordwell
    neoformalizm
    system theory
    film aesthetics
    neoformalism
    Opis:
    The aim of this paper is to analyse the role played by the category of system in the early books of David Bordwell. They have exerted an enormous influence on the understanding of film aesthetics, but little space has been devoted to their methodological background, including the category of system. In Film Art: An Introduction (1979), all elements of film form have a systemic character, which is visible in the chapter titles, such as “Form as System” or “Narration as a Formal System”. In The Classical Hollywood Cinema, the film aesthetics is based on systems of narrative logic, time and space. In Narration in the Fiction Film, the systems of syuzhet and style are foregrounded. Bordwell’s fascination with systems is rooted undoubtedly in their popularity in the 1970s. But do Bordwellian notions really fulfil the criteria of system theory, especially in its newer version, with such notions as chaos, feedback loop, self-regulation and others? Perhaps even Bordwell himself is not certain of that, since the word “system” disappears from recent editions of Film Art: An Introduction.
    Celem artykułu jest przeanalizowanie roli, jaką kategoria systemu odgrywała we wczesnych książkach Davida Bordwella. Miały one ogromny wpływ na postrzeganie estetyki kina na całym świecie, ale niewiele miejsca poświęcono ich zapleczu metodologicznemu. Kategoria systemu do tego zaplecza należy. Wydaje się, że w książce Film Art: An Introduction (1979) charakter systemowy mają wszystkie elementy formy filmowej, co widać choćby w tytułach rozdziałów: „Form as System”, „Narration as a Formal System”, „Style as Formal System”. W książce The Classical Hollywood Cinema estetyka filmu opiera się na trzech systemach: logiki narracyjnej, czasu i przestrzeni; charakter systemowy mają też relacje między tymi trzema systemami. Natomiast narracja filmowa, scharakteryzowana w Narration in the Fiction Film, składa się z dwóch systemów: sjużetu i stylu. Niewątpliwie fascynacja Bordwella kategorią systemu wynika z popularności tej kategorii wzbudzonej przez książkę Ludwiga von Bertalanffy’ego General System Theory (1968). Czy jednak rzeczywiście Bordwellowskie kategorie spełniają kryteria systemowości, zwłaszcza w ich nowszym ujęciu? Być może sam Bordwell ma co do tego wątpliwości, skoro słowo „system” znika z późniejszych wydań Film Art: An Introduction. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: The Category of System in David Bordwell’s Concept of Film Aesthetics]
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 115; 6-20
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Film Genre and Theories of Conceptual Representation: Toward a Schema-Based Account of Film Genre Oriented to Multimodal Cognitive Linguistics
    Autorzy:
    Szawerna, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27322313.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-15
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
    Tematy:
    film genre
    cognitive linguistics
    multimodality
    categorization
    conceptual representation
    schema theory
    conceptual metaphor
    Opis:
    The topic of this article is situated at the intersection of cognitive linguistics, multimodality studies, film studies, psychology, and genre theory. The article’s goal is to contribute to multimodal cognitive linguistics by discussing the concept of ‘film genre’, which has so far been under-represented in this research area, from the perspective of major theories of conceptual representation with a view to characterizing film genre as a viable theoretical concept of multimodal cognitive linguistics. Specifically, the schema-based characterization of the concept of film genre proposed in this article is meant to account for such theoretically problematic aspects of film genres and their filmic exemplifications as textualization, inclusiveness, exclusiveness, hierarchicality, and filmic multivalency.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 317-343
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń poza kadrem – o sensualnym wymiarze zdjęć filmowych Emmanuela Lubezkiego
    The space outside the frame – about the sensual dimension of film shots by Emmanuel Lubezki
    Autorzy:
    Pękala, Iga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047202.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    film space
    means of film expression
    sensual theory of cinema
    Emmanuel Lubezki
    Alejandro Gonzales Iñárritu
    Alfonso Cuarón
    Terrence Malick
    Opis:
    The article presents an analysis of the sensual potential of film images via the example of cooperation between operator Emmanuel Lubezki and three directors: Alejandro Gonzales Iñárritu, Alfonso Cuarón and Terrence Malick. The impact of reconstruction of film space on the sensual impressions of viewers in the context of the American theory of somatic cinema was also analyzed. What influence does the dimension of cinematographic cooperation have on the concept of authorial cinema?
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 27, 36; 143-155
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mediosfera pamięci
    Media-sphere of memory
    Autorzy:
    Wójtowicz, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853732.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    mediosfera
    filmoznawstwo
    teoria obrazu
    audiowizualność
    pamięć
    film studies
    theory of image
    audiovisuality
    memory
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 101, 2; 186-192
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć, performans i afekty – temat ludobójstwa w filmach Joshui Oppenheimera
    Memory, Performance and Affects – Genocide in the Films by Joshua Oppenheimer
    Autorzy:
    Loska, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340578.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    ludobójstwo
    Indonezja
    film dokumentalny
    teoria afektów
    performans
    genocide
    Indonesia
    documentary
    affect theory
    performance
    Opis:
    Punktem wyjścia refleksji nad filmami Joshui Oppenheimera jest koncepcja performansu w ujęciu Rebeki Schneider – zwłaszcza jej uwagi na temat historycznych rekonstrukcji – oraz teoria afektów w ujęciu Jill Bennett (ponieważ rzeczywistym skutkiem praktyk performatywnych jest „afektywne poruszenie”). W proponowanym przez autora odczytaniu Sceny zbrodni (2012) i Sceny ciszy (2014) to właśnie zarejestrowane przez reżysera historyczne performanse wraz z ich zdolnością oddziaływania na emocje, czyli wywoływania określonych reakcji afektywnych (wstręt, obrzydzenie, współczucie, fascynacja), są metodą, za pomocą której można mówić o ludobójstwie w nowy sposób. Wychodząc od analizy filmów Oppenheimera, autor zastanawia się nad tym, w jaki sposób jest konstruowana i rekonstruowana pamięć o wydarzeniach historycznych, do jakiego stopnia przeszłość wpływa na teraźniejszość, a wreszcie, czy możliwe jest obserwowanie siebie niejako „z zewnątrz”, by zmierzyć się z własnymi afektami.
    The starting point for the reflection on Joshua Oppenheimer’s films is the concept of performance by Rebecca Schneider – especially her remarks on historical reconstructions – and the theory of affects by Jill Bennett (because the actual effect of performative practices is being “affectively moved”). In the author’s reading of The Act of Killing (2012) and The Look of Silence (2014), these historical performances registered by the director, with their ability to affect emotions, i.e. to provoke specific affective reactions (disgust, repulsion, sympathy, fascination), offer a new way in which genocide can be talked about. Starting from the analysis of Oppenheimer’s films, the author wonders how the memory of historical events is constructed and reconstructed, to what extent the past exerts influence on the present, and, finally, whether it is possible to observe yourself “from the outside” to face your own affections.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 111; 88-104
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O szczególnych powinowactwach literatury i kina w refleksji Stefanii Zahorskiej
    Particular Affinities between Literature and Film in Stefania Zahorska’s Reflections
    Autorzy:
    Hendrykowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038958.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stefania Zahorska
    aesthetics
    cinema
    film
    literature
    novel
    narration
    theory of creative practice
    comparatistics
    adaptation
    art
    modern culture
    Opis:
    Hendrykowska Małgorzata, O szczególnych powinowactwach literatury i kina w refleksji Stefanii Zahorskiej [Particular Affinities between Literature and Film in Stefania Zahorska’s Reflections]. „Przestrzenie Teorii” 32. Poznań 2019, Adam Mickiewicz University Press, pp. 167–178. ISSN 1644-6763. DOI 10.14746/pt.2019.32.8. The author provides an in-depth analysis of and original essay written by the Polish film critic Stefania Zahorska in the middle of the 1930s. The essay deals with socio-cultural and aesthetic theory regarding the mutual connections between cinema and literature.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2019, 32; 167-178
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Operating temperatures of the bearing system of grinder spindle
    Temperatury pracy układu łożysk wrzeciennika szlifierki
    Autorzy:
    Strzelecki, S.
    Socha, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/189910.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    teoria smarowania hydrodynamicznego
    łożyska ślizgowe
    temperatura filmu smarowego
    theory of hydrodynamic lubrication
    journal bearings
    oil film temperature
    Opis:
    The ground for the safe operation of multilobe journal bearings at proper oil film temperature is the full knowledge of bearing thermal performances particularly the oil film temperature distribution and its maximum value. This paper describes the theoretical and experimental investigation into the operating temperatures of pericycloid, 3-lobe journal bearings supporting the spindle of grinding machine. The oil film pressure, temperature and viscosity fields have been obtained by iterative solution of the Reynolds', energy and viscosity equations. Adiabatic, laminar oil film and the static equilibrium position of the journal were assumed. Experimental investigation consisted in the measurements of temperatures in the bearings.
    Wielopowierzchniowe łożyska ślizgowe [L. 1-3], stosowane są w lekko obciążonych, wysokoobrotowych maszynach wirnikowych. W praktyce stosowane są łożyska ślizgowe 3-powierzchniowe z perycykloidalnym zarysem panewki (łożysko "falowe" – "wave") [L. 2, 3]. Przykładem ich zastosowania jest układ łożyskowania wrzeciennika szlifierki lub łożyska satelitów przekładni planetarnej [L. 3]. W części teoretycznej wyznaczono rozkłady ciśnienia i temperatury w filmie smarowym 3-powierzchnowego łożyska z zarysem perycykloidalnym rozwiązując równania Reynoldsa, energii i lepkości środka smarowego. Obliczenia przeprowadzono metodą różnic skończonych [L. 2] dla przypadku adiabatycznego filmu. W doświadczalnej części badań pomierzono temperatury na powierzchniach roboczych 3-powierzchniowych łożysk z zarysem perycykloidalnym. Stanowisko badawcze skonstruowano na bazie rzeczywistego układu łożysk ślizgowych [L. 4]. Każde z łożysk ślizgowych wyposażono w trzy czujniki temperatury umieszczone w środkowej płaszczyźnie łożyska w odległości około 0,2 mm od powierzchni roboczej panewki. Pomierzone wartości temperatur porównano z wartościami wyznaczonym teoretycznie.
    Źródło:
    Tribologia; 2011, 2; 157-167
    0208-7774
    Pojawia się w:
    Tribologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scenariusz filmowy jako inspiracja
    The film script as an inspiration
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/917830.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    theory of practice
    novel
    treatment
    scenario
    screenwriter
    script
    inspiration
    project
    literary version
    narrative
    narration
    poetics
    standard
    rhetoric of film
    art of film
    author
    authorship
    collectif work
    rewriting
    storyboard
    shooting script
    producer
    cereative producer
    director
    remodeling
    re-vision
    preproduction
    transition
    metamorphosis
    synergy
    shooting
    film production
    crash-test
    due diligence
    virtual viewer
    audience
    spectatorship
    film reception
    Opis:
    Screenplay is a multifunctional project written by screenwriter or screenwriters for preparing next phases of film production. Changing and many times transformed forms of screenplay belong to the nature of screenwriting. Literary vision of film changes several times being result of synergy and typical work in progress: from general idea and high concept, through story, treatment, scalette, first draft and certain number of drafts, to final draft, director’s draft and shooting script. Marek Hendrykowski’s study describes and explains these terms as forms of literary film creation in three complementary aspects: creative re-vision, rewriting and remodeling. 
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2014, 14, 23; 211-218
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Composing for the films” Theodora W. Adorno i Hannsa Eislera jako krytyczna refleksja o muzyce filmowej
    'Composing for the Films' by Theodor W. Adorno and Hanns Eisler as Critical Reflection on Film Music
    Autorzy:
    Kwapień, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28328085.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    muzyka filmowa
    racjonalizacja
    fetyszyzacja muzyki
    kultura masowa
    teoria krytyczna
    Hanns Eisler
    Theodor W. Adorno
    film music
    rationalisation
    fetishisation of music
    mass culture
    critical theory
    Opis:
    Książka Composing for the films jest wyjątkową pozycją wśród literatury muzykologii filmowej. Wydana w 1947 roku była niemal natychmiastową odpowiedzią na szybko rozwijający się w Hollywood przemysł filmowy. Chociaż powstała we współpracy dwóch autorów – Theodora Adorno oraz Hannsa Eislera, przez wiele lat znana była tylko pod nazwiskiem tego drugiego. Pomimo oryginalności koncepcji, nie była ona przedmiotem analizy w Polsce. W pierwszej części artykułu koncentruję się na okolicznościach powstania publikacji oraz historii jej wydań. Proces ten był utrudniony ze względu na skomplikowaną sytuację polityczną obu autorów. Kluczem interpretacyjnym koncepcji zawartej w książce jest teoria krytyczna, zaadaptowana przez Theodora Adorno do badań nad muzyką filmową. W artykule wyodrębniam zawarte w myśli autorów cztery segmenty tematyczne – krytykę kinematografii jako przejawu kultury masowej, krytykę warsztatu kompozytorskiego twórcy muzyki filmowej, krytykę tradycyjnych technik kompozytorskich i możliwości zastosowania w kinie nowej muzyki oraz krytykę i niebezpieczeństwa związane z użyciem w muzyce filmowej nowej technologii. Taki podział umożliwił mi przedstawienie wszystkich czynników analizowanych przez autorów – muzykologicznych, filozoficznych, ekonomicznych, politycznych, socjologicznych. Analizę samej refleksji autorów poszerzam o koncepcje socjologiczne Maxa Webera oraz Theodora W. Adorno - fetyszyzację muzyki, racjonalizację, regresję w słuchaniu. Przedstawiam także część technik kompozytorskich, wciąż stosowanych w muzyce filmowej, które autorzy opisują jako ,,złe nawyki kompozytorskie'' – stosowanych przez kompozytorów do dziś.
     "Composing for the Films" is a unique book in film musicology. Published in 1947, it was a nearly immediate response to the fast developing Hollywood film industry. Though it was the product of a collaboration between two authors, Theodor Adorno and Hanns Eisler, for many years it was known only under the name of that latter artist. Despite its original concepts, it has never been analysed by Polish scholars. The first part of my paper focuses on the circumstances of writing this book and the history of its editions, which was made complicated by both authors’ difficult political situation. Critical theory, as adapted by Adorno for the study of film music, is the key to the concepts contained in this book. In my article, I distinguish four thematic segments in the authors’ commentary: a) criticism of cinematography as a manifestation of mass culture; b) criticism of composition technique in film music; c) criticism of traditional composition techniques and a discussion of the possible uses of new music in films; d) presentation of the dangers related to the use of new technologies in film music. Such a division of topics makes it possible for me to cover all the aspects discussed by the authors, and related to musicology, philosophy, economy, politics, and sociology. My analyses of Adorno and Eisler’s ideas has been extended so as to include Max Weber’s sociological concepts and Adorno’s notions of the fetish character in music, rationalisation, and regression of listening. I also present a survey of selected composition techniques still applied in film music today, which the authors describe as ‘bad habits in composition’.
    Źródło:
    Muzyka; 2020, 65, 3; 21-40
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoretyczne i metodologiczne podstawy socjologii wizualnej
    Theoretical and methodological foundations of visual sociology
    Autorzy:
    Szulich-Kałuża, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1852509.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socjologia wizualna
    komunikat wizualny
    teoria mimetyczna
    fotografia
    film
    analiza semiotyczna
    analiza symboliczna
    analiza ikonograficzno-ikonologiczna
    analiza treści i zawartości
    visual sociology
    visual message
    mimetic theory
    photography
    semiotic analysis
    symbolic analysis
    iconographic-iconological analysis
    analysis of contents
    Opis:
    The article takes up problems connected with the fashionable sub-discipline of sociology – visual sociology, slowly gaining an independent status in the theoretical and methodological field. Four models of visual sociology and their characteristics are described. The problems are also shown that are connected with the notions used in the discipline. Also basic definitions, as well as the sociological, semiotic and interpretative research techniques of the visual material (photography and film) are discussed.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 107-117
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-42 z 42

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies