Intensywna podróż: od psychoanalizy do schizoanalizy kina

Celem artykułu jest prześledzenie wpływu krytyki psychoanalitycznej doksy, zaprezentowanej w Anty-Edypie przez Gillles’a Deleuze’a i Feliksa Guattariego, na angloamerykańską teorię filmową ostatnich dwóch dekad. W pierwszej części autorka przybliża specyficzny impas teoretyczny, w który wpadło filmoznawstwo, zbyt mocno skupiając się na psychoanalitycznych ścieżkach interpretacyjnych obracających się wokół identyfikacji, relacji widz-ekran oraz przedstawienia. W drugiej części artykułu autorka prezentuje wybrane publikacje wchodzące w kreatywny dialog zarówno z psychoanalizą kina, jak i schizoanalizą oraz przedstawia przykładowe interpretacje dwóch słynnych horrorów: Psychozy oraz Świtu żywych trupów. W obu przypadkach psychoanalityczny komentarz zostaje odsunięty na bok, a na pierwszy plan wysuwa się deleuzjańsko-guattariańska idea pragnienia oraz afektywne doświadczanie filmu.

The aim of the article is to trace how the critique of psychoanalysis, developed by Gilles Deleuze and Félix Guattari in Anti-Oedipus, has influenced Anglo-American film theory in the last two decades. In the first part of the article, the author describes a somewhat peculiar theoretical impasse that has plagued film studies; a blockage caused by an overemphasis on psychoanalytic interpretations which revolve around identification, spectatorship, and representation. In the second part, the author presents selected publications that have entered into a creative dialogue with both cinepsychoanalysis and schizoanalysis, and includes two interpretations of famous horror movies: Psycho and The Dawn of the Dead. In both cases psychoanalytic commentary is pushed aside, while the deleuzian-guattarian concept of desire and the notion of an affective film experience are moved into the foreground.