Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Chełmno" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 118
Tytuł:
[Recenzja]: Marek G. Zieliński, Archiwum Fary Chełmińskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2019, ss. 487, 1 nlb., 86 il.
[Review]: Marek G. Zieliński, Archiwum Fary Chełmińskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2019, ss. 487, 1 nlb., 86 il
Autorzy:
Laszuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783965.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
fara chełmińska
archiwalia
inwentarz
Chełmno
Chełmno parish
archival documentation
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 527-534
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisarze miejscy w kancelarii chełmińskiej od XIV do XVI wieku
The city’s notaries in the chancery of Chełmno from the 14th to the 16th century
Autorzy:
Superczyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193976.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Chełmno
the city’s chancery
diplomacy
the city’s books of Chełmno
intellectual elite of Chełmno
Opis:
The article addresses the hitherto unknown notaries of Chełmno in the context of the development of the city’s chancery from the 14th to the 16th centuries. On the basis of the thorough analysis of the sources – the city’s books (The judicial book of the city of Chełmno of the years 1330–1430, books of town councilors, accounting books) documents (recorded in the books and included in diplomatic codices) twelve notaries appearing in the sources as early as the first half of the 14th century have been identified. The author concentrated on the hitherto unknown notaries such as Nicolaus Konin (1328), Iohannes (1333) or ; eodricus (1360–1370). The best known head of the city’s chancery in Chełmno is Konrad Bitschin (he held the o¢ ce of the notary in the years 1430–1438) described by both German and Polish historians. The article shows the notary’s contribution in the organization and reform of the chancery indicating at the same time his achievements in other fields. The range of the notary’s work in the chancery is described by the extracts of the manuscript by Konrad Bitschin cited by the German historian Franz Schultz - „Manuale notarii civitatis Culmen”, where the city’s books established by him were recorded. The comparison of the condition of the city’s archive before Konrad Bitschin’s term of office with the list of new volumes gives us a picture of intensive works, the aim of which was to order the archive and to make the work of the Chełmno chancery more effective. Indicating the successors of Konrad Bitschin – Jacob Schoensee or Andreas Zommer – the author underlined the change in the way of running the chancery and much worse aptitude of the subsequent notaries, which was reflected in a much less accurate manner to keep the books. Apart from the description of the individual heads of the city’s chancery, the article addresses the nature of the work of the chancery, the most important duties of notaries, their remuneration and education.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 37-58
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About the date when the foundation privilege was granted to Chełmno and Toruń,
O czasie wystawienia przywileju lokacyjnego Chełmna i Torunia
Autorzy:
Dorna, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193870.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
diplomatics
the Chełmno privilege
Kulmer Handfeste
the Teutonic Order
Chełmno Land
Opis:
The article addresses the problem of dating the foundation privilege for Chełmno and Toruń. The author presents the discussion which has been held so far in reference to the problem; he also attempts to estimate the value of the arguments used in the debate. The author devotes a great deal of space to the analysis of the argumentation of the German researcher Marc Löwener, who made an attempt to revise the well-established opinion that the foundation privilege for Chełmno and Toruń had been issued on 31 December 1233. According to the author, the attempt did not bring convincing arguments for dating the Chełmno foundation privilege in 1232; still, the author considered this option to be adequate. The author maintains that the evidence for the aforementioned dating of the document is the content of the document issued by the Magdeburg burgrave Burchard von Querfurt in Schraplau in 1233. In the same way, the author interpreted the results of his research on the various styles of commencing a new year in the Monastic State. According to the findings, the Teutonic knights in the 13th century used the a nativitate style. Another argument supporting the opinion that the Chełmno foundation privilege was issued in 1232 is the fact that in the Chełmno document the title “Lodewicus in Quidin provisor” was used with reference to the governor of Kwidzyn, while in 1233 the title should have taken the form of “provisor Insule Sancte Marie”.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 4; 85-102
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne aspekty hodowli zwierząt w średniowiecznych miastach ziemi chełmińskiej i terenów przygranicznych
Legal aspects of animal husbandry in medie- val towns of Chełmno Land and its borderlands
Juristische Aspekte der Tierzucht in Städten im Gebiet von Kulm im Mittelalter
Autorzy:
Modrzyński, Paweł Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529572.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
ziemia chełmińska
średniowiecze
Chełmno Land
medieval
Źródło:
Rocznik Toruński; 2015, 42; 203-220
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miles Christi – Ksiądz Biskup Kazimierz Józef Kowalski, Ordynariusz Diecezji Chełmińskiej
Miles Christi - Bishop Kazimierz Józef Kowalski, Ordinary of the Diocese of Chelmno
Autorzy:
Liedtke, Joanna Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2150959.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Kowalski Casimir Joseph
diocese of Chelmno
Church after World War II
ordinary of Chelmno diocese
Pelplin
Opis:
In the work titled „Miles Christi – Bishop Casimir Joseph Kowalski, Ordinary Chełmno Diocese”, among other things, there was presented the influence of the first after war ordinary on the development and rebuilding of Chelmno Church in a very difficultafter-occupation period. The description of bishop’s activity was preceded by the presentation of his way from childhood till the moment he settled in Pelpin. Bishop Kazimierz Joseph Kowalski was born in March 2, 1896 in Gniezno, then grew up in the house fulfilled with the spirit of piety and patriotism. He was involved in the Wielkopolska Uprising. After that, he took priestly vows and graduated from the Seminary in Poznań in 1922. When he took the holy orders, he went abroad to study philosophy. In 1935 the priest was nominated to be a dean of seminary in Poznań. After the war, he returned to Poznań. Chelmno diocese was one of the oldest Polish dioceses. It was devastated like never before under the occupation during World War II. In April 12, 1946 in Rome there was published the bull appointing priest Kazimierz Joseph Kowalski to the position of 56th ordinary of Chelmno diocese. The act of the acceptance of the rule took place in June 30, 1946.Thepriest chose as the motto of his bishop’s way words: Miles Christi. At the very beginning of his service, he gave three addresses: to priests, the faithful and the young. Then he started to organize works at The Seminary. In 1959 he organized the Diocesan Synod. He also took care of the ill and the suffered. He became famous as a big Marian advocate and a bard of Marian cult. During his ruleit is preaching the word of God that was perhaps his the most important duty. The bishop took a very active part in the works of the Polish Episcopate. He was the first ordinary in Chelmno diocese who participated in works of the Second Vatican Council (1962 – 65). Bishop Kazimierz Joseph Kowalski died in May 16, 1972 in Czestochowa.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2015, 16; 23-41
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba rekonstrukcji socjotopografii średniowiecznego Chełmna na przykładzie kwartału większego
An Attempt to Reconstruct the Socio‑topography of Medieval Chełmno via the Example of the Great Quarter
Autorzy:
Superczyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106621.pdf
Data publikacji:
2022-09-16
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Chełmno
Middle Ages
history of cities
socio‑topography
Opis:
The article is a contribution to the development of the full socio‑topography of medieval Chełmno (Kulm) and shows the problems related to the development of the social and occupational structure of this city in the light of surviving city records. It indicates gaps in the sources database, and, at the same time, the possibilities and research methods of socio‑topography via the example of Chełmno. The text includes an annex in the form of a list of townspeople of the great quarter, prepared on the basis of a compilation of data from several rent registers and other archival sources. Attached to the annex is a city map showing the plot grid, on which the occupational structure of the inhabitants is marked.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 306-332
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki budowy zamków w ziemi chełmińskiej. Nowe dane w świetle badań archeologiczno‑architektonicznych z lat 2016–2018
Autorzy:
Wasik, Bogusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28713085.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
castles
construction
construction technique
Teutonic Order
Chełmno Land
Opis:
In the years 2016–2018, as part of the research project “Castra terrae culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata”, five castles at the Chełmno land were studied. They supplemented the existing knowledge concerning construction techniques. Castles in Starogród and Bierzgłowo represent the oldest period of brick construction in Prussia. They constituted a continuation of wood and earth fortifications. When building the walls, the older embankments were completely removed (Starogród) or lowered (Bierzgłowo). The curtains were set in narrow ditches, at different levels. The castle in Lipienek represents a type of castle, which was built around 1280. However, it was located in the place of a gord, which deviates from the rule when it comes to this type of castles. However, here the builders took advantage of designing methods, construction staging, and large embankment works typical for such type of castles. However, the presence of a rampart forced a modification of the standard technique. It was necessary to partially level it in order to be able to build the basement walls individually. The presence of earthworks – embankments, was also found in the fore court II in Papowo Biskupie. They were also characteristic for irregular castle zwingers erected during this period (Starogród, Bierzgłowo). Whereas, in Unisław it is possible to trace the technique of building an arcade foundation.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 276-299
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grafika polskich tygodników ilustrowanych dla dzieci w drugiej połowie XIX wieku na przykładzie warszawskiego, lwowskiego i poznańskiego „Przyjaciela Dzieci”
Graphics of Polish weekly illustrated magazines for children in the second half of the 19th century on the example of the „Children’s Friend” from Warsaw, Lviv and Poznan
Autorzy:
Kamisińska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557511.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
„Przyjaciel Dzieci” (Lwów 1861-1866)
„Przyjaciel Dzieci” (Warszawa 1861-1915)
„Przyjaciel Dzieci” (Pelplin/Chełmno 1866-1868)
„Przyjaciel Dzieci” (Poznań/Chełmno 1869-1873)
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań grafiki pięciu polskich czasopism dla dzieci, ukazujących się niezależnie w drugiej połowie XIX na ziemiach trzech zaborów pod tytułem – „Przyjaciel Dzieci”. Do analizy układu graficznego oraz szaty graficznej wykorzystano schemat zaproponowany przez W. Frantza, analizy rzeczowej ilustracji dokonano zgodnie z typologią tematyczną K. Krużela, a formalnej według projektu opracowanego przez autorkę na potrzeby badań ilustracji w czasopismach dla dzieci. Próby oceny wartości artystycznych ilustracji dokonano w oparciu o autorski model obejmujący elementy składowe przedstawień, a także dynamikę obrazu, ogólny klimat ilustracji, technikę wykonania i wiążący się z nią styl. Wykorzystano także elementy ikonologiczno-ikonograficznej metody analizy dzieła sztuki E. Panofsky’ego.
The article presents the results of the study of graphics of five Polish periodicals for children, released independently in the second half of the 19th century on the ground of three partitions, entitled „Children’s Friend” (Przyjaciel Dzieci). The analysis of the graphic design and layout has been conducted using the schematic proposed by W. Frantz, the factual analysis of the illustrations has been done according to the thematic typology by K. Krużel, and the formal analysis was done using the project developed by the author for the needs of the study of the illustrations in children’s magazines. An attempt to perform the assessment of artistic values of the illustration has been done using the author’s model, incorporating the elements of presentations, as well as the picture’s dynamics, general climate, technique and style associated with it. The elements of iconologic- -iconographic method of a work of art analysis by E. Panofsky was also used.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia; 2015, 13; 15-51
2081-1861
2300-3057
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona przeciwpożarowa w Toruniu w świetle ustawodawstwa wilkierzowego (XIII– XVI w.)
Autorzy:
Modrzyński, Paweł Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891425.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
prawo chełmińskie
Toruń
Chełmno
przepisy przeciwpożarowe
wilkierze
średniowiecze
renesans
Opis:
W czasach średniowiecza wraz rozwojem prawa chełmińskiego miasta pruskie rozpoczęły kodyfikację przepisów przeciwpożarowych. Toruń jako przodujący ośrodek prawa chełmińskiego wydał wiele regulacji w kwestii pożarnictwa. Podobnie było w pobliskim Chełmnie. Owe regulacje zostały zawarte w wilkierzach miejskich. Przepisy przeciwpożarowe wprowadziły obowiązek uczestnictwa mieszczan w akcjach pożarniczych. Określono również sprzęt przeciwpożarowy, jaki mieszczanie powinni posiadać w domu. Ustalono nagrody dla mieszczan, którzy wyróżnili się przy gaszeniu pożarów. Miasto zobowiązało się także do udzielania pomocy finansowej pogorzelcom. Miasta wydały też wiele przepisów prewencyjnych. Zabraniano przetrzymywania materiałów łatwopalnych na terenie miasta – przede wszystkim drewna opałowego oraz siana. Miasta starały się wypierać zabudowę drewnianą na rzecz ceglanej. Nowe budynki musiały być oddzielone murami grodzi-żarowymi. Przepisy przeciwpożarowe powstałe w średniowieczu obowiązywały nadal w czasach nowożytnych. Regulacje były w miarę upływu czasu modyfikowane. Przejawiało się to w wydawaniu coraz bardziej szczegółowych i obszerniejszych przepisów wilkierzowych. Przepisy przeciwpożarowe były nieodłącznym elementem prawa chełmińskiego oraz czynnikiem kształtującym miasta średniowieczne, jak i wczesnonowożytne.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2017, 44; 7-22
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie patriotyczne w katolickich stowarzyszeniach młodzieży męskiej i żeńskiej w diecezji chełmińskiej przed wybuchem II wojny światowej
Autorzy:
Wojciechowski, Czesław.
Powiązania:
Organizacje paramilitarne i pokrewne na Pomorzu w przededniu II wojny światowej: materiały sesji naukowej w Toruniu w dniu 18 listopada 1995 roku Toruń, 1996 S. 151-155
Współwytwórcy:
Rezmer, Waldemar (1949- ). Redakcja
Wojciechowski Mieczysław. Redakcja
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Adres gratulacyjny dla dyrektora Gimnazjum Chełmińskiego Wojciecha Łożyńskiego z okazji 50-lecia pracy pedagogicznej. Źródło do dziejów Chełmna z 1881 roku w zbiorach Muzeum Ziemi Chełmińskiej
The Congratulatory Diploma for the Director of the Chełmno Gymnasium, Wojciech Łożyński, on the Occasion of the 50th Anniversary of Teaching. Source for the History of Chełmno from 1881 in the Collection of the Chełmno Land Museum
Autorzy:
Soborska-Zielińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52770070.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
Wojciech Łożyński
Karl Natter
Chełmno
XIX w.
historia szkolnictwa
Muzeum Ziemi Chełmińskiej
19th century
history
of education
Museum of the Chełmno Land
Opis:
In 1881, Chełmno witnessed a very important ceremony. The 50th anniversary of work was celebrated by the long-time director of the Chełmno gymnasium, Dr. Wojciech Łożyński (1808‒1884). Thanks to his efforts, the gymnasium achieved a very high academic level, becoming a center of Polish culture in the Prussian partition. He led to the construction of a modern school building and renovation of the school church. Knowing seven languages, he studied literature and ancient philosophy. He received an honorary doctorate from the University of Bonn and an honorary citizenship of Chełmno. Apart from the press coverage, the material trace of the jubilee celebrations is the congratulatory diploma given to the jubilarian by the teachers’ college. The certificate was awarded by a teacher in the Cadet Corps in Chełmno Karl Natter. The document is an important historical and iconographic source for the history of the city and education. This diploma was presented by Dr. Jerzy Szews in 1987 at the request of the Łożyński family to the collection of the Chełmno Land Museum in Chełmno.
Źródło:
Tabularium Historiae; 2021, 9; 43-67
2543-8433
Pojawia się w:
Tabularium Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomezania – trudne czterdziestolecie (1637–1677)
Pomezania - schwierige vierzig Jahre (1637-1677)
Autorzy:
Józefczyk, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171568.pdf
Data publikacji:
2011-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Bistum Pomesanien
Bischöfe von Chelmno
katholische Seelsorge
Zweiter Schwedischer Krieg
Opis:
Dieser Aufsatz knüpt sich an einen Artikel von demselben Verfasser in Studia Elbląskie IX/2000 veröffentlicht. Nach dem ersten Schwedisch-Polnischen Kriege (1626–1636) gab es viele Schwierigkeiten in Pomesanien (Der Grosse und Kleine Werder mit dem Sthumer Weichselland). Tausende von Menschen kamen ums Leben, fast alle Dörfer fielen als Opfer ds Feuers. Vor dem Kiege waren tätig 64 katholische Kirchen mit den 34 Priestern. Im Verlauf der Krieges 23 Kirchen und Kapellen wurden vernichtet und nur 12 Priester und konnten nicht immer willig ihre Pfarreien in Besitz nehmen. Die Zeit von 1637 bis 1655 wurde benutzt, um dieses Land wiedererbauen und katholische Seelsorge wieder herzustellen. Leider, ein neuer blutiger schwedisch-polnischen Krieg (1655–1660) machte erneut mit diesen Bestrebungen ein Ende. Die Kirchen wurden geschlossen oder den Lutherischen übergegeben. Nach dem Kriege konnten nur 6 Priester ihre Pfarreien besetzen, starben in Exil 7, überhaupt wollten nicht kommen 3, und zuletzt über 13 ist keine Notitz zu finden. Schwert, Feuer, Hunger und Seuche verwüsteten das arme Land. Nach dem Friedensvertrag im Jahre 1660 versuchten die Culmer Bischöfe das katholische Leben in Pomesanien erwecken. Die brauchten viele Priester, die über gute Deutsch-Polnischkenntnisse verfügten. Manche Pfarreien wurden erst in den Jahren 1663–1664 oder noch später von den neuen Pfarrern besetzt. Durch Brennen, und Plünderung in dem gänzlich ausgessosenem Land herrschte Elend. Für die katholische Kirche war es so wichtig um die Hauptaeinkommensquelle der Geistlichen, das Pfarrland wiedezugewinnen, und alte Abgaben an die Priester zu versichern. Es gelang dem Bischoff Małachowski Im Jahre 1677 mit den meistens lutherichen Grossbauern einen friedlichen Vertrag zu schliessen und in dieser Weise. de Koexistenz der zwei Bekenntnissen zu versichern.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2011, 12; 7-23
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Personel kancelarii miasta Chełmna w XVI–XVIII wieku
The Personnel of Town Chancery in Chełmno in the Sixteenth to Eighteenth Centuries
Autorzy:
Superczyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059229.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
town chancery
town officials
prosopography
chełmno
royal prussia
early modern period
Opis:
The research undertaken in the article is put in the context of the social, administrative and economic transformations undergone by Chełmno (Kulm), which had been a bishop’s town since 1505. These changes also had a significant impact on the organisation of the town’s chancery, which carried out tasks and duties entrusted by municipal authorities. This was reflected in an increase in the number of town officials working in the chancery, to which court secretaries belonged. They formed a professional group, which was characterised by their economic, political and cultural activity against the background of Chełmno community in the early modern period. The main research objective of the article is to create a comprehensive picture of the social environment of Chełmno town chancery from the sixteenth century until 1772, the personnel of which constituted the intellectual elite of the town, and to present the characteristic traits of this group. At the same time, the text presents the profiles of town secretaries and clerks previously unknown or rarely mentioned in the scholarly literature. Methods applied in the research involve critical analysis of the preserved town books and individual documents, both manuscript and edited. On the basis of data collected from the primary sources, a prosopographical analysis has also been conducted. The result of the studies is an overview picture of the professional group formed by the secretaries and clerks of early modern Chełmno, which includes their social origins, family ties, non-professional activity and wealth.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 2; 5-32
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarzut czarostwa jako kalumnia w praktyce sądowej mniejszego miasta pomorskiego w drugiej połowie XVII i XVIII wieku
The allegation of witchcraft as an insult in the judicial practice in a smaller town of the Royal Prussia in the second half of the 17th and 18th centuries
Autorzy:
Kitowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193985.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Chełmno law
witches
calumny, slander
judicial practice
Nowe nad Wisłą
Opis:
The Chełmno law (ius culmense) and other legal systems in force protected good reputation. It was reflected for example in the fact of penalizing any kinds of verbal insults and slanders (calumny) which were not supported by appropriate evidence; they were treated as an insult to the legal interest of a human being. It also concerned false allegations of witchcraftt. The subject matter of the article is the practice of adjudicating cases concerning slander (calumny) and including the allegation of witchcraft in smaller towns of the Royal Prussia (the second half of the 17th–18th centuries). On the basis of the judicial files of the town of Nowe nad Wisłą, the author presented the background of false allegations, the model of conduct of the judicial bodies and the catalogue of punishments used by the courts. It constitutes a contribution to a more extensive discussion about trials concerning witchcraft in the Prussian province and other parts of the Polish Kingdom in the early modern period.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 59-72
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy o czary przed sądem sołtysim Kowalewa (Pomorskiego) w XVII–XVIII wieku
Witch Trials in the Court of the Village Head (sołtys) in Kowalewo (Pomorskie) in the 17th–18th Centuries
Autorzy:
Wijaczka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194114.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Early Modern period
Chełmno land [Culm land]
criminal law
witches
devil
witchcraft
Opis:
The article discusses witch trials in the court of the village head [sołtys] in Kowalewo (Pomorskie) in the Early Modern period. It is the first scientific study referring to the subject matter. The description of witch trials in the court in Kowalewo was possible thanks to the preserved books of the town council, which included the information concerning trials, accusations or sometimes only sentences. The course of the trials indicates that in Kowalewo and the vicinities it was strongly believed that witches serving the devil existed. The belief increased in the times of economic and social crises, which were quite abundant in Poland in the 16th–18th centuries.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 2; 101-119
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The editors of 'Nadwiślanin' in conflict with Prussian law
Twórcy „Nadwiślanina” w konflikcie z prawem pruskim
Autorzy:
Gzella, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058470.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press under Prussian rule in the 19th century
press law trials
Royal Prussia — Chełmno (Kulm)
„Nadwiślanin”
zabór pruski
Chełmno
prawo prasowe
procesy prasowe
1850–1866
Opis:
Throughout its publishing history (1850–1866) the editors of the Nadwiślanin, a weekly published at Chełmno (Kulm) in Royal Prussia, were the target of harassment by the Prussian police, prosecutors and courts. Print runs of the magazine were often seized, the editors taken to court and sentenced to fines and terms of imprisonment.
W latach 1850–1866 nakładca i redaktorzy odpowiedzialni „Nadwiślanina” wielokrotnie stykali się z działaniami policji pruskiej, prokuratury i sędziów. „Aresztem” obejmowano poszczególne numery pisma, wytaczano procesy prasowe twórcom periodyku, niejednokrotnie skazywano ich na kary finansowe i pobyt w więzieniu.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 2; 53-71
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Susze meteorologiczne w rejonie stacji ZMŚP w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w latach 1951-2010
Meteorological droughts in the region of the station of integrated environmental monitoring in Koniczynka (Chełmno Lakeland) in the years 1951-2010
Autorzy:
Bąk, B.
Kejna, M.
Uscka-Kowalkowska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338212.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Koniczynka
Pojezierze Chełmińskie
susza meteorologiczna
wskaźnik SPI
Chełmno Lakeland
meteorological drought
SPI
Opis:
W pracy przedstawiono problem występowania susz meteorologicznych na rolniczym obszarze zlewni Strugi Toruńskiej. Analizę zmienności miesięcznych susz meteorologicznych w latach 1951-2010 przeprowadzono na podstawie danych ze stacji Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie). Jest to rejon charakteryzujący się niewielką sumą roczną opadów - 548 mm, o bardzo dużej ich zmienności z roku na rok (od 307 mm w 1951 r. do 1050 mm w 1980 r.). W poszczególnych miesiącach zmienność opadów jest jeszcze większa (współczynnik zmienności zmienia się od 49% w marcu do 93% w czerwcu). Intensywność suszy w każdym miesiącu oceniono za pomocą wskaźnika standaryzowanego opadu SPI (Standardized Precipitation Index). W Koniczynce w badanym wieloleciu susze pojawiały się we wszystkich miesiącach roku. Stwierdzono 73 okresy suszy, które łącznie trwały 186 miesięcy, czyli przez 26% miesięcy badanego wielolecia. Najczęściej pojawiały się jednomiesięczne susze (28 razy), oraz dwu- (15 razy) i trzymiesięczne (po 13 razy). Przeciętny okres suszy trwał 2,5 miesiąca, a najdłuższy - 10 miesięcy. Najwięcej ekstremalnych susz pojawiło się w marcu, kwietniu, sierpniu i grudniu, silnych susz w lutym i we wrześniu, a umiarkowanych w sierpniu i w grudniu. Dla rolnictwa istotne znaczenie mają susze meteorologiczne w okresie wiosennym (III-V) i letnim (VI-VIII). W wieloleciu 1951-2010 trwały one łącznie 96 miesięcy, co stanowi 13% badanego okresu i powodowały opóźnienie siewu i wschodów roślin lub całkowite ich usychanie. W niektórych latach, np. w 1971, 1975, 1996, 2003 r., wczesnowiosenną suszę meteorologiczną poprzedzała dodatkowo susza w miesiącach zimowych.
The paper presents the problem of meteorological droughts in an agricultural catchment of the Struga Toruńska. The analysis of monthly variation of meteorological droughts between 1951 and 2010 was based on data from the Station of Integrated Environmental Monitoring in Koniczynka (Chełmno Lakeland). The region is characterized by a small sum of annual rainfall (548 mm), and a high year-to-year variability (from 307 mm in 1951 to 1050 mm in 1980). For particular months, the variability coefficient was even higher ranging from 49% for March to 93% for June. The intensity of drought in each month was assessed using Standardized Precipitation Index (SPI). In Koniczynka, droughts were recorded in all months of the year. Seventy three periods of drought were recorded which lasted in total 186 months i.e. 26% of the study period. Most frequent were one-month droughts (28), two-month (15) and three-month (13) droughts. The average dry period lasted 2.5 months; the longest lasted 10 months. The extreme droughts appeared most often in March, April, August and December (3 cases in each), severe droughts - in February and in September (4), and moderate droughts in August and December (7). Meteorological droughts particularly important for agriculture are those in the spring (March-May) and summer (June-August) time. In the years 1951-2010 they lasted 96 months in total, which represented 13% of the study period (March-August). They caused delayed sowing and sprouting of plants or complete plant wilting. Moreover, in some years (1971, 1975, 1996, 2003) meteorological drought in the winter months preceded the early spring drought.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 19-28
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A spatial model of forest area in the middle ages based on historical, archaeological and geographic data: Case study of 13th-century Chełmno Land (North-Central Poland)
Autorzy:
Molewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15805005.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historical landscape reconstruction
forest area
Middle Ages
Multi-Criterion Evaluation
Chełmno Land
Opis:
The settlement established under German law in Chełmno Land in the 13th century, the resultant changes in the structure of agriculture and land cultivation techniques, and the growing demand on wood as timber, fuel and raw materials for crafts, all combined to contribute to the significant deforestation of the territory. The extent of this deforestation remains conjectural. The purpose in creating a model of forest area in 13th-century Chełmno Land was to attempt to reconstruct it and determine its size and, consequently, to verify hypotheses concerning the scale and the ultimate end of deforestation in the research area. The spatial model is based on published historical and archaeological data relating to selected components of the geographical environment that pertain to the forest area. A retrogressive method combined with Multi-Criterion Evaluation (MCE) was used to build a forest area model. The basic platform for collecting, analysing and visualising spatial data was the geographic information system (GIS). The presented estimates indicate that the forest area of Chełmno Land in the 13th century was larger than had previously been assumed, at about 20–25% of the entire territory.
Źródło:
Quaestiones Geographicae; 2022, 41, 3; 53-74
0137-477X
2081-6383
Pojawia się w:
Quaestiones Geographicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w ruch trzeźwościowy na Pomorzu przed 1920 rokiem
The Roman Catholic Clergy’s Activity In Sobriety Movement In Pomerania before 1920
Autorzy:
Głodowski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558589.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
ruch trzeźwościowy
alkoholizm
pijaństwo
diecezja chełmińska
sobriety movement
alcoholism
drunkenness
Diocese of Chełmno
Opis:
Z powodu dramatycznej plagi pijaństwa na terenach zaboru pruskiego już w latach 30. XIX w. podjęto akcję promocji trzeźwości i towarzystw trzeźwościowych. Zapoczątkowany wtedy ruch rozrastał się mimo trudności związanych z Wiosną Ludów, wojną 1870, Kulturkampfem i Hakatą. Zaangażowany był w ten ruch Kościół katolicki. Szczególny czas rozwoju tych dzieł przypadł na okres po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. W artykule zaprezentowane są źródła i rozwój ruchu trzeźwościowego na Pomorzu, ze szczególnym uwzględnieniem działalności i wpływu na życie społeczne Bractw Trzeźwościowych. Dzięki zaangażowaniu duchowieństwa katolickiego działały one w 233 parafiach (na 274) w diecezji chełmińskiej. Wielość grup i różnorodność ich członków wskazuje, jak wielki miały one wpływ na świadomość społeczną.
Due to the dramatic plague of drunkenness in the Prussian partition there had been attempts to promote sobriety and the idea of sobriety societies already in the thirties of the XIX century. The Prussian government in the days of Frederick William III partnered with the American government asking them to send sobriety promoters to the Prussian state. Just after 1842, when the circular appeared in the Poznan Archdiocese to ask priests to pay attention to the danger of drunkenness and alcoholism, brought by the overuse of „hot drinks” (high grade), the clergy engaged in work in the field of sobriety. Since that moment a significant development of sobriety societies had taken place. However that growth was tempered by political events of 1848 (Springtime of Nations), then the war of 1870 and the period of the Kulturkampf and Hakata when sobriety activities were considered subversive. It was demanded that all public meetings had to be held in German (The Muzzle Law). It should be kept in mind that after partitioning there was no native Polish government on Polish territories which is why the Catholic Church, which retained its administration, led in the anti‑alcoholic action. Whereas the time after regaining independence by the Polish Republic was connected with an explosion of new sobriety brotherhoods and organisations in the Polish Pomerania and the Diocese of Chelmno. That was the period of increased activity and a multitude of forms promoting the sobriety which affected the public consciousness of the threat of drunkenness and alcoholism. This paper is an attempt to show the development of anti‑alcoholic thought and the origins and growth of sobriety movement in Pomerania. The tradition of overuse of alcohol in Poland having the origins in the past centuries cannot be ignored though. Despite the lack of comprehensive historical studies on the fight against alcoholism, both for the whole of Poland and Pomerania in the discussed post‑partitioning and interwar period, there is a number of scientific reviews and many studies of historical source character. The aim of this paper is therefore to study in particular anti‑alcoholic activities, institutions and individuals to whom we owe the creation and operation of not only the famous Brotherhoods of Sobriety, but also the great impact of sobriety movement on the society. The basic research issues concerning the creation and functioning are reflected in pastoral letters of Chelmno bishops. Starting from 1837, throughout the whole period of the partition and the time of the Second Republic, the track of those matters can be kept in the pastoral letters. Within the Chelmno Diocese, which included 27 vicariates, there was no vicariate without Brotherhood of Sobriety. The Diocese of Chelmno, consisting of 274 parishes, was taking pride in 233 Brotherhoods of Sobriety. The multitude of sobriety organizations and the people from different social strata involved in their activities is a confirmation of the fact, that the mass movement of sobriety in XIX century and up to 1920 helped to change public consciousness of the interwar period. These changes of consciousness and collective experience gained, had on impact on the fact that in the years after 1920 the Poles turned out to be able to use the opportunity, develop and defend the regained statehood. For the coordination of sobriety activities in the Diocese in 1929 the Chelmno bishop established the General Secretariat. The new Statute of Brotherhoods and Temperance Brotherhoods Union was also arranged and approved on Nov. 5, 1931 and the bishop himself led all of the Chelmno Diocese’s Temperance Brotherhoods. It’s worth of special emphasis. Nowadays it’s hard to find such an example. It’s a great confirmation of the catholic clergy’s involvement in the fight with drunkenness and alcoholism.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2010, 26; 143-158
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka biskupów chełmińskich nad katolikami Diecezji Pomezańskiej w Prusach Królewskich: synody i wizytacje
Care of Chełmno Bishops for catholics of Pomesanien Diocese in Royal Prussia: synods and visitations
Autorzy:
Piotrowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146986.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
biskupi chełmińscy
oficjalat pomezański
synody
wizytacje
Bishops of Chełmno
Offizialat Pomezanien
synods
visitations
Opis:
Sekularyzacja i odgórna protestantyzacja państwa krzyżackiego w XVI wieku spowodowały, że przy wierze Kościoła katolickiego pozostała jedynie część historycznej diecezji pomezańskiej, nad którą opiekę sprawowali władcy Polski w granicach Prus Królewskich. Od 1601 roku Stolica Apostolska pasterską pieczę nad tą ocalałą „resztką” powierzała biskupom chełmińskim, którzy jednocześnie byli biskupami pomezańskimi. Rządcy podejmowali wielorakie działania, by zapewnić wiernym odpowiednią opiekę duszpasterską oraz dać poczucie bezpieczeństwa pośród współmieszkańców z innych wyznań, szczególnie wywodzących się ze wspólnoty ewangelicko-augsburskiej. W tym celu zwoływali synody dla obu diecezji, aby porządkować życie lokalnego Kościoła, korzystając ze wskazań właściwych dla całej prowincji kościelnej w Polsce. Na miarę możliwości przeprowadzano wizytacje kanoniczne wszystkich parafii, by przekonywać się o jakości życia i poziomie religijnym diecezjan. Dla zapewnienia właściwej opieki duszpasterskiej rządca diecezji ustanawiał dla tego terenu oficjała, który otrzymywał szerokie uprawnienia, aby w imieniu biskupa nadzorował duszpasterstwo i administrację tej części diecezji, którą z czasem nazywano „oficjalatem pomezańskim” lub „malborskim”. W omawianym okresie biskupi troszczyli się o rozwój duszpasterstwa w diecezji, życia sakramentalnego, a także działalności oświatowej i opiekuńczej. Akcentowali potrzebę osobistej karności i wysokiego poziomu życia moralnego kapłanów oraz pracowników kościelnych, by dawać przykład wiernym. Kładli nacisk, by duchowieństwo godnie sprawowało świętą liturgię i sakramenty, by głosiło żywą wiarę i przekazywało ją następnym pokoleniom. Dbali o kondycję materialną w diecezji, która najboleśniej doświadczyła podczas wojen XVII wieku, gdy świątynie były niszczone i bezczeszczone, a wyposażenie stawało się łatwym łupem. Wymagali, by proboszczowie zabiegali o odbudowę kościołów, o utrzymanie oraz niezbędne remonty i konserwację, aby nie doprowadzać bezmyślnie do destrukcji świątyń i budynków plebanijnych. W spokojniejszych latach, gdy Pomezania już nie była wojenną areną, kapłani byli zachęcani, aby należycie troszczyli się o bieżące utrzymanie świątyń. Polecali baczenie na dobra doczesne Kościoła, dzięki którym można było bezpiecznie rozwijać wszelką działalność kościelną. Pilnowali godziwego uposażenia kapłanów i pracowników kościelnych, a jednocześnie nie pozwalali materialnie wykorzystywać osób świeckich. W 1772 roku Prusy Królewskie zostały zaanektowane przez Królestwo Prus w ramach zaboru pruskiego, a możliwość swobodnego działania i posługi Kościoła katolickiego została mocno ograniczona przez pruskie władze. W ostateczności, dla uregulowania porządku kościelnego w nowej rzeczywistości geopolitycznej w Królestwie Prus, papież Pius VII w 1821 roku wydal bullę De salute animarum. Jej mocą katolicka część diecezji, czyli oficjalat pomezański (dekanaty: malborski, nowostawski, dzierzgoński, sztumski i żuławski) został włączony do sąsiadującej diecezji warmińskiej. W ten sposób diecezja pomezańska definitywnie przestała istnieć na mapie Kościoła powszechnego, choć formalno-prawnie nigdy nie została zniesiona.
The secularisation and top-down Protestantisation of the Teutonic state in the sixteenth century meant that only a part of the historic Pomesanien diocese remained with the faith of the Catholic Church, cared for by the Polish rulers within the boundaries of Royal Prussia. From 1601, the Apostolic See entrusted the pastoral care of this surviving „remnant” to the bishops of Chełmno (ger. Kulm), who were also bishops of Pomezanian. The rulers undertook a variety of measures to ensure that the faithful received appropriate pastoral care and a sense of security among their fellow inhabitants of other denominations, particularly those from the Evangelical-Augsburg community. To this end, they convened synods for both dioceses, in order to order the life of the local church, using the guidelines appropriate for the whole church province in Poland. As far as possible, canonical visitations of all parishes were carried out in order to ascertain the quality of life and the religious level of the diocesans. To ensure proper pastoral care, the diocesan ruler appointed an official for that area, who was given wide powers to oversee, on behalf of the bishop, the pastoral care and administration of that part of the diocese, which in time was called the „Offizialat Pomesanien” or the „Offizialat Marienburg”. In the period under discussion, the bishops were concerned with the development of the pastoral ministry in the diocese, the sacramental life, as well as educational and caring activities. They stressed the need for personal discipline and a high level of moral life of priests and church workers to set an example to the faithful. They emphasised that the clergy should celebrate the sacred liturgy and the sacraments with dignity, and that they should proclaim the living faith and pass it on to future generations. They took care of the material condition of the diocese, which suffered most severely during the wars of the 17th century, when churches were destroyed and desecrated, and furnishings became easy prey. They required that pastors strive to rebuild churches, for maintenance and necessary repairs and upkeep, so that temples and parsonage buildings were not wantonly led to destruction. In calmer years, when Pomesania was no longer a war zone, priests were encouraged to take proper care of the day-to-day upkeep of churches. They recommended keeping an eye on the temporal goods of the Church, thanks to which all church activities could be safely developed. They watched over the decent salary of priests and church workers, and at the same time did not allow lay people to be materially exploited. In 1772 Royal Prussia was annexed by the Kingdom of Prussia as part of the Prussian partition, and the ability of the Catholic Church to operate and minister freely was severely restricted by the Prussian authorities. As a last resort, to regulate the ecclesiastical order in the new geopolitical reality in the Kingdom of Prussia, Pope Pius VII in 1821 issued the bull De salute animarum. By virtue of that bull, the Catholic part of the diocese, i.e. the Pomezanian Officiate (decanates: Marienburg, Neuteich, Christburg, Stuhm, und Werder) was incorporated into the neighbouring Diocese of Ermland. In this way, the Pomesanien Diocese definitively ceased to exist on the map of the universal Church, although formally and legally it was never abolished.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2021, 22; 161-179
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz Feliks Ożga i jego zmagania z komunistycznym aparatem represji
Priest Feliks Ożga and His Struggle with the Communist Repressive Apparatus
Autorzy:
Czwołek, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194118.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Catholic Church
the Chełmno diocese
martyrdom of clergymen
military regional courts
repressive apparatus
Opis:
The article presents the repressions of the communist apparatus against the clergyman of the Chełmno diocese – priest Feliks Ożga. The problems of the priest started at the end of the 1940s, when in his sermons he criticized the political system of the time. In 1951 he was sentenced for the first time for his anti-Polish activity and imprisoned for 8 months. The real problems of the priest commenced when he started to cooperate with activists of the youth independence organization of the Home Army “Orlęta.” During the attempt to arrest the priest, officers of the Security Bureau beat him up and abducted him. The Curia of the Bishop of Chełmno set up a committee, the aim of which was to explain all the circumstances of the nightly events in Konarzyny. Eventually, the Military Regional Court in Gdańsk sentenced the priest Feliks Ożga for 8 years in prison for his anti-Polish activity. After he was released from jail, the priest did not give up his activity, which entailed further repressions.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 2; 169-191
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diecezja pelplińska w kontekście reorganizacji struktur Kościoła w Polsce 1992 roku
Autorzy:
Walkusz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830545.pdf
Data publikacji:
2018-10-20
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Church organization
Chełmno/Pelplin diocese
Church history
organizacja kościelna
diecezja chełmińska/pelplińska
historia Kościoła
Opis:
W wyniku półtorarocznej pracy odpowiedniej komisji przygotowawczej, zaangażowania nuncjusza apostolskiego w Polsce oraz osobistych sugestii Ojca Świętego, sfinalizowano proces generalnej, zakreślonej na szeroką skalę reformy kościelnych struktur administracyjnych w kraju, co zostało usankcjonowane 25 marca 1992 r. bullą Totus tuus Poloniae populusoraz odpowiednimi aktami wykonawczymi. Na mocy tych dokumentów zmieniła się struktura dotychczasowej diecezji chełmińskiej. Bulla zmieniła jej nazwę, zgodnie zresztą ze słowami dokumentu: „Dioecesis Pelplinensis – vetre nomina Cullmensis appelata” (diecezja pelplińska – dawnie/dotychczas zwana chełmińską), przyłączając  do niej wydzielone terytorium archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, z jednoczesną utratą niektórych terenów na rzecz nowo powstałej diecezji toruńskiej oraz na rzecz diecezji gdańskiej.
As a result of one and a half years of work of an appropriate preparatory commission, involvement of the Apostolic Nuncio in Poland, and personal suggestions of the Holy Father, the process of general, large-scale reform of the Church administrative structures in the country was finalized. It was sanctioned on March 25, 1992 by the bull "Totus tuus Poloniae populus" and appropriate implementing acts. Based on these documents, the structure of the current Chełmno diocese has changed. The bull has changed its name, according to the words of the document: "Dioecesis Pelplinensis – vetere nomine Culmensis appelata" (Pelplin diocese – formerly/until now known as Chełmno diocese). The bull has joined it with territories separated from the archdiocese of Gniezno and the diocese of Koszalin-Kołobrzeg. Simultaneously, it lost some of the areas in favour of the newly founded Toruń diocese and in favour of the diocese of Gdańsk.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2018, 52; 397-406
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Younger Bronze Age and the beginning of the Iron Age in Chełmno land in the light of the evaluation of selected finds of metal products
Młodsza epoka brązu i początki epoki żelaza na ziemi chełmińskiej w świetle oceny wybranych znalezisk wyrobów metalowych
Autorzy:
Gackowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497967.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
bronze and iron products
Younger Bronze Age
Early Iron Age
Chełmno land
Lusatian culture
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2016, 11; 165-208
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamki pokrzyżackie w województwie chełmińskim w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów
Post-Teutonic castles in Chełmno province in the times of Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Bogusz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218022.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
zamki
Prusy Królewskie
województwo chełmińskie
Krzyżacy
architektura
castles
Chełmno Voivodeship
Royal
Prussia
Teutonic Order
architecture
Opis:
Zamki dawnego państwa krzyżackiego w Prusach, jako wybitne pomniki architektury gotyckiej, budziły zainteresowanie od XIX wieku. Ich nowożytne przekształcenia były jednak traktowane na marginesie. W czasach, kiedy Prusy Królewskie były częścią Rzeczypospolitej, zamki te stały się jednak siedzibami koronnych dostojników i przez nich były rozbudowywane i modernizowane, aby sprostać wymaganiom nowej epoki. W niniejszym tekście scharakteryzowano nowożytne przekształcenia zamków na przykładzie wybranych obiektów z terenu województwa chełmińskiego. Można je podzielić na dwie zasadnicze grupy. W pierwszej główny nacisk inwestycyjny skupiał się na przekształceniu zamku wysokiego (dawnego domu konwentu) w wygodną rezydencję starościńską bądź biskupią. Do grupy tej zaliczyć można zamki w Lipienku, Golubiu, Starogrodzie i Lubawie. Modernizacje objęły przede wszystkim wnętrza piano nobile, ale także (w różnym stopniu) elewacje, np. przez ich otynkowanie i przekształcenie formy okien. Natomiast druga grupa zamków charakteryzuje się przebudową starych i wznoszeniem nowych budynków na parchamach i przedzamczach. W przypadku tych obiektów (Grudziądz, Brodnica, Wąbrzeźno) zabudowa poza zamkiem wysokim pełniła ważną rolę rezydencjonalną. Modernizowane w stylu renesansowym i barokowym zamki pozostały siedzibami starostów i biskupów aż do rozbiorów. Dopiero zmiana władzy państwowej przypieczętowała ich degradację i ostateczne opuszczenie.
Castles of former Teutonic state in Prussia, treated as outstanding examples of gothic architecture, have been within the researchers’ interests since 19th c. Their modern transformations were treated marginally, though. In the times, when the Royal Prussia was a part of the Republic of Poland, they became the seats of the Crown dignitaries and therefore they were expanded and modernized to fulfill the needs of a new epoch. The text presented above, characterizes modern castle transformations on the examples of selected objects from the area of Chełmno Voivodeship. They can be divided into two main groups. The first – the principal investment effort was concentrated on the transition of the high castle (former convent house) into a comfortable residence of a starost or a bishop. This group includes castles in: Lipienko, Golub, Starogród and Lubawa. The modernizations concerned mainly interiors – piano nobile, but also (in various forms), facades, e.g. plastering them and changing window forms. The other group is characterized by rebuilding old and erecting new structures in outer and inner wards. In case of these objects (Grudziądz, Brodnica, Wąbrzeźno) the buildings, except for the high castle, served very important residential purposes. Castles modernized according to renaissance or baroque styles remained starosts’ and bishops’ seats until the country partition periods, when the change of the state authority sealed their degradation and final abandonment.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2015, 41; 20-35
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz Stanisław Kujot jako duszpasterz
Priest Stanisław Kujot as a Clergyman
Autorzy:
Rozynkowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194234.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
clergymen of the Chełmno diocese
the 19th century
the Scientific Society in Toruń
the parish church of St. Nicholas in Gniew
Collegium Marianum in Peplin
the parish church in Grzybno
the Chełmno diocese
Opis:
On 10 April 1870 a deacon Stanisław Kujot was ordained priest in the cathedral in Pelplin. It means that one of the challenges in the research on his life is the question about the activity of this clergyman. So far this question has been addressed marginally, which is partly understood since the scarce information about the priest can be found only in scattered sources. However, the article refers to a very important group of sources – parish registers. The description of the service of the priest Stanisław Kujot reveals new pieces of information about him, which are connected with his stay in such places as the parish church of St. Nicholas in Gniew, Collegium Marianum in Pelplin and the parish church in Grzybno. The most important period were the years 1893 – 1914 when he worked as a parish priest in Grzybno
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 2; 159-168
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieg to zdrowie
Autorzy:
b.
(br).
Powiązania:
Przegląd Pożarniczy 2002, nr 2, s. 49
Data publikacji:
2002
Tematy:
Grabowska, Jadwiga
Państwowa Straż Pożarna. Komenda Główna PSP (Warszawa)
Państwowa Straż Pożarna. Komenda Powiatowa PSP (Chełmno, woj. kujawsko-pomorskie)
Mistrzostwa Polski Strażaków w Biegu Ulicznym (2; 2002; Chełmno, woj. kujawsko-pomorskie)
Biegi zawody 2002 r.
Opis:
Mistrzostwa Polski Strażaków w Biegu Ulicznym w Chełmnie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
„Statut sprawy elokacyjnej dla obywateli chełmińskich domy posiadających” – źródło ujawniające mechanizm dzierżawy gruntów miejskich Chełmna od XVII po XIX wiek
”Statute of the Elocation Case for Chełmno Citizens who Own Houses” – a Source Revealing the Mechanism of the Lease of Chełmno Municipal Land from the 17th to the 19th Century
Autorzy:
Zieliński, Marek G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52769506.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
Chełmno
XVII‒XIX wiek
historia miast
źrodłoznawstwo
17th‒19th century
city history
source studies
Opis:
The term elocation probably derives from the Latin word eloco, meaning to rent. It refers to the allocation process characteristic of Chełmno for townspeople, owners of houses and empty squares in the city, land outside the city. The purpose of this allocation was to give the townspeople the opportunity to obtain additional income enabling the maintenance of already existing houses and the development of empty squares in good condition. The income from leased land was also supposed to secure the property in the event of natural disasters and damages. The first elocation was carried out in 1602, the next ones took place every fifty years. For the elocation of 1852, its statute was preserved, showing the mechanism of allocating land to townspeople not only in the mid-nineteenth century. 
Źródło:
Tabularium Historiae; 2021, 9; 11-42
2543-8433
Pojawia się w:
Tabularium Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deportiert ins Getto. Eine quantitative Analyse der Juden aus Trier im Getto in Litzmannstadt
A quantitative analysis of the Jewish victims from Trier (Germany) in the Litzmannstadt Ghetto
Autorzy:
Koerfer, Benjamin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967278.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Ghetto
jews
deportation
living conditions in the ghetto
ghetto society
extermination camp Chelmno
Rumkowski
Holocaust
Litzmannstadt
Trier
Opis:
In October 1941 about 512 Jews from Luxembourg and Trier were deported to the ghetto in Litzmannstadt (Łódź). They were part of a total of 20.000 Jews brought there from the ‘German Reich’, joining the horrible living conditions of some hundred thousand Polish Jews. This article aims to show the fate of these WesternEuropean Jews in the ghetto by examining an exemplary group of 120 persons among those deported from Trier. After short descriptions of the ghetto’s role during the extermination of the European Jews and the persecution of Jews in the ‘German Reich’ and Trier before autumn 1941, the focus is on the integration of the Jews from western Europe (and especially from Trier) in the existing ghetto society as well as on their living and working conditions. After this how and when the Jews from Trier died in the ghetto and the extermination camp at Chelmno will be described. This article is a short version of my master thesis from Trier University. It features several new findings about the fate of the Jews from Trier. Moreover it is meant to be an exemplary study about the Jews from western Europe in the ghetto in Litzmannstadt and their coexistence with Polish Jews.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2014, 10; 219-238
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litogeneza piaszczystych osadów międzymorenowych w środkowej części Pojezierza Chełmińskiego
Lithogenesis of intertills sand deposits from the central part of the Chełmno Lakeland
Autorzy:
Kenig, K.
Jochemczyk, L.
Trzepla, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074493.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
litologia
stratygrafia
osad międzymorenowy
osad fluwioglacjalny
Pojezierze Chełmińskie
lithology
stratigraphy
interglacial sands
glaciofluvial sands
Chełmno Lakeland
Polska
Opis:
Intertills sand deposits of the Augustovian, Great and Eemian Interglacials were recognized in eight borehole sections of the Chełmno Lakeland. Wartanian glaciofluvial sediments were also studied. All these deposits are well defined in the area by lithological analyses of granulation, mineral composition of light and heavy fractions, roundness of quartz grains and calcium carbonate content. Their Great and Eemian Interglacial age is evidenced by palynological analyses. Among various lithological features distinguishing the interglacial deposits from glaciofluvial ones the most important are mineral characteristics such as contribution of light and heavy fractions. Quantitative lithological features of the interglacial and glaciofluvial sand deposits resulted from many geologic and sedimentologic factors.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 9; 807-814
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywilej dla Błonia (1380 r.) na tle lokacji miast za panowania Janusza I Starszego
Town Privileges for Błonie (1380 r.) During the Reign of Janusz I the Old
Autorzy:
Płowik, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134382.pdf
Data publikacji:
2022-02-24
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
Błonie
municipal location charter
Chełmno law
Janusz I the Old
lokacje miejskie
prawo chełmińskie
Janusz I Starszy
Opis:
Niniejsza praca zawiera analizę przywileju, który wystawił książę Janusz I Starszy dla swojego miasta Błonia w 1380 r. W nim to nadał mieszczanom prawo stosowania prawa chełmińskiego, zwolnił ich z powinności prawa książęcego oraz opłat celnych na terenie całego kraju. Badanie porównawcze wykazuje, że takie same postanowienia zawierały przywileje nadawane później innym wspólnotom miejskim we wschodniej dzielnicy mazowieckiej. Aby przedstawić kontekst wystawienia przywileju, w pracy przedstawiony jest również zarys sytuacji politycznej i gospodarczej na Mazowszu w drugiej połowie XIV w., początki i przebieg lokacji na prawie niemieckim mazowieckich miast oraz dzieje Błonia przed 1380 r. Celem tej pracy była odpowiedź na pytanie o datę lokacji Błonia, mając na względzie istnienie co najmniej dwóch typów przywilejów, odgrywających w procesie lokacyjnym ważną rolę. Przywilej dla Błonia okazał się zamykającym ten proces, co pozwala przesunąć datę początków miasta wstecz.
This article contains an analysis of the privilege issued by Duke Janusz I the Old for his city of Błonie in 1380. In it, he granted the townspeople the right to apply the Chełmno law, released them from the obligation of the ducal law (ius ducal) and customs duties throughout the country. The comparative study shows that the same provisions contained privileges later granted to other urban communities in the eastern district of Mazovia. In order to present the context of issuing the privilege, the work also presents an outline of the political and economic situation in Mazovia in the second half of the 14th century, the beginnings and course of the municipal location charter under German law of Mazovian cities and the history of Błonie before 1380. The purpose of this work was to answer the question about the date of the municipal location charter of Błonie, bearing in mind the existence of at least two types of privileges that play an important role in the location process. The privilege for Błonie turned out to be the end of this process, which allowed to postpone the date of the city's beginnings.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2021, 16, 2; 37-64
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tytulatura pruska, chełmińska, elbląska, królewiecka, sambijska i michałowska na dokumentach i listach Kazimierza Jagiellończyka. Przyczynek do intytulacji Jagiellonów
The titulature of Prussia, Chełmno, Elbląg, Königsberg, Sambia and Michałów in documents and letters Casimirs IV Jagiellon. Contribution to calling by title, name of the Jagiellons
Autorzy:
Grabowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065262.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kazimierz Jagiellończyk
zakon krzyżacki
Prusy
Chełmno
Elbląg
Casimir IV Jagiellon
the Teutonic Order
Prussia
Culm
Kulm
Elbing
Opis:
The article is an excerpt from a larger work devoted to calling by title of the Jagiellonian dynasty in Poland in the years 1386–1572. In the previous article the author took up the Mazovian and Rutheanian titulary of the Jagiellonian dynasty, the present one is devoted to the Prussian and connected with this one of Chełmno (Culm, Kulm), Elblag (Elbing), Königsberg, Sambia and Michałów. The Prussian (Prussiae) titulature in Casimir’s Royal Chancellery appeared for the first time in a record from March 6th, 1454 in which he incorporated all of Teutonic Order lands to the Polish Crown. Full title of Casimir IV Jagiellon in the act of incorporation was as follows: nos Kazimirus Dei gracia rex Poloniae necnon Cracovie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyavie, magnus dux Lithuanie, Russie, Prussieque, Culmensis, Konigsbergensis, Elbingensis et Pomeranie terrarum dominus et heres. The acts that were drawn up in German contained the following Prussian titulature: konig zcu Polan, groszfurste zcu Littawen, obirster erbeling in Reuszen und Preuszen Hertzog, and the privileges: konig zcu Polan, Crocawser, Czewdmischer, Czerischer, Lanksznyczer und Koyszer, grosforste in Littauwen, in Rewszen un in Prewszen, Colmischer, Elbinscher, Konigsberischer und in der lande Pomerellen herre und erbeling etc. Titulature of Chełmno and Elblag regions is to be found in the royal papers (since 1454.): rex Poloniae Nenon terrarum Cracouiae, Sandomiriae, Siradiae, Lanciciae, Cujauiae, magnus dux Lithwaniae, Russiae, Prussiae ac Culmemsis, Elbingensis et Pomeraniae dominus et haeres etc. As for the titulary from Königsberg (Konigsbergensis), we find it only in the years 1454–1464. Under the provisions of the Second Peace of Thorn (1466) Königsberg remained in the Teutonic Order. The restitutionary titulature from Königsberg disappeared. Following the incorporation of the lands of the Teutonic Order to Poland only in individual cases the titulature from Sambia (Samen) and Michałów (Michaleviensis) regions was present. Until the end of the Polish-Lithuanian Commonwealth, all Polish kings in their acts and privileges used the Prussian title. At the same time. The titulature of Chełmno and Elblag became irregular after 1572 too and finally disappeared in the Polish Royal Chancellery.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 127-137
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej : [praca zbiorowa]
Autorzy:
Wodzyński, Jerzy.
Kalinka, Bogusław (1921-2001).
Współwytwórcy:
Ślaski, Jerzy. Przedmowa
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Warszawa : Oficyna Wydawnicza Rytm
Tematy:
Kunc, Bogusław (1889-1969)
Oflag VI B Dössel.
Opis:
W l. 1936-1939 komendant główny Junackich Hufców Pracy w Warszawie. Jeniec oflagu VI B D össel.
Płk Bogusław Kunc [1889-1969] -- ostatni komendant KK 2 w Chełmnie w latach 1928-1936, S. 64.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
The Church in Royal and Teutonic Prussia after the Second Peace of Toruń: the Time of Continuation and Change
Kościół w Prusach Królewskich i państwie zakonu krzyżackiego po drugim pokoju toruńskim: ciągłość i zmiana
Autorzy:
Radzimiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194050.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
dioceses of Chełmno, Pomesania, Sambia, Ermland [Warmia]
territorial dominion of Prussian bishops,
cathedral chapters
Pomeranian arch deaconry
parishes
Opis:
W artykule zostały omówione bezpośrednie oraz pośrednie konsekwencje drugiego pokoju toruńskiego odnoszące się do sytuacji Kościoła w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach do czasów reformacji. Zaprezentowane zostały zaobserwowane w tym zakresie elementy kontynuacji oraz zmian, które wynikały zarówno z ukształtowania się nowego politycznego podporządkowania poszczególnych diecezji, jak i stopniowo zmieniającej się pozycji prawnej tamtejszych biskupstw i ich zwierzchników. Z przeprowadzonych badań wynika, że wszystkie zmiany polityczne, prawne, organizacyjne i społeczne zachodzące w Kościele w Prusach po drugim pokoju toruńskim z 1466 r. stały się jedynie wstępem do mającej nastąpić za kilkadziesiąt lat reformacji. Podziały polityczne, a tym samym zmiany w organizacji kościelnej, zdecydowały o kształcie przyszłej organizacji Kościoła w Prusach – kontynuacji w przypadku katolickich diecezji wchodzących w skład Prus Królewskich i zmianie, związanej z reformą protestancką i powstaniem struktur Kościoła ewangelickiego na terytorium Kościoła w Prusach Książęcych.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 69-81
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Testament – przypadek obozu śmierci Kulmhof
Testament – the case of the Kulmhof death camp
Autorzy:
Elmanowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375453.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
testament
Kulmhof
Chełmno
Izrael Żurawski
Szymon Srebrnik
death camp
personal document literature
Holocaust
obóz śmierci
literatura dokumentu osobistego
Opis:
Artykuł dotyczy testamentu – gatunku na pograniczu prawa i literatury dokumentu osobistego. Autorka analizuje różnice w rozumieniu terminu oraz jego uwikłanie w czas i miejsce powstania, zwłaszcza testamentu, który został napisany w czasie Holocaustu. W artykule przedstawiono przypadek testamentów ostatnich więźniów obozu śmierci Kulmhof (dzisiejsze Chełmno), między innymi takich autorów jak Izrael Żurawski i Szymon Srebrnik – dwóch więźniów, którzy uciekli z Kulmhof w styczniu 1945 roku. Autorka artykułu śledzi również wszystkie sprzeczne informacje na temat wyżej wymienionych testamentów.
The article is about a testament as an intermediate genre between legal and personal document literature. The author analyses differences in understanding of this term and how it depends on the time and place it was written in, especially in the case of a testament written during the Holocaust. The article presents cases of testaments of the last prisoners of the Kulmhof death camp (today Chełmno) including Izrael Żurwaski and Szymon Srebrnik – two prisoners who escaped from Kulmhof in January 1945. The author also tracks every contradictory information concerning these testaments.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 3, 2; 77-91
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia budowlana kościoła w Łobdowie w świetle badań architektonicznych. Przyczynek do techniki wznoszenia i przekształceń kamienno-ceglanych średniowiecznych, wiejskich świątyń ziemi chełmińskiej
Building history of the church in Łobdowo in the light of architectural research: Contribution to the technique of erecting and transforming stone and brick medieval village churches in the Chełmno Land
Autorzy:
Zimna-Kawecka, Karolina
Piaskowska, Beata
Prarat, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055725.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
badania architektoniczne
historia technik budowlanych
kościół średniowieczny
ziemia chełmińska
architectural research
history of construction techniques
medieval churche
Chełmno Land
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań historyczno- architektonicznych średniowiecznego kościoła w Łobdowie, ukazujących jego historię budowlaną. Zabytek ten reprezentuje pod względem konstrukcji i układu funkcjonalno-przestrzennego typowy przykład wiejskich kościołów wznoszonych w granicach państwa zakonu krzyżackiego. Przedstawione wnioski dotyczą w szczególności techniki budowy konstrukcji murowanych ścian i drewnianych konstrukcji dachowych pod względem typologicznym i warsztatowym. Obecna kubatura budynku powstała w czterech głównych fazach przekształceń. W dwóch pierwszych, średniowiecznych, zbudowano najpierw wieżę, potem zaś korpus z zakrystią. W okresie nowożytnym oraz w wiekach XIX i XX podejmowano prace związane z naprawą i odbudową zniszczonych fragmentów. Uzyskana wiedza pozwoliła z jednej strony na weryfikację ustaleń, a z drugiej na wyartykułowanie nowych pytań badawczych związanych z wiejskim budownictwem sakralnym w państwie zakonu krzyżackiego.
The aim of this paper is to present the results of historical and architectural research that focused on a medieval church located in Łobdów, showing its construction history. The monument, in terms of its structure and functional and spatial arrangement, represents a typical example of a rural church built within the state of the Teutonic Order. The presented conclusions relate in particular to the construction techniques of brick walls and wooden roof structures in terms of typology and workmanship. The current capacity of the building was created in four main stages of transformation. In the first two, dated to the Middle Ages, a tower was built first, then the main body with a sacristy. In the early modern period and in the nineteenth and twentieth centuries, damaged fragments were rebuilt. The knowledge obtained allowed, on the one hand, to verify the findings, and on the other, to form new research questions related to rural religious architecture in the state of the Teutonic Order.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 67; 86--100
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Represje zaborców rosyjskiego i pruskiego wobec Polaków w dobie Powstania Styczniowego w świetle relacji prasowych gazety „Nadwiślanin” z Prus Zachodnich (1863-1865)
Repressions of the Russian and Germany-Prussian Partitioners against Poles During the January Uprising in the Ligth of the Press Reports „Nadwiślanin” from Westprussia (1863-1865)
Autorzy:
Ostapowicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826675.pdf
Data publikacji:
2021-10-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„Nadwiślanin”
Chełmno
Ignacy Łyskowski
konfiskaty
kontrybucje
rekwizycje
represje rosyjskie
szykany pruskie
confiscations
contributions
requisitions
Russian repression
Germany-Prussian repression
Opis:
W latach 1851-1866 w Chełmnie na Pomorzu Gdańskim (Prusach Zachodnich) ukazywała się jedna z pierwszych polskich gazet w tej części zaboru pruskiego: „Nadwiślanin” o charakterze polityczno-społeczno-gospodarczym pod redakcją Ignacego Łyskowskiego. W epoce powstania styczniowego gazeta sympatyzująca z „czerwonymi” na bieżąco informowała o wydarzeniach w zaborze rosyjskim od pierwszych manifestacji 1861 aż do represji carskich po 1864 r. W artykule skupiono uwagę na latach powstańczych 1863-1864 ze szczególnym uwzględnieniem różnych form represji rosyjskich (m.in. wyroki śmierci, konfiskaty, kontrybucje, więzienia i in.). Gazeta informowała również o szykanach ze strony władz pruskich wobec polskich patriotów udzielających pomocy powstaniu (rewizje, rekwizycje, areszty). Krzywdy dotknęły samą redakcję narażoną na konfiskaty numerów, tymczasowe zamknięcie gazety i uwięzienie redaktorów.
In the years 1851-1866 one of the first Polish newspapers published in Chełmno, Pomerania [germ.’Westpreussen’] in Polish lands under German-Prussian rule, was „Nadwiślanin” [pol. ‘Resident on the Vistula River’]. This newspaper of a political, social and economic nature was edited by Ignacy Łyskowski. In the era of the January Uprising the newspaper sympathetic to „The Reds” [pol. radical revolutionary group of insurgents] kept informed about the events in the Polish territory upon Russian annexation from the first demonstrations 1861 until the tsarist repressions after 1864. This article focuses on the uprising years 1863-1864, with particular emphasis on various form of Russian repression (incl. death sentences, confiscations, contributions, imprisonment, etc.). The newspaper also informed about repressions by the German-Prussian authorities against Polish patriots who were helping the uprising (searches, requisitions, arrest). The damage affected the editioral office itself, which was exposed the confiscation of newspaper’ numbers, the temporary closure of the newspaper and the imprisonment of the editors.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2021, 18; 73-100
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja krajobrazu okolic Góry Św. Wawrzyńca w Kałdusie, od okresu atlantyckiego do czasów współczesnych
Landscape evolution in the St. Lawrence Mount area in Kałdus, between the Atlantic period and contemporary times
Autorzy:
Luc, Małgorzata
Szmańda, Jacek B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578418.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wczesnośredniowieczny zespół osadniczy
rekonstrukcja krajobrazu
Dolina Fordońska
Pojezierze Chełmińskie
early medieval settlement complex
landscape reconstruction
Fordon Valley
Chelmno Lakeland
Opis:
Na początku XXI wieku, na południe od Chełmna, na szeroką skalę przeprowadzono interdyscyplinarne, archeologiczno-przyrodnicze badania naukowe. Pozyskano wówczas obszerny materiał badawczy z zakresu archeologii, botaniki, geoekologii, geomorfologii, palinologii i pedologii. Na jego podstawie w niniejszej publikacji podjęto próbę rekonstrukcji krajobrazu od początku działalności człowieka, uwzględniającą relacje komponentów przyrodniczych i antropogenicznych. Rezultaty przeprowadzonego studium zaprezentowano na modelach krajobrazowych. Wskazują one na postępującą ewolucję krajobrazu od pierwotnego na początku okresu atlantyckiego, poprzez naturalny (quasikulturowy) w neolicie, kulturowy rolniczo-osadniczy w epoce brązu i żelaza, do kulturowego osadniczo-rolniczego we wczesnym średniowieczu
At the beginning of the 21st century, south of Chełmno in Poland, interdisciplinary, archaeological and natural research was conducted on a large scale. At that time, extensive research material in the field of archeology, botany, geoecology, geomorphology, palynology and pedology was acquired. On its basis, and taking into account the relations of natural and anthropogenic components, the authors attempt in this publication to reconstruct the landscape from the beginning of human activity. The results of the study are presented on landscape profiles. They indicate the progressive evolution of the landscape from a Primeval landscape at the beginning of the Atlantic period, through a Natural (quasicultural) landscape in the Neolithic Age and an Agricultural-settlement cultural landscape in the Bronze Age and Iron Age, to a Settlement-agricultural cultural landscape in the Early Medieval Period.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 39-51
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grodziska Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej w świetle analiz geoprzestrzennych
Gords of Chelmno-Dobrzyn Region in the light of geospatial analysis
Autorzy:
Sobiech, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/346790.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
grodziska
rzeźba terenu
morfometria
analizy geoprzestrzenne
GIS
Ziemia Chełmińsko-Dobrzyńska
gords
land relief
morphometry
geospatial analysis
Chelmno-Dobrzyn region
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki analizy morfometrii wybranych grodzisk Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej na tle ukształtowania powierzchni terenu obszarów sąsiednich . Celem pracy było wskazanie powiązań między naturalnymi i antropogenicznymi formami rzeźby terenu i stopniem jej zmian w sąsiedztwie grodzisk. Wykorzystano szczegółowe numeryczne modele terenu grodzisk i ich otoczenia, dane teledetekcyjne oraz materiały geologiczno-geomorfologiczne. Badane obiekty zlokalizowane są w dwóch obszarach badawczych – wschodnim obejmującym obszar pogranicza Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej i Ziemi Sasinów oraz zachodnim obejmującym dolinę dolnej Wisły. Analizy zostały przeprowadzone na pięciu obiektach na obszarze wschodnim (Chojno, Grążawy, Księte, Nielbark, Pokrzydowo) i jednym na obszarze zachodnim (Kałdus). Wszystkie obiekty przeanalizowano w oparciu o wybrane wskaźniki morfometryczne opisujące w sposób porównywalny ich geometrię. W szczególności brano pod uwagę powierzchnię, długość i szerokość obiektu, kubaturę grodziska, wskaźnik zwartości grodziska, wskaźnik wydłużenia grodziska, ekwiwalent promienia koła i średnie wyniesienie obiektu. Przeprowadzone badania wskazują, że grodziska o małej powierzchni charakteryzują się zwartą geometrią i regularnym kształtem podstawy zbliżonym do okręgu. Ich forma jest niezależna od rzeźby terenu w miejscu lokalizacji. Grodziska o większej powierzchni mające niski wskaźnik zwartości i nieregularny zarys podstawy wykazują formę przestrzenną uzależnioną od ukształtowania powierzchni w miejscu powstania - ich forma została wkomponowana w lokalne ukształtowanie powierzchni. Oprócz tych przypadków można znaleźć także formy pośrednie łączące wskazane cechy. Cechy morfometryczne grodzisk powiązane są z ich znaczeniem w przeszłości – obiekty pełniące funkcje administracyjne w większym stopniu uzależnione były od ukształtowania powierzchni niż obiekty niewielkie, pełniące rolę strażnic. Jakościowe zmiany rzeźby terenu, jakie obserwujemy w obrębie badanych obiektów, w większym stopniu zachodziły w przypadku zwartych form o niewielkiej powierzchni, gdzie człowiek w pełni przekształcał teren pod budowę grodu. Zmiany jakościowe rzeźby terenu w miejscach lokalizacji form większych były mniejsze (mimo większych zmian przestrzennych), z uwagi na przystosowywanie formy geometrycznej grodu do zastanej sytuacji terenowej.
In the paper, results of detailed analysis of morphometric parameters of selected gords (medieval Slavonic fortified settlements) and surrounding areas in Chelmno-Dobrzyn Region were presented. The purpose of the study was to indicate relationships between natural and anthropogenic elements of landform and the degree of change of natural relief in the gords localization. For the study, detailed digital terrain models of the gords and surrounding areas were used as well as remote sensing data and geological and geomorphological materials. The studied gords are located in two tested areas - borderland Chełmno-Dobrzyń Region and Sasin Region in the east and Lower Vistula Valley in the west. The detailed studies covered six different places – five gords in the eastern area (Chojno, Grążawy, Księte, Nielbark, Pokrzydowo) and one in the western area (Kałdus). The studied objects were analyzed on the basis of selected morphometric parameters comparatively describing their geometry (area, length and breadth, volume, compactness ratio, elongation, equivalent radius of the circle, the average height). The analysis of the gords studied showed that objects of small area are characterized by compact geometry and regularly shaped base usually close to a circle. Their geometrical shape is independent of local land relief. Gords of a larger area have low compactness ratio and irregular outline base; their spatial forms depend on the shape of the surface at the location. Morphometric features of the gods depend on their importance in the past – those with administrative functions depended to a greater degree on land relief than small gords serving as watch-towers.
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2013, 11, 4(61); 81-92
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizytacje diecezji chełmskiej - wizytacja biskupa Krzysztofa Jana Szembeka (1714-1718)
Die Visitationen der Diözese Culm (Chełmno) – die Visitation von Bischof Jan Szembek (1714-1718)
Autorzy:
Szady, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040118.pdf
Data publikacji:
2007-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
katholische Kirche
Chełmno
kirchliche Visitation
18. Jahrhundert
Kościół katolicki
wizytacja
XVIII wiek
Catholic Church
canonical visitation
18th century
Opis:
Das präsentierte Repertorium umfasst die Protokolle der in den Jahren 1714-1718 von Bischof Krzysztof Jan Szembek und seinen Delegierten durchgefüherten Visitationen der Diözese Culm (Chełmno). Diese Visitationsakten werden im Erzdiösenanarchiv in Lublin in zwei Volumina aufbewahrt (Sign. Rep60 A 152 und Rep60 A 153) und gehören zu den reichhaltigsten und inhaltlich interessantesten Visitationen dieser Diözese in altpolnischer Zeit. Am wertvollsten sind, neben der Schilderung des Zustandes der Diözese zu Beginn des 18. Jahrhunderts, die Eintragungen vieler Stiftungs- und Erektionsdokumente. Das Repertorium enthält die Regesten aller vor 1600 ausgestellter Dokumente. Vom methodologischen Standpunkt aus ist diese Publikation die Fortsetzung des früher veröffentlichten Repertoriums der Visitationen der Diözese Culm (Chełmno) aus dem 17. Jahrhundert.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 87; 245-274
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze raz Włocławek
Autorzy:
Gazda, Stanisław.
Powiązania:
Wojska Lądowe 2002, nr 14, s. 26-27
Współwytwórcy:
Żuchowski, Ryszard. Polemika
Data publikacji:
2002
Tematy:
3 Włocławski Pułk Drogowo-Mostowy dyslokacja Chełmno
Wojsko reforma Polska
Wojska inżynieryjne jednostki Polska
Pułk drogowo-mostowy dyslokacja Polska
Opis:
Polem.:; Jeszcze raz Włocławek; Ryszard Żuchowski; Wojska Lądowe; 2002; nr 14; s. 21.
Fot.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Próba likwidacji samodzielnej placówki duszpasterskiej w Janowie na Powiślu przez administrację państwową po drugiej wojnie światowej
Attempt by the state administration after the second world war to liquidate the independent pastoral centre in Janowo in the Powisle region
Autorzy:
Krupa, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31043242.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
confessional policies
Polish People’s Republic
Janowo
Powisle
Gdansk Voivodship
Diocese of Chelmno
polityka wyznaniowa
Polska Ludowa
Powiśle
województwo gdańskie
diecezja chełmińska
Opis:
Parafia katolicka w Janowie na Powiślu w diecezji chełmińskiej była od końca 1945 r. obsługiwana przez duchowieństwo, pracujące w diecezji warmińskiej. Administracja wyznaniowa co najmniej od 1954 r. nie wyrażała zgody na mianowanie stałego duszpasterza, rezydującego przy kościele parafialnym. W czerwcu 1955 r. w plebanii uruchomiono ośrodek zdrowia. Nastąpiło faktyczne obniżenie statusu parafii, czyniąc ją placówką dojazdową. Opór mieszkańców przywiązanych do Kościoła, błędy kwidzyńskich urzędników oraz zdecydowane kroki Kurii Biskupiej Diecezji Chełmińskiej przyczyniły się do fi aska poczynań władz.
The Catholic parish in Janowo in Powisle region (in the former Diocese of Chelmno/Culm) was served by clergy working in the Diocese of Warmia/Ermland since the final days of 1945. From at least 1954, the state administration did not agree to the appointment of a permanent pastor residing at the parish. In June 1955, a health centre was opened in the parochial house. There was an actual downgrading of the status of the parish, making it a chapel-of-ease. The resistance of the inhabitants attached to the Church, the mistakes of the local Kwidzyn officials and the firm action undertaken by the Curia of the Diocese of Chelmno contributed to the failure of these efforts.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2023, 57; 153-163
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prussian Registers of the Proscribed/Outlaws as a Source for Research on Violence in Everyday Life of a Town in the Late Middle Ages
Autorzy:
Jeziorski, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1156643.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
proscription
banishment
punishment
Prussian towns
late Middle Ages
court registers
town books
town judiciary
State of the Teutonic Order
Chełmno law
Lübeck law
Opis:
The main purpose of the presented text is an attempt to demonstrate the usefulness of the registers of outlaws established in late medieval Prussian cities for the research on the issue of the presence of violence in the everyday life of Prussia’s inhabitants. The primary sources used in the article consisted of preserved registers from Prussian cities governed according to the rules of the Chełmno law (Bartoszyce, Chełmno, the New Town of Toruń) or the Lübeck law (the Old Town of Braniewo, Elbląg). The starting point for further analysis was the discussion of the basic differences between proscription (administrative coercion and procedural measure, aimed at forcing the accused to appear before the court) and banishment (temporary or lifelong exile from a specific territory). What the author also addresses in the text is the question: how the proscription, by the virtue of the Lübeck law, acquired a much more repressive character (exhibiting features typical of punishment). Subsequently, the characteristics of the preserved Prussian registers of outlaws (14th–16th centuries) were analyzed in terms of their usefulness for research. Attention was drawn to the shortcomings of these primary sources, primarily to their incompleteness (to a greater or lesser extent); the reasons for this situation were presented as well. Given these shortcomings, an attempt was made to demonstrate the usefulness of the preserved registers in historical investigations. It was pointed out that they could be used for research, e.g. on the origins of conflicts among specific socio-professional groups, the character of women’s participation in acts of violence, or the attitude of municipal authorities towards cases of violence against representatives of the social margin. The article also refers to forms of verbal aggression and physical violence, also with the use of dangerous tools.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2019, 84, 3; 7-29
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozkazem nr 11 ogłosił stan wojenny : Franciszek Bartłomowicz (1891-1964)
Autorzy:
Wojtas, Marian "Karp".
Powiązania:
Żywią i Bronią 2002, nr 3, s. 17-18
Data publikacji:
2002
Tematy:
Bartłomowicz, Franciszek
Bartłomowicz Franciszek (1891-1964) biografia
Bataliony Chłopskie dowódcy biografie
7 Pułk Piechoty Legionów (Chełmno) biografie
Kampania wrześniowa (1939)
Biografia
Wojsko
Opis:
W kampanii wrześniowej dca oddziałów ciężkich karabinów maszynowych przeciwlotniczych w 7 pułku piechoty Legionów z Chełmna. Od 1942 r. komendant 4 obwodu BCh--Tomaszów Lubelski.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Biskup Kazimierz Józef Kowalski (1896-1972) jako prekursor odnowy liturgicznej w Diecezji Chełmińskiej, w świetle „Orędownika diecezji chełmińskiej”
Bishop Kazimierz Józef Kowalski (1896-1972) as a pioneer of the Diocese of Chelmno liturgical renewal
Autorzy:
Megger, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2077511.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Liturgia
msza św.
Drugi Sobór Watykański
actuosa participatio
ruch liturgiczny
diecezja chełmińska
liturgy
mass
Second Vatican Council
active participation
liturgical movement
Diocese of Chelmno
Opis:
Biskup Kazimierz Józef Kowalski był pierwszym w historii diecezji chełmińskiej ordynariuszem uczestniczącym w pracach soboru powszechnego. Jako konsultor Komisji Liturgicznej Drugiego Soboru Watykańskiego brał czynny udział w przygotowaniu reformy liturgii i rozumiał jej istotę i cele. Swoje stanowisko prezentował przede wszystkim w różnych formach w „Orędowniku Diecezji Chełmińskiej”, jako urzędowym piśmie Kościoła partykularnego. Biskup Kowalski nauczał o fundamentalnym znaczeniu zasady actuosa participatio dla liturgii, poprzez którą wierni tworzą żywy Kościół, Mistyczne Ciało Chrystusa, oddając chwałę Bogu i uczestnicząc w misterium paschalnym. Realizacją zasady „aktywnego uczestnictwa” były konkretne zarządzenia wprowadzające duchowieństwo i wiernych w życie Kościoła po soborze. Ordynariusz chełmiński był zarówno strażnikiem Tradycji Kościoła wyrażającej się w lex orandi, jak i mistagogiem, który konsekwentnie wprowadzał powierzoną mu wspólnotę diecezjalną w posoborową rzeczywistość Kościoła objawiającego się w liturgii.
The Most Rev. Kazimierz Jozef Kowalski was the first diocesan bishop of Chelmno to participate in an ecumenical council. As a consultant of the conciliar liturgical commission he took an active part in the preparation of the reforms. The bishop was presenting his ideas and opinions in the official diocesan review known as „Oredownik Diecezji Chelminskiej”. A common theme of his articles was the active participation of the faithful in the liturgy, its purpose and normative requirements for clergy and laity. Bishop Kowalski was both a guardian of the liturgical tradition of the Church and a worship moderator of his diocesan flock who was systematically introducing the new celebratory forms.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2021, 55; 175-188
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskup Konstantyn Dominik (1870-1942) – święty kapłan
Bishop Konstantyn Dominik (1870-1942) – the holy priest
Autorzy:
Galanciak, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554242.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
biskup Konstantyn Dominik
biskup chełmiński
krwawa jesień pelplińska
sługa Boży
Bishop Konstantyn Dominik
the Bishop of Chełmno
Bloody Autumn in Pelplin
God’s servant
Opis:
Człowiek potrzebuje świadków wiary na drodze ku świętości. Jednym z nich jest żyjący w latach 1870-1942 Konstantyn Dominik, biskup chełmiński. Postać Biskupa, który jest kandydatem na ołtarze, została ukazana w artykule w kontekście jego związków ze Swarzewem, Pelplinem, Chełmnem i Gdańskiem. Trudne czasy drugiej wojny światowej, na które przypada posługa biskupia Konstantyna, ukazują go jako prawdziwego świadka wiary. Chrystologiczno-maryjny aspekt kapłańskiej i biskupiej posługi, jego prostota i zwyczajność oraz jego droga na ołtarze są pięknym świadectwem świętości osiąganej przez realizowanie życia zgodnie z zamysłem Boga.
A human being needs to meet witnesses of faith on the way to achieving holiness. One of them can be Bishop Konstantyn Dominik (1870-1942) – the Bishop of Chełmno. The figure of Bishop, who is a candidate for canonisation, was shown in the article in the context of his relations with Swarzewo, Pelplin, Chełmno and Gdańsk. The difficult time of the Second World War during which the Bishop served, present him as a real witness of faith. Christological and Marian aspects of Konstantyn’s pristly and episcopal service, his simplicity and commonness, as well as his path to sanctification, create a beautiful testimony that can be achieved by living one’s life according to God’s vision.
Źródło:
Sympozjum; 2019, 2(37); 215-234
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szpital Garnizonowy w Zielonej Górze (1946–1948)
The Garrison Hospital in Zielona Góra (1946–1948)
Garnisonskrankenhaus in Zielona Góra (1946–1948)
Autorzy:
Kurowska, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/55159037.pdf
Data publikacji:
2024-11-21
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Szpital Garnizonowy w Zielonej Górze
Polowy Szpital Ewakuacyjny nr 38
Szpital Garnizonowy w Chełmnie
Oficerski Dom Wypoczynkowy w Zielonej Górze
the Garrison Hospital in Zielona Góra
38th Field Evacuation Hospital
the Garrison Hospital in Chełmno
the Officer Holiday Home in Zielona Góra
Garnisonskrankenhaus in Zielona Góra
Evakuierungskrankenhaus Nr. 38
Garnisonskrankenhaus in Chelmno
Offiziersheim in Zielona Góra
Opis:
Wraz z formowaniem 3 Armii Wojska Polskiego (AWP) 20 sierpnia 1944 r. powstał 14 Ruchomy Szpital Polowy. 3 AWP jednak nie została sformowana, a szpital skierowano do 1 AWP i przemianowano na Polowy Szpital Ewakuacyjny nr 38. W styczniu 1945 r. wyruszył na front, od lutego stacjonował w Bydgoszczy, a od lipca w Chełmnie. We wrześniu 1945 r. przeformowano go na Szpital Garnizonowy w Chełmnie, a w kwietniu 1946 r. podjęto decyzję o translokacji na tzw. Ziemie Odzyskane, gdyż na Ziemi Lubuskiej brakowało szpitala m.in. dla 5 Saskiej DP. W maju 1946 r. szpital przyjechał do Zielonej Góry, gdzie zajął znaczną część szpitala powiatowego i rozpoczął pracę 1 czerwca. Komendantem szpitala od 1944 r. był mjr Jerzy Jentys. Chorymi opiekowało się czterech, od 1947 r. pięciu lekarzy, którzy służyli pomocą także mieszkańcom miasta, pracując dla Polskiego Czerwonego Krzyża, Ubezpieczalni Społecznej, a także w fabrykach i szkołach. Szpital zajął cztery murowane budynki po kompleksie zakonno-szpitalnym Bethesda między ulicami Wazów i Zyty. Likwidacja szpitala wiosną 1948 r. oznaczała „kryzys na polu lecznictwa” w mieście. W jego miejsce miał powstać Wojskowy Dom Wypoczynkowy, jednak już wkrótce on także został rozwiązany. W Zielonej Górze sformowano w 1946 r. także Oficerski Dom Wypoczynkowy. Dom działał nieco dłużej niż szpital, został rozformowany jesienią 1948 r.
On 20 August 1944, during the formation of the 3rd Polish Army (3rd Armia Wojska Polskiego, AWP), the 14th Mobile Field Hospital was created. Ultimately, the 3rd AWP did not come into being, so the field hospital was instead attached to the 1st AWP as the 38th Field Evacuation Hospital. In January 1945 the unit moved to the front, where it was stationed in Bydgoszcz (from February) and Chełmno (from July). In September 1945 the hospital was reorganized to serve as a garrison hospital in Chełmno. In April 1946 a decision was made to move the unit to the so-called regained territories, including the region of Lubusz Land, where there was no hospital for, among others, the 5th „Saxon” Infantry Division. In May 1946 the unit was moved to Zielona Góra, where it functioned (from 1 June) as part of the County Hospital. Since 1944 the commandant of the hospital unit was a certain Maj. Jerzy Jentys. Inpatients were attended to by four medics (this was increased to five in 1947) who also served the local community, working for Polish Red Cross, social insurance companies, factories, and schools. In 1948 the hospital was decommissioned, which led to a medical crisis in the town. A Military Holiday Home was to be created in place of the hospital, however, in the summer of 1948 the facility was taken over by the county hospital. In 1946 an Officer’s Holiday Home was also organized in Zielona Góra, which lasted a bit longer than the hospital until it was decommissioned in the autumn of 1948.
Mit der Aufstellung der 3. Polnischen Armee (Armia Wojska Polskiego, AWP) am 20. August 1944 wurde das 14. mobile Feldlazarett eingerichtet. Da die 3. AWP jedoch nicht gebildet wurde, wurde das Krankenhaus der 1. AWP unterstellt und in das Feldlazarett Nr. 38 umgewandelt. Im Januar 1945 ging es an die Front, ab Februar war es in Bydgoszcz und ab Juli in Chełmno stationiert. Im September 1945 wurde es in das Garnisonskrankenhaus in Chełmno umgewandelt, woraufhin im April 1946 beschlossen wurde, es in die so genannten Wiedergewonnenen Gebiete zu verlegen, da in der Region Lubuskie ein Krankenhaus fehlte, unter anderem für die 5. „Sächsische” Infanteriedivision. Im Mai 1946 kam das Krankenhaus in Zielona Góra (Grünberg) an, wo es einen großen Teil des Kreiskrankenhauses belegte und am 1. Juni seine Arbeit aufnahm. Der Kommandant des Krankenhauses war seit 1944 Major Jerzy Jentys. Die Kranken wurden von vier, ab 1947 von fünf Ärzten betreut, die auch die Einwohner der Stadt versorgten und für das Polnische Rote Kreuz, die Sozialversicherungsanstalt sowie in Fabriken und Schulen tätig waren. Das Krankenhaus befand sich in vier Backsteingebäuden, die zuvor vom Krankenhauskomplex des Bethesda-Klosters zwischen der Waza- und der Zytastraße genutzt wurden. Die Liquidation des Krankenhauses im Frühjahr 1948 markierte eine „Krise im Bereich der medizinischen Versorgung” in der Stadt. An seine Stelle sollte das Militärerholungsheim treten, doch auch dieses wurde bald wieder aufgelöst. Auch in Zielona Góra wurde 1946 ein Offizierserholungsheim eingerichtet. Das Haus war etwas länger in Betrieb als das Krankenhaus und wurde im Herbst 1948 aufgelöst.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2024, XXV(LXXVI), 3(289); 162-191
1640-6281
3071-6829
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza budowy kościoła katolickiego w Kwidzynie w XIX wieku
Autorzy:
Jodkowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520584.pdf
Data publikacji:
2015-04-15
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Kwidzyn
diecezja chełmińska
diecezja warmińska
Prusy w XIX w.
budownictwo sakralne
diaspora katolicka
Chelmno diocese
the diocese of Warmia
Catholic diaspora
construction sacral
Prussia in the nineteenth century
Opis:
Already on May 24, 1801. solicited the bishop of Chelmno on the erection of the parish and build a church in Kwidzyn, previously the Masses were celebrated in the choir of the Evangelical Cathedral. Also was considered adaptation of premises Kwidzyn castle for purposes of worship, then the local riding school. The army, in turn, were offered transfer Catholics one of the stables, which the Prussian king agreed in 1811. Construction works did not start at these objects.Also, the so-called adaptation plans of Polish chapel, or part of the Evangelical Cathedral ended in failure. State authorities proposed to turn the assignment of Kwidzyn Catholic parish in Tychnowach. Bishops of Warmia were skeptical about these proposals, fearing, among others, a significant expansion of the church in this village. After deciding on the construction of the temple in Kwidzyn, Catholics started collecting funds for this purpose. Efforts were made to acquire the inheritance of Ignatius von Piechowski wife or post benedictine capital in Chelmno. Was also seen the possibility of separating revenue parish Zwierznie. Rebounds on the construction project was carried out in a number of dioceses. Among the particularly generous donors should indicate bishop of Warmia Josephus Ambrosius Geritz. The building permit was obtained in 1840. The church, designed by Augustus Soller was built in the years 1847–1858. Consecration took place on 26 September 1858.
Bereits am 24. Mai 1801 gab es Bemühungen beim Kulmer Bischof, in Kwidzyn (Marienwerder) eine Gemeinde zu gründen und eine Kirche zu bauen.Früher wurden nämlich die heiligen Messen im Presbyterium der evangelischen Kathedrale gehalten. Es wurde auch in Erwägung gezogen, Räume der Burg von Kwidzyn oder die städtische Reitbahn für kultische Zwecke umzubauen. Das Militär schlug vor, den Katholiken einen seiner Pferdeställe zur Verfügung zu stellen, wozu der preußische König 1811 seine Einwilligung gab. Die Renovierungs- und Bauarbeiten an den genannten Objekten wurden jedoch nicht aufgenommen. Auch die Pläne für den Umbau der sog. polnischen Kapelle oder eines Teils der evangelischen Kathedrale endeten mit einem Fiasko. Die staatlichen Behörden schlugen wiederum vor, die Katholiken von Kwidzyn der Kirchengemeinde in Tychnowy (Tiefenau) zuzuordnen. Die ermländischen Bischöfe standen diesen Vorschlägen skeptisch gegenüber, weil sie u.a. den beträchtlichen Ausbau der Kirche in diesem Dorf scheuten. Nachdem die Entscheidung über den Bau des Gotteshauses in Kwidzyn gefallen war, begann die Sammlung von Geldern für diesen Zweck. Man bemühte sich, die Erbschaft der Ehefrau von Ignatius von Piechowski zu gewinnen oder auch Kapital von den Benediktinerinnen in Chełmno (Kulm). Ebenso wurde eine Möglichkeit gesehen, gemeindliche Einkünfte aus Zwierzno abzuführen. Die Sammlung für diese Bauinvestition wurde in vielen Diözesen durchgeführt. Zu den besonders großzügigen Stiftern gehörte der ermländische Bischof Joseph Ambrosius Geritz. Die Baugenehmigung wurde 1840 erteilt, und in den Jahren 1847-1858 wurde die Kirche nach Plänen von August Soller erbaut. Ihre Einweihung fand am 26. September 1858 statt.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 287, 1; 61-77
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Animals in the legal culture of Prussian towns (the 13th–16th centuries): An overview
Autorzy:
Modrzyński, Paweł Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938104.pdf
Data publikacji:
2019-12-17
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
history of animals
history of law
chełmno law
lübeck law
middle ages
renaissance
animal studies
cultural history
history of animal
husbandry
history of towns
primateriminal prosecution and capital punishment of animals
Opis:
Animals were a permanent element in the landscape of medieval towns. Many residents of the then urban centres lived of animal husbandry. In addition to farm animals (e.g. pigs), they kept domestic animals (e.g. dogs and cats) as well as wild animals. The latter often sought food in garbage and suburbs. Such animals were also kept for entertainment. Authorities of Prussian towns regulated many issues related to the functioning of towns, including those concerning animal husbandry. Animals could pose a threat to the health and life of residents. They were also considered to be pests that destroy crops, orchards, and household appliances. The legislation of the period was focused on determining guilt for crimes and offenses committed by animals. Either an animal, treated as an entity responsible for the harmful act, or its owner was blamed for the misconducts. The presence of animals, especially livestock, was considered to be the cause of considerable sanitary problems in towns, mainly due to animal waste. Town authorities regulated issues concerning cattle herding and grazing. The care over the herd was entrusted to urban shepherds whose service was regulated by town legislation. The problem of the perception of animals by the society of that time was also significant. Although seemingly unwanted, they were the only source of income for many residents. For some, animals were pests, and for others, a guarantee of fragile existence. It was also a time when people began to wonder what exactly an animal is, what role it should play in human life, and how to treat it.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2019, 23; 171-182
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okoliczności powstania i pierwsze lata działalności kuracji w Przechowie (1931-1939)
Autorzy:
Mielewska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830368.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Diocese of Chelmno
Rev. Alojzy Gornowicz
Bishop Augustine Rosentreter
Bishop Stanisław Wojciech Okoniewski
vicar
vicariate
Przechowo
diecezja chełmińska
ks. Alojzy Górnowicz
bp Augustyn Rosetreter
bp Stanisław Wojciech Okoniewski
kuracja
kuratus
Opis:
Na mocy dekretu biskup ks. Stanisław Wojciech Okoniewski 15 czerwca 1937 r. erygował samodzielną kurację w Przechowie. Pierwsze próby utworzenia placówki duszpasterskiej zostały podjęte już w 1931 r. przez biskupa chełmińskiego. Z powodu kryzysu gospodarczego z lat 1929–1931 nie można było zrealizować tego planu. W 1937 r. po poprawie sytuacji ekonomicznej, aktywnej działalności stowarzyszeń katolickich oraz zdobycia aprobaty miejscowej władzy utworzenie kuracji w Przechowie było możliwe. Na jej czele stał kuratus ks. Alojzy Górnowicz, który w latach 1937–1939 oprócz sprawowania kultu zajmował się także przysto- sowaniem miejscowej kaplicy do celów liturgicznych oraz wybudowaniem we wsi kościoła. Świątynia została zbudowana na terytorium podarowanym przez firmę „Przechowo. Młyny i Tartaki”. Wybuch II wojny światowej i aresztowanie ks. kuratusa 19 listopada 1939 r. uniemożliwiły konsekrację kościoła.
By virtue of an episcopal decree of bishop Stanislaw Wojciech Okoniewski (15 June 1937) an autonomous vicariate was established in Przechowo. The first attempts to create an independent pastoral unit were made Bishop Okoniewski as soon as 1931. However, due to the economic crisis of 1929-1931 this project could not be implemented. In 1937, after the improvement of the economic situation, thanks to the active role of various Catholic societies and the approval of the local authorities, the erection of the vicariate in Przechowo became possible. Father Alojzy Gornowicz was its pastor from 1937 till 1939. Apart from celebrating the Liturgy, he was busy with the church construction works as well as with adapting the local village chapel for the worship functions. The temple was built in the property donated by a company called “Przechowo Mills and Sawmills”. The outbreak of Second World War and the arrest of the priest in charge (19 November 1939) made it impossible for the church to be consecrated. 
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2019, 53; 337-356
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KRONIKA. Województwo bydgoskie (1955-58)
Autorzy:
Rejmanowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538392.pdf
Data publikacji:
1958
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
konserwacja zabytków woj. bydgoskiego 1955-58
miejskie budownictwo obronne woj. bydgoskiego
Chełmno
Tuchola
zamki, pałace dwory woj. bydgoskiego
architektura sakralna woj. bydgoskiego
budownictwo drewniane woj. bydgoskiego
malarstwo i rzeźba woj. bydgoskiego
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1958, 1-2; 130-134
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia z pracy administracyjno-pasterskiej biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego w latach 1946–1951
Selected topics in the administrative and pastoral ministry of bishop Kazimierz Jozef Kowalski from 1946 to 1951
Autorzy:
Malinowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31030802.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Kazimierz Józef Kowalski
diecezja chełmińska
Kościół w Polsce po II wojnie światowej
administracja
duszpasterstwo
Kazimierz Jozef Kowalski
Diocese of Chełmno
the Church in Poland after the World War II
administration
pastoral care
Opis:
Biskup Kazimierz Józef Kowalski przybył do diecezji chełmińskiej w 1946 roku. Przez całe dotychczasowe życie był związany z Kościołem gnieźnieńskim i poznańskim. Przybycie na teren diecezji obcej i pod wieloma aspektami zniszczonej przez działania okupanta niemieckiego mogło rodzić wyzwanie. Biskup Kowalski od początków swojej posługi podjął się odbudowy tego, co zostało zniszczone podczas wojny. Zaczął od reform administracyjnych – ustanawiał nowe parafie, zadbał o obsadę personalną tych miejsc, które wakowały z powodu śmierci bądź wojennej emigracji kapłanów. Dbał o sztukę sakralną (w Episkopacie zasiadał w Komisji ds. Sztuki Sakralnej) – czego wyrazem były liczne zarządzenia i apele. Wygłaszał nauki i homilie z okazji ważnych wydarzeń nie tylko w skali Kościoła diecezjalnego, ale i ogólnopolskiego. Zadbał o pamięć pomordowanych kapłanów, czego symbolicznym aktem był pochówek zmarłego w czasie wojny biskupa pomocniczego Konstantyna Dominika. Pomagał wiernym poranionym przez wojnę wrócić do praktyk duchowych i duszpasterskich – w tych kwestiach odznaczał się wyrozumiałością i delikatnością. Jego życie było podporządkowane Kościołowi, czego dowiódł, wybitnie zarządzając diecezją w pierwszych (niewątpliwie najtrudniejszych) latach jej funkcjonowania po wojnie.
Bishop Kazimierz Jozef Kowalski arrived to Diocese of Chelmno in 1946. Throughout his life he was associated with the local Churches of Gniezno and Poznan. To begin a ministry in a foreign diocese which was also largely destroyed by the German occupiers certainly posed a challenge. Bishop Kowalski immediately started to rebuild what had been lost during the war. He began with administrative reforms by establishing new parishes and nominating clergy to those that remained vacant due to the deaths or the wartime emigration of priests. He cared for the sacred art (in Bishops’ Conference he was a member of the Commission for Sacred Art) which was manifested in numerous initiatives and funding appeals. He gave numerous homilies on the occasion of important events not only in the diocesan Church but also nationwide. He took care of the memory of murdered priests. The burial of the auxiliary bishop Konstantyn Dominik, who died during the war, was a powerful symbolic act. He helped the faithful wounded by the war to return to their spiritual and pastoral practices. In these aspects he was distinguished by his forbearance and gentleness. His life was to serve the Church, as he proved by his outstanding stewardship of the diocese in its first (and undoubtedly the most difficult) post-war years.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2022, 56; 255-267
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księga ksiąg, czyli ludzkie losy Biblii Gutenberga
THE BOOK OF BOOKS ON THE ROUTES OF HUMANS: A HISTORY OF THE GUTENBERG BIBLE OF PELPLIN
Autorzy:
Walkusz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490016.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Biblia Gutenberga
diecezja chełmińska
ks. Antoni Liedtke
bp Stanisław Wojciech Okoniewski
II wojna światowa
biblioteki kościelne
Gutenberg Bible
Chelmno diocese
Father Antoni Liedtke
Bishop Stanislaw Wojciech Okoniewski
World War II
church library
Opis:
Acquired by the bishop of Chełmno, Mikołaj Chrapicki (who died in 1514), the copy of Gutenberg Bible was handed over by the hierarch to the library of the Franciscans-Bernardines in episcopal city of Lubawa. After the dissolution in year 1821 the masterpiece of the printer from Mainz became the property of the Library of Divinity School in Pelplin, where – as the only copy in Poland – at the end of the 19th century it was adequately exhibited. In the inter-war period – although the selling of the Bible was considered – its ideological popularizer and protector was, among others, the bishop of Chełmno, Stanisław Wojciech Okoniewski, but above all, the priest dr Antonie Liedtke, the director of the library in Pelplin. It was he who dedicated several papers to the “Polish” copy of Gutenberg Bible and just before the war – risking his life – he rescued the Bible from German robbery. e route of its evacuation led from Pelplin, through Warsaw (the treasury of the National Economy Bank), Romania, France, Great Britain to Canada, where it was deposited in the branch of the Bank of Montreal in Ottawa. Although there were some problems with getting it back after the war, the Gutenberg Bible returned to Pelplin and until this day it is a real pearl of the collections of seminar library.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 385-394
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskupa Anastazego Sedlaga plany przeniesienia siedziby rządców diecezji chełmińskiej z Pelplina do Chełmna
BISHOP ANASTAZY SEDLAG’S PLANS TO MOVE THE SEAT OF ADMINISTRATORS OF THE BISHOPRIC OF CULM FROM PELPLIN TO CULM
Autorzy:
Jodkowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490134.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
biskup Anastazy Sedlag
diecezja chełmińska
Pelplin
Chełmno
translokacja siedziby biskupiej
Prusy w XIX w.
Bishop Anastazy Sedlag
Bishopric of Culm
Culm
translocation of the bishop seat
Prussia in the 19th century
Opis:
In 1836, the Bishop of Culm, Anastazy Sedlag, suggested to the Prussian authorities that the bishop seat be moved from Pelplin to Culm. The translocation was also meant to include diocese institutions in Pelplin. On the basis of his calculations, one can find that the creation of a diocese capital in Culm would cost 14,850 thalers less than the completion of construction and adaptation works in Pelplin. It should be noted that the translocation expenses amounted to 62,750 thalers. The twelve-year period of Pelplin functioning as the seat of bishops did not influence its economic growth. Priests employed in the diocese administration experienced numerous difficulties in access to food products and means of transport. The ministry of religious affairs, education and medicine rejected the above mentioned Bishop Sedlag`s plans. The decision was supported by the argument of the amount of capital invested in the adjustment of the infrastructure of Pelplin to the needs of diocese institutions. Besides, diocese construction funds had been almost used up by that time. However, a decision was made to create a post office in Pelplin, as well as to reconstruct selected stretches of roads.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2015, 22; 163-176
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księgozbiory klasztorów franciszkańskich w Prusach Zachodnich w okresie ich kastaty
The libraries of the Franciscan monasteries in West Prussia during their dissolution
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783834.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Prusy Zachodnie
franciszkanie
franciszkanie konwentualni
bernardyni
reformaci
kapucyni
biblioteki zakonne
West Prussia
the Prussian state
the diocese of Warmia
the diocese of Chełmno
religious orders
the dissolution of the monasteries
monasteries
libraries
monastic libraries
Opis:
At the turn of the 19th century, the Prussian state began the dissolution of the religious houses, including in West Prussia. Of the 28 monasteries existing in this area before the dissolution, 15 were part of the Franciscan religious family: six Bernardine monasteries (Kadyny, Lubawa, Nowe, Świecie, Toruń, Zamarte), six monasteries of the Reformed Franciscans (Brodnica, Dzierzgoń, Gdańsk Chełm, Grudziądz, Łąki Bratiańskie, Wejherowo), two monasteries of the Conventual Franciscans (Chełmno, Chełmża), and one monastery of the Capuchins (Rywałd). After 1840 only two monasteries survived, in Wejherowo and Łąki Bratiańskie near Nowe Miasto Lubawskie. During the dissolution of the monasteries, the monastic book collections and archives were secured and translocated by Prussian officials. Using the surviving archival material, the author presents the holdings of the individual monastic libraries and their history.
Wśród zachodniopruskich klasztorów męskich w drugiej połowie XVIII wieku najliczniejszą grupę stanowiły placówki franciszkańskie (bernardyni - Kadyny, Lubawa, Nowe, Świecie, Toruń, Zamarte; reformaci - Brodnica, Dzierzgoń, Gdańsk Chełm, Grudziądz, Łąki Bratiańskie, Wejherowo; franciszkanie konwentualni - Chełmno, Chełmża; kapucyni – Rywałd). Po przeprowadzonych przez państwo pruskie kasatach ocalały tylko dwie placówki franciszkańskie, w Wejherowie i Łąkach Bratiańskich koło Nowego Miasta Lubawskiego. Konsekwencją zamykania domów zakonnych była dekompozycja, translokacja lub zniszczenie klasztornych księgozbiorów. Odnaleziono dotąd 7 archiwalnych katalogów bibliotek franciszkańskich z terenu Prus Zachodnich, które umożliwiają częściową identyfikację zakonnych zasobów bibliotecznych.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 465-479
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia parafii i kult św. Józefa w kościołach stacyjnych Roku św. Józefa w Diecezji Toruńskiej
The history of St Joseph parishes and the cult of St. Joseph at station churches in the year of St. Joseph in The Roman Catholic Diocese of Toruń
Autorzy:
Galanciak, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1872552.pdf
Data publikacji:
2021-12-17
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
year of St. Joseph
cult of St. Joseph
Parish of St Joseph – Chelmno
Grudziadz – Mniszek
Torun
Turznice
Rok Świętego Józefa
kult św. Józefa
parafia św. Józefa w Chełmnie
parafia św. Józefa Grudziądzu – Mniszku
parafia św. Józefa Toruniu
parafia św. Józefa Turznicach
Opis:
Ustanowiony przez papieża Franciszka Rok św. Józefa jest okazją do pogłębienia relacji ze Świętym oraz ożywienia nabożeństwa ku Jego czci przez wspólnotę Kościoła. Jednym z wymiarów poznawania św. Józefa jest także studium historii kultu oraz nawiedzenie kościołów stacyjnych wyznaczonych przez biskupa w każdej diecezji. W diecezji toruńskiej świątyniami tymi są parafie w Chełmnie, Grudziądzu – Mniszku, Toruniu i Turznicach. Artykuł stanowi dokumentację wydarzeń związanych z przeżywaniem Roku św. Józefa w tych wspólnotach, przybliża historię poszczególnych parafii i kultu ich Patrona, opisuje istniejące w parafiach wspólnoty wiernych związane z osobą św. Józefa. Omówione zostały również wizerunki św. Józefa z poszczególnych kościołów stacyjnych.
Declared by Pope Francis, the year of St. Joseph is an opportunity to deepen the relationship with the Saint and, as a community, strenghten the experience of St. Joseph services. Analysing the history of the cult and visiting the station churches declared by the Bishop of each diocese is one of the ways to get to know St. Joseph. In The Roman Catholic Diocese of Toruń, the station churches are in Chelmno, Grudziadz – Mniszek, Torun and Turznice. The article is a sort of record of the events concerning experiencing the year of St. Joseph within the discussed communities. Moreover, it gives a brief glimpse at the history of particular parishes and the cult of their patron. It also discusses St. Joseph's parish communities and presents the image of St. Joseph in particular station churches.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2021, 48; 155-176
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 118

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies