The Church in Royal and Teutonic Prussia after the Second Peace of Toruń: the Time of Continuation and Change

W artykule zostały omówione bezpośrednie oraz pośrednie konsekwencje drugiego pokoju toruńskiego odnoszące się do sytuacji Kościoła w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach do czasów reformacji. Zaprezentowane zostały zaobserwowane w tym zakresie elementy kontynuacji oraz zmian, które wynikały zarówno z ukształtowania się nowego politycznego podporządkowania poszczególnych diecezji, jak i stopniowo zmieniającej się pozycji prawnej tamtejszych biskupstw i ich zwierzchników. Z przeprowadzonych badań wynika, że wszystkie zmiany polityczne, prawne, organizacyjne i społeczne zachodzące w Kościele w Prusach po drugim pokoju toruńskim z 1466 r. stały się jedynie wstępem do mającej nastąpić za kilkadziesiąt lat reformacji. Podziały polityczne, a tym samym zmiany w organizacji kościelnej, zdecydowały o kształcie przyszłej organizacji Kościoła w Prusach – kontynuacji w przypadku katolickich diecezji wchodzących w skład Prus Królewskich i zmianie, związanej z reformą protestancką i powstaniem struktur Kościoła ewangelickiego na terytorium Kościoła w Prusach Książęcych.