Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Atmospheric circulation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-90 z 90
    Tytuł:
    Przestrzenna i czasowa zmienność cyrkulacji atmosferycznej na obszarze Polski
    Spatial and Temporal Variability of Atmospheric Circulation in the Area of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163869.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    dynamika cyrkulacji atmosferycznej
    zmienność przestrzenna cyrkulacji atmosferycznej
    atmospheric circulation
    atmospheric circulation dynamic
    spatial variability of atmospheric circulation
    Opis:
    Oceny zmienności warunków cyrkulacyjnych na obszarze Polski względem jej centrum dokonano na podstawie charakteru cyrkulacji atmosferycznej, kierunku adwekcji i typologii cyrkulacyjnej opartej na dwóch wymienionych wskaźnikach cyrkulacji. Wyniki analizy poszczególnych wskaźników cyrkulacji atmosferycznej wykazały duży spadek zgodności wskaźników wraz z oddalaniem się od centrum Polski. Największą zgodność uzyskano w przypadku charakteru cyrkulacji atmosferycznej, a najmniejszą w przypadku typów cyrkulacji. W odległości 100 km od centralnego punktu wzorcowego stwierdzono zmianę typu cyrkulacji atmosferycznej w ok. 20-25% przypadków, a w odległości 300 km – w ok. 40%, a na południu Polski nawet więcej niż w połowie przypadków. Dynamikę zmian warunków cyrkulacyjnych na obszarze Polski sprawdzono opierając się na 16 typach cyrkulacji atmosferycznej określonych co 6 godzin i wyznaczonych metodą Jenkinsona i Collisona. Największe przestrzenne zróżnicowanie częstości zmian typu cyrkulacji atmosferycznej na inny odnotowano latem, a najmniejsze jesienią.
    Evaluations of the variability of the atmospheric circulation in the area of Poland in relation to the center of country taken into account of the cyclonic and anticyclonic circulation, the direction of advection and circulation typology based on the above-mentioned two indices of atmospheric circulation. The results of the analysis of particular atmospheric circulation indices showed a significant decrease in the compatibility indices with distance from the center of Poland. The highest compatibility was obtained in the case of the cyclonic and anticyclonic circulation, and the lowest in the case of atmospheric circulation types. At a distance of 100 km from a center of reference point the type of atmospheric circulation changes in approx. 20-25% of cases, and at a distance of 300 km - in approx. 40%, and in the southern part of country even more than half of the cases. The dynamics of changes in the circulation conditions in the area of Poland were checked on the basis of 16 atmospheric circulation types determined every six hours based on the Jenkinson’s and Collison’s method. The highest spatial diversification of frequency of transition the specified atmospheric circulation type to another occurred in summer and lowest in autumn.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 1-2; 45-54
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku
    Variability of atmospheric circulation above Spitsbergen in the second half of 20th Century
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260957.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    Opis:
    The study presents variability of different circulation indices above the Spitsbergen for the period 1951-2000. Investigated area covers the part of the Atlantic sector of the Arctic located between 75-80°N and 0-30°E. The study based on the original calendar of circulation types (Niedźwiedź 1981, 2001), prepared with the help of the synoptic maps of Europe (Europäischer Wetterbericht, 1976-2000, Tägliche Wetterbericht 1950-1975). Twenty circulation types have been distinguished. The advection directions are marked by the capital letters while the anticyclonic situations by the subscript a and the cyclonic ones by subscript c; for example, Wa and Wc denote the anticyclonic and cyclonic situations respectively, with the air advection from the West. Thus, there are 16 circulation types with definite directions of the air masses. The other 5 situations are nonadvective: Ca - centre of anticyclone, Ka - anticyclonic wedge, Cc - centre of cyclone, Bc - cyclonic trough, and x - col and the situations which cannot be classified. This classification is similar to Lamb (1972) types and based on methods described in the most important works in synoptic climatology (Barry an Perry 1974, Yarnal 1993). The frequencies of the occurrence of all the distinguished circulation types for the 50-years period of 1951-2000 are presented on the table 4. On the average, the anticyclonic wedge (Ka ? 10.4 %) is the most frequent in the Spitsbergen. The second one is situation Ec and NE occurs during 9.9 and 8.8% of the days. The centre of high pressure over Spitsbergen (1.3 % of the days) and the NW situation (1.5 % of the days) are the least frequent. Weather and climate of Spitsbergen are modelled by the intensive cyclonic activity during 56 % of the days in a year. The largest frequency of the occurrence of low pressure systems is characteristic for the period from September to March with maximum in November (66 %), December and January (65%). The number of days with high pressure systems exceeds 50 % only in May (59 %). The variability of circulation have been obtained using the simple circulation indices: zonal westerly circulation W index, similar to P progression index, index of southerly circulation - S, and index of cyclonicity - C, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications. The author of this paper calculated these indices for each year, season and month (tables 1-3). The most characteristic for Spitsbergen is the zonal form of circulation with the eastern component (W = -147 for a year) with the great intensity in the period from October to April (March ?20.9). The minimum in the eastern air-flow can be observed in summer (July +0.7). Another characteristic feature for Spitsbergen is predomination of the cyclonic patterns (index C = 56 for a year), especially in the period from September to March (November 12.8). In May the index C is negative (-9.4), which confirms the great activity of anticyclonic pattern. Among the southerly circulation forms the northern component dominates (index S = -36 for a year). Only in July and August the opposite situation can be observed. Circulation forms over Spitsbergen have been fluctuated in the long-term period. In 1951-2000 the greatest changes have been observed in the indices C and W (fig. 3-7). Significant increasing trend was observed in annual values of C and S indices. Southerly circulation index S is well connected with North Atlantic Oscillation (NAO) index (table 6). The best correlation between the mean temperature at Hornsund and circulation indices exists for the S index (table 7).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2001, 11; 7-26
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative chemical characteristics of precipitation in the Hornsund region (SW Spitsbergen) in the years 1993-1994 and 1998-1999
    Autorzy:
    Burzyk, Maciej
    Burzyk, Jerzy
    Głowacki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052394.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    Spitsbergen
    Hornsund
    precipitation
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2001, 22, 3-4; 233-247
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Temporal and spatial variability of thermal and humidity stimuli in the Hornsund area (Svalbard)
    Autorzy:
    Araźny, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041896.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    Spitsbergen
    biometeorology
    climate change
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2019, 40, 1; 29-53
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Meteorological and biometeorological conditions in the Hornsund area (Spitsbergen) during the warm season
    Autorzy:
    Araźny, Andrzej
    Migała, Krzysztof
    Sikora, Sebastian
    Budzik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051598.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    South Spitsbergen
    meteorology
    biometeorology
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2010, 3; 217-238
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Occurrence of Fog at Meteorological Stations Located on the Airport in Poland in the Years 2005-2015
    Autorzy:
    Skomorowski, A.
    Piotrowski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163725.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    fog
    atmospheric circulation
    horizontal visibility
    frequency of fog
    Opis:
    Evaluating synoptic conditions and the incidence of fog cases as well as number of days with fog across a large spatial spectrum such as atmospheric circulation and comparing results to local scale analyzes will help to accurately identify conditions conductive to formation of fogs on the territory of Poland. The aim of the study is to analyze the time of fog formation during the day, fog duration, and the extent of limitation of the horizontal visibility. Data coded in METAR (Meteorological Aerodrome Report) messages was used to perform the analysis of synoptic from 8 stations located at the largest airports in Poland. In the analysis, the main criterion was the number of cases when horizontal visibility limited below 1 km – number of fogs. Results show that there is a clear, seasonal pattern of fog frequency for all stations in this study. For a majority of stations, the minimum number of fogs occurred during the summer months and the maximum number of fogs was observed in October and November. The probability of fogs in the cold half of the year, during the anticyclonic circulation, is slightly higher than during cyclonic circulation and is connected with meridional air advection. In the warm half of the year the probability of fogs during cyclonic circulation increases. Fog duration in most cases did not exceed 3 hours for all stations. At the stations analyzed, fog most often limits the horizontal visibility to 500 m, but there are seasonal differences in the frequency for separated ranges of horizontal visibility.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2018, 4; 315-327
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosfery na wysokie opady w Hornsundzie (Spitsbergen)
    Influence of atmospheric circulation on the high precipitation in Hornsund (Spitsberegen)
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260911.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    opady atmosferyczne
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    precipitation
    Opis:
    Maximum daily precipitation and the number of days with precipitation 10.0 mm was analysed in Polish Polar Station in Hornsund (Spitsbergen), based on the measurements during 8008 days in the period 1978 June - 2000 July. The geographical coordinates of the station are following: j = 77°00? N, l = 15°33? E, Hs = 11 m a.s.l. This region is characterised by relatively large annual precipitation, varied from 230 mm in 1987 up to 640 mm in 1996. The largest diurnal total of precipitation - 58.3 mm was observed on August 1, 1994. The second high value 52.6 mm was noticed on September 6, 1996. During the observed period only 5 times daily precipitation exceeded 40 mm and 14 time was higher than 30 mm. Return period for possible daily precipitation greater than 70 mm is less than once in a hundred years. In the annual course the maximum of precipitation was observed mainly in August and September. Also the largest precipitation appears most often during the advection of air from the South and South-West with cyclones coming from the Atlantic Ocean. Special attention was made to the daily precipitation >=10 mm. they occurred during the 201 days (2.5%) and bringing about 35% of annual total. The probability of such events is highest in autumn (25%) during the south westerly cyclonic circulation type (SWc). Two other circulation types are caused also such precipitation: southern cyclonic type (Sc) with probability 24% and south westerly anticyclonic ones (SWa), with probability 11.5%. During the last decade of 20th century there was observed the increasing tendency in frequency of large precipitation in Hornsund. The sudden increase take place since 1994. These changes were connected with greater frequency in the intensity of westerly and southerly atmospheric circulation expressed by the zonal and meridional circulation indices.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2002, 12; 65-75
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warm winter and cold summer spells in Spitsbergen and their circulation conditions
    Autorzy:
    Tomczyk, Arkadiusz M.
    Łupikasza, Ewa B.
    Kendzierski, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041846.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    Svalbard
    thermal spells
    climate change
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2019, 40, 4; 339-359
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przebieg roczny ciśnienia atmosferycznego na Antarktydzie
    Annual course of the atmospheric pressure on the Antarctic
    Autorzy:
    Kejna, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260645.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    ciśnienie atmosferyczne
    Antarktyda
    cyrkulacja atmosferyczna
    Antarctic
    atmospheric pressure
    atmospheric circulation
    Opis:
    W artykule przedstawiono zmienność przestrzenną przebiegu rocznego ciśnienia atmosferycznego na Antarktydzie. Stwierdzono dwa typy przebiegów rocznych ciśnienia. Na wybrzeżu występuje przebieg charaktery-zujący się półroczną oscylacją, z maksymalnymi wartościami w sezonie letnim i zimowym oraz najniższymi w przejścio-wych porach roku. We wnętrzu kontynentu najwyższe ciśnienie występuje latem, a najniższe w chłodnej połowie roku. Największe amplitudy roczne ciśnienia występują we wnętrzu kontynentu. W ostatnich dwóch dekadach XX wieku zaznaczyły się istotne zmiany w przebiegu rocznym ciśnienia atmosferycznego.
    At the polar latitudes of the Southern Hemisphere a circulation cell functions which is connected with the strong baric wedge feature of the atmosphere occurring between the Antarctic anticyclone and a very deep circumpolar trough by the Antarctic coastline. The circulation system in the Antarctic region shows seasonal variability called Southern Annular Mode (SAM). In the cold season the tropospheric exchange of air masses strengthens due to the increase of the katabatic winds? speed. The relocation of air masses from over Antarctica to its peripheries has an influence on the annual course of the atmospheric pressure. In the elaboration mean monthly air pressure values were taken into account from 106 Antarctic stations from the beginning of measurements to 2000. On the basis of these data the mean annual course of the atmospheric pressure has been counted as well as the yearly pressure range. Annual courses from two periods: 1958-1980 and 1981-2000 were also compared. Over the Antarctic the annual course of the atmospheric pressure is complex. At the costal part of the continent there are two maxima (in summer and in winter) and two minima in the transient seasons. This course is called semi-annual oscillation (SAO) in the literature. However this phenomenon shows certain regional specifics. On the Antarctic Peninsula and South Orkney Islands the winter maximum is more distinct, while minima are shifted to February and November. In the inland the winter maximum decreases with the distance from the coast and at stations situated in the highest parts of the glacial plateau the highest pressure values occur in summer and distinctly lower ones in winter. At some inland stations a slight increase of the pressure can be observed in the middle of winter what refers to the thermal coreless winters occurring frequently in this region. The annual range of the atmospheric pressure decreases from the coast (15-7 hPa) to the interior of the continent, where it reaches values above 20 hPa. During the last two decades of the 20th century significant changes took place in the annual courses of the pressure in comparison to the years 1958-1980. On the South Orkney Islands and the Antarctic Peninsula the pressure increased in summer and in autumn, while in winter distinctly decreased. At the remaining part of the Antarctic coast pressure decrease occurred in every seasons, and in the Weddell Sea region the autumn and spring minimum significantly deepened. At the majority of the stations the annual amplitudes of the atmospheric pressure decreased after 1980. These changes contributed to the disturbances in the functioning of the Antarctic climate system. On the Antarctic Peninsula the air temperature increased, while at many stations in the Eastern Antarctic considerable cooling occurred.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2005, 15; 7-16
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Impact of atmospheric circulation on the occurrence of very strong and extreme cold stress in Poland
    Autorzy:
    Owczarek, Małgorzata
    Tomczyk, Arkadiusz M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15804893.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    bioclimatology
    UTCI
    atmospheric circulation
    cold stress
    winter
    Polska
    Opis:
    The primary objective of the study was the determination of the spatial and multiannual variability of occurrence of days with very strong and extreme cold stress in Poland according to the Universal Thermal Climate Index (UTCI), as well as determination of baric conditions favouring their occurrence. The study was based on data from the years 1966/67 to 2018/19 from the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute and National Centre for Environmental Prediction/National Centre for Atmospheric Research (NCEP/NCAR). The research showed a statistically significant decrease in the number of days with very strong and extreme cold stress on half of the analysed stations, and a slight tendency or no changes on the remaining stations. The occurrence of days with extreme cold stress in Poland, as revealed by the analysis was primarily related to the presence of high-pressure systems blocking zonal circulation. The study resulted in the designation of three circulation types, i.e. two types related to anticyclonic systems and one cyclonic type.
    Źródło:
    Quaestiones Geographicae; 2022, 41, 3; 111-126
    0137-477X
    2081-6383
    Pojawia się w:
    Quaestiones Geographicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of cloudiness on air temperature and precipitation on the territory of Poland (1951-2000)
    Autorzy:
    Żmudzka, Elwira
    Owsiński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030281.pdf
    Data publikacji:
    2008-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    cloudiness
    temperature
    rainfall
    atmospheric circulation
    Polska
    variability
    relationships
    Opis:
    Analysis of time series was performed of cloudiness, air temperature and precipitation for the years 1951-2000, the data used representing lowland Poland. The properties of the temporal course of these elements of climate and the interrelations between their variability in time have been determined. The strength of dependence of precipitation and temperature upon the magnitude of cloudiness in the annual cycle has been assessed with the linear correlation coefficient. The essential climate-forming role of cloudiness has been confirmed. The magnitude of cloudiness over Poland explains up to 70% of variability of temperature and precipitation. These interrelations are the strongest in the warmer half of the year. Atmospheric circulation and cloudiness explain up to 85% of variability of the climate elements studied.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2008, 13; 89-103
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Summer weather conditions in 2005 and 2016 on the western and eastern coasts of south Spitsbergen
    Autorzy:
    Ziaja, Wiesław
    Sulikowska, Agnieszka
    Wypych, Agnieszka
    Mitka, Krzysztof
    Maciejowski, Wojciech
    Ostafin, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2042136.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    Svalbard
    weather variability
    air temperature
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2018, 39, 1; 127-144
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie odtworzenia wartości bilansu Lodowca Hansa (SW Spitsbergen)
    The reconstruction of the mass balance of the Hansbreen (SW Spitsbergen)
    Autorzy:
    Marsz, A. A.
    Styszyńska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260915.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    cyrkulacja atmosfery
    Lodowiec Hansa
    Hansbreen
    atmospheric circulation
    Opis:
    This article deals with an attempt to estimate the value of the net balance of Hansbreen (SW Spitsbergen).In order to estimate thes value an assumption has been made that the value of the net balance of Hansbreen is a function of two groups of factors, i.e. static and dynamic ones. The static elements (georgaphical location of Hansbreen, topography of the glacier and its surroundings, etc.) have no influence on the elements of the interannual changeability of the balance; a constant value will represent these elements in formulae. A group of dynamic factors that introduces an interannual changeability to the net balance is made up of a set of meteorological factors (mainly the course of air temperature, precipitation and cloudiness). The said meteorological factors are influenced by the character of atmospheric circulation. Because the main features of the character of the interannual changeability of the air circulation over that area are influenced by the spatial distribution of the anomalies sea surface temperature (SST), the analysis of variances has been chosen as the method used to define the direct statistical estimation of winter and summer balances as the function of monthly anomalies in SST occurring in the North Atlantic in a preceding period. As a result of statistical analysis, two linear functions of great statistical significance have been obtained, i.e. formula [1] and [2] enabling the estimation of winter and summer balances respectively. These functions use the values of anomalies in SST as independent variables. The influence of these values on the course of changeability in atmospheric circulation over the Nordic seas is obvious. The calculated values of the net balance of Hansbreen, estimated by means of the above mentioned functions and the values observed (Fig. 4) proved to be almost the same. Having the values of anomalies in SST (Reynolds data set) a sequence of values of net balance of Hansbreen has been estimated for the period 1970/71÷1996/97 (Table 2, Fig. 5) with the help of this method. An error of values calculated in this way can be found within limits ą0.106 m. water equivalent. The values of the calculated net balance taken from the above mentioned period were used to find by means of best estimating correlation between Hansbreen net balance and temperature and precipitation sums at Isfjord Radio station. Thanks to these results, the next sequence of values of Hansbreen balance for period 1926/27÷1969/70 (Table 3, Fig. 6) has been calculated. The final values are of no statistical significance and contain unknown errors. If they are close to reality it might mean that the balance of Hansbreen has been permanently negative since the end of the 20-ties.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2002, 12; 117-131
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na usłonecznienie w Koniczynce k/Torunia w latach 1999-2013
    Autorzy:
    Uscka-Kowalkowska, Joanna
    Kejna, Marek
    Maszewski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/763208.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    atmospheric circulation
    sunshine duration
    Koniczynka
    cyrkulacja atmosferyczna
    usłonecznienie
    Opis:
    The article addresses the issue of the influence of atmospheric circulation on the sunshine duration at Koniczynka near Toruń in the years 1999–2013. The synoptic situations types were defined using the classification proposed by Niedźwiedź (1981), whereas the sunshine duration values came from research carried out as part of the Integrated Monitoring of Natural Environment Project. The study covered the frequency of occurrence of individual circulation types and their influence on the sunshine duration in an annual and a long-term course.
    W opracowaniu przedstawiono zagadnienie związku usłonecznienia z cyrkulacją atmosfery na podstawie badań przeprowadzonych w Koniczyncek/Torunia w latach 1999-2013. Usłonecznienie było mierzone heliografem Campbella-Stokesa, natomiast sytuacje synoptyczne zostały określone wg klasyfikacji T. Niedźwiedzia. W badanym okresie w Koniczynce stwierdzono istotną statystycznie korelację usłonecznienia z częstością typów sytuacji synoptycznych. Największe usłonecznienie wystąpiło w roku o największym udziale antycyklonalnych typów sytuacji synoptycznych. Wykazano, że pogodzie bezsłonecznej zdecydowanie sprzyjają układy cyklonalne, natomiast największym dziennym sumom usłonecznienia typy antycyklonalne.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 2
    0137-1983
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu temperatury powietrza w styczniu na Spitsbergenie
    Role of atmospheric circulation on the January temperature variability in Spitsbergen
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260696.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    Spitsbergen
    temperatury powietrza
    atmospheric circulation
    air temperature
    Opis:
    The study presents variability of simple circulation indices above Spitsbergen for the period 1899-2004 in January, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W - westerly, zonal index, S - southerly - meridional index, C - cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications, as well as Spitsbergen Oscillation (OS) defined as the standarized pressure difference between Bjornoya and Longyearbyen. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow. Variability of January temperature in Svalbard (t01SV) were investigated on the basis of averages from four stations: Isfjord Radio and Svalbard Lufthavn, as well as from Polish Polar Station in Hornsund Fiord on SW part of Spitsbergen, and from Bjornoya (Bear Island) - about 300 km SSE from Hornsund. After reconstructions of some lack data on the basis of linear regression, temperature data were obtained for the period of 1912-2004. For the temperature the main feature is period of cooling in the years 1912-1918 and then the great warming during the decade of 1930th (1933-1937). During the years 1937-1971 was observed the significant decreasing trend in January temperature to the cool period of years 1962-1971. The last period 1971-2004 has no any trend in temperature. But three large fluctuations took place with warm Januarys of 1972-1974, 1990-1992 and 1999-2001 and cool ones of 1975-1982, 1993-1998 and 2002-2004. Temperature of January changes in Spitsbergen depend on a great extend of circulation factors, mainly from the southern (S) and zonal circulation indices (W) or Spitsbergen Oscillation index (SO). Using the models of multiple regression was possible the recontruction of January temperature since 1899 on the basis of circulation indices. They explained about 63% of variance in temperature.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2004, 14; 59-68
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Variability of the predicted insulation index of clothing in the Norwegian Arctic for the period 1971-2000
    Autorzy:
    Araźny, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051892.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Norwegian Arctic
    bioclimate
    predicted insulation of clothing
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2006, 27, 4; 341-357
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modified, threshold-based circulation type classification for Central Europe, on the basis of Lityńskis classification
    Autorzy:
    Kulesza, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2137038.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-10
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    Atmospheric circulation
    circulation type classification
    threshold-based classification
    Litynski
    Central Europe
    Opis:
    There are many classifications of atmospheric circulation types. In Poland, the most important one, used by Polish weather services, is the classification of circulation types developed by Lityński. This paper proposes four modifications to the currently used algorithm for determining atmospheric circulation types. The proposed algorithms have been compared and it has been shown which one produces a catalogue of circulation types in which the division of the distribution of the values of the three indices (the zonal index Ws, meridional index Wp and cyclonicity index Cp) into three classes is the closest to being equally likely. In 19862015, the classification scheme that deemed to be the best, difered in above 19% of cases from the currently used classification.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2019, 23, 1; 53-62
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diurnal temperature range variation in the northern part of Poland in relation to atmospheric circulation types
    Dobowe wahania temperatury powietrza w północnej części Polski w zależności od typu cyrkulacji atmosferycznej
    Autorzy:
    Baranowski, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053042.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Northern Poland
    diurnal temperature range
    types of atmospheric circulation
    Opis:
    In this study, diurnal temperature range (DTR – defined as difference between daily maximum and minimum air temperature) in the northern part of Poland in relation to atmospheric circulation types by B. Osuchowska-Klein was investigated. To discover the most characteristic features of geographical distribution of DTR for all distinguished circulation patterns in selected months and the whole year data from 22 IMGW weather stations (from the 1971-1995 period) were used and presented on the maps.
    Źródło:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2019, 23; 5-20
    1643-0115
    Pojawia się w:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura bilansu promieniowania słonecznego w Ny-Alesund (NW Spitsbergen) w latach 1989-2003
    Structure of solar radiation balance in Ny-Alesund (NW Spitsbergen) in the period 1989-2003
    Autorzy:
    Budzik, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260647.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    promieniowanie słoneczne
    Spitsbergen
    cyrkulacja atmosferyczna
    solar radiation
    atmospheric circulation
    Opis:
    This case describes structure of solar radiation balance in Ny-?lesund, Spitsbergen, basing on twenty-four-hour?s magnitudes in 1989-2003. We put to the analysis each radiation streams: shortwave and longwave. Basing on it one year?s and monthly balances were estimated: (K*, L*, Q*). The radiation data used in this article are derieved from: Norsk Polarinsitutt in Oslo: Hisdal, Finnekasa and Vinje (1992) and Hisdal and Finnekasa (1996); 'The Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research': Koenig-Langlo and Marx (1997). The data of clouds from Ny-Alesund are derieved from: Climatolology Division, Norwegian Meteorological Institute, Norway. In 1989-2003 period - annual radiation balance Q* in whole spectrum was oscillating from - 71 MJ/m2 to 194 MJ/m2, average Q* was 57 MJ/m2. Highest values of Q* in year are recorded on June, July - average - 210-260 MJ/m2, lowest on polar night period -October-February (-87 MJ/m2 to -100 MJ/m2). Short-wave radiation balance K* was depending on sun level, sculpture of the earth?s surface and cloudiness modify amount of downward sun energy. Yearly balance sums of short-wave radiation K* was oscillating from 931 MJ/m2 to 1438 MJ/m2, average -1178 MJ/m2. Yearly course of stream K and balance K* shows maximum from April to August and zero values in November-February period. Analyzing many year?s estimation -highest yearly sum of K stream - 2634 MJ/m2 - was recorded on 1993 and lowest - 2157 MJ/m2 on 1990, average of sums in this period was - 2402 MJ/m2. Average yearly balance of L* was 1120 MJ/m2 on 1989-2003 period. Annual balance sums were oscillating from -936 MJ/m2 to -1265 MJ/m2.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2004, 14; 189-197
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie wybranych elementów meteorologicznych w sezonie letnim między stacjami Hornsund i Calypsobyen (Spitsbergen)
    Comparison of some selected meteorological elements of the Summer season between Hornsund and Calypsobyen stations (Spitsbergen)
    Autorzy:
    Gluza, A.
    Siłuch, M.
    Siwek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260651.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    cyrkulacja atmosferyczna
    warunki klimatyczne
    atmospheric circulation
    weather conditions
    Opis:
    The aim of the study washas been to determine the differences in the 24-hour means values of some selected meteorological elements between the stations analysed and also to determine the influence of atmospheric circulation on their distribution. Meteorological data collected at the Polar Station of the Institute of Geophysics of the Polish Academy of Sciences in Hornsund and the Calypsobyen Station of the Maria Curie-Skłodowska University of Lublin wasere used for the present research. The present studies showed that air temperature in Calypsobyen is on average 0.6°C higher than in Hornsund. Calypsobyen is warmer than Hornsund fromat almost all circulation directions. Hornsund is warmer only in the case of the NW direction. The highest levels of temperature differences (> 1°C) occur from theat S and SW directions. Calypsobyen was 0.3°C colder than Hornsund only in the case of the NWc type. Regarding the average total cloud coveriness of the sky [0-10], the difference between the two stations analysed was as small as 0.1. This results from thea high total cloud coveriness of the sky during summer. No differences were found in the case of medium wind velocity levels similarly as was in the case for the of cloud coveriness. The a mean difference forro this parameter was 0.1 m/s. The location of the station, as well as the orographic reletions in its surroundings, exerts a significant influence on the difference in thetiation of wind velocities in relation to the directions of the circulation directions. The total - taken ever twenty-four hour sums - of the atmospheric precipitation levels as an averaged with to the circulation directions in Hornsund were on average 0.8 mm higher than for in Calypsobyen. Precipitation levels were higher in Calypsobyen only from theat N and E directions and in the situation of a weather wedge over Spitsbergen (Ka), however, even then the values of these differences were small (0.1-0.2 mm). Analysis of the data analysis pointed to the significance of the direction of the circulation direction and its influence on the value of differences between the meteorological elements selected. In some cases (i.e. wind velocity, precipitation level) local factors - and including orographic relations and the location of the measuring site - are decisive.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2004, 14; 183-188
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura bilansu promieniowania słonecznego na obszarze Lodowca Avatsmarka w dniach 13 IV - 04 V 2002 r.
    Structure of solar radiation balance on Avatsmark Glacier in the period of 13 IV - 4 V 2002
    Autorzy:
    Budzik, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260822.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    promieniowanie słoneczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    solar radiation
    atmospheric circulation
    Opis:
    It was carried out an analysis of solar radiation balance for a chosen active surface (glacier). The basis was meteorological data, which was recorded by an automatic weather station in the period of 13.04.2002 - 04.05.2002 in the area of Aavatsmark glacier (NW Spitsbergen). The individual radiation fluxes were analysed and balances and also diurnal sums were calculated on the basis of them. It was set the individual values of radiation balance against chosen meteorological parameters. These results were compared with the data from the nearby weather station in Ny-Alesund.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2003, 13; 151-160
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki meteorologiczne na Lodowcu Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 1999 roku
    Meteorological conditions on the Waldemar Glacier (NW Spitsbergen) in summer season 1999
    Autorzy:
    Kejna, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260965.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Lodowiec Waldemara
    Spitsbergen
    cyrkulacja atmosfery
    Waldemar Glacier
    atmospheric circulation
    Opis:
    The meteorological measurements were carried out on NW Spitsbergen on the Waldemar Glacier (surface 2.66 km2) in three points: ATA (133 m a.s.l., marginal zone), LW1 (130 m a.s.l., snout of glacier), LW2 (380 m a.s.l., firn part). The base station of Toruń Polar Expedition is situated on the north part of Kaffioyra (KH, 11 m a.s.l.), about 3 km away from glacier. The air temperature and relative air humidity were measured by termohigrographs in standard meteorological boxes, and precipitation by Hellmanns pluwiometer in the period 14.07-8.09.1999. The weather conditions on the Kaffiöyra region are determined by solar and circulation factors. In the summer season 1999 north and east advection of air masses dominated. The meteorological conditions on Waldemar Glacier are formed by the influence of two contrasting environments: the glacier and its moraine foreground. The mean air temperature in summer 1999 at the Kaffiöyra equaled 5.4°C and at the moraine of the Waldemar Glacier (ATA) 5.2°C. On the glacier the air temperature was much lower, and on the snout (LW1) was 4.5°C and decreases with the altitude (LW2 3.2°C) . The average gradient of air temperature between LW1 and LW2 stands was 0.53°C/100 m. Between the warmed up dark moraine ground (ATA) and the melted surface of the glacier a ?thermal jump? occurred (0.4°C on the distance 160 m). The highest maximum of air temperature at KH was 18.1°C, and on the Waldemar Glacier 16.4°C (LW1) and 16.5°C (LW2). The relative air humidity on Spitsbergen are formed under the influence of oceanic water and foehn phenomena. In summer season 1999 the mean relative air humidity was 84% at the Kaffioyra and increased with the altitude on the Waldemar Glacier (LW1 ? 86%, LW2 ?89%). In the period 21-07-31.08 at the Kaffioyra sums of the precipitation equaled 58.4 mm and on the glacier: 85.2 mm (133 m a.s.l.), 100,6 mm (233 m a.s.l.), 108.9 mm (380 m a.s.l.) and 131.8 mm (421 m a.s.l.). In summer season the meteorological conditions on the Waldemar Glacier show a large variability. It is a result of incoming air masses, warm from moraine foreground up the glacier and cool from the glacier plateau, from the interior of Spitsbergen.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2001, 11; 55-65
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosfery na występowanie dni mroźnych w Hornsundzie (Spitsbergen)
    The influence of the atmospheric circulation on the occurrence of ice days in Hornsund (Spitsbergen)
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Łupikasza, E.
    Małarzewski, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260763.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    dni mroźne
    cyrkulacja atmosfery
    Spitsbergen
    Hornsund
    ice days
    atmospheric circulation
    Opis:
    Dni mroźne, definiowane jako dni z Tmax<0°C są jednym z termicznych wskaźników współ-czesnych zmian klimatu. Celem artykułu jest określenie wieloletnich zmian częstości występowania dni mroźnych w Hornsundzie oraz określenie relacji pomiędzy ich występowaniem i cyrkulacją atmosfery. Badania przeprowa-dzono na podstawie dostępnych danych dobowej maksymalnej temperatury powietrza (26.07.1957-16.08.1958 MRG; 4.07.1978-29.02.2012). Średnio w Hornsundzie notuje się 183 dni mroźnych w roku. Najczęściej pojawiają się one w marcu, zaś w ogóle nie występują w lipcu i sierpniu. W badanym okresie częstość występowania dni mroźnych istotnie malała w maju, czerwcu i grudniu. Tendencja spadkowa dotyczy również rocznych wartości liczby dni mroźnych. Sezonowe zróżnicowanie relacji pomiędzy częstością występowania dni mroźnych a cyrkulacją atmosfery jest słabsze niż w przypadku dni z przejściem temperatury przez próg 0°C. W większości miesięcy największym prawdopodo-bieństwem ich wystąpienia charakteryzują się typy antycyklonalne: Na, NEa, Ea, NWa oraz Ca i Ka. Występowaniu dni mroźnych nie sprzyja adwekcja ciepłego powietrza z południa.
    Ice days defined as days with daily maximum temperature below 0°C are placed amongst the indices of current climate change. This paper aims at research both the long-term variability in the ice days occurrence and their relations to atmospheric circulation. All available data on daily maximum temperature were used (26.07.1957-16.08.1958 MRG; 4.07.1978-29.02.2012). On average, 183 ice days a year are noted in Hornsund. The highest number of the days occurs on March whereas they do not appear on July and August. The frequency of ice days were significantly lowering in May, June and August. The downward trend was also found in the annual index values. Seasonal differentiation of the relations between the ice days occurrence and atmospheric circulation are weaker than in case of days with freeze-thaw events. In majority months the highest probability of the ice days occurrence is linked to the six anticyclonic types (Na, NEa, Ea, NWa, Ca and Ka). Advection of warm air from south results in rarer ice days.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 17-26
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ground temperature changes on the Kaffiøyra Plain (Spitsbergen) in the summer seasons, 1975–2014
    Autorzy:
    Araźny, Andrzej
    Przybylak, Rajmund
    Kejna, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2046859.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Arctic
    Spitsbergen
    Kaffiøyra
    ground temperature
    multi−annual variability
    atmospheric circulation
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2016, 37, 1; 1-21
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Amplituda dobowa temperatury powietrza na Antarktydzie
    Diurnal air temperature range on the Antarctic
    Autorzy:
    Kejna, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260832.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    temperatury powietrza
    Antarktyda
    cyrkulacja atmosferyczna
    air temperature
    Antarctic
    atmospheric circulation
    Opis:
    Diurnal air temperature ranges (DTR) have been counted based on the monthly mean values of the daily maximal and minimal air temperature from 23 Antarctic stations. DTR shows a considerable spatial differentiation on the Antarctic. The lowest DTR values (4-6°C) occur along the western coast of the Antarctic Peninsula and on the subantarctic islands. At the remaining coast of Antarctica the mean DTR vary from 6-7°C to 10°C at the stations situated on higher geographical latitude. In the Antarctic inlands the largest DTR values occur at the highest parts of glacier plateau (8-9°C), while on the South Pole they are distinctly smaller (6°C). In the annual course of DTR the following types have been distinguished: oceanic type at the western coast of the Antarctic Peninsula with small DTR in summer (2-4°C) and twice higher in winter; oceanic-continental type at the coast of Eastern Antarctic with large DTR during the whole year; continental-oceanic type with high DTR in summer and still higher (up to 13°C) in winter occurring at Western Antarctic and in the Weddell Sea basin; continental type characteristic for the interior of the continent with the highest DTR in summer (11-12°C) and smaller in winter; polar type with small DTR in summer (to 3°C) and considerable higher in winter (7-8°C). A decrease of DTR occurred on the Antarctic in regions characterized by increasing temperature in the second half of the 20th century, especially on the western coast of the Antarctic Peninsula, on the coast of Ross Sea and on the Queen Maud Land. The decrease in the DTR values was connected with the quicker increase of daily minimal air temperatures. On the other hand, in the regions where cooling was noted the DTR values increase (inlands of Eastern Antarctic and South Pole, and the Weddell Sea basin), mainly due to the fall in daily minimal air temperatures.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2004, 14; 7-18
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce
    The influence of synoptic situations on the occurrence of fog at selected airports in Poland
    Autorzy:
    Śmigiera, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818527.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    mgła
    lotniska
    Polska
    cyrkulacja atmosfery
    fog
    airports
    Polska
    atmospheric circulation
    Opis:
    Celem pracy jest określenie wpływu cyrkulacji atmosfery na występowanie mgieł na wybranych lotniskach w Polsce. Wykorzystano dane z okresu 1981-2015, obejmujące liczbę godzin z mgłą w poszczególnych dniach na stacjach w Szczecinie, Gdańsku, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Rzeszowie. Typy cyrkulacji atmosferycznej zostały opisane zgodnie z typologią J. Lityńskiego. Dodatkowo wykorzystano dane uzupełniające, obejmujące Numeryczny Model Terenu (DEM), mapy sieci rzecznej i zbiorników wodnych w Polsce oraz mapę pokrycia terenu CORINE Land Cover 2012. Z przeprowadzonych analiz wynika, że istotną rolę w występowaniu dni z mgłą odgrywają kierunki adwekcji powietrza. W większości przypadków najwięcej dni z mgłą występowało podczas adwekcji powietrza z kierunków południowych, a najmniej z północnych, niezależnie od pory roku. Zróżnicowanie przestrzenne występowania mgły w określonym typie cyrkulacji jest spowodowane między innymi wpływem warunków lokalnych. Największy wpływ wykazują rzeźba terenu i obecność zbiorników wodnych.
    The aim of this paper is to examine the influence of atmospheric circulation on the occurrence of days with fog at the airports in Poland. The data included the number of hours with fog on particular days in the period of 1981-2015 on the stations in Szczecin, Gdańsk, Poznań, Warszawa, Wrocław, Kraków and Rzeszów. The study uses the circulation typology by J. Lityński. Additionallny, Digital Elevation Model, map of rivers and water reservoirs in Poland and land cover map CORINE 2012 were used in this research. The occurrence of days with fog in particular circulation types was assessed with the frequency and conditional probability. It was found that the directions of air advection play an important role in the occurrence of days with fog. In most cases the most days with fog occurred during air advection from southern directions and the least from northern ones. The spatial diversity of fog occurrence in a given type of circulation is caused by the influence of local conditions. The strongest influence is exerted by the relief and the presence of water reservoirs.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2021, Z. 1-2; 65--83
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KORELACJA ZMIAN STĘŻEŃ PYŁÓW ZAWIESZONYCH PM10 Z TYPAMI CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ W KONINIE W LATACH 2012–2016
    Autorzy:
    Karczewska, Kaja
    Kolendowicz, Leszek
    Półrolniczak, Marek
    Forycka–Ławniczak, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943775.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    particulate matter PM10
    atmospheric circulation
    concentration levels analysis
    Konin
    Polska
    Opis:
    The subject of the paper is the influence of atmospheric circulation on the content of suspended PM10 in the air in Konin. For this purpose dust concentrations from the period 2012–2016 were generally characterized. PM10 particulate matter concentration average hourly data were obtained from the Main Inspectorate of Environmental Protection website. Based on these data, long-term, seasonal and daily changes in the PM10 concentration in the atmosphere were investigated. The study analysed the daily variability of the PM10 suspended particulate matter concentration to present seasonal differences (in hot and cold seasons). In order to determine the influence of atmospheric circulation on the PM10 particulate matter concentration, the concentration levels data were compared with the types of circulation prevailing on the same day. In this study according to synoptic maps the days with maximum and minimum concentrations PM levels were analysed. It was found which type of meteorological circulation is conducive to higher levels concentrations of particulate matter PM10, and which has a positive effect on the quality of the air in Konin.
    Źródło:
    Badania Fizjograficzne Seria A - Geografia Fizyczna; 2018, 9(69); 45-64
    2081-6014
    Pojawia się w:
    Badania Fizjograficzne Seria A - Geografia Fizyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na warunki termiczne sezonów letnich (VII-VIII) w Calypsobyean (zachodni Spitsbergen)
    The influence of atmospheric circulation on thermic conditions in summer seasons (VII-VIII) in Calypsobyen (Western Spitsbergen)
    Autorzy:
    Gluza, A.
    Siwek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260757.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    temperatura powietrza
    Calypsobyen
    Bellsund
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    air temperature
    Opis:
    Zarys treści. W pracy przedstawiono wpływ cyrkulacji atmosferycznej według klasyfikacji T. Niedźwiedzia na warunki termiczne w miesiącach letnich (lipiec i sierpień) w rejonie Bellsundu. Wykorzystano wartości dobowe (średnie, maksymalne i minimalne) temperatury powietrza z wysokości 200 cm n.p.g. ze stacji meteorologicznej w Calypsobyen. Dane pomiarowe pochodzą z sezonów letnich pięciu Wypraw UMCS na Spitsbergen z lat 2006-2009 i 2011. Długość serii pomiarowych w poszczególnych latach była związana z terminami rozpoczęcia i zakoń-czenia wypraw. Ponieważ pomiary wykonywane były w różnych terminach (między pierwszą dekadą czerwca a pierwszą dekadą września) do analizy wykorzystano dane z okresu wspólnego tj. od 1 lipca do 31 sierpnia. Łącznie przeanalizowano dane z 310 dni (po 62 dni z każdego roku).
    The paper analyses relationship between atmospheric circulation and air temperature in Calypsobyen Bellsund region (NW Spitsbergen) in period 01st July – 31st August from the years 2006-2009 and 2011. For this purpose data from meteorological station in Calypsobyen (. = 77°33’29,5”N, . = 14°30’46,6”E), daily values of four temperature parameters (mean, maximum, minimum, diurnal temperature range) and daily types of atmospheric circulation for Spitsbergen made by T. Niedźwiedź have been used. The station is located on Calypsostranda, a flat sea terrace, at the height of about 23 m a. s. l., at a distance of 200 m from Bellsund Fjord and 2 km from the Scott Glacier. Dry lichen-moss tundra forms the substrate of the station. Circulation types Ca+Ka (about 20%) and Cc+Bc (about 14%) occurred the most frequently in analysed period. Types Sa+SWa+Wa and Ea+SEa (about 8%) occurred the most rarely. The highest mean daily temperatures were notified in circulation types Ea+SEa and Sa+SWa+Wa. Highest maximum temperatures were notified in circulation types NWc+Nc+NEc and NWa+Na+NEa. Lowest minimum temperatures were notified in circulation types Ca+Ka and Cc+Bc. Highest values of diurnal temperature range were notified in circulation types Sa+SWa+Wa, NWa+Na+NEa and Ea+SEa. In summer seasons air temperature in Calypsobyen depend mainly on direction from which air masses are coming. Local circulation is also important as well as foehn wind effect, radiation and insolation processes. Type of baric situation is mostly not so relevant.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 27-34
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Conditional probability of the daily minimum temperature in certain types of circulation on a seasonal basis in the Zywiec Valley in Southern Poland
    Autorzy:
    Szczotka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/764836.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Zywiec Valley
    conditional probability
    minimum air temperatures
    extreme values
    atmospheric circulation
    Opis:
    Znaczenie temperatury minimalnej powietrza dla środowiska przyrodniczego i działalności człowieka jest niezmiernie ważne. Niniejsza praca przedstawia aspekty związane ze zmiennością dobowej temperatury minimalnej powietrza w okresie zimowym (XII-II) w Kotlinie Żywieckiej, w świetle sytuacji synoptycznych. Opracowanie bazuje na wynikach badań przeprowadzonych w jednym punkcie węzłowym pochodzącym z bazy CarpatClim, zlokalizowanym w dnie Kotliny Żywieckiej za okres 1961-2010. Studium zostało uzupełnione kompleksową analizą warunków cyrkulacyjnych i ich zmiennością czasową w ciągu 50-lecia. W tym celu zastosowano klasyfikację typów cyrkulacji atmosferycznej Niedźwiedzia (1981) dla dorzecza górnej Wisły. Za ekstremalne zjawisko termiczne uznano średnią temperaturę minimalną powietrza przekraczającą wartość progową 90 i 95 percentyla. Związki pomiędzy ekstremalnymi wartościami temperatury powietrza a typami cyrkulacji atmosferycznej rozpatrzono poprzez analizę częstości wystąpienia wartości ekstremalnych oraz ich warunkowego wystąpienia w danym typie cyrkulacji atmosferycznej.
    Air minimum temperature is very important for the natural environment and human activity. This paper presents certain aspects related to the variability of daily minimum temperature of air in the winter (XII, I, II) in the Zywiec Valley, in relation to the synoptic situation in the valley. The analysis is based on the results of research carried out at one point node (the grid) obtained from the base Carpat Clim database. The node is located at the bottom of the Zywiec Valley in the period 1961-2010. The study was complemented with a comprehensive analysis of local conditions for atmospheric circulation and temporal variability over a 50 years period. For this purpose, the classification of types of atmospheric circulation  (Niedźwiedź 1981) was used for the upper Vistula river basin. Extreme temperatures included an average minimum temperature of air exceeding the 90th and 95th percentile. The relationship between the extremes of air temperature and atmospheric circulation types was examined by analyzing the frequency of occurrence of extreme values and their conditional occurrence in each particular type of atmospheric circulation.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Biologica et Oecologica; 2017, 13; 18-24
    1730-2366
    2083-8484
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Biologica et Oecologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Satelitarna charakterystyka zachmurzenia ogólnego nad Svalbardem w roku 2007 w powiązaniu z cyrkulacją atmosfery
    The satellite cloud climatology in 2007 above Svalbard in relation to atmospheric circulation conditions
    Autorzy:
    Kotarba, A.
    Widawski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260698.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Svalbard
    zachmurzenie ogólne
    cyrkulacja atmosferyczna
    MODIS
    typy cyrkulacji
    cloud climatology
    atmospheric circulation
    types circulation
    Opis:
    W artykule przedstawiono rozkład czasowy i przestrzenny zachmurzenia ogólnego nad Sval-bardem w 2007 r. Wszystkie prezentowane wielkości zachmurzenia wyliczono z maski chmur, będącej jednym z produktów powstałych w wyniku przetworzenia danych satelitarnych radiometru MODIS, umieszczonego na satelitach Terra i Aqua. Analizie poddano średnie miesięczne, średnią roczną oraz średnie zachmurzenie w po-szczególnych 11 typach uproszczonej klasyfikacji Niedźwiedzia, tak dla całej powierzchni archipelagu, jak i jego poszczególnych części.
    One of the fundamental problems in cloud climatology research is a lack of high spatial and temporal resolution data. Conventional, surface-based visual observations are limited to a small number of locations and represent atmospheric conditions only within a small vicinity of the stations. This is particularly true in the Arctic, which is inadequately sampled due to extreme weather condi-tions and maritime character of this area. As an alternative, satellite data can be utilized as a base for cloud climatology studies. In this paper Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) observations are used as a source of cloud data for investigating the relation between total cloud cover and atmospheric circulation patterns over Svalbard. MODIS data were obtained as a Cloud Mask product – a 1 km resolution raster with four classes reflecting cloud detection confidence: 'confident clear', 'probably clear', 'uncertain clear' and 'certain cloudy'. Each class was arbitrary turned into fractional cloud cover as 0%, 33%, 66% and 100% respectively. Total number of 5607 MODIS passes over Svalbard was analyzed (about 16 a day). Area of study was divided into three regions – Spitsbergen (1) with subregions: 1a (north-western part), 1b (north-eastern part), 1c (southern part); Nordaustlandet (2); Barents Island and Edge Island (3). Mean monthly and annual cloud amount was calculated for each region as a ratio of cloudy pixels (weighted by 0%, 33%, 66% and 100%) to all pixels within given region/subregion. MODIS-derived information was then set against Niedźwiedź (2007) circulation type classification. Classification is an application of Lamb (1972) subjective classification, reduced in this study from 21 to 11 types: 5 cyclonic, 5 anticyclonic and 1 undetermined. As the results show, mean total cloud cover over Svalbard in 2007 amounted to 74%, varying from 61% in February up to 85% in August. The greatest mean monthly cloud cover (88%) was observed over Nordaustlandet in August, while the lowest (57%) over southern part of Spitsbergen in February. The cloudiest parts of Svalbard in 2007 were Nordaustlandet and Edge Island with 76% and 77% of annual mean cloud cover respectively – slightly more than Spitsbergen (73%). Spatial distribution of annual mean cloud cover Svalbard was controlled by topography and atmospheric circulation conditions. Atmospheric circulation over Svalbard in 2007 was dominated by advection from N-E-S directions and non-advective situations (center of cyclone or cyclonic trough). Average cloud cover was nearly constant throughout all circulation types, ranging from 74% (cyclonic advection from S+SE) to 77% (cyclone's center or cyclonic trough). Most diverse spatial distribution of cloud cover was observed during the days of central anticyclonic situations and anticyclonic wedge, while least diverse when cyclone's center, cyclonic trough or anticyclonic advection from S+SW occurred. MODIS-derived cloud cover variability can be well explained by circulation influence, e.g. foehn effect associated with anticyclonic E+SE advection, cloud amount increase as a result of S+SW or W+NW cyclonic advection from Norwegian Sea. Although annual course of cloud cover, as determined with satellite information, seems reliable, future studies should emphasise a comparison of MODIS data with surface based observations. Temporal coverage should be also expanded to years 2003-2008 in order to obtain statistically significant results.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2008, 18; 127-140
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Thermic weather types in Hel and atmospheric circulation types
    Termiczne typy pogody w Helu a typy cyrkulacji atmosferycznej
    Autorzy:
    Baranowski, D.
    Kirschenstein, .
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/84823.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    thermic weather type
    weather type
    Hel resort
    atmospheric circulation
    circulation type
    Polska
    annual number
    Opis:
    The main purpose of the article is the analysis of the relations between thermic weather types in Hel and types of circulation from Osuchowska-Klein’s classification (1978). Thermic types have been constructed on the basis of A. Woś’s classification of weather types (1993). As a result, in the study eleven thermic types have been distinguished and grouped into three categories of weather: warm, transitory and frosty. Detailed analysis has revealed that the frequency of thermic weather types in particular types of circulation is determined by the character of circulation (cyclonic/anticyclonic) as well as by its direction. The most numerous types of circulation over Poland: E (north-eastern anticyclonic) and CB (north-western cyclonic) most often are accompanied by warm and transitory weather. In Hel the warm weather group is conditioned mainly by the circulation types associated with the advection of the air from the West or South; transitory and frosty groups are related to the types of circulation conditioning the airflow from the northern or eastern sector.
    Zasadniczym celem pracy było określenie częstości występowania w Helu termicznych typów pogody (w latach 1976-1995), w zależności od typu cyrkulacji atmosferycznej (według klasyfikacji B. Osuchowskiej-Klein 1978). Termiczne typy pogody wyróżniono na podstawie klasyfikacji zaproponowanej przez A.Wosia (1993), opartej na dobowych warunkach pogodowych. W niniejszym opracowaniu jedynym kryterium grupowania pogody w klasy były charakterystyki termiczne z tej klasyfikacji. Biorąc pod uwagę dobowe wartości temperatur ekstremalnych (tmax, tmin), wyróżniono trzy podstawowe grupy pogód: ciepłe, przejściowe oraz mroźne, które w zależności od wartości średniej dobowej temperatury powietrza podzielono na 11 termicznych typów pogody. W opracowaniu, w pierwszej kolejności określono typy decydujące o charakterze cyrkulacji nad obszarem Polski, a następnie przeanalizowano towarzyszące im termiczne typy pogody w półroczu chłodnym (X-III), ciepłym (IV-IX) oraz w skali roku. Uzyskane wyniki pozwalają na wysnucie następujących wniosków. Cyrkulacja atmosferyczna w dużej mierze determinuje częstość występowania termicznych typów pogody w Helu, przy czym rola kierunku adwekcji mas powietrza jest większa niż charakter (cyklonalny/antycyklonalny) układu barycznego. Występowaniu pogód ciepłych sprzyja większa frekwencja typów cyrkulacji charakteryzujących się napływem powietrza z sektora południowego i zachodniego. Pogody przejściowe i mroźne towarzyszą najczęściej typom cyrkulacji sprowadzającym do Polski powietrze z północy lub ze wschodu. Najliczniej reprezentowanym typem pogody jest pogoda umiarkowanie ciepła, która pojawia się najczęściej późną wiosną i jesienią (z maksimum w październiku) przy najmniejszej częstości w lutym. Do grupy typów o dużej frekwencji należy ponadto: pogoda bardzo ciepła – notowana wyłącznie od kwietnia do października oraz pogoda chłodna – występująca od października do maja. W półroczu chłodnym występuje większe zróżnicowanie termicznych typów pogody w zależności od typu cyrkulacji atmosferycznej.
    Źródło:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2009, 13 part I
    1643-0115
    Pojawia się w:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Główne cechy cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem (XII.1950 - IX.2006]
    The main forms of atmospheric circulation above Spitsbergen (December 1950 - September 2006)
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260921.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    typy cyrkulacji
    wskaźniki cyrkulacji Niedźwiedzia
    Arktyka Atlantycka
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    types circulation
    Opis:
    Praca omawia najważniejsze zmiany jakie zachodziły w cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w latach 1950–2006. Po analizie zmienności typów i wskaźników cyrkulacji Niedźwiedzia stwierdzono wyraźny wzrost wartości wskaźnika cyrkulacji zachodniej (zwłaszcza latem i zimą) i południowej (głównie zimą i latem) oraz wzrost aktywności niżów we wszystkich porach roku, a zwłaszcza w zimie. Gwałtowny wzrost intensywności cyrkulacji południowej, który wystąpił w styczniu i kwietniu 2006 r. zaznaczył się dużymi anomaliami termicznymi (12.4–12.6K powyżej średniej wieloletniej). Być może rok 2006 stanie się najcieplejszym w całym okresie obserwacji instrumentalnych temperatury na Spitsbergenie.
    The study presents variability of 21 circulation types and simple circulation indices above Spitsbergen for the period December 1950 – September 2006, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps (Niedźwiedź 1992, 1997a). Classification of circulation types, based on method of H.H. Lamb (1972), used the direction of airflow (gradient wind) and pressure pattern (a – anticyclonic, c – cyclonic) as the main elements. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W – westerly, zonal index, S – southerly – meridional index, C – cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications (Niedźwiedź 1997b, 2001). The anticyclonic wedge (Ka – 10.5%) was the most frequent synoptic situation in the Spitsbergen (Table 1). The second one is circulation type Ec (9.9%) and NEc (8.7%). Weather and climate of Spitsbergen was modelled by the intense cyclonic activity during 56% of the days in a year (Fig. 1). The largest frequency of cyclonic types was noticed in November (67%). For May was typical the maximum frequency of the high pressure systems (59.7%). The annual variability of different airflows above Spitsbergen is presented on the Figures 2–5. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow (Table 2, Fig. 6). The great intensity of eastern airflow was observed from October to April, the weakest – during summer months. For the last 56 years was observed the increased tendency of index W. The most intense of southerly circulation index S was noticed on 1984–1994 (Table 3, Fig. 7). Positive trend was observed for winter, spring and summer. Only in autumn the tendency of S index was negative. For the Spitsbergen is typical predomination of cyclonic patterns (annual value of index C is +60), with highest values of index C from September to March (Table 4, Fig. 8). Only in May index C is negative (–10) thanks to great activity of anticyclones. For the last 56 years was observed the increasing activity of cyclonic weather above the Spitsbergen. For the last three years (2004–2006) was typical the concentration of extreme intensity of the particular forms of circulation, mainly in southerly one.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2006, 16; 91-105
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany temperatury powierzchni Morza Czukockiego (1982-2008)
    Changes of sea surface temperature at the Chukchi Sea (1982-2008)
    Autorzy:
    Zblewski, S.
    Marsz, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261049.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Morze Czukockie
    temperatura powierzchni morza
    cyrkulacja atmosferyczna
    sea surface temperature
    atmospheric circulation
    Opis:
    Praca charakteryzuje zmiany temperatury powierzchni Morza Czukockiego zachodzące w okresie 1982-2008 oraz wpływ na te zmiany cyrkulacji atmosferycznej. Stwierdzono występowanie dodatnich, istotnych statystycznie, miesięcznych i rocznych trendów temperatury powierzchni morza (TPM), nierównomiernie rozłożonych w przestrzeni. Obserwuje się występowanie asynchronicznych związków między cyrkulacją atmo-sferyczną a TPM, przy czym zmiany cyrkulacji atmosferycznej wyprzedzają w czasie zmiany TPM. W badanym okresie najsilniejszy wpływ na miesięczne i roczne zmiany TPM ma charakter cyrkulacji atmosferycznej występu-jącej w dłuższych okresach – wiosną, a nawet w całym okresie marzec-sierpień i marzec-wrzesień, poprzedzającym moment wystąpienia maksimum temperatury powierzchni morza. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na zmiany TPM nie jest bezpośredni, lecz realizuje się poprzez wpływ na dryf lodów na Morzu Czukockim w okresie wiosen-nym i letnim.
    This work characterizes changes in sea surface temperature of the Chukchi Sea observed in the period 1982- 2008 and the way atmospheric circulation (mid-troposphere circulation, modified Arctic Dipole) influences these changes. The research made use of homogeneous data series of sea surface temperature (SST) originating from the data set NOAA NCDC ERSST v.2, in a 2�‹. x 2�‹�É grid (Fig. 1). In the examined period (1982-2008) the increase in sea surface temperature of the Chukchi Sea was observed (Table 1). In the central and southern part of the sea the increase in SST is much stronger (+0.067 deg/year) than in the northern part (0.002 deg/year). This phenomenon is connected with the fact that the northern part of the examined sea area was freed from ice only after the year 2002. During the observed period there was also mean annual increase in SST ranging from 0.62�‹C in the south-west part to 0.03�‹C in the northern part of the examined region (Fig. 2). In the period 1982-2008 strong, statistically significant correlations between SST and the character of the atmospheric circulation observed before were noted. The correlations of SST in the Chukchi Sea are stronger than those with the modified Artic Dipole. The changeability of value of the modified Arctic Dipole from March to September explains 36% (in the eastern part of the sea area) and up to 46% (in the western part) of annual changeability in SST. However the influence of changes in atmospheric circulation on the changeability of SST is not direct. The character of atmospheric circulation noted in spring season (III-V) and even during the entire spring and summer seasons (III-VIII) has influence on the ice drifting in the Chukchi Sea. The drifting ice has influence on the time during which the sea surface accumulates the heat and as a consequence affects the sea surface temperature. This sequence of consecutive correlations seems to be most important for the changes in the SST. The secondary role affecting the changes in SST in the Chukchi Sea plays the increased transport of warm water from the Bering Sea forced by strong positive phases of modified Arctic Dipole in September. This influence is limited to the area up to the southern part of the Chukchi Sea and to the time till the last three months (October-December).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2009, 19; 147-158
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezwykle ciepła pogoda w czerwcu 2019 roku w Polsce i jej przyczyny cyrkulacyjne
    Unusually Hot June 2019 in Poland and its Circulation-Related Causes
    Autorzy:
    Twardosz, Robert
    Wałach, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818537.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    gorący czerwiec 2019
    cyrkulacja atmosferyczna
    Polska
    hot June 2019
    atmospheric circulation
    Polska
    Opis:
    Do największych zagrożeń natury meteorologicznej pojawiających się w ostatnich latach w Polsce należy występowanie długotrwałych warunków silnego gorąca, którym zwykle towarzyszy susza, wywołuje groźne skutki w gospodarce, często o charakterze klęski żywiołowej. W tej pracy skoncentrowano się na charakterystyce termicznej i uwarunkowaniach cyrkulacyjnych w wyjątkowo ciepłym czerwca 2019 r. w Polsce. Podstawę badań stanowiły średnie miesięczne wartości temperatury powietrza oraz codzienne wartości temperatury maksymalnej i minimalnej z 69-lecia 1951-2019 z 60 stacji synoptycznych w Polsce, a także kalendarz typów cyrkulacji Lityńskiego (1969). Wykazano, że czerwiec 2019 roku charakteryzował się największymi anomaliami bezwzględnymi (ponad 6°C), jak i względnymi (ponad 4 odchylenia standardowe), jakie zdarzyły się w Polsce począwszy od 1951 roku. O pojawieniu się skrajnych warunków gorąca zadecydował łączny wpływ czynników adwekcyjnych i radiacyjnych.
    The study looks at the occurrence of prolonged periods of very hot weather, which have recently emerged as one of the most dangerous natural phenomena in Poland. Spells of sweltering weather are typically accompanied by droughts and have been known to seriously affect the economy, often attaining the scale of a natural catastrophe. This focus of this study is the case of an unusually hot June 2019 in Poland and its related thermal and circulational characteristic. The thermal aspect is analysed using the average monthly air temperatures and the daily maximum and minimum temperatures recorded at the country’s 60 synoptical weather stations over the 69-year period spanning 1951 and 2019. The calendar of circulation types by Lityński (1969) was used to assess the circulation conditions. The study concludes that June 2019 was characterised by both the highest absolute anomalies (of more than 6°C) and the highest relative anomalies (more than 4 standard deviations) recorded in Poland since 1951. This extremely hot weather spell was ultimately produced by the combined influence of the advection and radiation effects.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2020, 3-4; 179--194
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrological dry periods versus atmospheric circulations in the lower Vistula Basin (Poland) in 1954–2018
    Autorzy:
    Bartczak, Arkadiusz
    Araźny, Andrzej
    Krzemiński, Michał
    Maszewski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054582.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    dry periods
    atmospheric circulation
    Box-Cox transformations
    Standardised Streamflow Index (SSI)
    Polska
    Opis:
    The paper discusses the impact of atmospheric circulation on the occurrence of droughts. The research includes mean monthly discharges for 7 rivers in 1954-2018. Dry periods were determined with Standardised Streamflow Indices (SSI-12). Additionally, the circulation type calendar for Central Poland was used to determine the atmospheric circulation indices: western zonal (W), southern meridional (S) and cyclonicity (C). The analyses indicated a variation in the duration and intensity of droughts in the rivers. 2014-2017 was the driest period with the lowest SSI-12 for most rivers and the highest number of extremely dry months. The advection of air from the West and the South prevailed and anticyclonic synoptic situations dominated over the cyclonic types. Drought spells occurred at a dominance of anticyclonic circulation, with the inflow of air from the North and with increased western zonal circulation.
    Źródło:
    Quaestiones Geographicae; 2022, 41, 1; 107-125
    0137-477X
    2081-6383
    Pojawia się w:
    Quaestiones Geographicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typ cyrkulacji atmosfery w regionie bydgosko-toruńskim podczas długotrwałej suszy meteorologicznej w latach 1989-1998
    Types of atmospheric circulation in the region Bydgoszcz-Toruń during long-time meteorological drought in the years 1989-1998
    Autorzy:
    Bąk, B.
    Maszewski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/339054.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    susza meteorologiczna
    wskaźniki cyrkulacji
    wskaźnik SPI
    atmospheric circulation
    circulation indicates
    meteorological drought
    SPI
    Opis:
    W pracy przeanalizowano rozkład typów cyrkulacji atmosfery w regionie bydgosko-toruńskim, w czasie występowania długotrwałej suszy meteorologicznej, w okresie od VIII 1989 r. do IX 1998 r. Termin wystąpienia suszy określono na podstawie miesięcznych wartości standaryzowanego wskaźnika opadów SPI-48, obliczonych na podstawie znormalizowanych 48-miesięcznych sum opadów zmierzonych w Bydgoszczy w latach 1896-2000. Typy cyrkulacji dla regionu bydgosko-toruńskiego zdefiniowano na podstawie katalogu 21 typów sytuacji synoptycznych, według klasyfikacji Niedźwiedzia. Częstość poszczególnych typów cyrkulacji powietrza w okresie badanej suszy meteorologicznej, określono na podstawie kalendarza typów cyrkulacji, sporządzonego na podstawie codziennych dolnych map synoptycznych, publikowanych przez niemiecką służbę meteorologiczną Deutscher Wetterdienst. Klasyfikacje typów cyrkulacji dla poszczególnych dób dokonano na podstawie kierunku adwekcji, rodzaju układu barycznego i kształtu linii izobarycznych. Dla każdego miesiąca w okresie VII 1989-IX 1998 określono sumaryczny rozkład częstości poszczególnych typów cyrkulacji, który obejmował bieżący miesiąc suszy i 47 poprzedzających miesięcy. Stwierdzono, że średnia wartość SPI-48 w okresie VIII 1989-IX 1998 wynosiła -1,5 i była to najbardziej intensywna susza meteorologiczna w XX w. Wydzielono w niej trzy wielomiesięczne okresy najbardziej intensywnej suszy: ekstremalnej i silnej. W czasie trwania suszy najczęściej występowały typy cyrkulacji powietrza: Ka (klin antycyklonalny, rozmyty obszar podwyższonego ciśnienia, oś wału wysokiego ciśnienia) - 18%, Bc (bruzda cyklonalna, rozmyty obszar niskiego ciśnienia lub oś bruzdy niżowej) - 15% i Wc (cyklonalne sytuacje z adwekcją powietrza z zachodu) - 12%. Najrzadziej (w ok. 1%) występowały cyrkulacje z adwekcją powietrza ze wschodu. Stwierdzono istotną zależność między wartościami wskaźnika SPI-48 i wskaźnikami cyrkulacji strefowej W (r = -0,71), cyrkulacji południkowej S (r = 0,79) oraz między SPI-48 i wskaźnikiem cykloniczności C (r = 0,68).
    In the article was examined the distribution of types of air circulation in the region of Bydgoszcz-Toruń, during the occurrence of long-term meteorological drought in the period until VIII 1989 to IX 1998. The term of drought was based on monthly values of the standardized precipitation index SPI-48, which were calculated on the base of standardized 48-month total precipitation measured in Bydgoszcz in the years 1896-2000. Types of circulation for the region of Bydgoszcz-Toruń were defined on the basis of a catalog of 21 types of synoptic situation, which was adopted on the basis of classification proposed by NIEDŹWIEDŹ (1981). The frequency of each type of air circulation in the period examined meteorological drought, was defined on the basis of the calendar of circulation types, done on the basis of lower daily weather chart, published by Deutsche Wetter Dienst. Classification of circulation types for individual day was based on the direction of advection, the type and shape of barometric isobaric lines. For each month during the VII 1989-IX 1998 specified cumulative frequency distribution of various types of circulation, which included the current month drought and 47 preceding months. It was found that the average value of the SPI-48 in the period VIII 1989-IX 1998 was -1.5 and it was the most intense meteorological drought in the twentieth century. During the time of drought it was isolated three the periods of the most intense drought: extreme and strong. The most frequent types of air circulation were: Ka - 18% (anticyclonic wedge, sometimes a few unclear centres Or a blur area of high pressure, axis of ridge of high pressure), Bc - 15% (cyclonic trough, blur area of low pressure or axis of cyclonic trough with different direction of air advection and front systems dividing different air masses) and Wc - 12% (synoptic situations with air advection from the west). There was a significant correlation between the values of SPI-48 and the index of the zonal westerny circulation W (r = -0.71), index of southerly circulation S (r = 0.79) and between the SPI-48 and cyclonicity index C (r = 0.68).
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 4; 17-29
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Extreme temperature days in Kolobrzeg in the years 1976-2005 and their relation to atmospheric circulation types
    Dni charakterystyczne pod względem termicznym w Kołobrzegu w latach 1976-2005 i ich związek z typami cyrkulacji atmosferycznej
    Autorzy:
    Baranowski, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/85161.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    extreme temperature
    day
    Kolobrzeg town
    atmospheric circulation
    circulation type
    thermal condition
    air temperature
    monthly temperature
    Opis:
    In this work a general characteristics of thermal conditions in Kołobrzeg in the years 1976-2005 is presented. The most important part of the paper is the analysis of extreme temperature days (very frosty, frosty, warm and hot) in relation to the types of atmospheric circulation (according to the classification proposed by Osuchowska-Klein 1978). Daily mean and extreme air temperature data for the weather station in Kołobrzeg were the basis of the paper. The obtained results provide strong evidence that the occurrence of days with extreme air temperatures depends mostly on the atmospheric circulation pattern. Particularly high and low air temperatures in Kołobrzeg, in most cases, are not determined by the character (cyclonic or anticyclonic) of atmospheric circulation, but mainly by the direction of air advection. More detailed analysis has revealed that in the winter months (Dec-Feb) the highest frequency of days with sub-zero maximum temperatures is usually associated with the incursion of continental polar air during anticyclonic circulation types. Conversely, maritime air flow from the Atlantic Ocean most often induced by zonal circulation (especially during cyclonic types over Poland) regularly brings warming in winter. In the warm halfyear (Apr-Sep) strong and persistent advection of the air from the southern or eastern sector (in anticyclonic types: E1, E, D2C and cyclonic ones: F and B) is the most important factor determining the occurrence of warm and hot days in Kołobrzeg. The days with tmax ≥ 25oC appear most rarely during the types accompanied by the winds from the western or northern sector.
    Pierwszą część pracy stanowi ogólna charakterystyka warunków termicznych w Kołobrzegu w 30-leciu 1976-2005. Głównym celem opracowania jest jednak określenie częstotliwości występowania w Kołobrzegu charakterystycznych pod względem termicznym dni (bardzo mroźnych, mroźnych, ciepłych i gorących) oraz wyróżnienie typów cyrkulacji atmosferycznej (według klasyfikacji B. Osuchowskiej-Klein 1978) sprzyjających ich występowaniu. Ze względu na brak katalogu typów cyrkulacji z ostatnich 10 lat badanego okresu, analizę dni charakterystycznych pod względem termicznym w poszczególnych typach cyrkulacji atmosferycznej ograniczono do 20-lecia 1976-1995. W wyniku przeprowadzonych analiz ustalono, że występowanie najniższych temperatur zimą najczęściej związane jest z napływem powietrza z sektora północno-wschodniego zarówno w cyklonalnych (E0), jak i antycyklonalnych (E, E1) typach cyrkulacji, natomiast napływ wilgotnych mas powietrza z zachodu (cyrkulacja strefowa) w cyklonalnych typach przynosi zimą zdecydowane ocieplenie. W ciepłym półroczu (IV-IX) adwekcja powietrza z sektora południowego lub wschodniego (w cyklonalnych typach cyrkulacji: F i B oraz antycyklonalnych: E1, E, D2C) sprzyja większej częstotliwości występowania dni ciepłych i gorących. Najrzadziej dni z tmax ≥ 25°C towarzyszą typom cyrkulacji sprowadzającym do Polski masy powietrza z sektora północnego i południowo-zachodniego. W półroczu chłodnym występuje większe zróżnicowanie termiczne między poszczególnymi typami cyrkulacji atmosferycznej.
    Źródło:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2011, 15
    1643-0115
    Pojawia się w:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The atmospheric circulation patterns during dry periods in Lithuania
    Autorzy:
    Rimkus, E.
    Kazys, J.
    Valiukas, D.
    Stankunavicius, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48255.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    drought
    atmospheric circulation
    hydrothermal coefficient
    dry period
    Lithuania
    cluster analysis
    temperate climate
    Źródło:
    Oceanologia; 2014, 56, 2
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Linking sea level dynamic and exceptional events to large-scale atmospheric circulation variability: A case of the Seine Bay, France
    Autorzy:
    Turki, I.
    Massei, N.
    Laignel, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48022.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    sea level
    atmospheric circulation
    variability
    storm surge
    flood risk
    Seine Bay
    France
    Źródło:
    Oceanologia; 2019, 61, 3
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Atmosfernaja cirkuljacija v severnom polusharii i uglovojj moment vrashhenija zemli
    Atmospheric circulation in Northern hemisphere and global angular momentum
    Autorzy:
    Kholopcev, A.
    Nikiforova, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/77190.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
    Tematy:
    atmospheric circulation
    Northern hemisphere
    correlation analysis
    ocean surface
    surface temperature
    Atlantic Ocean
    Źródło:
    Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa; 2015, 17, 1
    1730-8658
    Pojawia się w:
    Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesna zmienność cyrkulacji atmosfery, temperatury powietrza i opadów atmosferycznych na Spitsbergenie
    Contemporary variability of atmospheric circulation, temperature and precipitation in Spitsbergen
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260947.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    temperatury powietrza
    opady atmosferyczne
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    air temperature
    precipitation
    Opis:
    The study presents variability of simple circulation indices above Spitsbergen for the period 1951-2002, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W - westerly, zonal index, S - southerly - meridional index, C - cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow. Some complicated relations between above indices, NAO, temperature and precipitation were noticed in Spitsbergen. Variability of temperature and precipitation based on the data from Isfjord Radio and Svalbard Lufthavn stations, as well as from Polish Polar Station in Hornsund Fiord on SW part of Spitsbergen. They were compared with Bjornoya (Bear Island) - about 300 km SSE from Hornsund. For the temperature the main feature is period of cooling in the years 1961-1971 and around 1988, after the great warming during the decade of 1930th. During that coolest years also large annual temperature range was typical. The coldest was year 1968, and the warmest one -1984 (from -2 to -3°C). Next warm years were observed in 1990 and 1999, but in Jan Mayen the warmest was year 2002. The coolest winter (December-February) with average temperature below -20°C in Longyearbyen was in 1962/1963 (-21.5°C) and 1988/1989 (-20.1°C), and the warmest one on 1984/1985 (-8.3°C). Significant warming was noticed only in the warm half-year (V-X) about 1.2K since 1972 up to 2002. The warmest period V-X was in 1990, and coolest - in 1968. In summer (June-August) the temperature varied between 2°C in 1982 and 4.5°C (Hornsund) or 6.1°C (Longyearbyen) in 2002 (the warmest summer). Temperature changes in Spitsbergen depend on a great extend of circulation factors, mainly from the southern (S) and zonal circulation indices (W). The lowest temperatures were observed round the 1965. During the last decade of 1980 the period of little warming is observed again. For precipitation relative large increase of summer and September precipitation were noticed in the last years of the 20th century, mainly in 1994-1997. May be the part of its fallen in the form of snow in the upper parts of archipelago and supplied glaciers. The highest precipitation is typical for August and September. The largest diurnal precipitation totals - 58.3 mm was observed on August 1, 1994. The second high value 52.6 mm was noticed on September 6, 1996. During the observed period since 1978, only 5 time the daily precipitation in Hornsund exceeded 40 mm and 14 time were higher than 30 mm. In Hornsund annual total of precipitation twice exceeded 600 mm, in 1994 and 1996. This increase of precipitation was connected with greater frequency in the intensity of westerly and southerly atmospheric circulation expressed by the zonal and meridional circulation indices and the more intense cyclonic activity in autumn and winter seasons
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2003, 13; 79-92
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warming of the West Spitsbergen current and sea ice North of Svalbard
    Autorzy:
    Piechura, J.
    Walczowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48817.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    sea ice
    ocean circulation
    Nordic Sea
    climate change
    atmospheric circulation
    West Spitsbergen
    Arctic Ocean
    warming
    Opis:
    According to the results of recent research, besides the atmospheric circulation, it is heat transport to the Arctic Ocean (AO) by ocean currents, the West Spitsbergen Current (WSC) in particular, that is playing a significant role in the process of Arctic warming. Data collected by the Institute of Oceanology, Polish Academy of Sciences (IO PAS), in the Norwegian and Greenland Seas, and Fram Strait during the last 20 years reveal considerable changes in the amount of heat transported by the WSC into the Arctic Ocean. An increase in Atlantic Water (AW) temperature and the intensification of heat transport were observed in 2004–06; after this period, both parameters decreased. The aim of this study was to find out whether the fluctuations in heat input by the WSC have influenced the sea-ice distribution around Svalbard. In fact they do, but oceanic heat transport should nonetheless be regarded as just one of many processes influencing sea-ice behaviour.
    Źródło:
    Oceanologia; 2009, 51, 2; 147-164
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Response of Eastern Indian Ocean (ODP Site 762B) benthic foraminiferal assemblages to the closure of the Indonesian seaway
    Autorzy:
    Rai, A.K.
    Singh, V.B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48495.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    Indian Ocean
    benthic foraminifera
    productivity
    upwelling
    oligotrophic water
    surface water
    Pliocene
    atmospheric circulation
    ocean circulation
    thermohaline circulation
    Źródło:
    Oceanologia; 2012, 54, 3
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Conditions and rate of extreme dunes abrasion at the Pomeranian Bay
    Autorzy:
    Tylkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/295130.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    abrasion of dunes
    extreme geomorphological events
    Baltic Sea coast
    storm surges
    atmospheric circulation
    Opis:
    This paper presents the temporal and spatial variability of the abrasion dynamics of the dunes located on the coast of the Southern Baltic Sea within the Polish section of the Pomeranian Bay between 1986 and 2008. The study presents long-term tendencies and daily dynamics of coastal dunes abrasion, being the consequence of intensive storm surges. Systematic, quantitative measurements of the abrasion of dunes were performed by the Maritime Offices in Szczecin, Słupsk and Gdynia within the sections of the dune coast most severely affected by abrasion. To determine the origin of the abrasion of dunes, the key hydro-meteorological conditions that determine the geomorphological changes of coastal sea areas, such as types of atmospheric circulation and the maximal sea levels during storm surges, were reviewed. The study also shows the maximal sea level thresholds that can determine the potential dynamics of coastal dunes abrasion at the Pomeranian Bay.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2014, 27; 45-54
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu warunków higrycznych w dorzeczu górnej Wisły
    Air humidity conditions in the upper Vistula river dasin in relation to atmospheric circulation
    Autorzy:
    Wypych, A.
    Czekierda, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338286.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    dorzecze górnej Wisły
    wilgotność powietrza
    air humidity
    atmospheric circulation
    southern Poland
    Opis:
    Wilgotność powietrza, charakteryzująca zawartość pary wodnej w powietrzu, jest elementem odgrywającym istotną rolę w procesach meteorologicznych zachodzących w atmosferze. Głównym celem opracowania jest ocena zróżnicowania warunków higrycznych w dorzeczu górnej Wisły na tle cyrkulacji atmosferycznej. Wykorzystano dane dobowe z lat 1981-2010, pochodzące z 9 stacji synoptycznych. Przedstawiono zróżnicowanie w czasie i przestrzeni wilgotności właściwej i niedosytu wilgotności powietrza. Oddziaływanie czynnika cyrkulacyjnego określono wykorzystując kalendarz sytuacji synoptycznych w dorzeczu górnej Wisły T. Niedźwiedzia. Z przeprowadzonej analizy wynika istotna zależność zawartości pary wodnej w powietrzu, zwłaszcza w ujęciu sezonowym, od aktualnej sytuacji synoptycznej. Stwierdzono również duże zróżnicowanie przestrzenne warunków higrycznych w określonych warunkach cyrkulacyjnych. Najbardziej niekorzystne warunki higryczne, prowadzące m.in. do wysuszenia przypowierzchniowych warstw gleby, panują w sytuacji antycyklonalnej z napływem mas powietrza z południowego zachodu. Dobra zależność warunków wilgotnościowych od cyrkulacji atmosferycznej jest widoczna przede wszystkim w chłodnej połowie roku. W miesiącach letnich sytuacja jest bardziej skomplikowana, co może również świadczyć o istotnym wpływie czynnika radiacyjnego oraz lokalnych warunków środowiskowych.
    Air humidity, describing the amount of water vapour in the atmosphere, is an element which plays an important role among the meteorological processes which are taking place within the atmosphere. The principal aim of this study is to examine the atmospheric circulation conditionings of air humidity differentiation in the upper Vistula river basin (southern Poland). Research was based on data for the period 1981-2010 coming from 9 meteorological stations. The temporal and spatial differentiation of air humidity in relation to atmospheric circulation patterns was examined by analysis of specific humidity and saturation deficit values. The circulation factor was determined by the synoptic situation types classification by T. Niedźwiedź. Analysis conducted to confirm the impact of atmospheric circulation over Southern Poland on humidity conditions and their spatial differentiation showed the significant relationship seasonally dependant. The most difficult hygric conditions, leading to drying up of subsurface soils, are connected with south-west air mass advection and the high pressure system over southern Poland. The relationship is much stronger in the cool half of the year whereas during summer months also radiation and local, environmental conditions play an important role and modify air humidity.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 351-364
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Extreme twenty-four-hour precipitation sums in North-Western Poland
    Ekstremalne dobowe sumy opadów w Północno-Zachodniej Polsce
    Autorzy:
    Kirschenstein, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/84829.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    extreme precipitation
    precipitation sum
    North-Western Poland
    Polska
    atmospheric circulation
    meteorological element
    climatology
    Opis:
    The paper presents an analysis of the extreme precipitation recorded in north-western Poland between 1951 and 1995. The author of the present paper selected a day with a maximal twenty-fourhour precipitation sum out of each month. The author also selected intervals characterized by specific twenty-four-hour values: 0.1-9.9 mm, 10.0-19.9 mm, 20.0-29.9 mm, 30.0-49.9 mm, 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. The author selected frequencies of their occurrence and a monthly average and annual maximums’ sum of precipitation. A concept of an extreme precipitation relates to twentyfour- hour sums 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. Moreover the author selected the days with extreme twenty-four-hour sums ≥100 mm and specified the atmospheric circulation types, distinguished by B. Osuchowska-Klein (1975).
    W pracy przybliżono problematykę ekstremalnych opadów w północno-zachodniej Polsce. Badanie ekstremalnych wartości elementów meteorologicznych to jedno z najważniejszych zagadnień klimatologii. Występowanie tych elementów może spowodować straty ekonomiczne, społeczne czy środowiskowe. W analizie uwzględniono dobowe sumy opadów z 14 stacji, obejmujące lata 1951-1995. Dla obszaru północno-zachodniej Polski za opad ekstremalny przyjęto sumy dobowe 50,0-99,9 mm i ³100 mm, następnie przeprowadzono analizę wybranych dni, w których wystąpiły ekstremalne dobowe sumy opadów ≥100 mm i określono typy cyrkulacji atmosferycznej, wyróżnione przez B. Osuchowską-Klein (1975). Z przeprowadzonych analiz wynika, że na obszarze północno-zachodniej Polski występują opady ekstremalne, które przekraczają granice bezpieczeństwa, powodując zagrożenia społeczno-gospodarcze i środowiskowe. Sumy dobowe 50,0-99,9 mm pojawiały się od maja do października oraz w lutym, natomiast sumy ≥100 mm występowały tylko w letnich miesiącach. W badanym wieloleciu 1951-1995, przy uwzględnieniu 14 stacji z obszaru północno- zachodniej Polski ekstremalne opady 50,0-99,9 mm wystąpiły 102 razy (6%), natomiast opady ≥100 mm – 3 razy: w Łebie (24.07.1988 r.), Koszalinie (18.08.1991 r.) i Toruniu (15.06.1980 r.). Jednakże, przy uwzględnieniu większej liczby stacji (185 stacji dla okresu 1961-1980) sumy ≥100 mm wystąpiły w 14 innych stacjach. Dla tych dni wykonano mapy i określono typ cyrkulacji atmosferycznej. Otrzymano, że ekstremalne opady występowały przy typach cyrkulacji cyklonalnej – Eo (północno-wschodnia i wschodnia), F (południowo- -wschodnia) i CB (północno-zachodnia) oraz antycyklonalnej – E1 (południowo-wschodnia i wschodnia) i C2D (zachodnia). W wybranych 8 dniach opady ekstremalne wystąpiły: w czerwcu (2 razy) – przy typach F i E1; w lipcu (3 razy) – przy typach Eo (2 razy) i C2D i w sierpniu (3 razy) – przy typach Eo, F i CB. W 6 dniach przyczyną opadów ekstremalnych były typy cyklonalne. W ciepłym okresie roku, przy typach cyrkulacji ze składową północną na obszar północno- zachodniej Polski napływa chłodne powietrze, natomiast przy typach południowo-wschodnich i wschodnich napływa bardzo ciepłe powietrze, często o dużej wilgotności względnej. W obu przypadkach adwekcja powietrza może prowadzić do rozwoju konwekcji i w rezultacie powstają opady o ekstremalnej sumie.
    Źródło:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2009, 13 part I
    1643-0115
    Pojawia się w:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wind wave climate of West Spitsbergen: seasonal variability and extreme events
    Autorzy:
    Wojtysiak, K.
    Herman, A.
    Moskalik, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2079303.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    wave climate
    wind wave
    atmospheric circulation
    seasonal variability
    extreme event
    Svalbard
    West Spitsbergen
    Opis:
    Waves are the key phenomenon directly influencing coastal morphodynamics. Facing insufficient observations, wind wave climate of the west coast of Spitsbergen can be characterized on the basis of the modelled data. Here we have used the results of spectral wave models: Wave Watch III (WW3) hindcast and WAM in ERA-interim (ERAi) reanalysis. We have observed the presence of seasonal cycle with difference of up to 1 m between significant wave heights in summer and winter. In wave-direction analysis we have noticed the southwestern swell component of remarkably narrow width, thus we expect unidirectional swell impact on the coastline. Extreme events analysis revealed that storms occur mainly in winter, but the most energetic ones (significant wave height of up to 9.5 m) occur in spring and autumn. We have identified positive trends in storms’ frequency (2 storms per decade) and storms’ total duration (4 days per decade) on the south of the study area. More storms can result in the increase of erosion rate on the south-western coasts of Spitsbergen, but this change may be highly dependent on the sea ice characteristics. Wave heights of wind sea and swell are correlated with the relevant atmospheric circulation indices, especially the North Atlantic Oscillation. In the recent decade, the correlation is stronger with WW3 than with ERAi data, at some locations explaining over 50% (over 30%) of the total variance of wind sea (swell) wave heights. In ERAi data, the relationship with circulation indices seems sensitive to the length of the analysis period.
    Źródło:
    Oceanologia; 2018, 60, 3; 331-343
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie opadów atmosferycznych w rejonie Kaffioyry (NW Spitsbergen) w sezonie letnim w latach 1980-2008
    Atmospheric precipitation differentiation in the Kaffioyra region (NW Spitsbergen) in summer season, 1980-2008
    Autorzy:
    Przybylak, R.
    Araźny, A.
    Kejna, M.
    Maszewski, R.
    Wyszyński, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260663.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    Kaffioyra
    sezon letni
    opady atmosferyczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    summer season
    precipitation
    atmospheric circulation
    Opis:
    W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie warunków opadowych w rejonie Kaffioyry (NW Spitsbergen) w sezonie letnim na podstawie danych z lat 1980-2008. Zbadano wpływ cyrkulacji atmosferycznej i warunków lokalnych na opady atmosferyczne. Uzyskane wyniki porównano ze stacją Ny-Alesund.
    Precipitation in the Arctic, including Spitsbergen, is very important for both the biosphere and for the mass balance of glaciers. Our knowledge about its values inside Arctic islands is limited because almost all meteorological stations are located on tundra below 200 m a.s.l. Therefore any information about precipitation conditions occurring on glaciated and non-glaciated areas lying in the inner parts of Spitsbergen is very valuable. In this paper we present results of precipitation measurements carried out in north-western Spitsbergen (the Kaffioyra region and the Ny Alesund station) in selected summer seasons during the period 1980-2008. Precipitation measurements in the Kaffioyra region have been done during Toruń Polar Expeditions in three stations (base station – Kaffioyra-Heggodden (KH) and two glacier stations located in the lower part (LW1) and upper part (LW2) (see Figure 1 and Table 1). Data for the Ny Alesund (NA) station were obtained from the Norwegian Meteorological Institute. In the KH and NA stations measurements were recorded every day, while in LW1 and LW2 they were generally taken every 1-2 days. Results of precipitation conditions are presented for a common period of observations, i. e. for 21st July-31st August. The influence of atmospheric circulation on precipitation was investigated using the catalogue of circulation types constructed by Niedźwiedź (2009). In the summer season precipitation is greater at the end of the study period, than at the beginning. Year-to-year variability of summer precipitation totals is very large. For example, in KH, the highest precipitation (122.5 mm) occurred in 1997, while the lowest (12.3 mm) was in 2007 (Table 2). Also, the frequency of daily precipitation (.0.1 mm) is significantly greater in most wet summer (61.9%) than in most dry summer (28.6%) (see Table 3). Daily precipitation of .10 mm is rare in the KH station and occurred in only 4 out of the 12 summer seasons. It is well known that precipitation is greater in the inner parts of Spitsbergen than in tundra areas. Less is known, however, about the magnitudes of these differences. For the Kaffioyra region precipi-tation observations are available for 9 summer seasons (Tables 5 and 6). From these Tables and Figure 2 it is clear that precipitation on glaciers is almost always greater than in tundra. On average, summer precipitation totals are greater in LW1 and LW2 than in KH by 21.5 and 35.1 mm, respectively. The greatest differences occurred in 1980, while the lowest were in 2007, when even in LW1 precipitation was lower than in KH (Table 5, Figure 3). Lapse rates of precipitation in the Kaffioyra region are greatest between tundra and glaciated areas (oscillating between 13.2mm/100m and 18.5mm/100m between KH and LW2 and KH and LW1, respectively (Table 7)). On the other hand, this lapse rate between stations LW1 and LW2 is the lowest (only 10.7 mm/100 m). Correlation coefficients of 10-day precipitation totals between the meteorological stations in the Kaffioyra region are very high and exceed 0.9. The greatest precipitation in the Kaffioyra region occurred during the inflow of air masses from the southern sector (Table 8, Fig. 7).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2009, 19; 189-202
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola międzystrefowej cyrkulacji południkowej nad wschodnią częścią Atlantyku Północnego w kształtowaniu niektórych cech klimatu Arktyki Atlantyckiej
    Role of interzonal meridional circulation over the eastern part of the North Atlantic in formation of some features of the Atlantic Arctic climate
    Autorzy:
    Marsz, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261001.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka Atlantycka
    cyrkulacja atmosferyczna
    gwałtowne ocieplenia
    Atlantic Arctic
    atmospheric circulation
    advection
    rapid warming
    Opis:
    Artykuł omawia występowanie silnych adwekcji powietrza z szerokości umiarkowanych i pogra-nicza stref subtropikalnej i umiarkowanej do Arktyki Atlantyckiej (1950-2009). Te przepływy międzystrefowe stanowią przyczynę krótkookresowych (miesiąc, rzadziej 2 miesiące) silnych wzrostów temperatury w Arktyce Atlantyckiej, które znajdują następnie odbicie we wzroście temperatury rocznej. Osłabienie takich postaci cyrku-lacji w dłuższych okresach prowadzi do spadku temperatury w Arktyce Atlantyckiej. Przepływy międzystrefowe stanowią kombinację silnej cyrkulacji strefowej nad środkową częścią Atlantyku i silnej cyrkulacji południkowej nad wschodnią częścią Atlantyku Północnego, Europą Środkową i Półwyspem Skandynawskim. Są słabo powią-zane z AO i NAO, natomiast bardzo silnie ze wskaźnikami regionalnej cyrkulacji atmosferycznej w rejonie Spits-bergenu. Największą intensywność, ale i największą zmienność przepływów międzystrefowych, obserwuje się w chłodnej porze roku (październik-marzec). Ze zmiennością przepływów międzystrefowych silnie powiązana jest temperatura powietrza miesięcy chłodnej pory roku w środkowej i zachodniej części Arktyki Atlantyckiej, a w centralnej części Arktyki Atlantyckiej również bardzo silnie większość innych niż temperatura elementów klimatycznych (wilgotność względna, zachmurzenie ogólne, miesięczne sumy opadów, liczba dni z opadem, etc.). Pozwala to traktować zmienność intensywności przenosu międzystrefowego jako jeden z istotnych mecha-nizmów kształtujących zmienność klimatu w środkowej i zachodniej części Arktyki Atlantyckiej. Analiza jednak wykazuje, że zmiany intensywności przenosu międzystrefowego nie są przyczyną obserwowanego ocieplenia w tej części Arktyki.
    The article describes the phenomenon of strong air advection from the subpolar lattitudes and the regions between subtropical and subpolar zones to the Atlantic Arctic (1950-2009). These interzonal flows are responsible for the short time periods (one month or less frequently two month periods) strong increases in temperature of the Atlantic Arctic which later on are reflected in the rise in the annual temperature. The decrease in these types of circulation over longer periods results in the decrease in temperature of the Atlantic Arctic. The interzonal flows are combination of strong zonal circulation over the central part of the Atlantic and strong meridional circulation over the eastern part of the North Atlantic, central Europe and the Scandinavian Peninsula. They are weakly correlated with AO and NAO but very strongly correlated with the indexes of the regional atmospheric circulation in the region of Spitsbergen. The greatest intensity and the most varied changeability in the interzonal flows can be observed in the cold season of the year (October – March). The air temperature of the cold season of the year in the central and western part of the Atlantic Arctic is significantly connected with the changeability in the interzonal flows and in the central part of the Atlantic Arctic it is not only temperature that is strongly correlated with the variability but also other climatic elements (relative humidity, overall cloudiness, monthly precipitation, number of days with precipitation, etc.). That is why the variability in the intensity of interzonal flow can be treated as one of the important mechanisms responsible for the changes in the climate in the central and western part of the Atlantic Arctic. However the analysis indicates that changes in the intensity of interzonal flow are not the cause of warming of this part of the Arctic.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2010, 20; 7-29
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł i ograniczonej widzialności w Hornsundzie (Spitsbergen)
    Circulation conditions favouring fog and low visibility occurrence in Hornsund (Spitsbergen)
    Autorzy:
    Łupikasza, E.
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261069.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    mgły
    ograniczona widzialność
    cyrkulacja atmosfery
    Arktyka
    Spitsbergen
    fogs
    low visibility
    atmospheric circulation
    Arctic
    Opis:
    W artykule omówiono przebieg roczny występowania mgieł i ograniczonej widzialności poziomej (<1km) w Hornsundzie. Wykorzystano w tym celu dane o zjawiskach meteorologicznych w okresie od lipca 1978 do połowy listopada 2016 roku. Zbiór danych poszerzono o wyniki bardzo dobrej jakości obserwacji zgromadzonych podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego (lipiec 1957 – sierpień 1958). W Hornsundzie mgły występowały średnio podczas 34 dni w roku. Częściej, bo przez 55 dni, widzialność pozioma była ograniczona poniżej 1 km. Zjawiska te najczęściej pojawiały się latem (średnio 21 dni), zwłaszcza w lipcu podczas dni z adwekcją powietrza z południowego zachodu. Dysproporcja pomiędzy częstością występowania dni z mgłą i ograniczoną widzialnością była niewielka latem i osiągała maksimum w zimie kiedy widzialność pozioma jest ograniczona głównie przez intensywne opady śniegu lub zawieje i zamiecie śnieżne. W zimie największym prawdopodobieństwem występowania mgły (8 %) wyróżniała się sytuacja synoptyczna z centrum wyżu nad Spitsbergenem (typ Ca), zaś prawdopodobieństwo wystąpienia ograniczonej widzialności w typach cyklonalnych było większe (18%) niż w typach antycyklonalnych (6%).
    Data on meteorological phenomenon from Polish Polar Research Station in Hornsund were used to recognize the annual course of fog days and days with horizontal visibility <1km and their relation to atmospheric circulation. Fog occur relatively often in the Arctic being noticed on 34 days a year. Days with limited horizontal visibility are even more frequent (55 days). The highest frequency of the phenomenon falls in summer (21 days), with the clear maximum in July (9 days), mainly on days with south-western air advection. On such days probability of the phenomenon in anticyclonic situation (SWa 56%) is 11% higher than in analogous cyclonic situation (SWc 45%). In summer the frequencies of fog and horizontal visibility <1km are similar. In other season disproportion in the frequency of these phenomena is bigger, particularly in winter. This indicates that in summer the limited visibility is usually due to fog while in other seasons it is related to intense snow precipitation, blowing snow or blizzards. South-western flow of air masses also favours the occurrence of fog and limited horizontal visibility in autumn. In spring these relations are slightly different. The highest probability of the phenomena is related to air advection from the west. Fog occurrence is favoured by Wa type (22%), while limited visibility is related to Wc type(31%). In winter fog probability increases on days with anticyclone centre located over Spitsbergen (Ca 8%). In these season the relation between fog occurrence and atmospheric circulation are quite different than between limited visibility and atmospheric circulation. Limited visibility probability in cyclonic situations (18%) is higher than in anticyclonic (6%), with the maximum in SEc (37%) and Cc (31%) types. In winter visibility is mainly limited by intense snow precipitation, blowing snow and blizzards, which are related to low pressure systems.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2016, 26; 5-16
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związek występowania opadów z cyrkulacją atmosferyczną w środkowej Polsce (1961-2015)
    Precipitation in Reference to Atmospheric Circulation in Central Poland (1961-2015)
    Autorzy:
    Radziun, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163749.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    opad atmosferyczny
    cyrkulacja atmosferyczna
    prawdopodobieństwo wystąpienia opadów
    precipitation
    atmospheric circulation
    probability of precipitation
    Opis:
    Celem opracowania jest poznanie zmienności opadów atmosferycznych podczas różnych typów cyrkulacji w latach 1961-2015. Dane pochodzą z 7 stacji meteorologicznych IMGW znajdujących się na obszarze województwa łódzkiego: Szczerców, Skierniewice, Poddębice, Sieradz, Żychlin, Sulejów oraz Łódź. Podstawą badań są opady dobowe oraz kalendarz typów cyrkulacji. We wszystkich porach roku stwierdzono najwyższe średnie opady atmosferyczne podczas cyrkulacji o charakterze cyklonalnym z kierunków NW, W i SW. Najwyższe sezonowe opady atmosferyczne (ok. 80 mm w Szczercowie) występowały latem przy adwekcji z kierunku SW. Na wiosnę występuje najmniejsze zróżnicowanie opadów atmosferycznych ze względu na kierunek adwekcji. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia opadów atmosferycznych stwierdzono podczas typów cyklonalnych - 40-80%, zdecydowanie najmniejsze podczas cyrkulacji antycyklonalnej, rzędu od ok. 10% z kierunku SE jesienią do 45% z kierunku SW latem.
    The aim of paper is to analyze the variability of the precipitation during different types of circulation over the years 1961-2015. The database derives from seven IMGW weather stations i. e. Szczerców, Skierniewice, Poddębice, Sieradz, Żychlin, Sulejów and Łódź. All of them are located in Central Poland. The basis of the study is the daily precipitation and the atmospheric circulation calendar. The highest mean precipitation were observed during the cyclonic circulation with advection from NW, W and SW in all seasons. The highest seasonal precipitation (about 80 mm) was recorded in summer at the Szczerców station for SW sector. Moreover the least diversity of precipitation concerning the different directions of advection was found in spring. The highest probability of rainfall from 40 to 80% were observed during cyclonic circulation. Considerable lower values were marked over anticyclonic circulation from 10% in autumn for SE advection to 45% in summer for SW advection.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 3-4; 217-235
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamika wskaźników cyrkulacji nad Spitsbergenem
    Dynamics of circulation indices over Spitsbergen
    Autorzy:
    Niedźwiedź, T.
    Łupikasza, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260903.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosfery
    wskaźniki cyrkulacji
    Arktyka Atlantycka
    Spitsbergen
    atmospheric circulation
    circulation indices
    Atlantic sector of the Arctic
    Opis:
    Artykuł dotyczy wieloletnich zmian cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem opisanej za pomocą trzech syntetycznych wskaźników cyrkulacji – wskaźnika cyrkulacji strefowej W, wskaźnika cyrkulacji południkowej S oraz wskaźnika cykloniczności C – wyznaczonych na podstawie częstości występowania typów cyrkulacji nad Spitsbergenem. W odpracowaniu wykorzystano chronologiczne ciągi wymienionych wskaźników za okres od grudnia 1950 do września 2015 roku. Artykuł jest aktualizacją wcześniejszych opracowań publikowanych w latach 2001 i 2006. Pomimo iż Spitsbergen leży w strefie dominacji wiatrów wschodnich to w okresie badawczym stwierdzono istotny statystycznie wzrost częstości adwekcji powietrza z zachodu oraz wzrost częstości występowania układów niżowych w skali roku. Istotny wzrost występowania sytuacji niżowych stwierdzono również w większości sezonów z wyjątkiem lata. Cyrkulacja strefowa (wskaźnika W) nie podlegała istotnym statystycznie zmianom w rozpatrywanym okresie. Kierunek trendów wskaźnika cyrkulacji południkowej S zmieniał się w zależności od pory roku, przy czym statystycznie istotny był jedynie wzrostowy trend zimą wskazujący na wzrost nasilenia napływu powietrza z sektora południowego.
    This paper discusses long-term variability of atmospheric circulation over Spitsbergen using three complex circulation indices – zonal circulation index W, meridional circulation index S and cyclonicity index C. The indices were calculated on the basis of the frequency of circulation types occurrence over Spitsbergen. Chronological series of circulation indices covering the period from December 1950 to September 2015 were used. This paper is an update of previously published papers in 2001 and 2006 on the changes in atmospheric circulation over Spitsbergen. Although Spitsbergen is located in the zone of eastern winds dominance, significant increase in the frequency of air advection from the west and increase in the frequency of low pressure systems were found on annual scale. Significant increasing trends in the frequency of cyclonic types were also found in every season except for summer. Trends in W index were not statistically significant on seasonal scale. Direction of trends in meridional circulation index (S index) is diversified depending on season however significant changes were only found in winter indicating an increase in the air advection from the southern sector.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2015, 25; 153-167
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki meteorologiczne i biometeorologiczne w rejonie Hornsundu w ciepłej porze roku 2007 i 2008
    Biometeorological and meteorological conditions in the Hornsund region during the warm season of 2007 and 2008
    Autorzy:
    Araźny, A.
    Migała, K.
    Sikora, S.
    Budzik, T.
    Puczko, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260673.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    warunki meteorologiczne i biometeorologiczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    Hornsund
    biometeorological conditions
    meteorological conditions
    atmospheric circulation
    Opis:
    W artykule dokonano charakterystyki warunków meteorologicznych i biometeorologicznych w rejonie Hornsundu w okresie ciepłym (od 1 czerwca do 30 września) w roku 2007 i 2008. Pomiary wykonywano w czterech punktach: w Hornsundzie, na Lodowcu Hansa (na linii równowagi i w jego partii firnowej) oraz na szczycie Fugleberget. Przeanalizowano zróżnicowanie warunków meteorologicznych i biometeorolo-gicznych w zależności od: wysokości nad poziomem morza, odległości od morza i charakteru podłoża. Wyko-rzystano m.in. cztery wskaźniki biometeorologiczne: wskaźnik ochładzania wiatrem (WCI), przewidywaną termo-izolacyjność odzieży (Iclp), wielkość ochładzającą powietrza (H) oraz temperaturę odczuwalną (STI). Stwierdzono, że zróżnicowanie przestrzenne badanych elementów meteorologicznych oraz wskaźników biometeorologicznych w rejonie Hornsundu latem 2007 i 2008 roku było znaczące. Przedstawiono wpływ cyrkulacji atmosferycznej na poszczególne elementy meteorologiczne i wskaźniki biometeorologiczne.
    In the paper meteorological and biometeorological conditions in the region of Hornsund during the warm season are discussed. The measurements of meteorological and biometeorological para-meters were carried out from 1st June to 30th September 2007 and 2008 at four points: Hornsund (HOR, ö = 77°00’N, ë = 15°33’E, 10 m above sea level), Fugle (FUG, ö = 77°01’ N, ë = 15°34’ E, 568 m above sea level), as well as at middle (HT4, ö = 77°04’ N, ë = 15°63’ E, 184 m above sea level) and firnal (HT9, ö = 77°11’ N, ë = 15°48’ E, 421 above sea level) parts of Hans Glacier (Fig. 1). Spatial differentiation of biometeorological conditions were studied in relation to altitude, ground cover and distance from the sea shore. To define biometeorological conditions the following indices were used: subjective temperature (STI), cooling power (H), wind chill index (WCI) and insulation predicted (Iclp). Significant temporal and spatial differences in studied indices were found. The most severe stimuli were observed at the glacier (HT4 and HT9) and in the mountains (FUG). However, relatively mild conditions were noted during sunny hours. We have also observed close relationships between meteorological elements and biometeorolo-gical indices and atmospheric circulation. The greatest possibility of unfavourable thermal sensations occurs during air advection from N-NNW-NW. The mildest conditions can be expected at advection from SW and W.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2009, 19; 203-222
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niedosyt fizjologiczny w Arktyce Norweskiej wokresie 1971-2000
    Physiological deficit in the Norwegian Arctic in the period 1971-2000
    Autorzy:
    Araźny, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260856.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka Norweska
    bioklimat
    niedosyt fizjologiczny
    cyrkulacja atmosferyczna
    Norwegian Arctic
    bioclimate
    physiological deficit
    atmospheric circulation
    Opis:
    W artykule przedstawiono rozkład przestrzenny zmian niedosytu fizjologicznego w Arktyce Norweskiej w okresie 1971-2000. W badaniach zmienności niedosytu fizjologicznego wykorzystano dane ze stacji: Ny-Alesund, Svalbard Airport, Hornsund, Hopen, Bjornoya i Jan Mayen. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na przebieg niedosytu fizjologicznego przeanalizowano wykorzystując katalog typów oraz wskaźniki cyrkulacji Niedźwiedzia (2001, 2002) dla Spitsbergenu.
    The paper presents the results of the study of the physiological deficit (D) in the Norwegian Arctic in the period 1971-2000. The values of physiological deficit are indices of evaporation from the lungs and upper respiratory tract of man. The analysis of the physiological deficit in the Norwegian Arctic showed a high value of evaporation from the lungs an upper respiratory tract of man over the whole study area (Tab. 1, Fig. 1-3). During the year the occurrence of 'dry' feeling was noted from 89% of the days at Bjornoya to 98% of the days at Hopen. 'Comfortable' feeling occurred only in summer and sporadically in autumn (Tab. 2). The negative trends of the mean annual and seasonal physiological deficit values are mostly statistically significant (Tab. 3). This means that during the period studied the water evaporation from the upper respiratory track of man decreased significantly in this part of the Arctic (Fig. 4). The highest value of water evaporation from the upper respiratory track was found in the winter season with air advection from the north-eastern sector, independently from the baric system type. The most favourable sense of humidity according to the analysed coefficient physiological deficit was noted in summer with air advection from the southern sector, in case of cyclonic as well as anticyclonic situation (Fig. 5).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2005, 15; 133-141
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczynniki korelacji między wybranymi wskaźnikami cyrkulacji atmosferycznej a temperaturą powietrza w arktyce kanadyjskiej w latach 1951-2010
    Coefficients of correlation between selected indices of atmospheric circulation and air temperature in the canadian arctic in the period 1951-2010
    Autorzy:
    Maszewski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261019.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    Arktyka Kanadyjska
    korelacja
    temperatura powietrza
    atmospheric circulation
    Canadian Arctic
    correlation
    air temperature
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu cyrkulacji atmosferycznej na warunki termiczne w Arktyce Kanadyjskiej w latach 1951-2010. Do analizy wykorzystano średnie dobowe wartości temperatury powietrza z 12 stacji meteorologicznych położonych w badanym obszarze. Cyrkulację atmosferryczną scharakteryzowano na podstawie czterech wybranych wskaźników cyrkulacyjnych (NAO – North Atlantic Oscillation – Oscylacja Północnego Atlantyku, AO – Arctic Oscillation – Oscylacja Arktyczna, EP/NP – East Pacific/ North Pacific Pattern – wskaźnik wschodnio/północno pacyficzny, PNA – Pacific/North American Pattern – wskaźnik pacyficzno-północnoamerykański). Cyrkulacja atmosferyczna wyrażona za pomocą wybranych wskaźników cyrkulacyjnych w większości miesięcy nie wykazała istotnych trendów w okresie 1951-2010. Jesienią i zimą wykryto dość silne istotne statystycznie współczynniki korelacji wskaźnika NAO oraz AO z temperaturą powietrza głównie na wschodzie i częściowo w centrum Arktyki Kanadyjskiej. Najsilniejsze związki korelacyjne dla wskaźnika cyrkulacji EP/NP stwierdzono w październiku i listopadzie na stacjach położonych na południu i częściowo w centrum badanego obszaru. Wskaźnik PNA najsilniej korelował z temperaturą powietrza w marcu i kwietniu na wschodzie i południu Arktyki Kanadyjskiej.
    The article presents the results of studies on selected indicators of circulation and their influence on thermal conditions in the Canadian Arctic in the years 1951-2010. The average daily temperature values in the years 1951-2010 for 12 meteorological stations located in the study area were used for the analysis (Alert, Eureka, Resolute, Sachs Harbour, Clyde, Cambridge Bay, Baker Lake, Coral Harbour, Iqaluit, Churchill, Kuujjuaq, Kuujjuarapik). Four selected indices of circulation were also taken under consideration: NAO (North Atlantic Oscillation), AO (Arctic Oscillation), EP / NP (EastPacific- North Pacific Pattern), PNA (Pacific-North American Pattern). These data were downloaded from the website of the Canadian Meteorological Service. Selected indicators of circulation showed no significant trends in most months in the period 1951-2010. The NAO index was characterized by a statistically significant upward trend (0.02) from January to March, and a decreasing trend (-0.02) in October. For the EP-NP index statistical analysis showed a strong statistically significant downward trend (-0.03) in August and a slightly weaker one in September (-0.02). A statistically significant upward trend (0.02) occurred in February. The PNA index was characterized by a statistically significant growing trend (0.02) in January and July. In autumn and winter fairly strong correlation coefficients were detected (-0.4 to -0.7) for the NAO index and the AO index with air temperature mostly in the east and partly in the central Canadian Arctic. The strongest correlation relationship (-0.5 to -0.7) for the circulation ratio EP-NP was detected at the stations located in the south and partially in the center of the study area in October and November. The PNA index correlated most strongly (from 0.5 to 0.7) with air temperature in March and April in the east and south of the Canadian Arctic.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2011, 21; 77-90
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania typów pogody w Hornsundzie w latach 1991-2000
    Circulation reasons of teather types frequency in Hornsundin the period 1991-2000
    Autorzy:
    Malik, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260844.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    klimatologia kompleksowa
    Spitsbergen
    Hornsund
    elementy meteorologiczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    complex climatology
    meteorological elements
    atmospheric circulation
    Opis:
    Omówiono zależności elementów meteorologicznych od cyrkulacji atmosferycznej w ujęciu klimatologii kompleksowej. Do tego celu wykorzystano dane z Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie z lat 1991-2000 oraz uproszczony kalendarz typów cyrkulacji dla Spitsbergenu. Najczęściej występujące cyklonalne masy powietrza ze wschodu i południowego wschodu odpowiadały za najwyższą frekwencję dni ciepłych z silnym wiatrem i opadem. Wpływ oceanu przejawiał się znacznymi frekwencjami pogód ciepłych z wysoką wilgotnością i opadem przy cyrkulacji cyklonalnej z południa i południowego zachodu.
    This paper describes influence of air masses advection on meteorological elements in Hornsund (SW Spitsbergen) from 1991 to 2000. Air temperature, wind speed, relative humidity and precipitation occurrence were considered. First three variables were classified as a system of three classes. First class consists of elements below 25% percentile (under normal), third contains values above 75% percentile (above normal). Second class contains values between first and third threshold values (normal). Precipitation was classified using two-class system which describes if it occurs or not. All statistics are presented for three periods. First for all, for year term, next for polar day (24th April to 18th September) and in the end for polar night (31st October to 11th February). Reduced classification of circulation types by Niedźwiedź (2004) was used as a circulation index. Warm days (3WFR) with strong wind (T3FR) and precipitation occurrence (TWF1) exhibited the highest frequency in cyclonic E+SE situation for whole year period. High humidity (TW3R) dominated with cyclonic circulation from S+SW. Cold weather (1WFR) with low humidity (TW1R) was characteristic for N+NE advection, both cyclonic and anticyclonic. Central high situation (Ca+Ka) and also cyclonic advection from N+NE were typical for days with weak wind (T1FR) and no precipitation (TWF0). During polar day warm days (3WFR) had the highest occurrence in cyclonic advection from E+SE and S+SW. The highest frequency of strong wind days was noted with advection from E+SE, in both kind of air masses. High humidity (TW3R) weather was formed under the influence of cyclonic oceanic air masses from S+SW. Precipitation occurrence (TWF1) was mostly connected with situation Cc+Bc but in S+SWc situation accounted for almost 100% days. Cold days (1WFR) with weak wind (T1FR), low humidity (TW1R) and without precipitation were characteristic for situation with the highest frequency during polar day (Ca+Ka). During polar night warm days (3WFR) with high humidity (TW3R) had the highest frequency in cyclonic S+SW advection. Situation E+SEc was typical for days with strong wind (T3FR) and precipitation (TWF1). There weren't any days without precipitation occurrence at S+SWc advection. Cold days (1WFR) with weak wind (T1FR), low humidity (TW1R) and without precipitation were determined with the lowest frequency by cyclonic advection from N+NE.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2005, 15; 91-102
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyczne dla Hornsundu typy pogody a cyrkulacja atmosfery
    Weather types characteristic of Hornsund and atmospheric circulation
    Autorzy:
    Ferdynus, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260781.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    klimatologia kompleksowa
    pogody charakterystyczne
    cyrkulacja atmosfery
    wskaźniki cyrkulacji
    Spitsbergen
    Hornsund
    complex climatology
    atmospheric circulation
    characteristic weathers
    circulation index
    Opis:
    W pracy przedstawiono zależności statystyczne pomiędzy frekwencją „charakterystycznych typów pogód” a wskaźnikami cyrkulacji Niedźwiedzia. Za „pogody charakterystyczne” uznano te, które w średniej rocznej strukturze stanów pogód pojawiają się rokrocznie oraz te które obserwuje w średniej wieloletniej strukturze każdego miesiąca. Przeprowadzona analiza wykazuje, że związki między frekwencją „charakterystycznych typów pogody”, a wskaźnikami cyrkulacji atmosferycznej są stosunkowo słabe.
    In this work there is presented statistical dependence between characteristic types of weather and Niedźwiedź’s circulation index (as characteristic weather was taken that when in average yearly weather condition structure the specific weather appears every year and the weather that can be observed in multi-yearly structure of each month). The analysis shows that relationship between frequency of „characteristic types of weather” and atmosphere circulation coefficients are relatively weak. Therefore it can be stated that circulation factor has little influence on the origin of specific types of weather. The origin of specific types of weather should be examined along with other factors, for example ice melting in the area of Spitsbergen. 111
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2007, 17; 105-111
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie przestrzenne wilgotności względnej powietrza w północnej części równiny Kaffiøyra i na Lodowcu Waldemara (NW Spitsbergen) w okresie od września 2010 do sierpnia 2013
    Spatial diversity of air relative humidity in the northern part of the Kaffiøyra plain and the Waldemar Glacier (NW Spitsbergen) from September 2010 to August 2013
    Autorzy:
    Przybylak, R.
    Araźny, A.
    Ulandowska-Monarcha, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260842.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka
    Spitsbergen
    klimat
    wilgotność względna powietrza
    cyrkulacja atmosferyczna
    Arctic
    climate
    relative air humidity
    atmospheric circulation
    Opis:
    W artykule przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne wilgotności względnej powietrza w północnej części rejonu Kaffiøyry i na Lodowcu Waldemara w okresie IX 2010 – VIII 2013. W okresie od września 2010 do sierpnia 2011, dla którego istnieją najpełniejsze dane dla wszystkich stanowisk pomiarowych, najwyższe wartości wilgotności względnej zostały zanotowane na szczytach górskich (89%) i na polu firnowym Lodowca Waldemara (86%). Najniższa wartość tego parametru wystąpiła natomiast na tundrze (79%). W całym okresie badawczym, na podstawie zredukowanej liczby stacji, stwierdzono, iż najsuchszy był punkt Kaffiøyra-Heggodden (KH, 83%) zlokalizowany na morenie czołowo-bocznej Lodowca Aavatsmarka, a najbardziej wilgotno było na polu firnowym Lodowca Waldemara (LW2, 85%). Wilgotność względna na badanym obszarze wykazała przeważnie wzrost wartości wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza. Najwilgotniejsze powietrze w rejonie badań towarzyszyło typom cyrkulacji Sc+SWc+Wc i Sa+SWa+Wa (anomalie dodatnie od 7 do 9%), a najsuchsze (anomalie ujemne wahające się od 6% do 9%) podczas napływu mas powietrza z sektora wschodniego, niezależnie od rodzaju układu barycznego. Najmniejsze różnice (do ok. 1-2%) wystąpiły w sytuacjach bezadwekcyjnych reprezentowanych przez typ Ka+Ca.
    This paper presents the spatial diversity of air relative humidity (2 m a.g.l.) in the northern part of the Kaffiøyra Plain and on the Waldemar Glacier (NW Spitsbergen), from September 2010 to August 2013, based on measurements taken at six sites located in different environments (Table 1, Figure 1). Results are described for years and seasons, defined as: autumn (Sep-Oct), winter (Nov-Mar), spring (Apr-May) and summer (Jun-Aug). In the period from September 2010 to August 2011, the highest relative humidity was noted on mountain ridges (89%) and in upper part of the Waldemar Glacier (86%). The lowest value of humidity (79%) occurred at a tundra site called ‘Terrace’, located about two kilometres from the coast (Table 2, Figure 2). In the entire period of observations, for which a reduced number (3) of observation sites exists, drier air (83%) was observed at the Kaffiøyra-Heggodden (KH) site, located in the terminal-lateral moraine of the Aavatsmark Glacier, whereas the wettest air (85%) was measured at the firn part of the Waldemar Glacier (LW2). Relative humidity generally shows an increase as altitude increases above sea level. The marked influence of atmospheric circulation on relative humidity was also noted. In the study period, as compared to long-term values from 1951 to 2006, a decrease in the frequency of occurrence of anticyclonic types and an increase in the frequency of cyclonic types (by 10% and 6.8%, respectively) was also noted (Figure 3). Most humid air in the study area occurred within the circulation types Sc+SWc+Wc and Sa+SWa+Wa (positive anomalies varied from 7% to 9%), and the driest (negative anomalies from 6% to 9%) during air advection from the eastern sector within both anticyclonic and cyclonic weather patterns (Table 3 and Figure 4). The smallest differences (up to 2%) were connected with non-advectional weather type Ka+Ca.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2014, 24; 25-36
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effects of atmospheric circulation on water temperature along the Southern Baltic Sea coast
    Autorzy:
    Girjatowicz, J.P.
    Swiatek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48210.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    atmospheric circulation
    water temperature
    surface temperature
    thermal property
    air mass
    correlation
    Baltic Sea
    coastal zone
    Źródło:
    Oceanologia; 2019, 61, 1
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dangerous weather phenomena in Europe in the year 2000 and their dependence on circulation
    Autorzy:
    Grabowska, Katarzyna
    Mikulska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032473.pdf
    Data publikacji:
    2006-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    dangerous weather phenomena
    thunderstorms
    Polska
    North Atlantic Oscillation NAO
    Lityński types of atmospheric circulation
    Europe
    Opis:
    In the paper the influence of atmospheric circulation on selected dangerous weather phenomena in Europę in the year 2000 has been presented. Dangerous weather phenomena include: 30 days with thunderstorms in Poland and 26 examples of such phenomena in Europę (tornados, strong winds, thunderstorms, torrential rains, floods, etc.). The NAO index (North Atlantic Oscillation) served to determine the character of the circulation that influenced the occurrence of catastrophic phenomena in Western, Central and Southern Europę. The J. Lityński classification of circulation types was used to thunderstorms occurring in Poland only. Most catastrophic phenomena during the positive NAO phase (predominance of zonal circulation) happened in Western and Central Europę. During the negative NAO phase (predominance of meridional circulation) the regions of the Mediterranean Basin were more freąuently affected. In the case of thunderstorms in Poland in the year under investigation (2000) their occurrence was related to the inflow of air masses from the northern sector.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2006, 12; 67-73
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związek akumulacji śniegu na lodowcach północno-zachodniego Spitsbergenu z cyrkulacją atmosferyczną, opadami i temperaturą powietrza w okresach zimowych
    Relation between the snow accumulation on glaciers of North-West Spitsbergen and the atmospheric circulation, precipitation and air temperature in the winter seasons
    Autorzy:
    Grabiec, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260836.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Spitsbergen
    akumulacja śniegu
    cyrkulacja atmosferyczna
    opady
    temperatury powietrza
    snow accumulation
    atmospheric circulation
    precipitation
    air temperature
    Opis:
    This work attempts to determine connections between glaciers' winter mass balance and meteorological factors of winter seasons. Detailed analysis was carried out between the snow accumulation of Austre Broggerbreen and the meteorological data from Ny-Alesund station (Kongsfjord region) from 1975 to 1998. Relation has been found between the snow accumulation and warm and humid air masses frequency in winter seasons (X - V). Those masses are mainly from southerly and southwesterly directions for Svalbard. The winter mass balance shows very clear connection with air temperature and precipitation factors of winter seasons (sum of winter precipitation, number of days with precipitation intensity >= 5 mm per day, winter mean air temperature, and number of days with maximum daily air temperature >= 0°C). A particularly close connection is observed between winter mass balance and number of days with precipitation intensity >= 5 mm per day at the positive daily maximum air temperature (LPTmax) (r = 0.81) - Fig. 8. The winter mass balance multiply regression (Wb) was worked with the use of the elementary meteorological factors: the average winter temperature (T) and the sum of precipitation in the same period (P). On the basis of the multiply regression of winter balance it is possible to predict snow accumulation changes. Over the next 50 years the winter snow accumulation of Austre Broggerbreen could increase about 15% if the scenario of climatic changes by Hanssen-Bauer (2002b) is used. If, in addition, one assumes the stability of ablation, the mass balance of glaciers will rise by 24%, but the mass balance will still be negative.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2003, 13; 161-171
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metamorfoza pokrywy śnieżnej w rejonie południowego Spitsbergenu w sezonie 1992/1993
    Metamorphosis of the snow cover in South Spitsbergen in the season 1992-1993
    Autorzy:
    Leszkiewicz, J.
    Głowacki, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260967.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    lodowce
    badania śniegu
    pokrywa śnieżna
    Spitsbergen
    cyrkulacja atmosfery
    glacier
    snow cover
    snow research
    atmospheric circulation
    Opis:
    Winter snow cover in south Spitsbergen is modelled by three main factors: snow precipitation, strong winds which blow out large amounts of snow (locally snow deposition occurs) and winter thaws of short duration. Slight snow melting during thaws causes development of ice-crust layers in a frozen snow cover. The ice-crust protects snow cover from blowing out. Moreover, ice-crust layers are very important in the investigations of snow stratigraphy. In the winter snow cover of 1992/1993, eight layers of ice-crust were observed. The occurrence of atmospheric precipitation is highly associated with the type of atmospheric circulation in the area of south Spitsbergen. In the analysis of statistic relations between circulation and precipitation, circulation typology of Niedźwiedź (1997) was applied. In the period June 1992 - May 1993, as many as 74% of annual solid precipitation was associated with the occurrence of three types of circulation (C-10, C-8 and C-3). The circulations C-4, C-6 and C-1 gave only 4% of annual precipitation. The winter season 1992/1993 is connected with typical meteorological conditions that occur in the south part of Spitsbergen. In the area of Polish Polar Station, four phases of development and degradation of snow cover were distinguished: - intensive blowing out of snow (October - January), - small increase of snow cover thickness (February - March), - considerable increase of snow cover thickness (March - May), - thaws (May, 25th - June, 28th). The thickness of snow cover depended on the altitude and local conditions. Considerable differences were determined in snow thickness at two sites located in small distance from each other (500 m), both close to the seacoast (Fig. 1). Water equivalent of the snow cover at Polish Polar Station (8 m a.s.l.) at the end of winter was only 150 mm, whereas at Fugle site (5 m a.s.l.) it was 2.5 times higher (378 mm). These values were much higher on the glaciers; Hans Glacier in the ELA zone (300 m a.s.l.) - 276 mm and in the accumulation zone (450 m a.s.l.) - 1459 mm; Amundsenisen Plateau (700 m a.s.l.) - 1293 mm.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2001, 11; 41-54
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie wilgotności względnej i opadów atmosferycznych w rejonie Forlandsundet (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 2010
    Differentiation of relative humidity and precipitation in the Forlandsundet region (NW Spitsbergen) in the summer 2010
    Autorzy:
    Araźny, A.
    Przybylak, R.
    Kejna, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261033.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    topoklimat
    wilgotność względna
    opady atmosferyczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    Spitsbergen
    Forlandsundet
    topoclimate
    relative humidity
    precipitation
    atmospheric circulation
    Opis:
    W artykule przedstawiono zróżnicowanie wilgotności względnej powietrza oraz opadów atmosferycznych w rejonie Forlandsundet (NW Spitsbergen) w sezonie letnim (21 VII - 31 VIII) 2010 roku. Do analizy wzięto cogodzinne dane wilgotności względnej (z 18 stanowisk) oraz sumy opadów atmosferycznych z okresów 1-3 dniowych (z 11 stanowisk). Dla obydwu badanych elementów meteorologicznych stwierdzono znaczne przestrzenne zróżnicowanie ich wartości uwarunkowane rodzajem podłoża, wysokością nad poziom morza, odległością od morza, ekspozycją oraz lokalną cyrkulacją atmosferyczną. Zbadano wpływ cyrkulacji atmosferycznej na wartości wilgotności względnej i opadów atmosferycznych korzystając z kalendarza typów cyrkulacji dla Spitsbergenu.
    In the paper some main results concerning spatial differentiation of relative humidity and precipitation in the Forlandsundet region (NW Spitsbergen) in summer season (21 VII - 31 VIII) of 2010 are presented (Table 1, Figs 1-2). For analysis hourly data from 18 and 11 sites, respectively for relative humidity and precipitation have been used. Relative humidity was measured using automatic weather stations Davis Ventage Pro2 and MadgeTech sensors. On the other hand, for measurements of precipitation Hellmanns' ombrometers and automatic weather stations Davis Ventage Pro2 have been utilised. Large spatial differences of relative humidity and precipitation noted in the study area were influenced by different factors, e.g. character of ground, altitude above sea level, distance from the sea coast, exposition to the sun and incoming air masses, and local atmospheric circulation. Highest mean values of relative humidity (94.6%) occurred at the site surrounded by the sea (Sarstangen Peninsula, SAT), while the lowest one (86.4%) at the site located 200 m from the Waldemar Glacier termini (ATA) (Table 3, Fig. 3). The first half of the day saw highest values of relative humidity than the second one (Fig. 4). The reason of this may be explained by the opposite daily course of air temperature. Daily courses are getting more and more clear in line with decreasing value of cloudi-ness (Fig. 5). In the Forlandsunet region most frequent were air masses which can be described as humid and very humid. Days with moderate dry and dry air were noted very rarely (Fig. 6). Relative humidity shows usually very high and statistically significant correlation between data from the analysed sites (Table 3). Weak and not statistically significant correlations (r < 0.3) were calculated only between the following pair of sites SAT-PH2 and SJ1-PH2. In the summer 2010 the lowest total of precipitation (8.5 mm) in the KH station, out of all Toruń Polar Expeditions since 1975, have been observed (Table 4). In the firn part of the Waldemar Glacier seasonal total of precipitation was 3-4 times greater than in sites located on coastal plains. In the Kaffioyra Plain and Waldemar Glacier region vertical lapse rate was twofold greater between KH and LW1 than between KH and LW2 (14.7 and 7.7 mm/100m, respectively). In the entire study area, highest summer total of precipitation occurred in the middle part of the Prins Karls Forland island. Relationships between atmospheric circulation and relative humidity as well as precipitation were investigated using data from the KH station and calendar of daily synoptic types for Spitsbergen constructed by Tadeusz Niedźwiedź (Table 5). The most humid conditions in the summer 2010 were observed during inflow of air masses from south-western direction (6.6% above summer mean), while most dry air (-9.7%) - from the north-eastern direction. Similar relationships have been found for precipitation. Analysis of relationships occurring between direction of winds and relative humidity data confirms also the above results. Highest values of relative humidity (>90%) were observed during winds inflowing from the southern sector, while the lowest ones - from the north-eastern direction (Fig. 7).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2011, 21; 155-172
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmienność form cyrkulacji środkowotroposferycznej według klasyfikacji Wangenheima-Girsa i ich relacje z polem ciśnienia na poziomie morza
    Variability of Mid-Tropospheric Circulation Forms According to Wangenheim-Girs Classification and Their Relations to Sea-Level Pressure Patterns
    Autorzy:
    Kożuchowski, K.
    Degirmendžić, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163862.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    klasyfikacja Wangenheima-Girsa
    formy cyrkulacji
    epizody cyrkulacyjne
    zmienność form cyrkulacji
    pola ciśnienia na poziomie morza
    cyrkulacja atmosferyczna Europy
    cyrkulacja atmosferyczna Atlantyku Północnego
    Wangenheim-Girs classification
    circulation forms
    circulation episodes
    variability of circulation forms
    sea level pressure
    atmospheric circulation in Europe
    atmospheric circulation in the North Atlantic
    Opis:
    Opracowanie przedstawia wyniki statystycznej analizy zmienności form cyrkulacji atmosferycznej na podstawie klasyfikacji Wangenheima-Girsa. W analizie wykorzystano dwie miary frekwencji form cyrkulacji: 1. roczne liczby dni z formami cyrkulacji W, E i C (częstość nd), 2. roczne liczby epizodów poszczególnych form (Ne), tj. liczby okresów, w których przez kolejne dni w roku utrzymuje się dana forma. Wykonano ocenę wieloletnich zmian frekwencji form cyrkulacji na podstawie kumulowanych odchyleń częstości nd i Ne od średnich z okresu 1949-2015 oraz porównano frekwencję form cyrkulacji w trzech tzw. epokach cyrkulacyjnych: E+C (1950-1969), E (1970-1991) i W (1992-2015). Ponadto, analizowano zmiany frekwencji nd i Ne z roku na rok oraz następstwo występowania epizodów form W, E i C. W okresie 1949-2015 wydzielono 3 476 epizodów cyrkulacyjnych o średnim czasie trwania około siedmiu dni. W analizowanym okresie wzrastała znacząco częstość nd formy W, głównie wskutek wzrostu liczby epizodów (Ne). Skróceniu uległy natomiast epizody form E i C. Stwierdzono istotną, rosnącą tendencję rocznej liczby epizodów trzech form cyrkulacji Ne (W+E+C). Częstotliwość zmian form cyrkulacyjnych wzrosła szczególnie po roku 2003 (rys. 3). Istotne statystycznie różnice wystąpiły między frekwencją form cyrkulacji w trzech wyróżnionych podokresach – tzw. epokach cyrkulacyjnych. Największą zmienność można przypisać formom W i C. Największą inercją zmian czasowych wyróżnia się częstość formy W (tab. 3, 4, 5). Zmiany z roku na rok frekwencji form cyrkulacyjnych, jak i związki między zmianami rocznych częstości poszczególnych form wykazują stochastyczny charakter krótkookresowej zmienności form cyrkulacji atmosferycznej. Niemniej, w analizowanej próbie sześćdziesięciu sześciu zmian z roku na rok frekwencji nd i Ne znaleziono słabą zbieżność zmian częstości form W i C oraz E i C. Znaleziono także śladowo zaznaczoną tendencję, zgodnie z którą po epizodach formy E następują ze względnym nadmiarem epizody formy W, po epizodach W – epizody C, a po epizodach C – epizody E (rys. 4). W przeważającej liczbie przypadków (około 2/3 lat analizowanej serii) stwierdzono zbieżność względnej dominacji form W i C lub zbieżność dominacji form E i C (lata te oznaczono indeksami WWC, ECC i ECE, zob. tab. 10). Przedstawiono hipotezę, według której losowe zmiany form cyrkulacji mogą powodować powstawanie znaczących fluktuacji, obserwowanych w przebiegu częstości poszczególnych form (forma W nieznacznie sprzyja powstawaniu formy C, forma C sprzyja formie E itd., zob. rys. 8). Pole średniego ciśnienia, odpowiadające formom cyrkulacji W, E i C (rys. 6-11) wskazuje, że formie W odpowiada silnie pogłębiona depresja w strefie wysokich szerokości geograficznych nad Europą. Formom cyrkulacji południkowej E i C odpowiadają dodatnie anomalie ciśnienia, położone w pobliżu osi klinów na powierzchni 500 hPa (odpowiednio w pobliżu południków 40-50°E i 0-10°E). Podczas panowania formy E nad północno-wschodnią Europą kształtują się układy wyżowe; w zimie przybierające postać rozległego klina Wyżu Azjatyckiego. Podczas epizodów formy C wyż kształtuje się nad Europą Zachodnią; w sezonie letnim ma on postać klina Wyżu Azorskiego.
    The paper presents the results of a statistical analysis of the temporal variations in the occurrence of atmospheric circulation forms based on the Wangenghim-Girs classification. Two statistical measures of the occurrence of circulation forms are used: 1) annual frequency of circulation forms, i.e. the number of days with individual forms (nd); 2) annual frequency of circulation episodes (Ne). An episode denotes a period in which a sole form in successive days occurs. An assessment of long-term changes in frequencies of circulation forms is provided on the basis of cumulative deviations from averages of the period 1949-2015, and so in the comparison of the frequency of circulation forms in three so-called circulation epochs: E+C (1950-1969), E (1970-1991) and W (1992-2015). Moreover, the year to year changes in nd and Ne frequencies, and the succession of the circulation episodes of W, E and C forms were analyzed. In the 1949-2015 period 3 476 circulation episodes with average duration of ca. 7 days were identified. In the analyzed period, the nd frequency of the form W was significantly growing, mostly due to the rise of the number of W episodes. In contrast, the episodes of the E and C forms shortened. A remarkable rising tendency in the number of episodes of the three forms Ne (W+E+C) was also identified. The changeability of circulation form rose particularly after 2003 (fig. 3). Statistically significant differences were observed between the frequency of circulation forms in three identified sub-periods – the so called circulation epochs. The greatest variability may be attributed to the W and C forms. The greatest persistence in temporal changes characterizes the frequency of the W form (tab. 3, 4, 5). Year to year changes in frequencies of circulation forms, and relations between changes in yearly frequencies of particular forms demonstrate stochastic character of short-term variability of circulation patterns. However, in the analyzed sample of 66 year to year changes in nd and Ne frequencies a slight association in frequency changes of the W and C forms, and E and C forms was identified. Moreover, a detectable tendency was observed for the W form episodes to succeed with relative higher frequency the E form episodes, as the C form episodes succeed the W form episodes, and the E form episodes succeed the C form episodes (F=fig. 4). The majority of he analyzed cases (about 2/3 of the years in question) were characterized by the association of relatively dominant W and C forms, or the association of the E and C forms prevalence (these years were marked with WWC, ECC, and ECE indexes, see tab. 10). According to the hypothesis presented random changes in circulation forms may cause significant frequency fluctuations of particular forms (the C form occurs slightly frequently after the W form, and the E form after the C one, etc., see fig. 8). The average sea level pressure field, related to the W, E and C circulation forms (fig. 6-11) indicates that zonal W form is related to a deep depression in high latitudes over Europe. Meridional circulation forms E and C are related to the positive pressure anomalies located near the axes of ridges at the 500 hPa level (near to the 40-50°E and 0-10°E meridians respectively). During the prevalence of the E form over North-Eastern Europe highs are being formed, which take the shape of the spacious ridge of the Asian high in winter. During the C form episodes the high is being formed over Western Europe, and it takes shape of the ridge of the Azorian high in summer.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2018, 1-2; 89-122
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie wysokich dobowych sum opadów w Łodzi i okolicach na tle cyrkulacji atmosferycznej
    The variability of high daily precipitation totals in Łódź and its surroundings in relation to atmospheric circulation
    Autorzy:
    Jędruszkiewicz, Joanna
    Zieliński, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578294.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    klimat miasta
    wysokie opady atmosferyczne
    cyrkulacja atmosferyczna
    Łódź
    urban climate
    high daily precipitation totals
    atmospheric circulation
    Opis:
    Głównym celem pracy było poznanie zróżnicowania wysokich dobowych sum opadów pomiędzy zurbanizowanym obszarem Łodzi a terenem otaczającym (zamiejskim). W opracowaniu wykorzystano dane z trzech posterunków opadowych zlokalizowanych na obszarach: miejskim, podmiejskim i zamiejskim. Analiza wartości wskaźników wysokich sum opadów, zaproponowanych przez Expert Team on Climate Change Detection and Indices (ETCCDI), pozwoliła wyróżnić posterunek zamiejski cechujący się intensywniejszymi i bardziej obfitymi dobowymi opadami atmosferycznymi. Wysokie opady atmosferyczne towarzyszyły masom powietrza przepływającym przez obszar Europy Zachodniej i Południowo- Zachodniej. Obszar ten został wyznaczony na podstawie analizy trajektorii wstecznych z wykorzystaniem modelu HYSPLIT. Najwyższe dobowe sumy opadów występowały podczas cyrkulacji cyklonalnej, przy adwekcji z zachodu i południowego zachodu na stacji zamiejskiej, oraz równie wysokie, przy adwekcji z sektora wschodniego na stacjach położonych na obsza - rze miasta.
    The main aim of this study was to investigate the variability of high daily precipitation totals between the urbanized area of Łódź and the surrounding rural areas. Data collected at three stations located in the city, on the outskirts and outside of the city were analyzed. According to the indices proposed by the Expert Team on Climate Change Detection and Indices (ETCCDI), higher and more intensive daily precipitation than in the city was observed at the rural station. High pr ecipitation events were associated with air masses passing through western and south-western Europe, according to the HYSPLIT model of backward trajectory analysis. The highest daily precipitation totals were found for the cyclonic circulation. For the station located outside the city, the highest rainfall was observed under the conditions of western and southwestern inflow, however, for the urban stations high precipitation totals were observed during eastern inflow as well.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2016, 104; 201-211
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieloletnia zmienność występowania ekstremów opadowych w Hornsundzie (Spitsbergen) i ich związek z cyrkulacją atmosfery
    Long-term variability of extreme precipitation in Hornsund (Spitsbergen) and their relation with atmospheric circulation
    Autorzy:
    Łupikasza, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260784.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    opady ekstremalne
    cyrkulacja atmosferyczna
    tendencje i zmienność opadów
    Hornsund
    atmospheric circulation
    tendencies and changes in precipitation
    Opis:
    Celem opracowania jest określenie charakterku wieloletnich zmian i zmienności ekstremów opadowych w okresie obserwacji instrumentalnych w Hornsundzie oraz zbadanie synoptycznych przyczyn ich występowania. Badania przeprowadzono na podstawie dobowych sum opadów atmosferycznych z okresu lipiec 1978 – grudzień 2006. Za ekstremalne zjawisko opadowe uznano dobową sumę opadów przekraczającą wartość progową opadu, zdefiniowaną jako 90 i 95 percentyl. Ogólne tendencje w przebiegu czasowym wskaźników opadów ekstremalnych zbadano stosując analizę trendów metodą Mann-Kendala. Związki pomiędzy ekstremal-nymi zdarzeniami opadowymi i cyrkulacją atmosferyczną zbadano poprzez obliczenie częstości opadów ekstre-malnych oraz prawdopodobieństwa warunkowego ich wystąpienia w poszczególnych typach cyrkulacji według T. Niedźwiedzia.
    Exploration of the long-term variability of precipitation extremes and its connections with atmo-spheric circulation is the main goal of this study. Daily precipitation total for the period July 1979 – December 2006 measured at Hornsund station located at West coast of Spitsbergen as well as calendar of circulation types for Spitsbergen (Niedźwiedź 2006) were used. Extreme precipitation was defined as days with precipitation above the 90th and 95th percentile calculated based on days with precipitation >0.1mm and >1.0 mm in the period 1979–2005. Several indices of precipitation extremes, describing its frequency, amount and share in the overall total were calculated for year, accumulation period (September-May), both warm (April-September) and cold (October-March) half-years and submitted to further analysis. In order to research the general trends of extreme precipitation indices Mann-Kendal method was applied. Relation between extreme precipitation characteristics and atmospheric circu-lation were investigated by analysis of frequency of extreme precipitation and conditional probability its occurrence at each of circulation types used. The most significant trends were noted in the case of share of extreme precipitation in overall precipitation totals whereas annual as well as accumulation period values of extreme precipitation indices were characterized by the most permanent trends. No statistically significant tendencies of extreme precipitation were observed for its warm half-year values. All indices of precipitation extremes show decreasing tendency from 1979 to the middle of the eighties. Clear increasing tendencies of the number of days with extreme precipitation, extreme precipitation total as well as its share in overall precipitation totals fall on the second half of the eighties and on the nineties. Weak decreasing tendencies of the annual values of extreme precipitation indices as well as their values for accumulation period and cold half-year were observed at the end of the 20th century and at the beginning of the new century (21st). Opposite direction of the extreme precipitation trends within the period mentioned above were only noted in the cold half-year. In the long-term variability of the extreme precipitation in Hornsund two sub periods (1979-1993 and 1994-2006) different in the averages values of the extreme precipitation indices can be pointed out. Extreme precipitation is the most probable at SWc synoptic situation in the warm half year whereas in the cold half-year extreme precipitation occurs with the highest probability at southern inflow of air masses at cyclonic situation (Sc). 103
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2007, 17; 87-103
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ typów cyrkulacji na stężenie pyłu zawieszonego (PM10) w zimie na wyżynie śląskiej
    Impact of circulation types on the concentration of particulate matter (PM10) in winter at the Silesian Upland
    Autorzy:
    Radomski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/272222.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
    Tematy:
    cyrkulacja powietrza
    pył zawieszony PM10
    atmosfera
    Śląsk
    atmospheric circulation
    particulate matter (PM10)
    atmosphere
    Silesia
    Opis:
    Wyżyna Śląska jest najlepszym w Polsce przykładem obszaru poddanego całkowitej antropopresji. Rabunkowa gospodarka lat siedemdziesiątych szczególnie mocno znalazła swoje odbicie w poziomie emisji zanieczyszczeń, kiedy następował dynamiczny rozwój przemysłu i urbanizacji. Obecnie, kiedy mamy do czynienia ze znacznie ograniczoną emisją, niezmiernie ważne jest zbadanie wpływu cyrkulacji atmosferycznej na stan sanitarny powietrza. Realizowane zagadnienie jest przykładem tzw. meteorologii i klimatologii synoptycznej, w której dokonuje się oceny relacji pomiędzy elementami środowiska a warunkami cyrkulacyjnymi.
    The Silesian Upland is the best example of an area under total anthropopressure in Poland. Wasteful exploitation of the 7O-ties was especially strongly reflected in the pollution emission levels accompanied by a dynamie development of urbanisation and industry. Presently, when the emission is much lower, investigation of the atmospheric circulation impact on the sanitary condition of the air is extremely important. The conducted studies are an example of the so called synoptic meteorology and climatology, in which a relationship between the elements of the environment and the circulation conditions are evaluated.
    Źródło:
    Problemy Ekologii; 2008, R. 12, nr 4, 4; 207-210
    1427-3381
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prędkość wiatru w rejonie Svalbardu w świetle zmian warunków cyrkulacyjnych i środowiskowych
    Surface wind speed in Svalbard area in relation to circulation and environmental changes
    Autorzy:
    Kruszewski, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261013.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Svalbard
    prędkość wiatru
    cyrkulacja atmosferyczna
    temperatura powierzchni morza
    wind speed
    atmospheric circulation
    sea surface temperature
    correlations
    Opis:
    Praca charakteryzuje związki prędkości wiatru w dwunastu punktach gridowych z rejonu Svalbardu z ciśnieniem atmosferycznym, wybranymi wskaźnikami cyrkulacyjnymi i temperaturą powierzchni morza w okresie 1950-2009. Związki synchroniczne średniej rocznej i sezonowych prędkości wiatru z ciśnieniem atmosferycznym w tych samych punktach (korelacje ujemne) są zmienne w przestrzeni (silniejsze na północy) i niestabilne w czasie (słabsze w ostatnich 30. latach). Podobnie istotne korelacje prędkości wiatru ze wskaźnikiem cyrkulacji „C” Niedźwiedzia dla Spitsbergenu najliczniej występują zimą i wykazują „przesuwanie się” w czasie z północy na południe badanego obszaru. W ostatnich 30. latach odnotowano także bardzo silne związki zimowej wartości wskaźnika „S” z prędkością wiatru – najwyraźniejsze w NE części Svalbardu. W tym samym rejonie najsilniej zaznaczają się także związki rocznej prędkości wiatru z temperaturą morza.
    This paper deals with correlations between surface wind speed in Svalbard area and chosen environmental factors (atmospheric pressure, circulation indices, sea surface temperature). Gridded surface data from NCEP Reanalysis Derived data provided by the NOAA/OAR/ESRL PSD, Boulder Colorado from their Web site at http://www.cdc.noaa.gov/ (wind speed and air pressure), SST from NOAA NCDC ERSST v.2, AO and Nied.wied. (2006) circulation indices were used to statistical analysis over the period 1950-2009. Mean values and linear trend coefficients of wind speed in chosen grid points are in Table 1. The highest trend values are present in northern part of Svalbard in last 30 years. Linear correlation coefficients between wind speed and SLP in same grid points are strongest in northern part too, but correlations are not stable in time (Table 2, 3 and 4). Correlations between wind speed and AO index (monthly values) are week and in most cases statistically insignificant. Significant correlations are frequent between wind speed and C and S indices for winter and annual values (Table 5 and 6). Wind speed during winter in latitudes 80 and 82.5°N in last 29-year period show strong positive correlation with frequency of southern circulation S, which explains from 26 to 60% changeability of wind speed in years 1980-2009. Some correlations between wind speed and SST from grids 2°[fi] x 2°[lambda], situated in same area were found too. The highest coefficients of annual values were found in north of investigated area (wind speed in [82,5; 20] and SST in area between 81 to 83°N, and 19 to 21°E, r = +0,64) . see Fig. 2. In last 30 years significant correlations of this kind were found in NE area of interest (Fig. 3). This is probably connected with changes of the ice edge positions during last years (retreat of sea ice) in the region situated N and NE from Svalbard (Rodrigues 2009).
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2010, 20; 31-44
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Temperatura powietrza w Polsce podczas adwekcji z sektora zachodniego
    Air temperature in Poland during advection from the western sector
    Autorzy:
    Piotrowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11543408.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    Polska
    temperatura powietrza
    cyrkulacja atmosferyczna
    cyrkulacja strefowa
    cyrkulacja z sektora zachodniego
    NAO
    Polska
    air temperature
    atmospheric circulation
    zonal circulation
    circulation from west sector
    Opis:
    Częstość adwekcji mas powietrza z sektora zachodniego waha się na obszarze Polski w granicach od 44,7% w południowo-wschodniej części Polski do 52,4% w południowo-zachodniej części kraju. Cyrkulacja antycyklonalna z sektora zachodniego znacznie częściej obejmuje swym oddziaływaniem cały obszar Polski niż cyrkulacja cyklonalna, szczególnie jesienią i latem. Rozmieszczenie układów barycznych sterujących cyrkulacją cyklonalną i antycyklonalną z sektora zachodniego jest odmienne pod względem lokalizacji i stopnia rozbudowy przestrzennej układów niżowych i wyżowych w poszczególnych porach roku. Układ baryczny sterujący cyrkulacją antycyklonalną jest najbardziej rozbudowany jesienią i latem, natomiast cyrkulacją cyklonalną - zimą. Średnia temperatura powietrza o godz. 12:00 UTC na obszarze Polski podczas cyrkulacji antycyklonalnej jest wyższa we wszystkich miesiącach od średniej wartości temperatury powietrza z całego analizowanego okresu (1959-2021), natomiast w przypadku cyrkulacji cyklonalnej jest wyższa tylko od listopada do marca. Tendencje temperatury powietrza podczas cyrkulacji cyklonalnej i antycyklonalnej z sektora zachodniego we wszystkich porach roku są wzrostowe na całym obszarze Polski. Oscylacja Północnoatlantycka ma największy wpływ na temperaturę powietrza w Polsce o godz. 12:00 UTC w miesiącach zimowych, zarówno podczas cyrkulacji cyklonalnej, jak i antycyklonalnej z sektora zachodniego.
    The frequency of advection from west sector ranges from 44.7% in southeastern Poland to 52.4% in southwestern of country and has a significant impact on the conditions. Anticyclonic circulation from west sector much more often covers the entire area of Poland in comparison to cyclonic circulation, especially in autumn and summer. The localization of baric centers controlling the cyclonic and anticyclonic circulation from west sector in in the various seasons is different in terms of location and degree of spatial expansion in. Baric system controlling anticyclonic circulation is most spatially extended in autumn and summer, while during cyclonic circulation - in winter. Monthly mean of air temperature at 12:00 UTC in the Poland area during anticyclonic circulation is higher in all months than mean value over the entire period analyzed (1959-2021), while during cyclonic circulation monthly air temperature is higher only from November to March. The positive trends of air temperature during cyclonic and anticyclonic circulation occur in all seasons in the whole area of Poland. The highest positive trends of air temperature during the predominance of circulation from western sector over the Poland area are visible in spring and autumn during anticyclonic circulation. The North Atlantic Oscillation has the greatest impact on air temperature in Poland during the winter months, both during cyclonic and anticyclonic circulation from west sector.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2022, 3-4; 119--133
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Temporal variation of extreme precipitation events in Lithuania
    Autorzy:
    Rimkus, E.
    Kazys, J.
    Bukantis, A.
    Krotovas, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48347.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    atmospheric circulation
    CCLM model
    climate condition
    dynamics
    heavy rain
    Lithuania
    negative change
    precipitation
    regional modelling
    spatial distribution
    Opis:
    Heavy precipitation events in Lithuania for the period 1961–2008 were analysed. The spatial distribution and dynamics of precipitation extremes were investigated. Positive tendencies and in some cases statistically significant trends were deter- mined for the whole of Lithuania. Atmospheric circulation processes were derived using Hess & Brezowski’s classification of macrocirculation forms. More than one third of heavy precipitation events (37%) were observed when the atmospheric circulation was zonal. The location of the central part of a cyclone (WZ weather condition subtype) over Lithuania is the most common synoptic situation (27%) during heavy precipitation events. Climatic projections according to outputs of the CCLM model are also presented in this research. The analysis shows that the recurrence of heavy precipitation events in the 21st century will increase significantly (by up to 22%) in Lithuania.
    Źródło:
    Oceanologia; 2011, 53, (1-TI)
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na obszarze Lubelszczyzny
    Autorzy:
    Bartoszek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/763176.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    atmospheric circulation, air temperature, circulation types, anomalies of sea level pressure, Lublin region
    cyrkulacja atmosferyczna, temperatura powietrza, typy cyrkulacji, anomalie ciśnienia atmosferycznego, Lubelszczyzna
    Opis:
    The paper assesses the relationship between atmospheric circulation and seasonal air temperature in the Lublin region from 1951 to 2010. It also specifies the relations between the occurrence of extremely warm and cool seasons, and anomalies of sea level pressure (SLP) in the Atlantic European region. For this purpose, the classification of circulation types over East-Central Europe as well as mean seasonal air temperature values from 5 meteorological stations located in the area of research or in the vicinity were used. The strongest influence of atmospheric circulation on thermal conditions in the Lublin region was noticed in the winter season, and the weakest in the spring months. The zonal circulation played an important role for seasonal air temperature both in winter and in summer, whereas meridional air flow in autumn. Compared to air flow direction, the character of atmospheric circulation, expressed by anticyclonic, cyclonic and transitional circulation, had a significantly weak influence on the seasonal air temperature. Moreover, strong relationship between anomalies of sea level pressure in the Atlantic European region and strong positive or negative deviations of seasonal air temperature in the Lublin region were found primarily during winter and summer seasons.
    W pracy dokonano oceny relacji między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na Lubelszczyźnie w latach 1951-2010. Ponadto określono związki między występowaniem na tym obszarze ekstremalnie ciepłych i chłodnych pór roku z anomaliami ciśnienia atmosferycznego w regionie atlantycko-europejskim. Do tego celu wykorzystano klasyfikację typów cyrkulacji dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej oraz uśrednione sezonowe wartości temperatury powietrza, które pochodziły z 5 stacji meteorologicznych zlokalizowanych na obszarze badań lub w jego sąsiedztwie. Największy wpływ cyrkulacji powietrza na warunki termiczne na obszarze Lubelszczyzny dotyczył okresu zimowego, a najmniejszy wiosny. Zarówno w zimie, jak i latem, istotną rolę wykazywał strefowy przepływ powietrza, natomiast jesienią – cyrkulacja południkowa. W porównaniu do kierunku napływu powietrza, wyraźnie mniejszy wpływ na zmienność sezonowej temperatury powietrza wyrażał antycyklonalny, cyklonalny lub pośredni charakter cyrkulacji atmosferycznej. Istotny związek anomalii ciśnienia ze znacznymi dodatnimi lub ujemnymi odchyleniami temperatury powietrza od normy stwierdzono przede wszystkim w przypadku sezonów zimowych i letnich.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2017, 72, 1
    0137-1983
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosfery na występowanie dni z przejściem temperatury przez 0°C w Hornsundzie (Spitsbergen)
    The influence of the atmospheric circulation on the occurrence of days with freeze-thaw events in Hornsund (Spitsbergen)
    Autorzy:
    Łupikasza, E.
    Małarzewski, Ł.
    Niedźwiedź, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260761.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    dni z przejściem temperatury przez 0°C
    przymrozki
    cyrkulacja atmosfery
    Spitsbergen
    Hornsund
    days with freeze-thaw events
    atmospheric circulation
    Opis:
    Dni z przejściem temperatury przez 0°C (Tmin<0°C i Tmax>0°C) są ważnym wskaźnikiem współczesnych zmian klimatu. W obszarach polarnych przekroczenie wspomnianego progu termicznego ma istotne znaczenie ze względu na uruchamiające się wówczas procesy zamarzania wody i tajania lodu. Celem niniejszego artykułu jest określenie wieloletnich zmian występowania dni z Tmin<0°C i Tmax>0°C oraz zbadanie relacji pomiędzy ich występowaniem a makroskalową cyrkulacją atmosfery w Hornsundzie, na podstawie dostępnych danych. Dni z przejściem temperatury przez 0°C w Hornsundzie pojawiają się w ciągu całego roku. Ich występowanie podlega istotnym statystycznie różnokierunkowym zmianom w czerwcu (trend ujemny) i w grudniu (trend dodatni), a kierunek tych zmian wykazuje związek ze średnią miesięczną temperaturą powietrza oraz jej wzrostową tendencją. Relacje pomiędzy występowaniem dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C a cyrkulacją atmosfery zmieniają się w przebiegu rocznym. W miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty, marzec) oraz w kwietniu, październiku i listopadzie występowaniu dni z przejściem temperatury przez 0°C najbardziej sprzyja adwekcja powietrza z południa (S, SW i W) bez względu na rodzaj układu barycznego. W sierpniu, kiedy zależności wystę-powania dni z Tmin<0°C i Tmax>0°C od cyrkulacji atmosfery są bardzo wyraźne, oraz w lipcu, ich występowanie związane jest z napływem zimnego powietrza z NW i W, szczególnie podczas zalegania wyżu.
    Days with freeze-thaw events at which air temperature crosses the threshold of 0°C (Tmin<0°C and Tmax>0°C) are regarded as an important index of climate change. In the Polar Region such thermal conditions trigger the processes of water melting and freezing. This paper aims at the recognition of the variability and changes in the frequency of days with Tmin<0°C and Tmax>0°C as well as the relationships between their occurrence and macro scale circulation on the basis of available data. Days with freeze-thaw events occur throughout the year. Statistically significant trends in the occurrence of such days were found in June (downward trend) and December (upward trend). The directions of the trends are related to the magnitude of the average monthly temperatures and their growing tendencies. Relationships between the occurrence of days with Tmin<0°C and Tmax>0°C and atmospheric circulation change seasonally. Regardless of the type of baric centre, the warm air advection from the south-west sector (S, SW, W) favours the occurrence of such days in the winter half-year months (November-April) as well as in October. In August, when the relation between days with freeze-thaw events and atmospheric circulation is evident, as well as in July, the occurrence of the days concerned is linked to the inflow of cold air from the NW and W directions, particularly when Spitsbergen is influenced by the anticyclone.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 5-16
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Circulation Conditions Determining High PM10 Concentrations in the Sącz Basin (Poland)
    Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania wysokich stężeń pyłu PM10 w Kotlinie Sądeckiej (Poland)
    Autorzy:
    Dacewicz, Ewa
    Kopcińska, Joanna
    Skowera, Barbara
    Węgrzyn, Alicja
    Wojkowski, Jakub
    Ziernicka-Wojtaszek, Agnieszka
    Zuśka, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811747.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    PM10
    level of particulate matter
    types of atmospheric circulation
    Sącz Basin
    stopień zapylenia
    typy cyrkulacji atmosferycznej
    Kotlina Sądecka
    Opis:
    The aim of the study was to investigate the level of atmospheric particulate matter in the Sącz Basin depending on circulation conditions. The study used average daily PM10 concentrations measured from December 2006 to November 2016 at the air monitoring reference station in Nowy Sącz, belonging to the Regional Inspectorate for Environmental Protection in Krakow. A calendar of circulation types for southern Poland was used as well. The collected data on average daily PM10 concentrations were used to calculate seasonal mean values for spring, summer, autumn and winter for the period from December 2006 to November 2016. Based on the limit value for 24-hour average PM10 concentration (50 µg∙m-3), the frequency of its exceedances (%) was calculated in the analysed time intervals, as well as the frequency of exceedances of the information level (200 µg∙m-3) and alarm level (300 µg∙m-3). Then, particulate concentrations were analysed with respect to types of synoptic conditions. For this purpose, average PM10 concentrations in different types of synoptic conditions and the frequency of these types in each season were calculated. In the decade from 2006 to 2016, the highest PM10 concentrations in Nowy Sącz were observed in the winter and the lowest in the summer. The average daily PM10 concentration was 85 µg∙m-3 for winter, 45 µg∙m-3 for spring, 25 µg∙m-3 for summer, and 49 µg∙m-3 for autumn. The most days in which the acceptable PM10 values were exceeded were recorded in December, January and February (66.7-69.5%). The acceptable, information and alarm levels were most frequently exceeded in 2009, 2010 and 2012, and in February 2012 the information level was exceeded on as many as 30% of days. The research showed a relationship between the PM10 level and the type of accompanying atmospheric circulation. The highest exceedances of the acceptable values were nearly always observed in certain characteristic circulation conditions. Irrespective of the season, the highest PM10 concentrations were found in anticyclonic non-directional types (Ka and Ca) and in the case of advections of air masses from the southern sector (SEa, Sa and SWa). The highest PM10 concentrations were observed in winter, on average 128 µg∙m-3for Ka, 115 µg∙m-3 for SEa and 109 µg∙m-3 for SWa. Lower concentrations accompanied low-pressure systems. In cyclonic conditions, the highest concentrations of particulate matter exceeding the acceptable level were recorded especially in autumn and winter. They were mainly associated with non-directional types (Bc, Cc and X).
    Celem pracy było zbadanie poziomu stopnia zapylenia powietrza atmosferycznego w Kotlinie Sądeckiej w zależności od uwarunkowań cyrkulacyjnych. W badaniach wykorzystano średnie dobowe stężenia pyłu zawieszonego PM10 pomierzone w okresie od grudnia 2006 roku do listopada 2016 roku na stacji referencyjnej monitoringu powietrza w Nowym Sączu należącej do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie. Wykorzystano również kalendarz typów cyrkulacji dla obszaru Polski Południowej. Zebrane dane o średnim dobowym stężeniu pyłu PM10 posłużyły do obliczeń wartości średnich sezonowych dla wiosny, lata, jesieni i zimy za okres od grudnia 2006 roku do listopada 2016 roku. Na podstawie dopuszczalnej wartości średniego dobowego (24-godzinnego) stężenia pyłu PM10 (50 µg∙m-3) obliczono w analizowanych przedziałach czasowych częstość jego przekroczeń (%), a także częstość przekroczeń poziomu informowania (200 µg∙m-3) i poziomu alarmowego (300 µg∙m-3). Następnie stężenia pyłu przeanalizowano na tle sytuacji synoptycznych. W tym celu obliczono średnie wartości stężeń pyłu PM10 w poszczególnych typach sytuacji synoptycznych oraz częstości występowania tych typów w analizowanych sezonach kalendarzowych. W badanym dziesięcioleciu 2006-2016 najwyższe wartości stężeń pyłu PM10 obserwowano w Nowym Sączu w sezonie zimowym, a najniższe latem. Średnie dobowe stężenie pyłu PM10 wyniosło dla sezonu zimowego 85 µg∙-3, wiosennego 45 µg∙m-3, letniego 25 µg∙m-3, a jesiennego 49 µg∙m-3. Najwięcej dni, w których wystąpiło przekroczenie wartości dopuszczalnych pyłu PM10 zanotowano w grudniu, styczniu i lutym (66,7-69,5%). Przekroczenia poziomów dopuszczalnych, informowania i alarmowych najczęściej obserwowano w latach 2009, 2010 i 2012, a w lutym 2012 roku aż w 30% dni przekroczone były poziomy informowania. Przeprowadzone badania wykazały zależność pomiędzy stopniem zapylenia pyłem PM10 a występującym typem cyrkulacji atmosferycznej. Najwyższe przekroczenia wartości dopuszczalnych prawie zawsze były obserwowane tylko w pewnych charakterystycznych warunkach cyrkulacyjnych. Niezależnie od pory roku, najwyższe poziomy stężeń pyłu PM10 stwierdzono w sytuacjach antycyklonalnych bezadwekcyjnych (Ka i Ca) oraz przy adwekcjach mas powietrza z sektora południowego (SEa, Sa i SWa). W sezonach zimowych obserwowano najwyższe wartości stężeń PM10, średnio 128 µg∙m-3 dla Ka, 115 µg∙-3 -dla SEa i 109 µg∙-3 dla SWa. Niższe stężenia towarzyszyły pogodzie niżowej. Podczas pogody cyklonalnej najwyższe zarejestrowane stężenia pyłu przekraczające dopuszczalny poziom, występowały szczególnie jesienią i zimą. Były one związane przede wszystkim z sytuacjami bezadwekcyjnymi (Bc, Cc, i X).
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 264-280
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effects of global climate oscillations on intermonthly to interannual variability of sea levels along the English Channel Coasts (NW France)
    Autorzy:
    Turki, I.
    Massei, N.
    Laignel, B.
    Shafiei, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2079277.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    sea level
    interannual variability
    storm
    atmospheric circulation
    climatic oscillation
    sea surface temperature
    sea level pressure
    North Atlantic oscillation
    English Channel
    Opis:
    This work examines the multiscale variability in sea level along the English Channel coasts (NW France) using a wavelet multiresolution decomposition of water level values and climate oscillations in order to gain insights in the connection between the global atmospheric circulation and the local-scale variability of the monthly extreme surges. Changes in surges have exhibited different oscillatory components from the intermonthly (~3–6-months) to the interannual scales (~1.5-years, ~2–4-years, ~5–8-years) with mean explained variances of ~40% and ~25% of the total variability respectively. The correlation between the multiresolution components of surges and 28 exceptional stormy events with different intensities has revealed that energetic events are manifested at all timescales while moderate events are limited to short scales. By considering the two hypotheses of (1) the physical mechanisms of the atmospheric circulation change according to the timescales and (2) their connection with the local variability improves the prediction of the extremes, the multiscale components of the monthly extreme surges have been investigated using four different climate oscillations (Sea Surface Temperature (SST), Sea-Level Pressure (SLP), Zonal Wind (ZW), and North Atlantic Oscillation (NAO)); results show statistically significant correlations with ~3–6-months, ~1.5-years, ~2–4-years, and ~5–8-years, respectively. Such physical links, from global to local scales, have been considered to model the multiscale monthly extreme surges using a time-dependent Generalized Extreme Value (GEV) distribution. The incorporation of the climate information in the GEV parameters has considerably improved the fitting of the different timescales of surges with an explained variance higher than 30%. This improvement exhibits their nonlinear relationship with the large-scale atmospheric circulation.
    Źródło:
    Oceanologia; 2020, 62, 2; 226-242
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Observational evidence for human impact on aerosol cloud-mediated processes in the Baltic region
    Autorzy:
    Kruger, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48934.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    aerosol
    cloud
    human impact
    radiation
    sulphur dioxide
    sulphur emission
    nitrogen oxide emission
    ammonia emission
    atmospheric circulation
    solar radiation
    Baltic region
    Źródło:
    Oceanologia; 2014, 56, 2
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Currents and waves in the Northern Gulf of Riga: measurement and long-term hindcast
    Autorzy:
    Suursaar, U.
    Kullas, T.
    Aps, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47862.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
    Tematy:
    hydrodynamic modelling
    water exchange
    wave
    Riga Gulf
    Baltic Sea
    long-term hindcast
    wave measurement
    wind force
    wind condition
    atmospheric circulation
    Opis:
    Based on measurements of waves and currents obtained for a period of 302 days with a bottom-mounted RDCP (Recording Doppler Current Profiler) at two differently exposed locations, a model for significant wave height was calibrated separately for those locations; in addition, the Gulf of Riga-Vainameri 2D model was validated, and the hydrodynamic conditions were studied. Using wind forcing data from the Kihnu meteorological station, a set of current, water exchange and wave hindcasts were obtained for the period 1966–2011. Current patterns in the Gulf and in the straits were wind-dependent with characteristic wind switch directions. The Matsi coast was prone to upwelling in persistent northerly wind conditions. During the hindcast period, currents increased along the Koiguste coast and in the Suur Strait, waves decreased noticeably off Koiguste but fluctuated without a clear linear trend near Matsi. The spatially contrasting results for differently exposed coasts were related to the corresponding variations in local wind conditions and to changes in atmospheric circulation patterns over northern Europe.
    Źródło:
    Oceanologia; 2012, 54, 3
    0078-3234
    Pojawia się w:
    Oceanologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekstremalne wartości klimatycznych bilansów wodnych we Wrocławiu-Swojcu
    Extreme values of climatic water balances in Wrocław-Swojec
    Autorzy:
    Bryś, K.
    Bryś, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/337707.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    klimatyczne bilanse wodne
    opady
    parowanie wskaźnikowe
    wartości ekstremalne
    atmospheric circulation
    climatic water balance
    extreme values
    precipitation
    reference evaporation
    Opis:
    W pracy przedstawiono dynamikę i uwarunkowania cyrkulacyjne oraz radiacyjne ekstremalnych wartości klimatycznych bilansów wodnych we Wrocławiu-Swojcu w latach 1891-2003. Rozpatruje się w niej sumy miesięczne oraz sekwencje 2-, 3-, 4-, 6- i 12-miesięczne badanych ekstremów i uzupełnia je analizą przebiegów 2-, 3-, 7-, 11-letnich i innych sum konsekutywnych. Koncentrując się na wartościach klimatycznych bilansów wodnych z sezonu wegetacyjnego, wiąże się je z bilansami wodnymi okresów poprzedzających, uwypuklając moderującą rolę jesienno-zimowych oraz wczesnowiosennych zapasów wody gruntowej w ukształtowaniu letnich stosunków wodnych w agroekosystemach. Uzyskane wyniki świadczą o falowym przebiegu długookresowej dynamiki ekstremów. Wyróżnia się tendencja do grupowania wartości ekstremalnych w pewnych dekadach lat i braku ich występowania w pozostałych okresach. Taki charakter zmian jest silnie związany z przemiennością epok Oscylacji Północnoatlantyckiej (NAO) i prawdopodobnie sekularnym rytmem aktywności słonecznej. W wyniku analizy wieloletniej zmienności ekstremów klimatycznych bilansów wodnych, czyli różnicy między opadem normalnym i parowaniem wskaźnikowym oraz ich uwarunkowań, uzyskano możliwość lepszego rozpoznania problematyki suszy i lat nadmiernie wilgotnych w skali regionalnej.
    The paper presents the dynamics, circulation and radiation conditions of climatic water balances KWB in Wrocław-Swojec in the years 1891-2003. Monthly sums and the 2-, 3-, 4-, 6-, 12-months sequences of extremes have been analyzed. Also, 2-, 3-, 7-, 11-years and other consecutive sums of the parameters have been studied. Climatic water balances of the vegetation season have been coupled with those in preceding periods, especially in the autumn and winter-early spring months, to underline the importance of ground water resources for the summer water regime in agroecosystems. The results demonstrated fluctuating character of the long-term dynamics of the extremes. There was a tendency of concentrating the anomalies in certain decades and their lack in others. The character of variations was strongly associated with changes of the North Atlantic Oscillation (NAO) epochs and probably with the secular rhythm of solar activity. Analyses of the long-term variability of the extremes in climatic water balances (the difference between precipitation P and reference evaporation Eo) and their determinants allowed for better understanding the problems of droughts and extremely wet years in the regional scale.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, 5, 2; 11-29
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany zlodzenia mórz Grenlandzkiego i Barentsa w świetle zmian wskaźnika intensywności Prądu Labradorskiego (1972-1994). Wstępne wyniki analizy
    Changes in sea ice cover of the Barents and Greenland seas in the light of changes of the Labrador Current intensity index (1973-1994). Preliminary result of analysis
    Autorzy:
    Styszyńska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260876.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    pokrywa lodowa
    cyrkulacja atmosfery
    Prąd Labradorski
    Morze Grenlandzkie
    Morze Barentsa
    ice cover
    atmospheric circulation
    Labrador Current
    Greenland sea
    Barents Sea
    Opis:
    The Barents and Greenland seas are characterised by great seasonal and interannual changeability in the ice cover. Research carried out by many authors prove that the ice regime of these seas is influenced, to a great extent, by large scalę changes in atmospheric circulation and by the ocean surface circulation of the North Atlantic and the Arctic Ocean. Such correlations arę mainly of teleconnection type and show phase shifts (among others Mysak 1995, Deser et. al. 2000). One of the elements of the sea surface circulation of the Atlantic Ocean is the Labrador Current. The intensity of this current changes in time. In the periods when the Labrador Current becomes strong, its waters form vast anomalies in the sea surface temperaturę in the NW Atlantic. Further they spread eastwards along the north edge of the North Atlantic Current and with some delay, have influence on the atmospheric circulation in the central and east part of the North Atlantic (Marsz 1997, 1999). The way how the changes in the intensity of the Labrador Current influence the climate nas not been discovered yet. The intensity of this current can be defined by means of an index (WPL - Labrador Current Intensity lndex) established by Marsz (Internet). This work examines if there is direct correlatton between the changes in the sea-ice cover of the Barents and Greenland seas and the variability of the intensity index of the Labrador Current. The research madę use of homogenous data concerning a week-old sea ice cover observed at the analysed seas and the values of intensity index of the Labrador Current in the period January 1972 until December 1994 given by Marsz (obtained from NIC and NCDC - Asheville). It has been stated that over the examined 23-year period (1972-1994) the mean monthly the sea-ice cover in the Barents Sea indicates to strong correlation with the changes in the value of the intensity index of the Labrador Current (Table 1, Fig. 1). The changes in WPL result in the rhythm of changes in the sea-ice cover of the Greenland Sea only in winter (Table 2, Fig. 2). The occurrence of anomalies in the sea surface temperatures in the region SE of New Foundland seem to have great influence on the later formation (after few or several months) of the sea-ice cover in the Barents Sea (Fig. 1, 3. 4, formula 1-3). Changes in the intensity of Labrador Current in a given year explain 30% up to 50% changeability of the sea-ice cover developing in that sea from January to July in the following year (Table 1, Fig. 3). The area of the sea-ice cover in the Greenland Sea is mainly influenced by the intensity of the Transpolar Drift and East-Greenland Current transporting considerable amount of ice from the Arctic Ocean. Only during fuli winter season, from January to March, the correlation between the intensity of the Labrador Current and the sea-ice cover reaches statistical significance (Table 2). The results of the carried out analysis point to significant influence of advection factor on the sea-ice cover of the examined seas. In both analysed seas the phenomenon is connected to both the character and intensity of the Atlantic waters flow and to greater frequency of occurrence of specified forms of air circulation in the region of central and eastern part of the North Atlantic, possible at a given distribution of anomalies in surface waters of the North Atlantic.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2001, 11; 93-104
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Model zmian powierzchni lodów morskich Arktyki (1979-2013) – zmienne sterujące w modelu „minimalistycznym” i ich wymowa klimatyczna
    Model of changes in the Arctic sea-ice extent (1979-2013) – variables steering the 'minimalist' model and their climatic significance
    Autorzy:
    Marsz, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260796.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka
    lody morskie
    zmiany powierzchni lodów
    czynniki sterujące
    model
    cyrkulacja termohalinowa
    cyrkulacja atmosferyczna
    Arctic
    sea ice
    ice extent changes
    steering variables
    thermohaline circulation
    atmospheric circulation
    Opis:
    Praca omawia model zmian powierzchni zlodzonej Arktyki typu „białej skrzynki”, opierający się na dwu zmiennych niezależnych – wskaźniku oznaczonym jako DG3L, który charakteryzuje intensywność cyrkulacji termohalinowej (THC) na Atlantyku Północnym i wskaźniku D, który charakteryzuje cyrkulację atmosferyczną nad Arktyką. Objaśnienie konstrukcji obu wskaźników i wartości ich szeregów czasowych przedstawione jest w załącznikach Z1 i Z2. Okres opracowania obejmuje lata 1979-2013 i jest limitowany dostępnością danych o zmianach powierzchni lodów morskich w Arktyce. Model liniowy opierający się na tych zmiennych objaśnia ~72% wariancji rocznej powierzchni zlodzonej w Arktyce i powyżej 65% wariancji powierzchni zlodzonej w marcu (maksimum rozwoju powierzchni lodów) i wrześniu (minimum). Główną rolę w kształtowaniu tej zmienności odgrywa zmienność cyrkulacji termohalinowej, rola cyrkulacji atmosferycznej jest niewielka i wykazuje silną zmienność sezonową. Analiza tego modelu wykazała, że rzeczywiste zależności są nieliniowe, a zmiany pokrywy lodowej zachodzą w dwu odrębnych reżimach – „ciepłym” i „chłodnym”. Reżim „ciepły” funkcjonuje w sytuacji, gdy THC jest bardziej intensywna niż przeciętnie (wskaźnik DG3L > 0). Dochodzi wtedy do szybkiego spadku powierzchni lodów w okresie ciepłym – zwłaszcza we wrześniu i powolnego spadku rozmiarów pokrywy lodowej w marcu, cyrkulacja atmosferyczna w tym reżimie odgrywa istotną rolę w kształtowaniu zmian powierzchni lodów. Spadek natężenia THC poniżej przeciętnej (DG3L ≤ 0), z opóźnieniem około 6.letnim prowadzi, do przejścia do reżimu „chodnego”. W reżimie chłodnym następuje szybki przyrost powierzchni lodów w okresie ciepłym i bardzo powolny wzrost powierzchni lodów w marcu, rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu zmienności pokrywy lodowej staje się nikła. Po dalszych kilku latach utrzymywania się reżimu „chłodnego” międzyroczne zmiany powierzchni zlodzonej stają się małe. Analizy związków między zmiennymi z przesunięciami czasowymi wykazały, że cyrkulacja atmosferyczna nad Arktyką stanowi funkcję THC. W rezultacie, za główną przyczynę zmian powierzchni zlodzonej Arktyki należy uznać rozciągnięte w czasie działanie zmian intensywności THC, które w rozpatrywanym okresie objaśnia ~90% wariancji rocznej powierzchni zlodzonej.
    The paper presents the assumptions and structure of statistical model reproducing the changes in sea ice extent in the Arctic, using the minimum number of steering variables. The data set of NASA's Goddard Space Flight Center (GSFC) nsidc0192_seaice_trends_climo/total-area-ice-extent/nasateam/ (Total Ice-Covered Area and Extent) was used as starting data in the calibration of this model. Its subsets characterizing the sea ice extent of the Arctic Ocean (ArctOcn), Greenland Sea (Grnland), Barents and Kara seas (BarKara) were used. Their sums create a new variable known as the ‘Proper Arctic’. This model also used the following subsets: Archipelago Canadian (CanArch), Bay and Strait Hudson (Hudson), and Baffin Bay and Labrador Sea (Baffin), the sum of which creates another variable the ‘American Arctic’. The sum of all the above mentioned subsets creates a variable defined as the ‘entire Arctic’. The study covered the period 1979-2013, for which the said data set is made up of uniform and reliable data based on satellite observations. The model was developed for moments of maximum (March) and minimum (September) development of sea ice extent as well as for the annual average sea ice extent. After presenting the assumptions of the model (model type ‘White box’), formal analysis of the type and characteristics of the model, the choice of steering variables (independent; Chapters 3 and 4) was made. The index characterizing the intensity of thermohaline circulation (THC) in the North Atlantic, referred to as DG3L and an index characterizing atmospheric circulation having significant influence on changes in sea ice extent, marked as D, were used as independent variables in this model. Physical fundamentals and rules for calculating the DG3L index are discussed in detail in Annex 1, and the D index in Annex 2. These Annexes also include time series of both indexes (DG3L – 1880-2015; D – 1949-2015). Research into delays between the impact of variables and changes in sea ice extent indicated that sea ice extent showed maximum strength of the correlation with the DG3L variable with a three-year delay and with D variable with zero delay. The final form of the model is a simple equation of multiple regression (equation [1]). The following equations are used for estimating the regression parameters for individual sea areas in those time series: the Proper Arctic – equation [1a, 1b, 1c]; the American Arctic – equations [2a, 2b, 2c] and for the entire Arctic - equation [3a, 3b, 3c]. Statistical characteristics of each model are presented in Tables 3, 4 and 5, and Figures 2, 3 and 4 respectively and show the scattering of values estimated by means of each model in relation to the observed values. All models show high statistical significance. The best results, both in terms of explanation of the variance of the observed sea ice extent, as well as the size of the standard errors of estimation of sea ice extent are obtained for changes in the sea ice extent of the entire Arctic. The reasons for this may be traced back to the fact that errors in the estimation of partial models ([1a, 1b, 1c] and [2a, 2b, 2c]) have different signs, which in a synthetic model partially cancel out each other. Moreover, if the variable DG3L three years before shows strong and evenly distributed in time action, the D variable characterizing atmospheric circulation shows clearly seasonal activity – it is marked only during the minimum development of sea ice extent (September), when the degree of ice concentration is reduced, allowing its relatively free drift. The model for the annual average of sea ice extent of the entire Arctic (in the accepted limits) explains 71.5% of the variance, in September 68%, and in March 65% of the variance (Table 5). The lowest values are obtained for the American Arctic, where the D variable, characterizing atmospheric circulation does not appear to have significant influence, so the model is a linear equation with one variable (DG3L). Nevertheless, also in this case, the variance of the annual sea ice extent in the American Arctic is explained exceeding 50%. Variability of THC (described by the DG3L index) explains ~67% of the variance of annual sea ice extent and variability of atmospheric circulation (described by the D index) explains ~6% of the variance of annual sea ice extent of the entire Arctic. It allows claiming that THC and atmospheric circulation are the essential factors that influence the variability of sea ice extent of the Arctic. Both of these factors are natural factors. Further analysis of the results presented by various models and especially those affected by the DG3L variable (Fig. 5) delayed by three years suggests that the linear model is not the most appropriate model reflecting the changes in the sea ice extent of the entire Arctic and its parts. The action of DG3L variable, accumulated over several years, is saved and this causes that a strong significant correlation with the sea ice extent is prolonged. The analysis carried out by means of the segmented regression showed that the variability of sea ice extent was different where THC is lower than the average (DG3L ≤ 0), or different where THC is stronger than average (DG3L> 0; see equation [4a, 4b]). When the index is zero or less than zero, the impact of THC on the increase in sea ice extent is limited and the influence of changes in atmospheric circulation on sea ice extent is very small. Conversely, when the THC becomes intense and imports increased amounts of heat to the Arctic, the influence of DG3L index on the decrease in sea ice extent rises, like growing impact of atmospheric circulation on variation of sea ice extent (see equations [5a, 5b]. The segmented regression equations with these two variables explain 88.76% of the observed annual variation of sea ice extent of the entire Arctic (equations [5a, 5b]).This means that the sea ice extent of the Arctic is variable in two distinct regimes – ‘warm’, when the DG3L> 0 and ‘cold’, when the DG3L ≤ 0. This is similar to the results of Proshutinsky and Johnson (1997), Polyakov et al. (1999) and Polyakov and Johnson (2000) and their LFO oscillation. Time limits of the transition intensity of the THC phases from the positive to negative and vice versa correspond to similar limits of LFO, suggesting that the two different systems have the same cause. Polyakov and Johnson (2000) and Polyakov et al. (2002, 2003, 2004, 2005) can see the main reason for the change in the LFO regime in the transition of atmospheric circulation from anticyclonic regime to cyclonic regime and vice versa. The analysis of the reason for the transition of regime of changes in sea ice extent from ‘warm’ to ‘cold’ and vice versa – THC or atmospheric circulation – has shown that the D index is a function of previous changes in DG3L index. Atmospheric circulation over the Arctic shows a greater delay in response to changes in THC than the sea ice extent – this occurs with a 6-year delay (see Table 6, Equation 6). This allows replacing the D variable in the equations describing the change in sea ice extent, directly by DG3L variable from 6 years before (see Equation [7a, 7b]).These simultaneous equations explain about 90% of the observed annual variance of the sea ice extent of the entire Arctic in the years 1979-2013. Most importantly, however, it can be stated, with a high degree of certainty, that the variability of THC of the North Atlantic steers both the changes in sea ice extent and Basic features of atmospheric circulation over the Arctic. The effects of other factors than THC, having influence on variability of sea ice extent and the basic processes of the climate in the Arctic, in the short time scales, leave not too much space/place. The transition from ‘cold’ to ‘warm’ regime in the development of the sea ice extent in the Arctic requires an increase in the intensity of THC. If the values of DG3L index are greater than 0 for a period not shorter than three years, the decrease in the sea ice extent will start, initially in the period of its minimum development (August, September). If the resultant values of the DG3L index have positive values for further three years, the atmospheric circulation will transform into a cyclonic circulation (D index goes to positive values). The role of atmospheric circulation during the ‘warm’ season in the Arctic having influence on the change (reduction) of the sea ice extent becomes significant. The ‘warm’ regime will remain as long as long after its start the situation in which the algebraic sum of DG3L values is greater than 0. If such a situation lasts long, or in case of accumulation of high values of DG3L index, the sea ice cover can disappear almost completely in the warm period. The transition from the ‘warm’ regime to the ‘cold’ regime demands fulfillment of reverse conditions – a consistent decrease in the values of DG3L index into negative values for at least another three year period. After three years this will result in rapid increase in sea ice extent during warm period, thereby increasing the annual average of sea ice extent. If in subsequent years the value of DG3L index remains lower than zero, after the next 3-4 years, the atmospheric circulation will become the anticyclonic circulation. After that there will be gradual, slow growth in sea ice extent, decrease in air temperature, increase in ice thickness and change in the age of the ice structure towards the increase in the multi-year ice. The ice cover in the Arctic will become "self-sustaining", reducing interannual variability. Major changes will occur in the ‘warm’ season, minor in other seasons. The maximum sea ice extent of the Arctic in the cold season, with current conditions in the ‘cold’ regime, can reach ~13.5-14.5 million km2, the average annual sea ice extent should be ~12 (± 0.5) million km2. This area, especially in the winter season, may be in fact higher, since the weakening of the THC must also lead to a decrease in air temperature in the hemisphere.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2015, 25; s. 249-334
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncentracja zanieczyszczeń pyłowych powietrza PM2,5 w Krakowie w latach 2010–2014
    Concentration of the air dust pollution PM2.5 in Cracow in 2010–2014
    Autorzy:
    Jędruszkiewicz, Joanna
    Piotrowski, Piotr
    Pietras, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578387.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zanieczyszczenia pyłowe powietrza
    PM2,5
    Kraków
    prędkość wiatru
    cyrkulacja atmosferyczna
    air dust pollution
    PM2.5
    wind speed
    atmospheric circulation
    Opis:
    Kraków należy do najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce. Szczególnie niebezpieczny dla zdrowia jest pył o frakcji 2,5 μm (PM2,5). Największa jego koncentracja w powietrzu występuje w półroczu chłodnym, szczególnie duża jest w lutym i grudniu. Najwyższe stężenia pyłu PM2,5 odnotowano na obszarze o gęstej zabudowie w centrum Krakowa, a w przebiegu dobowym – w godzinach wieczornych oraz nieco mniejsze w godzinach porannych, podczas szczytu komunikacyjnego. W półroczu chłodnym najwyższe stężenie PM2,5 stwierdzono podczas napływu mas powietrza z kierunku południowo- zachodniego i południowego, natomiast w półroczu ciepłym – z południowo-wschodniego i południowego. Wraz ze wzrostem prędkości wiatru stężenie pyłu PM2,5 wyraźnie się zmniejszało we wszystkich analizowanych punktach pomiarowych.
    Krakow is one of the most polluted cities in Poland. The dust fraction of 2.5 μm (PM2.5) has a significant impact on human health. The greatest concentration of PM2.5 was found for the cold half year (especially in February and December) and in the most densely built-up area of the city center. The worst air quality occurs in the evening and morning (peak traffic) hours. In the cold half year the highest concentration of PM2.5 was observed for the south-western and southern air masses advection, while in the warm half year for the south eastern and southern advection. The increase in wind speed is followed by a considerable decrease of the concentration of PM2.5 in all monitoring sites.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2016, 104; 123-135
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji środkowotroposferycznej na temperaturę powietrza w północnej Kanadzie i na Alasce
    The influence of the mid-tropospheric atmospheric circulation on the air temperature in Northern Canada and Alaska
    Autorzy:
    Marsz, A. A.
    Styszyńska, A.
    Zblewski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260975.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka Kanadyjska
    Zatoka Baffina
    cyrkulacja atmosferyczna
    makrotypy Wangengejma-Girsa
    Alaska
    Canadian Arctic
    Baffin Bay
    air temperature
    Wangengejm-Girs macro-types
    atmospheric circulation
    Opis:
    Praca omawia wpływ zmian frekwencji „pacyficzno-amerykańskich” makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej Wangengejma-Girsa na kształtowanie się temperatury powietrza na obszarze północnej Kanady i Alaski (> 60°N). Związki te analizowano w przekrojach miesięcznych i rocznych, w latach 1986-2010. Stwierdzono występowanie na ogół słabych związków, wykazujących dodatkowo wyraźne zróżnicowanie sezo-nowe i regionalne. Te na ogół słabe w przekrojach miesięcznych związki wynikają z niewielkiego zróżnicowania kierunków adwekcji stowarzyszonych z występowaniem poszczególnych makrotypów. Na obszarze leżącym na E od 125°W dla każdego z występujących makrotypów charakterystyczna jest dominacja napływów z północy. Związki temperatury rocznej z cyrkulacją środkowotroposferyczną różnicują się w zależności od rozmiarów zmian temperatury. W badanym okresie na obszarze położonym na W od 125°W temperatura roczna nie wykazuje statystycznie istotnego trendu (+0,022(š0,020)°Cźrok-1), a na E od tej długości występuje silny i istotny trend (+0,135(š0,025)°Cźrok-1). Na całym obszarze zmiany temperatury rocznej objaśnia zmienność frekwencji makro-typu Z w styczniu, przy czym na obszarze na W od 125°W objaśnienie to jest niewielkie (~31% zmienności), na E od 125°W zmienność frekwencji tego makrotypu objaśnia ~49% rocznej wariancji temperatury rocznej. W rów-naniu regresji wielokrotnej, której zmiennymi niezależnymi są frekwencje makrotypu Z w styczniu oraz makrotypu M1 w lipcu i wrześniu, zmienność frekwencji wymienionych makrotypów objaśnia 69% wariancji temperatury rocznej, jaka występuje na wschód od 125°W. Analiza wykazuje, że wzrost temperatury na całym obszarze jest związany z ujemnym trendem występującym we frekwencji makrotypu Z w styczniu i zastępowaniem go przez makrotyp M2, a na środkowej i wschodniej części obszaru dodatkowo z dodatnim trendem frekwencji makrotypu M1 w lipcu i wrześniu. Spadek frekwencji makrotypu Z w styczniu nie jest monotoniczny, gwałtowny spadek frekwencji tego makrotypu zaznaczył się w latach 1995-1996. Spadkowi frekwencji tego makrotypu odpowiada wzrost temperatury powietrza na wschód od 125°W o 2 deg. Najbardziej prawdopodobną przyczyną tej zmiany cyrkulacji środkowotroposfe-rycznej jest występujący w tym samym czasie spadek powierzchni lodów morskich na Zatoce Baffina. Ogólnie, zmiany temperatury rocznej na obszarze Alaski i północnej Kanady w latach 1986-2010 są niemal całkowicie objaśnione przez zachodzące w tym samym czasie zmiany cyrkulacji środkowotroposferycznej.
    The paper discusses the influence of the frequency of "Pacific-American" Wangengejma-Girs macro-types of mid-tropospheric circulation on the air temperature in the area of northern Canada and Alaska (> 60°N). These correlations were analyzed monthly and annually, the period of analysis covered the years of 1986-2010. Generally weak correlations were found which also showed clear seasonal and regional variations. Generally weak links between the monthly frequency of macro-types and the air temperature result from a slight variation in directions of advection above the described area associated with the occurrence of the particular macro-types. In the area located to the E of 125°W the dominance of the inflows from the north is characteristic for each of the observed macro-types. Relationships of annual temperature with the mid-tropospheric circulation vary depending on the temperature changes in the analyzed area. In the area located W of 125° annual temperature during the examined period does not show a statistically significant trend (0.022 (š 0.020)°Cź year-1), E of this longitude there is a strong and significant trend (0.135 (š 0.025)°Cźyear-1). Changeability in the frequency of the macro-type Z in January explains the changes in the annual temperature in the entire area but in the area W of 125°W the explanation is small (~31% of the variation), in the area E of 125°W the changeability in the frequency of that macro-type explains ~49% of the annual variation of annual temperature. In the multiple regression equation where the frequencies of the macro-type Z in January and the macro-type M1 in July and September are the independent variables, the variability of frequency of the said macro-types explains 69% of the annual temperature variation which is observed east of 125°W. The analysis shows that the temperature rise in the whole area is associated with a negative trend in the frequency of the macro-type Z in January and its replacement by the macro-type M2, and in the central and eastern part of the area it is also associated with the positive trend in the frequency of the macro-type M1 in July and September. The decrease in the frequency of the macro-type Z in January is not monotonic, the sudden drop in the frequency of this macro-type was observed in 1995-1996. The decrease in the frequency of this macro-type is accompanied by the visible increase in the air temperature by 2 degrees E of 125° at the same time. The most likely cause of this change in the mid-tropospheric circulation is, the observed at the same time, decrease in sea ice in the Baffin Bay. Generally, the changes in the annual tempe-rature in the region of Alaska and Northern Canada in the years 1986-2010 are almost entirely explained by the changes in the mid-tropospheric circulation observed at the same time.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 117-151
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany klimatyczne w Arktyce Kanadyjskiej w ostatnim ćwierćwieczu XX i na początku XXI wieku
    Changes in some features of the climate in the Canadian Arctic in the last 25-year period of 20th century and in the first years of 21st century
    Autorzy:
    Zblewski, S.
    Marsz, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261015.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Morze Beauforta
    Zatoka Hudsona
    Morze Baffina
    Arktyka Kanadyjska
    zmiany klimatu
    cyrkulacja atmosferyczna
    NAO
    PNA
    Beaufort Sea
    Hudson Bay
    Baffin Bay
    atmospheric circulation
    Opis:
    Praca omawia zmiany temperatury powietrza na obszarze Subarktyki i Arktyki Kanadyjskiej oraz otaczających je akwenów oraz podejmuje próbę ustalenia roli cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu tych zmian. Analizie poddano temperaturę powietrza, temperaturę powierzchni morza oraz koncentrację lodów morskich w latach 1982-2009. Stwierdzono występowanie dodatnich trendów temperatury rocznej powietrza na całym obszarze. Wyniki badań wskazują, że zmianami temperatury powietrza, temperatury powierzchni morza i koncentracji lodów morskich w rejonie wschodniej części Arktyki Kanadyjskiej (Zatoka Baffina, Ziemia Baffina, Wyspa Devon, Półwysep Bothia i Basen Foxe'a) steruje NAO. Kierunki zmian wymienionych elementów są odwrotne do fazy NAO (ujemna faza NAO – wzrost temperatury powietrza i morza, spadek koncentracji lodów, dodatnia faza NAO – odwrotnie). Oddziaływanie NAO na temperaturę powietrza jest najsilniejsze w okresie zimowym, oddziaływanie zimowego NAO na temperaturę powierzchni morza i koncentrację lodów jest asynchro-niczne (najsilniejsze latem) i realizuje się poprzez działanie ogniwa pośredniego, jakim jest grubość lodów morskich. Na zachód od linii Cambridge Bay – Baker Lake głównym czynnikiem sterującym zmianami temperatury powietrza jest układ telekoneksyjny PNA. Jego działanie jest najsilniejsze w końcu jesieni i początku zimy, najwyraźniej działanie PNA zaznacza się na obszarze Kanadyjskiej Subarktyki i słabnie w kierunku N i NE. Zmienność PNA wywiera niewielki wpływ (tylko w sierpniu) na koncentrację lodów i temperaturę wody Morza Beauforta. Dodatnim fazom PNA odpowiada wzrost temperatury powietrza. Wystąpienie wzrostu rocznej temperatury powietrza na całym obszarze Arktyki i Subarktyki Kanadyjskiej wymaga wystąpienia w tym samym roku ujemnej fazy NAO i dodatniej fazy PNA. Jeśli w danym roku wystąpią jednoimienne fazy obu oscylacji, stosownie do znaków obu oscylacji na części badanego obszaru zaznaczy się występowanie dodatnich, a na części – ujemnych anomalii temperatury powietrza. Ponieważ w badanym okresie w zmienności NAO zaznacza się trend ujemny, w przebiegu PNA słaby trend dodatni, można uważać, że obserwowany wzrost temperatury powietrza nad obszarem Arktyki i Subarktyki Kanadyjskiej w dużej części jest rezultatem długookresowych zmian warunków cyrkulacyjnych.
    This work describes changes in air temperature in the region of Subarctic and Canadian Arctic and in the sea area adjacent to them and is an attempt to define the influence of atmospheric circulation on these changes. The analysis covered the air temperature, sea surface temperature and sea ice concentration. The analyzed period lasted from 1982-2009. Positive trends in air temperature were noted over the whole area. The results of the research indicate that NAO is responsible for the changes in the air temperature, sea surface temperature and the concentration of sea ice in the region of the eastern part of the Canadian Arctic (the Baffin Bay, Baffin Island, Devon Island, the Bothnia Peninsula and Foxe Basin). The direction of changes is opposite to the phase of NAO (negative phase of NAO – increase in sea and air temperatures, decrease in ice concentration, positive phase of NAO – just the other way round). The strongest impact of NAO on air temperature is observed in winter. The influence of winter NAO on sea surface temperature and on ice concentration is asynchronous (the strongest in summer) and employs action of an indirect factor, i.e. the thickness of ice. West of Cambridge Bay – Baker Lake line the main factor responsible for the changes in air temperature is teleconnection pattern of PNA (Pacific-North American). Its impact is the strongest at the end of autumn and the beginning of winter (October-December). Most clearly the influence of PNA is marked in the region of the Canadian Subarctic (southern and central party of Northwest Territories), its influence becomes weaker northwards and north-eastward. Changeability of PNA has little influence on sea surface temperature of the Beaufort Sea and on its ice concentration. Positive phases of PNA are associated with the increase in air temperature. The observed increase in annual air temperature over the entire area of the Canadian Arctic and Subarctic must be accompanied by negative phase of NAO in the same year and by positive phase of PNA. If in a given year there are the same phases of both oscillations, following the signs of these oscillations, positive anomalies in air temperature are observed in the Subarctic region and in the Canadian Arctic and negative anomalies in some parts. As in the analyzed period of NAO variability a negative trend is marked and in PNA a weak positive trend is noted, it may be assumed that the observed increase in air temperature over the Subarctic region and in the Canadian Arctic results, to a great extent, from long term changes in conditions of circulation.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2010, 20; 45-62
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmienność maksymalnej miąższości czynnej warstwy zmarzliny w rejonie Bellsundu (W Spitsbergen) w okresie 1986-2009
    Changeability of maximal thickness of active permafrost layer in the Bellsund region (W Spitsbergen) in the period 1986-2009
    Autorzy:
    Marsz, A. A
    Pękala, K.
    Repelewska-Pękalowa, J.
    Styszyńska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261035.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    wieloletnia zmarzlina
    warstwa czynna
    temperatura powietrza
    cyrkulacja atmosferyczna
    temperatura powierzchni morza
    Spitsbergen
    permafrost
    active layer
    air temperature
    atmospheric circulation
    sea surface temperature
    Opis:
    W pracy przebadano wpływ temperatury powietrza, cyrkulacji atmosferycznej i temperatury powierzchni morza na Prądzie Zachodniospitsbergeńskim na zmiany maksymalnej miąższości czynnej warstwy zmarzliny na Calypsostrandzie (Bellsund) w latach 1986-2009. Stwierdzono, że podstawowym czynnikiem klimatycznym, regulującym tą zmienność jest temperatura powietrza w Svalbard-Lufthavn, co pozwala na rekonstrukcję przebiegu zmian miąższości czynnej warstwy zmarzliny na Calypsostrandzie w okresie 1911-2009. W badanym okresie nie zachodzą istotne związki między miąższości czynnej warstwy zmarzliny a zmiennością wskaźników cyrkulacji hemisferycznej (AO) i regionalnej (NAO). Bardzo silny wpływ na miąższość czynnej warstwy zmarzliny na Calypsostrandzie wywierają zmiany temperatury powierzchni Morza Grenlandzkiego w rejonie przepływu ciepłego Prądu Zachodniosptsbergeńskiego.
    The measurements of thickness of the sling part of permafrost thawing in summer i.e. permafrost active layer were made on Spitsbergen in the Bellsund region in 1986-2009 within the polar expedition programs accomplished by Maria Curie Skłodowska University, Lublin. The investigations included the seaside plain Calypsostranda situated on the western side of Recherche Fiord in the forefield of the glaciers Scott and Renard (Fig. 1) constituting a complex of raised marine terraces formed during the glacioisostatic movements. Maximal thickness of active permafrost (CWCmax) was determined using the sounding method in 10 chosen points localized within the geocomplexes typical of tundra (Fig. 2). The average many years' maximal values of active layer thickness are presented in Table 1. The paper presents the results of studies on the effect of air temperature, atmospheric circulation and sea surface temperature on Western Spitsbergen Current on the variation of maximal thickness of active permafrost layer. As follows from the studies the interyear changes of maximal thickness of the active layer on Calypsostranda are relatively susceptible to the changes of air temperature which indicates prompt susceptibility to changes. The tendency towards the increase of ground thawing depth on Calypsostranda in 23 years under consideration is not stable and can change significantly depending on temperature. Though there is no doubt that during the last 4-5 years there have appeared signs of quickened increase of active layer thickness on Calypsostranda (Fig. 4), the conclusion about permanent degradation of permafrost seems to be risky at present. Of the climatic factors the essential one affecting the interannual changeability of maximal thickness of the active layer on Calypsostranda is air temperature in Svalbard-Lufthaven. The regression analysis showed (Equation 1) that the variance CWmax is explained best by the merged May and June temperatures (SVsumT_V-VI) and the average March temperature (SVT_III) (Fig. 5). Changeability of these both variables accounts for 83% variance CWCmax. Equation [1] allows to reconstruct the course of changes of maximal thickness of the active layer on Calypsostranda in 1911-2009 (Fig. 6). In the studied period distinct and essential connections between CWCmax on Calypsostranda and changeability of hemispheric circulation indices (AO) or regional (NAO) were not found. However, temperature changes of Greenlandic Sea surface in the region of warm Western Spitsbergen Current flow (Table 3) affect significantly on air temperature on Spitsbergen and as a result on active layer thickness on Calypsostranda. As the hitherto course of maritime processes indicates a gradual decrease in heat resources carried by Western Spitsbergen Current, one can deduce that air temperature in the region of Spitsbergen will drop in near future. That will probably lead to a decrease in thawing depth on Calypsostranda. Differentiation in active layer thickness is dependent on local factors such as configuration, aspect of slopes, vegetation cover as well as kind and extent of water mobility in covers as it was reported earlier.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2011, 21; 133-154
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zima 2019-2020 roku : historyczne minimum zlodzenia Bałtyku
    Winter 2019-2020 : the historical minimum of the ice cover of the Baltic Seas
    Autorzy:
    Marsz, Andrzej A.
    Styszyńska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175601.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    Morze Bałtyckie
    maksimum pokrywy lodowej
    cyrkulacja atmosferyczna
    klimat
    temperatura powierzchni morza
    Baltic Sea
    maximum ice cover
    atmospheric circulation
    climate
    sea surface temperature
    Opis:
    W sezonie zimowym 2019-2020 wystąpiło historyczne minimum rocznej maksymalnej powierzchni zlodzonej Bałtyku (MIE) w całym 301.letnim okresie obserwacji (1720-2020). MIE osiągnęła w tym sezonie lodowym wartość zaledwie 37 tys. km2, przy średniej (1720-2019) równej 213 tys. km2 i (odchyleniu standardowym) równym 112,9 tys. km2. W pracy rozpatruje się zespół procesów, które doprowadziły do osiągnięcia przez MIE ekstremalnie niskiej wartości. Analizę przeprowadzono dla okresu ostatnich 70 lat (1951-2020). Główną przyczyną wystąpienia w sezonie zimowym 2019-2020 tak niskiej MIE jest zmiana reżimu cyrkulacji środkowotroposferycznej w latach 1987-1989, polegająca na przejściu epoki cyrkulacyjnej E w epokę cyrkulacyjną W. W ostatniej epoce cyrkulacyjnej frekwencja makro-typu W według klasyfikacji Wangengejma-Girsa wzrosła znacznie powyżej wartości średnich (ryc. 3). Ponieważ zmienność frekwencji makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej steruje zmiennością wartości elementów klimatycznych, w tym temperaturą powietrza, usłonecznieniem, prędkością wiatru (tab. 1), zmiana frekwencji makrotypów doprowadziła do zmiany bilansu cieplnego Bałtyku. Po roku 1988 wzrosła akumulacja ciepła słonecznego w wodach Bałtyku w okresie letnim i zmniejszyły się strumienie ciepła jawnego i ciepła parowania z powierzchni Bałtyku w okresach zimowych. W efekcie tych zmian temperatura powierzchni morza (SST) systematycznie wzrastała i SST na coraz większych powierzchniach morza nie osiągała w okresach zimowych temperatury krzepnięcia. W przebiegu SST pojawił się trend dodatni i tym samym wystąpił ujemny trend w przebiegu MIE. Spowodowało to zmianę reżimu lodowego Bałtyku, w ostatniej epoce cyrkulacyjnej silnie zmniejszyła się średnia wartość MIE i znacznie wzrosła częstość występowania łagodnych sezonów lodowych, w tym sezonów ekstremalnie łagodnych (MIE < 81.0 tys. km2). Wystąpienie w okresie ostatniej zimy (DJFM; 2019-2020) bardzo silnej cyrkulacji strefowej (ryc. 6), będącej skutkiem dominacji frekwencji makrotypu W (tab. 3) doprowadziło do wystąpienia bardzo silnych anomalii temperatury powietrza i anomalii SST (ryc. 7), uniemożliwiających, poza skrajnymi północnymi akwenami Bałtyku (Zatoka Botnicka), rozwój zlodzenia. Wystąpienie historycznego minimum MIE w sezonie lodowym 2019-2020 stanowi wynik ewolucji pola SST Bałtyku, zacho-zącej pod wpływem zmiany charakteru cyrkulacji atmosferycznej po roku 1988.
    In the winter season 2019-2020, there was a historical minimum of the annual maximum ice extent (MIE) of the Baltic Sea within the entire 301-year observation period (1720-2020). In this ice season MIE reached a value of only 37,000 km2, with an average (1720-2019) of 213,000 km2 and (standard deviation) of 112,900 km2. The paper considers the set of pro-cesses that led to the MIE reaching an extremely low value. The analysis was carried out for the last 70 years (1951-2020). The main reason for the occurrence of such a low MIE in the winter season 2019-2020 is the change in the mid-tropospheric circulation regime in the years 1987-1989, consisting in the transition of the E circulation epoch into the W circulation epoch. In the last period of circula-tion epoch the frequency of the W macrotype according to the Wangengejm-Girs classifica-tion increased significantly above the mean values (Fig. 3). As the variability of the frequency of the macrotypes of the mid-tropospheric circulation controls the variability of the values of climatic elements, including air temperature, sunshine duration, wind speed (Table 1), the change in the frequency of macrotypes led to a change in the thermal balance of the Baltic Sea. After 1988 the accumulation of solar heat in the waters of the Baltic Sea in the Summer period increased, and the fluxes of sensible heat and the heat of evaporation from the surface of the Baltic Sea in Winter periods decreased. As a result of these changes the sea surface temperature (SST) was systematically increasing, and the SST on increasingly larger sea sur-faces did not reach the freezing point in Winter. There was a positive trend in the course of SST and thus a negative trend in the course of MIE. This caused a change in the ice regime of the Baltic Sea. In the last circulation epoch the mean value of MIE decreased significantly and the frequency of mild ice seasons increased significantly, including extremely mild seasons (MIE <81,000 km2). The occurrence of a very strong zonal circulation during the last winter (DJFM; 2019-2020) (Fig. 6), resulting from the dominance of the W macrotype frequency (Table 3), led to a very strong air temperature anomalies and to the SST anomalies (Fig. 7), preventing, apart from the extremely northern waters of the Baltic Sea (Gulf of Bothnia), the development of the ice cover. The occurrence of the historical MIE minimum in the 2019-2020 ice season is the result of the evolution of the Baltic SST field, which took place as a result of the change in the nature of the atmospheric circulation after 1988.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2021, 3-4; 227--249
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany pokrywy lodów morskich Arktyki na przełomie XX i XXI wieku i ich związek z cyrkulacją atmosferyczną
    Changes in the sea ice cover in the Arctic at the turn of the 20th and 21st centuries and their correlation with the atmospheric circulation
    Autorzy:
    Marsz, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260733.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    Arktyka
    cyrkulacja atmosferyczna
    dipol arktyczny
    lody morskie
    dryf lodów
    temperatura powietrza
    Arctic
    atmospheric circulation
    Arctic Dipole
    sea ice
    drifting ice
    air temperature
    Opis:
    W pracy dokonano analizy wpływu cyrkulacji atmosferycznej na obserwowane w ostatnich latach XX i pierwszych latach XXI wieku zmiany powierzchni lodów morskich w Arktyce oraz zmian temperatury powietrza w sektorze wschodniosyberyjskim i pacyficznym Arktyki. Wprowadzono nowy wskaźnik charakteryzu-jący cyrkulację atmosferyczną w basenie Morza Arktycznego – zmodyfikowany dipol arktyczny (zDA), będący miesięczną różnicą ciśnienia między rejonem Morza Beauforta a rejonem Tajmyru. Występowanie dodatnich faz zDA porządkuje i przyspiesza dryf lodów z mórz Wschodniosyberyjskiego, Czukockiego i zachodniej części Morza Beauforta oraz centralnych części Morza Arktycznego w kierunku Cieśniny Frama. Po roku 1999 gwałtownie wzrosła częstość występowania ekstremalnie dodatnich faz zDA, wydłużył się również czas ich występowania. W latach 1979-2007 zmiany charakteru cyrkulacji atmosferycznej opisanej przez zDA objaśniają ~42% zmienności rocz-nej powierzchni lodów w Arktyce i 46% zmienności powierzchni zlodzonej we wrześniu, czyli miesiącu, w którym zaznacza się minimum rozwoju lodów morskich. We wschodnich sektorach Arktyki działanie zDA pociąga za sobą wzrost częstości i intensywności adwekcji z południa, co powoduje również wzrost temperatury powietrza. Oszacowano, że gwałtowny wzrost wartości zDA, jaki nastąpił w roku 2007 wymusił, wraz ze zmniejszeniem się powierzchni lodów morskich, wzrost temperatury powietrza na stacjach wybrzeża Morza Czukockiego o ~1.3°C, na Morzu Beauforta o ~1.5°C. Taki stan wskazuje, że obecnie obserwowany gwałtowny spadek powierzchni lodów morskich w Arktyce nie stanowi rezultatu działania efektu cieplarnianego, lecz wzrost temperatury powietrza i spadek powierzchni lodów stanowi rezultat zachodzących zmian w cyrkulacji atmosferycznej nad Arktyką.
    The observed, at the turn of the 20th and 21st centuries, rapid decrease both in sea ice extent and its area in the Arctic raise a question regarding the real spectrum of reasons influencing this process. A number of works indicate that the increase in the air temperature in the Arctic resulting from the greenhouse effect, is not responsible for the decrease in sea ice cover but the reduction of the ice cover is one of the main causes of the increase in temperature. The aim of this article is to analyse the influence of atmospheric circulation on the process of reduction of the sea ice cover area in the Arctic in the same period. The break of the so far observed correlations between the AO and air temperature (see Overland and Wang 2005, Graversen 2006, Maslanik et al. 2007) indicates that the reason for the decrease in sea ice area should be searched in the activity of other circulation patterns than AO. Starting with the Wu, Wang and Walsh notion of the Arctic Dipole and carrying out simulation of the directions and rate of the drifting ice, a conclusion can be drawn that a simple index being a modification of the ‘Arctic Dipole’ formulated by Wu et al. 2006 (notation zDA) can be used to describe the maximum effectiveness of the transport of ice from the Arctic and the ‘cleaning’ of the Pacific Arctic from ice (the East Siberian, Chukcha and Beaufort seas). This index can be calculated as a standardised difference between SLP between the Beaufort Sea centre and the Tajmyr centre (see Fig. 4). The presence of strong positive phases of zDA (see Fig. 5) is followed by a rapid increase in the export of ice from the Arctic and results in the decrease in the amount of many-year ice in the structure of the Arctic sea ice cover. The ice is then moved away from the coast of east Siberia and Alaska and equally fast moves along the great circle, along the Transarctic Current reaching the Fram Strait at the end. The presence of strong negative phase of zDA (see Fig. 5B) and the neutral phase (see Fig. 5C) creates favourable conditions for the increase in many-year ice in the sea ice cover and restricts the export of ice from the Arctic. In the period between 1949-2007 a gradual increase in time with the extreme positive phases of zDA (zDA . 1 .n) is observed, and the especially strong increase in the frequency of occurrence of extremely positive phases of zDA is noted in the years of the 21st century (see Fig. 6 and 7). The coefficient of correlation between sea ice extent in the Arctic in August and the number of months in a year with anomalously positive phases of zDA is equal –0.62 (p < 0.001, n = 27; 1979-2007). The same correlation with the annual ice area in the Arctic equals (–0.50, p < 0.008). The analysis of correlation of monthly differences in pressure (non-standardized) between the centre of the Beaufort Sea and the centre of the Tajmyr (notation DP) and the ice area in the Arctic indicates that statistically significant correlations occur if the periods they are averaged for, are longer (see Table 1). The condition is that the averaged period DP started earlier than the averaged sea ice area. The analysis of regression shows that in order to obtain a good model describing minimal (September) or mean annual sea ice extent in the Arctic the DP values from March, when the sea ice extent is the largest, should be taken into consideration as one of the independent variables. This gives explanation of the situation that for longer reduction of sea ice area during the summer season, atmospheric circulation favourable for ice export must appear with great advance (equations [1] and [2]). Changes in DP in the years 1979-2007 explain 42% of variances of mean annual sea ice area and 46% of minimal variances (September) in ice area in the Arctic. As the changes in sea ice area are controlled by the auto-regression process, the occurrence of the increased frequency of extremely positive zDA phases in the following years starting from 1988 (see Fig. 7), especially intensive in the years 2003, 2005 and 2007 resulted in the extreme record of minima of sea ice area, not noted before. The atmospheric circulation described with zDA index forces the flow of air from the south to the Beaufort, Chukcha, East Siberian and Laptev seas (see Fig. 5A and Fig. 14). This direction of advection should lead to the increase in surface air temperature (SAT) over the coasts of the above mentioned sea areas. Strong increases in annual SAT can be observed at the stations located on the coasts of the above mentioned seas. The monthly distribution of SAT values indicates especially strong increases in the months from the end of summer and autumn (see Fig. 10-12). The analysis of correlations between DP and monthly SAT at the stations located in that part of the Arctic (see Table 2) indicates the presence of generally weak correlations between the monthly values of DP and SAT. During winter season at the stations located in the western part of the analysed region (Laptev Sea: Kotielyj Island, Mys Shalaurov) the correlations are negative which means that with the increase in differences of pressure between the region of the Beauforf Sea and the region of the Tajmyr (increase zDA) SAT decreases there (in January these correlations are statistically significant). This state can be explained as resulting from advection of air cooled to a great extent over the Siberia. Positive correlations between SAT and DP can be observed at the remaining stations in December, January and February, i.e. in the period when the short wave radiation is scarce, almost null or null and the solid/fast ice reaches the coast line. There is no other explanation of this phenomenon then as the effect of advectional increase in temperature. Similar positive correlations between DP (and in this way also zDA) and the air temperature are observed over the entire analysed region in the summer months and at the beginning of autumn (July-September). At a number of stations in particular months these correlations are statistically not significant, reaching their maximum value at Vrangel Island (in August; r = +0.6; see Fig. 13). As the analysis indicates the summer and early autumn correlations are the direct effect of advection as well as indirect effect of zDA resulting in the area in the coastal waters free from ice. The increase in zDA is accompanied by the visible increase in SST in the summer and early autumn months, which consequently results in the increase in SAT in October. If the correlations between monthly temperature and DP are statistically significant then it is possible to carry out the analysis of regression. This analysis indicates that in the year 2007 in which zDA reached in the period from April to September extremely high values (see Fig.14), the increase in SAT which is influenced by atmospheric circulation, can be estimated as +0.9°C at Vrangel Island and +1.5°C in relation to mean many-year value at Barrow station. Thus, the influence of the atmospheric circulation defined by the zDA index in the Pacific sector of the Arctic indicates synergy – results both in the decrease in the sea ice area as well as in the increase in air temperature. Large restriction of sea ice area over summer season in these sea areas intensifies, in turn, the increase in SAT. The carried out analysis indicates that the observed changes in the area and age structure of the sea ice in the Arctic at the turn of the 20th and 21st centuries and during the first years of the 21st century are mainly connected with the activity of natural processes. The role of the greenhouse effect controlling the changes in sea ice cover of the Arctic, as the analysis shows, has been overestimated.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2008, 18; 7-33
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na zmiany pokrywy lodowej na Morzu Czukockim (1982-2008)
    The influence of atmospheric circulation on the sea ice cover changes in the Chukchi Sea (1982-2002)
    Autorzy:
    Zblewski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/260659.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    M. Czukockie
    zwartość lodu
    minimalny zasięg pokrywy lodowe
    cyrkulacja atmosferyczna
    Chukchi Sea
    sea-ice concentration
    minimum sea-ice extent
    atmospheric circulation
    Arctic Dipole
    Opis:
    Praca omawia wpływ cyrkulacji atmosferycznej (charakteryzowanej przez różnice wartości ciśnienia atmosferycznego między rejonem Morza Beauforta a rejonem tajmyrskim) na zmiany zwartości lodu morskiego i minimalnych zasięgów pokrywy lodowej w rejonie Morza Czukockiego. Stwierdzono występowanie ujemnych i istotnych statystycznie miesięcznych i rocznych trendów zwartości lodu morskiego w środkowej części badanego obszaru oraz silny i nierównomiernie rozłożony w przestrzeni spadek zwartości lodów. Odnotowano istotne zmiany (zwłaszcza po roku 2001) w minimalnych zasięgach pokrywy lodowej. W badanym okresie 1982-2008 pomiędzy cyrkulacją atmosferyczną a zwartością i zasięgami lodów morskich dominują związki asynchroniczne. Na obserwowaną zmienność miesięcznych i rocznych zwartości lodów morskich i minimalnych zasięgów pokrywy lodowej najsilniejszy wpływ ma charakter cyrkulacji atmosferycznej występującej w okresie marzec-sierpień i marzec-wrzesień.
    Research indicated that in the region of the Chukchi Sea both the decrease in ice concentration and the decrease in the sea ice covered area, in the period of its minimal development, is to a great extent influenced by atmospheric circulation characterized by a modified Arctic Dipole. Changes in atmospheric circulation explain from 43% (in September) up to 37% (in October) changeability in minimum sea ice extent at 169şW meridian.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2009, 19; 139-146
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C na wybranych stacjach w atlantyckim sektorze Arktyki
    The occurrence of days with freeze-thaw events at selected stations within the Atlantic sector of Arctic
    Autorzy:
    Łupikasza, E.
    Niedźwiedź, T.
    Małarzewski, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/972208.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
    Tematy:
    dni z przejściem temperatury przez 0°C
    Arktyka
    trendy dni przymrozkowych
    cyrkulacja atmosfery
    wskaźniki cyrkulacji
    AO
    freeze-thaw events
    Arctic
    trends in the days with freeze-thaw events
    atmospheric circulation
    circulation indices
    Opis:
    Opracowanie dotyczy ważnego wskaźnika współczesnych zmian klimatu – dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C, które wyróżniono na podstawie temperatury dobowej maksymalnej i minimalnej mierzonej na 4 wybranych stacjach w obrębie atlantyckiego sektora Arktyki w okresie regularnych pomiarów instrumentalnych. Analiza częstości występowania tych dni w kolejnych miesiącach wskazuje na ich bimodalny przebieg roczny z maksimum w maju lub czerwcu, a minimum w lipcu lub sierpniu. Obliczona metodą Mann- Kendalla istotność tendencji wykazała spadek częstości występowania dni z Tmax>0°C i Tmin<0°C w miesiącach z cieplejszej części roku oraz w grudniu. Czasowe zmiany występowania tych dni zależą od lokalnej cyrkulacji atmosfery – najsilniej od napływu powietrza z południa, który w lecie przyczynia się do spadku, zaś w zimie do wzrostu ich frekwencji.
    This study aims at determining the occurrence of days with freeze-thaw events at selected meteorological stations (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Hopen, Bjørnøya) representing the Atlantic sector of the Arctic, recognizing the trends in the frequency of these days and their relation to atmospheric circulation. The days with freeze-thaw events (TD0) were selected on the basis of daily minimum and maximum air-temperature during the period of regular instrumental measurements conducted at particular stations – Hopen: November 1946 – March 2013, Bjørnøya: January 1946 – March 2013, Svalbard Lufthavn: January 1957 – March 2013, Hornsund: July 1978 – March 2013. Basic descriptive statistics were used to investigate the annual course of the days with freezethaw events (Tmax>0°C and Tmin<0°C) occurrence in the period 1979-2012 which allowed the comparison of the statistics between the stations. Statistical significance of trends were checked with Mann-Kendall test whereas the trends magnitudes were calculated with the least square method and expressed as a change in the number of days per 10 years. Spearman correlation coefficients were calculated to assess the relations between the DT0 occurrence and atmospheric circulation. Three local circulation indices (S index, W index, C index) and one macroscale circulation index (AO index) were taken into consideration. Statistical significance level of 0.05 was used for both trends and correlations coefficients. The trends were calculated for three various periods: the period of regular instrumental measurements – various at particular stations, the period 1979-2012 – common for all stations analysed and 1995-2012 which is the period of dramatic warming of the Arctic (Przybylak 2007). The investigations were conducted from monthly, seasonal (winter – Dec, Jan, Feb; spring – Mar, Apr, May; summer – Jun, Jul, Aug; autumn – Sep, Oct, Nov) and annual perspective. Days with freeze–thaw events are considered as an indicator of current climate change primarily manifesting in the rapid increase of air-temperature. The average annual number of days with freeze-thaw events varied depending on station from 63 days to 96 days in the period of 1979-2012. These days occurred during the whole year with the maximum in autumn (Svalbard Lufthavn, Hornsund and Hopen) or spring (Bjørnøya) and the minimum in summer (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Bjørnøya) or winter (Hopen). The annual course of the number of days with freeze-thaw events is bimodal with the first rate maximum in May (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Bjørnøya) or June (Hopen) and the secondary maximum in October. The clearest changes (increase) in the frequency of DT0 occurrence were found in Hopen and Bjørnøya in the months belonging to the warmer part of a year – July, August, September. In Svalbard Lufthavn and Hornsund significant increase in the frequency of DT0 was detected in June. In December increasing trends in the DT0 occurrence were significant which also applies to January DT0 trends at both Longyearbyen and Bjørnøya stations. Dramatic increase of the air-temperature in the Arctic which began in the middle of the nineties has not influenced the frequency of days with freeze-thaw events – the trends calculated for the period of 1995-2012 were significant only in September and sporadically (single stations) in May and December. The long-term variability in the number of days with freeze-thaw events was significantly related to atmospheric circulation. The occurrence of such days was most influenced by the S circulation index, which determined the frequency of DT0 in majority of months and seasons despite summer. At the beginning of a year (February – March) the frequency of DT0 depended most on the flow of air from west (W circulation index). The cyclonity index (C index) affected the number of DT0 at Hopen and Bjørnøya stations. The impact of macroscale circulation (AO index) on the variability of DT0 was limited to Bjørnøya station in the case of monthly values and covered Hopen station in the case of seasonal values. Statistically significant correlation coefficients calculated for the warmer part of a year (from June to September) were positive and were negative for the rest months. Significant decrease of the DT0 frequency in September might be related to the strengthening of the northern flow.
    Źródło:
    Problemy Klimatologii Polarnej; 2013, 23; 121-135
    1234-0715
    Pojawia się w:
    Problemy Klimatologii Polarnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyrkulacja atmosferyczna w badaniach polskich klimatologów
    Atmospheric Circulation in the Investigations of the Polish Climatologists
    Autorzy:
    Niedźwiedź, Tadeusz
    Łupikasza, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163804.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    klimatologia synoptyczna
    typy cyrkulacji
    wskaźniki cyrkulacji
    masy powietrza
    fronty atmosferyczne
    Polska
    synoptic climatology
    circulation types
    circulation indices
    air masses
    atmospheric fronts
    Polska
    Opis:
    Opracowanie przedstawia kierunki najważniejszych badań polskich klimatologów w zakresie klimatologii synoptycznej, której zadaniem jest badanie różnych form cyrkulacji atmosfery oraz ich wpływu na warunki klimatyczne. Początki rozwoju tego działu klimatologii w Polsce sięgają początku XX wieku. Natomiast intensywny rozwój badań nastąpił po II wojnie światowej. W Polsce do tych badań stosowane były następujące klasyfikacje typów cyrkulacji: liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody J. Lityńskiego (1962, 1969), subiektywna typologia Osuchowskiej-Klein (1973, 1991), automatyczna klasyfikacja typów cyrkulacji dla półkuli północnej Ustrnula (1997) oraz klasyfikacja Piotrowskiego (2009). Była też używana makroskalowa klasyfikacja „Grosswetterlagen” wg Hessa i Brezowsky’ego (1952, 1977) dla Europy Środkowej. Do typologii regionalnych należy kalendarz typów cyrkulacji dla Polski południowej (Niedźwiedź 1981), dla regionu lubelskiego (Bartoszek 2015) oraz dla obszaru Sudetów (Ojrzyńska 2012). Wśród wskaźników cyrkulacji stosowano NAO, makrotypy cyrkulacji środkowotroposferycznej (poziom 500 hPa) opracowane przez meteorologów rosyjskich Wangenheima (1935, 1946) i Girsa (1964, 1981), indeksy cyrkulacji strefowej Ws i południkowej Wp Lityńskiego (1969) oraz wskaźnik Niedźwiedzia (1981, 2019): wskaźnik cyrkulacji zachodniej – Wi, cyrkulacji południowej – Si oraz cykloniczności – Ci. Szereg prac dotyczy występowania mas powietrznych i frontów atmosferycznych. Badano wpływ cyrkulacji atmosfery na wybrane elementy klimatu. Najwięcej opracowań dotyczy genezy dużych opadów atmosferycznych wywołujących powodzie.
    This paper presents most important directions of research that were undertaken by polish climatologist in the field of synoptic climatology which analyses various forms of atmospheric circulation and their impact on climate. Initial research in the field of synoptic climatology dates back in early 20th century while fast development of the research took place after the II World War. Several classification of circulation types constituted the basis of polish synoptic climatology, including quantitative classification of circulation types and weather types by Lityński (1962, 1969), subjective typology by Osuchowska-Klein (1973, 1991), automatic classification of circulation types for Norther Hemisphere by Ustrnul (1997) and objective classification by Piotrowski (2009). „Grosswetterlagen” macroscale classification after Hess and Brezowsky (1952, 1977) for Central Europe was also used. Regional typologies include: the calendar of circulation types for Southern Poland (Niedźwiedź 1981), Lublin region (Bartoszek 2015) and for the Sudetes (Ojrzyńska 2012). The most frequently used circulation indices included: NAO, macro types of mid-tropospheric circulation developed by Russian meteorologists Wangenheim (1935, 1946) and Girs (1964, 1981), zonal Ws and meridional Wp circulation indices by Lityński (1969) and circulation indices by Niedźwiedź (1981, 2019): zonal circulation index – Wi, meridional circulation index – Si and cyclonicity index – Ci. A lot of works concerned air masses and atmospheric fronts. The research was undertaken on the influence of atmospheric circulation on selected climate elements. Most studies concerned the origin of heavy precipitation causing floods.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2019, 1-2; 107-166
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The fluctuations of water level in the Odra Estuary
    Zmienność stanów wody w estuarium Odry
    Autorzy:
    Wisniewski, B.
    Wolski, T.
    Kowalewska-Kalkowska, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/84813.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    water level
    Odra estuary
    water level fluctuation
    circulation condition
    water discharge
    Odra River
    coastal zone
    Pomeranian Bay
    periodic fluctuation
    non-periodic fluctuation
    storm
    wind
    atmospheric pressure
    Szczecin Lagoon
    hydrological determination
    meteorological determination
    air circulation
    Opis:
    The work presents the results of studies on hydrological and meteorological determination of water level fluctuations in the Odra Estuary. Firstly there has been found the evident continuous increase of average water level at the gauge Swinoujscie from the beginning of observational series (1811) due to eustatic changes and gradual land decreasing. Next the study revealed that seasonal fluctuations of sea level are determined by the quantity of sea basin filling which is dependent on circulation conditions. Then examined storm surges (1993-1995) emphasised the important role of sea surface distortion caused by the dynamical movement of low-pressure system. Finally there was found that circulation conditions modify relations between water discharge of the Lower Odra River and water level differences data as measured at the coastal stations of the Szczecin Lagoon and the Swina Strait. Especially during the Odra flooding events there were found statistically significant relations between them.
    Praca przedstawia wyniki badań nad hydrologicznymi i meteorologicznymi uwarunkowaniami zmienności stanów wody w estuarium Odry. W Swinoujściu od początku serii obserwacyjnej (1811) zaznacza się stały wzrost średniego poziomu morza. Wyznaczony trend za okres 1811-1990 ma wartość 0,045 cm rok¹. W ostatnich kilkudziesięciu latach w Świnoujściu wyraznie nasiliły się tendencje podniesienia poziomu morza. Trend wyznaczony dla okresu 1949-90 osiąga wartość 0,07 cm rok⁻¹. Jednocześnie zauważa się wyraźny wzrost wahań rocznych. W Świnoujściu minimalne roczne stany wody występują wiosną - od marca do maja, maksymalne zaś w miesiącach lipiec - wrzesień. Również zauważane są ekstrema drugorzedne. Pierwotna przyczyna takiego rozkładu zmian sezonowych poziomu morza jest charakterystyka rocznej i półrocznej oscylacji związanej ze zmiana radiacji Słońca oraz rocznym i półrocznym pływem słonecznym. Bezpośrednio na kształtowanie się poziomu morza w Świnoujściu ma wpływ wielkość wypełnienia przez wodę basenu morskiego zależną przede wszystkim od rodzajów cyrkulacji atmosferycznej i wygenerowanych przez nie systemów wiatrów. Zmiany wywołane warunkami sztormowymi podczas wezbran sztormowych należą do najważniejszych zmian krótkookresowych. Rejestracja wezbran w okresie 1993-95 potwierdza ich złożoną naturę oraz podkreśla ważną rolę zniekształcenia powierzchni morza przez dynamicznie przemieszczający sie układ obniżonego ciśnienia atmosferycznego. Okresy sztormowe powodują zarówno wezbrania poziomu morza jak i jego obniżenia powodując ogromne straty na wybrzeżu i na morzu. Bardzo szybki spadek poziomu wód może spowodować brak rezerwy pod stępką statku. Wielkość przepływu wody w Odrze jak i warunki cyrkulacyjne mają istotny wpływ na układ zwierciadła wody w Zalewie Szczecińskim. Zwłaszcza w okresach wysokich przepływów wody w Odrze wielkość przepływu determinuje układ zwierciadła wody w Zalewie Szczecińskim, co potwierdziły istotne statystycznie związki. W czasie wezbrań Odry w 1979 i na przełomie 1974-75, o przewadze cyrkulacji południowej, najsilniejsze okazały się związki synchroniczne. W okresie wezbrania letniego w 1977, o przewadze cyrkulacji północnej, przesunięcie czasowe współczynnika maksymalnej korelacji wynosiło 1-8 dni.
    Źródło:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2000, 04
    1643-0115
    Pojawia się w:
    Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-90 z 90

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies