Relacje między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na obszarze Lubelszczyzny

The paper assesses the relationship between atmospheric circulation and seasonal air temperature in the Lublin region from 1951 to 2010. It also specifies the relations between the occurrence of extremely warm and cool seasons, and anomalies of sea level pressure (SLP) in the Atlantic European region. For this purpose, the classification of circulation types over East-Central Europe as well as mean seasonal air temperature values from 5 meteorological stations located in the area of research or in the vicinity were used. The strongest influence of atmospheric circulation on thermal conditions in the Lublin region was noticed in the winter season, and the weakest in the spring months. The zonal circulation played an important role for seasonal air temperature both in winter and in summer, whereas meridional air flow in autumn. Compared to air flow direction, the character of atmospheric circulation, expressed by anticyclonic, cyclonic and transitional circulation, had a significantly weak influence on the seasonal air temperature. Moreover, strong relationship between anomalies of sea level pressure in the Atlantic European region and strong positive or negative deviations of seasonal air temperature in the Lublin region were found primarily during winter and summer seasons.

W pracy dokonano oceny relacji między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na Lubelszczyźnie w latach 1951-2010. Ponadto określono związki między występowaniem na tym obszarze ekstremalnie ciepłych i chłodnych pór roku z anomaliami ciśnienia atmosferycznego w regionie atlantycko-europejskim. Do tego celu wykorzystano klasyfikację typów cyrkulacji dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej oraz uśrednione sezonowe wartości temperatury powietrza, które pochodziły z 5 stacji meteorologicznych zlokalizowanych na obszarze badań lub w jego sąsiedztwie. Największy wpływ cyrkulacji powietrza na warunki termiczne na obszarze Lubelszczyzny dotyczył okresu zimowego, a najmniejszy wiosny. Zarówno w zimie, jak i latem, istotną rolę wykazywał strefowy przepływ powietrza, natomiast jesienią – cyrkulacja południkowa. W porównaniu do kierunku napływu powietrza, wyraźnie mniejszy wpływ na zmienność sezonowej temperatury powietrza wyrażał antycyklonalny, cyklonalny lub pośredni charakter cyrkulacji atmosferycznej. Istotny związek anomalii ciśnienia ze znacznymi dodatnimi lub ujemnymi odchyleniami temperatury powietrza od normy stwierdzono przede wszystkim w przypadku sezonów zimowych i letnich.