Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Labedzki, L." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-50 z 50
Tytuł:
Expected development of irrigation in Poland in the context of climate change
Przewidywany rozwój nawodnień w Polsce w kontekście zmian klimatu
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292958.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
nawodnienia
susza
zmiany klimatu
climate change
drought
irrigation
Opis:
Uncertainties as to how the climate will change and how it will influence the necessities and trends of irrigation development lead to a number of serious questions to be answered in the near future. How irrigation and water systems will have to adapt to climate changes is a challenge that planners, designers and O&M services will have to cope with. It is widely accepted that air temperature in Poland will increase of 2-4°C, however a total yearly precipitation will not vary yet its pattern during the year may change towards higher in winter and lower in summer. Evapotranspiration and crop water demand may rise due to both an increase in temperature and duration of crop growth cycles. Three main factors are expected to exert an accelerating influence on the development of irrigation: increased frequency and intensity of droughts and long-lasting precipitation-free periods with the high insolation and high air temperatures resulting from climate change; the intensification of agricultural production (e.g. in horticulture, orchards, seed crops), being forced by both domestic and European free-market competition; the necessity of reaching high level of quality for the majority of agricultural products. To mitigate negative effects of climate change and extreme events, appropriate adaptation methods and adaptation strategies should be developed and implemented in existing irrigation and water control systems. A number of technological and organisational steps should be taken to improve operation, management, administration and decision making processes.
Zmiany klimatu będą wywierać silny wpływ na rolnictwo. Przeważa pogląd, że w skali ogólnej spodziewane zmiany, polegające na globalnym ociepleniu, przyniosą korzystne efekty w gospodarce rolnej, bowiem zwiększy się potencjał produkcyjny rolnictwa. W Polsce należy się spodziewać wzrostu temperatury o ok. 2-4°C. Konsekwencją tego wzrostu będą sezonowe zmiany ilościowe opadów atmosferycznych i natężenie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Większość scenariuszy dla Polski nie przewiduje wzrostu sumy opadów w ciągu roku. Można natomiast spodziewać się wzrostu opadów zimowych, a zmniejszenia opadów letnich. Spowoduje to nadmierne uwilgotnienia gleby w okresie wczesnowiosennym i potrzebę odprowadzenia tej wody przez systemy drenarskie oraz przesuszenie gleb w okresie letnim i potrzebę nawodnień. Przewidywany wzrost natężenia i częstotliwości występowania susz może spowodować wzrost deficytów wody w rolnictwie. Susze stają się w ostatnich latach coraz bardziej dokuczliwe, a przesuszenie wielu obszarów jest wyraźne. Jednocześnie dopuszcza się do bardzo głębokiego kryzysu nawodnień w Polsce. Obecnie nawodnienia w Polsce odgrywają znikomą rolę zarówno w produkcji rolnej, jak i gospodarce wodnej. Są stosowane zaledwie na ok. 0,5% powierzchni użytków rolnych (łącznie wszystkie rodzaje nawodnień). Możliwe zwiększenie deficytów wody w rolnictwie w wyniku zmian klimatu może utrwalić obecne trendy rozwoju nawodnień. Znaczenie nawodnień w polskim rolnictwie powinno się zwiększać wraz z intensyfikacją rolnictwa i negatywnymi skutkami zmian klimatu.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13b; 17-29
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controlled run-off as method of grassland irrigation and peatland preservation in the Notec River valley
Autorzy:
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59954.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
run-off
grassland
irrigation
subirrigation
peatland
preservation
Notec River
river valley
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, III/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przewidywane zmiany klimatyczne a rozwój nawodnień w Polsce
Foreseen climate changes and irrigation development in Poland
Autorzy:
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60782.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska
nawodnienia
rolnictwo
zasoby wodne
zapotrzebowanie na wode
czynniki klimatyczne
zmiany klimatyczne
ocieplenie klimatu
susza
Opis:
Zmiany klimatu będą wywierać silny wpływ na rolnictwo. Przeważa pogląd, że w skali ogólnej spodziewane zmiany polegające na globalnym ociepleniu przyniosą korzystne efekty w gospodarce rolnej, bowiem zwiększy się potencjał produkcyjny rolnictwa. W Polsce należy się spodziewać wzrostu temperatury o około 2–4°C. Konsekwencją tego wzrostu będą sezonowe zmiany ilościowe opadów atmosferycznych i natężenie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Większość scenariuszy dla Polski nie przewiduje wzrostu sumy opadów w ciągu roku. Można natomiast spodziewać się wzrostu opadów zimowych, a zmniejszenia opadów letnich. Spowoduje to nadmierne uwilgotnienia gleby w okresie wczesnowiosennym i potrzebę odprowadzenia tej wody przez systemy drenarskie oraz przesuszenie gleb w okresie letnim i potrzebę nawodnień. Przewidywany wzrost natężenia i częstotliwości susz może spowodować wzrost deficytów wody w rolnictwie. Susze stają się w ostatnich latach coraz bardziej dokuczliwe, a przesuszenie wielu obszarów jest wyraźne. Jednocześnie dopuszcza się do bardzo głębokiego kryzysu nawodnień w Polsce. W chwili obecnej w Polsce nawodnienia odgrywają znikomą rolę, zarówno w produkcji rolnej, jak i gospodarce wodnej. Są stosowane zaledwie na około 0,5% powierzchni użytków rolnych (łącznie wszystkie rodzaje nawodnień). Możliwe zwiększenie deficytów wody w rolnictwie w wyniku zmian klimatu może utrwalić obecne trendy rozwoju nawodnień. Znaczenie nawodnień w polskim rolnictwie powinno wzrastać wraz z intensyfikacją rolnictwa i negatywnymi skutkami zmian klimatu.
Uncertainties as to how the climate will change and how it will influence the necessities and trends of irrigation development are the serious questions to be answered in the near future. How irrigation and water systems will have to adapt to climate changes is the challenge that planners, designers and O&M services will have to cope with. It is widely accepted that air temperature will increase of 2–4°C in Poland. Changes in total seasonal precipitation or its pattern of variability are both important. There is rather an agreement that total yearly precipitation will not be changed but its pattern in the year will change towards greater amount in winter and less in summer. Moreover, evapotraspiration and crop water demands can increase due to increased temperatures and the extent of the length of growing season. Thus soil moisture can be depleted more quickly during the growing season, while surface runoff and groundwater recharge decreased. Due to climate change and related extreme meteorological and hydrological events (droughts), it is indispensable to review planning principles, design criteria, operating rules, contingency plans and management policies for water infrastructures and to stress the role of irrigation and agricultural water management to control extreme meteorological and hydrological events due to climate change. Nowadays the role of irrigation in agriculture is marginal because of very small irrigated area (0.5% of the total agricultural land area). During the recent years, as well as in the years to come, three main factors will exert an accelerating influence on the development of irrigation: increased frequency and intensity of droughts and long-lasting precipitation-free periods with the high insolation and high air temperatures; the intensification of agricultural production (e.g. in horticulture, orchards, seed crops), being forced by the internal domestic and all- European free-market competition; the necessity of reaching high quality of the majority of agricultural products. To mitigate negative effects of extreme events the appropriate adaptation methods and adaptation strategies should be developed and implemented in existing irrigation and water control systems. Number of technical and organisational actions should be undertaken for the improvement of operation, management, administration and decision making.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 03
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of the applicability of some climatic indices of potential evapotranspiration in the determination of actual evapotranspiration of meadows in the lower Vistula Valley
Ocena przydatności wskaźników klimatycznych ewapotranspiracji potencjalnej do określania ewapotranspiracji rzeczywistej łąk w Dolinie Dolnej Wisły
Ocenka prigodnosti klimaticheskikh pokazatelejj potencial'nojj ehvapotranspiracii k opredeleniju dejjstvitel'nojj ehvapotranspiracii v doline Nizhnej Visly
Autorzy:
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809745.pdf
Data publikacji:
1989
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
The author makes a statistical analysis of values of actual evapotranspiration of meadows determined by means of the ETr = k • ETp formula. The seasonal index k is calculated on the basis of 10 years' lysimetric experiments, as a mean value for the multi-year period. The potential evapotranspiration index ETp, is determined according to six methods on the basis of climatic data measured at the meadow site studeied. The ratio of the mean error of ETr calculated to the mean deviation of the values measured is adopted as the measure of applicability of the climatic indices. It is found that in April and May none of the ETp indices yields satisfactory results; in June, July, and August it is Penman's formula that is the most applicable, and in September - Bac's formula.
W pracy przeprowadzono analizę statystyczną wyników określenia ewapotranspiracji rzeczywistej łąk według wzoru ETr = k· ETp. Współczynnik roślinny k wyznaczony był na podstawie 10-letnich badań lizymetrycznych jako wartość średnia z wielolecia. Wskaźnik ewapotranspiracji potencjalnej ETp był określony sześcioma metodami na podstawie danych klimatycznych zmierzonych w badanym siedlisku łąkowym. Jako miarę przydatności wskaźników klimatycznych zastosowano stosunek średniego błędu obliczenia ETr do średniego odchylenia wartości pomierzonych. Stwierdzono, że w kwietniu i maju żaden wskaźnik ETp nie daje zadowalających wyników, w czerwcu, lipcu i sierpniu najbardziej przydatny jest wzór Penmana, natomiast we wrześniu wzór Baca.
В работе проведен статистический анализ результатов определения действительной эвапотранспирации лугов по формуле ЕТг = К·ЕТр. Растительный коэффициент к определено на основе 10-летних лизиметрических исследований как среднюю величину многолетия. Показатель потенциальной эвапотранспирации ЕТр определено 6 методами на основе климатических данных, измеренных в исследуемом луговом биотопе. В качестве меры пригодности климатических показателей применено отношение средней ошибки подсчета ЕТг к среднему отклонению измеренных величин. Отмечено, что в апреле и мае ни один показатель ЕТр не дает удовлетворяющих результатов, в июне, июле и августе наиболее пригодна формула Пенмана, в сентябре же - формула Баца.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1989, 369
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niedobory wodne użytków zielonych w różnych rejonach północnej Polski
Deficity vody dlja lugov v severnojj chasti Polshi
Water deficiency of grasslands in western Poland
Autorzy:
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/804224.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
niedobor wody
uzytki zielone
Polska
water deficit
grassland
Polska
Opis:
В статье проводится оценка дефицитов воды для трехкосных лугов в некоторых районах северной части Польши. Оценка основывается на декадных водных балансах почвы. Дефициты воды исчисляли после исчерпания легко доступной растениям воды. В северо-западной части Польши луга на почвах с хорошим влагозадержанием должны орошаться с июля по сентябрь, а на почвах со слабым влагозадержанием - уже с мая. В северо-восточной части страны луга на почвах с значительной влагоемкостью не нуждаются в орошении, а на почвах с небольшой влагоемкостью должны орошаться с июля.
Water deficiency of three-cut meadows in some northern regions of Poland is estimated on the basis of the ten-day water balance of soil. The water deficiency was calculated after exhaustion of readily available water in soil. In north-western part of Poland the meadows on soil with good water retention should be irrigated in the period July-September, whereas on soil with small water reserve - as early as since May. In the north-western part of Poland the meadows on soil with high water capacity do not require any irrigation, whereas those on soil with low water capacity should be irrigated since July.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1990, 387
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Actions and measures for mitigation drought and water scarcity in agriculture
Działania i środki łagodzące skutki niedoboru wody w rolnictwie
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293105.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
agriculture
drought
mitigation
water scarcity
łagodzenie skutków
niedobór wody
rolnictwo
susza
Opis:
The paper characterizes the phenomena of droughts and water scarcity in Polish agriculture and their impacts on crop yield. Various preventive measures should be undertaken to mitigate the harmful effects of droughts and water scarcity. The most important is the development of water resources. To accomplish this aim, small scale water retention projects and irrigation development programs should be further implemented in many provinces of Poland. Effective use of irrigation water, optimization of water distribution, crop rotation, rehabilitation and modernization of the existing irrigation systems, soil reclamation are the examples of other measures. The pressure for increased water supplies is intensifying in Poland. That is why there is an urgent need to improve the uniform national plans of drought and water scarcity mitigation including guidelines on how to prevent and counteract the effects of water scarcity in agriculture and to release recommendations stating the most adequate measures to be undertaken.
Scharakteryzowano zjawiska suszy i niedoboru wody w polskim rolnictwie i ich wpływ na plonowanie. Powinny być podjęte różne środki zapobiegawcze w celu ograniczenia szkodliwych skutków suszy i niedoboru wody. Najważniejsze jest zwiększanie zasobów wodnych na terenach rolniczych. Aby osiągnąć ten cel, powinny być nadal realizowane w wielu województwach Polski programy małej retencji wodnej i rozwoju nawodnień. Efektywne wykorzystanie wody do nawodnień, optymalizacja dystrybucji wody, odpowiedni płodozmian, odbudowa i modernizacja istniejących systemów nawadniania, poprawa zdolności retencyjnych gleb to przykłady innych działań. Zapotrzebowanie na wodę nasila się w Polsce. Dlatego istnieje pilna potrzeba opracowania i wdrożenia jednolitych krajowych planów łagodzenia skutków niedoboru wody i susz, w tym wytycznych w celu zapobiegania i przeciwdziałania skutkom niedoboru wody w rolnictwie i wydania zaleceń odnośnie do najbardziej odpowiednich środków, które mogę być podjęte.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 29; 3-10
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irrigation in Poland - current status after reforms in agriculture and future development
Nawodnienia w Polsce - obecny stan po reformach w rolnictwie i przyszły rozwój
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293254.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
eksploatacja
nawadnianie
rolnictwo
systemy nawodnień
utrzymanie
agriculture
irrigation
irrigation systems
maintenance
management
operation
Opis:
The paper characterizes the status, trends and perspectives of irrigation in Poland after the reforms in agriculture and technology. Irrigation in Poland has supplemental character. It is used in short periods during the growing season and plays an important role in mitigating the effects of drought on crop production. Sub-irrigation from ditches is applied on permanent grasslands, sprinkling - in field cultivation of arable crops, sprinkling and drip irrigation - in vegetable growing in open areas, micro-jets and drip irrigation systems - in orchards. Drip irrigation and micro-jets systems are also applied in plant cultivation in greenhouses. Under the economic conditions of Polish agriculture irrigation is often an unprofitable measure. The existing irrigation systems and facilities are only used to a small extent. After changes in the forms of ownership in agriculture, the large-area sprinkling systems were degraded. Small irrigation systems, mainly drip irrigation and micro-sprinkler irrigation, have recently become more common in private farms. Sub-irrigation systems are largely degraded and used only to a small extent if at all. In order to use these systems more effectively, it is necessary to reconstruct and modernize them. In many cases the factor preventing the use of irrigation systems is the deficit of water of required quality and its availability. Besides unfavourable economic conditions, it is one of the main limitations in the development of irrigation in Poland.
W pracy przedstawiono obecny stan nawodnień w Polsce, jak również trendy i perspektywy nawodnień. Nawodnienia w Polsce mają charakter interwencyjny, likwidujący okresowy niedobór opadów. W dolinowych trwałych użytkach zielonych stosuje się nawodnienia podsiąkowe z systemem rowów, w uprawach polowych - deszczowanie, w warzywnictwie na otwartych polach - deszczowanie i nawodnienia kroplowe, w sadownictwie i w uprawach szklarniowych - mikrodeszczowanie i nawodnienia kroplowe. Po zmianach własnościowych w rolnictwie wielkoobszarowe deszczownie uległy znacznej lub całkowitej dewastacji. Systemy nawodnień podsiąkowych są również w znacznym stopniu zdewastowane i wykorzystywane w niewielkim stopniu. W celu zwiększenia efektywności tych systemów, należy je odbudować i zmodernizować. W ostatnich latach obserwuje się rosnącą rolę mikronawodnień w sadownictwie i w polowych uprawach warzywniczych, w prywatnych gospodarstwach rolnych nastawionych na taką produkcję, w których nawodnienia gwarantują stabilizację plonu dobrej jakości na poziomie przynoszącym zysk. Taki trend będzie się nasilał w najbliższych latach. W aktualnych warunkach ekonomicznych rolnictwa w Polsce nieopłacalne jest nawadnianie prawie wszystkich upraw polowych, z wyjątkiem ziemniaków. Opłacalne jest natomiast nawadnianie upraw warzywniczych i sadowniczych. Urządzenia i systemy nawodnień ciśnieniowych są zarządzane przez ich właścicieli, tj. rolników, grupy rolników (producenckie) lub prywatne firmy. Systemy nawodnień grawitacyjnych w zakresie melioracji szczegółowych są zarządzane przez rolników - właścicieli gruntów i urządzeń na nich się znajdujących bądź przez spółki wodne, jeśli ci rolnicy są członkami spółki. Realizują oni zadania z zakresu prowadzenia nawodnień i utrzymania urządzeń. W zarządzaniu nawodnieniami grawitacyjnymi uczestniczą jeszcze wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych, które są odpowiedzialne za dostarczenie wody do systemów nawodnień, jak również eksploatację i utrzymanie urządzeń melioracji podstawowych temu służącym (budowli piętrzących, budowli ujęciowych, kanałów, będących źródłem wody do nawodnień). Dalszy rozwój nawodnień w Polsce może być w znacznym stopniu ograniczony, poza niekorzystnymi uwarunkowaniami ekonomicznymi, zasobnością źródeł wody do nawodnień, a w przypadku mikronawodnień - również jakością wody. Już obecnie w regionach (np. na Kujawach), wyposażonych w urządzenia nawadniające, w suchych latach nie można prowadzić nawodnień z powodu zbyt niskich stanów wody w ciekach, jeziorach i małych zbiornikach sztucznych, będących źródłem wody do nawodnień.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2007, 11; 3-16
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy gospodarowania wodą w wybranych zlewniach w rejonach intensywnego rolnictwa
Water management problems in selected catchments of the regions of intensive agriculture
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338729.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarowanie wodą
zlewnia
intensywne rolnictwo
water management
catchment
intensive agriculture
Opis:
W pracy przedstawiono przyrodnicze i techniczne warunki gospodarowania wodą, analizę stanu gospodarki wodnej oraz dostępności zasobów wodnych w wybranych zlewniach w rejonach intensywnego rolnictwa w województwie kujawsko-pomorskim. Określono najważniejsze problemy gospodarki wodnej oraz podjęto próbę wskazania kierunków działań zmierzających do jej racjonalizacji. Za najważniejsze uznano działania w kierunku dalszej poprawy jakości wód powierzchniowych, zwiększanie naturalnej i sztucznej retencji zlewni, realizację planów rozwoju małej retencji, opracowanie i wdrożenie lokalnych systemów monitoringu jakości i ilości wody, utworzenie systemu informatycznego gospodarki wodnej w zlewni, opracowanie i wdrożenie systemu integrowanej gospodarki wodnej w obrębie zlewni.
Natural and technical determinants of water management are presented in this paper together with the analysis of water management and availability of water resources in selected catchments of intensive agriculture in the kujawsko-pomorskie province. Most important problems of water management were estimated and attempts were undertaken to determine actions which would rationalize water management. Further improvement of surface water quality, increase of natural and artificial water retention, accomplishment of the small retention projects, elaboration and implementation of the local systems of monitoring water quality and quantity, creation of the information system for water management in a catchment and elaboration and implementation of the system of integrated water management in catchments were considered most important problems.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 153-172
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka susz w Polsce
Drought problems in Poland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339135.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarka wodna
przeciwdziałanie suszy
rolnictwo
susze
agriculture
drought mitigation
droughts
water management
Opis:
W artykule poświęconym zagadnieniu występowania susz w Polsce przedstawiono problemy związane z definicją suszy i oceną jej intensywności. Omówiono charakter susz w Polsce, ich częstotliwość i zasięg terytorialny oraz skutki, zwłaszcza w rolnictwie. Poddano też analizie tendencje zmian warunków pluwiotermicznych w Polsce w ostatnim 50-leciu, potwierdzające obserwowane ocieplenie i przesuszenie klimatu. Określono najważniejsze potrzeby w zakresie opracowania i wdrożenia programów działań walki z ujemnymi skutkami susz, zwracając szczególną uwagę na obszary wiejskie i działalność rolniczą.
This paper devoted to droughts in Poland deals with the problems of drought definition and of drought severity estimates. The character of droughts in Poland , their frequency, territorial range and effects especially in agriculture are described. The trends of changes in precipitation and temperature in the last 50 years are analysed, confirming observed warming and overdrying of climate. The most important needs for development and implementation of drought mitigation actions are given with special emphasis on rural areas and agriculture.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 47-66
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czynników meteorologicznych i roślinnych oraz wilgotności gleby na temperaturę radiacyjną roślin w różnych siedliskach łąkowych
The effect of meteorological and plant parameters and of soil moisture on plant radiation temperature in various meadow sites
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339224.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
termometria radiacyjna
czynniki meteorologiczne
wilgotność gleby
użytki zielone
infrared thermometry
meteorological parameters
soil moisture
grassland
Opis:
W pracy dokonano analizy statystycznej metodą regresji wielokrotnej wpływu czynników meteorologicznych, roślinnych i wilgotności gleby na temperaturę radiacyjną roślin w trzech różnych siedliskach użytków zielonych: okresowo mokrym, posusznym i suchym. Powiązanie wskaźnika pF z parametrami meteorologicznymi i roślinnymi w modelach regresji wielokrotnej umożliwiło wyjaśnienie zmienności temperatury radiacyjnej roślin w ponad 85%. W modelu dla trzech siedlisk łącznie stwierdzono istotny wpływ temperatury powietrza, promieniowania słonecznego, barwy roślin, wysokości roślin, wskaźnika pF i stopnia pokrycia gleby na temperaturę radiacyjną roślin. Wpływ wskaźnika pF na temperaturę roślin w przyjętym modelu regresji oceniono na około 10%.
Statistical analysis of the effect of meteorological and plant parameters and of soil moisture on infrared temperature of plant cover was performed using the multiple regression method. The measurements were carried out in three different grassland sites: periodically wet, drying and dry. Combination of the pF index with meteorological and plant parameters in the multiple regression models explained the variability of infrared temperature of plant cover in above 85%. In the model combining the three different sites, significant impact of air temperature, solar radiation, plant colour, plant height, pF index and the degree of soil cover on plant radiation temperature has been demonstrated. The influence of the pF index on plant radiation temperature was estimated at 10% in the adopted regression model.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 99-112
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agroklimatyczne uwarunkowania potrzeb melioracji nawadniających
Agroclimatic determinants of irrigation needs
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949954.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
nawodnienia
agroklimat
klimatyczny bilans wodny
irrigation
agroclimate
climatic water balance
Opis:
W pracy dokonano przeglądu dotychczas stosowanych w Polsce metod i kryteriów oceny potrzeb melioracji nawadniających dla celów planistycznych, oceny dokonywanej ze względu na uwarunkowania agroklimatyczne oraz z uwzględnieniem retencji wodnej gleb. Potrzeby nawadniania określa się najczęściej biorąc pod uwagę niedobory wody roślin uprawnych. Jest to wielkość, która charakteryzuje niedobór opadów w stosunku do zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych. Niektóre stosowane metody wykorzystują tylko parametry meteorologiczne, determinujące stan układu atmosfera-gleba-roślina, a niektóre uwzględniają również retencję wodną gleb i jej dostępność dla roślin.
The paper is a review of the so far used in Poland methods and criteria for assessing the needs of irrigation for planning purposes, the assessment because of the agroclimatic conditions and taking into account the soil water retention. Irrigation needs of the most are determined taking into account crop water deficits. This is the factor that is characterized by a shortage of precipitation in relation to the water requirements of crops. Some methods use only the meteorological parameters that determine the state of the atmosphere-soil-plant system, and some also take into account soil water retention and its availability for plants.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 47; 199-204
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluating crop water stress using infrared thermometry
Ocena stresu wodnego roslin przy uzyciu termometrii w podczerwieni
Autorzy:
Labedzki, L
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799256.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
termometria w podczerwieni
rosliny uprawne
wskaznik stresu wodnego roslin
pomiary
stres wodny
Opis:
The Crop Water Stress Index (CWSI) has been used as a remotely sensed indicator of plant water stress. Crop water stress index is estimated using canopy temperature measured with the infrared thermometer (IRT) and is based on the difference between the crop canopy temperature and the ambient air temperature (Tc-Ta). The purpose of tills study was to demonstrate a dependence of the (Tc-Ta) on atmospheric water vapour pressure deficit (d) under conditions of non-limiting soil water content (the CWSI baseline) and to evaluate the maximum admissible value of (Tc-Ta) for grassland, alfalfa and winter wheat.
Wskaźnik stresu wodnego upraw rolniczych (CWSI) używany jest jako zdalnie (bezdotykowo) mierzony wskaźnik stresu wodnego roślin. Wskaźnik stresu wodnego roślin obliczany jest przy użyciu temperatury łanu roślin mierzonej termometrem w podczerwieni i jest oparty na różnicy pomiędzy temperaturą łanu roślin i temperaturą otaczającego powietrza (Tc-Ta). Celem tych badań było przedstawienie zależności (Tc-Ta) od niedosytu wilgotności powietrza w warunkach nielimitującej zawartości wody w glebie (linia bazowa CWSI) oraz oszacowanie maksymalnej dopuszczalnej wartości (Tc-Ta) dla użytków zielonych, lucerny i pszenicy ozimej.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1995, 419; 69-73
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parameterization of drought vulnerability assessment in agriculture
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101351.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
drought
agriculture
vulnerability
crop water deficit
soil
Opis:
The aim of the present study has been an attempt at the assessment of agricultural drought vulnerability. The paper presents the proposal of the methodology and the preliminary results. The assessment is performed for the voivodships and the regions in Poland and takes into account two factors: the crop water deficit in the growing season and the share of light and very light soil area in the overall arable soil area. The vulnerability is evaluated for five crops with the largest area of cultivation in Poland. A differentiation of vulnerability to drought between crops and a spatial differentiation for each crop are determined. A spatial differentiation is similar for all crops. The most vulnerable region is the central and central-western part of Poland. The results indicate that late potato is the most vulnerable crop to be damaged by drought among all studied crops, whereas winter rape is the least vulnerable crop.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2017, II/1; 535-544
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena uwilgotnienia gleb w siedliskach trwałych użytków zielonych w dolinie górnej Noteci na podstawie wskaźnika wilgotności gleby
Assessment of soil moisture on permanent grassland in upper Noteć valley based on soil moisture index
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401330.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wilgotność gleby
wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI
trwałe użytki zielone
dolina górnej Noteci
soil moisture
soil moisture index SMI
permanent grassland
upper Noteć valley
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę warunków uwilgotnienia gleby w siedliskach trwałych użytków zielonych w dolinie górnej Noteci na podstawie wartości wskaźnika uwilgotnienia gleby (ang. Soil Moisture Index – SMI), obliczanego na koniec dekady okresu wegetacyjnego kwiecień-wrzesień w latach 2013–2014 i autorskiej 5-stopniowej klasyfikacji uwilgotnienia. Wskaźnik umożliwia porównanie warunków uwilgotnienia w glebach o różnych zdolnościach retencyjnych i obiektywną ocenę intensywności suszy glebowej oraz stanów nadmiernego uwilgotnienia. Badaniami objęto siedlisko mokre, wilgotne, posuszne i suche. W przeciętnych warunkach opadowych, jakie wystąpiły w okresach wegetacyjnych w 2013 i 2014 r. w dolinie górnej Noteci, we wszystkich siedliskach dominowało optymalne uwilgotnienie gleby. Susza glebowa umiarkowana i silna wystąpiła tylko w siedlisku posusznym i suchym. Stwierdzono słabą zależność wskaźnika SMI od czynników agrometeorologicznych w okresach dekad kalendarzowych, natomiast silną zależność zmian wartości wskaźnika SMI z dekady na dekadę od parametrów agrometeorologicznych. Największą korelację stwierdzono dla zależności od rolniczo-klimatycznego bilansu wodnego (różnicy opadu i ewapotranspiracji potencjalnej). Wskaźnikowa metoda oceny warunków uwilgotnienia gleb trwałych użytków zielonych z zastosowaniem modelowania matematycznego bilansu wodnego gleby może być użytecznym narzędziem badawczym i monitoringowym w sytuacji braku polowych pomiarów wilgotności gleby.
Assessment of soil moisture conditions on permanent grassland in the upper Noteć valley is made using soil moisture index (SMI). To categorize soil moisture in the end of each 10-day period (decade) during the vegetation period (April-September) an original classification proposed by the authors is used. SMI enables the comparison of moisture conditions in soils with different water retention and the objective evaluation of soil drought and water excess. Assessment is made for grassland in wet, moist, periodically dry and dry habitats in 2013–2014. Optimal soil moisture class dominated in all habitats under mean precipitation conditions. Moderate and severe soil droughts occurred only in periodically dry and dry habitats. There is a weak relationship between SMI and agrometeorological parameters in decades, while a strong correlation has been found between the decade-by-decade changes of SMI and agrometeorological parameters. The highest correlation was found between SMI changes and agroclimatic water balance (subtraction of precipitation and potential evapotranspiration). Indicator-based evaluation method of soil moisture conditions on permanent grassland using mathematical modeling of soil water balance can be a useful research and monitoring tool in the absence of field measurements of soil moisture.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 43; 153-159
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie optymalnego poziomu wody gruntowej na zmeliorowanych użytkach zielonych w zależności od ewapotranspiracji rzeczywistej i rodzaju gleby
Depending on actual evapotranspiration determining optimum groundwater table depth on meliorated grasslands and soil type
Autorzy:
Szajda, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337759.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja rzeczywista
optymalny poziom wody gruntowej
zmeliorowane użytki zielone
meliorated grasslands
optimum groundwater table depth
sustainable development
Opis:
W pracy wyznaczono dla zmeliorowanych użytków zielonych na glebach torfowo-murszowych (MtIbc, MtIIb1, MtIIIcc), mineralno-murszowych (Mr42), murszowatych (Me33, Me21, Me11) i murszastych (Mi33) optymalny poziom wody gruntowej w zależności od ewapotranspiracji rzeczywistej, w warunkach których podsiąk kapilarny ze strefy nasyconej w całości równoważy rozchody na ewapotranspirację, zapewnia wilgotność warstwy korzeniowej odpowiadającą pF = 1,9 w okresie IV–V, pF = 1,7 w okresie VI–VII oraz pF = 2,1 w okresie VIII–IX. Taka wilgotność w warunkach oszczędnego zużycia wody skutecznie ogranicza mineralizacją masy organicznej oraz zapewnia uzyskanie maksymalnych plonów siana. Podana w pracy charakterystyka optymalnych poziomów wody gruntowej w zależności od średniej dziennej dla dekad dobowej wartości ewapotranspiracji rzeczywistej i rodzaju gleby (tab. 2) oraz sposób wyznaczania średnich w dekadach dobowych wartości ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych (tab. 5) są przydatne do bieżącej eksploatacji systemów nawadniających w siedliskach zalewowych wilgotnych Zb, posusznych Zc i suchych Zd oraz podsiąkowych posusznych PC. Umożliwiają one wyznaczanie w sposób dynamiczny zmiennych w czasie optymalnych poziomów wody gruntowej, dostosowanych do aktualnego przebiegu ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych. Utrzymywanie optymalnego poziomu wody gruntowej na zmeliorowanych użytkach zielonych zapewnia maksymalne plonowanie oraz skutecznie ogranicza mineralizacją masy organicznej.
In the paper the optimum groundwater table depth is determined for meliorated grasslands on the peat-moorsh (MtIbc, MtIIb1, MtIIIcc), mineral-moorsh (Mr42), mucky (Me33, Me21, Me11) and muckous soils (Mi33). Under conditions of optimum groundwater table depth the capillary rise from the saturated zone fully balances water uptake for evapotranspiration and ensures soil moisture corresponding to pF = 1.9 in April–May, pF = 1.7 in June–July and pF = 2.1 in August–September. Such soil moisture provides effective soil protection from mineralization of organic mass and maximum hay yield at the economical use of water. Characteristics of optimum groundwater table depth in dependence of mean decadal actual evapotranspiration and soil type as well as the method of determining mean decadal actual evapotranspiration are useful for operation of subirrigation systems in the sites: inundated moist Zb, inundated drying up Zc, inundated dry Zd and waterlogged drying up PC. It enables dynamic determining optimum groundwater table depth variable in time, adapted to actual grassland evapotranspiration. Maintenance of optimum groundwater table depth on meliorated grassland is a prerequisite for sustainable use.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 1; 115-134
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szacowanie plonów rzeczywistych z użytków zielonych na podstawie plonów maksymalnych i potencjału wody w glebie
Estimation of actual yield of grassland on the basis of maximum yield and soil water potential
Autorzy:
Szajda, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337946.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
plon
potencjał wody w glebie
użytki zielone
crop yield
grasslands
soil water potential
Opis:
W pracy przedstawiono syntetyczną analizę wyników badań lizymetrycznych plonowania i ewapotranspiracji użytków zielonych w naturalnych warunkach dostatku wody w glebie oraz w warunkach zróżnicowanego potencjału wody w glebach torfowo-murszowych i murszowatych w okresach suszy meteorologicznej umiarkowanej, silnej i ekstremalnej na Polesiu Lubelskim. Stwierdzono, że optymalna wilgotność gleby na użytkach zielonych zapewnia maksymalne plony siana. Plony te w dekadach i okresach IV–V, VI–VII, VIII–IX są uzależnione od czynników meteorologicznych i ewapotranspiracji maksymalnej. W pracy oszacowano aktualne i końcowe maksymalne plony siana w dekadach i okresach IV–V, VI–VII, VIII–IX w zależności od prognozowanych średnich dobowych wartości ewapotranspiracji maksymalnej. Określono wpływ wilgotności gleby na aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana za pomocą współczynników glebowo-wodnych ks2 dla dekad i okresów IV– V, VI–VII, VIII–IX w zależności od prognozowanych bezwzględnych wartości potencjału wody glebowej. Oszacowano aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana w dekadach i okresach IV–V, VI– VII, VIII–IX na podstawie zmniejszania plonów maksymalnych, wyrażonego wartością współczynników glebowo-wodnych ks2. Oszacowane aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana odnoszone do plonów maksymalnych ilustrują wpływ potencjału wody w glebie na dynamikę przyrostu plonu aktualnego i końcowego. Dowodzą one, jak istotne znaczenie dla optymalnego plonowania użytków zielonych ma utrzymywanie optymalnego uwilgotnienia gleby.
The paper presents a synthetic analysis of the results of lysimeter investigations on grassland yield and evapotranspiration under natural sol water supply and different soil water potential in peatmoorsh and moorsh soils, in periods of moderate, severe and extreme meteorological droughts, led in Polesie Lubelskie. It has been proved that the optimum soil moisture ensures the maximum hay field from grassland. Yields are dependent on meteorological factors and the maximum evapotranspiration. In the study current and final maximum hay yields are estimated in dependence on predicted maximum mean in 10-day and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX evapotranspiration. Effect of soil moisture on current and final actual hay yield is quantified using soil-water coefficients ks2 for decades and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX depending on soil water potential. Current and final actual hay yield is estimated by reduction of maximum yield by soil-water coefficients ks2. These yields related to maximum yield show the effect of soil water potential on the actual and final growth dynamics. They prove as important for optimal yield of grassland is maintaining high soil moisture.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 93-114
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek między opadami uprzednimi a uwilgotnieniem gleby w uprawie buraków cukrowych na Kujawach
Relationship between previous-period precipitation and soil moisture under sugar beet in Kujawy region
Autorzy:
Łabędzki, L.
Adamski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339264.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
buraki cukrowe
opady
uwilgotnienie gleby
wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI)
wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI
precipitation
soil moisture
soil moisture index SMI
standardized precipitation index (SPI)
sugar beet
Opis:
Warunki glebowe na obszarze Kujaw sprzyjają uprawie buraków cukrowych. Za mniej sprzyjające uznaje się warunki klimatyczne. Uprawa buraków cukrowych jest zagrożona okresowymi niedoborami wody. Ze względu na zmienność opadów i ich wpływ na kształtowanie się wilgotności gleby i oddziaływanie na rozwój roślin uprawnych w krótkich okresach zbadano związek między opadami uprzednimi, występującymi w okresach o różnej długości, a wilgotnością gleby w uprawie buraków cukrowych. Miarą opadów uprzednich jest wskaźnik standaryzowanego opadu SPI, a uwilgotnienia gleby - wskaźnik wilgotności gleby SMI. Na podstawie doświadczenia modelowego, przeprowadzonego dla lat 1970-2009, stwierdzono, że uwilgotnienie gleby na koniec miesięcy okresu wegetacji buraków cukrowych na Kujawach w największym stopniu zależy od opadu, który wystąpił do dwóch miesięcy wstecz.
Soils conditions are favourable to growing sugar beet in Kujawy region. Climatic conditions are less favourable. Sugar beet cultivation is threatened by periodic water deficits. For temporal variability of precipitation and its influence on soil moisture and crop development, the relationship between precipitation occurring in the preceding period of different duration and soil moisture under sugar beet is examined in the paper. Standardized precipitation index SPI is a measure of previous-period precipitation and soil moisture index SMI is a measure of soil moisture. On the basis of the model experiment performed for 1970-2009, it has been proved that soil moisture at the end of the months in the growing period of sugar beet in Kujawy region is mostly influenced by precipitation in the preceding two months.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 165-174
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenny rozkład potencjalnych niedoborów wodnych koniczyny i lucerny na tle struktury pokrywy glebowej gruntów ornych w Polsce
Spatial distribution of potential water deficits in red clover and alfalfa culivation comparted with the soil cover af arable lands in Poland
Autorzy:
Ostrowski, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339512.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.)
lucerna mieszańcowa (Medicago sativa L. x varia T. Martyn)
niedobory wodne
Medicago sativa L. x varia T. Martyn
Trifolium pratense L.
water deficits
Opis:
Warunki opadowe w Polsce są czynnikiem ograniczającym systematyczne uzyskiwanie w uprawach polowych dużych plonów koniczyny łąkowej (Trifolium pratense L.) i lucerny mieszańcowej (Medicago sativa L. x varia T. Martyn) (ok. 10 t s.m.·ha-¹). Oszacowano intensywność występujących niedoborów wodnych dla tych roślin w różnych regionach kraju. Stwierdzono ich dużą zmienność czasową i przestrzenną. Potencjalne niedobory wodne dla koniczyny łąkowej i lucerny mieszańcowej w centralnej Polsce na glebach brunatnych lub płowych lekkich, wytworzonych z glin, raz na pięć lat mogą osiągnąć 160-200 mm. Plonowanie lucerny w Wielkopolsce na tych samych glebach mogą ograniczać niedobory, sięgające nawet 200-240 mm. Przedstawione wyniki uzyskano, stosując do przetwarzania danych meteorologicznych i glebowych model CROPDEF.
Precipitation in Poland is a factor limiting stable high yields of red clover and alfalfa (about 10 t of dry matter per ha). In the paper the estimated water deficits for those plants are presented in different regions of the country. The spatial distribution of water deficits is determined. The potential water deficits for red clover and alfalfa in central Poland on haplic luvisols developed from loams can reach 160-200 mm once a five years. In Wielkopolska region the water deficits for alfalfa can even reach 200-240 mm on the same soils. The results shown in the paper were obtained with the computer software CROPDEF for calculating water deficits and with available computer technique for cartographic presentation.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 3; 161-172
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thermal conditions in Bydgoszcz Region in growing seasons of 2011–2050 in view of expected climate change
Warunki termiczne w rejonie Bydgoszczy w okresie wegetacyjnym w latach 2011–2050 w świetle przewidywanej zmiany klimatu
Autorzy:
Bąk, B.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292465.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
air temperature
climate change
thermal classification
klasyfikacja termiczna temperatury
temperatura powietrza
zmiana klimatu
Opis:
The paper presents an analyse of the scenario of expected changes in monthly mean air temperature of months in the growing season (April–September) and growing seasons of 2011–2050 in Bydgoszcz Region. Prediction of thermal conditions is made using regional climate model RM5.1 with boundary values taken from global model ARPEGE. When compared with the reference period 1971–2000, an increase of mean air temperature should be expected in most months and growing seasons of the years 2011–2050. The biggest positive change in the mean monthly temperature is predicted for July (1.5°C) and August (1.2°C). In 2011–2050 significant increase trends of air temperature change can be expected in April, June and August. According to the thermal classification proposed by Lorenc, normal, slightly warm and slightly cool months and growing periods will dominate. The frequency of normal and slightly cool growing periods will decrease and the frequency of slightly warm growing periods will increase.
W pracy przedstawiono analizę scenariusza prognozowanych zmian średniej temperatury powietrza w rejonie Bydgoszczy w miesiącach okresu wegetacyjnego (kwiecień–wrzesień) i okresów wegetacyjnych w wieloleciu 2011–2050. Prognozę wykonano na podstawie wyników obliczeń przeprowadzonych z użyciem regionalnego modelu zmian klimatu dla Polski RM5.1 z warunkami brzegowymi z modelu globalnego ARPEGE. Danymi referencyjnymi w stosunku do okresu prognozowanego były gridowane wartości średniej temperatury powietrza w miesiącach okresu wegetacyjnego w wieloleciu 1971–2000. W wieloleciu 2011–2050 należy oczekiwać wzrostu średniej temperatury powietrza w większości miesięcy i w okresach wegetacyjnych w stosunku do wielolecia referencyjnego 1971–2000. Największe dodatnie zmiany średniej miesięcznej temperatury prognozowane są w lipcu (1,5°C) i sierpniu (1,2°C). W prognozowanym wieloleciu 2011–2050 istotne wzrostowe trendy zmian temperatury wystąpią w kwietniu, czerwcu oraz w sierpniu. Według klasyfikacji termicznej Lorenc, w prognozowanym wieloleciu będą dominować miesiące i okresy wegetacyjne określane jako normalne oraz okresy lekko ciepłe i lekko chłodne. Zmniejszy się częstotliwość okresów wegetacyjnych z warunkami normalnymi i lekko chłodnych, a zwiększy się znacząco udział okresów lekko ciepłych.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 23; 21-29
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prediction of precipitation deficit and excess in Bydgoszcz Region in view of predicted climate change
Prognoza niedoboru i nadmiaru opadu w rejonie Bydgoszczy w świetle przewidywanej zmiany klimatu
Autorzy:
Bąk, B.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292543.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
climate models
drought
precipitation
rainfall excess
standardized precipitation index (SPI)
modele klimatyczne
nadmiar opadów
opady
susza
wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI)
Opis:
The paper presents the prediction of rainfall shortage and excess in Bydgoszcz region in the growing seasons (April–September) in 2011–2050 in the perspective of climate change. Based on the predicted monthly sum of precipitations for the percentile 50%, calculated by the regional climate model RM5.1 for Poland with boundary values taken from global model ARPEGE, a decrease in the amount of rainfall during the growing season by approximately 55 mm is predicted, compared to 1971–2000 taken as a reference period. The qualification of rainfall shortage and excess was made using the standardised precipitation index (SPI). According to the predicted values of SPI, the occurrence of 38 months of rainfall excess and 40 months of rainfall deficit in the period 2011–2050 is predicted. Dry months will constitute 16% of all months, wet months – 13%, and normal months – 71%. The occurrence of 13 several-month long periods of rainfall excess and 14 such periods of drought are predicted. The longest periods of both wet and dry weather will last 5 months. So long wet periods are expected in 2020, 2022 and 2031, and drought periods in 2017–2018, 2023–2024 and from 2046 to 2049.
W pracy przedstawiono prognozę niedoboru i nadmiaru opadów w rejonie Bydgoszczy w okresach wegetacyjnych (kwiecień–wrzesień) wielolecia 2011–2050 w świetle zmian klimatycznych. Na podstawie prognozowanych miesięcznych sum opadów dla percentyla 50%, obliczonych z wykorzystaniem regionalnego modelu zmian klimatu RM5.1 dla Polski, bazującego na modelu globalnym ARPEGE, przewiduje się w badanym regionie zmniejszenie sumy opadów w okresie wegetacyjnym o ok. 55 mm w stosunku do wielolecia referencyjnego 1971–2000. Na podstawie miesięcznych wartości wskaźnika standaryzowanego opadu SPI prognozuje się w wieloleciu 2011–2050 wystąpienie 38 miesięcy z nadmiarem opadów i 40 miesięcy z niedoborem opadów. Miesiące suche będą stanowiły 16% wszystkich miesięcy, miesiące wilgotne – 13%, a miesiące normalne – 71%. Prognozowane jest pojawienie się 13 kilkumiesięcznych okresów z nadmiarem opadów i 14 okresów z suszą, przy czym najdłuższe okresy obu zjawisk będą trwały pięć miesięcy. Takich okresów wilgotnych można oczekiwać w latach: 2020, 2022 i 2031 r., a okresów suszy – w latach 2017–2018, 2023–2024 i w wieloleciu 2046–2049.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 23; 11-19
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of meteorological drought on crop water deficit and crop yield reduction in Polish agriculture
Wpływ suszy meteorologicznej na deficyt wody i zmniejszenie plonu roślin uprawnych w polskim rolnictwie
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293223.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
crop drought index CDI
crop water deficit
drought
soil water balance
standardized precipitation index SPI
yield reduction
wskaźnik standaryzowanego opadu SPI
wskaźnik suszy rolniczej CDI
deficyt wody roślin uprawnych
susza
bilans wody w glebie
zmniejszenie plonu
Opis:
The study presents the quantification of the effect of meteorological drought on crop water deficit and crop yield reduction in different agro-climatic regions of Poland. The regression equations describing the relationship between the standardized precipitation index SPI (meteorological drought) and the crop drought index CDI (evapotranspiration reduction) were used in a first step. Then the FAO equation describing the relationship between CDI and yield reduction was used. Crop water deficit measured by CDI is spatially differentiated and depends on the intensity of meteorological drought and soil water availability. The greatest evapotranspiration reduction is found for late potato growing in the central-west Poland (30–60%). The smallest reduction of evapotranspiration was stated for winter rape (12–16%) in the same region on soils with small water retention and no reduction can be on soils with large water retention. A good correlation between estimated and observed yield reduction was found. Potential yield reduction of late potato can reach more than 50% in central Poland. Least yield reduction is for winter wheat and winter rape. The main advantage of the method used in the study is the combination of meteorological drought, soil water retention capacity, evapotranspiration, soil water balance and crop yield, and so help provide more accurate assessments.
W pracy zaprezentowano ilościową ocenę wpływu suszy meteorologicznej na deficyt wody i zmniejszenie plonu roślin uprawnych w różnych regionach agroklimatycznych Polski. W pierwszym etapie zastosowano równania regresji opisujące zależność między wskaźnikiem standaryzowanego opadu SPI (susza meteorologiczna) i wskaźnikiem suszy rolniczej CDI (ograniczenie ewapotranspiracji). Następnie zastosowano równanie opisujące zależność między CDI i zmniejszeniem plonu. Deficyt wody roślin uprawnych, którego miarą jest CDI, jest przestrzennie zróżnicowany i zależy od intensywności suszy meteorologicznej i dostępności wody w glebie. Ewapotranspiracja zmniejszyła się najbardziej w przypadku ziemniaka późnego w środkowo-zachodniej Polsce (30–60%), a najmniej w przypadku rzepaku ozimego (12–16%) w tym samym regionie na glebach o małej retencji wodnej, natomiast na glebach o dużej retencji wodnej ewapotranspiracja się nie zmniejszyła. Stwierdzono dobrą korelację między obliczonym i rzeczywistym zmniejszeniem plonu. W centralnej Polsce zmniejszenie plonu ziemniaka późnego może przekroczyć 50%. Plony najmniej się zmniejszyły w przypadku pszenicy ozimej i rzepaku ozimego. Główną zaletą metody zastosowanej w pracy jest skojarzenie suszy meteorologicznej, zdolności retencjonowania wody w glebie, ewapotranspiracji, bilansu wody w glebie oraz plonów i umożliwienie dzięki temu bardziej dokładnych i wiarygodnych ocen.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2017, 34; 181-190
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meteorological and agricultural drought indices used in drought monitoring in Poland: a review
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/108536.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
drought indices
meteorological drought
agricultural drought
monitoring
operational system
Opis:
In the article, a brief review is presented of the definition of meteorological and agricultural droughts, drought indices and the operational systems of monitoring droughts in Poland. Drought is a widespread and frequent disaster which occurs more often within humid climate zones. Meteorological drought is the result of deficiencies in precipitation. Agricultural drought is an effect of various characteristics of meteorological and hydrological drought in agriculture comprising the reduction of evapotranspiration, soil water deficits, and reduced crop yield. Drought indicators are the common measures for drought assessment. The paper contains an inventory of drought measures (indicators) that are applied to evaluate meteorological and agricultural drought in Poland. For meteorological drought monitoring and the assessment of its intensity, four different indices have been used in Poland: relative precipitation index (RPI), effective drought index (EDI), standardised precipitation index (SPI) and climatic water balance (CWB). Agricultural drought is monitored by soil moisture index (SMI), agricultural drought index (CDI) and the potential reduction of final yield (yield reduction ratio YR). The working drought monitoring systems give information for the whole country or for a specific region but they are directed to some specific drought analyses. Four different drought monitoring systems have been under operation in Poland since 2005. The Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) conducts the system called “POSUCH@”. The Institute of Soil Science and Plant Cultivation conducts the agricultural drought monitoring system. The Institute of Technology and Life Sciences (ITP) has developed two systems: the regional drought monitoring system in the Kujawy region and the nationwide system of monitoring and forecasting water deficit and surplus in agriculture.
Źródło:
Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications; 2014, 2, 2; 3-13
2299-3835
2353-5652
Pojawia się w:
Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda wskaźnikowej oceny i klasyfikacji uwilgotnienia gleb trwałych użytków zielonych w Polsce
Method of indicato-based assessment and classification of soil moisture on permanent grassland in Poland
Autorzy:
Labedzki, L.
Bak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61542.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
uzytki zielone trwale
gleby lakowe
wilgotnosc gleby
wskaznik uwilgotnienia siedliska
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, III/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognozowanie suszy meteorologicznej i rolniczej w systemie monitorowania suszy na Kujawach i w dolinie Górnej Noteci
Predicting meteorological and agricultural drought in the system of drought monitoring in Kujawy and the Upper Notec Valley
Autorzy:
Labedzki, L.
Bak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62406.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
susza meteorologiczna
susza rolnicza
monitoring
prognozowanie
Kujawy
dolina gornej Noteci
Opis:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy prowadzi monitoring suszy meteoro-logicznej i rolniczej dla obszaru Kujaw i doliny górnej Noteci. Intensywność suszy meteorologicznej określana jest na podstawie wskaźnika standaryzowanego opadu SPI (Standardized Precipitation Index), a suszy rolniczej - wskaźnika suszy rolniczej CDI (Crop Drought Index). Istnieje ścisły związek między warunkami atmosferycznymi (susza meteorologiczna), a warunkami rozwoju roślin. Korzystając z tych związków, wartości wskaźnika CDI wyznaczane są w oparciu o równania regresji pomiędzy CDI a SPI. W ramach monitoringu suszy opracowywana jest prognoza przebiegu tych susz. Prognozowanie przebiegu suszy meteorologicznej i rolniczej w kolejnych dekadach okresu wegetacyjnego przebiega w trzech etapach: prognozowanie dekadowej sumy opadów (w oparciu o prognozę opadów zamieszczoną na stronach internetowych portalu WetterOnline), wyznaczenie prognozowanej wartości wskaźnika SPI dla opadów sumowanych, począwszy od 01.04 do końca prognozowanej dekady, wyznaczenie prognozowanej wartości wskaźnika CDI na koniec prognozowanej dekady (na podstawie równań regresji pomiędzy wskaźnikiem SPI i CDI) i określenie klasy intensywności zjawiska dla badanych roślin i siedlisk użytków zielonych na glebach o różnej retencji. Prognozy wskaźnika suszy meteorologicznej SPI wykazały dużą sprawdzalność (80-100%). Sprawdzalność prognoz suszy rolniczej była zróżnicowana w zależności od rośliny i zapasów wody użytecznej w glebie (50-100%). Tylko w pojedynczych przypadkach stwierdzono różnice w ocenie klas intensywności rzeczywistych i prognozowanych susz rolniczych. Opracowany i wdrożony system monitoringu suszy meteorologicznej i rolniczej w rejonie Kujaw i w dolinie górnej Noteci, czyli w regionie o najmniejszych opadach w Polsce, i prezentacja jego wyników w internecie, ma na celu wspieranie racjonalnego wykorzystania zasobów wody w rolnictwie i prowadzenia nawodnień. Wyniki te można również wykorzystać do oceny możliwych strat w plonach.
The system of drought monitoring has been performed by the Institute of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz since 2008. Meteorological drought is evaluated using SPI (Standardized Precipitation Index) and agricultural drought – using CDI (Crop Drought Index). CDI is calculated with the linear regression relationships between CDI and SPI. Prediction of meteorological and agricultural drought is made in the 10-day periods, using the forecast of precipitation obtained from WetterOnline. The verifiability of SPI forecast was high (80-100%). The verifiability of CDI depended on crop type and soil water retention - it ranged from 50 to 100%. The differences in drought classes were determined only in several cases. Monitoring and estimation of drought are the base of decision and activities making in agricultural production, water management in the rural areas, irrigation and estimation of yield losses.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 05
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monitoring i prognozowanie przebiegu i skutków deficytu wody na obszarach wiejskich
Monitoring and forecasting the course and impact of water deficit in rural areas
Autorzy:
Labedzki, L.
Bak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61408.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
warunki meteorologiczne
niedobor wody
monitoring
wskaznik opadu
wskaznik uwilgotnienia siedliska
wskaznik CDI
susza meteorologiczna
susza rolnicza
rosliny uprawne
spadek plonu
Opis:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy od 2012 r. prowadzi ogólnokrajowy monitoring agrometeorologiczny na obszarach wiejskich. System dostarcza bieżące i prognozowane informacje dotyczące stanu i skutków niedoborów wody w wybranych, reprezentatywnych ekosystemach rolniczych, a także przedstawia ocenę potencjalnej redukcji plonu upraw rolniczych. Niezbędne dane meteorologiczne zapewnia sieć automatycznych stacji pomiarowych rozmieszczonych w 13 regionach na terenie Polski. Prognozy meteorologiczne, niezbędne do opracowania przewidywanych zmian niedoborów wody w kolejnych 10 i 20 dniach, pochodzą z serwisu meteorologicznego MeteoGroup Polska. Monitorowanie deficytów wody oraz ich skutków odbywa się metodą wskaźnikową. Warunki opadowe są monitorowane za pomocą wskaźnika standaryzowanego opadu SPI, uwilgotnienie gleby - wskaźnika uwilgotnienia gleby SMI, deficyt wody dla roślin uprawnych - wskaźnika suszy rolniczej CDI i potencjalna redukcja plonu końcowego - wskaźnika redukcji plonu YR. Wyniki monitoringu oraz prognozy są prezentowane w Internecie w postaci tabel i map.
Since 2012 Institute of Technology and Life Sciences has lead a national agro-meteorological monitoring in rural areas. The system provides current and forecasted information on the status and impact of water shortages in selected, representative of agricultural ecosystems and estimates potential reduction of crop yield. Required meteorological data are provided by a network of automatic stations located in 13 regions on Polish territory. Weather forecasts, necessary to develop predictions of water shortages in the next 10 and 20 days, come from the meteorological service of MeteoGroup Poland. Monitoring of water deficits and their consequences is carried out on using an indicator method. Precipitation conditions are monitored using standardized precipitation index SPI, soil moisture - soil moisture index SMI, the deficit of water for crops - agricultural drought index CDI and the potential reduction of final yield - yield reduction ratio YR. Results of the monitoring and forecasts are presented as tables and maps in the Internet.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 2/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Weryfikacja 10- i 20-dniowej prognozy wskaźnika standaryzowanego opadu SPI
Verification of 10- and 20-day forecasts of the standardized precipitation index SPI
Autorzy:
Bak, B.
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60902.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
meteorologia
opady atmosferyczne
niedobor opadow
nadmiar opadow
wskaznik standaryzowanego opadu
prognozy meteorologiczne
weryfikacja
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, II/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych na podstawie ewapotranspiracji maksymalnej i potencjału wody w glebie
Determination of actual evapotranspiration of grassland on the basis of maximum evapotranspiration and soil water potential
Autorzy:
Szajda, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338220.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja
potencjał wody w glebie
użytki zielone
evapotranspiration
grasslands
soil water potential
Opis:
W pracy przedstawiono syntetyczną analizę wyników badań lizymetrycznych ewapotranspiracji i plonowania użytków zielonych w naturalnych warunkach dostatku wody w glebie oraz w warunkach zróżnicowanego potencjału wody w glebach torfowo-murszowych i murszowatych w okresach suszy meteorologicznej umiarkowanej, silnej i ekstremalnej na Polesiu Lubelskim. Stwierdzono, że ewapotranspiracja rzeczywista użytków zielonych w warunkach optymalnej wilgotności gleby stanowi wskaźnik maksymalnych potrzeb wodnych, zależny od czynników meteorologicznych i maksymalnych plonów siana. Wyznaczono dla dekad i okresów IV–V, VI–VII, VIII–IX średnie dobowe wartości ewapotranspiracji maksymalnej w zależności od prognozowanych aktualnych i końcowych maksymalnych plonów siana. Wpływ wilgotności gleby na ewapotranspirację rzeczywistą w dekadach i okresach IV–V, VI–VII, VIII–IX określono wartością współczynników glebowo-wodnych ks1 oraz zależnością ks1 od prognozowanych bezwzględnych wartości potencjału wody w glebie. Wyznaczono dla dekad i okresów IV–V, VI–VII, VIII–IX średnie dobowe wartości ewapotranspiracji rzeczywistej na podstawie zmniejszania ewapotranspiracji maksymalnej, wyrażonego wartością współczynników glebowo-wodnych ks1. Wyznaczone wartości ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych są przydatne na etapie eksploatacji oraz projektowania urządzeń i systemów melioracyjnych.
Synthetic analysis of the results of lysimeter investigations on evapotranspiration and yielding of 3-cut meadow and pasture under natural sol water supply and different soil water potential in peat-moorsh and moorsh soils, in periods of moderate, severe and extreme meteorological droughts, carried out in Polesie Lubelskie, is presented in the paper. It has been shown that grassland actual evapotranspiration under optimum soil moisture conditions ensuring maximum hay field is an indicator of the maximum water demand, dependent on meteorological factors and maximum hay yield. Mean in decades and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX daily values of maximum evapotranspiration in dependence on predicted current and final maximum hay field are determined. Effect of soil moisture on actual evapotranspiration is quantified by soil-water coefficients ks1 for decades and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX and their dependence on predicted absolute soil water potential value. Daily 10-day and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX mean actual evapotranspiration is determined by reduction of maximum evapotranspiration by soil-water coefficients ks1. Determined grassland actual evapotranspiration can be useful in an assessment of water demand for designing and exploitation of irrigationdrainage devices and systems on grasslands.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 71-92
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie wskaźnika suszy atmosferycznej SPI w sezonie wegetacyjnym w Polsce
Differentiation of the atmospheric drought index SPI in the vegetation period in Poland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338643.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
niedobór opadów
sezon wegetacyjny
susza atmosferyczna
wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI)
atmospheric drought
precipitation deficit
standardized precipitation index (SPI)
vegetation period
Opis:
W artykule analizowano występowanie zjawiska suszy w Polsce według zmodyfikowanego wskaźnika standaryzowanego opadu SPI w sezonie wegetacyjnym (IV-IX) wielolecia 1954-1998. Wskaźnik SPI obliczono na podstawie ciągów pomiarowych opadów z 31 stacji leżących na obszarach poniżej 400 m n.p.m. Charakterystyki rozkładu opadów i wartości wskaźnika SPI umożliwiły analizę przestrzenno-czasową występowania suszy w trzech klasach: umiarkowanej, silnej i ekstremalnej w okresach miesięcznych i sześciomiesięcznych (długość sezonu wegetacyjnego). Otrzymane wyniki dały podstawę do wskazania regionów o zwiększonej częstości wystąpienia suszy w całym sezonie wegetacyjnym i w poszczególnych jego miesiącach. Uzyskano procentowy rozkład zasięgu suszy w poszczególnych miesiącach wielolecia. Wykorzystując średnie sumy opadów i definicję wskaźnika SPI, obliczono wartości progowe sum opadów, których przekroczenie powoduje włączenie badanego okresu do klasy suszy łagodniejszej lub przerywa suszę. Prezentowane materiały i metody badań mogą być wykorzystane do konstrukcji map obszarów szczególnie wrażliwych na susze.
The paper gives a brief review on droughts in Poland classified by the standardized precipitation index SPI. Frequency of drought occurrence was calculated using monthly precipitation records in the vegetation periods of 1954-1998 from 31 meteorological stations. According to Polish meteorological conditions the threshold value of the first class of drought is fixed at SPI = -0.5. Smaller values of SPI indicate different intensity of drought. The paper contains maps showing the frequency isolines of moderate, severe and extreme droughts.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 111-122
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana i Penmana-Monteitha w różnych regionach Polski
A comparison of reference evapotranspiration according to Penman and Penman-Monteith in various regions of Poland
Autorzy:
Kasperska-Wołowicz, W.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338641.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja wskaźnikowa
region agroklimatyczny
agro-climatic region
reference evapotranspiration
Opis:
W pracy porównano ewapotranspirację wskaźnikową w latach 1970-1995 obliczoną dwoma metodami dla 17 stacji agrometeorologicznych, położonych w różnych rejonach agroklimatycznych Polski. Ewapotranspiracja wskaźnikowa obliczana według wzoru Penmana była większa średnio o 21% od obliczanej według wzoru Penmana-Monteitha. W okresie wegetacyjnym różnica ta wynosiła średnio 80-100 mm. Najmniejsze wartości ewapotranspiracja wskaźnikowa osiągała na obszarze Polski północno-wschodniej, a największe - w Polsce Centralnej i Zachodniej. Z porównania wynika, że wartość współczynnika roślinnego stosowana do obliczania zapotrzebowania roślin na wodę na podstawie ewapotranspiracji wskaźnikowej powinna być dostosowana do metody obliczania ewapotranspiracji wskaźnikowej.
The analysis of reference evapotranspiration estimated by two methods in the years 1970-1995 for 17 meteorological stations located in different regions of Poland has been presented in the paper. Reference evapotranspiration calculated according to Penman formula was by 21 % lower then that calculated according to Penman-Monteith formula. In the growing season the difference was 80-100 mm on the average. The lowest values of reference evapotranspiration were found in the north-eastern region of Poland and the highest - in central and western Poland . The analysis has shown that for estimating water needs of plants according to reference evapotranspiration and crop coefficient, the value of this coefficient have to be adjusted to the method of calculating reference evapotranspiration.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 123-136
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrożenia suszą uprawy buraka cukrowego w różnych regionach agroklimatycznych Polski na glebach o różnej retencji użytecznej
Estimation of the drought risk for sugar beet crops in various agro-climatic regions of Poland and in the soils of different useful soil water retention
Autorzy:
Kanecka-Geszke, E.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338785.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja rzeczywista ET
standaryzowana ewapotranspiracja ETs
susza
actual ewapotranspiration ET
drought
ET
standardized ewapotranspiration index ETs
Opis:
Oceny zagrożenia suszą uprawy buraka cukrowego dokonano na podstawie standaryzowanej ewapotranspiracji ETs i częstotliwości występowania suszy w poszczególnych klasach. W pracy przeanalizowano przebieg wartości ET, ETs oraz częstotliwości występowania na poszczególnych stacjach z uwzględnieniem gatunków gleb. Na podstawie ciągów ewapotranspiracji rzeczywistej ET w okresie wegetacji z lat 1970-2004, z 5 stacji pomiarowych leżących w różnych strefach agroklimatycznych Polski oraz 4 gleb o różnym zapasie wody użytecznej obliczono standaryzowaną ewapotranspirację ETs. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono różnice ETs na poszczególnych stacjach oraz niewielkie zróżnicowanie na poszczególnych glebach w obrębie jednej stacji. Można więc przyjąć, że wybrany region jest niemalże jednorodny pod względem wartości ETs. Częstotliwość występowania wszystkich rodzajów susz wynosiła 23-37%. Ekstremalne susze na większości stacji stanowiły 3% całego okresu wegetacji, jedynie w Bydgoszczy były dwukrotnie częstsze.
Drought risk estimation for sugar beet was made based on standardized ewapotranspiration index ETs and the frequency of drought occurrence. Standardized ewapotranspiration index ETs was calculated for 4 soil types of different useful soil water reserves using the series of actual ewapotranspiration ET for sugar beet growing seasons 1970-2004 taken from 5 measurement stations located in various agro-climatic regions of Poland. Differences between the stations were observed but soils did not differ in the ETs index. Three classes of drought have been distinguished in the range of negative values of ETs. Frequency of all drought classes ranged from 23 to 37 %. Extreme droughts at 4 stations involved 3 % of the whole growing season. In Bydgoszcz extreme droughts were more frequent (6 %).
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 1; 139-151
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja systemu monitorowania suszy na obszarach rolniczych
A concept of the system for monitoring drought in rural areas
Autorzy:
Kasperska-Wołowicz, W.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338797.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
monitorowanie
przetwarzanie
rozpowszechnianie informacji agrometeorologicznej i agrohydrologicznej
monitoring
processing and dissemination of agrometeorological and agrohydrological information
transmission
Opis:
W pracy przedstawiono koncepcję systemu monitorowania suszy, działającego w skali lokalnej na obszarach szczególnie zagrożonych wystąpieniem tego zjawiska i jego skutkami. System ten będzie obejmował następujące elementy: pomiary i obserwacje, łączność, gromadzenie i przetwarzanie danych, prognozowanie i ostrzeganie oraz rozpowszechnianie informacji na użytek społeczeństwa, organów decyzyjnych państwa i gospodarki narodowej. W koncepcji przewiduje się monitorowanie suszy za pomocą sieci automatycznych stacji do pomiaru elementów agrometeorologicznych i agrohydrologicznych, a przetwarzanie danych i prognozowanie - z zastosowaniem modeli matematycznych. Monitoring umożliwi określanie warunków wilgotnościowych, termicznych i energetycznych produkcji rolniczej i przesyłanie odpowiednio przetworzonej informacji do odbiorców. Monitoring i ocena suszy umożliwią podejmowanie działań w zakresie produkcji rolniczej, gospodarowania wodą na obszarach rolniczych, nawadniania, ochrony zasobów przyrody w dolinach rzek użytkowanych rolniczo i in. Efektem realizacji systemu monitorowania suszy będzie utworzenie nowoczesnej bazy technicznej i metodycznej umożliwiającej precyzyjną i wiarygodną osłonę meteorologiczną i hydrologiczną rolnictwa.
The concept of drought monitoring system is presented in the paper. The system will include: measurements and observations, communication, data collecting and processing, forecasting, warning and dissemination of information for the use of society, decision making state authorities and for national economy. Drought monitoring will be carried out using a network of automatic stations for measuring agrometeorological and agrohydrological elements. Data processing and forecasting will be carried out with mathematical models. The monitoring will help to estimate moisture, thermal and energy conditions of agricultural production and to transfer processed information to the recipients. Monitoring and evaluation of drought would allow for undertaking activities in agricultural production, water management in rural areas, irrigation and protection of natural resources in agriculturally used river valleys etc. Modern technical and methodological background that enables precise and reliable meteorological and hydrological protection of agriculture will be the effect of realization of drought monitoring.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 1; 161-171
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwantyfikacja ewapotranspiracji łąki trzykośnej w zlewni górnej Noteci z zastosowaniem współczynnika roślinno-glebowego
Quantification of 3-cut meadow evapotranspiration in the upper Noteć river valley using the crop-soil coefficient
Autorzy:
Kasperska-Wołowicz, W.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339127.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja
łąka trzykośna
plon
siedliska hydrogeniczne
evapotranspiration
yield
3-cut meadow
hydrogenic sites
Opis:
W pracy przedstawiono model ewapotranspiracji łąki trzykośnej, w którym zastosowano współczynniki roślinno-glebowe. Na podstawie wyników badań lizymetrycznych prowadzonych w latach 1973-1995 na użytkach zielonych w dolinie górnej Noteci przeprowadzono kalibrację i weryfikację modelu. Wpływ warunków siedliskowych na parametry modelu ewapotranspiracji zbadano w dwu zróżnicowanych siedliskach glebowo-wodnych, na glebie torfowo-murszowej i mineralno-murszowej. Wykazano, że założenia opracowanego modelu były prawidłowe i może być on stosowany do wyznaczania zużycia wody przez użytki zielone w siedliskach gleb hydrogenicznych. Do obliczania ewapotranspiracji można stosować uśrednione parametry wyrażające zależność ewapotranspiracji od fazy rozwojowej roślin i warunków meteorologicznych. Są one zbliżone w dwóch badanych siedliskach łąkowych. Parametr wyrażający wpływ wilgotności gleby na ewapotranspirację, przyjmuje wartości zróżnicowane w zależności od właściwości wodnych gleby. Mniejsze wartości osiąga on na glebach o dobrych właściwościach podsiąkowych i retencyjnych, a większe na glebach słabszych pod tym względem.
An evapotranspiration model where the crop-soil coefficients were used is presented in the paper. The model was calibrated and validated upon lysimeter investigations carried out in the years 1973-1995 in grasslands in the upper Noteć river valley. The influence of habitat conditions on the model parameters was examined in two different soil-water sites in the peat-moorsh soil (MtIIIbb) and mineral-moorsh soil (Mr11). It was shown that the assumptions of the analysed model were correct and the model can be used to estimate water consumption by grasslands in the hydrogenic soil sites. To calculate evapotranspiration one can use the average parameters that express the dependence of evapotranspiration on the stage of plant growth and on meteorological conditions. They are similar in both examined meadow sites. The parameter expressing the influence of soil moisture on evapotranspiration assumed different values in relation to soil water properties: lower values were found in soils of efficient capillary raising and good retention properties and higher values - in soils of worse properties.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 79-97
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawdzalność prognozy niedoborów wody roślin uprawnych określanych przy użyciu wskaźnika suszy rolniczej CDI
Verification of forecast of crop water deficit determined using crop drought index CDI
Autorzy:
Łabędzki, L.
Kanecka-Geszke, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401762.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
niedobór wody dla roślin
wskaźnik suszy rolniczej CDI
prognozowanie
weryfikacja
crop water deficit
crop drought index CDI
forecast
verification
Opis:
W pracy dokonano weryfikacji prognoz deficytu wody wybranych roślin uprawnych. Wskaźnikiem deficytu wody jest wskaźnik CDI (Crop Drought Index), pokazujący wielkość redukcji ewapotranspiracji spowodowanej niedoborem wody w glebie. 10- i 20-dniowe prognozy są opracowywane w systemie monitoringu niedoboru i nadmiaru wody prowadzonego przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, na podstawie 14-dniowej prognozy warunków meteorologicznych uzyskiwanej z serwisu MeteoGroup. Sprawdzalność wyznaczono dla stacji Bydgoszcz, reprezentatywnej dla regionu Kujaw, dla wybranych roślin na czterech kategoriach ciężkości gleb ornych oraz dla czterech siedlisk użytków zielonych, dla lat 2013–2014. Jako kryteria weryfikacji prognoz przyjęto następujące warunki: bezwzględna różnica między wartościami CDI rzeczywistymi i prognozowanymi nie może być większa od 0,1 oraz zgodność rzeczywistych i prognozowanych klas intensywności deficytu wody. Sprawdzalność obliczono jako względną częstotliwość prognoz spełniających te kryteria. Sprawdzalność 10-dniowych prognoz niedoboru wody wyniosła 94%, a 20-dniowych 86%. Zarówno prognozy wartości wskaźnika CDI jak i prognozy klas niedoborów wody charakteryzowały się dużą sprawdzalnością (odpowiednio 91% i 89%).
In the paper the verification of crop water deficit forecasts are presented. The 10- and 20-day forecasts have been developed in the monitoring system of water deficiency and excess conducted by the Institute of Technology and Life Sciences. The analysis was performed for the Bydgoszcz station representing Kujawy Region, in the months of the growing season (April-September) in 2013–2014. Two verification criteria were adopted: the absolute difference between actual and predicted SPI cannot be greater than 0.1 and the agreement of the precipitation category classes. The verifiability is determined as a relative frequency of the forecasts meeting these criteria. It was found that the average verifiability of 10-day forecasts was equal to 94% and of 20-day forecast 86% for the assumed criteria. Both forecasts of CDI values and forecasts of water deficit classes have high verifiability (91% and 89% respectively).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 45; 163-168
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieżąca ocena potrzeb i niedoborów wodnych roślin uprawnych z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego
Operational assessment of crop water requirements and deficits using automatic meteorological monitoring and mathematical modelling
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Kuźniar, A.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239472.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
monitoring meteorologiczny
niedobory wodne
Płaskowyż Proszowicki
meteorological monitoring
crop water requirement
deficit
Proszowice Upland
Opis:
Prace badawcze nad zapotrzebowaniem na wodę roślin uprawnych i użytków zielonych i niedoborami wody są prowadzone w naszym kraju od wielu lat, jednak szczegółowe badania w tym zakresie na obszarze Wyżyny Małopolskiej były prowadzone sporadycznie. Celem pracy jest ocena dekadowego zapotrzebowania roślin uprawnych na wodę i jej niedoborów oraz ich zmienności w zależności od retencyjności wodnej gleb na Płaskowyżu Proszowickim, z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego. Wykorzystano dane obserwacyjne ze stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Proszowicach/Opatkowicach. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory określono dla pięciu gatunków roślin (buraka cukrowego, kapusty, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego) oraz dla czterech rodzajów gleb występujących na Płaskowyżu Proszowickim, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory obliczono za pomocą autorskiego modelu CROPBALANCE, wykorzystując dobo-we wartości mierzonych elementów meteorologicznych. Największe niedobory wody w 2013 r. stwierdzono w przypadku uprawy ziemniaka późnego. W przypadku wszystkich badanych roślin, z wyjątkiem pszenicy ozimej, największe niedobory wody wystąpiły na glebach lekkich. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowo-roślinnych w rejonie Płaskowyżu Proszowickiego oraz wykazały przydatność automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego do bieżącej oceny zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych i jej niedoborów.
The objective of the paper was to assess the ten-day crop water requirements and water deficits of the plants and their variability, depending on the water retention capacity of soils in the Proszowice Upland. The automatic meteorological monitoring was applied and the observational data from the meteorological station located in Proszowice/Opatkowice were used. Research was conducted on the five plant species: sugar beet, cabbage, maize for grain, winter wheat, and late potato for the four types of soils present on the Proszowice Upland with different water storage capacities. The estimation of crop water requirements and deficits was made by applying the CROPBALANCE model, using the daily measured values of the meteorological elements. In the year under considerations the highest water shortages were found for late potato crops. For all the studied plants, with the exception of winter wheat, the largest water shortages occur on light soils. The study confirmed the high variability of the soil and vegetation cover in the Proszowice Upland and showed the usefulness of automatic meteorological monitoring and mathematical modelling for operational assessment of current water needs and deficits of crops.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 2, 2; 87-102
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrozen srodowiska zanieczyszczeniami obszarowymi w wojewodztwie kujawsko-pomorskim
Autorzy:
Kaca, E
Labedzki, L.
Miatkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796865.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
ochrona srodowiska
woj.kujawsko-pomorskie
zanieczyszczenia srodowiska
zagrozenia srodowiska
zanieczyszczenia obszarowe
Opis:
Poziom produkcji rolniczej i nawożenia mineralnego w województwie kujawsko-pomorskim należy do najwyższych w kraju. Działalności rolniczej towarzyszy silne oddziaływanie na jakość zasobów naturalnych środowiska, które jest bezpośrednio związane z poziomem intensywności użytkowania gleb i stopniem koncentracji produkcji zwierzęcej. W pracy przedstawiona jest względna ocena stanu zagrożenia środowiska zanieczyszczeniami obszarowymi pochodzącymi z rolnictwa w gminach województwa kujawsko-pomorskiego. Gminy sklasyfikowano w trzy grupy zagrożenia, stosując analizę skupień (grupowanie metodą k-średnich) oraz cztery pośrednie wskaźniki: wskaźnik waloryzacji przestrzeni produkcyjnej dla rolnictwa, stosunek powierzchni gruntów ornych do łącznej powierzchni użytków zielonych, lasów i gruntów pod wodami, obsada trzody chlewnej na 1 ha gruntów ornych, stosunek powierzchni zmeliorowanej gruntów ornych do powierzchni gruntów ornych ogółem. Dobre i bardzo dobre warunki przyrodnicze dla produkcji rolnej, rolniczy charakter regionu (długoletnie tradycje rolnicze i korzystna struktura agrarna) oraz niski udział użytków zielonych i lasów, wskazują na wysokie i potencjalnie bardzo wysokie ryzyko emisji zanieczyszczeń obszarowych z rolnictwa na znaczącej powierzchni województwa kujawsko-pomorskiego.
In the Kujawsko-Pomorskie province the agricultural production and mineral fertilization are among the highest in Poland. Agriculture impacts strongly on the quality of natural resources of environment. The magnitude of this impact is directly connected with the intensity of soil utilization and the concentration of animal production. This paper presents the relative evaluation of threats of non-point source entries from agriculture to the environment in the communities of Kujawsko-Pomorskie province. The communities were classified into the three groups using k-means clustering and the four indirect indices: index of production space valorization for agriculture, the ratio of arable area to total area of grassland, forests and land under water, number of pigs per 1 ha arable land, area of drained arable land to total arable land ratio. Good and very good natural conditions for agricultural production, high level of agriculture as well as the small area of grassland and forests in the region indicate a high and potentially very high risk of the emission of non-point pollutions from agriculture to environment on the majority of the kujawsko-pomorskie province area.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 476; 141-147
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przewidywanej zmiany klimatu na zapotrzebowanie ziemniaka późnego na wodę
Impact of climate change on water demand of late potato
Autorzy:
Labedzki, L.
Bak, B.
Liszewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61230.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
agrometeorologia
zmiany klimatyczne
scenariusze zmian klimatu
prognozowanie
oddzialywanie na rosliny
rosliny okopowe
ziemniaki pozne
potrzeby wodne
ewapotranspiracja potencjalna
Opis:
Praca zawiera analizę wpływu prognozowanej zmiany klimatu na zapotrzebowanie na wodę ziemniaka późnego w latach 2021–2050 oraz 2071–2100. Dane meteorologiczne zostały pozyskane z modelu regionalnego RM5.1, z warunkami brzegowymi z modelu globalnego ARPEGE dla scenariusza emisji SRES: A1B. Okresem referencyjnym były lata 1971–2000. Miarą zapotrzebowania wody przez daną roślinę uprawną dla wydania określonego plonu jest ewapotranspiracja potencjalna tej rośliny. Obliczono ją przy użyciu metody Penmana-Monteitha i współczynników roślinnych. Wpływ zmian klimatu na ewapotranspirację potencjalną ziemniaka późnego na obszarze Polski oceniano na pięciu stacjach meteorologicznych, reprezentatywnych dla regionów agroklimatycznych: Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wrocław, Kraków. W wieloleciach 2021–2050 i 2071–2100 zwiększy się zapotrzebowanie na wodę w uprawie ziemniaka późnego. W wieloleciu 2021-2050 są spodziewane kilkuprocentowe wzrosty (do 7%), natomiast w latach 2071-2100 prognozowany wzrost będzie jeszcze większy (do 18%). Największy wzrost zapotrzebowania nastąpi w regionie południowo-zachodnim i środkowo-wschodnim, a najmniejszy w południu-wschodnim. Przewidywane zmiany klimatyczne i związany z nimi wzrost zapotrzebowania na wodę przez rośliny, powinny spowodować zwiększenie powierzchni nawadnianej i wzrost zapotrzebowania na wodę do nawodnień.
The paper presents the analysis of the impact of predicted climate change on water demand of late potato in 2021–2050 and 2071–2100. Meteorological data were simulated with the regional model RM5.1 with boundary conditions from the global model ARPEGE for the scenario SRES: A1B. Reference period was 1971–2000. The measure of crop water demand is potential evapotranspiration. It was calculated using the Penman-Monteith method and crop factors. The impact of climate change on potential evapotranspiration of late potato was evaluated in Poland at the five meteorological stations representative for agroclimatic regions: Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wrocław, Kraków. Water demand of late potato will increase of up to 7% in 2021-2050 and of up to 18% in 2071-2100. Increase will be the biggest in the south-west and central- east regions and the smallest in south-east region. Predicted climate change and increased crop water demand should result in increase of irrigated area and irrigation water requirements.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 2/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewapotranspiracja i plonowanie łąki dwukośnej na glebie torfowo-murszowej w dolinie Noteci
Evapotranspiration and yielding of 2-cut meadow on peat-moorsh soil in the Noteć river valley
Autorzy:
Łabędzki, L.
Roguski, W.
Kasperska-Wołowicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337726.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja
gleba torfowo-murszowa
łąka dwukośna
plon
evapotranspiration
peat-muck soil
2-cut meadow
yield
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich (1999-2001) badań ewapotranspiracji i plonowania łąki dwukośnej w dolinie Noteci. Celem badań, prowadzonych w lizymetrach, było określenie przebiegu i zmienności ewapotranspiracji oraz plonowania nienawadnianej łąki dwukośnej, nawożonej w małych ilościach, w naturalnych warunkach położenia wody gruntowej i uwilgotnienia gleby. Stosując małą ilość nawozów mineralnych (160 kg NPK·ha-¹), w warunkach braku nawodnień lub z krótkotrwałym nawodnieniem podsiąkowym w okresie szczególnie suchym na glebie torfowo-murszowej średnio zmurszałej, można uzyskać plon siana z łąki dwukośnej około 9 t·ha-¹. Zużycie wody na ewapotransprację wynosi wówczas około 400 mm. Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów ewapotranspiracji oraz pomiarów meteorologicznych określono współczynniki roślinno-glebowe do wzoru Penmana w okresach dekadowych. Wykazano ponadto przydatność modelu ewapotranspiracji opartego na metodzie współczynnika roślinno-glebowego do obliczania ewapotranspiracji łąki dwukośnej.
Results of the 3-year (1999-2001) study on evapotranspiration and yielding of a 2-cut meadow in the upper Noteć river valley are presented in the paper. The study was aimed to determine in lysimetric experiments the course and variability of evapotranspiration and yielding of a non-irrigated and low-fertilised 2-cut meadow in natural conditions of ground water level and soil moisture. Using low rates of fertilisation (160 kg NPK·ha-¹) without irrigation or with a short-term capillary rising one may obtain a hay yield of 9 t·ha-¹ from moderately mineralised peat-moorsh soil in particularly dry period. Water consumption for evapotranspiration equals then 400 mm. Basing on meteorological and evapotranspiration measurements, the crop-soil coefficients were calculated for the Penman's formula in ten-days time intervals. Evapotranspiration model based on the method of crop-soil coefficients was shown to be useful in calculating water consumption by a two-cut meadow.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 57-77
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okresy posuszne w rejonie Bydgoszczy
Dry periods in the Bydgoszcz region
Autorzy:
Kasperska-Wołowicz, W.
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338558.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
dni bezopadowe
opad atmosferyczny
posucha
days without precipitation
precipitation
drought
Opis:
Do oceny okresów posusznych w rejonie Bydgoszczy w okresie wegetacyjnym wykorzystano: metodę ciągów dni bezopadowych, klasyfikację opadów Kaczorowskiej na podstawie wskaźnika względnego opadu i klasyfikację Marcilonka na podstawie rozkładu prawdopodobieństwa opadu. W rejonie Bydgoszczy opady atmosferyczne są małe i często występują okresy posuszne. W latach 1972-2001 w ciągu okresu wegetacyjnego notowano średnio dwa okresy posuszne trwające 11-15 dni i jeden trwający 15-20 dni. Co drugi rok występował okres posuszny trwający ponad 20 dni. Najdłuższy okres bezopadowy trwał 38 dni, a średnio w badanym wieloleciu 21-22 dni. Co roku można spodziewać się około 50-60 dni z posuchą atmosferyczną. W każdym miesiącu istnieje możliwość wystąpienia posuchy. Na podstawie klasyfikacji według Kaczorowskiej i Marcilonka kwiecień, maj, czerwiec oraz wrzesień najczęściej były miesiącami suchymi. Były one bardziej suche niż przeciętne w ponad 40% przypadków. Ze względu na to, że w klasyfikacji Kaczorowskiej i Marcilonka najkrótszym okresem oceny warunków opadowych jest miesiąc, nie są one przydatne do operacyjnego monitorowania suszy. Do tego celu przydatna może być metoda ciągów bezopadowych, pod warunkiem ustalenia miarodajnego opadu przerywającego okres posuszny.
Three methods were used to evaluate dry periods in the Bydgoszcz region in the growing season: sequences of the days without precipitation, the relative precipitation index and the Kaczorowska's classification, the probability distribution of precipitation and the Marcilonek's classification. Low precipitation and dry periods are common in the Bydgoszcz region. In the growing season of the years 1972-2001 two dry periods of 11-15 days and one period lasting 15-20 days were noted on the average. The period lasting more then 20 days occurred every second year. The longest period without precipitation lasted 38 days and the long term mean duration was 21-22 days. About 50-60 days with atmospheric drought may be expected every year. Dry period may occur every month. According to the Kaczorowska's and Marcilonek's classifications April, May, June and September were the most often dry months with the frequency of over 40%. Because a month is the shortest period for evaluation of precipitation in the Kaczorowska's and Marcilonek's methods, they are not useful for operational monitoring of droughts. The method of sequences of days without precipitation can be useful for this purpose providing the reliable rainfall breaking a dry period is determined.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 39-56
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkość i zmienność ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana-Monteitha w okresie wegetacyjnym w latach 1970-2004 w wybranych rejonach Polski
Magnitude and variability of Penman-Monteith reference evapotranspiration in the growing season of 1970-2004 in selected regions of Poland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Kanecka-Geszke, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338248.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja wskaźnikowa
metoda Penmana-Monteitha
Penman-Monteith method
reference evapotranspiration
Opis:
Ewapotranspiracja wskaźnikowa jest bardzo ważnym parametrem agrometeorologicznym, określającym potencjalne możliwości parowania. Różnica między ewapotranspiracją wskaźnikową i opadem wskazuje na potencjalny niedobór lub nadmiar opadu. W ostatnich latach najszerzej stosowaną i zalecaną metodą określania ewapotranspiracji wskaźnikowej jest metoda Penmana-Monteitha. Stosując te metodę, w pracy obliczono ewapotranspirację wskaźnikową w miesiącach okresu wegetacyjnego (kwiecień-wrzesień) w latach 1970-2004 na podstawie elementów meteorologicznych pomierzonych na wybranych trzech stacjach meteorologicznych IMGW z obszaru Polski: Kraków, Olsztyn i Poznań. Stacje te reprezentują zróżnicowane pod względem warunków pluwiotermicznych regiony agroklimatyczne. W okresie wegetacyjnym od kwietnia do września suma ewapotranspiracji wskaźnikowej, liczonej tą metodą, wynosi średnio 470 mm w rejonie Olsztyna, 510 mm w rejonie Krakowa i 550 mm w rejonie Poznania. W poszczególnych miesiącach średnia ewapotranspiracja wskaźnikowa wynosi od 50-60 mm w kwietniu i wrześniu do 100-120 mm w pozostałych miesiącach okresu wegetacyjnego. Największa ewapotranspiracja wskaźnikowa występuje w lipcu. We wszystkich miesiącach największa ewapotranspiracja wskaźnikowa jest w Poznaniu, a najmniejsza w Olsztynie. Ewapotranspiracja wskaźnikowa, liczona wzorem Penmana-Monteitha, wykazuje istotny i znaczny trend wzrostowy w latach 1970-2004 w trzech analizowanych rejonach, zarówno w większości miesięcy od kwietnia do września, jak i w całym tym okresie.
Reference evapotranspiration is an important agrometeorological parameter describing the evaporative demand of the atmosphere. In relation to precipitation, it indicates the potential surplus or deficit of precipitation. The Penman-Monteith method has been considered as a universal standard to estimate reference evapotranspiration in recent years. In the paper reference evapotranspiration is calculated by Penman-Monteith method in the months of the growing season (April-September) in 1970-2004, using meteorological parameters measured at three stations in Poland: Kraków, Olsztyn and Poznań. The stations represent the agroclimatic regions with different temperature and precipitation characteristics. Mean sums of reference evapotranspiration from April to September account 470 mm in Olsztyn, 510 mm in Kraków and 550 mm in Poznań. In particular months mean evapotranspiration accounts from 50-60 mm in April and September to 100-120 mm in other months of the growing period. The maximum evapotranspiration occurs in July. In all analyzed period the maximum evapotranspiration was in Poznań and the minimum in Olsztyn. Reference evapotranspiration according to Penman-Monteith method had significant growth trend 1970-2004 in the three analyzed regions, both in most months and in the whole growing period.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 159-170
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobowa zmienność temperatury i wilgotności powietrza na wysokości 2,0 i 0,5 m w siedlisku wilgotnym w dolinie Noteci i siedlisku suchym w Bydgoszczy
Daily variability of air temperature and humidity at a height of 2.0 m and 0.5 m in the wet site of the Noteć river valley and the dry site in Bydgoszcz
Autorzy:
Roguski, W.
Łabędzki, L.
Kasperska-Wołowicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338647.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
siedlisko glebowo-wodne
temperatura powietrza
wilgotność powietrza
air humidity
air temperature
soil-water site
Opis:
W pracy przestawiono analizę dobowej zmienności temperatury i wilgotności powietrza w okresie wegetacyjnym w dwóch siedliskach w rejonie Bydgoszczy. Wykazano duże zróżnicowanie wartości, przebiegu w ciągu doby i rozkładu pionowego w przyziemnej warstwie atmosfery: temperatury, wilgotności względnej, ciśnienia pary wodnej i niedosytu wilgotności powietrza. Przyczyną tego zróżnicowania jest uwilgotnienie siedliska glebowo-wodnego oraz pokrywa roślinna. Zmienność temperatury i wilgotności powietrza w ciągu doby i ich pionowy rozkład powodują, że zależności parowania wody od średniego dobowego niedosytu wilgotności powietrza są różne w badanych siedliskach.
The paper presents analyses of the variability of air temperature and humidity in the growing season at two sites in the Bydgoszcz region. The values, daily course and vertical distribution of air temperature, relative humidity, vapour pressure and vapour pressure deficit were different in the near ground layer of atmosphere. The moisture of soil-water site and plant cover are the reasons of this variability. Daily variability of air temperature and humidity and their vertical distribution are responsible for different relationships between evapotranspiration and vapour pressure deficit in the studied sites.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 137-156
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarowanie woda w glebach torfowo-murszowych metoda regulowanego odplywu w dolinie Biebrzy
Autorzy:
Labedzki, L
Kasperska-Wolowicz, W.
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803093.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
laki dwukosne
zalesianie
metoda regulowanego odplywu
dolina Biebrzy
gleby torfowo-murszowe
gospodarka wodna
Opis:
W pracy przedstawiono analizę i ocenę wpływu regulowania odpływu z łąkowych siedlisk dolinowych i głębokości ich odwadniania na przebieg wilgotności korzeniowej warstwy gleby w różnych warunkach hydrologicznego zasilania. Materiał badawczy stanowiły wyniki symulacji komputerowych warunków wilgotnościowych w glebach torfowo-murszowych MtIaa i MtIIbb w warunkach klimatycznych doliny Biebrzy przeprowadzone w latach 1970-1995. Określono częstość wystąpienia charakterystycznych stanów uwilgotnienia oraz maksymalną głębokość odwodnienia zapewniającą najdłuższy czas trwania dostatecznego uwilgotnienia. Głębokość ta niepowodująca przesuszenia gleb jest równa minimalnej normie odwodnienia z₁ zapewniającej 6% powietrza w warstwie korzeniowej.
The paper shows the analysis and estimation of the influence of controlled outflow from valley meadow sites and the depth of their drainage on the course of soil moisture in the root zone under different hydrological feeding conditions. The results of computer simulations for peat-moorsh soils MtIaa i MtIIbb under climatic conditions of the Biebrza river valley in 1970-1995 enabled to determine the frequency of characteristic soil moisture states and the maximum depth of drainage ensuring the longest duration of the sufficient soil moisture. This depth preventing soil overdrying is equal to the minimum drainage norm z₁, of 6% air content in the root zone.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 506; 275-281
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwilgotnienie siedlisk łąkowych w warunkach nawodnień w dolinie górnej Noteci w latach o zróżnicowanych opadach
Moisture of irrigated meadow sites in the upper Noteć Riverr valley in years with different precipitation
Autorzy:
Łabędzki, L.
Kasperska-Wołowicz, W.
Kanecka-Geszke, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337819.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
nawodnienie podsiąkowe
opad atmosferyczny
uwilgotnienie gleby
użytki zielone
grasslands
precipitation
soil moisture
sub-irrigation
Opis:
W pracy przedstawiono przebieg położenia zwierciadła wody gruntowej - jako podstawy do oceny uwilgotnienia gleby torfowo-murszowej - w dwóch siedliskach łąkowych na glebie kompleksu okresowo posusznego BC i okresowo suchego CD na tle opadów atmosferycznych oraz nawodnień podsiąkowych w roku ekstremalnie suchym i umiarkowanie mokrym. W glebie torfowo-murszowej kompleksu BC zwierciadło wody gruntowej utrzymywało się między minimalną dopuszczalną a maksymalną dopuszczalną głębokością przez cały okres wegetacyjny w roku umiarkowanie mokrym (1998), natomiast tylko w okresie intensywnych nawodnień w roku ekstremalnie suchym (1992). W glebie kompleksu CD zarówno w roku ekstremalnie suchym, jak i umiarkowanie mokrym zwierciadło wody układało się poniżej maksymalnej dopuszczalnej głębokości, jednak w 1998 r. płycej niż w 1992 r. Nawodnienie było niewystarczające na glebie kompleksu CD w obydwu analizowanych latach.
Variability of groundwater table depth in two meadow sites - as a basis to evaluate their moisture - on peat-moorsh soil of BC (periodically drying) and CD (periodically dry) complexes is presented in the paper. The precipitation sum and subirrigation in the extremely dry and moderately wet year are the background of these changes. In the peat-moorsh soil of BC complex the groundwater table depth was between minimum and maximum admissible depth in the whole moderately wet growing season of 1998 but only in the period of intensive irrigation in the extremely dry 1992 year. In the soil of the CD complex the groundwater table was below maximum admissible depth in both extremely dry and moderately wet year. Irrigation was insufficient in the CD complex soil in both analyzed years.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 221-230
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An assessment of crop water deficits of the plants growing on the Małopolska Upland (Poland)
Ocena niedoborów wodnych roślin uprawianych na Wyżynie Małopolskiej
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Łabędzki, L.
Kuźniar, A.
Kostuch, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292268.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
available soil water
crop water deficits
Małopolska Upland
plants
niedobory wodne
retencja gleb
rośliny uprawne
Wyżyna Małopolska
Opis:
The problem of water scarcity is unfavourable for the economy, with the most significant water deficits felt by agriculture. In Poland water deficits in agriculture are occurring more frequently, causing losses in yield, not only in the Lowland areas but also in the Uplands. This paper presents an assessment of the water deficits at various excedance probability levels for four varieties of field crop and for soil types with various water retention capacity, which occur in the Małopolska Upland. Calculations were performed by balancing the amount of available soil water in the root zone. The study was based on the meteorological data from the Institute of Meteorology and Water Management for the years 1971–2010. Daily precipitation data from six rainfall stations: Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin and Sielec was utilised as well as average decadal air temperature, water vapour pressure, wind speed and sunshine hours from the meteorological station at Kraków– Balice. The water deficits at an excedance probability level of 20% fluctuated during the growing season from 5 mm (Phaeozems) to 190 mm (Leptosols). In the Małopolska Upland in soils with a medium capacity to retain water (110–160 mm), water deficits have occurred even in years of average rainfall (with probability 50%). This study confirms the considerable impact of the high variability of the soil and pluvial conditions in the region on the water deficits of the field crops.
Problem niedoboru wody jest niekorzystny dla całej gospodarki, jednak najbardziej i najszybciej niedobory wody odczuwane są w rolnictwie. Na terenie Polski coraz częściej występują braki wody w rolnictwie, i nie tylko, na obszarach położonych na Niżu Polskim, powodując straty w plonach. W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, dla czterech gatunków roślin: buraka cukrowego, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego oraz na glebach o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych występujących na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z sześciu stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin i Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wody obliczono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby za pomocą metody Penmana–Monteitha (ewapotranspiracja wskaźnikowa) [ALLEN et al. 1998; ŁABĘDZKI et al. 2011; 2014]. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz ich wpływ na niedobory wodne upraw polowych. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 5 mm (na czarnoziemach – Phaeozems) do 190 mm (na rędzinach – Leptosols). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach do retencjonowania wody (110–160 mm) niedobory wodne wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). W uprawie pszenicy ozimej na czarnoziemach, glebach brunatnych i madach na Wysoczyźnie Proszowickiej niedobory wody nie wystąpiły. Jednocześnie niedobory wody (o prawdopodobieństwie 20%) w uprawie ziemniaka późnego w okresie wegetacyjnym wynoszą od 106 mm (czarnoziemy) do 156 mm (rędziny).
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 29; 11-22
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura bilansu cieplnego łanów w ekstremalnych warunkach opadowych na tle wielolecia
Heat balance structure of canopies at extreme precipitation in view of long-term records
Autorzy:
Bubnowska, J.
Gąsiorek, E.
Łabędzki, L.
Musiał, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337705.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
bilans cieplny powierzchni czynnej
opady
pszenica jara
strumień ciepła glebowego
strumień ciepła odczuwalnego
strumień ciepła utajonego
ziemniak
heat balance
latent heat flux
potatoes
precipitation
sensible heat flux
spring wheat
sub-surface heat flux
Opis:
Zmiany klimatu, szczególnie wyraźnie widoczne w ostatnich dekadach XX w., mają olbrzymi wpływ na rolnictwo. Bilans cieplny powierzchni czynnej jest jednym z czynników mających wpływ na klimat. Wpływ ten jest widoczny w zmianach składowych bilansu cieplnego ziemniaka oraz pszenicy jarej, takich jak strumień ciepła utajonego oraz strumień ciepła odczuwalnego. W pracy przedstawiono badania nad zmianami bilansu cieplnego ziemniaka i pszenicy jarej w okresie ich wegetacji, w latach o maksymalnych i minimalnych opadach, na tle zmian bilansu cieplnego w wieloleciu, w dwóch regionach - Wrocław-Swojec (1964-2000) oraz Bydgoszcz (1945-2003).
Increasing frequency of extreme weather conditions is attributed to the global variations in climate. Heat balance of substrate is one of the processes affecting the climate. Variations of heat balance in spring wheat during the growing seasons (April-August) and in potatoes during the growing seasons (May-September) with maximal and minimal precipitation are confronted here with long term changes of the balance. Two regions Wrocław-Swojec (1964-2000) and Bydgoszcz (1945- 2003) were involved in the study.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, 5, 2; 31-52
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bilans cieplny lasu iglastego w latach o ekstremalnych opadach i jego wieloletnie zmiany w rejonie Bydgoszczy i Wrocławia
Heat balance of coniferous forest in years with extreme precipitation and its long-term changes in the regions of Bydgoszcz and Wrocław
Autorzy:
Bubnowska, J.
Gąsiorek, E.
Łabędzki, L.
Musiał, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337729.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
bilans cieplny powierzchni czynnej
ciepło glebowe
ciepło jawne
ciepło utajone
faza rozwojowa roślin
las iglasty
saldo promieniowania
coniferous forest
heat balance
latent heat flux
sensible heat flux
soil heat flux
Opis:
Zmiany klimatu, szczególnie widoczne w ostatnich dekadach XX w., mają duży wpływ na działalność gospodarczą człowieka. Bilans cieplny powierzchni czynnej jest jednym z czynników wpływających na ostateczny stan klimatu. Wpływ ten jest również widoczny w przebiegu zmian poszczególnych składowych bilansu cieplnego lasu iglastego. W pracy przedstawiono badania nad zmianami składowych bilansu cieplnego lasu iglastego w okresie wegetacyjnym tego ekosystemu (III-X), w latach o maksymalnych i minimalnych sumach opadów, na przykładzie Wrocławia (w wieloleciu 1964-2000) oraz Bydgoszczy (w wieloleciu 1945-2003).
Climate changes, particularly visible in the last decades of the XXth century have paramount influence on human economic activity. Heat balance is one of the factors affecting the climate. That impact is noticeable when variations in heat balance components are examined e. g. in coniferous forest. This paper presents analyses of these variations during the growing season (III-X) in the years with maximal and minimal precipitation sums. The study shows also the changes in heat balance components in Wrocław-Swojec in the years 1964-2000 and in Bydgoszcz in the years 1945-2003.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 69-82
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena niedoborów wody w uprawie kapusty głowiastej białej na Wyżynie Małopolskiej
Assessment of crop water deficits of white cabbage cultivated on the Małopolska Upland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Kowalczyk, A.
Kuźniar, A.
Kostuch, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337898.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
modelowanie
niedobory wody
retencja wodna gleby
warzywa
modelling
soil water retention
vegetables
water deficit
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych, o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, kapusty głowiastej białej uprawianej na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby z użyciem modelu CROPBALANCE. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z 6 stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin oraz Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wodne oszacowano dla uprawy kapusty na pięciu typach gleb, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych, występujących na Wyżynie Małopolskiej. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 14 (na czarnoziemach) do 115 mm (na rędzinach). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach retencjonowania wody (110– 160 mm) niedobory wodne kapusty wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz wykazały celowość stosowania modelu CROPBALANCE do oceny niedoborów wodnych upraw warzywniczych.
The paper presents an assessment of crop water deficit of white cabbage with a different exceedance probability, grown in the Małopolska Upland. The calculations were made by balancing readily available soil water in the root zone using the CROPBALANCE model. The study was based on the meteorological data of the Institute of Meteorology and Water Management from the period of 1971– 2010 – daily precipitation from 6 stations (Borusowa, Igołomia, Miechów Książ Wielki, Olewin and Sielec). The average 10-day air temperature, water vapour pressure, wind speed and the sunshine hours data were collected from Kraków–Balice weather station. Crop water deficits were estimated for cabbage growing on five soil types with a different soil water retention capacities, which occur in the Małopolska Upland. Water deficits (at 20% exceedance probability) of cabbage grown on the Małopolska Upland soils varied during the growing seasons from 14 mm (black soils) to 115 mm (rendzina soils). Deficits on the soils with medium retention capacity (ZWU = 111–158 mm) were even in the years in terms of the average amount of rainfall (with probability 50%). The highest water deficits of cabbage occur on lighter soils (e.g. rendzina) and are much greater than on brown soils of loess. The study confirmed the high variability of the soil and pluvial conditions in the region and demonstrated the usability of applying the CROPBALANCE model to assess crop water deficits of vegetable crops.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 21-38
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność bilansu cieplnego ziemniaka w różnych regionach Polski
Variation of the heat balance of potatoes in different regions of Poland
Autorzy:
Gasiorek, E.
Musial, E.
Bubnowska, J.
Labedzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/887104.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
rosliny okopowe
ziemniaki
bilans cieplny
strumien ciepla jawnego
strumien ciepla utajonego
czynniki srodowiska
opady atmosferyczne
temperatura powietrza
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2006, 15, 2[34]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Temperatura i wilgotność powietrza w warstwie przygruntowej w okresie wegetacyjnym w różnie uwilgotnionych siedliskach łąkowych
Air temeperature and air humidity in the above-ground layer in the growing season in differently moistured meadow sites
Autorzy:
Roguski, W.
Kasperska-Wołowicz, W.
Łabędzki, L.
Smarzyńska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337697.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
siedlisko łąkowe
temperatura i wilgotność powietrza
air humidity
air temperature
meadow site
Opis:
Badania prowadzono w rejonie Bydgoszczy w trzech zróżnicowanych siedliskach łąkowych: wilgotnym na madzie średniej w dolinie Wisły (Grabowo), wilgotnym okresowo suchym na glebie torfowo-murszowej (Frydrychowo) oraz suchym na glebie murszowej (Prądki) - oba w dolinie Noteci. Wyniki badań porównywano z uzyskanymi w Bydgoszczy w siedlisku suchym na glebie brunatnej. Pionowy rozkład i przebieg dzienny badanych elementów meteorologicznych były różne w badanych siedliskach. Średnie dobowe wartości ciśnienia pary wodnej i niedosytu wilgotności powietrza obliczane z trzech terminów pomiarów różniły się od obliczanych na podstawie czterech terminów, zwłaszcza w siedliskach łąkowych. Średnia dobowa wartość niedosytu wilgotności powietrza zależała od metody obliczania; dotyczy to szczególnie częstości i terminów wykonywania poszczególnych pomiarów meteorologicznych w ciągu doby. Zróżnicowanie dobowego przebiegu temperatury i wilgotności powietrza oraz ich pionowego rozkładu powoduje, że relacje między parowaniem z odkrytego lustra wody i średnią dobową wilgotnością powietrza są różne w badanych siedliskach. Zróżnicowane wartości dobowe, ich przebieg oraz rozkład pionowy określany różnymi metodami powodują, że współczynnik higrometryczny (stosunek parowania z odkrytego lustra wody do niedosytu wilgotności powietrza) osiąga różne wartości. Współczynnik ten w zależności liniowej osiąga najmniejsze wartości w siedlisku suchym na glebie brunatnej, zaś największe w siedlisku wilgotnym okresowo suchym na glebie torfowo-murszowej.
Studies were carried out in three different grassland sites near Bydgoszcz: wet site in fluvial soil in the Vistula River valley (Grabowo), wet periodically dry site in peat-moorsh soil (Frydrychowo) and dry site in mineral-moorsh soil (Prądki), both in the Noteć River valley. Measurements carried out in the dry site in mineral soil (Bydgoszcz) were used for comparison. Vertical distribution and daily course of examined meteorological factors were different in the examined sites. Mean daily water vapour pressure and water vapour pressure deficit calculated from three measurements at 7 a.m., 1 p.m. and 7 p.m. CET differed from those calculated from four measurements, especially in dry sites. It appeared necessary to include also a measurement at 1 a.m. or to use data from automatic stations. Mean daily water vapour pressure deficit depended on adopted calculation method, especially on the frequency and on terms of particular measurements during twenty-four hours. Differentiation of the daily courses of temperature and air humidity and their vertical distribution caused that relationships between water evaporation and mean daily air humidity were different in the examined sites. The values, daily courses and vertical distribution diversity of water vapour pressure deficit resulted in differences of the higrometric coefficient (the ratio of water evaporation to vapour pressure deficit). The coefficient, in the linear relationship, was the lowest in the dry site in mineral soil, and the highest in wet periodically dry one in peat-moorsh soil.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, 5, 2; 111-130
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Observations of root system development and dynamics of root : shoot ratio of selected turf grass varieties and breeding lines grown in different soil conditions.
Autorzy:
Dziamski, A.
Stypczyńska, Z.
Żurek, G.
Łabędzki, L.
Długosz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2199117.pdf
Data publikacji:
2007-06-20
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
Festuca rubra
Lolium perenne
Poa pratensis
turf
root
root:shoot ratio
Opis:
Twelve varieties and breeding lines from three turf grass species, grown in pots in three different soil mixtures were first tested in glasshouse for drought resistance. Further, turf in pots was allowed to regenerate and root and shoot dry weight was measured after one (in April) and two (in May, August and October) years from seed sowing. Turf grass regeneration after simulated drought was different accordingly to soil mixtures used...
Źródło:
Plant Breeding and Seed Science; 2007, 55; 73-87
1429-3862
2083-599X
Pojawia się w:
Plant Breeding and Seed Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-50 z 50

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies