Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Izewska, A" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-40 z 40
Tytuł:
Niepewność pomiarów izolacyjności akustycznej przegród budowlanych i ich elementów
Measurement uncertainty of sound insulation of bullding partitions and their elements
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182799.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
izolacyjność akustyczna
niepewność pomiaru
przegroda budowlana
element budowlany
parametr akustyczny
badanie akustyczne
sound insulation
measurement uncertainty
partition
building element
acoustic test
acoustic parameter
Opis:
Norma PN-EN ISO/lEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących wprowadza konieczność wyznaczania niepewności pomiarów, aby mogły one być rzetelne i porównywalne. Podstawowe zasady wykonywania obliczeń są podane w Przewodniku GUM. Jednakże wątpliwości, jak zwykle bywa, pojawiają się wówczas, gdy przechodzimy do szczegółów. Przedstawiono kilka przykładów budżetu niepewności, określonej dla wyników badań izolacyjności akustycznej przeprowadzonych według norm z serii EN ISO 140, a ponadto omówiono problemy związane z wyznaczaniem niepewności jednoliczbowych wskaźników oceny stosowanych w akustyce budowlanej.
The standard PN-EN ISO/lEG 17025:2005 General requirements for the competence of testing and calibration laboratories introduces the necessity of evaluation of measurement uncertainties for making them reliable and comparable. The general principles of calculations are presented in the Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (GUM). However, as usually, the questions appear when we go into details. The author presents several examples of uncertainty budget, evaluated for the measurement results of the sound insulation (carried out according to the series of standards EN ISO 140]. The problems referred to the uncertainty of single-number indicies used in building acoustics are also presented.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2010, R. 39, nr 2, 2; 23-30
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan normalizacji związanej z akustyką budowlaną
The state of standardization on the field of building acoustic
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182803.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
normalizacja europejska
normalizacja międzynarodowa
CEN/TC 126
ISO/TC 43/SC2
norma europejska
norma międzynarodowa
norma polska
badanie akustyczne
właściwości akustyczne
metoda pomiaru
building acoustics
European standardization
international standardization
European standard
international standard
Polish standard
acoustic test
acoustic properties
measurement method
Opis:
Omówiono zakres i stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC126 i ISO/TC43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the standardization on the field of building acoustic. The program of works carried out within a framework of Technical Committees CEN/TC126 and ISO/TC43/SC2 as well the directions of future research coming from this program have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2009, R. 38, nr 4, 4; 37-42
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan normalizacji polskiej w dziedzinie akustyki budowlanej na tle normalizacji europejskiej i światowej
State of the Polish standardization in the field of building acoustic against the background of the European and world standardization
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183042.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
norma polska
norma europejska
Opis:
Omówiono zakres i stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej. Z zaprezentowanego zestawienia wynika, że normalizacja polska stoi na europejskim poziomie, wszystkie bowiem ustanowione normy EN zostały wdrożone jako PN. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC 126 i ISO/TC 43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the Polish standardization in the field of building acoustics. The submitted set of standards shows that the Polish standardization represents the European level because practically all established EN standards have been implemented as PN. The program of work carried out within the framework of Technical Committees CEN/TC126 and ISO/TC43/SC2 as well the directions of future research coming from this program have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2004, R. 33, nr 1, 1; 35-46
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepewność pomiarów poziomu mocy akustycznej według znowelizowanej serii norm PN-EN ISO 3740
Uncertainty of the sound power measurements according to the amendment series of standards PN-EN ISO 3740
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183206.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
moc akustyczna
pomiar akustyczny
niepewność pomiaru
PN-EN ISO 3740
norma międzynarodowa
sound power level
acoustic measurement
measurement uncertainty
international standard
Opis:
W artykule przedstawiono analizę niepewności standardowej wyznaczania poziomu mocy akustycznej, według norm serii PN-EN ISO 3740. W znowelizowanych normach PN-EN ISO 3741, 3744, 3746 i 3747, które ukazały się w 2011 r., zamieszczono nowe informacje dotyczące budżetów niepewności. Umożliwiło to przeprowadzenie analizy tych budżetów oraz porównania, w jakim stopniu obliczone na ich podstawie wartości niepewności standardowej różnią się od wartości tabelarycznych podawanych w tej serii norm.
This paper presents an analysis of the standard uncertainty of the sound power levels according to the series of standards PN-EN ISO 3740. The revised standards PN-EN ISO 3741, 3744, 3746 and 3747, which appeared in 2011, contain new information on the budgets of uncertainty. This enabled analysis of these budgets and comparison the extent to which the values of the standard uncertainty calculated on that basis differ from tabular values, given in this series of standards.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2012, R. 41, nr 2, 2; 3-10
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartosc metali ciezkich w trzcinie chinskiej jako wskaznik jej wykorzystania do utylizacji osadow sciekowych i kompostow z osadow sciekowych
Autorzy:
Izewska, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/804159.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
osady sciekowe
rosliny wskaznikowe
trzcina chinska
nawozenie
kompost z osadow sciekowych
zawartosc metali ciezkich
sewage sludge
indicator plant
Miscanthus sinensis
fertilization
sewage compost
heavy metal content
Opis:
In years 2002-2004 examinations concerning the possibility of biological utilization of sewage sludge were conducted. The test plant was Miscanthus sacchariflorus which is characterized by fast increase of biomass and high accumulation of heavy metals. In year 2002 three factor experiment was set up in which the first factor was doses of organic fertilizers, the second factor was types of organic fertilizers and the third factor was mineral fertilization with NK. In three following years of examination in dry matter straw of Miscanthus sacchariflorus the heavy metals were analyzed such as: cadmium, nickel, lead and zinc. Content of these elements in straw was not exceeding the limits for industrial plants. In the third year content of cadmium and nickel in straw of Miscanthus sacchariflorus was higher in comparison with content after the first year respectively about 9.52% and 8.37%. Content of lead and zinc was lower about 10.46% and 9.49%. Obtained results allowed to specify bioaccumulation index of some heavy metals. Index of bioaccumulation for cadmium in three years of examination was running at average level, while for nickel, lead and zinc at weak level.
W latach 2002-2004 podjęto badania dotyczące możliwości wykorzystania biologicznych metod utylizacji osadów ściekowych. Rośliną testową była trzcina chińska Miscantchus sacchariflorus. Roślina ta charakteryzuje się szybkim przyrostem biomasy oraz dużą akumulacją metali ciężkich. W 2002 roku założono doświadczenie trzyczynnikowe, w którym I-szym czynnikiem były dawki nawozów organicznych, II-gim czynnikiem rodzaje nawozów organicznych, a III-cim czynnikiem nawożenie mineralne NK. W trzech kolejnych latach badań w suchej masie słomy trzciny chińskiej oznaczano metale ciężkie: kadm, nikiel, ołów i cynk. Zawartość tych pierwiastków w słomie mieściła się w zakresie zawartości podawanych dla roślin przemysłowych. W trzecim roku badań zawartość kadmu i niklu w słomie trzciny chińskiej była wyższa w porównaniu z zawartością po pierwszym roku odpowiednio o 9,52% i 8,37%, a ołowiu i cynku niższa o 10,46% i 9,49%. Uzyskane wyniki pozwoliły także na określenie wskaźnika bioakumulacji wybranych metali ciężkich. Wskaźnik bioakumulacji dla kadmu w trzech latach badań kształtował się na poziomie średnim, natomiast dla niklu, ołowiu i cynku na poziomie słabym.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 512, 1; 165-171
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of manure, municipal sewage sludge and compost prepared from municipal sewage sludge on crop yield and content of Mn, Zn, Cu, Ni, Pb, Cd in spring rape and spring triticale
Wplyw obornika, komunalnego osadu sciekowego i kompostu z niego wyprodukowanego na wielkosc plonu i zawartosc mikroskladnikow Mn, Zn, Cu, Ni, oraz Pb i Cd w rzepaku jarym i pszenzycie jarym
Autorzy:
Izewska, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13791.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
manure
municipal sewage sludge
compost
crop yield
manganese content
zinc content
copper content
nickel content
lead content
cadmium content
rape
spring rape
triticale
spring triticale
bioaccumulation index
Opis:
The aim of the research was to estimate the impact of manure, municipal sewage sludge and compost prepared from municipal sewage sludge on crop yield and content of microelements (Mn, Zn, Cu, Ni) as well as Pb, and Cd in spring rape and spring triticale and also to specify the bioaccumulation indexes of microelements in test plants. A pot experiment was set up in the Vegetation Hall of the University of Agriculture in Szczecin 2006. Manure, raw sewage sludge and compost prepared from sewage sludge with the GWDA method were used. The pot experiment was set up with the split plot method in three repetitions. Objects of the first factor were types of fertilizers (manure, municipal sewage sludge and compost prepared from sewage sludge) and objects of the second factor were the doses of individual fertilizers introduced to soil in conversion to the amount of incorporated nitrogen (85 and 170 kg N⋅ha-1 i.e. 0.26 and 0.52 g N per pot). The results indicate that the best yields of spring rape seeds and spring triticale grains were obtained from the object fertilized with a double dose of sewage sludge. Fertilization with manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge increased the content of microelements as well as Pb and Cd in seeds and grains of the test plants. These contents did not exceed permissible values for industrial plants. The calculated bioaccumulation indexes of microelements indicate that spring rape and spring triticale were accumulating moderate amounts of manganese and zinc.
Celem badań było określenie wpływu nawożenia gleb obornikiem, komunalnym osadem ściekowym i kompostem z niego wyprodukowanym na wielkość plonu i zawartość mikroskładników (Mn, Zn, Cu, Ni) oraz Pb i Cd. w rzepaku jarym i pszenżycie jarym oraz określenie wskaźników bioakumulacji tych pierwiastków w roślinach uprawianych. W 2006 r. założono doświadczenie wazonowe na terenie hali wegetacyjnej AR w Szczecinie. Do badań użyto obornik, surowy osad ściekowy i wyprodukowany metodą GWDA kompost z osadów ściekowych. Doświadczenie wazonowe założono metodą split plot w trzech powtórzeniach. Obiektami pierwszego czynnika były rodzaje nawozów (obornik, komunalny osad ściekowy, kompost z osadu ściekowego), a obiektami II czynnika – dawka poszczególnych nawozów wprowadzana do gleby w przeliczeniu na ilość wniesionego azotu (85 i 170 kg N⋅ha-1, tj. 0,26 i 0,52 g N na wazon). Uzyskane wyniki badań wskazują, że największy plon nasion rzepaku jarego i ziarna pszenżyta jarego zebrano z obiektów nawożonych podwojoną dawką osadu ściekowego. Nawożenie osadem ściekowym oraz kompostem spowodowało zwiększenie zawartości mikroskładników oraz Pb i Cd w nasionach oraz ziarnie roślin testowych. Zawartości te jednak nie przekroczyły dopuszczalnych wartości dla roślin przemysłowych. Obliczone wskaźniki bioakumulacji wskazują, że rzepak jary i pszenżyto jare w stopniu średnim akumulowały mangan i cynk.
Źródło:
Journal of Elementology; 2009, 14, 3; 449-456
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej
State of the standardization of the field of building acoustic
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182755.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
normalizacja
norma polska
norma europejska
norma międzynarodowa
Opis:
W referacie omówiono zakres i stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC 126 i ISO/TC43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the Polish standardization on the field of building acoustic. The programme of work carried out within a framework of Technical Committees CEN/TC126 and ISO/TC43/SC2 as well as the directions of future research coming from this programme have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2006, R. 35, nr 2, 2; 67-76
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe ustalenia normalizacyjne w akustyce budowlanej
New standardised assignments in building acoustic
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182849.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
normalizacja
norma międzynarodowa
norma europejska
norma polska
building acoustics
standarization
ISO standard
European standard
Polish standard
Opis:
Omówiono zakres i stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC126 i ISO/TC43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the normalization on the field of building acoustic. The program of work carried out within a framework of Technical Committees CEN/TC126 and ISO/TC43/SC2 as well the directions of future research coming from this program have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2008, R. 37, nr 4, 4; 37-43
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akustyka budowlana - co nowego w normalizacji?
Building acoustics - whats new on the field of normalization?
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183008.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
normalizacja europejska
CEN/TC 126
norma europejska
prenorma europejska
norma polska
building acoustics
European standardization
European standard
European pre-standard
Polish standard
Opis:
W artykule omówiono zakres i stan normalizacji w dziedzinie akustyki budowlanej w roku 2011. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC126 i SO/TC43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the normalization on the field of building acoustic in 2011. The program of work carried out within a framework of Technical Committees CEN/TC126 and ISO/TC43/SC2 as well as the directions of future research coming from this program have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2012, R. 41, nr 1, 1; 21-28
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co nowego w normalizacji europejskiej związanej z akustyką budowlaną
What is new on the field of building acoustic European normalization
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183086.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
akustyka budowlana
normalizacja europejska
norma polska
building acoustics
European standardization
Polish standard
Opis:
Omówiono zakres i stan normalizacji europejskiej w dziedzinie akustyki budowlanej w roku 2010. Przedstawiono również program prac prowadzonych w Komitetach Technicznych CEN/TC 126 i ISO/TC 43/SC2 oraz wynikające z niego kierunki przyszłych prac badawczych.
The paper presents the scope and the state of the normalization on the field of building acoustic in 2010. The program of work carried out within a framework of Technical Committees CEN/TC 126 and ISO/TC 43/SC2 as well the directions of future research coming from this program have been shown.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2011, R. 40, nr 1, 1; 35-39
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektowanie akustyczne budynków mieszkalnych
Acoustic design of residential buildings
Autorzy:
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183225.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
budynek mieszkalny
projektowanie
klimat akustyczny
hałas
metoda obliczeń
Opis:
Oceniając klimat akustyczny budynku w fazie jego projektowania należy uwzględnić potencjalną możliwość występowania hałasu sąsiedzkiego (powietrznego i uderzeniowego), hałasu instalacyjnego związanego z technicznym wyposażeniem budynku oraz zewnętrznego hałasu komunikacyjnego. Parametrami oceny hałasu sąsiedzkiego są wskaźniki R'w i L'n,w, zaś hałasu instalacyjnego i zewnętrznego - poziom dźwięku LAeq i LAmax. Do ich wyznaczania zastosowano nowe metody obliczeniowe. Syntetyczny wskaźnik jakości akustycznej projektu budynku, zdefiniowany na podstawie wyników pomiarów i badań ankietowych, służy do określenia, w jakim stopniu konstrukcja budynku zapewnia odpowiedni klimat akustyczny, tzn. w ilu mieszkaniach zostały spełnione wymagania normy PN-87/B-02151 [1].
The assessment of acoustic climate of building in phase of its design includes potential possibility of neighbours' noise (airborne and impact), noise from technical equipment and installation and traffic noise occurrence. The indices R'w and L'n,w were taken as standard parameters of the neighbours' noises evaluation, whereas in other cases - the sound levels LAeq and LAmax were used. The new prediction methods have found application in evaluation of the required parameters. The global index of acoustic quality of building project, defined on the base of the measurement and survey results, serves to assess to such degree the building construction ensures a proper acoustic climate of dwellings, i.e. - how many dwellings in building are constructed with regards of the standard requirements according to PN-87/B-02151 [1].
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 1999, R. 28, nr 2-3, 2-3; 62-73
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fizyczno-chemiczne gleby lekkiej nawożonej popiołem ze spalania komunalnych osadów ściekowych
Physicochemical properties of soil with light ash fertilized burning of municipal sewage sludge
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372090.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
komunalne osady ściekowe
nawożenie popiołem
gleba lekka
przyswajalny fosfor
przyswajalny potas
azot
węgiel
municipal sewage sludge
soil
light
available phosphorus
available potassium
nitrogen
carbon
Opis:
Schemat badań obejmował pięć wariantów nawożenia kukurydzy i rzepaku jarego nawozami mineralnymi (NK, NPK) oraz nawozami mineralnymi i wzrastającymi dawkami popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych (NK+P1, NK+P2, NK+P3). Popiół potraktowano jako substytut fosforu z nawozów fosforowych. Stwierdzono, że nawożenie mineralne azotem i potasem w postaci nawozów mineralnych i trzecią dawką popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych po dwóch latach nawożenia powodowało istotny wzrost całkowitej zawartości węgla i azotu w glebie w porównaniu z wyłącznym nawożeniem mineralnym i pierwszą dawką popiołu. Zastąpienie w dawce NPK fosforu z superfosfatu wzbogaconego fosforem z popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych spowodowało w obiektach po zbiorze kukurydzy zmianę klasy zasobności gleby w przyswajalny fosfor z wysokiej na bardzo wysoką. Zawartość przyswajalnego magnezu po dwóch latach stosowania popiołu z komunalnych osadów ściekowych wzrosła z klasy zasobności niskiej do klasy średniej w obu badanych obiektach.
Schematic of study included five variants of fertilization of maize and spring oilseed rape with mineral fertilizers (NK, NPK) and mineral fertilizers and increas doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge (NK + P1 NK + P2, NK + P3). The ash was treated as a substitute for phosphorus - phosphorus cars. It was found that mineral fertilizers with nitrogen and potassium in the form of mineral fertilizers and third doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge fertilization after two years resulted in a significant increase in the total carbon and nitrogen content in the soil in comparison with the sole mineral fertilization and the first dose of ash. Replacement at a dose of NPK phosphorus from superphosphate enriched with phosphorus from the ash from the incineration of municipal sewage sludge resulted in objects after the maize class change in the soil available phosphorus from high to very high. The content of available magnesium after two years of ash from municipal sewage sludge increased from a low -class wealth to the middle class in both places.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 152 (32); 124-133
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przetwarzanie energetyczne osadów w wydzielonej komorze fermentacyjnej oczyszczalni ścieków Pomorzany w Szczecinie
Energy sludge processing in a separate wastewater treatment plant digester Pomorzany in Czczecin
Autorzy:
Iżewska, A.
Szaflik, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401117.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady ściekowe
wartość opałowa
bilans energii chemicznej wydzielonej komory fermentacji
sewage sludge
calorific value
chemical energy balance in Separate Sludge Digester
Opis:
Oczyszczalnia Ścieków Pomorzany w Szczecinie zapewnia uzyskanie wymaganych parametrów ścieków oczyszczonych. Jednak dzięki wysokiej efektywności oczyszczania ścieków, powstaje więcej odpadów (skratki, odpady) po procesie oczyszczania. W badanej oczyszczalni osad wstępny zagęszczany jest grawitacyjnie do zawartości około 5% suchej masy, a nadmierny zagęszczany jest w zagęszczarkach mechanicznych do 6% suchej masy. Osady wstępny i nadmierny po zagęszczeniu odprowadzany jest do zbiornika osadu zagęszczonego skąd za pomocą pomp wtłaczany jest do dwóch zamkniętych komór fermentacyjnych. Każda z komór fermentacyjnych ma pojemność 5069 m3. W komorach prowadzona jest fermentacja mezofilowa w temperaturze ok. 37 oC. Produkowany w komorze biogaz jest magazynowany w dwóch dwupowłokowych zbiornikach o pojemności 1500 m3 każdy i po odsiarczeniu metodą biosulfex (w wyniku procesu uzyskuje się elementarną siarkę) wykorzystywany jest jako paliwo w agregatach kogeneracyjnych. Celem badań było określenie ilości energii oddawanej w postaci ciepła w trakcie procesu fermentacji metanowej przez osady ściekowe (wstępny i nadmierny). Ilości te określono na podstawie bilansu energii chemicznej osadów doprowadzanych i odprowadzanych z WKF oraz wytwarzanego biogazu w ciągu doby. W badaniach określono, że procentowa wartość średniej ilości energii chemicznej zamienionej na ciepło i odprowadzonej z wyprodukowanym z nich metanem w stosunku do energii chemicznej ścieków doprowadzonych do pierwszej WKF dla Oczyszczalni Ścieków Pomorzany w Szczecinie, dla poziomu ufności 0,95, mieściła się w przedziale 47,86 ± 9,73%. Średnio z metanem wydzielane jest 80,86 ± 33,65% a na ciepło zamienia się 19,14 ± 33,65% energii.
Pomorzany Sewage Treatment Plant in Szczecin ensures the required parameters of treated sewage. However, due to higher efficiency of sewage treatment, more sludge is produced after the treatment process. In the examined sludge treatment plant, primary sludge is gravitationally thickened to the content of about 5% of dry matter, and the excessive is thickened in mechanical compactors up to 6% of dry matter. Settlements preliminary and excessive after compaction is discharged to the sludge tank where a pump is forced into two closed digesters. Each digester has the capacity of 5069 m3. At a temperature of about 37 °C a mesophilic digestion is performed. Biogas, that is produced in the chamber, is stored in two-coat tanks with the capacity of 1500 m3 each and after desulphurization with the biosulfex method (which results with obtaining elemental sulphur) it is used as fuel in cogeneration units. The aim of this study was to determine amount of energy given by sewage sludge in the form of heat during the process of methane digestion (primary and excessive). These amounts were determined on the basis of chemical energy balance of sewage carried into and out of Separate Sludge Digesters and produced biogas within 24h. The study determined that the percentage value of average chemical energy amount turned into heat and discharged with produced methane in relation to chemical energy of sewage carried into the first digester in Pomorzany Treatment Plant in Szczecin was in the range of 47.86 ± 9.73% for a confidence level of 0.95. On average 80.86 ± 33.65% was emitted with methane and 19.14 ± 33.65% of energy was changed into heat.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 48; 88-95
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości akustyczne uszczelek progowych
Acoustic properties of threshold seals
Autorzy:
Iżewska, A.
Nowicka, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183006.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
uszczelka drzwiowa
właściwości akustyczne
izolacyjność akustyczna
stanowisko badawcze
próbka
metoda badań
seal
door treshold
acoustic properties
sound insulation characteristics
test stand
sample
test method
Opis:
Jakość akustyczna różnego typu uszczelek, w tym uszczelek progowych w drzwiach, jest często pomijana lub zbyt pobieżnie brana pod uwagę w procesie projektowania ich konstrukcji. Tymczasem ma ona dość istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadkach, gdy celem jest osiągnięcie stosunkowo dużej izolacyjności akustycznej gotowego wyrobu (powyżej 37 dB). W związku z tym powstała potrzeba opracowania znormalizowanej metody pomiaru i oceny właściwości akustycznych różnego typu materiałów uszczelniających, takich jak pianki, kity i uszczelki stosowane w złączach pomiędzy poszczególnymi częściami okien lub drzwi (np. uszczelki przylgowe, progowe itp.). Zadanie to zostało podjęte przez grupę roboczą ISO/TC43/SC2/WG18, która opracowała projekt normy EN ISO 10140-1/Amd 1 [1], mającej się ukazać w postaci dodatku do nowej serii norm pomiarowych EN ISO 10140. Końcowy projekt został poddany głosowaniu w ramach ISO/CEN w 2011 r. Niniejszy artykuł przedstawia parametry oceny akustycznej, metodę pomiarów oraz wyniki badań izolacyjności akustycznej uszczelek progowych, przeprowadzonych w ramach tematu badawczego NA-67, którego celem jest wprowadzanie nowych metod pomiarowych w Laboratorium Akustycznym ITB.
Sound quality of various types of seals, including seals in the door threshold, is often overlooked or too superficial to be taken into account in the design process of door construction. Meanwhile, it is quite important, especially in cases where the goal is to achieve a relatively high sound insulation of the finished product (above 37 dB). Therefore, the need arose to develop a standardized method of measuring and evaluating the acoustic properties of various sealing materials such as foams, sealants and gaskets used in the joints between the different parts of windows or doors (e.g. rebate gaskets, threshold seals, etc.). This task was undertaken by a working group ISO/TC43/SC2/WG18 that developed the draft standard ISO 10140-1/Amd 1, designed to appear as an addition to the new series of measurement standards ISO 10140. The final draft was voted by the ISO / CEN in 2011. This article presents the acoustic parameters, measurement method and the measurements results of sound insulation of floor seals, conducted under the research project NA-67, which aims to introduce the new methods in Acoustic Laboratory of ITB.
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2012, R. 41, nr 1, 1; 29-35
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of manure and organic fertilizers on the quantity and content yield of heavy metals in spring rape
Autorzy:
Krzywy, E.
Iżewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777929.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
obornik
osad ściekowy
kompost z osadu ściekowego
rzepak jary
metale ciężkie
manure
sewage sludge
compost prepared from sewage sludge
spring rape
heavy metals
Opis:
The pot experiment was set up with the split plot method in three repetitions in 2006. The objects of the first factor were the doses of manure and organic fertilizers to the soil in conversion to the brought in nitrogen (85 and 170 kg Nźha^-1). the objects of the second factor were the types of fertilizers: manure, sewage sludge and the composts prepared from sewage sludge. The soil used in an experiment was supplied from The Agricultural Experimental Station in Lipnik. The soil was taken from the arable layer, it has the granulometric composition of the light loamy sand. The content of available phosphorus, potassium and magnesium formed on medium level, the pH(KCl) of the soil amounted to 5.13. The soil was characterized by 0° contamination of trace elements, which means that it contained the natural content of cadmium, copper, nickel, lead and zinc. Spring rape var. l.icosmos was the test plant. The aim of the research was the assessment of the influence of manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge on yield quantity of seeds and straw and the content of cadmium, nickel, lead and zinc in spring rape. The conducted research shows that fertilizers brought into the soil (manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge) as well as two levels of fertilizing had a significant influence on the yield of the seeds and straw of spring rape. Manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge played less significant influence on the decreasing or excessive increasing of heavy metals concentration in the seeds of spring rape. The double dose of fertilizers caused higher accumulation of heavy metals in the test plant. The straw of spring rape should be treated as a source of organic matter and the main nutrients for the soil. The highest concentration of copper, manganese, nickel and zinc in the straw of spring rape was noticed after the application of sewage sludge and of cadmium and lead after the application of compost prepared from sewage sludge.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 60-63
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Yields of grain and straw, their content and ionic proportions of macroelements in maize fertilized with ash from municipal sewage sludge combustion
Autorzy:
Izewska, A.
Woloszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961613.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
yield
grain
straw
ionic proportion
macroelement content
maize
plant fertilization
fertilization
ash
municipal sludge
sewage sludge
combustion
Opis:
In 2011-2013, research was conducted on the fertilizer value of ash from municipal waste combustion used as an alternative source of phosphorus. A field experiment was set up on light soil. The design included 5 fertilization variants of maize, which was cultivated for grain and fertilized with mineral fertilizers and ash (P1, P2, P3): NK, NPK, NK+P1 (P1−21.80 kg P ha-1), NK+P2 (P2−43.60 kg P ha-1), NK+P3 (P3−65.40 kg P ha-1). Nitrogen (80 kg N ha-1) was applied in the form of ammonium sulphate and ammonium nitrate, phosphorus (21.80 kg P ha-1) as enriched superphosphate and potassium (91.30 kg K ha-1) as potassium salt. Ash, which was a substitute for phosphorus fertilizer, was obtained from the Pomorzany Sewage Treatment Plant in Szczecin in 2011-2013. It included 9.61%, and in 2013 – 7.11% of total P dissolvable in strong mineral acids. Maize harvest was done in the phase of full ripeness, afterwards the mass of grain and straw was determined as well as the total content of N, P, K, Ca, Mg and S in both yield components. The years with favourable weather conditions fostered high maize grain yield (average 10.75 Mg d.m. ha-1) and maize straw (average 10.06 Mg d.m. ha-1). Ash from sewage sludge combustion did not cause any significant differences in the crop volume in the particular years of research, in comparison with crop from NK and NPK treatments. The weighted average total content of macroelements in maize grain and straw from particular fertilization treatments did not vary widely, and only the highest dose of ash (P3) increased the average content of phosphorus in maize grain and straw as well as calcium in maize grain when compared to NPK. Regardless of the fertilization variant, and in relation to the feed value, an optimal N:S and ionic ratio was found in maize grain, while the ionic proportions between K:Mg and K:(Ca+Mg) were close to optimal ones. Independently of a fertilization variant, the balance of elements was negative for nitrogen and phosphorus and positive for sulphur.
Źródło:
Journal of Elementology; 2015, 20, 2
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contents of heavy metals in plants and soil fertilization of ash from sewage sludge combustion
Zawartość metali ciężkich w roślinach i glebie nawożonej popiołem ze spalania osadów ściekowych
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389407.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
municipal sewage sludge
ash
sludge
Cd
Ni
Pb
plants
soil
komunalne osady ściekowe
popiół
osad
rośliny
gleba
Opis:
In the thesis assessed was fertilizing value of ashes from municipal sewage sludge combustion in grate furnace in Pomorzany Sewage Treatment Plant in Szczecin. The ash was treated as a substitute of phosphorus from phosphatic fertilizer because general content of this component exceeded 20 % of P2O5. In 2011–2012 a field experiment was conducted on a light soil. The scheme of the experiment included five objects of fertilizing corn for seeds and spring rape with mineral fertilizers (NK, NPK) and mineral fertilizers together with increasing doses of ash from municipal sewage sludge combustion (NK + P1, NK + P2, NK + P3). Substitution of phosphorus in a dose of NPK from superphosphate enriched with phosphorus from ash (P1, P2, P3) from municipal sewage sludge combustion did not cause any differences in the volume of corn seeds or corn stove or rapeseed straw, and in the object NK + P3 received were considerately richer crops with spring rape seeds than from any other objects. Ahs caused an increase in content of cadmium and nickel in seeds and straw, as for lead only in corn seeds, content of cadmium and lead in spring rape seeds and cadmium in straw. After two years of applying nitrogen and potassium as mineral fertilizers and ashes from municipal sewage sludge combustion, in comparison with exclusive fertilizing corn and spring rape with mineral fertilizers, an increase of lead in general soil content was observed, and general content of cadmium and nickel as well as their dissoluble form in 1 molHCl dm–3 in soil from all objects was similar.
W pracy podjęto próbę oceny wartości nawozowej popiołu pochodzącego ze spalania w piecu rusztowym komunalnych osadów ściekowych w Oczyszczalni „Pomorzany” w Szczecinie. Popiół potraktowano jako substytut fosforu z nawozów fosforowych, gdyż ogólna zawartość tego składnika przekraczała 20 % P2O5. W latach 2011–2012 przeprowadzono doświadczenie polowe na glebie lekkiej. Schemat badań obejmował pięć wariantów nawożenia kukurydzy na ziarno i rzepaku jarego nawozami mineralnymi (NK, NPK) oraz nawozami mineralnymi ze wzrastającymi dodatkami popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych (NK + P1, NK + P2, NK + P3). Zastąpienie w dawce NPK fosforu z superfosfatu wzbogaconego fosforem z popiołu (P1, P2, P3) ze spalania komunalnych osadów ściekowych nie spowodowało istotnych różnic w wielkości plonu ziarna i słomy kukurydzy oraz słomy rzepaku jarego, a na obiekcie NK + P3, uzyskano istotnie większy plon nasion rzepaku niż z pozostałych obiektów. Stosowanie popiołu skutkowało zwiększoną zawartością kadmu i niklu w ziarnie i słomie, a ołowiu tylko w ziarnie kukurydzy oraz zawartości kadmu i ołowiu w nasionach rzepaku jarego i kadmu w słomie. Po dwóch latach stosowania azotu i potasu w postaci nawozów mineralnych i popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych, w porównaniu z wyłącznym nawożeniem kukurydzy i rzepaku jarego nawozami mineralnymi, odnotowano zwiększenie całkowitej zawartości ołowiu w glebie, natomiast całkowita zawartość kadmu i niklu oraz ich form rozpuszczalnych w 1 mol HCl dm–3 w glebie wszystkich obiektów była podobna.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 9; 1019-1027
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepewność pomiaru współczynnika pochłaniania dźwięku w komorze pogłosowej
Uncertainty of measurement of sound absorption coefficient in reverberation room
Autorzy:
Iżewska, A.
Czyżewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183104.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:
pomiar akustyczny
niepewność pomiaru
współczynnika pochłaniania dźwięku
komora pogłosowa
metoda badań
obliczanie
norma międzynarodowa
norma polska
acoustic measurement
measurement uncertainty
sound absorption coefficient
reverberation room
test method
Opis:
Norma PN-ISO/ lEC 17025:2005 dotycząca kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących wymaga, aby laboratoria te stosowały procedury szacowania niepewności wyników pomiarów. W niniejszym artykule zastosowano podstawowe zasady wyznaczania niepewności podane w Przewodniku GUM oraz w Instrukcji ITB dotyczącej niepewności wyników badań wytrzymałościowych. Jedną z możliwości jest ocena budżetu niepewności, uwzględniająca wszystkie elementy mające istotny wpływ na wartość końcową niepewności wyniku końcowego. W przypadku pomiaru współczynnika pochłaniania dźwięku, przeprowadzonego zgodnie z PN-EN ISO 354:2005, na niepewność wyniku ma przede wszystkim wpływ niepewność pomiaru czasów pogłosu T1 i T2 oraz niepewność wyznaczenia współczynników tłumienia energii m1 i m2 (reprezentujących warunki klimatyczne w komorze pogłosowej), które oblicza się według PN-ISO 9613-1:2000. Pomimo bardzo małej różnicy między wartościami m1 i m2 opisującej zmiany warunków klimatycznych w laboratorium, złożona postać funkcji logarytmiczno-wykładniczej definiującej te współczynniki sprawia, że niepewność pomiaru wzrasta wraz z częstotliwością bardzo szybko. Szczególnie ma to miejsce w zakresie wysokich częstotliwości, gdzie wartości niepewności są znacząco duże. Ze względu na brak badań międzylaboratoryjnych, umożliwiających określenie niepewności pomiarów współczynnika pochłaniania dźwięku w komorze pogłosowej, jedyną możliwością jest wyznaczenie niepewności przez dane laboratorium. W ramach tematu naukowo-badawczego NA-62 opracowano własną metodę, związaną z wyposażeniem pomiarowym Laboratorium Akustycznego ITB i stosowaną w nim metodyką badań.
The standard PN-EN ISO/lEC 17025:2005 on the competence of testing and calibration laboratories requires that these laboratories shall apply procedures for estimating the uncertainty of their measurement results. The general principles of uncertainty evaluation used in this paper are based on the Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (GUM) and the Guide elaborated in ITB, concerning the uncertainty in measurements of resistance. One of the possibility is to evaluate the budget of uncertainty, taking into account all components that contribute significantly to the final result. In case of the sound absorption coefficient measurement, carried out according to the standard PN-EN ISO 354:2005, the overall uncertainty is first of all affected by the reverberation times T1, T2 and the power attenuation coefficients m1 and m2, calculated according to the PN-ISO 9613-1:2000. representing the climatic conditions in the reverberation room. In spite of very little difference between the values m1 and m2 describing the changes of climatic conditions (usually, it is the case in laboratory), logarithmic-exponential form of the coefficient function causes that the uncertainty of measurement results increase with frequency very fast. Particularly for the high frequencies, the values of uncertainty are very important. Due to the lack of interlaboratory tests, enabling the determination of uncertainty in measurement of sound absorption coefficient in a reverberation room, the only possibility is to determine the uncertainty by the given laboratory. In the frame of research work NA-62 the own method, has been developed, connected with the measuring equipment and the methodology of measurement used in Acoustic Laboratory of Building Research Institute (ITB).
Źródło:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2011, R. 40, nr 1, 1; 3-13
0138-0796
Pojawia się w:
Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of physical, chemical and energetic properties of sludge in industrial and municipal sewage treatment plant
Ocena właściwości fizycznych, chemicznych i energetycznych osadów pochodzących z oczyszczalni ścieków przemysłowych i komunalnych
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, Cz.
Sienkiewicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371903.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sewage sludge
properties of sludge
chemical composition of sludge
calorific value of sludge
heat of combustion
osady ściekowe
właściwości osadów
skład chemiczny osadów
wartość opałowa osadów
ciepło spalania
Opis:
The work presents physical, chemical and energetic properties of sludge from industrial and municipal sewage treatment plant in West Pomeranian Voivodeship. Among many macronutrients, sludge contains much of the following: nitrogen, phosphorus, calcium and magnesium, but little potassium. Total content of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Hg, Zn) was lower than norms admitting sludge for natural, including agricultural use, presented in the Order of Ministry of the Environment14. Much content differentiation of particular sludge components indicates on the necessity to analyze each portion before its use. The kind of sludge (municipal, industrial) and the way of processing (thickening, drainage, drying) is embodied in differentiation in the content of organic dry matter and total organic carbon. Heat of combustion and calorific value of analyzed sludge oscillates in a very wide scope and the lowest value of indexes were achieved for dried municipal and industrial sludge, whilst higher for thickened municipal sludge and drained one. Sludge, the one after initial thermal processing (i.e. drying) can be used as renewable source of energy. Pearson's linear correlation analysis of sludge has show significant positive linear dependence between calorific value and organic dry matter content as well as total content of carbon and nitrogen for all analyzed kinds of sludge.
W pracy przedstawiono właściwości fizyczne, chemiczne i energetyczne osadów pochodzących z oczyszczalni ścieków przemysłu spożywczego i komunalnych województwa zachodniopomorskiego. Spośród makro-składników osady ściekowe zawierały dużo: azotu, fosforu, wapnia i magnezu, a mało potasu. Całkowita zawartość metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Hg, Zn) była mniejsza od norm dopuszczających osady do przyrodniczego, w tym rolniczego wykorzystania, przedstawionych w Rozporządzeniu MŚ. Znaczne zróżnicowanie zawartości poszczególnych składników w osadach wskazuje na konieczność analizowania każdej partii przed ich wykorzystaniem. Rodzaj osadów (z przemysłu spożywczego, komunalne) i sposób ich przerobu (zagęszczanie, odwadnianie, suszenie) znajdowało odzwierciedlenie w zróżnicowaniu zawartości suchej masy organicznej i węgla całkowitego. Ciepło spalania i wartość opałowa analizowanych osadów ściekowych wahała się w bardzo szerokim zakresie i najniższe wartości tych wskaźników uzyskano w przypadku osadu przemysłowego i komunalnego po suszeniu, a wyższe dla osadu komunalnego zagęszczonego oraz odwodnionych. Osady, te po wstępnej termicznej przeróbce (np. suszeniu) mogą być wykorzystywane jako odnawialne źródło energii. Analiza korelacji prostoliniowej Pearsona osadów ściekowych wykazała istotne dodatnie prostoliniowe zależności między wartością opałową a zawartością suchej masy organicznej oraz całkowitą zawartością węgla i azotu dla wszystkich badanych rodzajów osadów ściekowych.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 152 (32); 94-104
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena składu chemicznego i wartosci nawozowej osadu ściekowego oraz kompostów wyprodukowanych z komunalnego osadu ściekowego
Autorzy:
Krzywy, E.
Izewska, A.
Woloszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/810179.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Osady ściekowe są bogatym źródłem organicznych i mineralnych składników niezbędnych dla roślin. Mogą być one zagospodarowywane przyrodniczo, pod warunkiem poddania ich procesom stabilizacji, z spośród których najpopularniejszym jest kompostowanie. Dzięki kompostowaniu osady ściekowe mogą stać się wartościowym nawozem organicznym. Dokonano oceny przydatności do rolniczego wykorzystania kompostów sporządzonych z komunalnego osadu ściekowego z 30% dodatkiem słomy, trocin, słomy i trocin w stosunku do suchej masy osadu oraz kompostów o różnym czasie rozkładu - 0,5 i 1,5 roku. Uzyskane wyniki badań wskazują, że w kompostach wyprodukowanych na bazie osadu ściekowego z dodatkiem słomy, trocin, słomy i trocin zwiększyła się zawartość suchej masy, a obniżyła się koncentracja węgla organicznego, azotu ogólnego, makroelementów popielnych i metali ciężkich. Uzyskane wyniki badań wskazują, że komposty z osadów ściekowych ze względu na dużą zawartość makroskładników i niską zawartość metali ciężkich, mogą być użytkowane rolniczo.
Sewage sludge is a rich source of organic and mineral ingredients necessary for plants. They can be used naturalistically in cultivation provided they are subjected to stabilization processes from which the most popular is composting. Thanks to composting the sewage sludge can become a valuable organic fertilizer. The aim of the whole research was the evaluation of usefulness for agriculture of composts made of sewage sludge with 30% addition of straw, sawdust, straw and sawdust in the relation to the dry sewage mass and composts with different time of decomposition - 6-months and 18-months. The obtained results of the research show that the content of dry mass in composts produced on the basis of sewage sludge with the addition of straw, sawdust, straw and sawdust increased but the concentration of organic carbon, total nitrogen, macroelements and heavy metals decreased. The obtained results of the research show that composts made of sewage sludges may be used in agriculture because of high content of macroelements and low content of heavy metals.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 499
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpośredni i następczy wpływ kompostów z osadów ściekowych na zawartość miedzi, manganu i cynku w mieszance traw
Direct and consequent effects of composted sewage sludge on copper, manganese and zink contents in grass mixture
Autorzy:
Krzywy, E.
Woloszyk, C.
Izewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803298.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
W badaniach nad przyrodniczym wykorzystaniem osadów ściekowych z oczyszczalni komunalnych oceniano wpływ kompostów z osadów bez i z dodatkiem liści, słomy lub trocin na zawartość miedzi, manganu i cynku w mieszance traw, uprawianej na glebie lekkiej (kl. IVb, kompleks 5). W działaniu bezpośrednim komposty z osadów ściekowych zwiększyły zawartość miedzi, manganu i cynku w mieszance traw, a w działaniu następczym tylko cynku, w porównaniu z kontrolą i wyłącznym nawożeniem mineralnym.
Within the studies on natural utilization of sludge from municipal sewage treatment plants, the influence of composted sewage sludge with and without addition of leaves, straw and sawdust, on the contents of copper, manganese and zinc in grass mixture cultivated on a light soil (IVb class, 5th complex), was assessed. As a direct effect, the composted sewage sludge increased the contents of copper, manganese and zinc in grass mixture. As the consequent influence of the se composts, an increased content of zinc only was observed in comparison to the control treatment and to the mineral fertilization only.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2000, 471, 2
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of impact of fertilization with manure, municipal sewage sludge and compost prepared from sewage sludge on content of Mn, Zn, Cu, and Pb, Cd in light soil
Ocena wplywu nawozenia obornikiem, komunalnym osadem sciekowym i kompostem z osadu sciekowego na zawartosc Mn, Zn, Cu, oraz Pb i Cd w glebie lekkiej
Autorzy:
Izewska, A
Krzywy, E.
Woloszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15321.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
light soil
fertilization
manure
municipal sewage sludge
compost
sewage sludge compost
pot experiment
manganese content
zinc content
copper content
lead content
cadmium content
Opis:
The aim of the research was to estimate the impact of fertilizing with manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge on the content of total and soluble forms of Mn, Zn, Cu as well as Pb and Cd in light soil. A pot experiment was set up with the split plot method in 2006. The first factor objects were types of fertilizers: manure, municipal sewage sludge, compost prepared from sewage sludge. The second factor consisted of doses of manure and organic fertilizers incorporated into the soil, expressed as amounts of nitrogen (0.26 and 0.52 g N per pot). In the second year mineral fertilizing was applied in a dose of 0.30 g N⋅pot-1 and 0.72 g K⋅pot-1. Soil used in the experiment was taken from Ap level and had grain size distribution of light loamy sand. The soil was acidic (pH in 1 mol KCl⋅dm-3 – 5.13) and moderately abundant in available phosphorus, potassium and magnesium. The content of microelements in soil before the experiment was below the permissible concentrations given in the Ordinance of the Minister of Environment of 9.09.2002 on quality standards of soils and ground (Journal of Law, 2002, no. 165 item 1359). As regards the contamination of soil with Cu, Mn, Ni, Pb, Zn, the content of these heavy metals, according to IUNG classification, was 0, which stands for natural content, although the content of Cd was raised up to Io. It has been found out that fertilizing with manure, sewage sludge and compost prepared from sewage sludge increased, in direct and successive effect, the content of total and soluble in 1 mol HCl⋅dm-3 forms of microelements. In the case of soil fertilized with organic fertilizers, first degree contamination with cadmium and nickel occurred (exceeding natural content in soil). The application of manure and sewage sludge, in turn, raised the content of lead. On the basis of the mean share of soluble forms in the total content in soil from objects fertilized with organic fertilizers, the microelements could be ranked as follows: Cu > Pb > Ni > Cd > Mn > Zn in the first year of the research, and Cd > Pb > Cu > Mn > Zn > Ni in the second year.
Celem badań była ocena wpływu nawożenia obornikiem, komunalnym osadem ściekowym i kompostem z osadu ściekowego na zawartość form ogólnych i rozpuszczalnych: Mn, Zn, Cu, oraz Pb i Cd w glebie lekkiej. W 2006 r. założono metodą split plot doświadczenie wazonowe. Obiektami pierwszego czynnika były rodzaje nawozów: obornik, komunalny osad ściekowy, kompost z niego wyprodukowany, obiektami II czynnika – dawki obornika i nawozów organicznych zastosowane do gleby w przeliczeniu na ilość wniesionego azotu (0,26 i 0,52 g N na wazon). W drugim roku badań zastosowano nawożenie mineralne w dawce 0,30 g N na wazon, 0,24 g P na wazon oraz 0,72 g K na wazon. Gleba użyta w doświadczeniu pobrana została z warstwy Ap i miała skład granulometryczny piasku gliniastego lekkiego pylastego. Odczyn gleby był kwaśny (pH w 1 mol KCl⋅dm-3 – 5,13), zawartość fosforu, potasu i magnezu przyswajalnego była średnia. Zawartość mikroskładników w glebie przed założeniem doświadczenia była poniżej wartości dopuszczalnych stężeń w glebie podanych w RMOE z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (DzU z 2002 r. nr 165 poz. 1359). Pod względem zawartości Mn, Zn, Cu, Ni, Pb stopień zanieczyszczenia gleb tymi pierwiastkami według klasyfikacji IUNG wynosił 0, co oznacza zawartość naturalną, natomiast zawartość Cd była podwyższona i stanowiła Io. W badaniach stwierdzono, że po nawożeniu obornikiem, osadem ściekowym i kompostem z osadu ściekowego zwiększyła się w glebie – w działaniu bezpośrednim i następczym – zawartość form ogólnych i rozpuszczalnych w 1 mol KCl⋅dm-3 mikroskładników oraz Pb i Cd. W przypadku nawożenia gleby nawozami organicznymi nastąpiło zanieczyszczenie I stopnia kadmem i niklem (przekroczenie naturalnej zawartości w glebie), natomiast po zastosowaniu obornika i osadu ściekowego nastąpił wzrost zawartości ołowiu. Na podstawie średniego udziału formy rozpuszczalnej w formie ogólnej z obiektów nawożonych nawozami organicznymi pierwiastki można było uszeregować następująco: I rok badań – Cu > Pb > Ni > Cd > Mn > Zn, II rok badań – Cd > Pb > Cu>Mn > Zn > Ni.
Źródło:
Journal of Elementology; 2009, 14, 3; 457-466
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of sewage sludge and composts prepared from sewage sludge on the content and uptake of macronutrients by straw of miscanthus sacchariflorus
Autorzy:
Iżewska, A.
Krzywy, E.
Balcer, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777924.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
osad ściekowy
kompost z osadu ściekowego
makroskładniki
pobranie makroskładników
trzcina chińska
sewage sludge
composts prepared from sewage sludge
macronutrients
uptake of macronutrients
Miscanthus
Opis:
The pot experiment was set up under the conditions of the hall of vegetation in 2002. The municipal sewage sludge and composts produced with the GWDA method in 2001 based on municipal sewage sludge with the 30% addition of structuring materials, in conversion to the dry matter, were used in the experiment. The pot experiment was set up with the split-split-plot method in three repetitions. The objects of the first factor were the doses of sewage sludge and composts (1 dose = 13 g , 2 dose = 26 g, 3 dose = 39 g, 4 dose = 52 g of dry matter in relation to the soil weight in the pot), the objects of the second factor were the types of organic fertilization (sewage sludge, 0,5-year compost prepared from sewage sludge, 1,5-year compost prepared from sewage sludge), objects of the third factor were the variants with and without nitrogen and potassium fertilization in the rates of 0.27 g N and 0.26 g K per pot. The experiment was conducted in Kick-Brauckmann's pots of 9 dm3 capacity in which 8 kg of soil were placed. The test plant cultivated in the experiment was Miscanthus sachariflorus. Seedlings of Miscanthus were planted in the first year of the experiment. The obtained results show that the content of macronutrients: nitrogen, phosphorus, potassium in straw of Miscanthus sachariflorus was not dependent on the type of organic fertilizers used in the experiment. However, supplemental nitrogen-potassium fertilization significantly increases the content of potassium in the test plant in all three years of research and nitrogen in the second year. The conducted research shows that the uptake of macronutrients depended on the dry matter yield quantity and the content of a given element in the yield. Within three years the straw of Miscanthus sacchariflorus took up the most of potassium - 11.63 g from the pot and the least of magnesium 1.20 g from the pot. The amount of the absorption of nitrogen, phosphorus and magnesium by the biomass of Miscanthus sacchariflorus from the pot on the objects fertilized with organic fertilizers was the highest in the second year of the research, which was a result of mineralization of the applied fertilizers.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 56-59
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości wykorzystania komunalnego osadu ściekowego do nawożenia trzciny chińskiej (Miscanthus sachariflorusv (MAXIM.) HACK.)
Autorzy:
Krzywy, E.
Izewska, A.
Jezowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/802479.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu komunalnego osadu ściekowego i kompostów wyprodukowanych z udziałem tego osadu na wielkość plonu i skład chemiczny trzciny chińskiej (Miscanthus sachariflorus (Maxim.) Hack). Doświadczenie wazonowe zostało założone metodą split split plot w trzech powtórzeniach na glebie pobranej z warstwy ornej o składzie granulometrycznym piasku gliniastego lekkiego pylastego. Rośliną testową uprawianą w doświadczeniu była trzcina chińska (Miscanthus sachariflorus (Maxim.) Hack). Uzyskane wyniki badań wskazują, że komunalny osad ściekowy i komposty z komunalnych osadów ściekowych o różnym czasie rozkładu użyte do celów nawozowych charakteryzowały się wysoką wartością nawozową. Koncentracja pierwiastków śladowych (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w badanych nawozach organicznych była niższa od stężeń wynikających z Rozporządzenia MŚ [2002] Wielkość plonu słomy trzciny chińskiej istotnie różnicowały: wielkość dawek nawozów organicznych (5, 10, 15, 20%), rodzaje nawozów i uzupełniające nawożenie NK. Największe efekty plonotwórcze osiągnięto pod wpływem nawożenia komunalnym osadem ściekowym nie poddanym rozkładowi. Zastosowane nawozy organiczne wyraźnie zwiększyły koncentrację azotu, fosforu, potasu i magnezu w słomie trzciny chińskiej.
The aim of the research was to estimate the influence of communal sewage and composts made of the sewage on the amount of the crop; the second aim of the research was to examine the chemical composition of the Miscanthus sachariflorus (Maxim.) Hack. Pot experiment was set with the split-split-plot method in three repetitions in the soil which was taken from the ploughland consisting of granule-metric light-clay dusty sand. Tested plant which was grown in the experiment was Miscanthus sacheriflorus. Obtained results show that communal sewage and compost from communal sewage of different decomposition time used for fertilizing aims was characterized by a high fertilizing value. Only the potassium concentration was low. Concentration of trace elements (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) in the examined organic fertilizers was lower than concentrations in accordance with the Ecology Minister Ordinance [2002]. The amount of crop of Miscanthus sachariflorus straw was substantially differrientiated by: the quality of organic fertilizer doses (5, 10, 15, 20%), kinds of fertilizers and complementary fertilizing NK. The biggest crop-creating effects were obtained when communal sewage sludge was used which had not been dicomposited. Used organic fertilizers substantially increased the concentration of nitrogen, phosphorus, potassium, magnesium in the Miscanthus sachariflorus straw.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 494
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezposredni i nastepczy wplyw komunalnego osadu sciekowego i kompostow sporzadzonych z osadu sciekowego na wielkosc plonu i zawartosc mikropierwiastkow w slomie trzciny chinskiej [Miscanthus sacchariflorus]
Autorzy:
Krzywy, E
Izewska, A.
Woloszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807182.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Miscanthus sacchariflorus
osady sciekowe
sloma
mikroelementy
kompost
zawartosc mikroelementow
plonowanie
trzcina chinska
Opis:
Przeprowadzone badania miały na celu określenie bezpośredniego i następczego wpływu osadu ściekowego oraz kompostów o różnym czasie rozkładu sporządzonych z osadu ściekowego z dodatkiem odpadów zieleni miejskiej, na wielkość plonu i zawartość miedzi, żelaza, manganu i cynku w słomie trzciny chińskiej (Miscanthus sachriflorus). Uzyskane wyniki badań wskazują, że wielkość plonu suchej masy słomy trzciny chińskiej istotnie różnicowały dawki nawozów organicznych, ich rodzaj oraz uzupełniające nawożenie mineralne azotem i potasem. W pierwszym roku badań trzcina chińska najlepiej plonowała na obiektach z niekompostowanym osadem ściekowym, zaś w drugim roku badań uzyskano podobny plon na wszystkich obiektach z nawozami organicznymi. Uzupełniające nawożenie mineralne NK istotnie zwiększyło, w porównaniu z obiektami bez NK, plon słomy trzciny w pierwszym roku, a znacznie obniżyło w drugim roku badań. Na wszystkich obiektach z nawożeniem osadem ściekowym i kompostami różnym czasie rozkładu, w porównaniu z obiektami kontrolnymi, uzyskano wzrost średniej zawartości miedzi, żelaza, manganu i cynku w słomie trzciny chińskiej zarówno w pierwszym, jak i w drugim roku badań. W wyniku działania bezpośredniego istotnie większą zawartość manganu cynku w słomie trzciny uzyskano na obiekcie z osadem niż na obiekcie z 1,5- rocznym kompostem, a w roku następnym oba komposty istotnie zwiększyły zawartość miedzi, w porównaniu do obiektu z osadem. Uzupełniające nawożenie NK tylko w drugim roku badań istotnie zwiększyło zawartość miedzi i cynku w słomie trzciny, a obniżyło zawartość manganu.
The experiments were carried out to estimate the direct and successive effects of sewage sludge and sewage sludge composted with different decomposition period, on the yield and contents of copper, iron, manganese and zinc in Miscanthus sachariflorus straw. Obtained results showed that the dry matter yield of Miscanthus sachariflorus was considerably differentiated by the rate and kind of organic fertilizers and complementary mineral nitrogen-potassium fertilization. The highest average dry matter yield of Miscanthus sachariflorus was obtained in the first year of experiment. Similar yield was obtained in the second year on all of the objects with organic fertilization. Complementary mineral N + K fertilization essentially increased dry matter yield of Miscanthus sachariflorus straw in the first year in comparison to objects without this fertilization, but significantly decreased in the second experiment year. The incerase of average copper, iron, manganese and zinc contents was obtained on all objects fertilized with municipal sewage sludge and composts of different decomposition time in comparison to control objects in the first as well as in the second year of experiment. As a result of direct influence the higher manganese and zinc contents in straw were obtained on the object with sewage sludge than on the object with 1.5 year compost. In the next year both composts significantly increased copper content in comparison with the object fertilized with sewage sludge. Complementary mineral N + K fertilization significantly increased contents of copper and zinc in the straw only in the second year of experiment, but decreased manganese content.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 502, 2; 865-875
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ komunalnego osadu ściekowego na zmiany niektórych wskaźników gleby
Autorzy:
Krzywy, E.
Izewska, A.
Jezowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796090.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
W roku 2002 przeprowadzono doświadczenie wazonowe którego celem było określenie wpływu osadu ściekowego i kompostów z osadów ściekowych o różnym czasie rozkładu (0,5 roku i 1,5 roku) na zmiany niektórych wskaźników żyzności gleby. Rośliną testową była trzema chińska Miscanthus sachariflorhs (Maxim.) Hack. Uzyskane rezultaty badań wskazują, że nawożenie osadem ściekowym i kompostami z osadów ściekowych zwiększyło zawartość azotu ogólnego w glebie. Największy wzrost koncentracji azotu ogólnego wystąpił na wariantach nawożonych osadem ściekowym. Zawartości rozpuszczalne fosforu i magnezu w glebie w wyniku zastosowania nawożenia organicznego bez i z uzupełniającym nawożeniem azotowo-potasowym wzrosły, a potasu zmalały w porównaniu z zawartością przed założeniem doświadczenia. W większości wariantów nawożenie osadem ściekowym i kompostami z osadów ściekowych spowodowało wzrost zawartości fosforu przyswajalnego oraz obniżenie koncentracji potasu przyswajalnego w badanej glebie z porównaniu z kontrolą.
A pot experiment was carried out in 2002 which aim was to estimate the influence of sewage sludge and compost from sewage sludge of different time of decomposition (6 months and a year and a half) on the changes of some soil fertility rates. The tested plant was Miscanthus sacharifloriis (Maxim.) Hack. The obtained results of the experiment show that fertilization with sewage sludge and compost from sewage sludge increased the nitrogen contents in the soil. The biggest increase of nitrogen concentration appeared on the objects fertilized with sewage sludge. Dissolving contents of phosphorus and magnesium increased in the soil because of using organic fertilizers with and without complementory N and K fertilizing. But potassium dicreased in comparison with the contents before setting the experiment. In most objects the fertilization with sewage sludge and composts from sewage sludge caused an increase of the available phosphorus contents and dicrease of the available potassium concentration in the examined soil as compared with the control.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 494
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pobranie i wykorzystanie mikroelementow w okresie dwoch lat przez trzcine chinska z osadu sciekowego oraz z kompostow wyprodukowanych z osadu sciekowego
Autorzy:
Krzywy, E
Izewska, A.
Woloszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796145.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Miscanthus sacchariflorus
osady sciekowe
mikroelementy
kompost
wykorzystanie
trzcina chinska
pobranie mikroelementow
Opis:
W związku ze zmniejszeniem się naturalnych zasobów paliw kopalnych, poszukuje się alternatywnych źródeł energii. Obiecującym źródłem energii odnawialnej w Polsce może być biomasa trzciny chińskiej (Miscanthus sachariflorus). Określono pobrania mikroelementów przez słomę trzciny chińskiej w pierwszym i drugim roku po zastosowaniu osadu ściekowego i kompostów wytworzonych z osadu ściekowego oraz określenie wykorzystania mikroelementów z nawozów organicznych. Średnie pobranie miedzi przez trzcinę chińską w obu latach badań było podobne, natomiast większe pobranie żelaza i cynku stwierdzono w drugim roku, a manganu w pierwszym roku. W większości przypadków w miarę wzrostu dawek osadu i kompostów uzyskano wzrost pobrania analizowanych mikroelementów przez słomę trzemy chińskiej. Większe średnie pobranie mikroelementów w pierwszym roku badań stwierdzono na obiektach z osadem ściekowym, zaś w drugim roku na obiektach z kompostami i uzupełniającym nawożeniem NK. Wykorzystanie mikroelementów z osadu ściekowego i kompostów przez słomę trzciny chińskiej w ciągu dwóch lat było zróżnicowane i średnio wynosiło: miedzi - 2,22%, cynku - 10,4%, manganu - 12,1% i żelaza - 24,6%.
As a result of decreasing natural resources of mineral fuels these days the alternative sources of energy should be searched. Promising source of renewable energy in Poland could be the biomass of Miscanthus sachariflorus. Conducted research estimated the uptake of microelements by straw of Miscanthus sachariflorus in the first and second years after application of sewage sludge and composted sewage sludge as well as the utilization of microelements from organic fertilizers. Average uptake of copper by Miscanthus sachariflorus in both years of experiment was similar, however the highest uptake of iron and zinc was observed in the second year whereas manganese in the first year. In most cases as the sewage sludge and compost rates were increased, the higher uptake of microelements by straw was noticed. Higher average uptake of microelements in the first experiment year was observed on objects with sewage sludge, while in the second year on objects with sewage sludge and complementary mineral N + K fertilization. Utilization of microelements from sewage sludge and composts by Miscanthus sachariflorus straw within two years was diversified and amounted on average: copper - 2.22%, zinc - 10.4%, manganese - 12.1%, iron - 24.6%.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 502, 2; 877-885
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Content, uptake and utilization by plants of copper, manganese and zinc from municipal sewage sludge and wheat straw
Zawartosc, pobranie i wykorzystanie przez rosliny testowe miedzi, manganu i cynku z komunalnego osadu sciekowego i slomy pszennej
Autorzy:
Woloszyk, C
Izewska, A.
Krzywy-Gawronska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14141.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
pot experiment
plant
fertilization
municipal sewage sludge
wheat straw
copper
zinc
manganese
content
uptake
utilization
test plant
Opis:
In a two-factor pot experiment, which was conducted 2004-2005, the direct and successive impact was estimated of mixed application of different doses of municipal sewage sludge (0.5, 1.0, 1.5 and 2.0% d.m. of sewage sludge relative to 6 kg d.m. soil in pot) and a constant dose of wheat straw (30 g d.m. per pot), with and without supplemental mineral fertilization with nitrogen and NPK, on the content, uptake and utilization of copper, manganese and zinc by test plants. The soil used in the experiment was brown acid incomplete soil (good rye complex) and the test plant in the first year of research was grass – Festulolium, which was harvested four times, and in the second year – common sunflower and blue phacelia. In mean object samples of Festulolium, common sunflower and phacelia, content of copper, manganese and zinc was marked with the ASA method after mineralization in a mixture of nitric (V) and perchloric acid (VII). Rising doses of municipal sewage sludge with addition of a fixed dose of wheat straw, both in direct and successive effect, increased the content of copper, manganese and zinc in test plants. The increase in the weighted mean (from four swaths) content of copper in Festulolium, in comparison with the control object, varied from 8.04 to 59.8%, manganese from 21.8 to 68.8% and zinc from 19.4 to 59.1%. In the second year, the mean increase in the content of copper in common sunflower from objects fertilized with sewage sludge and straw varied from 8.7 to 30.3% and in phacelia from 6.1 to 12.6%. By analogy, the mean content of manganese rose from 23.3 to 59.5% and from 5.9 to 33.1% and the content of zinc from 33.2 to 50.3% and from 15.9 to 37.9%. Mineral fertilization with N and NPK, in comparison with the object without that fertilization, in both years of the experiment, increased the mean content of all microelements in test plants, with the increase being larger after NPK than N fertilization. The uptake of microelements by plants from sewage sludge and straw, in most cases, was increasing along with the increase of the doses of sewage sludge. In the total uptake of individual microelements, about 2/3 were atken up by Festulolium and the remaining 1/3 by phacelia. Utilization of individual microelements from sewage sludge and straw was considerably diverse. IIn the two years, test plants utilized manganese mostly (on average 58.2%), less zinc (on average 5.54%) and to the smallest degree copper (on average 3.03%).
W dwuczynnikowym doświadczeniu wazonowym, przeprowadzonym w latach 2004- -2005, oceniano wpływ bezpośredni i następczy łącznego stosowania zróżnicowanych dawek komunalnego osadu ściekowego (0,5, 1,0, 1,5 i 2,0% s.m. osadu w stosunku do 6 kg s.m. gleby w wazonie) i stałej dawki słomy pszennej (30 g s.m. na wazon), bez i z dodatkowym nawożeniem mineralnym azotem i NPK, na zawartość, pobranie i wykorzystanie miedzi, manganu i cynku przez rośliny testowe. Podłoże w doświadczeniu stanowiła gleba brunatna kwaśna, niecałkowita (kompleks żytni dobry), a rośliną testową w pierwszym roku badań była trawa – Festulolium, którą zebrano czterokrotnie, a w drugim roku słonecznik zwyczajny i facelia błękitna. W średnich próbkach obiektowych Festulolium, słonecznika i facelii oznaczono, po mineralizacji w mieszaninie kwasu azotowego (V) i chlorowego (VII), zawartość miedzi, manganu i cynku metodą ASA. Wzrastające dawki komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem stałej dawki słomy pszennej zarówno w działaniu bezpośrednim, jak i następczym, zwiększyły zawartość miedzi, manganu i cynku w roślinach testowych. Wzrost średniej ważonej (z czterech pokosów) zawartości miedzi w Festulolium, w porównaniu z obiektem kontrolnym, wahał się od 8,04 do 59,8%, manganu od 21,8 do 68,8%, a cynku od 19,4 do 59,1%. W drugim roku badań, w słoneczniku zebranym z gleby nawożonej osadem i słomą, średni wzrost zawartości miedzi wahał się od 8,7 do 30,3%, a w facelii od 6,1 do 12,6%, manganu odpowiednio od 23,3 do 59,5% i od 5,9 do 33,1%, a cynku od 33,2 do 50,3% i od 15,9 do 37,9%. Nawożenie mineralne N i NPK, w stosunku do obiektu bez tego nawożenia, w obu latach badań zwiększyło średnią zawartość wszystkich analizowanych mikroelementów w roślinach testowych, z tym że NPK w większym stopniu niż N. Pobranie mikroelementów przez rośliny z osadu i słomy, w większości przypadków, zwiększało się wraz ze wzrostem dawek osadu ściekowego. W całkowitym pobraniu poszczególnych mikroelementów udział Festulolium stanowił ok. 2/3, a słonecznika i facelii ok. 1/3. Wykorzystanie poszczególnych mikroelementów z osadu i słomy było znacznie zróżnicowane. W okresie dwóch lat w największym stopniu rośliny testowe wykorzystały mangan (średnio 58,2%), w mniejszym cynk (średnio 5,54%), a w najmniejszym miedź (średnio 3,03%).
Źródło:
Journal of Elementology; 2009, 14, 3; 593-604
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartosc, pobranie i wykorzystanie mikroelementow z kompostow przez rosliny w trzyletnim zmianowaniu
Autorzy:
Woloszyk, C
Izewska, A.
Krzywy-Gawronska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/801406.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
mikroelementy
osady sciekowe
pszenica ozima
kompost
zawartosc mikroelementow
pobranie mikroelementow
owies nagoziarnisty
rzepak jary
Opis:
W trzyletnim doświadczeniu polowym, przeprowadzonym na glebie lekkiej (kompleks 5), oceniano bezpośredni i następczy wpływ kompostów sporządzonych z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem odpadów zieleni miejskiej, słomy żytniej i popiołu z węgla kamiennego na kształtowanie zawartości, pobranie i wykorzystanie miedzi, manganu oraz cynku przez rośliny uprawiane w trzyletnim zmianowaniu (rzepak jary, pszenica ozima, owies nagoziarnisty). Komposty po siedmiu miesiącach rozkładu zastosowano pod rzepak jary, w dawkach odpowiadających 200 kg N·ha⁻¹ W pierwszym roku badań komposty najkorzystniej oddziaływały na kształtowanie zawartości cynku w nasionach i w słomie rzepaku jarego oraz manganu w nasionach tej rośliny. W drugim roku działania większość badanych kompostów wpłynęła na znaczny wzrost zawartości manganu i cynku w ziarnie pszenicy ozimej, w porównaniu z obiektem kontrolnym, a w trzecim roku prowadzenia doświadczenia, w większości przypadków, o ponad 10% wzrosła zawartość miedzi w ziarnie i w słomie owsa nagoziarnistego oraz cynku w słomie. Pobranie miedzi przez rośliny z poszczególnych kompostów było bardzo mało zróżnicowane i wyniosło średnio 103 g·ha⁻¹, zaś pobranie manganu i cynku różniło się w większym stopniu, a średnio wyniosło 881 i 526 g·ha⁻¹. Rośliny w okresie trzech lat wykorzystały z kompostów najmniej miedzi (2,01%), więcej cynku (3,20%), a najwięcej manganu (8,45%).
In a three-year field experiment conducted on light soil (the 5th complex), the direct and sequent effects of composted municipal sewage sludge with addition of urban green wastes, rye straw, and coal ash, on the content, uptake and utilization of copper, manganese and zinc by plants cultivated in three-year rotation (spring rape, winter wheat, naked oat) were investigated. After seven months of decomposition, the composts were applied under spring rape at rates corresponding with 200 kg N·ha⁻¹. In the first year of experiment composts most profitably influenced the amount of zinc in seeds and in straw, and on the amount of manganese in seeds of spring rape. In the second year most of examined composts essentially increased manganese and zinc content in grain of winter wheat in comparison with the control object. In the third year in most cases the content of copper rose by above 10% in grain and straw of naked oat as well as zinc in the straw. The uptake of copper by plants from objects with composts was similar and averaged 103 g·ha⁻¹, whereas that of manganese and zinc differed and averaged 881 and 526 g·ha⁻¹, respectively. Within three-year period, the plants utilized least copper (2.01%), more zinc (3.20%), and the most manganese (8.45%) from the compost.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 502, 2; 1059-1067
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niektóre właściwości chemiczne gleby lekkiej po trzech latach od zastosowania kompostów z komunalnego osadu ściekowego
Autorzy:
Woloszyk, C.
Izewska, A.
Krzywy-Gawronska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807627.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
W pracy przedstawiono wpływ kompostów z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem odpadów zieleni miejskiej, słomy żytniej i popiołu z węgla kamiennego, w trzecim roku od ich zastosowania, na niektóre właściwości chemiczne gleby lekkiej (kompleks 5). Nawożenie kompostami, przy dwóch poziomach nawożenia mineralnego, zastosowano pod rzepak jary w dawkach odpowiadających 200 kg N·ha⁻¹. Pierwszą rośliną następczą była pszenica ozima, a drugą owies nagoziarnisty. Po zbiorze owsa pobrano średnie obiektowe próbki gleby z głębokości 0-25 cm i oznaczono w nich odczyn (pH w 1 mol KCl·dm⁻³), zawartość węgla organicznego, azotu ogólnego oraz fosforu, potasu i magnezu przyswajalnego. Po trzech latach od zastosowania kompostów nie odnotowano znaczniejszych zmian odczynu gleby ani w stosunku do wartości wyjściowej, ani w stosunku do wartości z obiektu kontrolnego. Wszystkie z zastosowanych kompostów, w porównaniu z obiektem kontrolnym, zwiększyły zawartość С org. (średnio o 6,8%) i N og. w glebie (średnio o 10,8%) oraz dość znacznie fosforu i magnezu przyswajalnego, a w mniejszym stopniu potasu przyswajalnego.
In the paper, the influence of composts made from municipal sewage sludge with the addition of municipal green wastes, rye straw, and coal ash on some chemical properties of a light soil of the 5 complex three years after their application is presented. The fertilization with composts, at two levels of fertilization with mineral fertilizers, was applied under spring rape at the rates corresponding to 200 kg N·ha⁻¹. The first sequent plant was winter wheat, and the second naked oat. After the harvest of naked oat, mean samples from the objects compared were collected from a depth of 0-25 cm and pH in 1 mol KCl·dm⁻³, the contents of organic C, total nitrogen, as well as available phosphorous, potassium, magnesium were determined. After three years of the application of composts, no marked changes in the soil pH as compared with the initial one and that of the control object were recorded. All the composts used, compared with the control object, increased most the contents of organic С (by 6.8% on average) and total N (by 10.8% on average) in the soil, less the available phosphorous and magnesium, and the least the available potassium the soil.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 499
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg przebiegających przez tereny rolnicze w okresie jesiennym
The content of macro- and microelements in soils of roadsides of roads running through agricultural area in autumn
Autorzy:
Iżewska, A.
Chudecka, J.
Tomaszewicz, T.
Wróbel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372614.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
pobocza dróg
makroskładniki w glebie
mikroelementy w glebie
roadsides of roads
macroelements in soil
microelements in soil
Opis:
Autorzy badali zawartość makro- i mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl w glebach poboczy dróg przebiegających przez obszary użyt-kowane rolniczo Niziny Szczecińskiej w okresie jesiennym. W obrębie poboczy, o łącznej szerokości 5 m, wyodrębniono 5 stref (A-E) w układzie zwiększającej się odległości od krawędzi jezdni. Celem badań była ocena dostępności składników pokarmowych dla roślin. Stwierdzono, że zasobność badanych gleb w fosfor i magnez była niska i bardzo niska. Zawartość tych pierwiastków oraz sodu istotnie malała w miarę oddalania się od jezdni, co można powiązać ze stosowaniem środków odladzających. Zawartość potasu nie wykazała istotnych zmian, a wysoka i średnia zasobność w ten makro-składnik świadczyła o dostępności dla roślin. Nie stwierdzono istotnych różnic w zawartości mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl.
The authors investigated the content of macro-and microelements soluble in 0.5M HCl in soils of roadsides of roads running through agricultural area of Szczecin Lowland in autumn. Within the roadsides, with a total width of 5 m, separated five zones (A-E) in the system of increasing distances from the edge of roads. The aim of study was to assess of nutrients availability for plants. It was found that the abundance of investigated soils in phosphorus and magnesium was low and very low. The contents of these elements and sodium decreased significantly as you move away from the roadway, which can be associated with the use of snow removal. The potassium content did not show significant changes, and the high and medium abundance of this macroelement testified to the availability for plants. The authors found no significant differences in the contents of micronutrients soluble in 0.5M HCl.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 143 (23); 69-75
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Content of elements in soils of roadsides and characteristic of plant species settled
Zawartość pierwiastków w glebach pobocza dróg oraz charakterystyka gatunków roślin je zasiedlających
Autorzy:
Iżewska, A.
Chudecka, J.
Tomaszewicz, T.
Wróbel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126548.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
roadside soils
content of macro- and microelements in soil
roadside flora
gleby przydrożne
zawartość makro- i mikroskładników w glebie
flora przydrożna
Opis:
The paper presents research results concerning the content of micro- and macroelements in soils of roadsides and spatial distribution of roadside flora on the basis of trophic index. Shoulder area with width of 5 m was studied, along roads with hardened surface going through agricultural lands in Szczecin Lowlands. The content of forms regarded assimilable macroelements (phosphorus, potassium, magnesium) in zone soils - the edge of the shoulder and proper shoulder - was different from the zone soils - ditch and slope. Soil richness in assimilable phosphorus was low in all researched areas, potassium was high in A and B zones, medium in C and D zones, and magnesium on the edge of shoulder and proper shoulder was medium, and low in the ditch and embankment. Assessing soil richness in microelements (with the exception of iron), it was found that it was in the same class in the researched shoulder areas: manganese - medium, zinc - high, copper - high (A, B, C zones). Calculated rates of soil salinity (Z, SAR) show no signs of salinity and present good conditions for plant growth. Analysis of the trophic index showed domination of species preferring eutrophic soil (Tr = 4) and extremely eutrophic (Tr = 5) throughout the whole profile of vertical formation of roadsides in the mid-field on the researched area.
Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg i przestrzennego rozmieszczenia flory przydrożnej na podstawie wskaźnika trofizmu. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 5 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej przebiegającej przez tereny rolnicze na Nizinie Szczecińskiej. Zawartości form uznanych za przyswajalne makroskładniki (fosfor, potas, magnez) w glebach strefy skraj pobocza i pobocze właściwe różniła się od gleb stref rów i skarpa. Zasobność gleby w przyswajalny fosfor była niska we wszystkich badanych strefach, potasu wysoka w strefie A i B, a średnia w C i D, zaś magnezu średnia na skraju pobocza i poboczu właściwym, a niska w rowie i skarpie. Oceniając zasobność gleby w mikroskładniki (z wyjątkiem żelaza), stwierdzono, że była w tej samej klasie w badanych strefach pobocza: mangan - średnia, cynk - wysoka, miedź - wysoka (strefa A, B, C). Obliczone wskaźniki zasolenia gleby (Z i SAR) wskazują na brak oznak zasolenia i dobre warunki do wzrostu roślin. Analiza wskaźnika trofizmu wykazała zdecydowaną przewagę gatunków preferujących gleby eutroficzne (Tr = 4) i skrajnie eutroficzne (Tr = 5) w całym profilu pionowego ukształtowania pobocza dróg śródpolnych na badanym terenie.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 81-86
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Content of Macro- and Microelements in Roadsides’ Top Layer of Forest Areas and Characteristics of Plant Species Settled
Zawartość makro- i mikroskładników w wierzchniej warstwie pobocza dróg terenów leśnych oraz charakterystyka gatunków roślin je zasiedlających
Autorzy:
Iżewska, A.
Chudecka, J.
Tomaszewski, T.
Wróbel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388794.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gleby leśne
zawartość
makroskładniki w glebie
mikroskładniki w glebie
flora leśna
wskaźniki zasolenia gleby
forest soils
content
macroelements
microelements
flora
forest
soil salinity indicators
Opis:
The paper presents research results concerning the content of micro- and macroelements in soils of roadsides along forest areas, salinity indicators and spatial distribution of roadside flora on the basis of trophic index. Study area with the total shoulder width of 8 m, along hardened surface in Szczecin Lowlands. The research has indicated that the content of macro- and microelements: P, K, Mg, Ca and Na was decreasing as the distance from the roadway was growing. Indeed, most of macroelements were found in the edge zone (edge of shoulder), with a width of 20–30 cm, adjacent directly to the edge of roadway. In all researched areas soil richness for phosphorus was low, for magnesium low (A and B zone) and very low (C and D zone), high in potassium in the edge area and medium in the proper shoulder. Content of soluble microelements in 0.5 mol dm–3 HCl was the greatest in the edge area and was decreasing if further from the edge of the roadway. Rating abundance of species observed on the edge of the shoulder (A), on the proper shoulder (B), in roadside ditches (C), on slopes of mid-forest (D) showed a similar number of species found in roadside ditches and on slopes (on average 23 and 22 taxons). On the basis of soil salinity indicators (Z and SAR) they were not specified in any of the analyzed shoulder zones.
Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg biegnących przez tereny zadrzewione, wskaźników ich zasolenia oraz przestrzennego rozmieszczenia flory przydrożnej na podstawie wskaźnika trofizmu. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 8 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej na Nizinie Szczecińskiej. Przeprowadzone badania wskazują, że zawartość makroskładników: P, K, Mg, Ca oraz Na zmniejszała się w glebie w miarę oddalania się od krawędzi jezdni. Istotnie najwięcej makroskładników było w strefie brzegowej (skraj pobocza), o szerokości 20-30 cm, przylegającej bezpośrednio do krawędzi jezdni. Analizując zasobność gleby w przyswajalny fosfor, stwierdzono, że była ona niska we wszystkich badanych strefach, magnezu niska (strefa A i B) i bardzo niska (strefa C i D), a potasu wysoka w stresie brzegowej i średnia w strefie pobocza właściwego. Zawartość mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5 mol dm-3 HCl największa była w strefie brzegowej i zmniejszała się w miarę oddalania od krawędzi jezdni. Ocena liczebności gatunków obserwowanych na skraju pobocza (A), na poboczu właściwym (B), w przydrożnych rowach (C) i na skarpach dróg śródleśnych (D) wykazała podobną liczbę gatunków występujących w przydrożnych rowach i na skarpach (średnio 23 i 22 taksony). Na podstawie wskaźników zasolenia gleby (Z i SAR) nie określono ich w żadnej z analizowanych stref pobocza.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 1-2; 53-60
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg śródleśnych w okresie jesiennym
The content of macro- and microelements in soils of roadsides of forest roads in autumn
Autorzy:
Iżewska, A.
Chudecka, J.
Tomaszewicz, T.
Wróbel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372610.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
pobocza dróg leśnych
gleba
mikroskładniki w glebie
makroskładniki w glebie
roadsides of forest roads
macroelements in soil
microelements in soil
Opis:
Autorzy badali zawartość makro- i mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl w glebach poboczy dróg śródleśnych na Nizinie Szczecińskiej w okresie jesiennym. W obrębie poboczy, o łącznej szerokości 5 m, wyodrębniono 5 stref (A-E) w układzie zwiększającej się odległości od krawędzi jezdni. Celem badań była ocena wpływu środków odladzających na dostępność składników pokarmowych dla roślin. Wyniki wskazały na najwyższą zawartość P, K, Mg, Ca, Na, Cu, Fe, Mn w glebach najbliższych jezdni (strefa A). Istotne różnice w zawartości pierwiastków stwierdzono pomiędzy glebami strefy A oraz C (P, K, Mg, Cu), strefy D (Na, Fe), a nawet strefy E (Mn). Dominowała niska i bardzo niska zasobność gleb w badane pierwiastki. Wysoka zasobność w K i Cu wystąpiła w glebach strefy A, a średnia - w Cu w strefie B. Zawartość Zn nie wykazała istotnych różnic, odpowiadając zasobności wysokiej.
The authors investigated the content of macro-and microelements soluble in 0.5 M HCl in soils of roadsides of forest roads on Szczecin Lowland in autumn. Within the roadsides, with a total width of 5 m, separated five zones (A-E) in the system of increasing distances from the edge of roads. The aim of study was to assess the impact of snow removal on the availability of nu-trients for plants. The results indicated the highest content of P, K, Mg, Ca, Na, Cu, Fe, Mn in the soils lying nearest the roads (zone A). The significant differences in content of elements were found between the soils zones A and C (P, K, Mg, Cu), zone D (Na, Fe), and even zone E (Mn). The low and very low abundances of soils in investigated elements were dominant. The high abundance of K and Cu occurred in the soils of zone A, but the medium abundance of Cu in zone B. The Zn contents shown no significant differences responding to high abundance.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 143 (23); 44-50
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartosc metali ciezkich w glebie lekkiej w trzecim roku po zastosowaniu osadu sciekowego i kompostow wyprodukowanych z osadu sciekowego
Autorzy:
Izewska, A
Krzywy, E
Woloszyk, C
Balcer, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799506.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gleby
osady sciekowe
nawozenie
kompost z osadow sciekowych
zawartosc metali ciezkich
soil
sewage sludge
fertilization
sewage compost
heavy metal content
Opis:
In the years 2002-2004 vase experiment was conducted in conditions of a hall of vegetation. The municipal sewage sludge was used for research as well as composts produced in the year 2001 with GWDA method, prepared from sewage sludge with 30% addition of structure-forming materials in conversion to dry matter. The test plant was Miscanthus sacchariflorus. The aim of the research was the assessment of heavy metal content in soil in the third year after the application of sewage sludge and composts prepared from sewage sludge of different time of decomposition (0.5-year and 1.5-year). In the third year of experiment significant in content of total forme of copper, manganese and forms soluble in 1 mol HCl·dm⁻³ of cadmium and lead was noticed on objects fertilized with 1.5-year compost. The scale of changes depended on doses and type of the applied organic fertilizer. The dose of sewage sludge and composts prepared from sewage sludge at a rate of 52 g per vase caused a significant increase of the total and forms soluble in 1 mol HCl·dm⁻³ of copper, manganese, nickel and zinc in soil. The analised participation of form soluble in 1 mol HCl·dm⁻³ in the total content of heavy metals can be ranked in the following way: Pb>Cd>Zn>Mn>Cu>Ni.
W 2002 roku przeprowadzono doświadczenie wazonowe w warunkach hali wegetacyjnej. Do badań użyto komunalny osad ściekowy oraz wyprodukowane w 2001 r. metodą GWDA komposty na bazie komunalnego osadu ściekowego z 30% dodatkami materiałów strukturotwórczych, w przeliczeniu na suchą masę. Rośliną testową była trzcina chińska Miscanthus sacchariflorus. Określono zawartość metali ciężkich w glebie w trzecim roku po zastosowaniu osadu ściekowego i kompostów z komunalnego osadu ściekowego o różnym czasie rozkładu (0,5-roku i 1,5-roku). W trzecim roku badań w glebie na obiektach nawożonych kompostem 1,5- rocznym nastąpił istotny wzrost zawartości form ogólnych miedzi i manganu oraz form rozpuszczalnych w 1 mol HCl·dm⁻³ kadmu i ołowiu. Wielkość zmian zależna była od wielkości dawki oraz od rodzaju zastosowanego nawozu organicznego. Dawka osadu ściekowego i kompostów z osadu ściekowego wynosząca 52 g na wazon istotnie zwiększyła zawartość form ogólnych oraz rozpuszczalnych w 1 mol HCl·dm⁻³ miedzi, manganu, niklu i cynku w glebie. Analizując udział formy rozpuszczalnej w zawartości ogólnej metali ciężkich, pierwiastki te można uszeregować następująco: Pb>Cd>Zn>Mn>Cu>Ni.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 512, 1; 173-181
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ następczy kompostów z komunalnego osadu sciekowego z dodatkiem różnych komponentów, przy dwóch poziomach NPK, na wielkość plonu i jakość ziarna pszenicy ozimej
Autorzy:
Woloszyk, C.
Stankowski, S.
Izewska, A.
Swiderska-Ostapiak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/800673.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
W doświadczeniu polowym przeprowadzonym na glebie lekkiej w latach 2001/2002 badano wpływ następczy nawożenia kompostami z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem różnych komponentów (słoma, odpady zieleni miejskiej, popiół z węgla kamiennego), przy dwóch dawkach NPK, na plon i cechy jakościowe ziarna pszenicy ozimej odmiany Korweta. Komposty z osadu ściekowego spowodowały wzrost plonu ziarna, a nie miały zasadniczego wpływu na jakość ziarna pszenicy ozimej. Zwiększenie dawki nawożenia mineralnego NPK spowodowało istotną poprawę wartości badanych cech jakościowych ziarna - z wyjątkiem liczby opadania. Wpływ wzrastającego nawożenia NPK na cechy jakościowe ziarna pszenicy był zbliżony niezależnie od rodzaju zastosowanego kompostu.
In a field experiment conducted on light soil in 2001/2002 the consequence effect of sewage sludge with the addition of some components (straw, green town waste, stone coal ash) and 2 NPK fertilization levels on gram yield and quolity traits of winter wheat grain cv. Korweta was estimated. The application of sewage sludge composts caused the gam yield increase and did not have significant effect on grain quality traits. Increasing NPK doses caused significant increase of the examined quality traits., except the falling numer. Efekt of nitrogen fertilization on the wheat gram quality was similar with different compost variants.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 494
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw kompostow z komunalnego osadu sciekowego z roznymi komponentami na wysokosc i sklad chemiczny nasion i slomy rzepaku jarego
Autorzy:
Krzywy, E
Woloszyk, C.
Izewska, A.
Krzywy-Gawronska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807673.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
sklad chemiczny
sloma
nasiona
osady sciekowe
kompost
plony
nawozenie
rzepak jary
Opis:
Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu wyprodukowanych kompostów z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem różnych komponentów (odpady zieleni miejskiej, słomy, popiołu z węgla kamiennego) na wysokość plonów oraz skład chemiczny nasion i słomy rzepaku jarego. Doświadczenie połowę przeprowadzono na glebie zaliczanej pod względem składu granulometrycznego do piasku lekkiego pylastego, kompleksu przydatności rolniczej V. Biorąc pod uwagę niską średnią zawartość potasu w kompostach z osadów ściekowych oraz niewielkie wykorzystanie azotu z osadów ściekowych wprowadzono dodatkowo nawożenie azotowo-potasowe (N₅₀ , K₄₁ I - poziom i N₁₀₀, K₈₂ II - poziom). Uzyskane rezultaty badań wskazują, że wprowadzone do gleby komposty istotnie zwiększyły plon nasion rzepaku jarego. Średnie zwyżki plonów wahały się od 29 do 50% w stosunku do wariantu bez kompostów. Plony słomy rzepaku jarego pod wpływem kompostów nie wzrosły istotnie w stosunku do wariantu z nawożeniem azotowo-potasowym. Komposty z osadu ściekowego bez i z dodatkiem komponentów nie miały większego wpływu na obniżenie bądź nadmierne podniesienie koncentracji głównych składników pokarmowych (N, P, K, Ca, Mg i S) oraz metali ciężkich (Cd, Cu, Mn, Ni, Pb i Zn) w nasionach i słomie rzepaku.
The aim of the investigations conducted was to determine the influence of composts produced from municipal sewage sludge with addition of different components (municipal green wastes, straw, mineral coal ash) on the yield and chemical composition of seeds and straw of spring rape. A field experiment was conducted on soil of the granulometric composition of light very-fine sand of the V complex of agricultural suitability. Because of the low content of potassium in composts and the low utilization of nitrogen from sewage sludge, fertilization with nitrogen and potassium (N₅₀ , K₄₁ - 1st level, N₁₀₀, K₈₂ - 2nd level) was additionally applied. The results received indicate that the composts incorporated into the soil significantly increased the yield of seeds of spring rape. The mean increases of yield ranged from 29% to 50% relative to the variant with no composts. The composts did not increase significantly the yield of straw of spring rape compared with the variant where nitrogenous and potassium fertilizers were applied. The composts from sewage sludge without and with addition of composts neither decreased nor excessively increased the content of the main nutrient components (N, P, K, Ca, Mg, and S) and heavy metals (Cd, Cu, Mn, Ni, Pb, and Zn) in seeds and straw of rape.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 484, 1; 303-315
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The possibilities of treatment of stormwater polluted with bofuels in the lamella oil separator
Możliwości oczyszczania w separatorze lamelowym ścieków opadowych zanieczyszczonych biopaliwami
Autorzy:
Berling, S.
Iżewska, A.
Mazur, J.
Tarnowski, K.
Treichel, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396195.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
stormwater
biofuels
oil derivative substances
separators
ścieki opadowe
biopaliwa
zanieczyszczenia
substancje ropopochodne
separator lamelowy
Opis:
Laboratory tests were conducted simulating the process of polluting stormwater with fuels and afterwards treating this sewage in the separator of oil derivative substances. The diesel oil - ON and the pure biofuel - BIO 100, available on the market, were the subject of the tests. Depending on the kind of fuel, the differences in the concentration of oil derivative substances in the “treated” sewage were in the range of several hundred percent. Such big differences show the necessity for examination whether the assumptions accepted while designing separators will also be correct in the case of treating stormwater polluted with contemporary fuels available on the market, includuing biofuels.
Dobór urządzeń oczyszczających ścieki opadowe powinien uwzględniać zarówno ich ilość i jakość. Z reguły jednak, nie przeprowadza się odpowiednich badań terenowych, a dane dotyczące ilości (natężenie deszczu, współczynniki spływu) i jakości ścieków nieoczyszczonych przyjmuje się na podstawie danych literaturowych. Charakter zanieczyszczeń w ściekach opadowych również może odbiegać od „zanieczyszczeń literaturowych”, które np. nie uwzględniają zawartych w paliwach biokomponentów. Uwzględniając fakt, że zgodnie z normą PN-EN 858 separatory testowane są przy użyciu oleju żeglugowego typu diesel, którego właściwości odpowiedzialne za procesy separacji znacznie odbiegają od obecnie stosowanych paliw rynkowych, może to być przyczyną nieoptymalnego doboru urządzeń oczyszczających ścieki opadowe, odprowadzane ze zlewni znacznie zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi np. stacji i terminali paliw. Przeprowadzono badania laboratoryjne symulujące warunki mieszania wód opadowych z paliwami i następnie oczyszczania ich w separatorze substancji ropopochodnych. Badaniu poddano rynkowy olej napędowy i czyste biopaliwo. Otrzymano wyraźne różnice stężeń substancji ropopochodnych w „oczyszczonych” ściekach. Mogą one wskazywać na konieczność zbadania, czy założenia przyjęte przy projektowaniu separatorów będą prawidłowe przy oczyszczaniu ścieków opadowych zanieczyszczonych współczesnymi paliwami rynkowymi.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 20(1); 5-15
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of the Active Substance of PRPŽFIX on the Conversion of Nitrogen in Composts from the Municipal Sewage Sludge
Wpływ substancji czynnej PRPŽFIX na przemiany azotu w kompostach z komunalnego osadu ściekowego
Autorzy:
Krzywy, E.
Krzywy-Gawrońska, E.
Wołoszczyk, C.
Iżewska, A.
Ragin, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389377.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
komunalny osad ściekowy
komposty z osadów ściekowych
skład chemiczny
wartość nawozowa
substancja czynna PRPŽFIX
municipal sewage sludge
composts from sewage sludge
chemical composition
fertilizing value
active substance PRPŽFIX
Opis:
Aim of the conducted research was to estimate influence of mineral granulate PRPŽFIX on conversions of total, ammonium and nitrate nitrogen in composts prepared from municipal sewage sludge with addition of straw and urban green waste. Composts were prepared in three repetitions in November of 2007 and were composted in 70 dm3 plastic containers kept in building of Hall of Vegetation of the former University of Agriculture. The first compost consisted of municipal sewage sludge (70 %) and wheaten straw (30 %), the second consisted of sewage sludge (70 %) and urban green waste (30 %). In the first series of experiment decomposition was conducted without addition of PRPŽFIX substance and in the second series PRPŽFIX substance was added in amount of 3 kg per l m3 of composted mass. Decomposition of composts was conducted through 180 days and total content of nitrogen as well as its ammonium and nitrate forms were determined each 30 days. Conducted research show that during the time of decomposition of composts prepared from sewage sludge with 30-percentage addition of structure-making materials content of total nitrogen decreased in their mass. Course of changes of ammonium and nitrate nitrogen content in composts was different. In both of the composts content of N-NH4 was increasing until 90* day of composting and after that period was decreasing. However, considerable increase of content of nitrate nitrogen was found after 120 days and lasted till 180* day of composting. Addition of PRPŽFIX substance caused increase of content of ammonium nitrogen on average by 17.2 % and had no distinct influence on shaping on total content of nitrogen and its nitrate form.
Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu granulatu mineralnego PRPŽFIX na przemiany azotu ogólnego, amonowego i azotanowego(V) w kompostach z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem słomy i odpadów zieleni miejskiej. Komposty sporządzono w trzech powtórzeniach w listopadzie 2007 roku i kompostowano w 70-litrowych pojemnikach plastikowych, przechowywanych w budynku Hali Wegetacyjnej byłej Akademii Rolniczej w Szczecinie. Pierwszy kompost składał się (w przeliczeniu na suchą masę) z komunalnego osadu ściekowego (70 %) oraz słomy pszennej (30 %), a drugi z osadu ściekowego (70 %) i odpadów zieleni miejskiej (30 %). W l serii doświadczenia rozkład prowadzono bez dodatku, a w serii II do masy kompostowej dodano substancję PRPŽFIX w ilości 3 kg na l m3 masy kompostowej. Rozkład kompostów prowadzono przez 180 dni, oznaczając co 30 dni ogólną zawartość azotu oraz jego formy amonową i azotanową(V). Przeprowadzone badania wskazują, że w czasie rozkładu kompostów z komunalnego osadu ściekowego z 30-procentowym dodatkiem materiałów strukturotwórczych nastąpiło zmniejszenie w ich masie ogólnej zawartości azotu. Przebieg zmian zawartości azotu amonowego i azotanowego(Y) w kompostach był różny. W obu kompostach zawartość N-NFL| zwiększała się do 90. dnia kompostowania, a po tym okresie zmniejszała się. Natomiast znaczniejsze zwiększenie zawartości azotu azotanowego(V) stwierdzono po 120 dniach i trwało ono do 180 dnia kompostowania. Natomiast dodatek substancji PRPŽFIX spowodował wzrost zawartości azotu amonowego średnio o 17,2 %, i nie miał większego wpływu na kształtowanie ogólnej zawartości azotu i jego formy azotanowej(V).
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 6; 631-636
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw bezposredni i nastepczy komunalnego osadu sciekowego i slomy na wielkosc plonu oraz zawartosc makroskladnikow w roslinach testowych
Autorzy:
Woloszyk, C
Krzywy, E
Izewska, A
Krzywy-Gawronska, E
Balcer, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807937.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Festulolium
uprawa roslin
osady sciekowe
facelia blekitna
plony
sloma pszenna
nawozenie
zawartosc makroelementow
slonecznik
plant cultivation
sewage sludge
tansy phacelia
Phacelia tanacetifolia
yield
wheat straw
fertilization
macroelement content
sunflower
Helianthus
Opis:
W dwuczynnikowym doświadczeniu wazonowym oceniano wpływ bezpośre-dni i następczy łącznego stosowania zróżnicowanych dawek komunalnego osadu ściekowego (0,5, 1,0, 1,5 i 2,0% s.m. osadu w stosunku do 6 kg s.m. gleby w wazonie) i stałej dawki słomy pszennej (30 g s.m. na wazon), bez i z dodatkowym nawożeniem mineralnym azotem i NPK, na wielkość plonu i zawartość azotu, fosforu i potasu oraz na wykorzystanie azotu przez rośliny testowe. Podłoże w doświadczeniu stanowiła gleba brunatna kwaśna, niecałkowita (kompleks żytni dobry), a rośliną testową w pierwszym roku badań była trawa - Festulolium, którą zebrano czterokrotnie, a w drugim roku słonecznik zwyczajny i facelia błękitna. Nawożenie komunalnym osadem ściekowym łącznic ze słomą pszenną wpłynęło na znaczne zwiększenie plonu roślin zarówno w działaniu bezpośrednim, jak i następczym. Średnie zwyżki sumy plonu suchej masy Festulolium z czterech pokosów wahały się od 98 do 259% (działanie bezpośrednie), a sumy plonu słonecznika zwyczajnego i facelii błękitnej od 17,9 do 44,2% (działanie następcze). Nawożenie mineralne azotem, stosowane na tle osadu i słomy, zwiększyło plon trawy o 27,4%, a NPK o 38,4%, zaś sumę plonu słonecznika i facelii odpowiednio o 15,7 i 35,5%. W porównaniu z obiektem kontrolnym, w działaniu bezpośrednim, istotny wzrost średniej ważonej zawartości azotu w Festulolium uzyskano od dawki 1,0% osadu + słoma, a fosforu i potasu na obiektach z dawkami 1,5 i 2,0% osadu + słoma. W działaniu następczym osad ze słomą, zwiększył w słoneczniku i facelii zawartość wszystkich analizowanych składników. Jednak istotne zwiększenie zawartości azotu, fosforu i potasu stwierdzono w facelii, a w słoneczniku tylko fosforu, z tym że na obiektach z większymi dawkami osadu. Nawożenie mineralne azotem i NPK wpłynęło tylko na statystycznie udowodniony wzrost zawartości azotu w obu roślinach. Średnie wykorzystanie azotu z osadu i słomy przez rośliny testowe w okresie dwóch lat wahało się od 36,2 do 42,7%, z czego na działanie bezpośrednie przypadło od 30,0 do 37,2%, a na działanie następcze od 5,4 do 6,9%.
In a twofactor pot experiment the impact of direct and sequent effect of total applied diversified doses of municipal sewage sludge (0.5, 1.0, 1.5, 2.0% dry matter sewage sludge in relation to 6 kg dry soil matter in the pot) and constant dose of wheat straw (30 g dry matter per pot) with and without the supplemental mineral fertilization with N and with NPK on the crop yield and on the content of nitrogen, phosphorus, potassium and also on the utilization of nitrogen by test plants was evaluated. Soil substratum in the experiment was incomplete brown acid soil (good rye complex), test plant in the first year was Festulolium - harvested four times, in the second year - common sunflower (Helianthus annuus) and blue phacelia (Phacelia tanacetifolia). Total fertilization with municipal sewage sludge and wheat straw significantly increased the yield of plants, both in direct and sequent influence. Mean increase of the yield sum of dry matter of Festulolium from four cuts oscillated from 98 to 259% (direct influence), whereas the yield sum of common sunflower and blue phacelia from 17.9 to 44.2% (sequent influence). Mineral fertilization with nitrogen applied on the background of sewage sludge and straw caused 27.4% increase of grass yield, whereas mineral fertilization with NPK caused 38.4% increase, while the yield sum of common sunflower and blue phacelia increased about 15.7 and 35.5%, respectively. In direct influence a significant increase of weighted mean content of nitrogen in Festulolium was obtained from a dose of 1.0% of sewage sludge + straw and of phosphorus and potassium on objects with doses 1.5 and 2.0% of sewage sludge + straw in comparison with control object. In sequent impact sewage sludge with straw increased the content of all analyzed components in common sunflower and blue phacelia. However, a significant increase of nitrogen, phosphorus and potassium content was observed in blue phacelia, while in common sunflower only phosphorus increased on objects with higher sewage sludge doses. Mineral fertilization with nitrogen and with NPK only influenced statistically proved increase of nitrogen content in both plants. Mean utilization of nitrogen from sewage sludge and straw by test plants during two years oscillated from 36.2 to 42.7%, of which direct impact included 30 to 37.2% and sequent impact 5.4 to 6.9%.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 512, 2; 647-659
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-40 z 40

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies