In a two-factor pot experiment, which was conducted 2004-2005, the direct and successive
impact was estimated of mixed application of different doses of municipal sewage
sludge (0.5, 1.0, 1.5 and 2.0% d.m. of sewage sludge relative to 6 kg d.m. soil in pot) and
a constant dose of wheat straw (30 g d.m. per pot), with and without supplemental mineral
fertilization with nitrogen and NPK, on the content, uptake and utilization of copper,
manganese and zinc by test plants.
The soil used in the experiment was brown acid incomplete soil (good rye complex)
and the test plant in the first year of research was grass – Festulolium, which was harvested
four times, and in the second year – common sunflower and blue phacelia.
In mean object samples of Festulolium, common sunflower and phacelia, content
of copper, manganese and zinc was marked with the ASA method after mineralization
in a mixture of nitric (V) and perchloric acid (VII).
Rising doses of municipal sewage sludge with addition of a fixed dose of wheat straw,
both in direct and successive effect, increased the content of copper, manganese and zinc
in test plants.
The increase in the weighted mean (from four swaths) content of copper in Festulolium,
in comparison with the control object, varied from 8.04 to 59.8%, manganese from
21.8 to 68.8% and zinc from 19.4 to 59.1%. In the second year, the mean increase in the
content of copper in common sunflower from objects fertilized with sewage sludge and
straw varied from 8.7 to 30.3% and in phacelia from 6.1 to 12.6%. By analogy, the mean
content of manganese rose from 23.3 to 59.5% and from 5.9 to 33.1% and the content
of zinc from 33.2 to 50.3% and from 15.9 to 37.9%. Mineral fertilization with N and NPK, in comparison with the object without that fertilization, in both years of the experiment,
increased the mean content of all microelements in test plants, with the increase being
larger after NPK than N fertilization.
The uptake of microelements by plants from sewage sludge and straw, in most cases,
was increasing along with the increase of the doses of sewage sludge.
In the total uptake of individual microelements, about 2/3 were atken up by Festulolium
and the remaining 1/3 by phacelia. Utilization of individual microelements from sewage
sludge and straw was considerably diverse. IIn the two years, test plants utilized manganese
mostly (on average 58.2%), less zinc (on average 5.54%) and to the smallest degree
copper (on average 3.03%).
W dwuczynnikowym doświadczeniu wazonowym, przeprowadzonym w latach 2004-
-2005, oceniano wpływ bezpośredni i następczy łącznego stosowania zróżnicowanych dawek
komunalnego osadu ściekowego (0,5, 1,0, 1,5 i 2,0% s.m. osadu w stosunku do 6 kg s.m.
gleby w wazonie) i stałej dawki słomy pszennej (30 g s.m. na wazon), bez i z dodatkowym
nawożeniem mineralnym azotem i NPK, na zawartość, pobranie i wykorzystanie miedzi,
manganu i cynku przez rośliny testowe. Podłoże w doświadczeniu stanowiła gleba brunatna
kwaśna, niecałkowita (kompleks żytni dobry), a rośliną testową w pierwszym roku badań
była trawa – Festulolium, którą zebrano czterokrotnie, a w drugim roku słonecznik
zwyczajny i facelia błękitna. W średnich próbkach obiektowych Festulolium, słonecznika
i facelii oznaczono, po mineralizacji w mieszaninie kwasu azotowego (V) i chlorowego (VII),
zawartość miedzi, manganu i cynku metodą ASA.
Wzrastające dawki komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem stałej dawki słomy
pszennej zarówno w działaniu bezpośrednim, jak i następczym, zwiększyły zawartość miedzi,
manganu i cynku w roślinach testowych. Wzrost średniej ważonej (z czterech pokosów)
zawartości miedzi w Festulolium, w porównaniu z obiektem kontrolnym, wahał się
od 8,04 do 59,8%, manganu od 21,8 do 68,8%, a cynku od 19,4 do 59,1%. W drugim roku
badań, w słoneczniku zebranym z gleby nawożonej osadem i słomą, średni wzrost zawartości
miedzi wahał się od 8,7 do 30,3%, a w facelii od 6,1 do 12,6%, manganu odpowiednio od
23,3 do 59,5% i od 5,9 do 33,1%, a cynku od 33,2 do 50,3% i od 15,9 do 37,9%. Nawożenie
mineralne N i NPK, w stosunku do obiektu bez tego nawożenia, w obu latach badań zwiększyło średnią zawartość wszystkich analizowanych mikroelementów w roślinach testowych,
z tym że NPK w większym stopniu niż N. Pobranie mikroelementów przez rośliny z osadu
i słomy, w większości przypadków, zwiększało się wraz ze wzrostem dawek osadu ściekowego.
W całkowitym pobraniu poszczególnych mikroelementów udział Festulolium stanowił ok. 2/3, a słonecznika i facelii ok. 1/3. Wykorzystanie poszczególnych mikroelementów
z osadu i słomy było znacznie zróżnicowane. W okresie dwóch lat w największym stopniu rośliny
testowe wykorzystały mangan (średnio 58,2%), w mniejszym cynk (średnio 5,54%),
a w najmniejszym miedź (średnio 3,03%).
