Zawartosc, pobranie i wykorzystanie mikroelementow z kompostow przez rosliny w trzyletnim zmianowaniu

W trzyletnim doświadczeniu polowym, przeprowadzonym na glebie lekkiej (kompleks 5), oceniano bezpośredni i następczy wpływ kompostów sporządzonych z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem odpadów zieleni miejskiej, słomy żytniej i popiołu z węgla kamiennego na kształtowanie zawartości, pobranie i wykorzystanie miedzi, manganu oraz cynku przez rośliny uprawiane w trzyletnim zmianowaniu (rzepak jary, pszenica ozima, owies nagoziarnisty). Komposty po siedmiu miesiącach rozkładu zastosowano pod rzepak jary, w dawkach odpowiadających 200 kg N·ha⁻¹ W pierwszym roku badań komposty najkorzystniej oddziaływały na kształtowanie zawartości cynku w nasionach i w słomie rzepaku jarego oraz manganu w nasionach tej rośliny. W drugim roku działania większość badanych kompostów wpłynęła na znaczny wzrost zawartości manganu i cynku w ziarnie pszenicy ozimej, w porównaniu z obiektem kontrolnym, a w trzecim roku prowadzenia doświadczenia, w większości przypadków, o ponad 10% wzrosła zawartość miedzi w ziarnie i w słomie owsa nagoziarnistego oraz cynku w słomie. Pobranie miedzi przez rośliny z poszczególnych kompostów było bardzo mało zróżnicowane i wyniosło średnio 103 g·ha⁻¹, zaś pobranie manganu i cynku różniło się w większym stopniu, a średnio wyniosło 881 i 526 g·ha⁻¹. Rośliny w okresie trzech lat wykorzystały z kompostów najmniej miedzi (2,01%), więcej cynku (3,20%), a najwięcej manganu (8,45%).

In a three-year field experiment conducted on light soil (the 5th complex), the direct and sequent effects of composted municipal sewage sludge with addition of urban green wastes, rye straw, and coal ash, on the content, uptake and utilization of copper, manganese and zinc by plants cultivated in three-year rotation (spring rape, winter wheat, naked oat) were investigated. After seven months of decomposition, the composts were applied under spring rape at rates corresponding with 200 kg N·ha⁻¹. In the first year of experiment composts most profitably influenced the amount of zinc in seeds and in straw, and on the amount of manganese in seeds of spring rape. In the second year most of examined composts essentially increased manganese and zinc content in grain of winter wheat in comparison with the control object. In the third year in most cases the content of copper rose by above 10% in grain and straw of naked oat as well as zinc in the straw. The uptake of copper by plants from objects with composts was similar and averaged 103 g·ha⁻¹, whereas that of manganese and zinc differed and averaged 881 and 526 g·ha⁻¹, respectively. Within three-year period, the plants utilized least copper (2.01%), more zinc (3.20%), and the most manganese (8.45%) from the compost.