Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "szaleństwo" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-70 z 70
    Tytuł:
    Wątpienie Kartezjusza a szaleństwo
    Autorzy:
    Nowak, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099952.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wątpienie
    szaleństwo
    psychoza
    ciało
    cogito
    Kartezjusz
    J. Derrida
    M. Foucault
    Opis:
    Praca analizuje wątpienie Kartezjusza, wykorzystując dwie interpretacje, które łączą je w sposób odmienny z doświadczeniem szaleństwa. M. Foucault widzi w nim wykluczenie szaleństwa poza dyskurs rozsądnej refleksji, natomiast J. Derrida dostrzega dopuszczenie ryzyka szaleństwa do samych podstaw refleksji i rozumu. Następnie staram się porównać kartezjańskie wątpienie z przypadkami zaburzeń psychotycznych, których artykulacje można znaleźć w psychiatrii. Po dokładniejszym przeanalizowaniu oraz przywołaniu kontekstu współczesnych dyskusji na temat zaburzeń psychotycznych te dwie różne interpretacje mogą okazać się wzajemnie uzupełniające i jednocześnie pobudzać do głębszej analizy samych Medytacji, w szczególności dwóch istotnych momentów wątpienia: poczucia realności własnego ciała oraz spotkania ze złośliwym duchem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 105-120
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Don Kichote i szaleństwo
    Autorzy:
    Rychter, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099949.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Don Kichote
    M. de Cervantes
    szaleństwo
    psychoza
    deluzja
    R. Descartes
    sceptycyzm
    Opis:
    Artykuł analizuje literacką postać Don Kichota pod kątem jej związków z rzeczywistym szaleństwem lub psychozą. Figura Don Kichota ukazuje ambiwalentną pozycję społeczną osoby chorej psychicznie – szaleniec jest społecznym odmieńcem, choć budzi też fascynację. Don Kichot – tak jak wielu psychotyków – jest niezdolny do swobodnego przechodzenia między różnymi nastawieniami wobec rzeczywistości i posługuje się tylko jednym kluczem interpretacyjnym, zaczerpniętym z rycerskich romansów. Doświadczenie Don Kichota (i psychotyka) jest jednak pod pewnym względem bogatsze niż doświadczenie człowieka zdrowego, nie ma w nim bowiem wydarzeń błahych, a wszystko ma swoje głębsze znaczenie. W ostatniej części artykułu przedstawione zostają podobieństwa między psychotycznym sposobem myślenia Don Kichota a kartezjańską koncepcją podmiotowości – ta ostatnia zawiera „szalony” aspekt w postaci możliwości solipsyzmu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 121-133
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo i wiara. Próba przekładu
    Autorzy:
    Młynarczyk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057384.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-12
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Opis:
    Krótki tekst Elżbiety Belenson może być rozumiany jako wgląd w naturę duszy ludzkiej. Autorka opisuje szaleństwo jako szczególny stan duszy i najbardziej tajemniczy oraz niebezpieczny sposób zmierzania w stronę Boga. Jest to także uchwycenie mentalności i sposobu myślenia filozofów i pisarzy porewolucyjnej emigracji rosyjskiej, w którym w przedziwnym związku istnieje grecka mitologia, krytyka pozytywizmu oraz wiara w Miłosierdzie Boże. 
    The short text of Elisabeth Belenson can be understood as an insight into the nature of the human soul. The author describes madness as a special state of the soul and the most mysterious and dangerous way of moving towards God. It is also a grasp of the mentality and way of thinking of philosophers and writers of post-revolutionary Russian emigration, in which in a strange relationship there is Greek mythology, criticism of positivism and faith in God's Mercy. 
    Źródło:
    ELPIS; 2020, 22; 135-138
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Honor Stirna: morderstwo, szaleństwo i normy społeczne w osiemnastowiecznym Londynie
    Autorzy:
    Dobrowolski, Paweł T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602458.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    zbrodnia
    samobójstwo
    szaleństwo
    niedostosowanie
    alienacja
    akulturacja
    crime
    suicide
    madness
    maladjustment
    alienation
    acculturation
    Opis:
    Osiemnastowieczny Londyn stawał się miastem wielu mniejszości wyznaniowych i etnicznych. Artykuł na podstawie akt sądowych i relacji prasowych opisuje przypadek niemieckiego imigranta, który popełnił morderstwo, a potem targnął się na własne życie. Narracje poświęcone tej sprawie ukazują wyzwania akulturacji i mechanizmy społecznej alienacji w rynkowo zorientowanym wielkomiejskim środowisku. London of the eighteenth century was becoming a city of confessional and ethnic diversity. Based on court and press reports, this article investigates a case of a German immigrant, who committed murder followed with a suicide. The narratives related to this case speak of aculturation challenges and mechanisms of social alienation, which were played out in a market-oriented urban environment.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 3
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barthes. Szaleństwo Gradivy
    Autorzy:
    Ryziński, Remigiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158561.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Barthes
    love
    madness
    psychoanalyses
    Opis:
    Gradiva is equivalent of love, an image of love, one which is not only an element of imagination, but also enters into what is real. In other words: the image becomes the reali- ty for a moment. Perversion finds its place. The only possible love, says Barthes, is the impossible love. When someone loved is not available but exists as an image and as the image can last forever. The love-desire is always in mad relation with what’s impossible. But this madness is real in the unreal world of not-being together.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 1(1); 33-36
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo i nieśmiertelność – u podstaw platońskiej antropologii kultury
    Madness and immortality – foundations of Plato’s cultural anthropology
    Autorzy:
    Kosiewicz, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/465127.pdf
    Data publikacji:
    2015-03-31
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Tematy:
    kultura
    filozofia platońska
    szaleństwo
    nieśmiertelność
    culture
    Plato’s philosophy
    madness
    immorality
    Opis:
    In Plato’s philosophy sexual activity comes from an impulse given by Eros: the messenger between the Olympian gods and human beings. That activity is also a harbinger of aspiration for immortality – that is to leave a lasting mark of one’s own existence in human memory. One of possibilities is the transfer of knowledge about one’s own existence to one’s own descendants and future generations. Plato is of an opinion that inspiration, named madness, resulting inter alia from Eros’s influence (and, simultaneously, an aspiration for immortality) can be also realized in another way – that is, among others, thanks to artistic or artisan creativity, or eminent political, economic, military, sports or religious activity.
    Źródło:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2015, 48; 25-55
    0239-4375
    Pojawia się w:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo Almayera
    Autorzy:
    Conrad, Joseph
    Współwytwórcy:
    Zagórska, Aniela
    Choromańska, Paulina
    Kotwica, Wojciech
    Myszkowska, Monika
    Tarnowska, Aleksandra
    Data publikacji:
    2024-05-07
    Wydawca:
    Fundacja Wolne Lektury
    Tematy:
    Modernizm
    powieść
    Epika
    Opis:
    Publikacja zrealizowana w ramach biblioteki Wolne Lektury (wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Wolne Lektury.
    Źródło:
    Joseph Conrad, Szaleństwo Almayera, tłum. Aniela Zagórska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1956.
    Dostawca treści:
    Wolne Lektury
    Książka
    Tytuł:
    Leszek Przyjemski: Szaleństwo jako Praktyka Krytyczna. Neoawangarda i Polityka
    Leszek Przyjemski: Madness as a Critical Practice. Neo-avant-garde and Politics
    Autorzy:
    Wroniszewski, Maksymilian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011648.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    leszek przyjemski
    szaleństwo
    histeria
    konceptualizm
    sztuka krytyczna
    madness
    hysteria
    conceptualism
    critical art
    Opis:
    W artykule przedstawiona została interpretacja sztuki Leszka Przyjemskiego w kontekście kategorii szaleństwa i figury szaleńca. Autor wskazuje na związek działań Przyjemskiego z przypadającym na lata siedemdziesiąte. zainteresowaniem polskiej kultury szeroko ujętym tematem szaleństwa / obłąkania / choroby psychicznej. Wyodrębnienie tego aspektu sztuki Przyjemskiego pozwala na ukazanie jego działalności jako odrębnej od głównego nurtu sztuki konceptualnej. Ponadto uwaga zostaje zwrócona na kwestię odmiennego usytuowania działań Przyjemskiego i Anastazego Wiśniewskiego (współtwórców Galerii Tak) w politycznej rzeczywistości lat siedemdziesiątych. Autor koncentruje się zwłaszcza na interpretacji podejmowanego przez artystę wątku histerii, która przedstawiona zostaje jako reakcja na neurotyczną rzeczywistość kreowaną przez oficjalną propagandę oraz efekt represji wytworzonej przez nadzorczy charakter ówczesnej władzy. Ponadto, w artykule podjęta została kwestia relacji sztuki Przyjemskiego i sztuki krytycznej lat dziewięćdziesiątych.
    The article provides an interpretation of Leszek Przyjemski’s art in relation to the category of madness and the figure of a madman. The author indicates the link between Przyjemski’s work and madness/insaneness/mental disorder – themes broadly undertaken and portrayed by the Polish culture of the 1970s. By extracting this specific aspect of Przyjemski’s art, the author is able to present the artist’s activity as separate from the mainstream conceptual art and, what is more, to highlight the distinctive position of the artistic activity by Przyjemski and AnastazyWiśniewski (both co-authors of the Gallery Tak) within the political reality of the 1970s. In particular, the author focuses on the interpretation of hysterics – an issue investigated by the artist and depicted by him as a reaction to the neurotic reality created by the official propaganda on the one hand, and on the other, as an outcome of repression resulting from the supervisory nature of the contemporary authority. Furthermore, the article tackles the relation between Przyjemski’s art and the critical art of the 1990s.
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2020, 22; 153-180
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wehikuł grozy – element transcendencji fantastycznej
    Autorzy:
    Tomalak, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830311.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-29
    Wydawca:
    Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    wehikuł
    demon
    szaleństwo
    nienawiść
    horror
    vehicle
    madness
    hatred
    Opis:
    Zgodne przeświadczenie twórców kultury masowej, że ludzie lubią się bać, ma swoje głęboko zakorzenione podstawy. Ich częścią składową jest jednak nie tylko strach, ale i potrzeba doświadczenia czegoś tajemniczego, nieziemskiego. Groza „wehikułów grozy” uwarunkowana bywa dwojako: straszny jest ich wygląd i nadprzyrodzona proweniencja, ale także przerażająca bywa osoba, która nimi podróżuje. Rozpatrywane w artykule przykłady pozwalają wnioskować, że teksty kultury idą tym właśnie śladem: łączą grozę wehikułu z grozą pasażera lub pasażerów. Zwykły pojazd nabywa cech straszności od tych, którzy nim jadą (czy płyną), w pewnym sensie jest też w stanie zarazić się ich nienawiścią, żądzą mordu, agresją czy szaleństwem Na drugim biegunie pojawia się wizja transcendentnej obecności demona, który przyjmuje postać pojazdu. Wszystkie przypadki autonomicznych wehikułów grozy przejawiają ich zastanawiającą antropomorfizację. Nasuwa się wniosek dość oczywisty: proweniencja zjawiska (z wewnątrz czy z zewnątrz psychiki ludzkiej) nie jest ważna, istotny charakter ma jego uczłowieczenie – to samych siebie boimy się w demonicznych maszynach.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 75-92
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Choroba psychiczna” – ontologiczny fundament czy fatamorganapsychiatrii?
    Autorzy:
    Wciórka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2100481.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    szaleństwo
    choroba psychiczna
    zaburzenie psychiczne
    punkty
    widzenia
    Opis:
    Od dwustu lat fenomen szaleństwa pozostaje w domenie psychiatrii, dziedziny medycyny, powoli formując swój zakres pojęciowy – początkowo jako „choroba psychiczna”, współcześnie jako „zaburzenie psychiczne” lub „psychotyczne”. Głównie „choroba psychiczna” podyktowała dzisiejszy status fenomenu, a wraz z nim – stygmatyzujący klimat wokół dotkniętych osób. Medyczne ujmowanie fenomenu szaleństwa jako „choroby” czy „zaburzenia” raczej jednak nie wyczerpuje jego znaczenia. Poza „zaburzeniem” może się on odsłaniać na wiele innych, niezależnych od siebie sposobów, np. jako podmiotowe „doświadczenie”, egzystencjalny „kryzys”, społeczne „piętno” czy osobowe „cierpienie”. Wielość i wieloznaczność odsłon fenomenu szaleństwa mogą wzbogacać perspektywę poznawczą i psychiatrii, i filozofii, a tym samym zmieniać społeczny klimat wokół ogarniętych nim osób.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 91-103
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Telewizyjne gry z Pirandellem
    Autorzy:
    Łubieniewska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/646027.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    nowatorstwo
    mit
    recepcja
    prawda
    iluzja
    maska
    teatralność
    zbiorowość
    stereotyp
    władza
    szaleństwo
    Opis:
    Televisions Play with Pirandello Abstract In the beginning of 1960s, the Polish press witnessed a discussion on Pirandello’s rightfor innovation, which was started by Zygmunt Greń who harshly attacked the writer for„pseudointellectualism” and using the metaphor of a mask as an empty stage effect. At thesame time, however, in Polish theatres, the author witnessed great prosperity. This includedalso Teatr Telewizji (Television Theatre) which in the course of 30 years showed his mostimportant plays, i.e.: Six Characters in Search of an Author, Henry IV, Right You Are (If You Think So), and comedies The Man, the Beast and the Virtue, Cecè, Il berretto a sonagli, The Manwith the Flower In His Mouth, and Tutto per bene.When analyzing two of them – Right You Are (If You Think So) from 1967 directed by IreneuszKanicki and Henry IV directed by Maciej Prus and shown as late as 1989 – it should be notedthat in both plays political undertones could be noticed. A characteristic interpretativefeature of adaptations of Pirandello in Polish theatres was the manifestation of the “role”his characters are doomed for, which happens at the price of their internal truth. Society,often using the institutions of power, tries to trespass the intimate space in order to conformit to predictable stereotypes uncovered by – real or pretend – “madness” of Pirandello’scharacters. Both Right You Are (If You Think So) and Henry IV gave us two different faces ofresistance of an individual in the context of pressure of collectivity, regardless of whether it isgoverned by institutions or stereotypes of worldview.Even though in the contemporary (almost non-existent) Teatr Telewizji it is difficult toimagine new adaptations of the author’s plays, in spite of gloomy prognosis of criticism, Polishtheatres are still interested in the author. Six Characters in Search of an Author treating abouta destruction of subjective structure and attempts of rebuilding it is especially constantlypresent in theatre programme. The play was even used in an experiment with theatre therapyin Lublin – a disabled group prepared the production.Therefore, maybe the Italian Nobelist still has a lot to offer to contemporary theatre? Keywords: innovation, myth, reception, truth, illusion, mask, theatricality, collectivity,stereotype, power, madness
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2017, 17; 135-149
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adoksografia
    Autorzy:
    Hołówka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2100450.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu
    ironia
    szyderstwo
    poemat heroikomiczny
    ukryta krytyka
    naiwna gorliwość
    udawana naiwność
    szaleństwo
    Opis:
    Autor uważa, że trudno wyznaczyć granicę między naiwnym zachwytem nad pewnymi teoriami i skrytym ich ośmieszaniem. Krytyka literacka jest często prowadzona w sposób dwuznaczny lub nawet perfidny. Erazm z Rotterdamu był przekonany, że celowe wypaczanie prezentowanego stanowiska zdarza się szczególnie w prawie, filozofii i teologii. Nie starał się wyjaśnić, dlaczego tak jest. Ukazał jednak wyraźnie, że umiejętność odróżnienia pastiszu od pochwały znacznie się poprawia, gdy pod uwagę bierze się tradycję adoksograficzną, choć w jego czasach ten termin nie istniał.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 213-236
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło
    Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło ("Dark Source")
    Autorzy:
    Przymuszała, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942512.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    szaleństwo w literaturze
    mit artysty
    choroba psychiczna
    Opis:
    Artykuł interpretujący Ciemne źródła Tadeusza Różewicza odsłania kulturowe problemy z postrzeganiem osób psychiczne chorych (widoczne zwłaszcza w kontekście romantycznego uwznioślenia choroby). W ujęciu poety cierpienie „szalonych” nie jest w żaden sposób „dowartościowywane”: pokazanie osób znajdujących się w trudnych, zagmatwanych sytuacjach nie stanowi powodu ich gloryfikowania (istotny w tym przypadku jest kontekst zdecydowanej niechęci poety wobec różnego typu artystycznych mitologii opartych na uwzniośleniu cierpienia). U Różewicza między wywyższaniem a piętnowaniem kryje się zwykłe ludzkie cierpienie – prowokujące do pytania o spychaną w nieświadomość przez „zdrowych” ludzką słabość. Różewicz piszący o psychicznie chorych jest poetą odsłaniającym obawy przed nieporadnością, zależnością, samotnością. Bywają one także „ciemnym źródłem” twórczości.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2013, 02
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamiętnik szaleństwa i nastrojów – doświadczenie choroby psychicznej, autobiografia, literatura
    Autorzy:
    Adrianna, Alksnin,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897010.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    studium przypadku
    autobiografia
    patografia
    histeria
    narracja
    szaleństwo
    choroba psychiczna
    Opis:
    The article is an attempt to characterize and define a possible generic framework for the literary phenomenon of female autobiographies and memoirs of hospitalization in a psychiatric hospital or experience of mental illness that are of interest both to the humanities (the theory of autobiography, anthropology of literature, somatopoetics, etc.) as well as the areas related to medicine (narrative medicine or sociology of medicine). To the historical analysis of the phenomenon and an attempt to reconstruct this kind of discourse from the narrative of hysterics produced in the psychoanalysts’ offices, the author added the case study, which is a memoir Unquiet Mind by Kay Redfield Jamison, a clinician suffering from manic depression.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(1 (448)); 103-113
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia szaleństwa – szaleństwo filozofii. Lwa Szestowa„prawdziwa filozofia” a schizofrenia
    Autorzy:
    Stasiuk, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2100455.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    filozofia
    prawda
    wiara
    chaos
    samotność
    schizofrenia
    psychoza
    mistycyzm
    Opis:
    W artykule zestawiam ze sobą to, co Lew Szestow nazywa prawdziwą filozofią, z doświadczeniem schizofrenicznym. Okazuje się, że doświadczenie, które w filozofii Szestowa nosi wszelkie miano przeżycia mistycznego, jest zadziwiająco zbliżone do opisywanego przez Antoniego Kępińskiego doświadczenia psychotycznego, dzielą one bowiem ten sam, dość jasny schemat. Droga, którą kroczy Szestowowski filozof, jest tą samą drogą, którą podąża schizofrenik, choć słownictwo, jakiego używa się do ich opisania, należy do różnych porządków.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 135-153
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    UBI - dobre rozwiązanie, czy szaleństwo?
    Autorzy:
    Wiśniewski, Eryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2216141.pdf
    Data publikacji:
    2023-05-10
    Wydawca:
    Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie
    Tematy:
    UBI
    Model UBI
    Universal Basic Income
    środki finansowe wypłacane przez państwo
    zagrożenia i zalety modelu UBI
    Opis:
    Model UBI, czyli Universal Basic Income polega na regularnym wypłacaniu przez państwo środków finansowych dla każdego z obywateli, niezależnie od ich dochodów, stanu zatrudnienia czy sytuacji materialnej. W pierwotnych założeniach modelu UBI, jednostka otrzymująca niniejsze środki finansowe nie jest również zobowiązana do spełniania jakichkolwiek kryteriów względem ich przyznawania. Ponadto, model ten zakłada także swobodę beneficjentów w podejmowaniu zatrudnienia oraz pozyskiwania dochodów z innych źródeł. Głównym celem UBI jest bowiem zapewnienie obywatelom danego terytorium minimalnych warunków do przeżycia w przeciągu określonego czasu (np. miesiąca)
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek; 2023, 1(63); 70-72
    2657-3245
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Poetyka dysonansu”, jako jedna z kategorii definiujących wyobrażenia o zaświatach w polskiej kulturze ludowej
    Autorzy:
    Piotrowski, Robert Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694831.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    ekspresja negatywna, „poetyka dysonansu”, szaleństwo, diabeł, wiatr
    Opis:
    Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na powtarzające się w narracjach ludowych motywy o dużym ładunku dynamizmu i ekspresji, które pojawiają się niejednokrotnie w kontekście epifanii postaci o demonicznych, czy też diabolicznych konotacjach. Do tych zjawisk należy zaliczyć zarówno zjawiska charakteryzujące się nagłością – nagłe dźwięki, zachowania nieobliczalne, jak również ekspresje rozbijające wymarzony stan idealnej harmonii – do tych należy zaliczyć gwałtowne zjawiska pogodowe – chociażby wichury, ale też społeczne, wdzierające się w przestrzeń człowieka niemym krzykiem, takie jak samobójstwo. Pozwoliłem sobie na zastosowanie wobec nich pojęcia „poetyki dysonansu”, która jako oddzielna kategoria mogłaby być używana do definiowania wyobrażeń na temat zaświatów, funkcjonujących wyobrażeń w kulturze ludowej. 
    The article draws attention to motifs characterized by substantial dynamism and expression that often reoccur in folk narratives. These motifs frequently appear in the context of demonic or diabolic characters’ epiphanies. Such phenomena are marked by suddenness (sudden sounds, unpredictable behaviors) and expressions shattering the dreamed state of ideal harmony (sudden weather phenomena, including strong winds, or social ones, including the intrusion on human spaces through a silent scream, for example suicide). The “concept of the poetics of dissonance” applied herein to address these phenomena could also be used as a separate category to define ideas about the afterlife present in folk culture.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2017, 6
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foundation and poetry: Heidegger as a reader of Hölderlin
    Autorzy:
    Brencio, Francesca
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/430976.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Heidegger Martin
    Hölderlin
    poetry
    Christ
    German idealism
    madness
    poezja
    Chrystus
    idealizm niemiecki
    szaleństwo
    Opis:
    Around 1930, Martin Heidegger approached Hölderlin’s poetry, welcoming his solicitations and hints in order to redeem the experience of the usage of language after the linguistic interruption of Being and Time that showed him the poverty of metaphysical language. Linguistic poverty is closely linked to metaphysical poverty and to the historical and destiny-related impossibility to grasp Being. From the 1930s onwards, the issue concerning the sense of Being becomes for Heidegger an issue concerning the sense of language. Heidegger appears to be “employing” Hölderlin, subordinating his philosophical intuitions to the gears of ontology. Thus, in Heidegger’s meditations, Hölderlin’s merit is outlined as the intuition of the outcome of Western metaphysics in terms of the extreme oblivion of Being and the rambling of thinking, foreseeing the end of an era and introducing the dawn of a second beginning: the one of poetizing thinking.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 4; 181-200
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo i literatura. O Dziennikach Stefana Żeromskiego w perspektywie afektywnej
    Stefan Żeromski’s Diaries from the Affective Perspective
    Autorzy:
    Chyła, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036668.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stefan Żeromski
    madness
    creativity
    affect theory
    private diaries
    Opis:
    Using the tools offered by affect theory, this article aims to present the theme of madness, its numerous incarnations and transformations in the text of the diaries that Stefan Żeromski left behind. Madness is depicted here as a phenomenon defying any kind of unambiguity; it can be anything from a secret of nature to be deciphered, through a creative frenzy of inspiration, to a state of apathy, sometimes interwoven with sudden ecstasy, triggered by the chronic hunger that Żeromski suffered as a young man, in other words: during his diarist period.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 155-176
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ofelia Pirandella: rozważania nad kobiecym szaleństwem
    Autorzy:
    Koman, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/646029.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Luigi Pirandello
    Jaką mnie pragniesz
    bezosobowość
    Ofelia
    tarantyzm
    Aleksandra Mianowska
    Jean-Martin Charcot
    kobiece szaleństwo
    kobieca tożsamość
    Elaine Showalter
    krytyka feministyczna
    Opis:
    Ophelia of Pirandello: reflections around female madness Abstract The article is devoted to an analysis of Luigi Pirandello’s drama As You Desire Me which drawsinspiration from an actual event connected with questions on the identity of a person sufferingfrom amnesia. Unlike the real incident, the main character of Pirandello’s is a woman knownonly by her alias Stranger, as the main theme of the drama is establishing her true identity. Thepresent article aims at proving that Pirandello’s drama is not a criminal mystery, but rathera deep reflection on the notion of human personality which in the case of a woman receivesnew, interesting meanings. One of them is spotting the correspondence between Pirandelli’sStranger and Shakespeare’s Ophelia, as madness of both characters appears to have similarroots: female’s insanity seen through the prism of both dramas appears as defiance againstthe culture of patriarchy, but also stems from the conviction of one’s own emptiness andundefinedness. In this context, referring to studies on feminist criticism (E. Shawalter,K. Kłosińska, K. Woźniak), including studies on female hysteria is of relevance. Even thoughthe structure of drama appears to lead to a finale in which the truth about the character isuncovered, Pirandello does not reveal her true identity. However, questions on female identityand female madness are worth reflecting upon, even if they remain unanswered. Keywords: Luigi Pirandello, As you desire me, impersonality, Ophelia, tarantism, Jean-MartinCharcot, Aleksandra Mianowska, female madness, female identity, Elaine Showalter, feministliterary criticism
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2017, 17; 150-158
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kłamstwa”, „brudne szaleństwo”, „rozbój na równej drodze”, czyli jak Sienkiewicz werbalizował negatywne oceny i emocje (na podstawie korespondencji prywatnej)
    Autorzy:
    Mariak, Leonarda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678979.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    private correspondence
    Henryk Sienkiewicz
    marked lexis
    linguistic expression
    Opis:
    “Lies”, “Dirty Madness”, “Daylight Robbery”: How Henryk Sienkiewicz Verbalised Negative Judgments and Emotions (Based on Private Correspondence)This article is part of a stream of research on the language and style of private correspondence of Henryk Sienkiewicz. The article contains analysis of expressive lexis that the writer used to verbalise his negative judgments and feelings, which is complex, rich and diverse in terms of both form and meaning. The lexical material which relates to the second – unsuccessful – marriage of Sienkiewicz to Maria Wołodkowiczówna comes from selected letters by the writer addressed to his sister-in-law – Jadwiga Janczewska neé Szetkiewicz. The selected lexis encompasses, for example, words with explicit, implicit and evaluative expression, belonging to different categories of meaning. „Kłamstwa”, „brudne szaleństwo”, „rozbój na równej drodze”, czyli jak Sienkiewicz werbalizował negatywne oceny i emocje (na podstawie korespondencji prywatnej)Artykuł wpisuje się w nurt badań nad językiem i stylem korespondencji prywatnej Henryka Sienkiewicza. Analizie poddano złożoną, bogatą i zróżnicowaną pod względem formy i znaczenia warstwę leksyki nacechowanej ekspresywnie, którą pisarz wykorzystywał do werbalizacji swoich negatywnych ocen i uczuć. Materiał leksykalny pochodzi z korpusu listów adresowanych do szwagierki – Jadwigi z Szetkiewiczów Janczewskiej, przedstawiających wydarzenia związane z drugim – nieudanym – małżeństwem Sienkiewicza z Marią Wołodkowiczówną. Wśród zebranej leksyki znalazły się np. wyrazy o ekspresji eksplicytnej i implicytnej, wartościującej, przynależnej do różnych kategorii znaczeniowych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z SZALEŃSTWEM PRZEZ WIEKI - STUDIUM HISTORYCZNO – LITERACKIE
    MADNESS THROUGHOUT CENTURIES – HISTORICAL AND LITERARY STUDY
    Autorzy:
    Michalski, Mirosław A.
    Wysoczyńska, Dominika S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550847.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
    Tematy:
    szaleństwo
    literatura
    historia
    cywilizacja
    człowiek
    madness
    literature
    history
    civilisation
    human
    Opis:
    Celem artykułu jest zdefiniowanie pojęcia szaleństwa i przedstawienie jego obrazu literackiego. Aby zrealizować ten cel, przytoczono przy-kłady literatury światowej od starożytności do współczesności i przeanalizowano spo-sób wykorzystania tego motywu w każdym z utworów. Przedstawia także podejście do szaleństwa i szaleńców w poszczególnych epokach, cytując między innymi twórczość Michela Foucaulta. Pod koniec artykułu podkreślono ponadczasowy motyw szaleń-stwa, który będzie istniał tak długo, jak długo będzie istniała ludzkość.
    The aim of this paper is to define the concept of madness and to present its literary image. To realize this aim, examples of world literature from the period from antiquity to the present have been cited, and the method of using this motif in each of the works was analyzed. It also presents an approach to madness and madmen in particular epochs, citing inter alia the work of Michel Foucault. In the end of the paper, the timeless motif of madness is underlined, which will exist as long as humanity exists.
    Źródło:
    Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne; 2018, 12(2)/2018; 391-401
    2300-1739
    Pojawia się w:
    Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Anty)bohaterowie? Niepełnosprawność w wybranych utworach powojennej prozy serbskiej
    (Anti)protagonists? Disability in the postwar Serbian prose
    Autorzy:
    Fidowicz, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521301.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Jugosławia
    krytyka feministyczna
    literatura serbska
    niepełnosprawność
    szaleństwo
    disability
    feminist criticism
    madness
    Serbian literature
    Yugoslavia
    Opis:
    Autorka analizuje wybrane dzieła trzech autorów serbskich: Ivo Andricia (Most na Drinie), Miodraga Bulatovicia (Czerwony kogut leci wprost do nieba) i Danila Kiša (Ogród, popiół). Jej celem jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie dotyczące kategorii antybohatera w kontekście studiów nad niepełnosprawnością (disability studies). Autorka zwraca uwagę na podobieństwa w przedstawianiu niepełnosprawności w powojennej prozie serbskiej, jednocześnie wskazując na konieczność powiązania studiów nad niepełnosprawnością z innymi perspektywami badawczymi.
    The Author made an attempt to the analysis of chosen works written by three Serbian writers: Ivo Andrić (The Bridge on the Drina), Miodrag Bulatović (The Red Rooster Flies Heavenwards) and Danilo Kiš (Garden, Ashes). Her purpose is to answer the question which is focused on the category of the antiprotagonist in the context of the disability studies. The Author is focused on the similarities in representations of the disability in the postwar Serbian prose. She shows also the necesserity of the connection between the disability studies and other research perspectives.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2018, 10, 1; 137-147
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo, a nie metoda. Uwagi o książce Pawła Gładziejewskiego „Wyjaśnianie za pomocą reprezentacji mentalnych”
    Madness Rather Than Method. Remarks on Paweł Gładziejewski’s „Wyjaśnianie za pomocą reprezentacji mentalnych” („Explaining with Mental Representations”)
    Autorzy:
    Miłkowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968784.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    In this paper, I argue that, in his account of representational mechanisms, Paweł Gładziejewski should not defend the strong claim that only structural representations are genuinely representational. In particular, his reliance on Ramsey’s typology of representations has led him astray. Moreover, one of the conditions that representational mechanisms are supposed to fulfill is, in its original formulation, too strong and excludes biologically plausible scenarios. Instead, a more pluralist account is suggested.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2017, 25, 3; 57-67
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Jest ja, ale mnie nie ma” – granica poetyckiego szaleństwa Rafała Wojaczka
    “There is I, but me is not” – the limits of poetic madness of Rafał Wojaczek
    Autorzy:
    Pertek, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1392247.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    R. Wojaczek
    język poetycki
    szaleństwo
    tożsamość
    podmiot
    Opis:
    In this article the author made an attempt at demarcating the limits of the poetic language of Rafał Wojaczek, the crossing of which – as the author of this study thinks – opens before the poet a possibility of achieving the perfectness of the subject of his poems, portending the specter of madness. This project is combined with the problems of the crisis of identity being both the reason and the consequence of the many renewed attempts at its realisation. The author claims that from this point of view, it was in the Dziennik [Diary] (the first of the analysed texts) Wojaczek as an author his desire of perfection and discovers that it is unattainable beyond madness. Dziennik is also a place of the first experience of the crisis in view of which the debut Sezon [Season], and in particular the poem which opens that book, and which has the same title as the whole (another text submitted to interpretaion), is only its poetic rewriting. Such a view allows the author to reveal the intertextual opening. In the course of analysis of the poem, difficulties connected with the realisation of the project, i.e. obtaining oneself as authentic in the language, just defining of identity, the source of which is Arthur Rimbaud’s philosophy, is exposed. Nevertheless Wojaczek’s subject is neither a repetition of the model of Rimbaud nor its denial, but a transfer of elusiveness of the changeable “I”, expressed by means of the formula “I is someone else”, into the area of absence. The considerations are capped with the interpretation of the work Piszę wiersz [I am writing a poem], which is a poetic verification of diagnoses made by Wojaczek in Sezon.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2011, 16; 205-236
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A. E. HOUSMAN: PROSODY AND METHOD II. THE METRICAL PROPERTIES OF GN :(A. E. Housman: Prozodia, szalenstwo, metoda, czesc druga. Zbitka gn i jej wlasciwosci metryczne)
    Autorzy:
    Kokoszkiewicz, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/702889.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    HOUSMAN A. E.
    LATIN METRE
    LATIN PROSODY
    Opis:
    A. E. Housman proves here - against the opinion of some philologists - that nowhere in the works of classical Latin poets can a short syllable followed by gn be found.
    Źródło:
    Meander; 2006, 61, 3-4; 251-262
    0025-6285
    Pojawia się w:
    Meander
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Talent pedagogiczny 2.0 (meandry aktualizacji)
    The Educational Talent 2.0 (The Meanders of Updates)
    Autorzy:
    Michalski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962558.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
    Tematy:
    pedagogical talent
    historical sense
    tradition
    teacher’s personality
    irony
    madness
    talent pedagogiczny
    zmysł historyczny
    tradycja
    osobowość nauczyciela
    ironia
    szaleństwo
    Opis:
    Tekst jest analizą przemian kategorii talentu pedagogicznego, będącej przedmiotem żywych analiz naukowych aż do lat 60. XX wieku – po tym czasie zainteresowanie kategorią nagle maleje. Trzy konteksty wyznaczają kolejne kroki wywodu. Pierwszy stanowią rozważania o ironii zaczerpnięte z twórczości Paula de Mana i Michała Pawła Markowskiego, dające przykład kategorii, której badanie niejako z definicji domaga się zerwania z wygłoszonymi wcześniej, przez innych badaczy poglądami na jej temat. Drugi przywołuje koncept szaleństwa pomysłu Michela Foucaulta, z którego wyzyskany zostaje motyw fenomenów kultury niebezpiecznie niknących. Trzecim są rozważania Thomasa Stearnsa Eliota na temat napięć między talentem poetyckim i tradycją. Pierwsze dwa konteksty profilują analizy rosnącego i gasnącego zainteresowania talentu pedagogicznego – na ich bazie kontekst trzeci uruchamia próbę aktualizacji kategorii, wiążąc ją z koniecznością rozwijania zmysłu historycznego i zdolnością budowania w wychowaniu panoramy ponadindywidualnej.
    The text constitutes the analysis of transformation of the pedagogical talent category, which was the subject of lively scientific analysis until the 1960s – after that time the interest in the category has suddenly decreased. Three contexts determine the next steps of the argument. The first is a discussion of irony taken from the works of Paul de Man and Michał Paweł Markowski, giving an example of a category which examining, by definition, demands to break with previous views given by other scholars. The second recalls the concept of madness of Michel Foucault, from which the motif of culture dangerously depleted phenomena has been obtained. The third is Thomas Stearns Eliot’s reflections on the tension between poetic talent and tradition. The first two contexts profile the analysis of the increasing and diminishing interest in pedagogical talent – on their basis, the third context triggers an attempt to update the category, linking it with the need to develop the historical sense and the ability to build up a panorama of supra-individuality in education.
    Źródło:
    Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2017, 1
    2353-7914
    Pojawia się w:
    Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaleństwo chrześcijaństwa: teologia i świadectwo
    Foolishness of Christianity: Theology and Witness
    Autorzy:
    Dziuba, Andrzej F.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035371.pdf
    Data publikacji:
    2018-01-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    teologia
    świadectwo wiary i życia
    krzyż Jezusa Chrystusa
    „szaleńcy Boży”
    theology
    witness of faith and life
    the Cross of Jesus Christ
    “God’s fools”
    Opis:
    In the theology of Eastern Christianity there is a special category of“God’s fools.” This is a particular image of faith and belongs to those whohave had some mystical experience. The cross is marked by reason. Thisfoolishness of the cross is the basic process in theological interpretation.The cross should shine out even more with its foolishness against the glareof evil, as it draws one to the authentic witness of faith and life. Rationalityand reason are not sufficient to face evil. The large amount of help andvoluminous theories on poverty do not solve the problems of the poor.The “foolishness” of the Gospel stands up against the foolishness of violence.Victory means forgiveness in God’s name, who appeared to losethe battle on the cross. The foolishness of the cross is a gift leading to lifeand it sparks a great light of hope which many institutions and peoplewant to extinguish. Hope is not understood, especially when evil appearsto triumph. The foolishness of love can overcome evil. “The message ofthe cross is folly for those who are on the way to ruin, but for those of uswho are on the road to salvation it is the power of God” (1 Cor 1,18).
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2017, 87, 2; 115-126
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Daimonion Sokratesa, neuroza Kierkegaarda, szaleństwo Nietzschego. Psychologia twórczości naukowej, metodologia badań naukowych
    The Demon of Socrates, Kierkegaard’s Neurosis, Nietzsche’s Insanity. The Psychology of Scientifi c Creativity and the Methodology of Scientifi c Researches
    Autorzy:
    Bobryk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577496.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    CREATIVITY
    PSYCHOPATHOLOGY
    SCIENCE
    UNCONSCIOUSNESS
    Opis:
    (Polish title: Daimonion Sokratesa, neuroza Kierkegaarda, szalenstwo Nietzschego. Psychologia twórczosci naukowej, metodologia badan naukowych). The first part of the paper presents the discussion concerning the relations between psychological development, psychopathology and creativity. Kazimierz Dabrowski's theory of positive disintegration provide the conceptual framework of the undertaken discussion The second part of the paper considers the role of psychological crises and unconsciousness in creative processes and creative behaviors of scientists.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 1(187); 29-40
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeanne la Folle. Quelques considérations sur le personnage Montherlantien face aux sources historiques
    Joanna Szalona. Kilka uwag na temat: Postać w dziele Montherlanta a źródła historyczne
    Autorzy:
    Stachniak, Judyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954777.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Henry de Montherlant
    teatr (historia w teatrze)
    szaleństwo
    theatre (history in theatre)
    folly
    Opis:
    Joanna Szalona, urodzona w Toledo w 1479, a zmarła w Tordesillas w 1555 r., była królową Kastylii i Aragonii, żoną Filipa Pięknego. Jest ona postacią bardzo złożoną i do dziś nieodgadnioną: jedni twierdzą, że była szalona, niezrównoważona psychicznie, drudzy zaś utrzymują, że była ofiarą ambicji politycznych swojego ojca Ferdynanda, potem męża, a następnie syna. Karola V, którzy zależnie od swoich własnych interesów orzekali o jej zdrowiu psychicznym. Postać ta - jej tajemniczość i złożoność - zainspirowała dramatopisarza Henry’ego de Montherlant, który w swojej sztuce pod tytułem Le Cardinal d ’Espagne ukazał ją w jej ostatnim, choć najdłuższym okresie życia - jako wdowę, zrozpaczoną po śmierci swojego męża, Filipa Pięknego. Zarówno wygląd zewnętrzny, jak i zachowanie bohaterki Monlherlanta zgodne są ze świadectwami ówczesnych i współczesnych historyków: P. de Sandovala. L. P. Gacharda, W. T. Walsha oraz J. Brouwera. Niedbały ubiór królowej, odmawianie przyjmowania posiłków, strach przed szpiegami, niechęć do podejmowania decyzji, szczególnie wagi państwowej, czy napady szału ustępujące stanom odrętwienia, obecne są w sztuce francuskiego pisarza, który przyznaje się zresztą do korzystania z przekazów kronikarzy tamtej epoki. Postaci Joanny Szalonej towarzyszy również głębokie poczucie godności królewskiej oraz niechęć do spełniania wszelkich praktyk religijnych. Jednakże podstawą, na której Montherlant zbudował postać Joanny Szalonej, jest niewątpliwie jej niezaspokojona i zazdrosna miłość do Filipa Pięknego: z tą samą pasją, z jaką kochała i zarazem nienawidziła swojego męża za jego życia, tak również opłakiwała go po jego śmierci.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 25-46
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między ekspresją artystyczną a ekspresją faktu. Jean-Martin Charcot i Aby Warburg wobec ikonografii szaleństwa
    Between artistic expression and factual expression: Jean -Martin Charcot and Aby Warburg on the iconography of madness
    Autorzy:
    Skrabek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706973.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Charcot
    Warburg
    iconography
    madness
    ikonografia
    szaleństwo
    Opis:
    This paper deals with the relationship between art and medicine. It is concerned with the problem of artistic expression, as well as non-artistic and natural expression, in the context of questions on the genesis of a work of art, the meaning of expression in art, and the influence of visual images on the development of methods of expression. These issues, in which strictly artistic problems are related to the psychology of expression and representation, are raised by the Salpêtrière Hospital’s medical records on hysteria, gathered over the years under the supervision of Dr. Charcot, and depicting female patients in expressive poses. Another example used is the work of one of the most prominent historians of twentieth century art and culture, Aby Warburg, who was fascinated, among other things, by representations of violent sensations and emotional stirrings, mainly those caused by religious experience. An important aspect of the text is the comparison between the methods and interests of both researchers of madness. Another is finding out whether the similarity between the representations of the raving maenads, which for Warburg were a vehicle for expression, and the photographs and drawings of hysterics executed by the employees of Salpêtrière Hospital, leads to the conclusion that these depictions present the same “pathos formulas” recurring in art, and if the convergence between the photographs of Charcot’s patients and the photographs of carvings and images compared by Warburg in Mnemosyne Atlas may be interpreted as artistic formulas of expression. The article is also an attempt to examine how the hospital iconography of hysteria has influenced specific artistic works, in which “medical” expression has undergone a purely artistic transformation.
    Źródło:
    Rocznik Historii Sztuki; 2014, 39; 109-124
    0080-3472
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadectwo zamknięcia. Korespondencja Anny Moszyńskiej z zakładu dla umysłowo chorych w Pirnie (1850 r.)
    The testimony of enclosure. Anna Moszyńska’s letters from mental health hospital in Pirna, 1850
    Autorzy:
    Wesołowska, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1431790.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    women’s history
    insanity
    private correspondence
    diaries
    historia kobiet
    szaleństwo
    korespondencja prywatna
    dzienniki
    Opis:
    Niniejszy artykuł dotyczy zbioru listów, które w 1850 roku pisała i wysyłała do męża, dzieci i przyjaciółek przebywająca w szpitalu dla umysłowo chorych w Pirnie Anna Moszyńska, uzupełnionego o dzienniki osobiste, korespondencję Piotra Moszyńskiego z żoną i dokumentację medyczną pacjentki. Publikacja została wydana przez Instytut Badań Literackich PAN w ramach projektu „Archiwum Kobiet”, którego członkinie i członkowie zajmują się odnajdywaniem i opracowywaniem dokumentów osobistych Polek na przestrzeni dziejów. Listy Moszyńskiej są świadectwem zmagania z chorobą psychiczną oraz izolacją i rozłąką z dziećmi.
    Article refers to publication of series of letters which had been written from mental health hospital in Pirna by Anna Moszyńska to her husband, children and friends in 1850. The publication is supplemented by personal diaries, Piotr Moszyński’s letters to his wife and doctors documentation. It was published by The Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences as a part of „Women’s Archives” research project. Members of the project are concentrating on finding and studying private documents written by Polish women throughout history. Moszyńska’s letters are testimony to her battle with mental illness, isolation and separation from family.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 15, 2; 139-150
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siwicka Małgorzata, Peregrinos Lukiana z Samosat – szaleństwo w krzywym zwierciadle satyry
    Peregrinus of Lucian of Samosata – madness in the distorting satire
    Autorzy:
    Siwicka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046800.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the passing of Peregrinus
    Cynic asceticism
    madness
    pathological desire for fame
    suicide
    theatrical behaviour
    self-deception
    histrionic and narcissistic personality disorders
    Opis:
    The work The Passing of Peregrinus by Lucian of Samosata presents a picture of a pseudo-philosopher , who under the disguise of Cynic asceticism and courageous death, hid such an extraordinary desire for fame and publicity that it took on a pathological size. This morbid craving for popularity that he acquired by any possible means finally brought Peregrinus to suicidal death, although, in fact, he did not really want it. What Lucian did not approve of his conduct was falseness, cheap theatrical claptrap, using human simplicity and warm-heartedness. Lucian damasks in a brutal way the unbound craving for publicity from which all actins of Peregrinus stemmed. By removing a tragic mask from his face Lucian pinpoints his ridiculousness and ugliness. It was the pursuit of popularity that brought Peregrinus to destruction. His self-immolation, however, was not viewed upon by Lucian as an act of heroism, but merely as a grotesque and miserable ending of an equally grotesque and deplorable life.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2013, 23, 2; 153-170
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Luctus est istic tuus,/ crimen novercae. Boskie i ludzkie szaleństwo Heraklesa na podstawie tragedii Eurypidesa i Seneki
    Luctus est istic tuus,/ crimen novercae. Divine and human madness of Heracles according to the dramas by Euripides and Seneca
    Autorzy:
    Karamucka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046805.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Heracles
    Euripides
    Seneca
    Madness
    Suicide
    Anger
    Opis:
    The article aims to examine the tragedies: Ήρακλής μαινόμενος by Euripides and Hercules Furens by Seneca and exactly the different types of the madness, by which the main character is overcome in the above mentioned dramas. Although the article touches also on the issue of the insanity sent to the hero by Hera/ Juno, concentrates especially on the fit of madness, that is here defined as a human madness.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2013, 23, 2; 113-128
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motyw szaleństwa w kulturze popularnej
    The madness motive in popular culture
    Autorzy:
    Skorupski – Cymbaluk, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460316.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    szaleństwo, kultura popularna, popkultura, film, choroba psychiczna, gry komputerowe, nowe media, eksperyment Rosenhana, Far Cry 3
    insanity, popculture, film, mental illness, video games, new media, Rosenhan’s experiment, Far Cry 3
    Opis:
    Thesis. The main goal of the article is to present and analysie how phenomenon of insanity is featured in the popculture. Discussed concepts. I distinguished the two frequent manners of picturing insanity in the popculture: understanding insanity as a social maladjustment and social exclussion. I indicated that video games are, and should be, important goal of studies. Moreover, I distincted terms: „mentally ill” and „insane”. Conclussions. There are no obvious criterias that allow to tell what the theme of insanity in the popculture is. However, it is possible to extract the most frequent ones. Video games are important and thriving medium in which the topic of insanity is strongly present.
    Teza. Głównym celem artykułu jest omówienie i analiza wybranych sposobów przedstawienia motywu szaleństwa w kulturze popularnej. Omówione koncepcje. Wyróżniłem dwa częste sposoby obrazowania szaleństwa w dziełach kultury popularnej: rozumienia szaleństwa jako niedopasowania społecznego oraz wykluczenia społecznego. Zasygnalizowałem, że gry komputerowe są i powinny być ważnym przedmiotem badań. Oprócz tego dokonuję rozróżnienia terminów „chory psychicznie” i „szalony” Wnioski. Nie istnieją jednoznaczne kryteria, pozwalające na scharakteryzowanie czym jest motyw szaleństwa w popkulturze. Mimo to, da się wyodrębnić najczęstsze sposoby przedstawiania tego zjawiska. Zauważam również, że tematyka szaleństwa jest obecna w grach komputerowych.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 397-404
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boże klauny (u)topione w tradycji romantycznej
    Boże klauny [God’s Clowns] Drown in Romantic Tradition
    Autorzy:
    Pyzia, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038265.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    szaleniec boży
    szaleństwo
    Przemysław Dakowicz
    romantyzm
    transgresja
    zaburzenia umysłu
    transcendencja
    Michel Foucault
    klaun
    schizofrenia
    nowoczesność
    Divine madness
    Crazy for God
    romanticism
    transgression
    mental disorders
    transcendence
    clown
    schizophrenia
    modernity
    Opis:
    Rdzeniem kulturowego mitu szaleństwa jest uprzywilejowanie poznawczej perspektywy szaleńca, który „krocząc przed poetą”, rozbija utrwalone konwencje myślowe, rozszerza granice poznania, odcina powiązania łączące słowa z rzeczami, jakie krępują literaturę. Dzięki dziełu Michela Foucaulta Autorka pokazuje zmiany w pojmowaniu szaleństwa i wykazuje pewne interpretacyjne przesunięcia między romantyzmem a nowoczesnością. Autorka stawia tezę, że tom Boże klauny Przemysława Dakowicza jest dewaluacją romantycznej postaci „szaleńca bożego” zastępowanego przez zdegenerowanego klauna. Dakowicz z upodobaniem sięga po biografie tych bohaterów nowoczesnego świata, którzy – angażując się bez reszty w sprawy sztuki, filozofii, religii – stanęli oko w oko z własnym szaleństwem: Wacława Niżyńskiego, żony Thomasa Stearnsa Eliota, Blaise’a Pascala, Friedricha Nietzschego, Gunthera Liebchena. Co istotne, współcześni szaleńcy nie transcendują w kierunku rzeczywistości duchowej, jak czynili to romantycy. Tom Dakowicza zostaje więc dociążony symbolicznym ciężarem nieobecności, pustki i milczenia. Celem artykułu jest ukazanie, że temat szaleństwa w Bożych klaunach rozbudowuje się na romantycznym fundamencie na zasadzie ogólnej, literackiej aluzyjności, odwołuje się w większym stopniu do modalności romantycznej niż konkretnych przykładów.
    The core of the cultural myth of madness is a special treatment of the cognitive perspective of a madman, who “walks before a poet,” destroys established mental conventions, widens the boundaries of cognition, and cuts connections between words and objects that restrain literature. Thanks to the work of Michel Foucault, the author shows changes in the understanding of madness and points out some interpretive shifts between Romanticism and modernity. The author argues that the volume Boże klauny [God’s clowns] by Przemysław Dakowicz is a devaluation of the romantic figure of the “Crazy for God” into a degenerated clown. Dakowicz eagerly refers to biographies of such heroes of the modern world who entirely engaged in issues of art, philosophy, or religion – and stood eye to eye with their own madness: Vaslav Nijinsky, the wife of Thomas Stearns Eliot, Blaise Pascal, Friedrich Nietzsche, and Gunther Liebchen. Importantly, the contemporary crazy-wise do not transcend to spiritual reality, as the romantics did. Therefore, the volume by Dakowicz is weighted down with a symbolic burden of absence, emptiness, and silence. The purpose of the article is to prove that the issue of divine madness in Boże klauny is expanding from a romantic foundation based on general, literary allusiveness, and it refers more to romantic modality than to specific examples.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 127-150
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekstaza czy szaleństwo? Czy można ocenić „normalność” i „patologię” zachowań religijnych?
    Ecstasy or Insanity? Is it Possible to Differentiate between “Normal “ and “Pathological” Religious Behaviour?
    Autorzy:
    Grzymała-Moszczyńska, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/640880.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Health
    illness
    disease
    indigenous psychology
    cultural psychology
    cross-cultural psychology
    zdrowie
    choroba
    zaburzenie
    psychologia etniczna
    psychologia indygeniczna
    psychologia kulturowa
    psychologia międzykulturowa
    Opis:
    This article presents the cultural factors which contribute to understanding psychological health and pathology. The definitions of understanding psychological health and ways of approaching treatment were analysed, with particular emphasis on the role of religion. Understanding health and pathology was analysed from the perspective of the distinction between illness and disease. Four academic disciplines tackling this topic – psychology of religion, cultural psychology, indigenous psychology and clinical psychology – were presented as specific ways of approaching a conceptualisation of the above problems.
    Źródło:
    Studia Religiologica; 2011, 44; 35-47
    0137-2432
    2084-4077
    Pojawia się w:
    Studia Religiologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Этническая травестия в романе Давида Маркиша Белый круг
    Trawestacja etniczna w powieści Dawida Markisza Biały krąg (Белый круг)
    Ethnic travesty in David Markish’s novel The White Circle
    Autorzy:
    Shafranskaya, Eleonora
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2191554.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-22
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kałmykow
    Żyd
    Markisz
    Malewicz
    Afryka
    topos turkiestański
    szaleństwo
    Sawicki
    Kalmykov
    Jew
    Markish
    Malevich
    Africa
    Turkestan topos
    insanity
    Savitsky
    Opis:
    Autorka artykułu próbuje wyjaśnić zagadkę zawartą w powieści współczesnego pisarza Dawida Markisza Biały krąg, traktującej o tożsamości etnicznej Matwieja Katza, postaci wzorowanej na awangardowym artyście Siergieju Kałmykowie (1891–1967). Nazwisko i styl życia Kałmykowa spowodowały powstanie szczególnego rodzaju mitologii, na której opiera się na poły detektywistyczna fabuła powieści. O ile w dyskursie drugiej połowy XX wieku i w wieku obecnym (mitologia, kino, literatura) Kałmykow, Rosjanin z pochodzenia, jawi się jako osoba na wpół enigmatyczna, na wpół szalona, dziwak z Ałma-Aty, który występuje pod swoim prawdziwym nazwiskiem, to w powieści Markisza zamienia się on w rosyjskiego artystę „żydowskiego pochodzenia”, żyjącego w umownym toposie środkowoazjatyckiego Kyzyłgradu. Artykuł ma na celu wyjaśnienie trawestacji etnicznej, sprzecznej z realiami historycznymi, jak również „rozszyfrowanie” miejsca akcji, związanego z ostatnimi latami życia artysty.
    The author tries to explain the riddle presented in the novel by the modern writer David Markish, The White Circle, about the ethnic identity of the character Matvey Katz, whose prototype is the avantgarde artist Sergey Kalmykov (1891–1967). The name and lifestyle of this artist became the reason for the birth of a personal myth, which formed the basis of the novel semi-detective plot. If in the discourse of the second half of the XX century and in the XXI century (mythology, cinema, a number of literary texts), Sergey Kalmykov, a Russian by origin, appears as a half-mysterious, half-mad person, an Alma-Ata freak, but under his real name, then, in Markish’s novel, he is a Russian artist of “Jewish origin”, living in the fictitious Central Asian topos named Kzylgrad. To explain the ethnic travesty that runs counter to historical reality, to “decipher” the location of the novel associated with the last years of the artist’s life are the tasks solved by the author of the article.
    Źródło:
    Iudaica Russica; 2020, 2(5); 28-44
    2657-4861
    2657-8352
    Pojawia się w:
    Iudaica Russica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O literaturze mirakularnej, epilepsji i innych zagadnieniach poruszonych przez Elżbietę Nowosielską w książce pt. „Melancholia, szaleństwo i inne »choroby głowy« w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku”
    On miraculous literature, epilepsy and other issues raised by Elżbieta Nowosielska in her book entitled “Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries”
    Autorzy:
    Delimata-Proch, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32443775.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Elżbieta Nowosielska
    miracle literature
    melancholy
    madness
    medical history
    healthiness
    First Republic of Poland
    17th and 18th centuries
    literatura mirakularna
    melancholia
    szaleństwo
    historia medycyny
    zdrowotność
    I Rzeczpospolita
    XVII i XVIII w.
    Opis:
    For decades, the history of medicine, healing, medical culture, health, etc. has been fascinating researchers: historians, anthropologists, archaeologists, and doctors alike. Researchers in this field use source materials that have been known in science for a long time, often creating a questionnaire of issues and questions that no one has posed so far. Elżbieta Nowosielska’s publication, entitled „Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries” (2021) belongs to this group of works. It is clear to anyone who has dealt with books of miracles and graces that, on the basis of the miraculous literature, if properly explored, E. Nowosielska would have come close to one of the goals outlined in the book’s introduction – a possibly complete picture of the approach to madness or melancholy. The author underestimated the effort made by Jowita Jagla, a researcher into the books of miracles and graces, and the votive offerings, who discusses issues related to epilepsy in her work, and disregarded several other texts. This does not speak very well of the search she carried out.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2024, 2(41); 281-294
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Affect – defect – rage: Writing mania and writing about mania – narratives of female rage in the fiction of Aleksandra Zielińska
    Afekt – defekt – szał. Narracje o kobiecym szaleństwie w prozie Aleksandry Zielińskiej
    Autorzy:
    Szewczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087940.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 21st century
    women's fiction
    pathography
    mental disorders
    affect
    female rage
    Aleksandra Zielińska (b. 1989)
    Aleksandra Zielińska
    maniografia
    szaleństwo
    choroba
    kobieta
    afekt
    patografia
    Opis:
    This article deals with literary pathography, i.e. texts which purport to project rage or a mental disorder, and use narrative strategies adopted specifically for that purpose. The analysis is focused on two novels by Aleksandra Zielińska, Przypadek Alicji (Alicja’s Case) and Bura i szał (Bura and Rage) treated as literary representations of the protagonists' mental condition. The literary character of these 'records' is revealed by multiple intertextual tropes and poetic devices that deconstruct the cultural stereotype of female rage. Consequently, Aleksandra Zielińska's novels should be seen as projections of a fractured female subject (un sujet divisé) fixed on her somatic vulnerability, driven by an urge to cry out her affliction, trauma and rage, unease about woman-to-woman relations, and the pressure of erratic affective impulses.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 2; 165-180
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiara w moc twórczą i dynamiczna koncepcja bytu w nowelistyce Stefana Grabińskiego (na przykładzie Dziedziny i Maszynisty Grota)
    Faith in the Creative Power and Dynamic Concept of Existence in the Novellas by Stefan Grabiński – on the Examples of The Realm and Grot, the Engine-Driver
    Autorzy:
    Rożkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682818.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Stefan Grabiński
    creative power
    élan vital
    madness
    the psychological structure of the character
    moc twórcza
    szaleństwo
    konstrukcja psychologiczna postaci
    Opis:
    In his short prose, Stefan Grabiński often referred to issues connected with fields related to literature in order to deepen the psychological portrait of the characters he created. In the novellas I selected, the author refers to philosophy (including Bergson’s theories) and psychoanalysis, which allows him to create credible and true-tolife figures whom he, at the same time, places in worlds that are plastic enough to become the arena of uncanny stories. Both The Realm and Grot, the Engine-Driver seem to be evidence of Grabiński’s prosaic genius, which he could demonstrate to the full in his novellas. Therefore, the article that I present is a peculiar reconnaissance, aimed at emphasising the virtuosity of this Polish classical writer of horror stories, and at pointing out his high competences in the field of constructing complex and true-to-life characters.
    Stefan Grabiński w swoich krótkich formach prozatorskich często odwoływał się do zagadnień z dziedzin pokrewnych literaturze – w celu pogłębienia portretu psychologicznego bohaterów przez niego kreowanych. W wybranych przeze mnie nowelach autor odwołuje się do filozofii (w tym do teorii Bergsona) czy psychoanalizy, dzięki czemu może tworzyć bohaterów wiarygodnych, których jednocześnie osadza w światach wystarczająco plastycznych, by mogły stać się areną rozgrywania opowieści niesamowitych. Zarówno Dziedzina, jak i Maszynista Grot wydają się być świadectwem prozatorskiego geniuszu Grabińskiego, który najpełniej realizował się właśnie w nowelach. Zaprezentowany przeze mnie artykuł jest zatem swoistym rekonesansem mającym na celu uwydatnienie kunsztu pisarskiego polskiego klasyka grozy oraz zwrócenie uwagi na świadectwa jego wysokich kompetencji w dziedzinie konstruowania wiarygodnych i złożonych sylwetek bohaterów.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2017, 6; 225-235
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die imaginierten Abenteuer eines Mönchs. E.T.A. Hoffmanns "Die Elixiere des Teufels" als Ausdruck romantischer Unsicherheit
    The imagined adventures of a monk. E.T.A. Hoffmanns "Die Elixiere des Teufels" as an expression of romantic uncertainty
    Autorzy:
    Jaglewicz, Magda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30098209.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Romantik
    Wahnsinn
    romantische Ironie
    E.T.A. Hoffmann
    Romanticism
    Madness
    Romantic Irony
    romantyzm
    szaleństwo
    ironia romantyczna
    Opis:
    Der Beitrag analysiert das Wahnsinnsmotiv in den "Elixieren des Teufels" von E.T.A. Hoffmann. Die Literaturwissenschaft ist sich darin einig, dass der Protagonist des Romans das Problem der Ich-Dissoziation, des damit einhergehenden Wahnsinns sowie der Unmöglichkeit, für sich selbst zu entscheiden, veranschaulicht. Trotz mehrerer Indizien, die der Roman enthält, wurde von der Forschung übersehen, dass die Abenteuer des Mönchs Medardus mit der fiktiven Wirklichkeit wenig zu tun haben. Dies hat insbesondere, wie der Beitrag zeigt, damit zu tun, dass er seine Klosterzelle nie verlassen hat. Indem Hoffmann das Motiv des wahnsinnigen Mönchs nach dem Prinzip der romantischen Ironie bearbeitet, bringt er einerseits seine eigenen Ängste zum Ausdruck und andererseits polemisiert er mit der aufklärerischen und klassischen Überzeugung, dass der Mensch sich zu einem autonomen und einheitlichen Subjekt entwickeln könne.
    W ramach artykułu analizowany jest motyw szaleństwa w powieści "Die Elixiere des Teufels" E.T.A. Hoffmanna. Literaturoznawstwo jest zgodne co do tego, że postać głównego bohatera unaocznia problem rozdwojenia własnego ja, idącego za tym szaleństwa, a także niemożności decydowania o sobie samym. Mimo wielu wskazówek zawartych w powieści przeoczony został jednak przez badaczy fakt, że przygody mnicha Medarda mają niewiele wspólnego z fikcyjną rzeczywistością. Ma to, jak pokazuje artykuł, szczególny związek z tym, że protagonista nigdy nie opuścił swojej klasztornej celi. Modyfikując motyw szalonego mnicha według zasad ironii romantycznej, Hoffmann wyraża z jednej strony swoje własne obawy, a z drugiej polemizuje z oświeceniowym i klasycystycznym przekonaniem, że człowiek może stać się spójnym oraz autonomicznym podmiotem.
    This article analyses the madness motif in "Die Elixiere des Teufels" written by E.T.A. Hoffmann. There is consensus among literary scholars, that the novel’s protagonist exemplifies the problem of the split ego, the accompanying madness, and the impossibility of deciding for oneself. However, despite several hints in the novel, scholars have overlooked the fact that the adventures of the monk Medardus have little to do with fictional reality. This has to do in particular, as the article shows, with the fact that he never left his monastery cell. By treating the motif of the mad monk according to the principle of romantic irony, Hoffmann on the one hand expresses his fears and on the other polemicizes with the Enlightenment and classical conviction, that man could develop into an autonomous and unified subject.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 25-40
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “God has Kindly Given Him Insanity…”. The Artist’s Melancholy, Depression and the State of Being Rejected. A Case Study of Józef Ignacy Kraszewski’s Historia kołka w płocie
    „Bóg łaskaw dał mu obłąkanie…”. Melancholia, depresja i odrzucenie artysty na przykładzie Historii kołka w płocie Józefa Ignacego Kraszewskiego
    Autorzy:
    Kaczmarska, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520285.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    powieść
    artysta
    geniusz
    szaleństwo
    melancholia
    novel
    artist
    genius
    madness
    melancholy
    Opis:
    Józef Ignacy Kraszewski to najbardziej płodny twórca literatury europejskiej. Pracowite życie twórcy przełomu romantyzmu i pozytywizmu jest przepełnione obserwacjami społecznymi i poświęceniem się człowiekowi. Ukazane zostają źródła porzucenia czy konieczności odejścia oraz przyczyny rezygnacji z ewentualnych uczuć. Kraszewski w swoich obserwacjach społecznych zajmuje się badaniem życia jednostek wybitnych, prezentując ich samotność. Jednak życie artysty, tęsknota za minionym, szukanie tego, co poza zmysłowe, doprowadza także do wątpliwości, rozważań nad sensem egzystencji i inicjacji wewnętrznej. Z utworów Kraszewskiego można odtworzyć postawę estetyczną człowieka dziewiętnastego wieku, ustosunkowanie do zagadnień metafizycznych, religijnych, specyficzne zabarwienie epoki, wszechstronność, a nawet źródło natchnień. Głównym uczuciem, które warunkuje postawy bohaterów Józefa Ignacego Kraszewskiego, jest odrzucenie. Jego przyczyną jest melancholia. Jest to tęsknota za stratą, której nie można opowiedzieć ani ująć w słowa. To także żal i żałoba za czymś, co do końca nie zostaje wyrażone. Antoni Kępiński używa zaś tego pojęcia do szczegółowego opisu stanów depresyjnych, podkreślając, że XIX wiek przyniósł doprecyzowanie samego pojęcia.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 207-215
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy”. Postacie operowe Wojciecha Bogusławskiego w obliczu utraty wolności
    “Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy” (“You are Enlightened, we are Primitive, yet we Have More Skills”). The Characters in Wojciech Bogusławski’s Operas Facing Loss of Freedom
    Autorzy:
    Maksymowicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135473.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Wojciech Bogusławski
    Izkahar król Guaxary
    Axur król Ormus
    Dla miłości zmyślone szaleństwo
    theatre
    opaera
    partitions of Poland
    colonialism
    the massacre of Praga
    Enlightenment
    pre-romanticism
    Opis:
    This article constitutes an attempt at recreating the possible allusive readings, political references and hidden meanings in three operas by Wojciech Bogusławski: Dla miłości zmyślone szaleństwo (Madness made for love), Axur król Ormus (Axur, the king of Ormus), Izkahar król Guaxary (Izkahar, the king of Guaxara). Key for this search are the attitudes of the characters in the analysed operas towards the loss of freedom – one may argue that their ways to cope with the violence and the ruthless autocratic tyranny could be perceived as contemporary. This is why the story, which is in its outer layers one of an unhappy love, became for the eighteenth-century viewers a story of the most important contemporary politics.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2022, 42; 249-263
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Chociaż to wariacja, nie jest jednakże bez metody”. Motyw udawanego szaleństwa w Hamlecie Williama Shakespeare’a i Henryku IV Luigiego Pirandella
    “Though This Be Madness, Yet There Is Method In't”. The motif of feigned madness in William Shakespeare's Hamlet and Luigi Pirandello’s Henry IV
    Autorzy:
    Koman, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1828443.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    Hamlet
    Henryk IV
    szaleństwo
    symulacja
    maska
    intelekt
    teatralność
    życie jako teatr
    świadomość
    prawda
    Henry IV
    madness
    simulation
    mask
    intellect
    theatricality
    life as theatre
    consciousness
    truth
    Opis:
    Feigned madness is a motif that – with varying frequency – returns in literary texts. It is usually a carrier of important metaphors, such as: search for truth, escape from reality or conscious rejection of routine. Moreover, it seems to have an exceptional interpretative potential in dramas as it also symbolises a performative treatment of existence and an awareness of fiction which directs the poetics of the drama towards the meta-theatre. The author of this article considers these issues in relation to the titular characters of two dramatic masterpieces of world literature: Hamlet by William Shakespeare and Henry IV by Luigi Pirandello. Both characters, for various reasons, decide to hide their true psychological condition under the image of a madman, which, interestingly, confirms their sophistication and intellect. Putting on the mask of a madman guarantees the privilege of unpunished violation of conventions and established orders, hated by individuals such as Hamlet or Henry IV. This rebellion and emancipation lead to the final defeat of these characters, who, however, dominate over the others, since, unlike other actors who dispassionately play roles that have been imposed on them, they choose their roles, and – most importantly – they are aware that they are playing.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 195-212
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-70 z 70

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies