Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Mapowanie kanonu. Literatura polska w perspektywie światowej
World History of Polish Literature. Interpretations

Autorzy:

Mikołajczak, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2036507.pdf

Data publikacji:

2021-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

world literature
history of Polish literature
intercultural transfer
canon
translation
reception

Opis:

The article discusses the research proposal presented in Światowa historia literatury polskiej. Interpretacje [World History of Polish Literature. Interpretations], edited by Magdalena Popiel, Tomasz Bilczewski and Stanley Bill. Mikołajczak contrasts the research concept of world literature with the dominant approaches to the world literature in the area of contemporary literary studies and the traditional model of the history of literature. She reflects on the situation of Polish literature in the world, taking into account the ways in which Polish works circulate in other cultural circles, the possibilities and limitations of translation as well as shifts within the canon. She also indicates the opportunities that open up for Polish literature in the global context.

Źródło:

Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 395-413
2450-5765

Pojawia się w:

Przestrzenie Teorii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Geneza "Historii Literatury Polskiej" Feliksa Bentkowskiego
The Origin of History of Polish Literature [Historia literatury polskiej] by Feliks Bentkowski

Autorzy:

Helena, CHORACZYNSKA,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/681145.pdf

Data publikacji:

2015-05-21

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Bentkowski Feliks
Literaturoznawstwo
Literatura polska
19 wiek
Literary studies
Polish literature
19th century

Opis:

The article discusses the origin of the Historia literatury polskiej wystawionej w spisie dzieł drukiem ogłoszonych [History of Polish Literature presented in the list of published works] (Warsaw Vilna, t. 1–2, 1814) because of this year’s bicentennial anniversary of its publication. The study presents the political situation in the capital of the Duchy of Warsaw, which largely influenced the development of Polish literary historiography, and discusses the initiatives undertaken by the Warsaw Society of Friends of Science community aimed to write and publish a handbook of history of Polish literature. The paper names and characterizes the profiles of authors who were commissioned to prepare the handbook in question. The circumstances of compilation of the History of Polish Literature, whose author was finally to be F. Bentkowski, were shown: the book was initially intended as a school handbook but was finally published as a monumental two-volume work. The concepts of several scholars were analyzed concerning the probable date of when Bentkowski started to prepare the synopsis of History of Polish Literature, and the factors and other works that prompted him to begin work on the book in question. The scholarly methodology employed by F. Bentkowski when gathering materials for the future History of Polish Literature (i.e. research in the book collections of six libraries, including five in Warsaw) was presented and the bibliographic materials made available to him by other scholars, upon which he drew while working on the book, were specified. It was emphasized that the History of Polish Literature [Historia literatury polskiej] brought Bentkowski fame, awards, and honors, but despite its favorable reception in Warsaw’s academic community and its great significance for bibliography and Polish literature, it id not have a second edition in the 19th century. It was reissued only once in the 1980 s.

Źródło:

Folia Bibliologica; 2013-2014, 55-56; 33-51
2449-8246
1230-2376

Pojawia się w:

Folia Bibliologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Tamara Trojanowska, Joanna Niżyńska, Przemysław Czapliński (a cura di), Being Poland. A New History of Polish Literature and Culture since 1918, University of Toronto Press, Toronto‑Buffalo‑London 2018, pp. xxiv+828

Autorzy:

Nosilia, Viviana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28645289.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Book reviews
History of Polish Literature

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2019, 10; 148-151
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Historia splątana Przypadek Historii literatury polskiej Feliksa Bentkowskiego
Entangled History The Case of Feliks Bentkowski’s Historia literatury polskiej [History of Polish Literature]

Autorzy:

Markowska, Helena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/534712.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

literature
the history of philology
historical semantics
Jan Śniadecki

Opis:

The article presents discussions on the shape of Polish literary studies which were conducted in connection with the creation of the Historia literatury polskiej [History of Polish Literature] by Feliks Bentkowski. Both the circumstances of the creation of Bentkowski’s work and its reception are presented, with special attention paid to their institutional context, professionalization of philology and bibliography as sciences, as well as to relations between the polemicists. The main part of the article is the reconstruction of the semantics of the historical term “literature”, which is the subject of Bentkowski’s, Jan Śniadecki’s and Gotfryd Ernest Groddeck’s statements. The author advances a thesis that the attempts to define the term “literature” in their texts correspond, in fact, with voices in the debate on the concept of a scientific character of literary studies, which at that time constituted itself as a separate discipline.

Źródło:

Śląskie Studia Polonistyczne; 2018, 12, 2; 221-245
2084-0772
2353-0928

Pojawia się w:

Śląskie Studia Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Niewygodny romantyk – zapomniana twórczość hrabiego Henryka Rzewuskiego
The Inconvenient Romantic – the Forgotten Oeuvre of Count Henryk Rzewuski

Autorzy:

Dworak, Anna Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27311207.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Rzewuski Henryk
history of Polish literature
romanticism
historia literatury polskiej
romantyzm

Opis:

Prezentowane studium zawiera obszerne omówienie monografii Iwony Węgrzyn W świecie powieści Henryka Rzewuskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, ss. 386). Przywołana autorka zajmuje się w swojej książce zapomnianą i słabo zbadaną twórczością Henryka Rzewuskiego. Zauważa, że przez wiele lat twórczość ta była odrzucana ze względu na kontrowersyjne poglądy polityczne pisarza. Autorka odnosi się krytycznie do związanych z tym stereotypów. Szczegółowo analizuje poszczególne utwory, próbując zrozumieć dokonywane przez Rzewuskiego wybory polityczne, ideowe oraz artystyczne. Ukazuje go jako twórcę oryginalnego, myślącego odmiennie niż większość pisarzy jego epoki, ale przez to skazanego na izolację i nierozumienie. Iwona Węgrzyn omawia prawie wszystkie utwory pisarza, szeroko odnosząc się do kontekstów społecznych, politycznych i kulturalnych jego czasu. Wiele miejsca poświęca też funkcjonowaniu Rzewuskiego w ówczesnej społeczności literackiej. Studium Iwony Węgrzyn ma liczne walory poznawcze, cechuje się też wielością podejmowanych problemów oraz wnikliwością dociekań.  
The study proposed here contains a vast elaboration on Iwona Węgrzyn’s monograph entitled "In the World of Henryk Rzewuski Novels" (Jagiellonian University Press, Kraków 2012, 386 pages). The author deals with the forgotten and barely examined oeuvre of Henryk Rzewuski. She notices that, for many years, Rzewuski’s works have been neglected due to his controversial political views. The author treats these stereotypes with criticism and offers an in-depth analysis of the individual works, trying to understand the political, ideological and artistic choices Rzewuski made. The author depicts the count as an original writer, whose line of thinking was very much different from those of the majority of contemporary writers who condemned him to general isolation and incomprehension. Iwona Węgrzyn discusses almost all the works by Rzewuski and relates them to their contemporary social, political and cultural contexts. Much space has been given to the author’s activities in the literary community at that time. The study proposed by Iwona Węgrzyn is very illuminating. It is characterized by a multitude of the issues addressed and by insightful academic investigations.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 391-404
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Książki wyzwalają emocje

Autorzy:

Żórawska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030893.pdf

Data publikacji:

2017-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Ryszard Koziołek
essay
literary study
history of Polish literature
esej
literaturoznawstwo
historia literatury polskiej

Opis:

This article is a review of the book by Ryszard Koziołek entitled Dobrze się myśli literaturą (Literature is a good way of thinking). This publication is a collection of essays in which the literary expert considers the essence of contemporary reading. Koziołek pays special attention to emotions accompanying reading – bot the latest literature and the books considered to be classic ones. He indicates that literature is a special kind of continuity which can be analyzed through the prism of many fields of science, among others, economics or psychology.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 531-535
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Ćwiczenie duchowe zapisane przez hierofanta. Psalmy przyszłości Zygmunta Krasińskiego
Spiritual Exercises Written by a Hierophant. Psalms of the Future by Zygmunt Krasiński

Autorzy:

Kubski, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607301.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Bible psalm interpretation
history of Polish literature
Romanticism
Zygmunt Krasiński
Victor de Laprade

Opis:

Psalms of the Future by Zygmunt Krasiński once belonged to a group of the most important patriotic-religious literary works in Polish culture and address Poles as a priestly people. In the poet’s output the Psalms are a work abounding in biblical reminiscences more than any other of his poetical productions. Although they do not repeat the formal features of the Polish translations of the biblical Psalms, in the initial period of their public reception no doubts were raised concerning their genre. In Romanticism they were perceived to be a collection of psalms according to the then accepted determinants of the genre. The following determinants were taken into account: the message pertaining to the practice of the virtues of faith, hope and charity, the construction of the subject who reaches out for the mystery of things divine (here the influence of Byron’s Hebrew Melodies can be seen) and the religious zeal of the entire utterance, patriotic commitment included. In the latter case the traditions of Classicism were a significant influence. As a seer-poet, but also a hierophant-mystagogue, Krasiński prescribed spiritual exercises to his fellow countrymen. Krasiński's Psalms are in their esoteric-hermetic content inspired, among others, by the texts of the great French religious poet Victor de Laprade.
Psalms of the Future by Zygmunt Krasi?ski once belonged to a group of the most important patriotic-religious literary works in Polish culture and address Poles as a priestly people. In the poet’s output the Psalms are a work abounding in biblical reminiscences more than any other of his poetical productions. Although they do not repeat the formal features of the Polish translations of the biblical Psalms, in the initial period of their public reception no doubts were raised concerning their genre. In Romanticism they were perceived to be a collection of psalms according to the then accepted determinants of the genre. The following determinants were taken into account: the message pertaining to the practice of the virtues of faith, hope and charity, the construction of the subject who reaches out for the mystery of things divine (here the influence of Byron’s Hebrew Melodies can be seen) and the religious zeal of the entire utterance, patriotic commitment included. In the latter case the traditions of Classicism were a significant influence. As a seer-poet, but also a hierophant-mystagogue, Krasi?ski prescribed spiritual exercises to his fellow countrymen. Krasi?ski's Psalms are in their esoteric-hermetic content inspired, among others, by the texts of the great French religious poet Victor de Laprade.

Źródło:

Poznańskie Studia Teologiczne; 2012, 26; 259-292
0209-3472

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Odyniec po drugiej stronie lustra
Odyniec through the Looking-Glass

Autorzy:

Szargot, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/451148.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Antoni Edward Odyniec
history of Polish literature Romanticism
Biedermeier
historia literatury polskiej
romantyzm
biedermeier

Opis:

The article is a review of the book by Maria Makaruk, Antoni Edward Odyniec – romantyk w zwierciadle biedermeieru, which was published in Warsaw in 2012. The book is devoted to the life and works of the poet connected with two literary currents, Romanticism and Biedermeier. This interesting and valuable volume is complemented by an anthology of Odyniec’s works.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 483-487
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Szkoła Juliusza Nowaka-Dłużewskiego. Powinowactwa historycznoliterackie
Juliusz Nowak-Dłużewskis School. Historical-Literary Connections

Autorzy:

Podgórski, Wojciech J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27311210.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Nowak-Dłużewski Juliusz
history of Polish literature
university didactics
historia literatury polskiej
dydaktyka szkoły wyższej

Opis:

Juliusz Nowak-Dłużewski (31 III 1893 - 19 IV 1972), historyk literatury, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczeń i doktorant prof. Ignacego Chrzanowskiego, nauczyciel Gimnazjum Jana Zamoyskiego w Warszawie, a podczas II wojny światowej organizator i wykładowca filii kieleckiej Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich – po pięknych zasługach w powojennym ratowaniu bibliotek dworskich i dzieł sztuki współtworzył Muzeum Świętokrzyskie i Bibliotekę Wojewódzką w Kielcach. W 1951 r. habilitował się u prof. Konrada Górskiego w Toruniu, obejmując stanowisko zastępcy profesora KUL, a następnie od roku akad. 1956/57 – profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego. W stolicy witali go bardzo serdecznie dawni jego uczniowie. „Kochał bardzo młodzież i dobrze ją rozumiał” – napisze potem z oddali emigracyjnej prof. Wiesław Strzałkowski, żołnierz PSZ na Zachodzie, lecz przede wszystkim poeta, z nabożeństwem dedykujący Profesorowi własne wiersze. W 1962 roku, gdy Nowak-Dłużewski, powołując seminarium doktoranckie, podjął „świętą wojnę” z ostracyzmem komunistycznym, garnęli się doń przybysze z całego kraju. Gdyby nie przyjął pomocy Instytutu Wydawniczego „PAX” ze strony przedwojennych uczniów, byłby jako badacz narażony na intelektualny niebyt. Dwukrotnie wzmocniły go Nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka (1964, 1967). Czytelnikom dał się poznać odkrywczym opus vitae, 6-tomową syntezą „Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce” (1963-1980). Wychował grono doktorów, ucząc ich wiary i nadziei, a także odporności na ciśnienie obcej ideologii. O tych niełatwych latach – i o wspólnym zwycięstwie – pisze jeden z nich.
Juliusz Nowak-Dłużewski (31.03.1893, Goszcza – 19.04.1972, Warszawa), a literary scholar and historian, a teacher in secondary schools in Kielce and Warszawa. He did Polish Studies and his PhD in 1932 at the Jagiellonian University in the care of his promoter, Professor Ignacy Chrzanowski. During World War II he lectured at Kielce branch of Polish Studies of University of Western Lands. After the war he habilitated in Toruń on the basis of his monograph dedicated to priest Stanisław Konarski, afterwards, he took a job as a substitute for a Professor at Catholic University of Lublin and as an associate professor at University of Warsaw. His teaching and pedagogic service bore fruit in 1938 in the form of the Gold Cross of Merits. Post-war frameworks of reconstruction and the effort of the preservation from destruction of post-courtly collections from the position of the director of the National Museum in Kielce resulted in the Order of Polonia Restituta (1963). Finally, Nowak-Dłużewski’s research and development works met with recognition from the jury of the Włodzimierz Pietrzak Literary Award two times (1964, 1967). The memoir dedicated to Professor J. Nowak-Dłużewski develops from his student’s conviction about the perfection of his didactic and educational mission performed by him with devotion during the difficult times when Communism was on the rampage. We experienced Professor’s special care and foresight in the last decade of his life (1962-1972), when he resolved to “remake us into angels” by destining us for creative work in conditions close to monastic closure – in the team of a PhD seminary. A doubtless protagonist of the given text is our Master, Professor Juliusz Nowak-Dłużewski. For this reason, the references include only articles and utterances of particular people with the intention of underlining our interpersonal master-pupils bond. To my mind, this aspect appears to excuse the author in the eyes of Colleagues as well as Readers.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 363-374
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Tylko słabość czy już choroba? Zabłocki — poeta o polskim zaniechaniu
Weakness or disease? Zabłocki’s poetry about Polish failure

Autorzy:

Zając, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28408510.pdf

Data publikacji:

2021-11-04

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

the history of Polish literature
the Enlightenment
poetry
political satire
the Great Sejm
Franciszek Zabłocki

Opis:

The paper focuses on several poems by Franciszek Zabłocki (or more precisely: poems unanimously attributed to this poet), written during the session of the Great Sejm and in various ways: using irony, but also the language proper to sharp name satire — referring to the phenomenon that due to their content could be seen in terms of a disease that consumed the elite of the Republic of Poland. This disease is an omission. The ways of thinking and (dis)acting behind this word are shown by Zabłocki as part of the penetrating diagnosis of the Polish reality of the last decades of the 18th century, characteristic of this writer, as well as in the perspective of the resulting threats to both Polish statehood and the morale of society.

Źródło:

Wiek Oświecenia; 2021, 37; 111-129
0137-6942

Pojawia się w:

Wiek Oświecenia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Literatura polska w Chinach i wymiana kulturalna między Polską a Chinami. Zapiski tłumacza
Polish Literature in China and Polish–Chinese Cultural Exchange. Translator’s Notes

Autorzy:

Zhenhui, Zhang

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1532773.pdf

Data publikacji:

2021-09-14

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish literature in China
cross-cultural dialogue
literary translation
history of Polish literature
Lalka
The Doll

Opis:

The article is an introduction into the presence of Polish literature in China from the perspective of one of its most active researchers and translators. The author describes his fascination with Bolesław Prus’s work that resulted in the Chinese translation of Lalka (The Doll) and his work on two-volume Historia literatury polskiej (The history of Polish literature) aimed at Chinese readers.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 40; 221-227
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Między przekładem, komentarzem a interpretacją - uwagi na marginesie anglojęzycznego podręcznika literatury polskiej
In-between Translation, Commentary and Interpretation - Remarks on the Margins of an English Language History of Polish Literature

Autorzy:

Skwara, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/487197.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

translation
commentary
interpretation
intertextuality
Polish literature
przekład
komentarz
interpretacja
interseksualność
poezja polska

Opis:

Artykuł poświęcony jest związkom trzech „metatekstów”: przekła¬du, komentarza i interpretacji. Na podstawie rozważań Antoine’a Bermana wskazano ich wzajemne powiązania, aby przeanalizować wybrane przekłady poezji polskiej na język an¬gielski. Celem autorki jest zbadanie różnych ról, jakie mogą one pełnić w przedstawianiu literatury polskiej czytelnikowi z innego kręgu językowego. Szczególnie podkreślono rolę przekładu jako interpretacji, a także znaczenie komentarza jako istotnego uzupełnienia przekładu oraz rolę przekładów i komentarzy jako użytecznych probierzy interpretacji.
The paper is devoted to the connections among three “metatexts”: trans- lation, commentary, and interpretation. On the basis of Antoine Bermans assumptions I demonstrate how they are intertwined in order to analyze chosen pieces of Polish poetry in English translation. My aim is to explore various roles which they can play in presenting Polish literature to foreign readers. An emphasis is put on a role of any translation as an in¬terpretation and on a role of a commentary as a crucial supplement of a translation. I also indicate how translations and commentaries can serve as useful probes of interpretations.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2018, 9, 1; 163-182
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Pieśni nabożne… z krakowskiej oficyny Antoniego Wosińskiego (1627)
“Pieśni nabożne…” from the Cracow-based printing office of Antoni Wosiński (1627)

Autorzy:

Wydra, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1534189.pdf

Data publikacji:

2012-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish culture
printing in Poland
history of Polish literature
history of the book
Old-Polish religious song

Opis:

The article analyses the unique copy of the old Polish catholic hymn book Pieśni nabożne na święta uroczyste według porządku Kościoła ś. katolickiego na cały rok z wielką pilnością zebrane [Songs of piety and devotion...] published in Cracow in 1627 and found at the library at Escorial in Spain. The book, apparently the first known printed Polish catholic extensive hymn book, contained over 140 songs, in Polish and Latin, including works written by Jan Kochanowski and Mikołaj Rej. The article also describes later editions of the hymn book. This is a particularly important book in the history of Polish culture because it was repeatedly republished in different printing offices, not only Catholic, under the same or slightly changed title as late as until the nineteenth century. Numerous editions of the hymn book constitute a valuable source for the study of Polish Catholic hymns as they make it possible to follow and trace the chronology of works, their textual variations and the popularity of particular songs or hymns within a particular time frame, as well as their range of influence and regional occurrence.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 329-345
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Sienkiewicza przygody z literaturą „trzecią”
Sienkiewicz’s Adventures with “Third-Rate” Literature

Autorzy:

Szargot, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/451115.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Henryk Sienkiewicz
history of Polish literature
Positivism
popular literature
literary convention
historia literatury polskiej
pozytywizm
literatura popularna
konwencja literacka

Opis:

The article is a review of the book by Agnieszka Kuniczuk-Trzcinowicz, Sienkiewicza talent i intuicja. Studia i szkice [Talent and Intuition of Sienkiewicz. Studies and Sketches], published in Opole in 2014. The publication is an interesting example of analysis of relations between popular literary conventions and the works by Sienkiewicz. According to the reviewer, the essential merit of the book is the ambitious comparative idea – conventions of popular literature are observed not only in the novels by Henryk Sienkiewicz, but also in other 19th century works that belong to the canon of high literature.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 494-497
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

A few centuries and a few questions (Anna Nasiłowska, "Historia literatury polskiej" [A History of Polish Literature])
Kilka wieków i parę pytań (Anna Nasiłowska, "Historia literatury polskiej", Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019, s. 680)

Autorzy:

Misiak, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2088012.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Źródło:

Ruch Literacki; 2019, 6; 701-704
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Franciszek Karpiński – A hallmark sentimental writer?
Franciszek Karpiński – po czym poznać pamiętnikarza sentymentalnego?

Autorzy:

Zając, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089386.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

the history of Polish literature
the Enlightenment
prose
memoirs
sentimentalism
Franciszek Karpiński (1741–1825)
historia literatury polskiej
oświecenie
proza
pamiętnikarstwo
sentymentalizm
Franciszek Karpiński

Opis:

In the last phase of Franciszek Karpiński's life as a writer (the first quarter of the 19th century), he practically gave up poetry and concentrated instead on writing memoirs. This article tries to find out to what extent his autobiographical work, especially his Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem [A History of My Century and the People with Whom I Lived], is influenced by an attitude characteristic of the sentimentalism of the previous century. As this analysis shows Karpiński's narrative exhibits both a sensitivity much indebted to Rousseau's autobiographical method and skilful shifts of tone, from satire and irony to various shades of melancholy. For sentimentalist aesthetic and poetics the continual manipulation of tone is a means of alerting the reader to the world's complexity. As in the novels of Lawrence Sterne, that complexity is experienced by way of careful observation of fragments of reality, defined by the subjectivity of the observer and the truth of his emotions.

Źródło:

Ruch Literacki; 2019, 5; 533-545
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

„Życie a życie to jest duża różnica”. O biografiach Bronisławy Wajs – Papuszy
“Life and life – there is a big difference”. On the biographies of Bronislawa Wajs – Papusza

Autorzy:

Galant, Arleta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1375215.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

history of Polish literature
Papusza
Jerzy Ficowski
biographical stories
movie
ethnography
report
Gypsies in Poland
historia literatury polskiej
biografistyka
film
etnografia
reportaż
polscy Cyganie

Opis:

Autorka artykułu analizuje trzy biograficzne opowieści o cygańskiej poetce Bronisławie Wajs – Papuszy: Demony cudzego strachu Jerzego Ficowskiego, reportaż Angeliki Kuźniak oraz film Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego. Każda z wybranych do analizy narracji stanowi zbiór wątków i problemów związanych z antropologicznymi, społecznymi, tożsamościowymi strategiami i pułapkami biografistyki, a zarazem podejmuje niejednorodną problematykę dotyczącą związków życia i twórczości Papuszy z politycznymi i społecznymi kontekstami biografii autorki Pieśni mówionych. Dla Jerzego Ficowskiego centralnym zagadnieniem w rekonstrukcji historii życia Bronisławy Wajs pozostaje tragizm postaci poetki, w reportażu Angeliki Kuźniak kluczowe okazują się kwestie biografii i społecznej przemocy, w filmowej opowieści o Papuszy z kolei powracają zagadnienia cygańskiej pamięci, utraty i inności.
The author of the article analyzes three biographical stories about the Gypsy poet Bronislawa Wajs – Papusza: Demony cudzego strachu by Jerzy Ficowski (Demons of someone else’s fear), report of Angelika Kuźniak and the movie by Joanna Kos-Krauze and Krzysztof Krauze. Each narrative selected for the analysis is a collection of topics and issues related to the anthropological, social, identity’s strategies and pitfalls of biographistic studies. Each one of them is also about the heterogeneous issues concerning connections of Papusza’s life and work with political and social contexts of her biography. For Jerzy Ficowski central issue in the reconstruction of the history of Bronisława Wajs’ life is tragic figure of a poet, in a report by Angelika Kuźniak the key issues are those related to biography and social violence, in the movie about Papusza main themes are gypsy memory, loss and otherness.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 2, 1; 175-194
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Oświeconych nie trzeba oświecać… Refleksje o szkole, powadze czytania i szaleństwie ideologii
The Enlightened do not Need to be Enlightened... Reflections on School, the Seriousness of Reading and the Madness of Ideology

Autorzy:

Zając, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1798830.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia literatury polskiej; oświecenie; edukacja polonistyczna; czytanie dzieła literackiego; „przepisywanie” literatury
history of Polish literature; the Enlightenment; Polish language education; reading a literary work; “transcription” of literature

Opis:

Wskazując na postępującą marginalizację piśmiennictwa doby oświecenia w programach nauczania języka polskiego, realizowanych w szkole średniej (ponadgimnazjalnej) na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, autor artykułu skupia się na powiązanym z tym zjawiskiem pogłębianiu się problemu jednostronnego, zdominowanego przez stereotypy i uproszczenia, odbioru tamtej literatury. Stawia pytanie o to, w jaki sposób należałoby czytać osiemnastowieczne i wczesnodziewiętnastowieczne teksty, by – w imię przywracania im należnej rangi w kulturowym obiegu – zobaczyć je nie tylko w kontekście historyczno-społecznym, a tym samym nie sprowadzać ich znaczenia do przekazu dydaktycznego bądź politycznego. W obliczu niepokojących, bo instrumentalizujących dzieło literackie, trendów, które pojawiają się w przestrzeni literaturoznawstwa, podkreśla jednocześnie potrzebę wystrzegania się sytuacji, w której rzutowane na dawny tekst przekonania ideologiczne badacza zdają się nad tym tekstem – jako przedmiotem obserwacji – dominować, zafałszowując jego obraz.
Pointing to the progressive marginalization of the Enlightenment literature in the Polish language curricula implemented in secondary schools over the last several years, the author focuses on the related phenomenon of biased reception of that literature, dominated by stereotypes and simplifications. The author asks how the 18th and early-19th-century texts should be read – with the aim of restoring their proper rank in the cultural tradition – to perceive them not only in the historical and social context, and thus not to reduce their meaning to a didactic or political message. In the face of the disturbing trends in the field of literary studies, which instrumentalise a literary work, the author also stresses the need to avoid a situation in which the ideological beliefs of the researcher projected on an older text seem to dominate it, distorting its image.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 25-38
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Kanon historiograficzny w literaturoznawstwie polsko-ukraińskim XVIII–XX wieku
The historiographical canon in Ukrainian and Polish literature studies of the 18th–20th centuries
Історіографічний канон в українському та польському літературознавстві ХVIII– XX століття

Autorzy:

Henc, Adriana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343489.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

історіографічний канон
історія польської літератури
історія української літератури
історія літературної історіографії
історіографічна методологія
historiographical canon
history of Polish literature
history of Ukrainian literature
history of literary historiography
historiographical methodology

Opis:

У статті досліджено теоретичні та практичні засади створення канону в польських та українських історико-літературних синтезах у контексті загальноєвропейських історіографічних традицій. Виокремлено стрижневі критерії селекції історико-літературного матеріалу, а також розглянуто таксономічні тенденції в історіях літератури XVIII–ХХ століття. З’ясовано основні аспекти канонізації текстів в українських та польських історіографічних корпусах, які насамперед відображені у формальних характеристиках, критеріях відбору художніх текстів, авторських інтерпретаціях, концептуальних підходах та методологічній базі. У статті проартикульовано основні здобутки істориків літератури XVIII–ХХ століття, а також комплексно визначено методологію створення цілісного та науково обґрунтованого корпусу історії українського та польського письменства.
The article investigates the theoretical and practical principles of creating a canon in Polish and Ukrainian historical and literary syntheses in the context of European historiographical traditions. The core criteria of selection of historical and literary material are singled out, and taxonomic tendencies in the histories of literature from the 18th–20th centuries are considered. The main aspects of the canonization of texts in Ukrainian and Polish historiographical corpora are clarified, which are primarily reflected in the formal characteristics, criteria for selecting literary texts, the author’s interpretations, conceptual approaches and the methodological basis. The article articulates the main achievements of literary historians of the 18th–20th centuries, as well as comprehensively defining the methodology for creating a holistic and scientifically sound corpus of the history of Ukrainian and Polish literature.

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 1; 105-117
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

The Polish History of Literature as a Lieu de Mémoire

Autorzy:

Junkiert, Maciej
Bednarek, Stefan
Rabiej, Stanisław
Szuster, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/1030913.pdf

Data publikacji:

2020-04-10

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

history of literature (discipline)
Adam Mickiewicz
Maria Janion

Opis:

The paper contains an analysis of the genealogy of 19th-century Polish research in the field of literary history. My inquiry contains a comparison between literary research in Germany and in Poland. From this point of view, literary history was an important factor in the process of building a modern nation. Furthermore, literary historians also played the role of indispensable authorities on the cultural past and present: in Germany as professors of universities, and in Poland during the partitions as intellectuals and writers.

Źródło:

Truth and Falsehood in Science and the Arts; 259-270
9788323542209

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

(Nie)przyjemne zabawy wierszem pod okiem redaktora Naruszewicza
(Not)enjoyable poetry games under the watchful eye of Adam Naruszewicz

Autorzy:

Zając, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967991.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

the Enlightenment
the history of Polish literature
poetry
the magazine “Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”
the Confederacy of Bar
Jan Albertrandi
oświecenie
historia literatury polskiej
poezja
„zabawy przyjemne i pożyteczne”
jan albertrandi
adam naruszewicz
tomasz kajetan węgierski
konfederacja barska

Opis:

Words of Jan Albertrandi which he said in 1770, explaining the reasons for publishing the magazine ‘Zabawy Przyjemne i Pożyteczne’, expressed an enthusiasm about the possibility of achieving by Poles the state of the spiritual and intellectual maturity in a short time. The result of such attitude of the editor was his willingness to provide to potential readers of the magazine the entertainment meeting their expectations, characterizing post‑Sarmatian customs. Quite quickly however in ‘Zabawy…’ there appeared the opinions of people whose point of view was different than that one of Albertrandi, because of their critical assessment of the condition of Polish Enlightenment elites. Perhaps the most important of such voices was a text of very young poet Tomasz Kajetan Węgierski. The significance of his ode (About disrespect towards learned men) was largely the result of the fact that it was addressed to Adam Naruszewicz, not only one of the leading figures of the magazine from the very beginning of its existence but also the man being the favourite poet of King Stanisław August Poniatowski. The undertone of this work was harmonizing, paradoxically, to the meaning of numerous poems, also printed in that time in ‘Zabawy…’, directed against Bar confederates and written in the circle of people close to the king, like Antoni Korwin Kossakowski, the author of the poem entitled To the Nation and Posterity.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Bonifacy Miązek – (emigracyjny) historyk literatury polskiej
Bonifacy Miązek als Literaturhistoriker
Bonifacy Miązek as a Historian of Poland’s Literature

Autorzy:

Radłowska, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/784302.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

Bonifacy Miązek
Literaturhistoriker
Mittelalter und Renaissance
polnische Literatur in den Jahren 1863–1914
emigracja
historyk literatury
średniowiecze i renesans
literatura polska w latach 1863-1914
nauka o literaturze polskiej za granicą
literatury historian
Middle Ages and renaissance
Polish literature in the years 1863–1914
history of Polish literature abroad

Opis:

The subject of this article is the presentation of the scientific achievements of Bonifacy Miązek – an emigrant poet, critic and historian of literature. This article discusses the historical/literary dissertations of a Viennese scholar published in German (Die lyrische Beschreibung im Nachkriegsschaffen Kazimierz Wierzyńskis,  polnische Literatur 1863–1914. Darstellung und Analyse, Polnische Literatur des Mittelalters und der Renaissance, Studien zur polnischen Literatur). The academic books of the professor show an innovative structure  which broadens the reader's knowledge of interesting issues relating to reception aesthetics, and the reception models of Polish writers at home and abroad. Publications by Bonifacy Miązek enrich and systematize knowledge about Polish literature, expose a new look of the work of recognized authors, and introduce new names and titles.
Der vorliegende Artikel thematisiert die wissenschaftlichen Leistungen von Bonifacy Miązek – einem polnischen Exildichter, geschätzten Kritiker und Literaturhistoriker. Besprochen werden hier die historisch-literarischen Werke des bekannten Wiener Gelehrten in deutscher Sprache (Die lyrische Beschreibung im Nachkriegsschaffen Kazimierz Wierzyńskis, Polnische Literatur 1863–1914. Darstellung und Analyse, Polnische Literatur des Mittelalters und der Renaissance, Studien zur polnischen Literatur). Die akademischen Publikationen von Professor Miązek zeigen eine innovative Struktur – sie erweitern das Wissen der Leserschaft über die Problematik der Rezeptionsästhetik und analysieren die Rezeption der polnischen Schriftsteller im In- und Ausland. Die Werke von Bonifacy Miązek bereichern und systematisieren das Wissen über polnische Literatur, besprechen die Arbeit anerkannter Autoren neu und präsentieren neue Namen und Titel.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest prezentacja dorobku naukowego, w szczególności rozpraw historycznoliterackich opublikowanych w języku niemieckim (Die lyrische Beschreibung im Nachkriegsschaffen Kazimierz Wierzyńskis, Polnische Literatur 1863-1914. Darstellung und Analyse, Polnische Literatur des Mittelalters und der Renaissance, Studien zur polnischen Literatur), autorstwa Bonifacego Miązka – emigracyjnego poety, krytyka i historyka literatury. Książki naukowe księdza profesora wykazują nowatorską strukturę, poszerzając wiedzę czytelnika o zagadnienia będące przedmiotem zainteresowania estetyki recepcji, a przede wszystkim o modele odbioru utworów pisarzy polskich w kraju i za granicą. Publikacje wiedeńskiego uczonego wzbogacają i systematyzują wiedzę o literaturze polskiej, oferując nowe spojrzenie na twórczość uznanych i najnowszych autorów.

Źródło:

Transfer. Reception studies; 2019, 4; 247-259
2451-3334

Pojawia się w:

Transfer. Reception studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

„IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)
“IV Ezra” in Polish Literature of the Nineteenth Century (E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Witwicki)

Autorzy:

Obsulewicz, Beata K.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1807375.pdf

Data publikacji:

2020-01-02

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

wiek XIX
historia literatury polskiej
problematyka biblijna w literaturze
IV Księga Ezdrasza
apokryfy Starego Testamentu
Mirtala
Eliza Orzeszkowa
powieść historyczna
tematyka żydowska
Maria Konopnicka
Stefan Witwicki
the nineteenth century
history of Polish literature
topics of biblical literature
IV Ezra
apocrypha of the Old Testament
historical novel
Jewish themes

Opis:

The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.

Źródło:

Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 31-49
2082-8578

Pojawia się w:

Roczniki Kulturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Umberto Eco w polskich historiach literatury włoskiej
Umberto Eco in the Polish History of Italian Literature

Autorzy:

Soliński, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/446542.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

literary science
comparative literature
literary historiography
literaturoznawstwo
komparatystyka literacka
historiografia literacka
historia literatury włoskiej w Polsce
włoska literatura współczesna

Opis:

The author tracks the process of Umberto Eco’s works’ reception taking root in the Polish literary culture. Various translations of the writer’s works have been available for over 50 years in the Polish tradition, evolving from the literary-critical reception in the mass and literary media, through neophilological, translation, and comparative studies, to academic literature and history textbooks. It is worth noting that shifting the Italian author’s works to these textbooks depends on a quantitative increase in Eco’s novels’ translations, a process which has allowed him to be considered a novelist whose scientific or philosophical reflections are of secondary importance in the academic books.
Autor pracy obserwuje proces utrwalania się recepcji dzieł włoskiego pisarza w ramach polskiej kultury literackiej. Trwająca ponad pięćdziesiąt lat obecność przekładów różnych prac Umberta Eco w tej kulturze ewoluuje od fazy recepcji krytycznoliterackiej w prasie masowej i literackiej, poprzez studia neofilologiczne, translatologiczne i komparatystyczne, w kierunku akademickich podręczników historycznoliterackich. Przy czym proces przechodzenia dzieł włoskiego autora do tych opracowań wyraźnie uzależniony jest od ilościowego przyrostu tłumaczeń jego powieści, legitymizujących go jako powieściopisarza, którego dzieła naukowe czy filozoficzne schodzą, w tym typie refleksji, na drugi plan.

Źródło:

Italica Wratislaviensia; 2016, 7; 177-190
2084-4514

Pojawia się w:

Italica Wratislaviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Wkład Józefa Hermana Osińskiego w rozwój ochrony odgromowej w Polsce
J. H. Osiński’s contribution in the development of lightning protection in Poland

Autorzy:

Masłowski, G.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/267679.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki

Tematy:

wyładowania atmosferyczne
ochrona odgromowa
historia polskiego piśmiennictwa elektrotechnicznego
lightning discharges
lightning protection
history of Polish electrical engineering literature

Opis:

W artykule przedstawiono najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem ochrony odgromowej w Polsce i na świecie w drugiej połowie XVIII wieku oraz dokonano charakterystyki pierwszego podręcznika elektrotechniki J. H. Osińskiego „Sposob Ubezpieczaiący Życie y Maiątek od Piorunów", wydanego w Warszawie w 1784 r. Proponowane w podręczniku rozwiązania techniczne porównano z aktualnymi wymaganiami w zakresie ochrony odgromowej. Z przedstawionej analizy dzieła J. H. Osińskiego, będącego syntezą ówczesnego stanu wiedzy, wynika, że jego pionierska praca stanowi bardzo ważną pozycją w historii polskiego piśmiennictwa elektrotechnicznego i może być dzisiaj przykładem wysokiego poziomu technicznego ówczesnego państwa polskiego w nowej dziedzinie ochrony odgromowej.
The paper presents the most important developments related to lightning protection used in Poland and in all over the world in the second half of the eighteenth century. The first Polish electrical engineering handbook published in Warsaw in 1784, and written by J. H. Osiński, "The Way of Protecting Life and Property From Lightning Strikes" has been analysed. Proposed technical solutions in this handbook are compared to the the current requirements of lightning protection. The presented analysis shows that the publication, which is a synthesis of the then state of the art, is a very important work in the history of Polish electrical engineering literature, and that, his pioneering work can be confirmation of a high level of scientific and technical state of the eighteenth-century Polish. After Benjamin Franklin’s inventions, thanks to J. H. Osiński work the principles of life and property protection against lightning direct strikes were formulated in Poland at the same time as in other highly developed countries of Europe. Many technical solutions proposed by J. H. Osiński are still valid and can be used presently in lightning protection of buildings.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2015, 44; 43-48
1425-5766
2353-1290

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Poezja przypisów. Czesława Miłosza „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada”
Poetry of Footnotes. Czesław Miłosz’s The Rising of The Sun

Autorzy:

Okulicz-Kozaryn, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1179341.pdf

Data publikacji:

2012-12-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

historia literatury polskiej
historia literatury litewskiej
tradycja Wielkiego Księstwa litewskiego
dyskurs genealogiczny
krajowość
sylwiczność
przypis
history of the Polish literature
history of the Lithuanian literature
tradition of the Grand Duchy of Lithuania
genealogical discourse
locality
silva rerum
footnote

Opis:

Poemat Cz. Miłosza Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada uznawany jest za summę twórczości poety. R. Okulicz-Kozaryn w artykule zatytułowanym Poezja przypisów dowodzi, że ta skądinąd trafna opinia ma podstawy raczej intuicyjne niż interpretacyjne, brak bowiem pełnej kontekstowej interpretacji, szczegółowej analizy, a nawet próby linearnej lektury poematu, który nie doczekał się dotąd krytycznego, komentowanego wydania. Tymczasem im uważniej próbuje się odczytywać znaczenia, tym więcej trudności sprawia jego rozumienie, choćby z tego powodu, że autor wplótł w swój utwór fragmenty po litewsku i staro-białorusku. Umyślnie pozostawiając część przytoczeń bez tłumaczenia – jako swego rodzaju naddatek liryczny – Miłosz cytuje też pisarzy polsko-litewskich i wprowadza do poematu wiadomości o tych twórcach, uważanych w Polsce za pomniejszych, a najczęściej w ogóle nie znanych. Ponadto dołącza różne objaśnienia na temat litewskiej krainy historycznej – Laudy. W ten sposób „PRZYPISY” – słowo to zostało wyróżnione przez autora wersalikami – otrzymują wartość poetycką i znaczenie elementu konstrukcyjnego dzieła. Miłosz adaptuje staropolską formę silva rerum, a jednocześnie, przywołując bezpośrednio Mickiewiczowską Grażynę, korzysta z tradycji romantycznej powieści poetyckiej, której istotny składnik stanowiły przypisy.
Miłosz’s poem From the Rising of the Sun is said to encapsulate the most important features of his poetry. In his paper entitled The poetry of footnotes, Radosław Okulicz-Kozaryn shows that this opinion about the poetry of Miłosz is based rather on the critics’ intuition than contextual interpretation, thorough analysis or even close, comprehensive reading of his poem. Moreover, the closer the reading the more troublesome the question of understanding the poem becomes, as in some fragments (which do not have editorial notes) the Polish language is interwoven with excerpts in Lithuanian or old Balto-Russian. Leaving some of them only in their original form as an irreducible lyrical value, he also quotes from other minor Polish-Lithuanian authors and provides information about them. Milosz also includes some detailed explanation of the forgotten region of Lauda. The word “footnotes” is marked out with caps, thus being imbued with the importance of the constructional element of his work. Besides, Miłosz adapts an old form of silva rerum and meanwhile, by mentioning Mickiewicz’s poem Grażyna, he evokes the tradition of romantic tales in which notes were originally conceived as an integral part of the poetical work. 

Źródło:

Porównania; 2012, 10; 141-146
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Echo – dzieje gatunku w literaturze staropolskiej
Echo – the history of genre in the Old Polish literature

Autorzy:

Wich, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/50434911.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Opis:

Echo is the genre of the Old Polish poetry which appeared in the first decade of the 17th century. Its structure is based on the element commonly used in the literary function: the acoustic phenomenon of repeating the voices resonated from an obstacle. In poems the order of the rhymed elements functioned as this obstacle. Three varieties of this genre have been separated so far, including the one neglected by the scholars. The existence of the variants confirms the fact that echo is a kind of conceptual poetry in which folk element is of the utmost importance and is subortinated to underlining the satirical or critical overtone of the poem. The article deals with all the available in print works, both in Polish and Latin, which belong to this genre. It was noticed that echo had been useful and therefore was often practised in political poetry. The use of this genre was a good method to compromise the opponents as it would indicate their craftiness, bad intentions and immorality. Ath the same time it protected the ideological allies by evoking the readers’ sympathy towards them. It was also a manifestation of baroque poetry with the use of puns and surprising changes of meaning.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2008, 10; 45-66
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

The Writings of Jakub Susza (Jacob SuThe Writings of Jakub Susza (Jacob Susha). A Page from the History of Uniate Literature in the Polish-Lithuanisha). A Page from the History of Uniate Literature in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th Century

Autorzy:

Pawlak, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030650.pdf

Data publikacji:

2021-02-21

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Union of Brest
Jakub Susza/Susha
Polish literature of the 17th century

Opis:

The article presents the writings of Jakub Susza (Jacob Susha, c. 1610– 1687), the Uniate bishop of Chełm 1652–1687. His most important works: the Latinbiographies of Josaphat Kuntsevych (Cursus vitae et certamen martyrii b. Iosaphat Kuncevicii..., Rome 1665) and Meletius Smotrytsky (Saulus et Paulus Ruthenae Unionis sanguine beati Iosaphat transformatus sive Meletius Smotriscius..., Rome 1666) and the history of the revered icon of Our Lady of Chełm (Phoenix redivivus albo obraz starożytny chełmski Panny i Matki Przenajświętszej, Zamość 1646, Lvov 1653, Zamość 1694), all represent little-known literature written within the Uniate Church. Jakub Susza’s intellectual development, his education in Jesuit colleges in Braniewo, Pultusk and Olomouc, and the characteristic features of his works (the consistent use of Polish and Latin as literary languages, the use of western Latin and Polish literary models) contribute to his image as an example of latinisation and occidentalisation (which at that time meant polonisation) of higher Uniate clergy in the Commonwealth, though as a bishop he took care to preserve the religious identity of the Eastern church.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2020, 1; 435-447
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej. Część I: do pierwszego rozbioru
History of Russia in the Polish literature during the Times of King Stanisław. Part I: To the First Partition (1772)

Autorzy:

Kurkowski, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/471974.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

piśmiennictwo epoki stanisławowskiej
historiografia polska XVIII w.
obraz dziejów Rosji
oddziaływanie literatury francuskiej
stereotyp Rosjanina
program wydawniczy Biblioteki Załuskich
Polish literature of the reign of King Stanisław Poniatowski
Polish historiography (18th c.)
presentations of the history of Russia
infl uence of French culture
stereotype of a Russian in literature
editorial programme of the Załuski Library

Opis:

Celem badawczym jest charakterystyka obrazu dziejów Rosji w polskim piśmiennictwie epoki stanisławowskiej (z uwzględnieniem niezrealizowanych ostatecznie inicjatyw wydawniczych). Artykuł obejmuje okres do I rozbioru polsko- litewskiego państwa (1772). Zainteresowanie dziejami potężnego sąsiada, wpływającego w istotny sposób na bieg wydarzeń w Rzeczpospolitej, ujawnia się już w czasach panowania Augusta III wraz z dążeniem do poszerzenia oglądu świata i startem opartego na wzorcach historiografii erudycyjnej programu edytorskiego Biblioteki Załuskich (otwartej dla publiczności w 1747 r.). Te wzorce objaśniają zainteresowanie kwestią źródeł do historii Rosji, bibliografii przedmiotowej, chronologii, faktografii. Osiągnięcia okazują się jednak dość skromne, bowiem podstawę wiedzy o historii Rosji stanowiła głownie popularna literatura francuskojęzyczna. Autorzy polscy nie starają się wykorzystać swej lepszej znajomości wtopionego w przestrzeń kulturową Rzeczypospolitej „ruskiego” świata (języka, prawosławia, obyczajów). Wolą korzystać z dorobku francuskich kompilatorów, powielać lub adaptować ich ujęcia, schematy i oceny, nawet ze świadomością strukturalnych wad tego dziejopisarstwa. W analizowanym piśmiennictwie można dostrzec też wpływ ugruntowanego w Rzeczypospolitej przynajmniej od XVII w. negatywnego stereotypu „Moskala”.
The author undertakes to characterise the image of Russia in the Polish literaturę of the era of King Stanisław Poniatowski (including editorial projects, which actually never came to fruition). The article brings the story to the First Partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth (1772). Interest in the history of the mighty neighbour, who markedly infl uenced the course of political events in the Commonwealth, can be noticed as early as during the reign of King Augustus III. It accompanied the tendency to widen the scope of the view of the surrounding world brought in by the erudite historiography in the editorial programme of the Załuski Library (opened to the public in 1747). This in turn explains the interest in primary sources, bibliography, chronology, and the history of Russia itself. However, the results of these interests seem modest. The majority of the works that appeared were based on popular French literature. The Polish authors made little effort to use their superior knowledge of the Ruthenian world amalgamated with the fabric of the Commonwealth (language, Eastern Christianity, customs). Instead, they preferred to keep to the French compilations, copy or adapt their views, patterns, and evaluations, even if they were conscious of the structural fallacies of such historiography. The other thing evident in the analysed writings is the presence of the negative stereotype of the “Muscovite”. This stereotype appeared in the Commonwealth not later than during the XVII century.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 199-240
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej. Część II: „Recherches sur les titres... ” Feliksa Łoyki
History of Russia in the Polish Literature during the Times of King Stanisław August. Part II: „Recherches sur les titres... ” by Feliks Łoyko

Autorzy:

Kurkowski, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472338.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Polish literature of the reign of King Stanisław August
Polish historiography of the 18th century
history of Russia
itulature of Russian rulers
Feliks Łoyko
piśmiennictwo epoki stanisławowskiej
historiografia polska XVIII w.
obraz dziejów Rosji
tytulatura władców Rosji

Opis:

The article contains analysis of Feliks Łoyko’s thesis (1717-1779) „Recherches sur les titres portés en différents tems par les souverains de Russie et de Moscovie” (manuscript preserved at the Czartoryski Library in Kraków, No. 1118). Łoyko’s text was mainly an attempt to complete and elaborate Martin Schmeizel’s concept (1679-1747), and also of Karol Wyrwicz (1717-1793), although preliminary research did not enable him to significantly deepen nor formulate anew all the discussed topics. The unfinished writings of Łoyko are probably a working version of the text conceived as a polemic brochure, prepared in stages (from app. 1768 to app. 1772), a brochure which was tightly connected with the situation of the Polish-Lithuanian Republic at that time. Łoyko’s source-based deliberations are an element of a whole sequence of publishing initiatives that began already in the 40s of the 18th century and which referred to a scientific programme announced by Józef Andrzej Załuski in the brochure Programma Literarium... (Warsaw 1732).

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 109-134
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Historia polonistyki w Płowdiwie
History of Polonistics in Plovdiv

Autorzy:

Nowak, Iliana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/510975.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

history
Slavic Studies
Polish language
Polish literature
University of Plovdiv
Bulgaria

Opis:

The article presents the history of Polish language, literature and culture studies at University ‘Paisyi Hilendarski’ in Plovdiv, Bulgaria. The beginnings of Slavic Studies at University of Plovdiv date back to 1978. In 1991 the separate profile of Polish Philology was formed. Nowadays the majority of the faculty are members of the Department of General Slavic Linguistics and the History of the Bulgarian Language.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2013, 2(12); 69-74
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Granice i zagranice historii literatury w czasach płynnej polonistyki
The boundaries and outbounds of history of literature in times of liquid polish studies

Autorzy:

Marinelli, Luigi

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/969681.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Opis:

In his article the author suggests that we should think over four fundamental hypotheses: That one cannot study the history of Polish literature (particularly abroad) without entering onto the fi eld of comparative literature.Historisising one or more literary works for the needs of a foreign recipient consists, on the whole, in the transposition of linguistic historical and cultural contexts; in other words, it has a lot in common with the normal translation process. It is precisely the history of literature (more than criticism, theory or even journalism and translation itself) that is the privileged fi eld of study of a foreign Polish scholar which allows him to undertake most effective academic, cultural or even political activities. By trying to avoid all forms of ideological Polocentrism, the new Polish literary historiography should therefore strive to emphasize most distinctly the various cultural, ethnic, religious and sex-and-gender oriented elements within the complex and often internally contradictory entity which we refer to as „Polish literature”, emphasizing at the same time the „cultural nature” of a literary work, that is all types of entanglements in culture.

Źródło:

Wielogłos; 2008, 2, 4; 7-24
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Od czytań do odczytań. Dwieście lat przemian w metodologii badań nad literaturą staropolską
From readings to readings. 200 years of evolutions in methodological research in Old Polish Literature

Autorzy:

Kuran, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649925.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

metodologia badań literackich
literatura staropolska
historia badań literackich
methodology of literary research
of the Old Polish literature
history of literary research

Opis:

The study is the first part of two-volume review of research methodologies, with the help of which in the last two hundred years the works of Old Polish writers, especially Samuel Twardowski, Marcin Paszkowski, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Piotr Skarga and Wespazjan Kochowski and others were read and interpreted. I took a look at the history of methodology from the first decades of the 19th century until the outbreak of World War II. The starting point of the study are deliberations devoted to the notion of masterfulness and the rules of shaping the canon of Old Polish literature. After the withdrawal of Rhetoric as the native methodology, with the participation of Old Polish texts, the instruments used to read them became leading in individual periods of literature ideologies and philosophical currents. Thus, the historical interpretation of the literary work was abandoned in favor of adaptive interpretation. I took a look at the works from the panoramas showing the review of the entire Old Polish literature to detailed dissertations, studies, sketches and contributions. These studies took the form of annotated bibliographical lists, historical and literary syntheses, monographs of genres and works of individual authors. The scholars of the Enlightenment were primarily using the bio-bibliographic method. They were trying to give a view to the whole history of Polish literature. The beginnings of the history of Polish literature are connected with concern to the high quality of the Polish literary language. The critical view of literary works is interlaced with the prospect of literature as a tool for teaching history, because in writing could be noticed the so-called state of the nation’s spirit. Examined are structure and style of the works, their impact on collective emotions on the ethical layer and in the sphere of the imagination. Historiosophy played a leading role in shaping the methodology. The analysis includes views and methods of reading literary works used among others by Feliks Bentkowski, Eusebius Słowacki, Kazimierz Brodziński, Adam Mickiewicz, Wacław Aleksander Maciejowski (who based his vision of Old literature on the concept of Hegelian three phrases: folk, national and national-folk), Piotr Chmielowski and Bronisław Chlebowski (both represented Positivistic genetism, the second scientist also used anthropogeographic concept of Karl Ritter), Alexander Brückner, Stanisław Turowski, Ignacy Chrzanowski and Juliusz Nowak-Dłużewski who entered the post-war period. The review presents that for the former researchers more important than the autonomous value of the Old Polish work was functioning of its message according to the needs of the readers of modern times. We owe the work of former scholars preservation of the Old Polish writers’ output for the following generations.
Studium stanowi część pierwszą dwuczęściowego przeglądu metodologii badawczych, z których pomocą w ciągu minionych dwustu lat odczytywano i interpretowano utwory literatów staropolskich, szczególnie Samuela Twardowskiego, Marcina Paszkowskiego, jak również Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Piotra Skargi i Wespazjana Kochowskiego oraz innych. Oglądem objąłem dzieje metodologii od pierwszych dziesięcioleci XIX wieku po wybuch II wojny światowej. Punkt wyjścia stanowią rozważania poświęcone pojęciu arcydzielności oraz regułom kształtowania się kanonu literatury staropolskiej. Jego wyłonienie dokonało się w czasach, gdy dominowało wartościowanie dzieła literackiego. Po odsunięciu retoryki jako macierzystej metodologii, z której udziałem powstawały teksty staropolskie, instrumentarium służącym do ich odczytania stały się wiodące w poszczególnych okresach literackich ideologie i prądy filozoficzne. Porzucono więc interpretację historyczną dzieła literackiego na rzecz interpretacji adaptacyjnej. Oglądem objąłem prace od panoram ukazujących przegląd całego piśmiennictwa staropolskiego po szczegółowe rozprawy, studia, szkice i przyczynki. Opracowania te przybierały formę opatrzonych adnotacjami spisów bibliograficznych, syntez historycznoliterackich, monografii gatunków oraz twórczości poszczególnych autorów. Uczeni doby oświecenia posługiwali się przede wszystkim metodą bio-bibliograficzną. Dążyli do tego, by objąć oglądem całość dziejów literatury polskiej. Początki historii literatury polskiej wiążą się z troską o wysoką jakość literackiej polszczyzny. Krytyczny ogląd dzieł literackich przeplata się z postrzeganiem literatury jako narzędzia nauczania historii, ponieważ w dziełach piśmienniczych dał o sobie znać tzw. stan ducha narodu. Bada się strukturę i styl dzieł, ich oddziaływanie na zbiorowe emocje w warstwie etycznej i w sferze wyobraźni. Znaczącą rolę w kształtowaniu metodologii odgrywała historiozofia. Oglądem objęto poglądy i metody czytania dzieł literackich stosowane m.in. przez Feliksa Bentkowskiego, Euzebiusza Słowackiego, Kazimierza Brodzińskiego, Adama Mickiewicza, Wacława Aleksandra Maciejowskiego (który swą wizję literatury dawnej oparł na koncepcji heglowskich trzech zwrotów: ludowego, narodowego i narodowo-ludowego), Piotra Chmielowskiego, Bronisława Chlebowskiego (obaj reprezentują pozytywistyczny genetyzm, drugi z nich sięgnął dodatkowo do antropogeograficznej koncepcji Karla Rittera), Aleksandra Brücknera, Stanisława Turowskiego, Ignacego Chrzanowskiego i wkraczającego w okres powojenny Juliusza Nowaka-Dłużewskiego. Przegląd uświadamia, że dla dawnych badaczy nie liczyła się autonomiczna wartość dzieła staropolskiego, lecz funkcjonalizacja jego przesłania wedle potrzeb obowiązujących w czasach współczesnych czytającym. Pracy dawnych uczonych zawdzięczamy zachowanie dorobku literatów staropolskich dla kolejnych pokoleń.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 139-186
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Shall we insert a comma? Punctuation dilemma of Polish ancient texts publisher

Autorzy:

Krauze-Karpińska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/703987.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

history of language
editing of ancient literature
punctuation
old Polish literature

Opis:

The author discusses the problem concerning modernisation of the historical, based on intonation, rhetorical punctuation system distinguished for ancient Polish texts (up to 18-th century) but hardly comprehensible nowadays. She presents the features of the system and rules of its application, quoting examples derived from printed literary masterpieces of three best known 16-th century Polish poets: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski and Mikołaj Sęp Szarzyński. Being convinced of inevitability of replacing old punctuation system by modern one (logical-syntactic) she also perceives necessity of description of the historical one.

Źródło:

Nauka; 2016, 4
1231-8515

Pojawia się w:

Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Recepcja literatury polskiej w Chinach: teoria i dzieje
Reception of Polish Literature in China: theory and history

Autorzy:

Yinan, Li

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/510783.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Polish literature
reception
translation
literary criticism

Opis:

Polish literature is popular in China. For over a hundred years some 330 works of Polish literature have been published in China along with hundreds of critical works. The article aims at presenting the reception of Polish literature inChina, it discusses issues such as: the history of translation, the selection of translated works and translators’ interests, interpretation of the works and their significance for both Polish literature and Chinese society.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2016, 2(18); 171-185
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

On Polish structuralism

Autorzy:

Głowiński, Michał
Wołowiec, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/703244.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

structuralism
semiotics
literary theory
history of literature
poetics
narratology

Opis:

The object of our deliberations is structuralism in literary studies, whose beginnings in Poland can be traced back to the thirties of the 20th century. It was developing at two centres at the time: at the Stefan Batory University in Vilnius, around Professor Manfred Kridl, and at the University of Warsaw. Structuralism was reborn in Poland in the sixties and it impacted all of literary studies; its main centres were: the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences and the Adam Mickiewicz University in Poznań. Focusing on the analysis of literary systems, it combined them with theory of text and interpretation of individual works, emphasizing their broadly understood linguistic, discursive and rhetorical properties. In the culmination stage of its advancement, it tackled the fundamental problems of our discipline, including those that were only starting to emerge, such as reception of literary works as intended by its structural properties, or intertextuality. Structuralism had (and still has) a strong impact on the entirety of literary studies in Poland. It also became a sphere of reference for researchers of the younger generation, who prefer newer methodological tendencies.     

Źródło:

Nauka; 2018, 3
1231-8515

Pojawia się w:

Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Towards Social History of Literature. Book Review: Paweł Tomczok (2018). "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku". Katowice: Wydawnictwo UŚ

Autorzy:

Roman-Rawska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/508882.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

economy of literature
Marxist literary criticism
capitalism
Polish literature
second half of the 19th century
social history of literature

Opis:

Towards Social History of Literature. Book Review: Paweł Tomczok (2018). Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo UŚThe article is a critical review of Paweł Tomczok's book Literary Capitalism: Images of Economic Abstractions in Polish Literature of the Second Half of the 19th Century (2018). It focuses primarily on the theoretical part of the monograph, analyzing the empirical part to a lesser extent. The article situates Tomczok's book in the area of social history of literature. W kierunku społecznej historii literatury. Recenzja monografii Pawła Tomczoka pt. Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo UŚ Artykuł jest krytycznym esejem recenzyjnym książki Pawła Tomczoka Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Skupia się przede wszystkim na części teoretycznej monografii, w mniejszym stopniu analizuje zaś część empiryczną. Artykuł umiejscawia książkę Tomczoka w obszarze społecznej historii literatury.

Źródło:

Colloquia Humanistica; 2019, 8
2081-6774
2392-2419

Pojawia się w:

Colloquia Humanistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

A Separate Domain of Play: On Jerzy Cieślikowski’s Theoretical Concepts of Children’s Literature

Autorzy:

Skowera, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/450726.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

children’s literature
Jerzy Cieślikowski
the ‘fourth’ literature
history of literary science
literary theory
play
Polish studies
‘separate’ literature

Opis:

The paper focuses on theoretical concepts proposed by Professor Jerzy Cieślikowski (1916–1977), one of the most renowned Polish figures in the field of children’s literature studies. After providing a short outline of the theories of children’s literature in Poland (with the focus on two scholarly orientations towards the subject of research: ‘universalism’ and ‘autonomism’), the author of the article presents Cieślikowski’s main ideas. The first one, introduced in a monograph on children’s folklore and literature, Wielka zabawa (The Great Play, 1967), claims that such writing is inextricably associated with play, while the second one, which can be derived from essays included in the collection Literatura osobna (Separate literature, 1985), indicates that children’s texts constitute a separate literary system (the ‘fourth’ one, alongside ‘highbrow’ literature, folk literature, and ‘pulp’ literature). As both theories were met with polemics, Polish scholarly debate about Cieślikowski’s concepts is discussed in the paper as well. Finally, the author of the article presents several examples of using or referring to Cieślikowski’s ideas by contemporary Polish scholars, which, in a way, show his continuous impact on children’s literature studies in Poland. Therefore, Cieślikowski’s prominence in the country’s academic discourse about children’s texts, although his theories remain controversial, is indisputable.

Źródło:

Filoteknos; 2019, 9; 48-63
2657-4810

Pojawia się w:

Filoteknos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

O najstarszych polskich przekładach literatury słowackiej
O najstarsich polskych prekladoch slovenskej literatury
About the Oldest Polish Translations of Slovak Literature

Autorzy:

Spyrka, Lucyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/487195.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

translation
history
Slovak literature
Polish literature
translator
preklad
dejiny
slovenska literatura
polska literatura
prekladatel

Opis:

Studia vychadza z navrhnuteho J. Jarniewiczom clenenia postoją prekla- datelov na zakonodarcov a vel'vyslancov. Polske preklady slovenskej literatury spravidla existuju v ulohe zastupcu póvodnej literatury a kultury. Okolnosti suvisiace so vznikom alebo zverejnenim najstarsich polskych prekladov tejto literatury: l'udovej piesne, ktora je castou romanu J. Rostworowskeho Zamek na Czorsztynie, romanu J. Kalinciaka Restavra- cia v preklade P. Stalmacha a dramy J. Gregora Tajovskeho Matka prelozenej F. Gwiżdżom ukazuju, ze motlvy, ktorymi sa riadili tito prekladatelia, azda neboli spojene iba s pocitom misie a tuzbou byt velvyslancom prelozeneho diela, autora a póvodnej literatury
The article refers to J. Jarniewicz’s concept of two types of translators attitude: legislator and ambassador. Polish translations of Slovak literature generally exist as a representative of the original literature and culture. Circumstances of creating and publication of the oldest Polish translations of this literature: a folk song, part of J. Ros- tworowski’s novel Zamek na Czorsztynie, a novel by J. Kalinciak Restavracia translated by P. Stalmach and a drama Matka by J. Gregor Tajovsky translated by F. Gwiżdż, shows the motives behind these translators probably were not necessarily associated only with the mission and with the desire to be an ambassador of a translated work, author and primary literature.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2018, 9, 1; 183-200
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

„Perspektywy gwiazdarskie”. Lunety w literaturze i piśmiennictwie naukowym polskiego baroku
„Perspektywy gwiazdarskie” – „Stellar outlook” (transl.). Telescopes in the mainstream and academic literature of the Polish Baroque period

Autorzy:

Raubo, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041650.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

scientific revolution
the history of astronomy
the telescope
Polish literature
the popularization of science
academic literature

Opis:

The telescope played a crucial role in the modern scientific revolution and occupied a significant place in Baroque culture. Interest in the telescope has been confirmed by Polish literary sources and writings, including scientific treatises and compendia of knowledge. Telescopes are the subject of works on the popularization of science written in the scientia curiosa convention. Reflections on the telescope appear in the context of deliberations on the world system, on the possibility of the existence of life forms on the Moon and other celestial bodies, and in the context of polemic against Aristotelian cosmology. The telescope is an element of religious deliberations concerning eschatology and those focused on astronomy, whose aspiration to get to know the universe is motivated by secular curiosity. The matter of conducting observations of the sky with the use of the telescope has turned into a comedy show, in a satirical way relating to the practice of astrology.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2017, 31; 213-251
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

„Braterstwo krwi”. Historia Stanisława Aronsona
„Brotherhood of Blood”. A History of Stanisław Aronson

Autorzy:

Ratajczak, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1536076.pdf

Data publikacji:

2013-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

war literature
identity
Polish-Jewish (and Jewish-Polish) relations
biography
military ethos

Opis:

Based on conversations with the hero, Patrycja Bukalska’s Rysiek z Kedywu. Niezwykłe losy Stanisława Aronsona [Rysiek from Kedyw. Incredible Tribulations of Stanisław Aronson], is an important contribution to the study of Polish-Jewish relations. This is because Aronson’s life is a unique combination of various elements of Polish and Jewish biographies in the 20th century. His life story includes: a happy childhood in a wealthy assimilated Jewish family, the nightmare of Soviet and German occupation, deaths of closest relations, participation in Armia Krajowa resistance movement and Warsaw Uprising, military service in general Anders’s corps, and then in Israeli army. Jew, Pole, Israeli: each of these identies demanded a different ordering and expression of memory, different omissions and declarations. With such an unusual and mixed experience, Aronson had a vantage point to look at the images that Poles, Jews, Holocaust survivors and citizens of newly created Israel, had of one another. Bukalska’s book can be read as a voice against generalizations, as a narrative about a concrete human life immersed in history, a narrative about individual choices, courage, and friendship.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2013, 22; 83-93
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Praktyczne wskazania dla życia osobistego i społecznego w wybranych tekstach literatury religijnej XVII – poł. XVIII wieku
Practical Guidance on Personal and Social Life in Selected Texts of Religious Literature of the 17th and Mid 18th Century

Autorzy:

Łukarsk, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/558383.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

barok
historia duchowości
historia literatury
literatura staropolska
literatura kościelna
literatura ascetyczna
Baroque
history of spirituality
history of literature
Old Polish literature
ecclesiastical literature
ascetic literature

Opis:

Tekst jest omówieniem wybranych przekazów źródłowych powstałych u schyłku epoki staropolskiej, to jest od siedemnastego do połowy osiemnastego stulecia. Przywoływane druki należą do tego działu ówczesnej twórczości, który ująć można we wspólnej nazwie piśmiennictwa religijnego. Jest to spuścizna kulturowa licznie reprezentowana zarówno w ilości tytułów, jak i formalnej ich różnorodności. Wśród odnotowanych edycji nie ma jednak traktatów naukowych. W rodzimym planie wydawniczym u schyłku doby staropolskiej spotykamy ich zresztą niewiele. Większość analizowanych zapisów stanowi natomiast literatura o charakterystycznym odziaływaniu duszpasterskim, mianowicie: ascetyka, moralistyka, literatura kaznodziejska. Wpisany w strukturę przekazu większości owych utworów szeroki adres wydawniczy i możliwie najbardziej powszechne ich przeznaczenie determinują zarówno kształt literacki wypowiedzi, jak i sposób komunikowania się z odbiorcami. Poza tym przeważająca część cytowanych w szczegółowych rozważaniach historycznych zapisów nosi wyraźne znamiona formalnego i językowego uproszczenia. Ich cechą charakterystyczną jest wyraźnie perswazyjnie ukierunkowanie. W konsekwencji autorzy ujawniają w sferze czytelnych zamierzeń twórczych obecność programowo potraktowanej tendencji dydaktycznego oddziaływania. Wpisana w historyczny przekaz uniwersalność pouczeń etycznych i moralnych umożliwia ich odczytywanie poza granicami reprezentowanej wspólnoty wyznaniowej. Sytuuje je także poza obecnym w nich horyzontem czasowym. Ich uniwersalizm budują refleksje oparte na wspólnocie powszechnie przyjętego i akceptowanego humanizmu. Pouczenia te definiują takie wartości, jak: prawda, pokora, szczerość. Podejmują istotne dla pojedynczego człowieka i dla całego społeczeństwa zagadnienia: relacji do drugiej osoby, poczucia własnej godności, prawidłowej samooceny, współczującej relacji do innych, objawiającej się w chęci niesienia praktycznej pomocy. Wskazania zawierają także zaakcentowany kontekst religijny, opisując warunki przekonującego świadectwa wyznawanej wiary. W części omawiającej problemy natury społecznej znalazły się teksty odnoszące się do problematyki wartości pracy, sprawiedliwego i uczciwego wynagradzania. W ostatnim rozdziale pouczenia staropolskich pisarzy religijnych odnoszą się do wybranych problemów życia małżeńskiego i rodzinnego.
The text is an attempt to describe selected source materials produced at the end of the Old Polish period, that is from the 17th and mid 18th century. However, among original records there are no treatises of a scientific nature. The list of historical publications described as religious literature includes all titles. The publications attracted a wide circle of readers and in particular determined their universal purpose as both literary forms and as ways of communicating with readers. Most of them exhibit clear formal and linguistic simplifications. Moreover, the widespread educational dimension is a characteristic feature of the Polish Baroque literature under discussion. When it becomes part of a historical tradition, the universality of ethical and moral advice enables us to read the recommendations of church writers of the time in a wider perspective than that of the represented religious community (universal values based on a commonly accepted foundation of humanity, independent of a religious affiliation and time perspective). The advice of Polish Baroque writers emphasizes such values as truth, humility and honesty. They raise issues of importance to both the individual and to society, such as relationships with other people, the sense of one’s own dignity, appropriate self-esteem, and a compassionate attitude to others manifested by a desire to help them. They also provide some recommendations in the religious context, describing the conditions of a convincing proof of one’s practised faith. In the section discussing issues of a social nature, texts referring to questions of the value of work and the matter of fair and honest remuneration are considered. In the last section the advice of Old Polish religious writers on selected problems of marriage and family life is discussed.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2015, 36; 205-218
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Tytuły maryjne w wybranych utworach literatury religijnej polskiego baroku
Marian titles in the chosen texts of the Polish baroque religious literature

Autorzy:

Łukarska, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559077.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

literatura staropolska
Mariologia
historia duchowości
obrazy maryjne
kaznodziejstwo barokowe
literatura kościelna
ecclesiastical literature
history of spirituality
Marian paintings
Mariology
preaching
Old-Polish literature

Opis:

Tekst odwołuje się do wiedzy o tradycjach religijnych historycznej Polski. W sposób szczególny skupia się na historycznych aspektach kultu maryjnego, a dokładnie takich jego elementach jak: kult obrazów i cudownych maryjnych miejsc, narodowy patronat Najświętszej Maryi Panny oraz praktyka tzw. maryjnego niewolnictwa. Od strony literackiej, prezentowany temat odnosi się do podstawowej charakterystyki piśmiennictwa baroku. Posługiwanie się bowiem obrazowym lub symbolicznym sposobem opisu osoby albo przedmiotu było w tym czasie, tj. w XVII i XVIII w., zasadniczym wymogiem artystyczności dzieł literackich. Wśród źródeł przywołano: teksty kaznodziejskie, traktaty ascetyczne oraz fragmenty poetyckie. Artykuł składa się z kilku części. W części pierwszej zebrane zostały tytuły wyrażające chwałę Najświętszej Maryi Panny. Część druga zawiera obrazy ilustrujące relację Maryi do Boga i Chrystusa. Część trzecia obrazuje maryjną opiekę nad człowiekiem. Ostatnia, czwarta, zbiera tytuły wyrażające opiekę Maryi nad historyczną społecznością Polaków.
The text relates to the knowledge of religious traditions in the history of Poland. It focuses especially on historical aspects of Marian cult, in particular on such aspects as paintings cult, miraculous Marian places, State patronage of the Blessed Virgin Mary, as well as on the practice of the so called Marian slavery. From the literary point of view, the topic refers to the basic characteristic of the Baroque writing. Use of illustrative and symbolic manner to describe a person or an object was then, that is in 17th and 18th century, fundamental requirement for artistic literary writings. Sources refer to preacher texts, ascetic treatises and fragments of the poems. The article consists of few parts. The first part covers titles referring to the glory of the Blessed Virgin Mary. The second part consists of paintings illustrating Mary’s attitude to God and Christ. The third part re;ects the Marian care for a human being. The last, fourth part consists of titles referring to Mary’s care for the Polish historical community.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2012, 31; 389-399
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

O sztuce krasomówczej w Ćwiczeniach krasomówsko-prawnych Jana Bielskiego
O sztuce krasomówczej w Ćwiczeniach krasomówsko- -prawnych Jana Bielskiego

Autorzy:

Mieszek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649079.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

polish literature
history of literature
oratory
Jan Bielski
rhetoric

Opis:

The work at hand deals with the art of orations in Jan Bielski’s Ćwiczenia krasomówsko-prawne. The analysis focused on the author›s remarks concerning rhetoric, which are to be found in the foreword, and in selected “juridical cases”. Rhetoric is perceived as helpful field in getting honours. Moreover, it is useful in unmasking the falsehood and reconciling antagonists. On the other hand, rhetoric is also shown as the “craft” which can serve vile, godless cells and which, “uncontrollable”, causes the disaster. Bielski’s Ćwiczenia... made young people aware, that acquaintance of rhetoric has a real influence on the outside world.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 23-31
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Dziewiętnastowieczne edycje literatury staropolskiej a światopogląd polskiego modernizmu. Rekonesans
Nineteenth-century editions of Old Polish literature and the worldview of Polish modernism. A reconnaissance

Autorzy:

Kacprzak, Marta M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967380.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Old Polish literature – reception
editing – history
story of the book – nineteenth century
literatura staropolska – recepcja
edytorstwo – historia
historia książki – xix wiek

Opis:

1890–1918 was a time of intensive development of editorial works on literary texts, continuing workshop and ideological explorations in publishing work that started in the early nineteenth century. Chief editorial tasks and objectives were defined, principles were developed and a growing number of new editions of Old Polish works were made available. Did introducing them into readership and social awareness contributed to changing the outlook of the modernist era? Did historical phenomena, national traditions and myths found in traditional Polish literary works became a component of the modernist worldview thanks to those editions? The article is an invitation to examine an important aspect of publishing movement of 1890–1918, arguing that finding an answer to the question about the place of editions of Old Polish literature in the cultural and literary life as well as intellectual and artistic profile of Polish modernism may contribute to its specificity being recognised within European culture.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Polish Research on the History of the Comintern: An Overview of Existing Literature and an Outline of Future Perspectives

Autorzy:

Krasucki, Eryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131438.pdf

Data publikacji:

2021-07-18

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Communist International
Comintern
Third International
Communist Party of Poland
Polish historiography

Opis:

Although Polish research on the Communist International (Comintern) history began in the interwar period, the existing literature does not constitute a highly-developed field. This becomes particularly evident when Polish studies are compared to research produced in Russia, Germany, the United States, and Italy, or even India and Korea. This state of affairs is, to some degree, a result of political conditions that influenced, and continue to influence, access to archival sources. For this reason, interest in the Comintern after 1989 closely resembles the situation in research on the history of the Communist Party of Poland (KPP), which was, after all, one of the sections of the Third International. In both cases – in research on the Comintern and on the KPP – the focus was on shedding light on historical “blind spots” rather than on developing systematic studies of political organisations. Largely thanks to Professor Jerzy W. Borejsza, improvements have become evident over the past two decades in Polish research on the Comintern and related issues. Indeed, many important case studies have emerged, although what Polish research still lacks are wide-ranging monographs and analytical syntheses. This paper offers a review of Polish historiography’s most important contributions to research on the Comintern, covering the period from the interwar era to the present. It also attempts to outline potential future perspectives in the field, including a brief overview of important international works.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2021, 123; 261-287
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

К вопросу о „посредничестве” русской литературы в развитии польско-грузинских литературных связей
Mediating function of Russian literature in the development of the Polish-Georgian literary relations

Autorzy:

Occheli, Wiera

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481725.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

literature
mediator
interrelation
closeness
history

Opis:

The article describes one of the types of the literary „mediation” - the mediator-story, presented from the history of Polish-Georgian literary relations of XIX century. It is shown that the stories of the Russian historian and writer E.P. Karnovich Stanislaw August, King of Poland and Panna Elzbieta, reflecting the individual episodes in the history of Poland and translated into Georgian, played the role of „mediator” in familiarizing Georgian reader with the details of the life and work of the last Polish king Stanislaw August Poniatowski II. The study also gives the reason to believe that the stories of Russian writer gave the opportunity to see the similarity of some stages of the historical development of Poland and Georgia, and the proximity of the role played in the destiny of their country last Polish king Stanislaw August Poniatowski II and the last king of Georgia Giorgi Bagrationi XII.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 237-245
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Duchowe zaślubiny z Boskim Oblubieńcem na podstawie siedemnastowiecznych medytacji norbertańskich
The Spiritual Marriage with the Divine Bridegroom upon the Norbertine Sisters’ Meditations from Seventeenth Century

Autorzy:

Kaczor-Scheitler, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649410.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Norbertine sister's meditation
history of literature
XVII century
polish literature
religious literature

Opis:

This article presents the image of a spiritual wedding between soul-Bride and Divine Bridegroom which is featured in anonymous meditations from the XVII century. They are bunched in manuscript form and stored in the archives of the Sisters of St. Norbert’s Order in Cracow. Therefore, it is proper to make the thesis that the author of this manuscript belonged to this abbey. The primary origin of these meditations is The Song of Songs which shows the special way mystics merge with God. This article also reveals meditations about ”spiritual marriage” that contain visible influences of the Fathers of Church and Żywoty świętych of Piotr Skarga. All these influences are evident not only about the authoress erudition but most of all about her need of strong effect, by means of suggestive images of figures, for the attitude of practitioners of meditations. With the aid of the idea of mutual love between Divine Bridegroom and human being-Bride, meditations were presented standing before God demanding from man spiritual transformation and pose of the human being who desires to internally change yourself for Him.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 5-21
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Trzydzieści ton polskiej, polskiej literatury queerowej
Thirty Tons of Polish, Polish Queer Literature

Autorzy:

Stępniak, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34112078.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

tożsamość
queer
seksualność
nienormatywność
historia literatury
identity
sexuality
non-normativity
history of literature

Opis:

Artykuł jest recenzją książki Dezorientacje: Antologia polskiej literatury queer (Warszawa 2020). Autor omawia ideowe założenia tomu oraz jego zawartość, komentując zwłaszcza wybór fragmentów tekstów teatralnych. Zwraca uwagę na nieco anachroniczne wykorzystanie metodologii queer studies, zawężające ją do analizy modeli (homo)seksualności. Doceniając edytorski trud redaktorów i akcentując potrzebę tego typu inicjatyw w polskiej kulturze, proponuje drobne przesunięcia w podejściu do literatury mniejszościowej, które mogłyby pomóc zdekonstruować tradycyjne sposoby ustanawiania historii literatury i kultury.
This article is a review of the book Dezorientacje: Antologia polskiej literatury queer [Disorientations: An Anthology of Polish Queer Literature] (Warsaw 2020). The author discusses the ideological premises of the volume and presents its contents, commenting in particular on the selection of excerpts from theater texts. He points out that the methodology of queer studies is used here in a somewhat anachronistic way, narrowed down to the analysis of models of (homo)sexuality. Appreciating the editors’ efforts and emphasizing the need for such initiatives in Polish culture, he suggests minor shifts in the approach to minority literature, which could help deconstruct the traditional ways of establishing the history of literature and culture.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 3; 203-212
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Storia – letteratura – traduzione: due versioni polacche del "Gattopardo"
History – literature – translation: the two Polish versions of "The Leopard" by Giuseppe Tomasi di Lampedusa

Autorzy:

Łukaszewicz, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2165618.pdf

Data publikacji:

2012-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Opis:

The article concerns the two Polish translations of "The Leopard" ("Il Gattopardo"): The first one by Zofia Ernstowa, published in different editions since 1961 under the title of "Lampart", and the second one by Stanisław Kasprzysiak, published in 2009 under the title of "Gepard". The analysis concentrates first on the way in which the paratexts (all kinds of notes) within these publications deal with the references to the Risorgimento (presenting this novel to a new public belonging to a different culture, with a growing distance from those historical events); and then on a comparison of a few fragments of the novel, in the different Polish and Italian versions, which contain allusions to Italian history. This presentation of the Polish reception of the Lampedusa’s masterpiece is completed by some considerations on the position of the second translator with respect to the first translation, and on the role played by the critics.

Źródło:

Italica Wratislaviensia; 2012, 3; 123-143
2084-4514

Pojawia się w:

Italica Wratislaviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Kulturowo, lokalnie. Kilka uwag o badaniu literatury polskiej po II wojnie światowej
Culturally, Locally. A Few Remarks on the Study of Postwar Polish Literature

Autorzy:

Galant, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365947.pdf

Data publikacji:

2017-12-19

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

regionalism
literature of the prl
local culture
history of literature
single year study
regionalizm
literatura prl
kultura lokalna
historia literatury
studium jednego roku

Opis:

Celem artykułu jest prezentacja dwu przykładowych sposobów pisania o literaturze okresu PRL i, w szerszym kontekście, dwu form uprawiania historii literatury jako takiej. Wskazując na podstawowe przesłanki istnienia współczesnej historii literatury (utrata neutralności języka badawczego, nieostrość granic przedmiotu badań literaturoznawczych, zmieniona sytuacja nauk humanistycznych), autor artykułu prezentuje formę studium jednego roku (a single year study) oraz badania inspirowane koncepcjami nowego regionalizmu. Dają one możliwość prześledzenia tematyki dotąd słabo obecnej w badaniach nad kulturą PRL (kultura lokalna, relacje między kulturą oficjalną i lokalną, trwałość podziałów porozbiorowych w kulturze powojennej) oraz przybliżenia powojennego doświadczenia poprzez wieloaspektową prezentację pojedynczego momentu w czasie (studium jednego roku).
The aim of this article is to put forth two exemplary methods for writing about literature from the PRL period and, in a broader context, two forms of constructing a history of literature by this model. Enumerating the basic premises for a contemporary history of literature (the loss of neutrality for critical languages, the blurring of borders that define the object of literary studies, and the the altered state of the human sciences), this article’s author proposes the form of the single year study as well as studies inspired by the conceptual apparatus of new regionalism. These approaches offer a chance to investigate thematics that have thus far been ignored in scholarship on PRL-era culture (local culture, the relationship between official and local culture, and the persistence of the internal borders of partitioned Poland in postwar culture) as well as an intimate approach to postwar experience through the multifaceted representation of an isolated moment in time (the single year study).

Źródło:

Forum Poetyki; 2017, 10; 54-65
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Życie literackie Łodzi w czasie I wojny światowej
Literary life in Lodz during World War I

Autorzy:

Stawiszyńska, Aneta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649809.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

history of Łódź
cultural life
literary life
World War the I
polish literature
polish poetry

Opis:

Łódź that has never had significant literary tradition, reached a few interesting debuts of young artists during the dramatic years of the war. Tuwim siblings should be named among them, along with Aleksander Kraśniański and Mieczysław Braun. Multi-ethnicity of Lodz resulted in a diverse view on the ongoing conflict, which found its echo in the work of local writers. In their works we find descriptions of both the drama of everyday life as well as questions about the meaning of the war and the future of the reborn state. Since there was problem with publishing books, the local newspaper publishes gave enormous contribution to the development of local literature by publishing the work of young artists on its pages.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 67-84
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Ksiądz Benedykt Chmielowski-życie i dzieło Diogenesa Firlejowskiego
Father Benedykt Chmielowski- life and work of Firlejes Diogenes

Autorzy:

Paszyński, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1217750.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"

Tematy:

Benedykt Chmielowski
Nowe Ateny
pierwsza encyklopedia
szlachta wołyńska
Firlejów
historia kościoła
czasy saskie
osiemnasty wiek
kultura staropolska
historia kultury polskiej
historia nauki
historia literatury
barok sarmacki
Benedyk Chmielowski
New Athens
first encyclopedia
nobility of Wołyń
church history
times of Saxons
XVIII century
Old Polish culture
polish culture history
science history
literature history
characteristic of the Polish gentry baroque

Opis:

Celem artykułu jest przybliżenie sylwetki księdza Chmielowskiego, autora pierwszej polskiej encyklopedii powszechnej, znanej jako Nowe Ateny. We wstępie oraz rozdziale pierwszym zwrócono uwagę na istnienie czarnej legendy na temat twórczości Chmielowskiego oraz skąpych danych biograficznych. Rozdział drugi przedstawia możliwe okoliczności nadania imienia, niebagatelne wobec obranej drogi życiowej. W rozdziale trzecim sprostowano błędną atrybucję herbową zaś w czwartym nieścisłości w lokalizacji miejsca narodzin Chmielowskiego, które pokutują w literaturze. Kolejne dwa rozdziały (5-6) omawiają korzenie duchownego i lata edukacji lwowskiej. W rozdziale pt. Na dworze Jabłonowskich poznajemy początki drogi świeżo wyświęconego księdza zaś w rozdziale Firlejów jego codzienne życie – już jako proboszcza. W rozdziale dziewiątym ukazano zmienne koleje fortuny kariery duchownej, by w dziesiątym przedstawić schyłek życia księdza.
This article intends to bring into focus the figure of father Chmielowski who authored the first Polish Universal Encyclopedia commonly known as Nowe Ateny (New Athens). The biography depicts his deeply troubled life – highs and lows of his clerical career, his zest for research and finally his zeal in living a parish priest’s life to the fullest. What emerges from the sources scrutinized is a picture of a highly ambitious person endowed with an unusual humility, true vocation and a great deal of creative energy. The article summarizes the state of research on life and legacy of Benedict Chmielowski. Many data and conclusions (such as those referring to birthplace and family coat of arms) had to undergo verification and correction. The aim of the article was therefore to shed new light on this person, as well as to debunk some persisting stereotypes and misconception, thus drawing a picture of a man of flesh and blood.

Źródło:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2015, 124; 105-136
0137-3218
2720-0590

Pojawia się w:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Edmund Campion’s Rationes Decem: A Survey of Campion’s Books in Polish Libraries

Autorzy:

Calma, Clarinda E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/441046.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Fundacja Naukowa Katolików Eschaton

Tematy:

Edmund Campion (1540-1581)
recusant history
Elizabethan England
subversive publishing
Jesuit literature
Polish Commonwealth
sixteenth century rare books

Opis:

Edmund Campion (1540-1581) was a Jesuit priest and fellow of St. John’s College in Oxford, who was, first and foremost, most famed in his time for his extraordinary rhetorical skills. Today, a glimpse of the exceptional oratorical skills of the man can be provided by books and very rare copies of which can be found in Poland’s libraries. This attests to the exceptional Polish interest in Campion’s works throughout the centuries. This article presents the partial results of original research findings in an area often neglected by English and Polish literary historians. It aims to provide a descriptive survey of Campion’s rare books which can be found in selected libraries in Poland. By employing methodology drawn from the disciplines of History of the Book and Philology, it is hoped that the reader can be thus more acquainted with the existence of the rare books found in Polish libraries and thus equip him with a better and deeper appreciation of the unique cultural and historical value of the rare books in Polish library holdings. The article begins by briefly describing the history of the provenance of some of the Campion rare books which we have today thanks to the bibliophile and collection initiatives of some of Poland’s eminent statesmen such as Tadeusz Czacki and Adam Kazimierz Czartoryski. This is then followed by a brief history of Campion and his times. Particular emphasis shall be made on the history of the printing of “Rationes Decem,” as it was printed secretly. Finally, a brief description of the relveant rare books, that is translations and later editions of the “Rationes” shall be briefly described. The wide interest, as best illustrated by Skarga’s mentioning of the text or the Pisecius’ reply, in the “Rationes” shall also be discussed as it testifies to the wide interest that the person of Campion and his text enjoyed in the times of the Polish Commonwealth.

Źródło:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 79-90
2299-9922

Pojawia się w:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Brunon Schulz’s ‘Spring’: History and myth
„Wiosna” Brunona Schulza: historia i mit

Autorzy:

Bill, Stanley

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2087211.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literature of the 20th century
literature, history and myth
the Austro-Hungarian Empire
Bruno Schulz (1892–1942)
Joseph Roth (1894–1939)
Bruno Schulz
historia
polityka
imperium Habsburgów
mit
Joseph Roth
Nauki Humanistyczne i Społeczne

Opis:

The most prevalent popular and critical images of Bruno Schulz present a Polish-Jewish writer and artist who turned away from politics and history in his creative work only to be devoured by the most violent political and historical forces in his life. This article attempts to reinsert Schulz’s writings into the social and political history of his day and age, focusing on an interpretation of his novella Spring (Wiosna). It argues that Schulz viewed the meaning and progression of history and politics in mythical terms. Accordingly, his stories contain ironic mythologizations of social, political and historical events. In Spring, Schulz captures, or rather constructs, the mythological essence of the disintegration of the Habsburg Empire, producing his own imaginative and contradictory commentary on the history of his native region during his own lifetime.

Źródło:

Ruch Literacki; 2020, 6; 619-633
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Wartość wychowania w rodzinie luterańskiej w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
The Value of Upbringing in the Lutheran Family in the Old Polish Literature of the 16th and 17th Centuries

Autorzy:

Nowicki, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/916775.pdf

Data publikacji:

2019-09-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

history of education
modern history
family
Lutherans

Opis:

The article deals with the issue of the value of upbringing in the Lutheran family as shown in the Old Polish literature of the 16th and 17th centuries. The first of the two parts discusses the formation of Lutheran educational thought in the context of the development of modern culture, reforms of Martin Luther and the work of Philip Melanchthon. The second part demonstrates the reception of these views in Polish pedagogical texts. In these texts, several features specific to the Protestant perspective can be distinguished. First of all, it is a strongly emphasized fear of God, a significant role of the father in the upbringing of not only children but also the whole family together with the retinue (following the example of the Roman tradition), and a rather poorly emphasized woman’s role in the family (only in the context of her maternal function in the period of necessary care for children). Particular importance was attached to the family itself as an institution established by God, to parenthood and the need to carefully educate offspring, to the personal involvement and efforts of both parents to educate their children.  

Źródło:

Studia Edukacyjne; 2019, 54; 103-122
1233-6688

Pojawia się w:

Studia Edukacyjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Polonistyczny regres, czyli o projektowanej dydaktyce polonistycznej
Polish-studies regression, or on designing Polish language didactics

Autorzy:

Kwiatkowska‑Ratajczak, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/782348.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

the core curriculum
Polish language didactic
history of literature taught at school
handbooks/student’s books
contemporary contexts
grammar
language communication

Opis:

The author undertakes the topic of the Polish language education undergoing constant reform. She refers to the fact that the reformers disregard established didactic conclusions and take into account neither the students’ needs nor the subjectivity of both young people and teachers. She indicates restrictions imposed on the spheres of school leeway and, at the same time, the expansion of the prescribed duties. Additionally, she points to the school curriculum overload. While underscoring the flaws of the literary mandatory readings’ chronological ordering, she elucidates that the contemporary perspective, which have been introduced in teaching, is largely ostensible. What she proves is that editors of new Polish language school books simply multiple requirements towards teenage students and their humanist formation. She denies the purposefulness of teaching multitude of terms to students, and reminds us that such a rote learning trains memory but does not teach one how to think. She describes the petrification of knowledge of language and omission of communicative learning, which both stem from the core curriculum and the conservatism of handbooks. She is convinced that what is genuinely important may transpire at school outside the core curriculum and the scope of school books.

Źródło:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2020, 29; 9-25
0208-5011
2353-9577

Pojawia się w:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Tendencje epoki oraz indywidualny rys w kształtowaniu bohatera literackiego w romansopisarstwie Wacława Potockiego
Epochal tendencies and individual influences in the character creation in Waclaw Potocki’s romances

Autorzy:

Woron, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649661.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

romances
Waclaw Potocki
polish literature
history of literature
baroque
lyrics

Opis:

The subject of the article is the study of the formation of the literatery hero in the baroque novel written by Waclaw Potocki. The aim of the work is the establishing the following questions: Did the the poet realise general tendences obligatoring in baroque romances? Or did he depart from the arisen rules and thus his characters were named by individual feature? The periphrasis of the following questions like the look of the character, personality, the model of love and the docere function realised by some heros help in solving the problem. Six lyrics Judyta, Tressa and Gazela, Wirginia, Syloret, Argenida and Lidia attributet to Potocki were this way analysed.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 33-41
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Meteorytyka w wybranych pozycjach polskiej literatury XIX i na początku XX w.
The meteoritics in chosen positions of polish literature 19th and beginning 20th century

Autorzy:

Kosiński, Janusz W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032672.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Meteorytowe

Tematy:

history of Polish meteoritics
meteorites
meteorites of Poland
meteoritica
meteoritics
old classifications of meteorites

Opis:

The work contains in chosen the discussion of meteoritics subject matter the bookish positions. Books these were written by Polish authors and given Polish in 19th and beginning 20th century. It was showed was on evolution of opinions on subject of meteorites as well as the property of Polish meteoritics.

Źródło:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2009, 1; 67-81
2080-5497

Pojawia się w:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Kolabo po polsku – wczoraj i dziś
Polish Style Collab – Yesterday and Today

Autorzy:

Jarzębski, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/53724229.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

kolaboracja
współczesna historia Polski
polska literatura współczesna
polityczność literatury
kalanie własnego gniazda
collaboration
Polish contemporary history
Polish contemporary literature
political context of literature
Nestbeschmutzer

Opis:

Autor artykułu analizuje różnicę pomiędzy „złytoptakami” a pieszczochami politycznych systemów. Ci pierwsi są często precyzyjnie określeni, wyraźniejsi w swoich poglądach, natomiast ci drudzy – „zamazani”, często terająca dwa fronty, a już szczególnie upodobali sobie figurę Konrada Wallenroda. Takie środowiska najlepiej opisywali Jerzy Andrzejewski czy Leopold Tyrmand, ale ważna była też dyskusja wokół Traktatu o gnidach Piotra Wierzbickiego. Autor podejmuje próbę zestawienia historycznych i współczesnych kontekstów. Kolaboracja analizowana jest jako strategia wobec władzy, a także władzy wobec poddanych, których lojalność udaje jej się wyegzekwować.
The author of the article analyzes the difference between Nestbeschmutzer and favorites of the political systems. The former are often precisely defined, clearer in their views, the latter are seen as “blurred. ”The latter often play on two fronts, and they eagerly identify with the figure of Konrad Wallenrod. Such social circles were best described by Jerzy Andrzejewski and Leopold Tyrmand, but the discussion around Piotr Wierzbicki’s work was impactful as well. The author of the article juxtaposes historical and contemporary contexts. Collaboration is therefore analyzed as a strategy towards the power, as well as the authority’s efforts to enforce loyalty among its subjects.

Źródło:

Konteksty Kultury; 2022, 19, 2; 183-195
2083-7658
2353-1991

Pojawia się w:

Konteksty Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

The Concept of a Commodity in Polish Literary Criticism After 1989
O pojęciu towaru w polskiej krytyce literackiej po 1989 roku

Autorzy:

Żurek, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27312262.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

commodity form theory
Nicholas Brown
history of Polish literary criticism
autonomy of literature
forma towarowa
historia polskiej krytyki literackiej
autonomia literatury

Opis:

Pierwsza część artykułu jest próbą przeniesienia na grunt rozważań nad historią polskiej krytyki literackiej koncepcji Nicholasa Browna przedstawionej w książce Autonomy. The Social Ontology of Art Under Capitalism. Z kolei w drugiej części, inspirowanej projektem konstelacji krytycznych, na przykładzie heterogenicznych wypowiedzi z lat 90. XX wieku autor śledzi przejawy charakterystycznej dla późnokapitalistycznych społeczeństw ideologii estetycznej, w myśl której dzieło literackie jest takim samym towarem, jak każdy inny.
In the first part of the article, the author attempts to employ concepts discussed by Nicholas Brown in Autonomy. The Social Ontology of Art Under Capitalism in the analysis of the history of Polish literary criticism. In the second part, inspired by the project of critical constellations, the author traces the manifestations of the aesthetic ideology characteristic of late capitalist societies, according to which a literary work is a commodity like any other. He analyzes heterogeneous critical writings from the 1990s.

Źródło:

Forum Poetyki; 2022, 28-29; 44-57 (eng); 44-59 (pol)
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Dzierganie wierszy. Salonowe błahostki czy bunt poetki? – na marginesie trzech utworów Gabrieli Puzyniny (1815-1869)
Knitting poems. Literary trifles or the poet’s rebellion? – about three lyrics of Gabriela Puzynina (1815–1869)

Autorzy:

Berkan-Jabłońska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649813.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

history of literature
polish literature
XIXth century
poems
Gabriela Puzynina
biographic

Opis:

The article presents three little-known poems of the Lithuanian poet and diarist of the first half of the nineteenth century, Gabriela Puzynina. The seemingly trivial subject related to knitting needlework and conventional form of the poems gain a new value, if considered in the context of sociology and anthropology literature. The analysis, beyond the traditional genre study, are subject to the following issues: the poet as a distinct entity and her membership to women’s environment, the process of building the women’s identity, everyday life and its literary reflection, material culture in the comparison with the anthropocentric approach of the past. There is also raised a question about the way of reception such an occasional literature today. According to the author of the article, reading Puzynina’s poems only as “the literary trifles” wrongfully condemned them to oblivion, yet they are interesting and credible testimony of historical time and a medium for exploring the individual human life from the past.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 55-66
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Alternatywna miara wielkości? Postkolonialne uwarunkowania wizji hegemonicznej przeszłości polski w wybranych historiach alternatywnych
An Alternative Measure of Greatness? – Postcolonial Determinants of The Polish Hegemonic Visions of History in Selected Alternative History Novels

Autorzy:

Lemann, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1182308.pdf

Data publikacji:

2014-12-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

postcolonialism
post-dependence discourses
literature
necessary fictions
alternate history
melancholic discourse of former glorious past
postkolonializm
dyskursy postzależnościowe
literatura
historia alternatywna
melancholijny dyskurs minionej wielkości

Opis:

Celem artykułu jest wykazanie, jak duże znaczenie dla zrozumienia specyfiki polskich historii alternatywnych mają uwarunkowania postkolonialne. Jednym z najważniejszych następstw postkolonializmu jest specyficzna zaniżona samoświadomość subalterna, prowadząca w konsekwencji do kompleksu niższości narodu podporządkowanego. Co więcej, „postkolonialny stan świadomości” trwa nawet po ustaniu procesu politycznego podporządkowania. Paradoksalnie jednak, kompleks niższości może objawiać się w pielęgnowaniu melancholijnych wyobrażeń o wspaniałej, pełnej chwały przeszłości. Takie wyobrażenia manifestują się między innymi w literaturze, która jest przecież sposobem mapowania świata i opisywania jego kulturowej różnorodności. W tym ujęciu literatura staje się zwierciadłem ideologii i polityki. Interesującym przykładem kreowania obrazów minionej hegemonii historycznej są powieści z gatunku historii alternatywnej. Dlatego też, autorka, korzystając z terminów H. Bhabhy „pisanie narodu”, „pedagogika narodowa” czy „necessary fictions”, opisuje i analizuje sposoby w jakie wybrane historie alternatywne wypełniają marzenia subalterna o minionej wielkości politycznej. Utwory literackie Marcina Wolskiego (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzeja Ziemiańskiego (Bomba Heisenberga), Dariusza Spychalskiego (Krzyżacki poker), Macieja Parowskiego (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) oraz prace z gatunku dziennikarskiej niefikcjonalnej pop-historii (np. Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki Piotra Zychowicza) kreują fikcyjne, alternatywne światy, w których Polacy podbili znaczną część świata, pokonali wrogów podczas II wojny światowej oraz podporządkowali sobie ZSRR i mniejsze sąsiadujące narody. Wspomniane powyżej utwory literackie stanowią dla subalterna „konieczne fikcje” [necessary fictions], stanowiące rodzaj autoterapii. To zaś może być rozumiane jako efekt resentymentów czy postkolonialnej, nieprzepracowanej przez subalterna traumy.
The aim of this paper is to show the significance of the postcolonial determinants for understanding the specificity of the Polish alternate history novels. The author argues that one of the most meaningful repercussions of postcolonialism is the specific self-consciousness of the insignificant subalterns and, as a consequence, the inferiority complex. More importantly, the „subaltern state of mind” lasts even after the postcolonial subordination ends. Paradoxically, the inferiority complex could be manifested as a belief in one’s glorious and magnified past. Such a conviction is evoked inter alia by literature, which is a type of mapping the world and describing cultural diversity. In this scope, literature is a mirror of ideology and policy. Alternate history novels are interesting examples of creating a false magnificent past. Therefore, applying the terms such as „writing the nation”, „national pedagogy” and „necessary fictions” (H. Bhabha) the author discusses the capability of the selected alternate history novels for fulfilling the subalterns’ dreams about greatness, power and political importance. The literary works of Marcin Wolski (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzej Ziemiański (Bomba Heisenberga), Dariusz Spychalski (Krzyżacki poker), Maciej Parowski (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) and the journalistic, non-fictional products of pop-history, such as Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki by Piotr Zychowicz, describe fictional, alternates, worlds in which Poland conquered a significant part of the world, defeated their enemies in the Second World War and subordinated the Soviet Union as well as smaller neighbours. Thence, the above mentioned authors give the subalterns the necessary fiction, a kind of self-therapy. The latter could be also understood, the author concludes, as the effect of postcolonial trauma, resentments and unresolved issues stemming from subjugation. 

Źródło:

Porównania; 2014, 14; 19-41
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Brzechwy lekcja dawnego języka polskiego (na przykładzie zbioru Sto bajek)
The lesson of old Polish language by Brzechwa (as exemplified by the collection Sto bajek)

Autorzy:

Piela, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1590767.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

archaism
education in Polish language and literature
history of Polish language
lexis
phraseology
archaizm
edukacja polonistyczna
historia języka polskiego
leksyka
frazeologia

Opis:

Podstawowym celem artykułu jest prezentacja archaicznych i anachronicznych form językowych zawartych w zbiorze poetyckim Jana Brzechwy Sto bajek. Okazuje się, iż autor, jako jeden z prekursorów nurtu poezji lingwistycznej dla dzieci, świadomie wprowadzał do swych utworów niektóre historyczne wyrazy, ich formy i znaczenia, np. androny, dziatwa, gawiedź, Piotrowa, sążeń, starościna, świekra, taradajka, żupa. Słownik Brzechwy udowadnia, że twórczość poety stanowi zarówno dla młodszej, jak i starszej generacji czytelników ciekawostkę historyczno-kulturowo-językową.
The basic purpose of this article is to demonstrate the archaic and anachronistic language forms contained in the collection of poetry by Jan Brzechwa Sto bajek. It turns out that the poet, as one of the precursors of the linguistic poetry for children, deliberately introduced into his poems some historical words, their forms and meanings, e.g.: androny, dziatwa, gawiedź, Piotrowa, sążeń, starościna, świekra, taradajka, żupa. Brzechwa’s vocabulary proves that his poetry is a historic, cultural, and linguistic curiosity to both the younger and older generations of readers.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2020, 19; 309-324
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

The Emigration Biography of Stanislaw Lis-Kozlowski in Selected Texts by Rep resentatives of the Polish Community in Argentina

Autorzy:

Pielacińska, Nina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1371338.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Bogdan Hamera
socrealizm
historia literatury
powieść produkcyjna
cenzura
socialist realism
history of literature
production novel
censorship

Opis:

The aim of this article is to present the life and achievements of Stanislaw Lis-Kozlowski in exile, with particular emphasis on his contribution to Polish culture. The analysis is based on source texts, Argentinean polonica, prose memoirs of emigrants in Argentina, Polish emigrant journals, as well as other publications related to the life and activity of Lis-Kozlowski. An important source of information for this biography was the Argentine collection of the Library of the Poznan Society of the Friends of Science (in Polish: PTPN), the archival collection held in the Ignacy Domeyko Polish Library in Buenos Aires (Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko) and the archives of the Franciscan Monastery in Martin Coronado in Argentina. The study required the use of appropriate research methods, such as biographical interpretive method and narrative analysis.

Źródło:

Polish Biographical Studies; 2020, 8; 125-156
2353-9291

Pojawia się w:

Polish Biographical Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Zaklęte rewiry Janusza Majewskiego z 1975 r. według powieści Henryka Worcella jako przykład stale aktualnej adaptacji filmowej dzieła literackiego
Zaklęte rewiry of Janusz Majewski from 1975 by the novel of Henryk Worcell as an example of an ever-current adaptation of a film literary work

Autorzy:

Uljasz, Adrian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/546899.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

film polski historia
film polski recepcja
adaptacje filmowe literatury
literatura polska 1918–1939 recepcja
film Polish history
film Polish reception
film adaptations of literature
Polish literature 1918 – 1939 reception

Opis:

Powieść Henryka Worcella Zaklęte rewiry z 1936 r. to jeden z najgłośniejszych utworów epickich z okresu międzywojennego w literaturze polskiej. Po ogłoszeniu pierwszej edycji wzbudziła ogromne zainteresowanie oraz kontrowersje jako przykład literatury środowiskowej. W utworze ukazano środowisko zawodowe pracowników zakładów gastronomicznych, głównie kelnerów. Przedstawiono krytycznie pracodawców. Autor odwołał się do osobistego doświadczenia, pracował bowiem w Krakowie w zawodzie kelnerskim. W 1975 r. powstała adaptacja filmowa – Zaklęte rewiry Janusza Majewskiego. Autor artykułu porównuje film i powieść. Stara się odpowiedzieć na pytanie o znaczenie filmu Majewskiego dla popularyzacji książki Worcella. Omawia recepcję tego obrazu, stale mającego odbiorców. Przywołuje opinie i pytania współczesnych widzów. Odnosi się do kwestii aktualności społecznej obu dzieł. Podkreśla uniwersalność przekazu powieściowego i filmowego – ponadczasowość i fakt, że problemy przedstawione przez twórcę pierwowzoru literackiego oraz reżysera filmowego można uogólnić, odnosząc je do wszystkich środowisk zawodowych. Porusza zagadnienie zastosowanych przez reżysera środków artystycznego wyrazu. Zwraca uwagę na problem obecności topografii Krakowa oraz innych akcentów krakowskich w książce i w adaptacji. Jako bazę źródłową, oprócz tekstu powieści i edycji filmu na DVD, wykorzystuje źródła drukowane, szczególnie materiały wspomnieniowe i dzienniki, a także recenzje prasowe. Odwołuje się również do innych źródeł audiowizualnych. Przedstawia efekty kwerendy internetowej, którą przeprowadził, badając aktualną recepcję adaptacji filmowej powieści Worcella.
Henryk Worcell's novel Zaklęte rewiry from 1936 is one of the most famous epic works from the inter-war period in Polish literature. After the announcement of the first edition, it aroused great interest and controversy as an example of environmental literature. The work presents the professional environment of employees of catering establishments, mainly waiters. Critics of employers were presented. The author appealed to his personal experience, because he himself worked in Kraków as a waiter. In 1975 a film adaptation was created – Zaklęte rewiry of Janusz Majewski. The author of the article compares the film and the novel. He tries to answer the question about the significance of Majewski's film for popularizing the book of Worcell. He discusses the reception of this image, constantly having recipients. It evokes opinions and questions of contemporary viewers. It refers to the issue of social relevance of both works. It emphasizes the universality of the novel and film message – timelessness and the fact that the problems presented by the creator of the literary original and the film director can be generalized, referring them to all professional environments. As a source base, it uses, in addition to the text of the novel and the editing of the film on DVD, printed sources, especially memoirs and journals, as well as press reviews. He also refers to other audiovisual sources than Majewski's film. He presents the results of an online query he has conducted, examining the current reception of the film adaptation of Worcell's novel.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 10, 1; 106-121
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Między medycyną a literaturą. Parateksty łacińskich traktatów o kołtunie jako przejaw renesansowej erudycji
Between medicine and literature: Paratexts of Latin treatises on the Polish plait as a sign of Renaissance erudition

Autorzy:

Milewska-Waźbińska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1397851.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów

Tematy:

historia medycyny
kołtun polski
paratekst
kultura renesansowa
history of medicine
Polish plait
paratext
Renaissance culture

Opis:

The article deals with issues related to the cultural phenomenon of an ailment called a Polish plait (plica Polonica). The article is devoted to the first stage of interest in this disease in Europe in the 17th century. The main subject of interest is the extensive treatise “De plica quam Poloni gwozdziec, Roxolani kołtunum vocant liber”, whose author was a well-known professor of medicine from Padua, Ercole Sassonia (Hercules Saxonia). Literary texts written in Latin also indicate that medical treatises were addressed to recipients who represented similar interests and education.

Źródło:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 115-126
1509-0957

Pojawia się w:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Janina Porazińska – autorka jeszcze popularna czy już zapomniana? Z dziejów edytorstwa książek pisarki
Janina Porazińska – author still popular or already forgotten? From the history of publishing books writer

Autorzy:

Pacholarz, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/965858.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Janina Porazińska
Polish publishers
Polish children's literature
wydawnictwa polskie
Polska literatura dla dzieci

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie edytorskich losów książek Janiny Porazińskiej na rynku wydawniczym i dzięki temu udzielenie od-powiedzi na pytanie, czy Porazińska jest pisarką jeszcze popularną czy już za-pomnianą. Część pierwsza artykułu przybliża postać artystki oraz nakreśla rozwój jej warsztatu literackiego na przestrzeni całego życia. Ponadto, zarysowuje dotychczasowy stan badań dotyczący osoby i twórczości Porazińskiej. Część druga zawiera omówienie dziejów wydawniczych książek pisarki; prezentuje sta-tystyczne dane dotyczące nowych tytułów i ich kolejnych wydań, opatrzone bibliologicznym komentarzem, jak również zawiera próbę periodyzacji popular-ności twórczości autorki Szewczyka Dratewki. Ponadto, omawia kwestie instytucji wydawniczych i ilustratorów zaangażowanych w pracę nad książkami Porazińskiej. Całość ukazuje fenomen literacki pisarki, której książki obecne są na rynku wydawniczym od 103 lat.
The aim of this article is to present the history of publishing works of Janina Porazińska and answer the question of whether Porazińska is still a popular writer or already forgotten one. The first part introduces the charac-ter of the artist and outlines the development of her literary workshop. More-over, it presents the current state of research on the person and work of Pora-zińska. The second part contains a discussion on the history of publishing works of the writer; presents statistical data relating to new titles and their next re-leases, supplemented with a bibliological comment. The article includes an at-tempt of the periodization of the popularity of writer’s books. It also discusses the publishing institutions and illustrators involved in work with Porazińska’s books. The author portrays the literary phenomenon of the writer whose books have been on the publishing market for 103 years now.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2015, 21
0860-7435
2450-1336

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Kamienie milowe w dziejach polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Leśmian – Korczak – Brzechwa
Milestones in the History of Polish Children’s and Young Adult Literature: Leśmian – Korczak – Brzechwa

Autorzy:

Kostecka, Weronika
Leszczyński, Grzegorz
Skowera, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1194069.pdf

Data publikacji:

2021-06-20

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Bolesław Leśmian
Jan Brzechwa
Janusz Korczak
milestones
modernity
Polish children’s and young adult literature
kamienie milowe
nowoczesność
polska literatura dziecięca i młodzieżowa

Opis:

Autorzy artykułu proponują w badaniach nad rozwojem rodzimej literatury dziecięcej i młodzieżowej koncepcję kamieni milowych, zaczerpniętą z międzynarodowych badań w tej dziedzinie (zwłaszcza ze studiów anglojęzycznych). Ta kwestia zostaje rozważona w odniesieniu do prozy i w kontekście nowoczesności (rozumianej jako formacja kulturowa). Jako dzieła literackie, które miały charakter przełomowy w pierwszej połowie XX w., zostają wskazane utwory Bolesława Leśmiana (Przygody Sindbada Żeglarza i Klechdy sezamowe; oba tomy wydane w 1913 r.), Janusza Korczaka (dylogia o Królu Maciusiu, 1923, Kiedy znów będę mały, 1925, oraz Kajtuś Czarodziej, 1934) i Jana Brzechwy (Akademia Pana Kleksa, 1946). Autorzy omawiają nowatorstwo treściowe i formalne tych utworów oraz ich wpływ na rozwój polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej.
The authors of the article explore the concept of milestones in the research on the development of Polish children’s and young adult literature which has been derived from international, mainly English-language studies. This concept is given consideration with regard to prose and in the context of modernity understood as a cultural formation. The literary works which in the first half of the 20th century revealed a breakthrough character are exemplified by Przygody Sindbada Żeglarza [The Adventures of Sindbad the Sailor] and Klechdy sezamowe [Sesame Tales] by Bolesław Leśmian (both published in 1913), the King Matt duology (1923), Kiedy znów będę mały [When I Am Little Again] (1925), and Kajtuś czarodziej [Kaytek the Wizard] (1934) by Janusz Korczak and Akademia Pana Kleksa [Professor Inkblot’s Academy of Wonders] (1946) by Jan Brzechwa. The authors discuss the novelty of these works in terms of their content and form as well as their influence on the development of Polish children’s and young adult literature.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 203-222
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

Historia plagiatów Wincentego Rzymowskiego odkrytych na łamach tygodnika ,,Prosto z Mostu”
History of Wincenty Rzymowski’s plagiarism discovered in the weekly “Prosto z Mostu”

Autorzy:

Kofin, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472142.pdf

Data publikacji:

2020-04-19

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

plagiat
Polska Akademia Literatury
prasa II Rzeczypospolitej
Wincenty Rzymowski
Bertrand Russell
plagiarism
Polish Academy of Literature
press of the Second Polish Republic

Opis:

The article presents stories of plagiarisms committed by Wincenty Rzymowski, a leading Polish journalist of the interwar period, the editor-in-chief of ”Kurier Poranny” and a member of the Polish Academy of Literature. Plagiarism was discovered by the editors of the right-wing weekly ”Prosto z Mostu”, edited and published by Stanisław Piasecki. Rzymowski in his journalism used excerpts from the work of the British thinker Bertrand Russell In Praise of Idleness and excerpts from the article of the French journalist Jean Prèvost, discussing the position of England against the Italian-Abyssinian conflict. The article focuses on the scope of plagiarism, the reactions of the Polish daily press and cultural weeklies, national, catholic, liberal-left and satirical, as well as the effects of the ruling of the Polish Academy of Literature, which pronounced on the accusation in consequence of which Rzymowski gave up from membership in Academy.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 461-481
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

The relevance of history: Dramatic history poems by Stanisław Wyspiański and Tytus Czyżewski
Czym jest historia dla życia. Rapsody historyczne: Wyspiański i Czyżewski

Autorzy:

Sienkiewicz, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2088292.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literature of the late 19th and Interwar period
philosophy of history
historical epic poems
emancipation and progress
modernity
the French Revolution
Stanisław Wyspiański (1869–1907)
Tytus Czyżewski (1880–1945)
Wyspiański
Czyżewski
rapsody
historia
rewolucja
teodycea
nowoczesność

Opis:

This article examines the analogies, and more specifically the historical 'theatre of the imagination', between Tytus Czyżewski's Robespierre/Rhapsody (1927) and Stanisław Wyspiańs-ki's poetic dramas Rhapsodies (Kazimierz the Great and Bolesław the Bold). Each of those poems foregrounds its principal historical character. Wyspiański's dramatic poems, commonly known as Rhapsodies, focus on Kazimierz the Great, Bolesław the Bold, and Piast. kings of pivotal significance in his vision of Poland's historical destiny. Twenty years later Tytus Czyżewski, an acclaimed avant-garde painter and poet, composed a poetic-essayistic salmagundi, in which he sought to render in a similarly elevated style and condensed dialogue the drama of the leaders of the French Revolution, Robespierre and Danton. While Robespierre has to face, apart from some common people, God, the Spirit and Judges that sit in judgment on him, the final section of Rhapsody evokes Juliusz Słowacki. A monologue, mimicking his lofty verse, establishes a metaphorical common thread in Polish history – from the days of mail-clad knights to the wretched everyday life in the trenches – set against a broad background of wars, destruction and the French Revolution. For Czyżewski the French Revolution was a ground-breaking event, the first act of a great historical process that ushered in the Modern Age with its ideas of progress, reason, freedom, social justice, the elimination of poverty. It continues to inspire mankind with the hope that even a most ambitious change is possible. For Wyspiański, on the other hand, the grand project of human emancipation does give rise to doubts whether a wholesale obliteration of the Old is justified and to questions about God, free will, theodicy and destiny, and the 'tyranny of reason'. The differences between the two philosophies of history – Wyspiański's, from the turn of the 19th century, and Czyżewski's, representative of the artistic and intellectual climate of the late 1920s – are no doubt profound, and yet, what both of them seem to share is a deep concern with the relevance of history for the present and for designing the future.

Źródło:

Ruch Literacki; 2019, 6; 613-630
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

„Szkółka Niedzielna” pod redakcją ks. Tomasza Borowicza (1837-1849) i Ignacego Koteckiego (1849-1853)
The weekly “Szkółka Niedzielna” (“The Sunday School”) under the editorship of Fr. Tomasz Borowicz (1837-1849) and Ignacy Kotecki (1849-1853)

Autorzy:

Biesiada, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039406.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

history of Polish journalism
“Szkółka Niedzielna” (Leszno
1837-1853)
Polish Catholic clergy in the 19th century
Fr. Tomasz Borowicz (1805-1857)
Ignacy Kotecki
Polish literature in the 19th century
literature for the peasantry

Opis:

“Szkółka Niedzielna” (“The Sunday School”), a weekly published in Leszno from 1837 to 1853, was the first Polish journal for the peasantry. It was established on Dezydery Chłapowski’s initiative by Fr. Tomasz Borowicz, who was its first editor until mid-1849 (until the end of 1853 this function was performed by Ignacy Kotecki). Articles which appeared in the weekly not only urged readers to pursue school education but in themselves were a source of knowledge on religion, farming, horticulture, animal husbandry and veterinary medicine, also offering guidance on broadly understood country life (including among others such issues as household management, childcare, personal hygiene). Considerable space was allotted to anti-alcoholic texts. Financial difficulties caused the decline of “Szkółka Niedzielna”.

Źródło:

Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2016, 11; 193-228
1731-0679

Pojawia się w:

Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Historia Słowenii oczami Polaka O przekładach literatury słoweńskiej Joanny Pomorskiej
Slovenska zgodovina v očeh Poljaka O slovenski literaturi v prevodih Joanne Pomorske
The History of Slovenia in a Polish perspective Slovenian literature as translated by Joanna Pomorska

Autorzy:

Cieślar, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486838.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

esej
prevod
zgodovina
Joanna Pomorska
Drago Jančar
essay
translation
history

Opis:

Prispevek obravnava temo prevajalčevih odločitev na primeru prevoda zbirke Jančarjevih esejev Terra incognita, ki ga je pripravila Joanna Pomorska. Članek izhaja iz teorije tropov Hay‑ dna Whita, ki svoja raziskovanja neposredno navezuje na zgodovinopisje in opozarja na past objektivne zgodovine, ki pravzaprav po njegovem ne sme obstajati. Prav to najdemo v esejih, v katerih vsebino preveva duh zgodovine, denimo Jančarjevi eseji se pogosto dotikajo teme slov‑ enske zgodovine, ki jih avtor postavlja ne samo v slovenski kontekst, ampak tudi v jugoslovanski in celo evropski. Podoba zgodovine v njegovih delih je zgrajena na izjemen način, v katerem prevladuje ironija, ki izhaja iz posmehljive trditve o kolesu zgodovine. Ta svojevrstna perspektiva ni ohranjena v prevajanju, kjer prevajalka mora upoštevati predvsem poljskega bralca, ki slov‑ ensko zgodovino le bežno pozna. Avtorica članka še posebej posveča pozornost ponazoritvi posledic prevajalskih strategij in njihovih razmerij do eseja kot nosilca zgodovine. Raziskuje in analizira prevajalske izbire na leksikalno ‑semantični ravni ter prikazuje njihov vpliv na dojemanje prevedenega besedila.
The article deals with the topic of translator’s choices while investigating the case of the translation of Drago Jančar’s book, Terra incognita, translated in Poland by Joanna Pomorska. This article is based on the theory of tropes by Hayden White, whose research is directly related to the historiography, and points out to the trap of objective or truly scientific history which, in fact, cannot exist. The same also applies to the essays that include some threads of history, such as Jančar’s essays concerning Slovenian history, analyzed not only in the Slovenian, but also in Yugoslavian and even European context. The image of history in his works is built on the remarkable way, where prevails the irony arising from the specific argument on the wheel of history. This unique perspective cannot be retained in the translation, where the translator must take into account a Polish reader’s limited knowledge about the Slovenian history. The author pays particular attention to illustrating the effects of translation strategies and its attitude towards the essay as a relay of history. She analyzes the translation choices on the lexical ‑semantic level, and shows their impact on the perception of the text.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2016, 7, 1; 236-249
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Generacyjne poszukiwanie tożsamości. Pamięć o Zagładzie w twórczości literackiej polskich Żydów
Generational identity search. Remembrence of the Holocaust in the literary work of Polish Jews

Autorzy:

Golik, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039077.pdf

Data publikacji:

2018-07-20

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

ludobójstwo
Żydzi
Holokaust
literatura
pamięć
genocide
Jews
Holocaust
literature
memory
testimony
survivors
history
identity

Opis:

W czasie Holokaustu zginęła niemal cała populacja polskich Żydów. Ci, którzy ocaleli, stali się więc naturalnymi depozytariuszami pamięci o swoim narodzie i cierpieniach, jakie były jego udziałem. Po zakończeniu II wojny światowej długi czas panowało milczenie na temat Zagłady. Dopiero z czasem ocaleni podjęli próbę zmierzenia się z traumą przeszłości, przepracowania jej za pomocą literatury, a także spisania wspomnień. Również w imieniu ofiar, które nie mogły już tego uczynić. Także ocaleni z Holokaustu polscy Żydzi, tworząc dzieła literackie, stawali się pisarzami, kronikarzami i dokumentalistami. Zapisując losy własne i swoich bliskich dawali świadectwo popełnionych zbrodni, jednocześnie ratując od zapomnienia skrawki zgładzonej przeszłości całego narodu. Imperatyw tworzenia literatury stał się tym samym skarbnicą ich pamięci i tożsamości zachowanej dla przyszłych pokoleń.  
During the Holocaust nearly the entire population of Polish Jews was exterminated. Those who survived became the likely keepers of their people’s memories and the stories of the suffering they had endured. At the end of World War II, there was a long period of silence about the Holocaust. Only as time passed did the survivors start facing the trauma of their past, through creating literary works and writing down their memoirs; also, on behalf of victims who were no longer able to do that. The Polish Jews who survived Holocaust also, while creating literary stories, were becoming writers, chroniclers and documentarists. By writing down their own stories as well as stories of their loved ones, they gave testimony to the crimes that were committed while rescuing the pieces of their nation’s destroyed past from fading into the oblivion. The imperative to write has become the repository of their memories and their identity being preserved for future generations.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2018, 22, 3; 119-134
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Poczet królów polskich i bajka lafontenowska w moralizatorskim dziele osiemnastowiecznej literatury szwedzkiej
Poland’s List of Monarchs and the la Fontaine Table in a Moralizing Work of Swedish Eighteenth-Century Literature

Autorzy:

Zillén, Eriik

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690350.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

poczet królów polskich
wczesnonowożytna literatura szwedzka
etyka cnót
historia recepcji
bajki La Fontaine’a
list of Polish monarchs
early modern Swedish literature
virtue ethics
reception history
fables of La Fontaine

Opis:

The paper elucidates a work of Early Modern Swedish literature, entitled Polska Kongars Saga och Skald [Saga and Song of Polish Kings] and published anonymously at the royal printing house in Stockholm in 1736. This book is remarkable in several respects. In 51 chapters it portrays the rulers of Poland, from the legendary founder of the nation, Lech I, up to Stanisław Leszczyński, still in power in early 1736. The chapters are composed in a similar way, each of them containing an engraving of the monarch, a historical sketch in prose, and a concluding comment in verse. The paper starts off by discussing the attribution of Polska Kongars Saga och Skald, an issue on which Swedish and Polish scholars have held divergent views. The dispute is settled here by identifying the author as the Stockholm clergyman and occasional poet Johan Göstaf Hallman (1701–1757). The main focus of the paper, however, is an investigation of the work’s verse comments. It is argued that the delineation of Poland’s sovereigns is used primarily as a stock of exempla, being explained in terms of virtues and vices in the poems closing the individual chapters. In particular, the chapters on the medieval rulers Bolesław V (Bolesław Wstydliwy) and Ludwik I (Ludwik Węgierski) are scrutinized. As moralizing comments on the historical events, these chapters employ verse fables by Jean de La Fontaine, rendered in Swedish. With his faithful verse translations of “Le Loup & l’Agneau” and “L’oeil du Maître”, Hallman enriches the initial phase of La Fontaine reception in Sweden, which took place, it is shown, several decades after the earliest reception of Fables choisies, mises en vers in Polish. Of even greater significance, though, is the fact that the two French fables, both of them highly aestheticized according to the taste of Classicism, in the context of Poland’s history are given a clearly moral-didactic function by the Swedish clergyman. Hallman thereby inverts the most groundbreaking contribution of La Fontaine to European fable history.

Źródło:

Prace Polonistyczne; 2014, 69; 131-143
0079-4791

Pojawia się w:

Prace Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Rozmowa Polaka z Włochem Łukasza Górnickiego. Przyczynek do historii edycji
Rozmowa Polaka z Włochem (A Discussion between a Pole and an Italian) – on the history of editions

Autorzy:

Siess-Krzyszkowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1927666.pdf

Data publikacji:

2021-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Łukasz Górnicki - Polish literature of the 16th century - Old Polish bibliography - Franz Schnellboltz - 17th century books printed in Toruń Słowa kluczowe
Łukasz Górnicki - literatura polska XVI w.
- bibliografia staropolska - Franciszek Schnellboltz - druki toruńskie XVII w.
Łukasz Górnicki – Polish literature of the 16th century – Old Polish bibliography – Franz Schnellboltz – 17th century books printed in Toruń

Opis:

Rozmowa Polaka z Włochem (A Discussion between a Pole and an Italian) is one of the most important political works by Łukasz Górnicki. Written at the end of the 16th century, it was repeatedly reprinted from the 17th century until today. It is also a widely known example of Polish literary plagiatrism: in 1616 Rozmowa was published by Jędrzej Suski as his own work. For a long time Suski edition was considered to be identical with the anonymous version of Rozmowa published sine anno and sine loco, but in 2008 Anna Sitkowa described the actual plagiatrized version with the dedication letter signed by Suski himself. Moreover, typographical analyses of the anonymous version of Rozmowa indicate that it was in fact printed in 1630s, and thus it is not a first, but a third edition of the work. Determining the correct order of editions has significant consequences regarding textual history and criticism.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2021, 15, 4; 451-460
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Miejsce tradycji. Refleksja autobiograficzna Wilhelminy Zyndram‑Kościałkowskiej
The location of tradition: Autobiographical reflection of Wilhelmina Zyndram‑Kościałkowska

Autorzy:

Osiński, Dawid Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1036367.pdf

Data publikacji:

2020-12-20

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Wilhelmina Zyndram‑Kościałkowska
autobiography
memory
tradition
history
Old Polish Literature and Culture
collecting
autobiografia
pamięć
tradycja
historia
kultura i literatura dawna
katalogowanie

Opis:

The paper is an attempt at showing – through the prism of autobiographical reflection – the location of tradition, as understood by Wilhelmina Zyndram‑Kościałkowska (1844–1926), a translator, writer and literary critic. The notion of location is understood by the author as a particular, restricted, time‑spatial reservoir of meanings, perceived in a broader perspective, that is as a component of a larger whole. The location of tradition is a segment and stage concerning a problem residuum of meanings in culture and history, as well as in the history of thought, which has been located in the space of individual biography of Kościałkowska, constructed with an old hand of the writer and placed as a component of diagnoses in her contemporaneity. The research material includes manuscripts (notebooks with memories and other types of autobiographical archives), deposited in the Lithuanian State Historical Archives in Vilnius (Lietuvos Valstybės Istorijos Archyvas). The author shows various ways of conducting dialogue by the critic with the old tradition (history, politics, culture, portraits of people, literature, art, family history) and the meaning of the location of tradition in the process of recording oneself and one’s contemporaneity by Kościałkowska.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 263-289
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Retelling myths and legends in Slavic fantasy
Retelling mitów i legend w słowiańskiej fantastyce

Autorzy:

Mikinka, Aleksandra Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2087701.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literature of the 21st century
Poland's early history
Slavic fantasy
mythic history
Slavic mythology and religion
Young Adult Fiction
Maria Janion (1926–2020)
fantastyka
slavic books
retelling
rodzimowierstwo słowiańskie
mitologia słowiańska

Opis:

In 2006 Maria Janion wrote in The Uncanny Slavdom that “the new narrative of the humanities can tell the story of our culture differentlyˮ. Since that time such 'new narratives' have multiplied literally right in front of our eyes. While in the late 2000s the existence of a distinct Slavic fantasy subgenre was a matter of controversy, hotly debated by both authors and academics, today its presence and popularity is too conspicuous to leave any room for doubt. Each year the market is flooded with dozens of new Slavic fantasy books, which are then discussed in countless blogs, vlogs, discussion groups, and podcasts. The growth of interest in Slavic fantasy is phenomenal and seems to be part of a larger trend gaining ground not just in Poland but also in other Slavic nations. This gives rise to a number of questions which this article tries to address: What is Slavic fantasy? What place does it occupy in modern popular culture? What effects, beneficial or less so, will it have?

Źródło:

Ruch Literacki; 2020, 5; 545-558
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Lucjan Rydel jako badacz i wydawca literatury dawnej – dzieje edycji "Jerozolimy wyzwolonej" Torquata Tassa w przekładzie Piotra Kochanowskiego (Kraków 1902–1903)
Lucjan Rydel as a researcher and publisher of Old Polish literature - the edition of Torquato Tasso's 'Gerusalemme liberate', translated by Piotr Kochanowski (Kraków 1902-1903)

Autorzy:

Kacprzak, Marta M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/938352.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

edytorstwo
historia
dramat
literatura staropolska
recenzja XIX wiek
publishing
history
drama
Old Polish literature
recepction
the 19th century

Opis:

The article discusses the research and editing work of Lucjan Rydel related to the Old Polish literature – the two-volume edition of Torquato Tasso’s Gerusalemme liberata, translated by Piotr Kochanowski as Goffred albo Jeruzalem wyzwolona, prepared by Rydel and published in Krakow in 1902–1903 by Polish Academy of Arts and Sciences in the series Biblioteka [96] Marta M. Kacprzak Pisarzów Polskich (Polish Writers’ Library). It is the result of Rydel’s research on the life and work of Piotr Kochanowski – Jan Kochanowski’s nephew, Renaissance poet, Polish translator of Ariosto and Tasso. In the Biblioteka Pisarzów Polskich it was planned to publish, in addition to Goffred, a 5-volume edition of Ariosto’s Orlando furioso translated by Piotr Kochanowski and a monograph on Kochanowski. Rydel’s materials for these books were lost during World War II, but they are known from the accounts of Józef Tretiak and Roman Pollak. Rydel’s edition of Goffred was critically reviewed by Adam Antoni Kryński, Ignacy Chrzanowski and Aleksander Brückner.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2019, 19; 79-96
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Głos nieobecny, głos konstruowany — w kręgu studiów o niepełnosprawności w polskiej literaturze dziecięcej i młodzieżowej (Alicja Fidowicz, Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Kraków, 2020
Absent voice, constructed voice. Disability studies in Polish children’s literature (Alicja Fidowicz, Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Kraków, 2020)

Autorzy:

Kuczaba-Flisak, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954068.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

disability studies
hildren’s and young adult literature
he cultural history of children’s literature
construction of children’s literature

Opis:

The article reviews the book Disability in Polish Children’s and Young Adult Literature of the 20th and 21st Centuries by Alicja Fidowicz. The author of the review analyzes the book against the background of the changes in the humanistic reflection on disability studies in the context of social changes and the history of children’s and young adult literature.

Źródło:

Paidia i Literatura; 2021, 3; 1-10
2719-4167

Pojawia się w:

Paidia i Literatura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Rękopisy i druki karaimskie w polskich zbiorach prywatnych. Nowe perspektywy badań karaimoznawczych
Karaim manuscripts and old prints in Polish private collections. New perspectives in Karaim studies

Autorzy:

Németh, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/440263.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik

Tematy:

Karaim manuscripts
the history of Karaim
Karaim religious literature
Karaim cultural litrerature

Opis:

This article presents the results of academic research conducted by a group of scholars in the years 2012–2016 on Karaim manuscripts owned by Polish individuals. The research was financed by the NationalScience Centre (Poland) (research project nr.: 2011/03/D/HS2/00618). The article provides a concise yet exhaustive description of the privately owned printed and handwritten materials and presents a great deal ofhitherto unknown scientific data. The materials stored in private archives open up new perspectives on Karaim studies. They will undoubtedly serve as an important starting point for future research – primarilyfor historians and linguists, but also for those conducting literary, cultural, and religious studies.

Źródło:

Almanach Karaimski; 2016, 5
2300-8164

Pojawia się w:

Almanach Karaimski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

A transcultural mosaic: Stanisław Jaworski’s theory of the avant-garde
Transkulturowa mozaika. Teoria awangardy Stanisława Jaworskiego

Autorzy:

Kmiecik, Michalina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089551.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literary criticism of the late 20th century
theory of literature
modernism
history of the avant-garde
Stanisław Jaworski (1934–2018)
awangarda
Stanisław Jaworski
teoria tekstu
teoria literatury

Opis:

This article presents a profi le of Stanisław Jaworski as a literary scholar with a life-long involvement in avant-garde literature. He defi nes the avant-garde as a mosaic of diverse trends with no common aesthetic or ideological denominator and, at the same time, as a transcultural network of artists apparently unrelated artists. Focusing on his major studies (Foundations of the Avant-garde, Tadeusz Peiper: Writer and Theoretician, Between the Avant-garde and Surrealism, and The Avant-garde) the article reconstructs Jaworski’s insights and theoretical constructs in the context of contemporary network studies and reassesses his commitment to both history and theory of literature.

Źródło:

Ruch Literacki; 2018, 5; 497-504
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

On the Progress of Research on the History of Modern Criminal Law Science in Poland

Autorzy:

Janicka, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/619301.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

criminal law of the 19th–20th century
criminal law science in Poland
Polish academic literature
prawo karne XIX–XX w.
polska nauka prawa karnego
polskie piśmiennictwo naukowe

Opis:

The article presents and evaluates the state of research concerning the history of modern criminal law science in Poland. The author indicates that these studies have been conducted by legal historians and criminal law experts. Over the last 30 years, there appeared a number of historical and legal contributions to the biographies and works of distinguished Polish lawyers of the 19th and early 20th centuries. In addition, criminal lawyers published a monograph on the most eminent Polish scholar – Juliusz Makarewicz. They also contributed to re-edition of many works by Makarewicz.
Niniejsze opracowanie przedstawia i ocenia stan badań nad historią nowoczesnej nauki prawa karnego w Polsce. Autorka wskazuje, że badania te prowadzą historycy prawa oraz specjaliści prawa karnego. W ciągu ostatnich 30 lat ukazał się szereg przyczynków historyczno-prawnych do biografii i twórczości wybitnych polskich prawników działających w XIX i na początku XX w. Ponadto karnicy wydali monografię o najwybitniejszym polskim uczonym – Juliuszu Makarewiczu, a także doprowadzili do reedycji jego wielu prac.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Polskie, czyli obce. O tłumaczeniach (nie)sławnego rozdziału Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego
Polish, Meaning foreign. On Translating an (In)Famous Chapter of The Brothers Karamazov by Fyodor Dostoyevsky

Autorzy:

Rozwadowska, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1364954.pdf

Data publikacji:

2019-03-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

series of translation
history of translation
russian literature
Dostoevsky
seria przekładowa
historia przekładów
literatura rosyjska
Dostojewski

Opis:

W artykule przedstawiono porównawczą interpretację tłumaczeń jednego z najbardziej kontrowersyjnych dla polskich odbiorców fragmentu powieści Dostojewskiego pt. Bracia Karamazow. Rozdział ten stanowi szczególnego rodzaju wyzwanie translatorskie zarówno pod względem ideowym (prześmiewcze przedstawienie Polaków jako jednowymiarowych Schwarzcharakterów powieści), jak i językowym (mieszanina języka rosyjskiego i polskiego, jaką posługują się bohaterowie). Wszystko to wymaga od tłumaczy spojrzenia na kulturę docelową i na siebie samych – jej przedstawicieli – jako na obcych. Celem niniejszego studium jest ukazanie, w jaki sposób autorzy polskich przekładów Braci Karamazow mierzą się z tym wyzwaniem lub uchylają się przed nim, oraz rozważenie czy i jak tłumaczom udaje się „obronić” wielkość Dostojewskiego jako światowej sławy pisarza w kulturze, do której odnosił się krytycznie, a nawet wrogo.
The article presents a comparative interpretation of translations of one of the most controversial (among Polish readers) fragment taken from Dostoyevsky’s The Brothers Karamazov. The paper presents translators with a particular challenge, ideologically and linguistically. In all for these cases, translators see the target culture and themselves as representatives, as aliens. This review aims to show the way different translators approached the task, with greater or lesser success, in spite of critical attitudes being expressed towards Poland and its people.

Źródło:

Forum Poetyki; 2018, 14; 40-53
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Was Maurycy Mochnacki a messianist? A puzzling declaration of the author of “The Uprising of the Polish Nation in 1830–1831”
Czy Maurycy Mochnacki był mesjanistą? Wokół zagadki pewnej deklaracji autora „Powstania narodu polskiego”

Autorzy:

Kihara, Makiko

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089989.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

19th-century Polish literature and history
Polish Romanticism
the November Uprising (1830–1831)
Poland’s Great Emigration
radical politics
Polish messianism
discourse analysis
Maurycy Mochnacki (1803–1834)
Maurycy Mochnacki
romantyzm polski
mesjanizm
Wielka Emigracja
dyskurs

Opis:

In this article Maurycy Mochnacki’s martyrological and messianic declarations in the Preface to the Uprising of the Polish Nation in 1830–1831 are examined in the context of the martyrological discourse in the literature of the Great Emigration. Such an affi rmation may appear puzzling given Mochnacki’s rejection of martyrological interpretations of Poland’s history or messianic readings of his political philosophy, let alone his reputation of being radically opposed to Adam Mickiewicz’s idea of the sacrifi cial victimhood of the Polish nation. In this study the ideological and rhetorical aspects of their statements are compared and analysed. There can be little doubt that in the Preface Mochnacki’s phrasing is steeped in patriotic pathos which seems to be at odds with the tone of his other writings. This article claims that it was a tactical move on his part: he chose the familiar martyrological loci merely as a means to enlist the readers’ support for his own pragmatic programme of restoring Poland’s independence. A general conclusion to be drawn from this apparent inconsistency is that already at that stage (The Uprising was published in Paris in 1834) the logosphere of the Great Emigration had become so dominated by the martyrological discourse that Mochnacki could not afford to ignore it.

Źródło:

Ruch Literacki; 2018, 4; 355-371
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Inscenizacje oraz adaptacje twórczości Janusza Korczaka w polskim teatrze w latach 1931–2021
Staging and adapting the works of Janusz Korczak in Polish theatre in the years 1931–2021

Autorzy:

Uljasz, Adrian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340748.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Polish theatre history of the 20th–21st centuries
theatre for children history
of the 20th–21st centuries
Polish literature 1918–1939 reception
literature for children
1918–1939 reception
teatr polski historia XX–XXI w.
teatr dla dzieci historia XX–XXI w.
literatura polska 1918–1939 recepcja
literatura dla dzieci 1918–1939 recepcja

Opis:

Tematem artykułu jest historia teatralnej recepcji twórczości literackiej Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita) (1878 lub 1879–1942) w polskim teatrze w latach 1931–2021, od prapremiery dramatu Senat szaleńców w 1931 r. w Teatrze Ateneum w Warszawie po najnowsze inscenizacje. W analizie uwzględniono też adaptacje trzech powieści Korczaka dla dzieci: Król Maciuś Pierwszy, Król Maciuś na wyspie bezludnej (pierwodruk – 1923 r.) i Kajtuś czarodziej (najstarsza edycja – 1935 r.). Autor pisze o realizacjach z teatrów dramatycznych i lalkowych z różnych polskich miast, a także o jednej baletowej, przywołuje inscenizacje oraz adaptacje radiowe i telewizyjne powieści Korczaka. Zwraca też uwagę na zalety i słabości inscenizacji, jak również na metody ich promocji. Omawia przyczyny małego zainteresowania twórców teatralnych sztuką Senat szaleńców i zastanawia się, dlaczego chętniej adaptują oni książki pisarza dla dzieci. Materiał badawczy wykorzystany w artykule to głównie źródła – publikacje prasowe, plakaty i fotografie teatralne, w mniejszym stopniu wspomnienia, w jednym wypadku – nagranie radiowe. Opracowania naukowe i popularyzatorskie przydatne w kwerendzie oraz przywołane w bibliografii i przypisach to publikacje na temat biografii Janusza Korczaka i historii polskiego teatru. Zagadnienie badawcze ma podwójnie rocznicowy charakter. W 1931 r., czyli ponad 90 lat temu, odbyła się prapremiera sztuki Senat szaleńców, a w 2022 r. mija 80. rocznica tragicznej śmierci Korczaka oraz dzieci i części pracowników z jego warszawskiego sierocińca.
The subject of the article is the history of the theatrical reception of Janusz Korczak's (Henryk Goldszmit) (1878 or 1879–1942) literary works in Polish theatre in 1931- 2021, from the premiere of the drama Senat szaleńców in 1931 at the Ateneum Theatre in Warsaw to the most recent productions. The author also includes adaptations of three of Korczak's novels for children: Król Maciuś Pierwszy, Król Maciuś na wyspie bezludnej (first printing - 1923) and Kajtuś czarodziej (oldest edition – 1935). The author writes about productions from dramatic and puppet theatres from various Polish cities, as well as about one ballet theatre, evoking staging, radio and television adaptations of Korczak's novels. It highlights the advantages and disadvantages of the parts of the staging, as well as the methods of promoting them. The reasons behind the low interest of theatre artists in the play The Senat szaleńców and the fact that they willingly adapt the writer's books for children are discussed. The research material used in the article is mainly sources – press publications, posters and theatrical photos, to a lesser extent memoirs, and in one case a radio recording. Scientific and popularizing studies, useful in the query and cited in the bibliography and footnotes, are publications on the biography of Janusz Korczak and the history of Polish theatre.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 153-167
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Materiały legislacyjne w świetle prawa, praktyki orzeczniczej i poglądów doktryny z perspektywy polskiej i hiszpańskiej
Legislative Materials in the Light of Polish and Spanish Law, Judicial Practice and Theoretical Literature

Autorzy:

Konca, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/531674.pdf

Data publikacji:

2019-01-01

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR

Tematy:

materiały legislacyjne
historia legislacyjna
interpretacja
intencja
prawo hiszpańskie
legislative materials
legislative history
interpretation
intention
Spanish law
Polish law
ratio legis

Opis:

Celem artykułu jest analiza porównawcza użycia materiałów legislacyjnych w procesie wykładni prawa w Polsce i Hiszpanii, poprzez odwołanie do ustaw, piśmiennictwa oraz judykatury. Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej części wskazano, iż w sytuacji skomplikowanej, w której tekst nie jest dostatecznie jasnym dowodem intencji prawodawcy, należy poszukiwać innych dowodów – jednym z nich są materiały legislacyjne. W drugiej części przeanalizowano termin „materiały legislacyjne”, a następnie konkretne materiały legislacyjne, w tym projekty ustaw i uzasadnienia. Rozwinięto w szczególności zagadnienie hiszpańskich exposiciones de motivos. Odniesiono się także do wskazówek interpretacyjnych znajdujących się w przepisach oraz do sposobów wykorzystania materiałów legislacyjnych w orzecznictwie. W trzeciej części, w oparciu o polskie i hiszpańskie piśmiennictwo, odwołano się do niektórych zarzutów stawianych korzystaniu z materiałów legislacyjnych, podkreślając, jak istotna jest ich rola w wykładni prawa.
The purpose of the paper is to present a comparative analysis of the use of legislative materials in the process of statutory interpretation in Poland and Spain, by referring to statutes, theoretical literature and case law. The paper is divided into three parts. The first part shows that in difficult cases, when the text is not clear enough as an evidence of the legislator’s intention, other evidence should be sought, including the legislative materials. The second part delivers an analysis of the term ‘legislative materials’, followed by a study of particular examples of legislative materials, including bills and their justifications. It focuses especially on the issue of the Spanish exposiciones de motivos. Moreover, there is a reference to interpretative guidance contained in the legal regulations and to the ways in which legislative materials are used in case law. The third part of the paper responds, on the basis of Polish and Spanish theoretical literature, to some of the objections against the use of legislative materials, underlining its importance for the interpreting the law.

Źródło:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 1(19); 38-50
2082-3304

Pojawia się w:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Janusz Makarczyk’s “Jafar of Baghdad” – an important source of information about the history and literature of the Abbasid Golden Age
„Dżafar z Bagdadu” Janusza Makarczyka jako cenne źródło wiedzy o historii i literaturze arabskiej epoki Abbasydów

Autorzy:

Olkusz, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089441.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literature of the 20th century
historical romance
the Orient and Islam in popular fiction
Abbasid Empire
Harun al-Rashid
Jafar ibn Yahya
intertextuality
Janusz Makarczyk (1901–1960)

Opis:

This article deals with Janusz Makarczyk’s bestselling historical romance Jafar of Baghdad, fi rst published in 1950. Makarczyk had a varied career as a journalist, travel writer of the ‘globtrotter school’, military offi cer, diplomat and academic; his deep involvement with the Middle East and Arab history began in the 1926 when he was sent to the Polish consulate in Jerusalem. The life of Jafar ibn Yahya provided him not only with enough material for a gripping story of love and romance but also a pretext for painting a broad canvas of historical events and personages. Addressed to younger readers, the book is didactic in the sense that it offers them basic information about Islam (e.g. the division between the sunni and the shia) as well as lots of facts about the Arab world at the peak of the Abbasid Age (e.g. Harun al-Rashid and the struggle for his succession; rise and fall of the powerful Barmakid family, Harun al-Rashid’s half-sister Abassa; the great Islamic jurists Malik ibn Anas, Muhammad al-Shaybani and Al-Shafi ‘i; an assortment of poets and scholars, including the translator Ibn al-Muqaffa). In addition to countless allusions to the Book of the Thousand Nights and One Night, the narrative is encrusted with explicit and covert quotes from the Qur’an, Arabic adages and proverbs (32), the poems of Abu-l-’Atahiya and Abu Nuwas. The writer is aware that the allusions and learned references need to be contextualized in a way that is functional and that their incorporation into the main text must be handled with maximum fl exibility. The great popularity of Jafar of Baghdad in its time can be taken as proof that Makarczyk did succeed in bringing the two functions of his novel, the cognitive and the aesthetic – to instruct and to please – into a harmonious whole.

Źródło:

Ruch Literacki; 2018, 5; 545-569
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Tragedia i dwór: Stan faktyczny oraz polemiczne użycie stereotypu w historii polskich przekładów Corneille’a i Racine’a
Tragedy and the Court: The Actual State of Affairs and Polemic Use of the Stereotype in the History of Polish Translations of Corneille’s and Racine’s Work

Autorzy:

Bajer, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30103104.pdf

Data publikacji:

2018-12-18

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

kultura polska XVIIIw.
dramat polski XVIIIw.
literatura polska XVIIIw.
teatr dworski w Polsce
Seweryn Rzewuski
Stanisław Wincenty Jabłonowski
Udalryk Krzysztof Radziwiłł
historia dramatu
Polish culture of the 18th century
18th-century Polish drama
Polish literature of 18th cenury
Polish court theatre
Stanisław Wincenty Jablonowski
Udalryk Krzysztof Radziwill
drama history

Opis:

Począwszy od XVII w., przełomem w historii polskiej tragedii była recepcja utworów Pierre’a Corneille’a i Jeana Racine’a przez przekład. Już w czasach Jana Andrzeja i Stanisława Morsztynów uprzywilejowanym kręgiem odbioru francuskiego modelu dramatu poważnego stał się dwór królewski. Wiek osiemnasty przynosi kontynuację tego zjawiska, przy czym zainteresowanie tłumaczy twórczością dwóch tragików rozlewa się na dwory arystokratyczne, później szlacheckie. W czasach saskich na szczególną uwagę zasługuje pochodzący z 1715 roku fragment przekładu La mort de Pompée Corneille’a obecny w sylwie autorstwa Stanisława Wincentego Jabłonowskiego. Twórczość Racine’a inspiruje w kolei innych tłumaczy magnackich, takich jak Udalryk Krzysztof Radziwiłł czy Seweryn Rzewuski. Związki z teatrem dworski wykazuje także pijarska praktyka przedstawień szkolnych, organizowanych przez Stanisława Konarskiego. Czasy stanisławowskie przynoszą kontynuację wcześniejszych inicjatyw. W tej epoce prężnie rozwija się ponadto tradycja francuskojęzycznych teatrów de société. W sferach dworskich przekład francuskiej tragedii klasycystycznej wciąż pojawia się w obiegu rękopiśmiennym (Stanisław Wodzicki) i w druku (Wojciech Turski). W czasach postanisławowskich tradycja teatru dworskich odciska swoje piętno na recepcji francuskich tragedii w sposób nieco bardziej pośredni a czasem zaskakujący: wobec trudnej sytuacji gatunku w repertuarze sceny komercyjnej, wystawiając Horacjuszy Corneille’a (1802), Osiński posługuje się inscenizacją amatorską jako formą promocji gatunku walczącego o popularność. Nakierowana na propagowanie tragedii działalność Iksów wykazuje związki z dworem za sprawą statusu społecznego członków Towarzystwa oraz zakulisowych działań, do których się uciekają. W ostatnim z omawianych okresów - w pewnej mierze za sprawą Iksów, których postępowanie nieświadomie ilustruje pewne tezy krytyki europejskiej, np. Schlegla - wytwarza się negatywny obraz asocjacji francuskiej tragedii i dworu, jako miejsca zepsucia, nadmiernej rytualizacji zachowań i niewrażliwości na problemy ogółu. Nie wyczerpuje to jednak w całości stereotypu dworskości przypisywanej dziełom Corneille’a i Racine’a. W odróżnieniu od Europy zachodniej w Polsce tego okresu wyróżnić można dwa inne warianty zestawienia tragedii z dworem. W twórczości Kopystyńskiego tłumaczenie Racine’a jawi się jako idealne otium wykształconego szlachcica, spędzającego życie w rodzinnym dworze prowincjonalnym. W okresie porozbiorowym kształtuje się też (oparta na błędnych przesłankach) legenda inscenizacji Cyda na dworze Jana Kazimierza. Tragedia francuska ukazana jest jako jeden z ważnych elementów kształtowania się narodowej tradycji.
The reception of the plays by Pierre Corneille and Jean Racine through translation, which began in the 17th century, was a breakthrough moment in the history of Polish tragedy. By the time of Jan Andrzej and Stanisław Morsztyns, the royal court had become a privileged circle of receiving the French model of serious drama. The trend continued in the 18th century, but the interest of translators in the output of the two tragedians spread into first aristocratic and then nobility courts as well. A notable example from the Saxon times is a fragment of a 1715 translation of Corneille’s Le mort de Pompée that can be found in a silva by Stanisław Wincenty Jabłonowski. Racine’s work, on the other hand, inspired magnate translators, such as Udalryk Krzysztof Radziwiłł or Seweryn Rzewuski. The ties with the court theatre could also be found in the way Piarists, and Stanisław Konarski most notably, put on school theatre spectacles. The trend lived on under the reign of Stanisław August Poniatowski as well. Additionally, there was a surge of interest in French théâtres de société. At courts, the translations of French classical tragedies continued to appear either in manuscript (Stanisław Wodzicki) or in print (Wojciech Turski). After the reign of Stanisław August, the tradition of court theatres still influenced the reception of French tragedies, but in more indirect, and sometimes surprising, ways: confronted with the difficult situation of the genre in the repertories of commercial theatres, for example, Osiński produced Corneille’s Horace (1802) as an amateur play in order to popularise it. Theatre criticism of the Towarzystwo Iksów [the Exes’ Society], intent on promoting tragedy, was connected with the court through the social status of its members and their actions behind the scenes. In the last of the abovementioned periods—to some extent due to the Towarzystwo Iksów whose actions inadvertently exemplified some criticisms levelled by European critics of the time, like Schlegel—negative associations surrounding French tragedy and the court as a place of moral decay, overly ritualistic behaviours and insensitivity towards problems of society as a whole came to the fore. This, however, does not fully define the stereotype of courtliness ascribed to the work of Corneille and Racine. In Kopystyński’s life, translating Racine appears to be a perfect otium for an educated nobleman living in his family mansion in the country. In the post-partitioning period, a legend about the staging of Le Cid at the court of King Jan Kazimierz emerged, although it was based on false premises. French tragedy is presented as an important factor shaping the national tradition.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 55-86
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Emilia Cyfrowicz (1835-1923) – siostra Maria Emilia od Aniołów. Szkic do portretu niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników
Emilia Cyfrowicz (1835-1923) – Sister Maria Emilia of the Angels a Sketch Biography of the Sister, Teacher and Author of Textbooks

Autorzy:

Młynarczuk, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1956540.pdf

Data publikacji:

2019-07-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia Kościoła w Galicji
dzieje niepokalanek
szkolnictwo zakonne dla dziewcząt
podręczniki historii i literatury ojczystej
history of the Church in Galicia
the history of the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary
convent education for girls
textbooks on Polish history and literature

Opis:

Autorka artykułu prezentuje sylwetkę Emilii Cyfrowicz – niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników historii i języka polskiego, wykorzystywanych w galicyjskich szkołach na przełomie XIX i XX wieku. Wskazuje na związki niepokalanek ze zmartwychwstańcami, w szczególności o. Hieronima Kajsiewicza z założycielką zgromadzenia – Marceliną Darowską. Przybliża środowisko rodzinne Emilii, jej drogę do zakonu, początki życia konsekrowanego oraz relacje z Darowską w latach 1858-1878. Najwięcej uwagi poświęca edukacji dziewcząt w niepokalańskich szkołach, charakteryzując pracę dydaktyczną oraz twórczość historyczno-dydaktyczną E. Cyfrowicz. Artykuł został oparty na kilkudziesięciu listach pisanych przez założycielkę zgromadzenia do siostry Emilii, jej wspomnieniach oraz dostępnych opracowaniach. W Archiwum Głównym Sióstr Niepokalanek w Szymanowie zachowała się bogata korespondencja, która zasługuje na wnikliwą uwagę. Emilia Cyfrowicz była bowiem reprezentantką coraz liczniejszej grupy wykształconych zakonnic, przejawiających na przełomie XIX i XX w. ambicje twórcze w dziedzinie historii i narodowej literatury.
The author of the article presents the figure of Emilia Cyfrowicz – a sister of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary, teacher and author of textbooks on Polish history and language used in Galician schools at the turn of the 19th and 20th centuries. The article points to the connections between the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and the Congregation of the Resurrection of Our Lord Jesus Christ, in particular the relation of Father Hieronim Kajsiewicz to the founder of the former congregation – Marcelina Darowska. It outlines Emilia’s family environment, her path to the convent, the beginnings of her consecrated life and relations with Darowska in the years 1858-1878. In particular, the article focuses on girls’ education in schools led by the congregation of sister, describing Emilia Cyfrowicz‘s teaching work and historical and didactic output. The article was based on several dozen letters written by the founder of the congregation to sister Emilia, her memories and available studies. The Main Archives of the Sisters of the Immaculate Conception in Szymanów has preserved rich correspondence, which deserves closer attention. Emilia Cyfrowicz was a representative of a growing group of educated nuns, who at the turn of the 19th and 20th centuries manifested creative ambitions in the field of history and national literature.

Źródło:

Studia Polonijne; 2017, 38; 21-36
0137-5210

Pojawia się w:

Studia Polonijne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Tańcowała igła z nitką [The Needle Danced with the Thread] and Kaczka Dziwaczka [Dotty Duck] in the Past and the Present. On the Process of These Works Permeating the Polish Culture and Language
Utwory dla dzieci Jana Brzechwy z tomów „Tańcowała igła z nitką” i „Kaczka dziwaczka” dawniej i współcześnie. O procesie wrastania utworów w polską kulturę i język

Autorzy:

Kuszak, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2055455.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

children’s literature
history of children’s literature
preschool children
literature as an element of culture
literature as an element of linguistic heritage
literatura dla dzieci
historia literatury dla dzieci
dzieci przedszkolne
literatura jako element kultury
literatura jako element dziedzictwa językowego

Opis:

The article tackles Jan Brzechwa’s first works addressed to children. The author presents the moment the collections Tańcowała igła z nitką and Kaczka Dziwaczka were created. The primary aim of the article is to show how Brzechwa’s first works of children’s literature collected in the above mentioned books were received by educators and literary critics. Another objective of the study is to depict how these books became a part of the national literary culture, using selected examples. The author achieved this goal by examining selected poems and showing how they gained popularity through reeditions issued by popular publishing houses, publication in anthologies of children’s literature, audiobooks read by popular actors, songs, on the Internet. The final aim of the article is to show to what extent quotes from Brzechwa’s selected works permeated the Polish language and became an essential part of the linguistic experience of contemporary Poles.
W artykule przybliżono pierwsze utwory adresowane do dzieci autorstwa Jana Brzechwy. Autorka pokazuje moment powstania zbiorków Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka. Pierwszym celem opracowania jest pokazanie, jak pierwsze utwory dla dzieci zebrane w zbiorkach Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka zostały przyjęte przez środowisko pedagogów i krytyków literatury. Kolejnym celem jest opisanie na wybranych przykładach procesu stawania się tych utworów elementami rodzimej kultury literackiej. Autorka osiągnęła ten cel podążając śladami wybranych utworów i pokazując proces ich popularyzowania: w formie kolejnych wznowień w popularnych wydawnictwach, wybranych publikacji w antologiach literatury dla dzieci, publikacji w formie audiobooków czytanych przez popularnych aktorów, w formie piosenek, w przestrzeni Internetu. Ostatnim celem jaki został podjęty w opracowaniu jest próba pokazania, na ile sformułowania pochodzące z wybranych utworów wrosły w język polski i stały się ważną częścią doświadczenia językowego współczesnych Polaków. 

Źródło:

Prima Educatione; 2021, 5; 39-53
2544-2317

Pojawia się w:

Prima Educatione

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Norwidowski wariant tematu słowiańskiego na romantycznym tle
Norwid’s variant of the Slavonic theme against a Romantic background

Autorzy:

Halkiewicz-Sojak, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729475.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Słowiańszczyzna
słowianofilstwo
literatura polska XIX wieku
historiozofia
relacja Polska – Rosja
Cyprian Norwid
wolność
Slavism
Slavophilia
Polish literature of the 19th century
philosophy of history
freedom
the Poland-Russia relation

Opis:

The Slavonic theme was one of the important motifs in the reflection present in the Polish literature of the 19th century. It appeared in literary works, in journalism, and in literary criticism – taken up in several contexts: historiosophical, esthetic and political ones. Questions and controversies connected with it were formulated as early as the beginning of Romanticism in Kazimierz Brodziński’s and Zorian Dołęga Chodakowski’s treatises, and the Paris lectures on Slavic literature delivered by Adam Mickiewicz (1840-1844) were the most complete development of the subject. The motif can be found in works of every Polish writer belonging to the Romantic epoch. The present article both outlines the whole panorama and points to particular aspects of the Polish thought about Slavism and attempts to give an answer to the question about what position Norwid’s reflection has against this background, as in his works Slavic motifs with different intensity are present from the end of the 1840s to the last years of his life (the poem The Slav written in 1882). It points to both similarities to Brodziński’s, Mickiewicz’s, and Krasiński’s thought, and to an original character of Norwid’s reflection resulting first of all from the ever present in Norwid’s works tendency to confront Slavism with the Christian universalism. The values from the perspective of which Norwid takes up the subject are: freedom and hope understood not only in the political meaning, but also in the existential and religious sense. Such a view allowed the poet to avoid Slavophil tones and to maintain distrust of Pan-Slavism as a political doctrine. Analyses of Norwid’s works listed in the chronological order reveal the evolution of the poet’s ideological position: from hopes of a philosopher of history to doubts of an ironist. They also emphasized a multitude of aspects of this subject that are connected with the variety of ways to talk about it. Slavic motifs appear in dramatic mysteries (Wanda, Krakus) and in poems (e.g. The Song of Our Land, Chopin’s Piano, The Slav), in poetic treatises (Bondage, About Freedom of Speech), in discussions and letters.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2013, 31; 17-39
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Muzy w intymnym świetle. O przemianach w sztuce Odwilży i Października
Muses in the intimate light. Transformation of Arts in the Years of “Thaw” and “Polish October 56”

Autorzy:

Hendrykowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920315.pdf

Data publikacji:

2009-06-13

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

history of modern art
aesthetics
poetics
Polish art of the 1950s.
literature
poetry
drama
novel
film
music
peinture
sculpture
Man
existentialism
individual
intimacy
interdisciplinary
comparative reflexion on arts
socialist realism
Październik '56
odwilż
socrealizm

Opis:

The study assesses the changing nature of the Polish art in the period of liberalization after Stalin’s death. It includes detailed analysis of various (social, political, philosophical and especially aesthetic) implications for important issues such as: poetry, drama, cinema, peinture, sculpture, song, popular culture etc.Marek Hendrykowski provides case studies that lead to alternative ways of viewing current conceptual frameworks of aesthetics and its consequences for interdisciplinary reflexion on arts.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2009, 7, 13-14; 169-179
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

La Graeca fides e la falsità moscovita nel discorso polacco premoderno. Storia di un topos
Graeca fides and the Perfidy of the Muscovites in the Polish Early Modern Discourse. History of a Topos

Autorzy:

Krzywy, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28409083.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Old Polish Literature
Polish-Russian Relations
National Stereotypes
Topic

Opis:

The article discusses the usage of the classical topos Graeca fides to describe the citizens of the Grand Duchy of Moscow in early modern Polish literature (chronicles, diaries, journalistic writings, diplomatic reports etc.). This way of speaking was justified by the identification of the Eastern Orthodox Church with the Greek Byzantine Rite. The formula was used to deprecate Russians and became part of a negative stereotype. The author demonstrates, with diverse examples, how this formula became a constant topos in statements about a country considered hostile in Poland since the 16th century, and in which contexts it was developed.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 23-38
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Translating memory: The reception of Miron Białoszewski’s „A Memoir of the Warsaw Uprising” in the English-speaking world
Tłumaczenie pamięci. Recepcja „Pamiętnika z powstania warszawskiego” w Ameryce Północnej

Autorzy:

Niżyńska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2087215.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish literature of the 20th century
autobiography
trauma
memoir and history
Miron Białoszewski (1922–1983)
Miron Białoszewski
poezja
literatura współczesna
pamiętnik

Opis:

While presenting a wide range of cultural, historical and political factors which have influen- ced the Polish and the American reception of Miron Białoszewski’s A Memoir of the Warsaw Uprising, this article tries to assess the role played in its reception abroad by the fact that the original text existed in several versions (censored and uncensored) and, on its way to print, got fitted out with multiple paratexts (introductions, prefaces and afterwords). Interestingly, there seems to be a connection between these fringe texts, the shaping of the translation as shown by choices made by the translators and editors, the evolving model of what is believed to be the right and proper handling of historical traumas, and the politics of remembrance in diverse historical settings and cultural imaginaries. An in-depth analysis of the details of translation and editorship opens up a series of broader questions about the status of a literary text functioning as evidence of traumatic historic events and the mechanisms of its reception by those directly affected (the family circle) and the people outside (with special attention being paid to the tension between the private and the public, and the normative versus the non-normative).

Źródło:

Ruch Literacki; 2020, 6; 635-651
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Bibliografia literacka w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (1948-2010) – geneza, dokonania, perspektywy
The literary bibliography in the Institute of Literary Research – IBL PAN (1948-2010): Origin, achievements and future

Autorzy:

Szymańska, Zyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911579.pdf

Data publikacji:

2010-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Bibliography
Literary bibliography
Polish Literary Bibliography (PBL)
Literature
History of literature
Literary motifs
Television
Research information
Institute of Literary Research
Censorship
Bibliografia
Bibliografia literacka
Polska Bibliografia Literacka
Literatura
Historia literatury
Motywy literackie
Film
Telewizja
Teatr
Informacja naukowa
Instytut Badań Literackich
Cenzura

Opis:

Artykuł omawia bibliografie literackie opracowywane w Instytucie Badań Literackich PAN, ich genezę, specyfikę i założenia leżące u podstaw opracowań różnych typów bibliografii. Szczególną uwagę poświęcono bibliografiom literackim, które są dziełami zespołowymi, mającymi szeroki zakres i zasięg – takim jak: Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut” oraz należące do tej serii słowniki: Słownik pisarzy polskich (Seria I i II) i Współcześni polscy pisarze i badacze literatury; Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny; Słownik pseudonimów pisarzy polskich (XV w.-1995); Literatura polska i teatr w latach II wojny światowej. Bibliografia; Polska Bibliografia Literacka; Literatura i krytyka literacka poza cenzurą 1977-1989; Kto był kim w drugim obiegu? Słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy. 1976--1989; Bez cenzury 1976-1989. Literatura, ruch wydawniczy, teatr. Bibliografia; Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939). Bibliografie te mają na celu ukazanie faktów życia literacko-kulturalnego od początków piśmiennictwa do czasów współczesnych. Zaprezentowano dwie elektroniczne wersje bibliografii literackiej: PBL online – jako kontynuację książkowej bibliografii drukowanej Polska Bibliografia Literacka – oraz Bibliografię Bara – elektroniczną wersję kartoteki bibliograficznej Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939), opracowanej pod kierownictwem Adama Bara, zapoczątkowanej w latach II wojny światowej i ukończonej w latach 50. XX wieku. Poruszono także zagadnienie cenzury bibliografii literackich w latach 1948--1989, obecnej sytuacji opracowywania bibliografii literackich oraz zarysowano problem dokumentacji obszarów nieobjętych rejestracją bibliograficzną. Wszystkie omówione bibliografie są bibliografiami retrospektywnymi, wskutek czego pojawiła się konieczność stworzenia dalekosiężnego planu dla opracowania PBL – bibliografii bieżącej, będącej podstawowym kompendium informacyjnym z dziedziny literatury i literaturoznawstwa, warsztatem dla badań literackich i źródłem wielu innych opracowań bibliograficznych, a także podstawą prac interpretacyjnych.
The article discusses literary bibliographies prepared in the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN), their origin, specificity and the assumptions adopted for the preparation of various and diversified types of bibliographies. A particular attention is given to literary bibliographies with a wide scope and range of the sources included that are usually the result of a team work such as: Bibliografia literatury polskiej “Nowy Korbut” and the dictionaries Słownik pisarzy polskich (Series I and II) and Współcześni polscy pisarze i badacze literatury; Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny; Słownik pseudonimów pisarzy polskich (XV w.-1995), Literatura polska i teatr w latach II wojny światowej. Bibliografia; Polska Bibliografia Literacka; Literatura i krytyka literacka poza cenzurą 1977-1989; Kto był kim w drugim obiegu? Słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy. 1976-1989; Bez cenzury 1976-1989. Literatura, ruch wydawniczy, teatr. Bibliografia; Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939). These bibliographies aim at presenting the facts from the literary and cultural life of Poland from the earliest times of writing to modern times. Two electronic versions of the literary bibliography – PBL on-line – are presented as a continuation of the printed book Polska Bibliografia Literacka, and Bibliografia Bara – electronic version of the bibliographical file catalogue Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939) worked out and edited by Adam Bar, initiated during the second world war and completed in the 1950s. Additionally, the author discusses the problem of censorship of literary bibliographies in the years 1948-1989, current situation in methods for compiling literary bibliographies and provides a short outline of the problems in documentation of areas not yet covered by bibliographical records. All the presented bibliographies are retrospective bibliographies. Hence, a necessity has arisen as to work out a far-reaching plan to be prepared for the PBL, i.e. a current bibliography that is a fundamental compendium of information on literature and the theory of literature, a form of a basic workshop for literary studies and a source for many other bibliographical works, as well as a fundamental tool for literary criticism.

Źródło:

Biblioteka; 2010, 14(23); 77-107
1506-3615
2391-5838

Pojawia się w:

Biblioteka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

L’image de la France et des français dans l’histoire et la culture Polonaise dans la première partie du XIXe siècle
The image of France and French in Polish literature from 1812 to 1864.

Autorzy:

Krawczykowski, Anaïs

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690342.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Literature
History
Linguistic
Romanticism
Stereotype
Image
France
French
Polska
Polish
Paris
Belgium
Brussels
Wielka Emigracja
Adam Mickiewicz
Juliusz Słowacki
Napoléon Bonaparte
Testimony
Poetry
Literatura
historia
lingwistyka
Romantyzm
obrazy
stereotypy
Francja
Francuzi
Polska
Polacy
Belgia
Bruksela
Paryż
Napoleon Bonaparte
świadectwa
poezja

Opis:

This master thesis focuses on the vision the Poles had of France and French folk from 1812 and 1864. As seen in the work, those two dates coincide with landmarks in Polish history. The conclusion shows that stereotypes are numerous and very often contradictory, yet, it is obvious that France and French are occupying a significant place in polish literary life at that time. The study includes text analysis (mostly in Polish), contemporary testimonies, as well as few pictures analysis. In a first part, Poland between French influence and interference, we will see what images of France and French, the Poles built on the basis of linguistic borrowings and the adoption of a certain style of life « à la française ». The second part, Napoléon I in Polish imaginary: « Prometeusz czy Atylla ? » deals with the perception the Poles have of Bonaparte, probably the most famous and emblematic French personality at that time. The third part, the image of France and French seen through the Polish emigration (Wielka Emigracja) is about the common destiny of the Polish and the French nation throughout the XIXth century.

Źródło:

Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 157-176
0079-4791

Pojawia się w:

Prace Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

La casa delle donne. Sulla storia della traduzione italiana di Dom kobiet di Zofia Nałkowska
La casa delle donne. The history of the Italian translation of Dom kobiet by Zofia Nałkowska

Autorzy:

Kłos, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28409077.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Zofia Nałkowska
Sibilla Aleramo
history of translation
theatre translation
Reception of Polish literature in Italy

Opis:

In 1930 Sibilla Aleramo translated the play Dom kobiet by Polish writer Zofia Nałkowska into Italian. This three-act drama, probably the first play with only female characters in the history of theatre, was set in Warsaw the same year and was suddenly a huge success in Poland. Aleramo’s translation has remained unpublished and has been preserved (as a manuscript and a typescript draft) in the author’s archive belonging to the Fondazione Istituto Gramsci in Rome. The paper focuses on the history of this text, based mainly on the analysis of Nałkowska’s diary and unpublished letters and documents from Aleramo’s archive.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 107-123
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Batalia „szklanej rury”. Współzawodnictwo „starego” i „nowego” w debacie wokół doświadczeń z próżnią z 1647 roku
Battle of the „glass pipe”. Struggle between the „old” and „new” in the debate around experiments with vacuum dating to 1647

Autorzy:

Kołos, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041658.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

the history of science
Old-Polish literature
vacuum
physics
the philosophy of nature
the 17th century
Aristotle
Valeriano Magni

Opis:

The article addresses the issue of one of the more intense and captivating European scientific disputes, likewise common to Poland, in the era of the seventeenth-century transformation of knowledge formation, which centered around the possibility of the existence of vacuum, and which culminated in 1647. The fundamental aim of the article comes down to an attempt to determine a position in the scientific-cognitive debate, from which the pro and anti-Polish and European representatives of The Republic of Letters (Respublica literaria)  could voice their opinions. In the course of the analysis of the mid-seventeenth century scientific discourse, the reflections of Valeriano Magni, Torricelli, Jan Brożek, Wojciech Wijuk Kojałowicz, Blaise Pascal, Giovanni Elefantuzzi, Jacob Pierius, and Pierre Guiffart are subjected to close scrutiny. From the perspective of contextualism in the history of science, experiments demonstrating the existence of vacuum are perceived as anomalies that fall into the crisis of normal science, largely based on Aristotle’s physics. The conflict between the old and the new is not, however, presented as a battle of progression with epigonism, but merely as a contest between opposing individual views and the concept of science, which before the formation of the new paradigm was accompanied by ambiguous verification criteria.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2017, 31; 167-190
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Świecka literatura przekładowa XVI wieku – źródło do badań historii języka białoruskiego (na podstawie przekładów romansów rycerskich)
Sixteenth century secular translated literature – with reference to the study of the history of the Belarusian language (based on translations of chivalric romances)

Autorzy:

Citko, Lilia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594172.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

romans rycerski
język starobiałoruski
zapożyczenia polskie
leksyka
chivalric romance
Old Belarusian language
borrowings from Polish
South Slavonic vocabulary

Opis:

W artykule analizowane są wybrane zagadnienia z zakresu fonetyki, fleksji i słownictwa w tekście starobiałoruskiego przekładu romansu rycerskiego (tzw. Białoruskiego Tristana), który zachował się w rękopiśmiennym kodeksie Raczyńskich z XVI wieku. Szczególną uwagę zwrócono na leksykę zapożyczoną, omówiono głównie pożyczki przez medium polskie z innych języków (łacina, włoski, niemiecki, czeski). Korzystanie przez tłumacza z tych środków leksykalnych uzasadnione było potrzebami nominacyjnymi związanymi z opisem życia, rzemiosła wojennego, rozrywek stanu rycerskiego, a także pojęć ogólnych. Rodzimy zasób leksyki – wobec braku opisywanych desygnatów – okazał się bowiem niewystarczający do nominacji nowych realiów, zjawisk czy przedmiotów. Scharakteryzowano również słownictwo o proweniencji południowosłowiańskiej, a jego obecność może być argumentem przemawiającym za tezą o istnieniu tzw. redakcji serbskiej Tristana.
In the article selected phonetic, inflexional and lexical questions concerning Old Belarusian translations of chivalric romances (based on the so-called Belarusian Tristan preserved in the 16th century manuscript of the Raczynski Codex) have been analyzed. Special attention has been focused on lexical borrowings. Main loanwords from other languages (Latin, Italian, German, Czech) through the Polish medium have been discussed. The usage of such lexical devices was justified by the nominal needs connected with the description of life, warcraft, knights’ activities as well as general concepts. A native lexical inventory was inadequate to nominate new realities, phenomena or objects. Vocabulary of South Slavonic origin, the presence of which may serve as evidence of the existence of a Serbian version of Tristan has also been described.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 61-77
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce