Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "działania niepożądane" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-28 z 28
Tytuł:
Działania niepożądane interferonu w świetle własnych obserwacji
Autorzy:
Pawłowska, Małgorzata.
Smukalska, Ewa.
Kuziemski, Arkadiusz.
Waldemar Halota.
Dura, Barbara.
Powiązania:
Lekarz Wojskowy 1998, "Suplement" II, s. [157]-160
Data publikacji:
1998
Tematy:
Interferon
Leki działanie
Opis:
tab.; Materiały XII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Pediatrów Wojska Polskiego nt. "Postępy w kardiologii i gastroenterologii dziecięcej". Bydgoszcz 21-22 maja 1998 r.; bibliogr.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Działania niepożądane i komplikacje po leczeniu tlenem hiperbarycznym
Autorzy:
Peters, P.
Almeling, M.
Wersalslau, W.
Busch, R.
Plafki, C.
Powiązania:
Polski Przegląd Medycyny Lotniczej 2000, nr 3, s. 239-252
Współwytwórcy:
Kaczanowski, Robert. Tłumaczenie
Data publikacji:
2000
Tematy:
Tlen zastosowanie leczenie skutki
Medycyna wojskowa lotnicza
Opis:
Tab.; Bibliogr.; Oprac. art. zamieszcz. w "Aviation, Space, and Environmental Medicine". --- 2000, February, s. 119-124.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Psychiatric adverse effects of chloroquine
Psychiatryczne działania niepożądane chlorochiny
Autorzy:
Bogaczewicz, Anna
Sobów, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941276.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
adverse effects
antimalarial drugs
chloroquine
mental disorders
side effects
Opis:
Chloroquine is a prototype antimalarial drug, widely used in several branches of medicine. Antimalarial drugs are used in the treatment of various dermatological, immunological, rheumatological and infectious diseases. Examples of off-labelled indications for chloroquine analogues use include dermatomyositis, sarcoidosis, polymorphous light eruption, disseminated granuloma annulare and porfiria cutanea tarda. There is a relatively small number of adverse effects related to chloroquine analogues used in standard doses, such as gastrointestinal disturbances, headaches, skin reactions, hypotension, convulsions, extrapyramidal symptoms and visual disturbances. Psychiatric side effects of chloroquine seem to be rare, but may manifest in a wide range of symptoms, such as confusion, disorientation, ideas of persecution, agitation, outbursts of violence, loss of interest, feeling sad, suicidal ideas and impaired insight. There is also a report of a manic episode with psychotic features in the course of bipolar disorder, and another case report of persecutory delusions, anxiety, derealisation and visual illusions triggered by chloroquine. The duration of psychiatric symptoms usually ranges from one to two weeks, and symptoms usually disappear within several days following cessation of chloroquine usage and starting psychiatric treatment where indicated. This article reviews the case studies of patients diagnosed with mental disorders resulting from the use of chloroquine, and discusses the management in such cases.
Chlorochina jest prototypowym lekiem przeciwmalarycznym, szeroko stosowanym w kilku gałęziach medycyny. Leki przeciwmalaryczne wykorzystuje się w leczeniu różnych chorób dermatologicznych, immunologicznych, reumatologicznych i chorób zakaźnych. Przykłady pozarejestracyjnych wskazań użycia analogów chlorochiny obejmują zapalenie skórno- -mięśniowe, sarkoidozę, wielopostaciowe osutki świetlne, rozsiany ziarniniak obrączkowaty i porfirię skórną późną. W standardowych dawkach chlorochina powoduje stosunkowo niewielką liczbę działań niepożądanych, takich jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, reakcje skórne, obniżone ciśnienie, drgawki, objawy pozapiramidowe i zaburzenia widzenia. Wydaje się, iż psychiatryczne objawy niepożądane chlorochiny występują rzadko, ale w szerokim zakresie możliwości – od splątania, dezorientacji, urojeń prześladowczych, pobudzenia i zachowań agresywnych po utratę zainteresowań, uczucie smutku, myśli samobójcze oraz zaburzenie wglądu. Istnieje również doniesienie, w którym opisuje się epizod manii z cechami psychotycznymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, a także opis przypadku z urojeniami prześladowczymi, niepokojem, derealizacją i iluzjami wzrokowymi wywołanymi zastosowaniem chlorochiny. Czas trwania objawów psychiatrycznych zazwyczaj zawiera się w przedziale od jednego do dwóch tygodni, a objawy zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni po zaprzestaniu przyjmowania chlorochiny oraz po włączeniu leczenia psychiatrycznego, jeżeli istnieją do tego wskazania. W artykule przedstawiono opisy przypadków pacjentów z rozpoznaniem zaburzeń psychicznych wynikających z zastosowania chlorochiny, a także przedstawiono zastosowane postępowanie w takich przypadkach.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2017, 17, 2; 111-114
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suplementy diety - korzyści i działania niepożądane
Diet supplements - advantages and danger for health
Autorzy:
Mieszkowska, M.
Michota-Katulska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179020.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
suplementy diety
zdrowie człowieka
przedawkowanie suplementu
diet suplements
human health
supplement overdose
Opis:
Suplementy diety są to skoncentrowane źródła witamin, minerałów lub innych substancji, wytworzone i wprowadzone do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie (w kapsułkach, tabletkach, proszku lub płynie). W artykule zostały omówione zarówno korzyści przyjmowania, jak i zagrożenia wynikające z nieprawidłowego stosowania preparatów uzupełniających dietę. W szczególności została zwrócona uwaga na towarzyszące ewentualne działania niepożądane, takie jak: przedawkowania tych preparatów, stosowanie w niewystarczających ilościach, interakcje z lekami, wpływ na wyniki badań diagnostycznych oraz przeciwwskazania przy niektórych chorobach.
Diet supplements are concentrated sources of vitamins, minerals or other substances produced and made available in a form that makes dosage easy (in capsules, tablets, powder or as a liquid). This article presents both advantages of taking supplements and dangers resulting from their incorrect use. In particular, attention is focused on possible problems, e.g., overdosage, insufficient dosage, interactions with medicines, the influence of diet supplements on the results of diagnostic tests and contraindications related to some diseases.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2008, 6; 28-30
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mechanizmy immunologiczne odpowiedzialne za działania niepożądane leków biologicznych
Immunological mechanisms responsible for biologic agents’ adverse reactions
Autorzy:
Skoczyńska, Marta
Wiland, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034476.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza Mediton
Tematy:
mechanizmy immunologiczne
Opis:
As the group of biologic agents registered in Poland is becoming more and more diversified and availability of therapeutic programs using these drugs in many medical specialties is increasing, the present work focuses on immunological mechanisms of adverse effects of biologic therapies. The problem of these drugs’ adverse effects along with legal issues, the classification in juxtaposition to the classification for „conventional” drugs, as well as on the mechanisms underlying biologic therapies’ side effects with some examples. Methods of prophylaxis and directions for possible future research are outlined. According to Pichler’s classification from 2006, there are 5 types of basic immunological mechanisms behind biologic agents’ adverse effects: type alpha – reactions related to cytokines, including the „cytokine storm”; type beta – hypersensitivity reactions, which may be either immediate or delayed, with some of them related to anti – drug antibodies, type gamma – reactions caused by „immunological imbalance syndrome”, related either to immunosuppression or to autoimmunization; type sigma – cross reactivity and type ypsilon – non – immunological reactions, related to new and unexpected side effects observed in vivo. Proper qualification to biologic treatment as well as the continuous monitoring are essential to adverse reactions’ prevention. As of now there are no guidelines for monitoring either biologic drugs’ through levels or routine tests for anti – drug antibodies levels. More research is needed in order to assess the potential usefulness of such monitoring, as well as to create strategies of further follow – up of patients undergoing biologic therapies.
W związku z coraz większą różnorodnością leków biologicznych zarejestrowanych w Polsce oraz coraz większą dostępnością terapii biologicznej w ramach programów lekowych w różnych specjalnościach medycznych, w niniejszej pracy opisano mechanizmy immunologiczne biorące udział w powstawaniu efektów niepożądanych terapii biologicznych. Przedstawiono problem działań niepożądanych w ujęciu prawnym i zestawiono aktualną klasyfikację działań niepożądanych leków biologicznych z analogiczną klasyfikacją działań niepożądanych leków konwencjonalnych. Zarysowano także metody profilaktyki i kierunki dalszych badań. Zgodnie z klasyfikacją Pichlera z 2006r., wyróżnia się 5 podstawowych typów mechanizmów immunologicznych działań niepożądanych leków biologicznych: typ alfa – reakcje zależne od cytokin, w tym „burza” cytokinowa; typ beta – reakcje nadwrażliwości (opóźnionej lub natychmiastowej), związane między innymi z obecnością przeciwciał skierowanych przeciw cząsteczkom leku, typ gamma – reakcje zwią- zane z „zespołem nierównowagi immunologicznej” (autoimmunizacją lub immunosupresją); typ sigma – reakcje krzyżowe oraz typ ypsilon – reakcje o podłożu nieimmunologicznym, związane z niemożliwymi do przewidzenia efektami działania leku obserwowanymi in vivo. Prawidłowa kwalifikacja chorego do terapii biologicznej oraz jego stałe monitorowanie pozostaje podstawą prewencji działań niepożądanych. Obecnie brak rekomendacji dotyczących prowadzenia terapii biologicznej pod kontrolą stężenia leku lub rutynowego oznaczania poziomu przeciwciał skierowanych przeciw cząsteczkom leku. Potrzebne są dalsze badania ukierunkowane na ocenę przydatności takiego monitoringu oraz stworzenia strategii odnośnie do prowadzenia chorych wymagających leczenia biologicznego.
Źródło:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny; 2018, 23, 1; 14-23
1427-3101
Pojawia się w:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania niepożądane tlenoterapii hiperbarycznej – opis przypadku napadu drgawkowego
Adverse reactions of hyperbaric oxygen therapy - case description of a generalised seizure
Autorzy:
Grobelska, K.
Betyna, M.
Zieliński, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/366621.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
Tematy:
hyperbaric oxygen therapy
complications
seizure
Central Nervous System
tlenoterapia hiperbaryczna
powikłania
napad drgawkowy
Ośrodkowy Układ Nerwowy
Opis:
Hyperbaric oxygen therapy (HBOT) is a safe treatment, provided fulfilling certain rules of patient qualifications to treatment, as well as supervision over the course of therapy by qualified medical staff. Side effects reported in the literature are rare, and are usually mild and transient. Professional medical staff allows minimising the adverse events occurrence. The scale of complications is unknown, especially in Polish hyperbaric center. Careful analysis could be used to develop prevention procedures for patients of hyperbaric oxygen therapy. Hyperbaric Oxygen Centre and Wound Treatment in Bydgoszcz during 28 months performed hyperbaric oxygen therapy (HBOT) in case of 423 patients. During this period, adverse events occurred occasionally. 17 cases have been reported. Authors described study case 77 year-old patient who was admitted due to non- healing wound- left lower abdomen (state after radiotherapy). During the fourth session, on decompression phase patient have had a generalized seizure (tonic-clonic). The decompression was stopped, the oxygen supply was disconnected but only after the drug administration seizures terminated. The most likely causative agent of the adverse reactions of the patient treated with HBOT was the oxygen toxic effect on the brain tissue. However, analyzing the circumstances of the seizure termination: phase of decompression at the pressure 2ATA and lack of oxygen disconnection response, it cannot be excluded other causes of this complication.
Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) jest terapią bezpieczną, pod warunkiem spełnienia określonych zasad kwalifikacji pacjentów do leczenia, a także nadzoru nad przebiegiem terapii przez wykwalifikowany personel medyczny. Efekty niepożądane opisywane w literaturze zdarzają się rzadko, są najczęściej łagodne i przemijające. W Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran w Bydgoszczy przez okres 28 miesięcy przeprowadzono tlenoterapię hiperbaryczną u 423 Pacjentów. W tym okresie, działania niepożądane występowały sporadycznie. Odnotowano 17 takich przypadków. Autorzy opisują przypadek 77-letniego mężczyzny przyjętego do CHTiLR z powodu trudno gojącej się rany okolic podbrzusza lewego (stan po radioterapii). Podczas czwartego sprężenia, w fazie dekompresji u pacjenta wystąpił uogólniony napad drgawkowy (toniczno-kloniczny). Wstrzymano dekompresję, odłączono dopływ tlenu, ale dopiero po podaniu leków drgawki ustąpiły. U pacjenta poddanego tlenoterapii hiperbarycznej najbardziej prawdopodobną czynnikiem sprawczym działania niepożądanego był toksyczny wpływ tlenu na tkankę mózgową. Analizując jednak okoliczności ustąpienia napadu drgawkowego, fazę dekompresji przy nadciśnieniu równym 2 ATA oraz brak reakcji na odłączenie tlenu, nie można wykluczyć innych przyczyn tego powikłania.
Źródło:
Polish Hyperbaric Research; 2016, 1(54); 19-22
1734-7009
2084-0535
Pojawia się w:
Polish Hyperbaric Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drgawki indukowane klozapiną
Clozapine-induced seizures
Autorzy:
Zwyrtek, Edyta
Rymaszewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944032.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
adverse effects
clozapine
seizures
drgawki
działania niepożądane
klozapina
Opis:
Clozapine remains one of the leading antipsychotic medications to date. It is a first-line drug in treatment-resistant schizophrenia, tardive dyskinesia in patients previously receiving other antipsychotics as well as in patients with aggressive behaviour. Furthermore, clozapine therapy significantly reduces suicidal behaviour and improves the quality of life. Clozapine-related adverse effects include, among other things, agranulocytosis and granulocytopenia, seizures, myocarditis, metabolic syndrome, sialorrhea, sedation. Despite the numerous adverse effects, the mortality among clozapine-treated patients is lower compared to the overall schizophrenic population. Clozapine lowers the seizure threshold and induces seizures. The risk of seizures is dose-dependent and is approximately 4.4%. Tonic-clonic seizures are most commonly reported, followed by myoclonus and atonic seizures. Difficulty in speaking, myoclonus and falls during atonic seizures may be signs of approaching tonic-clonic seizures. Although the monitoring of clozapine serum levels and electroencephalography were shown to be an effective aid in the therapy, they failed to show efficacy in assessing the risk of seizures. In the case of combination therapy, potential interactions between clozapine and a number of other drugs should be considered. When a first seizure occurs, it is recommended that the dosage of clozapine be reduced. If a second seizure occurs, an anticonvulsant drug should be initiated. Valproic acid and lamotrigine are first-line anticonvulsants for clozapine-induced seizures. It is worth noting that there is no metabolic interaction between lamotrigine and clozapine and that lamotrigine potentiates the antipsychotic effects of clozapine. Gradual increasing and decreasing clozapine doses is recommended for the prevention of seizures.
Klozapina pozostaje jednym z najskuteczniejszych leków stosowanych w psychiatrii. Jest lekiem pierwszego rzutu w schizofrenii lekoopornej oraz w przypadku późnych dyskinez u pacjentów uprzednio leczonych innymi lekami przeciwpsychotycznymi i uciążliwych zachowań agresywnych. Dodatkowo wyraźnie redukuje ryzyko zachowań samobójczych i poprawia jakość życia. Wśród działań niepożądanych klozapiny wymienia się m.in. agranulocytozę i granulocytopenię, drgawki, zapalenie mięśnia sercowego, zespół metaboliczny, ślinotok, sedację. Pomimo licznych działań niepożądanych śmiertelność wśród osób leczonych klozapiną jest niższa niż wśród ogółu pacjentów chorujących na schizofrenię. Klozapina obniża próg drgawkowy oraz indukuje drgawki. Ryzyko ich wystąpienia zależy od dawki leku i wynosi około 4,4%. Najczęściej opisywane są drgawki toniczno-kloniczne, następnie mioklonie i napady atoniczne. Trudności w mówieniu, mioklonie, upadki w przebiegu napadów atonicznych mogą być zwiastunami drgawek toniczno- -klonicznych. Monitorowanie poziomu klozapiny w surowicy i elektroencefalografia, chociaż pomocne w prowadzeniu terapii, nie wykazały skuteczności w ocenie ryzyka wystąpienia drgawek. W przypadku politerapii warto zwrócić uwagę na możliwość interakcji klozapiny z licznymi lekami. Po pierwszym napadzie drgawek rekomenduje się zmniejszenie dawki klozapiny, a w razie wystąpienia kolejnych napadów – wprowadzenie leku przeciwdrgawkowego. Lekami pierwszego rzutu w leczeniu drgawek indukowanych klozapiną są kwas walproinowy i lamotrygina. Warto zauważyć, że lamotrygina nie wchodzi w interakcje z metabolizmem klozapiny oraz potencjalizuje jej działanie przeciwpsychotyczne. Z myślą o profilaktyce napadów drgawkowych zaleca się stopniowe zwiększanie i stopniową redukcję dawek klozapiny.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2015, 15, 2; 66-70
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Wnet zaboli paracetamol do woli" - przemyślenia na temat szerokiej dostępności leków przeciwbólowych bez recepty lekarskiej
Autorzy:
Jozwiak-Bebenista, M.
Nowak, J.Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/855766.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
leki przeciwbolowe
dostepnosc
stosowanie
paracetamol
mechanizm dzialania
dzialania niepozadane
Źródło:
Wszechświat; 2013, 114, 08-09
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania niepożądane związane z układem immunologicznym w przebiegu terapii inhibitorami punktu kontrolnego
Immune-related adverse reactions as a result of therapy with check-point inhibitors
Autorzy:
Makowska, Joanna
Lewandowska-Polak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034440.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza Mediton
Tematy:
inhibitory punktu kontrolnego
nadwrażliwość na leki
niepożądane reakcje polekowe
polimialgia
reumatoidalne zapalenie stawów
zespół Sjögrena
Opis:
Check-point inhibitors are becoming a chance for patients with neoplasmatic disorders. The inhibitors of PD-1/PD1L and CTLA4 pathway are used in treatment of such neoplasmatic disorders as melanoma or lung cancer. Unfortunately interference with signaling between antigen presenting cells and T-Lymphocytes can lead to deregulation of immune system, loss of autotolerance and results in occurence of autoimmune diseases symptoms. Immune-related adverse drug reactions affects even 25% of treated patients and in 6% the observed reactions are severe. The most common clinical manifestation of these reactions include cutaneous symptoms, endocrine disturbances, complaints from gastrointestinal and respiratory systems and renal involvement as well. In the recent years it is reported that also “rheumatologic symptoms” like arthritis, polymyalgia or sicca symptoms are often observed in patients treated with check-point inhibitors. The aim of the article is to present the current knowledge on pathogenesis, clinical pattern, prevalence and treatment of immune-related adverse drug reactions evoked by check-point inhibitors.
Inhibitory punktów kontrolnych układu immunologicznego (check-point inhibitors) stanowią dużą szansę dla pacjentów z chorobami nowotworowymi. Leki hamujące szlak PD1-PD1L oraz szlak CTLA4 znalazły zastosowanie w terapii licznych nowotworów złośliwych np. czerniaka czy raka płuc. Niestety ingerencja w przekazywanie sygnałów między komórkami prezentującymi antygen a limfocytami T może prowadzić do deregulacji układu immunologicznego, utraty tolerancji własnych antygenów i tkanek oraz pojawienia się objawów klinicznych chorób autoimmunologicznych. Działania niepożądane związane z układem immunologicznym (immune related adverse drug reaction, irAEs) dotyczą nawet 25% pacjentów leczonych, a u 6% pacjentów rozwijają się ciężkie reakcje. Najczęstsze reakcje niepożądane to objawy skórne, endokrynologiczne, objawy ze strony przewodu pokarmowego i oddechowego oraz ze strony nerek. W ostatnich latach pojawia się coraz więcej doniesień o pojawianiu się objawów reumatycznych takich jak zapalenie stawów, zespoły suchości, objawy polimialgii, wywołanych przez terapię. Celem poniższego artykułu jest przedstawienie obecnej wiedzy na temat patogenezy, diagnostyki i postępowania w przypadku wystąpienia działań niepożądanych związanych z układem immunologicznym w przebiegu terapii inhibitorami punktu kontrolnego ze szczególnym uwzględnieniem objawów reumatycznych.
Źródło:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny; 2018, 23, 1; 2-6
1427-3101
Pojawia się w:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo farmakoterapii u dzieci w aspekcie różnic rozwojowych
Safety of pharmacotherapy in children in the context of developmental differences
Autorzy:
Kamińska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033931.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
działania niepożądane
farmakokinetyka
niemowlę
pozarejestracyjne stosowanie leków
różnice rozwojowe
Opis:
Physiological changes during development of neonates, infants and children affect pharmacokinetic and pharmacodynamic properties of many drugs. The immaturity of the organism and its considerable changes over time strongly affect absorption, distribution, biotransformation and excretion of drugs, and thus their efficacy and safety. Children, particularly under 4 years of age, are susceptible to a range of adverse effects observed in adults, but they can also develop additional reactions due to direct drug toxicity on the developing organs. However, only scarce evidence exists on the action of drugs in children since most pharmacokinetic and  pharmacodynamic studies have been conducted in  adults. In the United States and European Union, also in Poland, off-label and unlicensed use of drugs are allowed and commonly practised, mainly in hospitalised children. This means that a drug can be used in a different way than described in the Summary of Product Characteristics, e.g. doses or intervals between them can be changed, the drug can be used for different indications, the route of administration or age range can be different, etc. The rationale underlying such actions is the necessity of saving life or health or inefficacy of previous treatment. It is estimated that 25–89% of hospitalised children and 69–100% of newborns treated in neonatal intensive care units worldwide have received at least one drug in the off-label manner or as an unlicensed product. Studies and reports on pharmacovigilance have shown that adverse drug reactions in children after off-label use are an important problem. As a response to such signals, the European Medicines Agency issued certain legislative changes in 2007 to enable clinical trials in children and to develop paediatric formulations of drugs, particularly for neonates. The article discusses age-related differences in absorption, distribution, biotransformation and excretion of drugs depending on the route of administration as well as problems associated with off-label and unlicensed use of drugs and adverse effects of drugs in children.
Zmiany fizjologiczne zachodzące w przebiegu rozwoju noworodków, niemowląt i dzieci wpływają na farmakokinetyczne i farmakodynamiczne właściwości wielu leków. Niedojrzałość organizmu i jego duża zmienność w czasie mają istotny wpływ na  przemiany zachodzące na  etapie wchłaniania, dystrybucji, biotransformacji i wydalania leków, a tym samym na skuteczność i bezpieczeństwo ich stosowania. Dzieci, zwłaszcza w wieku poniżej 4 lat, są podatne na szereg działań niepożądanych występujących u dorosłych, ale mogą u nich też występować dodatkowe działania niepożądane, związane z bezpośrednim oddziaływaniem toksycznym na rozwijające się narządy. Znane są jednak tylko nieliczne dane dotyczące działania leków u dzieci, ponieważ większość badań farmakokinetycznych i farmakodynamicznych prowadzono z udziałem dorosłych. W Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej, w tym także w Polsce – przede wszystkim u dzieci hospitalizowanych – dopuszczone jest i szeroko praktykowane pozarejestracyjne stosowanie leków (off-label use i unlicensed use). Oznacza ono możliwość podania leku poza wskazaniami określonymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego – są to np. inne dawki albo zmieniony odstęp między nimi, inne wskazania, droga podania, przedział wiekowy itp. Podstawą takiego działania jest konieczność ratowania życia lub zdrowia bądź nieskuteczność dotychczasowego leczenia. Szacuje się, że na świecie 25–89% hospitalizowanych dzieci i 69–100% noworodków leczonych na oddziałach intensywnej terapii otrzymało co najmniej jeden lek stosowany pozarejestracyjnie. Badania i raporty z nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii wykazały, że działania niepożądane u dzieci wynikające ze stosowania leków off-label są poważnym problemem. Odpowiedzią Europejskiej Agencji ds. Leków na wysyłane sygnały były zmiany legislacyjne z 2007 roku, ułatwiające prowadzenie badań klinicznych z udziałem dzieci i opracowanie postaci pediatrycznych leków, zwłaszcza dla noworodków. W artykule omówiono związane z wiekiem różnice dotyczące wchłaniania, dystrybucji, biotransformacji i wydalania leków w zależności od drogi podania, a także problemy wiążące się z pozarejestracyjnym stosowaniem leków i działaniami niepożądanymi leków u dzieci.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2016, 12, 4; 363-374
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Farmakoterapia otyłości – więcej zagrożeń niż korzyści
Pharmacotherapy of obesity – more risks than benefits
Autorzy:
Owsianik, Dorota
Statek, Karlina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437808.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
farmakoterapia otyłości
zatrucie
działania niepożądane
pharmacotherapy of obesity poisoning
adverse effects
Opis:
Epidemia nadwagi i otyłości dotyczy już ponad połowy Europejczyków. Jest to problem nie tylko estetyczny, ale także związany z występowaniem wielu chorób, do których predysponuje nadmierna masa ciała. Warunkiem koniecznym do obniżenia masy ciała jest uzyskanie ujemnego bilansu energetycznego realizowane za pomocą odpowiedniej diety oraz zwiększenia aktywności fizycznej. Jest to proces długotrwały i wymagający wielu wyrzeczeń. Dla pacjentów o BMI > 30 kg/m2 zalecano wprowadzenie farmakoterapii jako metody uzupełniającej. Na przestrzeni wielu lat, w terapii otyłości, próbowano wykorzystywać różne leki o odmiennych mechanizmach działania, jednak ze względu na udokumentowane działania niepożądane były one sukcesywnie wycofywane z rynku. Mimo tego, są one stosunkowo łatwo dostępne w sprzedaży internetowej bądź też wchodzą w skład suplementów reklamowanych jako ziołowe środki wspomagające odchudzanie. W pracy przedstawiono przegląd tych związków, kładąc nacisk na potencjalne ryzyko związane z ich stosowaniem. Trud utrzymania reżimu postępowania dietetycznego sprawia, że pacjenci stają się podatni na podjęcie samodzielnego leczenia farmakologicznego. Stwarza to ryzyko nieumyślnego zatrucia lekami wspomagającymi odchudzanie.
An epidemic of overweight and obesity concerns more than half of the European population. Not only is this a problem of an aesthetic nature, but it also contributes to various diseases caused primarily by excessive body weight. In order to lose weight, it is necessary to achieve negative energy balance which can be done by means of a suitable diet and increased physical activity. The process is long-drawn-out and requires numerous sacrifices. Those patients whose BMI (Body Mass Index) is higher than 30 kg/m2 are advised to introduce pharmacotherapy as a complementing method of losing weight. Over the course of time, many different types of drugs have been used to fight obesity. However, they have been gradually withdrawn from the market due to their recorded side effects. Despite that, they are still relatively easily available online or they are included in supplements advertised as herbal weight loss enhancers. This article provides an overview of those supplements while emphasizing the potential risks involved in using them. The effort to maintain their dieting regime is the reason why patients become prone to self-reliant pharmacological treatment which puts them under the risk of inadvertent poisoning.
Źródło:
Medical Review; 2014, 3; 275-288
2450-6761
Pojawia się w:
Medical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Częstość występowania reakcji niepożądanych po użyciu kosmetyków wśród studentek Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
The incidence of adverse reactions to cosmetics in students of the Medical University of Silesia in Katowice
Autorzy:
Wiechuła, Danuta
Szybiak, Jagoda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037942.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
kosmetyki
działania niepożądane
podrażnienie
alergia
cosmetics
adverse reactions
irritants dermatitis
allergy
Opis:
INTRODUCTION The objective of this study was to determine the rate of adverse reactions to cosmetics among female students of the Medical University of Silesia in Katowice and to determine the type of disorders and cosmetic products most commonly associated with dermatological problems. MATERIALS AND METHODS One hundred and eighty four students of the School of Pharmacy in the Division of Laboratory Medicine participated in the survey study. The questionnaire contained questions regarding the development of adverse effects to cosmetic products, the type of cosmetic products causing those effects and the type and time of an adverse reaction. The students were also asked about adverse reactions reported to physicians, and awareness of the availability of that option. RESULTS The study demonstrated that 39.1% students have experienced adverse reactions to a cosmetic product. Irritation reactions caused by a face cream were the most common. Redness was the dominating sign of irritation, and changes involved the whole face. CONCLUSIONS The study demonstrated that adverse reactions to a cosmetic product were relatively frequent among the participating students (39.1% of all participants). The study demonstrated that very few students know about the possibility of reporting an adverse reaction.
WSTĘP Celem pracy było określenie częstości występowania reakcji niepożądanych po użyciu kosmetyków wśród studentek Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach (SUM) oraz ustalenie rodzaju występujących zaburzeń i preparatów kosmetycznych najczęściej wywołujących problemy skórne. MATERIAŁ I METODY W badaniu ankietowym uczestniczyły 184 studentki Wydziału Farmaceutyczne-go z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej SUM. Ankieta zawierała pytania dotyczące wystąpienia objawów niepożądanych po użyciu kosmetyku, rodzaju preparatów kosmetycznych wywołujących takie działania, rodzaju reakcji niepo-żądanej oraz czasu jej wystąpienia. Studentki zapytano również o zgłaszanie lekarzowi wystąpienia reakcji niepożądanej po użyciu kosmetyku oraz wiedzę na temat takiej możliwości. WYNIKI Częstość reakcji niepożądanych po użyciu kosmetyku w badanej grupie studentek wynosiła 39,1%. Przeważnie były to reakcje podrażnieniowe, wywołane kremem do twarzy. Zmiany obejmowały całą twarz, a dominującym objawem było zaczerwienienie. WNIOSKI Badania wykazały, że studentki stosunkowo często doświadczały reakcji niepożądanych po użyciu kosmetyku (39,1% wszystkich badanych osób). Stwierdzono również, że bardzo mało studentek wiedziało o możliwości zgłaszania przypadków działania niepożądanego wywołanego przez kosmetyki.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2014, 68, 2; 129-136
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaburzenia psychiczne związane z antykoncepcją hormonalną
Psychiatric disorders connected with hormonal contraception
Autorzy:
Śmiech, Anna
Rabe-Jabłońska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945624.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
adverse effects
antykoncepcja hormonalna
działania niepożądane
hormonal contraception
mental disorders
zaburzenia psychiczne
Opis:
The article is aimed at presentation of the current knowledge on adverse effects related to the mental status, which can occur while hormonal contraceptives are used. In the light of casuistic studies, hormonal contraceptives may induce depressive, sexual, and sporadically – anxiety disorders. However, the results of sparse contemporary studies are still ambiguous. Some articles indicate that depression episodes and decreased libido are more prevalent among contraception users than in general population, which is one of the important reasons for giving this method up. Some studies did not show any differences from the results of control groups, or in mood changes between the status before the method was included and while it was used. A higher risk of the depression syndrome during contraception refers to the women with depression revealed in anamnesis, with current single depression symptoms, or those who in their families have women suffering from depression due to contraceptives. According to the data from a comprehensive epidemiological study, the suicidal risk rate in women, who have ever used hormonal contraceptives reaches 1.5. Hormonal contraception was considered to possibly increase the borderline personality traits. The basis of reported complications has not been known as yet, therefore hypothetically it can be conditioned both endocrinologically and psychologically. However, a vast majority of women using hormonal contraception do not feel any changes in mood or libido, whereas a certain group may even benefit from it, owing to alleviated symptoms of premenstrual tension and premenstrual deterioration of psychotic disorders.
Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat działań niepożądanych dotyczących stanu psychicznego, jakie mogą wystąpić podczas stosowania hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych. W świetle prac kazuistycznych hormonalne środki antykoncepcyjne mogą powodować zaburzenia depresyjne, seksualne, a sporadycznie również lękowe. Jednak wyniki nielicznych, współczesnych badań pozostają niejednoznaczne. W niektórych pracach wykazano, że epizody depresyjne i obniżenie popędu płciowego w czasie stosowania antykoncepcji występują częściej niż w populacji ogólnej kobiet i należą do ważniejszych przyczyn rezygnacji z metody. W części prac nie stwierdzono różnic w porównaniu z wynikami grup kontrolnych bądź zmian nastroju między stanem sprzed włączenia metody i podczas jej stosowania. Wyższym ryzykiem wystąpienia zespołu depresyjnego podczas stosowania antykoncepcji cechują się kobiety z depresją w wywiadzie, z aktualnymi pojedynczymi objawami depresyjnymi, posiadające w rodzinie osoby, które chorowały na depresję po środkach antykoncepcyjnych. Według danych z szerokiego badania epidemiologicznego wskaźnik ryzyka samobójstwa u kobiet kiedykolwiek przyjmujących antykoncepcję hormonalną wynosi 1,5. Stwierdzono, że pod wpływem antykoncepcji hormonalnej mogą ulegać nasileniu cechy osobowości borderline. Podłoże raportowanych powikłań dotychczas pozostaje niezbadane, hipotetycznie może być ono uwarunkowane endokrynologicznie i psychologicznie. Jednak zdecydowana większość kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną nie odczuwa zmian nastroju i libido, zaś pewna grupa może nawet odnosić korzyści w postaci złagodzenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz przedmiesiączkowych zaostrzeń zaburzeń psychotycznych.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2006, 6, 3; 110-117
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System implantacji typu pre-loaded – właściwości nowego systemu UltraSert
Pre-loaded IOL delivery system – features of the new UltraSert system
Autorzy:
Różycki, Radosław
Rękas, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928236.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Education
Tematy:
działania niepożądane po operacji zaćmy
operacja zaćmy
systemy do implantacji soczewek wewnątrzgałkowych
Opis:
Cel: Przedstawienie pierwszych doświadczeń z implantacją soczewek wewnątrzgałkowych z w pełni zintegrowanego systemu UltraSert firmy Alcon. Materiał i metody: 20 badanych z zaćmą niepowikłaną przydzielono do 2 grup. U wszystkich przeprowadzono rutynową fakoemulsyfikację z wszczepieniem soczewki tylnokomorowej AcrySof SN60WF o mocy 20–24 D za pomocą systemu UltraSert lub systemu do implantacji Monarch III i indżektora Royal. Dobór sposobu był losowy. Oceniano efektywność, bezpieczeństwo, funkcjonalność i korzyści zastosowanego rozwiązania. Badania kontrolne przeprowadzono w 1. i 7. dobie po zabiegu. Wyniki: Wszystkie zabiegi przebiegły bez powikłań. Użycie UltraSert wiązało się z mniejszą liczbą manewrów przy centrowaniu, a czas implantacji był krótszy średnio o 10 s. Nie zaobserwowano uszkodzeń sztucznej soczewki. Wnioski: Przygotowanie zestawu UltraSert do użycia jest proste i intuicyjne. Krzywa uczenia się całej procedury jest krótka, a błędy zdarzają się rzadko. Zintegrowane systemy implantacji zwiększają bezpieczeństwo operacji zaćmy.
Objective: To present first experiences with implantation of intraocular lenses (IOL) with the use of Alcon UltraSert Pre-loaded Delivery System. Materials and methods: The study included a total of 20 patients suffering from uncomplicated cataract. The were divided into 2 groups. All the patients underwent routine phacoemulsification with implantation of IOL using UltraSert System or Monarch III Cartridge and Royal injector. The patients were implanted Acrysoft IOL SN60WF (20–24 D). The selection of the method was randomized. Efficacy, safety and benefits of the selected methods were then assessed. Control studies were conducted on the 1st and 7th day after the procedure. Results: All the procedures ran without any complications. The use of UltraSert Pre-loaded Delivery System involved fewer manipulations to deliver the IOL correctly and was shortened on average by 10. No damage to the IOL was observed. Conclusions: The use of the Pre-loaded Delivery System is simple and intuitive. The learning curve for the procedure is short, mistakes are infrequent. The use of the Pre-loaded Delivery System seems to be a very good solution for the future.
Źródło:
OphthaTherapy; 2016, 3, 1; 46-50
2353-7175
2543-9987
Pojawia się w:
OphthaTherapy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terbinafina - skuteczny lek w terapii dermatofitoz u psów i kotów
Terbinafine - a drug effective for treatment of dermatophytosis in dogs and cats
Autorzy:
Łagowski, Dominik
Gnat, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22165132.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
psy
koty
dermatofitoza
leczenie
leki przeciwgrzybicze
terbinafina
charakterystyka
zastosowanie
farmakokinetyka
działania niepożądane
Opis:
This article aims at the presentation an effective drug for treating dermatophytosis in small animal practice. Paradoxically, despite the progress in medicine, the prevalence of fungal infections is increasing from year to year. At the beginning of the third millennium, the practical therapeutic options are still very limited. Terbinafine is an allylamine drug introduced to the pharmaceutical market at the beginning of the 21st century. It works by inhibiting the squalene epoxidase enzyme in a non-competitive manner, i.e. by blocking the synthesis of 2,3-oxydosqualene, resulting in squalene accumulation and ergosterol depletion. Terbinafine reaches the stratum corneum and hair relatively quickly, mainly through secretion into sebum, and maintains high concentrations quite long after treatment discontinuation due to its strong adherence to keratin. Scientific reports indicate the high effectiveness of the drug in the treatment of dermatophytosis in dogs and cats. The recommended dosage of terbinafine is 30–40 mg/kg given with food every 24 hours, for 2–3 weeks. The drug is well tolerated and the reported adverse effects are rare and mild. Furthermore, no drug interactions with terbinafine have been described. These properties place terbinafine in the leading position for the preferred treatment of dermatophytosis in dogs and cats.
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2020, 95, 10; 646-651
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Substancje konserwujące stosowane w przemyśle kosmetycznym
Preservative substances used in the cosmetic industry
Autorzy:
Miranowicz-Dzierżawska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/180406.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
kosmetyki
środki konserwujące
przepisy prawne
działania niepożądane
cosmetics
preservatives
legal regulations
adverse effects
Opis:
Jednym z problemów współczesnego przemysłu kosmetycznego jest zapewnienie wymaganej czystości mikrobiologicznej kosmetyków, a co za tym idzie konieczność uwzględniania w recepturach kosmetycznych substancji konserwujących. W artykule przedstawiono najczęściej stosowane konserwanty i mechanizmy ich działania, a także uregulowania prawne odnoszące się do środków konserwujących w kosmetykach. Omówiono także działania niepożądane substancji konserwujących, które mogą stanowić zagrożenie nie tylko dla pracowników zatrudnionych przy produkcji kosmetyków, ale także dla ich użytkowników, a więc niemal całej populacji.
One of the problems of the modern cosmetic industry consists in the need to ensure the required microbiological purity of cosmetics and consequently the need to include preservatives in cosmetic formulas. This article discusses the most commonly used preservatives and mechanisms of their action, as well as the legal provisions on preservatives in cosmetics. It also reports on the adverse effects of preservatives, which may pose a hazard not only to workers involved in manufacturing cosmetics, but also to their users, which means practically the whole population.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2017, 11; 16-20
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Farmakologiczny i toksykologiczny mechanizm niepożądanego wpływu leku na wynik laboratoryjny
Autorzy:
Samochowiec, L.
Szyszka, k.
Abucewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189407.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej
Tematy:
badania laboratoryjne
testy laboratoryjne
wyniki badan
oddzialywanie wzajemne
leki
reakcje polekowe
dzialania niepozadane
Źródło:
Diagnostyka Laboratoryjna; 1974, 10, 6; 427-434
0867-4043
Pojawia się w:
Diagnostyka Laboratoryjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo stosowania probiotyków przez ludzi
Safety in use of probiotics by humans
Autorzy:
Sionek, B.
Kolozyn-Krajewska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129996.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
zywienie czlowieka
suplementy diety
probiotyki
korzysci zdrowotne
dzialania niepozadane
bezpieczenstwo stosowania probiotykow
lista QPS
badania randomizowane
Opis:
Probiotyki są postrzegane przez konsumentów jako naturalne składniki żywności, których stosowanie przynosi korzyści zdrowotne. Liczne badania przeprowadzone w populacji ludzi zdrowych wskazują na dobrą tolerancję probiotyków. Zdarzenia niepożądane występują rzadko, są najczęściej łagodne i nie wymagają dodatkowych interwencji. W przypadku grup osób o zwiększonym ryzyku działań niepożąda- nych należy się liczyć z możliwością nawet ciężkich powikłań. W grupie najciężej chorych probiotyki mogą przynieść największe korzyści, jednak decyzja o ich zastosowaniu powinna uwzględniać potencjalne zagrożenia powikłaniami. Mimo przeprowadzenia licznych badań oraz metaanaliz nie udało się niestety określić precyzyjnych wskazań i przeciwwskazań do stosowania probiotyków. Obecnie obowiązujące regulacje i przepisy dotyczące stosowania probiotyków nie są jednolite. W Ameryce Północnej kluczowe znaczenie ma zasada długiego, bezpiecznego dla zdrowia stosowania mikroorganizmu, tzw. status GRAS (ang. Generally Recognized as Safe). W Unii Europejskiej odpowiedzialny za regulacje, ocenę i monito- rowanie bezpieczeństwa probiotyków jest Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Obowią- zuje lista mikroorganizmów, które zostały uznane za bezpieczne i są dopuszczone do stosowania (ang. Qualified Presumption of Safety – QPS). Zarówno w Ameryce Północnej, jak i w Europie przepisy są restrykcyjne, a dopuszczenie mikroorganizmu wymaga przeprowadzenia licznych i drogich badań nauko- wych. W pracy oceniono bezpieczeństwo stosowania probiotyków w grupie ludzi zdrowych i o podwyż- szonym ryzyku wystąpienia działań niepożądanych oraz dokonano przeglądu dokumentów regulujących bezpieczne stosowanie mikroorganizmów probiotycznych
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2019, 26, 3; 5 - 21
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leczenie otępienia przy współistniejących schorzeniach internistycznych – wybrane zagadnienia
Treatment of dementia coexisting with medical diseases – selected issues
Autorzy:
Klich-Rączka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053739.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
adverse effects
coexisting diseases
dementia
old age
procognitive drugs
działania niepożądane
leki prokognitywne
otępienie
starość
współistniejące schorzenia
Opis:
The aim of this study is to present dilemmas associated with the use of drugs improving cognitive functions in the elderly with medical comorbidities. Considering high incidence of multiple pathology present in the elderly, dementia, being one of the most serious medical problems at this stage of life, rarely appears as an isolated condition and most often coexists with other diseases. Treatment of dementia is usually combined with therapy of other disease entities, thus inducing an increased risk of drug interactions and adverse effects. The risk of such phenomena increases further due to altered pharmacokinetics, resulting from worse distribution of drugs in the body and age-associated multi-organ failure, which in turn may lead to impaired metabolism and elimination of drugs. Among several acetylcholinesterase inhibitors used in the treatment of dementia, interactions concern most often donepezil, due to its hepatic metabolism involving the cytochrome P450, which also plays an important role in the metabolism of many other agents used in the management of other diseases affecting the elderly. Contraindications for the use of acetylcholinesterase inhibitors include mainly severe liver failure, sick sinus syndrome, arrhythmias and conduction disorders, active peptic ulcer within the stomach or duodenum, conditions hindering flow of urine, convulsions/seizures, and bronchial asthma or COPD. Adverse effects of medications concern a considerable proportion of patients, and for some of them this may be a contraindication for continuation of the therapy. Unfortunately, the issue of drug interactions and adverse effects is often underestimated in the treatment of elderly patients with dementia.
Celem poniższej pracy było przedstawienie dylematów związanych ze stosowaniem leków poprawiających funkcje poznawcze przy obecności innych schorzeń u ludzi starszych. Ze względu na powszechną w starości polipatologię otępienie, będące jednym z najistotniejszych problemów medycznych w tym okresie życia, rzadko występuje jako pojedyncze schorzenie – zwykle współistnieje z innymi chorobami. Leczenie otępienia jest zwykle połączone z terapią innych jednostek chorobowych, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem interakcji lekowych oraz działań niepożądanych. Dodatkowo ryzyko tych działań wzrasta z powodu zmian w farmakokinetyce wynikających z gorszej dystrybucji leków w organizmie oraz pogarszającej się z wiekiem wydolności wielonarządowej, czego konsekwencją może być upośledzony metabolizm i wydalanie leków. Spośród stosowanych w leczeniu otępienia inhibitorów acetylocholinesterazy interakcje najczęściej dotyczą donepezilu, co spowodowane jest jego metabolizmem w wątrobie przy udziale cytochromu P450, który równocześnie uczestniczy w metabolizmie wielu innych leków wykorzystywanych w terapii różnych schorzeń wieku starczego. Przeciwwskazaniami do stosowania inhibitorów acetylocholinesterazy są przede wszystkim: ciężka niewydolność wątroby, zespół chorego węzła zatokowego, zaburzenia rytmu i przewodnictwa, czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, choroby powodujące utrudnienie odpływu moczu, napady drgawkowe, astma oskrzelowa/przewlekła obturacyjna choroba płuc. Działania niepożądane leków występują u kilku do kilkudziesięciu procent pacjentów, a u części z nich stanowią przeciwwskazania do kontynuowania terapii. Problem interakcji lekowych i działań niepożądanych jest często marginalizowany w leczeniu starszych pacjentów z otępieniem.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2012, 12, 4; 245-250
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klozapina – jak zwiększyć bezpieczeństwo terapii? Problem zaparć
Autorzy:
Rychlewska-Kłaput, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2223254.pdf
Data publikacji:
2023-05-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
Tematy:
klozapina
leki przeciwpsychotyczne
schizofrenia lekooporna
działania niepożądane
zaparcia
interakcje lekowe
clozapine
antipsychotics
treatment-resistant schizophrenia
side effects
constipation
drug interactions
Opis:
Klozapina, lek z wyboru w przypadku schizofrenii opornej na leczenie, ma wiele skutków ubocznych, które w pewnych przypadkach mogą być poważne, a nawet zagrażać życiu. Nadal zgłaszane są ciężkie następstwa zaparć, wtórne do zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego wywołanych przez klozapinę (niedrożność jelit, niedokrwienie jelit, martwica przewodu pokarmowego, toksyczne rozdęcie okrężnicy i śmierć). Zmniejszona motoryka przewodu pokarmowego wywołana przez klozapinę jest znacznie częstsza niż dyskrazje krwi i ma wyższy wskaźnik śmiertelności. Artykuł ma na celu przedstawienie wskazówek, jak zapewnić bezpieczeństwo pacjentom podczas przyjmowania klozapiny; promuje wczesną identyfikację i leczenie zaparć wywołanych przez klozapinę. W pracy opublikowanej w 2017 r. przedstawiono wyniki analizy pharmacovigilance z Nowej Zelandii i Australii, z której wynika, że częstość przypadków poważnych powikłań gastrologicznych jest wyraźnie niedoszacowana i wynosi 37/10 000, a współczynnik śmiertelności jest wysoki, rzędu 20%. W ostatnim komunikacie bezpieczeństwa dotyczącym klozapiny Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przedstawiła wyniki analizy raportów działań niepożądanych, wskazując na fakt, że klozapina może doprowadzić do fatalnych w skutkach zaparć, nawet w monoterapii. Inne leki przeciwpsychotyczne (np. olanzapina) również mogą być odpowiedzialne za taki efekt, ale tylko w połączeniu z innymi środkami o działaniu przeciwcholinergicznym.
Clozapine, a drug of choice for treatment-resistant schizophrenia, has many side effects, which can be serious or even life-threatening in some cases. Severe sequelae of constipation, secondary to clozapine-induced gastrointestinal hypomotility (ileus, intestinal obstruction, bowel ischemia, gastrointestinal necrosis, toxic megacolon, and death) continue to be reported. Clozapine-induced gastrointestinal hypomotility is significantly more common than blood dyscrasias and has a higher fatality rate. This article guides health care professionals to ensure patient safety when taking clozapine; promotes early identification and management of clozapine-induced constipation.
Źródło:
Lek w Polsce; 2023, 384, 5; 33-40
2353-8597
Pojawia się w:
Lek w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty bezpieczeństwa leczenia NLPZ
Selected aspects of safety profile of non-steroidal anti-inflammatory drugs
Autorzy:
Rell, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030637.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
niesterydowe leki przeciwzapalne (nlpz)
działania niepożądane
cyklooksygenaza
hepatotoksyczność
powikłania sercowo-naczyniowe
non-steroidal anti-inflammatory drugs (nsaids)
adverse effects
cardiovascular complications
cyclooxygenase
hepatotoxicity
Opis:
Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) are, besides paracetamol, the cornerstone of therapy of mild and moderate pain, particularly in acute and chronic conditions of musculoskeletal system. They are also a valuable adjunct in the management of severe pain by opioid derivates. However, their widespread use and over-the-counter availability of selected preparations contribute to a high incidence of adverse effects. The main mechanism of action of NSAIDs is associated with reduced activity of cyclooxygenase (COX). Selective compounds predominantly affect the COX-2, while “classic” ones inhibit both COX-1 and COX-2 to a similar degree. This influences the incidence of adverse effects during their use. Selective NSAIDs contribute more to an increased cardiovascular risk, than to gastrointestinal complications. Among “classic” NSAIDs, diclofenac is the most selective and thus associated with the highest risk of cardiovascular complications. The incidence depends also on duration of treatment and dosage regimen. Non-selective preparations appear safer for the cardiovascular system. According to cardiological recommendations, in patients at high risk of cardiovascular complications, naproxen should be considered the first-line drug, devoid of any COX-2 selectivity. Risk of damage of the digestive tract by these drugs may be reduced by concomitant use of proton pump inhibitors. The greatest risk of severe liver damage resulting in organ failure and death, has been correlated with nimesulide, resulting in a considerable limitation of indications by manufacturers. At present, nimesulide may be administered only as a second-line drug, when other NSAIDs proved ineffective and several contraindications were excluded. Topical application of NSAIDs may improve penetration of drugs to poorly vascularised tissues. In this setting, transdermal administration of ketoprofen proved highly effective.
Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są obok paracetamolu podstawowymi lekami stosowanymi w terapii bólu łagodnego i umiarkowanego, szczególnie w ostrych i przewlekłych chorobach narządu ruchu. Stanowią także cenne uzupełnienie w leczeniu silnego bólu lekami opioidowymi. Ich bardzo szerokie rozpowszechnienie i dostępność niektórych preparatów bez recepty wiąże się jednak z dużą częstością objawów niepożądanych. Główny mechanizm działania NLPZ polega na zmniejszeniu aktywności cyklooksygenazy (COX). Preparaty selektywne silniej działają na cyklooksygenazę COX-2, a tzw. „klasyczne” w zbliżonym stopniu na COX-1 i COX-2. Ma to wpływ na częstość objawów niepożądanych podczas stosowania tych leków. Selektywne NLPZ w większym stopniu zwiększają ryzyko sercowo-naczyniowe, a w mniejszym ryzyko gastryczne. Wśród tzw. „klasycznych” NLPZ największą selektywność i największe ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych wykazuje diklofenak. Częstość powikłań zależy od czasu leczenia oraz dawki stosowanego leku. Preparaty bez selektywności względem COX-2 wydają się bezpieczniejsze dla układu sercowo-naczyniowego. Według zaleceń kardiologicznych u pacjentów wysokiego ryzyka sercowo- naczyniowego lekiem z wyboru powinien być naproksen, który nie wykazuje selektywności względem COX-2. Ryzyko uszkodzenia przewodu pokarmowego po tych lekach można zmniejszyć poprzez stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP). Największe ryzyko ciężkiego uszkodzenia wątroby z jej niewydolnością i przypadkami zgonów opisywano po nimesulidzie, którego stosowanie zostało ograniczone przez producentów leku. Nimesulid może być obecnie przepisywany jedynie jako lek drugiego rzutu, po stwierdzeniu nieskuteczności innych NLPZ i wykluczeniu wielu przeciwwskazań. Podawanie miejscowe preparatów NLPZ może zwiększać penetrację leków do gorzej unaczynionych tkanek. Dużą skuteczność wykazano dla podawanego przezskórnie ketoprofenu.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2011, 7, 1; 41-48
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ substancji pomocniczych na zawartość tlenu w wodnych roztworach leku
Effect of adjuvant substances on the amount of oxygen in aqueous solutions of a pharmaceutical
Autorzy:
Meler, J.
Pluta, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15467.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
leki
trwalosc lekow
przechowywanie
czynniki wewnetrzne
czynniki zewnetrzne
reakcje chemiczne
dzialania niepozadane
wlasciwosci lecznicze
toksycznosc
roztwory wodne
tlen
zawartosc tlenu
chromofory
norfloksacyna
Opis:
Wobec niezwykle szybkiego rozwoju przemysłu farmaceutycznego i wielkiej różnorodności produkowanych specyfików, problem trwałości leku nabiera ogromnego znaczenia. Tematem pracy było określenie wpływu tlenu, czasu przechowywania, światła widzialnego i ultrafioletowego na trwałość roztworów wodnych norfloksacyny i określenie optymalnych warunków ich przechowywania. Badania zawartości tlenu w wodnych roztworach chromoforów potwierdziły, że w stałej temperaturze rozpuszczalność tlenu w wodzie zależy od ciśnienia atmosferycznego i ilości substancji znajdującej się w roztworze. Wraz ze wzrostem ilości substancji rozpuszczonej, stężenie tlenu w wodzie maleje. Ponieważ leki w czasie przechowywania narażone są na wpływ zmian ciśnienia atmosferycznego, konieczne jest uwzględnienie tego faktu przy doborze stężenia roztworu substancji chromoforowej dodawane do leku w celu zabezpieczenia go przed niekorzystnym wpływem tlenu rozpuszczonego.
With the extremely rapid growth of the pharmaceutical industry and a wide variety of pharmaceuticals available on the market, the issue of the durability of medicinal preparations is of utmost importance. The subject of the present paper has been to determine the effect of oxygen, storage conditions, visible and ultraviolet light on the durability of aqueous solutions of Norfloxacin, and to establish optimum conditions under which such solutions should be stored. The examination of oxygen concentration in aqueous solutions of chromophores confirmed that at constant temperature solubility of oxygen in water depended on the atmospheric pressure as well as the amount of the substance present in a given solution. As the amount of the substance dissolved increased, the concentration of oxygen in water decreased. Because pharmaceutical while being stored are subjected to possible changes in the atmospheric pressure, it is necessary to account for this fact while selecting the concentration of the solution of a chromophore substance, which is added to a pharmaceutical in order to protect it against the adverse effect of dissolved oxygen.
Źródło:
Journal of Elementology; 2006, 11, 3
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komplikacje po iniekcjach domięśniowych u koni
Complications following intramuscular injections in horses
Autorzy:
Zak, A.
Siwinska, N.
Slowikowska, M.
Niedzwiedz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/862167.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
konie
zastrzyki
podawanie domiesniowe
powiklania
leki
dzialania niepozadane
reakcja ogolna
drzenie miesni
pocenie sie
chwiejnosc
bezdech
ekscytacja
zapasc
reakcje swoiste
ropien poiniekcyjny
martwica miesni
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2018, 93, 01
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeciwciała monoklonalne w leczeniu modyfikującym przebieg postaci remitująco-rzutowej stwardnienia rozsianego – stan obecny a perspektywy na przyszłość
Monoclonal antibodies in disease-modifying treatment of relapsing-remitting subtype of multiple sclerosis – current status and future perspectives
Autorzy:
Sarnecki, Kamil
Stadnik, Marta
Krysiak, Robert
Okopień, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057818.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
stwardnienie rozsiane
epidemiologia
przeciwciała monoklonalne
natalizumab
daklizumab
alemtuzumab
rytuksymab
ustekinumab
skuteczność leczenia
działania niepożądane
multiple sclerosis
epidemiology
monoclonal antibody
daclizumab
rituximab
therapeutic efficacy
side effects
Opis:
Recent studies indicate that relapsing-remitting subtype is the most common form of multiple sclerosis in Poland and that monoclonal antibodies appear to be an important option for patients not responding to first-line therapy with interferon beta or glatiramer acetate. The aim of such an immunomodulating therapy is to arrest progression of disease at its early phase, when inflammation predominates over neurodegeneration, i.e. at the time when chances for a therapeutic success are maximal, at least in theory. Currently available monoclonal antibodies, e.g. natalizumab, daclizumab, alemtuzumab and rituximab which inhibit immune cells, significantly reduce the size and number of lesions visualized by magnetic resonance imaging. Furthermore, by decreasing severity and frequency of relapses, they have a favourable effect on the patients’ clinical condition. The only exception is ustekinumab, which proved ineffective in this setting.Decision to start second-line drugs – in SM this means monoclonal antibodies – should be based on the patient’s general condition and coexisting diseases. In Poland only one antibody – natalizumab (Tysabri) has been registered in this indication, while the others are currently at the phase of clinical trials. Recently published data indicate that sometimes their use (natalizumab, rituximab) may have serious adverse effects, particularly development of progressive multifocal leukoencephalopathy. Use of alemtuzumab is associated with a high risk of autoimmune disorders, mainly of the thyroid. The aim of this article is a review of currently published clinical trials concerning the effectiveness of monoclonal antibodies in the treatment of relapsing-remitting subtype of multiple sclerosis, with a special emphasis on their adverse effects.
W świetle badań ostatnich lat postać remitująco-rzutowa jest najczęściej rozpoznawaną odmianą stwardnienia rozsianego w Polsce, a przeciwciała monoklonalne są istotną alternatywą dla tych pacjentów, u których nieskuteczna okazuje się terapia pierwszego rzutu interferonem beta lub octanem glatirameru. Celem takiego leczenia immunomodulacyjnego jest ograniczenie postępu choroby na jej wczesnym etapie, w którym dominuje głównie komponenta zapalna nad zmianami neurodegeneracyjnymi, a więc w momencie, gdy prawdopodobieństwo osiągnięcia efektu terapeutycznego jest największe, przynajmniej teoretycznie. Obecnie przeciwciała monoklonalne, takie jak natalizumab, daklizumab, alemtuzumab i rituksymab, osłabiając na odpowiednim etapie aktywność komórek układu odpornościowego, skutecznie zmniejszają wielkość lub liczbę zmian w obrazie rezonansu magnetycznego mózgu. Ponadto ograniczając nawroty choroby, mają pozytywny wpływ na stan kliniczny pacjentów. Jedynym odstępstwem od tej reguły okazuje się ustekinumab, który nie wykazuje efektywności w terapii. Decyzje o włączeniu leków drugiego rzutu, jakimi są przeciwciała monoklonalne w stwardnieniu rozsianym, powinno się podejmować w oparciu o stan ogólny pacjenta i jego choroby towarzyszące. W Polsce jest zarejestrowany tylko jeden z wyżej wymienionych terapeutyków – natalizumab (Tysabri), pozostałe znajdują się w fazie badań klinicznych. Z ostatnich danych wynika, że niekiedy terapia tymi lekami (natalizumab, rytuksymab) pociąga za sobą groźne w skutkach działania niepożądane, zwłaszcza możliwość pojawienia się postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii mózgu. W przypadku stosowania alemtuzumabu istnieje z kolei duża skłonność do wywoływania zaburzeń autoimmunologicznych, głównie tarczycy. Celem niniejszej pracy jest podsumowanie aktualnych danych z badań klinicznych nad skutecznością przeciwciał monoklonalnych w leczeniu postaci remitująco-rzutowej stwardnienia rozsianego, z jednoczesnym uwzględnieniem działań niepożądanych.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2012, 12, 1; 30-39
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi w związku z koniecznością zmiany polskiego rozporządzenia wykonawczego o barwnikach żywnościowych
Zamechanija otnositel'no neobkhodimogo izmenenija pol'skogo ispolnitel'nogo pasporjazhenija kasajushhegosja anilinovykh krasok v pishhevykh produktakh
Remarks in connection with the necessity of changing the Polish executive regulations on dyes of foodstuffs
Autorzy:
Siedlecka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/873848.pdf
Data publikacji:
1957
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
barwniki spozywcze
konserwanty
dzialania niepozadane
dzialanie rakotworcze
dzialanie szkodliwe
barwniki ksantenowe
barwniki azowe
dodatki dopuszczalne
barwniki dozwolone
wykaz
food colorant
preservative
adverse reaction
carcinogenic activity
harmful effect
xanthene dye
azo dye
acceptable additive
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1957, 08, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Risk assessment and actions to reduction of risk in explosive environment
Oceny ryzyka oraz działania zmierzające do obniżania ryzyka w środowisku zagrożonym wybuchem
Autorzy:
Paulicek, T.
Cico, P.
Zaujec, J.
Burda, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/409949.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
ryzyko
zaburzenia
FMEA
niepożądane zdarzenie
risk
disorder
adverse event
Opis:
This article deals with assessment and risk reduction measures in explosive atmospheres, respectively of natural gas filling station CNG for cars, lorries and buses. The filling station was monitored for two years and FMEA have been applied to define and evaluate deficiencies, suggest corrective measures to reduce the number of failures in the system. Application of the method FMEA helped by identifying and minimizing the likelihood of failures in the system, which is of great importance from the viewpoint of preventing the occurrence of adverse events.
Artykuł zajmuje się oceną ryzyka i środków redukcji w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, dla gazu ziemnego CNG na stacjach przy napełnianiu samochodów osobowych, ciężarówek i autobusów.Stacja paliw była monitorowana przez dwa lata gdzie zastosowano metodę FMEA do zdefiniowania i oceny braków, sugerując środki zaradcze w celu zmniejszenia liczby awarii w systemie. Zastosowanie metody FMEA pomaga poprzez identyfikację i minimalizację prawdopodobieństwa wystąpienia awarii w systemie, co ma ogromne znaczenie z punktu widzenia zapobiegania występowaniu działań niepożądanych.
Źródło:
Management Systems in Production Engineering; 2012, 3 (7); 18-20
2299-0461
Pojawia się w:
Management Systems in Production Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena bezpieczeństwa działania systemu transportowego w przedsiębiorstwie usług komunalnych
Assessment of the safety of transport system operation at the bearing of municipal services
Autorzy:
Bojar, P.
Znaczko, R.
Znaczko, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/310442.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
system transportowy
bezpieczeństwo transportu
przedsiębiorstwo usług komunalnych
gospodarka odpadami komunalnymi
badania nad bezpieczeństwem
ocena poziomu bezpieczeństwa
zdarzenia niepożądane
wypadkowość
praca kierowcy
transport system
transport safety
municipal services company
municipal waste management
safety research
adverse events
accident
driver's work
Opis:
Warunki pracy kierowców mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo realizowanych zadań. Szczególnie zauważalne jest to na terenach zurbanizowanych na których występuje zwiększone natężenie ruchu oraz pewne ograniczenia wynikające ze stanu infrastruktury. Wśród czynników wywołujących zmiany zachowań kierowców są czynniki antropotechniczne wynikające z działań ludzi usytuowanych w pojeździe oraz jego otoczeniu, zewnętrzne wynikające z oddziaływania warunków atmosferycznych jak również stanu infrastruktury i robocze wynikające z funkcjonowania środka transportu. W pracy podjęto próbę identyfikacji i oceny wpływu czynników zewnętrznych i antropotechnicznych na bezpieczeństwo realizowanego procesu transportowego.
The working conditions of drivers have a direct impact on the safety of the tasks being performed. It is particularly noticeable in urban areas with increased traffic and certain limitations resulting from the condition of the infrastructure. Among the factors causing changes in drivers' behavior are the anthropotechnical factors resulting from the actions of people in the vehicle and its surroundings, external ones resulting from the impact of weather conditions as well as the condition of the infrastructure and work resulting from the operation of the means of transport. The paper attempts to identify and assess the impact of external and antropotechnical factors on the security of the transport process.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2018, 19, 6; 57-61, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-28 z 28

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies