Klozapina – jak zwiększyć bezpieczeństwo terapii? Problem zaparć

Klozapina, lek z wyboru w przypadku schizofrenii opornej na leczenie, ma wiele skutków ubocznych, które w pewnych przypadkach mogą być poważne, a nawet zagrażać życiu. Nadal zgłaszane są ciężkie następstwa zaparć, wtórne do zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego wywołanych przez klozapinę (niedrożność jelit, niedokrwienie jelit, martwica przewodu pokarmowego, toksyczne rozdęcie okrężnicy i śmierć). Zmniejszona motoryka przewodu pokarmowego wywołana przez klozapinę jest znacznie częstsza niż dyskrazje krwi i ma wyższy wskaźnik śmiertelności. Artykuł ma na celu przedstawienie wskazówek, jak zapewnić bezpieczeństwo pacjentom podczas przyjmowania klozapiny; promuje wczesną identyfikację i leczenie zaparć wywołanych przez klozapinę. W pracy opublikowanej w 2017 r. przedstawiono wyniki analizy pharmacovigilance z Nowej Zelandii i Australii, z której wynika, że częstość przypadków poważnych powikłań gastrologicznych jest wyraźnie niedoszacowana i wynosi 37/10 000, a współczynnik śmiertelności jest wysoki, rzędu 20%. W ostatnim komunikacie bezpieczeństwa dotyczącym klozapiny Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przedstawiła wyniki analizy raportów działań niepożądanych, wskazując na fakt, że klozapina może doprowadzić do fatalnych w skutkach zaparć, nawet w monoterapii. Inne leki przeciwpsychotyczne (np. olanzapina) również mogą być odpowiedzialne za taki efekt, ale tylko w połączeniu z innymi środkami o działaniu przeciwcholinergicznym.

Clozapine, a drug of choice for treatment-resistant schizophrenia, has many side effects, which can be serious or even life-threatening in some cases. Severe sequelae of constipation, secondary to clozapine-induced gastrointestinal hypomotility (ileus, intestinal obstruction, bowel ischemia, gastrointestinal necrosis, toxic megacolon, and death) continue to be reported. Clozapine-induced gastrointestinal hypomotility is significantly more common than blood dyscrasias and has a higher fatality rate. This article guides health care professionals to ensure patient safety when taking clozapine; promotes early identification and management of clozapine-induced constipation.