Zaburzenia psychiczne związane z antykoncepcją hormonalną

The article is aimed at presentation of the current knowledge on adverse effects related to the mental status, which can occur while hormonal contraceptives are used. In the light of casuistic studies, hormonal contraceptives may induce depressive, sexual, and sporadically – anxiety disorders. However, the results of sparse contemporary studies are still ambiguous. Some articles indicate that depression episodes and decreased libido are more prevalent among contraception users than in general population, which is one of the important reasons for giving this method up. Some studies did not show any differences from the results of control groups, or in mood changes between the status before the method was included and while it was used. A higher risk of the depression syndrome during contraception refers to the women with depression revealed in anamnesis, with current single depression symptoms, or those who in their families have women suffering from depression due to contraceptives. According to the data from a comprehensive epidemiological study, the suicidal risk rate in women, who have ever used hormonal contraceptives reaches 1.5. Hormonal contraception was considered to possibly increase the borderline personality traits. The basis of reported complications has not been known as yet, therefore hypothetically it can be conditioned both endocrinologically and psychologically. However, a vast majority of women using hormonal contraception do not feel any changes in mood or libido, whereas a certain group may even benefit from it, owing to alleviated symptoms of premenstrual tension and premenstrual deterioration of psychotic disorders.

Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat działań niepożądanych dotyczących stanu psychicznego, jakie mogą wystąpić podczas stosowania hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych. W świetle prac kazuistycznych hormonalne środki antykoncepcyjne mogą powodować zaburzenia depresyjne, seksualne, a sporadycznie również lękowe. Jednak wyniki nielicznych, współczesnych badań pozostają niejednoznaczne. W niektórych pracach wykazano, że epizody depresyjne i obniżenie popędu płciowego w czasie stosowania antykoncepcji występują częściej niż w populacji ogólnej kobiet i należą do ważniejszych przyczyn rezygnacji z metody. W części prac nie stwierdzono różnic w porównaniu z wynikami grup kontrolnych bądź zmian nastroju między stanem sprzed włączenia metody i podczas jej stosowania. Wyższym ryzykiem wystąpienia zespołu depresyjnego podczas stosowania antykoncepcji cechują się kobiety z depresją w wywiadzie, z aktualnymi pojedynczymi objawami depresyjnymi, posiadające w rodzinie osoby, które chorowały na depresję po środkach antykoncepcyjnych. Według danych z szerokiego badania epidemiologicznego wskaźnik ryzyka samobójstwa u kobiet kiedykolwiek przyjmujących antykoncepcję hormonalną wynosi 1,5. Stwierdzono, że pod wpływem antykoncepcji hormonalnej mogą ulegać nasileniu cechy osobowości borderline. Podłoże raportowanych powikłań dotychczas pozostaje niezbadane, hipotetycznie może być ono uwarunkowane endokrynologicznie i psychologicznie. Jednak zdecydowana większość kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną nie odczuwa zmian nastroju i libido, zaś pewna grupa może nawet odnosić korzyści w postaci złagodzenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz przedmiesiączkowych zaostrzeń zaburzeń psychotycznych.