Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "anthropogenic landscape" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-26 z 26
    Tytuł:
    Krajobraz antropogeniczny, przestrzenie kreatywne a turystyka
    Anthropogenic landscape, creative spaces and tourism
    Autorzy:
    Stryjakiewicz, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87586.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz antropogeniczny
    przestrzenie kreatywne
    funkcja turystyczna
    projekty ACRE
    projekty CIRES
    anthropogenic landscape
    creative space
    tourist function
    research projects ACRE
    research projects CIRES
    Opis:
    Ekspansja działalności gospodarczej człowieka powoduje, że coraz większe obszary na kuli ziemskiej reprezentują typ krajobrazu antropogenicznego. Rodzi się pytanie, w jakim stopniu krajobrazy te stanowić mogą walor turystyczny lub środowisko rozwoju turystyki. W niniejszym artykule przedmiotem zainteresowania jest jeden ze składników krajobrazu antropogenicznego – tzw. przestrzenie kreatywne, związane najczęściej z unikatowymi obiektami i niestandardowymi działalnościami kulturalnymi. Przestrzenie kreatywne kształtują się poprzez zespolenie trzech elementów: obiektów, wydarzeń i ludzi twórczych. Wszystkie one wpływają na specyfikę krajobrazu antropogenicznego, tworzą niepowtarzalną atmosferę miejsc (genius loci), co w konsekwencji generuje ruch turystyczny. Artykuł prezentuje - na wybranych przykładach – związek między przeobrażeniami krajobrazów antropogenicznych a introdukcją działalności kreatywnych w odniesieniu do trzech typów krajobrazu: miejskiego, wiejskiego i przemysłowego.
    Human expansion results in the fact that ever greater areas of the Earth represent anthropogenic types of landscape. A question arises of the extent to which these landscapes can have a tourist value or can facilitate tourism development. This article focuses on one of the components of the anthropogenic landscape, viz. the socalled creative spaces. Creative spaces are usually connected with unique objects and non-standard cultural activities. They are shaped by a union of three elements: object, events and creative people. All of them contribute to the specificity of the anthropogenic landscape and give places their distinctive atmosphere (genius loci), which – as a result – generates tourist traffic. The article presents, using case studies, a connection between the change of anthropogenic landscapes and the introduction of creative activities in relation to three types of landscape: urban, rural and industrial.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 14; 52-62
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mining landscape as a type of cultural landscape
    Krajobraz górniczy jako typ krajobrazu kulturowego
    Autorzy:
    Nita, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87415.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    mining
    landscape
    anthropogenic landscape
    cultural landscape
    górnictwo
    krajobraz
    krajobraz antropogeniczny
    krajobraz kulturowy
    Opis:
    Numerous inactive post-mining excavations left in the landscape do not introduce negative elements; quite contrary, they serve positive functions at present, so attributing the same negative impact to them is a misunderstanding. These are places of biodiversity, scenic diversity and geotourist or tourist attractiveness. Some of them are closely related to local history and create a peculiar form of cultural landscape, which is worth preserving.
    Liczne nieczynne wyrobiska pogórnicze pozostawione w krajobrazie nie wprowadzają do niego elementów negatywnych; wręcz przeciwnie, służą one podkreśleniu jego pozytywnej cech w chwili obecnej. Przypisując, więc ten sam wpływ negatywny zarówno czynnym jak i nieczynnym wyrobiskom jest nieporozumieniem. Są to miejsca, różnorodności biologicznej, geologicznej, geoturystycznej o dużej atrakcyjności turystycznej. Niektóre z nich są ściśle związane z lokalną historią i tworzyć swoistą formę krajobrazu kulturowego, które jest warte zachowania na równi z innymi.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 23; 203-212
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowa metoda oceny stopnia antropogienczego przekształcenia krajobrazu na podstawie metryk krajobrazowych
    The new method of evaluating the degree of anthropogenic landscape transformation based on landscape metrics
    Autorzy:
    Pukowiec-Kurda, K.
    Sobala, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87907.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    metryki krajobrazowe
    antropogenizacja krajobrazu
    monitoring krajobrazu
    standaryzacja badań krajobrazowych
    landscape metrics
    landscape antropization
    landscape monitoring
    standardisation of landscape research
    Opis:
    Działania z zakresu ochrony i kształtowania krajobrazu rodzą potrzebę dostarczenia odpowiednich narzędzi, pozwalających na monitorowanie jego stanu. Do ilościowego opisu stanu krajobrazu oraz oceny jego zmian służyć mogą metryki krajobrazowe. Artykuł jest odpowiedzią na tę potrzebę i przedstawia propozycję nowej metody oceny stopnia antropogenicznego przekształcenia krajobrazu. Metoda ta opiera się na ocenie relacji pomiędzy indeksem średniego kształtu płatu (MSI) a indeksem różnorodności Shannona (SHDI), opisanej za pomocą zaproponowanego wskaźnika antropogenicznego przekształcenia krajobrazu ALTI. Założono, że spadek tego wskaźnika oznacza wzrost antropogenicznego przekształcenia krajobrazu. Wykazano, że dla analizowanej próby badawczej, wartość zaproponowanego wskaźnika przyjmuje duże wartości w obszarach parków narodowych (krajobrazy przyrodnicze), maleje w gminach wiejskich (krajobrazy przyrodniczo-kulturowe), a w obszarach miast reprezentujących krajobrazy kulturowe osiąga najniższe wartości.
    In the context of the actions taken in the field of landscapeprotection and architecture, the need arises to implement appropriate tools for landscape monitoring. Landscape metrics can be used in order to provide a quantitative description of the landscape shape. The present paper responds to this need, hence proposing a new method of assessing the anthropogenic landscape transformation. This method is based on the correlation between the Mean Shape Index (MSI) and Shannon’s Diversity Index (SHDI), described by means of the Anthropogenic Landscape Transformation Index (ALTI). It has been assumed that a drop in this index indicates an increase in the anthropogenic landscape transformation. The findings from the research sample reveal that the ALTI value is elevated in national parks (natural landscape); it drops in rural municipalities (natural and cultural landscape); and reaches the lowest level in urban municipalities (cultural landscape).
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2016, 31; 71-84
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobrazowe i botaniczne walory nieczynnego kamieniołomu Lipówka w Rudnikach koło Częstochowy
    Landscape and botanical values of closed limestone quarry Lipówka in Rudniki near Częstochowa
    Autorzy:
    Śliwińska-Wyrzychowska, A.
    Bogdanowicz, M.
    Musielińska, R.
    Bąbelewska, A.
    Witkowska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87562.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz antropogeniczny
    waloryzacja
    bioróżnorodność
    Wyżyna Wieluńska
    kamieniołom
    anthropogenic landscape
    valorisation
    biodiversity
    Wieluńska Upland
    quarry
    Opis:
    Celem niniejszej pracy była krajobrazowa i botaniczna charakterystyka nieczynnego kamieniołomu wapienia Lipówka. Badania miały charakter inwentaryzacyjny. Po zaprzestaniu wydobycia w 1989 r., na terenie kamieniołomu wapienia Lipówka wykształciła się mozaika zróżnicowanych siedlisk lądowych i wodnych; jego obszar zajmowany jest przez roślinność pojawiającą się naturalnie jak i nasadzoną w ramach zabiegów rekultywacyjnych. Na terenie kamieniołomu obserwujemy urozmaicony krajobraz – występują płaskie, wklęsłe i wypukłe formy przekształcenia terenu. Większa część kamieniołomu porośnięta jest przez roślinność średnich stadiów sukcesyjnych natomiast ściany skalne pokryte są roślinnością w początkowych fazach sukcesji. Na terenie kamieniołomu występuje 1 gatunek rośliny naczyniowej objęty ochroną całkowitą i 6 gatunków objętych ochroną częściową. Stwierdzono także szereg gatunków z krajowych i lokalnych czerwonych list. Wszystkie te fakty wskazują na duże walory przyrodnicze badanego obiektu.
    The aim of this study was landscape and botanical characteristics of closed limestone quarry Lipówka in Rudniki near Częstochowa. A mosaic of different terrestrial and aquatic habitats have developed in this place. Since the cessation of mining in 1989, the quarry area is occupied by vegetation – both the emerging and the fitted naturally within the reclamation treatments. The quarry landscape is varied (territorial and aquatorial geocomplex). Its area is composed by flat, concave and convex forms of terrain transformation. Rock walls are covered with vegetation at various stages of succession. In the area of the quarry there are 6 species of vascular plants that are strictly protected and 4 species that are partially protected. Many species which were found in the quarry are on local and national “red list of species”. All these elements contribute to the high nature values of the abandoned quarry.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 45-55
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Small mammals of the suburban areas of Warsaw in the diet of the tawny owl Strix aluco
    Drobne ssaki terenów podmiejskich Warszawy w pokarmie puszczyka Strix aluco
    Autorzy:
    Romanowski, Jerzy
    Lesiński, Grzegorz
    Bardzińska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1062568.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    gryzonie
    ryjówkokształtne
    nietoperze
    wypluwki sów
    krajobraz antropogenicznie przekształcony
    Rodentia
    Soricomorpha
    Chiroptera
    owl pellets
    anthropogenic landscape
    Opis:
    We investigated the composition of small mammals at nine locations in the southwestern suburban zone of Warsaw (central Poland) through the analysis of the pellets of the Tawny owl Strix aluco. In total, we recorded 611 individuals of 15 species of small mammal communities in the diet. Rodents constituted the most numerous mammalian order. Among the most abundant prey we recorded were Myodes glareolus (63 individuals = 10.3% of all mammals), Apodemus agrarius (56 individuals = 9.2%) (173), Apodemus flavicollis (54 individuals = 8.8%), Mus musculus (48 individuals = 7.9%) and Microtus arvalis (44 individuals = 7.2%). We recorded also some species rarely captured by the tawny owl: Nyctalus noctula and Mustela nivalis. Species composition of small mammals of the study area resembled city parks, with several species typical for anthropogenic landscape.
    Zbadano skład zgrupowania drobnych ssaków na 9 stanowiskach położonych w podmiejskiej, południowo-zachodniej strefie Warszawy. Na podstawie analizy wypluwek puszczyka Strix aluco stwierdzono łącznie 611 osobników reprezentujących 15 gatunków drobnych ssaków, głównie gryzoni. Do najliczniejszych gatunków należały: nornica ruda Myodes glareolus (63 osobniki), mysz polna Apodemus agrarius (56), mysz leśna Apodemus flavicollis (54), mysz domowa Mus musculus (48) i nornik zwyczajny Microtus arvalis (44). Stwierdzono gatunki rzadko łowione przez puszczyka: borowca wielkiego Nyctalus noctula i łasicę łaskę Mustela nivalis. W porównaniu do teriofauny Kampinoskiego Parku Narodowego, badane zgrupowanie drobnych ssaków cechuje zubożony skład gatunkowy. Jest ono nieco bardziej podobne do zgrupowań zasiedlających miejskie parki, niż do stwierdzonych w Chojnowskim Parku Krajobrazowym. Na terenie badań ponad 25% oznaczonych do gatunku ssaków stanowiły gryzonie charakterystyczne dla krajobrazu silnie przekształconego przez człowieka.
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2020, 18, 5; 349-354
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drobne ssaki terenów podmiejskich Warszawy w pokarmie puszczyka Strix aluco
    Small mammals of Warsaw suburban areas (central Poland) in the diet of the Tawny owl Strix aluco
    Autorzy:
    Romanowski, Jerzy
    Lesiński, Grzegorz
    Bardzińska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/470849.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    gryzonie
    ryjówkokształtne
    nietoperze
    wypluwki sów
    krajobraz antropogenicznie przekształcony
    Rodentia
    Soricomorpha
    Chiroptera
    owl pellets
    anthropogenic landscape
    Opis:
    We investigated composition of small mammals at nine locations in the southwestern suburban zone of Warsaw (central Poland) by means of the analysis of the pellets of the Tawny owl Strix aluco. In total we recorded 611 individuals of 15 species of small mammal communities in the diet. Rodents constituted the most numerous mammalian order. Among the most abundant prey we recorded were Myodes glareolus (63 individuals = 10.3% of all mammals), Apodemus agrarius (56 individuals = 9.2%) (173), Apodemus flavicollis (54 individuals = 8.8%), Mus musculus (48 individuals = 7.9%) and Microtus arvalis (44 individuals = 7.2%). We recorded also some species rarely captured by the tawny owl: Nyctalus noctula and Mustela nivalis. Species composition of small mammals of the study area resembled city parks, with several species typical for anthropogenic landscape.
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2016, 14, 2; 105-113
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropogeniczne zmiany krajobrazu związane z dawnym górnictwem węgla brunatnego na przykładzie polskiej części obszaru łuku Mużakowa
    Anthropogenic landscape changes connected with the old brown coal mining based on the example of the polish part of the Muskau arch area
    Autorzy:
    Koźma, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169930.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    krajobraz pogórniczy
    antropogeniczne formy rzeźby terenu
    dawne górnictwo węgla brunatnego
    numeryczny model rzeźby terenu
    GIS historyczny
    post-mining landscape
    anthropogenic terrain forms
    old brown coal mining
    digital terrain model (DTM)
    historical GIS
    Opis:
    W artykule omówiono zmiany pierwotnego krajobrazu geologicznego obszaru polskiej części Łuku Mużakowa wywołane dawnym odkrywkowym i podziemnym górnictwem węgla brunatnego, iłów ceramicznych oraz piasków i żwirów. Dla potrzeb identyfikacji form antropogenicznych wykorzystano metody wizualizacji numerycznego lidarowego modelu rzeźby terenu, w zestawieniu z historycznymi mapami topograficznymi i planami górniczymi. Wyniki ilościowej analizy form antropogenicznych z zastosowaniem metod analizy GIS, dostarczyły informacji na temat wykształcenia współczesnego krajobrazu pogórniczego.
    Changes of the primeval geological landscape due to former lignite, ceramic clays as well as sand and gravel open-cast and underground mining, in the Polish part of Muskau Arch have been discussed in this paper. For the purposes of identification the anthropogenic forms visualisation methods of high-resolution lidar terrain model have been used, in accordance with historical topographical maps and mining plans. The results of the quantitative GIS analysis of the anthropogenic forms made in the selected area, provided information on the contemporary post-mining landscape.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 3; 5-13
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cudze chwalicie, swojego nie znacie: krajobraz doliny Swędrni
    The grass is always greener on the other side: the landscape of the Swędrnia river valley
    Autorzy:
    Krajewska, A.
    Małecki, Z. J.
    Gołębiak, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/407552.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
    Tematy:
    rzeka
    krajobraz naturalny i antropogeniczny
    ochrona przyrody
    turystyka
    Powstanie Styczniowe 1863
    II wojna światowa
    river
    natural and anthropogenic landscape
    nature protection
    tourism
    January Uprising of 1863
    World War II
    Opis:
    Ze względu na unikatowy charakter krajobrazu, na obszarze Doliny Swędrni obowiązują dwie formy ochrony przyrody: obszar chronionego krajobrazu i obszar Natura 2000. Region stanowi wydzieloną jednostkę przestrzenną cechującą się istotnymi wartościami przyrodniczymi. Oprócz tego charakteryzuje się wartościami historyczno-kulturowymi. Występuje tam wiele stanowisk archeologicznych: historyczne formy budownictwa i obiekty rezydencjonalne, sakralne, budownictwo mieszkalne i produkcyjne. Wszystko to położone jest w bardzo dużej koncentracji, wzdłuż doliny Swędrni i Żabianki. W pobliżu Kamienia znajduje się krzyż z tablicą upamiętniającą miejsce mordu około 40 rannych powstańców styczniowych i opiekujących się nimi mieszkańców, dokonanego przez Kozaków carskich. W pobliżu leśniczówki Morawin umieszczono tablicę pamiątkową upamiętniającą poległych we wrześniu 1939r. żołnierzy polskich. W pobliżu doliny Swędrni w Lesie Skarszewskim 19 stycznia 1945r. okupant niemiecki rozstrzelał 56 żołnierzy Armii Krajowej.
    Because of the unique character of its landscape the Swędrnia River Valley is protected by two forms of nature conservation: it is the area of protected landscape and it is the area of Natura 2000 legislation. The region is a designated area characterised by vital environmental values. It is also significant historically and culturally. There are a number of archaeological sites, including historic buildings, residential and sacral objects, and housing and industrial buildings, all of which are concentrated along the valley of the rivers Swędrnia and Żabianka Near Kamień there is a cross with a plaque commemorating the murder committed by the Tsarist Cossacks against about forty January Uprising insurgents and the local people who took care of them. In the vicinity of Morawin forester’s lodge there is a plaque commemo-rating Polish soldiers killed in 1939. Near the Swędrnia river valley in Skarszewski Forest fifty six Home Army soldiers were executed by a firing squad of German occupiers on the 19th of January 1945.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2014, 11; 38-52
    2082-6702
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkie posiadłości ziemskie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i ich wpływ na dzisiejsze środowisko antropogeniczne
    Large landed estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth and its impact on today’s anthropogenic environmental
    Autorzy:
    Kowalski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18797177.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    large landed property
    territorialisation of power
    the current anthropogenic landscape
    the stability of spatial forms
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    wielka własność ziemska
    terytorializacja władzy
    krajobraz antropogeniczny
    trwałość form przestrzennych
    Opis:
    Artykuł podkreśla znaczenie wielkich posiadłości ziemskich w ramach systemu polityczno-ustrojowego i społeczno-gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zwrócono również uwagę na utrzymujące się przez stulecia antropogeniczne formy przestrzenne, będące efektem szczególnie silnego oddziaływania wielkich posiadłości na kształt życia społeczno-gospodarczego. Wpływ ten można dziś dostrzec w sposobie zagospodarowania przestrzeni oraz w formach i przebiegu licznych zjawiskach o charakterze politycznym, kulturowym i gospodarczym w Polsce oraz u jej wschodnich sąsiadów.
    The heritage of the Polish-Lithuanian Commonwealth of Both Nations exerts until today an influence on the shape of the geographical environment of Poland and her eastern neighbours, this fact often not being noticed. A particularly strong imprint on the development of spatial structures results from the existence and functioning of the large feudal property. In the period of the Commonwealth, given the far-reaching decentralisation of authority in the country, such large landed properties enjoyed broad judicial and administrative, as well as economic autonomy. Their position and separate character were in many cases strengthened through the status of principality, entail or county. Under several aspects they reminded of the duchies existing at more or less the same time in the German Reich. Liquidation of the Commonwealth in 1795 brought limitations to the autonomy of the landed estates within the framework of the occupying powers, Russia, Prussia and Austria. They continued, though, to fulfil important administrative, cultural and economic functions. Until peasants were affranchised the landed estates had been the primary organiser of economic life and local administration on rural areas. After the affranchising acts the estates shrunk to the manor farms, employing farmhands, but they still played an essential socio-economic role. Their importance was particularly high under the Prussian occupation, where affranchising had limited dimensions, leaving in the hands of the manor farm owners a significant part of the estate from before (the Prussian way toward the capitalism in farming). In the course of introduction of the socialist system after the World War II, the majority of the landed estates and manor farms were transformed into the state farms, which dominated the landscape of the Polish countryside in many areas of the country. In view of the earlier situation in Prussia, this concerned in a particular manner the western part of the country. At the same time, the peasant family farms functioned, belonging to the successors of the affranchised peasants. Within the framework of the socialist system this sector was subject, as well, to supervision of the state administration and was included in the mechanisms of the socialist economy (e.g. obligatory supplies). Lack of civic tradition, which was especially perceptible on the areas of the former Russian occupation, and was, generally, a far-reaching consequence of the feudal serfdom, was definitely conducive to the introduction of this socialist variety of paternalism. It cannot be excluded that the heritage of feudalism was one of the more important factors facilitating the strengthening of the communist rule in Poland and in the neighbouring countries. The continuity of tradition of the separate socio-economic development of the individual landed estates exerted also influence on the development of characteristic cultural features, leading, in particular, to appearance of the distinct ethnographic groups, and to the development of a separate local and regional awareness. The autonomy of the owners of large estates in terms of religion in the times of the Commonwealth, brought about the differentiated denominational landscape on certain areas. The most striking reflection of these processes is constituted by the community of the Reformed Evangelicals, persisting until today, which developed in the northern part of Lithuania, in the Birże estate of the Protestant line of Radziwiłł family. The administrative separation of the large estates, functioning in many cases in an unchanged territorial form for several centuries, shaped also other elements of the contemporary socio-economic landscape. In the 19th century the landed estates and their internal divisions became the basis for development of the modern territorial administrative division of the country. The traces of these organisational solutions can still be perceived today, first of all in the form of the courses of boundaries of villages, municipalities and counties. Sometimes the existence of the large scale estates (like, e.g., the Zamoyski Entail) influenced the territorial shape of the present-day administrative provinces. The thus described role and significance of the large landed estates allows for considering them as an essential and characteristic element of the political and systemic, as well as socio-economic, order of the Commonwealth, exerting an influence through the consequences of its existence also on the contemporary forms of geographical environment.
    Źródło:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 113-138
    2300-0562
    2450-0127
    Pojawia się w:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Systems for spatial and physico-chemical parameters mapping of anthropogenic landscape forms and plants formations in mining areas with the use of photogrammetry and remote laser sensing from low height
    Systemy mapowania parametrów przestrzennych i fizykochemicznych antropogenicznych form krajobrazowych i formacji roślinnych na terenach górniczych z wykorzystaniem fotogrametrii i teledetekcji laserowej z niskiej wysokości
    Autorzy:
    Motyka, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104776.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    laser scanner
    UAV
    landslides
    landfills
    Heracleum
    skaner laserowy
    zapadlisko
    składowisko odpadów
    Opis:
    Selected remote measuring systems were presented suitable for use on Unmanned Aerial Vehicles (UAV) in order to provide data for mapping of spatial and physicochemical parameters of anthropogenic landscape forms, including sinkholes, landfills and plant formations around the urban industrial areas, especially burdened with heavy mining activity. Applications of UAV systems already used by GIG for needs of air pollution monitoring were mentioned. A photogrammetry for needs of mapping of the anthropogenic terrain changes were presented on examples of closed coal mine in Katowice for needs of land reclamation. Applications of photogrammetry from low altitudes for mapping of anthropogenic invasive alien plants formations were presented on an example of Giant hogweed in locations in the municipality of Piekary Śląskie and the municipality Łodygowice of Silesian Voivodeship. New UAV platform was proponed for the remote laser scanning of terrain from a low altitude, comprised of inertial system, 2D laser scanner, and system recorder. Examples of scans obtained using 2D laser scanner in the laboratory conditions were presented. The laser mining scanner with a self-propelled layout for underground applications was also presented for mapping results of underground anthropogenic activities, including applications of 2D scanners not only for mapping geometry of underground workings, but also the interior of test boreholes in a rock mass, as well as for depicting artificially produced fractures for the degassing of the rock mass. The test configuration and introductory results of measurements in external environment of the slope geometry using a laser scanner 2D were also presented.
    Omówiono wybrane zdalne systemy pomiarowe przydatne do wykorzystania na mobilnych bezzałogowych platformach latających, w celu dostarczania danych dla mapowania parametrów przestrzennych i fizykochemicznych antropogenicznych form krajobrazowych, w tym zapadlisk, wysypisk i formacji roślinnych wokół zurbanizowanych terenów przemysłowych, zwłaszcza obciążonych ciężką działalnością górniczą. Wymienione zostały zastosowania systemów UAV wykorzystywane już przez GIG dla potrzeb monitoringu zanieczyszczenia powietrza. Wykorzystanie fotogrametrii dla potrzeb mapowania antropogenicznych zmian ukształtowania terenu zostało przedstawione na przykładzie poddawanego rekultywacji terenu zamkniętej kopalni w Katowicach. Zastosowania fotogrametrii od mapowania z niskich wysokości antropogenicznych formacji obcych roślin inwazyjnych zostały przedstawione na przykładzie barszczu olbrzymiego dla wybranych miejsc jego występowania w gminach Piekary Śląskie i Łodygowice, w Województwie Śląskim. Została zaproponowana nowa platforma UAV do zdalnego laserowego skanowania terenu z niskiej wysokości, składająca się z układu inercyjnego, skanera laserowego 2D i układu rejestratora. Przedstawiono przykłady obrazów przestrzennych uzyskane za pomocą skanowania laserowego 2D w warunkach laboratoryjnych. Przedstawiono również skaner laserowy 2D do zastosowań górniczych w układzie samojezdnym do mapowania wyników podziemnych działań antropogenicznych, w tym zastosowań nie tylko do skanowania 2D geometrii wyrobisk podziemnych, ale również wnętrza otworów badawczych w górotworze, jak również do obrazowania przestrzennego sztucznie wytworzonych szczelin dla odgazowania górotworu. Przedstawiono również konfigurację testową oraz wstępne wyniki pomiarów w środowisku zewnętrznym geometrii skarpy przy użyciu skanera laserowego 2D.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 2/II; 173-184
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrobiska surowców skalnych – antropogenicznymi wyspami krajobrazu kulturowego
    The excavation of rock raw materials – anthropogenic islands cultural landscape
    Autorzy:
    Nita, J.
    Nita, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87948.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz
    wyrobisko
    wyspa
    wyspowość
    landscape
    excavation
    island
    insularity
    Opis:
    Przeanalizowano cechy charakterystyczne wyspy i wyspowości w ocenie krajobrazu. Sprecyzowano znaczenie wyżej wymienionych terminów. Określono rolę wyspowości i wyspy w badaniach krajobrazu, a w szczególności w klasyfikacji i jego ocenie. Omówiono pojęcie wyrobisk surowców skalnych jako dynamicznych wysp w krajobrazie. Uzasadniono potrzebę wprowadzenia wyspowości i wyspy do badań krajobrazu, w tym szczególnie objętego pracami górniczymi jako kategorii klasyfikacyjnych krajobrazów.
    We analyzed the characteristics of islands and inslarity in the evaluation of landscape. Clarifies the meaning of the above mentioned terms. Identified the role of islands in studies of landscape, especially in the classification and evluation. Disscused the meaning of excavations of rock raw materials as an example of a dynamic island in the landscape. The need of introduction for studies of landscape for islands and insularity were justified especially in case of areas covered by mining work as landscape category classification.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2016, 33; 53-65
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natural, anthropogenic and cultural landscape. An attempt to define mutual relations and the scope of notions
    Krajobraz przyrodniczy, antropogeniczny i kulturowy. Próba ustalenia wzajemnych relacji i zakresu znaczeń
    Autorzy:
    Myga-Piątek, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87616.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    landscapes
    natural
    anthropogenic
    cultural
    typology
    krajobraz przyrodniczy
    krajobraz antropogeniczny
    krajobraz kulturowy
    typologia
    Opis:
    The article aims to order and systemize basic notions related to landscape science. It discusses main research directions as well as mutual relations and notions of natural, anthropogenic and cultural landscape. The article sets forth suggested division and differentiation within these notions, and presents a critical approach to the suggested „narrowing” of research of cultural landscape in particular directions. The paper presents landscapes in an evolutionary approach. It also presents conclusions concerning features of cultural landscapes and the most desirable type of landscapes nowadays. The article has a review and polemic character.
    Artykuł poświęcony jest uporządkowaniu i usystematyzowaniu podstawowych pojęć z zakresu nauki o krajobrazie. Omawia dominujące nurty badawcze oraz wzajemne relacje i znaczenia krajobrazu przyrodniczego, kulturowego i antropogenicznego. W artykule przedstawiono propozycję podziałów i rozróżnień w obszarze tych kategorii pojęciowych i krytycznie odniesiono się do propozycji wąskiego „zamykania” badań nad krajobrazem kulturowym w określonych kierunkach. Artykuł prezentuje podejście ewolucyjne. Opisuje główne cechy i typy współczesnych krajobrazów. Tekst ma charakter przeglądowy i polemiczny.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 23; 39-56
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyfikacja stopnia antropogenicznego przekształcenia krajobrazu i jej zastosowanie w planie ochrony Poleskiego Parku Narodowego
    The classification of landscape anthropogenic transformation level and its application to the Polesie National Park nature conservation plan
    Autorzy:
    Chmielewski, T.J.
    Michalik-Sniezek, M.
    Kulak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/86355.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
    Tematy:
    krajobraz
    przeksztalcenia krajobrazu
    przeksztalcenia antropogeniczne
    stopien przeksztalcenia
    klasyfikacja
    plany ochrony
    parki narodowe
    Poleski Park Narodowy
    Źródło:
    Problemy Ekologii Krajobrazu; 2014, 38
    1899-3850
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropogeniczne formy krajobrazowe powstałe w pradziejach i wczesnym średniowieczu w dorzeczu środkowej Wieprzy
    Prehistoric and Early Middle Age anthropogenic forms within the landscape of the middle Wieprza river catchment
    Autorzy:
    Rączkowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294783.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    formy antropogeniczne
    krajobraz kulturowy
    wczesne średniowiecze
    Pomorze
    Wieprza
    anthropogenic forms
    cultural landscape
    Early Middle Ages
    Pomerania
    Wieprza river
    Opis:
    W dolinie Wieprzy znajduje się stosunkowo niewiele form antropogenicznych o genezie pradziejowej lub wczesnośredniowiecznej widocznych obecnie w krajobrazie. Są to głównie kurhany oraz grodziska. Kurhany pochodzą z okresów od epoki brązu po wczesne średniowiecze, natomiast grodziska reprezentują wyłącznie okres wczesnego średniowiecza. Tradycyjnie funkcja kurhanów sprowadzana jest do miejsca pochówku zmarłego, a grodziska miały pełnić głównie rolę związaną z obronnością. Coraz częściej pojawiają się interpretacje wskazujące, że kurhany mogły również odgrywać rolę legitymizowania praw do danego terytorium, wyznaczać granice terytorialne poszczególnych grup społecznych. Unikatowy wczesnośredniowieczny zespół osadniczy z okolic Wrześnicy pozwala na jego interpretację (w tym krajobrazowych form antropogenicznych) jako złożoną strukturę społeczno-kulturową, w której wszystkie elementy były ze sobą powiązane znaczeniowo.
    Anthropogenic forms within the landscape of the central catchment of the Wieprza river are only a small part of the traces of primeval and medieval cultural activity. Likewise, the range of these remains is very narrow. So far only two types of such remains have been identified. They are barrows (earth or stone-earth mounds connected with burials) and the ramparts of medieval strongholds. The burial mounds currently identified in the landscape date from different periods – from the Bronze Age (approx. 1000 BC.) to the early Middle Ages. They not only occur in clusters numbering from several to hundreds, but also in isolation. It is hard to define any clear cultural patterns connected with the location and construction of the mounds in any specific period. In the regions of Janiewice and Żukowo the burial mounds were built on elevated ground, on small morainic hills. It has not been ruled out that such locations were chosen consciously, so that the form of the mound would not only dominate the past landscape but also serve as a point of reference for the local community (as well as any travellers). The second category of archaeological sites whose form in the landscape has survived are strongholds. In the catchment of the central Wieprza river all the strongholds date from the early Middle Ages. Three are situated in the Wieprza valley: Wrześnica (site 7) and Sławsko (site 5) on the flood plain, and Stary Kraków (site 6) on the edge of the valley. Three remaining sites are located a few kilometres east of the Wieprza valley: in Gać (site 2), Kczewo (site 2) and Dobrzęcin (site 3). Each of the six strongholds is in a specific position and of particular size and shape, therefore we can rule out any repetition of construction design. All the strongholds (except for Sławsko) date from the 8th–9th/10th centuries. The largest concentration of anthropogenic earthworks in the central Wieprza catchment can be found around Wrześnica. There is an early medieval stronghold and a complex of six burial mounds. We can also include the remains of medieval villages (all on the left bank of the Wieprza) of which there are no traces visible as landscape forms. The whole settlement complex is unique in Pomerania and the archaeological and environmental research carried out so far leads to discussion as to how the medieval landscape was shaped. I assume that for the elite living in the stronghold the range of visibility related to power, control over the living and the relation between this world and the one of the dead. But there is also another visual relation which seems to be important – the range of visibility from the burial mounds, particularly where larger mounds are concerned. The ancestors buried on the top of the burial mounds had a huge range of visibility over the micro-region and in a symbolic way they controlled the whole range of activities of the living – their settlements, fields and other places of activity. The elite living in the stronghold were also under the control of their ancestors. The whole community could be safe from enemies, inner disturbances in social relations as well as spiritual influences. The community was controlled and protected by their ancestors. Thanks to mutually inclusive relations between the inhabitants of the settlement and those of the stronghold, as well as the ancestors’ graves, a complex structure was created and social structure was authorised and strengthened. From a social aspect both the stronghold and the burial mounds became the proof of power, symbolizing the prestige of the group as well as its elite. The elite who lived in the stronghold could, thanks to the range of visibility, in a both practical and symbolic way control the area and be, in a way, intermediaries for contact between the world of the living (on the left bank of the Wieprza river) and that of the dead (on the right bank of the river). And vice versa, the ancestors could control the world of living. How the positions of the strongholds and burial mounds to be constructed were chosen was not therefore due to environmental conditions but the juncture of the whole social and cultural structure which was essential for the community.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2008, 7; 143-153
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geoturystyczne walory krajobrazu łuku Mużakowa
    Geoturism merits of landscape of the Muskau arch area
    Autorzy:
    Koźma, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/170470.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    krajobraz pokopalniany
    antropogeniczne formy rzeźby terenu
    środowisko kwaśnych wód kopalnianych
    geoturystyka
    post-mining landscape
    anthropogenic terrain forms
    acid mine drainage
    geoturism
    Opis:
    W artykule omówiono geoturystyczne walory współczesnego krajobrazu Łuku Mużakowa, na który składa się krajobraz geologiczny związany z glacjalną historią rozwoju geologicznego obszaru oraz krajobraz pogórniczy, będący efektem renaturyzacji obszarów zmienionych przez przemysł wydobywczy i przetwórczy węgla brunatnego i iłów ceramiki budowlanej. Przedstawiono wybrane obiekty geoturystyczne Światowego Geoparku Łuk Mużakowa, zwracając szczególną uwagę na obszar położony w południowej polskiej jego części, w pobliżu Łęknicy. Jest to rejon dawnej podziemnej i odkrywkowej przedwojennej kopalni węgla brunatnego „Babina” oraz powojennej kopalni „Przyjaźń Narodów – Szyb Babina”, gdzie aktywność górnicza została zakończona w 1972 r. Geoturystyczne walory tego miejsca wynikają z obecności najlepiej zachowanych antropogenicznych form ukształtowania terenu, do których należą hałdy i nasypy pokopalniane oraz zagłębienia wypełnione kwaśnymi wodami kopalnianymi. Ich geneza oraz złożona historia rozwoju została rozpoznana na podstawie analiz historycznych map topograficznych i planów górniczych, z zastosowaniem sytemu GIS oraz obrazowania numerycznego modelu rzeźby terenu. Krajobraz pokopalniany można obecnie zwiedzać na trasie urządzonej ścieżki geoturystycznej „Dawna kopalnia Babina”, o długości około 5 km, na której znajduje się wieża widokowa oraz 11 stanowisk z tablicami objaśniającymi. Została ona zaprojektowana na podstawie wyników wymienionych analiz przestrzennych.
    This article discusses the geotouristic merits of the modern landscape of the Muskau Arch, that is composed of the geological landscape connected with the glacial history of the area development and post-mining landscape, being a result of renaturalisation of the area changed by the mining and processing of the excavated brown coal and the building ceramic clays. The chosen geoturistic objects of the Global Muskau Arch Geopark are being presented, putting particular focus on the area in its southern Polish part, near Łęknica. It is a region of a former, prewar underground and open-cast brown coal mine ‚Babina’ and the after war mine ‚Przyjaźń Narodów - Szyb Babina’, where the mining activity terminated in 1972. The geoturistic values of this place result from the presence of the best preserved anthropogenic forms of the landscape formation, including mine heaps and post-mining embankments, and pits filled with acid water. Their origins and complex history of the development has been uncovered thanks to the analysis of the historical topographical maps and mining plans with the application of the GIS system, and visualisation of the digital terrain model. The post-mining landscape can be observed along the way of the geoturistic path ‚The former Babina mine’, being 5km long. On the path, there are a viewing tower and 11 sites with the information tables. It has been projected on the basis of the results of the said spatial GIS analysis.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2017, 58, 3; 32-40
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of anthropogenic factors on the changes in landscape structure
    Autorzy:
    Błach, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028451.pdf
    Data publikacji:
    2000-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2000, 9; 147-158
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The anthropogenic refuge areas for bee flora in agricultural landscape
    Miedze i zadrzewienia srodpolne jako refugia roslin pozytkowych w krajobrazie rolniczym
    Autorzy:
    Denisow, B
    Wrzesien, M
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28627.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    nectariferous species
    biodiversity
    landscape pollution
    refuge area
    polleniferous species
    agricultural landscape
    bee flora
    flora
    Opis:
    The investigations were carried out in 2002-2006 in two municipalities of Konopnica and Jastków close to the western part of Lublin, Poland. The aim of the study was to identify the condition of bee flora and determine the floristic richness depending on the biotops in agricultural landscape. Flora of the anthropogenic refuge areas consists of 214 species, among them 80% were flow taxons. Apophytes (162 species - 78%) predominated on all types of biotops under consideration. Perennials predominated in flora of boundary strips and bush communities. Mainly annual (40%) and biennial (15%) species comprise the flora of fallows. A great number of bee taxons represent meadow, segetal or ruderal communities. Most of flow plants compose loose patches, but their successive blooming ensures a source of food for Apoidea from early spring till the end of summer. The flora of boundary strips, bush communities and fallows significantly increases the biodiversity in agricultural landscape. The treatments including sowing, mainly on fallows with nectariferous and polleniferous species, would enrich generally weak flows in highly agricultural landscape.
    Badania prowadzono w latach 2002-2006 na terenie gmin Jastków i Konopica położonych w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Lublina. Dokonano inwentaryzacji roślinności w obrębie miedz, gruntów odłogowanych oraz zadrzewień śródpolnych ze szczególnym uwzględnieniem roślinności dostarczającej pożytku nektarowego i pyłkowego. Ogółem w obrębie obserwowanych biotopów zanotowano 214 gatunków roślin, w tym 80% stanowiły taksony pożytkowe. W analizowanej florze przeważały apofity - 78% nad gatunkami obcymi (kenofitami). We florze miedz i zadrzewień śródpolnych przewagę stanowiły gatunki wieloletnie. Taksony krótkotrwałe (40% - jednoroczne i 15% dwuletnie) dominowały na gruntach odłogowanych. Zdecydowana większość gatunków pożytkowych reprezentuje zbiorowiska łąkowe, segetalne i ruderalne. Większość z nich występuje w luźnych skupiskach, ale ich sukcesywne kwitnienie zapewnia, na badanym terenie, ciągłość taśmy pokarmowej od wczesnej wiosny do późnego lata. Miedze, zadrzewienia śródpolne oraz odłogi, stanowią ważne w krajobrazie rolniczym ostoje roślinności pożytkowej jednocześnie zwiększają walor bioróżnorodności flory stycznej tych terenów. Wydaje się, że ten typ siedlisk można wykorzystywać do podsiewania gatunków nektarodajnych i pyłkodajnych w celu wzbogacania generalnie słabych pożytków na terenach rolniczych.
    Źródło:
    Acta Agrobotanica; 2007, 60, 1
    0065-0951
    2300-357X
    Pojawia się w:
    Acta Agrobotanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bryophytes as an element of cultural landscape: biology, place, role
    Mszaki jako element krajobrazu kulturowego: biologia, miejsce, rola
    Autorzy:
    Zubel, R.
    Rybak, M.
    Poradowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107015.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    bryophytes
    mosses
    liverworts
    utilisation of anthropogenic side
    urbane space
    cultural landscape
    urban landscape
    mszaki
    mchy
    wątrobowce
    wykorzystanie siedlisk antropogenicznych
    przestrzeń zurbanizowana
    krajobraz kulturowy
    krajobraz miejski
    Opis:
    Bryophytes are small spore plants which occurs in all climates zones and plant formations. They form zonal (tundra) and azonal (bogs) environments or are integral part of other communities. They are very well adapted to the colonization of extreme and initial habitats. Civilization development has created for them adequate ecological niches like walls, roofs, sidewalks, lawns, parks or cemeteries. The bryophytes spontaneously colonize them, becoming an integral part of the small-town and metropolitan landscape. This paper presents the biology of bryophytes, pays attention to the key features enabling them to inhabit architectural elements. The role and place of these plants in the urbanized space were characterized, the urbanophile bryophyte species were pointed, and places in the cultural landscape where they abundantly grow were indicated. Also the potential exploiting of bryophytes in the urban conditions in utilitarian, functional and decorative form were highlighted.
    Mszaki to niewielkie rośliny zarodnikowe obecne we wszystkich strefach klimatycznych i ekosystemach. Tworzą zonalne (tundra) i ekstrazonale (torfowiska) formacje roślinne lub są integralnym elementem innych zbiorowisk. Są bardzo dobrze przystosowane do kolonizacji ekstremalnych i inicjalnych siedlisk, a rozwój cywilizacyjny wykreował dla nich także nisze ekologiczne w postaci murów, dachów, chodników, trawników, parków czy cmentarzy. Mszaki spontanicznie je zasiedliły, stając się integralną częścią krajobrazów małomiasteczkowych i wielkomiejskich. W niniejszym opracowaniu przybliżono biologię mszaków, zwracając uwagę na cechy kluczowe przy zasiedlaniu elementów architektonicznych. Określono rolę i miejsce tych roślin w przestrzeni zurbanizowanej, wskazano gatunki urbanofilne oraz miejsca w krajobrazie kulturowym, gdzie obficie występują. Zwrócono także uwagę na potencjał wykorzystania mszaków w warunkach miejskich w utylitarnej, funkcjonalnej i dekora- cyjnej formie.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2017, 4; 27-48
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytocenotic structure and physico-chemical properties of a small water body in agricultural landscape
    Struktura fitocenotyczna oraz właściwości fizyczno-chemiczne wód małego zbiornika krajobrazu rolniczego
    Autorzy:
    Sender, J.
    Kulak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1628321.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    phytocoenotic structure
    physicochemical property
    small water body
    water quality
    macrophyte
    anthropogenic impact
    agricultural landscape
    Opis:
    Small water bodies, until recently considered as wasteland, are an essential element of the so-called small water retention. Their main use can vary significantly, but they always play a positive role by increasing water resources and enhancing the natural values of the landscape. Moreover, by increasing biodiversity thanks to plants forming habitats for many species of flora and fauna, small water bodies act as a biofilter, improving water quality. But these small reservoirs belong to the groups of waters that are most exposed to damage, especially within the catchment area. Because of the invaluable role of small farmland water bodies, a study was undertaken to investigate their phytocenotic structure. In addition, an attempt was made to assess the level of threats and to indicate their role in the development of habitat conditions. The investigated reservoir was created in 2007. Before that time, it functioned as a part of the Zemborzycki reservoir, as they were close to each other. Almost the entire surrounding of this small reservoir consisted of farmland. In 2011 a revitalization project was carried out in the reservoir. Plants typical for wetland habitats were mainly introduced, while synanthropic vegetation was removed. Based on chemical and physical analyses, it can be concluded that the investigated reservoir serves as a natural biofilter thanks to the qualitative and quantitative changes in the structure of macrophytes. After the revitalization project, the investigated pond gained new aesthetic and ecological qualities.
    Małe zbiorniki wodne, do niedawna uważane za nieużytki, są podstawowym elementem tzw. małej retencji. Zasadnicze przeznaczenie może być bardzo różne, ale zawsze pełnią pozytywną rolę zwiększając zasoby wodne i wzbogacając walory przyrodnicze krajobrazu. Dodatkowo poprzez zwiększanie różnorodności biologicznej, dzięki roślinom je porastającym i tworzącym siedliska dla wielu gatunków flory i fauny, małe zbiorniki wodne pełnią rolę biofiltra, poprawiając jakość wody. Jednakże te małe zbiorniki wodne należą także do najbardziej zagrożonych. Ze względu na nieocenioną rolę małych zbiorników wodnych krajobrazu rolniczego, zostały podjęte badania obejmujące analizę ich struktury fitocenotycznej. Ponadto, podjęto próbę oceny stopnia zagrożenia i wskazanie jego roli w rozwoju warunków siedliskowych. Badany zbiornik powstał w 2007 roku. Wcześniej funkcjonował jako jedna z zatok Zalewu Zemborzyckiego. Niemalże całe bezpośrednie otoczenie małego zbiornika wodnego stanowiły pola uprawne. W roku 2011 przeprowadzono na tym terenie prace rewitalizacyjne. Wprowadzono głównie rośliny siedlisk wodno-błotnych, usunięto zaś gatunki roślinności synantropijnej. W oparciu o wyniki fizyczno-chemicznych analiz wody zbiornika oraz wód podziemnych i powierzchniowych w bezpośrednim jego otoczeniu można wnioskować, iż funkcjonuje on jako naturalny biofiltr. Zmiana w obsadzie roślin z pewnością wzmocniła proces oczyszczania wód, przepływających poprzez zbiornik do Zalewu. Po przeprowadzonych pracach rewitalizacyjnych mały zbiornik wodny krajobrazu rolniczego zyskał nowe wartości ekologiczne i estetyczne.
    Źródło:
    Acta Agrobotanica; 2014, 67, 2; 31-39
    0065-0951
    2300-357X
    Pojawia się w:
    Acta Agrobotanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twórczość projektowa a partycypacja społeczna w kształtowaniu krajobrazu - wprowadzenie do probklematyki
    Design creativity and public participation in the landscape designing - introduction to issue
    Autorzy:
    Zieliński, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369514.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    antropogeniczne czynniki krajobrazotwórcze
    proces projektowy
    partycypacja społeczna
    anthropogenic factors
    social participation
    design process
    Opis:
    Człowiek będąc elementem krajobrazu swoją działalnością kształtuje przestrzeń, uczestnicząc w procesie trwania krajobrazu. Działalność ta może być różnie umotywowana, mieć różny zasięg oddziaływania ale zawsze wpływa na jakość krajobrazu a zatem także na jakość życia ludzi. We współczesnym świecie coraz większą rolę w gospodarowaniu przestrzenią odgrywają społeczności lokalne, korzystając z demokratycznego prawa współdecydowania o jakości krajobrazu, coraz częściej ich decyzje i działania stają się ważnym czynnikiem krajobrazotwórczym. Współczesny profesjonalny twórca: architekt, urbanista lub architekt krajobrazu powinien korzystać z potencjału jaki dają społeczności lokalne a partycypacja społeczna może być istotnym narzędziem w warsztacie projektowym odpowiedzialnego specjalisty.
    The man being a part of the landscape, shapes the space of its activities, participating in the landscape creation process. This activity may be differently motivated-on and have a different range of influence, but it always affects the quality of the landscape and the quality of people’s life also. In today's world an increasing role in landscape basin management is played by local communities, using the democratic law codetermine in landscape cases. Today's professional creator: architect, city planner or landscape architect should use the potential that is given by local communities and public participation. It can be an important tool in the professional designer workshop.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2012, 17; 457-466
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The quality of the landscape architecture as a result of contemporary development trends and societal activism
    Jakość architektury krajobrazu jako wynik współczesnych trendów rozwoju i aktywizmu społecznego
    Autorzy:
    Jakaitis, Jonas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056143.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    historical greenery
    interaction of anthropogenic components
    interaction of natural components
    landscape architecture
    park art
    architektura krajobrazu
    interakcja elementów antropogenicznych
    interakcja elementów przyrodniczych
    sztuka parkowa
    zieleń historyczna
    Opis:
    The focus point of this article is the territory of historical greenery (THG) of landscape architecture (LA) as aresult of interaction between material environment design as applied art and society. As an object of applied art and anthropogenic activity, LA, as well as its research is an important area for natural, anthropogenic, social and economic sustainability. The study of THG problems today is based on the innate human right to live in a harmonious space of both aesthetic material and natural environment. Aesthetic quality criteria are important for understanding the systemic relationships between nature and human interaction embodied in LA as an applied art form. Therefore, the anthropogenic objects of LA and the spaces formed by them in the urban environment require studies of the material and natural environment and the anthropogenic functioning as a whole. Based on heuristic, qualitative and quantitative research methods and case studies, the article discusses the problems of interaction between present anthropogenic and natural processes, as well as the possible influence of such interactions on scenarios of LA development and future management of the territory of historical greenery.
    W artykule skupiono się na zagadnieniach zieleni historycznej (THG) i architektury krajobrazu (LA) w wyniku interakcji pomiędzy materialnym projektowaniem środowiska (jako sztuki użytkowej) a społeczeństwem. Przedmiot badań jest traktowany jako przedmiot sztuki użytkowej i działalności antropogenicznej. Badanie mieści się w obszarze zrównoważonego rozwoju przyrodniczego, antropogenicznego, społecznego i gospodarczego. Współczesne badanie problemów THG opiera się na wrodzonym prawie człowieka do życia w harmonijnej przestrzeni zarówno estetycznego materiału, jak i środowiska naturalnego. Kryteria jakości estetycznej są ważne dla zrozumienia systemowych relacji między naturą a interakcjami międzyludzkimi zawartymi w LA jako formie sztuki użytkowej. Dlatego też obiekty antropogeniczne LA i tworzone przez nie przestrzenie w środowisku miejskim wymagają badań środowiska materialno-przyrodniczego oraz całościowego funkcjonowania antropogenicznego. Opierając się na heurystycznych, jakościowych i ilościowych metodach badawczych oraz studiach przypadków, w artykule omówiono problematykę interakcji między obecnymi procesami antropogenicznymi i naturalnymi, a także możliwy wpływ tych interakcji na scenariusze rozwoju LA i przyszłe zagospodarowanie terenów zieleni historycznej.
    Źródło:
    Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2020, 48; 351--363
    0079-3450
    2450-0038
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recharge and drainage of lakes in the Powidzki Landscape Park in conditions of increased anthropogenic and environmental pressure (central-western Poland)
    Autorzy:
    Nowak, Bogumił Michał
    Przybyłek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058553.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    surface resources
    groundwater resources
    hydraulic contacts
    water level changes
    mining dewatering
    evapotranspiration
    Gniezno Lakeland
    Opis:
    The lakes of the Powidzki Landscape Park (Gniezno Lakeland) are known for their natural and recreational values. The majority of them are located within two large glacial tunnel valleys, that in many places cut through several levels of till and inter-till aquifers. Regional hydraulic linkage systems are developed where surface water and groundwater remain in direct contact. Smaller water bodies occur between the lakes, in other tunnel valleys, in isolated meltwater basins, or in river valleys. These water bodies constitute local drainage bases. The existence in the area of such morphologically diverse lakes with different flow rates, varied morphology, and heterogeneous geological structure permitted tracing of the hydrodynamic dependencies of lake catchments of various types. Hydrogeological cross-sections, comparative analyses of structural maps for successive aquifers, bathymetric plans of lakes, and piezometric contour maps were prepared. Surface and groundwater level fluctuations were investigated, as well as their response to changing atmospheric conditions. Water balances of lakes were also determined for selected lake catchments. The study showed that all the lakes analysed are closely related to groundwater, and that the deepest ones reach lower aquifers. The majority of the lakes drain the aquifers, but some of the lakes feed them. Such a situation was documented in coastal wetlands and in the eastern part of the Park, affected by a depression cone associated with a nearby lignite opencast mine. The study showed that the deepest of the lakes analysed have a very wide catchment area of groundwater recharge, expanding beyond the boundaries of their surface catchment areas. This is important for the development of their resources, especially in periods of hydrogeological low flow.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2020, 64, 1; 205--219
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relations Between Natural and Post-industrial Areas with Transformed Relief on the Example of Śląsko-Dąbrowski Region
    Związki obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych o przekształconej rzeźbie terenu na przykładzie regionu śląsko-dąbrowskiego
    Autorzy:
    Opania, Sz.
    Szaton, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1190088.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
    Tematy:
    rewitalizacja
    antropopresja
    renaturalizacja
    krajobraz
    revitalisation
    anthropogenic impact
    renaturalisation
    landscape
    Opis:
    Region śląsko-dąbrowski wpisuje się w charakterystyczny obraz poprzemysłowego Śląska. Przemysł – a szczególnie wydobycie węgla kamiennego – odcisnęło w krajobrazie swoje piętno. Po upływie lat przyroda odnalazła jednak drogę, aby zaistnieć nawet na tych zdegradowanych, przekształconych przez człowieka terenach i uformowała nowy obraz regionu. Związki obszarów poprzemysłowych i przyrodniczych okazały się wyjątkowo silne, jednak aby mogły stać się bazą procesu rewitalizacji, wymagają wskazania i wzmocnienia. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej i analiz uwarunkowań zdefiniowano trzynaście grup powiązanych obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych regionu śląsko-dąbrowskiego, wraz ze wskazaniem potencjalnych kierunków ich rozwoju. Za czynniki decydujące o charakterze obszaru uznano przede wszystkim: stopień zachowania przekształceń (antropopresja daje możliwości interesującego kształtowania przestrzeni) oraz wartości przyrodnicze i krajobrazowe. Obszary różnią się także rodzajem i siłą powiązań. Wyszczególniono powiązania przestrzenne, krajobrazowe i funkcjonalne, następnie przyporządkowano do nich każdą z grup obszarów. Wyniki badań potwierdzają występowanie zjawiska przenikania się obszarów cennych przyrodniczo i przekształconych oraz dowodzą, że proces renaturalizacji rozpoczął się samoistnie. Wykorzystanie potencjału krajobrazowego i terenowego powiązanych obszarów może znacznie poprawić funkcjonowanie miast regionu śląsko-dąbrowskiego, a w szerszej perspektywie - Śląska.
    Źródło:
    Architektura Krajobrazu; 2015, 4; 4-19
    1641-5159
    Pojawia się w:
    Architektura Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany w rzeźbie i problem zagospodarowania obszarów po wydobyciu surowców skalnych na przykładzie okolic Tarnowej (Polska Centralna)
    Changes in the landscape and the problem of development of areas after extraction of rock resources illustrated with the example of the vicinity of Tarnowa (Central Poland)
    Autorzy:
    Przybyszewski, Daniel
    Kruszyńska, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/765165.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Antropogeniczne przekształcenia rzeźby
    eksploatacja
    rekultywacja
    Wysoczyzna Turecka
    Anthropogenic relief transformation
    exploitation
    reclamation
    Turek Heights
    Opis:
    The purpose of the article is to determine changes in the development and relief of the post-extractive area that result from transformations related to aggregate mining. The area around the gravel quarry in Tarnowa was selected as the test area. On the basis of cartographic summaries and analyzes, changes in the topography were shown. Thanks to the field study using a drone, the development of the area after and during the exploitation of natural aggregate was presented. The direction of forest remediation in which the changes are heading is indicated. The concept of special reclamation was introduced, which will allow the development and use of post-mining areas in an alternative way.
    Celem artykułu jest określenie zmian w zagospodarowaniu oraz rzeźbie obszaru powydobywczego, które wynikają z przekształceń związanych z eksploatacją kruszywa. Jako obszar testowy wybrano okolice żwirowni w Tarnowej. Na podstawie zestawień i analiz kartograficznych pokazano zmiany w rzeźbie terenu. Dzięki fotografiom wykonanym z drona przedstawiono krajobraz terenów dawnej i obecnej eksploatacji kruszywa naturalnego. Wskazano kierunek rekultywacji leśnej, w którym następują zmiany. Przybliżono oraz zasugerowano koncepcję rekultywacji specjalnej, która umożliwi zagospodarowanie i wykorzystanie terenów pokopalnianych w alternatywny sposób.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2019, 18; 41-51
    1427-9711
    2353-6063
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropogeniczne zmiany rzeźby na terenach górniczych Starego Zagłębia Miedziowego (synklinorium północnosudeckie) w świetle analiz geomorfometrycznych NMT LiDAR i danych archiwalnych
    Anthropogenic changes of the “Old Copper Basin” area landscape (North-Sudetic Synclinorium) in the light of LiDAR-based geomorphometric analysis and archival data
    Autorzy:
    Kowalski, A.
    Maciejak, K.
    Wojewoda, J.
    Kozłowski, A.
    Raczyński, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061788.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    geomorfometria
    obszary pogórnicze
    NMT LiDAR
    Stare Zagłębie Miedziowe
    Sudety
    geomorphometry
    post-mining areas
    DTM LiDAR
    Old Copper Basin
    Sudetes
    Opis:
    O ile parametry złożowe, historia oraz techniki eksploatacji cechsztyńskich złóż rud miedzi w synklinorium północnosudeckim były przedmiotem licznych opracowań, zagadnieniu przekształceń rzeźby terenu na obszarze tzw. Starego Zagłębia Miedziowego nie poświęcono jak dotąd szczególnej uwagi. Niniejsza praca ma na celu uzupełnienie tej luki. W artykule opisano morfologię i przeprowadzono szczegółowe analizy geomorfometryczne form pogórniczych związanych bezpośrednio z eksploatacją rud miedzi i składowaniem odpadów poeksploatacyjnych na obszarze Zagłębia. W analizie i opisie form powierzchni wykorzystano dane archiwalne, ale przede wszystkim nowe metody i możliwości związane z przetwarzaniem wysokorozdzielczych numerycznych modeli terenu (NMT LiDAR – ang. Light Detection and Ranging), które są uznawane obecnie za najwierniejsze i najdokładniejsze odwzorowanie powierzchni ziemi dostępne w formie numerycznej. Na obszarze badań wyróżniono i opisano następujące antropogeniczne formy rzeźby: wielkoskalowe deformacje powierzchni terenu (niecki osiadań i zapadliska), małoskalowe deformacje powierzchni terenu (pingi), kamieniołomy oraz formy związane ze składowaniem produktów ubocznych wydobycia i przeróbki rud miedzi – zbiorniki odpadów poflotacyjnych i hałdy. Wieloaspektowe podejście badawcze pozwoliło m.in. na zobrazowanie rozkładu przestrzennego form, oszacowanie parametrów wolumetrycznych, a także wytypowanie perspektyw rekultywacji i ochrony niektórych obiektów.
    While the history, techniques of exploitation and deposit parameters of the copper ores in the North-Sudetic Synclinorium have been the subject of numerous investigations, the transformations of the terrain in the so-called “Old Copper Basin” (Lower Silesia, SW Poland) have not been analysed in detail before. This paper is intended to complement this gap. The authors present the results of the detailed geomorphometric analysis of the post-mining forms related directly to the copper mining. The LiDAR-based, high-resolution Digital Terrain Models (DTMs), which have been used in the analysis and description of the landforms, are currently considered as the most accurate and precise 3D-spatial data available in the numerical form. The following anthropogenic forms are distinguished in the study area: large- and small-scale ground deformations (depressions and small sinkholes), abandoned quarries, and forms associated with the exploitation and storage of the flotation wastes – post-flotation tailings and dumps. Our investigations have allowed visualization of the spatial distribution of the forms, estimation of their total volume as well as perspectives of their reclamation and protection.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2017, 469; 177--199
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-26 z 26

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies