Phytocenotic structure and physico-chemical properties of a small water body in agricultural landscape

Small water bodies, until recently considered as wasteland, are an essential element of the so-called small water retention. Their main use can vary significantly, but they always play a positive role by increasing water resources and enhancing the natural values of the landscape. Moreover, by increasing biodiversity thanks to plants forming habitats for many species of flora and fauna, small water bodies act as a biofilter, improving water quality. But these small reservoirs belong to the groups of waters that are most exposed to damage, especially within the catchment area. Because of the invaluable role of small farmland water bodies, a study was undertaken to investigate their phytocenotic structure. In addition, an attempt was made to assess the level of threats and to indicate their role in the development of habitat conditions. The investigated reservoir was created in 2007. Before that time, it functioned as a part of the Zemborzycki reservoir, as they were close to each other. Almost the entire surrounding of this small reservoir consisted of farmland. In 2011 a revitalization project was carried out in the reservoir. Plants typical for wetland habitats were mainly introduced, while synanthropic vegetation was removed. Based on chemical and physical analyses, it can be concluded that the investigated reservoir serves as a natural biofilter thanks to the qualitative and quantitative changes in the structure of macrophytes. After the revitalization project, the investigated pond gained new aesthetic and ecological qualities.

Małe zbiorniki wodne, do niedawna uważane za nieużytki, są podstawowym elementem tzw. małej retencji. Zasadnicze przeznaczenie może być bardzo różne, ale zawsze pełnią pozytywną rolę zwiększając zasoby wodne i wzbogacając walory przyrodnicze krajobrazu. Dodatkowo poprzez zwiększanie różnorodności biologicznej, dzięki roślinom je porastającym i tworzącym siedliska dla wielu gatunków flory i fauny, małe zbiorniki wodne pełnią rolę biofiltra, poprawiając jakość wody. Jednakże te małe zbiorniki wodne należą także do najbardziej zagrożonych. Ze względu na nieocenioną rolę małych zbiorników wodnych krajobrazu rolniczego, zostały podjęte badania obejmujące analizę ich struktury fitocenotycznej. Ponadto, podjęto próbę oceny stopnia zagrożenia i wskazanie jego roli w rozwoju warunków siedliskowych. Badany zbiornik powstał w 2007 roku. Wcześniej funkcjonował jako jedna z zatok Zalewu Zemborzyckiego. Niemalże całe bezpośrednie otoczenie małego zbiornika wodnego stanowiły pola uprawne. W roku 2011 przeprowadzono na tym terenie prace rewitalizacyjne. Wprowadzono głównie rośliny siedlisk wodno-błotnych, usunięto zaś gatunki roślinności synantropijnej. W oparciu o wyniki fizyczno-chemicznych analiz wody zbiornika oraz wód podziemnych i powierzchniowych w bezpośrednim jego otoczeniu można wnioskować, iż funkcjonuje on jako naturalny biofiltr. Zmiana w obsadzie roślin z pewnością wzmocniła proces oczyszczania wód, przepływających poprzez zbiornik do Zalewu. Po przeprowadzonych pracach rewitalizacyjnych mały zbiornik wodny krajobrazu rolniczego zyskał nowe wartości ekologiczne i estetyczne.