Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Teoria agencji" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-36 z 36
    Tytuł:
    Wpływ koncepcji biznesu odpowiedzialnego społecznie na koszty pozyskiwanego kapitału - zarys problemu
    The Influence of the Concept of CRS Company on the Costs of the Obtained Capital - the Outline of the Problem
    Autorzy:
    Tomyślak, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/512161.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-10
    Wydawca:
    Agencja Managerska VIP for You
    Tematy:
    rynki finansowe
    teoria agencji
    interesariusz
    CSR
    koszty kapitału
    Opis:
    W niniejszym artykule podjęto próbę wykazania, w jaki sposób niedoskonałość rynków finansowych (asymetria informacji, dylematy związane z teorią agencji) może być minimalizowane przez implementację strategii polityki biznesu odpowiedzialnego społecznie. Zasadniczą tezą pracy jest twierdzenie, że konsekwencją neutralizowania ryzyk wynikających z niepełnej wiedzy kapitałodawcy o kapitałobiorcy oraz możliwych konfliktów między źle zdefiniowanymi celami interesariuszy jest nie tylko łatwiejszy dostęp do kapitału, ale również jego mniejszy koszt.
    The article tries to present in what way the financial market failure (information asymmetry, dilemmas related to the agency theory) may be minimized by implementing of the CSR strategies. The major thesis of this work is a statement that if the risks related to the insufficient knowledge of the contributor about the recipient, and possible conflicts arising out of wrongly defined aims of stakeholders are minimized, then the access to the capital is not only easier but also it is less expensive.
    Źródło:
    Rynek – Społeczeństwo – Kultura; 2012, 1; 11-17
    2300-5491
    Pojawia się w:
    Rynek – Społeczeństwo – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ norm moralnych na kształtowanie się prawa wydatków publicznych — polska perspektywa
    Autorzy:
    Salachna, Joanna M.
    Tyniewicki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36166176.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-31
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    moralność
    wydatki publiczne
    wybór publiczny
    teoria agencji
    społeczeństwo polskie
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest ustalenie zakresu zależności/ relacji pomiędzy treścią norm moralnych a stanowionym w Polsce prawem wydatków publicznych, jak również określenie oddziaływania tego prawa na kształtowanie postaw obywateli. Problematyka ta ma interdyscyplinarny charakter, wymaga bowiem uwzględnienia punktu widzenia (poglądów) prawników, socjologów i ekonomistów. Z wykorzystaniem opracowanego przez autorów schematu zostały sformułowane następujące tezy: z jednej strony normy moralne, w tym zasady społeczne wynikające z uniwersalnych wartości chrześcijańskich, powinny bezpośrednio oraz pośrednio silnie oddziaływać/wpływać na tworzone prawne regulacje z zakresu wydatków publicznych, jak również na edukację oraz postawy obywatelskie; z drugiej zaś — i jest to proces odwrotny — dokonywane wydatki publiczne w określonym stopniu mają wpływ m.in. na kształtowanie postaw obywatelskich, a także mogą mieć wpływ na treść samych norm moralnych. Do weryfikacji tych tez wykorzystano dwa zrealizowane badania pilotażowe. Ponadto realizacji powyżej wskazanych celów posłużyła dokonana w artykule analiza tworzenia prawa wydatków publicznych w kontekście teorii wyboru publicznego i teorii agencji oraz weryfikacja oceny społecznej w zakresie związku pomiędzy treścią norm moralnych a wybranymi decyzjami z zakresu wydatkowania środków publicznych.
    Źródło:
    Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego; 2022, 5; 2-10
    0137-5490
    Pojawia się w:
    Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bariery współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej
    Barriers to Cooperation between Regulatory Authority and Companies in the Field of Regulation from the Perspective of Behavioural Economics
    Autorzy:
    Szkudlarek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22619580.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    regulacja
    teoria agencji
    ekonomia behawioralna
    regulation
    agency theory
    behavioural economics
    Opis:
    Celem artykułu była ocena znaczenia barier we współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej. Do osiągnięcia celu badawczego wykorzystano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w urzędach regulacyjnych w Polsce: w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej (UKE, n = 107) oraz w Urzędzie Regulacji Energetyki (URE, n = 157). Wyniki badania wykazały relatywnie większe znaczenie barier dotyczących skłonności do ryzyka, oceny rynku i wyboru narzędzia regulacji, a także braku partnerskich stosunków współpracy i zaufania. Jednocześnie badani wskazali na relatywnie mniejsze znaczenie braku potrzeby współpracy, zniechęcania do współpracy i nieuczciwości działań. W kilku przypadkach stwierdzono istotne statystycznie różnice w ocenie tych barier pomiędzy urzędnikami UKE i URE. W analizie barier z perspektywy ekonomii behawioralnej wskazano na znaczenie teorii perspektywy, heurystyki zakotwiczenia, efektu ramowania, efektu nadmiernej pewności, efektu status quo oraz na zjawiska szumu.
    The aim of the article was to assess the importance of barriers to cooperation between regulatory authority and companies in the field of regulation from the perspective of behavioural economics. To achieve this goal the results of survey research conducted in Poland in the Office of Electronic Communications (OEC, n = 107) and the Energy Regulatory Office (ERO, n = 157) were used. The results of the research showed relatively greater importance of barriers in the form of risk propensity, market assessment, and choice of regulation tool, as well as the lack of partner relations and trust. It was indicated that the lack of need for cooperation, discouragement from cooperation and dishonesty are relatively less significant barriers. In several cases statistically significant differences in the assessment of these barriers between UKE and URE officials were also found. From the perspective of behavioural economics the importance of prospect theory, anchoring heuristic, framing effect, overconfidence effect, status quo effect and noise phenomenon was indicated.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 4; 143-152
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacja agencji w systemie zamówień publicznych
    Autorzy:
    Chrisidu-Budnik, Agnieszka
    Przedańska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/583596.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    asymetria informacji
    system zamówień publicznych
    teoria agencji
    mocodawca (principal)
    pełnomocnik (agent)
    Opis:
    Problematyka zamówień publicznych jako przedmiot badań naukowych, a także praktyka gospodarcza coraz bardziej stają się otwarte na podejście interdyscyplinarności – włączają dorobek innych nauk do analizy funkcjonowania systemu zamówień publicznych. Owa interdyscyplinarność odbywa się między innymi za pośrednictwem nauk ekonomii. W ramach tak rozumianego pogranicza nauk ekonomicznych i nauk administracyjnych wykształcił się nurt analizy funkcjonowania systemu zamówień publicznych przez pryzmat teorii agencji. W artykule podjęto próbę aplikacji podstawowych założeń teorii agencji do systemu zamówień publicznych.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 497; 207-224
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem agencji z perspektywy menedżera spoza rodziny na przykładzie wybranej firmy rodzinnej
    Autorzy:
    Kielan, Łukasz
    Pełczewski, Maciej Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2124670.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    teoria agencji
    firma rodzinna
    konflikt
    agency theory
    family businesses
    agent-principal conflict
    Opis:
    Cel – Celem artykułu jest przedstawienie problemu agencji z perspektywy menedżera zarządzającego firmą rodzinną. Autorzy przedstawili rys teoretyczny, następnie przeanalizowali wyniki badań przeprowadzonych na wybranym przedsiębiorstwie rodzinnym i przedstawili model zarządzania problemem. Metoda badań – W opracowaniu zastosowano metodę monograficzną, studium jednokrotnego przypadku oraz analizę literatury. Wyniki – Przedstawienie perspektywy menedżera spoza rodziny, zarządzającego firmą rodzinną, a także rozwiązań minimalizujących konflikty na linii agent – pryncypał. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – W artykule zaprezentowano szereg rozwiązań, których wdrożenie zapewni ochronę własności rodziny przed oportunistycznym działaniem menedżera z zewnątrz.
    Purpose – The purpose of the article is to present the problem of an agency from the perspective of a manager managing a family business. The authors will present a theoretical outline, then analyse the results of research carried out on a selected family enterprise and present a problem management model. Research method – The study uses classical research methods, such as the analysis of the literature on the subject, as well as a single-case study. Result – Presenting the perspective of a manager, from outside the family, managing a family business, as well as solutions minimizing the conflict between agent and principal. Conclusions – In this case, the authors presented the results of research in a company in which part of the management is assigned to the manager. In the light of the already knownresearch of companies in Poland, there are very few such examples, which was a research gap that the authors wanted to fill.
    Źródło:
    Optimum. Economic Studies; 2021, 4(106); 111-124
    1506-7637
    Pojawia się w:
    Optimum. Economic Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem przedstawicielstwa w otwartych funduszach emerytalnych – wybrane aspekty
    Agency Problem in Open Pension Funds – Selected Aspects
    Autorzy:
    Samborski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597057.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    fundusz emerytalny
    problem agencji
    teoria agencji
    pension fund
    agency problem
    agency theory
    Opis:
    W artykule podjęto problem przedstawicielstwa w otwartych funduszach emerytalnych. Całość rozważań osadzono w założeniach pozytywistycznej teorii agencji. W tekście poddano analizie stosunki, w jakie wchodzą otwarte fundusze emerytalne (OFE) i powszechne towarzystwa emerytalne (PTE) – organ zarządzający OFE. Zwrócono uwagę na relacje zachodzące pomiędzy członkiem OFE a akcjonariuszem PTE. W opracowaniu jako cel przyjęto ocenę mechanizmów ukierunkowanych na łagodzenie konfliktu interesów pomiędzy członkami OFE a PTE. Analizie poddano dwa rodzaje mechanizmów, a mianowicie: bodźce i monitoring. Zdaniem autora w zakresie bodźców przyjęte przez ustawodawcę rozwiązania nie do końca odpowiadają potrzebom członków OFE. Autor proponuje powiązanie większej części wynagrodzenia PTE z wynikami inwestycyjnymi OFE. Towarzyszyć temu jednak powinno zniesienie ustawowych ograniczeń inwestycyjnych dla środków zgromadzonych w OFE i stworzenie możliwości wyodrębnienia z OFE kilku subfunduszy o różnym poziomie ryzyka inwestycyjnego. Autor zaznacza przy tym, iż o profilu ryzyka planu emerytalnego decydować powinien członek OFE. Przyjęte natomiast przez ustawodawcę rozwiązania z punktu widzenia mechanizmu monitoringu nie budzą większych zastrzeżeń. Pewnej poprawy wymagałyby jednak relacje wewnątrz PTE, a dokładniej kwestie dotyczące rad nadzorczych.
    The article discusses the agency problem in open pension funds. All these considerations embedded in the assumptions of the positivist agency theory. The text analyzed the relationship between the open pension funds (OFE) and general pension societies (PTE) – OFE governing body. Attention was paid to the relationship between members of the open pension funds and PTE shareholders. The study adopted as a goal: to assess the mechanisms that solve the conflicts of interest between members of OFE and PTE. Author analyzed two types of mechanisms, namely: incentives and monitoring. According to the author, adopted solutions by the legislator in the area of incentives do not fully meet the needs of OFE members. The author proposes to link the greater part of the PTE remuneration with the results of OFE investment. The author also proposes the abolition of statutory investment limits on OFE and separation within the OFE several sub-funds with different levels of investment risk. OFE member should decide about the risk profile of a pension plan. Adopted solutions by the legislature in the field of monitoring do not raise major objections. One improvement would require, however, relations within the PTE, and more specifically issues concerning supervisory boards.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2016, C; 329-348
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła konfliktu agencyjnego w towarzystwach funduszy inwestycyjnych
    The sources of agency conflict in the investment fund companies
    Autorzy:
    Gad, Dagmara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951336.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    teoria agencji
    konflikt agencji
    towarzystwo funduszy inwestycyjnych
    agency theory
    agency conflict
    investment fund company
    Opis:
    Investment Fund Company sets up and manages investment funds that collect funds from many investors. Decisions taken by Investment Fund Company are supported by the experienced managers (investment advisors or Asset Management Company). It seems that those decisions are optimal. It turns out, however, that between Investment Fund Company, participants in the Investment Fund and the managers (investment advisors or Asset Management Company) can be identified the agency problem. The purpose of this article is to present, on the basis of literature studies, the sources of agency theory in Investment Fund Company. In the empirical part of the paper is presented the potential sources of the Agency Theory on the example of AXA Investment Fund Company.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2014, XCI (91)/2; 89-104
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie partycypacji wyborczej i wykształcenia radnych dla efektywności dostarczania dóbr publicznych przez gminy w Polsce
    Autorzy:
    Piwowarski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/542332.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    public sector efficiency
    voter turnout
    agency theory
    efektywność sektora publicznego
    partycypacja wyborcza
    teoria agencji
    Opis:
    Celem badania jest ocena wpływu frekwencji wyborczej i wykształcenia radnych — które można rozpatrywać jako elementy oddziałujące na zależność agencyjną — na efektywność dostarczania przez gminy dóbr publicznych. Efektywność mierzono za pomocą indeksu efektywności działalności sektora publicznego (Public Sector Efficiency — PSE). Na podstawie próby przekrojowej oszacowano parametry modelu ekonometrycznego dla wszystkich gmin oraz w podziale na: miejskie łącznie z miastami na prawach powiatu, miejsko-wiejskie i wiejskie. W badaniu wykorzystano dane statystyczne GUS oraz Państwowej Komisji Wyborczej (PKW) za 2014 r. Uzyskane wyniki nie potwierdziły zależności agencyjnej rozumianej jako większe zaangażowanie obywateli w politykę i lepszą kontrolę władzy, wskazały jednak na możliwość występowania dodatniej zależności pomiędzy kompetencjami radnych a efektywnością dostarczania dóbr publicznych mieszkańcom gmin.
    The aim of the research is to assess the influence of voter turnout and education level of councillors — which can be considered as the elements affecting the agency relationship — on the efficiency of public goods delivery by gminas. Public Sector Efficiency (PSE) index was used as a measure of efficiency. On the basis of the cross-sectional sample, the parameters of the econometric model were estimated for all gminas and their brakedown into: urban including cities with powiat rights, urban-rural and rural. Data published by the CSO and the National Electoral Commission for 2014 were used. The results did not confirm agency dependence understood as a greater involvement of citizens in politics and better control of power. They indicated, however, the possibility of a positive relationship between councillors’ competencies and the efficiency of public goods delivery to the residents of gminas.
    Źródło:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2017, 9
    0043-518X
    Pojawia się w:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reforma systemu szkolnictwa wyższego w Polsce z perspektywy teorii agencji
    Autorzy:
    Urbanek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192117.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    higher education sector
    HEI system reform
    agency theor
    system szkolnictwa wyższego
    reforma systemu
    teoria agencji
    Opis:
    Teoria agencji jest wykorzystywana przede wszystkim do opisu zjawisk składających się na ład korporacyjny. Podejmowane są również próby użycia tej platformy teoretycznej do opisu procesów zawiązanych z funkcjonowaniem systemu szkolnictwa wyższego. Związki kontraktowe w tym sektorze umożliwiają wskazanie instytucji, które w zależności od przyjętej perspektywy badawczej mogą pełnić rolę pryncypała lub agenta. Najczęściej przedmiotem analiz są relacje występujące na styku państwo/rząd (pryncypał) – uczelnie publiczne (agenci). Celem artykułu jest ocena propozycji reformy systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, przy wykorzystaniu perspektywy badawczej zawartej w teorii agencji. Jest to punkt wyjścia po pierwsze do identyfikacji najważniejszych dysfunkcjonalności obecnego systemu traktowanych jako przejawy problemu agencji. Po drugie propozycje nowych zasad funkcjonowania systemu zostały skonfrontowane z teoretycznymi mechanizmami łagodzenia konfliktu interesów: kontraktem opartym na wynikach i kontraktem opartym na obserwacji zachowań agenta. Rozważania zaprezentowane w artykule wskazują na możliwość identyfikacji efektywnych struktur instytucjonalnych w systemie szkolnictwa wyższego, których istotą jest rozwiązywanie problemu agencji. Fundamentem rekomendacji zawartych w propozycjach reformy systemu jest postulat zwiększenia autonomii instytucyjnej uczelni publicznych w stosunku do władz państwowych, ale również w stosunku do wewnętrznych jednostek. To silne kierownictwo uczelni, motywowane przez pryncypała za pomocą zindywidualizowanych narzędzi, przede wszystkim finansowych, sprawujące efektywną kontrolę nad procesami wewnątrz uczelni, jest warunkiem realizacji celów stojących przed polskim sektorem szkolnictwa wyższego.
    Agency theory is a concept used primarily to describe corporate governance phenomena. This theoretical platform is also used to describe the processes associated with the functioning of the higher education system. Contractual relationships in this sector make it possible to identify institutions that may act as principal or agent, depending on the perspective of the research perspective. Relations between the state / government (principal) and public universities (agents) are the most commonly studied subjects. The aim of the article is to present proposals for the reform of the higher education system in Poland, using agency theory as the research perspective. This was the starting point first to identify the most important dysfunctionalities of the current system as a manifestation of the agency problem. Secondly, the proposed new standards for the functioning of the system were confronted with theoretical mechanisms which are used to reduce conflict of interest: outcome-based contract and behavior-based contract. The considerations presented in the article point to the ability to identify effective institutional structures in the higher education system, the essence of which is to solve the agency problem. The foundation of the recommendations contained in all reform proposals is the desire to increase the institutional autonomy of public universities, in relation to state authorities, but also in relation to internal academic units. It is the strong leadership of the university, motivated by the principle of using personalized tools, primarily financial, with effective control over the processes within the university, is a fundament for achieving the goals of the Polish higher education sector.
    Źródło:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2019, 1-2, 53-54; 307-330
    1231-0298
    Pojawia się w:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The effect of agency relationships and individual ethical ideology on decision duplication with regard to questionable accounting policy choice. An experimental study
    Wpływ relacji agencji i indywidualnej ideologii etycznej na powielanie decyzji dotyczących wątpliwego wyboru polityki rachunkowości. Badanie eksperymentalne
    Autorzy:
    Maruszewska, Ewa Wanda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/516222.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
    Tematy:
    accounting policy choice
    principal-agent relation
    ethical orientation
    EPQ
    polityka rachunkowości
    teoria agencji
    orientacje etyczne
    Opis:
    Recent studies confirm that the principal-agent relationship adversely affects managers’ decisions. This study experimentally investigates willingness to copy a decision that is ethically suspect in both high and low adverse selection criteria. It revealed that when the agency problem was observed, the respondents were less eager to misuse accounting discretion within foreign currency. It showed that without adverse selection criteria, respondents behave unreflectively, duplicating a choice to the detriment of financial reporting. The findings were also compared with Forsyth’s taxonomy of personal moral philosophies, which show that most respondents represent the situationist and absolutist orientation, while situationists and exceptionists are less prone to misbehave. It suggests that individual moral orientation has an unex-pectedly small impact, whereas witnessing the agency relationship tends to make subjects duplicate the choice described in the scenario to a lesser degree. Idealists are more severe in ethical evaluation com-pared to relativists, although the majority of respondents, who did not observe adverse selection condi-tions, showed a high propensity to would duplicate the misconduct. The most important variable is the existence of adverse selection criteria, indicating that decision-making and the choice of professionals lie at the heart of accounting policy choice, and that further research should be considered.
    Literatura prezentująca wyniki badań eksperymentalnych w rachunkowości potwierdza, że występowanie relacji pryncypał – agent niekorzystnie wpływa na decyzje menedżerów. W artykule zaprezentowano wyniki eksperymentu, w którym badano skłonność do powielenia wątpliwego etycznie zachowania w sytuacji występowania/braku relacji agencji. Uzyskane wyniki wskazują, że wcześniejsza obserwacja niewłaści-wego wyboru w ramach polityki rachunkowości przy występowaniu relacji agencji zmniejsza skłonność do powielenia dyskrecjonalnych wyborów w zakresie wyceny rozrachunków w walutach obcych. Wyka-zano też, że bez niekorzystnych kryteriów podejmowania decyzji respondenci zachowują się bezreflek-syjnie, powielając dokonany wybór ze szkodą dla sprawozdawczości finansowej. Otrzymane wyniki porównano z taksonomią osobistych filozofii moralnych Forsytha wykazując, że większość badanych to sytuacjoniści i absolutyści oraz sytuacjoniści i utylitaryści są najmniej skłonni do powielania nieprawidło-wej decyzji. Wyniki sugerują, że indywidualna orientacja etyczna ma bardzo mały wpływ, podczas gdy wcześniejsza obserwacja kwestionowanej decyzji w warunkach agencji zmniejsza skłonność badanych do powielenia decyzji. Idealiści są bardziej surowi w ocenie moralnej sytuacji w porównaniu z relatywistami, chociaż większość ankietowanych, którzy nie obserwowali negatywnych skutków relacji pryncypał – agent, wykazała wysoką skłonność do powielania niewłaściwego zachowania. Najważniejszą zmienną jest występowanie relacji agencji wskazując, że podejmowanie decyzji i indywidualne wybory praktyków sta-nowią ważny element tworzenia polityki rachunkowości i wymagają badań.
    Źródło:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2020, 107(163); 159-182
    1641-4381
    2391-677X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczyny (i konsekwencje) niekompletności oraz niewyłączności struktur praw własności współczesnych spółek kapitałowych
    Autorzy:
    Misiński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/584489.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    nowa ekonomia instytucjonalna
    teoria praw własności
    teoria kosztów transakcyjnych
    teoria agencji
    kompletność i wyłączność praw własności
    Opis:
    Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie: jak wyjaśnić sytuację, gdy wieloletni, posiadający olbrzymią wiedzę i doświadczenie, uzdolnieni menedżerowie podejmują decyzje prowadzące do bankructwa przedsiębiorstwa, kryzysu całych krajowych gospodarek, a nawet regionów czy całego świata gospodarczego? Odpowiedź na to pytanie wymaga nie tylko analizy uwzględniającej konstrukcję konkretnych rozwiązań instytucjonalnych, ale także głębokiej transformacji aksjomatów paradygmatu ekonomii głównego nurtu. W tym celu w artykule dokonano: • analizy (nie)prawdziwości założenia racjonalności podejmowanych decyzji, • reinterpretacji (rozszerzeń) twierdzeń nowej ekonomii instytucjonalnej, • prezentacji etapów ewolucji instytucjonalnych uwarunkowań wykonywania praw własności (podejmowania decyzji o sposobach wykorzystania rzadkich zasobów). Zaprezentowane w artykule twierdzenia oraz sformułowane do nich rozszerzenia wraz z faktem pogłębiającej się niekompletności i niewyłączności praw własności są przyczyną pojawienia się niekontrolowanej przez nikogo apropriacji. Wzajemne napędzające się zjawiska oportunizmu, asymetrii informacji i ograniczonej racjonalności umożliwiają (napędzają) „moralny hazard”, tj. ryzyko podejmowania przez decydentów nieumocowanych na prawach własności decyzji (apropriacji) niezgodnych (w tym bardziej ryzykownych) z interesem (w tym akceptowalnym poziomem ryzyka) właścicieli umocowanych na prawach własności. W konsekwencji musi to prowadzić do spadku efektywności systemów społeczno-gospodarczych, bankructw firm, które nigdy nie powinny upaść, kryzysów w skali sektorów gospodarczych, krajów, a nawet kryzysów ogólnoświatowych.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 493; 174-189
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Corporate governance jako jeden z czynników mających wpływ na wysokość rezerw podmiotów z branży górniczej w latach 2018–2021
    Corporate governance as one of the factors affecting the amount of provisions among entities from the mining industry in 2018–2021
    Autorzy:
    Białas, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/17941497.pdf
    Data publikacji:
    2023-09-22
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
    Tematy:
    balance sheet provisions
    corporate governance
    agency theory
    mining industry
    rezerwy bilansowe
    teoria agencji
    branża górnicza
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są rezerwy tworzone na przyszłe zobowiązania. Badania przeprowadzono, opierając się na jednostkowych sprawozdaniach finansowych podmiotów z branży górniczej, które to podmioty mają obowiązek po zakończeniu działalności dokonać rekultywacji terenów górniczych. Celem artykułu jest ustalenie, czy corporate governance ma wpływ na wysokość tworzonych rezerw w branży górniczej. W szczególności próbowano zweryfikować, czy wartość tworzonych rezerw zależy od tego, jaka jest forma prawna i kto jest właścicielem danego przedsiębiorstwa górniczego. Dodatkowo, dzięki zebranym danym będzie możliwe ustalenie, w jakim stopniu przedsiębiorstwa te przygotowują się na przyszłe zobowiązania poprzez tworzenie rezerw. Czy pandemia COVID-19 również miała wpływ na zmiany w tym zakresie?
    Provisions created for future liabilities are the subject of this paper. The research was conducted on the basis of separate financial statements of entities from the mining industry, which are obliged to reclaim mining areas after the end of their operations. The aim of the article is to determine whether corporate governance has an impact on the amount of provisions created in the mining industry. In particular, attempts were made to verify whether the value of created provisions depends on who owns a given mining company. In addition, thanks to the collected data, it will be possible to determine how these enterprises prepare for future liabilities by creating provisions. Has the Covid-19 pandemic also had an impact on changes in this area?
    Źródło:
    Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2023, 190; 97-109
    1234-8872
    2657-5620
    Pojawia się w:
    Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Delikty korporacyjne w świetle teorii agencji – na podstawie doświadczeń amerykańskich
    Corporate Torts in the Light of Agency Theory
    Autorzy:
    Smoleń-Bojańczyk, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439869.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    teoria agencji
    teoria służebności
    nadużycia korporacyjne
    skandale finansowe
    agency theory
    theory of easement
    corporate frauds
    financial
    scandals
    Opis:
    Współczesna gospodarka światowa jest niestabilna. Świadczą o tym wybuchające cyklicznie kryzysy. Jednym z kluczowym czynników wpływających na niestabilność i kryzysy jest zmiana struktury własnościowej wielu przedsiębiorstw i towarzyszące temu oddzielenie własności od zarządzania. Procesy te doprowadziły m.in. do różnych konfliktów między akcjonariuszami i właścicielami opisywanymi m.in. przez teorie agencji. Nie ma miesiąca, w którym nie dowiadywalibyśmy się o kolejnym skandalu finansowym wywołanym przez wielkie korporacje. Celem artykułu jest wskazanie na korelacje między nadużyciami korporacyjnymi a teorią agencji. W artykule przeprowadzono analizę istoty teorii agencji, jej problemów, a także ewolucji. W celu zachowania obiektywności w tekście uwzględnione zostały stanowiska współczesnych zwolenników, jak i krytyków teorii agencji. Poruszono problem nadużyć korporacyjnych w Stanach Zjednoczonych w świetle teorii agencji począwszy od Enronu w 2001 roku, przez kryzys finansowy 2008 roku oraz dalsze jego konsekwencje. Przeprowadzona w artykule analiza wykazała, że pomimo wielkiego kryzysu finansowego nie wyciągnięto należytych wniosków w dziedzinie nadzoru korporacyjnego. Nowe regulacje, które narzucały odpowiedzialność menadżerów, nie przyniosły oczekiwanego efektu. Organy regulacyjne i kontrolne nie potrafiły postawić menadżerów odpowiedzialnych za kryzys w stan oskarżenia. Biorąc pod uwagę taki rozwój sytuacji i bezkarność menadżerów należy się spodziewać narastającego problemu agencji na rynkach finansowych.
    The contemporary global economy is unstable, as evidenced by cyclical crises. Almost every month we find out about the next financial scandal caused by large corporations. One of the key factors affecting volatility and crises is the change of the ownership structure of many enterprises and the accompanying separation of ownership and management. These processes led, among others, to various conflicts between shareholders and owners, described by agency theories. The purpose of this article is to show correlations between corporate/financial scandals and the agency theory. In the article, the author analysed the essence of the agency theory, its problems and evolution. To maintain objectivity this text includes the opinions of supporters as well as critics of the agency theory. In the article, there was discussed the problem of corporate frauds in the United States in the light of the agency theory, starting from Enron in 2001, through the financial crisis of 2008 and its further consequences. The analysis presented in the article shows that despite the great financial crisis no proper conclusions were drawn in the area of corporate governance. New regulations that imposed managers’ responsibility did not bring the predicted effect. Regulatory and control bodies were not able to make the managers responsible for the crisis indicted. Taking into account the development of the situation and lack of managers’ responsibility, we should expect a growing agency problem in financial markets.
    Źródło:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2018, 4(58); 202-224
    2084-4689
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona praw wspólników mniejszościowych w spółce z o.o. w kontekście teorii agencji
    The protection of minority shareholders’ rights in a limited liability company in the context of agency theory
    Autorzy:
    Samborski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596977.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    agency theory, agency problem, principle-principle conflict, limited liability company
    teoria agencji, problem agencji, konflikt pryncypał-pryncypał, spółka z o.
    Opis:
    Background: The subject of the research is legal corporate governance mechanisms aimed at solving the type II agency problem, i.e., the principals-principal conflict. The theoretical framework of the considerations is created by agency theory. The work focuses on the problem of goal conflict and monitoring. The goal conflict was limited to the conflict between the majority (controlling) and minority shareholders in a limited liability company. The problem of monitoring was limited to monitoring the company’s activity. It was assumed that a limited liability company acts in the interest of all shareholders, and the company’s interest is a compromise between the often conflicting expectations of shareholders. Research purpose: The aim of the study is to analyze and evaluate legal corporate governance mechanisms that are aimed at both reducing the conflict between the majority (controlling) and minority shareholders in a limited liability company as well as monitoring. The legal solutions in the Act of 15 September 2000 Commercial Companies Code, whose task is to protect the rights of minority shareholders in a limited liability company, were analyzed and evaluated. The criterion for evaluating the legal solutions was their usefulness and effectiveness in both resolving the goal conflicts and monitoring. Methods: The research method used in this paper is the analysis of the content of legal regulations concerning a limited liability company contained in the Act of 15 September 2000 Commercial Companies Code. The legal regulations were assessed in terms of protecting the rights of a minority shareholder in a limited liability company. Conclusions: On the basis of the research, two groups of regulations aimed at protecting a minority shareholder in a limited liability company were distinguished, i.e., collective and individual rights. However, the rights resulting from them do not sufficiently protect the minority share-holder in a limited liability company. Therefore, the article proposes introducing a new shareholder’s right into the legal solutions on a limited liability company, i.e., the right to terminate a shareholder’s participation in a limited liability company. Such a solution is appropriate on the basis of agency theory, according to which, it may constitute a disciplinary mechanism for managers and the majority (controlling) shareholder in a limited liability company. Such a solution may also constitute a counterbalance for the existing legal institution, i.e., an action for the exclusion of a shareholder from the company.
    Przedmiot badań: Przedmiotem badań są mechanizmy nadzoru korporacyjnego o charakterze prawnym ukierunkowane na rozwiązanie problemu agencji typu II, tj. konfliktu pryncypał – pryncypał. Ramy teoretyczne rozważań tworzy teoria agencji. W pracy skupiono się na problemie konfliktu celu i monitoringu. Konflikt celu ograniczono do konfliktu między wspólnikiem większościowym (kontrolującym) i mniejszościowym w spółce z o.o. Problem monitoringu ograniczono do monitoringu działalności spółki. Przyjęto, że spółka z o.o. działa w interesie wszystkich wspólników, a interes spółki jest kompromisem między często sprzecznymi oczekiwaniami wspólników. Cel badawczy: Celem opracowania jest analiza i ocena mechanizmów nadzoru korporacyjnego o charakterze prawnym, ukierunkowanych na ograniczenie konfliktu między wspólnikiem większościowym (kontrolującym) a mniejszościowym w spółce z o.o. oraz ukierunkowanych na monitoring. Poddane zostały analizie i ocenie rozwiązania prawne w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, których zadaniem jest ochrona praw wspólników mniejszościowych w spółce z o.o. Za kryterium oceny rozwiązań prawnych przyjęto ich przydatność i skuteczność w rozwiązywaniu problemu konfliktu celu i monitoringu. Metoda badawcza: Metodą badawczą wykorzystywaną w pracy jest analiza treści regulacji prawnych dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zawartych w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Regulacje prawne oceniano pod kątem ochrony praw wspólnika mniejszościowego w spółce z o.o.1 Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań wyodrębniono dwie grupy przepisów ukierunkowanych na ochronę wspólnika mniejszościowego w spółce z o.o. Są to prawa kolektywne oraz indywidualne. Uznano jednak, że uprawnienia z nich wynikające nie chronią w wystarczającym stopniu wspólnika mniejszościowego w spółce z o.o. Zaproponowano więc wprowadzenie do rozwiązań prawnych o spółce z o.o. nowego uprawnienia wspólnika, tj. prawa do wypowiedzenia przez wspólnika udziału w spółce z o.o. Zwrócono uwagę, że rozwiązanie takie na gruncie teorii agencji jest rozwiązaniem właściwym. Zgodnie z podstawowymi założeniami teorii agencji może stanowić mechanizm dyscyplinujący menedżerów i wspólnika większościowego (kontrolującego) w spółce z o.o. Rozwiązanie takie stanowić może również przeciwwagę dla istniejącej instytucji prawnej powództwa o wyłączenie ze spółki wspólnika.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 115; 353-370
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Harmonising Agency Theory and Sustainable Economic Paradigm – Improving Market Efficiency by Smart Regulation
    Harmonizacja teorii agencji i paradygmatu zrównoważonej gospodarki – poprawa efektywności rynku poprzez inteligentne regulacje
    Autorzy:
    Mlinarič, Franjo
    Kravchenko, Grygorii
    Brezovnik, Boštjan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344052.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    agency theory
    sustainable economic transition
    regulation curve
    market
    teoria agencji
    zrównoważona transformacja gospodarcza
    krzywa regulacji
    rynek
    Opis:
    We examined the intricate dynamics of agency theory within the framework of sustainable economic transition, which is incredibly capital intensive. Recognizing the gravity of sustainable transition, we address the challenges posed by the Second Order Agency Problem (SOAP) and market failures related to public goods. The research explores the subtle shift towards dominant credence goods and services, emphasizing the need for standardized non-financial information fuelling market’s efficiency. The primary aim is to bridge the gap between classical agency theory and modern sustainable economics applications. Our findings introduce an innovative Regulation Curve Model (RCM) presenting a fresh perspective on the cost-benefit dynamics of regulation. This study’s scope is international, with a specific focus on case studies from Poland and Slovenia. Our results from the RCM concept and from the sustainable strategy scoring model offer significant cognitive value for both academic science and practical policymaking. The research holds potential for guiding future sustainable policies and offers insights for nations navigating the complexities of economic transition.
    Zbadaliśmy skomplikowaną dynamikę teorii agencji w ramach zrównoważonej transformacji gospodarczej, która jest niezwykle kapitałochłonna. Uznając istotę zrównoważonej transformacji, zajmujemy się wyzwaniami związanymi z problemem agencji drugiego rzędu (SOAP) oraz niedoskonałościami rynku związanymi z dobrami publicznymi. W badaniach analizujemy subtelną zmianę w kierunku dominujących dóbr i usług bazujących na wiarygodności szeroko rozumianej jakości, podkreślając potrzebę standaryzowanych informacji niefinansowych napędzających efektywność rynku. Głównym celem jest wypełnienie luki między klasyczną teorią agencji a nowoczesnymi zastosowaniami zrównoważonej ekonomii. Nasze ustalenia wprowadzają innowacyjny model krzywej regulacji (RCM), prezentujący świeże spojrzenie na dynamikę kosztów i korzyści regulacji. Zakres tego badania jest międzynarodowy, ze szczególnym uwzględnieniem studiów przypadków z Polski i Słowenii. Wyniki dotyczące koncepcji RCM i modelu scoringowego zrównoważonej strategii oferują znaczącą wartość poznawczą zarówno dla nauki akademickiej, jak i praktycznego kształtowania polityki. Badania te mają potencjał do kierowania przyszłymi zrównoważonymi politykami i oferują wgląd dla narodów poruszających się w złożoności transformacji gospodarczej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 143-157
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategie zarządzania zyskiem z perspektywy struktury własnościowej przedsiębiorstw przemysłowych
    The strategies of earnings management from the perspective of ownership structure of industrial companies
    Autorzy:
    Comporek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/325403.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    struktura akcjonariatu
    teoria agencji
    korekty zysku netto
    zarządzanie zyskiem
    ownership structure
    agency theory
    accruals
    earnings management
    Opis:
    Zasadniczym celem artykułu jest wyeksponowanie związków zachodzących między strukturą akcjonariatu a realizowanymi strategiami zarządzania zyskiem netto w przemysłowych spółkach kapitałowych notowanych na GPW w Warszawie w latach 2012-2016. Przeprowadzone badania empiryczne opierają się na analizie relacji występujących między stopniem koncentracji własności w jednostce gospodarczej i organizacyjno-prawnym charakterem akcjonariuszy większościowych a dwoma miernikami różnic memoriałowych, do których zaliczono: współczynnik urealnionych korzyści finansowych przedsiębiorstwa (wrsf) oraz wskaźnik intencjonalnych korekt zysku netto (aacc).
    The main objective of the article is to highlight the relationships between the ownership structure and the strategies of earnings management in industrial companies listed on the Warsaw Stock Exchange in 2012-2016. Empirical research is based on an analysis of the relationship between the degree of concentration of ownership in an entity and the organizational and legal nature of majority shareholders and the two measures of accruals, including: financial benefits realignment ratio (wrsf) and discretionary accruals ratio (aacc).
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2017, 113; 35-51
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zrównoważony rozwój sieci franczyzowej w świetle teorii agencji
    The agency theory and sustainable development of a franchise network
    Autorzy:
    Andrzejak, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19944666.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    franczyza
    zrównoważony rozwój
    teoria agencji
    efekt gapowicza
    franchising
    sustainable development
    the agency theory
    the free rider effect
    Opis:
    W opracowaniu przedstawiono problem efektu gapowicza w kontekście standardów zrównoważonego rozwoju. Celem opracowania jest ocena działań na rzecz zrównoważonego rozwoju sieci franczyzowej w zestawieniu z występującym, zgodnie z teorią agencji, efektem gapowicza. Konflikty powstające na poziomie pryncypał–agent (franczyzodawca–franczyzobiorca) oraz zachowania oportunistyczne ze strony franczyzobiorców mogą osłabić wprowadzone zmiany, między innymi poprzez występowanie efektu gapowicza. Artykuł powstał w oparciu o przegląd polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu. Ponadto przeprowadzono analizę konfliktu pryncypał – agent, wynikającego z teorii agencji w zestawieniu ze standardami zrównoważonego rozwoju i wprowadzonych dobrych praktyk przez sieci franczyzowe. Wnioski wynikające z krytycznej analizy piśmiennictwa sugerują możliwość zmniejszenia skuteczności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez zachowania oportunistyczne franczyzobiorców. W celu ich ograniczenia wymagany jest system kontroli. Aktywny udział franczyzobiorców przyczynia się do skuteczności dobrych praktyk wprowadzanych przez sieć
    The article presents the problem of the free rider effect in the context of sustainable development standards. The aim of the article is to assess activities for the sustainable development of the franchise network and their effectiveness in comparison with the free rider effect occurring in the agency’s theory. The principal-agent conflict (franchisor-franchisee) and opportunistic behaviour on the part of franchisees may weaken the introduced changes. The article is based on a review of Polish and foreign literature on the subject. Moreover, an analysis of the principal-agent conflict resulting from the agency theory was performed in comparison with the standards of sustainable development and good practices introduced by franchise networks. Conclusions resulting from the critical analysis of the literature suggest the possibility of reducing the effectiveness of actions for sustainable development through opportunistic behaviour of franchisees. A control system is required to limit them. In addition, the active participation of franchisees contributes to the effectiveness of good practices implemented by the network.
    Źródło:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2022, 63, 1; 45-56
    1896-656X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza mechanizmów powierzenia usług w ogólnym interesie gospodarczym z perspektywy teorii agencji
    Analysis of the mechanisms for entrusting Services of General Economic Interest (SGEI) from the agency theory perspective
    Autorzy:
    Kosiada-Sylburska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596738.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    service of general economic interest, agency theory, entrustment act
    usługa w ogólnym interesie gospodarczym, teoria agencji, akt powierzenia
    Opis:
    Background: Services of general economic interest are part of the European Union’s legal order for free competition and state aid. They concern the entrustment of certain public services for a particular reward, known as compensation, by a public body. The paper reviews the mechanism of entrusting SGEI from the perspective of agency theory. Research purpose: The aim of the paper is to analyse whether there is an analogy between the mechanisms of entrusting public services and the mechanisms identified to mitigate the effects of the problem of the agency and draw conclusions, based on economic theory, to improve legal regulation. Methods: The analysis of selected Polish and English literature on the agency theory and SGEI was carried out. A review and interpretation of legal regulations in the field of public aid was made, with a focus on services of general economic interest. The paper has a conceptual character. Conclusion: The conclusion is that there is a clear analogy between the mechanisms of entrusting public services and the mechanisms adopted to mitigate the agency problem. This means that the achievements of economic sciences in the field of the agency theory should be taken into account in the development of legal regulations on public services and in the preparation of the SGEI entrustment contracts.
    Przedmiot badań: Usługi w ogólnym interesie gospodarczym są częścią porządku prawnego Unii Europejskiej dotyczącego swobodnej konkurencji i pomocy publicznej. Dotyczą one powierzenia przez podmiot publiczny świadczenia określonych usług publicznych za określone wynagrodzenie, zwane rekompensatą. W artykule przeanalizowano mechanizm powierzenia UOIG z perspektywy teorii agencji. Cel badawczy: Celem artykułu jest zbadanie, czy istnieje analogia między mechanizmami powierzenia usług publicznych a mechanizmami zidentyfikowanymi w celu złagodzenia skutków problemu agencji oraz sformułowanie w oparciu o teorię ekonomiczną wniosków służących udoskonaleniu regulacji prawnych. Metoda badawcza: Dokonano analizy wybranej literatury polskojęzycznej i anglojęzycznej w przedmiocie teorii agencji i UOIG. Dokonano przeglądu i interpretacji regulacji prawnych w zakresie pomocy publicznej ze szczególnym uwzględnieniem usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Artykuł ma charakter koncepcyjny. Wyniki: W ramach przeprowadzonej analizy wykazano, że istnieje wyraźna analogia między mechanizmami powierzania usług publicznych a mechanizmami przyjętymi w celu złagodzenia problemu agencji. Oznacza to, że osiągnięcia nauk ekonomicznych w dziedzinie teorii agencji powinny być brane pod uwagę przy opracowywaniu regulacji prawnych dotyczących usług publicznych i przygotowywaniu umów powierzenia UOIG.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 114
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The impact of moral norms on the creation of public expenditure law – the Polish experience
    Oddziaływanie norm moralnych na kreowanie prawa wydatków publicznych – doświadczenie polskie
    Autorzy:
    Tyniewicki, Marcin
    Salachna, Joanna Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965276.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    moralność
    wydatki publiczne
    wybór publiczny
    teoria agencji
    społeczeństwo polskie
    morality
    public expenditure
    public choice
    principal-agent problem
    Polish society
    Opis:
    The aim of this article is to determine the extent of dependence/relation between moral norms and public expenditure law established in Poland as well as to determine the impact of this law on the formation of citizenship. The following theses have been formulated by the Authors on the basis of elaborated diagram: firstly, moral norms, including social rules arising from universal Christian values, should directly and indirectly strongly influence legal regulations in the scope of public expenditure as well as education and citizenship; secondly and this is a reverse process – public spending may to a certain extend impact the content of moral norms. These theses have been verified on the basis of two pilot researches. Moreover, the article, due to its aim, analyses the formation of public expenditure law in the context of public choice theory and principal-agent problem as well as verifies social evaluation of the connection between the content of moral norms and selected decisions concerning public expenditure.
    Celem niniejszego artykułu jest ustalenie zakresu zależności/relacji pomiędzy treścią norm moralnych a stanowionym w Polsce prawem wydatków publicznych, jak również określenie oddziaływania tego prawa na kształtowanie postaw obywateli. W oparciu o opracowany przez autorów schemat, sformułowane zostały następujące tezy: po pierwsze normy moralne, w tym zasady społeczne wynikające z uniwersalnych wartości chrześcijańskich, powinny bezpośrednio oraz pośrednio silnie oddziaływać/wpływać na tworzone prawne regulacje z zakresu wydatków publicznych, jak również na edukację oraz postawy obywatelskie; po drugie i jest to proces odwrotny – dokonywane wydatki publiczne w określonym stopniu mają wpływ m.in. na kształtowanie postaw obywatelskich, jak też mogą mieć wpływ na treść samych norm moralnych. Tezy te zostały wstępnie zweryfikowane w oparciu o dwa zrealizowane badania pilotażowe. Ponadto w artykule, z uwagi na jego cel, dokonano analizy tworzenia prawa wydatków publicznych w kontekście teorii wyboru publicznego i teorii agencji oraz weryfikacja oceny społecznej w zakresie związku pomiędzy treścią norm moralnych a wybranymi decyzjami z zakresu wydatkowania środków publicznych.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2021, 19, 4; 73-88
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikty interesów w finansach przedsiębiorstwa (dyskusyjne problemy)
    Conflict of interest in the corporate finance (issues for discussion)
    Autorzy:
    Łukasik, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/586862.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Asymetria informacji
    Interesariusze
    Konflikty interesów
    Modele przedsiębiorstw
    Teoria agencji
    Agency theory
    Asymmetric information
    Business models
    Conflict of interest
    Stakeholders
    Opis:
    Konflikty interesów stanowią ważny element funkcjonowania współczesnego przedsiębiorstwa działającego w zmiennych warunkach otoczenia i zróżnicowanych oczekiwaniach różnych grup interesariuszy. Artykuł jest próbą włączenia się do podejmowanej w literaturze przedmiotu dyskusji na temat przesłanek i konsekwencji konfliktu interesów w finansach. Pozwala na wypełnienie luki poznawczej w zakresie obszarów i skutków konfliktu interesów w przedsiębiorstwie, ze wskazaniem społecznego i psychologicznego aspektu jego działania.
    Conflict of interest is an important issue for the modern enterprise which operates under the condition of the fluctuating business environment and diversified expectations of different groups of stakeholders. This paper attempts to contribute to the current conceptual debate on the premises and consequences of the conflict of interest in finance. It aims at bridging the cognitive gap related to the areas and consequences of the conflict of interest in the enterprise with regard to the social and psychological aspects of its operation.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2018, 363; 62-73
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki finansowe polskich spółek publicznych a aktywność ich rad nadzorczych
    Firm performance and supervisory board’s activity: evidence from Polish listed companies
    Autorzy:
    Bohdanowicz, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/202460.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
    Tematy:
    rada nadzorcza
    teoria agencji
    aktywność rad nadzorczych
    wyniki finansowe spółek
    corporate boards
    agency theory
    supervisory boards’ acticity
    firm performance
    Opis:
    Niniejszy artykuł porusza problem aktywności rad nadzorczych polskich spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Celem badań w nim przedstawionych było określenie relacji pomiędzy wynikami finansowymi tych spółek mierzonymi wskaźnikiem ROA a aktywnością ich rad. Próba badawcza obejmowała 1611 obserwacji w 356 spółkach notowanych na GPW w Warszawie pomiędzy 2008 i 2015 rokiem. Dane analizowano za pomocą regresji Poissona. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, iż występują statystycznie istotne i negatywne związki pomiędzy wartościami wskaźnika ROA mierzonymi zarówno w bieżącym, jak i w roku wcześniejszym a liczbą posiedzeń rad nadzorczych. Tym samym rezultaty badania potwierdziły, że organy te stają się aktywniejsze w obliczu pogarszających się wyników finansowych spółek i starają się być efektywnymi mechanizmami łagodzenia konfliktu agencji.
    This article deals with the supervisory boards’ activity of Polish companies listed on the Warsaw Stock Exchange. Its purpose is to determine the relationship between firm performance measured by ROA and this activity. Poisson regression analysis conducted on a sample of 1611 observations in 356 companies between 2008 and 2015 showed that there are statistically significant and negative relationships between the ROA values measured both in the current and previous year and the supervisory boards’ meeting frequency. Thus, the results of the study confirmed that these bodies are becoming more active in the face of the deteriorating financial results of companies and are trying to be effective mechanisms for mitigating the agency's conflict.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2018, 76; 21-35
    0239-9415
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie motywacji nauczycieli akademickich w Polsce w kontekście wielozadaniowego modelu agencji
    Incentives for academic teachers in Poland in the context of the multitasking agency model
    Autorzy:
    Piwowarski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596241.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    agency theory, principal-agent model, incentive system, universities in Poland
    teoria agencji, model pryncypał – agent, system motywacyjny, uczelnie w Polsce
    Opis:
    Background: Shaping motivations in the principal-agent relationship is the basis for the effective functioning of both market entities and organizations. The multitasking problem at universities is associated with hidden actions (moral hazard). The inability to constantly monitor the work of an academic teacher and the difficulty in measuring his/her effectiveness are conducive to the emergence of these phenomena. The problem can be solved by a properly designed contract. Research purpose: The aim of the article is to analyze solutions relating to the system of financing higher education contained in the Act of 20 July 2018 – the Law on Higher Education and Science – in the context of the Multitasking Agency Model. On this basis, proposals for incentive solutions that increase the effectiveness of the Polish academic teacher’s work are presented. Methods: The article analyzes the multitasking agency model, which is then complemented with empirical data and a description of juridical solutions. Conclusions: Considering the teachers’ research activities, the incentive system should be based on bonus points for each publication above a given point floor, while linking university funding with the number of students would indicate the need to introduce a similar mechanism for didactic activities.
    Przedmiot badań: Umiejętne kształtowanie motywacji w relacji pryncypał – agent jest podstawą efektywnego funkcjonowania zarówno podmiotów rynkowych, jak i organizacji. Problem wielozadaniowości agenta występujący na uczelniach może wiązać się z ukrytymi działaniami i pokusą nadużycia. Brak możliwości ciągłego monitorowania pracy nauczyciela akademickiego oraz trudności w mierzeniu jej efektywności sprzyjają powstawaniu tych zjawisk. Problem można rozwiązać poprzez odpowiednio zaprojektowany kontrakt. Cel badawczy: Celem artykułu jest analiza rozwiązań odnoszących się do systemu finansowania szkolnictwa wyższego zawartych w Ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w kontekście wielozadaniowego modelu agencji. Na tej podstawie przedstawia się propozycje rozwiązań motywacyjnych sprzyjających zwiększaniu efektywności pracy nauczyciela akademickiego w Polsce. Metoda badawcza: W artykule analizuje się teoretyczny wielozadaniowy model agencji, który następnie uzupełniany jest o dane statystyczne oraz opis rozwiązań prawnych. Wyniki: W części badawczej system motywacyjny powinien być oparty na punktach premiowych za każdą publikację powyżej danego limitu, natomiast powiązanie finansowania uczelni z liczbą studentów wskazywałoby na potrzebę wprowadzenia podobnego mechanizmu dla działalności dydaktycznej.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2019, 113
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rada badawcza jako agent i pryncypał – przykład relacji agencji w polityce naukowej
    Research council as agent and principal – an example of agency relation in science policy
    Autorzy:
    Przegrocki, Andrzej
    Jabłecka, Julita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577746.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    teoria agencji
    polityka naukowa
    teoria pryncypał – agent
    rady badawcze
    kontrakt
    grant
    agency theory
    science policy
    principal agent theory
    research council
    contract
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki relacji agencji w sferze polityki naukowej z uwzględnieniem konkretnego przykładu stosunków delegacji między rządem, radami badawczymi oraz uczonymi. W części pierwszej autorzy opisali podstawowe założenia i koncepcje teorii agencji podkreślając znaczenie zmiennych agencji na wybór formy kontraktu. W części drugiej rozpatrywane są relacje rady badawczej jako przykład delegacji w polityce naukowej w ujęciu teorii agencji. Autorzy proponują wykorzystanie dwóch odmiennych rodzajów kontraktów wynikających z charakteru delegacji zadań do opisu stosunków pomiędzy rządem a radą badawczą z jednej strony i radą a uczonymi z drugiej. Opisane są również istotne różnice pomiędzy grantami a kontraktami jako formami finansowania projektów badawczych. W kolejnej części przedstawiono przemiany założeń polityki naukowej oraz ewolucję modeli delegacji w triadzie rząd – rada – uczeni. Ostatnia część zawiera charakterystykę modeli delegacji oraz ich zestawienie z przedstawionymi wcześniej typami kontraktów. Wynikiem tego zestawienia jest dynamiczny obraz ewolucji zarówno zasad delegacji, jak i kontraktów w obustronnych relacjach rady badawczej.
    The aim of the article is to present the specification of agency relation in science policy taking into consideration the specific example of delegation relations among government, research councils and scientists. In the first part of the paper the authors describe basic assumptions and concepts of agency theory underlining the importance of variables of agency on selection of a contract form. In the second part, the relations of research councils as an example of delegation in science policy in the light of agency theory are discussed. The authors suggest using two different kinds of contracts deriving from the nature of task delegation to describe the relations between the government and research council on the one hand and the council and researchers on the other. Significant differences between grants and contracts are described as forms of financing research projects. In the following part, the transformation of science policy assumptions as well as the evolution of delegation models in the triad government-council-university are presented. The result of such juxtaposition is a dynamic picture of evolution of both delegation rules as well as contracts in reciprocal relations of a research council.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2013, 49, 2(196); 117-143
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczne aspekty zarządzania z punktu widzenia rachunkowości w świetle teorii agencji oraz teorii interesariuszy
    Ethical aspects of accounting decisions made by managers in the context of agency and stakeholders theories
    Autorzy:
    Maruszewska, E. W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/326955.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    zarządzanie zyskami
    polityka rachunkowości
    etyka w rachunkowości
    teoria agencji
    teoria interesariuszy
    earnings management
    accounting policy
    accounting ethics
    agency theory
    stakeholder theory
    Opis:
    W dobie rozdzielenia funkcji właścicielskich oraz zarządzających prezentacja wyników działalności jednostki nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ stanowi podstawę do przeprowadzenia rozrachunku zarządzającego z właścicielem. Celem artykułu jest prezentacja zagadnienia zarządzania wyborami w rachunkowości, które to decyzje podejmują zarządzający jednostką, a które wpływają na organizację i tworzenie informacji dostarczanych interesariuszom jednostki. Dla przeprowadzenia rozważań wykorzystano teorie stosowane w naukach ekonomicznych: teorię interesariuszy oraz teorię agencji.
    In the era of ownership and management separation, the presentation of financial results of an entity is of crucial importance. It serves as a fundament of management-owner financial settlement. The aim of the paper is to present the issues relating to choices made in accounting policy that are decided by management and that influence the way accounting information is created and disclosed in financial reports. Agency as well as stakeholder theories were used in order to present author’s deliberations about the importance of ethics.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2015, 79; 179-190
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Does CEO founder status protect against dismissal?
    Czy status prezesa-założyciela chroni przed dymisją?
    Autorzy:
    Bohdanowicz, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596959.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    corporate governance, agency theory, chief executive officer, CEO turnover
    ład korporacyjny, teoria agencji, prezes zarządu, rotacje na stanowisku prezesa zarządu
    Opis:
    Przedmiot badań: Niniejszy artykuł wpisuje się w nurt światowych badań na temat powoływania i odwoływania prezesów spółek na rynkach wschodzących oraz rozszerza naszą wiedzę na temat ich zmian w polskim środowisku biznesowym. Poruszono w nim problematykę rotacji na stanowiskach prezesów zarządów polskich spółek publicznych i relacji pomiędzy efektywnością spółek a tymi rotacjami. Cel badawczy: Głównym celem artykułu jest określenie zależności pomiędzy wynikami finansowymi spółek i udziałem we własności menedżerów najwyższego szczebla a rotacjami na stanowiskach prezesów. Określając te zależności, szczególny nacisk położono na zbadanie, w jaki sposób wpływa na te rotacje status prezesa jako założyciela spółki lub też jako zawodowego menedżera. Metoda badawcza: W skład próby badawczej weszły spółki niefinansowe notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w okresie od 2008 do 2018 r. Ostateczna próba stanowiła niezbilansowany panel 489 spółek i 3763 rocznych obserwacji. Wyniki: Badanie opisywanych związków przeprowadzono za pomocą analizy regresji logistycznej. Analizy w całej próbie pokazały, że zależności pomiędzy wynikami a rotacjami są negatywne. Pogorszenie wyników finansowych spółek wpływa zatem na zwiększenie częstotliwości zmian prezesów. Jednak po przeprowadzeniu pogłębionych studiów stwierdzono, że ta zależność jest istotna statystycznie jedynie wtedy, gdy spółkami zarządzają zawodowi menedżerowie. Również negatywna w całej próbie była zależność pomiędzy własnością menedżerską a rotacjami, tym niemniej również tu były różnice pomiędzy zmianami na stanowisku prezesa w zależności od tego, czy był nim założyciel spółki, czy zawodowy menedżer. W przypadku prezesów-założycieli ta zależność była nawet pozytywna, w przeciwieństwie do zależności, gdy prezesami byli zawodowi menedżerowie. Tu była ona taka sama jak w całej próbie.
    Background: The article adds to the limited literature on CEO turnover in emerging market countries and extends the existing research to a different institutional setting with a particular focus on listed companies in an increasingly important Polish business environment. It deals with the problem of CEO turnover in Polish listed companies. Research purpose: Its main purpose is to scrutinize the impact of company performance and managerial ownership on CEO turnover. It focuses on finding the differences in the CEO turnover antecedences of founder CEO and professional CEO dismissal. Methods: These relationships were tested using logistic regression. The sample consists of Polish public companies listed on the Main Market of the Warsaw Stock Exchange, encompassing 11 years from 2008 to 2018. The final sample embraces an unbalanced panel sample of 489 companies and 3,763 company-year observations. Conclusions: The analysis throughout the sample showed that the relationship between firm performance and CEO turnover is negative. Thus, deterioration of firm performance increases the frequency of changes in CEO. However, after conducting an in-depth study, it was found that this relationship is statistically significant only when professional managers manage the companies. The relationship between managerial ownership and turnover was also significant and negative in the whole sample. Still, there were also differences between changes in the CEO position, depending on whether it was the company’s founder or a professional manager. In the case of founder CEOs, this relationship was even significant and positive, as opposed to professional managers. This was the same as in the whole sample.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 115; 183-201
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Corporate Governance Theories in the New Institutional Economics Perspective. The Classification of Theoretical Concepts
    Teorie nadzoru korporacyjnego w świetle założeń nowej ekonomii instytucjonalnej. Próba usystematyzowania koncepcji
    Autorzy:
    Klepczarek, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595768.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    neo-institutionalism
    typology of theories
    agency theory
    stakeholders perspective
    transaction costs
    neoinstytucjonalizm
    typologia teorii
    teoria agencji
    perspektywa interesariuszy
    koszty transakcyjne
    Opis:
    The inter-disciplinarity and multi-paradigmatism of corporate governance issues results in a lack of clear categorization of the theories. This paper attempts to systematize theories of corporate governance with special emphasis on the new institutional economics (NIE) framework and suggests new concepts for systematization. It allows us to understand better the limitations of each theory, and thus to choose the best one in particular circumstances, as well as provide them with the best available methodology. Bringing all the theories into the paradigm of NIE makes them closer to real market conditions and enables us to use methods attributed to neo-institutional research.
    Interdyscyplinarność i wieloparadygmatyzm zagadnień związanych z nadzorem korporacyjnym utrudnia wskazanie jednolitej klasyfikacji teorii corporate governance. W artykule podjęto próbę usystematyzowania teorii nadzoru oraz skonfrontowania ich założeń z paradygmatem nowej ekonomii instytucjonalnej. Przeprowadzony przez autorkę przegląd podejść teoretycznych podkreśla ograniczenia każdej z zaprezentowanych koncepcji, pozwalając tym samym wybrać optymalną w określonych warunkach teorię oraz metodologię badań. Analizowane teorie zinterpretowane zostały również w świetle założeń NEI, co, w opinii autorki, zbliża je do rzeczywistych warunków, w jakich funkcjonują współczesne podmioty gospodarcze, oraz umożliwia wykorzystanie instrumentarium metodologicznego używanego w analizie neoinstytucjonalnej.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 105; 243-258
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiana modelu biznesu wyzwaniem dla rad nadzorczych
    A change of a business model as a challenge for supervisory boards
    Autorzy:
    Barwacz, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/416061.pdf
    Data publikacji:
    2016-06
    Wydawca:
    Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
    Tematy:
    nadzór właścicielski
    model biznesu
    mechanizmy nadzorcze
    teoria agencji
    sektor komunalny
    owner’s supervision
    business model
    supervisory mechanisms
    agency theory
    municipal sector
    Opis:
    W artykule zaprezentowano problematykę nadzoru właścicielskiego w kontekście wyzwań stawianych przed zarządami i radą nadzorczą. Celem autora jest przedstawienie ewolucji postaw rad nadzorczych spółek sektora komunalnego w kontekście konieczności zmiany modelu biznesu. Materiał empiryczny do analizy uzyskano na podstawie wywiadów przeprowadzonych z przewodniczącymi rad nadzorczych i prezesami zarządów spółek, które każdorazowo brały udział w badaniach w latach 2008, 2011 i 2014. Narzędziem badawczym był kwestionariusz wywiadu, a w metodyce badawczej wykorzystano elementy badań longitudinalnych, rzadko stosowanych w Polsce w naukach ekonomicznych, ale adekwatnych do uzyskania odpowiedzi na postawione problemy badawcze. Część końcowa zawiera wyniki badań ukazujące wzrost znaczenia mechanizmu nadzorczego dotyczącego sposobu pracy rady nadzorczej oraz czynniki mające największy wpływ na ten mechanizm. Konkluzją niniejszego artykułu jest imperatyw podjęcia badań nad zmianą sposobu pracy rady nadzorczej i jej współpracy z zarządem. Podkreślono znaczenie modelu biznesu w warunkach konkurencyjności tych przedsiębiorstw.
    The article presents the problems of the owner’s supervision in the context of challenges posed to management boards and the supervisory board. The aim of the article is to present the evolution of the attitudes of supervisory boards of the utilities sector companies, in the context of the need for a change of a business model. The empirical material for the analysis was obtained based on the interviews conducted with chairmen of supervisory boards and presidents of management boards of the companies which participated each time in the surveys in the years 2008, 2011, 2014. An interview questionnaire was a research tool, and some elements of longitudinal study were used in the research methodology. Longitudinal study is rarely applied in Poland in economic studies, but it is adequate to obtain answers to the posed research problems. The final part presents the research findings showing the growth of the importance of the supervisory mechanism concerning the method of work of the supervisory board and factors which have the greatest influence on this mechanism. A conclusion of the article is the imperative of undertaking research on the change in the manner of work of the supervisory board and its cooperation with the management board. The importance of business model in the conditions of the competitiveness of these enterprises is emphasised.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2016, 2(30); 43-55
    1506-2635
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu przyczyn inicjowania dywidend
    Autorzy:
    Kaźmierska-Jóźwiak, Bogna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/610765.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    dividend policy
    dividend initiation
    signalling theory
    agency theory
    life cycle theory
    polityka dywidend
    inicjowanie dywidend
    teoria sygnalizacji
    teoria agencji
    teoria cyklu życia
    Opis:
    The research analyses dividend initiations and the reasons why firms begin paying regular cash dividend to shareholders in the context of signaling theory, agency theory, and life cycle theory. The research was conducted on the population of non-financial companies initiating dividends payments in the years 2009–2013 and listed on the Warsaw Stock Exchange at least 3 years before the event. Due to such assumptions, a small number of the population (27 firms) was obtained, which affects a limitation of the study. The study does not show statistically significant results of the analysis, therefore, we are not able to indicate the reasons why Polish nonfinancial firms did begin regular cash dividends in the years 2009–2013. We assume the necessity of further research in this area.
    Główny problem badawczy postawiony w opracowaniu dotyczył przyczyn inicjowania przez spółki wypłat dywidend. Analizy prowadzono w kontekście teorii sygnalizacji, teorii agencji i teorii cyklu życia. Badanie przeprowadzono na populacji niefinansowych spółek inicjujących wypłaty dywidend w latach 2009–2013 i notowanych na GPW w Warszawie co najmniej przez 3 lata przed zdarzeniem. W związku z tak przyjętymi założeniami uzyskano populację 27 spółek – niewielka liczebność stanowi o ograniczeniach badania. Z uwagi na brak potwierdzenia statystycznej istotności przeprowadzonych analiz uznano, że nie ma podstaw do wyciągnięcia jednoznacznych wniosków dotyczących przyczyn inicjowania wypłat dywidend, uznając, iż są konieczne dalsze badania w tym obszarze.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2017, 51, 5
    0459-9586
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ownership structure and corporate tax avoidance: evidence from the listed companies of Bangladesh
    Struktura własności i unikanie podatków od korporacji: przykłady z wymiennych spółek z Bangladeszu
    Autorzy:
    Hassan, Nazmul
    Masum, Mofijul Hoq
    Sarkar, James Bakul
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27315290.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    tax avoidance
    ownership structure
    agency theory
    effective tax rates
    emerging economy
    unikanie opodatkowania
    struktura własności
    teoria agencji
    stawka podatku efektywna
    gospodarki wschodzące
    Opis:
    The purpose of the study is to investigate the impact of ownership structure on corporate tax avoidance. In the emerging economy context, the role of ownership structure on a corporate tendency to avoid the tax has become a burning issue over the years. This study is conducted on the basis of public limited companies listed on Dhaka Stock Exchange. A purposive sampling of 77 companies is considered to explore the impact of ownership structure on corporate tax avoidance. In this cross-sectional study, four proxy variables of ownership structure namely, institutional ownership, board ownership, foreign ownership and public ownership have been used. The regression model has been used to examine the association between corporate ownership structure and tax avoidance. Based on empirical study, it is found that board ownership and public ownership have significant influence on corporate tax avoidance, and no significant relationship can be found between foreign ownership and institutional ownership. These findings imply that companies with more board ownership and public (general) ownership tend to avoid tax in the context of Bangladesh. This study extends the existing literature by examining the impact of a diversified ownership structure on corporate tax avoidance in Bangladeshi companies. The findings of the study will help the government to shape their tax strategies in order to ensure optimum tax collection from the business.
    Celem badania jest zbadanie wpływu struktury własności na unikanie opodatkowania przedsiębiorstw. W kontekście gospodarki wschodzącej, rola struktury własności w skłonności przedsiębiorstw do unikania podatku stała się palącą kwestią na przestrzeni lat. Niniejsze badanie jest przeprowadzane na podstawie spółek akcyjnych notowanych na giełdzie w Dhaka. Rozważa się celową próbę 77 firm w celu zbadania wpływu struktury własności na unikanie opodatkowania przez przedsiębiorstwa. W niniejszym badaniu przekrojowym wykorzystano cztery zmienne zastępcze struktury własności, a mianowicie własność instytucjonalną, własność zarządu, własność zagraniczną i własność publiczną. Model regresji został wykorzystany do zbadania związku między strukturą własności korporacyjnej a unikaniem opodatkowania. Na podstawie badania empirycznego stwierdzono, że własność zarządu i własność publiczna mają znaczący wpływ na unikanie opodatkowania przedsiębiorstw i nie można znaleźć żadnego istotnego związku między własnością zagraniczną a własnością instytucjonalną. Wyniki te sugerują, że firmy z większą liczbą członków zarządu i własnością publiczną (ogólną) mają tendencję do unikania podatków w kontekście Bangladeszu. Niniejsze badanie rozszerza istniejącą literaturę, badając wpływ zróżnicowanej struktury własności na unikanie opodatkowania przez firmy w Bangladeszu. Wyniki badania pomogą rządowi w kształtowaniu strategii podatkowych w celu zapewnienia optymalnego poboru podatków od biznesu.
    Źródło:
    Polish Journal of Management Studies; 2022, 25, 1; 147--161
    2081-7452
    Pojawia się w:
    Polish Journal of Management Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Asymetria informacji jako źródło dysfunkcjonalnych instytucji formalnych
    Asymmetry of information as a source of dysfunctional formal institutions
    Autorzy:
    Jagodziński, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1826107.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska
    Tematy:
    agency theory
    anti-abusive clause
    asymmetry of information
    dysfunctional institutions
    transactional cost theory
    asymetria informacji
    instytucje dysfunkcjonalne
    teoria agencji
    teoria kosztów transakcyjnych
    klauzula antyabuzywna
    Opis:
    Institutions, that following own functionality contribute to the efficient market operation, or when dysfunctional limit market forces, play an important role in the economic process. Since there is no universal and proved method of establishing high-quality formal institutions, each country should control the influence of institutions on business units operating on the market, on current basis. The purpose of this study is identification of origins for dysfunctionality (with means of tools offered by new institutional economy) in formal institutions, that are implemented into the Polish legal system under the Act on supporting new investments. The research concept was carried out on the basis of literature research method, as well as theoretical and legal method.
    W procesie gospodarowania istotną rolę odgrywają instytucje, które ze względu na swoją funkcjonalność przyczyniają się do sprawnego funkcjonowania rynku lub, gdy są dysfunkcjonalne, ograniczają mechanizmy rynkowe. Ponieważ nie istnieje uniwersalny, sprawdzony sposób kreowania instytucji formalnych o wysokiej jakości, każde państwo powinno na bieżąco kontrolować wpływ instytucji na funkcjonowanie podmiotów gospodarczych na rynku. Celem niniejszego opracowania jest podjęcie próby (za pomocą narzędzi oferowanych przez nową ekonomię instytucjonalną) identyfikacji źródeł dysfunkcjonalności instytucji formalnych wprowadzonych do polskiego systemu prawnego na mocy ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. Koncepcja badawcza została przeprowadzona na podstawie metody studiów literatury oraz metody teoretyczno-prawnej.
    Źródło:
    Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka; 2019, 1, 28; 43-55
    2084-6495
    Pojawia się w:
    Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Atrybuty użytkowników wewnętrznych i zewnętrznych systemu informacyjnego rachunkowości – perspektywa asymetrii informacji
    The attributes of internal and external users of accounting information system – the perspective of information asymmetry
    Autorzy:
    Gad, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/525358.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    system informacyjny
    użytkownicy systemu rachunkowości teoria agencji
    teoria służebności
    asymetria informacji
    information system
    users of accounting system
    agency theory
    stewardship theory
    information asymmetry
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu było zidentyfikowanie atrybutów użytkowników systemu informacyjnego rachunkowości. Wyodrębniono w nim trzy atrybuty użytkowników wewnętrznych systemu rachunkowości oraz dwa atrybuty użytkowników zewnętrznych. W artykule dokonano również charakterystyki relacji między użytkownikami systemu rachunkowości w świetle założeń teorii agencji oraz teorii służebności. Treści prezentowane w niniejszym artykule opracowano na podstawie studiów literaturowych – polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu z zakresu rachunkowości, finansów i zarządzania.
    The purpose of this article was to identify the attributes of the users of accounting information system. In the article three attributes of external users of accounting system and two attributes of internal users of accounting system were identified. In the paper the characteristics of the relationship between users of accounting system under the assumptions of the agency theory and the stewardship theory were presented. The content presented in this article was based on literature studies – Polish and foreign literature in the field of finance, accounting and management.
    Źródło:
    Problemy Zarządzania; 2014, 2/2014 (46); 114-128
    1644-9584
    Pojawia się w:
    Problemy Zarządzania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pionierzy i wybrane teorie istotne dla rozwoju rachunkowości behawioralnej
    The origins of behavioural accounting
    Autorzy:
    Korzeniowska, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/516076.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
    Tematy:
    rachunkowość behawioralna prekursorzy
    psychologiczna teoria decyzji
    teoria specyficznych rozwiązań
    teoria agencji
    behawioralna teoria przedsiębiorstwa
    behavioural accounting
    precursors, behavioural decision-making theory
    agency theory
    contingency theory
    Opis:
    W piśmiennictwie polskim tematyka behawioralnego nurtu w rachunkowości jest stosunkowo nowa i jak dotąd niewiele jest pozycji, które w ukazywałyby prekursorów tego nurtu oraz jego podbudowę teoretyczną. W artykule zaprezentowano wybrane teorie z zakresu psychologii ekonomicznej oraz ekonomii, które znalazły zastosowanie w badaniach dotyczących rachunkowości behawioralnej, a także postaci najważniejszych uczonych działających we wczesnym okresie jej rozwoju. Oparto się na anglojęzycznych pozycjach książkowych oraz kilkunastu artykułach poświęconych ewolucji BAR (Behavioural Accounting Research), zarówno autorów rodzimych, jak i zagranicznych.
    Behavioural trend in accounting is relatively new in Polish literature and there are only a few references presenting the precursors of that mainstream and its theoretical background. The paper presents selected theories on economic psychology and economics which have been used in behavioural accounting research, as well as the most important scholarly figures in the early stages of its development. The source material includes English-language books and several articles (by Polish and foreign authors) devoted to BAR (Behavioural Accounting Research) evolution
    Źródło:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2017, 92(148); 71-83
    1641-4381
    2391-677X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakres i cel działania komisji nadzoru finansowego w wypełnianiu funkcji nadzoru korporacyjnego w otwartych funduszach emerytalnych
    The role of the Financial Supervision Authority in Pension Fund Governance. The Example of Open Pension Funds
    Autorzy:
    Samborski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596999.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    agency theory, agency problem, conflict of interest, open pension fund, general pension society, financial supervision authority
    teoria agencji; problem przedstawicielstwa; konflikt interesów; otwarty fundusz emerytalny; powszechne towarzystwo emerytalne; Komisja Nadzoru Finansowego
    Opis:
    The relationship between the open pension fund (OFE) and the general pension society (PTE) is very complex and takes the form of an inter-organizational agency relationship. The OFE has a legal personality and is equipped with only one body, the PTE. The PTE is organized in the form of a joint-stock company and creates, manages, and represents the OFE to third parties. However, the legislator did not provide the OFE with a body that would represent fund members’ interests. Therefore, based on particular laws, significant supervisory powers over the activities of open pension funds have been assigned to the Financial Supervision Authority (KNF). The scope of the KNF's tasks was defined very broadly and divided into typically supervisory, analytical, educational, cooperative, and informational tasks. The deliberations in the article are embedded in the positive theory of the agency, focusing on the mechanisms limiting the agency's conflict. Governance mechanisms were defined as legal institutions whose purpose is to protect the interests of the OFE members. It was assumed that in the OFE-PTE relationship, a member of an open pension fund is a principal and a general pension society is an agent. The aim of the study is to determine the place and role of the Financial Supervision Authority in the governance of open pension funds.
    Relacje, w jakie wchodzą otwarty fundusz emerytalny (OFE) i powszechne towarzystwo emerytalne (PTE), są bardzo złożone i przyjmują postać relacji agencyjnej o charakterze międzyorganizacyjnym. OFE posiada osobowość prawną. Wyposażony został tylko w jeden organ. Organem OFE jest PTE zorganizowane w formie spółki akcyjnej. PTE tworzy, zarządza oraz reprezentuje OFE wobec osób trzecich. Ustawodawca nie wyposażył OFE w organ, który miałby reprezentować interesy członków funduszu. Wobec powyższego, na gruncie ustaw, znaczące uprawnienia nadzorcze nad działalnością funduszy emerytalnych przypisano Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Zakres zadań KNF zdefiniowano bardzo szeroko i podzielono go na zadania typowo nadzorcze, analityczne, edukacyjne, kooperacyjne i informacyjne. Rozważania prowadzone w pracy osadzono w nurcie pozytywnej teorii agencji, skupiając się na mechanizmach ograniczających konflikt agencji. Mechanizmy governance zdefiniowano jako instytucje prawne, których celem jest ochrona interesów członków OFE. Przyjęto, iż w relacji OFE – PTE pryncypałem jest członek otwartego funduszu emerytalnego, a agentem powszechne towarzystwo emerytalne. Celem opracowania jest określenie miejsca i roli Komisji Nadzoru Finansowego w nadzorze korporacyjnym otwartych funduszy emerytalnych.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2018, 108; 299-318
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrakt jako obiekt obserwacji naukowej w teorii ekonomii
    Contract as a subject of scientific observation in economics
    Autorzy:
    Tyc, Waldemar
    Schneider, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/588888.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Ekonomiczna analiza prawa
    Instytucje
    Kontrakt
    Koszty transakcyjne
    Teoria agencji
    Teoria gier
    Teoria praw własności
    Teoria wyboru publicznego
    Agency theory
    Contract
    Economic analysis of law
    Games theory
    Institutions
    Property rights theory
    Public choice theory
    Transaction costs
    Opis:
    W artykule dokonano identyfikacji i syntezy podejść badawczych, wykorzystujących, pojęcie kontraktu w teorii ekonomii, jako narzędzia wyjaśniania oraz rozumienia wyborów społeczno-ekonomicznych. W szczególności omówiono trzy zasadnicze podejścia badawcze wypracowane przez: nową ekonomię instytucjonalną, ekonomiczną analizę prawa i teorię gier. Przyjęto, że uznanie kontraktu za obiekt obserwacji naukowej w ekonomii jest heurystycznie płodne, zaś interpretacja kontraktu w kontekście analizy ponoszonych kosztów transakcyjnych może stanowić uniwersalną miarą oceny efektywności instytucji.
    In the hereby article the identification and synthesis of research approaches that use the “contract” concept in the economic theory has been done. The contract concept has also been used as a tool for clarifying and understanding the socio-economic choices. The three essential research approaches have been discussed in particular: the neo-institutional, economic analysis of law and game theory one. It has been assumed that identifying the contract as a scientific observation object is heuristically fertile, and interpretation of the contract in the transaction cost analysis context can be a universal measure for institution effectiveness.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2017, 311; 48-60
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoretyczne uwarunkowania wyższości własności prywatnej nad publiczną
    Theoretical determinants of the supremacy of private versus public property
    Autorzy:
    Szmitka, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567264.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Olsztyńska Szkoła Wyższa
    Tematy:
    Własność prywatna
    Własność publiczna
    Prywatyzacja
    Teoria praw własności
    Teoria agencji
    Teoria kosztów transakcyjnych
    Teoria wyboru publicznego
    Austriacka szkoła ekonomii
    Private property
    Public property
    Privatization
    Theory of agencies
    Transaction cost theory
    Public choice theory
    Austrian School of Economics.
    Opis:
    Tematem pracy jest przedstawienie teoretycznych uwarunkowań prywatyzacji, w tym szczególnie teorii ekonomicznych, które uzasadniają wyższość własności prywatnej nad publiczną: teorii praw własności, agencji, kosztów transakcyjnych, wyboru publicznego i austriackiej szkoły ekonomii.
    The subject of this paper is the presentation of theoretical determinants of privatization, especially those economic theories which justify the supremacy of private over public property such as: the theory of ownership, of agencies, transaction cost theory, public choice theory, and the so called Austrian School of Economics.
    Źródło:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 4; 121-136
    2084-1140
    Pojawia się w:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aplikacja teorii istnienia przedsiębiorstw dla podmiotów ekonomii współdzielenia na przykładzie firmy Uber
    Application of theories of firm to sharing economy platforms based on Uber example
    Autorzy:
    Meksuła, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811497.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    platformy społeczne
    ekonomia współdzielenia
    konsumpcja kooperatywna
    Uber
    teoria kosztów transakcyjnych
    teoria zasobowa
    teoria akumulacji wiedzy
    teoria behawioralna
    teoria agencji
    sharing platforms
    sharing economy
    collaborative consumption
    transaction costs theory
    resource based view
    theory of accumulation of knowledge
    behavioral theor and agency theory
    Opis:
    Artykuł przestawia aplikację teorii istnienia przedsiębiorstw dla podmiotów ekonomii współdzielenia na przykładzie firmy Uber. Celem tego artykułu jest sprawdzenie, czy obecne teorie istnienia przedsiębiorstw, takie jak: teoria kosztów transakcyjnych, teoria zasobowa, teoria akumulacji wiedzy, teoria behawioralna, teoria agencji czy też koncepcja firmy jako artefaktu kulturowego, mogą być użyte w celu wyjaśnienia istnienia platform społecznych. Artykuł opiera się na przeglądzie literatury. Wyniki badania potwierdzają, że wymienione wyżej teorie mogą być zastosowane do wyjaśnienia istnienia firmy Uber. Wyjątkiem jest teoria agencji, która nie znajduje zastosowania w opisywanym przykładzie. Jako obszar przyszłych badań, autor proponuje kwestię relacji między platformami współdzielenia a podmiotami oferującymi usługi za pośrednictwem tych platform.
    This paper applies various theories of firms to explain existence of sharing economies platforms based on Uber examples. The purpose of this article is to investigate if existing theories like: transaction costs theory, resource based view, theory of accumulation of knowledge, behavioral theory, and agency theory, can be applied to explain why sharing economy platform exists. The article in based on literature review of existing theories of firm. The article confirms that existing theories of firm can be used to explain why sharing platforms exists. The only exception is agency theory that cannot be used to evidence Uber existence. The article highlights the need to explore relation between sharing platforms and service providers in future studies.
    Źródło:
    Studia i Materiały; 2017, 2/2017 (25), cz.2; 38-46
    1733-9758
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-36 z 36

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies